Që nga Korça gjer te Shkodra mbretëron një errësirë, nëpër fusha, nëpër kodra, vërshëllen një egërsirë! Pra, o burra, hani, pini, hani, pini or’ e ças, Për çakallin, nat’ e errët, është ras’ e deli ras’!
Hani, pini dhe rrëmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka, të pabrek’ ju gjeti dreka, milionier’ ju gjeti darka! Hani, pini e rrëmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe, gjersa populli bujar t’ju përgjigjet: peqe, lepe!
Ai rron për zotrinë tuaj, pun’ e tija, djers’ e ballit, ësht’ kafshit për gojën tuaj. Rroftë goja e çakallit! Shyqyr zotit, s’ka më mirë, lumturi dhe bukuri, dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz’ edhe turi!
Hani, pini dhe rrëmbeni, është koha e çakenjvet; hani, pini e rrëmbeni, ësht’ bot e maskarenjve; Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith’ aksione, monopole, ekselenca dhe shkëlqesa, tuti quanti come vuole!
Nënshkrim i zotris suaj nëpër banka vlen milion, ju shkëlqen në kraharuar dekorata “Grand Cordon”! Dhe kërkoni me ballhapur (!) komb i varfër t’ju thërres’ gjith me emrin tingëllonjës: Ekselenca e Shkëlqes’ dhe të quheni përhera luftëtar’ e patriot’, në ka zot dhe do duroj’, posht ky zot, ky palo zot!
Grand Kordon i zotris’sate, që në gji të kan’ vendosur, ësht’ pështyma e gjakosur e atdheut të veremosur; dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr’, ësht’ trikëmbshi që përdita varet kombi në litar! Dhe zotrote kullurdise, diç, u bëre e pandeh, kundër burrit të vërtetë zë e vjell e zë e leh!
E na tunde, na lëkunde, nëpër salla shkon e shkunde, mbasi dora e armikut ty me shok’ të heq për hunde. Rroftë miku yt i huaj, që për dita los e qesh, të gradoi katër shkallë, pse i the dy fjal’ në vesh!
Koha dridhet e përdridhet, do vij’ dita që do zgjidhet dhe nga trasta pem’ e kalbur doemos jasht’ do hidhet! Koha dridhet e përdridhet, prej gradimit katër shkallë nuk do mbetet gjë në dorë veç se vul’ e zezë në ballë!
Mirpo ju që s’keni pasur as nevoj’ as gjë të keqe, më përpara nga të gjithë, ju i thatë armikut: “Peqe!” Që të zinit një kolltuk, aq u ulët u përkulët, sa në pragun e armikut vajtët si kopil u ngulët! As ju hahet, as ju pihet, vetëm titulli ju kihet… Teksa fshat’ i varfër digjet… kryekurva nis e krihet!
Sidomos ju dredharakë, ju me zemra aq të nxira, ju dinakë, ju shushunja, ju gjahtar’ në errësira! Ç’na pa syri, ç’na pa syri!… Hunda juaj ku nuk hyri: te i miri, te i ligu, te spiuni më i ndyri!
Dallavera nëpër zyra, dallavera në pazar, dallavera me të huaj, dallavera me shqiptar’ Vetëm, vetëm dallavera, dhe në dëm të këtij vendi që ju rriti, që ju ngriti, që ju ngopi, që ju dendi!
Nëse kombi vete mbarë, nesër ju veproni ndryshe, dylli bëhet si të duash, kukuvajk’ dhe dallëndyshe… kukuvajka gjith, me lajka, nesër silleni bujar, nënë dorë e nënë maska, shkoni jepni një kapar!
Dhe kujtoni tash e tutje me të tilla dallavera kukuvajka do përtypi zog e zoga si përhera… Ja, ja grushti do të bjeri përmbi krye të zuzarve, koha është e maskarenjve, po Atdheu i shqipëtarve!
Edhe ju të robëruar, rob në dor’ të metelikut, fshini sofrat e kujtdoj’, puthni këmbën e armikut! Që ta kesh armikun mik e pandehni mençuri, mjafton bërja pasanik, pasanik dhe “bej” i ri, dhe u bëtë pasanik, me pallate, me vetura, kurse burrat më fisnikë, japin shpirtin në tortura!
Vendi qenka sofr’ e qorrit, vlen për goj’ e për lëfytë, bëni sikur veni vetull’, shoku-shokut kreni sytë… Dhe për një kërkoni pesë, po më mir’ njëzet e pesë. Le të rrojë batakçiu dhe i miri le të vdesë!
Po një dit’ që nis e vrëret do mbaroj’ me bubullimë, ky i sotmi zër’ i errët, bëhet vetëtimë dhe i bije rrufeja pasuris’ dhe, kësi lloj, nuk ju mbetet gjë në dorë, vetëm një kafshit’ për goj’!
A e dini që fitimi brenda katër vjet mizor’ nuk ësht’ yti, nuk ësht’ imi, është i kombit arbror, ësht’ i syrit në lot mëkuar, ësht’ i vendit djegur, pjekur, Ju do thoni si të doni… po e drejta dërmon hekur!/KultPlus.com
Leon Tolstoi njihet si një shkrimtar dhe filozof rus, një mjeshtër i letërsisë realiste dhe një prej shkrimtarëve më të mëdhenj të botës. Por pak prej nesh e dinë se ai qe një prej të parëve mbështetës të idesë që veprat e artit nuk duhet të jenë pronë private, por duhet t’i përkasin gjithë njerëzimit.
Refuzimi që i bënte kishës dhe shtetit e bënin atë një anarshist të veçantë kristian, që urrente pronën private, dënonte fort vanitetin dhe ishte një prej të parëve që refuzoi Çmimin Nobel në Letërsi.
Sot, KultPlus ju sjell një nga thëniet më të famshme të Tolstoit.
“Kur të tradhtojnë është sikur t’i kishin prerë krahët. Ti mund ti falësh, mirëpo s’ke si i përqafon.”/ KultPlus.com
Dita Ndërkombëtare të Viktimave të Zhdukjeve të Detyruara shënohet përmes ekspozitës “Trilogji Vizuale për të Pagjeturit e Luftës” e cila kombinon punët e tre autorëve, Hrair Sarkissian, Atdhe Mulla dhe Korab Krasniqi, dhe është pjesë e programit të Festivalit Ndërkombëtar të Fotografisë – FOTOIST.
Ekspozita hapet më 30 gusht 2024, nga ora 17:00, në katin e pestë të Grand Hotel, Prishtinë, dhe do të qëndrojë hapur deri më 3 shtator 2024.
Ekspozita është prodhim i përbashkët i Fotoist – International Photography Festival, Forum Civil Peace Service – Kosovo, Barabar Centre, Integra, dhe MPRC – Missing Persons Resource Center, e mbështetur nga Ministria Federale për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (BMZ) dhe Rockefeller Brothers Fund./ KultPlus.com
Vetëm edhe dy ditë na ndajnë nga ceremonia e hapjes së edicionit të 54 të Festivalit të Teatrove, dhe ky edicion tashmë ka spikatë detajet për gjashtë ditët e kësaj feste teatrale, e që pos lojës skenike ka të përfshirë edhe muzikë e punëtori të ndryshme.
Besim Ugzmajli është personi që ka marr timonin e drejtorit të festivalit për këtë edicion, e që copëza të kontributit ka dhënë për 17 vjet me radhë.
Atmosferën rreth përgatitjeve për trupat e shfaqjeve, detajeve të fundit dhe të hapësirave ku do të mbahet festivali, Ugzmajli i përshkruan si të jashtëzakonshme, edhe përkundër faktit se thyerja e llogos së festivalit nga persona të papërgjegjshëm iu la një shije të hidhur, me shpresën se kjo llogo është thyer nga persona ta papërgjegjshëm, dhe jo me një qëllim të caktuar kundër festivalit.
