Presidentja Osmani: Faik Rexhepi mbetet një emër i skalitur në historinë tonë

Presidentja Vjosa Osmani ka dërguar një telegram ngushëllimi për ndarjen nga jeta të Faik Rexhepit, simbolit të pathyeshëm të rezistencës paqësore kundër regjimit serb.

“Faik Rexhepi mbetet një emër i skalitur në historinë tonë, një burrë që përballë dhunës dhe padrejtësisë zgjodhi të qëndrojë i palëkundur, këmbëkryq në mes të rrugës, si një akt i fuqishëm i mosdorëzimit.

Skulptura e tij në sheshin “Zahir Pajaziti” është një dëshmi e përjetshme e guximit të tij dhe e idealit për liri”, thuhet në telegram.

Presidentja Osmani po ashtu ka thënë se kujtimi për të dhe mesazhi nga skulptura do të jetojnë përgjithmonë.

“Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, miqve dhe të afërmve!

Në këto çaste të rënda për familjen, bashkëndjej me ju dhe ju inkurajoj që të gjeni forcë në përballimin e dhimbjes.

I përhershëm qoftë kujtimi për Faik Rexhepin!”, ka thënë Presidentja.

Sonte promovohet monografia “Gjurmë të Qamilit të Vogël në Muzikë”

Sonte, do të promovohet monografia e këngëtarit Qamili i Vogël “Gjurmët e Qamilit të Vogël në Muzikë” nga autorët Krenar Doli dhe Bestar Vula, shkruan KultPlus.

Në ceremoninë promovuese për monografinë “Gjurmët e Qamilit të vogël në Muzikë” do të flasin Bekim Ramadani dhe Albin Sadiku. Ndërsa me performancë artistike do të paraqiten Jahja Shehu dhe grupi muzikor “Rilindja”.

Aktiviteti do të moderohet nga Ardiana Salihu Gashi.

Promovimi do të bëhet më më 24 shkurt, në ora 19:00, në Menzën Ramiz Sadiku./ KultPlus.com

Tri vite nga vdekja e shkrimtarit dhe eseistit, Luan Starova

Para tri vitesh, ka vdekur shkrimtari, eseisti dhe diplomati Luan Starova, në moshën 81-vjeçare, i cili ishte edhe anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë (MANU), përcjell KultPlus.

Starova lindi më 14 gusht 1941 në Pogradec të Shqipërisë dhe nga viti 1943 familja u shpërngul në Strugë, Tetovë dhe nga viti 1945 në Shkup. Pas diplomimit, në vitin 1967 u punësua në Radio Shkupi si gazetar, ndërsa vitin e ardhshëm u bë kryeredaktor i programeve në gjuhën shqipe në Televizionin e Shkupit. Studimet pasuniversitare i kreu në Zagreb, ku mbrojti temën e magjistraturës “Ballkani në prozën e Guillaume Apollinaire”. Ai ishte në Paris për studime të specializuara. Në vitin 1974 zgjidhet asistent në Fakultetin Filologjik në Shkup, në grupin e gjuhës dhe letërsisë frënge. Në vitin 1978 mbrojti disertacionin e doktoraturës në Zagreb. Në vitin 1979 zgjidhet nënkryetar i Komisionit republikan për marrëdhënie kulturore me jashtë, ishte kryeredaktor i parë i botimit maqedonas të Gazetës së UNESCO-s dhe anëtar i redaksisë së revistës ndërkombëtare “Ballkans – Forum”.

Në vitin 1985 zgjidhet Ambasador i Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë i RSFJ-së në Tunizi. Ai u emërua ambasador i parë i RSFJ-së në shtetin palestinez. Në vitin 1990 u zgjodh profesor ordinar i letërsisë franceze në Fakultetin Filologjik të Shkupit, dhe më pas shef i Departamentit të Gjuhëve dhe Letërsisë Rumune. Në vitin 1994 emërohet Ambasador i parë i Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë i Republikës së Maqedonisë në Francë, përfaqësuesi i parë i përhershëm në UNESCO dhe ambasador jorezident në Spanjë dhe Portugali. Ai është anëtar i rregullt i MANU-së që nga viti 2003.

Starova është autor i mbi 200 njësive bibliografike të punimeve të ndryshme profesionale dhe shkencore brenda dhe jashtë vendit, si dhe autore të përkthimeve të veprave të Jean-Paul Sartre, George Lukacs, Ismail Kadare etj. Është autor i librit “Idetë letrare franceze të shekullit XX”, si dhe i “Sagës ballkanike”, të përbërë nga 17 romane.

Është fitues i çmimeve shtetërore “11 Tetori” dhe “Sht. Kliment Ohridski”, si dhe çmimet “Krste Misirkov” për gazetari, “13 Nëntori” i Qytetit të Shkupit, dy herë iu dha çmimi “Stale Popov” për romanin e vitit, mirënjohja e Racinit në vitin 2007 për “Kërkimi i një Leibovitz ”dhe të tjerët . Më 19 qershor 2003 shpallet qytetar nderi i Podgorecit dhe që nga viti 2006 është anëtar nderi i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Fitues i çmimit më të lartë francez për arritje në art dhe letërsi “Komandanti i Urdhrit të Artit dhe Letërsisë”. / KultPlus.com

‘Lumturia është dëshira për përsëritje’

Milan Kundera është një shkrimtar çek që shkoi në mërgim në Francë në 1975, duke u bërë një shtetas francez i natyralizuar në vitin 1981.

Kunderas iu hoq shtetësia çekosllovake në vitin 1979; ai mori nënshtetësinë çeke në vitin 2019. Ai “e sheh veten si një shkrimtar francez dhe këmbëngul se vepra e tij duhet të studiohet si letërsi franceze dhe të klasifikohet si e tillë në libraritë”.

Për kënaqësinë e lexuesve tanë ne kemi sjellë një përzgjedhje të thënieve më të bukura nga librat dhe punimet e shkrimtarit.

Por kur të fortët ishin shumë të dobët për të lënduar të dobëtit, të dobëtit duhej të ishin aq të fortë sa të largoheshin.

Dy njerëz të dashuruar, të vetëm, të izoluar nga bota, kjo është aq e bukur.

Nuk mund të matet dashuria e ndërsjellë e dy qenieve njerëzore me numrin e fjalëve që shkëmbejnë.

