Spastrim etnik i shqiptarëve në Luginë të Preshevës, diskutohet edhe në OKB

Në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në Nju Jork të enjten është kërkuar që të ndërpritet pasivizimi i adresave të shqiptarëve që jetojnë në Luginë të Preshevës. E pjesëtarë politikë dhe akterë të shoqërisë civile këtë e shohin si problem politik.

Mbi gjashtë mijë shqiptarë në tri komunat jugore të Serbisë me popullsi shqiptare, Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë, janë hequr në mënyrë të paligjshme dhe sistematike nga regjistri civil gjatë viteve të fundit. Komiteti i Helsinkit këtë veprim e ka quajtur “spastrim etnik administrativ”.

Teuta Fazliu, banore e Bujanocit, por që jeton me vite në Prishtinë, tregon për Radio Kosovën se si gjatë pandemisë derisa ishte duke qëndruar te familja e saj, e mori vesh se nuk ishte më banore e Bujanocit.

“Në maj të 2020, më vjen një vendim nga Policia lokale që adresa ime është shuar. Menjëherë kam bërë ankesë në MPB-të Serbisë, ku pa u bërë një muaj më kanë kthyer përgjigje, ku kanë shkruar në vendim se adresa ime është pasivizuar pasi që Teuta Fazliu, nuk jeton në Bujanoc, por jeton në Prishtinë, punon në Qeverinë e Kosovës dhe është e martuar me kosovar. Pas këtij vendimi, kam ngritur një padi në Gjykatën Administrative dhe nga ajo kohë nuk kam marrë asnjë përgjigje”, deklaroi ajo.

Çështja e pasivizimit të adresat e shqiptarëve në Luginë të Preshevës, u ngrit të enjten nga presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në Nju Jork.

“Të drejtat e serbëve në Kosovë pasqyrojnë normat dhe vlerat evropiane, të njëjtat duhet të zbatohen edhe për minoritetin shqiptar në Luginën e Preshevës, në jug të Serbisë. Për fat të keq, mbetemi ende të shqetësuar për pasivizimin e adresave të tyre rezidenciale dhe mungesën e investimeve të rëndësishme dhe stimulimeve ekonomikë në atë rajon”, tha Begaj.Shaip Kamberi, përfaqësues politik i shqiptarëve të Luginës se Preshevës, thotë për RTK-në se kjo është çështje politike.

“Në vazhdimësi qeveritë që nga viti 2012 po tentojnë të ndryshojnë strukturën etnike të popullsisë në Luginë të Preshevës, e që në mënyrën më drastike kjo është bërë në Medvegjë. Një spastrim etnik me masa administrative të cilin po e bënë Qeveria e Serbisë, para syve në BE-së”, deklaroi ai.

Kryetarja e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi, Sonja Biserko, thotë për Radio Kosovën se rastet e shuarjes së adresave të shqiptarëve në Luginë të Preshevës, janë mohim i të gjitha të drejtave të njeriut.

“Me vite të tëra serbët dhe shqiptarët kanë shkuar në diasporë për të punuar dhe ndërkohë Serbia ka miratuar një ligj që shfuqizon individët që nuk janë të regjistruar në adresat e paraqitura. Por kjo, aplikohet vetëm për shqiptarët. Deri tani nuk kemi pasur asnjë rast të paraqitur për ndonjë serb”, deklaroi Biserko.

Ditë më parë sekretarit amerikan të Shtetit, Anthony Blinken, i është dërguar një letër nga dy senatorë amerikanë lidhur me situatën për shqiptarët etnikë në Luginën e Preshevës, ku studiuesit dhe grupet e të drejtave të njeriut kanë dhënë alarmin për “spastrimin etnik administrativ” të tyre nga regjistri civil.

Më herët edhe Parlamenti Evropian kishte miratuar rezoluta për çështjen e pasivizimit të adresave të shqiptarëve në Serbi, një hulumtim është kryer nga akademikja Flora Ferati Sachesenmaier. Raporti përfundimtar i punës së saj, i publikuar kohët e fundit, zbuloi se mbi 6,000 shqiptarëve u janë pasivizuar adresat e tyre nga rajonet jugore serbe, duke i bërë ata pa shtetësi dhe të paaftë për të blerë ose shitur prona, për të pasur qasje në arsim ose kujdes shëndetësor, për të votuar ose për të ushtruar të drejta të tjera themelore.

Hulumtimi i Feratit zbuloi se popullsia e shqiptarëve etnikë në disa rajone është ulur me mbi 70 për qind, në disa zona, edhe pse ata ende jetojnë fizikisht atje.

Qytetarët e Luginës së Preshevës, nga tash e tutje do të kenë platformën digjitale mbi çështjet e pasivizimit të vendbanimit dhe vendqëndrimit në Serbi, raportojnë mediet. Në këtë platformë online, ata mund të informohen, të raportojnë, të ankohen dhe të sigurojnë ndihmë juridike falas, mbi çështjet e pasivizimit. / KultPlus.com

Dita Ndërkombëtare e Paqes, OKB: Luftoni pabarazinë

Çdo vit, Dita Ndërkombëtare e Paqes festohet në mbarë botën më 21 shtator. Asambleja e Përgjithshme e OKB-së e ka shpallur këtë ditë si një ditë kushtuar forcimit të idealeve të paqes, duke respektuar 24 orë pa dhunë dhe armëpushim. Asnjëherë bota jonë nuk ka pasur më shumë nevojë për paqen.

Tema e këtij viti është “Veprimet për Paqe: Ambicia jonë për synimet në rang global”.

Është një thirrje për veprim që njeh përgjegjësinë tonë individuale dhe kolektive për të nxitur paqen. Nxitja e paqes kontribuon në realizimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm për arritjen e një kulturë paqeje për të gjithë.

Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara António Guterres tha se, “Paqja është e nevojshme sot më shumë se kurrë. Lufta dhe konflikti po lëshojnë shkatërrime, varfëri dhe uri dhe po dëbojnë dhjetëra miliona njerëz nga shtëpitë e tyre. Kaosi klimatik është kudo. Madje edhe vendet në paqe janë të kapluara nga pabarazitë dhe polarizimi politik”.