Ndërkohë, përderisa audienca gjithmonë sheh shkëlqimin e skenës, dhe jo të telasheve të shumta të organizatorëve, Ugzmajli thotë për KultPlus se organizimi i një festivali të tillë gjithmonë i ka vështirësitë e veta, dhe se sipas tij çdo vit ka vështirësi të natyrave të ndryshme.
“Këto vështirësi vijnë nga mungesa e resurseve njerëzore në organizmin e ngjarjeve të këtyre niveleve, apo sikur vitin e kaluar ishte aspekti financiar, por sigurisht ka edhe vështirësi të natyrës së përgjithshme organizative, sepse edhe kërkesat tona janë çdo vit e më të larta. Prandaj ky vit, vështirësinë kryesore ka mungesën e mjaftueshme të stafit adekuat në organizim. Bashkëpunëtorët me të cilët e organizojmë festivalin janë të jashtëzakonshëm, por festivali ka nevojë edhe për më shumë staf që njohin departamentin e organizimit, sepse një ngjarje e tillë do shumë njerëz e profesionistë të ndryshëm”, ka thënë Ugzmajli për KultPlus.
Shfaqjet pjesëmarrëse të këtij edicioni, Ugzmajli i vlerëson tejet konkurruese, dhe se sipas tij, për këtë përzgjedhje ka qenë një përpjekje maksimale në mënyrë që të prezantojnë realizimet më të mira teatrore në teatrot shqiptare.
“Sivjet viteve të kaluara kemi një program shumë konkurrues me shfaqje të jashtëzakonshme. Sigurisht ka shfaqje të tjera të mira që kësaj radhe nuk kemi pas mundësi ti kemi ne program dhe kjo më së shumti për faktin e mungesës së hapësirave performuese në qytetin e Ferizajt”, ka thënë ai duke shtuar se në skenën shqiptare ka prurje artistike, por vështirësitë financiare diktojnë edhe në realizim të shfaqjeve.
“Skena teatrore shqiptare funksionon në maksimumin e saj, por vazhdon të ballafaqohet me vështirësi financiare. Prandaj mbështetja për teatrot e qyteteve duhet të shumëfishohet, në mënyrë që të ketë një konkurrencë të denjë konceptesh e idesh, pa u fshehur në mungesa financiare. Teatrot e Qyteteve vazhdojnë të funksionojnë me vështirësi të theksuara financiare për prodhim e mobilitet”, ka thënë Ugzmajli.
Ndërkohë, edhe përkundër faktit që ky festival po shënon edicionin e 54, ky festival nuk ka një qëndrueshmëri financiare, që konsiderohet një sfidë në vete.
“Vështirësia kryesore e FTF vazhdon të jetë pasiguria financiare. Pra, nga një organizim i jashtëzakonshëm i përvitshëm, shumë lehtë mund të rrezikohet mbajta e festivalit viteve të ardhshme. Pra, për rritjen e këtij festivali, duhet një garanci shtetërore financiare, por sigurisht në bashkëpunim edhe me subjekte të tjera relevante financuese”, ka thënë ai që krahas përzgjedhjes së shfaqjeve, performancave muzikore, këtë vit është angazhuar edhe për punëtori, gjë që e konsideron si pjesë të veçantë të festivalit.
“Sivjet, përveç programit të jashtëzakonshëm të shfaqjeve dhe ndejave, ne me kënaqësi prezantojmë punëtorinë tepër të veçantë “Lufta e IV Botërore” si një nga krye ngjarjet e këtij edicioni. Kjo punëtori me mentor Gjorgji Rizeski do të mbahet për 6 ditë, ku dy ditët e fundit do të kulmojë me dy performanca në Qytetin e Ferizajt, ku qëllimi kryesor është që teatri mos ndodh vetëm brenda objekteve të Teatrit, por edhe ne si artistë teatri ti afrohemi spektatorit kudo që është ai” ka thënë drejtori Ugzamjli.
Me ndjesinë e përgjegjësisë së jashtëzakonshme, stimulimit të ambicieve për ta rritur këtë festival, Ugzmajli thotë se planet për të ardhmen e këtij festivali janë edhe më të mëdha, duke tentuar që ta rrisin konkurrencën më të gjerë, dhe pika tjetër, që të shtojnë kategorinë e veçantë, atë ndërkombëtare.
E deri në një realizim të tillë, këtë vit me shfaqjet e tyre do të prezantohen teatro nga shtetet: Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut dhe një përfshirje të tillë, Ugzamjli e sheh si një emocion të përbashkimit kulturor e kombëtar. “Shumë domethënës, jo vetëm për kombin por veçanërisht për kulturën e teatrin në veçanti”.
Edicioni i 54-të i këtij festivali do të nisë më 1 shtator dhe do të zgjasë deri më 6 të po këtij muaji, dhe shfaqjet e këtii edicioni do të prezantohen në dy lokacione: Në Teatrin “Adriana” dhe Galerinë e Arteve në Ferizaj.
Shfaqja që do të qel perdet e këtij edicioni është shfaqja “Mishi i egër” e që do ta prezantojë Teatri i Shkupit./ KultPlus.com
Sot shënohet 10 vjetori i vdekjes së gjuhëtarit, albanologut dhe akademikut të njohur shqiptar, Shaban Demiraj, shkruan KultPlus.
Ai që do të bëhej njeriu i shkencës, që në rininë e vet ka shkruar poezi, sidomos me temën e atdhetarizmit. Janë këto poezi me një nivel të mirë artistik dhe lexohen edhe sot me kureshtje dhe interes.
Ndoshta janë të rrallë ata, të cilët e dinë që në rininë e vet profesor Shabani shkruante vjersha. Këtë e kemi mësuar tani vonë nga zonja Fatime, bashkëshortja e mrekullueshme e profesorit. Në shtëpinë e tyre në Tiranën e Re, ajo na thotë se “poezitë e Shabanit, të shkruara nga dora e tij afro 80 vjet më parë, i kam këtu, në disa fletore… Ato janë të shumta, unë do t’i seleksionoj e disa prej tyre do t’jua jap për botim juve, si ish- student i tij, thjesht për ta kujtuar”.
Dhe para nesh, si fillim do të na paraqiste dy poezi, për të cilat, ndonëse diçka është shkruar te gazeta “Dielli” nga Enver Memishaj kohë më parë, nuk e kanë gjetur popullarizimin që meritojnë… Poezitë e shkruara nga profesor Shaban Demiraj, që janë me tematika të ndryshme, të flasin për një anë të panjohur të jetës së tij…
“Nga shënimet në fund të poezive mësojmë se Shaban Demiraj, kur i shkroi vjershat ishte në moshën 16- 17-vjeçare dhe nxënës i Medresesë së Tiranës. Po vjershat i shkroi gjatë pushimeve në vendlindjen e tij, Vlorë, e përgjithësisht shkroi për Vlorën e Flamurit e ngjarjet historike të saj. Të çudit fakti që poezitë kanë temën më të rëndësishme të kohës, atë të lirisë e pavarësisë, të nderimit të Flamurit, Ismail Qemalit, e burrave atdhedashës. Dhe ndonëse në moshë të re, vjershat tregojnë për pjekuri mendimi e nivel të mirë artistik, (paçka se atykëtu gjen edhe gabime ortografike, që justifikohen me nivelin arsimor në moshën e tij të re). Po kjo nuk ka rëndësi, rëndësi ka fakti që profesorin e ardhshëm të gjuhës shqipe e frymëzonte qyteti i tij i lindjes, që e deshi aq shumë, prandaj edhe shkroi aq bukur për të…. Por edhe Vlora nuk e harroi kurrë birin e saj të shquar. Veç vlerësimeve të larta që i bëri Atdheu, vitet e fundit Vlora e shpalli atë edhe “Qytetar Nderi” të Qarkut të Vlorës…
Poezitë e djaloshit Shaban Demiraj, edhe sot, pas shumë dekadash, si nga përmbajtja, nga forma, e niveli artistik janë të bukura dhe lexohen me kureshtje e interes. Prandaj, dikush mund të pyesë se pse ai, i riu i talentuar, braktisi rrugën e poezisë. Është e tepërt të themi se njeriu në jetë ecën në rrugën që i pëlqen dhe shikon se aty ku mund të shpalosë aftësitë dhe pasionin e tij, aty ecën më i sigurt… Dhe ai, jo rastësisht zgjodhi rrugën e shkencës së gjuhësisë dhe arriti të bëhej ai që edhe do të mbetet, “Baba i gjuhës shqipe”.
