Nga Roma në Nju Jork për 55 minuta dhe nga Londra në Pekin në pak më shumë se një orë: jo fantashkencë, por realitet, për sa kohë që udhëtoni me 7400 kilometra në orë, shkruan risia shkencore e përcjellë nga gazeta italiane corriere.it.
Ky është premtimi i kompanisë amerikane ‘’Venus Aerospace’’, e cila prezantoi një motor ‘’shpërthyes’’ revolucionar të quajtur VDR2.
I përcaktuar nga kompania si “një hap i dukshëm i fluturimit super supersonik ai në fakt është krijuar për t’ju lejuar të arrini shpejtësinë afërsisht gjashtë herë më shumë se ajo e zërit.
Në bazë të revolucionit (të mundshëm) është një sistem shtytës futuristik i cili, në vend që të shfrytëzojë djegien e ngadaltë të karburantit, sipas projektuesve do të jetë në gjendje të gjenerojë valë shpërthimi të cilat do të përhapen në mënyrë ciklike brenda qarkut, duke garantuar kështu performanca rekord.
“Ky motor e bën shpejtësinë hipersonike një realitet”, deklaroi bashkëthemeluesi i ”Venus Aerospace”, Andrew Duggleby.
“Mezi presim të punojmë edhe më në thellësi, për të fluturuar shembullin e parë dhe në fund për të përsosur një motor koncepti që deri më tani ka ekzistuar kryesisht në tekstet shkollore, por kurrë si një njësi prodhimi’’, thekson Eric Briggs, shefi operativ i një kompanie tjetër të përfshirë në projekt të quajtur Velontra.
Kompania do të nisë testimet e para në vitin 2025. /atsh/ KultPlus.com
Pas suksesit në Tiranë, episodi i parë i serialit “Prokurori” me regji të Fatmir Dogës dhe producentëve Ylli Ujka dhe Çesk Ivanaj, u shfaq edhe në Prishtinë. Ky serial vendos në qendër luftën kundër krimit dhe korrupsionit politik, duke trajtuar tema të ndjeshme për shoqërinë shqiptare.
“Është kënaqësi e veçantë të prezantojmë projektin tonë këtu në Prishtinë. Kjo ka vlerë për çdo shqiptar, por për mua dhe Çeskun, që nga origjina jemi nga Malësia e Shkrelit, Kosova na është dyfish në zemër. Seriali do të vazhdojë të shfaqet në të gjitha qytetet dhe vendet e Europës ku ka diasporë, dhe gjithashtu do të ketë audicione dhe shfaqje të vazhdueshme. Janë projekte ambicioze për të cilat jemi të bindur se do të kenë sukses,” deklaroi producenti Ylli Ujka.
Bashkëproducenti Çesk Ivanaj theksoi rëndësinë e këtij projekti për shoqërinë shqiptare në të dy vendet. “Shpresojmë që pjesa e parë ka transmetuar emocionin e këtij filmi unik. Shqipëria dhe Kosova e kanë vuajtur këtë situatë dhe me ndihmën e drejtësisë dhe seriozitetit të njerëzve do të kalojnë çdo vështirësi. Populli ynë meriton të ecë përpara dhe të bëhet një nga vendet më unike në Europë dhe në botë,” u shpreh Ivanaj.
Filmit “Prokurori” po vijon të shfaqet në të gjitha kinematë kryesore në Tiranë dhe në Prishtinë, duke sjellë një projekt unik që bashkon talentet shqiptare dhe ndërkombëtare. Biletat janë tashmë në shitje dhe mund të blihen online ose në kinematë e Shqipërisë dhe Kosovës. Seriali “Prokurori” pritet të vazhdojë me shfaqje të tjera në vendet ku ka komunitet shqiptar./balkanweb/ KultPlus.com
Ekspozita “Thesare të Muzeut Historik Kombëtar” në Kalanë e Shkodrës u pa nga një numër i larte vizitorësh vendas e të huaj. Ajo ishte një mundësi për t’u njohur me objekte unike nga koleksionet e Muzeut Historik Kombëtar, përmes 25 imazheve.
Këto thesare përfshijnë artefakte nga pavijonet e Lashtësisë, Mesjetës dhe ikonave Pasbizantine, si dhe objekte etnografike nga Periudha Osmane, duke ofruar një dritare komunikimi në historinë dhe trashëgiminë tonë të pasur kulturore shqiptare.
Ekspozita “Thesaret e Muzeut Historik Kombëtar” ishte një bashkëpunim mes Muzeut Historik Kombëtar dhe DRTK Shkodër, duke sjellë në jetë një përvojë të veçantë për të gjithë vizitorët që eksplorojnë thesaret e së kaluarës sonë./atsh/KultPlus.com
Vizita e fundit në shtëpinë ku kishte vdekur Balzak, kishte qenë ajo e Viktor Hygosë. Ishte data 18 gusht 1850. Gruaja e tij kishte qenë paradite te Hanska, e cila i kishte thënë se Balzaku ishte në grahmat e fundit.
Po atë ditë, Hygo kishte shkruar në ditarin e tij: «I rashë ziles. Ishte një hënë e plotë me re. Rruga ishte e shkretë. Prita. Askush nuk e hapi. I rashë prapë. Porta u hap. Duke qarë, një shërbëtore me shandan në dorë pyeti: Çfarë doni zotëri? I thashë emrin. Më çuan në sallon, ku përballë oxhakut ishte një bust i madh në mermer i Balzakut. Një grua tjetër u afrua duke thënë:
“Ai po vdes. Zonja ka ikur në dhomë, po kështu dhe mjekët, ikën që dje. Ai nuk flet më. Prifti erdhi dhe i bëri shërbimin e fundit.»…Një erë kufome ishte shpërndarë në dhomë. Kërkova ta takoj Balzakun. Kaluam një korridor dhe ngjitëm shkallët. Ishte atje, me kokën e zhytur në jastëk. Kishte një fytyrë ngjyrë violet, gati të zezë, të parruar dhe me flokët gri, të prera. Ngjante me perandorin. Një erë e padurueshme kundërmonte nga krevati. Ngrita jorganin dhe mora dorën e tij. Ishte gjithë djersë. E shtrëngova. Nuk m’u përgjigj. Zbrita duke mbajtur në kujtesë atë fytyrë të zbehtë. Ishte e diel. Duke hyrë në shtëpinë time njerëzit më prisnin. Ju thashë: «Zotërinj, Europa do të humbë një shpirt të madh!”
Balzaku vdiq pak kohë pasi u largua Hygo, i cili ishte dhe vizitori i fundit në botën e të gjallëve. Në orën 23.30, ai dha shpirt. «E pashë në profil, i ngjante Perandorit», kishte shkruar Hygo. Të nesërmen, arkivoli i tij u vendos në kishën Saint-Nicolas. Pastaj lumi i njerëzve që shoqëronte funeralin, kaloi përmes Parisit drejt varrezave të «Père Lachaise». Pikonte shi. “Ishte një nga ato ditët kur të duket se dhe qielli derdh lot”, – shkruante Hygo. Në varreza, përballë gropës së hapur dhe turmës njerëzore që nderonte autorin e Komedisë Njerëzore, Viktor Hygo u shfaq para tyre dhe foli: “Ky punëtor i jashtëzakonshëm dhe asnjëherë i lodhur, ky filozof, ky poet, ky gjeni, ka jetuar midis nesh një jetë stuhish, luftërash, zënkash, betejash. Sot më së fundi ai është në paqe: ai iku nga kundërshtitë dhe urrejtjet. Dhe në të njëjtën ditë ai hyn në lavdi dhe në varr!”…/express/KultPlus.com
Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti ka vizituar ekspozitën dokumentuese “Rezistenca paqësore dhe shtetformimi në Kosovë 1988 – 1998”, ekspozitë që është hapur së funi në Berlin të Gjermanisë, e që është kuruar nga Shkumbin Brestovci.
Më poshtë është njoftimi i plotë nga kryeministri Kurti.
