Autor: KultPlus

Në serialin e famshëm “Ray Donovan”, edhe ky aktor shqiptar

Posted on by KultPlus

Ekipit të serialit Ray Donovan i cili tashmë është gati për sezonin e gjashtë, i është bashkangjitur edhe shqiptari i njohur si Mason Alban, shkruan KultPlus.

Këtë lajm e ka bërë të ditur vet aktori përmes rrjeteve sociale ku është shprehur i lumtur për këtë mundësi.

“I emocionuar të ju tregoj se do i bashkohem ekipit të serialit Ray Donovan për sezonin e ardhshëm. Pas 5 sezoneve të suksesshme në LosAngeles, tashme xhirimet do të bëhen në NewYork. Kam qenë një fans i këtij seriali për një kohë të gjatë dhe jam i lumtur që më është dhënë kjo mundësi”, ka njoftuar aktori në rrjetin e tij në Facebook.

Ray Donovan është një serial i njohur në Amerikë pjesë e të cilit janë aktorët si Liev Schreiber, Jon Voight, Paula Malcomson, Katherine Moenning, Dash Mihok e të tjerë./KultPlus.com

Pse Shqipëria ka kaq shumë banditë dhe artistë të shkëlqyer?

Posted on by KultPlus

Nga Enkel Demi

Dje, katër të rinj, studentë u lënduan me thikë para Presidencës, në Bulevardin “Dëshmorët e Kombit”.

Dje, e sollën në Shqipëri Izet Haxhinë, ndërsa të shumtë janë ata që presin të çelet kapaku i gjirizit.

Dje, Eugent Bushpepa, një mirditor si gjithë të tjerët çoi Shqipërinë në finalen e Eurosong.

Dje, Skerdjano Keraj, violinist i mirënjohur në Gjermani shkëlqeu në një koncert me Orkestrën e Radio Televizionit.

Dje, Eleni Foureira, një fierake me fustanin me toka çoi Qipron në finalen e Eurosong. Në këtë festival në finale janë tre shqiptarë si kurrë më parë me asnjë kombësi tjetër. Shqipëria, Italia dhe Qipro janë në garë me të njëjtën racë.

Të gjitha këto ngjanë vetëm dje, por në ditët e shkuara ose ato që do vijnë, kemi dëgjuar ose do të dëgjojmë sërish për tonelata me drogë, banditë që kanë kapur shtetin, rrugaçë që vrasin e presin, skifterë që grabisin, qeveritarë që vjedhin dhe shtojnë taksat të mbushin gropën e hajnisë.

Por ama, kemi për të dëgjuar për shkrimtarë, sportistë, shkenctarë, muzikantë, artistë, aktorë, këngëtarë, piktorë, balerinë që vazhdojnë të shenjojnë në udhën e tyre të lavdisë edhe Shqipërinë.

Në Itali na tregojnë me gisht për Habilajt, por edhe për Saimir Pirgun me zërin kristal. Na tregojnë me gisht për narkotrafikantët dhe vrasësit me pagesë në Angli, por edhe për Ermonela Jahon në Royal Opera House në Londër.

Duket sikur në këtë tokë, trëndafili çel aromëshumë në një kopshtie plot me mut. Prandaj, kam këtë pyetje që më shkakton vramendje prej kohësh: Përse kemi kaq shumë banditë dhe kaq shumë artistë?

Nuk e gjej gjetkë përgjigjen, sepse në vende të tjera, kur e zeza i përpin, këta të mirët numërohen me gishta.

Këtu duket se aty ku lulëzon bari i keq, në kundërshtim me ligjësitë e bujqësisë, hedh shtat më fuqishëm kalliri i grurit. Megjithëse hanë të njëjtën bukë e pijnë të njëjtin ujë, këtu mund të gjesh koka të mendimit dhe artit, ashtu si gjen kriminelë të pamëshirshëm, që aq mirë i ka përshkruar Elvira Dones.

Këtu gjen cubin e politikës që kërkon të prishë shtëpinë e artit dhe skamnorin e artit që e ndan mendjen për vetëflijim.

Gjen shkrimtarë që shkruajnë libra të vërtetë që nuk ua var kush dhe banditë që duan të kthejnë bibliotekat në salla kumari.

Gjen pedofilë që i bëjnë mësues dhe poetë erotikë si Pano Taçi që të ngjethin mishtë. Ke kulla që lartohen me para droge dhe trafikun e mishit të bardhë, kurse në themelet e tyre ka vdekur Frederik Reshpja që e lartoi veten veç në poezi.

Kjo tokë që ka pjellë Enver Hoxhën dhe Gjergj Fishtën, pse vazhdon të mbetet sërish me barrë me vrasës dhe poetë?

Nata finale në Eurovizion, Eugent Bushpepa do të këndojë në këtë radhitje

Posted on by KultPlus

Shqiptarët po përjetojnë ndjenja të forta të krenarisë kombëtare, pasi si rrallë në historinë e Eurovizionit në finale kanë fituar të drejtën tre këngëtarë shqiptarë. Eugent Bushpepa përfaqëson Shqipërinë, Ermal Meta Italinë dhe Eleni Furera Qipron.

Të shtunën në mbrëmje i pari ndër ta do të këndojë Bushpepa, i 12-ti në renditje, ndërsa Furera dhe Meta do të këndojnë në fund, përkatësisht në vendin e 24-ërt dhe 25-së. Këngët e tyre mjaftë të vlerësuara, sjellin histori jetësore, ngjarje emigracioni të vendit të vogël të Ballkanit gjatë tre dakadave të fundit. Performancat e tyre kanë qenë ndër më të vlerësuarat nga mediat në festival. Natën finale në Lisbonë do ta çeli Ukraina.

Ashtu si dy netët e para RTSH do ta sjelli natën finale të Eurosong 2018 drejtëpërdrejtë në platformat televizive, web dhe telefoni celulare.

Pikturat gjithë kolorit që shpërfaqin shpirtin e piktorit Klodian Valla

Posted on by KultPlus

Galeria e Ministrisë së Kulturës ka mirëpritur mbrëmë ekspozitën “Kur epshi kacafytet me ankthin koloristik” të piktorit Klodian Valla. Kështu muret e kësaj galerie u veshën me piktura të cilat ishin ndarë nëpër cikle si “Portretet”, “Drunjtë” dhe “Kompozicionet”. Cikle këto të cilat vinin në pah anën shpirtërore të artistit dhe ku asgjë nuk ishte reale, edhe pse mund të krijohej një përshtypje e tillë, shkruan KultPlus.

Alberina Haxhijaj

Pikturat e ekspozuara e që ishin 17-të, element thelbësor kishin koloritin e natyrshëm e që buron nga thellësia shpirtërore e piktorit. Është vet piktori ai që arrin të shoh përtej këtyre pikturave. Prandaj, ai i ftonte të pranishmit të shikonin përtej drunjve apo përtej portretit dy ngjyrësh, kuq dhe verdhë, të bukuroshes Manon Lesko. Ndërsa thekson se ai shpreh vetëm atë që ndjenë dhe shumë pak atë që e sheh.

“Falënderoj të gjithë që kanë gjetur kohë që të vijnë dhe të gjithë ata që kanë kontribuar në këtë ekspozitë. Unë dëshirojë që të them se para jush kam shprehur atë që e ndjejë dhe jo atë që shoh. Unë shoh ndryshe nga të tjerët, për shembull drunjtë nuk i shoh siç i shohin të tjerët, ndonjëherë i shoh edhe si fytyra e ndonjëherë edhe si drunjë. E kjo vlen edhe për portretet dhe kompozicionet”, u shpreh piktori Klodian Valla.

Dy veprat të cilat tërhoqën edhe vëmendjen e publikut, e të cilat i kishte për zemër edhe kuratori i kësaj ekspozite Shyqri Nimani, tregonin interesin që ka poeti për personazhet e shquara historike apo edhe beletristike.

Pikërisht te portretet piktori solli portretin e Mbretëreshës Teutë, një transformim imagjinar i mbretëreshës së antikitetit ilir në një gocë të hijshme, pasardhëse kontemporane shqiptare.
“Kjo pikturë është mbresëlënëse me tërë tiparet e saj gracioze dhe me transponimet e guximshme koloristike: e kuqrremta, e kaltra, e blerta, tirkizja dhe e verdha me të gjitha nuancat e tyre, rrezatojnë rezonanca të këndshme flakëruese”, shprehet Nimani.

Ndërsa piktura “Portreti i Manon” është pasojë e ngulitjes së thellë në kujtesën e Klodit , e protagonistes kryesore kontraverse të romanit të shkrimtarit francez Abbe Prevost, bukuroshja Manon Lasko.

Për kuratorin Nimani pikturimi i portreteve është diçka që asnjë piktor nuk mund ti shmanget dhe të gjithëe kanë bërë se paku një portret. Ndërsa thekson se Klodiani nuk kishte sesi ti shmangej portretit, pasi që pikërisht babi i tij, artisti Esat Valla, njihet për portretin e Hasjanës.
“Kompozicionet e Klodit karakterizohen me trajta dhe ngjyrat e sajuara me invencë, qoftë kur kanë përmbajtje të caktuar paraprakisht apo kur sintetizojnë shëmbëllesa sponatane për të shfaqur shpërthime të brendshme ekspresive. Është e qartë se piktorit parapëlqen një shprehje vetanake për të arritur vlera të qëndrueshme “evergreen’, se sa të përfshihet nga ndikimet e murlanëve të rastit, jetëshkurtër, që sjellin trendët kontemporane”, thekson kuratori Shyqri Nimani.

Këto punime janë bërë gradualisht nga piktori që nga viti 2000, ndërsa katalogu i kësaj ekspozite përfshinë 25 punime, të cilat dallohen me stilin e kombinuar abstrakt dhe surreal.
Të gjithë të pasionuarit pas pikturës do të kenë mundësinë që të shohin këtë ekspozitë deri më 24 maj./KultPlus.com

Rita Ora në listën e muzikantëve më të pasur britanikë

Posted on by KultPlus

Rita Ora ka hyrë në listën e këngëtarëve më të pasur britanikë në krah të Ed Sheeran dhe Calvin Harris.

Sipas ‘Sunday Times’, ajo radhitet në vendin e 11-të artistëve britanik më të pasur në moshën nën 30 vjeç, me një pasuri prej 16 milionë paundë, shkruan koha.net.

