“Organizata Shqiptaria” dhe “Artistët për Artistë”, nesër do të hapin ekspozitën “Fryma e Dashurisë” për nder të ditëlindjes së Shenjtores, Nënë Tereza.
Në njoftim është bërë e ditur se kjo ekspozitë e cila vjen si reflektim mbi vlerat e dashurisë dhe humanizmit do të hapet në sheshin e kryeqytetit “Nënë Tereza”.
“Kjo ngjarje e veçantë është organizuar për nder të shenjtores Nënë Tereza dhe do të jetë një mundësi e mrekullueshme për të reflektuar mbi vlerat e dashurisë dhe humanizmit që ajo përfaqësonte”, thuhet në njoftim.
Ekspozita do të jetë e hapur për të gjithë nga ora 12:00 deri në 18:00./ KultPlus.com
Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj ka marr pjesë në Festivalin e Vajzës në fshatin Vajzë.
Përmes një postimi në facebook, i pari i vendit shqiptar, tha se ishte emocion i veçantë të ishte prezent në këtë event.
“Një emocion i veçantë sot nga mikpritja në fshatin Vajzë, të bekuar nga natyra dhe e shënuar nga historia. Ndoqa me dashuri VajzFest, Festivali i Vajzës, në edicionin e tij të dytë, dëshmi e fuqisë së dashurisë për rrënjët e bijve të Vajzës”, shkroi Begaj.
Nëse dhomat e shpirtit tim do vizitoje Çfarë pretendon se do shikoje? Cilin përbindësh mendon se fsheh? Po të zhgënjej, por nuk më njeh. Nuk ka nevojë për të trokitur Hyr, shih, kërko, mbet’ e habitur. Mure të zbrazët lyer pa ngjyra Fotografi, por pa fytyra. Diku e hedhur afër shtratit Është nje kuti e tersit, e fatit. E mbushur plot është me kujtime.
Brenda gjithë historia ime. Janë fjalët që kam thënë aty, gjithkush që njoha, përfshi ty. Gjithçka që bëra, e që vetëm i ëndërrova Vendet ku shkela, ku jetova. Janë zënkat tona dhe mëritë Janë puthjet netëve pa dritë. Veset e mia që aq urreve Mërgimi i ngadaltë i reve.
Dënimet që vuajta për ty Herët kur s’të pash në sy. Jetët që pa ty jetova Të tjera femra që dashurova. Janë dhe sekretet që s’të kam thënë E amanetet që të kam lënë.
Fëmijet që kurrë nuk më lindën Epshet që vrava se nuk mu bindën. Ka letra, që për ty i shkrova Në zarfet që kurrë s’ti dërgova. E nëse gjithcka përmbys do kthesh Sekretin më të madh do gjesh. E kam fshehur në fund fare Po s’e zbulove, s’ke pare gjë fare.
Nxirre mes duarsh në shtrëngim Atë më të shtrenjtin sendin tim. Balsamin që plagët shëronte kur kjo djall jete më kafshonte. Para fytyrës ngadalë afroje Dhe mbylli sytë, pastaj zbuloje. E kur ngadalë ta kesh zbuluar. Veç një pasqyrë do gjesh në duar. Do shohësh veten, reflektim Se ti , ishe thesari im! / KultPlus.com
Çështja e Kosovës, qe më së shumti temë diskutimi mes shefit të CIA-s, William Burns me zyrtarët serbë, në vizitën e tij që pati së fundi në Beograd.
Kështu raporton gjiganti mediatik ndërkombëtar BBC në shërbimin e saj serb, referuar disa burimeve megjithëse jozyrtare, transmeton klankosova.tv.
”Temat me zyrtarët serbë kanë qenë më shumë politike sesa inteligjencë dhe në takime më së shumti është diskutuar për Kosovën, mëson jozyrtarisht BBC”, thuhet në artikullin e tyre.
Kosova qe destinacioni i fundit i këtij turneu vizitash të shefit të CIA-s.
Në Prishtinë, më 22 gusht, Burns u takua me presidenten e Kosovës Vjosa Osmani dhe shefin e Agjencisë Kosovare të Inteligjencës (AKI) Petrit Ajeti.
Derisa pas takimit me kryeministrin Albin Kurti, ky e ka falënderuar publikisht shefin e CIA-s, Burnsin, për mbështetjen që i ka dhënë Kosovës.
Shkruar nga: Marta Questa Shqipëruar nga: Gino Luka
Në periudhën nga viti 1860 deri në vitin 1888, në Firence ka jetuar një grua që konsiderohet “një nga mendjet më të ndritura e më të zgjuara të Evropës” e që antropologu Paolo Mantegazza e përshkruante në këtë mënyrë:
“Një trup i përsosur, e hirshme e me zemër fisnike, me mendje artisti e mendimtari. Këto tre veti të marra së bashku janë të rralla për t’u gjetur te një njeri, madje edhe vetëm njëra prej tyre, por të gjitha së bashku përbëjnë diçka të veçantë. Vetëm fati mund ta krijojë këtë mrekulli; dhe kjo mrekulli që kishte krijuar natyra ishte në gjendje t’i përhapte të gjitha ata virtyte të mëdha dhe të ndryshme, kjo mrekulli e kishte emrin Elena Gjika, e cila më pas e pagëzoi veten, në botën e letërsisë, me një emër të dytë edhe më të njohur, Dora D’Istria”.
Elena Gjika kishte lindur në Bukuresht më 22 janar 1828. Ajo ishte e bija e princit Mihal Gjika me origjinë shqiptare, guvernatori i principatës së Vllahisë, një arkeolog i shquar dhe themelues i muzeut të parë kombëtar në Rumani, vëllai i Gregorit të IV dhe Aleksandrit të II (pasardhës i Gjergjit të IV në të njëjtin fron, në vitin 1834) dhe Katinka Faka, përkthyese e veprave të letërsisë franceze.
Edukimi i saj dhe formimi kulturor i ishin besuar një mësuesi të shquar të asaj kohe, i cili e vlerësoi gjithmonë si një grua gjeniale, Gregor Gjergj Papadopulos (Gregory George Papadopulos) i Selanikut që më vonë do të bëhej një personazh i nivelit të lartë i botës kulturore greke. Ai themeloi në Athinë një shkollë të famshme për arsimimin e të rinjve: “Shkolla helenike”, më vonë u bë drejtor i Shkollës Normale, dhe së fundmi funksionar i lartë i Ministrisë së Punëve të Jashtme.