Objektivat e OKB-së synojnë shoqëri më paqësore, të drejta dhe gjithëpërfshirëse, pa frikë dhe dhunë. Por pa pjesëmarrjen dhe kontributin e një game të gjerë aktorësh, duke përfshirë 1.2 miliardë të rinj, qëllimet nuk do të arrihen.

Kombet e Bashkuara bëjnë thirrje për të ndërmarrë veprime për paqen: luftoni pabarazinë, nxitni veprimin për ndryshimet klimatike dhe promovoni dhe mbroni të drejtat e njeriut. / atsh / KultPlus.com

OKB ngre shqetësimin për rrezikun e përdorimit të celularëve në shkolla

Kombet e Bashkuara kanë paralajmëruar rrezikun e përdorimit të telefonave të mençur në shkolla, duke thënë se vetëm “teknologjia e nevojshme për mësim” mund të përdoret në shkolla.

Telefonat mund të shkaktojnë shpërqendrim, të rrezikojnë privatësinë e nxënësve dhe të çojë në bullizimin kibernetik ka thënë UNESCO, agjencia e OKB-së për arsimin, shkencën dhe kulturën, raporton BBC.

Por, në bazë të këtij raporti, më pak se një në katër shtete kanë ligje dhe rregulla që ndalojnë përdorimin e telefonave në shkolla.

Manos Antoninis, autori i raportit të Monitorit të Edukimit Global 2023, i tha BBC-së studimi i tyre gjeti “shembuj të përdorimit të telefonave në shkollë që po i shpërqendrojnë studentët nga të mësuarit dhe po rrisin rreziqet për privatësinë e tyre në të njëjtën kohë”.

Disa studime kanë treguar se ndalimi i telefonave celularë në shkolla përmirëson performancën akademike, thekson raporti.

Lexi, 16 vjeç, tha se mësuesja e saj e mëparshme e lejonte përdorimin edukativ të telefonave në shkollë, por tha se studentët do t’i përdornin shpesh për mediat sociale në vend të kësaj.

Ajo argumentoi se ndërsa telefonat inteligjentë mund të përdoren për bullizim, ata gjithashtu mund të ndihmojnë në krijimin e një ndjenjë lidhjeje me të tjerët.

“Unë mund të shoh se si telefonat mund të kenë një efekt të dëmshëm mbi personin që bullizohet dhe shëndetin e tij mendor. Por, sa i përket shëndetit mendor, telefonat mund të ofrojnë një lidhje të mirë sociale. Nëse po kaloni një kohë të vështirë me ndonjë gjë, atëherë duhet të keni të drejtën të flisni me dikë”, tha ajo për BBC.

Në vitin 2017, Bangladeshi i ndaloi studentët dhe mësuesit në shkolla dhe kolegje t’i sillnin telefonat celularë në klasa.

Franca gjithashtu ndaluar përdorimin e tyre, por bën përjashtime për grupe të caktuara studentësh, për shembull ata me aftësi të kufizuara, ose kur telefonat inteligjentë përdoren për mësimdhënie.

Dhe vitin e ardhshëm Holanda do të ndalojë kryesisht telefonat celularë, tabletët dhe orët inteligjente në klasat e shkollave të mesme. / KultPlus.com

OKB: Bota duhet të përgatitet për valë të nxehti gjithnjë e më intensive

Bota duhet të përgatitet për valë të nxehta gjithnjë e më intensive pasi vendet në hemisferën veriore po goditen nga temperaturat në rritje. Ky është paralajmërimi i bërë ditën e sotme nga Organizata e Kombeve të Bashkuara.

“Këto ngjarje do të vazhdojnë të përshkallëzohen në intensitet dhe bota duhet të përgatitet për valë të nxehta më intensive,” u tha gazetarëve në Gjenevë John Nairn, këshilltar i lartë për nxehtësinë ekstreme në Organizatën Botërore Meteorologjike të Kombeve të Bashkuara.

Ndërkohë, në Greqi dhe në Itali, shtete të cilat ndodhen në qendër të anticiklonit afrikan, po regjistrohen temperatura ekstreme.

Mediat raportojnë se në 43 komuna të Sardenjës nga 377, pragu i 40 gradëve u tejkalua të hënën dhe sot vendet që do të regjistrojnë valën rekord të vapës mund të jenë më të shumta.

Gjatë orëve të natës i nxehti vijon të jetë prezent ndërsa temperaturat minimale shkojnë nga 20 deri në 26 gradë, në mungesë të erës.

Edhe në Greqi, nga e enjtja erërat do të dobësohen dhe merkuri do të fillojë të rritet, ndërsa temperaturat do të arrijnë deri në 44 gradë Celsius. / KultPlus.com

OKB organizon takim mbi kërcënimet e inteligjencës artificiale

Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) po planifikon mbledhjen e tij inauguruese për të adresuar rreziqet e mundshme të inteligjencës artificiale (IA) për paqen dhe sigurinë globale.

Takimi, i organizuar nga Mbretëria e Bashkuar, synon të eksplorojë mundësitë e pafundme të IA-së, duke pranuar gjithashtu rreziqe të rëndësishme, siç është përdorimi i mundshëm i kësaj teknoligjie në armët autonome ose kontrollin bërthamor.

Ambasadorja e Mbretërisë së Bashkuar, Barbara Woodward, gjatë presidencës britanike të Këshillit këtë muaj, caktoi takimin më 18 korrik.

Në këtë takim pritet të paraqiten prezantime nga ekspertë ndërkombëtarë të IA-së dhe nga sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres, i cili së fundi ngriti shqetësime rreth ndikimit alarmues të IA-së të avancuar, duke theksuar veçanërisht shqetësimet e shprehura nga krijuesit e saj.

“Këta shkencëtarë dhe ekspertë i kanë bërë thirrje botës të veprojë, duke e deklaruar IA-në si një kërcënim ekzistencial për njerëzimin në të njëjtin nivel me rrezikun e luftës bërthamore”, tha shefi i OKB-së.

Guterres njoftoi planet për të emëruar një bord këshillues për inteligjencën artificiale në shtator për të përgatitur iniciativat që OKB-ja mund të ndërmarrë.

