Promovohet libri me fjalime të presidentit Rugova “Liria si imanencë njerëzore”

Ditën e sotme, në Ditën e Presidentit, është promovuar libri “Liria si imanencë njerëzore” e autorit Munish Hysenit, në të cilin janë përmbledhur fjalime të ish-presidentit Ibrahim Rugova gjatë viteve 1976-2005.

Në promovim ku të pranishëm ishin edhe familja Rugova, ka marrë pjesë presidentja Vjosa Osmani

Gjatë fjalimit, presidentja Osmani tha se presidenti Rugova ishte dhe do të mbetet udhërrëfyesi dhe ndërtuesi i aleancave strategjike të Kosovës me perëndimin dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

“Ora 12 në Shtëpinë e Pavarësisë, apo në shtëpinë e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës, si njihej paralufte, është një kujtesë historike për të gjithë ne, sepse po në këtë orë, çdo të premte, arkitekti i pavarësisë së Kosovës, presidenti historik, apo si njihej, Dr. Ibrahim Rugova, me konferencat e tij të përjavshme për shtyp, sensibilizoi për vite me radhë opinionin ndërkombëtar, për ngjarjet ne Kosovë”, tha Osmani.

Osmani përkujtoi se 24 maji u lidhet me ditën kur Ibrahim Rugova u zgjodh president i Republikës së Kosovës, më 24 maj të vitit 1992, në zgjedhjet e para demokratike të mbajtura nën okupim.

“Presidenti Rugova ishte dhe mbetet udhërrëfyesi ynë, ora e mirë e Kosovës dhe ndërtuesi i aleancave tona strategjike me perëndimin e në veçanti me aleatin kryesor dhe të pazëvendësueshëm SHBA-në”, tha tutje Osmani./KultPlus.com

32 vite nga zgjedhjet e para kur Ibrahim Rugova u votua për president

24 maji i vitit 1992 është një datë e shënuar në historinë e lëvizjes politike dhe të rezistencës së Kosovës drejt pavarësisë së saj. Atë ditë janë organizuar zgjedhjet e para parlamentare dhe presidenciale. Zgjedhjet u organizuan duke u mbështetur në Kushtetutën e Republikës së Kosovës të miratuar me 7 Shtator 1990 dhe në Ligjin mbi Zgjedhjet Parlamentare dhe Presidenciale në Republikën e Kosovës.

Zgjedhjet i përcollën vëzhgues të huaj nga SHBA-të, Anglia, Gjermania, Franca, Danimarka, Norvegjia.  Këto zgjedhje, përkundër gjithë pengesave nga pushteti serb, ishin mbuluar shumë mirë nga mediat. Zgjedhjet i kanë përcjellë 82 ekipe, apo gazetarë nga vende të ndryshme. Në këto zgjedhje me votë plebishitare për President të Republikës së Kosovës ishte zgjedhur Ibrahim Rugova.

Ibrahim Rugova u zgjodh katër herë President i Kosovës: dy herë me votë të drejtpërdrejtë popullore (1992, 1998), dy herë në Kuvend (2002, 2004). Më 24 maj 2004, kur 24 maji u shpall Dita e Presidentit, duke njohur rëndësinë e zgjedhjeve të 24 majit të vitit 1992, kur për herë të parë Presidenti i Kosovës u zgjodh me votë të drejtpërdrejtë, Presidenti Rugova ka thënë: Këto zgjedhje janë përkrahur nga i gjithë populli i Kosovës, me përkrahje të gjerë e masive.

Po ashtu në formë demokratike qytetarët shprehën vullnetin e tyre politik për Presidentin dhe për Kuvendin e Republikës së Kosovës.

Këto zgjedhje kanë hyrë në analet e historisë më të re të Kosovës si ditë e rëndësishme dhe e shënuar, ndërsa janë regjistruar në të gjitha dokumentet e rëndësishme ndërkombëtare dhe në publikimet e ndryshme enciklopedike për funksionimin e shoqërisë dhe të shtetit të Kosovës. / KultPlus.com

“Miti i Letos”, shfaqja që hapi Javën Kulturore Greke

Java Kulturore Greke nisi me një performancë artistike kontemporane që do të ngelet gjatë në kujtesën e publikut pjesëmarrës.

Artisti protagonist Yannis Adoniou dhe KUNST STOFF i mbërthyen ndjekësit e shfaqjes me tërësinë e lëvizjeve dhe tingujve muzikorë të Nikos Giannios.

Java Greke u hap me shfaqjen bazuar mbi mitin e Letos, gruaja e Zeusit dhe nëna e Apollonit e Artemisës, simboli i urtësisë e modestisë.

Në faqen online të Javëve Kulturore Ndërkombëtare shkruhet se, miti i Letos zbriti në Amfiteatrin e Liqenit për të treguar rrugëtimin e tij duke trajtuar tema themelore dhe të qenësishme dhe se kjo shfaqje është vetëm magjia e fillimit që pritet të sjellë Java Greke.

Ashtu si edhe më parë, aktivitetet kulturore të JKN nuk do të kufizohen me Tiranën, por do të organizohen edhe në qytete të tjera të vendit./atsh/KultPlus.com

Mbrëmë u shfaq “Here, Kitty Kitty” në kuadër të PITF, sonte do të shfaqet “Embers”

Në Teatrin AAB “Faruk Begolli”, në kuadër të PITF është prezantuar shfaqja “Here, Kitty Kitty” nga Maqedonia e Veriut me regji të Filip Petkovski.

Kjo shfaqje që kishte një dinamikë të madhe të aktorëve në skenë ka sjell emocion te audienca, të cilët me tekst minimalist por me shumë skena vallëzimi kanë sjell një qasje më ndryshe për audiencën e këtij festivali.

Ndërkohë, sonte do të prezantohet trupa e Kroacisë,  të cilët do të prezantohen me shfaqjen  “Embers” me aktorët: Sinisa Popovic, Goran Grgic dhe Iva Mihalic. / KultPlus.com

Rama: Copëz parajse në Liqenin e Komanit

Liqeni i Komanit është shndërruar në një prej destinacioneve më të pëlqyera nga turistët vendas dhe të huaj.

Kryeministri Edi Rama ndau mëngjesin e sotëm pamje mahnitëse nga ky liqeni, teksa e cilësoi si një copëz parajse.

Veriu i Shqipërisë prej vitesh po ngjall interes të madh tek turistët e huaj dhe vendas. Dhe dalëngadalë, ky liqen po zë vendin në listat kryesore për t’u eksploruar dhe vizituar.

Liqeni i Komanit është një rezervuar në lumin Drin, që ushqehet nga lumenjtë Shala dhe Valbona. Shtrihet në një sipërfaqe prej 34 kilometrash, nga fshati Koman gjatë gjithë rrugës deri në fshatin Fierzë. Ky liqen është shtëpia e 13 specieve të ndryshme të peshkut dhe amfibëve.

Liqeni i Komanit shtrihet mes maleve të qarkut të Shkodrës dhe Kukësit. Është e pabesueshme që një vend kaq i bukur është rezultat i një rezervuari të ndërtuar në 1978 pranë fshatit Koman.

Udhëtimi përgjatë liqenit nga Komani deri në Fierzë zgjat më pak se tri orë dhe konsiderohet si një nga përvojat më unike të udhëtimeve në Shqipëri. Udhëtimi me kanoe ofron panoramën më të mrekullueshme të kësaj natyre të paprekur që rrethon liqenin./atsh/KultPlus.com

Shkrimtarë nga vendi dhe bota në “Netët Korçare të Poezisë”

Shkrimtarë nga vendi dhe bota në datë 24 maj, janë të mikpritur në Tiranë, nën Kujdesin e Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve, ku edhe do të kenë përveç një tryeze letrare për fuqizimin e dialogut po ashtu edhe lexime në mjediset e Muzeut dhe ambientet e Selisë.

