Shaqir Hoti – katalisti që nxiti promovimin e librit “Mes kërshërisë dhe dashurisë për muzikën”

Në kuadër të Festivalit Dam, mbrëmë u jetësua figura e multiinstrumentistit Shaqir Hoti, i cili me interpretimin muzikor dhe kompozimin e krijimeve të muzikës tradicionale shqiptare, ndërtoi skenën muzikore të Kosovës, duke krijuar kështu një identitet kulturor që do të mbahet mend për shndërrimin e instrumentit të Okarinës në jetë, shkruan KultPlus.

Në natën e katërt me radhë të këtij festivali në Kino Armatë është transmetuar dokumentari “Okarina e Runikut” si dhe është promovuar libri i autores Rreze Kryeziu-Breznica, “Mes kërshërisë dhe dashurisë për muzikën” në fjalët e Shaqir Hotit: Udhërrëfyes për ndërtimin dhe interpretimin e instrumenteve popullore frymore.

Shaqir Hoti me mjeshtërinë e tij në veglat muzikore ka lënë një trashëgimi të jo vetëm vlerave kulturore por edhe etnografike, e që këto vlera do të trashëgohen brez pas brezi. Me instrumentet e tij ai ka takuar frymën, ajrin dhe erën për të komunikuar me gjuhën e muzikës. Kjo figurë e jashtëzakonshme ka gdhendur një krijimtari të papërsëritshme që do të mbahet mend shumë gjatë.

Libri “Mes kërshërisë dhe dashurisë për muzikën” konsiderohet të jetë një pasqyrim i jashtëzakonshëm i veglave frymore muzikore popullore. Autorët e këtij udhëzuesi, njëri në rolin e muzikologut dhe tjetri si njohës dhe performues i jashtëzakonshëm i tyre, me anë të secilit instrument të zgjedhur në këtë botim sigurojnë një përmbledhje të ekuilibruar historike të filleve dhe zhvillimit të folklorit muzikor shqiptar. Ndërsa, e veçanta e këtij udhëzuesi mendohet të jetë prezantimi i detajuar i ndërtimit dhe përdorimit të instrumenteve, paralelisht duke shfrytëzuar të gjitha mundësitë teknike të tyre, duke i reformuar e përsosur ato si evidentim i dinamizmit të cilin e posedon folklori muzikor në tërësi.

Diskutimi në hapësirën e Kino Armatës u zhvillua mes anëtarëve në panel si: autorja e librit, Rreze Kryeziu-Breznica, kompozitori Valton Beqiri, kompozitori Librun Jupolli dhe aktori Fatmir Spahiu.

Fillimisht, ishte kompozitori Valton Beqiri ai e cili nisi këtë diskutim duke theksuar karakteristikat e veçanta të Shaqir Hotit, e që sipas tij janë shumë të rralla. 

“Jam shumë i nderuar që sot kemi botimin e një kolege shumë energjike e cila shpresoj që do të vazhdojë me këtë ritëm dhe shpresoj që do të ketë edhe raste të tjera të promovimeve të punës dhe krijimtarisë artistike dhe shkencore të jetës. Në historinë tonë muzikore njihen shumë njerëz të cilët kanë qenë të njohur si kompozitorë, instrumentistë, interpretues por janë të rrallë njerëzit të cilët kanë deshifruar shumë gjëra. Mendoj që përveç këtyre karakteristikave, baca Shaqë ka edhe një vlerë më të madhe sepse ka qenë edhe ndërtues i instrumenteve. Pra, ka qenë një njeri i cili përveç njohurive që i ka pasur e dashurisë ndaj muzikës, ka tentuar që ato t’i interpretojë në natyrën sa më autoktone”, thotë Beqiri.

Sipas tij, Shaqir Hoti ka trajtuar veprat dhe përpunimet si komponentë universal dhe gjithmonë i ka veçuar komponentët e folklorit si dhe ato më të vlefshmet të trashëgimisë tonë kulturore.

“Pothuajse të gjithë popujt në botë kanë trashëguar instrumente primitive muzikore të cilat i kanë dhënë rëndësi muzikës. Kanë qenë të paktë instrumentistët të cilët janë marrë me punën e instrumenteve frymore. Me këtë rast e shohim vlerën e madhe që ka pasur puna e bacës Shaqë, dhe kjo vlerë është edhe më e jashtëzakonshme dhe më e veçantë. Ai ka përdorur materiale origjinale me prodhimin e instrumenteve muzikore të cilat pak a shumë japin informatë rreth historisë sonë dhe tingujt autokton. Njëherazi ai ka eksperimentuar edhe me materiale të ndryshme duke marrë përveç argjilës, edhe drurin e tjera materiale, për të pasur një gamë sa më të madhe të ngjyrave të përfituara nga instrumente të ndryshme”, thotë ai.

Ai tutje përmend edhe imagjinatën e jashtëzakonshme të Shaqir Hotit, nëpërmjet së cilës ai ka krijuar dhe dizajnuar forma dhe modele të ndryshme të instrumenteve, duke fituar kështu tinguj unik me secilin instrument.

“I gjithë ky kontribut nuk mbetet i harruar, por mbetet një histori e çmuar e model i dashurisë për artin dhe për vlerat muzikore. Me përmbledhjen e intervistave dhe rrëfimeve të bacës Shaqë në këtë libër, përvoja e tij personale në rrugëtimin e instrumenteve muzikore me prova, me fakte, me shënime të sakta, do të mbetet e evidentuar dhe e mbrojtur përmes këtij libri që do të mbetet si një udhëzues jo vetëm për të gjithë të interesuarit për punimin e veprave muzikore por edhe për të gjithë muzicientët dhe artdashësit”, përfundon Beqiri.

Kurse, kompozitori Liburn Jupolli ka cilësuar Shaqir Hotin si një katalist i cili nxit botime të reja vazhdimisht.

“Trashëgimitë që janë lënë pas nga Shaqir Hoti janë masive. Janë mbi 2000 instrumente dhe mbi 11 lloje të ndryshme të Okarinave të formateve të ndryshme, pra ne e shohim një lloj ruajtje të flakës sepse ai nuk është mjaftuar me gjetjen e Okarinës dhe sjelljen e versionit që e ka parë në ekzemplarë të ndryshëm, por ai ka vazhduar t’i zhvillojë ato. E njëjta ka ndodh edhe me fyejt e ndryshëm me të cilat ka punuar dhe të cilat ai i ka në numër të ndryshëm që i ka zhvilluar. Pra, unë kam menduar shumë gjatë dhe vazhdoj të mendoj për Shaqir Hotin dhe punën e tij”, thotë Jupolli.

Sipas tij, Shaqir Hoti është katalist.

“Shaqir Hoti është një personalitet i cili në mesin e të gjithë krijimtarisë që e kemi në folklor, personaliteti i tij katalizon edhe nxit njerëz të tjerë. Ai nxit botime të reja pa ndalë. Kjo pa dyshim nuk është botimi i fundit që do të bëhet për Shaqir Hotin”, përfundon ai.

Ai tutje thotë se është me rëndësi që të dallohen këto lloje të personaliteteve që janë në krejt skenën tonë muzikore dhe artistike sepse puna e këtyre njerëzve konsiderohet si anomali, për shkak se vazhdon pavarësisht vdekjes së tyre.

