“Sevap City Blue”, kënga më e re e Genc Salihut 

Posted on by KultPlus

Genc Salihu sapo ka lansuar këngën më të re të titulluar “Sevap City Blue”, këngë që vjen me tekst dhe muzikë të vet Salihut e me producent Florent Boshnjaku. 

KultPlus ju sjell videoklipin e kësaj kënge, por edhe tekstin që është një tekst tejet i vecantë i këtij projekti të fundit të Genc Salihut. 

O, shpirti jem osht n’dhimtë
Se e din që s’të njeh ma. 

Dhe qyteti osht i lanun, lanun, lanun, l
anun mbas 
Silueta të njerëzve të vorfun 
nji kafshatë m’e futë në bark 
Dhe unë mendova që hala t’kam 
afër vetes, qaty ngat 
Zgjim i gjallë. 

Osht e hane sot 
Fëmijët nuk janë aty ma 
Të dielen dielli na mashtroi aq lehtë 
M’u duk se t’kisha pranë. 

Go slow, go slow, go slow 
Nuk ka shansë prej ksaj zhurme n’kokë… 

Dhe udhëtarët nisen herët për me mbrri 
dielli pa dalë 
Mos u tut, osht pjesë e shkurtë që duhet me u kalu në kambë 
E mbas asaj osht vetëm ujë dhe qiell dhe kurrë mos kqyr
përmbas 
Përnime ki me u habitë qysh moti çelë 
kur kqyrë tenaltë. 

Osht mrekulli që ndodhë veç verës 
Pse me u mbyllë ndaj thirrjes saj 
Ti kurrë s’ki deshtë me fole laktë 
Po, mos u mërzit, tash bon 
U bo, mama, rock! Mundesh 
krejt çka ke deshtë me kanë 
U bo, mama, kurrë nuk thé kurgjo./ KultPlus.com 

Screenshot

Bosh…

Posted on by Kult Plus

Timo Flloko

Këtë herë nuk mund ta fsheh
Tani ta them, ta dish
Atë që kurrë nuk ta kam thënë
S’bëj dot pa ty!

Ta fala shpirtin tim
Ç’do puthje, përqafim
Si bizhu mbi trupin tënd

I lashë t’i ruash ti…

Dhe shtrati mbeti bosh
Dhe vetja ndjeu bosh
Gjithçka e mbushur, bosh
Fluturova me avionet nëpër botë të të harroj
Tundimi më pushton
Në joshje që s’mbaron
E dhashë veten një si ty ta gjej…

Dhe mbeta bosh./KultPlus.com

Selma Lagerlöf dhe realizimi i utopisë femërore në letërsi

Posted on by KultPlus

Selma Lagerlöf është një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë suedeze dhe botërore. Në vitin 1909, ajo u bë gruaja e parë që fitoi Çmimin Nobel për Letërsi, duke hapur rrugën për shumë shkrimtare në një botë të dominuar nga burrat.

E lindur më 1858 në Mårbacka të Suedisë, ajo u rrit me tregime popullore që i rrëfente gjyshja, histori të mbushura me magji dhe figura mitike, të cilat ndikuan thellë në stilin e saj letrar. Edhe pse u pëball me vështirësi shëndetësore, ajo u bë mësuese dhe nisi të shkruante me pasion.

Romani i saj i parë “Saga e Gösta Berling (1891), solli një stil të ri që ndërthurte legjendën me realitetin. Ndër veprat më të njohura është “Udhëtimi i Nils Holgersson”, një libër për fëmijë që bashkon aventurën me dashurinë për natyrën dhe vendlindjen.

Letërsia e Lagerlöf është e ndikuar nga besimi në mirësinë njerëzore, fuqinë shpirtërore dhe ndjeshmërinë. Ajo përdori elemente fantastike për të zbuluar të vërteta të thella njerzore dhe shpesh paraqiti konfliktin mes traditës dhe kohës moderne.

Me fitimin e Çmimit Nobel në Letërsi, Selma, gëzoi një arritje që theu barrierat gjinore në kohë kur letërsia ishte fushë thuajse vetëm për burra. Me këtë çmim, ajo jo vetëm që u nderua për stilin e saj të jashtëzakonshëm, por gjithashtu hapi rrugën për pranimin dhe afirmimin e zërit femëror në letërsinë botërore.

Përveç letërsisë, Lagerlöf pati edhe ndikim publik, sidomos për ndihmën ndaj shkrimtarëve hebrenj gjatë kohës së nazizmit.Vdiç në vitin 1940 në Mårbacka, ku sot ndodhet një muze për nder të saj. Trashëgimia e saj letrare vazhdon të frymëzoj breza me fuqinë e fjalës dhe ndjeshmërinë./ KultPlus.com

Gjon Mili Jazz & Blues Festival, sonte te “Reja” artistë shqiptarë dhe italianë

Posted on by Kult Plus

Gjon Mili Jazz & Blues Festival vijon rrugëtimin e tij me të tjerë artistë. Sot është radha e Andi Kongo Trio dhe Swing Strings, drejtuar nga Pjetër Guralumi. Ndërkohë Instituti Italian i Kulturës njoftoi edhe pjesëmarrjen e trombistit Fulvio Sigurtà.

Ky është edicioni i katërt i Festivalit të xhazit dhe bluzit “Gjon Mili” dhe këtë vit zhvillohet tek instalacioni “Reja”, ku hyrja është e lirë për këdo.

Trombisti Fulvio Sigurtà, i cili sonte do të performojë për publikun e Tiranës, u formua artistikisht pranë Konservatorit “L. Marenzio” në Brescia, shkollës së muzikës “Berklee” në Boston dhe shkollës së muzikës “Guildhall” në Londër, qyteti ku jetoi më pas nga viti 2003, deri në vitin 2019.

Ai ka bashkëpunuar artistikisht në projekte të një natyre shumë të larmishme, duke nisur nga formacionet klasike dhe Big Band, deri te produksionet që takojnë teatrin, baletin bashkëkohor dhe muzikën elektronike, duke bashkëpunuar me emra të rëndësishëm të skenës kombëtare dhe ndërkombëtare të xhazit. Aktiviteti i tij si sideman (muzikant mbështetës) përfshin më shumë se 40 albume.

Që nga viti 2015, punon si docent pranë Konservatorit të Rovigos dhe në seminaret verore të Siena Jazz dhe Nuoro Jazz./atsh/KultPlus.com

“Vendi më i humbur në Shqipëri”, së shpejti premierë në Amfiteatrin e Durrësit

Posted on by Kult Plus

Trupa e Teatrit “Aleksandër Moisiu” të Durrësit është në provat përfundimtare përpara shfaqjes “Vendi më i humbur në Shqipëri”, e parashikuar ta ketë premierën më 15 korrik.

“Vendi më i humbur në Shqipëri” është një komedi e shkruar nga Jean Pierre Martinez dhe përkthyer nga Anxhela Çikopano. Ngjarjet zhvillohen në një fshat të harruar i cili rrezikon të fshihet nga harta. Banorët janë të gatshëm të bëjnë gjithçka që fshati të jetojë, por ngjarjet marrin një rrjedhë befasuese dhe të pazakontë, kur në fshat vjen një gazetare e famshme.

Regjisore e shfaqjes është Andia Xhunga, e cila ka vënë në skenë mjaft shfaqje të suksesshme. Komedinë fantastike të Jean Pierre Martinez, Andi Xhunga do ta sjellë në 6 data, përgjatë muajit korrik, në arenën antike të Amfiteatrit të Durrësit me pjesëmarrjen e aktorëve: Gentian Zenelaj, Romir Zalla, Mimoza Marjanaku, Aleksandër Seitaj, Ervin Doko, Alesia Xhemalaj, Adelina Muça, Amos Zaharia, Xheini Fama dhe Jaho Guma.

