38-vjetori i Muzeut Ikonografik ‘Onufri’, Pasku për ATSH-në: Mbi 76 mijë vizitorë vitin e kaluar

Para 38 vjetësh, më 27 shkurt të vitit 1986, do të hapej për publikun Muzeu i Ikonografisë “Onufri”.

Në vitin 1986 me nismën e shumë personaliteteve e specialistëve të kulturës, thesari i madh i ikonave dhe objekteve liturgjike që rrinin të arkivuara prej vitesh, pas ndalimit të ushtrimit të besimit, u ekspozuan për publikun në këndvështrimin artistik e historik.

Drejtori i Qendrës Muzeore, Miklor Pasku, tha për ATSH-në se, sot ky muze, i cili gëzon statusin Muze Kombëtar, është një nga muzetë më të vizituara në Shqipëri dhe për vitin 2023 ka arritur shifrën rekord të 76 mijë vizitorëve.

Pasku shpjegoi se “Onufri” po ashtu vazhdon të ofrojë edhe programe edukimi për nxënës e studentë nga gjithë Shqipëria. Gjithashtu ai theksoi dhe faktin se prej disa vitesh në muze është funksional Laboratori i Restaurimit që tashmë restauron e konservon kryeveprat artistike që datojnë nga shek XIV – XX.

I vendosur në ambientet e Katedrales “Fjetja e Hyjëlindëses” e shekullit të 18-të, ky muze është një nga emblemat e trashëgimisë kulturore kombëtare dhe krenaria e pasurive historike e fetare të Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 200 objekte të përzgjedhura nga fondet e kishave dhe manastireve të rrethit të Beratit. Ai përbëhet kryesisht nga ikona dhe një grup objektesh liturgjike. Veprat e këtij muzeu datojnë nga më të vjetrat të shekullit XIV deri në fillim të shekullit XX. Ikonat janë realizuar nga piktorët ikonografë si: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpataraku, Adam Kristo si dhe piktorët me mbiemer Çetiri (Gjergji, Joani, Nikolla, Naumi, Gjergji i riu dhe Ndini), si dhe nga shumë piktorë të tjerë anonimë. Kurse objektet liturgjike, kryesisht, mbajnë firmën e argjendarëve shqiptarë ndër shekuj./atsh/KultPlus.com

‘Onufri’ boton librin me tregime të shkrimtarit Adil Olluri

Shtëpia botuese tiranase “Onufri” ka botuar së fundmi librin me tregime “Kthimi i babait” të shkrimtarit të njohur kosovar, Adil Olluri.

Ky vëllim me tregime së shpejti do të jetë në duart e lexuesve, në libraritë e ndryshme shqiptare, si dhe në shtandin e shtëpisë së lartcekur botuese në Panairin e Librit “Tirana”, që do të mbahet në Pallatin e Kongreseve në kryeqytetin shqiptar nga data 15 deri më datën 19 nëntor.

Po ashtu, kjo vepër artistike e shkrimtarit Olluri do të promovohet në kuadër të panairit në fjalë, gjegjësisht më datën 19 nëntor, e diel, ora 11:00, në shtandin e shtëpisë botuese “Onufri”.

“Kthimi i babait” është një përzgjedhje e tregimeve nga dy librat e mëparshëm të shkrimtarit Adil Olluri, si “Shumë rrugë dhe një rënie” (Parnas, Prishtinë, 2013) dhe “Kthimi i profetit” (Armagedoni, Prishtinë, 2019). Po ashtu, në të janë të përfshirë edhe dy tregime të shkruara viteve të fundit, si “Mjaullima” (i botuar në të përjavshmen për letërsi dhe kulturë “ExLibris”, 2023) dhe “Legjenda për ditët e murtajës” (i botuar në revistën letrare prishtinase “Jeta e re”, 2023).

Nga përmbledhja “Shumë rrugë dhe një rënie” janë përzgjedhur këto tregime: “Kthimi i babait”, “Vrasja e Talit”, “Bartësi i shpirtrave të përzënë” dhe “Panairi i ëndrrave”.

Ndërsa nga përmbledhja “Kthimi i profetit” janë përzgjedhur këto tregime: “Barku i balenës”, “Transistori”, “Plaku dhe tri fotografitë”, “Tender për transport kufomash” dhe “Kozmosi i një të ndryshmi”./ Insajderi/KultPlus.com   

Margariti, ftesë të rinjve për të vizituar Muzeun Ikonografik ‘Onufri’

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, ftoi sot përmes rrjeteve sociale të vizitohet Muzeu “Onufri” i Beratit.

“Muzetë rrëfejnë, edukojnë, por dinë të jenë edhe argëtues”, shkroi Margariti duke ndarë një videokartolinë nga Muzeu Ikonografik “Onufri” në Berat, si një ftesë për të rinjtë.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 200 objekte të përzgjedhura nga fondet e kishave dhe manastireve të rrethit të Beratit. Ai përbëhet kryesisht nga ikona dhe një grup objektesh liturgjike. Veprat e këtij muzeu datojnë nga më të vjetrat të shekullit XIV deri në fillim të shekullit XX. Ikonat janë realizuar nga piktorët ikonografë si: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpataraku, Adam Kristo si dhe piktorët me mbiemer Çetiri (Gjergji, Joani, Nikolla, Naumi, Gjergji i riu dhe Ndini), si dhe nga shumë piktorë të tjerë anonimë.