Woodward në anën tjetër tha se Mbretëria e Bashkuar dëshiron të inkurajojë “një qasje shumëpalëshe për të menaxhuar si mundësitë e mëdha ashtu edhe rreziqet që inteligjenca artificiale ka për të gjithë ne”, duke theksuar se “kjo do të kërkojë një përpjekje globale”.

Ajo theksoi se ana e përfitimeve është e madhe, duke përmendur potencialin e IA-së për të ndihmuar programet e zhvillimit të OKB-së, për të përmirësuar operacionet e ndihmës humanitare, për të ndihmuar operacionet paqeruajtëse dhe për të mbështetur parandalimin e konflikteve, duke përfshirë mbledhjen dhe analizimin e të dhënave.

“Kjo mund të na ndihmojë potencialisht të mbyllim hendekun midis vendeve në zhvillim dhe vendeve të zhvilluara”, shtoi ajo.

Në muajin maj, kreu i kompanisë së inteligjencës artificiale që prodhon ChatGPT-në tha në një seancë dëgjimore në Senatin amerikan se ndërhyrja e qeverisë do të jetë kritike për zbutjen e rreziqeve të sistemeve gjithnjë e më të fuqishme të IA-së, duke thënë se ndërsa kjo teknologji përparon njerëzit janë të shqetësuar se si mund të ndryshojë jetën e tyre.

“Ne jemi gjithashtu të shqetësuar”, kishte thënë ai./KultPlus.com

OKB: Në 50 vite kanë ndodhur 12 mijë katastrofa të motit me 2 milionë viktima

Moti ekstrem ka shkatërruar thuajse 12 mijë katastrofa nga viti 1970 deri në vitin 2021 në të gjithë botën. Pasojat e këtyre kushteve klimaterike kanë sjellë mbi 2 milionë viktima, 90% prej të cilëve në vendet në zhvillim. Kurse, dëmet në ekonomi kanë qenë thuajse 4.3 trilionë dollarë.

Shifrat u njoftuan sot nga Organizata Botërore Meteorologjike, pjesë e Organizatës së Kombeve të Bashkuara. 

Në deklaratë specifikohet se dëmet ekonomike janë rritur dramatikisht, por shtohet se përmirësimet e bëra në sistemet e paralajmërimit dhe menaxhimit të katastrofave kanë ulur shkallën e humbjeve në jetë njerëzish në gjysmë shekulli.

OKB-ja tashmë ka si synim kryesor që të sigurojë paralajmërimet e hershme deri në fund të 2027. / KultPlus.com

OKB: Ndotja me plastikë mund të zvogëlohet për 80% me riciklim dhe ripërdorim

Ndotja me plastikë mund të zvogëlohet për 80 për qind, deri më 2040, nëse shtetet dhe kompanitë hartojnë politika dhe bëjnë ndryshime në tregje, ka thënë Programi i Kombeve të Bashkuara për Ambient (UNEP).

Për të arritur në atë pikë, OKB-ja ka thënë se duhet të punohet më shumë në ripërdorim, riciklim dhe riorientim të produkteve të plastikës.

Sipas ekspertëve të OKB-së, kjo nënkupton që qeveritë duhet të promovojnë shishe që rimbushen, dhe skema të rikthimit të produkteve të plastikës.

Mes tjerash, ata kanë thënë se ndotja me plastikë mund të ulet, edhe nëse riciklimi bëhet më i qëndrueshëm dhe profitabil.

Shefja ekzekutive e UNEP-it, Inger Andersen, ka thënë se mënyra sesi prodhojmë, përdorim dhe e hedhim plastikën, është duke ndotur ekosistemet, po krijon rreziqe për shëndetin e njeriut dhe po e destabilizon klimën.

Raporti i kësaj agjencie, që flet për mënyrat e dhënies fund të përdorimit të plastikës, është publikuar pas një rundi të dytë të negociatave në Paris, ku është analizuar trendi global për të luftuar ndotjen me plastikë.

Sipas agjencisë, ndryshimi i politikave në përdorim të plastikës, mund të krijojë mbi 700.000 vende të punës deri më 2040, kryesisht në shtete me të hyra të vogla.

Produktet e plastikës janë gjetur në pothuajse secilin kënd të botës, përfshirë Antarktikën.

Më herët gjatë këtij viti, shkencëtarët e kanë identifikuar te zogjtë, sëmundjen e parë të shkaktuar nga plastika.

E quajtur plasticosis, kjo sëmundje shkakton inflamacion në traktin tretës. /REL/ KultPlus.com

OKB: Miliona gra nuk mund të marrin vendime për trupin e tyre


Miliona grave në mbarë botën po u mohohet e drejta për të marrë vendime të informuara për trupin e tyre, pasi shumë prej tyre mbahen robina të objektivave demografike, sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara.

Sipas raportit për popullsinë UNFPA, rreth 257 milionë gra në mbarë botën kanë një nevojë të paplotësuar për kontracepsion të sigurt dhe të besueshëm.

”Të dhënat nga 68 vende raportuese tregojnë se 44 për qind e grave dhe vajzave në çifte nuk kanë të drejtë të marrin vendime për trupin e tyre kur bëhet fjalë për seksin, përdorimin e kontracepsionit dhe kërkimin e kujdesit shëndetësor”, sipas OKB-së.

Raporti i UNFPA-së për gjendjen e popullsisë botërore zbuloi se ”qeveritë po miratojnë gjithnjë e më shumë politika që synojnë rritjen, uljen ose ruajtjen e normave të lindshmërisë në kurriz të të drejtave të grave”.

“Trupat e grave nuk duhet të mbahen rob të qëllimeve të popullsisë. Për të ndërtuar shoqëri të lulëzuara dhe gjithëpërfshirëse, pavarësisht nga madhësia e popullsisë, ne duhet të rimendojmë rrënjësisht se si flasim dhe planifikojmë ndryshime demografike”, theksoi drejtoresha ekzekutive e UNFPA, Natalia Kanem.

“Riprodhimi njerëzor nuk është as problemi dhe as zgjidhja”, theksoi Kanem, duke u bërë thirrje qeverive të vendosin “barazinë dhe të drejtat gjinore në qendër të politikave të popullsisë./ atsh / KultPlus.com

OKB miraton rezolutën për të përcaktuar detyrimet ligjore globale për ndryshimin e klimës

Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi të mërkurën me konsensus një rezolutë që kërkon që gjykata më e lartë e organizmit botëror të përvijojë detyrimet ligjore në lidhje me ndryshimin e klimës.