Skenografia dhe kostumografia mbajnë firmën e Alketa Tragajt Myshketa ndërsa muzika nga kompozitori Endri Sina.

Ky është bashkëpunimi i parë i Teatrit “Moisiu” me dramaturgun francez me prejardhje spanjolle, Jean Pierre Martinez. Karriera e Martinez nisi mbi baza të forta akademike, me diploma në ekonomi, marketing, letërsi spanjolle dhe angleze, gjuhësi e semiologji. Martinez ka eksploruar gjithashtu në zhanre te ndryshme si, duke luajtur në bateri në grupe të ndryshme rroku, semiolog reklamash për disa nga kompanitë më të mëdha të konsulencës, skenarist i mjaft skenarëve televizivë, lektor i gjuhës frënge në një universitet të Teksasit, dhe tani një dramaturg i afirmuar, dramat e të cilit vihen në skenë anembanë botës. Deri më sot, Jean Pierre Martinez ka shkruar 114 vepra teatrale./atsh/KultPlus.com

Është votuar në mbarë botën si kënga më e mirë e të gjitha kohërave, “Bohemian Rhapsody”, kënga e Freddie i  bën homazh Mozart-it dhe  Bach-ut

Posted on by KultPlus

Jorge Palazon, analisti dhe publicisti spanjoll shkruan për këngën Bohemian Rhapsody lidhjen e saj me filmin me po të njëjtin emër, si dhe me “Faustin” e Goethe-s.

Filmi “Bohemian Rhapsody” thotë Palazoni, u publikua më 31 tetor sepse kënga u dëgjua për herë të parë më 31 tetor 1975. Titulli lidhet me fjalën “Rapsodi”, fjalë që ka kuptimin e një pjese muzikore të lirë e të kompozuar në pjesë dhe tema të ndryshme ku duket se asnjë pjesë nuk ka lidhje me tjetrën. Fjala “rapsodi” vjen nga greqishtja dhe do të thotë “pjesë të mbledhura të një kënge”. Fjala “bohemian”, në anën tjetër, i referohet një rajoni të Republikës Çeke të quajtur Bohemi, vendi ku lindi Fausti, protagonisti i dramës që mban emrin e tij, shkruar nga dramaturgu dhe romancieri Goethe. Në veprën e Goethe-s Fausti, protagonisti është një plak shumë i ditur, i cili ka njohuri për gjithçka, përveç misterit të jetës. I dëshpëruar nga ky boshllëk, ai vendos të vetëhelmohet. Por pikërisht në atë moment bien kambanat e kishës dhe ai del në rrugë. Kur kthehet në dhomën e tij, gjen aty një qen misterioz, i cili shndërrohet në një lloj njeriu, djalli Mefistofel.

Mefistofeli i premton Faustit një jetë të plotë, të mbushur me kënaqësi dhe përmbushje, në këmbim të shpirtit të tij. Fausti pranon marrëveshjen, bëhet sërish i ri dhe nis të jetojë me arrogancë. Ai takon Gretchen, me të cilën përjeton dashurinë dhe gëzimin e lindjes së një fëmije. Por tragjedia godet: gruaja dhe djali vdesin.

I shtyrë nga dhimbja dhe kërkimi për kuptim, Fausti udhëton nëpër kohë dhe hapësirë, duke ndjerë fuqinë dhe madhështinë e jetës. Megjithatë, kur plaket sërish, ndjesia e mjerimit e pushton përsëri. Meqenëse ai nuk e theu marrëveshjen me djallin, engjëjt fillojnë të debatojnë e të luftojnë për fatin e shpirtit të tij.

Kjo vepër është themelore për të kuptuar Bohemian Rhapsody, pasi trajton temat e luftës së brendshme, tundimit, pendesës dhe shpëtimit shpirtëror.

Kënga flet për vetë Freddie Mercury. Duke qenë një rapsodi, gjejmë 7 pjesë të ndryshme:

-Akti i 1-rë dhe i 2-të A Capella

-Akti i 3-të Baladë

-Akti i 4-të Solo kitarë

-Akti i 5-të Opera

-Akti i 6-të Rok

-Akti i 7-të “koda” ose akti i fundit

Kënga flet për një djalë të varfër që vë në dyshim nëse kjo jetë është reale apo nëse është imagjinata e tij e shtrembëruar që jeton një realitet tjetër. Ai thotë se edhe nëse ndalon së jetuari, era do të vazhdojë të fryjë pa ekzistencën e tij. Kështu që ai bën një marrëveshje me djallin dhe shet shpirtin e tij.

Pasi merr këtë vendim, ai vrapon t’i tregojë nënës së tij dhe i thotë asaj:

“Mami, sapo vrava një burrë, i vura një armë në kokë dhe tani është i vdekur. E kam hedhur jetën time. Nëse nuk kthehem nesër, vazhdo sikur asgjë nuk ka rëndësi…” Ai burrë që vret është vetë ai, vetë Freddie Mercury.

Nëse nuk e përmbush paktin me djallin, do të vdesë menjëherë. Ai u thotë lamtumirë të dashurve të tij dhe nëna e tij shpërthen në lot, lot dhe të qara të dëshpëruara që vijnë nga notat e kitarës së Brian May. Freddie, i frikësuar, bërtet “mami, nuk dua të vdes” dhe fillon pjesa operistike. Freddie këtu gjendet në një botë shpirtërore astrale ku sheh veten: “Shoh një siluetë të vogël të një burri.” Dhe thotë: “Scaramouche, a do të fillosh një grindje?”

Scaramouche është një përleshje, një mosmarrëveshje, një luftë e vogël mes forcave, midis ushtrive me kalorës (4 kalorës të Apokalipsit të së keqes luftojnë kundër forcave të së mirës për shpirtin e Freddie-t) dhe vazhdon duke thënë “Bubullima dhe vetëtima më frikësojnë shumë, shumë, shumë.”

 Kjo frazë shfaqet në Bibël, pikërisht te Jobi 37 kur thotë: “Bubullima dhe vetëtima më frikësojnë: zemra më rrah fort në gjoks.” 

Nëna e tij, duke e parë djalin aq të tmerruar nga vendimi që kishte marrë, lutet që ta shpëtojë nga pakti me Mefistofelin. “Ai është thjesht një djalë i varfër…” Ai sakrifikon jetën e tij për këtë përbindësh. Ajo që vjen lehtë, shkon po aq lehtë. A do ta lësh të shkojë?” Lutjet e tyre dëgjohen dhe engjëjt zbresin për të luftuar forcat e së keqes. “Bismilah” (fjalë arabe që do të thotë “Në emër të Zotit”) është fjala e parë që shfaqet në librin e shenjtë të myslimanëve, Kuranin. Kështu që vetë Zoti shfaqet dhe bërtet: “Nuk do të të braktisim, lëre të shkojë!”

Përballë një përplasjeje të tillë midis forcave të së mirës dhe së keqes, Freddie frikësohet për jetën e nënës së tij dhe i thotë: “Mama mia, mama mia, lëre të shkoj” (nënë, më lër të shkoj). Nga qielli dëgjohet përsëri thirrja se nuk do ta braktisin, dhe Freddie bërtet: “jo, jo, jo, jo, jo” dhe thotë: “Beelzebubi (Zoti i Errësirës) mund të ketë vendosur një djall brenda teje, nënë.”

Këtu Freddie i bën homazh Wolfgang Amadeus Mozart-it dhe Johann Sebastian Bach-ut, kur këndon: “Figaro, Magnifico”, duke iu referuar operës Martesa e Figaros të Mozart-it, e konsideruar si opera më e mirë në histori  dhe veprës Magnificat të Bach-ut.