Gjithashtu, autorja e këtij libri, Rreze Kryeziu-Breznica ka përmendur faktin se ky botim i dedikohet personalitetit të jashtëzakonshëm të Shaqir Hotit.

“Është padyshim që është një kënaqësi e madhe për mua që sonte të jam bashkëautore në këtë promovim. Ajo se çka fillimisht mund të them është se në këtë karrierën time të vogël, ky ishte një nga proceset më të bukura që kam realizuar ndonjëherë deri më sot. Botimin të cilin sot po e promovojmë nuk është vetëm promovim ose pasqyrim i detajuar i instrumenteve popullore frymore, por po ashtu ky botim i dedikohet një personaliteti të jashtëzakonshëm i cili dallohej si interpretues, punues, hulumtues i veglave muzikore dhe krijues, duke u shndërruar kështu në një fenomen të papërsëritshëm për ne”, thotë Kryeziu-Breznica.

Sipas saj, ishte një rrugëtim i gjatë e aspak i lehtë dhe padyshim që ajo nuk do të ia dilte pa ndihmën e mbështetjen që e ka fituar kur edhe është iniciuar në fillim ky proces.

Ndërkaq, aktori Fatmir Spahiu në rolin e producentit ka folur rreth krijimit të filmit dokumentar “Okarina e Runikut” nën regjinë e Genc Berishës, me skenar të Seadet Beqirit. Ky film dokumentar pati ardhur premierë në një vjetorin e vdekjes të Shaqir Hotit.

“Për mua ka qenë me të vërtetë një privilegj që më ka ardhur kështu papritmas që të merrem fillimisht me realizmin e një dokumentari mbi njohjen e artefakteve më të rëndësishme e që për publikun e gjerë e sidomos për komunitetin artistik muzikor, në vëmendje e ka sjell Shaqir Hoti. Pra, dokumentari është i menduar për këtë artefakt të rëndësishëm por natyrisht që ky të vihet në pah, do të ishte e pamundur pa shfaqjen dhe paraqitjen e bacës Shaqë”, thotë Spahiu.

Sipas tij, ky është një dokumentar me një buxhet jashtëzakonisht modest por me përmbajtje të një dashurie të madhe.

“Ajo se çka vlen të theksohet është fakti se xhirimi i këtij dokumentari ka zgjatur diku rreth mbi dhjetë viteve. Pra ka pamje nga një punëtori e vjetër e bacës Shaqë dhe ka intervista që janë realizuar kohëve të fundit. Për nga përmbajtja, dokumentari ka një jetëgjatësi dhe një narrativë interesante në krahasim me dokumentarë të tjerë. Personalisht do të dëshiroja që edhe unë në cilësinë e producentit por edhe gjithë akterëve të tjerë, që këtë dokumentar ta trajtojmë si një lloj hyrjeje në një dokumentim më të gjatë e më të madh edhe të punës të bacës Shaqë por edhe të një lufte për të kërkuar artefakte tona e sidomos ato që na bëjnë krenar”, thotë ai.

Ai tutje tregon se gjithmonë ka pasur një dëshirë të madhe që ai të bashkëbisedoj me bacën Shaqë, përmes profesorëve të tjerë.

“Ka qenë e pashmangshme të mos e njoh bacën Shaqë por gjithmonë kur i kam parë intervista e dokumentarë të tjerë, kam pas përshtypjen që instrumentet e tij kanë një aheng të tyre sepse kur i shpjegonte vetë baca Shaqë, të krijohej përshtypja se ato kanë jetë dhe me mbylljen e derës dhe fikjen e dritave, fillon një jetë e tyre”, përfundon Spahiu.

Okarina është instrumenti i vetëm muzikor i periudhës së neolitit, i zbuluar në regjion. Përmes këtij dokumentari konsiderohet se pasqyrohen vlerat arkeologjike, muzikore dhe artistike të këtij instrumenti dhe njëherësh pasqyrohet pasioni i instrumentistit Shaqir Hotit dhe përkushtimi i tij në studimin dhe ndërtimin e Okarinës. Puna e tij riktheu interesimin e të rinjve dhe opinionit për vlerat e këtij instrumenti si dhe sensibilizoi shoqërinë për rëndësinë e ruajtjes së trashëgimisë sonë kulturore dhe shpirtërore. Ky instrument, së bashku me shumë artefakte tjera ende nuk janë kthyer në territorin e shtetit të origjinës – Kosovës.

Libri “Mes kërshërisë dhe dashurisë për muzikën” është botimi i parë i shtëpisë botuese “Kukuzeli”, shtëpi kjo që do të merret ekskluzivisht me botimin e literaturës muzikore. / KultPlus.com

Nesër shfaqet “Okarina e Runikut” dhe promovohet “Mes Kërshërisë dhe dashurisë për muzikën”

Në kuadër të festivalit ‘Dam’ nesër duke filluar nga ora 19:30 do të transmetohet dokumentari ‘Okarina e Runikut’, në Kino Armata.

Filmi dokumentar është me skenar të Seadet Beqirit, me regji të Genc Berishës dhe producent është Fatmir Spahiun. Pas shfaqjes së filmit dokumentar do të ketë edhe diskutim në hapësirën e Kino Armatës.

Menjëherë pas shfaqjes së dokumentarit do të promovohet libri ‘Mes Kërshërisë dhe dashurisë për muzikën’ në fjalët e Shaqir Hotit: Udhërrëfyes për ndërtimin dhe interpretimin e instrumenteve popullore frymore.

Autore e librit është Rreze Kryeziu- Breznica.  / KultPlus.com

‘Malli për vendlindjen’, muzika e Shaqir Hotit që ende ngjallë emocione (VIDEO)

Instrumentisti i njohur kosovar, Shaqir Hoti me muzikën e tij të bukur do të mbetet gjithmonë artisti që do të mbahet mend për veçantinë e tij, shkruan KultPlus.

Hoti krahas krijimtarisë të madhe muzikore që la pas vetes, ishte i njohur edhe për punimin e veglave frymore nga thesari i trashëgimisë kulturore artistike.

KultPlus sot ju sjellë interpretimin ‘Malli për vendlindjen’ nga Shaqir Hoti, ku në secilin tingull përcillen emocione të mëdha. / KultPlus.com

Në një vjetorin e vdekjes së Shaqir Hotit, promovohet dokumentari ‘Okarina e Runikut’

Sot në Kino Armata është bërë promovimi i dokumentarit “Okarina e Runikut” për nder të një-vjetorit të vdekjes së kantautorit, instrumentistit dhe krijuesit të instrumenteve muzikore, Shaqir Hoti, përcjell KultPlus.

Kështilltari i ministrit të Kulturës, Liburn Jupolli, tha se Shaqir Hoti ishte një prej figurave që arriti ta ngërthente çdo element të folklorit tonë dhe ta jetësonte edhe në kohërat moderne.