E shtyrë prej vitesh nga të rinjtë e ishujve të Vanuatu dhe Paqësorit, masa i kërkon Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ) të përcaktojë detyrimet e kombeve për mbrojtjen e klimës së Tokës dhe pasojat ligjore me të cilat përballen nëse nuk e bëjnë këtë.

“Së bashku, ju po bëni histori,” tha Sekretari i Përgjithshëm i OKB -së, Antonio Guterres, duke theksuar se edhe nëse jo detyrues, një opinion nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë “do të ndihmonte Asamblenë e Përgjithshme, OKB-në dhe shtetet anëtare të marrin guximin dhe të veprim më të fortë klimtik për të cilin bota jonë ka kaq shumë nevojë.”

Përfundimisht e bashkë-sponsorizuar nga më shumë se 130 shtete anëtare, rezoluta pritej gjerësisht të miratohej.

“Miratimi dërgon një mesazh me zë të lartë dhe të qartë jo vetëm anembanë botës, por edhe për të ardhmen,” i tha asamblesë kryeministri i Vanuatu, Ismael Kalsakau.

Rezoluta i kërkon GJND-së të qartësojë detyrimet e shteteve sipas ligjit ndërkombëtar për të garantuar mbrojtjen e sistemit klimatik.

Kalsakau, kombi i arkipelagut, i cili u shkatërrua nga dy ciklone gjatë vetëm disa ditëve, theksoi se trupi botëror kishte vendosur të linte mënjanë dallimet dhe të punonte së bashku për të trajtuar sfidën përcaktuese të kohës sonë, ndryshimin e klimës.

Qeveria e Vanuatu filloi lobimin për zgjidhjen e klimës në vitin 2021, pas një fushate të iniciuar nga një grup studentësh nga një universitet në Fixhi në vitin 2019.

Një javë më parë, paneli i ekspertëve të klimës së OKB-së (IPCC) paralajmëroi se temperaturat mesatare globale mund të arrijnë mbi 1.5 C deri në vitet 2030-2035, duke theksuar nevojën për veprime drastike këtë dekadë.

Ndërsa kombet nuk kanë asnjë detyrim ligjor sipas Marrëveshjes së Parisit 2015 për të përmbushur objektivat e reduktimit të emetimeve, mbështetësit e rezolutës së re të klimës shpresojnë se instrumente të tjera, si Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut ose Konventa e OKB-së për Ligjin e Detit, mund të ofrojnë disa rrugë për përmbarim.

“Kjo rezolutë përqendrohet në të drejtat e njeriut dhe barazinë midis brezave kur trajtohet ndryshimi klimatik, dy pika kritike që kanë munguar në pjesën më të madhe të diskursit dominues,” i tha AFP Shaina Sadai nga grupi mbrojtës i Unionit për Shkencëtarët e Shqetësuar./ KultPlus.com

Dita Botërore e Ujit, OKB: Rreziku për një krizë globale, i pashmangshëm

Në Ditën Botërore të Ujit, Organizata e Kombeve të Bashkuara ka paralajmëruar edhe njëherë alarmin se uji është gjithnjë e më shumë në rrezik për shkak të zhvillimit dhe konsumit pa kriter.

Në raportin e fundit, OKB ve në pah kërcënimin për një krizë të pashmangshme për ujë në vitet në vijim pasi mungesa e tij është duke u përkeqësuar.

Sipas sekretarit të përgjithshëm, Antonio Guterres “bota po ecën verbërisht në një rrugë të rrezikshme me përdorimin e paqëndrueshëm të ujit, ndotjes dhe ngrohjes globale”.

Studimi tregon se rreth dy miliardë njerëz nuk kanë akses në ujë të pijshëm të sigurt, ndërsa 3.6 miliardë nuk kanë akses në shërbime të besueshme sanitare.

“Mungesa e ujit po bëhet endemike”, thuhet në raport, i cili vë në dukje se përdorimi global i ujit është rritur me rreth 1% çdo vit gjatë 40 viteve të fundit dhe pritet të ruajë ritme të ngjashme deri në vitin 2050. /abcnews.al / KultPlus.com

Tërmeti shkatërrimtar në Turqi, OKB përllogarit 100 miliardë dollarë dëme

Më shumë se 52,000 njerëz u vranë në Turqi dhe Siri nga tërmetet e 6 shkurtit, dhe shumë prej tyre rezultojnë të zhdukur.

Banka Botërore vlerësoi më parë dëmin në Turqi në 34.2 miliardë dollarë, por tha se kostot e rimëkëmbjes dhe rindërtimit do të jenë shumë më të larta dhe humbjet në produktin e brendshëm bruto të Turqisë që lidhen me ndërprerjet ekonomike të shkaktuara nga tërmetet, do të shtojnë gjithashtu koston.

E mes viktimave, duket se dëmet e shkaktuara do të kalojnë 100 miliardë dollarë në Turqi tha një zyrtar i Programit të Zhvillimit të OKB-së në një konferencë shtypi.

“Është e qartë nga llogaritjet që janë bërë deri më sot se shifra e dëmit e paraqitur nga qeveria dhe e mbështetur nga…partnerët ndërkombëtarë do të ishte mbi 100 miliardë dollarë,” tha Louisa Vinton e UNDP-së.

Shifra e përkohshme e dëmit, për të cilën Vinton tha se mbulon vetëm Turqinë, po përdoret si bazë për një konferencë donatorësh për të mobilizuar fonde për viktimat e tërmetit në Bruksel, Belgjikë më 16 mars./Gazeta Express / KultPlus.com

OKB: Mbi një milion lloje të florës dhe faunës së egër rrezikojnë të zhduken

Mbi një milion lloje të florës dhe faunës së egër kërcënohen me zhdukje, sipas faqes zyrtare të OKB-së.

”Dita e sotme është një mundësi për të tërhequr vëmendjen për rëndësinë e veprimit kolektiv për të krijuar marrëdhënie më të qëndrueshme midis njerëzve, natyrës dhe jetës së egër”, shkruan OKB në Twitter.

