Agjencia hapësinore amerikane, NASA, është duke përshpejtuar planet për ndërtimin e një reaktori bërthamor në sipërfaqen e Hënës deri në vitin 2030, raportojnë mediat amerikane. Kjo nismë është pjesë e objektivit afatgjatë të SHBA-së për krijimin e një baze të përhershme njerëzore në Hënë.

Sipas raportimit të Politico, kreu në detyrë i NASA-s ka theksuar se edhe Kina dhe Rusia kanë plane të ngjashme, duke ngritur shqetësime se ato mund të shpallin “zona ndalimi” në Hënë në të ardhmen.

Ndërsa ambiciet janë të mëdha, disa shkencëtarë kanë shprehur dyshime për realizimin e këtij projekti brenda afatit të përmendur, sidomos pas shkurtimeve të fundit buxhetore të NASA-s. Po ashtu, janë ngritur shqetësime se nisma të tilla udhëhiqen më shumë nga interesa gjeopolitike sesa nga nevoja shkencore.

SHBA, Kina, Rusia, India dhe Japonia janë në garë për eksplorimin e Hënës, me qëllimin final të krijimit të vendbanimeve të përhershme njerëzore në të ardhmen e afërt. Reaktori bërthamor shihet si një burim i qëndrueshëm energjie për misione afatgjata në hapësirë./KultPlus.com

Një mision i përbashkët ndërkombëtar Hapësinor nga NASA dhe Kompania Space X e Elon Musk dërgoi këtë të shtunë të 2 gushtit 4 astronautë në Stacionin ndërkombëtar të Hapësirës për vetëm 15 orë pas nisjes nga Florida, duke shënuar kështu një nga fluturimet më të shpejta amerikane në Historinë e udhëtimeve hapësinore.

Raketa Falcon 9 u nis nga Qendra Hapësinore Kennedy më 1 gusht, duke transportuar katër astronautë në kapsulën “Crew Dragon Endeavour”, pjesë e misionit të quajtur Crew-11.

Ekuipazhi i këtij misioni përbëhej nga dy astronautë të NASA-s, Zena Cardman dhe Mike Fincke, astronauti japonez Kimiya Yui nga agjencia JAXA dhe kozmonauti rus Oleg Platonov nga Roscosmos. Ata u ankoruan në stacionin hapësinor në orët e para të mëngjesit të së shtunës , duke u bashkuar me shtatë anëtarët e tjerë të ekuipazhit që ndodhen aktualisht në bord, dhe duke rritur përkohësisht numrin e astronautëve në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës  në 11 astronautë.

Fluturimi i suksesshëm prej vetëm 15 orësh shënon një moment të rëndësishëm për bashkëpunimin ndërkombëtar në hapësirë, veçanërisht në një periudhë të tensionuar globale. Megjithatë, ky nuk është rekordi më i shpejtë ndonjëherë Rusia e mban ende rekordin botëror për një fluturim prej vetëm 3 orësh drejt Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës me kapsulën Soyuz.

Kjo ishte hera e pestë që kapsula Crew Dragon Endeavour u përdor në një mision të tillë. Astronautët do të qëndrojnë rreth gjashtë muaj në stacion, ku do të zëvendësojnë një pjesë të ekuipazhit të mëparshëm dhe do të punojnë në eksperimente shkencore dhe mirëmbajtje të stacionit.

Misioni Crew-11 jo vetëm që tregon efikasitetin dhe përparimin teknologjik të SpaceX, por gjithashtu thekson rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar në eksplorimin hapësinor. Ndërsa astronautët e rinj nisin punën në bord të ISS, komuniteti shkencor ndërkombëtar pret me interes zbulimet dhe rezultatet që ky ekip do të sjellë në muajt në vijim./KultPlus.

Katër astronautë kanë mbërritur në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) pas një udhëtimi 15-orësh në një kapsulë SpaceX, njoftoi sot NASA.

Misioni komandohet nga astronautja amerikane Zena Cardman. Anëtarët e tjerë të ekuipazhit janë Michael Fincke i SHBA-së, astronautja japoneze Kimiya Yui dhe kozmonauti rus Oleg Platonov.

Ata u nisën një ditë më parë në bordin e një rakete Falcon 9 të operuar nga kompania hapësinore SpaceX e miliarderit të teknologjisë Elon Musk, nga porti hapësinor Cape Canaveral në Florida.

Ky është misioni i 11-të i rregullt me ekuipazh i SpaceX në ISS.