Ai përfundon pjesën operistike dhe nis pjesa më rock. Djalli, i zemëruar dhe i tradhtuar nga Freddie për shkak se nuk e përmbushi paktin, i thotë: “A mendon se mund të më fyesh kështu? A mendon se mund të vish tek unë dhe pastaj të më braktisësh? A mendon se mund të më duash dhe të më lësh të vdes?”

Është tronditëse të shohësh se si Zoti i së keqes ndjehet i pafuqishëm përballë një qenieje njerëzore, përballë pendesës dhe dashurisë. Pasi beteja humbet, djalli largohet dhe ne arrijmë në aktin e fundit, ose “kodën”, ku Freddie është i lirë dhe ajo ndjenjë e ngushëllon. Ai bie gongun që mbyll këngën. Gongu është një instrument i përdorur në Kinë dhe në Azinë e Lindjes së Largët për të shëruar njerëzit që ndodhen nën ndikimin e shpirtrave të këqij.

Kënga zgjat 5 minuta e 55 sekonda. Freddie ishte i apasionuar pas astrologjisë dhe numri 555 në numerologji lidhet me vdekjen, jo atë fizike por shpirtërore, fundin e diçkaje ku engjëjt do të të mbrojnë. 555 është i lidhur me Zotin dhe hyjnoren, një përfundim që shënon fillimin e një faze të re.

Kënga u interpretua për herë të parë në mbrëmjen e të Gjithë Shenjtëve (All Saints’ Eve), një festë që nga Keltët quhej “Samhain”, për të festuar kalimin dhe hapjen ndaj botës tjetër.

Keltët besonin se bota e të gjallëve dhe ajo e të vdekurve ishin pothuajse të bashkuara, dhe në Ditën e të Vdekurve të dyja botët takoheshin, duke lejuar shpirtrat të kalonin në anën tjetër. Asgjë në Bohemian Rhapsody nuk është e rastësishme.

Çdo gjë është shumë e menduar, e punuar dhe ka një kuptim që shkon përtej të qenit thjesht një këngë. Është votuar në mbarë botën si kënga më e mirë e të gjitha kohërave.

Kjo këngë përfaqësoi një ndryshim radikal për Queen  si të kishin bërë vërtet një pakt me djallin  që u ndryshoi jetën përgjithmonë dhe i bëri të pavdekshëm./ KultPlus.com 

Thëniet më të bukura të nobelistit Andre Gide

Posted on by Kult Plus

André Gide ishte një autor francez dhe fitues i Çmimit Nobel në Letërsi (në 1947).

Ai është autor i më shumë se pesëdhjetë librave. Gazeta “The Neë York Times” e kishte përshkruar atë si “njeriu më i madh bashkëkohor i Francës në letra”.

Për lexuesit tanë sjellim këtë koleksion me thëniet më të bukura të tij:

Të dish të lirosh veten nuk është asgjë; gjëja e mundimshme është të dish çfarë të bësh me lirinë e dikujt.

Njeriu nuk mund të zbulojë oqeane të reja, nëse nuk ka guximin të harrojë bregun.

Besojuni atyre që kërkojnë të vërtetën. Dyshoni tek ata që e gjejnë.

Ji besnik ndaj asaj që ekziston brenda vetes.

Gjithçka është thënë tashmë, por meqenëse askush nuk po dëgjonte, ne duhet të fillojmë përsëri.

Ngjyra e së vërtetës është gri.

Vetëm ato gjëra janë të bukura të cilat janë të frymëzuara nga çmenduria dhe të shkruara nga arsyeja.

Hipokriti i vërtetë është ai që pushon së perceptuari mashtrimin e tij, ai që gënjen me sinqeritet.

Ju lutem mos më kuptoni shumë shpejt.

Të kesh zili për lumturinë e një njeriu tjetër është çmenduri; nuk do të dinit çfarë të bënit me të nëse do ta kishit.

Ai që dëshiron një trëndafil duhet ta respektojë gjembin e tij.

Vetëm budallenjtë nuk e kundërshtojnë vetveten.

Ka shumë gjëra që duken të pamundura për aq kohë që dikush nuk i provon ato.

Frika nga tallja lind frikacakun më të keq.

Guxo të jesh vetvetja.

Atëherë ju mendoni se dikush mund të mbajë një dashuri të pashpresë në zemrën e tij për aq kohë sa? … Dhe se jeta mund të marrë frymë mbi të çdo ditë, pa e shuar atë?

Ji besnik ndaj asaj që ekziston askund tjetër veç te vetja jote – dhe kështu bëhu i domosdoshëm.

Urtësia nuk vjen nga arsyeja por nga dashuria.

Eshtë më mirë të të urrejnë për atë që je sesa të të duan për atë që nuk je.

Si do të ishte një rrëfim i lumturisë? E tëra që mund të përshkruhet është se çfarë e përgatit atë, dhe pastaj çfarë e shkatërron atë.

Veprimet më vendimtare të jetës sonë – dua të them ato që ka më shumë të ngjarë të vendosin gjithë rrjedhën e së ardhmes sonë – janë, më shpesh , të pamenduara.

Ne duhet ta shijojmë këtë verë, lule më lule, sikur të ishte e fundit që do të shohim.

Të lexosh një shkrimtar është për mua jo thjesht të marr një ide se çfarë thotë ai, por të shkoj me të dhe të udhëtoj në shoqërinë e tij.

Çdo çast i jetës sonë është në thelb i pazëvendësueshëm: duhet ta dini këtë në mënyrë që të përqendroheni në jetë.

Unë nuk dëshiroja asgjë përtej buzëqeshjes së saj dhe të ecja me të kështu, dorë për dore, përgjatë një dielli të ngrohur, në shtegun e luleve.

Trishtimi nuk është pothuajse kurrë asgjë, por një formë e lodhjes.

Kapaciteti për të fituar falas nuk është asgjë; aftësia për të qenë i lirë është detyra.

Gjërat më të rëndësishme për të thënë janë ato që shpesh nuk i mendoja të nevojshme t’i thosha – sepse ishin shumë të dukshme.

Mirëpriteni gjithçka që ju vjen, por mos dëshironi për asgjë tjetër.

Arti fillon me rezistencën – në pikën ku rezistenca kapërcehet. Asnjë kryevepër njerëzore nuk është krijuar kurrë pa punë të madhe.

Arti është një bashkëpunim midis Zotit dhe artistit, dhe sa më pak që bën artisti, aq më mirë.

Në mënyrë që të jem plotësisht i lumtur, e vetmja gjë e nevojshme është të përmbahem nga krahasimi i këtij momenti me momentet e tjera në të kaluarën, të cilat shpesh nuk i shijoja plotësisht, sepse i krahasoja me momentet e tjera të së ardhmes.

Më shpesh njerëzit kërkojnë situata të jetës për të këmbëngulur në mendimet e tyre sesa për të arsimuar veten e tyre.

Rrugët më të rrahura janë sigurisht më të sigurtat, por mos shpresoni të fitoni shumë me to.

Kam ndërmend t’ju sjell forcë, gëzim, guxim, zgjuarsi, sfidë.

Novelisti nuk ka shumë dëshirë ta shohë luanin duke ngrënë bar. Ai e kupton që i njëjti Zot krijoi ujkun dhe qengjin, pastaj buzëqeshi, “duke parë që puna e tij ishte e mirë”.

Ata krijojnë dallime dhe rezerva të cilat unë nuk mund t’i zbatoj për vete, sepse ekzistoj vetëm si një i tërë; I vetmi pretendim im është të jem i natyrshëm dhe kënaqësinë që ndiej gjatë një veprimi, e marr si shenjë se duhet ta bëj.

Vetë gjërat që më ndanin dhe më dallonin nga njerëzit e tjerë ishin ato që kishin rëndësi; gjërat që askush tjetër nuk do të donte dhe nuk mund të thoshte, këto ishin gjërat që unë kisha për të thënë.

