Ekspozita “Mediterraneo” e gazetarit dhe folësit të lajmeve në Top Channel, Ilir Paço është çelur në qytetin e Pogradecit.
35 grafika të realizuara mbi fletët e lajmeve përgjatë kohës kur ai përcjell informacionin për publikun vijnë si një ditar vizatimesh me tematika të ndryshme.
Mes tyre qëndrojnë të vendosura disa ekrane ku shfaqen në mënyrë të përsëritur momente kur Ilir Paço është në transmetimin e lajmeve të Top Channel.
Tematika e grafikëve është e shumëllojshme por në qendër vendos dashurinë e tij për Ballkanin
Në ditën e parë të çeljes, pjesëmarrësit tregojnë se ekspozita që vjen si një arratisje shpirtërore e gazetarit nga presioni i zhvillimeve të lajmeve është shumë interesante
Ekspozita do të qëndrojë e hapur gjatë gjithë muajit të festave kur edhe qyteti i Pogradecit ashtu si në gjithë vendin ka ndezur dekorin festiv dhe mirëpret vizitorët./Topchanel/ KultPlus.com
Koalicioni i OJQ-ve për Mbrojtjen e Fëmijëve – KOMF i cili përfaqëson 35 organizata jo qeveritare, shpreh shqetësim për përhapjen e lojës së rrezikshme që po qarkullon në TikTok “Superman challenge”, ku deri më tani janë raportuar disa raste të nxënësve që kanë pësuar lëndime fizike nga përfshirja në këtë lojë.
KOMF iu është drejtuar të gjithë nxënësve, se kjo nuk është një “lojë” dhe nuk është as “sfidë”.
“Luajtja e kësaj loje, ju dëmton fizikisht dhe mund të keni pasoja për shëndetin tuaj”, thuhet në njoftimin e KOMF-it.
KOMF u ka bërë thirrje të gjithë nxënësve që të raportojnë tek prindi apo mësimdhënësi, nëse kanë informacion se shokët apo shoqet janë të përfshirë në këtë lojë, dhe që të përfshihen në lojëra që i ndihmojnë të rriten të fortë e të shëndetshëm, duke ju bërë thirrje dhe një herq që të qëndrojnë larg këtyre mashtrimeve.
KOMF i bën thirrje prindërve:
-Monitoroni fëmijët gjatë qëndrimit të tyre në internet dhe flisni me fëmijët për “lojrat” apo “sfidat” e papërshtatshme, rreziqet dhe dëmet që sjellin ato.
KOMF i bën thirrje mësimdhënësve:
-Mbani sesione informuese dhe vetëdijësuese me nxënësit mbi pasojat që mund të kenë nga lojrat e papërshtatshme dhe se si të zëvendësohen ato me lojëra argëtuese e të shëndetshme;
-Siguroni mbikëqyrje të nxënësve në klasë, gjatë pushimeve dhe në ambiente të tjera të shkollës për të parandaluar rreziqet e tilla;
-Keni vëmendje dhe kujdes të shtuar për të parandaluar raste të reja të fëmijëve që mund të manipulohen nga kjo lojë;
-Siguroni koordinim intensiv dhe të vazhdueshëm me nxënësit dhe prindërit për këtë çështje.
“Heshtja”, “Gjurmë”, “Mbështetja”, “Karroca”, “Labirinthi”, ishin emrat e disa prej punimeve grafike të ekspozitës që u hap mbrëmë në hapësirat e KultPlus Cafe Gallery. Kjo ekspozitë shënon edicionin e dytë, me kurator Basri Mekolli.
Ekspozita “Grafika bashkëkohore e grafistëve të rinjë kosovar” u hap nga drejtoresha e KultPlus, Ardianë Pajaziti, bashkë me kuratorin Mekolli. Ajo u shpreh se kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur për dy javë, për të gjithë ata që duan ta shijojnë.
Rezultatet e praktikave të këtij hulumtimi ishin të shumëfishta duke i përfshirë, por jo i ku- fizuar vetëm me vështrimet “brenda” proceseve artistike, por edhe duke hulumtuar dimensionet socio-kulturore, produktet e reja artistike, identitetet, narrativat, transformimet, hapësirat, kohët dhe relacionet ndërmjet tyre.
Kuratori Mekolli u shpreh se në këtë edicion të ekspozitës janë përfshirë 24 grafist me punime të ndryshme, të cilat janë të punuara me mjeshtëri dhe me përkushtim. Ai tha se ky projekt i ka marrë rreth 3 muaj kohë.
“Me këtë projekt jam marrë që nga shtatori, me hulumtimin e grafistëve, përzgjedhjen e punimeve dhe prezantimin e tyre. I kam përzgjedh dhe seleksionu grafikat më të suksesshme”, tha ai për KultPlus.
Tutje, Mekolli shtoi se ka pasur artistë që është dashur me qenë të pranishëm me punimet e tyre në këtë ekspozitë, por që për arsye të caktuara kanë ndërruar mendje dhe i kanë tërhequr punimet që t’i prezantojnë në ekspozitat personale jashtë shtetit.
Sa i përket vazhdimësisë së edicioneve edhe më tutje, ai u shpreh se është shumë e vështirë sepse është zvogëluar numri i artistëve dhe se ka edhe vështirësi financiare.
“Është vështirë me zgjat edicione sepse duhet gjithmonë të ketë artistë të rinjë, tani është zvogëluar numri i artistëve grafist dhe ata që studiojnë në Fakultetin e Arteve po i lënë studimet dhe po ikin jashtë shtetit. Sfidë në vete është edhe aspekti ekonomik, sepse është profesion shumë i shtrenjtë dhe materialet janë që gjenden vetëm jashtë shtetit. Kjo po ndikon në punën e grafistëve”, shtoi Makolli.
“Botën jo lëndore të këtij abstraksioni më së miri e paraqesin grafikat “Në Mes” të autorit Adhurim Maliqi; Ardiana Vishi me grafikën “Dëshprimi”, dhe autorja e grafikës “Kompozicion”, Miradije Morina. Besime Haxha me grafikën “Figurat në Hapësirë”, Berat Bajrami me grafikën “Malet e Kujtesës” dhe shumë grafistë tjerë gjithashtu prezantohen me mënyrën abstraksioniste të të shprehurit, por që në vete bartin pamjet me primesa asociative. Në mesin e grafistëve të rinjë, gjithashtu dallohet autorja e grafikave, Arbenita Kuliqi me fletëgrafikat “Labirinthi” dhe “Rilindje e Egër” e cila shpërfaq botën psikologjike të mveshur me petkun e revoltës personale ndaj dukurive të rrethit shoqëror, brenda së cilës ndodhet edhe vet ajo”, është shprehur Mekolli në hyrje të katalogut që është realizuar për këtë ekspozitë.
Teknikat e përdorura në këtë edicion janë kryesisht teknikat e shtypit të thellë: xhilpërës së thatë, monoshtypit, bakërshkrimit, akuatintës dhe shtypit të depërtueshëm.
Ndërsa, njëri nga 24 pjesëmarrësit e ekspozitës, Festim Matoshi, tregoi se ka marrë pjesë me dy punime të tij, të cilat janë punuar gjatë vitit 2016. Ai tha se punimet e tij quhen “Heshtja” dhe “Gjurmë”, për të cilat është frymëzuar nga dashuria e tij për natyrën.
“Jam pjesëmarrës në edicionin e dytë, marr pjesë me dy punime të ndryshme të teknikave të ndryshme. Unë kam përzgjedh formën e shtypit të depërtueshëm që është formë e grafikës dhe është vështirë e realizueshme dhe në pubil quhet seriografi. Njëra quhet “Heshtja” dhe tjetra “Gjurmë”, janë punuar në vitin 2016 me ngjyra të ndryshme. Punimet paraqesin kompozicion të veçantë, zakonisht natyren e kam për qejfi por brenda asaj e zhvilloj edhe një temë tjetër të heshtur, të fshehtë”, u shpreh Matoshi për KultPlus.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për dy javë./KultPlus.com
E shkatërruar nga një zjarr në vitin 2019, Notre-Dame de Paris, një kryevepër e artit gotik, rihap dyert sot.
Një ngjarje e shumëpritur globale, pas më shumë se pesë viteve të një projekti kolosal restaurimi, i financuar nga një fluks i paprecedentë donacionesh.
Presidenti i sapo zgjedhur i Shteteve të Bashkuara Donald Trump, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky apo princi William në emër të Mbretërisë së Bashkuar do të jenë në këto festime, ku priten rreth 40 krerë shtetesh dhe qeverish.