Historia e rezistencës paqësore dhe e shtetformimit në Kosovë gjatë dekadës së fundit para fillimit të luftës sonë çlirimtare, pra nga viti 1988 e deri më 1998, është konceptuar dhe paraqitur para publikut gjerman në Berlin, përmes një ekspozite dokumentuese. E kuruar nga autori Shkumbin Brestovci dhe e titulluar “Rezistenca paqësore dhe shtetformimi në Kosovë 1988 – 1998”, në të janë ekspozuar fotografi dhe materiale të tjera dokumentare, përmes së cilave publiku ndërkombëtar mund të njihet me një nga historitë më autentike të një rezistence paqësore kundër një regjimi të apartheidit në Evropë, çfare ishte ajo e popullit të Kosovës në dekadën e fundit të shekullit XX.
Gjatë qëndrimit tim në Berlin, e vizitova këtë ekspozitë bashkë me ministrin Hajrulla Çeku dhe me ambasadorin e Kosovës në Gjermani, Faruk Ajeti, i cili edhe e hapi këtë ekspozitë. “Rezistenca paqësore dhe shtetformimi në Kosovë 1988 – 1998”, është organizuar pikërisht nga një bashkëpunim i ngushtë ndërmjet Ambasadës së Republikës së Kosovës në Berlin, Fondacionit Friedrich Ebert-Stiftung dhe Institutit Leibniz për Kërkimet e Evropës Lindore dhe Juglindore në Regensburg.
Në kuadër të ekspozitës, mbrëmë u mbajt edhe një panel diskutimi në të cilin morën pjesë Geert Ahrens, diplomat gjerman, që përfaqësoi OSBE-në gjatë shpërbërjes së Jugosllavisë dhe luajti një rol kyç në ndërmjetësimin e fillimviteve ‘90-ta, Rafael Biermann, politolog dhe Linda Gusia, aktiviste për të drejtat e njeriut dhe profesoreshë e sociologjisë në Universitetin e Prishtinës.
Rruga e ndjekur nga vendi ynë Kosova si dhe nga populli dhe liderët politikë të saj në të kaluarën, janë historia e domosdoshme prej nga nisemi për të ardhmen tonë politike krah vendeve të Bashkimit Evropian. E në këtë rrugë, shumçka kalon kah Berlini dhe Gjermania, vendi ynë mik dhe aleat sikur në vitet tona më të vështira, ashtu edhe sot kur synojmë integrimin dhe anëtarësimin në strukturat euro-atlantike./ KultPlus.com
Të dua në dhjetë të mëngjesit, edhe në njëmbëdhjetë dhe në dymbëdhjetë të ditës. Të dua me gjithë shpirt dhe me gjithë trup, ndonjëherë në mbasditet me shi. Por në orën dy të mbasdites, ose në tre, kur mendoj për ne të dy dhe ti mendon për ushqimin ose për punët e përditshme, ose për zbavitjet që të mungojnë, ia nis të të urrej shurdhërisht, me gjysmën e urrejtjes që ruaj për veten.
Pastaj të dua sërish, kur shtrihemi dhe ndjej se je bërë për mua, që në njëfarë mënyre ma thonë gjuri dhe barku yt, që duart e mia më bindin për atë dhe nuk është asnjë vend tjetër ku unë të vij, apo ku unë të shkoj, më i mirë se trupi yt. Ti vjen e plotë në takimin me mua dhe të dy zhdukemi për një çast, i bindemi Urdhrit të Zotit deri kur unë të të them se kam uri, apo më vjen gjumë.
Të gjitha ditët të dua dhe të urrej pandreqshëm. Dhe gjithashtu, ka ditë, ka orë në të cilat nuk të njoh, kur më je e largët si gruaja e tjetrit. Më shqetësojnë njerëzit, shqetësohem unë, më shpërqendrojnë dhimbjet e mia. Ka mundësi që shpesh nuk mendoj për ty. Tashmë e sheh. Kush mund të të dojë më pak se unë, e dashura ime? /KultPlus.com
I njohim për talentin kinematografik, apo mjeshtërinë e penës, por shpesh pasioni për muzikën, madje edhe kompozimi mbeten të panjohur. Fridrih Niçe, Klint Istvud, Çarli Çaplin janë kompozitorët që fshihen pas emrave të mëdhenj të kulturës.
I përshëndetur gjithë jetën si mësues i famshëm kimie, Aleksandër Borodin ëndërronte veçse një gjë: të kompozojë. Madje, u kërkonte miqve të mos i thoshin më: “Uroj të jesh mirë”, por përkundrazi: “Uroj të jesh sëmurë”, që të qëndronte në shtëpi dhe të kompozonte muzikën që dëgjonte në kokë. Mirëpo, Borodini nuk është i vetmi që kompozoi në kohën e lirë. Aktorë, shkrimtarë, janë të shumë emrat e artistëve dhe intelektualëve që fshehin talentet muzikore.
Kështu kompozonte Niçe
Filozofi dhe filologu gjerman, Fridrih Niçe iu bashkua panteonit të intelektualëve për veprat, si “Perëndimi i idhujve”,“Shkenca e gëzuar” dhe “Kështu foli Zarathustra”, veçse shkrimtari i famshëm fsheh po ashtu talentin muzikor, që e ka ushtruar që në moshën 9-vjeçare. I dhënë pas pianos, ai kompozoi rregullisht pjesë të vogla, prej të cilave edhe fantazi dhe mazurka. Në vitin 1872 kompozoi “Manfred-Meditation” për piano me katër duar, të cilën ia dorëzoi dirigjentit Hans von Bulow. Ky i fundit i dha një opinion aspak lajkatar: “Meditimi juaj, nga pikëpamja muzikore, nuk ka tjetër vlerë, veç atij të një krimi në rendin moral”. Disi i dekurajuar, Niçe i ofroi shumë nga kompozimet e tij Cosimas dhe Riçard Vagnerit, gjithnjë admirues i madh i këtij të fundit. Pavarësisht nga vlerësimi dhe respekti midis Niçes dhe Vagnerit, thuhet se Riçardi nuk arriti t’i dëgjonte plotësisht pjesët, pasi e kapi gazi teksa filloi t’i dëgjojë. Pa u ndikuar nga opinionet e Bulow dhe Vagnerit, muzika e Niçes mund të dëgjohet nga gjithkush, për kënaqësinë e atyre që kërkojnë një surprizë të këndshme…
Çarli Çaplin, diktatori, kompozitori
Mustaqet dhe shkopi njihen menjëherë në mbarë botën, por kush do ta njihte Çarli Çaplinin nga muzika e tij? Megjithatë, prej vitit 1931, ai është përgjegjës për çdo kolonë zanore të filmave të tij, madje kompozoi edhe muzikën e filmave të vjetër pa zë. I kujdesshëm ndaj futjes së zërit në kinema, ai specifikon në autobiografi: “një nga avantazhet me ardhjen e tingullit ishte se unë mund ta kontrolloja muzikën, pra e kompozova vetë”. Muzikant autodidakt që adoleshent, mësoi violonçelin dhe violinën me dorën e majtë (instrument kyç në punën kinematografike të Çaplinit). I aftë të luante në instrument, por i paaftë të lexonte partitura, madje nuk shkruante dot qoftë edhe një kompozim. Si rrjedhojë, ishte aranzhuesi ai që diktonte me saktësi temat dhe tingujt e imagjinuar prej tij. Në të gjallë, Çaplini do takohej me shumë titanë të muzikës, si Debysi, Rahmaninof, Kazal, Karruzo, Stravinski dhe Shoenberg. Ky i fundit admironte humorin e Çaplinit, por shton se muzika ka cilësi shumë të dobët!