Nën dyshemenë e absidës me 12 Gusht të vitit 1968, janë gjetur dy Kodikët e Beratit, “Codex Purpureus Beratinus” i shek. VI pas Krishtit dhe pas Krishtit “Codex Aureus Anthimi” i shek IX. Kodikët në fjalë janë përmendore të kulturës dhe qytetërimit si dhe enciklopedi të vërteta të mendimit të krishterë. Dy Kodiket e Beratit janë regjistruar në listën e veprave më të rëndësishme të njerëzimit, të njohur me emrin “Memoire du Monde” nën mbrojtjen e Unesco-s./atsh/KultPlus.com

Muzeu ‘Onufri’ në Berat, mbi 10 mijë vizitorë vetëm në maj

Muzeu Ikonografik “Onufri” në Berat ka shënuar një fluks të lartë vizitorësh gjatë majit të këtij viti.

Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat bën të ditur se “në maj të këtij viti muzeu u vizitua nga 10 081 vizitorë, ndërsa janë mbledhur 2.026.470 lekë, duke shënuar një dyfishim të numrit krahasuar me majin e 2022”.

Sipas QKM Berat, në maj të vitit të kaluar muzeu u vizitua nga 4 628 vizitorë dhe u mblodhën 935.150 lekë.

“Gjatë majit muze pati një fluks të lartë vizitorësh nga e gjithë bota, ndërsa në ditët e para turistët që kanë vizituar muzeun janë nga Polonia”, thekson QKM Berat.

Muzeu Ikonografik “Onufri”, që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI, është ndërtuar mbi rrënojat e një kishe të rindërtuar në vitin 1797 në lagjen “Kala”, e cila ka qenë katedralja e qytetit, që është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pasbizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej më se 1 500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë./KultPlus.com

Interes i lartë i vizitorëve për muzeun “Onufri”

Muzeu “Onufri” në Berat ka zgjuar interesin e vizitorëve e sidomos atyre të huaj edhe gjatë tre muajve të parë të vitit, me vlerat artistike dhe të trashëgimisë.

Qendra Kombëtare e Muzeumeve, Berat ka bërë të ditur se, “në tre muajt e parë të vitit 2023, Muzeun e Ikonografisë Onufri e vizituan 2894 vizitorë vendas dhe të huaj që rezulton të jetë më e lartë se e njëjta periudhë e vitit të mëparshëm që ishte 1876 vizitorë, një rritje rreth 154%”.

Muzeu Ikonografik “Onufri”, që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI, është ndërtuar mbi rrënojat e një kishe të rindërtuar në vitin 1797 në lagjen “Kala”, e cila ka qenë katedralja e qytetit, që është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pasbizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej më se 1 500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë./atsh/KultPlus.com

Mbi 1 mijë e 700 vizitorë në dy muajt e parë të vitit 2023 në Muzeun “Onufri”

Muzeu Ikonografik “Onufri’ në Berat në dy muajt e parë të vitit ka shënuar fluks të lartë vizitorësh vendas e të huaj.

Drejtori i Qendrës Kombëtare të Muzeumeve në Berat, Agron Polovina tha për Atsh-në se “në dy muajt e parë të vitit 2023 kemi pasur 1762 vizitorë që rezulton në rritje prej 173 % në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar”.

Sipas tij, vizitorët janë vendas, por dhe të huaj kryesisht spanjollë, italianë, francezë etj, shkruan Atsh. Muzeu Ikonografik “Onufri”, që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI, është ndërtuar mbi rrënojat e një kishe të rindërtuar në vitin 1797 në lagjen “Kala”, e cila ka qenë katedralja e qytetit, që është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pasbizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 200 objekte të përzgjedhura nga një fond prej më se 1.500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Beratit dhe Myzeqesë.

Ikona “Shën Maria me Krishtin” i shtohet muzeut “Onufri”

Pas një ndërhyrjeje tre mujore në laboratorin e Muzeut Kombëtar Ikonografik Onufri përfundoi restaurimi i ikonës “Shën Maria me Krishtin” e tipit Udhëheqëse.

Ikona me dimensione 88 x 60,5 x 5 cm, me autor anonim, mendohet t’i përkasë shekullit të XVII për nga stili dhe trajtimi artistike.

Sipas Muzeut Kombëtar Ikonografik “Onufri” kjo ikonë paraqiste shumë problematika, si: plasaritje dhe çarje të suportit të drurit, abrasion të pelikulës piktorike, dëmtime masive dhe mungesë grundi, si dhe depozitime papastërtish të qëndrueshme, dyll, bojra vaji, parafinë, bloz si dhe oksidim të vernikut.

“Të gjitha këto rrezikonin degradimin e veprës duke mos bërë të mundur për më tepër leximin e qartë dhe të plotë të skenës ikonografike të realizuar me mjeshtëri dhe elegance nga autori. Pas ndërhyrjes restauruese u arrit rezultati i dëshiruar, duke parandaluar degradimin e saj dhe duke nxjerrë në dukje ngjyrat e ikonës, freskinë dhe madhështinë e veprës”, thekson Muzeut Kombëtar Ikonografik “Onufri”.

Kjo ikonë i ofrohet tashme e restauruar publikut të Muzeut Onufri duke pasuruar koleksionin e tij ikonografik. / KultPlus.com

Opingat ilire të fotografuara nga Pazari i Shkodrës në vitet ’40

Pazari i Shkodrës, në vitet ’40 – fotografitë sjellë nga Arkivi Qendror paraqesin disa punues opingash ose siç u thonë në gegërisht, apânga.

