Mbrëmë Festivali Multikulturor bashkoi ngjashmëritë e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian

Promovimi i identitetit, ngjashmërive e kulturës së komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian mbrëmë erdhi nëpërmjet Festivalit Multikulturor, festival ky i cili nën moton “T’i festojmë ngjashmëritë tona” shënoi pjesën e dytë të edicionit të dytë duke mbledhur rreth vetes një numër të konsiderueshëm artistësh e njëkohësisht edhe duke promovuar artin e tyre unik, shkruan KultPlus.

Diskriminimet e paragjykimet që konsiderohen të jenë pjesë e përditshmërisë së tyre, artistët si: Atlaf Avdi, Visar Kukaqi, Mirjeta Qehaja, Edita Krasniqi, Bajram Mehmeti, Farije Mehmeti dhe Kaltrina Hoda, kanë vendosur që t’iu përgjigjen nëpërmjet artit, kulturës dhe muzikës, që mbrëmë u gërshetua në një mënyre tejet të veçantë.

Këta të rinj të talentuar të komuniteteve ashkali, rom dhe egjiptian sollën një ndërlidhje diversive e krejtësisht të pakrahasueshme të pikturave, skulpturave, prezantimeve artistike si dhe melodive muzikore pikërisht në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Ndërsa, frymëzimet e tyre duken se janë ringjallur në çdo cep ku arti kishte zënë vend në një mënyrë e thirrje për trajtim të barabartë.

Edicioni i dytë i Festivalit Multikulturor u zhvillua nën organizimin e OJQ ‘Voice of Roma, Ashkali and Egyptians in Kosovo’, të cilët mbrëmjen e djeshme e nisën me një fjalë rasti nga drejtori ekzekutiv i organizatës ‘VORAE’, Isak Skenderi.

“Faleminderit që keni gjetur kohë për të na u bashkangjitur sonte në pjesën e dytë të edicionit të dytë të Festivalit Multikulturor. Sot jemi mbledhur që të vazhdojmë ti festojmë ngjashmëritë tona. Kosova është një shtet multietnik dhe komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian janë pjesë e shoqërisë së Kosovës e janë një pasuri e jona që ka çka ti ofrojë kësaj shoqërie. Sot jemi mbledh që të tregojmë se këto komunitete janë po ashtu njerëz me nevoja të njëjta apo ngjashme me komunitetin shumicë, përveç disa aspekteve kulturore, nuk ka ndonjë dallim tjetër”, thotë Skenderi.

Sipas tij, këto komunitete po mundohen të luftojnë për këtë vend dhe për barazi e ne veçanti përmes artit, kulturës dhe muzikës.

“Është një fat që sonte ti prezantoj disa nga artistë të këtyre komuniteteve dhe jo vetëm. Nëse shohim përtej ngjyrës së lëkurës, nëse shohim përtej ngjyrës së syve, nuk do të shohim shumë dallime mes këtyre tre komuniteteve. Andaj, shpresoj se sonte përmes këtyre veprave të artit dhe muzikës, ti shihni të njëjtat”, përfundon Skenderi.

Ndërkohë, laramania e ngjyrave dhe simbolikat e shpërndara nëpër piktura ishin ato që po frymonin kur radha e pianistit Atlaf Avdi për të performuar, erdhi. Me një qëndrim preciz në ulëse e gishtërinj që po pushtonin çelësat e pianos, artisti Avdi solli gjithsej tre vepra të njohura të cilat jehonën e tyre e lanë jo vetëm në muret e bibliotekës por edhe përtej tyre.

Ndërsa, mesazhet e fuqishme të cilat vinin përmes secilës fjalë, erdhën nëpërmjet performancës së poetit Visar Kukaqi, i cili interpretoi poezi, tre nga të cilat kishin synim arritjen e një qëllimi i cili pritet të bëhet realitet.

Me tituj si: ‘Më trajto’, ‘Frika’ dhe ‘Antarktikë’, interpretimi i artistit Kukaqi solli emocione të cilat i mbajtën të pranishmit të fokusuar në çdo sekondë për të dëgjuar kështu tema shoqërore si: paragjykimet, frikës në pandemi dhe shëndetit mendor.

Mirëpo, përbrenda këtij festivali tradicional nuk ishin vetëm ngjyrat e pikturave apo forma e skulpturave, ato që kishin laramani. Por, edhe prezenca e secilit aktivitet u bë bashkim i shumë të rinjve të talentuar në fusha të ndryshme duke bërë që ky festival të jetë një vendtakim i jo vetëm shumë shkrimtarëve të pasionuar, piktorëve e skulptorëve, por edhe sportistëve, artistëve dhe rrëfyesve të historive të tyre personale.