Antoni Burges, muzikë portokalli
Nga pena e Antoni Burges lindi një nga romanet më domethënës të shekullit të 20-të, “Portokalli mekanik”, historia e një krimineli të dhunshëm i pasionuar pas muzikës klasike, veçanërisht muzikës së Ludvig van Bethovenit. Mirëpo, nëse Antoni Burges nuk ndan cilësitë e dhunshme të personazhit të tij imagjinar, ai ndan katërcipërisht pasionin muzikor. Muzikant autodidakt, ai kompozoi pjesë të shumta klasike, përfshi simfoni, koncerte dhe kantata, por edhe muzikë dhome dhe pjesë solo. Kaq i apasionuar ishte pas muzikës, saqë në 1991 shkroi në “The Economist”:“Do të doja që njerëzit të më shihnin si një muzikant që shkruan libra, sesa një shkrimtar që shkruan muzikë në kohën e tij të lirë”. Mjerisht, suksesi i veprës letrare të Antoni Burges e tejkalon reputacionin e kompozimit, ndaj emri i tij lidhet me letërsinë, pavarësisht ëndrrës.
Klint Istvud, i miri, i egri dhe kompozitori
I njohim fare mirë kolonat zanore të Enio Morikones, që shoqëron “Njeriu pa emër” nga Klint Istvud. Por dimë fare pak për muzikën e kompozuar nga ky i fundit për filmat e tij, përfshi “Mystic River”, “Million Dollar Baby”, “Flags of Our Fathers”, “Grace Is Gone”, “Changeling”, “Hereafter”, “J. Edgar” dhe “In the Line of Fire”. Njëlloj si Çaplini, Istvudi kompozoi me ndihmën e një aranzhuesi për të hedhur në fletë secilën prej pjesëve origjinale të kompozuara për filmat e vet.
Antoni Hopkins, muzika e qengjave
Bëhet fjalë për një nga aktorët më të mëdhenj të shekullit të 20-të. “Unë doja të bëhesha kompozitor, por u bëra aktor si parazgjedhje. Më ofruan një bursë për t’u regjistruar në një kolegj muzike dhe drame, me shpresën se do zgjidhja muzikën. Por, përfundimisht e gjeta veten student teatri, kësisoj e ndoqa këtë rrugë për 60 vjet”, – shprehet aktori.
Mirëpo, kjo nuk e pengoi legjendën e kinematografisë të përmbushte dëshirën për të kompozuar përgjatë rrugëtimit të karrierës së tij. Madje, ai shkroi kolonat zanore për projektet e tij kinematografike, përfshi filmat “August” (1996) dhe “Slipstream” (2007). Për këtë të fundit, Hopkins nuk do të jetë vetëm kompozitori i kolonës zanore, por edhe orkestruesi, madje edhe dirigjenti. Në vitin 2011, Hopkins synoi të luante për herë të parë valsin e tij: “And The Waltz Goes On”, i kompozuar në 1964, nga Andre Rieu dhe orkestra e tij. Një vit më vonë, botoi një përmbledhje të kompozimeve, titulluar “Kompozoj”. Pas gati 7 dekadash, i themi lamtumirë aktorit Antoni Hopkins dhe i urojmë mirëseardhjen kompozitorit eponim! /Konica.al / KultPlus.com
Sopranos Ermonela Jaho do ti ndahet edhe një çmim i rëndësishëm, kësaj radhë në Spanjë, shkruan KultPlus.
Çmimi “Gran Teatre del Liceu” do ti ndahet nëpërmjet një mbrëmje gala, mbrëmje që do të mbahet më 22 tetor, ne Teatro de la Zarzuela në Madrid të Spanjës.
Ky çmim për Ermonela Jahon do të ndahet në kategorinë: Çmim për Artisten më të mirë të huaj, me dedikim për kontributin e saj të veçantë për lirikën e Spanjës. / KultPlus.com
Në Teatrin Oda në Prishtinë, jepet premiera e shfaqjës më të re teatrore të Qendrës Multimedia, ‘Të gjashtët kundër Turqisë”, e qw do tw prezantohet mw 16 tetor. Reprizat e radhës janë me 17 dhe 18 tetor, po në teatrin “Oda” në Prishtinë. Drama është shkruaar nga Jeton Neziraj, regjinë e ka bërë Blerta Neziraj, kurse luajnë: Adrian Morina, Ernest Malazogu, Shpetim Selmani, Verona Koxha, Albina Krasniqi dhe Don Shala.
Shfaqja është krijuar nga një kolektiv ndërkombëtar teatror me artistë/e nga Kosova, Turqia dhe vende të tjera të BE-së. Ajo eksploron degradimin e demokracisë dhe ngritjen e regjimeve populiste-nacionaliste dhe autoritarizmit në Evropë.
Në vitin 2018, gjashtë mësues turq u arrestuan në Kosovë dhe u deportuan në Turqi. Lejeqëndrimet e tyre të lëshuara nga shteti i Kosovës u revokuan mbi argumentin e supozuar se përbënin rrezik për sigurinë kombëtare. Gjashtë burrat kërkoheshin në Turqi për shkak të gjoja lidhjeve të tyre me klerikun në ekzil Fetullah Gulen, lëvizja e të cilit fajësohej nga shteti turk për grusht shtetin e dështuar të vitit 2016. Dhjetra e mijëra mbështetës të dyshuar të Gulenit janë arrestuar apo kanë humbur vendet e tyre të punës në Turqi që nga grusht shteti i dështuar. Shumica janë deklaruar të pafajshëm. Guleni e ka mohuar se ai dhe mbështetësit e tij janë prapa përpjekjes për rrëzimin e qeverisë së Erdoganit.
Kur televizionet në Kosovë dhanë pamjet e shtetasve turq të arrestuar, njerëzit pyesnin me të drejtë; si ishte e mundur që në një shtet demokratik, siç proklamonte se ishte Kosova, të ndodhte një rrëmbim i këtillë, mafioz, që sigurisht po kryhej me dijeninë dhe autorizimin e krerëve të shtetit. Rrëmbimi dëshmoi brishtësinë e institucioneve të shtetit në Kosovë, të cilat janë rob i hegjemonive politike e ekonomike të shteteve të fuqishme. Por incidenti është edhe një mësim për të gjithë ne: që autoritarizmi nuk është një ‘ishull i izoluar’, ai ka tendencë të kopjohet e importohet, mu siç ndodhte dikur me fashizmin.
Që nga ardhja në pushtet në vitin 2002, Recep Tayyip Erdogan ka mbikëqyrur një transformim radikal të Turqisë, që i ka hapur udhë një udhëheqjeje të stilit “një njeri i vetëm”. Sipas Institutit Ndërkombëtar për Demokraci dhe Asistencë Zgjedhore, numri i shteteve që po lëvizin kah autoritarizmi është më shumë se dyfishi i atyre që po lëvizin kah demokracia ndërkohë që regjimet autoritare në botë e kanë thelluar shtypjen e tyre.
E frymëzuar nga “Të shtatët kundër Tebës” së Eskilit, shfaqja ‘Të gjashtët…” përmban një shikim të nuancuar në Turqinë e Erdoganit dhe shtron pyetje se pse shoqëritë e themeluara mbi parimin e pluralizmit dështojnë të mbajnë premtimet e veta? Pse shumë politikanë sot po shkojnë gjithnjë e më shumë kah ideologjitë shtypëse?
“Të gjashtët kundër Turqisë” shtron pyetje kohërisht relevante në lidhje me shtrirjen e regjimeve shtypëse edhe përtej kufinjve. Kjo nuk është një shfaqje për njerëzit e thjeshtë që i kundërvihen një qeverie a një shteti, por është shfaqje për qeveritë a shtetet autoritare që duke ndjellur terror, dhunë, përndjekje e luftë, i çojnë në shkatërrim njerëzit e vet.
Ndjeshmëria e kësaj çështjeje në Turqi – dhe jo vetëm – nënkupton se edhe rrugëtimi deri tek bërja e kësaj shfaqjeje në Kosovë nuk ka qenë i lehtë, madje sfidues./ KultPlus.com
Mbrëmë në skenën e Teatrin Shqiptar Shkup, u hap edicioni i 18-të i FNT Skupifestivalit. Në hapjen solemne morën pjesë numër i konsiderueshm artdashësish sidomos atij teatrorë, si dhe musafirë të festivalit nga vendi dhe jashtë.