Presidenti francez, Emmanuel Macron, në vështirësi pas mocionit të mosbesimit të qeverisë së tij, e ka marrë shumë seriozisht këtë ngjarje, e ngritur në gradën e krenarisë franceze, njësoj si Olimpiada e Parisit këtë verë.
Ceremonitë do të nisin në orën 19:00, me hapjen e dyerve të katedrales nga kryepeshkopi i Parisit, Laurent Ulrich.
Ato do të vazhdojnë në ambiente të mbyllura, dhe jo jashtë, siç ishte planifikuar fillimisht, për shkak të motit me erë.
Në veçanti, është planifikuar një fjalim i Macron, i cili kishte vendosur sfidën e çmendur të një restaurimi në pesë vjet pas zjarrit, një shërbim fetar në prani të 1 500 të ftuarve dhe leximin e një mesazhi nga papa Françesku.
Natën e 15 prillit 2019, pamjet e çatisë së Notre-Dame të përpirë nga flakët dhe shembja e majës së saj tronditën të gjithë botën.
E rindërtuar në mënyrë identike me atë të projektuar nga arkitekti i shekullit XIX, Eugène Viollet-Le-Duc, katedralja rrezaton nga brenda një shkëlqim të panjohur në kujtesën e gjallë.
E verdha e gurëve të saj të pastruar, ngjyrat verbuese të dritareve pjesërisht të restauruara dhe ato të dekorimeve të pikturuara të kapelave rriten nga një ndriçim i ri i përmbajtur dhe i rregullueshëm.
Piktura nga mjeshtra të shekullit XVII, skulptura mjeshtërore laike dhe objekte arti janë riinstaluar.
Aksi qendror i rafinuar, ku qëndrojnë mobilIet e reja liturgjike minimaliste në bronz, i japin masën e plotë ndërtesës, e ndërtuar në shekujt XII dhe XIII, me gjatësi gati 150 metra dhe gjerësi rreth 50 metra.
Një mijë e pesëqind karrige të reja lisi të lehta janë gjithashtu të destinuara për të akomoduar 14 deri në 15 milionë vizitorët që priten çdo vit.
Në programin e festimeve të rihapjes është përfshirë edhe transmetimi i një filmi që tregon rindërtimin e katedrales më shumë se 860-vjeçare dhe parakalimin e 160 zjarrfikësve dhe ndërtuesve zejtarë.
Vëllezërit Renaud dhe Gautier Capuçon, violinist dhe violonçelist, do të performojnë “La passacaille” nga Handel, të aranzhuar nga Johan Halvorsen.
Në përfundim të ceremonive republikane dhe liturgjike, rreth orës 20:40, do të ofrohet një darkë në Elysee nga Emmanuel dhe Brigitte Macron për krerët e shteteve, qeverive dhe organizatave ndërkombëtare.
Moti i paparashikueshëm ka ndërprerë edhe programin muzikor të mbrëmjes dhe koncerti i planifikuar më pas do të transmetohet me vonesë.
Ai do të nxjerrë në pah muzikën klasike me Maîtrise Notre-Dame de Paris dhe Orkestrën Filarmonike të radiostacionit publik francez Radio France, të drejtuar nga maestroja venezuelian Gustavo Dudamel.
Aty do të jenë edhe pianisti virtuoz kinez Lang Lang, sopranoja afrikano-jugore Pretty Yende dhe tenori franko-zviceran Benjamin Bernheim.
Krahas tyre, për një prekje me muzikë pop, do të jenë francezja Clara Luciani dhe Vianney, kanadezja Garou dhe franko-beninezja Angélique Kidjo.
Emrat e Paul McCartney dhe Pharrell Williams gjithashtu janë përmendur, por nuk janë konfirmuar.
Të dielën janë planifikuar dy mesha, në orën 10:30 dhe 18:30.
E para, në prani të Emmanuel Macron, krerëve të shteteve dhe qeverive, si dhe figurave fetare, do të shenjtërojë altarin.
E dyta është e hapur për publikun.
Një sistem i jashtëzakonshëm sigurie, i frymëzuar nga ai i Lojërave Olimpike, është planifikuar në një kontekst të “nivelit shumë të lartë të kërcënimit terrorist”, sipas selisë së policisë, me 6 000 policë dhe xhandarë të mobilizuar.
Projekti i rindërtimit dhe restaurimit mobilizoi 250 kompani si dhe 2 000 zejtarë.
Dhe kushtoi afro 700 milionë euro, financuar nga 846 milionë donacione nga e gjithë bota./atsh/ KultPlus.com
Festivali i Këngës në RTSH, një nga ngjarjet më prestigjioze muzikore në Shqipëri, ka hapur sot një tjetër kapitull. Të 30 këngët që do të garojnë në edicionin e 63-të të festivalit u publikuan sot me një koncept vizual shumë modern, tejet të kuruar nga regjisori i festivalit Redi Treni, në kanalin zyrtar të RTSH-së në YouTube, duke i dhënë publikut një mundësi për t’i dëgjuar plotësisht para netëve të Festivalit.
Lajmi u konfirmua së pari gjatë ditës së sotme nga drejtuesja artistike e këtij edicioni, këngëtarja e njohur Elhaida Dani. duke theksuar se këngët do të publikoheshin në formatin e tyre të plotë, me qëllim krijimin e një lidhje më të fortë mes këngëtarëve, kompozitorëve dhe publikut.
Në këtë edicion marrin pjesë 30 artistë, të cilët përfaqësojnë një gamë të gjerë stilesh muzikore, nga baladat te ritmet moderne. Publikimi i këngëve në YouTube jo vetëm që i jep publikut mundësinë për t’i dëgjuar paraprakisht, por edhe për t’u familjarizuar me krijimtarinë muzikore që ata do të vlerësojnë gjatë netëve të festivalit.
Festivali i Këngës në RTSH, i cili këtë vit organizohet nga 19-22 dhjetor, është një pikënisje e rëndësishme për artistët shqiptarë, jo vetëm për të garuar për çmimin e madh, por edhe për të fituar mundësinë për të përfaqësuar Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2025. Me këngët në platformën online, pritet që fansat të fillojnë diskutimet për favoritët e tyre. RTSH ka krijuar këtë hapësirë për të ofruar transparencë dhe për të nxitur një lidhje të re mes artistëve dhe publikut.
Të gjithë adhuruesit e muzikës janë të ftuar të ndjekin kanalin e RTSH-së në YouTube për të dëgjuar këngët dhe për të filluar një udhëtim të ri muzikor drejt natës së madhe të finales së Festivalit të 63-të. Atmosfera është ndezur dhe emocionet vetëm sa kanë filluar!
Këngët e Festivalit të 63-të në RTSH:
Këngët e Festivalit të 63-të në RTSH Algert Sala – Bosh Kompozimi: Algert Sala Teksti: Algert Sala Orkestrimi: Kejdi Musta
Alis – Mjegull Kompozimi: Alban Kondi & Alis Teksti: Alban Kondi & Alis Orkestrimi: Eugen Herri
Atraksionet turistike të qarkut të Gjirokastrës u prezantuan ditët e fundit në Janinë, Greqi, me qëllim promovimin dhe zhvillimin e turizmit dhe hartimin e një pakete të përbashkët.
Në këtë takim morën pjesë përfaqësues të Prefekturës së Janinës dhe hotelerisë, ndërsa nga pala shqiptare, përfaqësues të institucioneve nga Qarku Gjirokastër, Dhomës së Tregtisë, bizneseve dhe operatorëve turistikë.
Në këtë aktivitet bashkia Libohovë prezantoi gjithë potencialin turistik të saj, në katër stinët e vitit.
Aktivitete dhe eksperienca ku mund të përfshihen vizitorët, sitet arkeologjike, monumentet e natyrës, historinë, objektet e kultit, trashëgiminë kulturore, gastronominë, mikpritjen libohovite me bujtinat e fermat të çelura rishtazi.
Në prezantim nuk mungoi as lugina e bukur e Zagorisë, që shtrihet mes malesh, me 10 fshatrat piktoreskë të saj, të vendosur në zemrën e natyrës së egër, me shtëpitë e gurta, urat mesjetare, manastiret e kishat me një bukuri të pashoqe.
Një vend të veçantë pati në prezantim edhe Parku Natyror i Zagories i pasur në florë dhe në faunë, e si për të plotësuar gjithë ngjyrat e kësaj tabloje natyrore të pikturuar nga dora e Zotit.
Nuk mund të mungonte edhe ujëvara e Doshnicës, lumi që gjarpëron luginën për t’ju bashkuar ansamblit gurgullues të Vjosës.