Ka katër vite që qëndron në top listën e 10 këngëve më të dëgjuara në Mbretërinë e Bashkuar, gjithashtu ajo ka nënshkruar kontrata fitimprurëse me firma të ndryshme veshjesh dhe kozmetike.

Në të njëjtën listën të kryesuar nga Adele , është pozicionuar në vend të dytë Ed Sheeran me 80 milionë paundë, kurse Calvin Harris është e vetmja hyrje e re në 20-shen më të lartë me 140 milionë paundë.

Megjithatë muzikanti më i pasur në Mbretërinë e Bashkuar është Paul McCartney me 820 milionë paundë.

Këto janë shtetet që arritën në finale të Eurovizionit 2018

Posted on by KultPlus

Tashmë dihen emrat e 26-të shteteve që janë pjesë e finales në garën prestigjioze Eurovizion 2018, shkruan KultPlus.

Mbrëmë është mbajtur edhe pjesa e dytë e gjysmë-finales për Eurovizion 2018. Kështu Serbia, Moldova, Hungaria, Ukraina, Suedia, Australia, Norvegjia, Danimarka, Sllovenia dhe Holanda janë 10-të shtetet që po ashtu kanë hyrë në garë për natën finale.

Ndërsa në natën e parë të gjysmë-finales, në garë për finale kishin kaluar edhe Shqipëria, Austria, Bullgaria, Qipro, Çekia, Estonia, Finlanda, Irlanda, Izraeli dhe Lituania. Po ashtu në finale janë edhe Britania, Franca, Gjermania, Italia, Spanja dhe nikoqiri i festivalit Portugalia, shtetet që janë kualifikuar automatikisht në finale.

Ju kujtojmë se finalja do të mbahet në kryeqytetin e Portugalisë, Lisbonë, më 12 maj, të shtunën në ora 21:00./KultPlus.com

Kjo ishte gruaja shqiptare që lundroi me tetë anijet, Bubulina shqiptare në kartëmonedha, shtatore e filma

Posted on by KultPlus

Rajna Kovaçi

Veprimtaria e grave të shquara shqiptare është e lidhur ngushtë me rrethanat në të cilat u krijua, veproi dhe jetoi populli shqiptar. Si rrjedhim është më se i nevojshëm një rrugëtim i shkurtër nëpër të kaluarën për të njohur më thellë jetën dhe veprën e këtyre figurave. Padyshim ndjenja e përkatësisë etnike si dhe robërimi i gjatë krijuan llogjikën e qëndresës së përhershme shqiptare ndaj pushtuesve të ndryshëm. Sic e dimë shtyllë e fuqishme e kësaj qëndrese ka qene gruaja. Ajo e bëri këtë përmes edukimit të gjeneratave, edukim ky që niste që nga ninullat e para që mbajti frymën liridashëse, kultivoi ndjenjën e mosgjunjëzimit e të respektit ndaj vlerave njerëzore e kombëtare. Prandaj në udhën e stërgjatur të historisë meritat e gruas shqiptare zënë një vend shumë të rëndësishëm.

Nëse do të donim të strukturonim një skemë për letërsinë feministe, do të pranonim se Simone De Beauvior e Virginia Wolfe kanë një pararendëse të femnizmit europian dhe romantik e kjo ishtë Elena Gjika. Kjo figurë ka fituar një rëndësi të vecantë për ne shqiptarët nga prejardhja e saj shpallur prej vetë asaj.

Në historinë mijëvjecare të njerëzimt nuk është i madh numri i grave që patën mundësinë të shquhen në sfera të ndryshme të jetës. U njohën kryesisht , emrat e atyre grave që zëvëndësuan apo përkrah burrave të tyre të shquar i mbështetën në cdo hap. Laskarina Bubulina ishte ndryshe, për kohën që jetoj ishte nga gratë më të emancipuara e më trime të kohës. Bota e mbyllur por vepruese dhe krijuese e gruas nisi të gjejë shprehje vetëm nga shekulli XVIII. Në shekujt vijues, falë këmbënguljes individuale të femrave dhe më pas nisi të shpaloset energjia krijuese e gruas. Fundi i shëkullit të XIX shënon inkuadrimin e gruas në të gjitha sferat e jetës dhe, mbi të gjitha në qarqet e vendimarrjes, duke pasuruar kështu trashëgiminë e cmuar të njerëzimit.

Por jashtë rrjedhave historike nuk mbeti as gruaja shqiptare. Duke patur parasysh ulje ngritjet historike të kombit shqiptar, një mori grash meritojnë të njihen më mirë, sepse ishin shtylla të mirëfillta dhe të qëndrushme të familjes dhe të kombit me njemërues të përbashkët: grua shqiptare. Por ashtu si e sheh gruan shqiptare Margaret Jursenal kur shkruan :”Për nënë do të doja një shqiptare!…” Andaj nuk është rastësi që nga gjiri I popullit shqiptar doli Donika Kastrioti, Elena Gjika, Motrat Qirjazi, Dhaskalina Bubulina, Shën Angjelina, dhe më pas, Nëna më e madhe e botës së sotme, Shën Nëna TEREZA.

Qëndresa dhe sakrifica, si formë e rezistencës e grave shqiptare në luftërat për liri dhe pavarësi, sipas burimeve historike paraqitet në vazhdimësi. Ato u rezistuan tendencave të asimilimit atje ku jetonin si dhe të akulturimit, duke mëkuar që nga kohët antike frymën e edukimit human, familjar,patrotizmin si dhe traditën krijuese popullore. Pra siç e dimë ky nuk ishte fushëveprimi I vetëm I gruas shqiptare, ajo u shqua jo vetëm në fushën politike, ushrarako-luftarake, të arsimimit por dhe të kulturës dhe shkencës. Nga bashkësia e grave shqiptare, të cilat qëndruan dhe vepruan në rrethana të vështira të kohëve, dolën personalitete të shquara, veprat e të cilave I tejkaluan kufijtë gjinorë e kombëtar. Ja cfarë thotë Dora d’istria për grate:” Ato dëshmuan se truri nuk ka gjini dhe me veprat e tyre dëshmuan se nuk ka fuqi që mund t’I ndalë synimet e shenjta të një populli për vetëvendosje, emancipim të gjithëanshëm dhe arritje të barazisë gjinore…”
Dhaskalina Bubulina…?

Ajo ka një histori të rrallë, arvanitësja –Kapedania, kjo grua e rrallë, me legjendën më të vecantë e të rrallë mes Greqisë dhe Shqipërisë. Jeta e Bubulinës është një luftë legjendare e jetuar në detet e Greqisë e mesdheut. Shkrimtari francez Michel de Gece përshkruan me vërtetësi betejat historike të Bubulinës të revolucionit grek. Arvanitësja që kishte ardhur në Hidra në këtë ishull sëbashku me shumë emigrant të tjerë shqiptar rretha fër tre shekuj më parë, sic kishun bërë në ishujt e tjerë të Greqisë atje pranë si në Specaj, Psaros, në Peloponez dhe Eubë. Është vërtetë shumë interesant fakti që në muzeun Zhan D’Arka”në Rouen në Francë. Krahas figurave gra luftëtare të vlerësuara nga bota e kulturuar qëndron krenare edhe Bubulina jonë.

Kush ishte Dhaskaina Bubulina?

Dhaskalina lindi në një burg të Stambollit i quajtur “ Kështjella e shtatë kullave”, në mëngjezin e 11 majit të vitit 1771. Nëna e saj Parashqevia, kishte shkuar të takonte burrin e saj Kapiten Stavri Pinotis, që mbahej I burgosur nga turqit. Ai ishte një luftëtar I rezistencës greke, që luftonte për clirimin e Greqisë. Ajo kishte shitur gjithshka që kishte, vetëm që të shkonte e të takonte në burgun e tmerrshëm burrin e saj. Rruga për në Stamboll kishte qenë shumë e gjatë. Më kot kishte kërkuar ta ndihmonin në dyert e Fanarit, por më në fund kishte mundur të siguronte një leje që të shihte bashkëshortin e saj. Fatkeqësisht kur kishte arritur në qelinë e burgut ajo e gjetit ë vdekur burrin e saj. Nga trishtimi I madh gruaja fatkeqe e lindi fëmijën para kohe. Burzino shoku i Pinotis-it ishte i burgosur bashkë me të shoqin të saj, e ndihmoi Parashqevin gjatë lindjes dhe I vuri emrin Dhaskalina, në kujtim të nënës së tij. Më pas bashkë me Dhaskalinën e dobët Shqevo( i thërrisnin shkurt Parashqevisë) u kthye në Hidra, në shtëpinë e saj. Pas disa kohësh Shqevo shkon në Specaj , ku edhe martohet për të dytën herë. Edhe Specaj ishte populluar me arvanitas, por më të butë e më të dashur se ata të Hidrës që ishin edhe rivalët e tyre.
“Në Specaj flisnin arvanitika, pra shqip”, shkruan Michele de Grece nëpërmjet gojës së Bubulinës. “ Në fakt nëna, ati im dhe unë, ishim grekë pa qenë të tillë, Ishim grekë me shpirt e me zemër, me fe dhe me ideale dhe sigurisht grekë, të sakrificës, sepse ne jepnim edhe jetën tonë për Greqinë. Por jo grekë nga gjaku. Unë jam një arvanitase, me një fjalë shqiptare. Që prej kohësh tepër të largëta, raca e jonë ka patur emra tepër të ndryshëm. Vallë a janë pellazgët, ilirjanë. Di që Hidra është shqiptare dhe Specaj gjithashtu…”
Bubulina ka qenë një nga gratë më të shquara ndër pjesëmarrësit që luftuan në revolucjonin grek të vitit 1821. Në moshën 17 Bubulina u martua me kapitenin arbëresh të marinës së Specës-Dhimitër janozës. Në atë kohë Hidrotët dhe Spicotët ishin në luftë me piratët, që e vështirësonin shumë tregëtinë e tyre në detin mesdhe. Më në fund trimat i thyen piratët por në këtë betejë të ashpër mbeti i vrarë bashkëshorti i bubulinës.
Pas disa vjetësh Bubulina u martua përsëri me një kapiten shqipëtar,speciotin Dhimitër Bubulina, nga i cili mori mbiemrin dhe u bë e njohur dhe hyri në historinë e njerëzimit. Nga të dyja martesat pati gjashtë fëmijë, tre djem dhe tre vajza. Lufta që vazhdonte kundër piratëve i mori jetën edhe burrit të dytë, ishte viti 1811. Bubulina vuri në shërbim të luftës kundër turqve të gjithë pasurinë që kishte. Kjo zonjë mori pjesë në shumë beteja, si trime dhe burrëneshë e vërtetë si nëpër betejat në tokë ashtu edhe në det. Vetë ajo i udhëhoqi trimat edhe në Greqinë jugore. Shumë fitore të kryengritësve grek kundër pushtuesve turq kanë lidhje me sgjuarësinë si një stratege e vërtetë dhe trimërinë e saj. Tregojnë që në një betejë shumë të ashpër pasi i armatosi luftëtarët e saj arbëreshë dhe përgatiti anijet. Ajo mori drejtimin e anijes më të madhe, anijet më të vogla i la nën komandën e djemve të saj –janit dhe Gjergjit. Si fillim bllokoi Nafion, zbarkoi në Milos dhe furnizoi me ushqime ushtrinë e këtij qyteti. Më pas Bubulina mori pjesë në rrethimin dhe clirimin e Tripolicës dhe Monemvasit që ndodhet në Peloponez. Por fatkeqësit e ndoqën, në betejën e fundit ju vra i biri –jani. Në të gjitha betejat ku ajo luftoi dolën në pah aftësitë dhe talenti i saj i rrallë si një stratege, trime – një ushtarake e vërtetë., ku spikaste heroizmi dhe guximi shqiptar.
Historianët tregonin, se në Tripolicë ajo hyri e para hipur mbi një kalë, në krye të ushtrisë dhe për cudi ajo cliroi haremet e pashait. Bubulina trime mori pjesë edhe në luftën për clirimin e Naflios, i cili më vonë u caktua edhe kryeqyteti i përkohshëm i Greqisë. Kapedanen e tokës dhe të deteve e gjeje kudo mes luftëtarëve të saj. Bubulina shkoi kudo, e gjeje mes luftëtarëve si me Kollokotronin.
Shkrimtari i madh rus Gogol-i dhe shumë historianë e përshkruanin Bubulinën si një sokoleshë të vërtetë, truplidhur, të hijshme, të fortë si lisi, guximtare, e pajisur me një mencuri natyrale, stratege e vërtetë. Një historjan grek, Filimoni jepte këtë përcaktim për Bubulinën:” frikacaku përpara saj turpërohej, ndërsa trimi tërhiqej…” Kjo figurë e spikatur historike u quajt “heroinë” nga poetët dhe shkrimtarët e asaj kohe. Këtë grua trimëreshë e gjen të përshkruar me gjithë madhështinë e saj tek poeti arbëresh Zef Serembe, Zhyl Verni, tek historiani grek Kosta Biri, Michael Kokkinaris etj. Ajo tashmë është një legjendë nga gojëdhanat, poezia popullore, ka hyrë në pikturë, skulpturë, mbetet e tillë si në Greqi dhe Shqipëri, tek arbëreshët e Greqisë.
Kështu i këndonte Naim Frashëri asaj dhe trimit arbëresh Kanarit:” … Bubulina dhe Kanari shqiptar dhe bij shqiptari…”