Në hapjen solemne drejtori i Skupifestivalit Muzbajdin Qamili- Muçi, shpalosi programin e këtij ediocioni, falemderoi të pranishmit për mbështetjen dhe pjësmarrjen e vazhdueshme ndër vite.
Programi vazhdoi me shfaqjen “1984”, vepër nga autori Xhorxh Orwell, me regji të francezit Igor Menxhiski. Shfaqja që u soll në Skupifestival nga Teatri Kombëtar i Kosovës, e cila flet për fuqinë, identitetin, vetminë dhe kërkimin për veten përmes kërkimit për të tjerët. Në të eksplorohet dashuria, politika, fëmijëria dhe telashet e saj.
Ky këndvështrim është një satirë, e cila me kalimin e viteve është shëndrruar në një roman pritjeje, një afresk metafizik, të gjallë, të frikshëm dhe prekës. Si çdo roman i madh, ky rrëfim mban brenda vetes të gjitha temat kryesore të gjendjes njerëzore, ndoshta me një dëshirë për të parandaluar të keqen. Sipas konceptit regjisorial të Menxhiskit, fokusi në këtë shfaqje është historia e dashurisë në mes të Vinstonit dhe Julias. Por e gjithë satira dhe parashikimi që e karakterizojnë këtë vepër, janë pothuajse gjatë gjithë kohës në këtë shfaqje, ku flitet për politikën, për fuqinë, për ligjin, për këtë histori dashurie.
Në role janë Adrian Morina, Arta Selimi, Basri Lushtaku, Edona Reshitaj, Flaka Latifi, Shpejtim Kastrati, Xhejlane Godanci dhe Ylber Bardhi. Skenograf në shfaqje Mentor Berisha, kostumografe Yllka Brada, kompozitor Trimor Dhomi.
Sonte në natën e dytë të Skupivestivalit gjithnjë në ora 20:00, po në teatrin shqiptar në Shkup, do të vazhdojë me shfaqjen teatrore “Nyja e Gidionit”, përshtatur nga vepra e dramaturges amerikane Johnna Adams dhe regji të Selma Alispahić, inskenuar nga Produkuksioni Intermeco & Mess Sarajevë- Bosna dhe Hercegovina./KultPlus.com
Mbrëmë, sopranoja e njohur Adelina Paloja solli koncertin e saj recital “Eternal Echoes” në hapje të edicionit të shtatë të Prishtina International Vocal Festival, nën shoqërimin e pianistes Lirika Pula- Kasapolli dhe Kuartetit Harkor “AMATI”.
Rreth orës 19:00, koncerti grumbulloi familjarë të solistes Paloja, miq, dhe artdashës në përgjithësi në sallën e Amfiteatrit të Bibliotekës Universitare, të cilët pak para koncertit me kënaqësi shfletonin programin i cili përmbante 12 vepra të kombinuara me kompozitorë shqiptarë dhe botërorë.
Dritat u fikën, dhe për njëfarë kohe në sallë dominonte ngjyra vjollcë. Kjo ngjyrë përshtatej bukur me mbrëmjen “Jehona të Përjetshme” të artistes Adelina Paloja, pasi në botën e ngjyrave vjollca simbolizon shpirtëroren, mendimin e thellë, lluksin, prestigjin dhe elitën.
Kurse shkëlqimi i vërtetë skenës iu dha qysh me paraqitjen e parë të solistjes Adelina Paloja, nga shpirti i saj rrezatues, që shpesh herë paraqet një dashuri të madhe, të pastër me frekuenca engjëllore. Këtë aurë të saj e kompletonte fustani i argjendtë, i mbështjellë me një pelerinë vezulluese.
Koncerti filloi me interpretimin e veprave nga repertori rus, me atë të Sergei Rachmanioff- Polybila ya na pechal svoyu op. 8,no.4 Zdes Khorosho op. 21, no.7 për të vazhduar më pas me Antonín Dvořák- Měsíčku na nebi hlumbokem (Rusalka’A Aria from opera ‘Rusalka’). Interpretimi i këtyre veprave paraqiste kapacitetin artistik të artistes Paloja, dhe vokalin e saj që herë pas here shpërthente në kristale tingujsh.
Kurse, vepra e kompozitorit Léo Delibes Les filles de cadix The maids of cadiz- poésie d’ Alfred de Musset tërhoqi vëmendjen nga një vibrim i bukur i notave muzikore, që përcillej nga lëvizje skenike prej një profesionisteje. Ky koncert nuk do të kishte këtë peshë artistike po qe se do të mungonin perlat e kompozitorëve shqiptarë si Nikolla Zoraqi-Mall’ dashurie, Halit Kasapolli-Bash zemani (arr Hajrullah Syla), Avni Mula-Shqipëri o vendi im (arr.Genc Tukiqi), Agimet shqiptare, Feim Ibrahimi- Rrjedh në këngë e ligjërime (arr. Genc Tukiqi).
Ishte vepra e Johannes Brahms- 16 Waltez op.39, no.3,4 e cila u interpretua vetëm nga pianistja Lirika Pula Kasapolli, e cila sillte në pah përgatitjen e pianistes, që i dha koncertit finesë dhe virtuozitet. Kurse vepra e Astor Piazzolla- S.V.P Tango nga harmonia grupore e Kuartetit Harkor “Amati” i dha koncertit një shije të veçantë.
Veprat tjera të cilat u interpretuan në koncertin e parë të PriVocalFest, i cili këtë vit vjen me një mision të veçantë, duke e përdorur fuqnë e artit në mbështetje të ndërgjegjësimit për Koncerin e gjirit, ishin nga kompozitorët: Giacomo Puccini- Chi il bel sogno di doretta (Magda’s aria from opera ‘La Rondine)’, Francesco Cilea- Ecco: Respiro Appena…Io son l’lumile ancella (Adriana’s Aria from opera Adriana Lecouvreur dhe Augustin Lára-Granada.
Pas përfundimit të këtij koncerti me 12 vepra sfiduese nga kompozitorë vendorë e botëror, në një prononcim për KultPlus sopranoja Adelina Paloja tha se ndihej e plotësuar.
“Jam e përmbushur. Jam një muziktare e cila përherë kërkon më tepër nga vetvetja, jam kërkuese dhe nuk kënaqem lehtë. Kur e kam përpiluar këtë koncert recital kam përzgjedhur këto vepra solistike, që në repertorin për soprano secila prej tyre njihen që janë më të vështirat. Në mesin e tyre janë pesë apo gjashtë gjuhë me të cilat kam interpretuar, rrjedhimisht janë edhe pesë apo gjashtë kultura të ndryshme. Janë histori të ndryshme, ku secila të ngërthen në vete, me të cilat ti duhet të mishërohesh”, ka thënë sopranoja Paloja.
Më tej, sopranoja Paloja ka thënë se duartrokitjet e publikut të cilat i mori në këtë mbrëmje do t’i shërbejnë si motiv për të dhënë edhe më shumë nga kapaciteti i saj artistik edhe në të ardhmen.
“Ka qenë një punë jo e lehtë, pa modesti. Por jam shumë e lumtur që mendoj se ja dola mbarë, të cilën gjë e konfirmuan ndoshta edhe duartroktitjet e publikut tim. Të them të drejtën më kishte marrë malli që të kthehem me një koncert recital, andaj mora shumë nga kjo dashuri dhe mendoj që do të jetë motivi, refreni i cili do të më mbajë përgjatë muajve të ardhshëm, në përgatitjet e mija për të tjera angazhime”, ka thënë artistja Paloja.
Kurse, pianistja Lirika Pula Kasapolli ka thënë se bashkëprezantimi me sopranon Adelina Paloja për të paraqet gjithmonë kënaqësi.