Miliarda njerëz, në vendet e zhvilluara dhe në zhvillim, përfitojnë çdo ditë nga përdorimi i specieve të egra për ushqim, energji, materiale, mjekësi, rekreacion, frymëzim dhe shumë kontribute të tjera jetike për mirëqenien njerëzore.

Përshpejtimi i krizës globale të biodiversitetit, me një milion lloje bimësh dhe kafshësh që po përballen me zhdukjen, kërcënon këto kontribute për njerëzit.

Dita Botërore e Kafshëve të Egra (WWD) është një mundësi për të festuar shumë forma të bukura dhe të larmishme të faunës dhe florës së egër dhe për të rritur ndërgjegjësimin për përfitimet e shumta që u ofron njerëzve ruajtja e tyre.

Në të njëjtën kohë, ajo na kujton nevojën urgjente për të rritur luftën kundër krimit të kafshëve të egra dhe reduktimit të specieve të shkaktuara nga njeriu, të cilat kanë ndikime të gjera ekonomike, mjedisore dhe sociale.

Duke pasur parasysh këto efekte të ndryshme negative, Objektivi XV i Zhvillimit të Qëndrueshëm fokusohet në ndalimin e humbjes së biodiversitetit.

Këtë vit, OKB-ja feston një partneritet të veçantë, 50-vjetorin e Konventës për Tregtinë Ndërkombëtare të Llojeve të Rrezikuara të Faunës dhe Florës së Egër (CITES).

Kjo Konventë është një marrëveshje ndërkombëtare ndërmjet qeverive për të siguruar që tregtia ndërkombëtare e ekzemplarëve të kafshëve dhe bimëve të egra të mos kërcënojë mbijetesën e specieve. Sot, ajo u jep shkallë të ndryshme mbrojtjeje më shumë se 37 000 llojeve të kafshëve dhe bimëve.

Mbajtja e partneriteteve ekzistuese dhe ndërtimi i atyre të reja është kritike për të ardhmen e jetës në Tokë./ KultPlus.com

Këshilli i OKB-së për të drejtat e njeriut do të mblidhet për të zgjatur hetimin e krimeve të luftës

Më shumë se 100 krerë shtetesh dhe ministra do të marrin pjesë në një seancë të Këshillit të të Drejtave të Njeriut të OKB-së që fillon sot, duke kërkuar të trajtojë çështjet, duke përfshirë krimet e dyshuara të luftës të Rusisë në Ukrainë.

Gjatë takimit, i cili do të zgjasë gjashtë javë, shumë shtete do të kërkojnë të zgjasin mandatin e një organi hetimor të OKB-së, i krijuar për të hetuar mizoritë në Ukrainë.

Kievi, i cili ka bërë thirrje për krijimin e një gjykate speciale për të ndjekur penalisht udhëheqjen politike dhe ushtarake të Rusisë për pushtimin, ka thënë se organi ishte thelbësor për të siguruar që Rusia të mbahet përgjegjëse për krimet e saj.

Kjo do të jetë hera e parë që një zyrtar rus nga Moska merr pjesë personalisht që nga fillimi i luftës një vit më parë.

Kievi dhe aleatët e tij janë të pakënaqur nga pjesëmarrja e zëvendësministrit të jashtëm rus Sergei Ryabkov, i cili do t’i drejtohet këshillit të enjten.

Rusia, e cila mohon kryerjen e krimeve të luftës ose shënjestrimin e civilëve në Ukrainë, u pezullua nga këshilli për shkak të pushtimit në prill, por ende mund të marrë pjesë si vëzhguese.

Këshilli i OKB-së për të drejtat e njeriut me seli në Gjenevë nuk ka kompetenca ligjërisht të detyrueshme, por debatet e tij shpesh sjellin një shqyrtim më të madh të çështjeve dhe mund të nxisin hetime që ushqejnë prova në gjykatat kombëtare dhe ndërkombëtare.

Diplomatët perëndimorë kanë qenë publikisht të ashpër në reagimin e tyre ndaj pranisë së zotit Ryabkov pasi mbajtën një fjalim të ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov në këshill vitin e kaluar lidhur me pushtimin e Ukrainës nga Moska. / KultPlus.com

141 vende në OKB votuan pro paqes në Ukrainë

Në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, 141 vende votuan sot pro paqes në Ukrainë dhe ripohuan mbështetjen për sovranitetin dhe integritetin territorial të saj.

Ministrja për Europën dhe Punët e Jashtme, Olta Xhaçka vlerësoi se kjo është një dëshmi e qartë që veçon dhe dënon Rusinë.

“Krenar për Shqipërinë si bashkësponsorizuese e kësaj rezolute”, tha Xhaçka në një postim në rrjetet sociale.

Më herët, në fjalën e mbajtur në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, Xhaçka tha se Shqipëria mbështet plotësisht rezolutën “Parimet e Kartës së OKB-së që qëndrojnë në themel të një paqeje gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë”.

“Kjo është arsyeja se pse ne besojmë se kjo Asamble duhet të votojë në mbështetje të kësaj rezolute dhe të bëjë të qartë mbështetjen për një paqe të drejtë në Ukrainë në përputhje me parimet e Kartës së OKB-së, e cila duhet të garantojë sovranitetin, pavarësinë, unitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës brenda kufijve të saj të njohur ndërkombëtarisht, që shtrihen në ujërat e saj territoriale. Në të njëjtën mënyrë, ne kundërshtojmë ndryshimet jomiqësore të paraqitura nga Bjellorusia. Ato nuk përfaqësojnë një përpjekje për të kontribuar për paqen, por një përpjekje për të mbrojtur agresorin”, tha Xhaçka në fjalën e saj./KultPlus.com

OKB: Rreth 9 milionë njerëz në Siri janë prekur nga tërmetet shkatërruese

Sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara, 8.8 milionë sirianë janë prekur nga tërmetet shkatërruese që goditën këtë vend dy javë më parë.

“Parashikohet se pjesa më e madhe e tyre do të kenë nevojë për ndihmë humanitare. Kombet e Bashkuara do të bëjnë më shumë për të ndihmuar të gjithë sirianët”, thuhet në njoftimin e Najat Rochdi në Twitter.