Këto lloj këpucësh, sipas dëshmive më të hershme arkeologjike u përkasin shek V-IV p.e.s dhe tregojnë, se kanë qenë element i kulturës ilire, sepse dalloheshin nga sandalet e tipit klasik greko-romak dhe më vonë, nga llaptiet e sllavëve.

Dëshmi të mëvonshme janë të shek XVI në disa vepra të Onufrit.

Visheshin nga shqiptarët në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Veriut, Mali i Zi, Greqi (arvanitasit) dhe fshatrat arbëreshë të Italisë.

Ka disa forma të punimit të tyre.

Më të thjeshtat bëheshin prej një cope të vetme lëkure në trajtë katërkëndëshi këndrejtë, ku buzët rudheshin me retra lëkure, duke u afruar pas këmbës e pastaj shtrëngoheshin me gjalma prej leshi.

Ndër variantet e tjera të punimit të opingave dallohen: opinga lope, me retra, me gjuhëzë, opinga me përkresa, me tufëza, me xhufka, opinga me prroqe e të tjera. / KultPlus.com

‘Zbritja në ferr’, momenti i kalimit nga errësira në dritë pikturuar nga mjeshtri i ikonografisë Onufri

Ikona “Zbritja në ferr” është një ikonë mjaft interesante e pikturuar nga mjeshtri i ikonografisë Onufri, e cila u pikturua për të zbukuruar ikonostasin e kishës së Ungjillëzimit në Berat.

Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar bën të ditur se ikona paraqet momentin e kalimit nga errësira në dritë. Figura brilante e Krishtit të veshur në ar shoqërohet nga pas prej korit të engjëjve të cilët janë pikturuar brenda një rrethi.

Grupet e figurave rrethohen nga shkëmbij lart dhe poshtë. Shpëtimtari ngre Evën e veshur në të kuqe dhe Adamin, tip ikonografik ky mjaft familiar që nga shek XIV.

Këta të dy shoqërohen nga grupe profetësh dhe shenjtorësh. Poshtë këmbëve të Krishtit shihen portat e Ferrit, të cilat ai i ka thyer dhe Satani të cilin ai e ka mposhtur.

Muzeu i Artit Mesjetar në Korçë falë ndërtimit bashkëkohor, është një ndër destinacionet më të rëndësishme të trashëgimisë sonë kulturore. I pozicionuar përgjatë bulevardit “Fan Noli” në Korçë, ky muze është jo vetëm një ekspozitë vizive vlerash, por edhe një institucion unikal në rajon.

Në godinën e re të muzeut janë ekspozuar rreth 400 ikona nga të cilat 250 ikona i prezantohen publikut për herë të parë./atsh/ KultPlus.com

Onufri sjell në shqip vëllimin poetik ‘Kur gjithë uji i botës shndërrohet në lot’

Shtëpia Botuese ‘Onufri’, ka sjellur vëllimin poetik ‘Kur gjithë uji i botës shndërrohet në lot’ nga autorja Tua Forsstrom, përcjell KultPlus.

Libri është përkthyer nga Edita Kuçi Ukaj

Tua Forsström i përket atij damari të poezisë suedeze që shkruhet në Finlandë. Një damar që pulson me vargjet e poetëve të njohur si Runeberg (1804-1877), Södergran (1892-1923), Björling (1887-1960), dhe mbahet gjallësot nga një brez poetësh që gjen në Forsström poeten më përfaqësuese. Që në përmbledhjen debutuese “Një poezi mbi dashurinë e të tjera” më 1972 dhe në përmbledhjet vijuese, vihet re stili i saj i mëvetshëm, në të cilin estetika moderniste nuk e përjashton, por bashkohet me të thjeshtën e së përditshmes. Siç shprehet Akademia Suedeze, në të cilën Forsström u pranua më 2019, poezia e saj nuk kërkon “ose, ose”, por “edhe, edhe”.

Në këtë vëllim, përkthyesja Edita Kuçi Ukaj i paraqet lexuesit shqiptar dy nga përmbledhjet e poetes, “Këngë” botuar më 2006 dhe “Shënime” botuar më 2018.

“Këngë” përmban poezi që, siç e parathotë titulli,ngjajnë me këngë, me rimarrje dhe variacione muzikore, të cilat shoqërojnë një ekzistencë të populluara me njerëz dhe kafshë.Tema të rënda si vetmia dhe vdekja e mbajnë ritmin me dorë të lehtë, në një tavolinë diku në një stacion, ndërsa andej kalojnë arinj dhe ujq, një mace që nuk e gjen dot shtëpinë dhe lepuri që vrapon me leckë në dorë, të thajë lotët e botës. I gjithë vëllimi ka një ton mistik, të mbartur nga simbole që i afrohen jetës për ta shpjeguar.

Njëkohësisht që është kaq i thjeshtë, i mbartur nga ritmi i jetës që e gjen shpjegimin në vetvete. Edhe, edhe.

Në “Shënime” veprimi është i kundërt. Simbolet e natyrës nuk i afrohen jetës për ta shpjeguar, por kjo e fundit ka marrë arratinë në pikëllim dhe kërkon shpjegim jashtë saj, zemra është bërë lepur në pyll. Askund nuk thuhet haptas, as në poezi, as në kopertinë, por ndihet qartë një pikëllim i pafund për një humbje. Humbja ka një emër, Vanessa, por jo më tepër. Kur libri u bë gati për botim, thotë poetja në një intervistë, ia ndalova kategorikisht shtëpisë botuese të tregonte se çfarë më kishte ndodhur, kisha frikë se libri përndryshe do të bëhej shumë personal. Edhe ne po e lëmë lexuesin t’i lexojë Shënimet,sikur të ishin të tijat. Nga një anë një elegji që t’i shkul flokët nga dhimbja, nga ana tjetër një qetësi liqenesh tä paqta që të ftojnë të ndjekësh dritën e shpresës. Edhe, edhe.