“Është hera e dytë që ne realizojmë një recital bashkë. Hera e parë ka qenë para katër vitesh gjate pandemisë, kur koncerti është realizuar në formë të mbyllur. Kështu që sot për herën e dytë bashkëprezantimi ishte akoma më i thjeshtë. Është gjithmonë shumë kënaqësi të punosh me muzikantë që janë të formuar, me ide dhe forma muzikore gjithmonë shumë të qarta sa i përketë frazimeve, këndimit dhe shumë të përgatitur. Kështu që është gjithmonë kënaqësi për mua”, ka thënë pianistja Pula- Kasapolli.
Ndërkaq, drejtori i Festivalit Pishtina Internationa Vocal Festival, Hajrullah Syla tha se ndihej i lumtur që programi të cilin e kishte përzgjedhur së bashku me sopranon Paloja u pëlqye nga puliku dhe se gjithçka shkoi mbarë.
“Programi i natës së sotme ishte mjaft mirë i realizuar. Përmes duartrokitjeve u pa që publiku ishte shumë i kënaqur me performancën. Kjo ishte nata e parë po shpresoj që edhe vazhdimi do të jetë ashtu siç edhe e kemi përgatitur” ka thënë drejtori artistik duke bërë të ditur se të gjitha koncertet pasuese janë të veçanta në llojin e vet.
“Këtë vit për herë të parë po mbahet masterclass-i për këngëtarët e rinj, me studentë kryesisht që janë nga Fakulteti i Arteve, të cilët kanë rastin që të punojnë me maestro Raul Gimenez, një vocal koach shumë i rëndësishëm. Po besoj që janë duke u kënaqur shumë sepse po e shoh gjatë masterclassit që janë duke e shijuar shumë. Zakonisht kemi pasur garën për kompozitor dhe këtë vit kemi vendosur që të kemi masterclass. Në vitet në vijim do të kemi një vit garën për kompozitor dhe në vitin tjetër masterclassin me profersorë të ndryshëm të cilët do të arrijmë t’i sjellim këtu”, ka përfunduar drejtori Syla.
Ndërsa, prezantueset e festivalit Dea Xhemaili dhe Lirdina Kukaj kanë njoftuar se këtë edicion PriVocal Fest ka vendosur të përdor zërat, muzikën, dhe fuqinë e artit në mbështetje për të rritur ndërgjegjësimin për Kancerin e Gjirit.
“PRIVOCALFEST tash e shtatë vite me radhë mbetet një ngjarje e veçantë që krijon një platformë të mrekullueshme për artistët e muzikës vokale, duke ndarë zërat e tyre me audiencën dhe për të ndërthurur emocionet me muzikën; duke zgjeruar horizontet, për të arritur nëpër kufijtë e muzikës dhe për të promovuar artistët e rinj dhe kulturën në mënyra të reja dhe inovative. PrIVocalFest është ngjarje që sjell së bashku artistë nga këndvështrimet më të ndryshme të muzikës vokale, duke krijuar një mjedis të pasur kulturor dhe artistik”.
“PriVocalFest” në edicionin e shtatë përmbanë pesë mbrëmje artistike dhe zhillohet në datat 14- 20 tetor, në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare. Koncerti i radhës do të prezantojë një mbrëmje shumë të veçantë, “Opera Night”, më 16 tetor, në ora 19:00./ KultPlus.com
Fotografi britanik që dokumentoi rrethimin e Sarajevës, Paul Lowe, ka ndërruar jetë sot në moshën 61-vjeçare në Los Anxheles të SHBA-ve.
Lajmin për vdekjen e tij e ka publikuar VII Academy përmes profilit të saj në Facebook, duke shprehur trishtim për humbjen e mikut dhe kolegut të dashur.
“Me dhimbje të thellë ndajmë lajmin për vdekjen e mikut dhe kolegut tonë të dashur, Paul Lowe, jeta brilante e të cilit u ndërpre të shtunën në Los Anxhelos. Paul ishte një shok trim dhe i dashur, dhe një baba e bashkëshort thellësisht i përkushtuar. Humbja është tronditëse dhe e madhe, dhe zemrat tona janë me bashkëshorten dhe familjen e tij – thuhet në postim.
Organizatorët e festivalit FOTOIST në Kosovë gjithashtu u përshëndetën me Lowe, duke vlerësuar kontributin e tij për kulturën e kujtesës dhe rolin e tij si mik i festivalit. “Paul Lowe ishte anëtar bordi i FOTOIST dhe ekspozita e tij “Rrethimi i Sarajevës” u ekspozua më 2023 në Prishtinë.
Humbje e madhe për fotografinë botërore” – deklaroi miku i tij, fotografi Burim Myftiu
Paul Lowe ishte një nga reporterët e luftës që arriti në Sarajevë gjatë rrethimit, ku qëndroi deri në vitin 1996, duke dokumentuar jetën e përditshme të banorëve të qytetit dhe luftën e tyre për të mbijetuar në kushte jashtëzakonisht të vështira. Punimet e tij përfshinin momente të rëndësishme historike, duke përfshirë rënien e Murit të Berlinit, lirimin e Nelson Mandelës, urinë në Afrikë, si dhe luftën në ish-Jugosllavi dhe shpërbërjen e Groznit./ KultPlus.com
Aktorja e mirënjohur e teatrit dhe filmit shqiptar Yllka Mujo, feston sot ditëlindjen. Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit ndau në rrjetet sociale një kolazh imazhesh nga interpretimet e shumta të aktores në kinematografinë shqiptare.
“Me talentin dhe përkushtimin për skenën dhe ekranin, me një sërë rolesh dhe personazhesh, Yllka është ndër aktoret më të vlerësuara dhe të dashura të artit skenik. Rrugëtimi i saj artistik ka frymëzuar breza të tërë, duke sjellë emocione të paharrueshme në çdo interpretim. Edhe 100 Yllka!”, shkroi ministri Gonxhja duke uruar aktoren.
Yllka Mujo lindi në Tiranë, më 15 tetor 1953. Pas përfundimit të studimeve në Institutin e Lartë të Arteve, më 1974 u emërua në Teatrin Popullor, ku interpretoi në dhjetëra shfaqje, midis të cilave te “Orët e Kremlinit” e Pogodin, “Luiza Miler” e Shilerit, “Përmbytja e Madhe” e K. Jakovës, “Vizita e Inspektorit” e Pristlit, “Nata e dymbëdhjetë” dhe “Zbutja e kryeneçes” e Shekspirit, “Natë me hënë” e Kadaresë, “Këngëtarja tullace” e Ioneskos, “Zonjusha Zhuli” e Stinbergut, “Kujdes! Kafshon” e A. Gernit.
Gjithashtu Yllka Mujo ka interpretuar në filmat “I teti në bronz”, “Malet me blerim mbuluar”, “Zonja nga qyteti”, “Kur hidheshin themelet”, “Taulanti kërkon një motër” etj. Publiku e ka ndjekur dhe duartrokitur në transformimet e saj nga drama në komedi, të cilat Yllka Mujo i realizon mjeshtërisht./atsh/KultPlus.com
“Nuk jam i hidhëruar me ju sepse më keni gënjyer, jam i mërzitur sepse nga tani e tutje nuk mund të ju besojë më.”
“Ata shiheshin duke vallëzuar, mendoheshin si të çmendur prej atyre që s’mund ta dëgjonin muzikën.”
“Ti ke rrugën tënde, unë rrugën time. Sa për rrugën e drejt, rrugën e duhur, ajo nuk ekziston.”
“Duhet të kesh kaos përbrenda për t’i dhën jetë një ylli vallëzues.”
“Ndonjëherë njerëzit nuk duan ta dëgjojnë të vërtetën sepse nuk duan që iluzionet e tyre të shkatërrohen.”
“Njeriu i dijes jo vetëm që duhet të jetë në gjendje t’i dojë armiqt e vetë, por gjithashtu edhe ti urrejë miqt e vetë.”
“Nuk mund të besoj në një Zot i cili përgjatë gjithë kohës dëshiron të jetë i lavdëruar.”
“Kur jemi të lodhur, ne sulmohemi nga idetë të cilat i kemi pushtuar shumë kohë më parë.”
