Nuk e kam ditur, nuk e kam besuar, se Aleanca dhe PDK-ja e, deri diku, edhe Nisma, do ta përjetojnë aq rëndë humbjen e pushtetit! Ajo që dëgjuam sot në sallën e Kuvendit, e konfirmon katërçipërisht këtë fakt. Në vend se të kërkojnë falje për degradimin që i bënë shtetësisë së Kosovës dhe institucioneve të saj; për vjedhjet dhe mashtrimet; për nepotizmin dhe korrupsionin galopant; për arsimin dhe shëndetësinë e rrënuar; për skandalet e panumërta; për pasurimin e tyre të paskaj dhe për varfërimin e qytetarëve të Kosovës, që udhëheqja e derisotme ua nxiu jetën dhe ua vrau shpresën, deputetët e këtyre partive, të nxitur nga liderët e tyre, derdhën tirada të pafund gënjeshtrash, shpifjesh e akuzash në adresë të Albin Kurtit dhe të LVV-së e, pjesërisht, edhe ndaj partnerit të saj të koalicionit, LDK-së. Është e qartë si drita e diellit se humbjen e pushtetit shumëvjeçar këto parti po e përjetojnë si tragjedi./KultPlus.com
Eurovizioni po afron dhe Arilena Ara, si çdo konkurrent tjetër në eventin më të madh muzikor në Europë, po punon lidhur me performancën e saj. Ekskluzivisht nga burime pranë redaksisë, “News31” mëson detaje të reja mbi atë çka pritet të shohim së shpejti.
“Shaj” u kthye në të preferuarën e publikut shqiptar, e siç zbuloi vetë këngëtarja në intervistën post-festival, balada do të këndohet në gjuhën angleze në skenën e Eurovizionit. Lidhur me përfaqësimin e këngës në këtë festival, po punojnë dy producentë fitues të çmimeve “Grammy”. Versioni i “Shaj” në anglisht është punuar dhe riorkestruar në njërën prej studiove muzikore më të mëdha në botë, ku artistë si Michael Jackson u kanë dhënë jetë projekteve të tyre.
Në Eurovizion, do të dëgjojmë një baladë më radiofonike e me tendenca të rrymës pop, normalisht, duke i qendruar besnikë identitetit të “Shaj” në gjuhën shqipe. Me pak fjalë, pritet që Arilena të na befasojë në skenën gjigante të festivalit.
Al Pacino tërhoqi vëmendjen në çmimet BAFTA, por jo për shkak të veshjes, por për faktin se u rrëzua në tapetin e kuq.
Aktori i famshëm 79-vjeçar ishte i shoqëruar nga e dashura e tij Meital Dohan, 40 vite më e re se ai.
Nga fotot, Dohan duket e shokuar kur sheh partnerin e saj të rrëzohet, përpara se ta ndihmojë të ringrihet.
Al Pacino ishte i nominuar për çmimin e aktorit më të mirë joprotagonist, për rolin e tij si Jimmy Hoffa në filmin “The Irishman”, por ky çmim shkoi për Brad Pittin./KultPlus.com
Ky artikull frymëzues për herë të parë u botua në revistën “Reader’s Digest” disa vite më parë. Bëhej fjalë për historinë e një mësueseje të jashtëzakonshme, Helen Mrosla, e cila ia arriti që t’i bënte nxënësit e saj të besonin te vetja vetëm me një veprim.
Sot, po e shpërndajmë me ju këtë mësim kaq të vyer, i cili nuk do t’ju lërë dhe aq indiferentë.
Një ditë, një mësuese matematike nga Minnesota përgatiti për nxënësit e saj një mësim shumë interesant. Ajo u kërkoi nxënësve të rendisnin në një copë letër emrat e të gjithë shokëve të klasës. Më pas u kërkoi që të mendonin për gjënë më të bukur për secilin prej shokëve dhe ta shkruanin përkrah emrit të tyre.
Në fund të mësimit, çdo nxënës mbante në dorë letrën e vet. Ishte e premte. Gjatë fundjavës mësuesja lexoi të gjitha fletët. Emrin e secilit nxënës e shkroi në një fletë të veçantë dhe bashkoi të gjitha mendimet e bukura që kishin shkruar fëmijët. Të hënën tjetër i dha çdo nxënësi letrën e vet.
Fëmijët ishin kaq shumë të kënaqur sa klasa gumëzhinte nga komentet: “Me të vërtetë mendojnë shokët kështu për mua?!” “Nuk e dija se ndokush do më pëlqente kaq shumë!”. Ata nuk i diskutuan rezultatet gjatë orës së mësimit, por mësuesja e dinte se ia kishte arritur qëllimit të saj. Nxënësit besonin në vetvete.
3 vite më pas, një nga këta nxënës, Mark Eklund, u vra në Vietnam. Funerali u mbajt në Minnesota, kështu që shumica e shokëve të klasës së Markut bashkë me mësuesen ishin të pranishëm në ceremoninë mortore.
Pas funeralit, shumica e shokëve të klasës u mblodhën në shtëpinë e tij bashkë me mësuesen Helen Mrosla. Prindërit e Markut ishin aty duke pritur ngushëllimet dhe babai i tij i tha mësueses: “Duam të të tregojmë diçka” – dhe nxori nga portofoli një copë letër të palosur. “Ia gjetën këtë letër Markut ditën kur u vra. Faleminderit shumë për këtë që keni bërë. Siç mund ta shihni, Marku e ka ruajtur si një thesar të çmuar.”
“E dija pa e parë fare se letra ishte ajo e shumë viteve më parë, në të cilën kisha renditur të gjitha gjërat e bukura që çdo shok i Markut kishte shkruar për të”, – tha mësuesja në një intervistë. “Në atë moment, ish-nxënësit e mi, që ishin të pranishëm në shtëpinë e Markut filluan të nxirrnin nga portofolët letrat e tyre.
Charlie më buzëqeshi dhe më tha se e mbante listën e tij në tavolinën e punës. Ndërsa gruaja e Chuck-ut tha se kjo letër ishte në faqen e parë të albumit të fotografive të dasmës së tyre. Pothuajse të gjithë nxënësit e kanë ruajtur letrën e tyre.
Ishte i vetmi moment kur u ula dhe fillova të qaj. Qava për Markun dhe për të gjithë shokët e tij që nuk do ta shihnin më kurrë atë.
Jemi kaq shumë të ngarkuar me ritmin e ditës dhe i përkushtohemi kaq shumë detyrimeve tona, saqë harrojmë se një ditë do të vdesim. Dhe nuk e dimë se kur do të vijë kjo ditë.
Ndaj, ju lutem, thuajini njerëzve që doni dhe i keni për zemër se sa të veçantë dhe të rëndësishëm janë për ju. Thuajani para se të jetë shumë vonë.” / KultPlus.com
Organizatat GLPS, BGF, INDEP dhe GAP sot kanë dorëzuar kallëzim penal ndaj sekretarit të Përgjithshëm në Ministrinë e Mjedisit për veprimet e tij lidhur me rastin e ndërtimeve në hapësirën e Liqenit të Badovcit.
Me rastin e dorëzimit të kallëzimit penal pranë Prokurorisë Themelore në Prishtinë, përfaqësuesit e organizatave në fjalë kanë mbajtur një konferencë për media para gazetarëve ku i kanë treguar arsyet për dorëzimin e kallëzimit penal, njofton Klan Kosova.
Zyra e Sekretarit të Përgjithshëm të MMPH-së, kundërligjshëm ka detyruar/obliguar Drejtorinë e Urbanizmit në Komunën e Prishtinës që të procedoi kërkesën për kushtet ndërtimore duke u thirrur gabimisht në nenin 20 dhe 21 të Ligjit për Ndërtim. Kjo ngase i njëjti ka detyruar/obliguar Drejtorinë e Urbanizmit në Komunën e Prishtinës që të veproj duke anashkaluar vendimin e Qeverisë së Kosovës nr. 16/127, datë 24.04.2013, i cili shprehimisht, në nenin 11, par.4, nënpar. 4.3, zonën në të cilën kërkohet lëshimi i kushteve të ndërtimit e parashihet si zonë e ndaluar për ndërtim.
Ky detyrim është i kundërligjshëm për faktin se disa nga parcelat kadastrale të cilat përmenden në kërkesë, hyjnë në zonën mbrojtëse të liqenit akumulues-Badovcit dhe në çfarëdo lloj situate ndërtimi i çfarëdolloj objekti për turizëm, rekreacion ose objekte të tjera të cilat do të mund të rrezikonin cilësinë e ujit, nuk do të mund të lejohej dhe zgjatja e procedurave administrative deri në shterjen e të gjitha mjeteve juridiko-administrative do të duhej të dërgonte në rezultatin e njëjtë, pra mos lejimin e ndërtimit të çfarëdo objekti që do të mund të rrezikonin cilësinë e ujit. Kjo ngase një gjë e tillë është e përcaktuar në Vendimin e Qeverisë nr. 16/127, vendim ky që ka fuqi mbi të gjitha aktet tjera komunale dhe çdo institucion shtetëror duhet të garantoj për zbatimin e tij.