Ngjarjet politike që atëherë tronditën Gadishullin ballkanik e detyruan Dora d’Istrian që të jetonte larg nga Bukureshti, në vende të ndryshme të Evropës. Ajo e kaloi rininë e saj në Vjenë, Venecia, Drezden dhe Berlin, derisa në vitin 1849 ajo u martua me Princin Koltzoff – Massalsky, që i përkiste një prej familjeve më të vjetra fisnike ruse. Pasi mbeti e ve dhe pa fëmijë, ajo e la Rusinë, sepse nuk e duroi klimën politike joliberale dhe nga ky moment filloi për të një periudhë shtegtimi, udhëtimesh e studimesh, që kishin një gamë shumë të gjerë interesash, duke filluar nga historia, filozofia, reflektimet mbi çështjet fetare, politike, ekonomike, letrare e deri te thellimi i traditave popullore. Për shkak të personalitetit të saj eklektik ajo iu përkushtua madje edhe muzikës e pikturës që i praktikoi me shkathtësi, aq sa në vitin 1854 disa nga pikturat e saj u vlerësuan me çmime në Ekspozitën e Arteve të Bukura në Shën Pjetërburg.
Pas largimit nga Rusia ajo jetoi në Zvicër, në Francë, në Greqi dhe në Itali, ndërmjet Venedikut dhe Firences, ku ajo u vendos në një vilë të vogël, në atë kohë jashtë qytetit, në Rrugën “Leonardo da Vinçi”, nga e cila largohej për ekskursionet e saj të vazhdueshme në drejtim të Ligurias, ose për të përshkuar itinerare më të gjata. Udhëtoi duke arritur deri te territoret në skajet veriore të Evropës e deri në jug të Greqisë, gjithashtu vizitoi, gjë shumë e pazakontë për atë kohë, Shtetet e Bashkuara dhe mori pjesë në ngjitjen e majës Mönch në Alpet Bernese të Zvicrës jugore. Ajo zgjodhi si pseudonim artistik emrin “Dora d’Istria”, sepse përmblidhte gjithçka që përbën themelin e punës së saj: lidhjen e fortë me vendin, rrënjët e saj dhe në të njëjtën kohë një konceptim kozmopolit dhe tolerant, të hapur ndaj botës dhe kulturës.
Në një epokë që përtërinte magjepsjen e miteve të lashta të lumenjve, pseudonimin artistik nuk e zgjodhi në mënyrë të rastësishme: Dora d’Istria ishte efektivisht Dora e Istro-s dhe Istro është Danubi, lumi i gjatë që kalon nëpër Rumani, pasi ka përshkuar tokat e tjera evropiane, nga malet gjermane në Detin e Zi dhe që bashkon popuj të ndryshëm për sa i përket historisë, politikës, fesë dhe gjuhës. Bëhej fjalë për një metaforë gjeografike që transmetonte mesazhin e paqes në një rajon, atë të Ballkanit, gjithmonë i përçarë dhe në luftë.
Vetë emri Dora e ka prejardhjen nga “vijë uji”, siç është “Evropa” në traditën mitologjike, e dhënë nga Hesiodi, emri i një burimi dhe i një hyjnie që vjen nga deti.
Ideja e lirisë dhe një besim i madh në përparimin e kanë frymëzuar gjithmonë Dora d’Istria-n, e cila gjatë gjithë jetës së saj ka mbështetur vlerat e demokracisë, duke shkruar në mbrojtje të të shtypurve, kundër sundimit austriak dhe në favor të lirisë së popujve të Ballkanit, të Greqisë dhe të Italisë.
Ajo ka qenë gjithmonë kundër obskurantizmit kudo që ishte, si të “despotizmit oriental” ashtu edhe të “tiranisë jezuite”. Pa mbetur rob e asnjë ideologjie, ajo shfaqi bindjen se duhet të luftohej kundër totalitarizmit dhe se çdo popull do të duhej të zgjidhte formën e qeverisjes më të mirë e më të përshtatshme sipas realitetit në të cilin gjendej. Një model për t’u ndjekur mund të ishte sipas saj Zvicra, i vetmi vend në Evropë, ku sistemi republikan kishte triumfuar dhe se, pavarësisht që duke pasur popullsi të ndryshme, me dy fe në kundërshtim me njëra-tjetrën, ishte e organizuar në mënyrë demokratike, në kantone, me forma të ndryshme të kushtetutës, nga shteti patriarkal i Graubünden te demokracia e modeluar alla franga e Gjenevës.
E vlerësuar nga Maxini dhe Garibaldi, sepse kishte mbështetur gjithmonë vlerën e demokracisë në mbrojtje të të shtypurve, të lirisë së popujve të Ballkanit, Greqisë dhe Italisë, ndihmoi për të hedhur bazat për ndërtimin e një Evrope të popujve, e cila të tejkalonte Evropën e shteteve.
Nuk ishte rastësi që një nga aktivistët e parë të lëvizjes kulturore të shqiptarëve të Italisë, Dhimitër Kamarda në vitin 1870 publikoi në Livorno një përmbledhje poezish “Dora D’Istrias. Shqiptarët”. Vetë Angelo de Gubernatis, studiues orientalist, shkrimtar, profesor i sanskritishtes dhe mitologjisë krahasuese në Universitetin e Firences, themelues i Muzeut Montughi, do të magjepsej nga kultura e thellë dhe me një ndjenjë të fortë kritike e Dora d’Istrias, madje edhe Giuseppe Garibaldi e quajti atë një “Hero-motër, një shpirt i përkushtuar idealeve më të larta”.
Në vitin 1867 ajo u bë qytetare nderi e Athinës, ky titull përpara saj iu dha vetëm Lord Bajronit, pas ndërhyrjes së tij në favor të pavarësisë së Greqisë. Dora d’Istria bëri pjesë në shoqërinë gjeografike më të famshme të Evropës, atë të Parisit.
Fakti që personaliteti i Elena Gjikës është konsideruar kaq i jashtëzakonshëm nga bashkëkohësit e saj dhe nga autorët e gjysmës së parë të shekullit të njëzetë, në një kohë kur roli intelektual i grave ishte pak i njohur, e bën edhe më të pashpjegueshëm faktin se si ajo, më vonë, është lënë në harresë dhe nuk studiohet, ashtu siç do ta meritonte, një ndër figurat më të rëndësishme femërore të shekullit të kaluar, pikërisht ajo që ka shkruar një gjeohistori të grave “Les Femmes en Orient” (Femrat në Lindje) në vitin 1860 dhe “Des femmes par une femme” (Femrat për një femër) e vitit 1865, “Les Femmes fortes” (Femrat e forta) të 1871-shit, “Lettre à la presidente de l’Association des dames grecques pour l’istruction des femmes” (Letër drejtuar kryetarit të Shoqatës së zonjave greke për arsimimin e femrave) 1872, ”The ëoman question in Austria e The ëoman question Germany” (Çështja e gruas në Austri dhe çështja e gruas në Gjermani në 1873-shin), e të tjera.