“Gjarpëri që nuk mund ta flak tutje lëkurën e tij, vdes. Njësoj është edhe me mendjet të cilat pushojnë së ndryshuari mendimet e tyre; ato pushojnë së qenuri mendje.”
“Tek individët, marrëzia është e rrallë; mirëpo tek grupet, partitë, kombet dhe epokat, ajo është rregull.”
“Përparësia e një kujtese të dobët është se njeriu, i shijon disa herë gjërat e njejta sikur për herë të parë.”
“Njeriu është kafsha më mizore.”
“Besimi: të mos duash ta dish cila është e vërteta.”
“Një shëtitje e zakonshme nëpër çmendinë tregon se besimi nuk vërteton asgjë.”
“Keni kujdes kur i luftoni bishat, që edhe ju vetë të mos bëheni bishë pastaj…. Sepse kur e vështron me ngulm për kohë të gjatë humnerë, edhe humnera ju vështron juve.”
“Nuk ekzistojnë sipërfaqe të bukura pa thellësitë e tmerrshme.”
“Në botë ekzistojnë dy lloje njerëzish: ata që duan të dijn dhe ata që duan të besojnë.”
“Ajo që është bërë nga dashuria, është gjithmonë përtej së mirës dhe së keqe.”
“Heshtja është më e keqja; të gjitha të vërtetat që mbahen të heshtura bëhen helmuese.”
“Fijet e padukshme janë lidhëset më të forta.”
“I vetmuari i’a zgjat dorën shumë shpejt kujtdo që e ndesh.”
“Ndoshta unë e di se përse vetëm njeriu qesh; vetëm ai vuan aq thellë sa që i është dashur ta shpik qeshjen.”
“Në fund të fundit është dëshira, dhe jo e dëshiruara ajo që e dashurojmë.”
“Edhe sot si gjithmonë, njerëzit ndahen në dy grupe: skllevërit dhe të lirët. Kushdo që nuk i ka 2/3 e ditës për veten e vetë, është skllav, pavarësisht nëse është burrështetas, biznesmen, zyrtarë ose profesor.”
“Ata e turbullojnë ujin për t’u dukur më i thellë.”
“Ekziston më shumë mençuri në trupin tuaj se sa në filozofinë tuaj më të thellë.”
“Në të vërtetë, shpresa është më e keqja sepse ajo i zgjat vuajtjet e njeriut.”
Më 15 tetor 1582, vitit kalendarik iu hoqën 10 ditë, për të korrigjuar një gabim në përllogaritje.
Ende në shqip hasen shprehjet “kalendar allafrënga” dhe “kalendar allaturka”, ose “kalendar i ri” dhe “kalendar i vjetër”. Në thelb, bëhet fjalë për dy prej kalendarëve më të përdorur në Evropë e jo vetëm: kalendari gregorian (i riu) dhe kalendari julian (i vjetri).
Këta dy kalendarë sot ndryshojnë me 14 ditë mes tyre, ku gregoriani është 14 ditë më parë se juliani. Një shembull është tek nisja e stinës së re, kur ne festojmë datën 14 mars si “Dita e verës” dhe jo ditën e parë të muajit. Ndryshe nga ç’thotë populli (kalendar allaturka), kjo datë nuk ka lidhje me Turqinë, por me kalendarin e kohës së Jul Cezarit.
Që prej shekullit VIII dijetarë të ndryshëm kishin vënë re nevojën e një kalendari të ri. Por vetëm më 1582 ishin gati të gjitha përllogaritjet për korrigjimin e gabimit. Papa Gregori XIII, vendosi që pas datës 4 tetor 1582 nuk do të vinte data 5 tetor, por 15 tetor, duke korrigjuar gabimin e ndodhur që prej shek. XIII. Sipas kalendarit të ri, çdo vit që pjesëtohet me 400 do të jetë vit i brishtë, duke shtuar 1 ditë pas datës 28 shkurt. Papa Gregori e vuri re gabimin e kalendarit julian teksa i duhej të llogariste datën e pashkëve. Meqenëse të dy kalendarët, si ai Julian, si ai Gregorian, janë kalendarë diellorë, përllogaritja e tyre bazohet mbi rrotullimet e Tokës përreth Diellit.
Kjo ngjarje dhe kjo datë, shpjegohet më mirë përmes imazheve nga “Breve trattato gnomonico d’orologi solari”, kopjuar më 1843, dorëshkrim i ruajtur në Arkivin Qendror Shtetëror. Është shkruar në italisht, në 51 fletë letre me përmasa 252 x 175 mm nga një kopist anonim. Teksti shpjegon se çfarë është ora diellore, si funksionon, si ndërtohet dhe si lexohet, pasi orientimi nuk na nevojitet vetëm në errësirën e natës, por edhe në dritën e ditës./atsh/KultPlus.com
15 tetori nga Organizata Botërore e Shëndetësisë shënohet si Dita Ndërkombëtare e Ecjes në Natyrë, shkruan KultPlus.
Siç përcaktohet nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), aktiviteti fizik është “çdo lëvizje trupore e prodhuar nga muskujt skeletorë që kërkon shpenzim energjie”.
Është një nga stimujt funksionalë themelorë të organizmit, i cili, nëse aplikohet rregullisht, zvogëlon rrezikun e zhvillimit të një sërë sëmundjesh kronike, kryesisht kardiovaskulare, disa llojeve të kancerit, diabetit jo të varur nga insulina dhe osteoporozës.
Aktiviteti fizik i rregullt stimulon metabolizmin e glukozës, zvogëlon yndyrën e trupit, përmirëson rregullimin e peshës trupore, ul presionin e gjakut, si dhe redukton humbjen e masës kockore.
Aktiviteti fizik ndihmon në uljen e stresit dhe përmirëson cilësinë e gjumit, i cili është një pjesë e rëndësishme e shëndetit të mirë dhe cilësisë së jetës në përgjithësi (1-4).
Organizata jo-qeveritare, Let’s Do It – Ta Pastrojmë Kosovën, ka thënë se ndonëse Kosova përballet me probleme të mëdha të ndotjes së mjedisit, ka hapësira të mjaftueshme për ta festuar këtë ditë, hapësira këto të cilat me një kujdes të shtruar, kundër ndotjes, do t’i ofronin qytetarëve portën drejt një shëndeti më të mirë. /KultPlus.com
Në kuadër të “Tetorit të librit”, një muaji ku theksi vihet tek libri dhe lexuesit e tij, Ambasada e Francës dhe Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit shpallën fituesit e thirrjes për botimin në shqip të librave francezë.
Projekti i Ambasadës së Francës në Tiranë dhe Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit do të mundësojë botimin në shqip të pesë veprave të letërsisë franceze në gjuhën shqipe.
Lexuesit shqiptarë do të kenë mundësi të lexojnë autorë francezë si Christelle Dabos, Jean Giono, Dominique Barberis, Neige Sinno, Christiane Rochefort të shqipëruar nga përkthyeset Lorena Dedja, Liliana Papa, Klarita Lagji dhe Blerta Hyska.
Ato u përzgjodhën mes shumë aplikimeve të dorëzuara për këtë thirrje dhe janë libra për fëmijë dhe të rinj ose libra të vlerësuar me çmime në Francë.
Tetori, i cili përkon me ditëlindjen e tre poetëve të rëndësishëm të letërsisë sonë kombëtare: Migjenit, Dritëro Agollit dhe Gjergj Fishtës, është shpallur si muaji që i kushtohet librit e ndërgjegjësimit mbi rëndësinë që ka ai në shoqëri./atsh/KultPlus.com
15 Tetori është Dita Ndërkombëtare e Shkopit të Bardhë, e cila simbolizon përpjekjet e qytetarëve të verbër për përmirësimin e standardeve të jetesës dhe të të drejtave të tyre.
Kjo ditë, daton në vitin 1964 kur Presidenti Amerikan Lindon S Jonson nënshkroi Deklaratën e cila sanksiononte të drejtën e qytetarëve të verbër për të qenë të barabartë dhe të gjithëpërfshirë në shoqëri dhe masat që institucionet përgjegjëse duhet të merrnin për të lehtësuar dhe respektuar kërkesat e këtij komuniteti.