Përkthyesja i rikthehet poetes pasi ka përkthyer më përpara vëllimin përmbledhës “Unë studiova njëherë në një fakultet të mrekullueshëm”. Ndihet në përkthimin e saj njohja e mirë e kësaj poezie, si dhe kujdesi për ta shqipëruar pa rënë në grackën e interpretimit. Kur përkthen një poezi si ajo e këtij vëllimi, ku fjalët nuk shtrihen por shtresëzohen, përkthyesi e ka të vështirë të mos i jepet përkthimit të asaj që nuk thuhet, por nënkuptohet.

Duke iu ruajtur kësaj, përkthyesja nuk ia mohon lexuesit shqiptar një nga kënaqësitë e leximit të kësaj poezie, që synon t’ia pëshpërisë interpretimin vetë në vesh lexuesit. /entelatabaku/ KultPlus.com

Shtatë shenjtorët e “Onufrit” i shpëtojnë shkatërrimit

Shtatë shenjtorët e “Onufrit” i shpëtojnë shkatërrimit.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti njoftoi sot se pas një pune të gjatë dhe të kujdesshme në Laboratorin e Veprave të Artit në Muzeun e Ikonografisë “Onufri”, ka përfunduar ndërhyrja restauruese e një tjetër vepre në koleksionin e Muzeut.

“Një vepër e vitit 1873 nga autori Adam Kristo nga Samarina, që paraqiste probleme serioze. Tashmë ajo nuk është vetëm një vepër e shpëtuar, por edhe e rifreskuar. Vlerat e saj kanë dalë në dritë dhe po i bashkohet “serisë” së shenjtorëve, që presin e përcjellin vizitorë në qytetin e “një mbi një dritareve”, u shpreh Margariti.

Këto vepra janë ndër më të rëndësishmet e koleksionit të ikonografisë shqiptare. /ata/ KultPlus.com

Përfundon restaurimi i dy ikonave të koleksionit “Onufri” në Berat


Në laboratorin e restaurimit të veprave të artit pranë Muzeut të Ikonografisë “Onufri” në Berat ka përfunduar procesi i ndërhyrjes restauruese në dy ikona të fondit.

Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat bën të ditur se përgjatë muajve shtator – tetor 2020 sipas projektit të hartuar nga specialisti restaurator u finalizua restaurimi i dy ikonave pjesë e fondit të Muzeut të Ikonografisë “Onufri”.

Ikona “Shën Maria me Krishtin dhe shenjtorë” e vitit 1851 me autor anonim dhe ikona “Shpërfytyrimi” e shek – XIX atribuar mjeshtërve të familjes Çetiri janë vepra që i janë shtuar fondit të Muzeut të Ikonografisë “Onufri” në vitin 2017.

Ikonat paraqisnin shumë problematika në avancim të cilat rrezikonin ekzistencën e tyre, si: dëmtim suporti (sfungjerosje), rënie dhe humbje të grundit, dëmtim, plasaritje dhe abrasion të pelikulës piktorike, gufime dhe xhepa bosh dhe depozitime papastërtish të qëndrueshme.

Ikonat karakterizoheshin në përgjithësi nga një pelikul pikorike dhe grund i dobët teknikisht e cila nga dita në ditë degradonte.

Pas ndërhyrjes restauruese u arrit rezultati i dëshiruar, tashmë veprat rezultojnë tërësisht të konsoliduara dhe me një paraqitje më të plotë falë integrimit piktorik.

Këto ikona që sigurisht pasurojnë koleksionin e Muzeut të Ikonografisë “Onufri” do t’i shtohen linjës ekspozuese të tij për t’ju ofruar vizitorëve.
Muzeu Kombëtar Onufri është përshtatur në ambientet e kishës “Fjetja e Shën Mërisë”, në Kalanë e Beratit, që prej 27 shkurtit të vitit 1986. Katedralja është e rindërtuar në vitin 1797 dhe është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pas-bizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej mëse 1500 objektesh, pjesë e fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë dhe të qytetit të Beratit, ku 106 objekte janë ikona dhe 67 janë objekte liturgjike. Ikonat janë realizuar nga piktorët ikonografë shqiptarë, që u përkasin shekujve XIV – XX: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpataraku dhe Çetirët (Gjergji, Johani, Naumi, Nikolla dhe Gjergji i riu), si dhe nga shumë piktorë të tjerë anonimë. Gdhendjet në dru të katedrales janë realizuar nga mjeshtrat Naum Ngjela nga Lavdari i Oparit dhe mjeshtër Stefan Barka nga Misrasi i Oparit në shekullin e XIX. /atsh / KultPlus.com

Rritet interesi për turizmin kulturor, vizitorë francezë e spanjollë në muzetë e Beratit

Një grup vizitorësh francezë dhe spanjollë vizituan sot Muzeun Ikonografik Onufri dhe Muzeun Etnografik të Beratit.

Muaji gusht shënon një rritje të numrit të turistëve që kanë zgjedhur të vizitojnë muzeun e Ikonografisë Onufri dhe muzeun Etnografik të Beratit.