Sipas Elena Gjikës, kur shkoi në kryeqytetine Perandorisë Osmane , u pranua në organizatën e shoqërisë së miqve(Heteris), e cila nën shembullin e revolucionit francez, i pranonte me dëshirë gratë në lëvizjen shoqërore revolucionare.

Sa e ashpër dhe e rëmbyer ishte në beteja kundër armiqve, aq e urtë dhe me shpirt humanist ndaj njerzve të pafajshëm. Por në majin e vitit 1825 vdiq Bubulina, e vranë në Specia tradhëtisht, jo në fushëbetejë. Një nga historianët e shumtë grek ,Diege Seria, shkruante për humbjen e Bubulinës:” Duart e një vrasësi e derdhën atë gjak, që gjatë betejave , hekuri i armikut e kishte “respektuar” për tu kushtur lirisë…” Ndërsa Michael Kokinaris thotë kështu për Bubulinën:” Ajo e filloj revolucionin dhe ishte e vetmja grua në histori që ju dha titulli i madh Gruaja e Parë Admirale nga Perandori rus…” Kurse italiani Periviane Xekini theksonte:” Bubulina ishte aq guximtare, sa në det ashtu edhe në tokë, i njihte rreziqet dhe vetëm i përbuzte, ajo luftonte vetëm për lirinë. Edhe pse kanë kaluar shekuj, që në kohën kur stërgjyshërit e saj kishin lënë Arbërinë, por edhe Bubulina nuk e harroi atdheun e saj të dashur, Shqipërinë. Historianët dhe biografët e saj thonë që Bubulina u jepte urdhëra detarëve të saj trima nëpër beteja vetëm në gjuhën shqipe. Ishte kjo gjuhë që i ngriti në këmbë fshatatrët arbëresh të Buas, të Spatës, të Lalës, të Laskës, Lopësit, Muzaqit. Ajo luftoi kundër armikut të përbashkët të Gadishullit Ballkanik. Historiani Hijasin Hekardi në veprën e tij: ” Historia dhe Përshkrimi i Shqipërisë së Sipërme”, pasi vë në dukje se, ”historia jep provat e shkëlqyera të energjisë, zgjuarësisë dhe veprimtarisë të shqiptarëve”theksonte se:” Shqipëria i ka dhënë historisë personalitete të ndritura, njëra prej tyre ka qenë edhe trimëresha Bubulina…”
Për Bubulinën janë ngritur shtatore, figura e saj është përdorë në kartmonedhat greke, sikurse janë realizuar edhe dy filma, i fundit në vitin 2005./KultPlus.com

Ermal Meta performon në Eurovision, shihni detajin shqiptar që i emocionoi të gjithë (FOTO/VIDEO)

Posted on by KultPlus

Këngëtari shqiptar Ermal Meta, i cili këtë vit përfaqëson Italinë në Eurovizion ka performuar në mbrëmjen e së enjtes po në skenën e kësaj gare.

Ai bashkë me Fabrizio Moron kanë performuar këngën “Non Mi Fatto Niente”, por të njëjtit kanë paraqitur këngën e tyre të titruar në shumë gjuhë të botës, e duke pasë parasysh se Ermal Meta vjen nga Shqipëria, nuk ka pas se si të mos përfshijë edhe gjuhën shqipe.

Zyrtarisht, në skenën e Eurovizionit kjo dyshe do të ngjitet në mbrëmjen finale, të shtunën, shkruan KultPlus. /KultPlus.com


Lansohet projekti i parë i dy super këngëtareve shqiptare, ky është reagimi i Rita Orës dhe Bebe Rexhës (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Është bashkëpunimi i parë i dy shqiptareve me kaq famë të madhe, dhe është pikërisht bashkëpunimi i Rita Orës dhe Bebe Rexhës, të cilat tashmë kanë lansuar këngën e tyre “Girls Girls”, shkruan KultPlus.

Për një bashkëpunim të tillë patën paralajmëruar edhe vete këngëtaret, kurse kënga tashmë është lansuar vetëm në verzionin audio por jo edhe me videoklip.
https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=6Ud4rep-fxE
Të dy këngëtaret tashmë kanë shprehur përshtypjet e tyre për lansimine këngës, e cila ka të përfshira edhe Cardi B dhe Charli XCX. Rita me këtë rast ka shkruar në rrjetet sociale se ndihet krenare me bashkautorët dhe se ka paralajmëruar edhe turneun koncertal në Skoci./KultPlus.com

Fito banesë N’deti!!!

Posted on by KultPlus

Një banesë 56m² në rezidencën Luksoze ValaMar, tek Gjiri i Lalzit. Jepi vetes këtë mundësi të artë duke blerë vetëm në Interex.

Është shumë e thjeshtë: Blej nga brendet pjesëmarrëse në lojë dhe jepi vetes pafundësisht mundësi… Sa më shumë produkte blen, aq më shumë kupona fiton… pra nuk ka nevojë të blesh një vlerë, apo sasi të caktuara… vetëm blej produktet e dëshiruara dhe plotëso kuponat e fituara… Pushimet po vijnë, banesa po të pret! Vetëm në Interex.

Për informata kliko : https://goo.gl/dYH8UW ose kontakto 046160113.

Shën Tereza, nëna e madhe shqiptare

Posted on by KultPlus

Nëna Terezë ka mrekulluar botën me veprat e saj humane, e cila ka shërbyer përgjatë gjithë jetës së saj për fëmijët e varfër, shkruan KultPlus.

Në këtë fotografi shihet Shën Tereza duke parakaluar para fëmijëve, dhe shikimi i tyre reflekton dashuri për Nënën Terezë, e cila jetën e saj e dedikoi për bamirësi.

Dhe pikërisht vepra e saj ka bërë që të shpërblehet edhe me cmimin Nobel për paqe, sikurse që emri i saj është shënuar anë e mbanë botës, duke kujtuar kështu kontributin e saj të madh./KultPlus.com

Hapet Pavijoni i Kosovës në Festivalin e Kanës

Posted on by KultPlus

Për të shtatin vit me radhë Qendra Kinematografike e Kosovës vazhdon prezencën në festivalin e Kanës me pavijon në tregun më të madh të filmit në botë ‘Marche Du Film’.

Dje ka filluar edicioni 71 i Festivalit të Kanës dhe Kosova ka pavijonin e përbashkët me Shqipërinë i cili do të jetë i hapur deri me 18 maj 2018 në lokacionin të ri në “Village International” i cili është afër Greqisë, SHBA-së, Çekisë, Sllovakisë, Bulgarisë dhe vendeve tjera të ish-Jugosllavisë.

Qendra Kinematografike e Kosovës në treg do të promovoj filmat e fundit Kosovar në kategori dhe faza të ndryshme të zhvillimit, gjithashtu do të ketë shumë takime me partner ndërkombëtar të kinematografisë, fonde filmi, përfaqësues të festivaleve të mëdha ndërkombëtare dhe producent e distributor të ndryshëm.

Gjatë kësaj kohe përveç përfaqësuesve nga QKK, pavijonin e Kosovës pritet ta vizitoj edhe Ministri i Kulturës, z.Kujtim Gashi.

Qendra Kinematografike e Kosovës së bashku me Qendrën Kombëtare të Kinematografisë së Shqipërisë do të organizojnë një koktej rasti për të gjithë bashkëpunëtorët e fondeve të filmit, producent, distributor e përfaqësues të festivaleve./KultPlus.com

Kur Enver Hoxha dhe pionerët shqiptarë i këndonin Kosovës (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Është ndër videot e rralla nga një epokë e vështirë diktature për shqiptarët ku qendrën e vëmendjes e ka pikërisht Kosova dhe Shqiptarët e Kosovës.