Në përfundim të takimit Dhoma e Tregtisë Gjirokastër dhe Shoqata e Hotelerisë të Janinës nënshkruan një marrëveshje bashkëpunimi.
Qarku i Gjirokastrës është një nga zonat më të pasura turistike të Shqipërisë, si në atraksione, në kulturë, histori, kulinari, natyrë dhe mikpritje./atsh/ KultPlus.com
Mbi 250 intelektualë shqiptar, profesorë universitarë hodhën nënshkrimet në një letër të hapur drejtuar Gjykatës Kushtetuese, ku kërkohet që Gjykata të mos ndalojë përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe.
Në mesin e personave që nënshkruajtën letrën janë rektorët e tre universiteteve në gjuhën shqipe: Prof. Dr. Abdulmenaf Bexheti – UEJL, Prof. Dr. Jusuf Zejneli – UT, Prof. Dr. Izet Zeqiri – UNT. Poashtu, në mesin e të nënshkruarve dallohen profesorë të njohur e dekanë aktualë të shumë fakulteteve, në mesin e tyre po veçojmë gjuhëtarin e njohur Prof.dr Agim Vinca, pastaj profesorët: Agni Dika, Nuri Bexheti, Abdulla Aliu, Asllan Bilalli, Safet Emruli, Qebir Avziu, Jeton Shasivari, Fatmire Lumani, Mersim Maksuti, Arta Bilalli, Fadil Zendeli, Bashkim Ziberi, Muamet Shehabi, Kenan Ferati, Etem Iseni, Ruzhdi Matoshi, Fati Iseini.
Në vazhdim po ua përcjellim të plotë letrën e hapur të intelektualve shqiptar drejtuar Gjykatës Kushtetuese me nënshkrimet e tyre:
Ne, anëtarët e komunitetit akademik shqiptar në Republikën e Maqedonisë së Veriut, po ndjekim me vëmendje punën dhe aktivitetet tuaja (siç janë deklaratat televizive, intervistat etj.) në lidhje me kërkesën e parashtruar pranë kësaj Gjykate për vlerësimin e kushtetutshmërisë së Ligjit për Përdorimin e Gjuhëve, të miratuar në Kuvendin Republikan dhe të shpallur në Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut, nr. 7/2019.
Na lejoni të theksojmë fillimisht ndjeshmërinë tonë, si njerëzore ashtu edhe kombëtare, ndaj statusit të gjuhës sonë amtare – gjuhës shqipe në Republikën e Maqedonisë së Veriut si një çështje me rëndësi kapitale për ne dhe, besojmë, për të gjithë ata që ia duan të mirën këtij shteti.
Është krejtësisht e natyrshme që ne të angazhohemi për barazinë e plotë të gjuhës shqipe si gjuhë komunikimi jo vetëm në nivel lokal, por edhe në atë shtetëror. Akti juridik i vitit 2019 e sanksionon një status të tillë të gjuhës shqipe në përputhje me Kushtetutën dhe Ligjin për Përdorimin e Gjuhëve. Ky trajtim është garancë për barazinë, lojalitetin dhe respektin e ndërsjellë të qytetarëve ndaj RMV-së si shtet.
Nga sa kemi pasur rastin të dëgjojmë nga ju, të nderuar gjyqtarë, si dhe nga disa përfaqësues të lartë politikë (si, për shembull, deklaratat e Kryeministrit Mickovski, i cili pohon se do të abrogohen vetëm dy-tre nene të ligjit në fjalë), kemi arsye të dyshojmë se mund të bëheni pjesë e realizimit të një skenari me motive politike, që ka për qëllim pikërisht atë që po deklarohet haptas në nivelin më të lartë shtetëror.
Duke pasur parasysh pozitën dhe rolin kushtetues që keni Ju si përfaqësues të institucionit më të lartë juridik, i cili sipas Kushtetutës është i pavarur dhe pa ndikime politike, vazhdojmë të shpresojmë se nuk do të lejoni realizimin e skenarëve të tillë, të cilët cenojnë ndjenjat e çdo qytetari shqiptar. Një veprim i tillë do të fundoste besimin e qytetarëve, veçanërisht të atyre shqiptarë, në funksionimin e institucionit që ju përfaqësoni dhe që pritet të marrë vendime në mënyrë të pavarur, sipas bindjeve tuaja, bazuar në Kushtetutë dhe ligj, e jo sipas ndikimeve politike ngado që të vijnë ato.
Përkujtojmë opinionin e gjerë publik dhe Ju, të nderuar gjyqtarë, se e kaluara e punës së Gjykatës Kushtetuese ka shkaktuar tensione e pakënaqësi, kurdo që ka marrë vendime të njëanshme dhe arbitrare, të cilat kanë sjellë pasoja të rënda në marrëdhëniet ndëretnike dhe kanë cenuar të drejtat kombëtare të shqiptarëve për barazi dhe drejtësi, të realizuara në rrugë institucionale.
Mjafton të kujtojmë aktgjykimet e Gjykatës Kushtetuese të vitit 1997, të cilat çuan në ndërhyrje të dhunshme shtetërore në komunat e udhëhequra nga kryetarë shqiptarë të zgjedhur në mënyrë legjitime. Kjo solli ngjarjet tragjike të Gostivarit, ku pati edhe viktima në njerëz.
Ndërgjegjja dhe profesionalizmi Juaj nuk duhet të lejojnë që vendimet tuaja të jenë nxitëse të pakënaqësisë apo të përsëritjes së pasojave dhe të aktgjykimeve me motive politike, si ato që përmendëm më lart. Nuk duhet harruar as aktgjykimi i vitit 2007, i cili çoi në dorëheqjen e Kryetarit dhe të njërit nga anëtarët shqiptarë të Gjykatës Kushtetuese.
Me këtë rast, shprehim edhe mospajtimin dhe indinjatën tonë lidhur me vendimin për eliminimin e deklarimit të përkatësisë etnike, me çka ne praktikisht kthehemi në kohën para nënshkrimit të Marrëveshjes Paqësore të Ohrit, sepse eliminon mundësinë për të përcjellë përfaqësimin e drejtë dhe adekuat, që është kategori kushtetuese dhe që mundësoi përfshirjen e shqiptarëve dhe komuniteteve të tjera në insititucione. Çdo tendencë me të cilën synohet, qoftë edhe në mënyrë të sofistikuar, të ndryshohet karakteri i shtetit dhe ta shndërrojë përfaqësimin e drejtë vetëm në fjalë në letër, nuk i ndihmon kohezionit ndëretnik dhe besimit të ndërsjellë në shtetin tonë multietnik.
Është bindje e përgjithshme se rastet e sipërpërmendura kanë lënë plagë të thella në kujtesën e shqiptarëve të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Ju, si anëtarë të një institucioni që ka për detyrë mbrojtjen e rendit kushtetues dhe të vlerave që promovon Kushtetuta, veçanërisht në aspektin e respektimit të ndërsjellë të të drejtave etnike në një shoqëri multietnike siç është Republika e Maqedonisë së Veriut, keni obligim ligjor t’i ruani këto vlera.
Ne duam të besojmë dhe shpresojmë se ndërgjegjja Juaj morale dhe profesionale nuk do lejojë cenimin e vlerave kushtetuese dhe do të dëshmojë ndjeshmëri të mjaftueshme ndaj statusit tashmë të fituar të gjuhës së bashkësisë së dytë etnike në vend, gjuhës shqipe. /tvklan.mk/ KultPlus.com
Atmosfera festive e fundvitit sapo ka filluar në qytetet e vendit.
Ndezja e dritave është kthyer tashmë në një tradite në qytetet shqiptare. Ditën e sotme u ndezën dritat e pemës së Krishtlindjeve në Durrës, Fier dhe Bulqizë ku qindra qytetarë ishin të pranishëm.
Sakaq në Fier u organizua edhe një koncert i veçantë nga fëmijët e Qendrës Kulturore. Kryetari i bashkisë, Armando Subashi në një atmosferë të ngrohtë festive ndezi dritat e pemës së Krishtlindjeve me një urim për një vit sa më të mbarë.
Ndërkohë ndryshe nga vitet e tjera, ndezja e dritave te festave të fund vitit tashmë është kthyer në traditë edhe në Bulqizë. Qindra qytetarë e qytetare janë mbledhur në pedonalen e Bulqizës duke ndjekur koncertin festiv të përgatitur nga Qendra Kulturore. Në këtë atmosferë festive ishin të pranishëm këngëtaret Vera Laçi dhe Jete Mazari. Në ndezjen e dritave të pemës kryetarja e Bashkisë Festime Mjeshtri dha një mesazh urimi për të gjithë banorët e Bulqizës.