Ka disa vite që profesori ynë i dashur është ndarë nga jeta, por ne nuk jemi ndarë nga kujtimet e nderimi për atë, njeriun e madh të kombit e të gjuhës shqipe. Dëshmi nderimi e mirënjohjeje janë edhe botimi i këtyre poezive. Një zë i bukur atdhetarie edhe për vendlindjen e tij, Vlorën e Labërinë.
Fryma atdhetare, me të cilën jetonte e punonte akademiku, pasqyrohet edhe në poezitë e tij, të shkruara herët, qysh në moshën e rinisë… Ato flasin se Shaban Demiraj gjithë jetën ka jetuar mes nesh e ka punuar për ne, për mëmëdhenë e dashur…. këtë e pasqyrojnë edhe dy poezitë e mëposhtme, botuar në nëntorin e vitit 1937 dhe 1938. /Duro Mustafai /KultPlus.com
Sonte, prej orës 19:00 në Grand Hotel do të bëhet hapja e ekspozitës “Me hijen e lirimit mbështjellë” ekspozitë që është kuruar nga Shaunak Mahbubani dhe po konsiderohet si ekspozita e parë e madhe në Kosovë e cila eksploron cështjet queer, shkruan KultPlus.
Më poshtë po ju sjellim njoftimin e plotë të organizatorëve.
Me hijen e lirimit mbështjellë është ekspozita e parë e madhe në Kosovë që eksploron çështjet queer me kompleksitetet e saj bashkëkohore, duke synuar të riorientojë prioritetet drejt atyre që janë në hije dhe në margjinat e jonormatives. Duke menduar nga konteksti specifik i shtetit të ri të pavarur të Kosovës, ekspozita përmban pyetjet rreth lirisë në thelbin e saj—jo vetëm lirinë për tu dukur dhe dashur siç dëshirojmë, por edhe lirinë për të ekzistuar në shumëllojshmëri duke shmangur kufizimet e identiteteve unilineare, dhe për të qenë agjentë politikë që zbatojnë vizionet queer radikal ndërsektorial.
Curated by | Kuruar nga Shaunak Mahbubani
with Assistant Curator | me asistente kuratore Anyla Kabashi
Organized by | Organizuar nga Sekhmet Institute
Supported by | Mbështetur nga Ministry of Culture, Youth and Sports, Kosovo, Swiss Federal Department of Foreign Affairs, Hajde Foundation, Manifesta 14 Prishtina, ifa – Institut Für Auslandsbeziehungen./ KultPlus.com
Shpaloset programi garues i filmave të shkurtër në PriFest
PRIFEST prezanton filmat garues në kategorinë e metrazhit të shkurtër, një program që përfshin një gamë filmash nga vende evropiane dhe botërore. Këtë vit, do të shfaqen pesë premiera kosovare, një evropiane dhe një regjionale.
ON TRACKS nga Itai Kerem & Roni Vainer, Izrael/ Premierë evropiane (21min).
Një udhëtim nate në qendër të Tel Avivit për të thyer privilegjin toksik të burrave izraelitë dhe për të hedhur dritë mbi jetën e azilkërkuesve.
NOTHING BUT SHADOWS nga Kathy Mitrani, USA/Colombia/ Premierë kosovare (13min).
Në përvjetorin e vdekjes së bashkëshortit të Marisol-it, ndërtimi i fqinjit të saj zbulon mbetje njerëzore. Ky zbulim e trondit Marisol-in, një grua supersticioze dhe vizionare, duke e detyruar të përballet me vdekshmërinë e saj.
A TORTOISES YEAR OF FATE nga Yi Xiong, Kina/ Premierë kosovare (20min).
Një punëtor fabrike kërkon shpresë në jetën e tij të varfër dhe përpiqet të shpëtojë nga një e ardhme pa shpresë. Një tregim melankolik për modernitetin dhe rënien e lirisë.
HIGHWAY OF A BROKEN HEART nga Nikos Kyritsis, Greqia/ Premierë kosovare (11min).
Diku, në një pjesë të zbrazët të një autostrade të pafundme, Mary do të bëjë gjithçka për të rikuperuar burrin që e ka lënduar. Por nata ka një surprizë të madhe.
WHY ARE YOU IMAGE PLUS nga Diogo Baldaia, Portugalia/ Premierë kosovare (9 min).
Ima, një fëmijë i vdekur nga kurrioziteti, përpiqet të takojë një Shenjtë për të folur me gjyshen e saj.
ELENA nga Mateo CINGU, Shqipëri/ Premierë kosovare (15min).
Elena, një vajzë e re dhe e kurioze, përballet me sfida kur sheh gruan e re që kishte njohur natën e kaluar në një bar si mësuesen e saj të re në shkollë. Ky takim i papritur e detyron Elena të përballet me kufijtë e paqartë mes mbijetesës dhe ambicies në ambientin e saj sfidues.
DER BLICK nga Olivier de Bree, Gjermani, Holandë/ Premierë regjionale (22min).
Klaus (rreth të tridhjetave) kalon pushimet verore në një apartament të nxehtë në qytet.I zhgënjyer nga jeta, ai nuk bën shumë përveç se kalon kohën duke rrëshqitur pafundësisht në telefonin e tij, ngroh vakte në mikrovalë dhe spiunon fqinjët me një kamerë që ka zmadhim ekstrem. Por, a është vetëm Klaus ai që shikon të tjerët, apo edhe atë e shikon dikush tjetër?
Edicioni 16-të mbahet prej 10-15 shtator 2024./ KultPlus.com
Meri Shelli ka lindur më 30 gusht 1797. Ajo ishte bija e filozofit Uilljam Goduin, gruaja e poetit romantik Persi Shelli. Në moshën 17-vjeçare, largohet nga vatra familjare me atë që do të bëhej më pas burri i saj, Persi Bissh Shelli.
Me anë të penës inteligjente, Meri Shelli trajton tema të rëndësishme dhe gjithnjë bashkëkohore në romanin e saj, si për shembull çfarë është e Mira dhe çfarë është e Keqja, luftën midis jetës dhe vdekjes ose mëdyshjet në lidhje me kufijtë e njohurive njerëzore dhe të gjitha problemtikat që lidhen me to.
Jeta e Meri Shellit ishte e mbushur me plot ngjarje të dhimbshme dhe vdekje, duke filluar që prej lindjes. Në fakt, nëna i vdiq gjatë lindjes, duke e lënë jetime. Përkundrazi, 1816-ta ishte një vit veçanërisht domethënës dhe në të njëjtën kohë i dhimbshëm për jetën e saj. Përveç faktit që kishte pasur frymëzimin për “Frankenshtajnin”, atë vit Meri humbi fëmijën e saj dhe gruaja e Persit kreu vetëvrasje.