Bëhet fjalë për videon e cila mbetet në arkivë nga koha e diktaturës komuniste të udhëhequr nga Enver Hoxha.

Në këtë video shihen të rinjë pionerë nga Shqipëria teksa ia thojnë një kënge që bën fjalë për një prej betejave epike, atë të Kaqanikut.

Në këtë video përveç fëmijëve këndon edhe njeriu që mbajti të izoluar Shqipërinë për 40 vite.
https://www.youtube.com/watch?v=4a5yMBR3m9o

Tringa Rexhepi në mjuziklin “Fiddler on the Roof” të Kanadasë

Posted on by KultPlus

Janë duke u bërë përgatitjet për premierën e shfaqjes mjuzikël “Fiddler on the Roof” që është duke u realizuar me regji të Antonio Sarmiento dhe pritet të ngjitet në skenë më 29 maj të këtij viti shkruan KultPlus.

Kjo premierë do të prezantohet në “The Port Hope Festival Thetare, kurse në këtë shfaqje do të prezantohet edhe këngëtarja shqiptare Tringa Rexhepi.

Për këtë shfaqje tashmë janë duke shkruar edhe mediet kanadeze që është bazuar në librin e Joseph Stein, kurse Tringa Rexhepi do të prezantohet në rolin e Hodel.

Tringa Rexhepi deri më tashti është prezantuar edhe në shumë performanca të tjera në Kanada, sikurse që është prezantuar edhe me një këngë në gjuhën shqipe./KultPlus.com

Zbulojeni dukjen e Rita Orës para Met Gala 2018 (FOTO)

Posted on by KultPlus

Rita Ora sonte do të prezantohet në mbrëmjen e njohur të modës Met Gala 2018, që do të mbahet në New York, shkruan KultPlus.

Ajo vazhdimisht po poston fotografi gjatë përgatitjes për dukjen e kësaj mbrëmjeje. Orë më parë ajo ka postuar këtë fotografi, ndërsa ka shkruar “Qetësia para stuhisë, shihemi së shpejti në Met 2018”.

Për pesë vite sa ka marrë pjesë në këtë event, Rita Ora është komentuar mjaft pozitivisht për dukjen e saj. Vëmendje të madhe ka marrë edhe në Brit Awards e evente të tjera gjatë këtij viti. Kujtojmë se ajo muaj më parë ka lansuar linjën e saj të modës dhe ka prezentuar shumë brende të njohura të botës. / KultPlus.com

Eda Zari: Nexhmije Pagarusha, ti puth duart

Posted on by KultPlus

Më 7 Maj 2018, Ikona jonë, Nexhmije Pagarusha, feston 85 vitet e saj të florinjta!
T´a kam thënë:- “Dua të shkruaj emrin Tënd në plepin e vjetër…, sepse të dua me gjerësinë e detit dhe shtrirjen e qiejve”.
E kush nuk e njeh Pagarushën legjendare ???
Më shumë se vetëm një këngëtare Pagarusha është një diva pa maniera, një talent dhe kontribut muzikor, një ikonë kulturore, simbol i një populli dhe trashëgimie të vojtur, nje ambasadore paqesjellëse. Ajo pranohet në mënyrë rutinore nga të gjithë. Mbi të gjitha nga njerëzit e lëne jashtë shoqërisë, ata që këngët e saj i këndojnë në gaz e në vaj, që dritën e syve e kanë humbur por shohin jetën me dritën e shpirtit. Për mua, ndryshe nga çdo artist tjetër, zëri i saj këngëtor pikturon fytyrën e shpresës, mallit, dashurisë, pritjes, lutjes dhe bekimit!
Të puth duart ty fqinje e Hënës tek mekesh me klas:- “E dehur jam”, apo tek vibron -“E kujtoj un´at takim, me lot e dashuri…”!
Këngët e saj dëshmojnë për gjenialitetin muzikor, kolegialitetin dhe frymën e bashkëpunimit me kompozitorët e saj të zemrës, që ndër vite na falën një sfond të gjerë muzikor, duke krijuar një fenomen unik kulturor.
Pagarush, Ti fyell mëngjesor! Ti je një letër dashurie Trinish nga e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja!
85 vjetori i ditëlindjes tënde është festimi ynë, festimi i fëmijërisë sonë dhe i rinisë sonë, i lutjeve tona, dashuris sonë, forca, krenaria, lavdia, nderi dhe madje pavarësia e gruas, ndjenjë e qenies.
Të puth duart. E jotja Eda./KultPlus.com

Urimi emocionues i Aurela Gaçes në 85 vjetorin e Nexhmie Pagarushës

Posted on by KultPlus

Këngëtarja Nexhmije Pagarusha ka festuar ditën e sotme 85-vjetorin e lindjes.

Me rastin e këtij përvjetori, ajo ka marrë urime dhe vlersime të shumta, nga të njohur e të panjohur.

Pjesë e urimeve për 85-vjetorin e saj është bërë edhe këngëtarja, Aurela Gaçe.

“Unë jam me fat që kam arritur të marr edhe nga mikpritja jote, humori aq i hollë nga njeriu qe je”, shkruan Aurela.

Urimi i plotë i Aurela Gaçes:

Jemi komb me fat qe morem nga zeri e shpirti yt.

Une jam me fat qe kam arritur te marr edhe nga mikpritja jote ,humori aq I holle…nga njeriu qe je. Pak vertete, por mjaftueshem qe te ndihem e perkedhelur . .

Sot 85 vite mes nesh…fjalet me te bukura jane thene, cmimet me te medha jane marre, por ajo qe prek me shume ne shpirt eshte dashuria e madhe qe ka ky popull per figuren tende.

Gezofsh edhe 100 vite mes nesh

Shpella e Gadimes që nga sot është hapur për vizitorë

Posted on by KultPlus

Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës ka njoftuar se problemet e paraqitura ditëve të fundit në sistemin elektrik të ndriçimit në monumentit e natyrës me rëndësi të veçantë “Shpella e Gadimes”, si pasojë e vërshimeve dhe defekteve me kabllot e furnizimit me rrymë, janë evituar dhe që nga sot Shpella e Gadimes është e hapur për vizitorë.

Problemet u evituan pas angazhimit të një kompanie profesionale nga AMMK, e cila ka identifikuar problemet dhe i ka evituar defektet.

Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës, si organ menaxhues i Monumentit të Natyrës me Rëndësi të Veçantë “Shpella e Gadimes’, i kërkon falje të gjithë vizitorëve që kanë planifikuar të realizojnë vizita gjatë kësaj periudhe kohore dhe i njofton që tani e tutje Shpella e Gadimes do të jetë e hapur dhe e sigurt për të mirëpritur vizitorët e saj.

“Kërkojmë mirëkuptim nga të gjithë vizitorët për mbylljen e përkohshme të shpellës, dhe njeherit ju bëjmë me dije që kushtet brenda shpellës janë specifike dhe kërkojnë mirëmbajte të vazhdueshme të rrjetit elektrik në shpellë, andaj mbyllja e përkohshme e shpellës në këto raste është e paevitueshme”, thuhet në njoftimin e Agjencisë.

Llogora, ky fshat turistik që po mrekullon turistët

Posted on by KultPlus

Të shkosh në plazhet e gjirit të Vlorës nga Uji i ftohtë e deri në Orikum dhe të mos lësh një pjesë nga koha jote për në Llogara, mos thuaj që isha në Vlorë. Një vakt në Llogara, mëngjes apo drekë, është një kënaqësi mbresëlënëse. Ushqimet blegtorale bio këtu janë fantastike, ose, ndoshta kështu të duket mes freskisë së pishave, që nga mishi i pjekur në hell, nga djathi, gjiza, salca e lëkurës e deri te arapashi, gatim tradicional i zonës me të përbrendshmet e qengjit, miell misri dhe gjalpë.

Kënaqësia tjetër më e madhe, është rruga që mbi Dukat e deri në qafë sipër, ku duket Riviera, fshatrat e Himarës, Korfuzi dhe brigjet e Jonit.

E shijon këtë mrekulli me makinë, natyrisht duke ecur ngadalë, por edhe duke zbritur here pas here nga makina për të marrë një dorë çaj apo rigon mali, apo për të soditur pishat, që për shkak të erës, i ngjajnë një flamuri të shpalosur, dhe bash për këtë ato quhen pisha flamur.

Në qoftë se je i ngeshëm dhe kurioz mund të hysh thellë në pyll dhe të relaksohesh me pamjet e mrekullueshme dhe bimësinë që gjen atje.

Llogaraja është shfrytëzuar si vend pushimi që në periudhën komuniste. Këtu ishin ndërtuar kampe pushimi për punonjësit dhe për fëmijët.

Tani aty është krijuar një fshat i bukur turistik me hotele, motele, restorante dhe mjedise argëtuese çlodhëse dhe argëtuese. Vegjetacioni i dendur dhe klima e freskët në verë dhe e ashpër në dimër, me mundësi shfrytëzimi për lojëra dimërore, shto këtu edhe rrugën që shkon nga Tirana për në Sarandë e bëjnë këtë vend nga më të vizitueshmit në Shqipëri.

Fshati turistik

Fshati Turistik Llogora ndodhet në zemër të Parkut Kombëtar Llogora. Ajo ka një sipërfaqe prej 1.2 ha. Në brendësi të saj ndodhen 16 vila druri, hotel 4 katësh me pishinë të brendshme, Beer Club, Tavernë, Restorant, Bar, fushë basketbolli, sallë konferencash dhe dy salla të vogla të cilat mund të përdoren për festa të vogla familjare ose mbledhje.

Në stinën e verës kur temperaturat janë të larta në qytetet e tjera të Shqipërisë, në Llogora temperatura gjatë ditës është 10 gradë Celcius më e ulët, ndërsa gjatë natës arrin 10-12 gradë Celcius. Kjo ju jep një freski gjatë gjithë ditës dhe një gjumë te ëmbël gjatë natës. Ndërsa në periudhën e dimrit Fshati Turistik Llogora mbulohet nga dëbora. Në brendësi të territorit shëtisin të lirë drerë dhe sorkadhe të cilët i bëjnë pushimet në këtë vend akoma më magjike.