Dy qendrat shqiptare PEN Shqipëria dhe Kosova do të mbajnë ceremoninë e Çmimeve PEN për letërsinë, si edhe do të nderojnë institucione dhe personalitete me Çertfikata të Mirënjohjes.

Me Çertifikatën  mirënjohjes PEN do të nderohet Haxhi Dede Edmond Brahimaj, për kontributet në promovimin e dialogut, si edhe të mbështetjes që i ka dhënë kulturës shqiptare në Shqipëri, rajon dhe në botë.

Çertfikata mirënjohjes PEN për promovimin e trashëgimisë letrare, gjuhësore për ndërtimin e urave të bashkëpunimit me vendin dhe botën por edhe për veprimtari të spikatura, do i jepet Muzeut Shtëpia Studio KADARE.

Laureat i Çmimit PEN  në prozë për vitin 2024 është Ahmet Prençi me romanin ” Brenga e Prokurorit”

Laureat i Çmimit PEN në poezi për vitin 2024 është Milazim Krasniqi.

Gjatë datave  25-26 maj, Biblioteka Publike “Thimi Mitko” me mbështetjen e Bashkisë së Korçës dhe në bashkëpunim me PEN Albania do të mikpresë  poetët shkrimtarët,  gazetarët dhe studiuesit, pjesëmarrës të Festivalit Ndërkombëtar të Autorëve “Netët e Poezisë Korçare” në edicionin e 28-të të saj, në qytetin e Korçës.

Autorët nga  Shqipëria, Kosova, Rumania, Italia, Zvicra,Sllovenia, Turqia,  Greqia, Franca, Irlanda e Maroku do të jenë në një program të organizuar për lexuesit dhe publikun shqiptar.

Besnik Mustafaj, Sadik Bejko, Aleksandër Çipa, Ahmet Prençi, Sali Bashota, Barbara Pogacnik, Marjana Gorczyca, Rafawl Newman, Flamur Shala, Liridon Mulaj e shumë autorë të tjerë do të jenë pjesë e festivalit  dhe një agjende takimesh publike. Korça është qytet  identifikues për kulturën, traditën, artin dhe poezinë lirike shqipe.

Qendrat PEN , në më 25 maj gjatë ceremonisë zyrtare të hapjes solemne të  festivalit do i ndajnë Zamira Kita, Çertifikatën  e mirënjohjes për kontributin dhe punën e saj lidhur me artin, kulturën,  dhe veçanërisht  për promovimin e letërsisë shqipe përmes mjeshtërisë së teatrit.

Pema simbolike e  poezisë këtë vit do të mbillet nga Prof. Dr. Sali Bashota,  laureat i vitit 2024,  në “Lëndinën e Poetëve” në bashtën “Vangjush Mio”, më 26 maj, në prezencën e autoriteteve lokale dhe mediave.

Në përmbylljen e natës finale do të ndahen Çmimet tradicionale të Netëve Korçare të Poezisë.

Këtë vit festivali u frymëzua nga nga vargjet e Asdrenit – Një Diell i Ri!  

Ndërkaq risi  është edhe  botimi antologjik  shqip – anglisht i të gjithë autorëve pjesëmarrës në Festivalin Ndërkombëtar të autorëve.

Netët Korçare të Poezisë.

Më datën 27 maj, autorët nga vendi dhe bota do të jenë të mikpritur nga Bashkia Devoll, ku do të kenë një agjendë veprimtarish me lexime dedikuar Dritëro Agollit. Po ashtu do të kenë mundësinë të njihen me trashëgiminë dhe pasuritë natyrore të Devollit.

Ashtu siç edhe është në traditën e PEN – Bashkia Devoll do të ketë Çertifikatën e mirënjohjes PEN ,  për mbështetjen  që autoritet e pushtetit lokal i japin promovimit të kulturës dhe letërsisë në veçanti.

Në të gjithë këtë veprimtari të festivalit Kryetarja e PEN për Shqipërinë , znj. Entela Kasi, dhe Kryetari i PEN Kosovës, z. Binak Kelmendi , do të jenë të pranishëm.

Të ftuarit nga vendi dhe bota janë Akomoduar në NanoBiofood Resort, në Komunën Petrelë, në kuadër të promovimit të turizmit dhe traditës në Shqipëri./ KultPlus.com

Forum shkencor mbi zonën Kurbnesh-Kukës-Prizren, zonë me rrezik sizmik potencial

U mbajt në Mitrovicë, forumi shkencor “Studimi gjeologo-sizmik i zonave së thyerjeve tektonike tërthore Kurbnesh-Kukës-Prizren dhe Shkodër-Pejë, si dhe vlerësime të rrezikut sizmik”.

Veprimtaria është koordinuar nga njësia e gjeoshkencave dhe gjeoinxhinierive pranë Akademisë së Shkencave. Organizimi i kësaj veprimtarie u bë i mundur nën kujdesin e kryetarit të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë akad. Skënder Gjinushi dhe kryetarit të Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës akad. Mehmet Kraja.

Kjo njësi ka sot në përbërje 11 grupe kërkimore shkencore me 80 bashkëpunëtorë të shtrira në Shqipëri dhe Kosovë. Deri më sot njësia e gjeoshkencave dhe gjeoinxhinierive ka nxitur dhe koordinuar shumë aktivitete shkencore dhe projekte shkencore të përbashkëta Shqipëri-Kosovë të realizuara në një periudhë të shkurtër, por mjaft intensive.

Qëllimi i këtij forumi që u mbajt në Mitrovicë është studimi i thyerjes tektonike aktive Kurbnesh-Kukës-Prizren, që paraqitet si një zonë me rrezik sizmik potencial për sa iu përket zonave urbane, infrastrukturës dhe veprave inxhinierike me karakter strategjik, që ndodhen të afërsi të saj. Kjo thyerje ndërkufitare, që shtrihet në të dyja shtetet tona, përfshirë territorin e Shqipërisë deri në atë të Kosovës ka gjeneruar një seri tërmetesh të madhësive të ndryshme.

Në aspektin teknik Forumi synon të vërë theksin tek rëndësia e veçantë e metodave gjeofizike dhe gjeologo-inxhinierike, së bashku me karakteristikat gjeologjike dhe gjeomorfologjike të nënshtresave lokale, për një studim të thelluar të aktivitetit të thyerjeve tektonike tërthore. Gjithashtu kërkoi forcimin e lidhjeve të bashkëpunimit midis akademikëve, profesorëve dhe shkencëtarëve nga Shqipëria dhe Kosova duke përmirësuar praktikat akademike në tematikat e gjeologjisë inxhinierike, sizmologjisë dhe gjeofizikës së aplikuar./atsh/KultPlus.com

Shkolla verore “Jam Shqiptar”, Hasani: Këtë verë me nxënësit e gjuhës shqipe në Itali

Shkolla verore “Jam Shqiptar” do të hapë së shpejti dyert e saj.

Lajmin e dha sot ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme, Igli Hasani, i cili u shpreh se “këtë verë do të mirëpresim nxënësit e gjuhës shqipe në Itali”.