“Sot jemi një vit që prej se e humbëm një prej figurave më të mëdha të trashëgimisë tonë muzikore-folklorike, është fjala për figurën e posaçme të muzikës, të ndjerit Shaqir Hoti. Njërin prej personaliteteve që përfaqësonte çdo element të muzikës tonë, që prej punës së tij me instrumente frymore-folklorike, që prej punës së tij si një prej pionierëve të flautit si njëri prej flautistëve të parë në Kosovë. Me punë shumë të zellshme me mbi 180 këngë të kompozuara, me punë të madhe, me bashkëpunime që ngërthenin një mori të bashkëpunëtorëve të të gjitha zhanreve.”, tha Jupolli

“Ai atë e bëri duke e rivitalizuar aspektin e instrumenteve tona folklorike, duke u nisur që nga viti 2010 ku ai e kthy Okarinën e Junikut duke bërë shumë ekzemplarë të këtij instrumenti dhe e bëri atë një simbol të instrumenteve folklorike-frymore të këtij vendi.”, vazhdoi ai.

Pas tij, fjalën e mori kompozitori, Valton Beqiri, i cili thotë se instrumenti muzikor “Okarina” përveç vlerave arkeologjike dhe historike, është i lidhur ngushte me jetën dhe veprën e instrumentistit Shaqir Hoti.

“Ai njihet jo vetëm si instrumentist dhe krijues, por edhe si personaliteti më i rëndësishëm i ruajtjes së traditës muzikore, përmes ndërtimit apo rindërtimit të instrumenteve frymore… Pa dyshim se njëri nga instrumentet që ai ka studiuar dhe ka punuar me pasion të veçantë është edhe Okarina. Dëshira e tij e madhe ishte që këto njohuri t’i përcjellë jo vetëm kolegëve dhe studiuesve, por në veçanti gjeneratave të reja”, thotë Beqiri i cili shton se në periudhën shtator 2019/2020, kishin organizuar nëpër disa shkolla të Kosovës punëtorinë me Shaqir Hotin, ku ai ka shpjeguar historinë e instrumentit, tingujt e instrumentit dhe bashkë me këta fëmije ka punuar prej argjilës në murin e madh të okarinave e që nga kjo periudhë datojnë edhe xhirimet në këtë dokumentar.

Pas këtij fjalimi, u promovua edhe dokumentari për Shaqir Hoti, ku paraqiste vetë instrumentistin e ndjerë duke krijuar instrumentin e Okarinës./ KultPlus.com

Përkujtohet kantautori dhe krijuesi i instrumenteve muzikore, Shaqir Hoti

Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit (MKRS) ka njoftuar se sot do të promovohet dokumentari “Okarina e Runikut” për nder të një vjetorit të vdekjes së Shaqir Hotit .

“SOT 10.04.2022 (e diel), do të bëhet promovimi i dokumentarit “Okarina e Runikut” për nder të një vjetorit të vdekjes së Shaqir Hotit, kantautor, instrumentist dhe krijues i Instrumenteve muzikore. Promovimi bëhet në Kino Armata, prej orës 16:00”, thuhet në njoftimin e MKRS-së./ KultPlus.com

“Watercycle”, mbrëmja e sotme që i dedikohet Shaqir Hotit

“Watercycle” është videoperformanca me koncept, muzikë dhe interpretim të Erëmira Çitakut, e që do të prezantohet sonte, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës prej orës 20:30, shkruan KultPlus.

Çitaku ka njoftuar se ky projekt është realizuar në bashkëpunim me kolegë dhe studentë të UP-së, si: Erëmira Çitaku – koncepti, muzika, interpretimi, Sintisajzerë – Liburn Jupolli, Video – Lum Çitaku

Zëri – Luan Durmishi, Zëri – Donika Dugolli

Flaut – Zanë Abazi, Flaut – Hysnije Latifaj

Flaut – Yllka Simnica, Mix & Master – Dren Suldashi, Kostumi – Flutura Dedinja, Fotografia – Shenoll Zehri

Dizajni – Ylber Cërvadiku, Marketing – Mensur Cakiqi, Webfaqja – Codeks./ KultPlus.com

Koleksioni i instrumentistit Shaqir Hoti u shpalos në Muzeun e Kosovës: Një model që duhet ndjekur

Era Berisha

Koleksioni privat i titulluar ”Rozeta”, i krijimtarisë së instrumenteve frymore së figurës së njohur Shaqir Hotit, sot u shpalos në hapësirën e Muzeut Kombëtar të Kosovës, ku të vendosua ishin instrumentet e ndryshme unike të vetë punuara nga krijuesi i papërsëritshëm që kompozoi mjaft krijime të muzikës tradicionale shqiptare, shkruan KultPlus.

Në këtë ngjarje, për të shënuar Ditën Ndërkombëtare të Muzeut, përveç artistëve, familjarëve dhe dashamirëve të muzikës së Hotit, të pranishëm ishin edhe drejtori i Muzeut të Kosovës Ajet Leci, Ministri Hajrulla Çeku, këshilltari i Çekut, Librun Jupolli si dhe artisti Ilir Shaqiri.

“Jam shumë i nderuar që kjo ekspozitë po mbahet në ambientet e Muzeut Kombëtar të Kosovës. Baca Shaqë edhe pse jo fizikisht me ne, krijimtaria e tij artistike do të jetojë për ne dhe shumë breza të ardhshëm. Kurse, veprat e tij artistike që po ekspozohen flasin më shumë sesa që ne mund të flasim”, nisi kështu fjalimin Leci për të shënuar aktivitetin e dytë me radhë në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të Muzeut.

Po ashtu, ministri Çeku është shprehur se po ndjen një kënaqësi të madhe për praninë e tij dy ditë radhazi në Muzeun Kombëtar e për të parë diçka të re.

“Sot është një moment i veçantë sepse figura e Hotit është një figurë mjaft komplekse me interpretimin muzikor, multinstrumentizmi, kompozimin, tekst shkrimin dhe ndërtimin e skenës muzikore në Kosovës”, thotë Çeku.

Sipas tij, potenciali i Hotit është një model që gjithmonë duhet ndjekur sepse Hoti përfaqësonte folklorin, natyrën e pasur, thjeshtësinë dhe madhështinë e Kosovës, tregimet e njerëzve të Kosovës.

“Ai komunikonte me të gjithë ku vetë pati një qasje të ndjeshme dhe vetë përkushtuese. Profesionalizmi i tij dhe vlerat e tij ndaj kombit tregojnë se Kosova është me fat që pati një njeri si ai”, përfundon Çeku.

Ndërsa, muzikanti Librun Jupolli foli për figurën e Hoti që për të ishte një shembull i rrallë i komunikimit.

“Ndoshta kjo është vetia e tij kryesore sepse secili artefakt në këtë ekspozitë është mjet komunikimi. Me instrumentet e tij ai takonte frymën, ajrin dhe erën për të komunikuar me gjuhën e muzikës, me gdhendjet në punëtorinë e tij, me pajisjet radiofonike, ai ishte kampion i komunikimit”, thotë Jupolli.

Sipas tij, këto veti janë të njohura nga të gjithë sepse ai kapërceu zhanre, stile e formate të llojllojshme artistike. Për Jupollin, komunikimi i Hotit kishte aftësinë për të transformuar, përshtatur, adaptuar me lehtësi folklorin me të gjitha rrymat e tjera.

Kështu krejt në fund, ky aktivitet u përmbyll me fjalën e rastit nga artisti Ilir Shaqiri.

“Jam shumë i lumtur që sot po tregohen këto vlera kulturore, etnografike dhe semiotike të kulturës tonë bashkëluftëtare të punuara nga një artist i veçantë që sot na la trashëgimi këto vlera që duhen të trashëgohen brez pas brezi”, përfundon Shaqiri.