Në raste festash, Fshati Turistik Llogora organizon mbrëmje argëtuese me muzike live, darka speciale dhe surpriza te tjera.

Fshati Turistik Llogora ofron mundësi argëtimi për të gjitha moshat, duke filluar që nga pishina, që ndodhet në brendësi të hotelit dhe është funksionale gjatë gjithë vitit, një fushe basketbolli, bilardo, ping-pong, table-soccer, mjetet e nevojshme për trecking (ecje në mal) etj.

Gjithashtu, sipas dëshirës, në dispozicionin të turistëve ka udhërrëfyes që shoqërojnë në zonat më të bukura të parkut kombëtar Llogora si: Pllaja e Jul Cezarit, Pisha Flamur, shpella të zonës, në Dukat etj.

Në Fshatin Turistik Llogora ndodhen tri salla konferencash me kapacitete përkatësisht 160, 30 dhe 20 persona, të cilat mund të përdoren për konferenca, seminare, trajnime, mbledhje biznesi, etj. Këto salla janë të pajisura me të gjitha sistemet bashkëkohore audio dhe vizive.

Llogara-Dukat, Orikum-Karaburun: një zonë, dy ekosisteme

Një nga qendrat më të mëdha në këtë zonë ka qenë dhe është Orikumi, që shtrihet në bregun jugperëndimor të Gjirit me të njëjtin emër, në këmbët e gadishullit të Karaburunit. Qendra arkeologjike ndodhet në një kodër të ulët shkëmbore gëlqerore në fundin e një skele druri që ndan një lagunë të vogël nga gjiri (Pasha-Liman). Një kanal, tani i shndërruar në një kënetë lidhte lagunën me detin. Orikumi ka qenë qytet antik i disa periudhave, që nga ato greke, romake dhe deri në mesjetën e hershme. Sot ai është kthyer në një qytet modern, që merr më shumë rëndësi dhe gjallëri në nerv me vërshimin e turistëve të shumtë vendës dhe të huaj. Orikumi ka akoma mundësi dhe resurse të tjera turistike të pashfrytëzuara. Ende një pjesë e tij, më e bukura, mbahet nga repartet ushtarake në një vijë të gjatë bregdetare.

Por Orikumin nuk duhet ta marrësh të shkëputur nga e gjithë zona për rreth që fillon nga Lugina e Llogarasë deri në Pashaliman (tek Gjiri i Bristanit) duke u kufizuar me Gadishullin e Karaburunit, me luginën e Llogarasë dhe Dukatit fushë duke përfunduar me lagunën e Orikumit. E vendosur midis Parkut Kombëtar Llogara dhe Rezervatit Natyror të Menaxhuar Karaburun kjo zonë shërben si një urë lidhëse midis dy ekosistemeve natyrore, dhe është pjesë e pandarë natyrale e tyre.

Çuditë natyrore të portës së Rivierës Shqiptare

Parku Kombëtar i Llogarasë gjendet në juglindje të qytetit të Orikumit dhe 37 km larg qytetit të Vlorës. Ai përmbledh një sipërfaqe prej 1,010 ha. Ajri i freskët e i shëndetshëm, pamja e mrekullueshme e drurëve halorë,fshati turistik dhe ujët e ftohtë që burojnë nga brendësia e maleve i japin këtij parku vlera turistike e kombëtare. Nga të huaj e vendas cilësohet si një nga vendet më të bukura të Rivierës Shqiptare. Parku i Llogarasë përbëhet nga dru halore, pisha e zezë, bredhi, lisi, mëllenja e butë e robulli. Ështe shpallur monument natyror dhe kulturor në vitin 1966, po në atë vit ka marrë dhe statusin e parkut kombëtar. Prej disa vitesh në park funksionojnë një sërë objektesh turistike si hotele të vegjël, restorante, bare të hapura në natyre, etj., të cilët kënaqin kërkesat e turistëve dhe udhëtarëve.

Tri gjëra që nuk duhet të lësh pa parë dhe pa shijuar në Llogara

Pisha flamur

col3Te kilometri 31 i rrugës Sarandë-Vlorë, në dalje të Parkut, në të djathtë të rrugës kryesore, ndodhet Pisha Flamur, që është shpallur Monument Natyre dhe që është lehtësisht e dallueshme.

Ajo ndodhet në lartësinë 910 m mbi nivelin e detit, ka një moshë mbi 100 vjeçare dhe mbart vlera unikale, si vepër artistike e erërave të Jugut. Pisha i përket llojit Pinus nigera. Ka formën e flamurit si rezultat i veprimit të erërave të forta të juglindjes. Është e gjatë 20 m, ka perimetër 3.30 m, diametri maksimal 75 cm, ka moshë rreth 100 vjeçare. Ky monument ka vlera shkencore, biologjike, estetike dhe turistike. Disa degë po thahen nga faktorët natyrorë.

Pisha flamur vazhdimisht ka tërhequr vëmendjen e vizitorëve vendas e të huaj dhe është botuar në guida të ndryshme turistike dhe botime shkencore. Natyrisht këtu nuk mund të rrish pa bërë një foto, me të cilën mund t’u mburresh miqve në Facebook, duke u thënë: “A e shihni ku kam qenë unë”?!

Për të vajtur tek ky monument merret rruga automobilistike Vlorë – Dukat – Llogora deri pra se të dalësh në Qafën e Llogorasë, në të djathtë të rrugës, pasi keni kaluar fshatin turistik. Por edhe po nuk patë Pishën Flamur të evidentuar si të tillë, në Llogara ka plot pisha të tilla, që për shkak të erërave, në një anë janë të zhveshura dhe në anën tjetër kanë plotë degë, si një flamur i shpalosur.

Kullat e Dervish Aliut në Dukat

Kullat e Dervish Aliut ndodhen në afërsi të fshatit Dukat i Vjetër, 4 km nga rruga nacionale Vlorë-Sarandë. I ndërtuar në fillim të shek. XIX ky kompleks mban emrin e Dervish Aliut, personazh i njohur si organizator i revoltave fshatare kundër reformave të Tanzimatit në Shqipëri gjatë viteve 1847-1848. Banesa është e tipit Kullë, që i ngjan një keshtjellëze të fortifikuar.

Kullat e Dervish Aliut u ndërtua në vitin 1828 nga specialistë janinas, për të siguruar mbrojtjen e fshatit, si dhe për të shërbyer si strehim në kohë të vështira sulmesh a luftërash.

Tri kullat e Dervish Aliut kanë rreth 40 frëngji dhe prej andej mund të luftonin mbi 200 luftëtarë.

Në dhjetor 1977 Kullat e Dervish Aliut u shpallën shtëpi-muze dhe u morën nën kujdes nga Instituti i Monumenteve të Kulturës. Edhe sot ato gëzojnë statusin e Monumentit të Kulturës, por fatkeqësisht, me gjithë rikonstruksioneve që i janë bërë, po shkojnë drejt degradimit.

Për të vizituar këtë monument kulture ndiqet rruga që të çon në qendër të Dukatit të Vjetër. Pasi arrihet në qendër të fshatit merr rrugën që të çon në lagjen “Mazo”. Rruga që të çon deri në qendër të fshatit përshkohet nga makina, më tej rreth 1 km ecet në këmbë.

Specialitete të kuzhinës labe

Sipas dëshirave dhe shijeve këtu gjen të gjitha llojet e kuzhinave, që nga ato evropiane, por edhe të krahinave të tjera shqiptare. Por ajo që është e veçantë në artin kulinar të restoranteve të Llogarasë, është kuzhina tradicionale labe, mishi i pjekur në hell, kukurecët, arapashi dhe kosi me arra.

Të shkosh në Llogara dhe të thuash nuk kam ngrënë arapash, më mirë mos trego se ke qenë atje. Arapashi është specialiteti më tipik i kuzhinës së staneve të Labërisë. Bëhet në formë qulli me miell misri, gjalpë dhe të brendshmet e kecit dhe të qengjit. Se çfarë shije dhe sa i këndshëm është, nuk përshkruhet dot. Po të doni, shkoni dhe e shijoni!

Llogara-Dukat, Orikum-Karaburun: një zonë, dy ekosisteme

Një nga qendrat më të mëdha në këtë zonë ka qenë dhe është Orikumi, që shtrihet në bregun jugperëndimor të Gjirit me të njëjtin emër, në këmbët e gadishullit të Karaburunit. Qendra arkeologjike ndodhet në një kodër të ulët shkëmbore gëlqerore në fundin e një skele druri që ndan një lagunë të vogël nga gjiri (Pasha-Liman). Një kanal, tani i shndërruar në një kënetë lidhte lagunën me detin. Orikumi ka qenë qytet antik i disa periudhave, që nga ato greke, romake dhe deri në mesjetën e hershme. Sot ai është kthyer në një qytet modern, që merr më shumë rëndësi dhe gjallëri në nerv me vërshimin e turistëve të shumtë vendës dhe të huaj. Orikumi ka akoma mundësi dhe resurse të tjera turistike të pashfrytëzuara. Ende një pjesë e tij, më e bukura, mbahet nga repartet ushtarake në një vijë të gjatë bregdetare.

Por Orikumin nuk duhet ta marrësh të shkëputur nga e gjithë zona për rreth që fillon nga Lugina e Llogarasë deri në Pashaliman (tek Gjiri i Bristanit) duke u kufizuar me Gadishullin e Karaburunit, me luginën e Llogarasë dhe Dukatit fushë duke përfunduar me lagunën e Orikumit. E vendosur midis Parkut Kombëtar Llogara dhe Rezervatit Natyror t ë Menaxhuar Karaburun kjo zonë shërben si një urë lidhëse midis dy ekosistemeve natyrore, dhe është pjesë e pandarë natyrale e tyre.