“Frankenshtajn” nuk është vetëm një libër i frikshëm, por është gjithashtu një pikënisje interesante për të reflektuar për të gjitha këto tema. Frankenshtajni lindi nga një grua gjeniale, që kishte kuptuar lidhjen komplekse nënë-fëmijë. Krijoi mitin e pavdekshëm gotik të një teme të vështirë: anët e errëta të amësisë.
Edhe pse kinematografia e portretizon krijesën Frankenshtajn si negative, për faktin se mendja e tij i përkiste një krimineli, në libër nuk është aspak i tillë. Në fakt, krijesa kërkon dashuri dhe mirëkuptim, por gjithnjë largohet dhe përndiqet nga njerëzit, për pamjen dhe natyrën e tij. Prandaj, ai bëhet mizor dhe priret të përngjajë si një përbindësh.
Meri Shelli u nda nga jeta më 1 shkurt 1851, duke lënë në vepër letrare gur themeli për letërsinë moderne europiane. /bukinist.al/ KultPlus.com
Ndër vite njerëzit janë frymëzuar nga figura të shumta të grave shqiptare të cilat kanë bërë histori. Guximi, fuqia, mençuria dhe vendosshmëria e tyre shpesh janë bërë inspirim për të tjerët.
Në sot po ju sjellim emrat e disa grave shqiptare që kanë bërë histori dhe vazhdojnë të kujtohen për të bëmat e tyre.
KUSHE MICJA ka hapur shkollën e parë femërore në Shkodër, në 1862.
SEVASTI QIRIAZI ka hapur shkollën në 1881 në Korçë.
PERSEFONI TRENI ishte drejtuesja e parë e një shkolle për vajza, në Pogradec në 1917.
URANI RAMBO hapi shkollën e parë femërore në Gjirokastër në 1920, dhe në 1923 bëri kërkesën në konferencat e grave që meshkuj e femra të shkolloheshin së bashku.
HAJRIJE KRAJA mësuesja e parë në një shkollë shtetërore, në Shkodër në 1920. Kanë thyer tabu dhe të gjitha vajzat që u regjistruan në shkollat e para të hapura nga zonjat e lartpërmendura.
POLIKSENI LUARASI nxënësja e parë e regjistruar në një shkollë djemsh, në Korçë në 7 mars 1887.
PARASHQEVI QIRIAZI ka organizuar shoqatën e parë të gruas, në Korçë në vitin 1909, e së bashku me Sevastinë, kanë botuar të parën revistë për gratë, “Ylli i Mëngjesit” në Boston në 15 janar 1917. Këto motra të famshme hapën dhe të parën shkollë të mesme për femra në Kamëz, Institutin Kiriaz, në vitin 1922.
IKBAL ÇIKA femra e parë gazetare shqiptare dhe e para pronare femër (botuese) e revistës ekonomike-letrare “Java” në 1937.
ELENI QIRICI, femra e parë shqiptare qe aktroi në Holivud,
Natyrisht që kanë thyer tabu të gjitha gratë e vajzat që guxuan të shkruanin e të botonin në shtypin e kohës, si Motrat Qiriazi, Kaliopi Plasari, Afërdita Erbapi, Emine Toptani, Shaqe Çoba, Urani Rumbo, Ikbal Çika, Marigo e Fereniqi Pozio, Musine Kokalari, Selfixhe Broja, Xhemalije Gjylbegu, Luçije Serreqi, Ollga Pëllumbi etj.
(Nga Fjalori Enciklopedik i Gruas Shqiptare” dr. Zenepe Dibra) / Albumi Akordet / KultPlus.com
Lini, fshati i vogël buzë liqenit të Ohrit, 22 km nga qyteti i Pogradecit, me një bukuri të rrallë dhe peizazh mahnitës pret mijëra turistë në çdo stinë.
Me shtëpitë e vogla të ndërtuara buzë ujit, në shpinën e një kodre jo shumë të lartë, me rrugica të vogla e të ngushta, të shtruara me gurë të vegjël, ku vështirë se mund të kalosh me makinë, Lini zgjon interesin e gjithë vizitorëve apo turistëve vendas e të huaj.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje të mrekullueshme nga Lini, në Pogradec ku “qetësia që të fal liqeni, ndërthuret në harmoni të plotë me prodhimet e stinës nga duart e arta të zonjave punëtore që ofrojnë për turistët dhe vendasit shijen e produkteve ‘Made in Albania’”.
Bazilika Paleokristiane e Linit, një monument i shekullit VI, përfaqëson një nga veprat më të rëndësishme të trashëgimisë kulturore në Shqipëri.
Mozaiku i Linit, tashmë i restauruar, është një trashëgimi e çmuar kulturore dhe njëkohësisht konsiderohet si më i veçanti nga të gjithë mozaikët e tjerë me karakteristika fetare.
Po ashtu, në Lin ka disa plazhe të këndshme me ujë të kristaltë, me rërë dhe guralecë të vegjël.
Një vend i bukur për piknik është edhe vendi i quajtur “Mulliri i Vjetër”, me burime gurgulluese dhe hije pemësh./atsh/KultPlus.com
Qyteti pritës i Eurovizion 2025 do të jetë Bazeli i Zvicrës, ndërsa rena do të jetë Shën Jakobshalle. Janë konfirmuar edhe datat kur do të zhvillohet Eurovision 2025, ku gjysmëfinalja e parë do të mbahet më 13 maj, gjysmëfinalja e dytë më 15 maj, ndërsa finalja do të zhvillohet më 17 maj. Të tre shfaqjet live do të fillojnë në orën 21:00.
Kjo do të jetë hera e tretë që gara do të mbahet në Zvicër. Vendi gjithashtu priti Eurovizionin në vitet 1956 dhe 1989.
Katër qytete ishin në garën e qytetit pritës: Bazeli, Berna, Gjeneva dhe Zyrih.
Nemo nga Zvicra u kurorëzua fituesi i Eurovizionit të 68-të me këngën ” The Code”. Shqipëria u përfaqësua nga këngëtarja Besa Kokëdhima me këngën “Titan”, por pavarësisht një performance elektrizuese, nuk mundi të prekë finalen./rtsh/KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, në Ditën Ndërkombëtare të të Zhdukurve me dhunë, është shprehur se mbi 1600 të zhdukur me dhunë gjatë luftës së fundit në Kosovë, shumë prej tyre fëmijë, ende mbesin plaga më e thellë e Kosovës.
Përmes rrjeteve sociale, presidentja Osmani tha se synim i regjimit gjenocidal të Serbisë ishte shfarosja dhe shkatërrimi i identitetit tonë, i të ardhmes sonë. Duke e mohuar të vërtetën, Serbia po e përsëritë vazhdimisht krimin
“Mbi 1600 të zhdukur me dhunë gjatë luftës së fundit në Kosovë, shumë prej tyre fëmijë, ende mbesin plaga më e thellë e Kosovës. Synim i regjimit gjenocidal të Serbisë ishte shfarosja dhe shkatërrimi i identitetit tonë, i të ardhmes sonë. Duke e mohuar të vërtetën, Serbia po e përsëritë vazhdimisht krimin. Duke mbajtur arkivat e mbyllura, pavarësisht dakordimit të Brukselit që e kërkon të kundërtën, Serbia po shkel edhe marrëveshjet e arritura”, është shprehur ajo.
Osmani tha se e vërteta nuk mund të fshihet prapa propagandës se kinse Serbia qenka pro paqes dhe pro integrimit në BE.