Kur zemra flet, mendja e sheh të pahijshme të kundërshtojë.

Burimi i frikës është në të ardhmen dhe një person i çliruar nga e ardhmja nuk ka asgjë për t’u frikësuar.

Dashuria është malli për gjysmën e vetes që kemi humbur.

Budallallëku i njerëzve vjen nga të paturit një përgjigje për gjithçka, risia në gjithë këtë është të paturit një pyetje për gjithçka.

Dëshira jonë për rregullsi përpiqet ta kthejë botën e njerëzve në mbretërinë e inorganikes, në të cilën gjithçka ecën përpara dhe vepron sipas një rendi jopersonal. Dëshira për rend është, në të njëjtën kohë, një dëshirë për vdekje. Sepse jeta është një ndryshim i përhershëm i rendit.

Një person që dëshiron të largohet nga vendi ku jeton është një person i palumtur.

E vetmja gjë që ajo tha kur ai e liroi nga përqafimi i tij ishte: “Ti nuk e di sa e lumtur jam që jam me ty”. Kjo ishte ajo që natyra e saj e rezervuar e lejoi të shprehte.”

Ne kurrë nuk mund të dimë se çfarë të dëshirojmë, sepse, duke jetuar vetëm një jetë, nuk mund ta krahasojmë atë me jetët tona të mëparshme dhe as ta përsosim në jetët tona të ardhshme.

Sepse në këtë botë çdo gjë është e falur paraprakisht dhe për këtë arsye gjithçka lejohet në mënyrë cinike.

Nuk ka perfeksion, vetëm jetë.

Dashuritë janë si perandoritë: kur ideja mbi të cilën bazohen shkatërrohet, ato gjithashtu zbehen.

E vetmja marrëdhënie që mund t’i bëjë të lumtur të dy partnerët është ajo në të cilën sentimentalizmi nuk ka vend dhe asnjëri nga partnerët nuk pretendon për jetën dhe lirinë e tjetrit.

Nuk do ta dimë kurrë pse e acarojmë njëri-tjetrin, çfarë është ajo që na bën të sjellshëm apo qesharak. Imazhi ynë është misteri ynë më i madh.

Një libër i ndaluar në vendin tuaj do të thotë pafundësisht më shumë se miliarda fjalë të nxjerra nga universitetet tona.

Lufta e njeriut kundër pushtetit është lufta e kujtesës kundër harresës.

Sepse nuk ka asgjë më të rëndë se dhembshuria. As dhimbja jonë nuk peshon aq e shumë sa dhimbja që ndjen me dikë, për dikë, një dhimbje e intensifikuar nga imagjinata dhe e zgjatur me njëqind jehona.

Ekziston një pjesë e caktuar e të gjithëve ne që jeton jashtë kohës. Ndoshta ne bëhemi të vetëdijshëm për moshën tonë vetëm në momente të jashtëzakonshme dhe shumicën e kohës jemi pa moshë.

Shansi dhe vetëm shansi ka ë një mesazh për ne. Çdo gjë që ndodh nga nevoja, gjithçka që pritet, e përsëritur ditë pas dite, është e heshtur. Vetëm rasti mund të na flasë.

Po, është një fakt i njohur për ty: je si vdekja, merr gjithçka.

Unë nuk isha hipokrit, me një fytyrë të vërtetë dhe disa të rreme. Kisha disa fytyra sepse isha i ri dhe nuk e dija kush isha apo doja të isha.

Të qeshësh është të jetosh thellë.

Njeriu është përgjegjës për injorancën e tij.

Të jetosh është të jesh i lumtur: të shohësh, të dëgjosh, të prekësh, të pish, të hash, të urinosh, të defekosh, të zhytesh në ujë dhe të shikosh qiellin, të qeshësh dhe të qash.

Në sipërfaqe, një gënjeshtër e kuptueshme; poshtë, e vërteta e pakuptueshme.

Për fat të mirë, gratë kanë aftësinë e mrekullueshme për të ndryshuar kuptimin e veprimeve të tyre pas ngjarjes.

Ndonjëherë ju vendosni për diçka pa e ditur pse, dhe vendimi juaj vazhdon nga fuqia e inercisë. Çdo vit bëhet më e vështirë të ndryshosh.

Tomas nuk e kuptoi në atë kohë se metaforat janë të rrezikshme. Metaforat nuk duhen anashkaluar. Një metaforë e vetme mund të lindë dashuri.

Lumturia është dëshira për përsëritje.

Testi i vërtetë moral i njerëzimit, testi i tij themelor…përbëhet nga qëndrimi i tij ndaj atyre që janë në mëshirën e tij: kafshëve.

Sa më e madhe të jetë paqartësia, aq më e madhe është kënaqësia.

Të rebelohej kundër lindjes së një gruaje asaj i dukej po aq budallallëk sa të krenoheshe me të.

Vlera e një qenieje njerëzore qëndron në aftësinë për të zgjeruar veten, për të dalë jashtë vetes, për të ekzistuar me dhe për njerëzit e tjerë.

Pa e kuptuar, individi e kompozon jetën e tij sipas ligjeve të bukurisë edhe në kohët e fatkeqësisë më të madhe.

Unë kam një vullnet të fortë për të të dashur në përjetësi.

Nuk kam asnjë mision. Askush nuk ka./KultPlus.com

Ti mos më lër vetëm

Poezi nga Fatos Arapi

Une jam parë sy – më – sy me jetën,
Une jam ngrënë dhëmb – më – dhëmb me vdekjen.
Dhe jeta dhe vdekja ishin të egra
Ti mos me lër vetëm.
Tiranët me njohën, në firome u premë
Më ndjen që erdha, në zemër u zbehën
E di: me ta do përleshem prapë nesër
Ti mos më lër vetem
Liria ime është si jam vetë
I vdekur? – U ngrita: Sërish më thërrasin…
Prej meje kërkojnë dhe jetën dhe vdekjen
Ti mos më lër vetëm./ KultPlus.com

Politikëbërësit e ardhshëm të Evropës vizitojnë Muzeun Etnografik të Kavajës

Muzeu Etnografik i Kavajës u vizitua nga 20 praktikantë të programit “Blue Book” nga DG ENEST dhe DG MENA, nga e gjithë Europa. Kjo vizitë ishte një mundësi për të treguar një pjesë të trashëgimisë së pasur kulturore të Shqipërisë dhe për ta prezantuar muzeun e restauruar së fundmi, tek vizitorët ndërkombëtarë.