“Ku tjetër më mirë se në atdheun tënd do të mund të praktikosh gjuhën amtare? Eja dhe ti këtë verë për një vizitë studimore në Shqipëri, ku do të mësosh akoma më shumë mbi historinë, artin, kulturën e traditën shqiptare, gjatë eksplorimit në natyrën piktoreske të atdheut tonë të bukur”, theksoi Hasani.

Të gjithë nxënësit e klasave shqipe në Itali, duhet të dërgojnë sa më parë aplikimin në adresën: [email protected]

Afati i fundit për aplikim është data 2 qershor 2024./atsh/KultPlus.com

Agim Vinca: Kolegji AAB dhe përvoja ime

(Një histori e parrëfyer)

Të nderuar miq dhe kolegë,

Zonja dhe zotërinj!

Ju përshëndes të gjithëve dhe ju falënderoj që keni gjetur kohë të vini të merrni pjesë në këtë takim!

Falënderoj në radhë të parë mikun tim Lulzim Tafa, Lulin e Madh, që është ideator i këtij eventi: shpalljen time “Professor Honoris Causa” i Kolegjit AAB, nder që nuk ma ka bërë as Fakulteti në të cilin kam punuar dyzet vjet, dyzet e më shumë, e ku kam dalë në pension dhe, ç’është më me rëndësi, ku kam investuar aq shumë!

Nuk thuhet më kot: I nderuari të nderon!

Falënderoj Rektorin për fjalën e tij dhe ish-studentin e mikun tim Bedri Zyberaj, prorektoren Venera për moderimin dhe aktorët për deklamimin e vargjeve të mia.

Lidhjet e mia me këtë institucion janë të hershme. Në njëfarë dore, madje, do të mund të thuhej se unë jam bashkëthemelues i tij. Mendoj se është rasti të thuhet diç për fillimet e këtij institucioni.

Ishte viti 2001-2002. Në Kosovën e posaçliruar kishte shumë entuziazëm e iniciativa. Dy djem të rinj, Ilir Tafa dhe Bekim Mula, kishin një zyrë në afërsi të Fakultetit Filologjik dhe një ide në kokë: të themelonin një institucion privat të arsimit të lartë, një kolegj, me një degë të vetme: Moderator-prezantues dhe zëdhënës. Realiteti i ri në Kosovë e shtronte si nevojë një profil të tillë kuadrosh dhe ata, Iliri dhe Bekimi, e kishin hetuar këtë me intuitë.

Kërkuan ndihmën time dhe unë, natyrisht, iu gjeta pranë. Sa më kujtohet, në këtë proces kanë qenë të përfshirë që në fillim edhe dy vetë dhe unë që s’dua t’i mbes borxh askujt, nuk mund të mos i përmend: Bashkim Ramadani dhe Mimoza Doko, por unë isha i vetmi me gradë shkencore e titull “Profesor” dhe me përvojë të gjatë pune në Universitet.

U shpall konkursi dhe u bë provimi pranues. Interesimi nuk mungoi. Filloi puna. E quajtën AAB, me këto tri germa që i ka edhe sot si emblemë. Nga kjo bërthamë lindi gjiganti që është sot.

Në fillim, një vit a dy kemi mbajtur mësim, në Qendrën e Studentëve, pastaj në një shtëpi private në rrugën që çon për në Matiçan, te shkolla “Iliria”, ku më vonë u vendos Kolegji “Pjetër Budi”.

Një nga ata që jepte mësim në AAB ishte edhe aktori i njohur Adem Mikullovci. Një ditë Ademi, me natyrën e tij të drejtpërdrejtë, më tha: “O Agim, mos po i mashtrojmë këta të rinj?”. “Jo, Adem, i thashë, nuk e besoj, sepse këta djem e kanë seriozisht, kurse ne e bëjmë punën tonë ndershmërisht”.

Ky është, pak a shumë, raporti im me institucionin që po më nderon sot me titullin: “Profesor Nderi”, Kolegjin AAB, që sot ka dhjetëra fakultete, qindra profesorë dhe mijëra studentë, ndërkohë që në institucionet shtetërore, arsimore, informative dhe kulturore të Kosovës (dhe jo vetëm) punojnë shumë ish-studentë që kanë studiuar në këtë institucion, disa nga të cilët janë personalitete në fusha të ndryshme.

Pa dashur të shkoj më thellë në histori, sepse koha për të cilën po flas tashmë mund të quhet lirisht histori, nuk mund të mos theksoj edhe diçka.

Për kolegjet private flitet gjithçka, mirë e keq (më shumë keq se mirë), por unë mund t’ju them një gjë: gjatë atyre gjashtë viteve që kam dhënë mësim në AAB (2002-2008), mua, që njihem si profesor “i rreptë”, askush nuk më ka thënë:

“Profesor, zbute kriteriumin ose kaloje këtë kandidat!”. Jo. Në asnjë afat dhe në asnjërën lëndë.

E kam ligjëruar dy lëndë: Kulturë gjuhësore, në vitin e parë të studimeve dhe Qytetërim shqiptar, në të tretin, sepse studentët e Komunikimit masiv, si u quajt më vonë dega fillestare e këtij Kolegji, kishin shumë nevojë për zotërimin solid të gjuhës shqipe, veçanërisht të gjuhës standarde dhe për njohjen e qytetërimit shqiptar nga lashtësia e deri më sot. Puna e parë ishte, sigurisht, hartimi i silabusit e literaturës, pastaj leksionet, puna me studentë, në formë debati e ushtrimesh dhe, në fund, provimi, me test. (Ende i ruaj të gjitha testet dhe leksionet në kompjuterin tim).

Kështu gjashtë vjet, derisa ky institucion krijoi fizionominë e vet dhe u bë tërheqës edhe për të tjerë. Kur AAB-ja u afirmua, unë u tërhoqa për t’u bërë vend të tjerëve, duke vazhduar punën në Fakultetin tim në UP, që nuk e kisha ndërprerë, natyrisht, për asnjë çast.

As më vonë nuk i kam ndërprerë kontaktet me Kolegjin AAB dhe drejtuesit e tij, të cilët kanë ditur gjithmonë t’i nderojnë personalitetet e shquara të kulturës kombëtare si Ismail Kadare, Rexhep Qosja e Adem Demaçi, por edhe të atyre nga rajoni, si poeti e intelektuali i madh malazias Jevrem Bërkoviqi dhe poeti e skenaristi i mirënjohur boshnjak Abdullah Sidrani; kam mbajtur fjalë rasti për “Bacën” dhe Profesor Qosjen dhe kam kryesuar Jurinë e Çmimit “Ali Podrimja” për Bërkoviqin, kurse jo më larg se dy muaj më parë, më 21 mars të këtij viti, kam qenë i ftuar nderi për Ditën e Poezisë, me ç’rast kam folur për poezinë si art dhe kam deklamuar vargje nga krijimtaria ime.

Gjatë gjithë karrierës sime jam përpjekur t’u jap studentëve dije, kulturë dhe etos, i bindur se dija, kultura dhe karakteri janë tri komponente të domosdoshme për formimin e personalitetit të njeriut, veçanërisht të të rinjve, pa harruar kurrsesi as ndjenjën e dashurisë për Lirinë e Atdheun, për Të vërtetën dhe Të drejtën, vlera për të cilat, siç thoshte Volteri, e vlen të sakrifikohet edhe jeta.

Kam kërkuar nga studentët, por edhe u kam ofruar atyre, pa u kursyer, në çdo kohë, duke e konsideruar punën time më shumë se profesion. Nuk po them mision, sepse nuk i dua fjalët e mëdha e patetike, që në kohën tonë, mjerisht, shumë herë shpërdorohen.