Njeriu më i mençur që kam njohur në këtë botë, nuk dinte as të lexonte edhe as të shkruante. Në orën 4 të mëngjesit, kur sapo niste të zbardhte dita, ai zgjohej dhe shkonte në arë për të ushqyer disa derra, pjelloria e të cilëve ushqente atë dhe gruan e tij. Prindërit e nënës sime jetuan në këtë varfëri, në fermën e vogël të derrave, të cilët pasi rriteshin u shiteshin fqinjëve në fshatin tonë Azinhaga në provincën Ribatejo. Gjyshërit e mi ishin Jerónimo Meirinho dhe Josefa Caixinha dhe të dy ishin analfabetë. Gjatë dimrit, kur i ftohti i natës arrinte të ngrinte edhe ujin në depozitat brenda shtëpisë, ata shkonin në stallë, merrnin në krahë derrat më të vegjël dhe i shtrinin në shtratin e tyre bashkëshortor. Ngrohtësia njerëzore i shpëtonte kafshët e vogla nga ngrirja, dhe shmangte ngordhjen e tyre të sigurt. Edhe pse ishin që të dy njerëz të sjellshëm, nuk ishte shpirti i dhimbsur ai që i shtynte të vepronin ashtu. Pa sentimentalizëm apo retorikë, ajo që u interesonte ishte mbrojtja e bukës së tyre të përditshme. Siç është e natyrshme për njerëzit, që për të mbijetuar nuk mendojnë për asgjë tjetër përveç asaj që është e domosdoshme. Dhe ndonjëherë gjatë netëve të nxehta të verës, gjyshi më thoshte pas darke: “José, sonte le të flemë të dy nën pemën e fikut”. Në fermë ishin edhe dy pemë fiku, por ai që ishte më i madhi sepse ishte më i vjetri, kishte qenë gjithmonë fiku për të gjithë anëtarët e familjes. Kur gjumi vononte të më zinte, mbrëmja ime mbushej me histori dhe ngjarje që më tregonte gjyshi:legjenda, ngjarje të tmerrshme, episode të veçanta, vdekje të lashta, luftime me shkopinj dhe gurë, fjalë të urta të paraardhësve tanë, një mori e madhe kujtimesh që më mbanin zgjuar dhe në të njëjtën kohë më ndihmonin më flija. Unë nuk mund ta dija nëse ai ndalonte së foluri kur e kuptonte se më kishte zënë gjumi, apo nëse ai vazhdonte të më tregonte gjëra në mënyrë që të mos linte në mes përgjigjen që unë nxisja pa pushim në pauzat më të gjata që ai krijonte qëllimisht gjatë rrëfimit të historive:“Po pastaj”? Ndoshta ai i përsëriti historitë për veten e tij, si një mënyrë për të mos i harruar ato, apo edhe për t’i pasuruar me detaje të reja. Në atë moshë, siç të gjithë kemi bërë, ndoshta nuk është nevoja të them por e imagjinoja gjyshin tim Jeronimo si padronin e të gjitha njohurive të botës. Kur në agimin e parë të dritës së ditës së re, më zgjonte kënga e zogjve…Gjyshja ime, të cilën e kishte zgjuar gjyshi im por që ishte ngritur para tij, më vendoste një tas të madh me kafe me disa copa bukë dhe më pyeste nëse kisha fjetur mirë. Nëse i tregoja asaj ndonjë ëndërr të keqe që vinte nga tregimet e gjyshit, ajo me qetësonte gjithmonë: “Mos i kushto aspak vëmendje, në ëndrra nuk ka asgjë të qëndrueshme”. Vetëm shumë vite më vonë, kur gjyshi im u largua nga kjo botë, dhe unë isha tashmë një burrë, e kuptova më në fund se tek e fundit edhe gjyshja ime besonte tek ëndrrat. Nuk kishte sesi të ishte ndryshe, pasi isha ulur një mbrëmje para derës së shtëpisë së saj të varfër, ku ajo jetonte tashmë vetëm, duke treguar me dorë yjet e mëdhenj dhe të vegjël mbi kokën e saj, më tha këto fjalë: “Bota është kaq e bukur dhe është mëkat që ne duhet të vdesim”! Ajo nuk tha se kishte frikë nga vdekja, por tha se ishte për të ardhur keq që ekzistonte vdekja, a thua se jeta e saj e vështirë përmes punës së vazhdueshme, pikërisht në momentet afër fundit, po merrte hirin e një lamtumire supreme, ngushëllimin e një bukurie të ri-zbuluar. Ajo ishte ulur para derës së një shtëpie që nuk mund ta imagjinojë askush tjetër në botë, sepse në të jetonin njerëz që mund të flinin me derrat si të ishin fëmijët e tyre, njerëz të cilëve u vinte shumë keq të largoheshin nga jeta pikërisht sepse bota është e bukur. Dhe ky ishte Jeronimo, gjyshi im, bari derrash dhe tregimtar historish, që duke ndjerë vdekjen që vinte, shkoi për t’i thënë lamtumirë pemëve në oborr një nga një, duke i përqafuar dhe duke qarë sepse e dinte që nuk do t’i shihte më kurrë. Shumë vite më vonë, duke shkruar për herë të parë për gjyshin tim Jeronimo dhe gjyshen time Josefa, më në fund isha i ndërgjegjshëm se po i transformoja njerëzit e zakonshëm ashtu siç ata ishin në personazhe letrarë, dhe se kjo ishte ndoshta një mënyrë për të mos i harruar ata, duke vizatuar dhe ri-vizatuar fytyrat e tyre me lapsin që e ndryshon gjithmonë kujtesën, duke ngjyrosur dhe ndriçuar monotoninë e një rutine të përditshme pa horizont, gati si për të krijuar në hartën e paqëndrueshme të kujtesës, një realitet të mbinatyrshëm të vendit në të cilin ata vendosën të jetonin. Tani mund t’i shoh qartë ata që ishin mësuesit e mi të jetës, ata që më mësuan më intensivisht punën e vështirë të të jetuarit …
Një letër e shkruar me dorë nga kompozitori Wolfgang Amadeus Mozart në vitiN 1783 është shitur në ankand për një ofertues privat evropian për 440 000 euro (464 200 dollarë).
”Çmimi i shitjes tejkaloi shumë çmimin fillestar prej 100 000 erosh”, tha shtëpia e ankandeve ”International Autograph Auctions Europe”, me qendër në Malaga, në Spanjën jugore.
Sipas shtëpisë së ankandeve, ka pasur një interes të madh për shitjen edhe nga Shtetet e Bashkuara dhe Azia.
”Letra e kompozitorit austriak drejtuar botuesit francez me origjinë gjermane Jean-Georges Sieber, e shkruar në gjermanisht, në fakt mendohej se kishte humbur”, tha shtëpia e ankandit.
Më vonë u gjet në një arkiv familjar.
Disa studiues besojnë se letra përmban treguesit e parë të kuarteteve të famshme të Mozartit “Haydn”.
Ai gjithashtu i ofron kompozime Sieber për shitje.
Gjithashtu në shitje ishte një letër me tetë faqe e shkruar me dorë nga John Lennon drejtuar shokut të tij muzikant Eric Clapton nga viti 1971, në të cilën ai sugjeronte formimin e një “super grupi” të ri. Megjithatë, letra nuk arriti të gjente një blerës.
”Ka pasur interes, por në fund nuk mjaftoi për një ofertë”, tha një zëdhënës i shtëpisë së ankandeve.
Çmimi fillestar për letrën ishte vendosur në 80 000-100 000 euro./atsh/ KultPlus.com
Reshjet e dëborës kanë mbuluar malin e Tomorit duke ofruar një pamje piktoreske.
Kryetari i bashkisë së Beratit, Ervin Demo ndau sot në rrjetet sociale foto nga Tomori nën petkun e dëborës, i cili me bukurinë e tij fton të apasionuarit pas alpinizmit të kalojnë një ditë ndryshe në peizazhin e bardhë të kësaj lartësie.
Në malin e Tomorit në lartësinë 2417 m mbi nivelin e detit ndodhet edhe Tyrbja e Abaz Aliut, e cila është një destinacion turistik për adhuruesit e aventurës, vëzhgimit dhe patjetër edhe për besimtarët që kryejnë pelegrinazh.
Kujdesi i treguar nga Administrata e këtij parku në menaxhimin e mjediseve turistike dhe të shoqërimit të vizitorëve me guida turistike që njohin shtigjet dhe vendet e kalueshme për në hapësirat turistike të Tomorit, kanë bërë që ky park të vizitohet në çdo stinë të vitit.