Praktikantët eksploruan mënyrën se si artefaktet, shekujt e kaluar, ndërthuren me inovacionin përmes instalacioneve ndërvepruese multimediale në ekspozitat e muzeut. Të rinjtë nuk mësuan vetëm për historinë, por u përfshinë dhe u lidhën me narrativën kulturore në një mënyrë dinamike dhe gjithëpërfshirëse.

Programi Blue Book Traineeship është një praktikë me pagesë pesëmujore e ofruar nga Komisioni Evropian, duke u ofruar të rinjve të diplomuar anekënd Evropës përvojë praktike në politikëbërjen dhe administrimin e BE-së. Të trajnuarit punojnë në një mjedis multikulturor, zhvillojnë aftësi profesionale dhe fitojnë njohuri mbi funksionimin e institucioneve të BE-së.

Gjatë vizitës u tregua se si trashëgimia kulturore shkon përtej vlerës së saj historike dhe artistike, duke u shndërruar në një motor për turizmin, krijimin e vendeve të punës dhe ekonomitë lokale të qëndrueshme.

Falë programit EU4Culture, përfaqësuesit e ardhshëm të Bashkimit Evropian patën mundësinë të shohin nga afër se si mbështetja e BE-së shndërrohet në veprime konkrete dhe me ndikim. Ata u njohën gjithashtu me mënyrat se si puna e tyre mund të sjellë ndryshime reale në terren./atsh/KultPlus.com

“Amour”, një histori dashurie, sakrifice e pasioni në skenën e Teatrit Kombëtar

“Amour” me regji të Besmir Bitrakut solli një eksplorim emocionesh, ndjenjash dhe lidhjesh njerëzore në një formë intime dhe të fuqishme. Drama u shfaq në fundjavë, me interpretimin e të mirënjohurëve Luiza Xhuvani, Myzafer Zifla, Elia Zaharia, Xhuljano Brisku e Stela Bello.

Vepra, e shfaqur në ArTurbina, është një rrëfim për dashurinë, pasionin dhe përpjekjet për të gjetur kuptimin në një botë plot turbullira.

Regjisori Besmir Bitraku tha se, është një vepër që flet për dashurinë.

“Jam i lumtur të sjellim para publikut të Tiranës një dramë për dashurinë. Është një vepër, që flet për dashurinë si sakrificë, si vetëmohim, si mirëkuptim, si bashkëpunim. Jam i lumtur që kam punuar me një kast aktorësh shumë të mirë”, u shpreh Bitraku në rrjetet sociale të Teatrit Kombëtar.

Shfaqja “Amour” me historinë e dy te moshuarve intelektualë që dashurojnë njëri tjetrin me “forcën e rrotullimit të tokës”, erdhi me muzikë të Endri Sinës dhe kostumografi nga Sofi Kara./atsh/KultPlus.com

Dy vite nga vdekja e gazetarit Maurizio Costanzo

Para dy vitesh ka vdekur në Romë Maurizio Costanzo, gazetar, drejtues televiziv, autor dhe skenarist i njohur, i konsideruar ndryshe edhe si mbreti i talk show.

Constanzo ishte 84 vjeç.

I lindur në Romë më 28 gusht 1938, Costanzo ka bërë dhjetëra programe radiotelevizive dhe komedi teatrale si ”Il marito adottivo” apo ”Vuoti a rendere”.

Ai arriti një popullaritet të madh në vitin 1976 duke drejtuar emisionin e bisedave ”Bontà loro” në RAI.

Por, emri i tij është i lidhur edhe me emisionin Maurizio Costanzo Show, i transmetuar që nga viti 1982 në Mediaset.

Ndër programet e tij më të njohura, është edhe ”Buona domenica”.

Ai ka shkruar libra të shumtë, përfshirë ”Chi mi credo di essere” (2004), ”E che sarà mai?” (2006), ”La strategia della tartaruga” (2009), ”Sipario! 50 anni di teatro”, ”Storia e testi” (2015), ”Vi racconto l’Isis” (2016), ”Smemorabilia”, ”Catalogo sentimentale degli oggetti perduti” (2022).

Nga viti 1995 ishte i martuar me Maria De Filippi, prezantuese e njohur e spektaklit ”Amici”./ KultPlus.com

239 vjet nga lindja e Wilhelm Grimm, autori i përrallave ‘Hirushja’ e ‘Borëbardha’

Wilhelm Carl Grimm ishte një autor dhe antropolog gjerman dhe bashkë me vëllain e tij të vogël, Jacob Grimm, përbënin dyshen letrare Vëllezërit Grimm.

Wilhelm lindi më 24 shkurt 1786 në Hanau, në Hesse-Kassel. Në 1803, ai filloi studimet për drejtësi në Universitetin e Marburgut, një vit pasi vëllai i tij Jacob filloi atje. Të dy vëllezërit e kaluan gjithë jetën e tyre afër. Në ditët e shkollës, ata kishin një krevat dhe një tavolinë të përbashkët; si studentë, ata kishin dy krevate dhe dy tavolina në të njëjtën dhomë. Ata jetonin gjithmonë nën një çati dhe librat dhe pasuritë e tyre i kishin të përbashkëta.

Varri i Grimms në Berlin

Në 1825, Wilhelm 39-vjeçar u martua me vajzën e farmacistit Henriette Dorothea Wild, e njohur gjithashtu si Dortchen. Martesa e Vilhelmit nuk e ndryshoi harmoninë e vëllezërve. Richard Cleasby vizitoi vëllezërit dhe vuri re, “ata të dy jetojnë në të njëjtën shtëpi dhe në një harmoni dhe bashkësi të tillë sa që mund të imagjinohet se fëmijët ishin pronë e përbashkët.”

Karakteri i Wilhelm ishte një kontrast i plotë me atë të vëllait të tij. Si djalë, ai ishte i fortë dhe i shëndetshëm, por duke u rritur ai pësoi një sëmundje të gjatë dhe të rëndë që e la të dobët gjatë gjithë jetës së tij. Ai kishte një mendje më pak gjithëpërfshirëse dhe energjike se vëllai i tij dhe kishte më pak frymë hetimi, duke preferuar të kufizohej në një fushë pune të kufizuar dhe definitivisht të kufizuar. Ai përdori gjithçka që lindi drejtpërdrejt në studimet e tij dhe injoroi pjesën tjetër. Këto studime ishin pothuajse gjithmonë të karakterit letrar.