Ekuipazhi do të qëndrojë në bordin e postit orbital, të vendosur afërsisht 400 kilometra mbi Tokë, për disa muaj, duke kryer një sërë eksperimentesh shkencore.

Aktualisht në stacion ndodhen 11 astronautë.

Por të sapoardhurit ndërrohen me katër astronautë të tjerë që kanë qenë atje që nga marsi.

Ata janë planifikuar të kthehen në Tokë në ditët e ardhshme. /atsh/ KultPlus.com

Dy astronautët që mbërritën në bord më 6 qershor me anijen kozmike ”Starliner” do të duhet të qëndrojnë në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor deri në shkurt 2025.

Vendimi i NASA u ndërmor për arsye sigurie, të njëjtat për të cilat anija do të bëjë udhëtimin e kthimit pa ekuipazh në fillim të shtatorit.

Kjo fazë përfundon fluturimin testues që duhet të kishte çuar në certifikimin e automjetit kozmetik të ri … i projektuar për t’u bërë taksia e re hapësinore e NASA-s së bashku me anijen Crew Dragon të SpaceX.

Pas shtyrjeve të shumta dhe një udhëtimi të jashtëm plot probleme, dy veteranët e ngarkuar me testimin e Starliner do të duhet të qëndrojnë në hapësirë ​​edhe për gjashtë muaj të tjerë, gjatë të cilëve do të bëhen pjesë e ekuipazhit të ISS, Ekspedita 71-72, dhe do të kontribuojë në aktivitetet e kërkimit dhe mirëmbajtjes.

Fluturimi i tyre i kthimit është planifikuar me një Crew Dragon, së bashku me dy kolegë të tjerë. Në përgjithësi, Butch Wilmore dhe Sunita Williams do të qëndrojnë në orbitë për rreth tetë muaj.

“Fluturimi në hapësirë ​​është i rrezikshëm, edhe në kushtet më të sigurta dhe rutinë, dhe për nga natyra e tij, një fluturim provë nuk është as i sigurt dhe as rutinë”, tha shefi i NASA-s, Bill Nelson.

“Vendimi për të mbajtur Butch dhe Suni në bordin e Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës dhe për të kthyer anijen pa ekuipazh është për shkak të angazhimit tonë për sigurinë,” shtoi ai.

“Ne duam të kuptojmë shkaqet kryesore dhe si të përmirësojmë dizajnin në mënyrë që Starliner të luajë një rol të rëndësishëm në sigurimin e aksesit në ISS. Vendimi i NASA-s merr parasysh gabimet e së kaluarës dhe tregon përkushtimin për të mos përsëritni ato/ Ne kemi humbur tashmë dy anije të Kolumbias”, shpjegon Nelson./KultPlus.com

Dy astronautë të NASA-s, Sunita Williams dhe Butch Wilmore, janë bllokuar në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor për më shumë se dy muaj për shkak të një defekti në anijen kozmike Starliner të Boeing. Ata ishin planifikuar të qëndronin në ISS për vetëm tetë ditë pas nisjes në 5 qershor, por një problem me shtytësit e kapsulës ka shkaktuar një vonesë të jashtëzakonshme në kthimin e tyre në Tokë.

NASA aktualisht po shqyrton nëse do të vazhdojë me Starliner-in e gabuar ose do të organizojë një mision shpëtimi duke përdorur anijen rivale të SpaceX. Ky vendim është i rëndësishëm për Boeing dhe mund të ketë pasoja të rëndësishme për reputacionin e kompanisë.

Rudy Ridolfi, ish-komandant i Sistemit Hapësinor në ushtrinë amerikane, ka përshkruar tre skenarë të mundshëm për kthimin e astronautëve në Tokë. Nëse moduli i shërbimit i kapsulës nuk e vendos kapsulën në këndin e duhur për rihyrje, ka dy mundësi kryesore: një është që kapsula të digjet gjatë hyrjes në atmosferë nëse këndi është shumë i pjerrët, dhe e dyta është që kapsula të kërcejë jashtë atmosferës nëse këndi është shumë i cekët, duke e lënë NASA-n të përpiqet për ta gjetur atë në orbitë.

Një tjetër shqetësim është se më shumë shtytës mund të dështojnë gjatë kthimit, duke i lënë astronautët në një pozita të rrezikshme për një periudhë të gjatë. Bazuar në sasinë e oksigjenit dhe aftësitë e energjisë që ka Starliner, ekuipazhi do të kishte rreth 96 orë për të ringjallur shtytësit dhe për të siguruar një kthim të sigurt në Tokë.