“E vërteta është një dhe e vetme: në vitin 2024, Serbia ende fle mbi varreza masive të civilëve të pafajshëm”, ka shkruar Osmani./KultPlus.com
Sot janë bërë 75 vite nga vdekja e nismëtares së arsimit kombëtar, për vajzat shqiptare, Sevasti Qiriazi, shkruan KultPlus.
Sevasti Qiriazi-Dako, arsimuesja e atdhetarja e njohur shqiptare lindi më 24 shkurt të vitit 1871 në Manastir dhe vdiq më 30 gusht të vitit 1949. Ishte njëra prej grave atdhetare shqiptare dhe nismëtare e organizimit të arsimit kombëtar për vajza dhe gra.
Gjatë qëndrimit në Stamboll, Naim Frashëri ai që i dha mundësi Sevasti Qiriazi-Dakos të studionte në kolegjin me emër Robert College në Konstandinopojë e të luante një rol aktiv në arsimimin e grave. Shkollën e lartë e kreu në Stamboll, pas kthimit në atdhe nisi të punojë për shkollën shqipe të vashave. Ajo qe e para grua shqiptare që studioi në këtë institucion amerikan, të cilin e kreu në qershor të vitit 1891.
Me t’u kthyer në Shqipëri ajo mori pjesë në ngritjen e shkollës së vashave në Korçë më 1891. Kjo shkollë është edhe fillimi i një shkolle mbi bazën laike. Pas Luftës së Parë Botërore kjo shkollë njihej ende me emrin e familjes Qiriazi. Ajo mori pjesë edhe në Kongresin e Manastirit, ku u mor kryesisht me përgatitjen e teksteve shkollore. Është thënë se Sevasti Qiriazi-Dako ka botuar një gramatikë për shkollat fillore (Manastir 1912) dhe ka redaktuar një radhë tekstesh historie. Me të shoqin, gazetarin dhe shkrimtarin Kristo Anastas Dako (1878-1941) e me të motrën Parashqevi Qiriazi ajo vajti në Rumani e prej andej emigroi në Shtetet e Bashkuara, ku bashkëpunoi me të përdyjavshmen “Yll’ i mëngjesit”.Motrat Qiriazi ishin mësueset dhe edukatoret e para të shkollës së vashave që u hap më 1891 në Korçë. Nga kjo shkollë dolën shumë emra të njohur të femrave të cilat kontribuan , jo vetëm në fushën e arsimit , por u bënë edhe luftëtare të njohura të çështjes kombëtare.
Sevasti Qiriazi mori pjesë në Kongresin e Elbasanit si dhe punoi në komisionin për shqyrtimin e teksteve shkollore të ngritur nga shoqëria “Përparimi”. Shkroi “Gramatika elementare për shkollat fillore”. Bashkëpunoi me atdhetarë dhe me Ismail Qemalin për çështjen kombëtare. Kur ishte kryetare e partisë “Partia Kombëtare Shqiptare” në SHBA, mbrojti të drejtat e shqiptarëve në shumë forume ndërkombëtare. Duke iu përkushtuar përparimit kombëtar dha ndihmesë në fushën e arsimit dhe emancipimit shoqëror të femrës shqiptare. / KultPlus.com
Sot janë bërë 10 vite nga vdekja e albanologut, delegatit të Kongresit të Drejtëshkrimit dhe akademikut shqiptar Shaban Demiraj, shkruan KultPlus.
Shaban Demiraj ka qenë gjuhëtar, albanolog dhe akademik i njohur shqiptar. Ka qenë kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë gjatë viteve 1993 – 1997.
Demiraj u lind në Vlorë më 1 janar 1920. Kreu medresenë në Tiranë dhe studimet e larta në degën e gjuhës shqipe e të letërsisë në Institutin Pedagogjik Dyvjeçar (1946-1948) dhe më pas në Institutin e Lartë Pedagogjik (1954-1955).
Në vitet 1948-1954 punoi si mësues në disa shkolla të mesme (Gjirokastër, Tiranë). Në vitin 1954 filloi punën si pedagog në Institutin e Lartë Pedagogjik dhe më pas në Fakultetin e Historisë e të Filologjisë të Universitetit të Tiranës, ku shërbeu deri më 1990, kur doli në pension. Kështu, ai punon si mësues, profesor e shkencëtar mbi 60 vite, çka përbën në vetevete rekord të këndshëm.
Është njëri prej pedagogëve që ka mbajtur kurse leksionesh për një numër të qenësishëm lëndësh albanistike dhe albanologjike, si për morfologjinë e gjuhës së sotme shqipe, për gramatikën historike të gjuhës shqipe, për historinë e gjuhës së shkruar shqipe (shekujt XVII-XIX), si edhe një kurs special për gjuhësinë ballkanike. Për këto lëndë hartoi tekstet përkatëse, që u botuan si dispensa e libra më vete, me të cilët punojnë edhe sot Universitete të Shqipërisë, të Kosovës, të Maqedonisë, etj. Ai drejtoi me aftësi shkencore dhe administrative për 27 vjet katedrën e gjuhës shqipe në Fakultetin e Historisë dhe të Filologjisë (1962-1989).
Në vitet 1962-1966 ka qenë zëvendës-dekan i Fakultetit të Historisë e të Filologjisë të Universitetit të Tiranës. Ai do të mbetet në historinë e Fakultetit të Historisë dhe të Filologjisë dhe të Universitetit të Tiranës si drejtues që u shqua për punë të pakursyer dhe të një cilësie të lartë.
Ai i përket yllnajës më të lartë të albanistëve dhe albanologëve të të gjitha kohërave. Jeta dhe vepra e vet flet për dashuri ndaj gjuhës shqipe, ndaj gjuhëve, madje ndaj Gjuhës vetë, për pasion, durim e këmbëngulje shembullore në rrugën e kërkuesit, të shkencëtarit të palodhur.
Ai u zgjodh anëtar i komisionit organizues dhe delegat i Kongresit të Drejtshkrimit (1972). Ndërsa titujt dhe postet të cilat iu dhanë ndër vite janë: titujt e lartë Profesor (1972), Mësues i Popullit (1977), Profesor i merituar 1990, anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (1989), kryetar i saj (1993-1997), anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës (1996), anëtar i Akademisë Qendrore Europiane të Shkencave dhe të Arteve (1997), anëtar nderi i Akademisë Diplomatike të Londrës (2000), nënkryetar i A.I.E.S.E.E. (Shoqata Ndërkombëtare e Studimeve të Europës Jug-lindore (1994-1998). Laureat i dy Çmimeve të Republikës, të klasit të dytë (1979) dhe të klasit të parë (1989). Është dekoruar me Urdhërin Mjeshtër i Madh i Punës (2000). Është Qytetar Nderi i Vlorës (2001).
30 gushti shënon Ditën Ndërkombëtre e të Zhdukurve.
Dita Ndërkombëtare e të Zhdukurve (International Day of the Disappeared) është një ditë e përvitshme përkujtimore më datë 30 gusht, në të cilën njerëzimi kujton fatin e njerëzve, që në kundërshtim me vullnetin e tyre janë zhdukur.
Kjo ditë shënohet edhe në Kosovë, duke përkujtuar të zhdukurit e luftës së vitit 1999, nga e cila 1600 persona figurojnë ende të zhdukur.
Për të shënuar këtë ditë krerët e shtetit do të bëjnë nderime te Memoriali për të Pagjeturit në Prishtinë.
Pas përfundimit të luftës së Kosovës, të zhdukur figuronin rreth 6.500 persona. Prej asaj kohe, janë kryer zhvarrime në varreza masive në Kosovë dhe Serbi./KultPlus.com
“XConference”: ky mund të jetë emri i funksionit të ardhshëm të thirrjeve video të kompanisë X së miliarderit Elon Musk.