Wilhelm kënaqej shumë me muzikën, për të cilën vëllai i tij kishte vetëm një pëlqim të moderuar, dhe ai kishte një dhunti të jashtëzakonshme të tregimit. Cleasby tregon se “Wilhelm lexoi një lloj farse të shkruar në dialektin e Frankfortit, që përshkruan ‘malheurs’ e një tregtari të pasur Frankfort në një shëtitje pushimesh të dielën. Ishte shumë e çuditshme dhe ai e lexoi atë në mënyrë të admirueshme.” Cleasby e përshkruan atë si “një shok jashtëzakonisht të animuar dhe gazmor”. Prandaj, ai ishte shumë i kërkuar në shoqëri, të cilën e frekuentonte shumë më tepër se vëllai i tij.

Një koleksion me përralla u botua për herë të parë në 1812 nga vëllezërit Grimm, të njohur në anglisht si Përrallat e Grimms.

Nga viti 1837 deri në 1841, vëllezërit Grimm iu bashkuan pesë kolegëve të tyre profesorë në Universitetin e Göttingen për të formuar një grup të njohur si Göttinger Sieben (Shtatë Göttingen). Ata protestuan kundër Ernest Augustit, mbretit të Hanoverit, të cilin e akuzuan për shkelje të kushtetutës. Të shtatë u pushuan nga mbreti.

Wilhelm Grimm vdiq në Berlin nga një infeksion në moshën 73-vjeçare më 16 dhjetor 1859. / KultPlus.com

“Fotografia që prek indet e qytetit”, Griseld Hoxha sjell momentet e veçanta të përditshmërisë

Në ambientet e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit (QKLL), u zhvillua promovimi i katalogut fotografik “Fotografia që prek indet e qytetit”, një projekt artistik i fotografit të ri durrsak, Griseld Hoxha.

Ky katalog sjell një koleksion fotografish bardhezi të zhanrit street photography (fotografi në rrugë)  dhe urban photography (fotografi urbane), të shoqëruara me storytelling (narracion), duke krijuar një kombinim unik mes imazhit dhe rrëfimit.

Në panelin e diskutimit morën pjesë emra të njohur të artit dhe medias si: profesori i Universitetit të Arteve (UART), Ardian Isufi, njëherazi kurator dhe kritik arti; fotografi i njohur Roland Tasho; dhe redaktorja e katalogut, shkrimtarja dhe gazetarja Arjola Kondakçiu.

Në një prononcim për Agjencinë Telegrafike Shqiptare, fotografi Griseld Hoxha u shpreh se kjo ekspozitë grumbulloi punën e 5 viteve, nga jeta e përditshme në qytet, jo vetëm në Durrës dhe më gjerë, në Shqipëri dhe jashtë saj.

Ekspozita ka momente të fotografuara gjatë pandemisë, tërmetit që goditi qytetin e Durrësit. “Janë foto të ndjera dhe fotot e stilit urban dhe bardhezi”, shtoi fotografi.

Hoxha u shpreh se ky është një album me foto të veçanta që në Shqipëri nuk janë të shumta, janë në zhdukje si temë.

“Jashtë vendit dhe në Kosovë ka fotografë që aplikojnë këtë lloj fotografie, këtë lloj zhanri. Unë vendosa që të sjell diçka ndryshe, këtë lloj stili të fotografisë, por përveç kësaj të shoqëruar me storytelling, domethënë me histori se çfarë fotot e përditshme na tregojnë, atë aktualitetin, hallet e përditshme, problemet e përditshme, ku në katalog nuk përfshihen vetëm 2-3 kategori, por të gjithë llojet e njerëzve, nga qytetarët e varfër deri tek pushtetarët”, tha Hoxha për ATSH.

Një risi në fotografinë shqiptare

Gjatë fjalës së saj, redaktorja Arjola Kondakçiu theksoi se ky është katalogu i parë i këtij formati në Shqipëri, ku fotografia bardhezi kombinohet me storytelling. Ajo vlerësoi aftësinë e fotografit për të kapur çastet që përcjellin mesazhe të fuqishme dhe për t’i shoqëruar ato me rrëfime që i japin edhe më shumë kuptim imazhit.

Fotografi Roland Tasho ndau përshtypjet e tij për punën e Griseld Hoxhës, duke theksuar se që në shikimin e parë të katalogut, kuptoi se bëhej fjalë për një projekt profesional dhe të veçantë. Ai vlerësoi ndjeshmërinë dhe qasjen artistike të autorit në kapjen e momenteve autentike të jetës urbane.

Ndërsa profesori Ardian Isufi nënvizoi se fotografitë e Hoxhës nuk janë thjesht imazhe, por mbartin mesazhe të rëndësishme për komunitetin, me secilën foto që trajton një tematikë specifike. Ai theksoi gjithashtu rëndësinë e studimit të historisë së fotografisë, duke nisur nga pionierët shqiptarë e deri te teknikat e avancuara të ditëve të sotme.

Fotografia si pasion dhe mision

Diskutimi mes të ftuarve, gazetarëve, arkeologëve dhe artdashësve solli një reflektim mbi sfidat e fotografisë në Shqipëri, duke trajtuar kalimin nga pasioni në profesion dhe rolin e saj në transmetimin e realitetit shoqëror. Të pranishmit ndanë mendimet e tyre për katalogun dhe punën e fotografit, duke lexuar gjithashtu disa nga rrëfimet e përfshira në storytelling.

Në përmbyllje, Griseld Hoxha ndau vizionin e tij mbi fotografinë, duke e cilësuar atë jo thjesht si një profesion, por si një mjet për të përcjellë mesazhe sociale dhe artistike. Ai ftoi të rinjtë të ndjekin pasionin për fotografinë, duke e parë atë fillimisht si një mision dhe më pas si një mundësi profesionale.

Fotografi Grisel Hoxha ka lindur në Durrës, në vitin 2000. Është diplomuar për degën Informatikë në Universitetin “Aleksandër Moisiu” në Durrës, por drejtimin e karrierës së tij e fokusoi te pasioni për fotografinë, i cili tashmë është kthyer në profesion për të.