Realizimi i ndërtimit të kompleksit të shtëpive individuale të banimit, në atë zonë do të ndikonte negativisht në biodiversitetin, ndotje të ambientit, tokës ose ujit, e si rrjedhojë do të binte në kundërshtim me aktet ligjore në fuqi, me theks të veçantë me Ligjin për Mjedisin dhe Vendimin e Qeverisë me nr.16/127. Andaj, në këto rrethana, konsiderohet se janë përmbushur të gjitha elementet e veprës penale në tentativë “Lejimi i kundërligjshëm i ndërtimit apo drejtimit të fabrikave dhe instalimeve që ndotin mjedisin”e paraparë në Nenin 340,par.1, i cili parasheh që “Kushdo që duke shkelur ligjin mbi mbrojtjen e mjedisit, lejon ndërtimin apo instalimin e fabrikës ose drejton apo menaxhon fabrikën ose instalimin në të cilën kryhet veprimtari e rrezikshme dhe me këtë rrezikon të shkaktojë vdekjen apo lëndimin e rëndë trupor të ndonjë personi, ndotë mjedisin, ajrin, tokën apo ujin ose shkakton dëm në shumë prej pesëmijë (5.000) Euro apo më shumë të kafshëve, bimëve ose pasurisë, dënohet me gjobë ose me burgim deri në katër (4) vjet”, lidhur me nenin 28, par. 1 të Kodit Penal të Republikës së Kosovës, ku thuhet: “Kushdo që me dashje ndërmerr veprime për kryerjen e veprës penale por vepra nuk është kryer ose elementet e veprës penale nuk janë realizuar, konsiderohet se ka tentuar të kryejë vepër penale”.
Meqenëse me vendimet e lëshuara nga Ministria, janë aprovuar të gjitha ankesat që pala ka bërë ndaj refuzimeve nga ana e Komunës, vërehet tentimi i tij që të ndërhyjë në një proces për të cilin çfarëdo procedure që do të zbatohej, përfundimi do të ishte i njëjtë. Dhe rrjedhimisht tendenca e tij për të treguar të kundërtën, si qëllim për ta ç’orientuar palën që ka parashtruar kërkesë për lëshimin e kushteve ndërtimore , në një zonë e cila është e ndaluar për ndërtim, paraqet dyshim të bazuar mirë se janë plotësuar elementet e veprës penale të Mashtrimit nga neni 323, par.1 të Kodit Penal të Kosovës..
Lidhur më këtë rast, Sekretari i Përgjithshëm i MMPH-së, duke e shfrytëzuar pozitën e tij zyrtare dhe me dyshimin se i njëjti ka pasur për qëllim që t’i shkaktojë dëm personit tjetër ose që t’i shkel të drejtat e personit tjetër, në këtë rast duke dëmtuar zonën e mbrojtur –Liqenin akumulues të Badovcit, ka nxjerrë vendime më të cilat i’a ka imponuar Drejtorisë së Urbanizmit të Komunës së Prishtinës, që edhe pas dy refuzimeve, të bëjë lëshimin e kushteve të ndërtimit. Prandaj, ekziston dyshimi se me këto veprime janë konsumuar elementet e veprës penale “Keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar” nga neni 414, par.1, i Kodit Penal të Republikës së Kosovës.
Përveç pjesës së lartcekur, këto veprime bien në kundërshtim edhe me dispozitat e Ligjit për Ujërat e Kosovës, përkatësisht në nenin 26 paragrafi 2, ku ndalohet kryerja e të gjitha punëve të cilat shkaktojnë ndryshimin në gjendjen ujore. Po ashtu, në nenin 66 të këtij ligji, përcaktohet mbrojtja dhe ruajtja e zonave të mbrojtura ujore, ku në këtë grup bën pjesë edhe Liqeni akumulues i Badovcit, i shpallur me vendimin e Qeverisë nr.16/127. Njëkohësisht, me të njëjtin ligj, në nenin 67 përcaktohet se në rastet kur mund të rrezikohen kushtet cilësore apo sasiore, në zonën e mbrojtur ujore, mund të ndalohen ose kufizohen aktivitetet e pronarëve apo poseduesve të tokës, situatë kjo që i përshtatet rastit konkret.
Edhe Ligji për Mjedisin, në nenin 8, përcakton se shfrytëzimi dhe mbrojtja e resurseve natyrore bëhet përmes planifikimit për ruajtjen e cilësisë dhe llojllojshmërisë së tyre, në përputhje me kushtet dhe masat për mbrojtjen e mjedisit të përcaktuara me këtë ligj dhe ligjet e veçanta. Rrjedhimisht, ky ligj vendos kritere dhe kushte të cilat duhet të respektohen në çfarëdo situate në çdo rast kur rrezikohet mjedisi, gjë e cila është tentuar të injorohet me veprimet e ndërmarra nga Sekretari i Përgjithshëm i MMPH-së, përmes vendimeve të drejtuara drejtë Drejtorisë së Urbanizmit të Komunës së Prishtinës
Në këtë rast nuk janë marrë parasysh as dispozitat e Udhëzimit Administrativ nr.15/2017 të datës 08.12.2017, për kriteret për përcaktimin e zonave të mbrojtura sanitare të burimeve të ujit. Me veprimet e tij, Ministria ka rënë në kundërshtim me dispozita e nenit 4 ku thuhet se përcaktimi i zonave të mbrojtura sanitare bëhet me qëllim që të mbrohen burimet e ujit nga ndotja e qëllimshme apo e rastësishme e cila mund të ketë efekte negative në kapacitetet dhe vetitë natyrale të burimeve të ujit. Kjo duke pasur parasysh edhe faktin se në nenin 18, par.1, i po këtij Udhëzimi Administrativ përcakton se Zona e II-të sanitare përfshinë kufirin prej 500 (pesëqind) metra nga vepra ujëmarrëse. Kjo nënkupton që brenda kësaj hapësire, ashtu edhe siç e parasheh Vendimi i Qeverisë nr.16/127, si dhe aktet ligjore në fuqi, ndalohet çdo lloj ndërtimi i objekteve, e aq me pak i atyre objekteve me karakter rekreativ apo të banimit sepse të njejta do të mund të ndikonin negativisht në biodiversitetin e florës dhe faunës, cilësinë e ujit etj. Shprehimisht këtë ndalesë e përmban edhe neni 13, paragrafi 1.10 lidhur me nenin 15 të këtij Udhëzimi Administrativ, kjo për shkak se ekziston rreziku se me ndërmarrjen e veprimeve të tilla mund të ketë pasoja në burimin e ujit, qoftë në kuptim sasior apo cilësor./KultPlus.com
Kur Brady Smigiel realizoi një selfie me idhullin e tij, Kobe Bryant, të shtunën në Akademinë e Sportit “Mamba”, ai nuk e dinte se kjo mund të ishte fotografia e fundit me legjendën e NBA-së të gjallë.
Vetëm një ditë më vonë, Bryanti dhe e bija e tij Gianna vdiqën në një aksident ajror në Kaliforni. Në aksident vdiqën edhe shtatë persona të tjerë.
Brady, që ka luajtur për Edge në Kupën Mamba fundjavën e shkuar bashkë me vëllain binjak, Beau, u zgjua duke menduar “Të shkojmë të shohim Koben para ndeshjes sonë”, ka thënë nëna e tij Dionne Reich Smigiel për “CNN”.
“Ata të dy janë të obsesionuar me basketbollin dhe fansa të mëdhenj të Kobet. Brady po shkruante në grupin tonë të familjes. Kur arritëm në Newport Beach, Brady më detyroi të shkojmë kah hyrja e Kobyt me shpresën se do të arrinim në të njëjtën kohë në vend”, ka deklaruar ajo.
Të shtunën, Kobe ishte në Akademinë “Mamba” për të menaxhuar ekipin e Giannas, Lady Mambas, që po garonte në këtë garë. Pas ndeshjes së parë, që Gianna dhe ekipi i saj e humbën, Brady kishte shkuar për të pyetur Koben për një selfie, transmeton Koha.net.
“Ai tha se Kobe ishte tejet i nervozuar që humbën dhe nuk do të lejonte të shkrepte një fotografi”, ka thënë Smigiel.
Gianna ishte paraparë të kishte ndeshje të tjera të shtunën e të dielën. Dy vajzat tjera që ishin në helikopter, Alyssa Altobelli dhe Payton Chester, ishin po ashtu pjesë e ekipit të saj. Brady pati një tjetër shans për të pyetur për Koben për fotografi pas ndeshjes së dytë, të cilën e fituan. Teksa Bryant po largohej nga ndërtesa, adoleshenti shkrepi fotografinë që nuk doli me kualitet të lartë.
“Kobe i tha ‘Do të bëjmë tjetër selfie nesër’”, ka shtuar Smigiel.
Lajmi për vdekjen e Kobet dhe Giannas ka shokuar këtë familje.
“Jemi në shok, Kobe ishte tejet prezent në komunitetin tonë të vogël në Newbury Park. Djemtë e mi nuk dinë si ta tejkalojnë këtë. U zgjova të dielën dhe dëgjova se helikopteri ishte përplasur në Calabasas dhe i tregova familjes sime ‘Zot, një helikopter aspo ishte rrëzuar në kohën kur Kobe ishte paraparë të vinte në Camarillo. Të lutemi që nuk është ai dhe Gigi’”, ka deklaruar ajo. “Një orë më pas e kuptuam në lajme. Është tejet e rëndë”./KultPlus.com
Sërish acar e dimri ky plaku i vjetër Plaget e zemrës si njeh Sërish një shall kapele Por shikimi është tjetër Lotët si lumi i fsheh Dhe sërish një darkë një përvjetor Kur më the s’të dua për ne është vonë.
[ref:] Muaj i mallkuar ish janari Ra e u fundos margaritari Thell ne zemër vend për mua s’pate fakte T’hidhura paska kjo jetë.
Prej kur nuk zgjohemi bashkë Dashuri ime e vjetër Vetëm udhetoj përsëri Druaj qe dora jote perkdhel dike tjetër S’dua ta shoh as ta di. Sa batica e zbatica qe Dhe mbaruam si shumica ne….
Reperi i njohur amerikan, Silento ka bërë një postim kontrovers në rrjetet sociale pas vdekjes tragjike të Kobe Bryant.
Kobe Bryan vdiq të dielën pas një aksidenti tragjik me helikopter, ku pos tij dhe vajzën 13-vjeçare, Gianna, vdekjen gjetën edhe shtatë persona tjerë.
Shumë njerëz kanë qenë duke folur dhe shkruar në mediat sociale për të komentuar vdekjen e legjendës së NBA-it.