Aktualisht është duke u testuar dhe aplikacioni lejon që të kryhen telefonata me video në grup midis përdoruesve, një mjet i aftë për të konkurruar me softuer të ndryshëm si Zoom, Google Meet ose Microsoft Teams të cilët kanë pasur një zhvillim të madh me pandeminë dhe punën në distancë.
Për momentin informacioni është i kufizuar, nuk dihen shumë detaje dhe as data e mundshme e prezantimit.
Lajmi u dha nga Chris Park, ndaj të cilit Elon Musk ka reaguar me emoji-n e flakës, në shenjë miratimi dhe entuziazmi./KultPlus.com
Kur flasim për Abdyl Frashërin publicist sjellim në kujtesë se ai mori penën në dorë në ato vite, kur iu përkushtua tërësisht politikës dhe u shqua si personalitet politik më 1877, kur Kriza Lindore po rrezikonte trojet shqiptare.
Veprimtaria politike e tij merr hov në muajt e parë të 1877-s me themelimin e Komitetit Shqiptar të Janinës. Në javën e dytë të dhjetorit, i sapozgjedhur deputet i Janinës në Parlamentin e dytë Osman, shkon në Stamboll, ku më 21 dhjetor 1877 zgjidhet Kryetar i Komitetit Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave të Kombësisë Shqiptare, i njohur si Komiteti Shqiptar i Stambollit, përbërë nga personalitete, veprimtarë të mirënjohur të Rilindjes Kombëtare.
Kemi parasysh se atëbotë në trevat shqiptare nuk kishte ende shtyp kombëtar në gjuhën shqipe, prandaj Abdyli iu drejtua gazetave të huaja në Austri, në Itali, në Greqi etj.
Emri i Abdylit u bë i njohur shpejt, si përfaqësues i idealeve të larta kombëtare shqiptare, i lëvizjes çlirimtare që po merrte hov në trevat shqiptare, por edhe si publicist. Janë të shumëvlerësuar tre artikujt, shkruar në një kohë dhe dërguar në tri të përkohshme në shtete të ndryshme: “Letër nga Janina” (në revistën “Basiret” të Stambollit, botuar më 21 prill l878, f.3, “Shqipëria dhe Traktati i Shën Stefanit” (në revistën “Le Messager de Vienne”, botuar më 26 prill l878,f.4) /Shënim: në këtë të përkohshme vjeneze, Abdyli ka botuar edhe disa artikuj të tjerë (më 3, 17 e 31 maj 1878); (më 7 qershor 1878 ) dhe (24 tetor 1878) dhe “Helenizmi dhe shqiptarët” (botuar më 23 maj l878 në të përdyjavshmen greke “Kleo”, që dilte në Trieste të Italisë).
Artikujt u shkruan në gjuhët e atyre të të përkohshmeve: turqisht, frëngjisht dhe greqisht. Për rëndësinë dhe interesin që paraqisnin, problemet e trajtuara flet edhe koha, shpejtësia e botimit të tyre. Ata kanë një bosht dhe një linjë: lirinë e të drejtat e kombit shqiptar, mbrojtjen e tërësisë territoriale.
Në trajtesën titulluar Shqipëria dhe Traktati i Shën Stefanit me pseudonimin Korrespondenti i Posaçëm nga Janina, pas një analize të thelluar të atij dokumenti, arrinte në përfundimin se “Traktati i Shën Stefanit (mars 1878) përbënte vetëm hapin e parë në zbatim të strategjisë së Rusisë cariste për asgjësimin e Shqipërisë. ( Revista “Messager de Vienne, 26 prill 1878 )
Traktati famëkeq i cungonte tepër e përçudshëm tokat shqiptare. Malin e Zi e trefishonte me rrëmbimin e trojeve shqiptare: Ulqinin, Tivarin dhe thuajse gjithë liqenin e Shkodrës e buzëlumin e Bunës: Hotin, Grudën, Plavën e Gucinë. Serbia shtrihej deri në afërsi të Mitrovicës. Kështu shumica e trevave shqiptare u daroviteshin tre shteteve sllave të Ballkanit.
Abdyl Frashëri, radhaz e në një zë me Pashko Vasën e veprimtarë të tjerë të shquar të Rilindjes kombëtare shqiptare, shfrytëzon gazeta e revista të huaja për të tërhequr vëmendjen e opinionit ndërkombëtar për padrejtësitë që i bëheshin Shqipërisë dhe shqiptarëve.
Përmes revistës “Basiret” u drejtohej lexuesve të kryeqytetit të Perandorisë Osmane, tërthoras qeverisë së Stambollit, që t’u kushtonin rëndësi të drejtave të shqiptarëve e të Shqipërisë dhe “nuk duhet harruar shekulli i Skënderbeut, se shqiptarët do ta përsëritnin atë”. (Gazeta “Basiret”-/Gjykimi/,Stamboll, 21 prill 1878).
“Letra nga Janina jehoi, si brenda, ashtu edhe jashtë Shqipërisë, si një rrufe në qiell të kthjelltë. Abdyl Frashëri, në emër të humanizmit dhe të qytetërimit i bën të ditur “botës diplomatike” (Fuqitë e Mëdha) detyrën që ajo “botë” kishte për t’ua prerë vrullet idhtiarve të Rusisë në Ballkan. (Shih Kristo Frashëri – burim i cituar, f. 28 ).
I mirëmenduar është bashkëpunimi me revistën “Le Messager de Vienne”, shumë e afërt me qarqet diplomatike të Evropës. Në një cikël prej gjashtë artikujsh, Abdyli arriti të parashtrojë problemet më kryesore të çështjes shqiptare në mbrojtje të të drejtave tona kombëtare. Në ta argumentohej se kombi shqiptar është një komb që ka luajtur rol të rëndësishëm në historinë e Ballkanit, duke u dalë në krah, me armë në dorë, pikërisht atyre vendeve qe kërkonin shpërbërjen e tij; është një komb, që, pavarësisht nga dallimet fetare, nxitur e ushqyer qëllimisht nga qarqet shovene, ka të njëjtën kulturë, të njëjtat tradita, të njëjtën gjuhë.
Njëherit ai e “fton në tryezën e bashkëbisedimit” lexuesin austriak të së përjavshmes “Messager de Vienne” (“Lajmëtari i Vjenës”) ku kritikon politikën e manovrat e Petersburgut, për, gjoja, “çlirimin e popullatave të Lindjes”. (Revista “Messager de Vienne, 26 prill 1878)
Në artikullin, botuar në të përjavshmen kulturore “Kleo” që dile në qytetin Trieste, asokohe nën sundimin austro-hungarez, Abdyl Frashëri me pseudonimin “Një shqiptar që banon në Trieste” i drejtohet, më së shumti, lexuesit italian, por edhe atij grek, për të sqaruar të vërtetën. (Gazeta “Kleo”, Trieste, 23 maj 1878 )
Këto artikuj bënë jehuan në qarqet intelektuale e politike të Stambollit, të Vjenës, të Triestes, madje edhe të Athinës. Studiuesit e jetës e të veprës së Abdyl Frashërit kanë vënë në dukje pozitën e vështirë të historianit-publicist grek Dhimitër Hasioti, i cili kishte marrë përsipër të ballafaqohej me artikullin, po në revistën “Kleo” të Triestes. Hasioti ngase nuk gjen argumente, trillon e shfryn me mllef e tërbim kundër artikullit “Helenizmi dhe shqiptarët”. E ashtuquajtura “përgjigje” e “polemikë” me shqiptarin e Triestes, u botua në tre numra të gazetës greke.