Ajo arriti të zbulojë universin femëror nëpërmjet udhëtimeve të saj të shumta dhe e “fotografoi” në të gjitha detajet nëpërmjet shkrimeve të saj të shumta që i botoi në revistat më prestigjioze të kohës. Ajo përshkruante në mënyrë të imtësishme aspektin e jashtëm dhe atë të sjelljes, si të grave “normale” që bënin jetën e tyre të përditshme në shkretëtirat e akullta të Laponisë, ashtu si edhe të atyre në vendet e shkreta e të thata të malësive aziatike, e të grave evropiane të çdo vendi. Ajo foli për gratë cigane, jo më pak se për gratë e “jashtëzakonshme”, që shiheshin si të shenjta, si mbretëreshat e poeteshat: të gjitha kishin vendin e tyre në histori. Ajo e përqendroi vëmendjen e saj ndaj grave të Evropës lindore, duke përfshirë edhe ato që jetonin në rajonet e largëta të Rusisë aziatike dhe të Perëndimit, duke qenë në gjendje të krahasojë kulturat e ndryshme dhe duke i përhapur këto njohuri.
Dora d’Istria shprehu gjithmonë të menduarit e saj feminist, rigoroz në nivel intelektual: analizoi statusin e grave përballë të drejtës civile dhe fetare, denoncoi Konkordatin, i cili e kishte bërë martesën “të parevokueshme”, si dhe jetën e manastirit, ndryshe nga Kodi i Napoleonit i cili, përkundrazi, e kishte lejuar divorcin.
Ajo teorizoi barazinë qytetare, zgjerimin e garancive sociale që u janë dhënë grave në disa vende, rëndësinë që duhet të ketë një edukim i ndryshëm ndaj femrave, nga edukimi dominues konvencional, një arsim që do të duhej të nxiste zhvillimin progresiv të aftësive të veçanta natyrore individuale. Jo rastësisht juristi Carlo Francesco Gabba botoi një libër me një titull shumë domethënës “Çështja e femrave dhe princesha Dora d’Istria”, i cili doli në dritë në vitin 1865 në Firence, nga shtëpia botuese “Le Monnier”. Në vitet e debatit mbi reformën e Kodit Civil italian, projekti sqaroi opinionin parlamentar dhe ekstra-parlamentar mbi nevojat e grave, për përjashtimet e padrejta që i bëheshin gruas; pra kur gruaja ishte një parantezë në Kodin Civil, ndërsa në Kodin Penal kishte fituar një personalitet të plotë.
Ato ishin vitet, në të cilat neni 486 i Kodit Penal konsideronte shkeljen e kurorës nga ana e gruas, krim të dënueshëm me burgim nga 3 muaj deri në një vit, ndërsa për burrin quhej krim vetëm konkubinati (bashkëjetesa jashtë martese). Nuk duhet harruar se në vitin 1881 bëri bujë lajmi që e para grua u diplomua në Drejtësi në Firence: Lidia Poet, kërkesa e së cilës u hodh poshtë dy vjet pas kërkesës për t’u regjistruar në listën e avokatëve, si nga Prokurori i Përgjithshëm, ashtu edhe nga Gjykata e Apelit e Torinos (gratë u pranuan që të praktikonin profesionin e lirë vetëm në vitin 1919). Dora d’Istria jetoi në Firence nga viti 1860 deri në vitin 1888 në kontakt me ambientin e gjallë intelektual dhe politik të periudhës së pas-bashkimit të Italisë, në fazën e lulëzimit më të madh të qytetit, kur u bë kryeqytet i Mbretërisë së Bashkuar, si dhe në periudhën e mëvonshme, pa dyshim më të vështirë për Firencen, pas transferimit të kryeqytetit në Romë. T regoi gjithmonë një prirje të veçantë për të ndihmuar ata që kishin nevojë dhe këtë impuls bujar, madje e manifestoi deri në fund, duke i lënë trashëgim të gjithë pasurisë e saj Institutit kombëtar të shurdhmemecëve të Firences, i themeluar ky i fundit në vitin 1884. Në vitet e mëvonshme qyteti i Firences e përkujtoi duke i dhënë në vitin 1908 emrin Dora d’Istria një sheshi që më vonë do të quhej Piazza Torino (sot Piazza Isidoro del Lungo). Në vitin 1912, qyteti i Firences vuri një pllakë në fasadën e “Villa d’Istria”, që në atë kohë u vendos te nr. 10 në rrugën Via Leonardo da Vinci, ku Dora d’Istria jetoi deri sa vdiq në vitin 1888.
Që nga viti 1960, vila dykatëshe e rrethuar nga një park i madh dhe me mure të larta përreth, që ajo e deshi dhe vizitoi aq shumë, nuk ekziston më. Në vend të kësaj prone është ndërtuar një godinë e ndarë në disa apartamente për projektin e së cilës shumë fiorentinas kundërshtuan, duke argumentuar në peticionin e tyre se projekti do të prishte “statusin aktual të zonave të destinuara për lulishte, pasi dëmtonte rëndë ambientin, pengonte dritën dhe ventilimin e shtëpive përreth”, gjithashtu kopshti do të ishte “transformuar në një oborr të ngushtë pa ajër, dritë dhe diell”. Por, për fat të keq kështu ndodhi; “Vila d’Istria” u shkatërrua bashkë me kopshtin dhe muret. Sot, nga Dora d’Istria, “gruaja e vetme me merita të mëdha”, siç u përcaktua nga Paolo Mantegazza, mbetet në Firence vetëm një pllakë përkujtimore e vendosur brenda një oborri të vogël të pallatit që u ndërtua në vitin 1960, dhe që gjendet në Rrugën “Leonardo da Vinçi”, nr. 28, ku shihet vetëm nga banorët e godinës që është ndërtuar në kopshtin e saj.
Teksti, i hartuar nga profesor Diego Garoglio në vitin 1915, e përmblodhi kështu jetën dhe personalitetin e Dora d’Istrias:
Princesha Elena Koltzoff Massalsky Gjika 1828 – 1888 Me origjinë shqiptare e lindur rumune zgjodhi të jetë fiorentine e fisnikëroi dhe e nderoi veten me virtytet e larta të talentit dhe mendjes të mishëruara në emrin evropian Dora d’Istria – në kujtim të pothuaj tridhjetë vjetëve ku jetoi në këtë shtëpi, ku ajo vdiq, me mirënjohje dhe nderim Bashkia vendosi këtë kujtim (sic.)
Kërkimet tre vjeçare të ekspeditës së përbashkët të arkeologëve shqiptarë, arkeologëve të Universitetit të Këlnit në Gjermani dhe atij të Bufalos në ShBA ka zbuluar në fshatin Podgorie të Maliqit, gjurmë të rrethimit të një vendbanimi që daton nga 5500 deri në 5 mijë vjet para Krishtit.