Por, reperi i njohur i hitit “Watch Me Nae Nae”, Silento, po qëndron larg nga pjesa tjetër, pasi ai bëri një postim të çuditshëm në Twitter.
“Vdekja e Kobe Bryant ishte një vrasje e planifikuar, ashtu sikurse u përpoqën të më vrisnin mua”.“Unë i ika kurthit. Mos i besoni askujt, kjo është një industri e madhe dhe e fëlliqur”, ka shkruar Silento.
Komenti nuk është pritur aspak mirë nga ndjekësit dhe përdoruesit e tjerë të cilët e kanë kritikuar për këtë veprim.
A dëshironi që fëmija juaj të testoj njohuritë e tij në fushën e teknologjisë dhe të shpërblehet me bursë për të ndjekur kurset më atraktive të programimit, animacionit dhe robotikës në Qytetin e Ferizajit?
Universum Digital Academy ka lansuar kuizin online për të gjithë fëmijët që dëshirojnë të testojnë njohuritë e tyre në teknologjisë dhe të hyjnë në garë për përfitim të BURSAVE deri në 50%, për pjesëmarrje në Kurset e Universum Digital Academy. FITO 50% BURSE, BËHU PJESË E KURSEVE MË ATRAKTIVE TË UNIVERSUM DIGITAL ACADEMY. Linku i kuizit https://bit.ly/2GrkRYK
E rëndësishme është që përfitues do jenë të gjithë pjesëmarrësit! Përqindja e bursës që do fitoni varet nga përgjigjet e sakta që do jepni poashtu ju fitoni 10 pikë bonus për çdo shok/shoqe që e referoni të jetë pjesë e kuizit.
Universum Digital Academy ofron kurse 1 vjeçare të programimit, animacionit dhe robotikes për fëmijë të moshës 6-18 vjeç.Ndërsa mësojnë, fëmijët ndërtojnë mini-lojëra, zgjidhin enigma, krijojnë projekte kodimi dhe kompletojnë misione, kreativiteti është një nga aftësitë më të rëndësishme që ata zhvillojnë. Plotëso kuizin tani https://bit.ly/2GrkRYK PROGRAMI I AKADEMISË MBËSHTETET NË PROJECT-BASED LEARNING (PBL)
Filmi ‘Exil’ nga Visar Morina pati premierë të jashtëzakonshme dhe u prit me vlerësim të lartë nga publiku dhe kritikët në Sundance, fesivalin më të madh të filmave të pavarur në SHBA. Ky është një moment historik për filmin dhe kinematografinë kosovare.
Filmi rrëfen tregimin e Xhaferit, një inxhinier i kimisë me
origjinë nga Kosova, i cili ndjehet i diskriminuar dhe i ngacmuar në vendin e
punës, gjë që e zhytë atë në krizë të identitetit.
“Po ta shikosh në përgjithësi, unë jam vetë i huaj dhe
edhe pse kam shtetësi gjermane; dhe nuk ndodh në asnjë mënyrë që të jesh i huaj
në Evropë e të mos kesh ndonjëherë mendime si të Xhaferit” thotë
regjisori, i cili u arratis në Gjermani me familjen e tij kur ishte 15 vjeç
gjatë sundimit të terrorit në Kosovë në kohën e Slobodan Miloshevicit.
“Disa nga detajet e filmit vijnë nga përvoja ime dhe e familjes
sime.”
‘Exil’-i është bashkëprodhim në mes të Komplizen Film
Gjermani, Ikonë Studio Kosovë dhe Frakas nga Belgjika i financuar nga Ministri
për Kulturë dhe Media, Film- und Medienstiftung NRW, German Federal Film Fund,
Belgium Film Tax Shelter, Medienboard Berlin Brandenburg, Qendra
Kinematografike e Kosovës, Eurimages, dhe German Federal Film Board.
Seanca e cila u iniciua nga Partia Demokratike e Kosovës kaloi me polemika dhe e zhurmshme mes asamblistëve opozitarë kundrejt ekzekutivit. Me 24 vota për, 1 kundër dhe me 2 abstenime kuvendarët komunalë të Prishtinës votuan për propozimin e planit zhvillimor komunal për zonën 1.2.3, për mbrojtjen në pjesën e Badovcit deri në nxjerrjen e dokumenteve të reja të planifikimit në këtë zonë, planin zhvillimor komunal, hartën zonale.
Po ashtu me 27 vota për, 2 kundër dhe me një abstenim u votuan edhe rekomandimet për mbrojtjen e liqenit, me kërkesë që komuna e Prishtinës në bazë të akteve ligjore në fuqi të anulojë kushtet ndërtimore të lëshuara në pjesën e liqenit të Badovcit 26/12/2019. Të fillojnë procedurat që zonën përreth liqenit të Badovcit e cila nuk është e përfshirë në peizazh të mbrojtur të bashkohet me peizazhin e mbrojtur me parkun regjional të Gërmisë.
Ky kalendar i cili botohet për herë të
parë me këtë ide, do të promovohet për herë të parë në ambientet e KultPlus
Caffe Gallery, një institucion i cili prej disa kohësh është kthyer në një
tribunë të promovimit të vlerave më të mira të kulturës shqiptare dhe të
shqiptarëve në botë.
Do të jetë një mbrëmje miqësore dhe po ashtu edhe maratonë e historive të suksesit të këtyre zonjave, pjesë e këtij kalendari , të cilat do të tregojnë se cili ka qenë celësi i suksesit të tyre, si dhe i prezantimit të iniciativave të përbashkëta që ato do të mund të organizojnë gjatë vitit 2020. Ideja për të bërë një kalendar me Zonjat që bëjnë Shqiptarinë, lindi në vijim të punës që Albanian Excellence vijon të zhvillojë në vazhdën e aktivitetit të saj shumë dimensional në përvijimin e suksesit të zonjave shqiptare kudo janë.
Kalendari që bën bashkë këto zonja suksesi, është një hap ndaj më të mirës së kombit tonë, vlerave të pakushtëzuara që këto zonja kanë nga fusha dhe mendime të ndryshme dhe që u bënë së bashku në një natë dhjetori të vitit të kaluar për të marrë jo vetëm vlerë nderi, por për të qenë së bashku edhe në ide, aktivitete, që së bashku do të organizojnë gjatë vitit 2020. Dhe ku më mirë se në një kalendar të një viti ato do të mund të ishin së bashku muaj pas muaji, ditë pas dite, orë pas ore … !!! Veshur me kostumet e krijuara mbi një stil unik mbi kostumet popullore te juglindjes së Shqipërisë, të Bela Macit, por dhe me kostume popullore autentike që vijnë nga treva të ndryshme të Shqiptarisë, disa nga Zonjat që bëjnë Shqiptarinë, pozuan natyrshëm përpara aparatit të fotografit zyrtar të Albanian Excellence, Olsi Beci , përpara Arbërie Etehemi përtej Atlantikut, por dikush dhe përpara njerëzve të dashur. Pozuan në muret antike të amfiteatrit me vlera të papërsëritshmë në Durrës, në një koncert, në një kulm shtëpie,buzë një liqeni që është si në përrallë , për të qënë bashkë në vitin 2020, në 12 muaj e në 360 ditë. Albanian Excellence, një qendër modeste , ka si objeksion të sajin evidentimin e vlerave më të mira të kombit tonë të stërlashtë por të brejtur nga hakërima dhe brenga të shumta. Në tetë vitet e jetës së saj deri më tani më 10 botime, ajo ka ditur të tregojë se është në udhë të mbarë në evidentimin dhe fuqinë e madhe që ka vlera shqiptare kudo është. I ka treguar thjesht sic është vlera dhe fuqia që di të japë ajo . Ashtu si edhe ky kalendar që fton të jemi së bashku në aureolën e dinjitetit dhe të vlerës që dinë të japin Zonjat shqiptare kudo që ato janë . Mbrëmja me zonjat do të mbahet më 31 janar, në KultPlus Caffe Gallery, në ora 19:00./KultPlus.com
Kaosi dhe zhurma në rrugët tona, pasqyrojnë gjendjen tonë shpirtërore dhe primitivizmin e madh që mbretëron mes nesh. Dhe këtë e vëren gjithsecili që ngas makinën ose ec rrugëve, ku sheh njerëz plot nerva dhe një atmosferë të shëmtuar e krejtësisht kaotike.
Ne e kemi gojën plot kritika kundër të tjerëve- sidomos kundër politikës – por sapo vetë sprovohemi në çështje të etikës publike, bëhemi shkelës të çdo etike e rregulli publik. Kjo mendësi pastaj bartet në çdo fushë të jetës publike. Në trafik, përditë e tregojmë mosedukatën tonë, tregojmë kush jemi, dhe me siguri, për këtë s’ i ka fajet askush, përveç shpirtit tonë egoist, që s’ çan kokën për rend, rregull dhe interes të përbashkët. Rrugët tona janë imazhi ynë, ku shpërfaqet pakujdesia, kaosi dhe zhurma e çmendur që mbretëron mes nesh.
Në rrugët tona pak kush çan kokën për tjetrin. Po, sepse në rrugët tona, njeriu ndalet ku të mundet, pa u interesuar fare ç’ pengesa u shkakton të tjerëve, dhe, nëse rastësisht i mbetet ndonjë qese plastike a copë bërllok, pa fije turpi e hedh kudo që të mundet.
Një perëndimor që vjen në Prishtinë dhe shëtit me veturë ose në këmbë – hiç më shunë se një orë – e sheh të vërtetën e popullit tonë, varfërinë shpirtërore, moskujdesin, dhe s’ ka nevojë për asnjë informacion shtesë politik e institucional, që të kuptojë sa vlejmë ne dhe sa kujdesmi për të mirën e përgjithshme.