15 Tetori i bashkon ata në veprimtari të ndryshme në nivel lokal dhe kombëtar që kanë për qëllim sensibilizimin e institucioneve shtetërore dhe të shoqërisë për përmirësimin dhe realizimin në praktikë të të drejtave që atyre u jep statusi i të verbërit, si edhe Konventa e OKB për të Drejtat e PAK.
Çdo vit për të ndërgjegjësuar shoqërinë dhe institucionet përgjegjëse, zhvillohen në 15 Tetor aktivitete të ndryshme./KultPlus.com
Sot janë bërë 180 vite nga lindja e një ndër filozofëve dhe mendimtarëve më të ndritur të shekullit të njëzet, Fridrih Niçe. Figura e ndritur dhe ndikuese e kohës së tij, vazhdon të përjetësohet përmes veprave të tij që kanë ndikuar thellësisht në filozofi, letërsi dhe kulturën moderne.
Fridrih Vilhelm Niçe, lindur më 15 tetor 1844 në Röcken, Prusia (tani pjesë e Gjermanisë), shprehu shqetësimin dhe reflektimin e thellë në temat e ekzistencës, moraleve të shoqërisë dhe rolit të religjionit. Filozofia e tij e kritikës së vlerave tradicionale dhe shqyrtimi i mendimit konvencional shpërfaqën një vështrim të thellë mbi realitetin dhe natyrën njerëzore.
Një nga konceptet kryesore që u shprehën përmes shkrimeve të Niçes ishte “zgjimi i qytetërimit.” Ai shprehu nevojën për të përballuar sfidat intelektuale dhe morale të kohës, duke ecur përpara nga dogmatizmi dhe kufizimet e mendimit të ngushtë. “Zgjimi i qytetërimit” synonte të ndriçonte rrugën drejt një shoqërie më të zhvilluar dhe një individi më të vetëdijshëm për fuqinë e vet krijuese.
Përtej kontributit në filozofi, Niçe shkroi edhe në fushën e letërsisë. Për shembull, vepra e tij “Kështu foli Zarathustra” është një roman filozofik që përshkruan aventurat e personazhit kryesor, Zarathustra, në një udhëtim të frymëzuar nga synime të thella të mendimit human. Ky veprim i veçantë i Niçes lidh filozofinë me imazhin e krijuesit individual dhe forcën e mendimit për të shkaktuar ndryshime të thella në shoqëri.
Gjatë jetës së tij, Fridrih Niçe u përball me sfida personale dhe shëndetësore. Kjo periudhë e vështirë e jetës së tij shpërfaq trishtimin dhe izolimin, por gjithashtu prodhoi disa nga shkrimet më të fuqishme dhe të thella të Niçes.
Edhe pse vdiq më 25 gusht 1900, trashëgimia intelektuale e Fridrih Niçes vazhdon të jetë e gjallë. Mendimet e tij lidhen ngushtë me sfidat e kohës moderne, duke inkurajuar individët të reflektojnë mbi vlerat, qëllimet dhe kuptimin e jetës. Siç thoshte vetë Niçe, “Dëshira për dituri është një dëshirë e madhe për të ditur se si të duash.” Kjo thirrje për të eksploruar thellësitë e mendjes dhe të jetës është një trashëgimi e çmuar që vazhdon të frymëzojë dhe të udhëheqë njerëzit edhe sot e kësaj dite. / KultPlus.com
A duhet të nxitoni të vizitoni Shqipërinë përpara se ajo të bëhet shumë e njohur? Në çdo rast destinacioni aspiron të bëhet kampion i turizmit, shkruan Linda Lainé në një artikull të botuar në revistën franceze “L’Echo Touristique”.
Është e vështirë të imagjinohet se Shqipëria ka qenë e izoluar deri në vitin 1990, në kushtet e një diktature 40-vjeçare (1945-1985).
Destinacioni po zgjohet shpejt, shumë shpejt për turizmin, gjatë 10 viteve të fundit.
“Turizmi përfaqëson tashmë 17% të PBB-së së tij”, tha Mirela Kumbaro, ministrja shqiptare e Turizmit dhe Mjedisit – duke iu drejtuar profesionistëve pjesëmarrës në konventën e “Central East Travel Companies” më 12 tetor në Tiranë.
“Dhe potenciali mbetet i jashtëzakonshëm, pavarësisht disa pengesave”, shtoi ajo.
Vendi ballkanik, i populluar nga 2,5 milionë banorë, mirëpriti 10 milionë vizitorë ndërkombëtarë në vitin 2024.
Një shifër që pritet të rritet në të paktën 12 milionë këtë vit dhe 20 milionë në vitin 2030.
Objektivi: +138% qëndrime njëditore në vitin 2030
Bërja e Shqipërisë “kampione e turizmit” është synimi e ministres. Këtë e dëshmon strategjia e vitit 2030 që ajo shpalosi sërish më 12 tetor për shtypin vendas.
“Ne synojmë një rritje prej 138% të qëndrime njëditore në vitin 2030 dhe një rritje 4-fish të të ardhurave shtetërore nga sektori”, tha ajo.
Këto të ardhura arritën në 4,2 miliardë euro në vitin 2023.
Gjithashtu, Kumbaro premtoi turizëm cilësor, jo masiv.
Megjithatë, resorte të mëdha bregdetare tashmë janë ngritur në një pjesë të brigjeve.
Dhe kantieret janë të shumta, ndërsa një aeroport i dytë uhet të ndërtohet në vitin 2025, në jugperëndim, në Vlorë.
Një shërbim që duhet të rritet
Shqipëria, vendi pritës i ekspozitës së madhe ITB Berlin 2025, qartësisht dëshiron të përfitojë nga imazhi i saj – si një destinacion në zhvillim.
Destinacioni, gjithashtu planifikon të përfshihet në treg, duke hapur së fundmi 17 hotele me 5 yje.
Mbetet gjithashtu për të përmirësuar shërbimin, sipas mendimit të disa profesionistëve francezë të udhëtimit.
Berenger Thibaut, themeluesi i “Vacances Albanie”, përmbledh një nga problemet e vendit.
Kompanitë turistike franceze po lënë gjurmën e tyre
I njohur për plazhet e tij me ujëra bruz, peizazhet, historinë plot ngjarje dhe mikpritjen e tij, vendi i shqiponjave bën folenë e tij midis operatorëve turistikë francezë.
“Travel Europe” funksionon prej më shumë se pesë vitesh dhe ka një zyrë në kryeqytetin Tiranë.
Për turnetë e tij, operatori turistik çarteron fluturime nga mesi i prillit deri në fund të qershorit dhe nga fundi i gushtit deri në mes të tetorit.
“Vendi vazhdon rikuperimin e tij nga diktatura me shpejtësi të madhe. Me dëshirën për t’u afruar me vendet evropiane”, tha ambasadorja franceze në Tiranë Catherine Suard.
“Ne mbështesim integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian sa më shpejt të jetë e mundur”, shtoi ajo./atsh/KultPlus.com
Kompania japoneze e prodhimit të automjeteve ”Nissan” po përdor inteligjencën artificiale për të dalluar papërsosmëritë e bojës në makinat e prodhuara në fabrikat e montimit në SHBA.
Rreth tre vjet më parë, prodhuesi i automjeteve filloi të përdorë sistemin e inspektimit të sipërfaqes së lyer bazuar në inteligjencën artificiale të quajtur ”Autis”, e cila përmirëson shkallën e zbulimit të defekteve në fabrikë.
Sistemi përdor kamera me rezolucion të lartë për të bërë 15 000 foto të çdo automjeti pasi del nga kabina e bojës.
Këto imazhe më pas analizohen nga softueri i inteligjencës artificiale për të gjetur defektet.
”Syri i njeriut mund të zbulojë 85-95% të defekteve, por ‘Autis’ identifikon më shumë se 99,9% të tyre”, theksoi Travis Fritsche, inxhinier i ”Nissan”.