Krejt në fund, festivali u përmbyll me një koktej e bashkëbisedime mes artistësh, veprat e së cilëve janë në shitje e që ndihmojnë edhe në përkrahjen e tyre. / KultPlus.com

Vajzat rome me ekspozitën ‘’E ardhmja jonë’’, synojnë një të ardhme të mbushur me diversitet

Era Berisha

Pikturat shumëngjyrëshe të cilat krijuan iluzionin se po vallëzonin në një horizont ylberi e po shpalosnin ëndrrat dhe shpresat e shumta të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian, janë prezantuar sot në ndërtesën e vjetër të Komunës së Prishtinës përmes një ekspozite të titulluar ‘’E ardhmja jonë’’, ekspozitë kjo e realizuar nga vajzat rome, shkruan KultPlus.

Ky projekt për qëllim pati thyerjen e barrierave dhe luftën ndaj stereotipave të shoqërisë në përgjithësi, ku vajzat rome patën rastin të prezantojnë rreth 50 piktura, nëpërmjet së cilave shpaloset se si ato e shohin të ardhmen e tyre si pjesë e shoqërisë kosovare.

Pikërisht për të arritur këtë qëllim, fuqia e artit është konsideruar pikënisja më e mirë për të drejta të barabarta pa dallim të religjionit, ngjyrës, gjinisë apo moshës dhe njëkohësisht edhe për qasjen në aktivitete dhe programe socio-kulturore e edukativo-sportive.

Kjo ekspozitë që ngërthen në vetë një mesazh shumë të fortë dhe mjaft domethënës ka pritur sot vizitorë të shumtë të cilët patën rastin që nga afër ti ndjenjë emocionet dhe ndjenjat e veçanta me të cilat vajzat rome frymojnë dhe shpresojnë çdo ditë për ekzistencën totale të diversitetit.

‘’E ardhmja jonë’’, ekspozitë kjo e zhvilluar nga mentorja dhe kreatorja e cila ka punuar me vajzat nga Mitrovica, duke i realizuar pikturat së bashku dhe duke dhënë kështu mesazhin se piktura më e mirë është ajo e cila ka më shumë ngjyra dhe që po e njëjta vlen për shoqërinë. Pra, shoqëria më e mirë është ajo e cila ka më së shumti diversitet.

Pas hapjes së parë të kësaj ekspozite në Parlament me 8 mars, ku i është dhuruar veçanti temës për gruan dhe fuqinë e saj, tani në hapjen e dytë është fokusuar po e njëjta temë, me ç’rast përmes pikturave të cilat burojnë ngjyrë për diversitet në mbarë botën, mendohet të arrihet një e ardhme më e mirë për këto komunitete.

Në mesin e llojllojshmërisë së ngjyrave të vendosura në muret e korridorit, të pranishëm ishin edhe organizatorët e këtij projekti si: UN Women dhe Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar si dhe Drejtori i Drejtorisë për Kulturë, Adrian Berisha.

Ai që nisi këtë hapje ishte vetë Berisha, i cili ka shprehur se për të është një kënaqësi që ai ndodhet në mesin e të pranishmëve duke shpresuar kështu për më shumë bashkëpunime të tilla.

“Është kënaqësi shumë e madhe që për fatin tonë të dashur na keni mbushur muret ngjyrë. Por është ende më e veçantë që për këto punime janë përkujdesur vajzat rome. Në të ardhmen do kisha dëshirë që të ndodhin pikërisht këto bashkëpunime për realizimin e këtyre projekteve e në veçanti projektet të cilat ndërlidhen me të gjitha komunitetet në Kosovë”, thotë Berisha.

Ndërsa, Jacob Webber nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar, ka falënderuar Komunën e Prishtinës për këtë mundësi.

“Është një kënaqësi e madhe që sot jam këtu dhe që kemi mbështetur këtë projekt sepse është një pjesë e një projekti të madh në Kosovë, për arsye se ka qenë një vit shumë i vështirë dhe mundësitë për këtë projekt janë shumë të rëndësishme për shpresën e këtyre komuniteteve’’, tha ai.    

Po ashtu, Vlora Tushi Nuzi nga UN Women është shprehur se ky projekt për të ishte njëri ndër projektet më të bukura përmes së cilës janë bashkuar të gjitha forcat për të dhënë kontributin në mirëqenien e qytetarëve.

“Një falënderim i veçantë shkon për Ambasadën e Mbretërisë së Bashkuar, për mbështetjen e tyre sepse ky projekt kontribuon në mirëqenien e këtyre komuniteteve dhe në të gjitha kombinimet e kushteve me të cilat ne jemi detyruar të jetojmë në këtë izolim”, ka thënë ajo.

Tutje, ajo ka falënderuar vajzat rome për kreativitetin dhe guximin e tyre dhe ka shpresuar që ende të ekspozohet puna e tyre edhe në ndërtesa të tjera, pasi që tashmë Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani-Sadriu, ka shprehur dëshirën e saj që të ketë pikturat e vajzave rome në zyrën e saj.