Jemi në vitin 2024; Kolegji AAB është shndërruar, si thashë, në gjigant, kurse unë, profesori i dikurshëm jam tërhequr në kabinetin tim, duke u marrë me punën me të cilën jam marrë gjatë gjithë jetës, krijimtarinë letrare dhe duke endur tisin e kujtimeve, që janë pjesë e jetës së çdo njeriu dhe veçanërisht e krijuesve dhe poetëve.

Kam shumë kujtime, si t’i kisha një mijë vjet, thoshte poeti i madh frëng, gjeniu Artyr Rembo (Arthur Rimbaud).

Nuk di si ta mbylli ndryshe këtë fjalë timen, pos me një kujtim dhe disa vargje, që lidhen me punën time si profesor, me studentë, në auditor, por edhe me situatën nëpër të cilën kemi kaluar, të cilën, për hir të së ardhmes, nuk duhet harruar.

Ishte viti 1998, qershor. Mbaja provim me shkrim me studentët e mi të Letërsisë në shkollën fillore “Nazim Gafurri” në periferi të Prishtinës. (Ishte koha e “sistemit paralel” dhe e “shtëpive shkolla”). I radhita studentët, ua dhashë temat; ata filluan punën, kurse unë endesha mes bankave. Vërejta se kishte rënë numri i studentëve në atë afat. Lufta në Kosovë kishte marrë hov, kurse rrugët e Kosovës ishin shndërruar në arenë ku maltretoheshin njerëzit, veçanërisht të rinjtë, nga cerberët me uniformë.

Aty më lindi ideja për poezinë, të cilën e shkrova në klasë duke huazuar një fletë nga studentja që ishte në bankë të parë. Titullohet: PROVIMI. Salla gjysmë e zbrazët. Pak studentë./ Cerberë në postblloqe rrugës për Prishtinë./ Mungon Drenica e Dukagjini… / Tani atje jepet tjetër provim”. (Prishtinë, 21 qershor 1998).

Ky provim, i atdhedashurisë dhe i dashurisë për dijen, nuk merr fund kurrë, madje as pasi përfundon jeta jonë fizike mbi këtë tokë.

Edhe një herë: faleminderit AAB për nderimin dhe organizmin e kësaj ceremonie, kurse juve, të dashur miq dhe kolegë, për vëmendjen me të cilën më dëgjuat.

Mirupafshim në takime të tjera!

Prishtinë, 22 maj 2024

(Fjala e Profesor Agim Vincës në ceremoninë e dorëzimit të titullit “Profesor Nderi – Professor Honoris Causa” nga Kolegji Universitar AAB, mbajtur më 22 maj në mjediset e këtij Kolegji) / KultPlus.com

Kultura mesjetare në hapësirat arbërore, konferencë shkencore e Institutit të Historisë

 Instituti i Historisë i Akademisë së Shkencave, në bashkëpunim me Institutin e Historisë “Ali Hadri”, Prishtinë zhvilluan konferencën shkencore Ndërkombëtare me temë “Kultura mesjetare në hapësirat arbërore”, në bibliotekën e Universitetit “Luigj Gurakuqi”.

Konferenca u zhvillua në dy seanca paralele dhe në të morën pjesë 16 studiues të njohur të periudhës së historisë mesjetare shqiptare.

Pjesëmarrësit vinin nga gjashtë institucione të ndryshme, si Instituti i Historisë së Akademisë së Shkencave së Republikës së Shqipërisë, Instituti i Historisë “Ali Hadri” Kosovë; “Albanisches Institut” në St. Gallen, Zvicër; Departamenti i Historisë së Universitetit “Luigj Gurakuqi”, Shkodër; departamenti i historisë i Universitetit të Tiranës, si dhe nga Universiteti “Eötvös Loránd” (ELTE) Budapest.

Çështjet që u trajtuan në konferencë prekën një periudhë kohore nga Mesjeta e hershme e deri në Mesjetën e vonë. Tematikat kishin të bënim me historinë kishtare të trojeve shqiptare; me hulumtime arkeologjike të kishave dhe qyteteve të ndryshme mesjetare; me çështje të historisë ekonomike; me çështje administrative, sidomos me administrimin venedikas të Shkodrës në shekullin XV, dhe me veprimtarinë politike të grave fisnike në Arbëri gjatë Mesjetës së vonë e me çështje të tjera./atsh/KultPlus.com

Publikohet traileri i filmit të ri nga Disney, “Descendants: The Rise of Red” ku luan edhe Rita Ora

Filmi i quajtur “Descendants: The Rise of Red”, vendos vajzën e ‘Mbretëreshës së Zemrave’ përpara dhe në qendër dhe trailer-i zbulon pamjet e reja përpara publikimit të filmit në Disney+ të premten, më 12 korrik, film në të cilin luan edhe artistja shqiptare me famë botërore, Rita Ora si “Mbretëresha e Zemrave”.

Në këtë film luan Malia Baker, në personazhin e Chloe, vajzën e Hirushes dhe Princit Charming me Brandy dhe Paolo Montalban duke ripërsëritur rolet e tyre përkatëse nga adaptimi i Hirushes në 1997.

Së bashku me Cantrall, Baker, Brandy dhe Montalban, “Descendants: The Rise of Red” do të rikthejë gjithashtu China Anne McClain në rolin e Uma si dhe Melanie Paxson si ‘Kumbara e Zanave’.

Yjet e tjerë përfshijnë Dara Renee si Uliana, Ruby Rose Turner si Bridget/Mbretëresha e re e zemrave, Morgan Dudley si Ella/Young Cinderella, Joshua Colley si Young Hook, Peder Lindell si Morgie, Grace Narducci si Fay. /Young Fairy Godmother, Jeremy Swift si Principal Merlin dhe Leonardo Nam si Maddox Hatter.

Jennifer Phang drejtoi filmin me një skenar të Dan Frey dhe Russell Sommer. Filmi i ri do të përfshijë shtatë këngë të reja origjinale dhe që përfshin dy ripërsëritje dhe një kopertinë të “So This Is Love” nga filmi origjinal i animuar Hirushja. Kolona zanore do të publikohet më 12 korrik nga Walt Disney Records.

“Descendants: The Rise of Red” do të shfaqet premierë në Disney+ të premten, më 12 korrik, e cila do të pasohet nga një premierë në Disney Channel të premten, 9 gusht. Ndërkaq, Rita Ora ka publikuar disa pamje në Instagram, ku ka mahnitur me paraqitjen në këtë film me flokë të kuqe./

Presidentja Osmani shënon ‘Ditën e Presidentit’ para shtatores së Ibrahim Rugovës

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, përmes një njoftimi në rrjete sociale ka bërë të ditur se ka shënuar “Ditën e Presidentit”, duke publikuar fotografi bashkë me familjen para shtatores së ish-presidentit Ibrahim Rugova.

Osmani ka shkruar se kjo ditë kujton vizionin shtetformues të presidentitRugova dhe miqësitë e përhershme që ai i ndërtoi.

“Sot është 24 Maji – Dita e Presidentit, e vendosur si e tillë nga Presidenti Historik Ibrahim Rugova, ditë e simbolikës shtetërore në Republikën tonë, që na kujton vizionin shtetformues të Presidentit Rugova dhe miqësitë e përhershme qe ai i ndërtoi. Le të jetë ky vizion i yni i vazhdueshëm, pavarësisht sfidave që na dalin përgjatë kësaj rruge”, thuhet në postimin e Osmanit në Facebook.