Ferid Kola, skulptori që jetësoi figurat më të mëdha kombëtare

Posted on by KultPlus

Një ditë e paharuar në atelienë e mjeshtrit të skulpturës Ferid Kola.
Nga Pjeter Logoreci

Kush viziton atelienë e skulptorit shkodran Ferid Kola, befasohet nga bukuria dhe shumëllojshmeria e figurave të krijuara me teknika nga më të ndryshmet që njeh arti i skulpturës. Përshtypja e parë të përballon me një burrë energjik, mikpritës e shumë komunikues, i cili pret cdo vizitor me kenaqësinë e mikut. Nuk e pata të vështirë të ambientohem menjëherë me shoqërinë e skulptorit Ferid Kola, por edhe me ambientin artistik që më rrethonte. Më mjaftoj një vështrim për rreth studios, që nëpermes objekteve – krijime, të përjetoj historinë mijravjecare të qytetit tim, por sytë më mbetën mbi bocetin e mbretit të Ilirisë, Gentit, të cilën skulptori po e punonte në baltë, madhështia e të cilit kishte“pushtuar” atelienë.
Ferid Kolën e njoha në vitin 1993, në ditën e shënuar të vendosjes në Shkoder të shtatores së patriotit të shquar Luigj Gurakuqi, një vepër madhore e tij. Atë ditë unë, me kameran time, fiksova në fotografi shumë qytetarë të Shkodrës që dëshironin të kishin një kujtim me mjeshtrin Ferid Kola para Gurakuqit të tij, që lartësohej në mes të qytetit.

Duke shoqëruar bisedën tonë me një kafe, mjeshtri më tregoi që qysh në moshën 4 vjecare kishte fantazuar duke vizatuar figura të ndryshme që i kalonin nëpër kokë. Pastaj më tregoi disa vizatime të asaj kohe, të ruajtura mirë, të vendosura në “ekspozitën e tij të parë” që edukatorja e kopshtit kishte organizuar për të treguar gjeninë e një fëmije vec nga të tjerët….

Ferid Kola lindi me 17 prill 1947 në qytetin e Shkodres, në një familje të mesme qytetare. Si babai ashtu dhe nëna ishin artëdashës, por edhe të talentuar secili në artin e vet. Nëna edhe pse me shumë femijë, kishte bërë mëndyrë jetese punën e dorës duke punuar në tezgjah,sixhade, carcafe, qëndisje të ndryshme apo punime me grep. Qysh në moshën 14 vjecare, ajo të mrekullonte me larminë e figurave, të ngjyrave si dhe të modeleve që krijonte.
Babai Osmani, ishte i apasionuar mbas muzikës popullore dhe ishte instrumentist i njohur në formacionet orkestrale të qytetit si dhe në banden muzikore. Ai luante në violine, trombë dhe korn. Në ambiente festash familjare, por edhe me shokë, ishte kënaqësi ta dëgjoje tek këndonte dhe luante me pasion këngët popullore shkodrane. Por edhe vizatimet e dajë Hysenit (Alibali), frymëzonin fantazinë e “artistit të vogël” që përpiqej ti përngjasonte.

I mahnitur nga bota e artit, me deshirën për të mësuar të vizatonte, ai hyri në kursin e pikturës të shtëpisësë pionerit në Shkoder, e cila kishte një traditë të mirënjohur në këtë fushë, ku mori mësimet e para nga piktori Gaspër Zojzi.Aty u njoh me elementet e para të historisë së rilindjes së artit dhe bie në kontakt me vepren e Leonardos, Mikelanxhelos, bukuria e veprave të cilëve e mahnisin dhe i forcojne deshirën për tu bërë skulptor. Shpesh ndodhte që mbas mbarimit të mësimit apo në ditë pushimesh, Feridi të kalonte orë të tëra duke kundruar shtatoret e varrezave të Rrmajit apo ato të kishës katedrale, ku spikasnin veprat e Idromenos.
…isha nxënës i klases së 5-të apo 6-te kur shkoja në varrezat katolike të qytetit. Aty përjetoja momente të magjishme kur kundroja truporet apo figurat e skalitura mbi varret e gurtë. Imagjinoja sikur isha në Luvrë, u mrekullojshe….., kisha deshirë të madhe të shihja vende historike … Më kujtohet që u futa në sportin e alpinizmit që të kisha mundësinë të shkoja shpesh në kalanë e Rozafatit apo të shihja shpellen e famshme të Jubanit.

Që atë kohë, me deshirën e vullnetin e fillestarit, fillon të punojë figura të vogla prej druri, të cilat ja dhuronte punonjësve të Katedrales për të sajuar “qytetin e Betlehemit”, që ndërtohej me rastin e krishtlindjes.
…njëherë pranë shkollës sime fillore, pashë që një shitës ambulant mbështillte ëmbëlsirat që na shiste me fletët e një libri me figura nga veprat e Mikelanxhelos… – kujton mjeshter Feridi, …me këmbenguljen e fëmijës që dëshiron dicka, arrita ta bind burrin të më fale librin i cili u ba burim i zhvillimit pa kufij të fantazisë time artistike.Duke vlerësuar talentin dhe dëshirën e tij, Feridi dergohet në liceun artistik Jordan Misja në Tiranë, ku nën mësimdhenien e skulptorit Halim Beqiraj, diplomohet si “Skulptor i mesëm”. Për disa vite ai dërgohet me punë si mësues vizatimi në shkollën e mesme Asim Vokshi të qytetit Bajram Curri.

Më pas përfundon Institutin e lartë të Arteve (sot Akademia e Arteve të Bukura) duke u diplomuar si skulptor i lartë, në degen e skulpturës monumentale nën drejtimin e skulptorve të mirënjohur Thoma Dhamo dhe Kristaq Rama. Pas akademisë fillon të punojë në Shkoder si mësues vizatimi në Komunen e Postripës, në fshatrat Dragoc, Mes, Drisht.
Në vitin 1975 realizon veprën e tij të parë madhore, Lapidarin e heronjëve Cerciz Topulli e Muco Qulli, i cili është i vendosur në fshatin Shtoj. Lapidari është i punuar në gurë e bronz dhe ka lartësi 2,5m. Pas vlersimesh në arritjet e tij, fillon të punojë si skulptor restaurator për Institutin e Monumenteve të Kulturës të Tiranës në atelienë e Shkodres (ku asokohe përfshihej Lezha, Puka, Kukësi, Bajram Curri), ku merret me pasaportizimin, mbrojtjen dhe restaurimin e vlerave materiale të ornamentikës në dru, gur, hekur, stukoreliev, allci apo të pikturës murale.
Me nostalgji kujton Feridi, vitin 1978, kur pranoj ofertën e Skulptorit të Popullit Shaban Hadëri për të punuar si bashkëpunëtore në realizimin e monumentit të “5 Herojve të Vigut”. Në këtë vit ai punonte si mësues i jashtëm në shkollën e mesme artistike Prenk Jakova, ku jepte mesim në skulpture, vizatim, histori artit figurativ, anatomi artistike dhe perspective. “….Puna me Shabanin – tregon Feridi, ishte si të mbaroje një fakultet në vehte. Bashkia na krijoj mundësinë të punojmë në ambiete shumë të favorshme,në merkatën e qytetit ku kemi punuar nga viti 1978 deri 1982, kur vepra u inaugurua.“Për këtë vepër, Ferid Kola, shprehet me vleresim të vecantë. Ai e quan atë, veprën më të mirë të realizmit socialist në skulpturë. Sic shprehet ai: vepra ….u projektua nga partia shtet që ti sherbente shtetit parti…, kështu ishte ideologjia e kohës…, por ajo është një arritje madhore në skulpturë. Vepra është realizuar në gurë e bronz me madhësinë 5m dhe u vendos në Shkoder. Në vitin 1980, mjeshtri Kola, realizon në beton dhe gurë, një lapidar i cili është i vendosur në zonën e Bahcallekut në Shkoder dhe që u bë simbol i solidaritetit të popullit të Shkodres në përpjekje për të zhdukur pasojat e termetit të 15 prillit 1979.

Krahas krijimtarisë së tij si skulptor me veprat që vijnë njera pas tjetrës në vitet në vazhdim, mjeshtri Ferid Kola së bashku me një staf të specializuar kolegësh, kryen punime restauruese në banesa muzeale dhe kulti në qytetin e Shkodres ku mund të vecojmë: Shtepinë e Pashko Vasës, atë të Luigj Gurakuqit (që fatkeqësisht nuk egziston më), shtëpinë e Mark Gjonit, atë të Dom Ndre Mjedës në fshatin Kukël, shtëpinë e Migjenit, të familjes Suma, Dabërdaku, Myfti Plakut, familjes Ceka, Xhevat Repishtit, Oso Kukës, në Xhaminë e Plumbit, Hamamin e qytetit, shtëpinë e Sali Zekës në qytetin e Lezhës, shtëpinë e Mic Sokolit në Tropojë etj.Në vitin 1986 realizon, në gurë e beton në madhesinë 2m, lapidarin e deshmorit të lirisë Zef Martini, i vendosur në Malsinë e Madhe.
Dëshëroj të ndalem pak në realizimin dhe vendosjen e shtatores së patriotit tonë të shquar, Heroit të Kombit – Luigj Gurakuqi që lartësohet në sheshin qëndror të Shkodres, në bronz me lartesinë 3 metra. Ishte idea e skulptorit që vepra të vendosej aty, pasi sipas të dhënave historike e gojore, ishte ky vend që atdhetari Luigj Gurakuqi me 1925-sën, mbajti një nga fjalimet e tij më të përmendura që ka mbetur në mendjen dhe zemrat e popullit të Shkodres. Aso kohe, Gurakuqi po kthehej nga një udhëtim i suksesshem pune me varkë nëpërmes lumit Buna. Një grup i madh bashkëqytetarësh po e prisnin për ta përshendetur në molon e qytetit. Prej aty i shoqëruar nga turma, i hypur mbi një pajton u detyrua ti drejtohet qendrës së qytetit ku prisnin me mijra qytetarë. Në rrethanat e rastit, pajtoni u kthye në një foltore, ku Luigj Gurakuqi ju drejtua zemrave të ndezura nga patriotizmi të popullit të Shkodres.
Në vendin ku në vitin 1993 u vendos shtatorja e Gurakuqit, rregjimi komunist kishte vendosur bustin e diktatorit sovjetik – Stalinit. Me ardhjen e pluralizmit, busti u hoq dhe Bashkia e qytetit e pau të arsyshme që deri me vendosjen e shtatores së Gurakuqit, ky vend të shndrrohej në lulishte dhe të zbukurohej me lule të ndryshme e flamuj kombëtare.