Shaqir Hoti interpretonte në instrumente të shumta ku me mjeshtërinë e tij në veglat muzikore ai do të mbetet një identitet kulturor dhe do të mbahet mend edhe për shndërrimin e instrumentit të Okarinës në jetë që sot dashamirë të shumtë të muzikës mund ta shohin në Muzeun Kombëtar të Kosovës. / KultPlus.com

Kurti viziton punëtorinë e artistit Shaqir Hoti: Ne i detyrohemi kontributit të tij të pashoq

Kryeministri Albin Kurti ka vizituar shtëpinë dhe punëtorinë e artistit tashmë të ndjerë Shaqir Hoti.

Me këtë rast kryeministri Kurti ka thënë se Hoti me instrumentet dhe veprat e tij ai përcolli rrëfime njerëzish, tregime folklorike, idioma të veçanta të natyrës së folkorit, humor popullor, miqësi dhe urtësi të rrëfimeve dhe gurrës sonë popullore për shumë e shumë gjenerata që do të vijnë.

“Ne i detyrohemi kontributit të tij të pashoq. Ne kurrë nuk do të mund të bëjmë aq sa ka bërë ai, por së paku mund të bëjmë pjesën tonë për të mbrojtur, për të ruajtur dhe për të përçuar punën e tij brez pas brezi”, ka shkruar ndër të tjerash Kurti në statusin e tij në Facebook.

Më poshtë gjeni statusin e plotë të Kurtit.

Baca Shaqë, Mishërimi më i veçantë i trashëgimisë sonë kulturore, muzikore e shpirtërore, figurë që me punën e tij si…

Posted by Albin Kurti on Thursday, April 15, 2021

Osmani: Instrumentet e muzikës tonë burimore mbetën pa mjeshtrin e madh, Shaqir Hotin

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka reaguar pas vdekjes së instrumentistit të njohur kosovar Shaqir Hoti duke thënë se kavalli i tij pushoi por tingujt e tij do të jehojnë ndër breza.

Osmani, përmes një statusi në Facebook ka thënë se Hoti do të kujtohet përherë si njeriu që deshti, ruajit dhe kultivoi traditën shqiptare.

“Instrumentet e muzikës sonë burimore: okarina, fyelli e kavalli, mbetën pa mjeshtrin e madh Shaqir Hotin. Baca Shaqë iku në përjetësi duke lënë pas një trashëgimi të begatshme të punës së tij mjeshtërore në ruajtjen e traditës së punimit të instrumenteve frymore, por edhe kultivimin e muzikës sonë burimore. Kavalli i Bacës Shaqë pushoi, por tingujt e tij do të jehojnë ndër breza. Ai do të kujtohet përherë si njeriu që e deshi, ruajti dhe e kultivoi traditën tonë me devotshmëri deri në frymën e fundit! Qoftë i përhershëm kujtimi për mjeshtrin e instrumenteve – Bacën Shaqë!”, ka shkruar Osmani./ KultPlus.com

Hajrulla Çeku nderon figurën e Shaqir Hotit

Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku ka bërë homazhe para Teatrit Kombëtar për të nderuar figurën e Shaqir Hotit, i cili ndërroi jetë dje më 10 prill 2021.

Ai u nënshkrua në librin e zisë i cili ishte vendosur para Teatrit Kombëtar për këtë qëllim.

Kosova humbi njërin prej njerëzve më të urtë dhe më të dashur i cili me kapacitetin e tij profesional, intelektual e njerëzor kultivoi një pjesë tejet të rëndësishme të trashëgimisë sonë shpirtërore dhe ishte forcë e bashkimit të të gjitha fushave të tjera kulturore – veçanërisht të kulturës sonë muzikore”, ka shkruar Çeku. / KultPlus.com

Çeku: Kosova humbi njërin prej njerëzve më të urtë dhe më të dashur

Mbrëmë u bë e ditur se instrumentisti i njohur i Kosovës, Shaqir Hoti ka ndërruar jetë. Adhurues të tij e dashamirës të artit, e kanë konsideruar një humbje të madhe për artin shqiptar.

Ndër reagime të shumëta ka qenë edhe reagimi i ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku i cili përmes një statusi në rrjetin social Facebook, theksoi se kultura kosovarë ka humbur njërin prej margaritarëve të vet kulturor. Çeku poashtu ka potencuar se Kosovës dhe të gjitha sferave kulturore të saj, do t’i mungoj personaliteti, urtësia, profesionalizmi, inovacioni, kreativiteti dhe kultura e veçantë shprehëse e Hotit.

Më poshtë gjeni statusin e plotë të Çekut.

Ndërroi jetë Baca Shaqë!

Sot kultura kosovare humbi njërin prej margaritarëve të vet kulturorë, trashëgimorë e njerëzorë.

Kosova humbi njërin prej njerëzve më të urtë dhe më të dashur i cili me kapacitetin e tij profesional, intelektual e njerezor kultivoi një pjesë tejet të rëndësishme të trashëgimisë sonë shpritërore dhe ishte forcë e bashkimit të të gjitha fushave të tjera kulturore – veçanerisht të kulturës sonë muzikore.

Kosovës dhe të gjitha sferave të saj kulturore do t’i mungojë personaliteti, urtësia, profesionalizmi, inovacioni, kreativiteti dhe kultura e veçantë shprehëse e Bacës Shaqë.

Ministria e Kulturës dhe i tërë komuniteti muzikor i Kosovës ndajnë dhimbjen me familjen e z. Hoti në këto kohëra të vështira. / KultPlus.com

‘Malli për vendlindjen’, muzika e Shaqir Hotit që ende ngjallë emocione (VIDEO)

Instrumentisti i njohur kosovar, Shaqir Hoti, ka vdekur këtë të shtunë, shkruan KultPlus.

Hoti krahas krijimtarisë të madhe muzikore që la pas vetes, ishte i njohur edhe për punimin e  veglave frymore nga thesari i trashëgimisë kulturore artistike.

KultPlus sonte ju sjellë interpretimin ‘Malli për vendlindjen’ nga Shaqir Hoti, ku në secilin tingull përcillen emocione të mëdha./ KultPlus.com

Shaqir Hoti, burri që krijon prej avokados, arrave e bririt të lopës

Arbër Selmani

Një djalë i vogël i rritur në Rugovë të Hasit, afër Drinit. Djali i Xheladinit do të rritej shumë afër ujit e natyrës, gjithmonë me dashuri për gjuetinë e peshkut.

I vogël, po i njëjti djalë njomak do të niste të mësonte lojën në instrumente, pikërisht prej Xheladinit – ky një instrumentist jo i shkolluar. Emri i djalit të vogël është Shaqir, Shaqir Hoti, sot një burrë 84 vjeçar i cili në studion e tij të punës në Prishtinë nuk mund të ulet.

“Rrijmë në këmbë, është sëmundje profesionale” thotë Shaqiri derisa unë bisedoj me të në një hapësirë të vogël për simpatike të punës.

Sot, pak kush nuk e njeh plakun e bardhë Shaqir Hoti.

“Unë jam i bindur se këto instrumente me të cilat sot punoj, si fëmijë janë ngulitë thellë në trurin tim, dhe çdo gjë që ngulitet në fëmijëri është vështirë të shlyhet. Unë gjithmonë instrumentet i kam pasur afër, si fëmijë kam luajtur në to por nuk kam ditur t’i punoj” tregon axha Shaqir, siç më pëlqen ta thërras.