Biblioteka Kombëtare restauron 600 libra të viteve 1800-1940

Laboratori i restaurimit të librave në qendrën e librit “Sotir Kolea”, ka restauruar rreth 600 libra të viteve 1800-1940, pjesë e arkivit të Bibliotekës Kombëtare. Pajisjet e mundësuara falë mbështetjes së Bashkimit Evropian, ruajnë fondin e çmuar të librave dhe vlerave të rralla që ato mbartin.

Qendra “Sotir Kolea” ka marrë vitin e fundit disa pajisje të specializuara sa i përket laboratorit të restaurimit, që i vijnë në ndihmë proceseve të restaurimit të librit.

Antonio Çikollari, përgjegjës i sektorit të mirëmbajtjes së librit pranë qendrës “Sotir Kolea”, thotë se, dikur punët kryheshin në mënyrë mekanike. Punonjëset i bënin me dorë ose me mjete pothuaj primitive. Ndërsa me pajisjet e reja, puna lehtësohet shumë, bëhet shumë më e lehtë për punonjëset e bibliotekës por ndikon edhe në sasinë e restaurimit dhe përpunimit të librave. Sipas Çikollarit mund të pastrohen deri në 40-50 libra për 15 minuta.

“Përzgjedhja e librave bëhet edhe në varësi të përmbajtjeve. Për shembull, kemi libra të Erasmusit të Roterdamit të cilët janë gjetur në ambientet e Bibliotekës Kombëtare dhe që normalisht libri dëmtohet për efekt kohe, edhe kur nuk është ekspozuar kurrë. Kështu që lind nevoja që këtyre veprave të rralla që kemi, t’u kushtohet një vëmendje e veçantë, në mënyrë që këto vlera të fshehura t’u japim dritë e t’i shpalosim për publikun”, u shpreh Çikollari.

Pajisjet në qendrën “Sotir Kolea”, aneks i të Bibliotekës Kombëtare, u dorëzuan pothuaj një vit më parë nga programi i granteve EU4Culture. Këto pajisje, me vlerë 668,922 euro, përfshijnë servera, skanera të librave dhe të barkodeve, laptopë, tableta, pastrues të specializuar, dezinfektues dhe dhoma tharje, makina pastrimi për heqjen e aciditetit të letrës së librave, etj., të cilat tashmë kanë rritur ndjeshëm shërbimet e bibliotekës./atsh/KultPlus.com

Më 24 maj 1543 u nda nga jeta Nikolla Koperniku, një nga astronomët më të shquar evropianë

Nikolaus Kopernikus (Koperniku), polonisht: Mikołaj Kopernik (lindi me 19 shkurt 1473 ne Thorn (sqt.: Torn) Poloni dhe vdiq me 24 maj 1543 në Frauenburg) u bë njëri nga astronomët më të shquar evropianë me teorinë e tij të lëvizjës së planetëve nëpër orbita rreth diellit. Me zbulimet e tij ai krijoi një botëkuptim të ri pas mesjetar. Përveç kësaj ai ishte astrolog, astronom, jurist, fizikant, diplomat, ekonomist matematikan, mjek, qeveritar dhe ushtarak.

Kombësia e Kopernikut që nga shekulli i 19 u bë shkak për shumë kundërshtime të ashpra. Një gje por është e qartë se ai ishte ose polak, ose gjerman. Kjo gjë pasqyrohet në emrin e tij. Në gjermanisht ai quhet përgjithsisht Nikolaus Kopernikus, për shkak të versionit të latinizuar Copernicus nga mbiemri Koppernigk. Polonisht ai quhet Mikołaj Kopernik. Koperniku ishte biri i një gruaje gjermane, kombësia e të atit është e paqartë. Qyteti i tij i lindjes Torn pak kohë pas lindjes së tij kaloi nën sundimin e mbretit polak, kështu që ai formalisht njihet si polak.

Jeta

Koperniku, biri i një tregtari, lindi më 1473 në Poloni në qytetin Torni. Në Krakov dhe shumë universitete ai studioi matematikën, astronominë, teologjinë, drejtësinë dhe mjekësinë. Që nga viti 1512 derisa vdiq, më 1543, jetoi në Frauenburg, një qytet i vogëlth në Prusinë Lindore, ku u emërua kanonik në katedrale. Koperniku në fakt është specialist i së drejtës kanunore, disiplinë në të cilën arriti gradën doktor. Puna si kanonik në katedrale i plotësonte nevojat ekonomike, kështu që mund t’u kushtohej hulumtimeve shkencore të trupave qiellorë. Astronomia ishte disiplina e preferuar e tij. Pozicioni gjeografik i Frauenburgut, që ndodhej në bregdet, e favorizonte punën ajgëtuese të tij. Kopereniku e vendosi observatorin dhe vendbanimin në një nga kullat mbrojtëse të bregut. Instrumentat e tij ishin shumë të thjeshtë, por më i madhi i vazhduesve të veprës së tij, Tiho Brahe, ishte më i lumturi i njerëzve kur i ofruan një të tillë.

Koperniku ishte më shumë teoricien se vrojtues. Ndihmesa e tij në astronomi, që është një ndihmesë mjaft e madhe, qëndron në një teori:në kundërshtim me idetë e pranuara deri atëherë, nuk është kupa qiellore që bën një rrotullim të përditshëm përreth tokës, por është toka që rrotullohet rreth boshtit të saj imagjinar, dhe përshkon në të njëjtën kohë një rrotullim rreth diellit. Koperniku arriti në këtë përfundim pasi studioi astronomët grekë e arabë, por edhe nga vrojtimet vetjake. Toka nuk është qendra e universit, por një nga planetet që rrotullohen rreth diellit. Kjo frazë e thjeshtë e thjeshtë është parimi themelor i “pikëpamjes kopernikiane për një nga miliona trupat e tjerë qiellorë. Koperniku në përfundimet e tij arriti pas shumë fakteve shkencore, por do të duhej të vinte gjysma e shekullit XIX për ta provuar atë përfundimisht.

Sot ende, anipse Koperniku vërtetoi që kjo nuk ishte e vërtetë, ne themi “ngritja”, apo “ulja” e diellit në fillim dhe në fund të ditës.

Zigmund Frojd, në një nga veprat e tij, thotë se gjatë rrjedhës së kohëve, shkenca i ka dhënë dy goditje krusmuese mendimit naiv që njeriu kishte për vlerat e tij: herën e parë, kur Koperniku nuk e pranoi tokën si qendrën e universit dhe e dyta kur Darvini provoi t’i heqë njeriut pozicionin e privilegjuar që besonte se zinte përballë botës së kafshëve. Përpara Kopernikut mendohej se dielli dhe yjet iahin krijuar në funksion të tokës dhe toka në funksion të njeriut. Kur ai shpalli se universi nuk rrotullohej rreth planetit tonë, vetëdija njerëzore pësoi një trandje shungulluese. Koperniku pati një ndikim aq revolucionar në botëkuptimin që njerëzit kishin për botën, sa vetëm bashkëkohësi i tij, Kristofor Kolombi, mund të mendohej se kishte arritur një lavdi të atillë. /KultPlus.com

83 vjet nga lindja e kantautorit Bob Dylan

Kantautori amerikan Bob Dylan, fitues i shumë çmimeve të rëndësishme, feston sot ditëlindjen e 83, shkruan KultPlus.

Dylan është autor i shumë albumeve muzikore me këngë që i dhanë famë në mbarë botën. Këngët e tij të famshme janë “Blowin’ in the Wind”, “Like a Rolling Stone” dhe “Hurricane”. Për mëse 5 dekada, ai dha shumë koncerte dhe arriti të jetë fitues i Çmimit Nobel për letërsi, për vitin 2016 me tekstet e tij poetike.