Sipas të dhënave, nga data 1 deri në 16 gusht vihet re një rritje e numrit të vizitorëve në krahasim me muajt paraardhës, qershor e korrik.

Po ashtu, përveç vizitorëve vendas që përbëjnë 49% të gjithë vizitorëve, vizitorët e huaj janë kryesisht polakë, bjellorusë, çekë, ukrainas dhe francezë. /atsh/ KultPlus.com

Muzeu “Onufri” me sistem audio-guidë në katër gjuhë

Muzeu Kombëtar Ikonografik “Onufri” shumë shpejt do të mund të vizitohet përmes sistemit të audio-guidave.

Turistët do të kenë shansin të zbulojnë muzeun dhe kryeveprat e tij, duke ndjekur ritmin që i përshtatet atyre, përmes gjuhëve shqip, italisht, anglisht dhe gjermanisht. E teksa narracioni përcjell informacionet më interesante mbi muzeun dhe kryeveprat e shfaqura në të, nuk do të mungojnë efektet zanore të studiuara për të të katapultuar menjëherë në periudhën e Onufrit apo ikonografëve të tjerë me emër.

Projekti i dixhitalizimit u implementua dhe po finalizohet nga Projekti IntoAlbania, me bashkëpunimin e ngushtë të Muzeut “Onufri”, që dha ndihmesën në të gjitha hapat e projektit.

Finalizimi i ndërhyrjes u realizua përmes bashkëpunimit efektiv me kompaninë mirënjohur franceze Orpheo (Orpheus), e specializuar në dixhitalizim të shërbimeve muzeale si dhe A.A FILM Company në Tiranë. Kjo ndërhyrje do të sjellë një eksperiencë krejtësisht të re të turistëve në këtë muze. 

Mbyllet pas rreth 18 vitesh konkursi ndërkombëtar i artit pamor “Onufri”


Konkursi ndërkombëtar i arteve pamore Onufri, nuk do të jetë më. Galeria Kombëtare ka vendosur ta mbyllë në kuadër të rikonceptimit të rolit të galerisë.

“Në kuadër të dinamikave në të cilat zhvillohen shkëmbimet artistiko-kulturore ndërkombëtare sot, dhe si pasojë e problematikave që janë shfaqur ndër vite me Ekspozitën Ndërkombëtare të Arteve Pamore “Onufri”, aktivitet ky që ka patur mision primar realizimin e këtij shkëmbimi në Shqipëri, Galeria Kombëtare e Arteve ka vendosur në mbylljen e “Onufrit” dhe rikonceptimin e programit të saj të përgjithshëm artistik”, thuhet në deklaratën për shtyp të Galerisë.

“Onufri” u krijua në fund të viteve ‘90-të si një domosdoshmëri e kohës, që do të mundësonte shkëmbimet mes artistëve shqiptarë dhe atyre ndërkombëtarë, si dhe për të prezantuar artin e ri bashkëkohor të skenës vendase në kushtet e mungesës së plotë të institucioneve apo iniciativave të pavarura. Për këtë arsye, për vite me rradhë “Onufri” mbajti peshën kryesore të shkëmbimit kulturor ndërkombëtar në artet pamore, duke i dhënë kështu një shtysë edhe metodave të reja të punës dhe praktikave artistike. Me kalimin e viteve skena është pasuruar edhe me një numër në rritje iniciativash të pavarura që gjithmonë e më shumë kanë për qëllim shkëmbimin mes artistëve vendas dhe atyre ndërkombëtarë.

“Nga ana tjetër, shumë edicione të “Onufrit” nuk kanë pasur nivelin e duhur të organizimit për t’i prezantuar denjësisht artistët. Bashkëveprimi midis artistëve shqiptarë dhe të huaj në kuadër të këtyre edicioneve ka qenë pothuajse fiktiv, pasi shumë nga artistët e huaj pjesëmarrës të “Onufrit” nuk kanë qenë të pranishëm gjatë ditëve të organizimit të ekspozitës. Gjithashtu, në të shumtat e rasteve është aplikuar një qasje e padrejtë ndaj artistëve shqiptarë të cilët duhet të kalonin fazën e përzgjedhjes, kundrejt artistëve të huaj që ftoheshin direkt nga kuratori. Për rrjedhojë edhe interesi i publikut ndaj kësaj ekspozite si dhe vet vlera e këtij aktiviteti janë zbehur me kohë”, thuhet në deklaratë. Ky aktivitet që fillimisht lindi si një nevojë për të rritur ndërveprimin mes skenës vendase dhe asaj ndërkombëtare vlerësohet se tashmë e ka përmbushur misionin e tij.

Zhvillimi i situatës artistike në vendin tonë, por edhe zhvillimet më të fundit të artit bashkëkohor në përgjithësi, nuk përkojnë më me formën e organizimit dhe strukturën që “Onufri” ka ndjekur gjatë viteve. Anëtarët e Bordit Artistik dhe drejtori i GKA-së z. Erzen Shkololli kanë ndarë mendimin se GKA ka nevojë për një formatim dhe një qasje të re pune që do të jetë në hap me zhvillimet e reja në artin bashkëkohor dhe që reflektojnë ndryshimet thelbësore socio-politike në Shqipëri, rajon e më gjerë. GKA duhet të zhvilloj veprimtaritë e saj të rradhës të cilat prezantojnë sa më mirë artistët në ekspozita ndërkombëtare tematike e të kuruara, dhe që vijnë si rezultat i një pune të pasur kërkimore. Ky rikonceptim i programit artistik synon që ta kthejë Galerinë në një platformë të rëndësishme për shkëmbimin kulturor në nivel ndërkombëtar.