Disa kampionë të Akordeve të Kosovës. Nga majtas: Shaqir Hoti, Zef Tupeci, Enver Stafaj, Nexhmije Pagarusha, Isak Muqolli, Shahindere Bërlajolli-Stafaj. / Burimi: Micky Haxhiislami‎

**

Jo vetëm lojë në instrumente, por edhe studim dhe intervenim në tingullin e tyre 

Sot, ata njerëz të cilët e duan folklorin e instrumentet shqiptare, e njohin mirë Shaqir Hotin. Hoti, i cili ka përfunduar shkollën fillore në vendlindje, më pas shkoi në Prizren për të regjistruar shkollën e mesme të muzikës.

“Gjenerata ime komplet i kemi taku një terri të plotë informativ, dhe ishim fort të uritur për dije. Semimaturën, apo tetë vjeçaren e përfundova dhe mezi pritsha me shku dikah me u regjistru. As edhe një katërshe nuk e kam pasë, krejt pesëshe. Shumë arsimtarë më thojshin shko në normale, disa në gjimnaz, por atëkohë u hap Shkolla e muzikës. Vullneti për dije ishte i madh. Bashkë me një shokun tim çdo ditë kemi bo 50 kilometra, 25 ardhje e 25 vajtje, derisa nisi bora e madhe, prej Rugovës në Prizren kemi udhëtu, rruga atëherë ishte ma lakore sesa tash. Edhe atëherë instrumentet gjithmonë i kam pasë nëpër dorë, edhepse kemi ushtru tinëz sepse pa partitura nuk lejohej kurgjo” tregon Hoti.

Ai sot luan në instrumente, punon me to, i krijon ato, i studion ato, duket sikur edhe flet me këto instrumente. Qetësinë shpirtërore thotë se e gjen duke punuar me instrumente, knaqet i tëri sidomos kur dëgjon tingujt e parë të një instrumenti. Kurrfarë pushimi tjetër më të dëlirshëm nuk gjen Shaqiri, sesa në instrumente, sesa në ambientin e vogël poshtë shtëpisë së tij, aty prej nga ai punon me fyell, me kavall, me okarina, me pipëza, me gajde, me zumare, me instrumentet tjera.

Janë mbi 1500 instrumente në këtë hapësirë, prej të cilave Shaqir Hoti thotë se nuk është ndarë asnjëherë, në asnjë peripeci të jetës.

“Këtyre instrumenteve kurrë s’ju kam nda, edhe gjatë obligimeve tjera, edhe kur kam punu në arsim apo në Radio Prishtinë. Në Radio kam qenë në Orkestrën Popullore – si flautist, dhe isha ndër të parët si flautist. Aty kam punu deri në masat e dhunshme. Krahas krejt obligimeve tjera, instrumentin tradicional nuk e kam hekë nga dora, jam mundu me e rujt. Kam dashtë gjithmonë me lujt bukur në instrumente duke e shfrytëzu burimin dhe melosin burimor. Kam intervene edhe vetë në instrumente, në temperim, në tingull të duhur, hapsha e mbyllsha vrima deri vijsha tek niveli i lartësisë. Gjithmonë kam mendu kësisoj, që nëse kam jetë më të gjatë në pension nuk do të jem një pensionist i zakonshëm. Drejt me thanë, më dhimben nëse këto instrumente i lojmë në harresë, sepse kanë qenë shumë shekuj në këto treva” tregon Hoti.

Biseda përcillet me luajtje në instrumente, dhe unë ndoshta bëhem i bezdisshëm duke i kërkuar axhës Shaqir që të luajë enkas për mua. Megjithatë ai e lë shpirtin e tij në secilën lojë që i bën instrumenteve derisa e nxjerrë nga i njëjti shpirt edhe rrëfimin e tetë dekadave jetë.

Rrethohet prej fyellit të shokës/brezit, të cilin e ka shumë për zemër. Më larg qëndrojnë gajdet, të cilat i ka krijuar vetë prej shtofit dhe të cilat tash e 19 vite kanë ruajtur formën e tyre të mrekullueshme. Pipëzat nuk i ka larg, por as edhe instrumentet e vogla që janë krijuar prej arrave, bërthamës së avokados dhe bririt të lopës. Shaqiri jonë, çkado që gjen në natyrë provon ta kthejë në instrument.

“Fyelli i shokës dallon pak, dhe thirret kësisoj pasi bariu e ka futë në brez pasi ka luajt në të. Edhe për nga struktura dhe punimi është i thjeshtë, hapen gjashtë vrima dhe pjesa lart. Si diapoazon ka dy oktava, pra është i fuqishëm, ndërsa bashkë me zërin e fyellit dëgjohet edhe fryma e njeriut. Fyelli i madh apo kavalli, në turqisht e përdorin edhe çoban-kavall edhe një lloj tjetër që thirret nej, edhe atë e dua fort. Jam gjithkonë në hulumtime të timbrit, temperimit, të avancimit, aty ku ka mundësi ta shoh që një instrument mundet me ecë përpara” tregon Shaqir Hoti.

**
Tregim jete i ndarë në copëza të bukura mbushur plot melos popullor

Hoti i quan instrumentet si fatin e tij të mirë. Edhe jeta e tij është një tregim me fat.

“Në shkollë të mesme, drejtori ka qenë shqiptar, Lorenc Antoni. Atëherë as Prishtina dhe as Nishi nuk kanë pasur shkollë të muzikës. Lorenci më tha se kam vesh absolut dhe u bëra nxënës i tij në violonçelo. Deri në gjysmëvjetorin e dytë isha fort i mirë, aty përparova shumë. Rastësisht e dëgjoj një djalë malazez duke luajtur në flautë, i cili po bëhej gati për ushtrime në klasë. I thashë të ma jepte pak instrumentin sepse s’kisha pa me sy më parë këtë instrument. Tingujt i ngjasonin kavallit. E morra dhe e luajta një melodi tonën baritore – aty del profesori dhe më zuri me instrument në dorë. Shkojmë bashkë te drejtori dhe aty profesori i thoshte drejtorit që të bëhesha flautist. Lorenci refuzoi por më vonë pranoi sepse ai po largohej për të punuar në Radio Prishtinë. Kishim pak literaturë, por huazonim sidomos prej violinës. Prej aty u ktheva në fshat” tregon Shaqiri.

Ansambli Azem Bejta vitet 1970-ta. Nga majtas: Shaqir Hoti, Bajram Rrmoku, Rizah Spanca dhe Abdurrahman Svirca / Burimi: Micky Haxhiislami‎

Kthehet në fshat që të kontribuonte. Shtatë vite pas shkollës së mesme ai qëndron në fshat derisa vjen në Prishtinë në vitin 1967.

“Bile kom pritë shumë, sepse mu dhimbshin ata fëmijë atje ti la. Vij në Prishtinë, asokohe Rexhai Surroi ka qenë drejtor i Radio Prishtinës dhe ma nënshkroi vendimin e përhershëm si pjesë e formacionit të Orkestrit Popullor” vazhdon Hoti.

“Në orkestër e gjej drejtues Rexho Mulliqin – drejtues. Ai e donte shumë instrumentin tradicional, herë herë e fuste në orkestrime të këngëve por edhe nëpër turne kur shkonim, gjithsesi diçka nga këto instrumente i ka marrë me veti; fyellin, okarinën, kavallin….”