Edhe pse shumë i ri në moshë, ai ka marrë pjesë në dy ekspozita:

Ajo kolektive me temë “Jeta urbane në Durrës” (2022), dhe ekspozita personale hapur në Milano- Itali (tetor 2023).

Griseld Hoxha ka qenë aktiv nëpër aktivitete, dhe falë mprehtësisë artistike të syrit, fotografi të tij janë vlerësuar me çmime në konkurse me tematika të ndryshme, si:

Çmimi “Fotoja më e mirë”, gjatë periudhës së karantinës.

Çmimi i tretë në konkursin ” Fotografia për muajin e Ramazanit”, viti 2020.

Çmim të tretë në konkursin “Tirana Foto Festival”.

Çmim të parë në konkursin e organizuar nga “Travel Fest Albania” (2023).

Ky album me foto bardhezi është preferencë e tij, shoqëruar me story telling. si një risi për evolimin e artit të fotografisë në Shqipëri./atsh/KultPlus.com

“Kur u bë deti kos, fukarait iu thye luga”

Thëniet më të mira persiane.

Sot, po sjellim një koleksion nga mençuria e kulluar e një populli të largët e të lashtë.

E çuan llafazanin në ferr dhe tha: “Sa të njoma qenkan drutë.”

Njerëzit fatkëqinj shpesh bëhen me besëtytni, shpesh nga padituria.

Njeriu modest dhe punëtor vlen më shumë sesa njeriu i fuqishëm dhe i rrezikshëm.

Nga të shtatë zogjtë e bilbilit vetëm njëri del këngëtar.

Ngushëlloje atë që mendon të ketë arritur lumturinë.

Nuk i jepet elefantit për të pirë me lugë.

Në kokën time tullace mëson zanatin e berberit.

Në punët e veta edhe i verbëri ka sy.

Në shtëpinë e kadiut ka arra plot, por ato janë me numër.

Mos i bjer atij që e ka dënuar fati.

Mos i bjerë derës së botës, që të mos i bien derës sate.

Muret kanë minj, minjtë kanë veshë.

Nata është me barrë, ç’do të na pjellë mëngjesi.

Më mirë një buqetë me trëndafila, se një mullar me bar.

Më mirë uthullën në dorë, sesa hallvën e premtuar.

Kush ka rënë në bela, s’e çan kokën për taksat.

Lakuriqit çdo këmishë i rri tamam.

Lavdërimet e tepërta çorodisin fëmijën.

Lehja e qenit nuk i pengon retë.

Kur ke hall, mund të puthësh gomarin në bisht.

Kur mund të rrosh në paqe , mos trokit në derë të luftës.

Kur piqen frutat, kopshtari nuk i vë re të njohurit.

Kur të të kenë bërë ty njeri, do të jem bërë unë budalla.

Kur u bë deti kos, fukarait iu thye luga.

Ku do ta dijë pusi se kova ka fundin e çpuar.

Kujt iu dogj mullari, s’kish pse i trembej rrufesë.

Kumarxhiut hileqar çdo gjë që t’ia zhvatësh e ke qar.

Kundërshtari më i rrezikshëm është miku i kthyer në armik.

Kur i ka ardhur koha, preja shkon vetë te gjahtari.

Kur janë dy akçinj, gjella del o shumë e kripur, o pa kripë fare.

Je i nderhsëm në veprime me çdonjeri, do, s’do, do të nderojë.

Jo gjithçka e rrumbullakët është arrë.

Kam dhënë kaq këshilla, sa më ka zënë gjuha lesh.

Kandili që i duhet shtëpisë nuk çohet në xhami.

Kot mburret daullja, brenda është bosh fare.

Gjelin që do ta rrëmbejë çakalli në mëngjes, le ta rrëmbejë që në mbrëmje.

Gjëegjeza e gjetur të duket e lehtë.

Gjuha e kuqe merr në qafë kokën jeshile.

Hajduti njeh hajdutin; shenjti njeh shenjtin.

Ha pak të kesh shëndet.

Ha si do vetë, vishu si duan të tjerët.

I mbyturi kapet pas fijes së kashtës.

Inteligjenti flet atëherë kur të tjerët përreth heshtin.

Është më mirë të jetosh në zemrën e mikut se në shtëpinë e tij.

Frikoju nga ai që ta ka frikën.

Fut djathin në shishe e fërkon bukën nga jashtë.

Gërmove në mur, mos i qendro pranë.

Gratë janë sikur hija juaj, nëse shkoni pas tyre – ato ikin nga ju, ndërsa nëse ikni prej tyre – ato vijnë pas juve. / KultPlus.com

Rama ndan artikullin e portalit gjerman WEB.DE: Shqipëria, destinacioni evropian me rritjen më të shpejtë të turizmit për vitin 2024

Portali i mirënjohur gjerman WEB.DE ka renditur Shqipërinë të parën në listën e destinacioneve evropiane me rritjen më të shpejtë të turizmit për vitin 2024.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale artikullin e botuar nw WEB.DE.

Duke iu referuar artikullit, Rama vuri në dukje se Shqipëria ofron një kombinim unik të qyteteve historike, fshatrave tradicionale dhe peizazheve mbresëlënëse, duke e bërë një destinacion tërheqës në hartën turistike të Mesdheut, ku përveç Tiranës vibrante, sugjerohen patjetër Gjirokastra dhe Berati, të dyja pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s.

“Me rritjen e shpejtë të numrit të vizitorëve, ata që dëshirojnë ta shijojnë ende në qetësi duhet ta planifikojnë udhëtimin sa më parë, sugjeron media gjermane në prag edhe të nisjes së ITB Berlin ku Shqipëria është Vendi i Nderit”, shkruan Rama.

“Shqipëria zë vendin e parë në renditje: Vendi ka fituar popullaritet dukshëm më shumë se çdo kush tjetër vitet e fundit dhe së fundmi ka mirëpritur 80% më shumë turistë se në vitin 2019. Me këtë rritje, Shqipëria renditet gjithashtu e treta në renditjen globale: vetëm Katari (më shumë se 137%) dhe El Salvadori (më shumë se 81%) shënuan rritje edhe më të mëdha. Një nga më të njohurat është riviera shqiptare, e cila shtrihet përgjatë bregut të Jonit dhe bën përshtypje me plazhet, gjiret dhe ujin e pastër”, shkruan WEB.DE.