Pra, e keqja në Kosovë s’është vetëm “privilegj” i elitës, i të njohurve dhe pushtetarëve, ose i “atyre” të tjerëve, siç na pëlqen të kukurisim, por e të githëve dhe mbretëron kudo mes nesh./KultPlus.com
Isa Boletini është një nga emrat më të njohur në rrafshin historik për gjithë kombin shqiptar. Ai ishte organizatori kryesor i mobilizimit të shqiptarëve të Kosovës në vitin 1912, në prag të shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.
Ai ishte bërë shpesh temë e nxehtë në Kosovë meqë Kulla e Isa Boletinit gjendet në Mitrovicë si një qytet problematik politik mes Kosovës dhe Serbisë.
Isa Boletini është një prej patriotëve më të mëdhenj që ka jetuar në trojet shqiptare. Ai ka udhëhequr luftën për liri të shqiptarëve prej vitesh të tëra.
“Unë jam mirë kur asht mirë Shqypnia” është një nga thëniet më të mira dhe më domethënëse që vë në pah atdhedashurinë dhe lidhjet kombëtare mes Kosovës dhe Shqipërisë. /KultPlus.com
T’kam pa tinëz tuj ba dashni me mungesën teme si nji dashnore e hazdisun t’kam pa e kam lotue, e kam pa vetminë tande shtri n’vendin tem si nji dashnor i ri flej e dashtuna jeme, un’ sonte nuk vij…
Harroi krejt sonte, hijen teme dembele tuj u endë nëpër shpi, flokët e mia t’fjetuna n’gjoksin tand si rrugë t’shtrume gjethesh që ke dashtë me i ecë pa mue,
rrno e dashtuna jeme, rrno për me m’harrue…/KultPlus.com
Kur ndërmendim Salvador Dali, përulemi si nën peshën e një detyrese dhe ndërsejmë në memorien e të tashmes këtë rrufe krijimi.
Në fillimtarin e kësaj qëmtese mëtoj nji prej “predikimeve” të tij, që munet me ken dhe nervi i kësaj shtjelle rrapëllitëse: “Inteligjenca na bën të çlirojmë nëpër mjegull disa nuanca të skepticizmit, që kanë mbi të gjitha për efekt kryesor të zvogëlojnë për ne në disa koeficientë të një pasigurie gastronomike dhe superxhelatinoze, prustiane, të një loje parimisht të lartë. Për këto arsye është mirë dhe njëkohësisht e nevojshme që kohë pas kohe, spanjollët si Picasso dhe unë, të vinim në Paris për t’u vënë para syve francezëve një copëz të papjekur dhe të gjakosur të së vërtetës”. Jo vetëm Parisi por bota krejt u përmend nga kjo përpjekje titanësh.
Salvador Dali është një prej majave që ngërthehet ngulmues përnga lartësitë më të epërme të kuadratit të tablosë. Dhe jo vetëm aq, ai ishte dhe mbetet një artist shumëdimensional dhe një njeri i padeshifrueshëm. Nuk ka një fushë të krijimtarisë artistike ku ai të mos ketë dhënë një kontrobut, të mos ketë lënë gjurmë të plazmuara fort. Kurrnji oaz i të qenit mishërisht dhe shpirtërisht i lidhur me krijimin, nuk ka mundur të jetë i palakmuar nga Dali dhe i papërfshirë nga shtjella përpirëse e këtij krijuesi. Por gjithsesi ai ishte dhe mbetet një nga surrealistët më kokëkrisur dhe më përfaqësues. Një pervers dhe model i njeriut të përkushtuar për të bukurën, për mesazhin dhe gjithseçka që përkon me afrinë që arti ngas me artdashësit. Dali padyshim ishte dhe mbeti një ndër personazhet më të spikatur në memorien e arteve figurative. Ishte kreshta e surrealizmit. Ai do të mëtonte kësaj rryme një revulucion botkuptimor dhe ideor, artistik dhe estetik, duke bërë që kohë pas kohe admiruesit e surealizmit të kuptonin në të atë qasje figurash të shndritshme të messhekullit XIX, Dalinë si protagonistin. Sepse i tillë ishte ai. Mbeti as më shumë e as më pak, një shpërthim. Si në tablo edhe në jetë ai ishte një individualitet i patëdytë. Ndoshta edhe nga temperamenti i tij, e pse jo edhe nga një mistikë e përbrenshme që e kudodrejtonte atë, ishte dhe mbeti sot dhe do të rrok pa asnjë mëdyshje edhe shijet e brezave që do të vijnë, si një tipar i rradhë.
Në galerinë botërore të pikturës, Dali është penelata më e jashtëzakonshme. Nuk kanë nguruar ta thonin këtë shumë ekspert, shumë njohës të korpusit të tij artistik. Megjithëse kritika e kohës do ta lëndonte tej mase, duke e ngasur mbase të zgjojnë tek ai atë piktor të përmasave të mëdha që njohim. Në këtë prag dallojmë qartazi se si një forcë rrapëllitëse të deng me pamëshirën e saj, me qëllimin e vetëm të të vërë përfundi. Por ai u rrit nga kjo, u formëzua në stuhitë e forta të kohës dhe nga relievi i thukët ku fati e kishte degdisur, veçojmë këtu në pozitat e tij familjare. Këto pikënisin që me vdekjen e vëllait, të nënës, me divorcin e të atit, me përplasjet që kishte me përfaqësuesit të kampit surrealist.
Shumëdimensionalizmi i formës, mendimit, idesë, mesazhit, e pse jo dhe revoltës qasen përnga një kumt që e tipizon këtë personalitet të niveleve eterne të krijimit. Dali në një masë të kosniderueshme përfshin, gjithrrokë në tansinë e veprimtarisë së tij artistike zhanre që vetë piktura i mbart. Ose më saktë, ajo është ama e tyne, si filmi, fotografia, skulptura, arkitektura, etj. Uni babëzitës tek ai ishte dhe një tipar që rrugëtoi atë drejt shumë theqafjesh, prej të cilave nuk mund të themi se ia doli dhe aq gangull. Ai kishte një tërheqje të pazakontë për pjesëmarrje në sjellje dhe i madhërishëm, në mënyrë për të përthithur vëmendjen ndaj vetes. Në rrapëllimën e tekave, shprehi këto të gjenialiteti që trashëgoi, ai u ndesh me një kritikë që duke e u përpjekur ta anatemonte e bëri më të vëmëndshëm për artdashësit. Kjo në një farë mënyre e himnizoi magjinë e tij të përfaqësimit në art./KultPlus.com
Oliwia Dabrowska, atëherë 3 vjeçe kur edhe e ka luajtur këtë vajzën me palltë të kuqe, pat deklaruar për medie se nuk ka përmbushë premtimin që i kishte dhënë Spielberg, shkruan KultPlus.
Ajo është një ndër skenat më të prekshme, kur një vajzë me palltë të kuqe ec krahas numrit të madh të herbenjëve në filmin e famshëm “Schindler’s List”, të regjisorit të famshëm Steven Spielberg, shkruan KultPlus.
Oliwia Dabrowska, atëherë 3 vjeçe kur edhe e ka luajtur këtë vajzën me palltë të kuqe, pat deklaruar për medie se nuk ka përmbushë premtimin që i kishte dhënë Spielberg.
Regjisori i famshëm Spielberg i kishte kërkuar Oliwias që këtë film ta shikojë kur ti mbushë 18 vjet, mirëpo ajo ka zbuluar se filmin e ka parë në moshën 11 vjeçe./KultPlus.com
“Të tridhjetat janë të bukur, dhe tridhjetë e një, tridhjetë e dy, tridhjetë e tre, tridhjetë e katër, tridhjetë e pesë vjeç. Ato vite janë të mrekullueshëm sepse jemi të lirë, rebelë, mashtrues, sepse ankthi i pritjes ka mbaruar, melankolia e rënies nuk ka filluar, sepse më në fund, në moshën tridhjetë vjeçare, ne po shkëlqejmë!
Nëse jemi fetarë, ne jemi fetarë të bindur. Nëse jemi ateistë, ne jemi ateistë të bindur. Nëse jemi të dyshimtë, jemi të dyshimtë pa turp. Dhe ne nuk i frikësohemi talljeve të djemve, sepse edhe ne jemi të reja, nuk i frikësohemi qortimeve të të rriturve, sepse edhe ne jemi të rritur. Ne nuk i frikësohemi mëkatit sepse e kemi kuptuar se mëkati është një pikëpamje, nuk kemi frikë nga mosbindja sepse kemi zbuluar se mosbindja është fisnike.
Ne nuk kemi frikë nga ndëshkimi, sepse kemi arritur në përfundimin se nuk ka asgjë të keqe të duash kur e gjen dikë dhe ta braktisim nëse humbim: llogaritë nuk bëhen më me mësuesin e shkollës dhe ne nuk duhet t’i bëjmë ato me priftin e shenjtë. Ne i bëjmë ato me veten dhe mjafton. Në të tridhjetat ne jemi një fushë me grurë të pjekur, jo më të papjekur.
I gjithë gëzimi ynë është i gjallë, gjithë dhimbja jonë është e gjallë, ne qeshim dhe qajmë, pasi kurrë nuk do të kemi sukses. Ne kemi arritur në majë të malit dhe atje në krye çdo gjë është e qartë: rruga në të cilën do të zbresim.
Nuk do të ndodhë që të ulemi për t’u kthyer prapa në kohë dhe të meditojmë fatet tona…”
Bisedë me Ekaterina Tarpomanova, profesoreshë dhe udhëheqëse e Katedrës së Gjuhësisë së Përgjithshme Indoeuropiane dhe Ballkanike.
Bisedoi: Mimoza Hasani Pllana
Mimoza
Hasani Pllana.: E nderuar profesoreshë
Ekaterina, ju keni studiuar në Katedrën
e Gjuhësisë së Përgjithshme, Indoeuropiane dhe Ballkanike pranë Fakultetit të
Sllavistikës të Universitetit të Sofjes “Shën Klimenti i Ohrit”, në këtë
katedër ofrohen programe të gjera studimi edhe për gjuhë të tjera ballkanike,
çfarë ju tërhoqi më shumë te gjuha dhe letërsia shqipe që zgjodhët për ta
studiuar?