Dinosauri i humorit shkodran Nexho Shabani (donosauer: për nga madhsia e pesha trupore, por edhe nga humori) më tregoj një histori të atyre ditëve që ja vlen të shkruhet:”……po dilja nadje heret me shku deri në komitet (ishte koha kur kërkoja shpi), kur shoh tre puntorë që me një zorrë ujit e mjete tjera lagëse, po lagnin ose si i thoni ju …qi jeni me shkollë…., po ujitnin tokën aty ….
…..Mos – i bertas punëtorve me sa za qi kisha – …stop, ….cka bani mor të cmendur pse po e lagni tokën taman aty…..
Punëtorët të befasuar nga britma dhe mungesa e llogjikës, me pamje të trembur kërkuen me dijte arsyen e britmës!
…. Po si mor,….a harruet qi aty ka kenë Stalini,…… e po e vaditët me ujë ka rrezik se na mbin prap…..
Ndërsa mjeshtri Ferid Kola kujton, ”…. që ditën kur u vendos shtatorja, nga mesi i kureshtarve të shumtë, afrohet Nexho Shabani dhe për humor me pyet:…… Profesor mor ??? Po e vendosni edhe nji herë Stalinin? – Jo mor Nexho, i them, Stalini i ka pasë mustakët të varur poshtë, e ky asht Gurakuqi qi i ka mustakët si burra shqiptar, përpjetë….
….A din cka, pse nuk ja bani kokën me vidë?…. e sa herë qi ndrron sistemi, po u desht me ndrru figurat, mos me u lodhë e me i ndrru vetëm kokën…..”
Në vitin 1997, mjeshtri Kola kryen në bronz në madhësinë 2,5m, monumentin e martirëve të demokracisë At Daniel Dajani dhe At Xhovani Fausti, të cilët me rastin e 50 vjetorit të martirizimit të tyre janë vendosur mbi një kullë të gurtë në fshatin Blinisht të Lezhës, në lartësinë 8m. Në vitin 1999, skulptori ynë realizon tre buste të disa figurave të njohura si: për fshatin Rranxa të Bushatit, ai kryen në allci bustin e martirit MARK CUNI, …bustin në allci 70cm të lartë të AT GJERGJ FISHTËS i cili është i vendosur në fshatin Fishtë në lokalin Mrizi i Zanave, ….si dhe bustin në allci të AT ZEF PLLUMBIT i cili gjindet akoma në studion e artistit.
Në 2001-shin me kërkesën e një porositësi privat, realizon në projekt në dy variante shtatoren e heroit kombëtar PRENK CALI, allci në masat 50 dhe 70 cm.
Në 2005-sën perfundon në allci në madhësinë 80cm shtatoren e NËNË TEREZËS.
Në 2007-tën me kërkesën e komunes së Postripës, punon në beton e granit lapidarin “LIVIZJA E POSTRIPES” që ka madhësinë 5m.

Në 2008-tën fiton cmimin e parë në konkursin kombëtar për monumentin e KARAMAHMUND PASHË BUSHATLLIUT, të cilin e ka punuar në allci në madhësinë 50cm, si dhe cmimin e dytë në konkursin kombëtar për realizimin e monumentit të AT GJERGJ FISHTËS të punuar në allci, 70cm të lartë.
Po në vitin 2008-të, merr pjesë në konkursin kombëtar të monumentit të PRESIDENTIT WILSON, punuar në allci në 60cm madhësi.
Mjeshtri Ferid Kola pervec punimeve tashma të vendosura në mbarë atdheun, ka shumë vepra të cilat gjinden në pronësi të personave privatë apo në galeri të ndryshme, si në Shqipëri, Greqi, Itali, Angli, Kosovë, Zvicër, Gjermani, Austri etj…..
Në fondin e Galerisë Kombëtare të Arteve në Tiranë:
• Kompozim, SHOTE E AZEM GALICA, punim në bakër në masat 25 x 30cm, punuar në 1972
• Portret, PAL MELYSHI, punim në gurë, 70cm, punuar në 1977-ten
• Portret, PARTIZANI, punim në bronz, 60cm, viti 1978
• Kompozim, GJERGJ ELEZ ALIA, në bakër dhe dru, 30 x 30cm, viti 1984
• Kompozim, NËNA ZADRIMORE, në bakër dhe dru, 30 x 30cm, viti 1985
Për punën e tij shumë dimensionale ai është vlerësuar me dekorata, medalje,si dhe diploma, fletënderi, mirënjohje të ndryshme në fushën e arsimit, artit e kulturës apo për angazhime me karakte kombetar dhe lokal.
• Në vitin 1979 dekorohet nga Kuvendi Popullor me MEDALJEN E PUNËS
• Në vitin 1990 dekorohet me Medaljen NAIM FRASHËRI
Shpesh artisti shkodran në realizimin e figurave të tija e gjen frymëzimin ndër njerzit e afërt, sic i ka ndodhur me realizimin e bustit të Nënës Tereze, ku për të realizuar figurën saj është frymëzuar nga figura nënës së tij, që pervecse vitit të njëjtë të lindjes, kishte një ngjashmëri të cuditshme fizike dhe shpirtërore me shënjtoren.
Të shumta janë kujtimet e artistit, pozitive e ma pak të mira. Kujton kolegët me të cilët kaloj ditët e vështira por të bukura të punës: Danish Jukni,Franc Ashiku, Angjelin Dodmasej, Ismail Lulani e Pjerin Bedeni. Kujton ditët e tranzicionit politik, kur në atelienë e tij i hynin persona të panjohur e të frikshëm, të cilët pasi kishin plackitur dyqanet me radhë, hidhnin një sy për të kapur ndonjë send nga “djersa e artistit të pambrojtun”.Ai kujton me respekt dhe mall të madhin Pjeter Gaci, me të cilin i bashkonte hobby për peshkimin dhe natyrën. Nuk kishte breg lumi, liqeni apo deti shqiptarë që nuk e njihnin, ku kishin peshkuar së mbashku me Pjetrin dhe Danishin.
Kujton pasionet e tjera të tij, pervec skulpturës, daljet në skenë si aktor apo si tenor, kohën e bukur studentore kur ushtronte plot dëshirë sportin e gjimnastikës me klubin STUDENTI. Kujton me respekt të vecantë edhe nxënësit të shumtë të tij të cilët sot janë artistë të njohur e me vlera nderkombëtare si: Naim Hoxha, Hajdar Danjolli, Ilir Gjoni, Genc Tavanxhi, Arben Lazri, Kujtim Murati, Petrit Bilali etj.
Sa shumë vlera mbresëlënëse dhe rezultate të larta pune në artin e tij, të shpërblyera me cmime të panumërta, por edhe me mirënjohjen e pakufi të njerzve, artdashësve që ndjekin me andje veprat e mrekullueshme me taban kombëtar të dala nga dora mjeshtrore e tij. Ferid Kola, një artist i madh, por mbi të gjitha një njeri i madh i cili edhe pse në pension nuk “gjen qetësi” duke dhënë një ndihmese të madhe si AMBASADOR I PAQES edhe në fushën sociale për të cilen shoqëria shqiptare ka kaq shumë nevojë.
Personalisht dëshëroj që nëpërmes këtij shkrimi të bëj një homazh nderimi për aktorin e burrin zemërmadh ESAT KOLA, vëllaun e skulptorit tonë, i cili nuk jeton, me të cilin pata rastin të punoj dhe të aktroj në skenën amatore dhe profesioniste në Shkoder. Burra si Feridi e Esati,me shpirtin, kulturen, edukatën dhe artin e tyre pasurojnë e zbukurojnë jetën e qytetit verior. Ato janë vlera të arta që stolisin shtatin e zonjës së madhe Shkoder.Skulptori Ferid Kola është NDERI I KËTIJ QYTETIT DHE I KOMBIT edhe pse nuk ka këtë titull zyrtarisht.
Wien, me 20.04.2015

Veliaj i jep “Çelësin e Qytetit” ikonës së muzikës shqiptare, Nexhmije Pagarushës

Posted on by KultPlus

Ditën e sotme, Tirana nderoi me “Çelësin e Qytetit” një nga këngëtaret më të dashura për të gjithë shqiptarët, Nexhmije Pagarushën, e cila festoi edhe 85-vjetorin e lindjes.

E njohur si bilbili i Kosovës dhe mbretëresha e këngës shqipe, Nexhmije Pagarusha u prit në Bashkinë e Tiranës në një ceremoni të veçantë, ku kryebashkiaku Erion Veliaj i dha “Çelësin e Qytetit”, në shenjë mirënjohje për gjithçka ajo ka bërë për muzikën dhe artin shqiptar.

“Me këtë nderim në emër të qytetit të Tiranës, jo vetëm i japim ‘Çelësin e Qytetit’, por edhe mirënjohjen tonë të thellë për një kohë kur të ishe artiste ishe në fakt përfaqësuesja më e denjë e të gjitha aspiratave të kombit tonë. Sot i japim ‘çelësin e shtëpisë’ Nexhmije Pagarushës sepse mendojmë që kjo shtëpi, është edhe shtëpia e saj”, tha kryebashkiaku Veliaj.

Këngëtarja Nexhmije Pagarusha, e emocionuar për pritjen, falenderoi kryebashkiakun për “Çelësin e Qytetit”, duke shtuar: “Edhe juve ju falenderoj shumë se kurrë s‘më harroni, më çmoni dhe më doni kaq shumë. Gëzohem kaq shumë që e marr këtë çelës, se ndoshta nuk e meritoj. Tash kush do me ardh në Tiranë, le të vijë tek unë. Eh, ta kishim pasur këtë çelës më përpara dhe i lutem zotit që të jetoj sa më gjatë që ta shijoj.”

Kreu i Bashkisë së Tiranës shtoi se Nexhmije Pagarusha dhe këngët e saj janë trashëgimia më e mirë që i lihet brezit të sotëm, për të njohur të shkuarën e Kosovës dhe gjithë kombit shqiptar.

“Sot kemi një sfidë për gjeneratën që vjen, një gjeneratë që ndoshta se mban mend as komunizmin, as Ish-Jugosllavinë, as luftën, as sakrificat dhe besoj që për të gjithë ne që do të duhet t’ua shpjegojmë dhe të kalojmë stafetën gjeneratës tjetër nuk besoj se do të kishte testament më të mirë se sa repertori i këngëve të pashtershme të Nexhmije Pagarushës”, tha Veliaj./gazeta iliria.com

Lule Elezi prezantohet me koncert në Gjermani, interpreton edhe veprën që i kushtohet asaj (FOTO)

Posted on by KultPlus

Kalaja Storkow (Mark), në afërsi të Berlinit ishte e mbushur me adhurues të muzikës klasike, të cilët kishin zënë vend për të shijuar tingujt e pianistes së mirënjohur kosovare Lule Elezi, e cila për një orë e 40 minuta ka bërë që të pranishmit e shumtë të shijojnë tinguj nga vepra të mëdha botërore, shkruan KultPlus.