Krijimet më të bukura të burrave janë vazhdimisht të dhimbshme. Cili do të ishte përshkrimi i lumturisë?./KultPlus.com

E ftuar nderi në Darkën Gala në FIFA, Rita Ora është përzgjedhë edhe për performancë 

Posted on by KultPlus

Darka Gala që FIFA do të organizojë të enjten në Neë York, në kuadër të Botërorit të Klubeve, të ftuar speciale dhe performuese kryesore do të ketë Rita Orën, këngëtaren me famë botërore.

Kjo mbrëmje që do të mbahet në ambientet luksoze të Cipriani Ëall Street, në bashkëpunim me platformën “Big Art Festival”, pritet të mbledhë emra të njohur nga bota e futbollit, drejtues të lartë të FIFA-s, si dhe figurat e mëdha nga moda, biznesi dhe arti.

Përveç se mysafire nderi, Rita Ora, do ta mbyllë mbrëmjen me një performancë muzikore, duke e vendosur në qendër të vëmendjes bashkimin e sportit dhe kulturës në skenën ndërkombëtare./ KultPlus.com 

Rita Ora në televizionin ABC: Nuk harroj kurrë prej nga vij, kam folur gjithmonë për prejardhjen time si emigrante

Posted on by KultPlus

E ftuar në televizionin e famshëm amerikan ABC, këngëtarja shqiptare me famë botërore, Rita Ora, flet me krenari për prejardhjen e saj shqiptare dhe për rrugëtimin si një ikonë globale e muzikës pop.

E pyetur nga gazetari për rrugëtimin dhe ndikimin e rrënjëve nga Kosova në formimin e saj në Londër në artin që krijon, Rita shprehet se thelbi i formimit të saj artistik dhe personal është pikërisht prejardhja e saj. Rita nuk heziton të shpreh krenarinë e saj për origjinën shqiptare:

“Mund të flas për këtë përgjithmonë. Kurrë nuk e harroj nga vij. Qysh në fillimet e mia, më shumë se një dekadë më parë, kam folur gjithmonë hapur për prejardhjen time si emigrante, për familjen time si refugjatë dhe sa shumë do të thotë kjo për mua. Më është dhënë mundësia të arrij ëndrrat e mia, dhe kjo është diçka që nuk e marr kurrë si të mirëqenë.” – u shpreh artistja.

Pos të tjerave, Rita e ndien veten edhe si përkrahëse të brezit të ri. Nisur nga shembulli i vetes, si një refugjate në Mbretërinë e Bashkuar, e shndërruar në ikonë të muzikës pop, Rita i mbështet gjeneratat e reja në ndjekje të ëndrrave dhe në të qëndruarit optimist për të ardhmen.

“Arti im gjithmonë është mbështetur në integritetin personal, jo në atë që është “cool” për momentin.” – shtoi Rita.

Gjithashtu ajo foli edhe për ndikimin dhe rolin e rrjeteve sociale në jetën e saj, duke pranuar se i pëlqen TikTok-u dhe rrjetet e tjera, por në procesin krijues mbetet besnike ndaj vetvetes dhe thelbësore e sheh të qenur reale dhe e vërtetë me veten.

Në formimin e saj personal dhe në rrugën e krijimit të një identiteti të pavarur, Rita e konsideron si hap të madh edhe momentin kur i propozoi martesë bashkëshortit të saj:

“Ishte momenti im me mikun tim më të mirë. Ende është. Dhe nuk e mendova shumë derisa njerëzit filluan të më thoshin: ‘Wow!’ Por unë mendoj se kjo duhet të normalizohet. Jemi po aq të fuqishme sa burrat që propozojnë tradicionalisht.”/ KultPlus.com 

105-vjetori i Bibliotekës Kombëtare

Posted on by Kult Plus

Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë sot feston 105-vjetorin e themelimit të saj.

10 korriku i vitit 1920 çeli një kapitull të rëndësishëm e të përjetshëm në historinë e librave, periodikëve dhe trashëgimisë kulturore të vendit, përmes themelimit të institucionit më të rëndësishëm kulturor në vend, Bibliotekës Kombëtare (BKSH).

Grumbullimi i fondit të kësaj biblioteke nisi me dhurimet e mandej përmes përpjekjeve të vazhdueshme të intelektualëve të kohës për ta pasuruar koleksionin e saj. Sot Biblioteka Kombëtare ruan një numër të konsiderueshëm dorëshkrimesh, inkunabulash të rralla, rreth 2900 antikuarë, hartash dhe kopjesh për çdo botim në Republikën e Shqipërisë.

Institucioni i BKSH, fton në këtë ditë të kujtojmë e reflektojmë mbi vlerat e pakrahasueshme të librit, leximit, studimit e mbi të gjitha, njohjes së historisë së kulturës sonë shkrimore.

Gjithashtu Biblioteka Kombëtare bën të ditur se do të zhvillohen një sërë aktivitetesh në vijim të këtij përvjetori të rëndësishëm./atsh/KultPlus.com

Bylisi, qyteti antik ku historia është qëndisur me gurë

Posted on by Kult Plus

Bylisi, një nga qytetet antike dhe më të rëndësishëm në Shqipëri, më në fund po merr vëmendjen që meriton.

Në pamjet e shpërndara online nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, duket qartë madhështia e Bylisit, e kësaj trashëgimie që na e kanë lënë të parët dhe që na bën krenarë që jetojmë këtu dhe krenarë kur e vizitojnë udhëtarë nga e gjithë bota.

Parku Arkeologjik i Bylisit është një pasuri të rrallë e trashëgimisë kulturore shqiptare dhe një nga qytetet më të ruajtura të Ilirisë.

Bylis është i ndërtuar mbi një kodër që mbikëqyr luginën e Vjosës, me mure monumentale të shekullit IV para Krishtit, me një teatër mbresëlënës, mozaikë të rrallë dhe pesë bazilika paleokristiane.

Falë Planit të Menaxhimit 2024–2029, në kuadër të programit IPA “BE për zhvillimin ekonomik – drejtuar nga turizmi”, të zbatuar nga ‘AICS’, Bylisi dhe qyteti antik i Klosit po shndërrohen në qendra të reja zhvillimi, edukimi dhe bashkëpunimi.

Plani i Menaxhimit përfshin: restaurim profesional dhe mbrojtje të qëndrueshme; përmirësim të infrastrukturës dhe shërbimeve për vizitorët; mbështetje për komunitetin në fushën e turizmit dhe artizanatit; programe edukative për brezat e rinj./atsh/KultPlus.com

73 vjet nga themelimi i Kinostudios, shtëpisë së filmit shqiptar

Posted on by Kult Plus

Më 10 korrik 1952, filloi punën industria e filmit shqiptar me inaugurimin e ndërtesës “Shqipëria e Re” dhe me kompleksin e studiove filmike Kinostudio, në periferi të Tiranës.

Filmi i parë i prodhuar ishte “Skënderbeu”, bashkëpunim ky me sovjetikët në vitin 1953, ndërsa filmi “Tana” i vitit 1958 mban vulën e prodhimit shqiptar duke u ndjekur nga 270 filma me metrazh të gjatë, 700 dokumentarë dhe 150 filma të animuar.

Në vitet ’80 Kinostudio “Shqipëria e Re” arriti një prodhim prej 14 filmash në vit. Pas ndryshimit të sistemit, ajo u transformua në “Albafilm”, ekzistenca e së cilës zgjati deri në vitin 1996.  Në vitin 1996 kjo qendër u quajt Qendra Kombëtare e Kinematografisë. Nga janari i vitit 2015 në këtë godinë të stilit neoklasik, e cila është konsideruar si unikale nga arkitektët, ndodhet Ministria e Kulturës, Qendra Kombëtare Shqiptare e Kinematografisë, Instituti i Monumenteve të Kulturës, etj.