Bob Dylan është një nga muzikantët më të famshëm në botë në vitet 60. Deri më sot ai ka fituar 11 Grammy Awards, dhe është futur në Grammy Hall of Fame dhe Rock and Roll Hall of Fame. / KultPlus.com

“Super Deporte”: Shqipëria – destinacioni turistik më tërheqës dhe më i përballueshëm në 2024-n

Vera është sinonim i pushimeve, diellit, plazhit dhe aventurave të paharrueshme, shkruan Rosa Campos në një artikull të botuar në të përditshmen spanjolle “Super Deporte”.

Çdo vit, turistët kërkojnë destinacione të reja dhe emocionuese për të eksploruar, dhe së fundmi Shqipëria është pozicionuar si një nga vendet më tërheqëse dhe më të përballueshme për t’u vizituar.

E vendosur në juglindje të Evropës, Shqipëria ofron një ndërthurje të parezistueshme të historisë, kulturës, peizazheve mahnitëse dhe, mbi të gjitha çmime të përballueshme për të gjithë vizitorët.

Ky vend ballkanik po kthehet shpejt në një parajsë për turistët që kërkojnë të kënaqen pa shpenzuar shumë (birra vendase kushton vetëm 1 euro dhe ushqimet janë shume të lira).

Një destinacion i panjohur por magjepsës
Deri vonë, Shqipëria ishte një nga sekretet më të ruajtura të Evropës.

I izoluar për disa dekada për shkak të regjimit komunist, vendi mesdhetar është shfaqur vitet e fundit si një destinacion turistik i gjallë dhe i arritshëm.

Bregdeti i Shqipërisë, i lagur nga detet Adriatik dhe Jon, ka plazhe që konkurrojnë për nga bukuria me ato të Greqisë dhe Italisë, por pa turma vizitorësh dhe me çmime të përballushme.

Historia dhe kultura
Shqipëria ka një histori të pasur që daton mijëra vjet më parë, me ndikime nga qytetërimet ilire, greke, romake dhe osmane.

Qytete si Butrinti, një vend arkeologjik i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, u ofrojnë vizitorëve mundësinë të zhyten në të kaluarën e lashtë të vendit.

Kryeqyteti, Tirana, është një pasqyrim magjepsës i rilindjes së Shqipërisë, me pamjen e saj të gjallë të artit, ndërtesat shumëngjyrëshe dhe jetën e gjallë të natës.

Natyra dhe aventurat
Për adhuruesit e natyrës, Shqipëria është një parajsë e vërtetë.

Nga malet e Alpeve Shqiptare deri te liqeni piktoresk i Ohrit, vendi ofron një shumëllojshmëri peizazhesh mahnitëse dhe mundësi për aventura në natyrë.

Ecje, çiklizëm, rafting dhe kajak janë vetëm disa nga aktivitetet që mund të shijoni në këtë mjedis natyror të pazakontë.

Kostot e udhëtimit: birra dhe ushqimi me çmime të pakrahasueshme
Një nga elementët më të rëndësishëm të Shqipërisë është përballueshmëria e saj.

Për turistët me buxhet të limituar, gjetja e një destinacioni ku mund të shijohet ushqimi dhe pijet e mira me çmime të ulëta është një ëndërr e realizuar.

Birra vendase 1 euro
Në Shqipëri, një birrë vendase mund të kushtojë 1 euro, një çmim praktikisht i paimagjinueshëm në destinacionet e tjera turistike evropiane.

Markat si “Birra Tirana” dhe “Birra Korça” janë të njohura si për vendasit ashtu edhe për vizitorët e huaj.

Këto birra jo vetëm që janë të lira, por janë edhe të cilësisë së shkëlqyer, duke i bërë ato pijet perfekte për t’u freskuar pas një dite eksplorimi.

Ushqim i shijshëm dhe i përballueshëm

Gastronomia shqiptare është një tjetër atraksion i rëndësishëm në vend. I ndikuar nga kuzhina mesdhetare dhe ballkanike, ushqimi në Shqipëri është i larmishëm dhe i shijshëm.

Gatimet tradicionale si byreku dhe tava e kosit janë të domosdoshme për t’u provuar.

Dhe mbi të gjitha, ushqimi në Shqipëri është jashtëzakonisht i përballueshëm.

Një drekë e plotë në një restorant lokal mund të kushtojë më pak se 5 euro, duke i lejuar turistët të shijojnë kuzhinën vendase pa u shqetësuar për çmimin.

Destinacionet kryesore turistike në Shqipëri

Tirana
Kryeqyteti i Shqipërisë është një ndërthurje dinamike e të lashtës me modernen. Tirana është e njohur për arkitekturën e saj plot ngjyra, jetën e gjallë të natës dhe pamjet e artit në zhvillim.

Vende të tilla si Sheshi Skënderbej, Muzeu Historik Kombëtar dhe Piramida e Tiranës janë atraksionet kryesore që duhen vizituar për të kuptuar historinë dhe kulturën e vendit.

Berati
I njohur si “Qyteti i një mbi një dritareve”, Berati është një nga qytetet më të vjetra dhe piktoreske në Shqipëri.

Qyteti i vjetër i ruajtur mirë, me shtëpitë e tij osmane dhe kështjellën mesjetare, ofron një pasqyrë unike në të kaluarën historike të vendit.

Është një vend i përsosur për adhuruesit e historisë dhe arkitekturës.

Saranda
E vendosur në Rivierën Shqiptare, Saranda është destinacioni kryesor i plazhit në Shqipëri.

Ujërat e saj të pastra kristal dhe plazhet me rërë të bardhë janë ideale për t’u çlodhur dhe për të shijuar diellin.

Përveç kësaj, Saranda është porta hyrëse për në Butrint, një nga vendet më të rëndësishme arkeologjike në vend.

Gjirokastra
Një tjetër perlë e trashëgimisë shqiptare, Gjirokastra është e njohur për arkitekturën e saj osmane dhe kështjellën mbresëlënëse.

Qyteti, një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, është një labirint rrugësh me kalldrëm dhe shtëpi prej guri, secila me historinë e vet për të treguar.

Elbasani
Edhe pse më pak i njohur, Elbasani është një destinacion magjepsës me një ndërthurje të historisë osmane dhe komuniste.

Kalaja e saj, xhamitë dhe rruga kryesore e gjallë ofrojnë një përvojë autentike, më pak turistike të vendit.

Mikpritja shqiptare
Një nga aspektet më të paharrueshme të vizitës në Shqipëri është mikpritja e njerëzve të saj.

Shqiptarët shquhen për miqësinë dhe gatishmërinë e tyre për të ndihmuar vizitorët.

Është e zakonshme që turistët të ftohen në shtëpitë lokale për të ndarë një vakt ose kafe, duke ofruar një mundësi unike për të përjetuar kulturën shqiptare nga afër.

Loja e Philipp Scheucher & Kostantin Manaev sjell art të veçantë në skenën e ‘Chopin Piano Fest’

Vjollca Duraku

Një lojë fantastike me vepra të kompozitorëve të njohur botërorë u dha në koncertin e gjashtë me radhë të Festivalit më të madh të Muzikës Klasike në vend, “Chopin Piano Fest Prishtina”, nga Philip Scheucher- Pianist dhe Konstantin Manaev- Violincelist, shkruan KultPlus.