Bordi Artistik i Galerisë Kombëtare të Arteve përbëhet nga 7 anëtarë, si më poshtë vijon: Eleni Laperi (Kryetare), Edi Muka, Ornela Vorpsi, Zef Paci, Luçjan Bedeni, Sofjan Jaupaj, Xhoana Agolli. Anëtarët e këtij Bordi ranë dakort për mbylljen e “Onufrit” gjatë mbledhjes së tyre më datë 11.12.2018, me Vendim nr. 308/2. Ministria e Kulturës shprehu dakordësinë e saj mbi këtë vendim, në respektim të pavarësisë së gjykimit të Bordit Artistik të Galerisë Kombëtare e Arteve. /gazeta-Shqip.com / KultPlus.com

7140 vizitorë gjatë shtatorit në Muzeun Ikonografik “Onufri”

Vazhdon fluksi i vizitorëve në Muzeun Ikonografik Onufri në Berat. Vetëm në javën e fundit pati 2415 vizitorë, nga të cilët të dielën pati 380 vizitorë, duke e çuar në 7140 numrin e tyre për këtë muaj.

Muzeu Kombëtar “Onufri” në Berat është përshtatur në ambientet e kishës “Fjetja e Shën Mërisë” në kalanë e Beratit, që prej 27 shkurtit të vitit 1986.

Muzeu mban emrin “Onufri”, njëri prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shek. XVI. Kisha është rindërtuar në vitin 1797 në lagjen Kala, ka qenë katedralja e qytetit, e cila është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pas Bizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej mëse 1500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë, dhe të qytetit të Beratit, ku 106 janë ikona dhe 67 janë objekte liturgjike, dhe u përket piktorëve ikonografë shqiptarë që kanë krijuar në shekujt XIV – XX: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpatarakut dhe Çetirët (Gjergji, Nikolla, Johani, Naumi, Gjergji i riu), dhe të shumë piktorëve të tjerë anonimë.

Ikonabartësin e katedrales së Beratit e ka gdhendur mjeshtër Naumi nga Lavdari i Oparit dhe mjeshtër Stefan Barka nga Mirasi i Oparit, në mesin e shekullit të XIX./ata

“Onufri”, çmim në Kinë: Botuesi Bujar Hudhri sjellë “Special Book Award of China”

Një katalog i botimeve nga Kina ishte një ndërmarrje e Shtëpisë Botuese Onufri rreth 10 vjet më parë, e që sot i solli çmimin “Special Book Award of China”.

“Ky është çmimi më i lartë që qeveria e Republikës Popullore të Kinës akordon për autorët, përkthyesit dhe botuesit e huaj, të cilët kanë shënuar arritje të dukshme, në prezantimin dhe përkthimin e librit kinez si edhe në nxitjen e shkëmbimeve kulturore”, u shpreh Bujar Hudhri, botues.

Por a kishte Kina një strategji zgjerimi dhe shkëmbim të kulturës së saj, e vendet e Evropës dhe çfarë roli i dha letërsisë në këtë?

“Mbas marrjes së çmimit, pas dy ditësh u themelua shoqata e botuesve Kine-Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore 16+1. Në këtë projekt në një kapitull të veçantë shkruhet për librin. Ideja është që këto vende të botojnë dhe përkthejnë libra mes tyre, apo të marrin pjesë në panaire të përbashkëta. Kjo vjen në një kohë kur libri nuk është në ditët e veta më të mira”, thotë Bujar Hudhri, botues.

Letërsia kineze ka një problem të madh për shkak të gjuhës së saj, por Kina ka shkrimtarë të nivelit botëror, sidomos një grup shkrimtarësh që kanë ardhur në letërsinë kineze mbas hapjes së Kinës. Megjithatë në strategjinë e saj të shkëmbimeve kulturore libri duket se ka marrë rëndësi të veçantë. Aktualisht janë rreth 25 vepra po përkthehen nga letërsia shqipe në Kinë. “Aksidenti” i Ismail Kadaresë sapo është botuar. /KultPlus.com

Muzeu Ikonografik “Onufri”, mirëpret 2486 turistë në ditët e para të shtatorit

Berati, edhe këtë vit ka tërhequr turistë të huaj e vendas, të cilët e vizitojnë qytetin për vlerat e tij historike, arkitekturore, por edhe për kulturën e pasur që ka ruajtur prej më shumë se 2 mijë vjetësh.

Vetëm në nëntë ditët e para të muajit shtator, Muzeun Ikonografik “Onufri” e kanë vizituar 2486 turistë, nga të cilët 1700 kanë qenë të huaj. 583 ka qenë numri i vizitorëve në datën 5 shtator të cilëve u është shërbyer falas.

655 vizitorë kanë vizituar Qendrën Muzeore Berat, në datën 5 shtator me rastin e 2-vjetorit të shenjtërimit të Gonxhe Bojaxhiut – Shën Tereza.

Vizitorët kanë qenë të kombësive të ndryshme nga Polonia, Italia, Gjermania, Franca, Çekia, Sllovakia dhe Holanda.