“Shqipëria e Re” lë në trashëgim mbi 200 filma, një pjesë e të cilëve ishin prodhim i propagandës shtetërore, filma të realizuar me mungesa jo të vogla teknike, por me gjithë kornizat ideologjike dhe autocensurën e kineastëve, trashëgimia e Kinostudios “Shqipëria e Re”, mbetet në kujtesën e shumë brezave./KultPlus.com

Kalaja e Gjirokastrës plot me turistë të mahnitur nga pamja që ofron

Posted on by Kult Plus

Kalaja e Gjirokastrës priti një numër të madh vizitorësh, ashtu siç ndodh shpesh këto ditë të sezonit turistik. “DRTK Gjirokastër” publikoi pamjet plot jetë, histori dhe zëra nga e gjithë bota, që enden mureve të gurta.

Vizitorë vendas dhe nga bota që ecin mbi gurët shekullorë, grupe turistike që vizitojnë dhe prijnë drejt historisë, aparate që shkrepin kujtime, kjo është pamja që ofron qyteti mijëravjeçar.

Panorama nga kalaja e Gjirokastrës është një pamje që ngjall kureshtje te vizitorët, të interesuar për historinë dhe kulturën që ky qytet mbart.

Gjirokastra, apo siç njihet ndryshe “qyteti i gurtë”, është ndër qytetet më të bukura në jug të Shqipërisë. Me vlera të shumëfishta që ka ky qytet-muze është pranuar ndër të parët qytete në UNESCO. Simboli kryesor i qytetit është Kalaja. Ajo është e vendosur mbi një kodër pak të shkëputur nga Mali i Gjerë, e ngritur në një pikë vrojtuese rreth 370 m mbi nivelin e detit.

Që në hyrje të kështjellës gjendet galeria e topave dhe një koleksion i armëve që janë mbledhur që nga lashtësia e deri në Luftën e Parë dhe të Dytë Botërore. Pranë mureve, në pjesën ku qëndron aeroplani shpaloset një peizazh mahnitës i të gjithë luginës së lumit Drino dhe maleve gjetkë.

Me gjithë vlerat që posedon, ajo është tejet atraktive për turistë nga mbarë bota./atsh/KultPlus.com

Dervishi ‘fluturues’ magjeps qytetarët në sheshin ‘Skënderbej’

Posted on by Kult Plus

 Vallëzimi sufi me ngjyrat dhe tingujt e traditës egjiptiane solli atmosferë të pazakontë sot për të gjithë qytetarët dhe vizitorët që mbushnin pasditen e sotme sheshin “Skënderbej” në kryeqytet.

Pas nisjes në sallën “Tonin Harapi” një natë më parë, “Java Egjiptiane vijoi sot në sheshin qendror të Tiranës me performancat “Tanoura”.

Qytetarët të befasuar u përfshinë në përvojë unike shpirtërore dhe artistike, me lëvizjet rrotulluese të dervishit “fluturues”.

Mjaft prej tyre u bashkuan në lëvizje të ftuar nga ritmi i valles.

Vallëzimi tregon historinë e lidhjes midis tokës dhe qiellit, njeriut dhe Zotit. Valltari rrotullohet rreth vetes dhe duket sikur nuk është më në këtë botë. Ai rrotullohet për gati 30 minuta dhe më pas ndalon pa shfaqur asnjë shenjë marramendjeje.

Vallja mahnitëse Tanoura, është një performancë tradicionale që bashkon shpirtin dhe lëvizjen, e frymëzuar nga rrotullimi sufi.

Vetë fjala do të thotë fund, pasi valltari vishet me funde shumëngjyrëshe e shtresa të shumëfishta për ta bërë rrotullimin Akoma edhe më hipnotizues.

Java Egjiptiane do të vijojë me të tjera ngjarje ku përfshihet edhe eksplorimi i shijeve të pasura, aromave të forta dhe recetave autentike, pa lënë mënjanë dhe shfaqjen e prodhimeve të kinematografisë egjiptiane./atsh/ KultPlus.com

Anibar shpalos programin e edicionit të 16-të, pjesë e festivalit mbi 25 filma në tre programe të veçanta

Posted on by Kult Plus

Festivali Ndërkombëtar i Animacionit “Anibar” shpalos zyrtarisht përmbajtjen e tre programeve të veçanta të titulluara Palestine Animated, Shorty and Trashy dhe WTF OFF, që këtë vit sjellin në ekranet e Pejës 28 filma nga më shumë se 16 vende të botës, të cilët sfidojnë perceptimin tonë mbi realitetin.

Filmat e përzgjedhur për këto tri programe në këtë edicion të 16-të, eksplorojnë absurditetin njerëzor,
frikën, dhimbjen, shpresën e rezistencën e njeriut edhe atëherë kur ndjehet plotësisht i harruar nga bota.
Ndër to, prodhime të veçanta i japin zë popullit palestinez i cili vazhdon të krijojë art edhe nën kushte
gjenocidiale.

Pjesë e programit “Palestine Animated” janë 8 filma që ofrojnë një pasqyrë të realitetit në Palestinë dhe
përballjes së përditshme me terrorin e luftës. Filmi “Night” përçon vuajtjen e një nëne që pret kthimin e
djalit të saj, kurse “The Tower”, është një rrëfim i ndjerë për jetën në kampet e refugjatëve, i treguar
përmes syve të një vajze të vogël.

Filmi “Grandmother wore us out” është një animacion i krijuar nga artistë të rinj në bashkëpunim me
UNRWA-në. Pastaj “Uncle, Give Me a Cigarette” frymëzohet nga jeta e shkrimtarit palestinez Walid Daqqa dhe eksploron betejat e burgosjes. “Mariam”, ekranizon një histori për trashëgiminë kulturore si formë e qëndresës ndaj humbjes dhe dhunës.

Po ashtu përfshihen edhe “Memory of the Land”, “Limitless” dhe “Zoo”, që trajtojnë temat e lirisë së
kufizuar dhe përballjes me realitetin e ashpër.

Në anën tjeter, Programi “Shorty and Trashy” kuruar nga Miyu Distribution shpalos filmat si “Animals”
nga Danimarka, ku një udhëtim i zakonshëm në metro shndërrohet në një betejë për mbijetesë. “The
Night I Dance with Death”, është një eksplorim i frikës së brendshme përmes një udhëtimi psikedelik
ndërsa në “Deadman’s Reach”, shfaqet udhëtimi i një burri ne një shkretëtirë pas një dashurie të
humbur.

Nga programi “WTF OFF” do të shfaqen gjithsej 12 filma përfshirë “Little Donnie” apo kukulla e
animuar Donald Trump që terrorizon vendin, “Corn Man” një njeri misri që lufton me rosa, dhe
“Satellite Jockey – Paix Sociale”, që e paraqet presidentin francez Emmanuel Macron si një valltar
diskoje, vampir-bankier dhe si një ekstremist i skijimit në ujë.

Këto janë vetëm disa nga shumë udhëtimet në tema që kanë në qendër shumë pikëpyetje të realitetit tonë.

Peja do të jetë nikoqiri juaj nga 14 deri më 20 korrik./ KultPlus.com

Lakmi, Pafund Çmendi, Boshllëk: DokuFest shpalos temën e edicionit 24

Posted on by Kult Plus

Lakmi, Pafund Çmendi, Boshllëk, një deklarim i gjendjes shpirtërore dhe politike përmes të cilës edicioni i sivjetmë i festivalit DokuFest reflekton klimën e kohës sonë të dominuar nga lufta të vazhdueshme, apatia dhe boshllëku emocional.

Kjo temë nuk është koncept, por një tog fjalësh që pasqyrojnë pafuqinë tonë për të reaguar ndaj padrejtësive dhe për të ruajtur shpresën në një botë të mpirë nga dhuna dhe konsumimi vizual i saj.