Pavarësisht se cilës audience i drejtohet, Abdyl Frashëri bën kujdes për të hedhur e shtjelluar çështjet më të rëndësishme të kohës, që lidhen me domosdoshmërinë e kundërshtimit të vendimeve apriori të përfshira në Traktatin e Shën Stefanit. Ai nuhat kundërshtitë evropiane, shprehur drejtpërsëdrejti, qartë e preraz se absurditetet e Shën Stefanit paralajmërojnë re e stuhi, shpërbërje të marrëveshjeve të diplomacisë së lartë për zotërim në brigjet e Adriatikut.
U ndala në tre artikujt më të parë, por “arkivi publicistik i tij është i pasur me tituj shkrimesh e gazetash, me larmi tematike e problemore për çështjen kombëtare. Studiuesit e shtypit të kohës, të atyre të përkohshmeve,që merreshin me çështjen shqiptare, kanë skeduar dhe nxjerrë në pah një varg shkrimesh, botuar, sidomos, në gazetat e revistat e Stambollit, të Parisit, të Athinës, etj. Profesor Kristo Frashëri vlerësonte: “Shkrimet origjinale që tani kemi në dorë janë pesëfishuar si tituj dhe dhjetëfishuar si vëllim në krahasim me ato që njiheshin disa vjet më parë” (Revista “Studime historike”, Tiranë, 1981, nr. l).
2.
Një vështrim profesional në veprën publicistike të Abdyl Frashërit na bind se që në shkrimin e parë shohim se autori njeh mirë objektin që shqyrton, njeh e zbaton metodën e përvetësimit dhe të pasqyrimit politik të fakteve, të dukurive, të ngjarjeve të problemeve të realitetit historik e shoqëror.
Artikujt, qofshin edhe ato që revista vjeneze i emërton si korrespondenca, kanë natyrën e ese-ve, por edhe pamflete. Përveç shkrimeve “Shqipëria dhe Traktati i Shën Stefanit” dhe “Helenizimi dhe shqiptarët”, që, si konceptim e ndërtim, anojnë dukshëm nga lloji publicistik “Pamflet”, mjaft artikuj të tjerë kanë si tipar të natyrshëm polemikën.
Në hartimin e shkrimeve të ndryshme shfaqet mëvetësia e autorit, me zhdërvjelltësi parashtron idetë e mendimet për problemet më të rëndësishme. Në monografinë “Abdyl Frashëri” theksohet: çdo frazë ka një nëntekst, çdo ide ka një rezonancë, toni është i alternuar. (Tiranë, l984, f. ll 8)
Qëmtimi i fakteve, përzgjedhja e tyre për argumentim bindës në polemikën me kundërshtarët politikë dhe ideologjikë përbën një nga tiparet të publicistikës së këtij autori.
Në parashtrim të problemeve operon nga fraza në frazë, herë duke pohuar a mohuar një të dhënë paraqitur si fakt a një qëndrim, herë duke sulmuar kundërshtarin me pyetje retorike që e vënë në pozitë të vështirë.
Tipar i dukshëm i publicistikës së Abdyl Frashërit është historizmi, aftësia për t’i pasqyruar faktet e ngjarjet në dinamikë e proces, në një sfond e hark kohor të caktuar, në rrjedhën e tyre të natyrshme që në zanafillë e deri në zhvillim të plotë. Në të 6 shkrimet e “Le Messager de Vienne”, publikuar në prill-qershor të l878-s, problematika e shtjelluar vështrohet në suazën historike në argumentim të idesë themelore: formimi i kombit shqiptar dhe roli i tij i spikatur në jetën, zhvillimet ushtarako-politike e historiko-shoqërore në sinisi të Ballkanit. U kujton të interesuarve se “Shqipëria nuk është aq e vogël”. (Revista “Messager de Vienne, 3 maj 1878)
Karakteri studimor përbën një tregues të rëndësishëm të kësaj publicistike, mishëruar në analizën e thellë të fakteve, të dukurive, të ngjarjeve; në përgjithësimet objektive, të motivuara. Kësisoj, argumentet e shëndoshë përcjellin deduksione pa mëdyshje për formimin e kombit shqiptar, për etninë e tij në trojet e veta, për pozitën e Shqipërisë në arenën ndërkombëtare, për ndihmesën e saj në zgjidhjen e Krizës Lindore, për veçantitë dhe unjisinë e kulturës kombëtare pavarësisht nga ngjyrimet fetare, etj. Bindëse, përveç atyre që nuk kanë veshë, atyre që, për interesa të caktuara, dëgjojnë vetëm një këmbonë apo vetëm një lloj tingëllime të saj, janë argumentet që pataqiten në debatin për trojet shqiptare. (Shih: Revista “Messager de Vienne, 17 maj 1878 )
Në një “Korrespondencë”, pas polemikave të gjalla, shtruar me një gjuhë të kulturuar, autori, natyrshëm arrin në përfundimin se populli shqiptar historikisht e me vendosmëri ka ruajtur kombësinë e vet, ndaj askush nuk ka të drejtë të cënojë interesat, të drejtat dhe tërësinë territoriale të tij. (Revista “Messager de Vienne, 21 maj 1878)
Abdyl Frashëri me dinjitet ngre zërin, deklaron se bashkatdhetarët e tij aspirojnë dhe do të luftojnë për krijimin e shtetit kombëtar të pavarur”. (Revista “Messager de Vienne, 24 maj 1878)
Në shkrimet e tij shfaqet mëvetësia e autorit çka i hap udhë dhe i jep dorë të parashtrojë idetë e mendimet për problemet më të rëndësishme. Në monografinë e akademikut Kristo Frashëri lexojmë: “theksohet: çdo frazë ka një nëntekst, çdo ide ka një rezonancë, toni është i alternuar. Duke sulmuar kundërshtarin me pyetje retorike që vënë në pozitë të vështirë edhe “botën diplomatike”. Abdyl Frashëri pyet: “ Çfarë do të bëjë Evropa humanitare për një komb të varfër dhe pa mbrojtje siç është Shqipëria?! A do të denjojë ajo të thotë fjalën për të mbrojtur të drejtat e saj?!”. (Nga libri “Abdyl Frashëri”, Tiranë, l984, f. 118) / Nga: Hamit Boriçi / KultPlus.com
Festivali Ndërkombëtar i Filmit i Venecias nderoi aktoren amerikane, Sigourney Weaver me një çmim prestigjioz “Luani i artë” për karrierën artistike, ndërsa festivali italian hapi edicionin e tij të 81-të dje në mbrëmje.
Gjithsej 21 filma ndërkombëtarë konkurrojnë për çmimin kryesor të festivalit ”Luani i artë”.
Në fjalimin e saj, Weaver falënderoi familjen dhe kolegët e saj aktorë.
”Luani im i artë do të ulet pranë meje në aeroplan”, tha aktorja 74-vjeçare, e njohur për rolin e saj në filmin ”Alien”, premiera e të cilëve u bë në vitin 1979.
Weaver i referohej titullit italian të çmimit “Leone d’Oro”.
”Ai do të ulet pranë meje në gondolë dhe burri im do të duhet të mësohet me atë, të shtrirë në shtrat me ne”, shtoi ajo me shaka.
Aktorja franceze, Camille Cottin mbajti fjalimin lavdërues për kolegen e saj amerikane.
Ajo vlerësoi Weaver për punën pioniere që ajo ka bërë për gratë në sferën publike – me role femrash pa klishe’.
“Faleminderit që krijuat një dimension të ri në kinema duke portretizuar gratë në një mënyrë kaq revolucionare”, tha Cottin në gala të së mërkurës mbrëma, e cila u organizua nga aktorja italiane, Sveva Alviti.