Rrethimi nuk është fortifikim, por një hendek që mbronte vendbanimin nga kafshët e egra. Gërmimet janë fokusuar në zonën e Luadishtit ku besohet se gjenden gjurmë dhe objekte që i përkasin periudhës së neolitit të mesëm. Drejtuesja e ekspeditës Edlira Andoni pohoi se intensiteti i gjetjeve arkeologjike dhe studimi gjeomagnetik i sitit, treguan për ekzistencën e një vendbanimi të neolitit të mesëm në zonën e fshatit Podgorie. Arkeologët kanë arritur të dokumentojnë moshën e rrethimit të këtij vendbanimi prehistorik, i cili mendohet të jetë 7 mijë vjeçar.
Edlira Andoni, drejtuese e ekspeditës: Ne zbuluam rrethimin e vendbanimit, konsiston në një lloj kanali, nuk është fortifikim, por një formë për të treguar se ku ndodhet vendbanimi. Për të mbajtur kafshët e zbutura apo të egra.
Gjatë kërkimeve të këtij viti ekspedita u fokusua tek gjetja e gjurmëve dhe elementëve të banesave neolitike. Rezultatet e studimeve hedhin dritë mbi arkitekturën e banesave, të ndërtuara kryesisht me baltë të pjekur dhe dru.
Edlira Andoni, drejtuese e ekspeditës: Po mbledhim të dhëna të reja për datimin e vendbanimit, për të ndërtuar aktivitetet ekonomike, sociale të banorëve neolitikë.
Zona e Maliqit dhe e Korçës njihen për pasuritë e jashtëzakonshme arkeologjike të periudhës së prehistorisë, të cilat janë zbuluar nga ekspedita vendase dhe të huaja./ tvklan/ KultPlus.com
Redon Makashi është këngëtar dhe tekstshkrues i njohur, që gjatë karrierës së tij i ka sjell publikut mjaft këngë me tekste të bukura, të shoqëruara me zërin e tij unik, shkruan KultPlus.
Në vitin 1989, prezantohet për herë të parë në televizion në Radio Televizionin Shqiptar me këngën “Vitet më të bukura”. Kjo ndodh në spektaklin “Maratona e këngës popullore” e regjisores Vera dhe redaktor muzike Shaban Ibrahimi. Po në këtë vit krijon këngën “Rruga me fllade kujtimesh”.
Sonte po e risjellim këngën e tij “Dikur luaja me ndjenjën e saj” e cila është lansuar në vitin 1994 dhe shquhet për tekstin e bukur dhe të ndjeshëm, si dhe për performancën e Makashit. / KultPlus.com
Drita bëhet një element kryesor për barnat e ardhshme, falë rolit të rëndësishëm që ka treguar se ka në bërjen e molekulave të vogla më të qëndrueshme dhe rezistente, veçanërisht për prodhimin e barnave kundër tumoreve ose sëmundjeve gjenetike.
Rezultati, i publikuar në revistën Nature Catalysis, u koordinua nga Universiteti i Padovës dhe në të cilin morën pjesë Universitetet e Ferrarës dhe Parmës.
Për të ndërtuar molekula që do të përdoren në barna, përdoret një metodë e quajtur ‘lirimi i tensionit’, e cila lejon që përbërësit që kanë energji të lartë për shkak të tensionit të krijuar midis atomeve që i përbëjnë ato të reagojnë.
Është një situatë e ngjashme me atë që ndodh kur e shtrin një litar deri në fund dhe një teh e thyen atë. Në rastin e molekulave, një lidhje prishet për të formuar një të re. E përdorur për të marrë molekula të përbëra nga unaza me bazë karboni, kjo teknikë deri më tani nuk ka qenë aq efektive për marrjen e unazave me bazë azoti të quajtura azetidina dhe të cilat janë veçanërisht të dobishme për ilaçet kundër kancerit dhe për trajtimin e sëmundjeve gjenetike.
Rezultati i marrë tani na lejon të bëjmë një hap përpara në prodhimin e azetidinës. Në këtë studim ne paraqesim një strategji të re që përdor dritën e thjeshtë të diellit për të krijuar azetidina në një mënyrë të thjeshtë dhe të qëndrueshme”, vëren Luca Dell’Amico, i Departamentit të Shkencave Kimike të Universitetit të Padovës.
“Kjo metodë përdor një fotosensibilizues organik, i cili është një molekulë e aftë për të aktivizuar përbërësit e reaksionit kimik dhe për t’i bërë ata të reagojnë së bashku përmes kësaj qasjeje të çlirimit të tensionit”, shton ai.
Për të dhënë një shembull, është sikur drita të shërbejë për të shtrënguar një litar; në rastin tonë shërben për të tentuar për të sjellë atomet e molekulave në reaktivitetin e dëshiruar. Duke përdorur vetëm dritën, nuk krijohen produkte mbetjesh, për më tepër drita është një reagent i bollshëm dhe me kosto zero për ne”, shton ai. /atsh/ KultPlus.com
Një shekull e gjysmë para fetishizmit ndaj dështimit tonë modern, një çështje thelbësore kjo dhe filozofike për vlerën që mbart.
Filozofi, poeti, kompozitori dhe shkrimtari Friedrich Nietzsche (15 tetor,1844-25 gusht,1900) është burri më i qëndrueshëm dhe me më shumë ndikim në shoqërinë njerëzore. Është mjaft e njohur konsiderata që ai ka për masën e filozofëve, ku ai ju referohet atyre si “kokë-lakra“ dhe një herë është qarë duke thënë:”Është fati im që të jem njeriu i parë i denjë. Kam një frikë të tmerrshme se ndoshta një ditë do të konsiderohem si i shenjtë.”
Në një letër, ai i konsideron brezat e ardhshëm të begatë, që i përkasin një niveli të lartë mirëqenieje meqë kanë mundësi të shijojnë punën e tij:“Mua më duket se të marësh një nga librat e mi në dorë, është nderi më i madh që mund t’i bësh vetes. „
Një shekull e gjysmë më vonë, egoja e shëndetshme e Nietzsche-s është vërtetuar bindshëm, me një arsyetim çuditërisht mjaft modern: siguria me të cilën ai pohon se shpërblimet më të mëdha të jetës vijnë nga dora e mjerimit.
Më shumë se një shekull para “dhuratës së dështimit” dhe fetishizmit ndaj dështimit si një kanal drejt paturpësisë, Nietzsche lavdëroi këto vlera në mënyrë të barabartë, si pjesë të madhështisë dhe të qartësisë.