Ekaterina
Tarpomanova: Kam studiuar në Universitetin e Sofjes, në degën e Ballkanistikës.
Katedra është themeluar para shumë viteve, por studimet e Ballkanistikës që
ofrohen në Universitet janë diçka relativisht më e re, që u themeluanë në vitin
1994 nga profesotërt tanë, Petja Asenova dhe Zhivko Bojaxhiev. Në qendër të
studimeve të ballkanistikës vihet Bashkimi gjuhësor ballkanik, pra
bullgarishtja, shqipja, rumanishtja dhe greqishtja – gjuhët, që në saje të
kontakteve shekullore kanë zhvilluar karakteristika të përbashkëta gramatikore.
Ideja e themeluesve të degës ishte që studentët të mësojnë tri gjuhët e huaja,
me numër të barabartë të mësimeve. Këtë ide e respektojmë deri më sot. Kështu
që studentët e Ballkanistikës nuk kanë për të bërë zgjedhje ndërmjet gjuhëve, i
mësojnë të gjitha gjuhët. Për mua, mund të them se edhe unë nuk e bëra
zgjedhjen time vetë, disi dhe më tepër e bëri fati, duke më takuar me
profesoreshë Rusana Bejlerin. Asaj ia detyroj dashurinë që kam për gjuhën
shqipe.
M.: Pas mbarimit të
studimeve u angazhuat si profesoreshë, ndërkaq tani e drejtoni vetë katedrën, a
mund të na flisni më shumë për programet që ofroni për studimin e gjuhës dhe
letërsisë shqipe?
E.T.:
Universiteti i Sofjes ishte vendi i parë në Bullgari, ku ofrohej studimi i
gjuhës dhe letërsisë shqipe. Pastaj edhe universitetet e tjera, duke ndjekur
modelin tonë, ofrojnë studime të ngjashme. Që nga krijimi i progamit të degës
së Ballkanistikës, ndërkaq janë bërë pak ndryshime, kemi ruajtur konceptin e
profesorëve tanë. Lëndët e degës mund t’i ndajmë në tri pjesë – gjuhë (dhe
gjuhësi), letërsi dhe histori. Mësohen tri gjuhët ballkanike – shqipja,
greqishtja dhe rumanishtja. Studentët mund të formohen si përkthyes
profesionistë me çdonjërën nga këto. Cikli gjuhësor përfundon me gjuhësi
ballkanike, lëndë, e cila i njeh studentët me tiparet e përbashkëta të gjuhëve
ballkanike, si dhe me shkaqet për zhvillimin e tyre. Studentët njihen me
letërsitë kombëtare të Ballkanit dhe po kaq me kulturën e popujve ballkanikë.
Në mënyrë të ngjashme, dituritë për letërsitë kombëtare, njihen dhe
përgjithësohen me një lëndë të pasur krahasuese. E gjitha kjo, prezantohet në
sfondin e ngjarjeve historike, që nga periudha antike deri në zhvillimet
bashkëkohore. Krenohemi se studentët tanë bëhen specialistë me një pikëpamje
shumë të gjerë për Ballkanin në kontekst europian dhe botëror.
M.: Të mbash gjallë dhe të thellosh studimet
për një gjuhë të vjetër që flitet në disa vende të vogla europiane, siç është
gjuha shqipe, sigurisht që nuk është e lehtë. Në raste të tilla na intereson më
shumë që të dimë nëse keni mbështetje nga Qeveria e Shqipërisë dhe Kosovës, apo vetëm nga Qeveria
Bullgare?
E.T.:
Kemi kontakte shumë të mira me disa universitete në Shqipëri dhe Kosovë,
veçanërisht me Universitetin e Prishtinës, por përgjithësisht na mungon
mbështetja në nivel shtetëror dhe qeveritar. Më tepër shpresojmë te kontaktet
tona personale me kolegë nga Shqipëria dhe Kosova. Çdo vit, për shembull
studentët tanë marrin pjesë në Seminarin e gjuhës, letërsisë dhe kulturës
shqipe që organizohet nga Universiteti i Prishtinës. Disa vite me radhë kemi
paraqitur studentë edhe në seminarin e gjuhës shqipe në Universitetin e
Tiranës, por për të aplikohet në Ministrinë e Arsimit dhe procedura e mundësisë
për të qenë të pranishëm, është mjaft e komplikuar.
M.: Sa është sfidues
procesi i plotësimit të nevojave me staf të plotë akademik për lëndët e gjuhës
dhe letërsisë shqipe dhe në mesin e profesorëve a ka ndojë profesor/eshë që
vjen nga Shqipëria dhe Kosova?
E.T.:
Meqenëse gjuha dhe letërsia shqipe studiohen në kuadër të proceseve të
Ballkanit, ne parapëlqejmë specialistë me profil më të gjerë. Aktualisht kemi
një specialiste të shkëlqyer në fushën e gjuhës dhe letërsisë shqipe,
profesoreshë Rusana Bejleri. Me mësimet e gjuhës merret gjithashtu kolegu Anton
Pançev. Profesorë nga Shqipëria dhe Kosova na vizitojnë, kur kemi raste të
veçanta, por nuk kemi mundësi të mbajmë profesorë të rregullt nga vendet e
huaja.
M.: Sofja është e njohur si një nga qendrat që
ka siguruar qëndrueshmëri në zhvillimin e programve dhe numrin më të madh të
studentëve, të cilët janë të interesuar për gjuhën dhe letërsinë shqipe, si
janë prirjet e fundit dhe cilat janë arsyet më të shpeshta që të rinjtë
bullgarë zgjedhin për të mësuar dhe studiuar këtë gjuhë?
E.T.:
Zakonisht pranojmë 15-20 studentë, sipas përvojës së deritanishme ky është
numri i mundshëm për degën tonë. Dëshira jonë është që të tërheqim të rinj me
interes të thellë ndaj Ballkanit dhe proceseve gjuhësore, kulturore, historike
dhe politike në rajonin tonë. Pastaj gjatë studimeve çdonjëri orientohet dhe
zgjedh atë fushë që i duket interesante ose e dobishme, për të thelluar njohjen
dhe komunikimin e zgjeruar. Puna jonë është që t’u ofrojmë mundësi të ndryshme
të rinjve. Pas mbarimit të studimeve në këto fusha, ata kanë rrugë të ndryshme
profesionale si specialistë të shkolluar për çështjet ballkanike. Për gjuhën
dhe letërsinë shqipe i motivojmë me argumentet se do të jenë specialistë të
vlerësuar, sepse në kohët tona çdonjëri e di anglishten, por sa janë njerëzit
që e njohin mirë një gjuhë të rrallë si shqipja dhe një kulturë interesante si
kultura shqiptare?
M.: A mund të na njoftosh
për procedurat e aplikimit dhe regjistrimit për studentët jo bullgarë, meqë
gjithnjë e më shumë kemi të interesuar nga Kosova që dëshirojnë të studiojnë në
Universitetin “Shën Klimenti i Ohrit”, si një nga universitet më prestigjioze
në Bullgari?
E.T.:
Procedurat edhe për këtë universitet janë standard, si për çdo të huaj që
dëshiron të aplikojë në një universitet bullgar, nuk ka diçka të veçantë për
degën tonë. Por studentët e huaj duhet të kenë parasysh se tani për tani ne
ofrojmë studime vetëm në gjuhën bullgare, pra atyre u ofrohen kurse të
bullgarishtes, të cilat zakonisht zgjasin një vit. Një mundësi tjetër dhe shumë
e mirë janë programet e mobilitetit të studentëve, për shembull programi
Erasmus. Universiteti i Sofjes ka marrëveshje me Universitetin e Tiranës, por
ndërkohë po përgatitet marrëveshja me Universitetin e Prishtinës, e cila
shpresoj se do të jetë gati vitin tjetër. Pra studentët e secilës hapësirë, që
kanë dëshirë të aplikojnë, i pranojmë me kënaqësi.
M.: Gjatë studimeve
tuaja, në cilën periudhë letrare dhe tek cilët autorë jeni ndaluar më shumë dhe
pse?
E.T.:
Përpiqemi t’i përfshijmë të gjitha periudhat e letërsisë shqiptare, me autorët
më përfaqësues, që nga autorët e vjetër – Marin Barleti, Gjon Buzuku, Pjetër
Budi, Pjetër Bogdani, Frang Bardhi, pastaj letërsia e Rilindjes me autorët më
të rëndësishëm – Jeronim de Rada, Naim Frashëri, Andon Zako Çajupi, Asdreni,
etj. , deri në periudhën moderne me Ismail Kadarenë, Rexhep Qosjen etj.
Prezantojmë gjithashtu vepra të prozës, poezisë dhe të dramës.
M.: Tani, për vendet e
Ballkanit Perëndimor ofrohen programe të ndryshme bashkëpunimi (në nivelin e
arsimit të lartë), sa jeni të përfshirë në këto programe, gjithnjë në funksion
të bashkëpunimit rajonal?
E.T.:
Nuk kemi programe të posaçme për Ballkanin Perëndimor përsa i përket arsimit të
lartë. Bashkëpunimi, kryesisht realizohet ndërmjet marrëveshjeve midis
universiteteve, kurse në nivel shtetëror veprohet përmes marrëveshjesh
ndërshtetërore.
M.: Në gjuhën bullgare,
krahasuar me gjuhët e tjera ballkanike, kemi të përkthyer një numër të
konsiderueshëm shkrimtarësh shqiptarë (rreth 100), falë kontributit të çmuar të
pararadhësve tuaj në Universitet. Kjo traditë e mirë e përkthimit po vazhdon
edhe nga studentët aktualë, por a mund të flasim për përzgjedhjen e autorëve
vepra e të cilëve hyn në procesin e përkthimi, si bëhët përzgjedhja?