Mali i Tomorit shtrihet në lindje të qytetit të Beratit dhe verilindje të qytetit të Çorovodës dhe gëzon statusin e Parkut Kombëtar. Aty nuk mungojnë ngjitjet sportive në shpatet me borë apo aventurierë të raftingut në kanionet e Osumit.
Nën këmbët e Tomorit, rrjedh Lumi Osum që duke zbritur nga terrene tepër malore ka krijuar kanionet e famshme të tij tepër të vizituara, sidomos gjatë stinës së verës.
Por, jo vetëm kanionet, në këtë itinerar gjenden dhe disa objekte kulti të feve kristiane e bektashiane dhe monumente të natyrës dhe të kulturës./atsh/ KultPlus.com
Balerini dhe koreografi i njohur shqiptar Eno Peçi është figura e edicionit të shtatë të mbrëmjes artistike “Ta zbardhi ftyrën”, mbrëmje kjo që organizohet nga gazeta online për art dhe kulturë “KultPlus”, e që do të mbahet sonte në Teatrin Oda, duke filluar nga ora 20:00.
“Ta zbardhi ftyrën” këtë vit do të shënojë edicionin e shtatë, dhe ky edicion do të ketë emocione skenike me balerinin shqiptar Eno Peçin, balerin që shkëlqen nëpër shumë skena të mëdha të teatrove prestigjioze, duke u prezantuar edhe si balerin por edhe si koreograf shumë i suksesshëm.
Mbrëmja e veçantë e “Ta Zbardhi Ftyrën” që ka për qëllim prurjen e artistëve shqiptarë nga vende të ndryshme të botës, përpos bashkëbisedimit audienca do të ketë rast që për së afërmi të përjetojë edhe magjinë skenike të këtyre artistëve, e që këtë vit do të kenë rastin të dëgjojnë rrëfimin e balerinit Eno Peçit, por që të shijojnë edhe performancën e tij të jashtëzakonshme.
Ardianë Pajaziti, drejtoreshë e KultPlus dhe organizatore e kësaj mbrëmje të madhe artistike është shprehur të jetë e lumtur që për gjithë këto vite janë prezantuar emra kaq të mëdhenj nga skena të mëdha botërore, e që nëpër vite, protagonistë të këtyre mbrëmjeve kanë qenë: Sislej Xhafa, Imer Kutllovci, Flaka Goranci, Erza Muqolli, Gjon’s Tears, Gëzim Myshketa dhe Elbenita Kajtazi.
“Eno Peçi vetëm sa po e vulos edhe më tutje rëndësinë e kësaj mbrëmje artistike, e që nëpër vite ka pas figura dhe profile shumë të rëndësishme, që janë inspirim për shumë artistë të rinj, që nëpërmjet kësaj mbrëmje mund të marrin edhe shkëndijat skenike”, ka thënë Pajaziti.
Ajo është shprehë tejet e vlerësuar që bashkë me ekipin e KultPlus po sjellin artistë të këtij kalibri, gjithnjë duke pas parasysh agjendat e tyre të stërmbushura.
Eno Peçi është balerin në Operën Shtetërore të Vjenës dhe është balerini i parë shqiptar që ka performuar në koncertin e përvitshëm të Filharmonisë së Vjenës që prezantohet më 1 janar. Është i dekoruar me Dekoratat: “Kalorës i urdhrit të Skënderbeut“, dekoratë që i është dhënë nga presidenca e Shqipërisë dhe “Kurora e Nderit të Austrisë për Shkencë dhe Art”, titull që i është ndarë në vitin 2019.
Edicioni i sivjetmë i “Ta Zbardhi Ftyrën” mbështetet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Radio Telvizioni Publik i Kosovës dhe Ujë Rugove./ KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani sot do t’iu bashkohet liderëve nga e gjithë bota për të marrë pjesë në ceremoninë e rihapjes së Katedrales Notre Dame.
Osmani dhe zotëria i parë, Prindon Sadriu janë ftuar për këtë ceremoni nga presidenti francez Emmanuel Macron.
Përveç ceremonisë në katedrale, ata janë ftuar edhe në Pallatin Élysée , në një darkë të organizuar nga presidenti Macron për krerët e shteteve që do të marrin pjesë në ceremoni.
Presidentja do të jetë në Paris krahas presidentit të sapozgjedhur të SHBA-ve, Donald Trump dhe liderëve të tjerë nga vende të ndryshme të botës.
Katedralja e Notre Dame, monument 850 vjeçar i trashëgimisë kulturore, është restauruar pas zjarrit shkatërrues të pesë viteve më parë.
Revista australiane “The Australian Women’s Weekly” ka botuar, të mërkurën e 14 prillit 1976, në faqen n°4, një shkrim asokohe për mbretëreshën Susan (nënën e Princ Leka II), të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Në botën e fortesës së mbretëreshës Suzani
— ku Mbreti Leka mban një armë… dhe mbretëresha e tij australiane është gjithashtu qitëse e mirë.
Anne Matheson ishte mysafire në shtëpinë e tyre.
Fotografitë nga Alec Murray
Burimi : The Australian Women’s Weekly, e mërkurë, 14 prill 1976, faqe n°2
Mbreti Leka I i shqiptarëve hoqi një revolver të vogël elegant Colt të varur në një rrip lëkure të bukur dhe e lëshoi pa shqetësim në divanin pranë meje.
Për këtë Mbret dhe mbretëreshën e tij, australianen Susan Cullen-Ward, armët dhe rojet janë një pjesë e domosdoshme e jetës së tyre dhe e imja për fundjavën që isha mysafire e shtëpisë së tyre në Spanjë.
Leka lindi në një botë krizash, kërcënimesh për jetën e tij dhe armiqësi të pafshehura nga ata që nuk kanë asnjë simpati për qeverinë e tij në mërgim.
Vendi i tij është nën sundimin komunist dhe ai ka shumë kundërshtarë edhe në Spanjë ku ai dhe Mbretëresha kanë shtëpinë e tyre.
Festimet në Madrid pas martesës së tij me Susan Cullen-Ward në tetorin e vitit të kaluar u lanë në hije nga zhurmat politike spanjolle që nuk janë shuar që kur miku i tij i ngushtë Mbreti Juan Carlos hipi në fron pas vdekjes së gjeneralit Franko.
Tani edhe jeta e mbretëreshës Suzani është nën kërcënimin e armiqve të kauzës së çlirimit të Shqipërisë, së cilës i është përkushtuar Mbreti. “Unë e bëra zotimin tim kur u betova për besnikëri ndaj popullit tim,” tha ai. “Susan e dinte këtë përpara se të martohej me mua. Ajo e dinte rrezikun me të cilin do të përballeshim në jetën tonë së bashku.”
Pra, është e kuptueshme që pasuria e tyre, 17 kilometra jashtë Madridit, duhet të ishte bërë një fortesë e sigurt.
Mbreti qëndron pranë portave të hyrjes prej hekuri me stemën mbretërore. Përveç një gardhi të lartë, prona ka sisteme të përpunuara alarmi. — Burimi : The Australian Women’s Weekly, e mërkurë, 14 prill 1976, faqe n°2
Megjithatë, shtëpia, Finca Nuestra Sra de Guadalupe, nuk është një kështjellë mesjetare. Është një shtëpi simpatike koloniale spanjolle, e ndërtuar në një nivel në një shtrirje të gjerë, me një pamje të Madridit nga njëra anë dhe një pamje të maleve të bukura të Guadalupe nga ana tjetër.
Shtëpia e gjerë, e dizajnit kolonial spanjoll, u ble ashtu siç është dhe ndërtesa të tjera po shtohen. — Burimi : The Australian Women’s Weekly, e mërkurë, 14 prill 1976, faqe n°2
Duket paqësore dhe këndshëm relaksuese, siç është në të vërtetë sepse puna e parë e mbretit Leka ishte të ruante shtëpinë dhe pesë hektarë tokë me një gardh 5 m (16 këmbë) dhe sisteme alarmesh të mbivendosura.
Ai vetë mban dy armë dhe shoqërohet nga një truprojë, një nga shqiptarët e lirë që e konsideron një nder të madh t’i shërbejë mbretit në mërgim. Ahmet Terpez shfaq një buzëqeshje të gjerë, miqësore, dhëmbët e tij të artë shkëlqejnë dhe bën përshëndetjen zogiste me krahun e djathtë përgjatë gjoksit për të formuar shkronjën Z të mbretit Zog, babait të Lekës.