Në artikullin e WEB.DE  theksohet se “edhe qytetet dhe fshatrat shqiptare mirëpresin turistë. Pranë qytetit kryesor të Tiranës, ju mund të vizitoni qytetin historik të Gjirokastrës dhe qytetin e Trashëgimisë Kulturore Botërore të UNESCO-s, Beratin. Me fshatrat e saj tradicionalë, qytetet e gjallëruara dhe peizazhet mbresëlënëse, Shqipëria duket si një alternativë e bukur dhe ekonomike në krahasim me vendet e tjera të Mesdheut. Nëse doni të vizitoni vendin në mënyrë të qetë, ju këshillojmë të programoni sa më shpejt pushimet tuaja duke parë numrin në rritje të turistëve”./atsh/KultPlus.com

70 vite nga lindja e Steve Jobs, njeriut që pati ndikim të jashtëzakonshëm në zhvillimin e teknologjisë

Sot shënohet 70-vjetori i lindjes së njeriut që pati një ndikim të madh në zhvillimin e teknologjisë në botë, Steve Jobs.

Në 70-vjetorin e lindjes së Steve Jobs, KultPlus ua risjell letrën e fundit të tij:

“Në këtë moment, i shtrirë në shtrat i sëmurë, ndërsa reflektoj për jetën time, kuptoj se e gjithë fama dhe pasuria që i kushtova kaq shumë kohë, janë zbehur dhe duken të pakuptimta përballë vdekjes së afërt.

Në errësirë, shoh dritat jeshile që vijnë nga pajisjet dhe dëgjoj zërat e aparaturave, mund ta ndjej frymën e zotit të vdekjes që afrohet. Tani e di, kur kemi siguruar mjaftueshëm pasuri sa për të shtyrë gjithë jetën, duhet të merremi me të tjera çështje, që nuk lidhen me pasurinë. Duhet të merremi me diçka më të rëndësishme.

Mbase me marrëdhëniet me njerëzit, mbase me art, mbase me ëndrrat për ditët e rinisë. Ndjekja non-stop e pasurisë, do t’ju shndërrojë në një qenie të ndrydhur, ashtu si mua. Zoti na dha shqisat për të ndjerë dashurinë në zemrat e njerëzve, jo për të ndjerë iluzionet që sjell pasuria.

Pasurinë që kam fituar gjatë jetës time, nuk mund ta marr me vete. Çfarë mund të marr janë vetëm kujtimet e dashurisë. Ajo është pasuria e vërtetë që do t’ju ndjekë, do t’ju shoqërojë dhe do t’ju japë forcë e ndriçim për të vazhduar. Dashuria mund të udhëtojë mijëra kilometra. Jeta nuk ka limit. Shko ku të duash. Arriji lartësitë që do të arrish. Eshtë e gjitha në zemrat dhe duart tuaja. Cili është shtrati më i shtrenjtë në botë? – “Shtrati i vdekjes”.

Mund të punësosh dikë të ngasë makinën për ty, të fitojë para për ty, por s’mund të punësosh dikë që të përballojë sëmundjen tënde, për ty.

Të mirat materiale mund të gjenden sërish edhe pasi kanë humbur, por ekziston diçka që nuk mund ta gjesh kurrë pasi e ke humbur – “Jeta”… Kujdesu për veten. Vlerësoji të tjerët”. / KultPlus.com 

Presidentja Osmani ngushëllon familjen për ndarjen nga jeta të Bajram Qerkinit

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka shprehur ngushëllime për vdekjen e Bajram Qerkinit.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Bajram Qerkinit, njeriun që me përkushtim dhe guxim i dha zë dhimbjes së mijëra familjeve të personave të zhdukur me dhunë nga forcat serbe gjatë luftës së fundit në Kosovë”, është shprehur ajo.

Në njoftimin e presidences thuhet se Qerkini ishte simbol i qëndresës, i drejtësisë dhe i përkushtimit të palëkundur për ta zbardhur fatin e të zhdukurve me dhunë gjatë luftës. Për më shumë se dy dekada, ai jetoi me dhimbjen për të birin e tij të zhdukur, duke mos u ndalur kurrë në kërkimin për të vërtetën.

“Sot, Kosova humbi një zë të fuqishëm të kauzës për drejtësi, por trashëgimia e tij mbetet e gjallë. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes Qerkini, miqve dhe të gjithë atyre që mbështetën betejën e tij për të zhdukurit me dhunë. Në këto çaste të rënda për familjen, bashkëndjej me ju dhe ju inkurajoj që të gjeni forcë në përballimin e dhimbjes”, thuhet tutje në njoftim./KultPlus.com

Vdes Faik Rexhepi, simboli i rezistencës kundër regjimit serb në Kosovë

Ka vdekur Faik Rexhepi, simboli i rezistencës kundër regjimit serb në Kosovë.

Lajmin e ka dhënë Belgzim Kamberi, aktivist i të drejtave të njeriut përmes një postimi në rrjetet sociale.

Rexhepi, është burri i cili ka një monument në shesh të Prishtinës para hotelit “Grand” pasi në kohën kur policia serbe kishe ndërhyrë brutalisht për të shpërndarë turmën kur ishin mbledhur për të pritur delegacionin e kongresit amerikan, ai ishte ulur dhe nuk kishte lëvizur nga vendi./KultPlus.com

Naim Frashëri në diplomimin e Sevasti Qiriazit dhe takimi me Koto Hoxhin

Nga: Zija Basha 

Stamboll, korrik 1891. Mëngjes me fllad të freskët që vinte nga Bosfori aty pranë. Një grup vajzash zbritën shkallëve të konviktit të “Robert College”, të veshura me përparëse të zeza e jaka të bardha, nëpër një rrugicë të ngushtë të shtruar me kalldrëm me gurë të zezë. Në të dy anët e rrugicës, trëndafilat shumë ngjyrësh stolisnin atë parajsë të vogël, për të cilën kujdeseshin këto vajza që ecnin qetë si flutura, drejt godinës së shkollës impozante të tyre. Dalloheshin qartë shkronjat latine “Robert College”. Bisedonin me zë të ulët e hera herës përqafonin njëra-tjetrën. Drejtoria e kolegjit organizonte një takim lamtumire me këto nxënëse, që mbaruan këtë kolegj amerikan, e do të shpërndaheshin në vendet e tyre.