Aktivistët, vullnetarët dhe ekipet tjera që po kontribuojnë në tejkalimin e krizës në zonat e prekura nga tërmetet në Siri dhe që janë nën kontrollin e rebelëve, ankohen që ndihma Kombeve të Bashkuara në ato zona ka munguar.

Ndërkohë në zonat që kontrollohen nga rebelët në veriperëndim të Sirisë, tashmë kanë arritur mbi 140 kamionë të Kombeve të Bashkuara që dërguan ndihma. / KultPlus.com

OKB: Pesë milionë njerëz mund të kenë mbetur pa strehim në Siri pas tërmetit

Më shumë se pesë milionë sirianë mund të kenë mbetur pa kulm mbi kokë pas tërmeteve shkatërruese të së hënës që goditën vendin dhe fqinjin e tij Turqinë, sipas një zyrtari të Kombeve të Bashkuara.

“Deri në 5.3 milionë njerëz në Siri mund të kenë mbetur të pastrehë nga tërmeti”, tha të premten Sivanka Dhanapala, përfaqësuesja e Komisionarit të Lartë të OKB-së për Refugjatët (UNHCR) për Sirinë, shkruan Al Jazeera.

“Ky është një numër i madh dhe vjen te një popullsi që tashmë po vuan zhvendosje masive”, shtoi ajo./ KultPlus.com

Shefi i OKB-së paralajmëron për krizat e shumta globale

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres i ra sot kambanës së alarmit për sfidat madhore me të cilat përballet bota. Zoti Guterres tha në Forumin Ekonomik Botëror të Davosit, se krizat “e ndërlidhura”, përfshirë ndryshimet e klimës dhe lufta e Rusisë në Ukrainë, kanë shkaktuar “një gjendje për të ardhur keq” në botë, siç u shpreh ai.

Sekretari Guterres paraqiti një tablo pesimiste në fjalimin e tij në ditën e dytë të Forumit, duke thënë se ndasitë e thella gjeopolitike dhe shkalla e lartë e mosbesimit, po minojnë përpjekjet për të trajtuar problemet globale.

“Shumë pjesë të botës përballen me recesion dhe e gjithë bota përballet me ngadalësim. Po shohim thellimin e pabarazive dhe një krizë të përshpejtuar të kostos së jetesës që prek më së shumti gratë dhe vajzat; ndërprerje të zinxhirëve të furnizimit dhe një krizë energjie, rritje të çmimeve, rritje të normave të interesit së bashku me inflacionin dhe nivelet e larta të borxhit që godasin vendet më të dobëta”, tha ai.

Zoti Guterres shton se gjendja bëhet edhe më e mjerueshme nga konflikti, dhuna dhe lufta.

“Sidomos agresioni rus ndaj Ukrainës, jo vetëm për shkak të vuajtjeve të jashtëzakonshme të popullit ukrainas, por për shkak të implikimeve të thella në çmimet globale të ushqimit dhe energjisë, mbi tregtinë dhe zinxhirët e furnizimit, tek çështjet e sigurisë bërthamore, themelet e së drejtës ndërkombëtare dhe Kartën e Kombeve të Bashkuara”, tha ai.

Duke folur për pandeminë e COVID-19, zoti Guterres paralajmëroi se bota nuk ka nxjerrë mësime prej saj dhe nuk është gati të përballet me pandemi të ardhshme.

Ai veçoi ndryshimet e klimës si një “sfidë ekzistenciale”.

“Çlirimi i gazeve që shkaktojnë efektin serrë është në nivele rekord dhe në rritje. Angazhimi për të kufizuar rritjen e temperaturës globale në 1.5 gradë Celsius pothuajse po dështon. Pa veprime të mëtejshme, ne po shkojmë drejt një rritjeje prej 2.8 gradësh dhe pasojat do të ishin shkatërruese”, tha ai.

Zoti Guterres, iu referua një studimi të fundit që nxorri në pah se shkencëtarët e kompanisë Exxon Mobil bënë parashikime jashtëzakonisht të sakta në lidhje me efektet e ndryshimeve klimatike që në vitet 1970, edhe pse kompania publikisht vazhdoi të shprehte dyshime për rrezikun e ngrohjes globale.

“Ne mësuam javën e kaluar se disa prodhues të lëndëve djegëse fosile ishin plotësisht të vetëdijshëm në vitet ’70 se produkti i tyre kryesor po e zhuriste planetin tonë,” tha ai në fjalimin e tij.

Ai shtoi se disa përfaqësues të industrisë së naftës, përhapën “një gënjeshtër të madhe.”

Kritikët kanë vënë në pikëpyetje ndikimin e takimit katër-ditor, ku politikanët, drejtuesit e korporatave dhe elita të tjera, diskutojnë për problemet e botës — dhe bëjnë marrëveshje pas dyerve të mbyllura— por ku rezultatet konkrete janë më të vështira për t’u matur.

Ambientalistët, për shembull, e konsiderojnë hipokrizi faktin që shumë pjesëtarë të Forumit i japin përparësi betejës kundër ndryshimeve të klimës, ndërkohë që përdorin avionë privatë që çlirojnë sasi të mëdha karboni. / Express / KultPlus.com

OKB: Shtresa e ozonit mund të rigjenerohet plotësisht brenda 4 dekadave

Shtresa e ozonit, e cila mbron Tokën nga rrezatimi i rrezikshëm diellor, është “në rrugën e duhur” për t’u restauruar plotësisht brenda 40 viteve të ardhshme, por projektet gjeoinxhinierike që synojnë kufizimin e ngrohjes globale mund të kërcënojnë këtë përparim, sipas shkencëtarëve.

“Heqja graduale e pothuajse 99% të substancave të ndaluara që shkatërrojnë ozonin ka lejuar që shtresa e ozonit të ruhet dhe ka kontribuar jashtëzakonisht në restaurimin e saj në stratosferën e sipërme dhe në kufizimin e ekspozimit të njeriut ndaj rrezatimit të dëmshëm ultravjollcë (UV) të heliumit”, theksojnë ekspertët. në raportin që ata hartojnë çdo katër vjet, nën kujdesin e OKB-së.