**
Berlin 1969

Punëtoria e tij është një punëtori e veçantë në të gjitha trevat shqiptare. Ka plot njerëz që punojnë instrumente, por Shaqir Hoti është ndër të paktët që e njeh intrumentin organikisht, njeh tingull për tingull. Madje ai i ka të shkruar për secilin instrument veç e veç mundësitë teknike të interpretimit, mënyrën e punimit, si të dalë tingulli.

I kanë premtuar se do t`ia botojnë këto shënime diku, njëjtë siç edhe i kanë premtuar se kjo punëtori do të mund të ishte pjesë e Muzeut. Deri sot, ai vetë thotë – “Premtimet kanë mbetë si zhag”.

Në njërin qosh të punëtorisë, një fotografi e vjetër bën dritë, Shaqir Hoti shihet sikur duke pirë cigare. “Veç osht grrithë letra, nuk jam me cigare” tregon Shaqiri. Në fotografi janë shtatë personazhe, mes tyre Shaqir Hoti dhe Nexhmije Pagarusha. Nexhmija është e vetmja grua, dy meshkuj të tjerë janë nga Serbia. Të gjithë janë me tesha kombëtare, në Berlin të Gjermanisë, në një festival ku ata morrën vendin e parë. Shaqir Hoti thotë se kurrë askush nuk ka shkruar për atë fitore.

“Në festival në vitin 1969 e përfaqësuam Jugosllavinë. Shkuam aty dhe ne ishim formacion me shtatë veta, gjashtë krymba, ndërsa shtetet tjera ishin me orkestër të madhe e me revyja simfonike me 100 e kusur veta. Në prova gjenerale dolëm si pula e lagt. Kangën e parë –“Bijnë tupanat në katër anët” e këndon Nexhmija e unë isha me çifteli, reagimi ishte i shkëlqyeshëm. Kanga e dytë –“Sytë për ty i kam të njomë” bukur mirë u nxeh publiku, ndërsa te kanga e tretë – “Baresha” ku unë isha shoqërues në flautë, Nexhmija u detyrua me u kthy në skenë disa herë. Fituam në festival. Të nesërmen vijnë Ambasada Gjermane dhe ajo Jugosllave e na urojnë për këtë sukses. Kthehemi në Kosovë bukur krenarë që e nxunëm vendin e parë, gazetat gjermane me 2 faqe të plota për atë rast, me Nexhmijen edhe veshjen kombëtare. Kanë kalu 50 vjet e kusur dhe kërkush asnjë germë se ka shkru për atë koncert”.

Këngën “Baresha”, Hoti e ka përcjellur me flautë, në versionin e saj origjinal.

“Rexha e ka ba melodinë, partiturën, aranzhimin, orkestrimin, ka nejtë derisa osht finalizu kanga nuk ja ka da, tekstin e ka bo Rifat Kukaj. Bile, janë mshelë dytë në banesë edhe deri e kanë kry kangën sjon dal prej qatyhit” tregon Hoti.

**

“E vërejta se gajdet po zhdukeshin, nuk dëgjoheshin kurkund fare”

Tregim që nuk ka të mbaruar, burrë që nuk njeh lodhje, me misionin e tij të vetëm në jetë nxjerrjen e instrumenteve shqiptare nga terri i lashtësisë, drejt dashurisë për tënden, për autentiken, për zanafillën, për muzikën burimore e folklorin.

Sikur gishtat e dorës, të pandashme dhe secila e rëndësishme, janë edhe instrumentet në të cilat axha Shaqir punon e luan. Prej pipëzës, një instrument i vogël që punohet prej kashtës dhe degës së shtogut e kaçës, jetëshkurtër, deri te kavalli e bishtnicat-gajdet, ky njeri i 84 vjeshtave e dimrave ka ende shumë energji dhe dashuri për çdo ditë të jetës.

Shaqir Hoti me gajde / Fotografia: Arbër Selmani

 “Sidomos me gajdet, e vërejta që ky instrument nuk dëgjohej kurkund fare. Fillimisht gajdet i futa në orkestrimin e një prej këngëve të Shyhrete Behlulit, dhe nga ajo instrumenti thuajse është gjallë” tregon Shaqiri. Njëra gajde, më e moçme, është prej lëkurës së qengjit e kecit së cilës i duhet qumështi për ta mbajtur të njomë e të botë.

“Unë bëra çmos që t’i avancoj gajdet. E kam këtu njërën me shtof e cila mrena ka kese të madhe të najllanit. Që 19 vite e testoj dhe asnjëherë nuk ka problem, nuk i bjen era e keqe, as s’don ly as s’don ngjy”.

Dhe unë e gjej në punëtori këtë njeri me zemër të mirë, duke punar pikërisht një pjesë të gajdeve.

“Gjithmonë kam dashur ta prekë intrumentin, mos ta dëmtoj. Tek gajdet gjithmonë ka qenë problem pëlqesa apo burdani, në jug i thonë iso – tingujt e barabartë. Arrihej unison i plotë i tingujve por shpesh humbte. Unë me anë të një unaze në gajdet e mia e kam anashkalu këtë problem” tregon Shaqiri.

**

Kjo dashuri e pashterrur për okarinën, pa lënë anash edhe instrumentet tjera

Okarinën e ka shumë për zemër. Ka disa okarina të shpërndara në këtë hapësirë të vogël ku punon Shaqiri, por secila prej tyre përbën një copëz të zemrës.

“Viteve të fundit jam angazhu shumë me okarinën origjinale e cila osht gjetë në Runik afër Skënderajt. U gjetën asokohe shumë objekte, e unë shkova sepse dëgjova për okarinën. Isha i interesum me e pasë instrumentin frymor. Pas disa kohe doli në Muze dhe u ekspozua, por nuk mundej me u hapë përpos kërkesave zyrtare. Kështu okarina kurrë nuk ra në dorën teme. Pas luftës erdha me gëzim që do ta gjejmë okarinën e do ta prek, por ajo ishte zhdukur bashkë me qindra artefakte tjera, për fatin e të cilave nuk dihet. Edi Shukriu më dha informata të shkëlqyeshme dhe ma përshkroi këtë okarinë, pasi ajo e pati në dorë, unë isha me dy mendje a ishte ma e shtypur apo cilindrike. Doli të jetë krejt cilindrike. Mi dha krejt masat e saj, me fotografinë origjinale të instrumentit” e fillon tregimin e okarinës Shaqir Hoti.

“Pjesa ma e gjatë ishte 8 centimetra, pjesa e gjerë 6 centimetra. Vrimat poshtë nuk i ka bash drejtë. Unë e kopjova më pas. Isha gjithmonë në dyshime a ka qenë instrument ritual a paramuzikor, dhe pas një kohe bukur të gjatë të hulumtimit e vërejta se ky instrument ka një tingull të msheftë, prandaj më nuk do ta quaj instrument paramuzikor por instrumental sepse i ka tingujt e vet”

“Jam i sigurtë se secili instrument në vete ka mesazhin e tij, njëjtë edhe vegëlpunuesi i saj. Shembull, tek okarina janë 12 viza në pjesën horizontale, ndërsa vertikalisht janë 7. Pra 7 me 12. 7 në mitologji ka pasë shumë rëndësi, për 7 ditë është krijuar bota, 7 male, 7 kodra, pra kush e ka krijuar ka dashur të thotë diçka me të” tregon Shaqiri.

