“Me mujt me t’gjetë sërish, të vetme”

Poezi nga Ezra Pound

Françeska

Ti dole jashtë prej natës
dhe kishte lule n’duert e tua,
tash ke me dalë jashtë prej nji turme konfuze,
jashtë nji trazine fjalësh rreth teje.
Unë që t’kam pa mes gjanave ma t’randësishme
u zemërova kur ata e përmendën emnin tand
në vende të zakonshme.
Kisha dashtë që valët e ftohta në mendjen time t’lundronin,
dhe që bota të thahej si nji gjethe e vdekun,
ose t’ish si farat e asaj lules që t’zhdukej me nji t’fryme,
që me mujt me t’gjetë sërish,
të vetme.

Përktheu: Orjela Stafasani / KultPlus.com

‘Sa do doja që valë të ftohta të vërshonin mbi mendjen time dhe bota të venitej porsi një gjeth i vdekur’

Poezi nga Ezra Pound

Françeska

Ti erdhe prej natës ku ishe kredhur
Dhe në duar mbaje lule,
Tani do dalësh prej një rrungaje njerëzish,
Prej një kaosi fjalësh rreth teje.

Unë që të kam parë mes gjërash parësore
U nxeha kur ta përmendën emrin
Në vende të rëndomta.
Sa do doja që valë të ftohta të vërshonin mbi mendjen time
Dhe bota të venitej porsi një gjeth i vdekur,
Ose si lule qumështorja dhe të flakej tej,
Që të mund të t’rigjej
Të vetme.

Përktheu nga anglishtja: Redi Sheqeri / KultPlus.com

Papafingo

Poezi nga Ezra Pound

Ejani, t’i qajmë ata që janë më mirë se ne.
Eja, mike, dhe kujto
se të pasurit kanë shërbëtorë dhe jo miq,
Kurse ne kemi miq dhe jo shërbëtorë.
Ejani, të vajtojmë për të martuarit e beqarët.
Agimi hyn me hapa të vegjël
si një Pavlova e praruar,
Dhe unë jam pranë dëshirës sime.
A s’ka në jetë diçka më të mirë
Që këtë çast freskie të qartë,
Çasti për t’u zgjuar në dashuri.

Përktheu: Faslli Haliti / KultPlus.com

Më 18 prill 1958, u vendos lirimi i poetit Ezra Pound

Ezra Pound gjatë periudhës në të cilën u internua në azil, i burgosur në spitalin “St. Elizabeths”, i rrethuar nga një park i madh, Pound u vizitua rregullisht nga gruaja e tij dhe miqtë e vjetër dhe të rinj artistë: Eliot, Cummings, William Carlos Williams, Marianne Moore dhe, midis të rinjve: Robert Lowell, James Laughlin (i cili, me “New Directions”, ishte botuesi i tij), Sheri Martinelli dhe shumë të tjerë. Midis këtyre, një Piero Sanavio shumë i ri (autor i një teze mbi të, absolutisht e para, së paku në Itali, e paraqitur në Universitetin Ca ‘Foscari të Venecias), i cili tani erdhi ta vizitojë atë nga Harvard. Pound gjeti edhe prozelitë për idetë e tij shoqërore dhe frymëzoi botimin e veprave të rralla nga Louis Agassiz, Alexander Del Mar, Edward Coke, etj.

Të njëjtët autorë u bënë, ndërkohë, protagonistë të këngëve që ai vazhdoi të shkruante dhe botojë. Sidoqoftë, miqësia e tij me John Kasper, një aktivist i ekstremit të djathtë dhe anëtar i Ku Klux Klan ishte i dëmshëm për reputacionin e tij. Kasper kishte filluar të admironte Pound gjatë kurseve të letërsisë universitare, dhe pasi i shkruante Poundit më 1950, ai shpesh e vizitonte atë në një azil, dhe në një kohë të shkurtër të dy u bënë miq. Kasper hapi një librari në Greenwich Village në 1953 me titullin “Make it New” “Bëni atë të re”, duke pasqyruar angazhimin e tij për idetë e Poundit; dyqani i specializuar në materiale të ekstremit të djathtë, përfshirë letërsinë naziste, dhe poemat dhe përkthimet e Pound u shfaqën në pragun e dritares, duke kontribuar në mendësinë popullore që e lidhte Poundin me Fashizmin dhe Nacional Socializmin.

Më 1948 Këngët Pisan mori çmimin Bollingen për poezi nga Biblioteka e Kongresit, duke shkaktuar mjaft polemika, duke pasur parasysh që Pound ishte në të njëjtën kohë “mysafir i pavullnetshëm” i qeverisë amerikane në një azil kriminal. Juria përfshiu T.S. Eliot dhe W.H. Auden, i cili në këtë mënyrë mendoi se ata do të tërhiqnin vëmendjen për situatën e mëshirshme të poetit jo më të ri. Por polemika përfundoi duke dëmtuar sesa të përfitonte dhe, për shumë vite, çështja Pound nuk u diskutua më. Në vitin 1957 një grup miqsh, shkrimtarësh dhe poetë, përfshirë Ernest Hemingway (ish luftëtar antifashist), Robert Frost, Archibald MacLeish dhe gjithashtu botuesin e ri Vanni Scheiwiller, punuan shumë për të gjetur një zgjidhje. MacLeish mori përsipër avokatin prestigjoz Thurman Arnold, një ish-ndihmës i Prokurorit të Përgjithshëm gjatë presidencës së Roosevelt, i cili prezantoi para të njëjtit gjyqtar që kishte burgosur Pound-in në një spital mendor për jetë, një lëvizje që ishte terapeutikisht e dëmshme për shëndetin e poetit për tu kufizuar gjithnjë larg shoqërisë, dhe që nga ana tjetër ishte e pashërueshme, por jo e rrezikshme. Prokurori publik, pasi kishte verifikuar që Pound as nuk mund të gjykohej, sepse një gjykim ishte i papajtueshëm me sëmundjen e tij të pretenduar mendore, tërhoqi akuzat, nuk e kundërshtoi mocionin dhe poeti u kthye në liri më 18 prll 1958, duke lënë Amerikën dhe duke u nisur për në Itali. /KultPlus.com

Kopshti

Poezi e shkruar nga Ezra Pound.
Përktheu: Orjela Apolloni.

Si nji lamsh mëndafshi që lulëzon kundrejt murit
Ajo ecë përgjatë rrethojave të rrugës në Kopshtet Kensington
Dhe po vdes pak nga pak
Prej nji lloj anemie emocionale.

Dhe rrotull âsht nji turmë
E flliqsinave, e të fuqishmëve, e foshnjeve të pavdekshme të ma t’mjerëve.
Ata kanë me e trashëgu’ tokën.
Në tê âsht fundi i shumimit.
Mërzia e saj âsht elegante dhe e teprueme.

Asaj kishte me i pëlqy’ që ndokush me folë me tê
Dhe gjithmonë ka frikë
Se mos unë kam me e bâ ket pamatuni.

Një marrëveshje

Poezi e shkruar nga Ezra Pound.
Përktheu: Rudolf Marku

Bëjmë një marrëveshtje, Uollt Uitman,
Të kam urryer për një kohë të gjatë
Tani afrohem si ai djali i rritur
Që ka patur një baba kokëderr.
Jam në një moshë që i zgjedh vetë miqtë.
Ti ishe ai që preve drurin e ri
Tash është koha për të bërë gdhendje.
Ne kemi: njeri limfën dhe tjetri rrënjën,
Le të bashkëveprojmë mes nesh.