Muzeu Kombëtar Onufri në Berat është përshtatur në ambientet e Kishës “Fjetja e Shën Mërisë”, në Kalanë e Beratit që prej 27 shkurtit të vitit 1986.
Muzeu mban emrin “Onufri”, njëri prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shek. XVI. Kisha është rindërtuar në vitin 1797 në lagjen Kala, ka qenë katedralja e qytetit e cila është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pas Bizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej mëse 1500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë, dhe të qytetit të Beratit, ku 106 janë ikona dhe 67 janë objekte liturgjike, dhe u përket piktorëve ikonografë shqiptarë që kanë krijuar në shekujt XIV – XX: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpatarakut dhe Çetirët (Gjergji, Nikolla, Johani, Naumi, Gjergji i riu), dhe të shumë piktorëve të tjerë anonimë.

Ikonabartësin e katedrales së Beratit e ka gdhendur mjeshtër Naumi nga Lavdari i Oparit dhe mjeshtër Stefan Barka nga Misrasi i Oparit, në mesin e shekullit të XIX. /ata

“CultureTrip”: Bota është mbushur me artistë shqiptarë

Bota është e mbushur me artistë të njohur dhe të famshëm nga Shqipëria ose me rrënjë shqiptare, shkruan për “CultureTrip”, Francesca Masotti.

Zbuloni disa prej artistëve, piktorëve dhe këngëtarëve shqiptarë më të famshëm, punët e të cilëve njihen në të gjithë botën:

Albania, Berat, Onufri Museum. Detail. Icon from the central area of the iconostasi of the church of the Annunciation in Berat; one of the apostoles.

Onufri
Onufri është piktori i ikonave më i famshëm nga Shqipëria. Ai ishte aktiv në shekullin XVI në jug të Shqipërisë, në perëndim të Maqedonisë dhe veri të Greqisë. Mendohet se Onufri ka lindur në Berat, një qytet i bukur që ndodhet në jug të Shqipërisë. Sot, Berati ka një muze shumë interesant të Onufrit, ku vizitorët mund të mësojnë për artistin dhe të admirojnë pikturat e tij. Vepra të tjera arti të Onufrit mund të gjenden në Muzeun Mesjetar në Korçë dhe në shumë kisha përmes vendit.

Kolë Idromeno
Nikolla Kolë Idromeno, i njohur si Kolë Idromeno, ishte një piktor, artist, skulptor, kinematograf, fotograf dhe arktiekt shqiptar gjatë epokës së Rilindjes në Shqipëri (periudha historike nga viti 1870 deri në shpalljen e pavarësisë në vitin 1912). Idromeno kishte lindur në Shkodër, qyteti më i madh në veri të Shqipërisë. Ai kishte bërë studimet në Venecia në Akademinë e Arteve të Bukura, udhëtoi nëpër Europë dhe më pas u kthye në Shkodër, ku zbukuroi tavanin e Katedrales së Shën Stefanit. Shumë prej pikturave të tij tani ndodhen në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë.

Ibrahim Kodra
Ibrahim Kodra është një prej piktorëve më të famshëm shqiptarë të të gjitha kohërave. Ai studioi art në Milano dhe ishte mik me artistë të famshëm si Pablo Picasso. Punimet e tij prestigjioze ndodhen në Muzeun e Vatikanit, në Dhomën e Deputetëve në Parlamentin italian në Romë, në Galerinë e Arteve të Kosovë në Prishtinë dhe në shumë koleksione private.

Adrian Paci
Adrian Paci është një prej artistëve bashkëkohorë më të famshëm në Shqipëri dhe Europë. I lindur në Shkodër, ai u diplomua në Akademinë e Arteve në Tiranë dhe më pas vajti në Milano, Itali. Punimet e tij, që shpesh herë prekin tema si nostalgjia, ndarja dhe paraja, mund të admirohen në shumë muze dhe galeri artesh në botë. Paci ishte artisti i parë shqiptar që përfaqësoi Vendin e Shqiponjave në Bienalen e Venecias në vitin 1999.

Rita Ora
Rita Ora është një këngëtare britanike, aktore dhe modele e lindur nga pridnër shqiptarë në Prishtinë, kryeqyteti i Kosovës. Prindërit e saj u larguan nga Kosova kur ajo ishte vetëm një vjeç dhe vajtën në Londër, ku ajo u rrit me familjen e saj. Ajo u bë e famshme në vitin 2012 me këngën në bashkëpunim me “DJ Fresh”, “Hot Right Now”. Që prej asaj kohe ajo ka nxjerrë shumë hite që janë me famë botërore.

Dua Lipa
Një tjetër yll me origjinë shqiptare është e bukura Dua Lipa. Prindërit e saj migruan në Britani të Madhe në vitin 1990 për shkak të dhunës dhe shtypjeve dhe Dua u lind në Londër. Dua Lipa ka nxjerrë shumë këngë të bukura dhe të famshme në bashkëpunim me artistë të mëdhenj, si Sean Paul dhe Calvin Harris. Pa asnjë dyshim ajo është një nga artistet femër më premtuese në botë.
Immagini e contenuti protetti da copyright titolari: Anna Oxa ®
Oxarte ®

Anna Oxa
Ilirjana Hoxha, që njihet si Anna Oxa, është një këngëtare shqiptare, aktore dhe prezantuese televizive në Itali. Ajo u bë e famshme me pjesëmarrjet dhe çmimet e marra në festivalin prestigjoz të Sanremo, festivali më i famshëm i muzikës në Itali.