Si zakonisht koncerti u zhvillua në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare. Edhe këtë herë salla u mbush me plot dashamirë të muzikës klasike për të përcjellë nga afër koncertin duo të dyshes fantastike në përbërje me piansitin austriak Philipp Scheucher, i cili është fitues i çmimit të “Konkursit Nërkombëtar të Muzikës në Koln”  dhe “ fitues i çmimit të dytë të Konkursit Ndërkombëtar Beethoven në Vjenë, si dhe Konstantin Manaev- violonçelist gjerman i cili është i nominuar për çmimin “Ndërkombëtar të Muzikës Klasike”.

Një kombinim perfekt si ky i koncertit “ Break on Throught” publikut i la një shije dhe të paharrueshme. Ishin   lëvizjet strikte të pianistit Scheucher ato që e dëshmonin përvojën dhe talentin e tij për instrumentin që i kishte kushtuar jetën, përderisa interpretimi duke e rrëshqitur dorën poshtë telave të cellos ia që shpërfaqte pasionin e violonçelistit.

Harmonia e tingujve të pianos dhe cellos të emetuar aq bukur në sallë njëkohësisht, por më tepër edhe jehona e tyre e cila qetësisht perceptohej nga shqisat e dëgjuesve, në momentet kur ndalej interpretimi, mundësoi që ky koncert të mbahet në mend gjatë për nga vlera e lartë artistike.

Koncerti i titulluar “Break on Through” solli veprat: Sonata in e Minor, op 38, nga B. Romberg, 7 Variations “Bei Mannern, welche Liebe fuhlen” dhe Sonata in D-dur, op. 102 nr. 2 nga L.V.Bethoven, Break on through nga J. Doderer, dhe Sonata in d-mol,op 40 nga D. Shostakovich.

Përveç reagimeve të publikut, vlerësimin për këtë koncert fantastik e dha edhe profesoresha dhe organizatorja e Festivalit, Lejla Plua, duke e quajtur koncertin si një mbrëmje të veçantë artistike.

“Vërtetë ishte një festë muzikore me dy artistë të jashtëzakonshëm, me dy artistë që frymojnë së bashku. Sonte kanë sjellë një magji të plotë në koncertimin e përbashkët me vepra të interpretuara rrallë dhe jashtëzakonisht vështirë për tu interpretuar me kërkesa stilistike, teknike, muzikore, artistike. Vërtetë ishte një performancë që rrallë dëgjohet në Prishtinë, të cilën me kaq përkushtim dhe kaq dedikim e kanë sjellë dy mysafirët tanë Konstantin Manaev dhe Philipp Scheucher  të cilët bashkëpunojnë me vite, e nga kjo edhe e kanë sjellë një art të veçantë sonte në skenën tonë”,  u shpreh organizatorja Lejla Pula për KultPlus.

Kurse solistin Konstantin Manaev e kishte impresionuar pjesëmarrja e të rinjëve në koncert, për dallim nga vendet tjera të Evropës, ku pjesëmarrësit janë të moshës më madhore.

“Mendoj që Festivali “Chopin Piano Fest” është koncerti më i famshëm dhe më i madh jo vetëm për piano por edhe për muzikën klasike në përgjithësi. Këtu patëm mundësi ekskluzive që të interpretojmë pjesë të mrekullueshme sonte, duke përfshirë edhe pjesë nga kompozitorja austriake Johanna Doderer. Ishte një organizim dhe audiencë fantastike. Kishte shumë njerëz të rinj. Në Evropë dhe Gjermani është e vështirë të ketë audiencë kaq të re, sepse atje janë 80 % të moshuar. Këtu sheh fytyra shumë të reja që të jep një ndjenjë shumë të mahnitshme, sepse marr shumë energji të mirë dhe kjo më ndihmon të performoj”, ka thënë Manaev.

Kurse për Pianistin Scheucher mbrëmja me një audiecë të madhe në numër ishte vërtetë fantastike.

“Mahnitëse! Gjithçka është shumë mirëpritëse, audienca është perfekte, salla ishte shumë akustike, vendi dhe ushqimi gjithashtu fantastik. Është hera e dytë që po vij këtu dhe duket sikur është hera e njëmijtë. Është një vend i mirë për ta vizituar”, ka thënë ai.

Po ashtu, pianisti të mrekullueshëm e quajti edhe bashkëpunimin me kolegun e tij Konstantin Manaev, të cilët si risi të mbrëmjes sollën veprën “Break and throught” nga kompozitorja austriake Johanna Doderer.

“Unë e kam takuar Konstantinin para disa vitesh nëpërmjet një projekti ndërkombëtar të muzikës elektronike i quajtur “Symphoniacs” nga ku menjëherë krijuam rrjedhën bashkëpunuese. Ne ndjekim rrugë të ndryshme në muzikën klasike, por mendoj që këtu është vendi për të provuar gjëra të reja me koncertin “Break and throught” që është edhe vepër nga kompozitorja austriake Johanna Doderer. Kjo ishte pika më e rëndësishme ku ne e fokusuam programin tonë për të filluar koncertin dhe pastaj normalisht duke e kombinuar me disa pjesë klasike me me Bethovenin, pastaj padyshim duke vazhduar me sonatat e të mrekullueshmit Shostakovich”, është shprehur ai krejt në fund.

Koncerti i radhës Piano& Orchestra i “Chopin Piano Fest”  do të mbahet më 25 maj, në sallën e Kuqe të Pallatit të Rinisë në Prishtinë, në ora 20:00/ KultPlus.com

Baresha

Vargje të shkëputura nga poezia “Baresha”, e gjetur dorëshkrim në një fletore të dramaturgut, shkrimtarit Hasan Dajaku.

Randë asht më mbajtë
peshën e zemrës së
thyeme, 

Pesha e tokës besoj asht
ma e lehtë,
Shpirti randohet tepër,
lajthit… dëshiron t’mos jetë!
Kështu mendon e rënduar
n’kujtime Syzana
Bareshë!… 

Të bukura kanë qenë ato
mote t’kaluara, t’fëminisë,
Me andrra e thura t’ardhmen e lumnueshme,
Jetën e qendisa me plot
lule, si këto tash n’këtë rizë,
Vallë, ç’të baj kur jeta s’mi
fali, ishin të andrrueshme. 

Qyqja këndon mbi shkamb,
Baresha vrahet n’kujtime….
Lulet e bardha t’pranverës
sime… 

Jeta vijë e gjatë me shtigje
e humnera,
Koprrace asht, lumninë
shpesh nuk e falë,
Kanga e vajit gufon
në zemra të shterruna,
Njerëzit gdhendin n’to pa
ditë zjarrin që djeg i valë. 

Prej qiellit kah toka si rrufe
vërsulet nji korb i zi,
Qyqja e tmerruar ndal
kangën, struket poshtë në
vërri,
Zogjtë pushojnë së
kënduari, shikojnë plot
habi,
Nga zemra e vërrinit jehon
kanga e fyellit të ri. 

Kokëulur ec Syzana, si lule
e vrame prej bryme,
E randë, e madhe mbi kokë
i peshon nji peshë,
Fytyrën të mbështjellë e
mban në nji kornizë
shamije, 

“Anëve më shique s’asht
mirë, bota qesh!” 

Vjollcë e mbetun n’vetmi
prej kohës e lanë n’harresë,
Lule e fikun n’errësi, dafinë e thame
pa vesë,
Drandafile e vyshkun, herët
e ndarë prej dijes,
” – Çikë e shtëpisë së
ndershme je, i thonë,
shkolla nuk të ka hijë!” 