E.T.:
Kur fjala është për studentët, përkthimi ka dy qëllime – nga njëra anë të
popullarizohet letërsia shqiptare para publikut bullgar, pra të njihet sa më
gjerë, por nga ana tjetër përkthimi është një fushë e veçantë, e cila është e
dobishme për vetë studentët. Studimi i çdo gjuhe në degën e Ballkanistikës
përfundon me një provim, i cili në mes të tjerash përmban përkthimin e një
vepre origjinale. Zgjedhja e autorit, zakonisht bëhet nga studentët. Të rinjtë
me talent të shfaqur, të cilët kanë dëshirë të merren me përkthim artistik, pa
e vënë në dyshim, kanë mbështetjen tonë. Frymëzimin e marrin nga pedagogët e
tyre, Rusana dhe Antoni, ne si institucion përpiqemi që të sigurojmë botimin e
librit dhe prezantimin e tij para publikut.
M.: Bazuar në mendimet e
kritikës letrare, por edhe interesimet e studentëve, cilët janë shkrimtarët më
të vlerësuar?
E.T.:
Në Bullgari, pa dyshim autori më i njohur është Ismail Kadareja, ai njihet si
nga kritikët letrarë, ashtu edhe nga lexuesit. Fatkeqësisht letërsia shqiptare
nuk është aq e njohur tek ne, por ne përpiqemi ta ndryshojmë këtë. Mendoj se
pas dështimit të regjimeve komuniste, lidhjet midis vendeve të Ballkanit kaluan
në një nivel të ndryshëm. Ne dalëngadalë po hapemi për njëri-tjetrin, e
zbulojmë njëri-tjetrin, kapërcejmë dyshimin, indiferencën, konfliktet. Jam
optimiste për të ardhmen e Ballkanit në Europën e bashkuar. Besoj se rruga më e
mirë është njohja e gjuhës, letërsisë dhe kulturës. Ja këtu e sheh rolin e madh
të studimeve që ne ofrojmë.
M.: A mund të na thoni se
me çfarë jeni duke u marrë aktualisht në fushën e filologjisë dhe albanologjisë?
E.T.:
Unë jam gjuhëtare dhe merrem me analizën e proceseve në situatën e bashkimit
gjuhësor ballkanik, me theks të veçantë mbi studimin krahasues të bullgarishtes
dhe shqipes. Vitin e kaluar me disa kolegë nga universiteti fituam financim për
një projekt të madh shkencor me titull “Gjuhët ballkanike si thelbi i
bashkësisë etnike dhe kulturore të Ballkanit”. Përveç punës sime shkencore po
merrem me përthime të romaneve të autorëve bashkëkohorë shqiptarë. Bashkë me
pronarin e shtëpisë botuese “Izida”, Plamen Totev, një njeri i dhënë shumë pas
letërsisë, kemi në plan të popullarizojmë romanin modern shqiptar. Vitin e
kaluar botuam dhe prezantuam librin e Ben Blushit “Otello, Arapi i Vlorës”,
tani jam duke përkthyer romanin “Mëria e zanave” të Grigor Banushit, kurse për
vitin tjetër kemi përgatitur për ta përkthyer një roman të Rudi Erebarës. Këta
shkrimtarë i zgjodhëm, sepse janë nominuar ose janë mbajtës të çmimit të Komisionit
Europian. Pra, përpiqemi ta mbajmë të gjallë shpirtin e kulturës dhe letërsisë,
sepse kjo është rruga e njohjes së vërtetë midis popujve, midis kulturave të
tyre.
Ekaterina TARPOMANOVA,
studioi në Universitetin e Sofjes “Shën Klementi i Ohrit” në dy degë,
Ballkanistikë dhe Filologji Franceze. Më vonë doktoroi në po këtë universitet,
nën mentorimin e profesoreshës Petja Asenova. Punoi më shumë se 10 vjet në
redaksinë shqipe të Radios Kombëtare Bullgare, njëkohësisht vazhdoi të merrej
me punë shkencore në Seksionin e Gjuhësisë Kompjuterike pranë Akademisë
Bullgare të Shkencave. Në Universitetin e Sofjes u kthye si profesoreshë gjatë
vitit 2011 dhe iu përkushtua punës me studentët, duke mbajtur ligjërata të
gjuhësisë së përgjithshme. Ka përkthyer disa krijime autorësh shqiptarë në
gjuhën bullgare. Në kohën e lirë i përlqen të përkthejë libra dhe të udhëtojë.
Intervista u shkëput nga libri: Shtegtimi i shqipes në Europë. Autore: Mimoza Hasani Pllana. Boutes: OLYMP, Prishtinë, 2019./KultPlus.com
Skenari i filmit i përket zhanrit dramë-komedi. Ngjarja e filmit ndodhë në Kosovë, në Serbi, në Hollandë dhe në Francë. Filmi përbëhet nga një kast i mrekullueshëm aktorësh, përfshi: Gerard Depardieu, Alessandra Martines, Pamela Bowen, Ellen Birgitte Winther, Blerta Syla, Xhevdet Doda, Afrim Kasapolli etj.
Skenari i filmit, që është vlerësuar nga figura madhore të
kinematografisë botërore, është mohuar nga Qendra
Kinematografike e Kosovës. Mbretëria e të paditurve institucional, përbëhet nga figura tragjike,
që
kanë
nivele të
frikshme të
intelegjencës.
Ata, kanë
lindur nga një
degjenerim (politik). Ata, në vazhdimësi, ushtrojnë kontroll politik në çdo lëmi. Përjashtim nuk përbënë as puna ime, që vazhdimisht vëzhgohet nga një ish-ministër,
poltronist profesionist. “Dežurni” i përhershëm i punës time, ka një obligim
të
vetëm,
ta eliminoj atë.
Ai është asistenti më i devotshëm i “shefit”. E “shefi”, është një paradox i frikshëm.
Një
pjesë
e madhe e filmit, do të xhirohej në ish kampin Gjerman të KFOR-it në Prizren, (Parku
Inovativ), që
administrohet nga Qeveria e Kosovës dhe Organizata Jo Qeveritare, GIZ.
Produksioni i filmit dhe përfaqësuesit e GIZ-it, pas vizitave, matjeve dhe
fotografimeve të lokacioneve (në kohëzgjatje prej një viti), ishin dakorduar
për të gjitha modalitetet, përfshi dhe datat e xhirimeve. E gjithë skenografia
e filmit ishte ndërtuar, në
bazë
të
parametrave të
lokacioneve të kampit, për ç’gjë, produksioni kishte marrë aprovimin dhe lejen
e xhirimit, paraprakisht.
Një
javë para fillimit të xhirimeve të filmit, Qeveria e Kosovës, kishte dërguar
një delegacion të sajë në zyrat e GIZ-it, takim ky që do të zgjaste përtej
orarit të punës. Qëllimi i vizitës së shpurës së Qeverisë së Kosovës ishte, që
përkundër marrëveshjes ekzistuese, t’i bindtte përfaqësuesit e GIZ-it, që me “vetëdëshirë”
t’i ndalonin xhirimet e filmit. Gjithashtu, Qeveria e Kosovës, ju kishte
dërguar Letra (Proteste), Ambasadës së Gjermanisë dhe Ambasadës së Francës, përmes
së cilës i njoftonte qeveritë e shteteve përkatëse, që filmi:
““Unë
dhe Millosheviqi” nga Arben I. Kastrati, ishte: film antishqiptarë, kundër
shtetit të Kosovës, i financuar nga Rusia, konkretisht nga Presidenti i Rusisë,
Z. Vladimir Putin, ndërsa ndërmjetës na paskësh qenë, aktori i mirënjohur, Z. Gerard
Depardieu.”
Informacionin mbi epilogun e takimit dhe përmbajten e
letrave, m’a dëftuan
në telefon. Nuk besoja se ç’po dëgjoja. Ishte pasdite
dhe vendosa të
ndërmerja
një
mision të
pamundur, të
shpëtoja projektin. Në (atë)
pamundësi, kisha dy mundësi: të dështoja, ashtu siç kërkohej nga unë, ose të
vdisja duke provuar të kundërtën. Lajmërova Drejtorin më të mirë të Fotografisë
që ka sot kinematografia botërore, Z. Christian Berger, që së bashku me ekipin
e tij dhe pasijet (tani më të siguruara), të mos niseshin nga Viena për arsye
se: “…
Mora dhe habinë e tij të pabesueshme dhe u nisëm për
në Tiranë. Nuk kishim as lokacione, as skenografi, as ekip filmi, as aktorë, as
bileta avioni me destinim Tiranën. Kishim vetëm zotimin e Z. Depardieu (me
asistentët
e tij) se po vinte të
xhironte, siç ishim dakorduar.
Producentja e filmit Shqipja dhe unë, kishim gjashtë
ditë kohë dhe fare pak buxhet të sajonim ekipin dhe të ndërtonim të pamundurën, për të cilën duhen
ekipe të
tëra profesionistësh, vite kohë dhe shumë buxhet. Brenda gjashtë ditësh, duke
iu falenderuar miqëve tanë
në Tiranë dhe këmbëngulësisë sonë, sajuam të pamundurën
dhe i përfunduam xhirimet e planifikuara.
Kisha kohë që kisha humbur aftësinë për të gëlltitur
marrinë. Kisha kohë që kisha humbur aftësinë për të pranuar poshtrime
institucionale. Prandaj, atë
natë,
ju dërgova një letër personazheve kryesore të kësaj historie. Në përgjigjen
time, thuhet:
Pse duhet Qeveria e Kosovës, performanca
e së cilës është për t’u qarë me vajtojca, ta vlerësoj skenarin e filmit: “Unë
dhe Millosheviqi”?!!!!
Kush janë përfaqësuesit e specializuar në
Qeverinë e Kosovës që vlerësojnë skenarët e filmave dhe pse?!!!!