Në një nga shumë aforizmat tij emblematike, të shkruara më 1887 dhe të botuar në përzgjedhjen pas vdekjes nga fletoret e tij ”The Will to Power”,Nietzsche shkruan nën titullin kryesor: «Llojet e dishepujve të mi»:
“Për ato qenie njerëzorë që përbëjnë sadopak shqetësim për mua, dëshiroj dhe ju uroj vuajtje, shkatërrim, sëmundje, keqtrajtim, fyerje dhe ofendim. Dëshiroj të mos mbeten të panjohur me vetëpërbuzjen dhe torturën e dyshimit të personit të vet apo mjerimin e pasmposhtjes. Nuk kam as grimcën më të vogël të mëshirës për ta, sepse ju uroj të vetmen gjë që mund të provojë sot nëse dikush ka sado pak vlera apo jo, në qoftë se reziston.” / KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani edhe sivjet ka marrë pjesë në Forumin Evropian Alpbach në Austri, ku ka diskutuar me të rinj dhe të reja nga e gjithë bota.
Presidentja Osmani ka shkruar në Facebook se në këtë diskutim u përqendrua në tema të rëndësishme që prekin Kosovën dhe Evropën, si dhe të ardhmen euroatlantike të vendit.
“Kënaqësi që edhe sivjet të jem e ftuar nga Forumi Evropian Alpbach në Austri. Sot, në një diskutim dinamik me të rinj dhe të reja nga e gjithë bota, u përqendruam në tema të rëndësishme që prekin Kosovën dhe Evropën, të ardhmen euroatlantike të vendit tonë, si dhe rëndësinë e mbrojtjes dhe promovimit të vlerave tona të përbashkëta demokratike”, ka thënë shkruar Presidentja Osmani në facebook.
Shqipëria sërish është vendosur në qendër të vëmendjes së mediave botërore si destinacion turistik.
Këtë herë është gazetari i famshëm i mediave britanike si BBC dhe Independent, Simon Calder, i cili së fundi është bërë “tifoz” i bregdetit shqiptar, duke ua këshilluar të gjithëve në Britaninë e Madhe.
Kryeministri Edi Rama publikoi këtë të diel intervistën e Calder, në të cilën theksohet se Shqipëria është “ylli i këtij viti” në turizëm.
“Nëse po kërkon diçka të përballueshme shkoni në Portugali. Ata kanë një ofertë të shkëlqyer ose në Lindje, në Bullgari, apo Maqedoninë e Veriut. Dhe “ylli” i këtij viti është Shqipëria”, thotë ai, teksa po jepte këshilla për zgjedhjen e vendeve për të pushuar.
“E çfarë vlerësimi më domethënës mund t’i bëhej Shqipërisë teksa sezoni i verës po mbyllet, se sa nga Simon Calder, gazetari i famshëm i mediave britanike si BBC dhe Independent, i cili zbulimin e vendit tonë e ka nisur dekada më parë, me vizitat e para si reporter kurioz përpara viteve ‘90 në Shqipërinë e një tjetër kohe, ndërsa së fundi është bërë “tifoz” i bregdetit shqiptar, duke ua këshilluar të gjithëve në Britaninë e Madhe si “yllin e këtij viti” në turizëm”, u shpreh Rama./atsh/ KultPlus.com
Jo vetëm për turizmin bregdetar, vizitorët shfaqin interes edhe për turizmin e natyrës, i cili po njeh rritje çdo vit e më shumë, dhe këtë e tregojnë shifrat.
Nga janari i 2024-ës, e deri në korrik, pati 2.5 milionë vizitorë në zonat e mbrojtura, ose 28 për qind më shumë se shtatë mujori i 2023, i cili regjistroi 1.9 milion, shkruan tvklan.al.
Qarku i Shkodrës mban vendin e parë sa i takon numrit të vizitorëve në zonat e mbrojtura me 609 mijë, ndjekur nga Korça me 573 mijë dhe Qarku i Fierit me 359 mijë.
Ndërsa sa i takon zonave të mbrojtura më të frekuentuara, ato që kryesojnë janë Alpet e Shqipërisë, me 91 mijë vizitorë, ndjekur nga Liqeni i Ohrit në Pogradec me 74 mijë dhe Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta me 67 mijë. Nuk mbeten pas as Syri i Kaltër, Lugina e Shalës dhe Liqeni i Shkodrës. Më pak të frekuentuara janë Mali i Dajtit, Parku i Qafshtamës, Prespa dhe Parku Kombëtar i Vjosës.
Fshati Nepravishtë, në Libohovë, i ndodhur 20 kilometra nga Gjirokastra kohët e fundit ka zgjuar kuriozitetin e turistëve vendas e të huaj.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje nga Nepravishta duke ftuar turistët ta vizitojnë atë.
“Nepravishta në Libohovë, një thesar i fshehur që ju pret për ta zbuluar”, shkruan Rama.
Në këtë fshat ka disa monumente kulture, si Kalaja e Melanit, Ujësjellësi në Teqenë e Melanit, Kisha Paleokristiane e Manastareqit, Teqeja e Melanit që mendohet se është një zgjatim i qytetit antik ilir të Antigonesë ose i ngritur në gjurmët e një qyteti ende të panjohur ilir.
Zona e Mbrojtur e Kalasë së Melanit është monument kulture i vitit 1963 me një sipërfaqe prej 87 mijë m2 dhe gështenjave të Nepravishtës.
Gjithashtu pranë fshatit Nepravishtë ndodhet Burimi i Nepravishtës ose Vrizit, një burim karstik me ujë të pastër dhe të ftohtë që krijon një mjedis mjaft tërheqës për turistët. Ka vlera shkencore, gjeologjike, gjeomorfologjike, hidrologjike, kulturore, didaktike, turistike dhe është monument natyre.
Turistët që zgjedhin të vizitojnë Gjirokastrën nuk duhet të humbasin as Nepravishtën, një destinacion i ri dhe mjaft premtues në jug të vendit./atsh/KultPlus.com
Ti flutorake e pangushllueme n’errësi Dhe pjesë e diellit të plasun Ti yll i kallun e në shkamb i rrasun Që lind mbas muzgut e bredh në stuhi Xixëllojë, eshkë mitare e mendjes sime Gurrë e ndezun e livadheve të mija; Xixëllojë, komet që të pret gjithsija – Frymë e vringllueme, xixë për premtime Ti je flakë e fjalës – poezi e shkrueme- Dalë nga afshi yne – votër e pikllimit Ti je shpuzë pa plang e mall’ i prendimit Ti i ndriçon netët – kangët e harrueme E frymzimin e mban në flatrimin tand Që n’qerpik’t e mij tashi digjet gand / KultPlus.com
Dy astronautët që mbërritën në bord më 6 qershor me anijen kozmike ”Starliner” do të duhet të qëndrojnë në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor deri në shkurt 2025.