Përmes filmave, diskutimeve dhe muzikës, DokuFest 2025 vjen si një protestë e vetëdijshme ndaj harresës, si një thirrje për të mos u shkëputur nga realiteti dhe për t’iu rikthyer gjuhës dhe fjalëve, rëndësisë së të dëgjuarit dhe të treguarit të këtij momenti në historinë tonë të përbashkët. 

 Deklarata e plotë e drejtorit artistik, Veton Nurkollari

Lakmi Pafund Çmendi Boshllëk

Programimin e këtij edicioni e patëm nisë me dy lufta në zhvillim. Kur mbërritëm në fazën e
fundit, shpërtheu e treta, katastrofike në përmasa. Lufta sot nuk është më episodike. Është bërë
e përhershme. Klimë e kohës tonë, e ushqyer nga lakmia dhe e strukur në një gjuhë që përpiqet
ta justifikojë të pajustifikueshmen.

Titulli që e kemi zgjedhë nuk është tematik. Është konstatues. Lakmi Pafund Çmendi Boshllëk
nuk është koncept. Është gjendje. Pasqyrim i vështirësisë për të menduar qartë përballë
fatkeqësive të pafundme. Është dëshmi e paaftësisë tonë për të reaguar në mënyrë
proporcionale ndaj gjithë kësaj llahtarie.

Si festival filmi nga Kosova, i një shoqërie dhe konteksti të pasluftës, ne nuk mund të jemi
dëshmitarë neutralë ndaj asaj që po ndodhë në botë. Ne vet kemi jetuar mes tmerrit. Ja njohim
fort mirë gjuhën. Lufta që po shohim sot nuk është e re. Por ajo që është e re është sa shpesh
po e hasim dhe sa shpesh po e shohim, dhe sa pak rëndësi po ka kjo gjë. Po kalojmë nëpër të
me agoni përmes scrolls nëpër telefonat tanë mobil. Po e thithim padrejtësinë. Po jetojmë
përmes kësaj plogështie të vazhdueshme.

Në Hold Everything Dear, John Berger shkruan:
“Turpi, ashtu si po e kuptoj unë, është një ndjenjë specifike që… e gërryen aftësinë për me
shpresu.”

Kjo është atmosfera në të cilën po punojmë. Me shpresë të gërryer. Me paralizë në të folur.
Asnjëherë më parë nuk kemi hezitu kaq shumë për ta shpallë një temë. Jo sepse na mungon
vizioni, por sepse kemi dyshimet tona në vetë vizionin. Cili është roli i artit, i kinemasë, i
dokumentimi dhe diskutimeve? Nuk e bëjmë këtë pyetje retorikisht, por si kërkesë. Ia
parashtrojmë vetes.

Programi i këtij viti është përpjekje për t’u përgjigjë, për t’i rezistu mpirjes, për ta shpëtuar gjuhën
nga manipulimi. Për të këmbëngulur se akti i të treguarit, të dëgjuarit dhe të qenit bashkë
vazhdon të ketë shumë rëndësi.

Sivjet, filmat, bisedat dhe muzikën i prezantojmë si protestë, si thirrje. Kundër boshllëkut.
Kundër dëshirës për t’u shkëputur nga realiteti. Kundër përsëritjes së vazhdueshme të aktit të
harresës./ KultPlus.com

NOW IS NOT NOW – Nga Muri i Prishtinës në Alleen e Berlinit

Posted on by Kult Plus

NOW IS NOT NOW është një vepër që fton për reflektim mbi natyrën e kohës, kujtesës dhe perceptimit. Fillimisht e prezantuar si një veprim efemere në hapësirën e Qendrës Barabar në Prishtinë, gjatë ekspozitës “I NOW” të kuruar nga Prof. Arta Agani. Ne vepren NOW IS NOT NOW u përdor gjuha e te përkohshmës – letër ngjitëse (ne murë) me jetë të kufizuar – për të adresuar pikërisht atë çfarë është rrëshqitëse dhe e paqëndrueshme: Tani.

Me këtë gjest, Globalodromia FILOART ndërton një tension të heshtur ndërmjet çastit të tanishëm dhe perceptimit të tij – një pyetje që mbetet thellësisht filozofike dhe ekzistenciale.

Kur vepra zhvendoset në një hapësirë publike siç është Frankfurter Allee në Berlin – një rrugë me ngarkesë historike dhe vizuale – ajo përfiton një tjetër shtresë përjetimi. Tani shfaqet si një instalacion ndriçues me shkronja të kuqe – ngjyrë që tërheq vëmendjen dhe mbart tension estetik – duke krijuar një kontrast midis dritës, hapësirës dhe përmbajtjes. Por kur lexuesi-sja ndalet dhe dekodon mesazhin NOW IS NOT NOW, ndjenja e parë e qartësisë transformohet në një shqetësim të brendshëm.

Në traditën e veprës ikonike HOW LONG IS NOW (mbi murin e famshëm të Kunsthaus Tacheles në Berlin 2006-2019), NOW IS NOT NOW ndërton një dialog të heshtur por të fuqishëm. Ajo e zëvendëson pyetjen me një përgjigje që, në vend të sqarojë, e komplikon më tej natyrën e përjetimit kohor.

Nga një këndvështrim bashkëkohor, kjo vepër mund të konsiderohet si një shembull i artit publik që synon të hap një mundësi reflektimi dhe ndërveprimi me ndjenjat dhe mendimet që ngjall në kalimtarin-en e rastësishëm. Një akt poetik që shndërrohet në ndërhyrje filozofike urbane, duke sfiduar jo vetëm vështrimin, por edhe vetë ndjesinë tonë për të tashmen.

Inaugurimi i vepres NOW IS NOT NOW:

E Enjte 17.07. 2025,  në orën 19:00

Bürgerhaus

Frankfurter Allee 40

10247 Berlin

Veprat në hapësira publike të grupit Globalodromia FILOART gjenden në Prishtinë dhe Prizren. “HOW LONG IS NOW” është e vendosur në Sheshin Zahir Pajaziti në Prishtinë, „O“ ne Galerin Kombetare te Kosoves ndërsa “WHERE IS I” gjendet në rrugën Adem Jashari në Prizren – jane keto ndërhyrje që vazhdojnë të eksplorojnë temën e kohës dhe vetëdijes në kontekste të ndryshme urbane dhe përjetuese./ KultPlus.com

Për herë të parë në 900 vjet! Tapeti i Bayeux do rikthehet në Britaninë e Madhe si ‘hua’ nga Franca

Posted on by Kult Plus

Vepra e qëndisur e artit mesjetar, e njohur si Tapiceria e Bayeuxsë – një kryevepër që paraqet Pushtimin Norman të Anglisë në vitin 1066 – do të rikthehet në Britani për herë të parë pas shekujsh, sipas Muzeut Britanik, ku do të ekspozohet në Londër duke filluar nga viti i ardhshëm

Huazimi, i cili u shpall të martën si pjesë e vizitës shtetërore të Presidentit francez, Emmanuel Macron, shënon herën e parë që vepra do të jetë në Britani që nga krijimi i saj, më shumë se 900 vjet më parë.

Tapeti i Bayeux është një vepër e rrallë qëndisjeje e shekullit XI, rreth 70 metra e gjatë, që rrëfen ngjarjet që çuan në pushtimin e Anglisë nga normandët në vitin 1066 – përfshirë Betejën e

Hastings-it dhe ngjitjen në pushtet të Ëilliam Pushtuesit.

Ajo konsiderohet një nga burimet vizuale më të rëndësishme të periudhës mesjetare.

Vepra do të ekspozohet në Muzeun Britanik në vitin 2026 dhe pritet të qëndrojë atje për rreth një vit.

Autoritetet britanike e kanë përshëndetur huazimin si një simbol të fortë të historisë së përbashkët dhe të bashkëpunimit kulturor me Francën.