Siguria e plotë
Ahmeti është në listën e rojeve të Mbretit. Ai erdhi nga Gjermania, ku ishte punëtor tekstili, për të kryer detyrën. Më vonë do të ketë dy truproja që do të jetojnë në kompleks, një për Mbretin dhe një për Mbretëreshën e tij.
Brenda pesë hektarëve, mbreti Leka po ndërton tani një sekretariat dhe shtëpi për oborrin e tij të shqiptarëve të lirë dhe stafin e tij. “Unë po shes zyrat dhe apartamentet e mia në qendër të Madridit dhe po përqendroj të gjitha operacionet e mia këtu në Pozuelo,” shpjegoi ai.
“Atëherë do të jem në gjendje të siguroj gjithçka plotësisht.”
Ai dëshiron që gjithçka të jetë e pavarur në çdo rast urgjence. Ata kanë ujësjellësin e tyre nga puset dhe po gërmojnë puse më të thella. “Ne kemi nevojë për më shumë ujë nëse duam të kultivojmë tokën dhe ta mbajmë pishinën të mbushur,” tha ai. Dhe ata prodhojnë energjinë e tyre elektrike.
Megjithëse Mbreti planifikon të kultivojë mjaftueshëm ushqim për t’i bërë ata të vetë-mjaftueshëm, kopshtari andaluzian e sheh këtë si një trill dhe vazhdon me rendin e tij të vendosur të mbjelljes së pranverës, duke vendosur pemë dhe lule zbukuruese.
Mbretëresha dëshiron një sipërfaqe të madhe të mbjellë me misër të ëmbël dhe pjepër australianë. “Ata duhet të rriten mirë këtu,” i argumenton mbreti kopshtarit. Por ai nuk e urdhëron.
Mbreti Leka dhe mbretëresha Suzani e mbajnë shtëpinë hapur gjatë fundjavave. Derisa të kenë ndërtuar dhoma për shërbëtorët e tyre dhe të sjellin stafin e tyre, shumica e ushqimeve për mysafirët e tyre përgatiten nga mbreti.
Unë isha mysafirja e vetme në shtëpi dhe thashë me habi kur mbreti Leka u shfaq nga kuzhina me një tas me spageti të shijshme në një salcë të shijshme për darkë : “Epo, është hera e parë që një mbret gatuan për mua dhe më servir një vakt.”
“Gjithmonë duhet të ketë një të parë,” tha ai me buzëqeshjen e tij djaloshare, e cila rri pezull mbi fytyrën e tij të çelur edhe kur ai është në gjendjen më serioze.
Dreka përbëhej nga një vakt shqiptar i përgatitur nga truproja i besuar, i cili ishte i lumtur t’i shpëtonte të gjitha atyre salsiçeve gjermane në Mynih ku punon. Ai bëri kosin më të shijshëm ndonjëherë, i cili më shndërroi në atë që e konsideroja fillimisht si një pjatë pa shije.
Pjata kryesore ishte një gjellë me copa të buta viçi dhe fasule të bardha të mëdha në një salcë pikante, me një pjatë anësore me qepë të papërpunuara. I kalova qepët; Mbreti hëngri dy me kënaqësi dhe mbretëresha shijoi të sajat.
Mbajtja e shtëpisë hapur nënkuptonte që të dielave të ftuarit vinin që nga mesdita. Ne hëngrëm një drekë byfe dhe në mbrëmje, rreth orës 21:00, mbreti dhe një nga të ftuarit e tij gatuan copën më të butë të viçit që kam provuar ndonjëherë.
Mishi i viçit ishte i mirë, i rrallë dhe i prerë në feta të trasha. Një copë e mirë viçi është e vështirë të gjendet në Spanjë, mësova më vonë. Dhe e tillë është mikpritja shqiptare, mbreti u ofroi fileta viçi mysafirëve të tij ndërsa ata niseshin.
Meqë ishim në Spanjë, ishte normale të bënim një sy gjumë pasdite. Nëna e mbretit, mbretëresha Geraldinë, erdhi për drekë dhe, pas një sy gjumë në dhomën e rezervuar për të, u kthye në shtëpi në kohë për një pije, një lojë bridge dhe darkë.
Dhurata e dasmës
Pranvera në Madrid ishte mjaft e ftohtë, ndonëse disa ditë ishin me shkëlqim. Mikpritësit e mi ishin jashtëzakonisht të sjellshëm dhe më thërrisnin për të parë një muzg të bukur, ose qenushin e tyre “boxer” të sapoardhur, dhuratën e dasmës së mbretëreshës për mbretin ose mjegullën që ngrihej mbi male.
Rutina e fundjavës për këtë çift të ngarkuar me punë është që të qëndrojnë zgjuar deri vonë natën dhe të zgjohen shumë vonë ditën, dhe biseda rrjedh natyrshëm. Ata nuk shohin televizor, megjithëse ka televizorë të vegjël të vendosur nëpër dhoma.
Disa nga historitë e mbretit për banditët dhe shqiptarët që qëllonin për të vrarë dukeshin të çuditshme, por ishin mjaft magjepsëse.
Ne e dimë që intrigat dhe atentatet janë një mënyrë jetese në Ballkan, por unë u habita kur më tregoi për një burrë të vogël që e kisha vënë re në dasmë, nervoz dhe energjik teksa mbante argjendin gjatë festës madhështore prej 200 kilogramësh havjar dhe 100 deshëve të pjekur të servirur para 1000 të ftuarve.
“Ai kishte një piceri në Nju Jork,” tha Mbreti, “dhe kur mafia kërkoi para për mbrojtjen e tij, ai refuzoi. Ata dërguan gjashtë nga njerëzit e tyre për ta qëlluar, por ai mbërriti i pari atje dhe i shtriu të vdekur për tokë. Për të shpëtuar fytyrën e saj, mafia dogji restorantin e tij.”
E pyeta mbretëreshën duke qeshur se si një vajzë e bukur australiane si ajo ishte ngatërruar me këta qitës profesionalë. “Unë vetë jam një qitëse e mirë,” u përgjigj ajo.
Finca Nuestra Sra de Guadalupe (Prona e Nënës sonë të Guadalupe) është ende e mobiluar vetëm pjesërisht. Susan Cullen-Ward, nga një familje fermere në Uellsin e Ri Jugor, ishte mësuese arti dhe dizajnere e brendshme përpara martesës së saj dhe mbreti Leka ishte koleksionist gjatë gjithë jetës së tij. “Së bashku gjetëm shtëpinë dhe së bashku e mobiluam,” tha Mbretëresha.
Koleksioni privat i qilimave persiane, ndoshta më i vlefshmi në botë, është i përhapur në katër dhomat e pritjes dhe gjetkë në shtëpi, duke përfshirë një Tabriz të artë që duket se ndryshon dhe shkëlqen kur e kap drita.
Dhoma e ngrënies, me një nga qilimat e shumtë madhështor të shtëpisë. — Burimi : The Australian Women’s Weekly, e mërkurë, 14 prill 1976, faqe n°2
Dyert rrëshqitëse në dhomat e bollshme kryesore hapen për të krijuar një dhomë pritjeje të madhe për raste shtetërore. Ka tre “patios”, një sallë të vogël në hyrje me tualet dhe banjo, një bibliotekë, katër dhoma gjumi për mysafirë me banjo, si dhe apartamente private të çiftit mbretëror.
Kolltukët në studion (zyrën) e Mbretit u projektuan posaçërisht për lartësinë dhe masën e tij. Në mur janë disa nga koleksioni i shkëlqyer i shpatave të Mbretit Zog. — Burimi : The Australian Women’s Weekly, e mërkurë, 14 prill 1976, faqe n°2
Ambientet shtëpiake aktualisht në ndërtim përfshijnë dy kuzhina, dhe shoferi, kopshtari dhe shërbëtorët do të jetojnë mbi garazhet.
Mbreti dhe mbretëresha Suzani do të largohen nga shtëpia e tyre në qershor në turin e parë mbretëror së bashku, kur do ta prezantojë atë para shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada. Bëhet fjalë për një turne katër javor. Më vonë ata do të vizitojnë Australinë.
Javën e ardhshme do të mbahet edicioni i pestë i Panairit të Librit të Vjetër, të Rrallë dhe të Përdorur në Prishtinë.
Kjo ngjarje e cila i jep rëndësi librave të vjetër dhe të përdorur do të zë vend në datat 11, 12 dhe 13 dhjetor në objektin e bibliotekës “Hivzi Sulejmani”, në lagjen “Dardania”.
Edhe sivjet në agjendën e organizimit janë përurimet e librave dhe diskutimet me shkrimtarë e publicistë.