Edhe ai vetë, në çdo instrument e gdhendë emrin e tij. Në një fotografi dhuratë prej miqve të tij nga Italia, në të katër anët e fotografisë ai ka krijuar instrument, katër fyella të ndryshëm.

Krijon në dru, instrumente në formë shqiponje, në formë të ndonjë shpendi. Një okarinë e bukur e bardhë është krijuar në lajthi, një tjetër në vezën e makushit e strucit.

Një fyell, duke e krijuar i dha zor shumë, e dëmtoi në njëfarë mënyre. Poshtë fyellit e shkroi: Në duart e kqija prishet, dështon humb!

Për fund, e pyes axhën Shaqir se cili është mesazhi i tij për rininë, për njerëzit që i duan instrumentet dhe muzikën e bukur.

“Kërkush nuk po ngan t`punoj me këto instrumente, ti bëjë për vete. Çdo popull e ruan me xhelozi instrumentin e traditës. Kemi pas bo kërkesë me e hapë një shkollë për këto instrumente apo kjo të jetë si një lëndë mësimore në shkollë të muzikës. Edhe këtu para premtime por jo realizime” sqaron axha Shaqë.

Vazhdon të kalojë kohën e tij në punëtori, krejt kohën në eksperimente, me okarinë nga argjila e dheu. Verës del rreth liqejve, edhe nëpër mal. Asnjëherë nuk punon në vetëm një instrument, herë shkon tek njëri e herë tëk tjetri.

“Kam përkrahje edhe sot, edhe gjithmonë kam pasur, prej familjes. Djemtë nuk u angazhuan në këtë drejtim sepse të punosh një fyell për treg – më mirë është me ja bo një argat dreqit. Nuk vlerësohet. Shpesh ndoshta një instrument t’i merr 2 ditë kohë për me u shitë për 2-3 euro. Si instrument bjen poshtë rëndësia, jo mundi i personit. Diaspora është e interesuar me i ble këto instrumente, më shumë” tregon Hoti.

(Ky botim është prodhuar me përkrahjen e Bashkimit Evropian. Përmbajtja e këtij botimi është përgjegjësi e autorit Arbër Selmani dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si qëndrim i Bashkimit Evropian ose BIRN-it ose AGK-së ). 

DAM solli përmes Shaqir Hotit historinë e lashtë të okarinës dhe neglizhencën ndaj instrumenteve tradicionale

Alberina Haxhijaj

Sot, zhvillimi teknologjik është bërë shumë i rëndësishëm. Të ngjitur pas pajisjeve elektronike është bërë e zakonshme të shohësh njerëz gjersa kalojnë rrugës me çanta për këto pajisje. Një çantë të tillë klasike, ngjyrë të zezë, për laptop e mbanë edhe muzikanti 83 vjeçar Shaqir Hoti. Mirëpo, për dallim nga njerëzit e tjerë, në vend të laptopit, në çantë ai mbanë një copëz të  trashëgimisë muzikore të tij por edhe të Kosovës. Me dhjetëra okarina, fylla dhe madje edhe një gajde e punuar me material të xhaketës së djalit të tij, zënë vend në këtë çantë. Instrumente të cilat ai i luan shumë bukur dhe i ka realizuar vet.

Në çantën e tij, në mesin e instrumenteve frymore gjenden edhe kopje të okarinës më të vjetër të gjetur në trojet shqiptar, në Runik, instrument ky të cilin ai asnjëherë nuk e parë, pasi që u morë nga autoritet serbe gjatë pushtimit të Kosovës, mirëpo për të cilën ndjeu çdo herë një dashuri të jashtëzakonshme. Kjo dashuri e fuqishme e shtyri që të bisedonte me arkeologen Edi Shukriu, arkeologia e cila e pati në dorën e saj okarinën origjinale, në përpjeke për të mësuar më shumë sesi ishte origjinali në mënyrë që të krijonte një të tillë edhe vet. Një gjë të tillë ai e arriti pasi që ndërtoi okarinë nga argjira, druri e plastika, por edhe nga çdo material i fortë që i ra në dorë si lajthia e arra.

“Mund të them se kjo është një sëmundje, mirëpo një sëmundje e bukur. Çdo gjë që shoh dhe është e fortë mendoj sesi mund ta shndërroj në okarinë”, u shpreh Hoti duke buzëqeshur para të pranishëmve që erdhën për të dëgjuar historinë e tij sot, në “Shtatëmbëdhjetë” në kuadër të Festivalit DAM.

Shaqir Hoti është muzikant që tërë jetën ia dedikoi punimit e studimit të instrumenteve burimore, e në veçanti okarinës. Tash i pensionuar, jeton në Prishtinë dhe vazhdon të hulumtojë instrumentet tradicionale dhe të kompozojë për to. I lindur në Rogovë të Hasit të Prizrenit, (1936) në një familje me traditë në fushën e muzikës, Shaqir Hoti nuk e pat të vështirë lidhjen me instrumentet dhe muzikën. Pas ushtrimit të profesionit të mësuesit në Has, Hoti transferohet në Orkestrën e Radio Prishtinës si instrumentist profesionist, duke qenë se ai pa problem mund të interpretonte në instrumente me frymë, konkretisht në flaut dhe në ato me tela, çifteli.

“Në vendet tjera edhe në shkolla mbahet lënda ‘Instrumentet tradicionale’ kurse te ne kjo na mungon, dhe nga kjo rrjedhë edhe interesimi shumë i vogël. Kushdo që i ka dëgjuar meloditë tona dhe këngët popullore i ka vlerësuar shumë, pasi që fjalitë tona muzikore janë shumë konstruktive dhe të gjitha ato janë shoqëruar me këto instrumente, mirëpo për fakt të keq kujdesi mungon”, thekson Hoti duke vendosur mbi tavolinë punimet e tij.

Përveç çantës së veçantë që ka Hoti i njohur si Baca Shaqir, e ku mbanë me vete disa instrumente,atë shpesh mund ta shihni edhe me një bastun në dorë. Mirëpo bastuni i tij është po aq i magjishëm dhe intrigues sa është edhe puna e tij. Shkopi i gjatë i bastunit të tij shndërrohet në një fyell të cilit ai i bie pasi që ia largon dorëzën të cilin ja ka vendos për tu mbajtur për të. Krijuesi i mbi 1 mijë instrumentesh tregohet shumë kreativ me punimet e tij, ai ka krijuar edhe një okarinë në formë mollëkuqe. Madje duke eksperimentuar me këtë instrument dhe duke i shtuar vrima, këtë instrument ai e ka dërguar deri në oktavë.

“Instrumentet tona tradicionale janë duke u braktisur me të madhe pasi që njerëzit janë duke kërkuar instrumente të cilat kanë tingullin e vet, instrumente të fabrikuara dhe nuk dëshirojnë me u lodh me instrumente tona tradicionale”, shprehet Hoti. Mirëpo, sipas tij këto instrumente të vjetra popullore dhe meloditë e tyre mund të ri-aranzhohen dhe të vendosen brenda veprave të ndryshme moderne dhe me punë e dashuri, sipas tij ai gërshetim do jetë shumë i bukur.