Midis tyre dallohej një vashë me trup mesatar e bëshme, fytyrëqeshur, me hundë si qiri, syzezë e vetullzezë, me flokë të rregulluara pas kokës si topuz. Herë-herë shpejtonte hapat para shoqeve si thëllëzë, e pastaj ndalonte duke kthyer fytyrën nga shoqet e ashtu duke buzëqeshur, dukej si sorkadhe mali. Fytyra i shndriste nga dielli korrikut që ngrihej mbi qiellin blu e me atë pamje, dukej si peri e zbritur nga parajsa e zotit. Nuk mbante në duar byzylyk, as varëse floriri a argjendi, vetëm dy vathë të vegjël me gurë rubini ngjyrë blu, ashtu si të gjitha shoqet e sajë. Ishte shqiptarja Sevasti Qiriazi.

Vajzat iu afruan shkollës dhe emocionet u shtuan. Drejtori kolegjit dhe pedagogët, kishin dalë në oborr e bisedonin ulët me njeri tjetrin. Vajzat lexonin në fytyrat e tyre brengën e ndarjes dhe filluan të përloten. Do të ndaheshin përjetë nga ata edukatore e edukatorë të dashur, që katër vjet luftonin krahë për krahë, në luftën e vështirë të dijes e do të shkonin në vise të largëta të perandorisë, për të mos u parë më me. Por, drejtori Eliot Spencer, duke parë dëshpërimin e të gjithëve e duke e mposhtur atë, tha me buzëqeshje:

– Afrohuni t’ju përqafojmë pëllumbesha, se ju na keni nderuar ne dhe ne prandaj ju duam shumë.

Vajzat e trupi pedagogjik u bënë një dhe përqafoheshin, siç përqafohen fëmijët me prindërit e tyre të dashur. Ashtu së bashku u futën në sallën e madhe të shfaqjeve teatrale, që ishte përgatitur për festë nga drejtoria e kolegjit. Zëvendësia e drejtorit, Anna Triks, u ngjit në skenën e teatrit me perde mëndafshi të kuqe, që ndrinin nga llambadarët e vendosur në të dy anët. Me emocion ju drejtua të gjithë pjesëmarrësve me këto fjalë:

– Të dashura vajza! Të nderuar kolegë! Jam shumë e emocionuar, po do t’ju flas me fjalë zemre. Fjalimin e lashë në çantë, se mu duk i thatë me fjalët që zgjodha për ju. Ju meritoni shumë më shumë respekt e mirënjohje nxënëse e pedagogë. Lum si ju moj vajza, që mbaruat të gjitha suksesshëm kolegjin e na nderuat ne, familjet tuaja e vendet tuaja. Lum si ne për ju të dashura nxënëse. Ne, pedagoget tuaj ndjejmë krenari që puna jonë me ju, arriti këtë fitore si bekim nga zoti. Ju urojmë njëzëri shëndet e suksese në vendet tuaja për përhapjen e diturisë. Ju tashmë jeni të lira për të bërë ç’do gjë, që ju pëlqen se kini zgjuarsinë për të dëgjuar, gjykimin për të dalluar, shpirtin për të ndier, ndërgjegjen për të peshuar çdo gjë. Ju tashmë e dini se çdo e keqe është e ndaluar. Veset e veprimet e padrejta, mos besnikëritë, dinakëritë janë të botës së ndyrë. Mos i afroni ato. Largojini nga ju e familjarët tuaj dhe pastroni shoqërinë e kombeve tuaj prej tyre. Jini misionare tani. Zoti qoftë me ju!

Emocione pafund për të gjithë. Sevastia jonë shikonte turbull mësuesen e gjuhës angleze, që zbriste shkallët e skenës, sepse sytë i kishte plot me lot. Vazhdoi koktej rreth dy orë e drejtori Spencer tha se në orën gjashtë mbas dite do të bëhej në atë sallë ndarja e diplomave.

Sevastia mori liri-dalje nga konvikti e doli në stacionin e pajtoneve. Vendosi të takonte në Ministrinë e Arsimit, Naim beun. Priti pak në stacion, sa erdhi pajtoni i xha Jasharit nga Erindi i Gjirokastrës. Vetëm me atë ajo shkonte për vizitë në shtëpinë e Naim beut. Hipi në pajton dhe kërkoi që xha Jashari ta zbriste tek Ministria e Arsimit, pranë Topkapi-sarait. Ecën rrugës buzë detit, deri afër xhamisë Sulltan Ahmetit e Ajasofjes.

Aty rruga qe bllokuar. Xha Jashari i tha se sulltan Hamidi II-të vizitonte varrin e së ëmës Tirimuje. Varri i saj nga pajtoni dukej si një vazo reçeli e madhe prej porcelani, me ca viza të ndryshme horizontale. Xha Jashari i tha:

– Moj vajzë xhani. Këta mbretërit e vezirët, kur dalën në krye, u duket vetja e madhe e bota e vogël. Vjedhin e vrasin fukaranë, por kur u vjen fundi, vdekja, bëhen besimtare. Po është vonë se atëherë populli të humbet nam e nishan. Ti do rrosh e do më kujtosh.

Xha Jashari ndërroi drejtim dhe në një rrugicë të dytë, arriti në Ministrinë e Arsimit. Priti sa doli Naim beu në oborrin gjithë lule e pemë zbukuruese e u largua për të ardhur prapë pas një ore aty.

Si u takua me shumë mall me mentorin e saj, Naimin, shkuan në një kafene aty afër dhe filluan bisedën përzemërsisht, si babai me bijën. Si e falenderoi Naimin, për gjithçka kishte bërë për futjen në atë kolegj e kujdesin e veçantë gjatë viteve për të, Sevastia e ftoi që si prind ai të merrte pjesë në ceremoninë e marrjes së diplomës. Por, Naimi, si e falënderoi, i dha lajmin e gëzuar që ai do të vinte aty si i ftuar, përfaqësueses i Ministrisë së Arsimit.