“Vetëm me vetminë” e poetit Bedri Zyberaj, dy përmbledhje dramaturgjike të Fadil Hysajt, “Shekulli XX” nga Agron Shala, janë disa nga veprat që do të përurohen.
Përveç promovimeve, diskutime do të ketë me shkrimtarët Bajram Kosumi, Agim Vinca, ndërkaq pritet edhe organizimi i orës letrare “Të bijtë e shekullit të ri”./rtk/ KultPlus.com
Përveç presidentit të sapo zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, të paktën 40 krerë shtetesh do të marrin pjesë në rihapjen e Notre-Dame de Paris sot, e cila u restaurua pasi u përfshi nga zjarri shkatërrues në vitin 2019.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do të jetë në Paris dhe do të pritet në Pallatin Elysee nga presidenti Emmanuel Macron i cili do të takohet edhe me Trump.
Disa liderë evropianë kanë konfirmuar gjithashtu pjesëmarrjen e tyre: Presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier, presidenti italian Sergio Mattarella, presidenti polak Andrej Duda, presidenti kroat Zoran Milanovic, presidenti bullgar Rumen Radev, presidenti estonez Alar Karis, presidenti finlandez Alexander Stubb, presidenti lituanez Gitanas Nauseda. Greqia do të përfaqësohet nga Presidentja e Republikës Katerina Sakellaropoulou.
Në listë përfshihen edhe emrat e kryeministrit armen Nikol Pashinyan, presidentes gjeorgjiane Salome Zurabishvili, kryeministrit serb Milos Vucevic, presidentes së Kosovës Vjosa Osmani dhe kryeministrit holandez Dick Schoof.Ndërkohë Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen nuk do të marrë pjesë.
Në ceremoni nuk do të mungojnë as pjesëtarët e familjeve të ndryshme mbretërore evropiane. Prezent do jenë çifti mbretëror belg, Philippe dhe Mathilde, dhe Princi Albert i Monakos. Princi William, trashëgimtari i fronit britanik, do të përfaqësojë vendin e tij, por gruaja e tij Kate nuk do ta shoqërojë atë.
Gjithashtu pritet të marrin pjesë edhe disa liderë të shteteve afrikane: Presidenti kongolez Denis Sassou Nguesso, Presidenti i Republikës Demokratike të Kongos Félix Tshisekedi, Brice Oligarchy Ngouma i Gabonit dhe Faure Gnassingbé i Togos.
Presidenti amerikan Joe Biden do të përfaqësohet nga gruaja e tij, Zonja e Parë Jill Biden.
E gjithë ceremonia për rihapjen e Notre Dame do të mbahet brenda katedrales, pasi meteorologët parashikojnë kushte të këqija të motit.
Duaje jetën ashtu siç është duaje plotësisht, pa pretendime; duaje kur të duan apo kur të urrejnë, duaje kur askush nuk të kupton, apo kur të kuptojnë të gjithë.
Duaje kur të gjithë të braktisin, apo kur në qiell të ngrenë si mbret. Duaje kur të vjedhin gjithçka, apo kur të dhurojnë. Duaje kur ka kuptim apo kur ngjan se nuk ka një fije.
Duaje në lumturi të plotë apo në vetminë absolute. Duaje kur je i fortë, apo kur ndihesh i pafuqishëm. Duaje kur ke frikë, apo kur ke një mal guximi. Duaje jo vetëm për kënaqësitë e mëdha e sukseset e mrekullueshme; duaje edhe për gëzimet e vogla.
Duaje edhe pse nuk të jep çka mundet, duaje edhe pse nuk është siç do ta dëshiroje. Duaje sa herë që lindesh e sa herë që je duke vdekur. Por mos duaj kurrë pa dashuri./KultPlus.com
Pema e Krishtlindjeve është një traditë që ngroh zemrat e qytetarëve.
Pema dekorohet rreth datës 6 dhjetor, pasi lidhet me të kremten e Shën Nikollës.
Fillesat e saj si traditë e krishterë lidhen me Shën Bonifacin në Gjermani gjatë shekullit VIII.
Origjina e saj është pagane, por megjithatë kisha, ashtu si shumë simbole të tjera i adoptoi dhe u dha një kuptim të veçantë.
Ajo çfarë Pema e Krishtlindjes simbolizon është Pema e Jetës.
Vertikaliteti simbolik i bredhit u theksua së shumti nga të krishterët.
Kjo pemë, që vazhdimisht tregon për nga qiejtë, ishte një përkujtues që të kërkoheshin së pari thesaret qiellore se sa ato tokësore.
Ishte një simbol i shenjtëve, vetëmohimit edhe durimit të tyre.
Si një simbol i goditur i krishterë, bredhi luajti gjithashtu rolin e simbolit komunikues edhe ndërmjetësuesit midis qiellit edhe tokës, pasi rrënjët i kishte në tokë, ndërsa degët çanin qiellin./cna/KultPlus.com
Me ty unë jam i ri Kur atje poshtë pemët kërcënojnë Dhe qielli zhduket në largësi Sytë e tu më ledhatojnë Kur çdo hap humb mbi bar Kur çdo hap unë ujin prek Kur valët më kulmojnë mbi kokë Dhe nga kaltërsia dikush më thërret
Me ty unë jam djalosh Bien vitet e mia si gjethe me qetësi Dhe dikush ngjyros telajot e mia Atëherë ato shkëlqejnë për ty
Dhe në fytyrën tënde buzëqeshja është dritë Edhe më me dritë se retë e bardha borë Pastaj unë vrapoj drejt për atje ku je ti Ku më mendon dhe më pret me orë./KultPlus.com
Projekti Arkeologjik i Shkodrës (PASH), një bashkëpunim mes Universitetit të Michigan-it dhe Universitetit të Tiranës, ka fituar çmimin prestigjioz Anna Marguerite McCann Award for Fieldwork Reports 2025 nga Instituti Arkeologjik i Amerikës (AIA).
“Lajm i shkëlqyer për arkeologjinë shqiptare!”, e cilëson Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore fitimin e këtij çmimi prestigjioz shkencor.
IKTK njoftoi sot se projekti, i drejtuar nga Michael L. Galatey dhe Lorenc Bejko, përqendrohet në studimin e ndryshimeve të vendbanimeve dhe sjelljeve sociale nga Parahistoria deri në ditët e sotme.
Rezultatet përfshijnë studime mbi tre vendbanime, tre tuma, artefaktet/objektet prej qeramike dhe guri, si dhe analiza te izotopeve faunale e petrografike. Këto gjetje janë thelbësore për avancimin e kërkimeve arkeologjike./atsh/KultPlus.com
Edhe qyteti i Fierit ndezi sot dritat e festave të fundvitit.
“Dhjetori i festave në Fier”, shkroi Kryeministri Edi Rama, i cili ndau sot pamje nga festimet në qytetin e Fierit, ku në sheshin qendror u ndezën dritat e festave.
Kryetari i bashkisë së Fierit, Armando Subashi u shpreh se ndezja e dritave sjell ngrohtësi, dashuri dhe gëzim.
“I ndezim dritat e pemës së fundvitit, duke sjellë ngrohtësi, dashuri dhe gëzim në zemrat tona. Me shpresën që viti i ri të na dhurojë mbarësi, paqe dhe suksese. Gëzuar Festat dhe një vit të ri plot lumturi 2025”, shkroi Subashi në rrjetet sociale.
Fëmijë dhe qytetarë u mbldhën në sheshin qendror të qytetit të Fierit, duke festuar ndezjen e dritave shumëngjyrëshe si dhe duke shijuar shfaqjen me këngë e kërcime.
Dekori i këtij viti është shtrirë gjithashtu përtej qendrës dhe këtë vit ka risi që mbeten për t’u zbuluar si nga banorët, ashtu edhe turistët.
Dritat festive të vendosura në të gjitha hapësirat publike të Fierit e kanë zbukuruar atë, duke e shndërruar në një qytet vërtet magjik.
Dritat dhe zbukurimet janë vendosur në të gjitha pemët përgjatë rrugëve kryesore si dhe përgjatë pedaonales në lumin Gjanica, ndërkohë që edhe rrugët janë mbuluar nga dekori festiv./atsh/KultPlus.com
Për disa është një mrekulli arkitekturore, me kupolat e saj dhe grilat vezulluese prej çeliku.
“Është qershia mbi tortën e Prishtinës dhe të Kosovës”, deklaroi guida turistike vendase, Muamer Hasani.
Sa herë që “kërkoni diçka për Prishtinën, fotografia e parë që del është e bibliotekës kombëtare”, shtoi ai.