Ndalimi
i xhirimit të një filmi, dëfton që Qeveria e Kosovës përbëhet nga polic të mendimit
opozitar.
Në këtë sistem të quajtur Demokraci, që
është larg të qenit perfekt, por që e kemi zgjedhur vet, liria e të shprehurit,
është një nga garancitë themelore.
Skenari i filmit” “Unë dhe Millosheviqi”
nuk është kundër Kosovës, përkundrazi, është në të mirë të Kosovës. Prandaj, sikur ta
financonte Presidenti i Rusisë, Z. Vladimir Putin, siç pretendoni ju, do të
shkoja menjëherë në
Kremlin ta nënshkruaja kontratën, para gjithë mediumeve të botës. (P.S. – Nëse keni informacion që Z. Putin ende shpreh
interesim ta financojë filmin, jam i gatshëm të shkoj në Kremlin që sot dhe ta
nënshkruaj kontratën, gjithmonë, duke qenë transparent dhe në prani të mediumeve).
Akuza që më ka bërë Qeveria e Kosovës se
unë qenkam antishqiptar, është sikur të akuzosh Papën se është mysliman.
Z. Gerard Depardieu, të cilin padrejtësisht dhe qëllimisht e keni akuzuar
si të
deleguarin me mision nga Z. Putin, është aktor aq i vlerësuar botërisht, sa që s’kam
nevojë të bëjë biografin e tij. Ai duhej të vinte në Kosovë të xhironte, gjë që
do të përbënte lajm. Prandaj, mëse dyzetë mediumeve të vlerësuara ndërkombëtare,
kishin prenotuar ardhjen e tyre në Kosovë. Unë nuk u ktheva përgjigje
mediumeve, që ta mbaja arsyen e vërtet të zhvendosjes së xhirimeve, të fshehur.
Që ta ruaja Kosovën nga turpi.
Ish Ambasadori Françez në Kosovë, kur
kuptoi që krenaria Françeze, Z.
Depardieu do të vinte në Kosovë të xhironte, punën time e quajti, “nderë për
Kosovën”, sepse si rrallë
herë, një lajm i mirë nga Kosova, do të dërgohej në botë. Por, Kosova vendosi ta
dënonte dhe dëbonte, lajmin e mirë.
Z. Depardieu nuk erdhi në cilësinë e të
deleguarit të Z. Putin, por në cilësinë e aktorit, të xhironte skenarin që e
vlerësonte shumë. Ai erdhi, xhiroi, la gjurmët e madhështisë së tij dhe iku. Ai nuk i komentoi as
fyerjet shqiptare dhe as ofendimet serbe. Sepse qëndron lartë, shumë lartë mbi marritë primitive të të dyja palëve.
Përkundër faktit që një sërë politikanësh të
fuqishëm, të kamur, vendimmarrës, të frikshëm por të mjerë që merren me
pastrimin e njerëzve të kulturës dhe të dijes, dhe një numër i madh “artistësh”,
i bashkuan forcat kundër një projekti filmik. Filmi nuk dështoi. Dhe as që ka
për të dështuar. Dështuan të gjithë ata, që u mobilizuan ta ndalojnë filmin. Ata,
arritën të dëshmonin “artin” e tyre të madh që i karakterizon, vogëlsinë dhe mjerimin e
tyre.
“Quell
horreur”.
Kur ngjizen mjerimi dhe turpi, krijohet Qeveria e Kosovës, dhe “artistë” të shumtë. Shpresoj të mos shtohen. Sepse asgjë nuk vjen nga asgjëja. /KultPlus.com
Ambasadorja e Shqipërisë në Kombet e Bashkuara, Besiana Kadare, në një ripostimit të statusit të Kongresit Botëror të Hebrenjve në Twitter, shkruan se “gjatë Holokaustit hebrenjtë gjetën një strehë të sigurt në Shqipëri. Me akte të jashtëzakonshme kurajoje, shqiptarët e zakonshëm rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar të huajt në rrezik”.
Ambasadorja e Shqipërisë në Kombet e Bashkuara, Besiana Kadare, në një ripostim të statusit të Kongresit Botëror të Hebrenjve në Twitter, shkruan se “gjatë Holokaustit hebrenjtë gjetën një strehë të sigurt në Shqipëri. Me akte të jashtëzakonshme kurajoje, shqiptarët e zakonshëm rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar të huajt në rrezik”.
Postimi i plotë i ambasadores
“Krenar të jesh pjesë e një kombi që qëndroi në anën e duhur të historisë, në kohën e duhur, dhe mori vendimin e duhur. Gjatë Holokaustit hebrenjtë gjetën një strehë të sigurt në Shqipëri. Me akte të jashtëzakonshme kurajoje, shqiptarët e zakonshëm rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar të huajt në rrezik”.
Në postimin e tij në Twitter, Kongresi Botëror të Hebrenjve (The World Jewish Congress) shkruan:
Gjatë Holokaustit, qindra hebrenj gjetën strehim në Shqipëri, një nga vendet e pakta me shumicë myslimane të Evropës. Shqipëria ishte i vetmi vend që doli nga Holokausti me një popullsi më të madhe hebreje sesa kishte më parë. #NeKujtojmë
Në kohën e “Ikjes së Madhe” të pasardhësve të familjeve shkodrane që
vendosën themelet e politike dhe kulturore
të Rilindjes dhe formimit kombëtar nga qyteti i tyne i zemrës, publikut
i vjen nji libër i veçantë, që përmban mesazhe kuptimplote mbi kujtesën
historike dhe nevojën korigjuese dhe ripërtëritëse të ish kryeqendrës së
Shqipnisë.
Albumi HISTORI SHKODRANE NË FOTOGRAFI, i konceptuem dhe i realizuem nga
zotni Pjetër Logoreci, asht fryt i nji pune sistematike kërkimore disavjeçare
të autorit në disa arkiva të Republikës Federale të Austrisë: në Arkivin e
Shtetit Austriak, Arkivin e Bibliotekës Nacionale të Vjenës, Arkivin e Bashkisë
së Vjenës, Arkivin e Bibliotekës së Universitetit të Vjenës dhe Arkivin e
Bibliotekës së Universitetit të Gracit.
Të ecësh besnikërisht sot në udhën kulturore, politike, atdhetare dhe
emancipuese të përcaktueme nga nji bashkësi e papërsëritshme qytetarësh dhe
intelektualësh të shquem, asht nji sfidë dhe betim fisnik që e ndeshim rallë në
ditët tona. Megjithate, ne e gjejmë atë të konkretizuem në aktivitetin e
përditshëm të Pjetër Logorecit. Do të mjaftonte ky album, për të kuptue përkushtimin
dhe betimin me veten, që autori ka ba, per me i qendrue rrugës së dikurshme të
përsonaliteteve krenare të familjes së tij dhe Shkodrës së njërëzve të urtë,
themeluesve të gjuhës së shkrueme shqipe, të shkollës, historisë kombëtare, bazave
të politikës albanianiste dhe europianiste, lëvizjes ma të përparueme drejt
mevetësimit, konceptimit të shtetformimit dhe jetës politike bazue mbi
kushtetutë dhe liri.
Pa e njoftë modelin edukativ familjar dhe komunitar shkodran ku asht formue
Pjetër Logoreci, nuk mund të shpjegohet, se si nji emigrant i zakonshëm në
dukje, përdor oportunitetin rastësor të rezidencës për 22 vite në Austri, për
t’iu kushtue zbulimit nga arkivat e vendit të drejtë protektor të Shqipnisë, të
historisë kulturore, politike, sociale të Shkodrës, kryeqendrës tradicionale të
Gegnisë, historisë politike të Shqipnisë, njerëzve të shquem të saj që
themeluen shtetin. Asht modeli i dashnisë së pa interes për Shqipninë arbnore
të europianizueme, shtysa qe ka udheheqë prej kohëve të errëta të pushtimit
otoman, dhjetra e qindra familje shkodrane, në aspiraten dhe lëvizjen për
emancipim kulturor, administrativ dhe politik. Janë të njejtat familje që
sfiduan me qendrese të naltë intelektuale, regjimet autoritare të krijueme në
vend në vitet 1920-, 1930’. Të njëjtat qe nuk u përkulen dhe e sfiduan me urtësi,
në heshtje diktaturen e injorancës gjakatare. Asht pjesa e Shqipnisë së
vetedijshme, minoranca e qytetnueme e dashnise së pa-interes ndaj atdheut,
popullit dhe te ardhmes në progres dhe unitet të padallimtë. Asht ajo bashkësi
që u nxor jashtë në heshtje dhe me djallëzi, ne vitet e tranzicionit prej
vendit, duke e dobësue rrugën qytetnuese dhe normalizuese të Shqipnisë. Ajo që
sot sheh nga jashtë vatrës labeate, rrugën pa krye dhe pa udhëzim atnor që ka
marrë vendi.
Duke ndjekun me mundësitë e tij modeste, udhen e ideatorit te
Klubit «Gjuha Shqipe” (1908), autorit të “Historise së Përgjithshme”,
delegatit të Shoqnisë «Agimi» në Kongresin e Manastirit, Kryetarit të «Komisis
Letrare», Kryeredaktorit të Fletores “Vullneti i Popullit”, 1929-1930,
shkrimtarit dhe patriotit në za Mati Logoreci, anetarëve të tjerë të familjes
së vet, nder te cilet spikat shkrimtari, gazetari i BBC, Anton Logoreci, Pjetri
na sjell sot nji libër që duhet «lexue» me kujdes përmes fotove të vendosuna në
nji rend tematik dhe kronologjik mjaft mirë të menduem.