Ky incident përbën një krizë të rëndësishme për NASA dhe Boeing, duke theksuar rëndësinë e kontrollit dhe testimeve të detajuara në teknologjinë hapësinore. Ndërkohë që NASA shqyrton opsionet e saj, risitë dhe përmirësimet e ardhshme në teknologjinë hapësinore do të jenë të domosdoshme për të siguruar kthimin e sigurt të astronautëve dhe për të ruajtur besimin në programet hapësinore./

Studiuesit kanë zbuluar shkakun e shpërthimit më të ndritshëm të dritës të regjistruar ndonjëherë, sipas BBC.

Por, duke e bërë këtë ata janë përballur me dy mistere të mëdha, duke përfshirë një që hedh dyshime se nga vijnë elementët tanë të rëndë – si ari.

“Shpërthimi i dritës, i studiuar në vitin 2022, tani dihet se kishte një yll shpërthyes në zemrën e tij”, thanë studiuesit.

Por ai shpërthim, në vetvete, nuk do të kishte qenë i mjaftueshëm për të ndriçuar kaq shumë.

“Teoria jonë aktuale thotë se yje të tillë shpërthyes, të njohur si supernova, prodhojnë gjithashtu të gjithë elementët e rëndë në univers si ari dhe platini”, sipas studiuesve.

Por ekipi nuk gjeti asnjë nga këta elementë, duke ngritur pyetje të reja se si prodhohen metalet e çmuara.

Profesoresha, Catherine Heymans e Universitetit të Edinburgut dhe Astronomi Royal i Skocisë, i cili është i pavarur nga ekipi hulumtues, tha se rezultatet si këto ndihmojnë për të çuar shkencën përpara.

Shpërthimi u zbulua nga teleskopët në tetor 2022. Ai erdhi nga një galaktikë e largët 2,4 miliardë vite dritë larg, duke lëshuar dritë në të gjitha frekuencat. Por ishte veçanërisht intensiv në rrezet e tij gama, të cilat janë një formë më depërtuese e rrezeve X.

Shpërthimi i rrezeve gama zgjati shtatë minuta dhe ishte aq i fuqishëm saqë ishte jashtë shkallës, duke mposhtur instrumentet që mundësuan zbulimin e tyre.

Të dhënat treguan se shpërthimi ishte 100 herë më i ndritshëm se çdo gjë që ishte regjistruar ndonjëherë më parë, duke u quajtur në mesin e astronomëve si “Brightest Of All Time” ose B.O.A.T.

Shpërthimet e rrezeve gama lidhen me shpërthimin e supernovave, por kjo ishte aq e ndritshme sa nuk mund të shpjegohej lehtë.

“Nëse do të ishte një supernova, do të duhej të kishte qenë absolutisht e madhe”, sipas teorisë aktuale.

Shpërthimi ishte aq i ndritshëm sa fillimisht i mahniti instrumentet në teleskopin hapësinor James Webb të NASA-s (JWST).

Shpërthime të tilla të fuqishme llogariten të ndodhin një herë në 10,000 vjet./atsh / KultPlus.com

Teleskopi James Webb i agjencisë amerikane të hapësirës NASA bëri të hënën një foto të një formimi yjor në një “galaktikë të vdekur”, e cila mendohet të ketë ekzistuar 700 milionë vjet pas formimit të universit 13.8 miliardë vjeçar.

Sipas CNN, në studimin e tyre, studiuesit vunë re se ekzaminimi i galaktikës së quajtur “JADES-GS-z7-01-QU”, e cila “rron shpejt dhe vdes e re”, mund të zbulojë informacione të reja në lidhje me fazat paraprake të universit dhe faktorët. që ndikojnë në formimin e yjeve në galaktika.

Ndryshe nga galaktikat e mëdha të vdekura të vëzhguara më parë, u konstatua se “galaktika e vdekur” miliarda vite dritë larg nga Toka ishte me masë të vogël, siç është “Reja e Vogël e Magelanit” pranë galaktikës së Rrugës së Qumështit, ku ende vëzhgoheshin formacione të reja yjesh.

Tobias Looser, një nga autorët e studimit dhe një asistent kërkimor në Institutin e Kozmologjisë Kavli, i lidhur me Universitetin e Kembrixhit, deklaroi se në qindra milionë vitet e para të universit, shumë re gazi u shembën në yje të rinj dhe formuan yje të rinj.