Vendimi i NASA u ndërmor për arsye sigurie, të njëjtat për të cilat anija do të bëjë udhëtimin e kthimit pa ekuipazh në fillim të shtatorit.
Kjo fazë përfundon fluturimin testues që duhet të kishte çuar në certifikimin e automjetit kozmetik të ri … i projektuar për t’u bërë taksia e re hapësinore e NASA-s së bashku me anijen Crew Dragon të SpaceX.
Pas shtyrjeve të shumta dhe një udhëtimi të jashtëm plot probleme, dy veteranët e ngarkuar me testimin e Starliner do të duhet të qëndrojnë në hapësirë edhe për gjashtë muaj të tjerë, gjatë të cilëve do të bëhen pjesë e ekuipazhit të ISS, Ekspedita 71-72, dhe do të kontribuojë në aktivitetet e kërkimit dhe mirëmbajtjes.
Fluturimi i tyre i kthimit është planifikuar me një Crew Dragon, së bashku me dy kolegë të tjerë. Në përgjithësi, Butch Wilmore dhe Sunita Williams do të qëndrojnë në orbitë për rreth tetë muaj.
“Fluturimi në hapësirë është i rrezikshëm, edhe në kushtet më të sigurta dhe rutinë, dhe për nga natyra e tij, një fluturim provë nuk është as i sigurt dhe as rutinë”, tha shefi i NASA-s, Bill Nelson.
“Vendimi për të mbajtur Butch dhe Suni në bordin e Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës dhe për të kthyer anijen pa ekuipazh është për shkak të angazhimit tonë për sigurinë,” shtoi ai.
“Ne duam të kuptojmë shkaqet kryesore dhe si të përmirësojmë dizajnin në mënyrë që Starliner të luajë një rol të rëndësishëm në sigurimin e aksesit në ISS. Vendimi i NASA-s merr parasysh gabimet e së kaluarës dhe tregon përkushtimin për të mos përsëritni ato/ Ne kemi humbur tashmë dy anije të Kolumbias”, shpjegon Nelson./KultPlus.com
Agron Sedllari, ish-gazetari i Radiotelevizioni i Prishtinës, ka vdekur në orët e hershmë të mëngjesit (25 gusht) në Lozanë të Zvicrës.
“Me dhimbje dhe pikëllim të thellë lajmërojmë familjarët, farefisin, miqtë, shokët e shoqet dhe ish koleget dhe kolegët e të ndjerit (RTP/RTK), se sot më 25 Gusht, në orët e hershme të mëngjesit ndërroi jetë në Lausannë të Zvicrës, më i dashuri ynë – vëllai, babai e gjyshi Agron Sedllari”, thuhet në njoftimin mortor të familjes Sedllari.
Ndër tjera, thuhet se ai i latë përlotur, por krenarë “që patëm një baba, vëlla e familjarë të dashur e bujar – i cili na fisnikëroi çdo ditë t`jetës – me kulturën dhe dijet e tij, duke mbjell ndër ne dashurinë e pakufishme për familje dhe atdhe”.
Poashtu, thuhet se: “Varrimi: Për ditën dhe orën e varrimit, sikurse edhe për të pamën, familja do t‘njoftojë me kohë, pasi t`jetë konfirmuar nga aviacioni, dita dhe koha e arritjes në Prishtinë”. /KultPlus.com
Poezi nga ĆAMIL SIJARIĆ / Përktheu Salajdin Salihu
I kam harruar fjalët e dashurisë Që t’i pëshpërita. Por kujtoj se si një gjeth Ra nga dega Mbi ty, Mbi mua Ra. Nuk do vete më atje. Mund një gjethe të bjerë prej dege Si dikur E ti nuk je atje As unë./KultPlus.com
Misioni i UNESCO-s në Shqipëri zhvilloi një vizitë edhe në Peizazhin e Mbrojtur “Pishë Poro-Nartë”, veçanërisht në zonën e Lagunës së Nartës.
Grupi i punës vlerësoi pellgun ujëmbledhës të Vjosës me një sipërfaqe 4,540 km² në territorin shqiptar, për larmshmërinë e relievit, mozaikun e llojeve të ndryshme të habitateve të një shkalle unike në Evropë.
Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura theksoi se “lugina e Vjosës është padyshim një thesar që meriton të përfshihet në Programit “Njeriu dhe Biosfera”, UNESCO”.
Gjithashtu ekspertët e misionit të UNESCO-s, së bashku me ekspertët e Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, vijojnë punën mbi përgatitjen e dosjes për aplikimin në Programin “Njeriu dhe Biosfera”.
Ky aplikim do të përfshijë tre elementet kryesorë që një Biosferë duhet të përmbushë:
funksionin ruajtës, zhvillimin dhe mbështetjen logjistike.
Grupi i Punës ka vizituar edhe monumentin e natyrës “Ujërat Termale të Bënjës”, si një nga pikat më të rëndësishme ku njeriu, kultura dhe natyra ndërveprojnë./atsh/KultPlus.com
Harry S. Truman: “Brenda pak muajve të parë të presidencës unë zbulova se të jesh president është si të shkosh kaluar mbi një tigër. Njeriu që e nget duhet ta vazhdojë ta ngasë, ose ndryshe gëlltitet”!
Nikita Khrushchev: “Politikanët janë kudo të njëjtë. Ata premtojnë të ndërtojnë një urë edhe aty ku s’ka lumë”!
Vaclav Havel: “Nuk ka më komunist se ish-komunisti që e lufton komunizmin”!
Voltaire: “O Zot! Më shpëto nga miqtë e mi, se nga armiqtë mbrohem vetë”!
John F. Kennedy: “Nëse jemi të fortë, forca jonë flet vet. Nëse jemi të dobët, fjalët s’na ndihmojnë”!
Robert Frost: “Liberali është ai që është aq tolerant sa që mund të mos mbajë as anën e tij në një grindje”!
Friedrich Nietzsche: “Politikani e ndan njerëzimin në dy klasa: në vegla dhe në armiq”!
Charles de Gaulle: “Përderisa një politikan nuk e beson kurrë atë që e thotë, befasohet kur të tjerët e besojnë”!
Margaret Thatcher: “Çdo grua që i kupton problemet e drejtimit të një shtëpie, do ta ketë më të lehtë të kuptojë problemet e drejtimit të një shteti”!
Ronald Reagan: “Supozohet se politika është profesioni i dytë më i vjetër. Unë kam kuptuar që ai ka shumë ngjashmëri me profesionin e parë më të vjetër”!
Stanley Kubrick: “Shtetet e mëdha kanë vepruar gjithnjë si gangsterë, ndërsa shtetet e vogla si prostituta”!
Mason Cooley: “Tre njerëz të braktisur në një ishull të izoluar, do të shpiknin shumë shpejt politikën”!