Bebe Rexha
Këngëtarja, kompozitaroja dhe producentja amerikane, Bleta “Bebe” Rexha ka rrënjë Shqiptare. Prindërit e sajë janë me origjinë etnike shqiptare nga dy qytete të ndryshme në Maqedoni. Ata vajtën në Bruklin, Nju Jork, ku Bleta lindi në vitin 1989. Ajo ka shkruar shumë këngë për këngëtarë të famshëm, përfshirë Rihanna dhe Eminem. Ajo ka publikuar gjithashtu shumë hite si “Meant to Be” dhe “I Can’t Stop Drinking About You.”

Era Istrefi
Era Istrefi është një këngëtare shqiptare dhe kompozitore e lindur në Prishtinë, Kosovë. Motra e saj Nora Istrefi është gjithashtu një këngëtare. Era Istrefi bëri debutimin e saj pesë vite më parë në vendin e saj dhe më pas në vitin 2016, ajo u bë e njohur në të gjithë botën me këngën “Bon Bon”, një këngë e shkruar në anglisht me fjali në shqip.

Ermal Meta
Ermal Meta është një këngëtar italo-shqiptar dhe kompozitor i lindur në qytetin jugor të Shqipërisë, Fier. Ai fitoi festivalin prestigjoz të Sanremos në shkurt 2018 me një këgë të bukur që i dedikohet viktimave të luftës. Ai morri pjesë edhe në festivalin e Eurovizionit duke përfaqësuar Italinë.

Action Bronson
Arian Asllani, i njohur ndryshe si Action Bronson, është një reper amerikan, yll i “reality show” dhe shef kuzhine që ka lindur në vitin 1983 në qytetin e Nju Jorkut nga një baba shqiptar mysliman dhe një nënë amerikane hebreje. Gjatë karrierës së tij, ai ka punuar me artistë të famshëm si Eminem, Wiz Khalifa, Prodigy, dhe Kendrick Lamar./ KultPlus.com

Tre artistë kosovarë sivjet pjesë e çmimit Onufri

Ekspozita e 23-të Ndërkombëtare e Artit, sivjet sjellë gjithsej dhjetë artistë që garojnë për çmimin e madh Onufri, shkruan KultPlus.

“AU FIL DU TEMPS – Kujtime kolektive, kujtime personale”, titullohet ekspozita e kuruar nga Gaetano Centrone, e cila hapet më 20 dhjetorë në Galerinë Kombëtare të Arteve të Tiranës.

Ekspozita do të presë dhjetë artistë ndërkombëtarë si protagonistë:
Zeni Ballazhin – Maqedoni, Kosovë; Adi Haxhiaj – Shqipëri, Itali; KOJA (Fitore Isufi) – Kosovë; Perino & Vele – SHBA & Itali; Leonard Qylafi – Shqipëri; Calixto Ramirez – Meksikë; Jelena Tomaseviq – Mal i zi; Vangjush Vellahu – Shqipëri, Gjermani; Alketa Xhafa Mripa – Kosovë, Angli; Fani Zguro – Shqipëri, Itali, Gjermani.

“AU FIL DU TEMPS – Kujtime kolektive, kujtime personale”, nga 21 dhjetori e deri më 20 janar 2018-të do të jetë e hapur në Galerinë Kombëtare të Arteve

Ekspozita Ndërkombëtare AU FIL DU TEMPS

Kurator: GAETANO CENTRONE

Ekspozita ofron një itinerar që zhvillohet në dhomat e Galerisë Kombëtare të Arteve të Tiranës. Ka dhjetë artistë pjesëmarrës nga gjashtë vende të ndryshme; të gjithë ata kanë lindur në vitet ’70 dhe në vitet ’80 dhe kanë kurrikulë ndërkombëtare të vlefshme.
«Unë u përpoqa të gjeja – megjithatë është e mundur – një emërues që kombinon përvojën e shumicës midis artistëve shqiptarë, sepse fillova prej tyre gjatë hulumtimit tim. – thotë Gaetano Centrone – Unë i kam studiuar ata për disa vjet dhe më ka bërë përshtypje prania e historisë në veprat e tyre. Megjithatë nuk kam ndërmend të krijoj një ekspozitë politike, që nuk është qëllimi im, unë jam gjithmonë shumë i vëmendshëm për të ndarë elementin kulturor dhe atë social-politik. Unë jam një mbështetës i fortë i së vërtetës intuitive të artit, kështu që unë kam vënë theksin në konceptin e kohës. Mënyra se si koha krijon mendjen tonë dhe atë që mbetet si ish-post.

Dallimi midis kujtesës kolektive dhe kujtimeve personale është shumë i lehtë, më lehtë sesa mendojmë. Gjithashtu, dallimi midis formës së njëjësit dhe shumësit, është më kompleks se sa ne e mendojmë. A ka vetëm një ose a ka më shumë kujtime kolektive? Kush i krijon ato? Sa kujtime personale ndikohen nga ngjarjet historike? Është e padobishme të mohohet fakti, se në këtë pjesë të botës, ngjarjet historike kanë ndikuar shumë në të kaluarën e popullsisë. »

Rreth zgjedhjes së titullit Centrone thotë: «Au fil du temps është një shprehje e mrekullueshme nga gjuha franceze. Në anglisht mund të përkthehet si- me kalimin e kohës, por bukuria e vërtetë mund të gjendet në të vërtetë në kuptimin origjinal: në fije kohore. Një fije që ngjall historinë dhe historitë personale, duke u shtyer nga sipër me zërat polifonikë të ndryshëm të një historie. »/ KultPlus.com