Hulumtimi është publikuar në revistën Nature.

“Për shkak të bollëkut të gazit të nevojshëm për formimin e yjeve në galaktika, periudhat e hershme të universit ishin ‘ha sa më shumë që mundesh’ … si një shuplakë e gjerë,” tha ai.

Looser vuri në dukje se në universin e hershëm, kalimi i galaktikave nga faza e formimit të yjeve në fazën e fjetur ose të zhdukur mund të jetë gjithashtu i shpejtë.

Të dhënat e Webb-it zbuluan se galaktika më e vjetër në fjalë kishte shpërthime të shkurtra dhe të fuqishme të formimit të yjeve që zgjatën 30 deri në 90 milionë vjet, pas së cilës ajo u ndal.

Duke nënvizuar se besohej se formimi i yjeve mund të kishte pushuar për shkak të vrimave të zeza ose ndërveprimeve midis yjeve, Francesco D’Eugenio nga Instituti Kozmologjik Kavli vuri në dukje se ata nuk janë të sigurt “nëse ndonjë nga këta skenarë mund të shpjegojë atë që jemi aktualisht duke parë në Webb.”

“Deri tani, ne kemi përdorur modele të bazuara në universin aktual për të kuptuar universin e hershëm, por tani që mund të vëzhgojmë shumë më tej në kohë dhe të përcaktojmë se formimi i yjeve në këtë galaktikë përfundoi shumë shpejt, modelet e bazuara në universin aktual mund të ketë nevojë për rishqyrtim”, theksoi ai./KultPlus.com

A keni menduar ndonjëherë se si është të jetosh në Mars? Tani ju mund të përjetoni jetën në Planetin e Kuq në një simulim të drejtuar nga NASA, shkruan cbsnews.com.

Agjencia hapësinore është në kërkim të pjesëmarrësve për të jetuar në Mars dhe për t’i ndihmuar ata të përgatiten për eksplorimin njerëzor të planetit.

”Ky është i dyti nga tre misionet, i cili do të shohë katër vullnetarë të jetojnë në një zbulim të Marsit prej 1 700 metrash katrorë”, njoftoi NASA.

Misionet, të quajtura CHAPEA, për Analogun e Eksplorimit të Shëndetit dhe Performancës së Ekuipazhit, zhvillohen në një habitat marsian të printuar në 3D në Qendrën Hapësinore Johnson të NASA-s në Hjuston, Teksas.

Simulimi, i quajtur ”Mars Dune Alpha”, simulon një habitat të ardhshëm në Mars me zona të veçanta për të jetuar dhe punuar.

Ai përfshin katër dhoma banimi për secilin vullnetar, një hapësirë ​​pune, një stacion mjekësor, zona të pritjes, një kuzhinë dhe stacione për rritjen e ushqimit.

Ashtu si jeta në Mars, burimet do të jenë të kufizuara. Vullnetarët në simulim do të kryejnë shëtitje të simuluara në hapësirë ​​dhe do të duhet të punojnë për të ruajtur habitatin, për të rritur të korrat dhe për të punuar me robotikë.

Ata do të përjetojnë stresorët tipikë mjedisorë të planetit, si dhe dështimet e pajisjeve dhe vonesat e komunikimit.

Misioni tokësor do të fillojë në pranverë të vitit 2025 dhe të interesuarit kanë kohë për të aplikuar deri më 2 prill. Për t’u kualifikuar, ju duhet të jeni një shtetas i “motivuar” i SHBA ose banor i përhershëm i saj midis moshës 30 dhe 55 vjeç.

”Ju duhet të flisni anglisht dhe të jeni jo duhanpirës. Aplikantët duhet të kenë një dëshirë të fortë për aventura unike dhe shpërblyese dhe një interes për të kontribuar në punën e NASA-s për t’u përgatitur për udhëtimin e parë njerëzor në Mars”, thekson NASA.

Aplikantët duhet gjithashtu të kenë përvojë pune në fushën STEM, me diplomë master në inxhinieri, matematikë, biologji ose shkenca të tjera dhe përvojë profesionale ose të paktën dy vjet punë doktorature në këto fusha ose një program pilot provë./ atsh / KultPlus.com

NASA njoftoi të martën se do të shtyjë uljen e saj të parë të astronautëve në Hënë deri në vitin 2026, duke thënë se siguria është “prioritet kryesor”.