James Clark: “Një politikan mendon për zgjedhje të ardhshme, kurse një burrështetas mendon për brezin e ardhshëm”!
Ely Culbertson: “Politika, një emër diplomatik për ligjin e xhunglës”!
Will Rogers: “Sa më shumë lexoni për politikën, aq më shumë arrini të kuptoni se çdo parti është më e keqe se tjetra”!
Pierre Trudeau: “Në pikëpamje akademike përpiqeni ta pohoni të vërtetën absolute; në politikë kërkoni që të vërtetën t’ia përshtatni fakteve përreth jush”!
Alexis de Tocqueville: “Në politikë, një bashkësi e njerëzve që urrehen është pothuaj gjithnjë baza e miqësisë”!
Jesse M. Unruh: “Paraja është për politikën si nëna që ushqen me qumështin e saj”!
Georges Pompidou: “Një burrështetas është një politikan që e vë veten në shërbim të kombit, ndërsa një politikan është një shtetar që e vë kombin në shërbim të vetes!
Bernard Baruch: “Votoni për njeriun që premton më pak, se ai do të jetë më pak zhgënjyes”!
Winston Churchill: “Politika është më e rrezikshme se lufta, sepse në luftë ju vriteni veç një herë”!
Soren Kierkegaard: “Tirani vdes dhe sundimi i tij merr fund; martiri vdes dhe sundimi i tij fillon”!
Harold Wilson: “Në politikë një javë është kohë shumë e gjatë”!
Boris Mashalov: “Kongresi është i çuditshëm. Dikush ngrihet të flasë e nuk thotë asgjë. Askush s’dëgjon, pastaj të gjithë bien dakord”!
Johann Wolfgang von Goethe: “Nacionalisti më i mirë është ai që i dallon të metat e popullit të vet”!
Marie Ebner: “Ne botë do të kishte më pak çaste të kobshme, nëse të këqijat s’do të bëheshin në emër të ndonjë të mire”!
Adolf Hitler: “Sa fat për sundimtarët që njerëzit nuk mendojnë!”
Faik Konica: “Ati ynë që je në Qiell, na ndihmo ta mbajmë gojën mbyllur kur s’kemi asgjë për të thënë”!
Sydney J. Harris: “Tri detyrat më të rënda të kësaj bote janë: Ta shpërblesh urrejtjen me dashuri, pranimi i të pamundshmes dhe thënia – unë isha gabim”!
Konrad Adenauer: “Jetojmë të gjithë nën një qiell, por askush s’ka të njëjtin horizont”!
Kalaja e Gjirokastrës u listua sipas statistikave zyrtare si monumenti kulturor më i vizituar në Shqipëri për vitin 2024.
Me një numër rekord vizitorësh prej rreth 160000 vetë kalaja më e madhe në vend vijon të mbetet një prej destinacioneve më të rëndësishme të turizmit historik dhe kulturor duke favorizuar turizmin në tërësi në Jug. E vendosur mbi një kodër në lartësinë rreth 360m kalaja pjesë integrale e qytetit të mbrojtur nga UNESCO ka një hapësirë të vizueshme me një gjatësi gati 500 m. Brenda saj janë vendosur disa muzeume si ai i armëve, burgu i kalasë, një muze historik, disa monumente kulti, kulla e sahatit, rrënojat mesjetare të popullimit, skena e Festivalit Folklorik Kombëtar, si dhe komplekse shumë interesante ndërhyrjesh arkitekturore të lidhura me periudhën e Ali Pashës. Përgjatë 2024 një zonë e izoluar në Jug të kështjellës u pastrua dhe u vu gjithashtu në dispozicion të vizitorëve.
“Kalaja e Gjirokastrës në periudhën që po flasim Janar-Gusht 2024 ka rreth 161 mijë vizitorë ose rreth 30% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Karahasur me dy vite më parë kalaja duke ju nënshtruar një restaurimi ka shtuar edhe një zonë në pjesën jugore të saj e cila mund të vizitohet lirisht. Në publikimin e shifrave zyrtare të vizitave të të gjitha siteve kulturore në Shqipëri nga ana e Ministrisë së Ekonomisë, kalaja e Argjirosë ngelet objekti më i vizituar kulturor në vendin tonë”, tha Ardis Duka, kreu i Drejtorisë së Kulturës Kombëtare në Gjirokastër.
Turistët janë nga e gjithë bota por 2024 kulmoi me italianët e spanjollët si dhe me një prani të shtuar të vizitorëve nga Veriu i Europës.
“10% e numrit të vizitorëve i përkasin biletarisë online, kryesisht janë grupe ose agjensi që përdorin këtë metodë për shkak se ka edhe një reduktim të çmimit. Nisur edhe nga trendi i këtyre muajve ne parashikojmë që numri i vizitorëve të qëndrojë konstant dhe të shënojë një rritje me 30-40% deri në fund të vitit 2024”,tha Duka.
Gati 80% e vizitorëve që mbërrijnë në Gjirokastër vizitojnë të paktën 2 muzeume dhe kalaja është destinacioni kryesor. Vizitat po guidohen këtë vit në të paktën 5 gjuhë ndërsa edhe vizitorët e diasporës kanë rritur interesin që prej 2023. Ajo çka penalizon një pjesë të turistëve për ta arritur këtë destinacion është nevoja për të ecur në këmbë për rreth 15-20 minuta në ngjitje nga qendra historike. E gjithë zona përreth kalasë është një hapësirë me qarkullim të kufizuar për mjetet dhe me vështirësi të lartë parkimi./TopChannel/KultPlus.com
Sot, janë shënuar 12 vite nga vdekja e astronautit amerikan Neil Amstrong, shkruan KultPlus. Ai ishte njeriu i parë i cili zbarkoi në planetin e hënës.
Neil Alden Armstrong ka lindur më 5 gusht në Wapakoneta të Ohios. Më 16 korrik 1969 zbarkoi në Hënë me anë të anijes kozmike Apollo 11. Me të shkelur në sipërfaqen e Hënës, fjalët e para të Neil’it ishin: “ky është një hap i vogel për mua, por një hap i madh për njerëzimin” (That’s one small step for a man, one giant leap for mankind).
Ka bërë fluturim 78 orë mbi Korenë, si pilot i Forcave Detare. Në vitin 1971 u largua nga NASA dhe filloi të punojë në Universitetin e Cincinnati’t. Deri në vitin 1979 vazhdoi në këtë Universitet si Profesor i Inxhinierisë së Hapësirës Ajrore.