Një modifikim të tillë e sheh si të rëndësishëm edhe festivali DAM, u shpreh muzikologia Rreze Kryeziu, e cila theksoi se përmes këtij diskutimi, festivali dëshiron që të ktheje vëmendjen tek tingujt e lashtë dhe te mënyra sesi ato mund të ndërthuren në kontekstin modern.

 “Sot kemi rastin që të njoftohemi me të vetmin instrument muzikor të gjetur në Kosovë e që është identifikues i kulturës për ne. Dëshirojë të theksoj se përveç problemeve ekonomike, politike, sociale, ne kemi edhe probleme të tjera të shumta sa i përket krijimit të një fondi të instrumentaliumit në shtetin tonë. Megjithatë, ka disa botime, hulumtues, muzikologë, historianë, arkeologë në Kosovë të cilët janë marrë me këto hulumtime dhe i kanë prezantuar dhe reprezentuar ato, mirëpo fatkeqësisht edhe ai fond i zbuluar e i promovuar nga ata mbetet akoma i debatueshëm”, u shpreh ajo.

Në anën tjetër Brikena Hoxha nga Iniciativa Kosovare për Stabilitet, u shpreh se një nga pikat kyçe për këtë organizatë është edhe trashëgimia kulturore dhe se ata do të vazhdojnë të promovojnë punën e Bacës Shaqir, mirëpo sipas saj këtë nuk duhet ta bëjnë vetëm organizatat por institucionet. Për të është shumë e rëndësishme një gjë e tillë pasi që Shaqir Hoti është i vetmi i cili punon okarinën dhe pas largimit të tij nga kjo jetë do të shuhet edhe ky instrument.

“Trashëgimia shpirtërore, përfshirja e muzikës, artit, e të tjerë që përbëjnë edhe pasurinë me të madhe të një shoqërie në Kosovë ka mbetur akoma pa vëmendje të mjaftueshme. Disa nga praktikuesit e trashëgimisë jo materiale, shpirtërore tashëm si Baca Shaqë janë mjaftë të vjetër në moshë dhe në mungesë të tyre dhe të aftësive që ata kanë, këto instrumente edhe do të zhduken”, tha ajo duke shtuar se prandaj kanë realizuar edhe takime e punëtori me njerëz të tillë në mënyrë që kjo pjesë e trashëgimisë të bartet edhe tek brezat e rinjë dhe të mbijetojë.

Aktivitetet në kuadër të edicionit të katërmbëdhjetë të Festivalit DAM do të vazhdojnë edhe gjatë ditëve në vijim./ KultPlus.com

Thaçi dekoron Shaqir Hotin për kultivim të veglave frymore të traditës

Presidenti i vendit Hashim Thaçi, ka dekoruar me titullin ‘Mjeshtër i merituar’ artistin Shaqir Hoti.

Mjeshtri Shaqir Hoti ka kultivuar veglat frymore të trashëgimisë sonë popullore, veçanërisht okarinën, një prej instrumenteve më të lashta muzikore, ka vlerësuar Thaçi.

Shaqir Hoti u lind me 14 qershor në Rogovë të Hasit. Muzicient që tërë jetë i dedikoi punimit e studimit të instrumenteve burimore, e në veçanti okarinës ilire.

“BACA” sonte në Lumbardh

Sot e hënë me fillim nga ora 20:00 në Lumbardhi në Prizren, do të mbahet koncerti “BACA”, shkruan KultPlus.

Pjesë e këtij koncertit do të jetë Shaqir Hoti, muzicienti që tërë jetën i dedikoi punimit e studimit të instrumenteve burimore, e në veçanti okarinës ilire.

Shaqir Hoti do të jetë i shoqëruar nga muzicientët: Armend Xhaferi, Ilir Bajri dhe Nesim Mexhuni./ KultPlus.com

Në hapje të festivalit “Hasi jehon”, Shaqir Hoti nderohet me mirënjohje për vepër jetësore

Në hapje të festivalit “Hasi jehon”, Shaqir Hoti nderohet me mirënjohje për vepër jetësore
Mbrëmjen e të enjtes në Gjonaj të Hasit nisi edicion i 29 i festivalit “Hasi jehon”. Edhe këtë vit hapësira përpara Shtëpisë së Kulturës ishte e mbushur me dashamirë të folklorit burimor.


Ekspozita e prodhimeve të bukës, dhe ekspozita e fotografive të aktivitetit të ShKA “Malësori” i
paraprinë programeve të organizmave kulturore që e ruajnë folklorin burimor.
Haziz Hodaj drejtor i Festivalit, në hapje të ekspozitës tha para të pranishmëve se para fillimit të programeve të ShKA-ve që do të performojnë në skenën e festivalit, tashmë tradicionalisht pjesë e festivalit janë edhe ekspozita e prodhimeve të bukës, dhe ekspozita e fotografive të aktivitetit të “Malësorit”.

Në ekspozitën e prodhimeve të bukës dhe ekspozitën e fotografive të aktivitetit të ShKA “Malësori” morën pjesë: kryetari i Komunës së Prizrenit Mytaher Haskuka, zv.ministri Bujar Nerjovaj, kryesuesi Artan Abrashi, nënkryetari Eshref Memaj, prokurori Sylë Hoxhaj dhe shumë mysafirë të tjerë.
Kryetari i Prizrenit Mytaher Haskuka premtoi mbështetje më të madhe për rritje të festivalit “Hasi jehon”

Ai duke e përgëzuar organizatorin për punën e madhe që ka bërë tha se do ta mbështes festivalin më shumë në vitet e ardhshme.

Shaqir Hoti: “Këta tinguj i kam marrë në Has dhe po i kthej në vendin e vetë”

Pas paraqitjes së ShKA “Malësori”, drejtori i festivalit Haziz Hodaj duke e ftuar Shaqir Hotin për ta marr mirënjohjen për vepër jetësore tha se Shaqir Hoti është hasjani më të cilin krenohet i gjithë Hasi.

“Jam këtu për një arsye, për ta ftuar para jush profesorin e muzikës, Shaqir Hotin njeriun që tërë jetën ia ka kushtuar folklorit burimor, ruajtjes dhe kultivimit të tij, përpunimit të instrumenteve frymore, dhe nxjerrjes nga ato të tinguj të magjishëm. Shaqir Hoti është hasjani me të cilin krenohemi” tha Hodaj.

Shaqir Hoti, pasi e pranoi mirënjohjen për vepër jetësore, i emocionuar, në fjalën e tij të shkurt por shumë domethënëse tha “këta tinguj i kam marrë në Has dhe po ua kthej këtu në vendin e vetë”.
Në vazhdim ai bashkë me ShKA “Malësori” me tingujt magjik të instrumenteve që i ka punuar vetë e hapën edicioni e 29 të festivalit “Hasi jehon”.

Në natën e parë përveç ShKA “Malësori” me programet e tyre u paraqitën: Pallati i Kulturës “Pjetër Bogdani” nga Kruma e Hasit të Shqipërisë, ShKA “ Bajram Curri” nga Krushë e madhe, ShKA “Zëri i LLapushës” nga Carralluka e Malishevës, ShKA “Jonuz Ramadani” nga Vitia, ShKA “Bajram Shabani” nga Kumanova, ndërsa mbrëmjen e parë do ta mbyll AAF “Rugova” nga Peja./KultPlus.com