Vrima e ozonit u krijua për shkak të ndotjes së shkaktuar nga njeriu, veçanërisht klorofluorokarboneve (CFC) që dikur emetoheshin nga shumë frigoriferë. Në dekadat e fundit, falë bashkëpunimit global, shtresës së ozonit i është dhënë një shans për t’u rigjeneruar.

Protokolli i Montrealit, i nënshkruar në 1987 dhe i ratifikuar nga 195 vende, ka reduktuar ndjeshëm sasinë e CFC-ve në atmosferë dhe shtresa e ozonit duket se do të restaurohet plotësisht, sipas vlerësimeve të OKB-së.

“Nëse mbahen politikat aktuale, shtresa e ozonit duhet të rikuperohet në vlerat e saj të vitit 1980 (para se të shfaqej vrima) rreth vitit 2066 mbi Antarktidë, 2045 mbi Arktik dhe 2040 mbi pjesën tjetër të botës,”tha Agjencia e Mjedisit e OKB-së. .

Në vitin 2016, marrëveshja e Kigalit parashikoi gjithashtu heqjen graduale të hidrofluorokarbureve (HFC), gazeve jashtëzakonisht të dëmshme për klimën që përdoren në frigoriferë dhe kondicionerë. Nëse marrëveshja mbahet, ajo mund të kufizojë ngrohjen globale me 0.5°C deri në vitin 2100, vlerësojnë ekspertët. Por në të njëjtën kohë, ata ekzaminuan për herë të parë efektet e mundshme në ozon që do të kishin projektet gjeoinxhinierike që synojnë kufizimin e ndryshimeve klimatike dhe theksuan efektet anësore të tyre të padëshiruara.  / KultPlus.com

Irani përjashtohet nga komisioni i OKB-së për të drejtat e grave

Shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara e kanë hequr Iranin nga një grup kyç i OKB-së për të drejtat e grave disa muaj pasi u bashkua me të.

Kjo vjen ndërsa Irani përballet nga një valë protestash të vazhdueshme shkaktuar nga vdekja e një vajze të re në paraburgim që u arrestua se e mbante hixhabin “në mënyrë të pahijshme”.

Njëzet e nëntë anëtarë të Këshillit Ekonomik dhe Social të OKB-së votuan të mërkurën në favor të një rezolute të propozuar nga Shtetet e Bashkuara për të “hequr me efekt të menjëhershëm Republikën Islamike të Iranit nga Komisioni për Statusin e Grave për pjesën e mbetur të tij 2022-2026.”

Tetë shtete anëtare votuan kundër rezolutës dhe 16 abstenuan. Duke iu drejtuar këshillit të mërkurën, ambasadorja e SHBA-së në OKB, Linda Thomas-Greenfield u shpreh se “gratë dhe aktivistët kanë bërë apel tek ne, Kombet e Bashkuara, për mbështetje”, raporton CNN.

“Ata na e bënë kërkesën e tyre me zë të lartë dhe të qartë: largoni Iranin nga Komisioni për Statusin e Grave. Arsyeja është e qartë. Komisioni është organi kryesor i OKB-së për promovimin e barazisë gjinore dhe fuqizimin e grave. Ajo nuk mund të bëjë punën e saj të rëndësishme nëse është duke u minuar nga brenda.

Anëtarësimi i Iranit në këtë moment është një njollë e shëmtuar në besueshmërinë e Komisionit,” shtoi Thomas-Greenfield. Irani e dënoi rezolutën e SHBA-së, duke e quajtur atë një “kërkesë të paligjshme” dhe tha se ajo dobëson sundimin e ligjit në Kombet e Bashkuara.

Ambasadori dhe përfaqësuesi i përhershëm i Iranit në Kombet e Bashkuara, Amir Saeed Irvani, tha se rezoluta për të hequr Iranin ishte ndërtuar mbi “pretendime të pabaza dhe argumente të sajuara duke përdorur narrativa të rreme”, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve IRNA të mërkurën.

Irani sapo kishte filluar mandatin e tij katërvjeçar në Komisionin 45 anëtarësh për Statusin e Grave – i cili u krijua për të mbrojtur barazinë gjinore globalisht – pasi u zgjodh në këtë organ në prill.Në muajt e fundit, vendi është kapluar nga protesta masive të shkaktuara nga vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini, e cila vdiq pasi u ndalua në Teheran nga një njësi policore që zbaton kode të rrepta veshjeje për gratë. /abcnews.al/ KultPlus.com

Shifra rekorde të njerëzve “që do të kenë nevojë për ndihmë vitin e ardhshëm”

Kombet e Bashkuara kanë parashikuar se një rekord prej 339 milionë njerëzve do të kenë nevojë për ndihmë humanitare vitin e ardhshëm.

Zyra e OKB-së për Ndihmë Emergjence (OCHA) është duke u kërkuar shteteve donuese rreth 51.5 miliardë dollarë, një rritje prej 25 për qind, në krahasim me fillimin e vitit 2022.

“Nevoja për ndihmë humanitare është shumë e lartë, pasi ngjarjet ekstreme të këtij viti do të lënë gjurmë më 2023”, ka thënë koordinatori i OKB-së, për ndihma, Martin Griffiths.

“Thatësirat dhe vërshimet po bëjnë kërdi në Pakistan dhe Afrikë. Lufta në Ukrainë e ka kthyer një pjesë të Evropës në fushëbetejë. Më shumë se 100 milionë njerëz janë të zhvendosur në gjithë botën. Dhe e gjithë kjo përcillet me shkatërrimin që ka lënë mbrapa pandemia e koronavirusit në shtetet më të varfra në botë”.

OCHA ka thënë se të paktën 22 milionë njerëz në 54 shtete përballen me pasiguri të mëdha ushqimore, derisa 45 milionë njerëz në 37 shtete rrezikojnë të përballen me uri.

Ndryshimet klimatike, nevojat shëndetësore dhe pabarazia gjinore janë duke e rënduar edhe më shumë situatën, ka thënë OKB. / KultPlus.com

OKB i kërkon Musk që të respektojë të drejtat e njeriut në Twitter

Komisionari i Lartë për të Drejtat e Njeriut i OKB-së, Volker Turk, i ka shkruar një letër të hapur Elon Muskut, duke i bërë thirrje të sigurojë që të drejtat e njeriut të jenë në qendër të menaxhimit të Twitter-it.