Në koncertin që është organizuar nën patronazhin e kryetares së këtij qyteti, Cornelia Schulze – Ludwig, Lule Elezi ka përcjellë emocion nëpërmjet veprave të njohura nga opusi krijues i kompozitorëve të njohur botëror si : Ludwig van Beethoven , Frederik Shopen…

Mirëpo, e veçanta e kësaj mbrëmje, përpos pianistes shqiptare, ka prezantuar edhe një vepër shqiptare.
Vepra “Flower” e kompozuar nga kompozitori kosovar Kreshnik Aliçkaj, që i është dedikuar po pianistes Lule Elezi, nga vetë Lule Elezi është interpretuar para të pranishmëve si premierë, vepër kjo, sikurse edhe të tjerat është mirëpritur nga audienca gjermane.

“Është një emocion i veçantë kur kompozitorët krijojnë vepra dhe të njëjtën ta dedikojnë. Vepra “Flower” që ka edhe emrin tim, më ka bërë të ndihem shumë mirë, dhe sidomos edhe për faktin që po këtë vepër e prezantova premierë para një audience gjermane, të cilët e kanë mirëpritur jashtëzakonisht mirë”, ka thënë Elezi.

Bëhet e ditur se ky koncert është përcjellë me duartrokitje të gjata nga të pranishmit, ku të pranishëm kishte shumë mysafirë nga jeta politike, kulturore…
Pianistja Lule Elezi është e dëshmuar për koncerte të shumta jashtë vendit, e cila është prezantuar shumë shpesh me koncerte sofistike në vende të ndryshme të botës./KultPlus.com

Çmimi i një nate në suitën e Titos në Grand Hotel

Posted on by KultPlus

Ish-presidenti Jugosllav, Josip Borz – Tito sot mbushi 38 vjet që nga vdekja e tij mirëpo para se të vdiste ai kishte vizituar kryeqytetin e Prishtinës dhe kishte qënduar në “Grand Hotel Prishtina”.
Suita e tij ishte më luksoze e cila në atë kohë mbante një çmimin mjaftë luksoz.

Ndërsa sot kjo suitën në Grand Hotel Prishtina kushton me çmim prej vetëm 200 euro, teksa në këtë hotel më e shtrenjta është 400 euro, kanë thënë punonjës të Grand Hotel për Insajderin.

Tito kishte vizituar dy herë Kosovën. Të parën e pati shumë të shkurtë në stacionin e trenit në Mitrovicë dhe të dytën në vitin 1979.

Në vizitën e dytë të tij, Tito kishte ardhur me aeroplan në Aeroportin e Kosovës i ndërtuar 14 vite më parë, më 1965.
Presidentit jugosllav, Josip Broz Tito vdiq më 4 maj të vitit 1980 në orën 15:05 në Qendrën Klinike në Lubjanë si rezultat i gangrenës.
Në emër të tij ishin emëruar tetë qytete në cilën republikë dhe dhe krahinë autonome

Tito Velenje (Slloveni), Titova Korenica (Kroaci), Titov Drvar (Bosnja dhe Hercegovina), Titograd (Mali i Zi), Tito Užice (Serbi), Titov Veles (Maqedoni), Titova Mitrovicë (Kosovë), Titov Vrbas (Vojvodinë). /Insajderi.com

Kumbaro kështu ju ka thënë fëmijëve të saj: Unë jam me origjinë myslimane, babai ortodoks, ju jeni të lirë të zgjidhni besimin tuaj

Posted on by KultPlus

Mirela Kumbaro

“Unë jam në origjinat e mia myslimane, babai juaj është ortodoks, ju jeni të lirë të zgjidhni besimin tuaj si ta ndjeni dhe kur të doni, rëndësi ka të jemi bashkë ” u jam përgjigjur fëmijëve të mi sa herë që më bënin pyetje për fenë kur gëzonim nga një familje në tjetrën çdo sebep festiv në ditë të Bajramit apo të Krishtlindjeve a Pashkëve.

“Nuk duhet shumë art, e as fjalë shumë të kërkuara për të vërtetuar se njerëzit e Zotit duhet të tolerojnë njëri-tjetrin. Do të shtoja dhe më tepër: do të shtoja se duhet t’i konsiderojmë të gjithë njerëzit si vëllezër. Po si? Si na qenka vëlla turku? Vëlla kinezi, hebreu apo tajlandezi? Po, pa pikë dyshimi: a nuk jemi të gjithë fëmijë të një ati, krijesa të të njëjtit Zot?” Këtë thirrje do të bënte, pas Erazmit të Roterdamit e Xhon Lokut, dhe Volteri më 1763-n, duke parë që Europa e krishterë e kishte të vështirë të hapte dyer për qytetërimet dhe besimet e tjera, duke parë se ndër shekuj fanatizmi fetar kishte derdhur lumenj gjaku.

Sot më shumë se kurrë kjo thirrje e Volterit është këmbanë për Europën që po përjeton shekullin e ri të lëvizjeve masive, në kohën që emigracioni nga vendet myslimane në luftë, i kanë zënë në befasi vendet perëndimore me një qytetërim të lashtë dhe besim fetar të ngulitur. Kavafis e kishte parashikuar shumë më herët që “barbarë”, “të huaj” nuk do të kishte më.

Ne vetë jemi tashmë barbarët, të huajt e këtij shekulli të lëvizshëm. I huaji që jeton ndryshe prej nesh, që mendon ndryshe prej nesh e që beson ndryshe prej nesh, është tashmë komshiu ynë, kolegu ynë, bashkëudhëtari ynë. E në përballjen me të huajin të ndryshëm për nga besimi në fe, për fat shqiptarët e kanë pasur një traditë dhe nuk gjenden të papërgatitur. Edhe pse vendi më i izoluar i botës për gati pesëdhjetë vjet, vendi i vetëm që i shpalli luftë Zotit dhe ktheu idealet në perëndi, përsëri farën e besimit në të mirën, farën e besimit te njëri-tjetri, farën e bashkëjetesës me të ndryshmin prej nesh e ruajtëm si të shenjtë dhe ky është mësimi më i mirë që mund t’i japim botës. Shumë historianë, studiues kanë ngulmuar të gjejnë rrënjët e kësaj harmonie fetare të ngulitur herët në këtë vënd. Dhe shkaqet e arsyet mund të jenë nga më të ndryshme: në fund të fundit furtuna e historisë me luftrat e copëtimet, imponimet e besimit prej pushtuesve padyshim ka lënë gjurmët e veta. Por e rëndësishme është që te shqiptarët nuk u kultivua fara e urrejtjes për sivëllanë, komshiun, të afërmin që besonte ndryshe. Rreziku i shuarjes, copëtimit dhe asgjesimit të një kombi të vogël, të një gjuhe të rrallë e bëri të ndërgjegjshëm shqiptarin shumë herët se “Feja e shqiptarit është shqiptaria”. Pa këtë fe të parë të gjitha të tjerat do të ndjeheshin të rrezikuara.

Për shqiptarët ishte më i rëndësishëm arsimimi, ruajtja e gjuhës shqipe se ndarja në besime. Pikërisht pra te domosdoshmëria e mbijetesës së kombit e të gjuhës shqipe, duhet kërkuar dhe arsyeja më e qenësishme e një harmonie fetare mes shqiptarëve.

Sot vetëm në një unazë të ngushtë qark sheshit të Tiranës ngrihen Xhamia muze e Ethem Beut, si gur themeltar dhe i qytetit të vjetër, Kisha e fisme Katolike pak metra më tutje, Kisha e bukur ortodokse që krijon trekëndëshin barabrinjës dhe Kryegjyshata e bektashinjve në kodrinë. Si një tavolinë e rrumbullakët ku të gjithë ndjehen njëlloj të respektuar dhe të nderuar.
Shqiptarët kanë gëzuar bashkërisht festat e besimeve të ndryshme: Krishtlindjet, Pashkët, Bajramin, Ramazanin apo Nevruzin, kanë lidhur kryshqi, miqësi e kanë krijuar familje duke vënë parësore dashurinë për njeriun pa dallim feje. Ky do të ishte mesazhi më i mirë për të cilën ka nevojë sot bota e qytetëruar: parësore është dashuria për njeriun.

Po kjo e mirë e trashëguar nga të parët tanë është gjithnjë e brishtë si vazo argjile, nëse nuk e ruajmë, nëse nuk e përmirësojmë, ekziston gjithnjë rreziku për tu thyer. Fanatizmi fetar vazhdon të shkaktojë viktima edhe sot në kohërat modern ku informacioni dhe dija nuk mungojnë. Rreziku është gjithnjë te porta.

Ndaj dhe ju përgëzoj për nismën për një konferencë për tolerancën fetare. Nuk mjafton anjëherë të flitet, të komunikohen mesazhe të qarta, të diskutohen dhe të debatohen mendime.
Çdo shmangie për njohje është burim rreziku për keqkuptime. Çdo paragjykim për cilindo besim është vatër për ndezje flakësh urrejtjeje, çdo etiketim i gabuar është start për konflikte. Gjendja në lindjen e mesme, luftrat e vazhdueshme e terrorizmi i përhapur që abuzon me emrin e fesë dhe besimit, është një dëshmi se rinia e sotme ka nevojë për më tepër ndriçim dhe dialog, pa iu trembur përplasjes së mendimeve. Nuk mjafton vetëm informimi statistikor rreth vrasjeve, shpesh deformues i shkaqeve të qenësishme, nevojitet të kuptohet qartë, të njihemi me historinë e gjithësecilit, për t’u bindur se rruga e vetme e mundshme për të dalë nga kjo “luftë e tretë fragmentare”, rruga e vetme për të shmangur urrejtjen, diskriminimin, dhunën është toleranca.

Do ta mbyllje me porositë që Papa Françesku u dha të rinjve në vizitën e tij historike në Tiranë në shtator 2014 pjesë e të cilës pata fatin e jashtëzakonshëm të jem, ku shembulli i tolerancës fetare ishte dhe kryefjala: “Thuajini PO kulturës së takimit e të solidaritetit, PO bukurisë së pandashme nga e mira e nga e vërteta, PO jetës së shkrirë për ideale të mëdha, por besnike dhe në gjërat e vogla. Kështu, do të ndërtoni një Shqipëri më të mirë e një botë më të mirë”./KultPlus.com