Të përpilosh nji vepër për Shkodrën, nuk mund të mos thuash dy fjalë për
këtë zhvillim të posaçëm të këtij qyteti, nuk mund të lësh pa shpjegue arsyet e
zhvillimit të diferencuem dhe të spikatun, në aspektin e kandit të naltë të
konceptimit të Shqipnisë, se lirë, të pavarun dhe të modernizueme. Rrethanat
lidhen jo vetëm me faktin se ky qytet ishte ndër ato qendra urbane në Veri që i
mbijetoi proceseve ruralizuese në trevat shqiptare gjatë pushtimit otoman, por
se me Shkodren lidhet rihyrja graduale e Europës në Shqipni, përmes ndriçimit
të vatrave mbijetuese të Arbnisë. Nji rol të posaçëm në këtë depërtim kulturor
dhe rizgjues të popullsisë ka luajtë
Austria dhe ma vonë edhe Italia.
Duhet të kujtojmë, se Austria,
që nga shekullit XVII kishte marrë mbi vete të drejtat e
mbrojtjes së katolikëve të Perandorisë Osmane. Në konceptin e Protektoratit të
Kultit përfshiheshin ngritja dhe mirëmbajtja e kishave, arsimimi i klerit dhe
mbrojtja e kongregacioneve në Shqipni. Mirëpo aktivitetin e vet në politikën e
shtrirjes drejt Lindjes, Austria nuk e kufizoi vetëm në kufizat komunitare
religjioze, por e shtriu për të gjithë popullsinë shqiptare, pavarësisht
besimit. Pas marrjes së kësaj të drejte, që në shekullin e XVIII, Austria
filloi të hapte konsullatat dhe nën-konsullatat e veta në trevat shqiptare,
ndër të cilat, ajo e Shkodrës zën nji pozicion me randësi të cilësueme. Gradualisht,
për shkak të këtij aktiviteti austriak, filloi gjallërimi i veprimtarisë
humaniste, ngritja e institucioneve të arsimit, përkrahja indirekte e
zhvillimit kombëtar dhe mbajtja me subvencionime dhe bursa mësimore e kuadrit
të ri vendas. Austria sidomos që nga Kongresi i Berlinit deri në fund të Luftës
së Parë Botërore e intensifikoi në nivele shumë të nalta këtë aktivitet në
drejtim të formësimit arsimor, kulturore dhe mëvetësues të Shqipnisë, nga
Shkodra. Për rivalitet, nga dekada e fundit e shekullit XIX, kësaj veprimtarie
iu bashkue edhe Italia. E gjithë kjo veprimtari edhe u prodhua prej dy fuqive
mike dhe rivale, por edhe rastisi me Rizgjimin Kombëtar të Shqipnisë.
Falë punës së palodhun të Austrisë, në Shkodër u themeluen institutet
mësimore dhe kulturore të drejtueme prej Klerit Katolik, në Shkodër e në
rrethet e saj. Gradualisht, në dekada, në shkollat e etërve Jezuitë dhe
Françeskanë, rinia shkodrane, shkollore dhe jashtëshkollore, mori prej barinjve
të kishës së financuem me mençuri nga vendi protektor, një arsimim solid
shkencor dhe një edukatë të naltë morale dhe atdhetare. Jo vetëm në qytet, por
edhe në viset ma të largëta të Alpeve tona, frati shqiptar ndezi kudo votren
arsimore dhe kulturore arbnore, duke zgjue atdhedashuninë e ndrydhun prej
shekujve të shtypjes mizore dhe duke edukue gradualisht fatosat e lirisë së
ardhshme.
Ky tharm i ngjizun prej Austrisë dhe Italisë, nuk prodhoi shërbenjës të
politikave të Vjenës dhe Romës; nuk prodhoi austriakë apo italianë, por veç
shqiptarë të denjë të pararojës mëvetësuese në fillimin e shekullit të XX.
Ishte rrjedhojë logjike e nji programi zhvillimi dhe emancipimi të gjithanshëm
të kombit që dilte nga errësina.
Albumi i Pjetër Logorecit sjell pikërisht këtë kohë kur Shkodra udhëheq me
arritjet e saj nën proteksion, drejton me vizion dhe stekë të naltë Shqipninë
Arsimore, Gjuhësore, Letrare dhe komb-formuese. Janë vitet, kur mbas shpalljes
së Kushtetutës së vitit 1908, liria e parë e arbënve e dalun në dritë vetvetiu,
nuk mund të futej ma në errësinë. Janë vitet kur Malësia, Kosova dhe e gjithë
Shqipnia buçet prej pushkëve të djeljmnisë së saj, të frymëzuem prej flamurit
të qendisun nga shkodranët dhe të naltësuem prej Lekëve të Malësisë të drejtuem
prej Ded Gjo’Lulit. Janë kohët e projektit të autonomisë dhe mëvetësisë, që
ringjallën ndërkohë frikërat e krajlëve për të ndalun daljen madhështore në
Adriatik të Ilirisë. Këtë kohë të madhe të Rilindjes Kryengritëse (1908-1912),
të Qendresës ndaj Krajlëve (1912-1913), Shtetformimit të parë (1912-1914), Luftës së Madhe
(1914-1918) dhe administrimit të lavdishëm austro-hungarez (1916-1918), Pjetër
Logoreci, përmes fotove të vendosuna në nji rend tematik na e sjell ne sot. Në
këtë album gjejmë fotografi të realizueme nga grupi i gazetarëve të kuartierit
të luftës në Shkoder, por edhe në të gjithë Shqipninë.
Skenat e luftës me Malin e Zi, llogoret në Tarabosh, bombardimi i qytetit,
pamjet e kishave dhe shtëpijave të shembuna, trupave malazeze në rrugët e
Shkodres, do na kthejnë ne, në rrëfimet e gjyshërve tonë mbi kohën e rrethimit
6 mujor të qytetit, tetor 1912 deri në prill 1913.
Fotot e delegacjonit të fisnikëve shqiptarë të primë nga Nikollë Kaçorri,
në Vjenë, apo të figurave të njohtuna të atdhetarëve shqiptarë, që kanë pasë
Lidhje me Vjenën, si Bajram Curri, Hasan Prishtina, Ismail Qemali, Kolë Rrota,
Gjergj Pekmezi etj., i japin nji mesazh aktual ndërgjegjës sonë të sotme të
ç’orientueme, mbi nevojën e një vendosjeje të qendrueshme përkrah miqve të
vertetë të europianizimit dhe perëndimizimit të Shqipnisë, së ndalun sot në nji
kryqëzim të panjohun. Autori, sipas meje, jo pa qellim na ka sjellë fotot e
mirënjohjes së elitës shqiptare të kohës ndaj Perandorit Franc –Jozef. Bahet
fjale për delegacionin shqiptar që ka shkue me ba homazhe tek vorri i sovranit
të vëmendshëm dhe largpamës, por edhe për të përshëndetë e njohtë Kaiserin e ri,
Karl, i cili udhëhoqi perandorinë dualiste në dy vitet e fundit të jetës
shtetnore. Në këtë album ne do të gjejmë foto-dëshmi të vizitës së Arqidukës
Maximilian (pjestar i familjes perandorake), i shoqnuem nga trupat ushtarake
austro-hungareze; foto nga ndërtimi i rrugëve dhe hekurudhës nga ushtarakët
austro-hungarezë, në kohën e administrimit austriak të Shqipnisë, kohë që la
vulën e vet në rithemelimin shtetnor pas Luftës së Parë Botnorë, nga dhjetori
1918 deri në nëntor 1921. E them këtë sepse në vitet 1916-1918 u hodhën bazat e
europianizimit institucional të vendit nën mbikqyrjen e drejtpërdrejtë
austriake; gjuha shqipe u ba gjuhë zyrtare për herë të parë në administratën
vendase, drejtimi u vendos mbi kriteret e respektimit të hierarkisë
intelektuale, konservatorizmi feudal i trashëguem u zmbraps në mënyrë
rrënimtare, fuqitë ballkanike që punonin më vendosmëri kundër Shqipnisë për ta
destabilizue, u dërrmuen nën goditjet e ushtrisë së perandorisë mike.
Albumi asht jo vetëm nji kujtim i nji kohe të shkueme dhe homazh për brezin
e gjyshërve tonë idealistë dhe atdhedashës, por unë e lexoj ate edhe si nji
thirrje për të gjithë ne, brezin e sotëm të të mbijetuarve të përsekutimit të
komplikuar komunist dhe neokomunist, që të bajmë çfarë kena mundësi për të
ndalun tatëpjetën e fundosjes në heshtje të një kulture krenare dhe identitare.
Pjetër Logoreci indirekt dhe me finese ban thirrje për të mos e lëshue vendin, përfaqësinë krahinore dhe qendrore të Shkodrës, në duar servitorësh terminale të politikave asgjësuese të pozicionit parësor të Rozafatit, fatin e vendit në mëshirë të duerve të mbrapshta që e kanë kapërthye. Asht koha e ndërtimit të nji programi politik të mbështetun në traditën dhe në bashkëkohësinë dhe e përdorimit të studiuem të burimeve të kualifikueme intelektuale dhe teknike, që familjet shkodrane kanë formësue në dekadat e fundit, për t’i shërbye si vullnetarë rilindas vendlindjes që lengon dhe therret për ndihmë./KultPlus.com
Në edicionin e tij të 70-të, festivali italian i këngës ua ka lënë të gjithë pushtetin grave.
Janë plot 10 femrat që do të shoqërojnë në skenë Amadeus, prezantues i njohur në ekranin e vendit fqinj. Një ndër këto emra ishte dhe aktorja e njohur Monica Belluci por kjo e fundit i ka thënë jo këtij festivali për arsye madhore. Aktorja emri i së cilës ishte konfirmuar gjatë konferencës për shtyp përkrah Amadeus, largimin e saj e ka bërë të ditur përmes zëdhënësit të saj.
’ Amadeus dhe unë u takuam muaj më parë dhe kishim bërë një projekt së bashku. Fatkeqësisht për arsye madhore ne nuk kemi pasur sukses. I uroj atij dhe ekipit të tij një festival të këndshëm dhe shpresoj për një shans tjetër në të ardhmen ” është shprehur zyra për shtyp e aktores.