“Twitter është pjesë e revolucionit global dhe ka transformuar mënyrën se si ne komunikojmë. Por, iu shkruaj me shqetësim dhe frikë lidhur me sferën publike dhe rolin e Twitterit në të”, tha Turk.

Kjo letër vjen pasi Musk njoftoi për largime masive nga puna në Twitter, përfshirë edhe të gjithë stafin e drejtave të njeriut, përveç dy pjesëtarëve të ekipit etik të inteligjencës artificiale.

Njeriu më i pasur në botë, Elon Musk, bleu platformën sociale Twitter në fund të tetorit, në vlerë prej 44 miliardë dollarë.

Ai ka thënë se dëshiron që Twitter të ketë më pak kufizime lidhur me përmbajtjen që postohet në të. /REL/ KultPlus.com

Sot shqyrtohet raporti për Kosovën në Këshill të Sigurimit

Ministrja Donika Gërvalla merr pjesë në takimin e Këshillit të Sigurimit të OKB-së në Nju Jork.

Këshilli i Sigurimit në mbledhjen e sotme në New York do të shqyrtojë raportin periodik të Sekretarit të Përgjithshëm për Kosovën.

Për këtë, kryediplomatja kosovare, Donika Gërvalla, dje ka udhëtuar për në SHBA ku do të përfaqësojë Kosovën dhe të arriturat e saj.

Për pjesëmarrjen e Gërvallës, dje ka njoftuar Ministria e Punëve të Jashtme.

“Gjatë këtij takimi, ministrja Gërvalla do t’i paraqesë të arriturat e Republikës së Kosovës, sfidat me të cilat përballet, sukseset në fushën e ekonomisë dhe sundimit të ligjit, reformat në fusha të ndryshme si dhe perspektivën e vendit”, thuhet në komunikatën e Ministrisë.

Sipas agjendës së publikuar nga Këshilli i Sigurimit, pikë e rendit të ditës janë edhe rezolutat e Këshillit të Sigurimit, përfshirë edhe atë 1244.

Seanca e Këshillit të Sigurimit të OKB-së do të nisë nga ora 15:00 që me orën lokale në Kosovë i bie në ora 21:00./Gazeta Express/ KultPlus.com

Kumbaro në konferencën e OKB-së: Shqipëria e fokusuar në mbrojtjen e mjedisit

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro mori pjesë në konferencën ministrore për mjedisin nga Organizata e Kombeve të Bashkuara ku drejtoi panelin e “Turizmit të Qëndrueshëm dhe Ekonomisë Qarkulluese”.

Kumbaro ndau në rrjetet sociale momente nga kjo konferencë, që u zhvillua në Qipro, Greqi nga 5-7 tetor, ndërsa theksoi se “më së miri Shqipëria përfaqëson bashkimin e mbrojtjes së mjedisit dhe zhvillimit të turizmit me ritmin më të shpejtë të rikuperimit pas pandemisë në Evropë, siç konfirmoi edhe raporti i fundit nga UNWTO”.

“Të gjitha vendet duhet ta rishpikin qasjen e tyre të zhvillimit turistik nën ekonominë qarkulluese, e cila kërkon një filozofi të re, ndryshim mentaliteti, punë të jashtëzakonshme edukuese e arsimore dhe kemi nisur ta bëjmë”, tha Kumbaro.

Vitet e fundit turizmi shqiptar po njeh trende pozitive në drejtim të zgjatjes së sezonit, zgjerimit të hartës turistike dhe zhvillimit të agroturizmeve si një model zhvillimi i qëndrueshëm./ atsh / KultPlus.com

OKB paralajmëron se 6 milionë afganë janë në rrezik nga uria

Shefi i Kombeve të Bashkuara për ndihmë humanitare u bëri thirrje donatorëve që të rinisin financimin e Afganistanit, duke paralajmëruar se 6 milionë afganë janë në rrezik nga uria.

Sipas Martin Griffiths, mbi gjysma e popullsisë afgane prej 39 milionë banorësh ka nevojë për ndihmë humanitare.

“Varfëria po thellohet, popullsia ende po rritet dhe autoritetet de fakto nuk kanë buxhet për të investuar për të ardhmen e tyre. Për ne është e qartë se nevojitet që të rikthehet njëfarë mbështetje e zhvillimit”, tha Griffiths gjatë Këshillit të Sigurimit të OKB-së më 29 gusht.

Talibanët u rikthyen në pushtet në gusht të vitit 2021 pasi koalicioni i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara u tërhoq nga vendi dhe Qeveria paraprake afgane kolapsoi shumë shpejt pas kësaj. Komuniteti ndërkombëtar nuk ka njohur qeverinë e talibanëve, e cila po shtyp të drejtat e grave.

Qëkur talibanët morën pushtetin, ndihma ndërkombëtare – që përbënte 80 për qind të buxhetit të Afganistanit – është ndalur.

Talibanët janë subjekt të sanksioneve ndërkombëtare, që sipas OKB-së dhe grupeve të ndihmës tani po pengojnë operacionet humanitare në Afganistan.

“Autoritetet de fakto të Afganistanit duhet të bëjnë pjesën e tyre. Ndërhyrjet burokratike dhe procedurat ngadalësojnë ndihmën humanitare, e cila është e nevojshme. Punëtoret e ndihmës humanitare… duhet të lejohen të punojnë të papenguara. Dhe vajzat duhet të lejohen të vazhdojnë edukimin e tyre”, tha Griffiths.

Pavarësisht sfidave, ai tha se agjencitë e OKB-së dhe organizatat partnere kanë pasur “një përgjigje të paprecedent” gjatë vitit të fundit, duke ndihmuar pothuajse 23 milionë banorë.

Zyrtari i OKB-së tha se duhen urgjentisht 614 milionë dollarë për t’u përgatitur për dimër, përfshirë edhe për riparimin e strehimoreve dhe ofrimin e rrobave dhe batanijeve të ngrohta. Sipas Griffiths, edhe 154 milionë dollarë shtesë nevojiten për furnizim me ushqim dhe gjëra të tjera, para se moti i keq të pamundësojnë qasjen në disa zona të caktuara./rel / KultPlus.com