O diell i zjarrtë, jetë e kësaj
toke,
Gjallëri i jep çdo gjëje kur ti
ngroh, buzëqesh,
Buzët e kësaj drandofileje
që u fikën ndër mote,
Si shëron të shohim duke
qesh’./KultPlus.com
/

Kalldrëmet mbulohen me qilima në Gjirokastër, organizohet “Qilim Fest” e shoqëruar me muzikë dhe polifoni

Në Gjirokastër është mbajtur eventi “Qilim Fest” që erdhi në edicionin e tij të tretë, një spektakël qilimash dhe motivesh që kanë mbuluar kalldrëmet, demonstrime publike të traditës së punës në tezgjah, shoqëruar me kënde të ndryshme muzikore të polifonisë, muzikës instrumentale dhe të ftuar nga treva të tjera. 

“Ishte një kënaqësi e madhe. Unë kam ardhur në këto skena me vite dhe e preferojmë shumë Gjirokastrën. I falënderoj të gjithë që na pritën bashkinë, gjirokastritët e turistët.”

Disa prej qilimave të ekspozuar në pazar janë realizuar që prej fillim shekullit të kaluar si pjesë e një traditë po aq të vjetër sa qyteti.

Realizimi i punëve në tezgjah sfidohet gjatë dekadave të fundit prej mungesës së lëndës së parë, mungesës së të rejave që merren me këtë profesion dhe konkurrencës prej produkteve të fabrikuara.

“Dyqani im është zgjedhur si një pikë për hedhjen e modeleve të qilimave dhe nxënës të qendrës kulturore vijnë dhe mësojnë si bëhen qilimat. E kam thënë dhe më parë, leshi që është lëndë e parë për qilimat është i vështirë për ti gjetur megjithatë me përpjekje ja dalim. Modelin jam përpjekur ta lidh me rrugët e qytetit. Kjo është një traditë që ne e kemi gjetur dhe mundohemi pak a shumë që ta trashëgojmë atë.”

Pjesë e eventit u bënë qindra vizitorë që e eksplorojnë Gjirokastrën në fundjavë por edhe grupe të huajsh.

Pazari dhe kalaja më kanë bërë shumë përshtypje se është shumë mirë i organizuar. Erdhëm sot paradite por kam qenë edhe para një muaji dhe nesër do ikim.

20% më shumë vizitorë do të ketë këtë sezon Gjirokastra ndërsa prurjet e eventeve me karakter tematik si ky i shpalosjes së qilimave përveçse përmirësojnë ofertën tërheqin vëmendjen për mbrojtjen e traditës lokale dhe të produktit turistik vendas./TopChannel/KultPlus.com

Lulet e Majit (VIDEO)

Nje dite t’bukur Majit ty t’hetova
mshehë nder gema t’shpeshta tek nji lule 
plot me andje n’zemër të kundrova 
deri sa nji ditë n’dorë mu përkule 

Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë 
fletë e tueja per mue ma s’kan erë 
nuk je lulja e bukur e ditës Majit 
por je lulja n’zemër time’ e vajit 

Ishe ti ma e mira ndër të tjera 
lule’ bukur e vogel plot ngjyra 
pse fletë tueja lule’ i treti era 
pse kaq shpejt n’pranverë ty t’ka ndrrue fëtyra 

Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë 
fletë e tueja per mue ma s’kan erë 
nuk je lulja e bukur e ditës Majit 
por je lulja n’zemër time’ e vajit 

Do t’kujtoj perhere moj lule vyshkun 
ndonse gjindem larg tashma prej teje 
Veç per ty do t’vuej n’zemër tuj heshtun 
pse kujtim gjithmonë jeton pranë meje 

Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë 
fletë e tueja per mue ma s’kan erë 
nuk je lulja e bukur e ditës Majit 
por je lulja n’zemër time’ e vajit 

Autori: Pjerin Ashiku 
Teksti: Bik Pepa/ KultPlus.com

“Shkodra, kryeqytet”, kërkesa e 26 deputetëve në parlamentin e 100 viteve më par

26 deputetë të kryesuar nga Luigj Gurakuqi, kreu i opozitës dhe peshkopi Fan Noli, nuk e donin Tiranën por Shkodrën si kryeqytetin e tyre.

Ky fakt interesant vjen nga Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave e cila ruan dokumente që vërtetojnë sa më sipër, shkruar edhe në mediet ndërkombëtare më 23 maj të vitit 1924, pra 100 vjet më parë.

Shkodra u kishte bërë ballë pushtuesve për një kohë të gjatë, e po ashtu kishte dëshmuar se ndonëse ishin përpjekur të përçanin shqiptarët për shkak të ndryshimeve në besimin fetar, popullsia e Shkodrës kishte rrëfyer kurdoherë se feja e shqiptarit ishte shqiptaria dhe se bashkëjetesa dhe unifikimi kishin më tepër vlerë.

Në këtë këndvështrim, idea që Shkodra të shpallej kryeqytet, u artikulua edhe në mbledhjet e bëra nga organizatorët e kryengritjes. Kushti ishte që pas fitores, të kërkohej që Shkodra të ishte kryeqyteti i vendit./KultPlus.com

Maji, muaji i regjisorit Muharrem Fejzo

Arkivi Qendror Shtetëror i Filmit ia ka dedikuar muajin maj, nderimit të figurës së kineastit Muharrem Fejzo. Nesër mbushen plot 91 vite nga lindja e tij dhe pas premierës së filmit të restauruar “Gunat përmbi tela”, do të vijë një tjetër premierë në nder të artistit shumëplanësh të artit shqiptar.

Muharrem Fejzo-In Memoriam, është titulli i dokumentarit që regjisori Namik Ajazi ia ka kushtuar regjisorit Fejzo.

Dokumentari është realizuar në bashkëpunim me Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit dhe do ta ketë premierën ditën e nesërme në Kinema Millennium.

Regjisori Muharrem Fejzo u nda nga jeta në moshën 87-vjeçare si pasojë e COVID-19.

Përveç se regjisor, ai ishte edhe skenarist e piktor dhe la pas një pasuri të jashtëzakonshme, që do t’u flasë brezave. Ka xhiruar 14 filma artistikë, midis të cilëve: Operacioni “zjarri” (1973) dhe “Mësonjtorja” (1979), “Muri i gjallë”./atsh/KultPlus.com

Mos u zhduk

Poezi nga: Evgeni Jetvtushenko

Përktheu: Visar Zhiti

Mos u zhduk… Duke u zhdukur nga mua,

e çmishëruar vetvetes ju zhduke.

Vetja jote kështu u tradhëtua

me pandershmëri prostitute.

Mos u zhduk… Të zhdukesh është lehtë,

të ringjallesh për tjetrin s’ka se si.

Vdekja të tërheq shumë thellë,

të vdesësh nuk është mënçuri.

Mos u zhduk. Harro hijen e tretë.

S’ka të tretë. Dy janë dashurive.

Bashkë do shkojmë në gjyqin e shenjtë,

kur gjaku t’na thërrasë për përgjigje.

Mos u zhduk… e kemi shlyer mëkatin,

fajtorë s’jemi ne, as damkosur.

Të denjë jemi unë dhe ti për të falur

në-mos-dashje ç’kemi plagosur.

Mos u zhduk. Të zhdukesh është çast,

por si do takohemi nëpër shekuj?

Ç’sozi kemi në botë, ti fantazmë

dhe unë? – Fëmijët tanë të qeshur.

Mos u zhduk. Jepma dorën tënde,

në të jam shkruar unë – i besoj sekretit.

Dashuria e fundit është e tmerrshme,

S’është dashuri, por frikë e humbjes së tjetrit./KultPlus.com