Por për të tjerët, ndërtesa është e neveritshme.
“Është aq e shëmtuar sa të verbon”, tha një banor i Prishtinës në moshë të mesme, i cili kërkoi të mos përmendet emri, shkruan AFP, transmeton Klankosova.tv.
“Kemi jetuar me të për dekada dhe ende nuk është rinovuar. Është e bezdisshme, por çfarë mund të bëjmë?”
E hapur në vitin 1982, biblioteka ka dëshmuar herë pas here ngritjet dhe uljet e hidhura të Kosovës — nga shpërbërja e Jugosllavisë te lufta e përgjakshme me Serbinë në fund të viteve 1990, pavarësia dhe gjithë historia e trazuar që atëherë.
‘Objekt ikonik’
74 kupolat e saj të tejdukshme u projektuan për të siguruar ndriçim natyral për dhomat e leximit. Rrjeti prej çeliku që mbulon pamjen e tij të jashtme brutaliste shmang dritën e diellit, duke ftohur ndërtesën dhe duke mbrojtur librat brenda.
Arkitekti kroat, Andrija Mutnjakoviq, i cili mbikëqyri projektin, tha se ai u përpoq të pasqyronte kulturën dhe historinë e larmishme të Kosovës.
“Si çdo arkitekt, unë jam i dashuruar me ndërtesën time. Më vjen mirë që shoh se 40 vjet pas ndërtimit të saj, ajo është ruajtur aq bukur sikur u hap dje”, tha Mutnjakoviç për AFP.
Ai ka pak kohë për ata që e kritikojnë.
Drejtoresha e bibliotekës Blerina Rogova Gaxha është dakord.
“Është një objekt ikonë i kulturës kosovare, duke i dhënë vetë Prishtinës identitet sepse është objekti kryesor në kryeqytet që bie në sy”, tha Rogova Gaxha për AFP.
Dizajni i saj i bën homazh kulturave të lashta që dikur kishin sunduar Kosovën, tha ajo — romakët, bizantinët, osmanët dhe ilirët.
‘Vezë xhelatinoze’
Por për të sapoardhurit në kryeqytetin e Kosovës, referencat kulturore dhe shkëlqimi arkitektonik nuk janë gjithmonë të dukshme në shikim të parë, madje as në shikim të dytë.
Guida e udhëtimit Lonely Planet e quajti bibliotekën “lehtësisht një nga ndërtesat më të shquara të Prishtinës”.
“Mendoni vezët xhelatinoze të veshura me forca të blinduara”, shtoi ai.
“Ndërtesa duket mjaft e çuditshme. Është arkitekturë brutale, por interesante”, tha Julie, një studente nga Varshava, e cila po fotografonte bibliotekën nga disa këndvështrime.
“Ndoshta nuk është më e bukura sepse ka shumë beton dhe është gri nga jashtë”, tha Paula Gers, një studente që po vizitonte nga Gjermania.
“Unë nuk do ta renditja atë ndër më të shëmtuarat. Kam parë shumë më keq”.
Për drejtorin e bibliotekës, debati i vazhdueshëm mbi estetikën e saj është një bekim në maskim.
“Nuk ka lexues sa dikur, por ka një numër të jashtëzakonshëm të vizitorëve vendas dhe të huaj”, tha Gaxha.
“Të gjithë duan të vijnë dhe të shikojnë veten, tha ajo, duke u përpjekur të kuptojë “pse konsiderohet më e shëmtuara”, duke dashur ta shohë atë nga brenda dhe nga jashtë./klankosova/KultPlus.com
(Letra polemizuese enciklike dërguar nipit të tij në Vjenë, më 1845, që çmohet si një ndër dokumentet e para që radhit në vija të përgjithshme idetë e Rilindjes Kombëtare)
Mora letrën tënde të 6 marsit nga Vjena, i dashur nip, dhe menjëherë që në fillim, apo edhe ata si ne filluan një ditë dhe duke ecur përpara dora-dorës dhe me siguri, kanë arritur atje ku ne i shohim sot?
Së fundi, si filloi Konfuci në Kinë, Zoroastri në persët, Moisiu në ebrejt, Brahma në hindusët, Thefshi në finikasit, Zallamoksi në sllavët, Likurgu në Laqedemonasit, Karondi dhe Soloni në athinasit, Orfeu në trakët, Krishti në të krishterët, Muhameti në muhamedanët, Luteri në evangjelistët dhe të tjerë ligjvënës dhe prijës kombesh? Këto kombe me kalimin e kohës dhe dora-dorës, sa u përmirësuan! Mësimet janë si farërat. Kështu kanë filluar para nesh të gjithë udhëheqësit e kombeve, punët e të cilëve ishin shumë më të vështira për t’u realizuar se sa e imja.
Ata morën përsipër riformimin rishtaz të një kombi të ri, kurse unë përpiqem vetëm të bëj të shkruhet gjuha e Kombit, jo siç e përshkruan ti, keq.
Duket se nuk ke kënduar kurrë historinë e fisit njerëzor që të shohësh se kurrë kombet nuk kanë filluar menjëherë, por njeri ka filluar pardje, tjetri dje, tjetri sot dhe tjetri nesër; fundi i fundit një ditë do të fillojë edhe ky…
“U ke besuar trashë mësuesve të tu grekë, nipi im”!…
O nip! Vetëm kafshët nuk gjykojnë, e kanë të përcaktuar nga vetë natyra edhe fatin, edhe jetën e tyre; kurse njeriu ka një destinacion, të cilin mund ta arrijë veçse duke filluar të ecë gradualisht nga gjërat më të vogla…Ti, siç thua, ke lexuar shumë historianë dhe për shqiptarët nuk ke gjetur as gjënë më të vogël.
Ti, të gjitha studimet e tua i ke bërë në shkollat greke, të cilat janë organizuar për të ndriçuar rininë greke dhe jo për ndriçimin e kombit shqiptar; por ti, si një burrë me arsim, si nuk e kape idenë nga krahasimi i të gjitha kombeve të tjera, që një komb si ai shqiptari, i krijuar në të njëjtën kohë me kombet e tjera, që zë një vend të caktuar në tokë, që ka tipare të veçanta të gjuhës, të dokeve dhe zakoneve, si ishte e mundur të mos kish dhe dy shekujt e tij mitologjikë, heroikë, politikë dhe fetarë, të shpërnguljeve dhe të rivendosjeve të tij?
Por, u besove trashë e trashë mësuesve të tu, se që nga të gatuarit e njeriut dhe gjer tani ky komb paska qenë një gur inorganik, i mbetur në pa veprimtari të plotë ose si një larvë insektesh, e cila nuk ka pësuar ende metamorfozën e saj natyrore si flutur…
Shpikësit e shkronjave nuk sjellin dëm, por përparim!…
Më këshillon të ruhem nga këshillat e të huajve, por nuk ka këshillë më të keqe nga ajo që e shtyn njeriun të mohojë kombin e vet, d.m.th. prindërit e tij, farefisin e tij, miqtë e tij, bashkëkombësit e tij, vetë vatrën e tij atërore, varret e stërgjyshërve të tij, gjërat e shenjta të vetë familjes së tij dhe të shkojë për t’i kërkuar të gjitha këto gjetkë, ku kurrë nuk do të ketë mundësi për t’i gjetur, duke vuajtur gjatë jetës:
Pra, atë që këshillon gjëra të tilla, nuk di në ç’kategori ta vendos. Unë, i dashur nipi im, mund të zgjatesha më shumë akoma dhe të bëja më shumë sqarime, por kujtoj se edhe këto janë të mjafta, nga të cilat kuptohet edhe pikëpamja ime edhe sistemi im, a është një ëndërrim i thjeshtë, apo ka edhe ky bazat e tij duke pasur për të ardhmen të mirat e tij që shpresojmë. Të uroj shëndet, mos pusho të duash xhaxhanë tënd, i cili është i gatshëm të dëgjojë këshillat e tua dhe nga këto do të zgjedhë gjithnjë, vetëm të dobishmet. / KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, ka bërë të ditur se është rinovuar objekti i ish-konsullatës austro-hungareze në Prizren.
Në një postim në Facebook ai ka thënë se ky aset është në mbrojtje të përhershme.
“Ndërtesa që i takon shek. XIX-të, për nga forma, proporcionet dhe trajtimi artistik paraqet një nga shembujt karakteristik të arkitekturës tradicionale të ndërtesave publike në qytetin e Prizrenit të kësaj periudhe. Punë. Përditë”, ka thënë Çeku./KultPlus.com