Ndërkohë, Muzeu i Bayeux në Francë do të mbyllet për restaurim në fund të gushtit dhe planifikon të rihapet në vitin 2027, në kuadër të 1000-vjetorit të lindjes së Williamit, mbretit të parë norman të Anglisë, që e pushtoi vendin pas fitores në Hastings.

Paralelisht, drejtuesit e Muzeut Britanik po zhvillojnë bisedime me qeverinë greke për huazimin e përkohshëm të disa skulpturave nga Parthenoni, si pjesë e një marrëveshjeje të re për shkëmbimin e artefakteve historike./oranews/ KultPlus.com

Kosova nikoqire e Kampionatit Evropian të Esports, Ministri Çeku: Kosova e gatshme për organizime të mëdha ndërkombëtare

Posted on by Kult Plus

 Këtë vit Kosova është nikoqire e Kampionatit Evropian të Esports, një prej ngjarjeve më të mëdha të lojërave elektronike.

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku ka bërë të ditur se 35 ekipe nga 24 shtete janë duke marrë pjesë në këtë organizim të veçantë të lojërave elektronike.

“Komuniteti ynë i Esports ka bërë rrugë të gjatë drejt një organizimi kaq të veçantë. Jemi krenarë që si Ministri kemi qenë gjithmonë pranë tyre, me mbështetje konkrete, besim dhe hapësirë për zhvillim.

Kjo ngjarje është një tjetër dëshmi se Kosova, edhe pse vend i vogël, është e gatshme për organizime të mëdha ndërkombëtare, dhe se rinia jonë është forca që po e çon vendin përpara”, thuhet në shkrimin e Ministrit Çeku./ KultPlus.com

Nga jeta, vepra dhe budallallëqet e një gjeniu, Jean de La Fontaine, poetit dhe fabulistit të shquar francez

Posted on by Kult Plus

Nga Albert Vataj

Jean de La Fontaine u lind më 8 korrik 1621 në Château-Thierry dhe u nda nga jeta më 13 prill 1695 në Paris. Ai qëndron si një nga emrat më të shquar të letërsisë franceze, një prej fabulistëve më të mëdhenj të të gjitha kohërave dhe pa dyshim një nga poetët më të dashur dhe të lexuar të shekullit të XVII-të. Veprimtaria e tij letrare, e përqendruar sidomos në “Fabulat”, shënoi jo vetëm një kulm artistik për këtë zhanër klasik, por edhe një themel i qëndrueshëm mbi të cilin u ndërtuan veprat e fabulistëve të mëvonshëm në të gjithë Evropën. Këto krijime, të përkthyera, të ripërpunuara dhe të interpretuara në gjuhë të ndryshme, përfshirë dialektet rajonale të Francës, vijojnë të jetojnë si thesar i mendimit universal dhe mençurisë popullore.

Pavarësisht një fillimi të ngadaltë në skenën letrare dhe njëfarë hezitimi nga oborri mbretëror, La Fontaine përfundimisht u pranua në Akademinë Franceze në vitin 1684, një nder që përfaqësonte njohjen më të lartë të kohës për kontributin në letërsi. Prej asaj kohe e deri më sot, emri dhe figura e tij nuk janë zbehur kurrë në kujtesën kulturore të Francës. Statujat, medaljet, monedhat dhe pullat postare që i janë kushtuar, dëshmojnë për këtë nderim të pashuar dhe për vendin e veçantë që ai zë në ndërgjegjen estetike dhe qytetare franceze.

Personazhi i La Fontenit është përthithur në një lloj legjende, siç ndodh shpesh me figurat që sfidojnë format konvencionale të jetës. Ai është paraqitur nga bashkëkohësit si një shpirt i lirë, i pakujdesshëm për çështje praktike, i përhumbur në botën e ideve dhe fabulave të tij, shpeshherë deri në shkallën e harresës apo ekscentrizmit. Gédéon Tallemant des Réaux, i pari që nisi të dokumentonte këtë tipar të tij, rrëfen për një La Fontaine që i thotë të birit: “Ah, po, më duket se të kam parë diku!”, apo për ngulmimin për të sfiduar në duel një burrë që ai e dyshonte se kishte admirim për gruan e tij, vetëm për t’i kërkuar më pas të vazhdonte ta vizitonte shtëpinë si më parë.

Anekdotat e shumta, si ajo e shfaqjes në publik me çorape të palidhura apo me veshje të çrregullta, e rrethojnë figurën e tij me një aureolë çuditshmërie, që në vetvete kontraston me qartësinë therëse dhe ironinë e hollë të fabulave të tij. Ai ishte një njeri që përkonte më shumë me thelbin e artit sesa me skemat e jetës së përditshme, një prani delikate e heshtur në shoqëri, por një zë i fuqishëm në letërsi.

Jean de La Fontaine nuk ishte thjesht fabulist. Ai ishte një vëzhgues i thellë i natyrës njerëzore, që përmes gjuhës së kafshëve dhe alegorisë satirike, foli për veset, padrejtësitë dhe marrëzinë njerëzore me një mençuri që i mbijetoi kohës. Në fjalët e tij gjejmë shpesh atë që Voltaire më vonë do ta quante “arti për të thënë të vërtetën me elegancë”.

ANEKTODAT

Vizitë në shtëpinë e mikut të vdekur
* La Fonteni si njeri i hutuar që ishte, tetë ditë pasi varrosi një mik vajti tek shtëpia e tij për darkë siç bënte shpesh herë.
– Por, – u përgjigj i hutuar kamarieri kur ai pyeti për shokun e tij, – zotnia im dhe miku juaj shkoi në varreza tetë ditë më parë.
-Nuk e dini?
– Ah, po nuk ma mori mendja se ai do të rrinte kaq gjatë.

Debati me të birin
* La Fonteni ishte njëherë në shtëpinë e Dupinit, doktor i shkencave në Sorbonë, bashkë me të birin e vet. Ky në fjalë e sipër bëri disa vërejtje për të atin. Kur djali u largua, La Fonteni, që e kishte përshëndetur me respekt të madh, u drejtua nga i zoti i shtëpisë dhe e pyeti se kush ishte ai djalë që iku. Tjetri e shikoi i habitur dhe thirri:
– Si, po a nuk ishte yt bir ai?
– Po, po – u përgjigj La Fonteni, – tashmë po më duket se e kam parë
edhe herë të tjera atë njeri dhe pamja e tij nuk m’u duk e re.

Bullallëqet e komedianit
Kur La Fonteni u sëmur rëndë, prifti i rrinte shumë rreth e qark për t’i bërë shërbimet e shëlbimit të shenjtë. Infermierja që i shërbente të sëmurit i tha priftit:
O atë! Lëreni të qetë e mos e mundoni shumë, se ai në jetë bëri më shumë budallallëqe se mëkate, dhe Zoti nuk do të ketë kurrë guximin që ta dënojë.

Epitafi për varrin e tij
* La Fonteni e kishte bërë vetë epitafin ku thuhej: “Këtu shtrihet ai që iku ashtu sikurse kishte ardhur. Hëngri trashëgiminë dhe kapiti duke besuar se pasuritë janë gjëra fare të panevojshme. Kur arriti të gjente kohë të mirë, atë e ndau në dy pjesë, njërën e përdori për të jetuar dhe tjetrën për të mos bërë asgjë”./ KultPlus.com

COD, 10 vjet nga hapja e Këshillit të Ministrave për artin dhe publikun

Posted on by Kult Plus

Qendra për Hapje dhe Dialog (COD) kremtoi 10-vjetorin e krijimit.

“Në këtë përvjetor të veçantë, u rikthyem te rrënjët për të reflektuar mbi një dekadë pune, krijimtarie dhe bashkëpunimi”, shkroi drejtoresha e COD-it, Jetona Koçibelli, në profilin online të kësaj qendre.