Më pas, regjisori James Cameron, i cili punoi me Weaver në filmin “Avatar”, mbajti një fjalim të dytë lavdërues përmes video-mesazhit dhe tha se “nëse më pyesni mua, Oscar-i është shumë i vonuar për të”.
Pasi festivali i vitit të kaluar u ndoq kryesisht nga aktorë italianë dhe evropianë për shkak të grevës së Hollivudit, shumë yje ndërkombëtarë u rikthyen këtë vit në Venecia për të ecur sërish në tapetin e kuq.
Aktorja Cate Blanchett dhe muzikantja Patti Smith pozuan së bashku për fotografët.
Regjisori Tim Burton ka ecur dorë për dore në tapetin e kuq me partneren e tij, aktoren Monica Bellucci.
Filmi i tij “Beetlejuice Beetlejuice” ishte i pari që u shfaq pas ceremonisë së hapjes.
Bellucci është bashkuar në kastin e filmit nga yjet, duke përfshirë Michael Keaton, Winona Ryder, Willem Dafoe dhe Jenna Ortega.
Angelina Jolie luan këngëtaren e njohur të operës Maria Callas në filmin biografik “Maria” nga Pablo Larraín, ndërsa filmi aksion i bashkëshortit të saj Brad Pitt – “Wolfs” nga Jon Watts – shfaqet jashtë konkurrimit.
Vendimi për ”Luanin e artë” i takon një jurie prej nëntë anëtarësh të udhëhequr nga aktorja franceze Isabelle Huppert.
Ai do të jepet në natën e mbylljes së festivalit, më 7 shtator./KultPlus.com
“Përpara se të më gjykosh, përpiqu fort të më duash”.
“Të lutem, ndiqi ëndrrat! Pavarësisht idealeve të tua, ti mund të bëhesh ai që dëshiron të bëhesh”.
“Unë mund ta pranoj dështimin. Secili nga ne dështon në diçka përgjatë jetës së vet, por unë nuk mund ta pranoj dot të mos e provoj sërish”.
“Gjithmonë beso tek vetja. Pavarësisht nëse të tjerët rreth teje po tregohen negativë, apo po të përçojnë energji negative, mos i merr parasysh mendimet e tyre, sepse ti do të bëhesh, ashtu siç ti beson se do të bëhesh”.
“T’i japësh dikujt një pjesë të zemrës tënde, është shumë herë më me vlerë se t’i japësh gjithë pasurinë e botës”.
“Nëse ti nuk beson tek vetja jote, asgjë e mirë nuk do të të ndodhë në jetë. Nëse ti nuk beson tek vetja, kush tjetër do të të besojë ty?”
“Le të ëndërrojmë për një të nesërme ku do të dashurojmë me shpirt, dhe do ta njohim dashurinë si të vërtetën e vetme që buron nga zemra për çdo krijesë”.
“Është më mirë të dështosh duke qenë vetvetja, se sa të korrësh sukses duke imituar të tjerët”.
“Dikush dikur tha “Shpirti është ai që ka rëndësi””.
“Jini modestë, besoni tek vetja juaj dhe mbusheni zemrën tuaj me dashurinë e gjithë botës”
Një shishe konjaku që i përkiste një koleksionisti në Holandë u emërua zyrtarisht më e vjetra në botë me 328 vjeç.
Konjaku Jules Robin i vitit 1696, i vendosur në koleksionin e banorit të Nijmegen, Lars Janssen, u emërua konjaku më i vjetër në botë nga Rekordet Botërore Guinness.
Shishja më e vjetër e konjakut besohej më parë të ishte një konjak i vitit 1762 nga Gautier. Një nga vetëm tre shishet e mbetura të njohura të pijeve alkoolike u hodh në ankand nga Sotheby’s për 146,000 dollarë në vitin 2020, duke e bërë atë konjakun më të vjetër të shitur në ankand.
Konjaku është një lloj raki e prodhuar nga vera e distiluar dy herë e bërë nga rrushi që e ka origjinën nga zona të caktuara në Francë./
Tyra Banks është kthyer në pistë si modele e Victoria’s Secret. Modelja e njohur do të shfaqet në sfilatën e shtëpisë së të brendshmeve, e cila do të zhvillohet në Nju Jork më 15 tetor.
Lajmi është bërë i ditur përmes një videoje të postuar në llogarinë zyrtare të Victoria’s Secret në Instagram.
Në klip, Gigi Hadid shihet duke hyrë në hollin e një hoteli luksoz. Aty e pret Tyra Banks me një zarf.
Teksa modelja kthehet përballë kamerës, veshja e saj lexon: ‘Victoria’s Secret Fashion Show 2024’. Pasi i ka dhënë një zarf Gigi Hadid, Tyra Banks i thotë: “Shihemi atje”.
Hera e fundit që Tyra Banks u shfaq në pasarelë ishte në vitin 2005./KultPlus.com
Grupi 403, është një grup muzikor i njohur i cili identifikohet me kultivimin e muzikës pop-rock. Grupi 403 është pjese e gjeneratës se rokut kosovar të viteve 80’, e cila njihet edhe si koha me e ndritur ne krijimtarinë rok-ut në Kosovë, shkruan KultPlus.
Grupi 403 u formua në vitin 1981 nga Mentor Gjurgjiali (bas), Fatmir Zajmi (bateri) dhe Naim Osmani (kitarë). Bendit më vonë, pas kryerjes së shërbimit ushtarak, i bashkohet Hektor Gjurgjiali (vokal dhe kitarë), Arben Godanca (kitarë) dhe Veton Orana (sint).
Grupi 403 ka një album te incizuar me 15 këngë në të, i cili për herë të parë është incizuar në vitin 2002. Edhe pse ky grup nuk është aktiv për aq shumë vite, këngët e tyre i kanë rezistuar kohës dhe dëgjohen ende me shumë nostalgji nga publiku shqiptar.
Këngët “Bohemi”, “Kujtimi”, “A do të kthehet”, “Indeksi”, “Paraja”, “Në derë të kujt tani po troket”, e shumë të tjera, janë cilësuar si përqafim i kulturës urbane, e që padyshim ndikuan në urbanizimin e të rinjve të asaj periudhe.
Sonte, KultPlus ua sjell videon dhe tekstin e këngës ‘A do të kthehet’
”Oasis” kanë njoftuar edhe tre data të tjera në Mançester, Londër dhe Edimburg për turneun e ribashkimit të grupit pop.
Noel Gallagher postoi në X duke thënë se “për shkak të kërkesës së paprecedentë” në ”Heaton Park”, më 16 korrik, ”Wembley” më 30 korrik dhe stadiumin ”Murrayfield” më 12 gusht janë shtuar në listën e koncerteve.
Biletat nuk kanë dalë ende në shitje, por ”Oasis” ftuan fansat të aplikojnë.
Noel dhe vëllai i tij, Liam e lanë pas ndarjen e tyre të ashpër, duke konfirmuar ribashkimin e shumëpritur të grupit dhe duke thënë se “pritja e madhe ka mbaruar”.
Çmimet e biletave për turneun e ”Oasis Live 25” pritet të shpallen sot, përpara se fansat me fat të njoftohen me email se kanë siguruar mundësinë e marrjes së biletave.
Nuk është bërë e ditur se kush do të performojë me Liam dhe Noel si pjesë e ”Oasis”.
Fansat u janë lutur vëllezërve që të rigrupohen që kur u shpërndanë, të nxitur nga një përleshje në prapaskenë në festivalin ”Rock en Seine” në Paris.
Megjithëse fansat kanë qenë pozitivë për një ribashkim, janë ngritur shqetësime për çmimet e larta të biletave dhe akomodimin dhe perspektivën që Liam dhe Noel të kenë një tjetër mosmarrëveshje./KultPlus.com