Teknikët vazhdojnë të verifikojnë defektet e mundshme të bojës të raportuara nga sistemi duke përdorur monitorët e dedikuar të kompanisë dhe telefonat inteligjentë.
Sipas ”Nissan”, ndihma e IA redukton tendosjen e syve dhe ju lejon më shumë kohë për të korrigjuar problemet e bojës.
Kompania japoneze filloi të përdorte robotë të pajisur me lazer për të skanuar defektet e bojës në 1985.
Robotët e parë ishin në gjendje të identifikonin defekte të vogla deri në 0,3 milimetra në 45 sekonda, ndërsa sistemi ”Autis” mund të identifikojë defekte të vogla deri në 0,2 milimetra në më pak se gjysmën e kohës.
Sistemi i bazuar në IA krijon gjithashtu një ”bibliotekë” me defekte të konfirmuara që mund ta përdorë si një referencë në të ardhmen për të përmirësuar performancën e tij – e njëjta bibliotekë mund të studiohet nga inxhinierët për të zgjidhur çdo problem me proceset e bojës për automjete dhe ngjyra specifike./ atsh/ KultPlus.com
Por kur të fortët ishin shumë të dobët për të lënduar të dobëtit, të dobëtit duhej të ishin aq të fortë sa të largoheshin.
Dy njerëz të dashuruar, të vetëm, të izoluar nga bota, kjo është aq e bukur.
Nuk mund të matet dashuria e ndërsjellë e dy qenieve njerëzore me numrin e fjalëve që shkëmbejnë.
Kur zemra flet, mendja e sheh të pahijshme të kundërshtojë.
Burimi i frikës është në të ardhmen dhe një person i çliruar nga e ardhmja nuk ka asgjë për t’u frikësuar.
Dashuria është malli për gjysmën e vetes që kemi humbur.
Budallallëku i njerëzve vjen nga të paturit një përgjigje për gjithçka, risia në gjithë këtë është të paturit një pyetje për gjithçka.
Dëshira jonë për rregullsi përpiqet ta kthejë botën e njerëzve në mbretërinë e inorganikes, në të cilën gjithçka ecën përpara dhe vepron sipas një rendi jopersonal. Dëshira për rend është, në të njëjtën kohë, një dëshirë për vdekje. Sepse jeta është një ndryshim i përhershëm i rendit.
Një person që dëshiron të largohet nga vendi ku jeton është një person i palumtur.
E vetmja gjë që ajo tha kur ai e liroi nga përqafimi i tij ishte: “Ti nuk e di sa e lumtur jam që jam me ty”. Kjo ishte ajo që natyra e saj e rezervuar e lejoi të shprehte.”
Ne kurrë nuk mund të dimë se çfarë të dëshirojmë, sepse, duke jetuar vetëm një jetë, nuk mund ta krahasojmë atë me jetët tona të mëparshme dhe as ta përsosim në jetët tona të ardhshme.
Sepse në këtë botë çdo gjë është e falur paraprakisht dhe për këtë arsye gjithçka lejohet në mënyrë cinike.
Nuk ka perfeksion, vetëm jetë.
Dashuritë janë si perandoritë: kur ideja mbi të cilën bazohen shkatërrohet, ato gjithashtu zbehen.
E vetmja marrëdhënie që mund t’i bëjë të lumtur të dy partnerët është ajo në të cilën sentimentalizmi nuk ka vend dhe asnjëri nga partnerët nuk pretendon për jetën dhe lirinë e tjetrit.
Nuk do ta dimë kurrë pse e acarojmë njëri-tjetrin, çfarë është ajo që na bën të sjellshëm apo qesharak. Imazhi ynë është misteri ynë më i madh.
Një libër i ndaluar në vendin tuaj do të thotë pafundësisht më shumë se miliarda fjalë të nxjerra nga universitetet tona.
Lufta e njeriut kundër pushtetit është lufta e kujtesës kundër harresës.
Sepse nuk ka asgjë më të rëndë se dhembshuria. As dhimbja jonë nuk peshon aq e shumë sa dhimbja që ndjen me dikë, për dikë, një dhimbje e intensifikuar nga imagjinata dhe e zgjatur me njëqind jehona.
Ekziston një pjesë e caktuar e të gjithëve ne që jeton jashtë kohës. Ndoshta ne bëhemi të vetëdijshëm për moshën tonë vetëm në momente të jashtëzakonshme dhe shumicën e kohës jemi pa moshë.
Shansi dhe vetëm shansi ka ë një mesazh për ne. Çdo gjë që ndodh nga nevoja, gjithçka që pritet, e përsëritur ditë pas dite, është e heshtur. Vetëm rasti mund të na flasë.
Po, është një fakt i njohur për ty: je si vdekja, merr gjithçka.
Unë nuk isha hipokrit, me një fytyrë të vërtetë dhe disa të rreme. Kisha disa fytyra sepse isha i ri dhe nuk e dija kush isha apo doja të isha.
Të qeshësh është të jetosh thellë.
Njeriu është përgjegjës për injorancën e tij.
Të jetosh është të jesh i lumtur: të shohësh, të dëgjosh, të prekësh, të pish, të hash, të urinosh, të defekosh, të zhytesh në ujë dhe të shikosh qiellin, të qeshësh dhe të qash.
Në sipërfaqe, një gënjeshtër e kuptueshme; poshtë, e vërteta e pakuptueshme.
Për fat të mirë, gratë kanë aftësinë e mrekullueshme për të ndryshuar kuptimin e veprimeve të tyre pas ngjarjes.
Ndonjëherë ju vendosni për diçka pa e ditur pse, dhe vendimi juaj vazhdon nga fuqia e inercisë. Çdo vit bëhet më e vështirë të ndryshosh.
Tomas nuk e kuptoi në atë kohë se metaforat janë të rrezikshme. Metaforat nuk duhen anashkaluar. Një metaforë e vetme mund të lindë dashuri.
Lumturia është dëshira për përsëritje.
Testi i vërtetë moral i njerëzimit, testi i tij themelor…përbëhet nga qëndrimi i tij ndaj atyre që janë në mëshirën e tij: kafshëve.
Sa më e madhe të jetë paqartësia, aq më e madhe është kënaqësia.
Të rebelohej kundër lindjes së një gruaje asaj i dukej po aq budallallëk sa të krenoheshe me të.
Vlera e një qenieje njerëzore qëndron në aftësinë për të zgjeruar veten, për të dalë jashtë vetes, për të ekzistuar me dhe për njerëzit e tjerë.
Pa e kuptuar, individi e kompozon jetën e tij sipas ligjeve të bukurisë edhe në kohët e fatkeqësisë më të madhe.
Unë kam një vullnet të fortë për të të dashur në përjetësi.
Poezi nga Vernon Dalhart Përkthyer nga Bujar Meholli
Mëngjes i së hënës qe rreth orës një, kur i madhi Titanik andej-këndej lëkundej, njerëzit filluan të bërtisnin “gjallë s’do mbesim asnjë!” Ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej.
Kur Titanikun e madh ata e ndërtuan, thanë se uji gjë nuk do mund t’i bënte, por Zotin e plotfuqishëm sakaq e harruan, ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej.
Ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej, ishte trishtuese… Kishte gra, burra e vocërrakë, që jetët po i humbnin, ishte trishtuese, ajo anije e madhe po fundosej…
Njerëzit po bënin rrugë të gjatë nga të tyret shtëpi, ashtu tok, nuk e dinin se vakti u kish ardhur, vdekja trokiti, qindra syresh i gëlltiti, ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej.
Ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej, ishte trishtuese që anija e madhe po fundosej… Kish gra, burra e vocërrakë, që jetët po i humbnin. Zot! Sa e dhimbshme! Anija e madhe veçse u fundos…
Inçizuar te Gennett Records, në vitin 1926.
Vernon Dalhart, emri i vërtetë i të cilit është Marion Try Slaughter, konsiderohet si njëri ndër artistët më të mëdhenj të muzikës Kantri. /KultPlus.com