COD-i lindi 10 vjet më parë, në 8 korrik 2015, si një nismë vizionare për të hapur godinën e Këshillit të Ministrave për publikun.

Prej vitit 2015, COD është kthyer në një model të veçantë të ndërthurjes së politikës me artin, kulturën dhe dialogun, duke mirëpritur mijëra vizitorë, figura publike, artistë e krijues nga mbarë bota. Gjatë kësaj dekade, COD ka qenë një tribunë e hapur për ide të reja, ekspozita, diskutime publike dhe promovime që nxisin frymën e gjithëpërfshirjes dhe transparencës.

Në një atmosferë të ngrohtë dhe miqësore, bashkëpunëtorë të COD-it ndër vite u mblodhën në mjediset e Këshillit të Ministrave për të ndarë kujtime, ide dhe mesazhe frymëzimi për të ardhmen e kësaj qendre jo vetëm si një hapësirë, por si një vizion i përbashkët për dialog dhe zhvillim kulturor./atsh/ KultPlus.com

Presidentja Osmani në Washington: Kosova është e gatshme ta avancojë bashkëpunimin me ShBA-në

Posted on by Kult Plus

Presidentja Vjosa Osmani është duke qëndruar për vizitë zyrtare në Washington të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Në një postim në Facebook, ajo ka deklaruar se është takuar me Ndihmës Sekretarin e Shtetit në detyrë, Brendan Hanrahan, në Departamentin e Shtetit.

Osmani shtoi se me Hanrahan ritheksuan përkushtimin për thellimin e partneritetit strategjik midis Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara.

“Kosova është e gatshme ta avancojë bashkëpunimin me SHBA-të në fusha kyçe si mbrojtja, ekonomia, si dhe investimet strategjike me interes të ndërsjellë”.

“Qëndrojmë krah për krah me SHBA-të në vlera, në vizion dhe në veprim”, u shpreh Osmani.

ECMWF: Evropa Perëndimore përjetoi qershorin më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë

Posted on by Kult Plus

Evropa Perëndimore pa qershorin e saj më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë, ndërsa dy valë masive të nxehtësisë përfshiu kontinentin, deklaroi Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike Koperniku i BE-së.

Temperaturat mesatare arritën në 20,49 gradë Celsius, mbi rekordin e mëparshëm prej 20,43 gradësh në vitin 2003.

“Qershori 2025 pa një valë të jashtëzakonshme të nxehtësisë që ndikoi në pjesë të mëdha të Evropës Perëndimore, me pjesën më të madhe të rajonit që përjetoi stres shumë të fortë të nxehtësisë”, theksoi Samantha Burgess nga Qendra Evropiane për Parashikime të Motit me Afat Mesëm (ECMWF), e cila drejton shërbimin e BE-së.

“Kjo valë e nxehtësisë u bë më intensive nga temperaturat rekord të sipërfaqes së detit në Mesdheun perëndimor. Në një botë që po ngrohet, valët e nxehtësisë ka të ngjarë të bëhen më të shpeshta, më intensive dhe të ndikojnë më shumë njerëz në të gjithë Evropën”, shtoi ajo.

Globalisht, muaji ishte qershori i tretë më i ngrohtë i regjistruar ndonjëherë, pas viteve 2023 dhe 2024, me temperatura mesatare të ajrit në sipërfaqe prej 16.46 gradësh.

Raporti zbuloi se temperaturat e ajrit në qershor 2025 ishin mbi mesataren në pjesë të mëdha të Evropës perëndimore dhe qendrore.

Dy valë të forta të nxehtësisë goditën pjesë të mëdha të Evropës perëndimore dhe jugore në mesin e qershorit dhe në fund të muajit.

Një valë e jashtëzakonshme e nxehtësisë detare u zhvillua në Mesdheun perëndimor, duke çuar në temperaturën mesatare ditore të sipërfaqes së detit më të lartë të matur ndonjëherë në rajon, me 27 gradë Celsius./ atsh/ KultPlus.com

Këngët që bënë epokë, hitet më të mëdha të viteve ‘60

Posted on by Kult Plus

Muzika e viteve ’60 mbetet një gur themeli i kulturës moderne një periudhë që solli revolucion në zhanre të ndryshme dhe ndikoi thellësisht në shoqëri.

Nga rock-u rebel i The Beatles dhe The Rolling Stones, te tingujt shpirtërorë të Aretha Franklin dhe Marvin Gaye, kjo dekadë mbushi botën me himne që sot janë pjesë e historisë.

Sot, më shumë se 60 vjet më vonë, këto këngë vazhdojnë të dëgjohen, të analizohen dhe të frymëzojnë brezat e rinj. Vitet ’60 nuk janë thjesht një dekadë e kaluar ato janë një epokë që jeton përmes tingullit të saj të pavdekshëm.

Marvin Gaye – ‘I Heard It Through the Grapevine’ – I publikuar fillimisht nga “Gladys Knight and the Pips” në vitin 1967, versioni i Marvin Gaye doli një vit më vonë dhe qëndroi në krye të listës së këngëve pop të Billboard për shtatë javë.

The Mamas & the Papas – ‘California Dreamin’ – E publikuar në vitin 1965, kënga u bë shenja kryesore për Kaliforninë dhe lëvizjen kundër kulturore të asaj kohe. U fut në Sallën e Famës së Grammy në vitin 2001.

James Brown & the Famous Flames – ‘It’s a Man’s Man’s Man’s World’ – Një klasik i muzikës soul, kjo melodi e fuqishme u shkrua nga James Brown dhe Betty Jean Newsome dhe u publikua në vitin 1966. Ajo arriti vendin e parë në listën R&B të Billboard dhe vendin e tetë në Billboard Hot 100.

Aretha Franklin – ‘Think’ – Aretha Franklin solli muzikën funk me këngën e vitit 1968. Kënga u bë hiti i saj i shtatë në 10 vendet e para në SHBA, duke arritur vendin e 7-të në Billboard Hot 100.

Louis Armstrong – ‘What a Wonderful World’ – E publikuar në vitin 1967 si këngë e vetme, ajo kryesoi listat në Mbretërinë e Bashkuar, por pati një performancë të dobët në SHBA, pasi presidentit të shtëpisë diskografike nuk i pëlqeu kënga dhe refuzoi ta promovonte atë.

Led Zeppelin – ‘Dazed and Confused’ – E shkruar fillimisht nga kantautori amerikan Jake Holmes në vitin 1967, Led Zeppelin i dha këngës një version të ri në albumin e tyre debutues të vitit 1969. Kënga u bë një nga hitet e tyre më të mëdha.

Ike & Tina Turner – ‘River Deep – Mountain High’ – Hiti i vitit 1966 ‘River Deep – Mountain High’ konsiderohet si një nga këngët më të mëdha të të gjitha kohërave. U fut në Sallën e Famës së Grammy në vitin 1999.

Elvis Presley – ‘Suspicious Minds’ – E përfshirë në albumin e tij “68 Comeback Special”, kënga “Suspicious Minds” ishte një nga këngët që ringjalli suksesin e Presley-t në top lista, duke e bërë atë një nga këngët e tij më të paharrueshme.

Creedence Clearwater Revival – ‘Fortunate Son’ – E publikuar në vitin 1969, kënga u bë shpejt një himn i lëvizjes kundër luftës dhe një simbol i kundër kulturës që kundërshtonte përfshirjen e SHBA-së në Luftën e Vietnamit.

Jimi Hendrix – ‘Manic Depression’ – E shkruar dhe e regjistruar nga Jimi Hendrix në vitin 1967, ‘Manic Depression’ shfaq në mënyrë të përkryer teknikat unike të kitarës dhe melodinë të Hendrix./rtsh/ KultPlus.com