Prej vitit 1985 deri në 1986 ka qenë në shërbim të Komisionit Ndërkombëtar të hapësirës Ajrore. Në vitin 1986 ishte nënkryetar i komisionit të krijuar për hulumtimet e aksidentit Challenger. Ishte i martuar dhe kishte dy fëmijë. Vdiq me 25 gusht 2012 kur ishte 82 vjeç./KultPlus.com
“NGA TRI metamorfozat e shpirtit po ju them: Si shpirti bëhet deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë. Shumë gjëra të rënda janë atje për shpirtin, shpirtin e fortë nderues që do të duronte shumë: sepse e rënda dhe më e rënda dëshiron forcën e saj.
Çfarë është e rëndë? kështu pyet shpirti që do të duronte shumë, dhe pastaj ulet në gjunjë si deveja dhe dëshiron të jetë i ngarkuar mirë.
Cila është gjëja më e rëndë, heronj? pyet shpirti që do të duronte shumë, që të mund ta marr mbi vete dhe të gëzohem me forcën time.
A nuk është kjo: Të poshtërosh veten për të mpirë krenarinë e dikujt? Të shfaqësh marrëzinë e dikujt në mënyrë që të tallesh me mençurinë e tij?
Apo është kjo: Të braktisim kauzën tonë kur ajo triumfon? Të ngjitesh në male të larta për të tunduar tunduesin?
Apo është kjo: Të ushqehesh me lisat dhe barin e diturisë dhe për hir të së vërtetës të vuash urinë në shpirt?
Apo është kjo: të jesh i sëmurë dhe të largosh ngushëlluesit dhe të bësh miq i të shurdhërve, të cilët nuk i dëgjojnë kurrë kërkesat e tua?
Apo është kjo: të hysh në ujë të ndyrë kur është uji i së vërtetës dhe të mos shmangësh bretkosat e ftohta dhe kalamajtë e nxehtë?
Apo është kjo: të duam ata që na përbuzin dhe t’i japim dorën fantazmës që përpiqet të na trembë?
Të gjitha këto gjëra më të rënda, shpirti që do të mbante shumë i merr përsipër: si deveja, e cila, kur ngarkohet, nxiton në shkretëtirë, kështu e shpejton shpirtin në shkretëtirën e saj.
Por në shkretëtirën më të vetmuar ndodh metamorfoza e dytë: këtu shpirti bëhet luan; ai do të kapë lirinë e tij dhe do të jetë zot në shkretëtirën e tij. Këtu ai kërkon zotërinë e tij të fundit: ai dëshiron të luftojë atë dhe Zotin e tij të fundit; për fitore do të luftojë me dragoin e madh. Kush është dragoi i madh që shpirti nuk dëshiron ta quajë më Zot?
“Ti do”, quhet dragoi i madh. Por shpirti i luanit thotë: “Unë do”.
“Ti do,” shtrihet në shtegun e tij, që shkëlqen me ar – një bishë e mbuluar me luspa; dhe në çdo peshore shkëlqen një “Ti do të jesh!” Vlerat e një mijë viteve shkëlqejnë në ato peshore dhe kështu flet më i fuqishmi nga të gjithë dragonjtë: “Të gjitha vlerat e të gjitha gjërave shkëlqejnë mbi mua. Çdo vlerë është krijuar prej kohësh dhe unë jam i gjithë vlera e krijuar. Vërtet, nuk do të ketë asnjë më shumë ‘do’”.
Kështu flet dragoi.
Vëllezërit e mi, pse shpirti ka nevojë për luanin? Pse nuk mjafton bisha e barrës, e cila heq dorë dhe nderon?
Të krijosh vlera të reja – që as luani nuk mund t’i realizojë: por të krijosh për vete lirinë për krijimin e ri – atë liri mund ta kapë fuqia e luanit. Për të krijuar lirinë për veten dhe për t’i dhënë një Jo të shenjtë edhe detyrës: për këtë, vëllezërit e mi, duhet luani.
Të marrësh të drejtën për vlera të reja – ky është supozimi më i frikshëm për një shpirt bartës dhe nderues. Për një frymë të tillë është pre dhe vepër e një bishe grabitqare. Ai dikur e donte “Ti do” si më të shenjtën: tani është i detyruar të gjejë iluzionin dhe arbitraritetin edhe në gjërat më të shenjta, që liria nga dashuria e tij të jetë pre e tij: luani duhet për një pre të tillë.
Por më thoni, vëllezërit e mi, çfarë mund të bëjë fëmija, që as luani nuk mundi ta bëjë? Pse luani grabitqar duhet të bëhet ende fëmijë?
Fëmija është pafajësia dhe harresa, një fillim i ri, një lojë, një rrotë vetërrotulluese, një lëvizje e parë, një Po e shenjtë. Për lojën e krijimit, vëllezërit e mi, nevojitet një Po e shenjtë: shpirti tani do vullnetin e tij; i dëbuari i botës tani pushton botën e tij.
Nga tre metamorfozat e shpirtit ju kam treguar: si shpirti u bë deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë.
Si sot, më 25 gusht 1900, lindi Prof. Hasan Ceka, njeriu që vuri themelet e arkeologjisë shqiptare.
“Nëntoka jonë mban kushedi edhe sa e sa dëshmi të tjera për paraardhësit tanë, e ajo që është zbuluar deri më tani është falë punës së palodhur e plot përkushtim të arkeologëve tanë. Andaj në ditën e tij të lindjes, kujtojmë njeriun që për më shumë se gjysmë shekulli ju kushtua tërësisht kërkimeve e studimeve për arkeologjinë shqiptare”, ka theksuar sot Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, transmeton KultPlus.
Hasan Ceka studioi në Vjenë ku u dallua si student i shkëlqyer. Pas kthimit në Shqipëri, në vitin 1930, punoi në Bibliotekën Kombëtare, krijoi një koleksion arkeologjik, të cilin edhe sot e trashëgon Biblioteka e Institutit të Arkeologjisë, ndërsa ka përfaqësuar Shqipërinë pranë misioneve të huaja arkeologjike në Apolloni e Butrint.
Në vitin 1947 drejtoi ekspeditën e parë arkeologjike në Apolloni si dhe punën për krijimin e Muzeut Arkeologjik Etnografik në Tiranë. Në 1956-të kthehet në Apolloni për t’ia kushtuar qytetit antik tërë veprimtarinë e tij kërkimore e studimore. Cekës i takon merita e zbulimit të një kompleksi arkitektonik në afërsi të ndërtesës së Agonoteteve, e nimfeut të qytetit dhe e shumë veprave të tjera.
Prof. Ceka u nda nga jeta më 2 nëntor 1998.
DPA ka publikuar edhe një fotografi nga Prof. Hasan Ceka si dhe promemoria mbi ndërtimin dhe formimin e Muzeut Kombëtar nga arkeologu, Hasan Ceka, e cila ruhet në AQSH. / KultPlus.com