Agjencia hapësinore në deklaratën e saj tha se në vitin 2025 synon të ndërmarrë misionin e saj Artemis II, i cili përfshin dërgimin e 4 astronautëve në një udhëtim rreth Hënës dhe në 2026 misionin Artemis III, i cili është planifikuar të zbarkojë astronautët e parë pranë Polit të Jugut hënor duke shënuar kthimin e parë të astronautëve në sipërfaqen hënore në më shumë se 50 vjet.

“Ne po kthehemi në Hënë në një mënyrë që nuk e kemi bërë kurrë më parë dhe siguria e astronautëve tanë është prioriteti kryesor i NASA-s ndërsa përgatitemi për misionet e ardhshme Artemis”, tha administratori i NASA-s, Bill Nelson në deklaratë.

Për shtyrjen e misionit, zyrtarët e NASA-s përmendën shqetësimet e “sigurisë së ekuipazhit”, përfshirë bateritë dhe sistemin elektrik të anijes kozmike dhe kostumet hapësinore të gjeneratës së ardhshme./KultPlus.com

Teleskopi Hubble ofron disa nga imazhet më të mira që na vijnë nga hapësira. Siç e shohim në foton e fundit të shpërndarë nga NASA, duket se yjet në galaktikën xhuxh me emrin e koduar UGC 8091 janë gjithashtu në një atmosferë festive me shumë shkëlqim dhe nuanca të kuqe.

Galaktika është një koleksion prej rreth 1 miliard yjesh. Kjo tingëllon si shumë, por është 1/100 e popullsisë yjore brenda Rrugës së Qumështit tonë plotësisht të rritur.

Universi i hershëm ishte i mbushur me galaktika xhuxh që përfundimisht u bashkuan për të krijuar galaktikat spirale madhështore që na rrethojnë sot. Në një distancë prej 7 milionë vitesh dritë, UGC 8091 kohët e fundit ka filluar të shfaqë një mozaik të ndritshëm./KultPlus.com

Një foto mahnitëse nga Bavaria me borë është publikuar nga fotografi gjerman Bastian Werner. Konkretisht në Allgäu, një rajon në Suabia në Gjermaninë jugore, një kishë e vogël është e rrethuar nga mjegulla akulli.

Ky fenomen i rrallë quhet ‘aureolë akulli’. Fotografi gjerman në mbishkrimin e publikimit të tij shkruan ndër të tjera se “nuk e priste kurrë të shihte një pamje të tillë pasi është një fenomen shumë i rrallë”.

Madje, ai shprehet se kishte rreth dhjetë vjet që e kërkonte këtë fenomen, por nuk e kishte hasur asnjëherë. Tani, ai ndihet shumë me fat që më në fund ia doli.

Imazhi i frikshëm po bën xhiron e rrjeteve sociale dhe sipas të përditshmes postare është shpërndarë edhe nga NASA./KultPlus.com

NASA ka njoftuar se do të lejojë publikun të shohë sot për herë të parë mostrën më të madhe të asteroidit Bennu të zbuluar ndonjëherë.

Materiali, i mbledhur nga anija kozmike nga asteroidi Bennu afër Tokës, do të zbulohej në Qendrën Hapësinore Johnston të NASA-s në Hjuston, Teksas, shteti amerikan, raportoi Reuters.

Kapsula “Osiris-Rex” me mostra nga asteroidi Bennu u ul në Tokë në shkretëtirë në shtetin amerikan të Utah muajin e kaluar.

Ulja e kapsulës mbuloi një mision gjashtëvjeçar nga agjencia hapësinore amerikane dhe Universiteti i Arizonës.

Është vetëm kampioni i tretë i asteroidit dhe deri tani më i madhi i kthyer ndonjëherë në Tokë për analizë, pas dy misioneve të ngjashme nga agjencia hapësinore japoneze që përfunduan në 2010 dhe 2020.

Ashtu si asteroidët e tjerë, Bennu është një mbetje e sistemit të hershëm diellor dhe përbërja kimike janë praktikisht të pandryshuara që nga formimi i tij rreth 4.5 miliardë vjet më parë.

Bennu përmban të dhëna për origjinën dhe zhvillimin e planetëve shkëmborë si Toka, dhe ndoshta edhe të dhëna për evolucionin e jetës.

Asteroidi Bennu u zbulua në vitin 1999 dhe diametri i tij është rreth 500 metra./KultPlus.com