Gjithashtu, vetë mentorja e këtyre pikturave Mirjeta Qehaja, ka shprehur kënaqësinë e saj për një mundësi të tillë duke e pasur parasysh se këto vajza janë nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian por të cilat shumë nga to nuk merren me art.

“Fatkeqësisht për momentin unë jam e para dhe e vetmja e diplomuar në këtë drejtim dhe ende nuk kemi asnjë të regjistruar në fakultet. Prandaj, për mua është një përgjegjësi e dyfishtë jo vetëm për karrierën time por edhe për të gjitha vajzat dhe të rinjtë e komuniteteve që të arrijnë sa më shumë në art dhe që arti të zhvillohet sa më shumë në Kosovë”, thotë Qehaja.

Ajo tutje ka thënë se procesi i pikturimit ka qenë tepër i mirë sepse puna me këto vajza ishte një veçanti e bukur.

“Unë shpresoj shumë që në të ardhmen do të kemi më shumë artistë që i përkasin këtyre komuniteteve. Vajzat janë gëzuar shumë që kanë pasur një mundësi të tillë sepse jo çdo herë jepet kjo mundësi duke e pasur parasysh që arti është shumë i kushtueshëm, prandaj për vajzat e reja duhet të ekzistojnë fonde të posaçme ku jepet mundësia për ti shfrytëzuar ato materiale për të paraqitur talentin e tyre”, shpreh Qehaja për KultPlus.

Sipas saj, përderisa ngjyra e lëkurës vlerësohet më shumë sesa ngjyra e syve do të thotë se gjithmonë do të ketë një luftë në botë. Ndërsa, gëzimi i saj më i madh ishte gëzimi i vajzave rome kur ato panë materialet dhe kur filluan të pikturojnë.

Krejt në fund, teksa të pranishmit po bisedonin rreth pikturave dhe domethënies unike të tyre, drejtori i Kulturës për KultPlus është shprehur se piktura që atij i ka lënë më së shumti përshtypje, ishte piktura me një prapavijë të verdhë ku shihen katër vajza duke vallëzuar me njëra-tjetrën dhe të gjitha ato kanë një ngjyrë ndryshe nga njëra-tjetra dhe në vallëzim ato janë duke e krijuar një siluetë të një vajze që po buzëqesh.

“Unë e kuptova që vajzat rome e shohin shoqërinë duke vallëzuar me njëra-tjetrën pa dallime të ngjyrës së lëkurës dhe buzëqeshja do të ishte ajo e cila do të simbolizonte atë valle të cilën po e hedhin ato”, përfundon Berisha për KultPlus.

Ky projekt është realizuar nga UN Women, IPKO Foundation dhe Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar. Ndërsa nikoqire e këtij projekti është Komuna e Prishtinës.

MASHT bën dallime etnike në PISA, nuk do t’i nënshtrohen testit nxënësit e komuniteteve pakicë

Në një konferencë të Ministrisë së Arsimit për lansimin e fushatës në lidhje me Testin PISA 2018 që po organizohet bashkë me GIZ-in gjerman, ministri Shyqiri Bytyqi tregoi kur do të nisë dhe kur do të përfundojë ky test sivjet.

“PISA do të fillojë me 11 prill dhe do të përfundojë më 5 maj”, tha Bytyqi.

Ai konstatoi se Kosova këtë herë do të jetë shembull në Testin PISA.

“Ne do të jemi shembull këtë radhë në Testin Pisa 2018. Nuk ka shkollë në Kosovë që nuk flitet për PISA 2018”, tha ministri Bytyqi.

Ruben Faller nga GIZ-i gjerman përgëzoi ministrinë për vazhdimin e pjesëmarrjes në Testin PISA edhe pas rezultatit shumë të dobët të treguar në këtë test.

“Më lejoni të uroj ministrinë për gatishmërinë për të vazhduar pjesëmarrjen në PISA. Ne duhet ta vendosim edukimin dhe studentët në frontin e reformës për edukim”, tha Faller.

Ndërsa ministri Bytyqi tha se arsimi duhet të jetë prioritet i qeverisë.

“Janë mbledhur 25 mijë nënshkrime me kërkesë që arsimi vërtet të jetë prioriteti kryesor i qeverisjes në Kosovë”, tha ministri Bytyqi.

Edhe Skender Susuri, kryesues i Komisionit për Testin PISA tha se sivjet rezultati do të jetë më i mirë se në 2015-ën.
“Hapi i parë që e ka bo komisioni është që ta krijojmë një plan dhe udhëzim administrativ që përcakton përgjegjësitë për PISA”, tha Susuri

Ai tregoi se në Testin PISA 2018 do të marrin pjesë 5375 nxënës nga 211 shkolla.

Sipas Susurit, komuniteti serb nuk ishte bashkëpunues, ndërsa në Testin PISA nuk do të marrin pjesë komuniteti boshnjak dhe turk.

Në Testin PISA 2015 nxënësit kosovarë kaluan shumë keq./ KultPlus.com