Sevastia e njoftoi se së bashku me vëllanë e sajë, Gjerasimin, kishin vendosur që në Korçë, të hapnin Shkollën e vashave. Naimi i entuziazmuar i tha:

– Motër, punë më të mirë e më të vyer nuk mund të bësh për Shqipërinë e mjerë, se sa kini vendosur të bëni bashkë me vëllanë, për emancipimin e grave të vendit tonë të shkretë. Detyrat e tua tani fillojnë dhe po të jesh besnike, këmbëngulëse dhe e vullnetshme do arrish të kryesh vepra të mëdha për kombin. (Sevasti Qiriazi, Kujtime për Naim beun)

Sevastia i tha Naimit se dëshironte shumë të vizitonte në burg Koto Hoxhin e madh. Mendueshëm për moshën e sajë të re, Naimi i tha:

– Kjo tregon se je xhevahir për kombin, por duhet ta mendojmë mirë.

– E mendova gjerë e gjatë gjithë këto kohë, Naim bej! Do të vishem si djalë e do të shkoj.

– Të bekoftë Zoti moj vajzë! Të shkosh, të shkosh …

Pas një ore takimi të këndshëm me Naimin, Sevastia shkoi përsëri në konvikt me pajtonin e xha Jasharit. Në orën e caktuar për shpërndarjen e diplomave, mbërriti në kohë Naim beu. Sevastia u lumturua sa e pa dhe zemra i rrihte fort. Kishte fatin se do të merrte nga ajo dorë e bekuar që drejtonte penën që shkroi ato mijëra vargje në gjuhën e ëmbël shqipe, diplomën, e do ta bënte krenare gjithë jetën e sajë, në shërbim të kombit.

Pas ceremonisë diplomave, ajo shkoi në shtëpinë e Naimit ku do të kalonte një darkë, si në shtëpinë e saj që e kujtonte gjithë jetën. Të nesërmen shkoi tek shoqet e pedagogët, ku u nda përfundimisht për të vazhduar detyrën e misionares së arsimit shqiptar.

Si e siguroi Naimi lejen nga drejtori burgut (një shqiptar nga Kosova) dhe mori garancinë e tij, shqiptarja Sevasti Qiriazi shkoi në burgun Jedi-Kule të katër bodrumeve. Ishte veshur si djalë e festën e kishte ngjeshur në kokë, që i mbulonte të gjithë flokët. Po, si e gjeti martirin e pavdekshëm Koto Hoxhi heroina jonë: “Një vrimë e ndyrë. Një brez i dritës nga një shteg lart më ndihmoi të dalloj një figurë të varfër. Mjerisht nuk mund të mendoja nëse ai qe njeri. Një pllakë prej guri që ka shërbyer për shtrat, e një grumbull leckash ku qe ulur. Ky qe Koto! E gjithë figura e tij intelektuale qe e shuar. Unë pyeta veten: Është e mundur kjo që në atë mjerim e ftohtësi trupi të jetojë shpirti i Kotos, i të madhit udhërrëfyes shqiptar”?

– Tungjatjeta Koto!

Unë përfundimisht guxova të mërmëritjeje. Në mekje, por me forcë, i dëgjova zërin që ai pyeti:

– Kush është ai që më flet mua?! Ai mund të jetë zë prej qielli, dërguar prej Zotit, të më flas ndonjë fjalë në zemrën time të plagosur’!

Ai kishte fytyrë të mjerë me të cilën unë u preka, sa që rrëketë e nxehta me shkuan poshtë mjekrës sime. Flokët e tij qenë të gjata. Mjekra e tij e gjatë i arrinte poshtë në mes. Rrobat e tije ishin vetëm lecka. Unë i fola me zë gati të bllokuar:

– Unë erdha, i dashur at, të të sjell ty fjalën për kurajo e të të them ty, se edhe pse ata ju kanë hedhur ju për të vuajtur këtë dënim mizor, fara që ju keni mbjellë po jep frute të mirë. Shpirti juaj jeton ne zemrën e popullit tënd.

Figura e rreckosur përgjigjet:

– Po! Ata kanë lidhur me zinxhirë trupin tim, por shpirti im është i lire. Ai është i lirë e s’ka torturë që mund të më pengojë që të bërtasë. Jo! Shqipëria nuk do të prishet! Ajo do të jetë e bashkuar, e pavarur dhe e gëzuar. Koto – me tha Sulltani – a nuk e di ti se koka jote është në dorën time? Po madhëri, koka ime është në duar të Madhërisë Tuaj, por shpirti i takon Perëndisë, mirëpo nderi është imi – ju gjegja unë. Po si erdhe e me gjete këtu moj lule Shqipërie, moj vitore pëllumbeshë! Me dhe forcë e me dhe shpresë. Më gëzove shume o ylli mëngjesit që sjell dritën.

Ndenji pak dhe tha vargjet:

O ju djem, do më kujtoni kur të ngjallet liria!
Po ç’të be a unë i mjeri, që mu errën sytë e mia!

– Humba sytë në këtë bodrum, moj engjëllore dhe mendjen e kam tek Shqipëria, tek Lunxhëria, nga Labova e Kryqit në Lekë.

U ndava me lotë e dëshpërim nga ai martir i kombit, me betim ne zemër se edhe unë sa te kisha frymën gjallë do ta shkrija jetën për Shqipërinë”.

“Mësuesi i Popullit”, Thoma Papapano, këmbëngulte se për këtë takim historik te “Mësueses së Popullit”, Sevasti Qiriazi me “Mësuesin e Popullit”, Koto Hoxhi, shkon kënga e mëposhtme:

“Moj kokë e qenit moj qene,
Pse s’dite për veten tende?
Nga bodrumi pse s’u trembe?
Bodrum nate e bodrum dite.
Me prishi kandili sytë.
ǔhaber me ke sjell, moj vite?
– Hap bodrum e ngreu e ike”!
 /Memorie.al/ KultPlus.com

Sot, ditëlindja e heroit Fahri Fazliu

Sot, më 24 shkurt 2024 do t’i mbushte 62 vjet veprimtari i shquar, Heroi i Kosovës, Fahri Fazliu.

Me 2 nëntor 1989 në lagjen “Bregu i Diellit” në Prishtinë rrethohen nga forcat serbe drejtuesit e LPRK-së, Afrim Zhitia dhe Fahri Fazliu.

Pas luftës 10-orëshe bien heroikisht Afrimi së bashku me Fahri Fazliun. Qëndresa e këtyre dëshmorëve ishte inkuraim dhe ngritje e moralit për të rinjët kosovarë dhe për shumë prej tyre ishin idolë dhe shembull si të mbrohej atdheu./KultPlus.com

Zejnullah Halili, shkrimtari i dalluar i letërsisë për fëmijë

Zejnullah Halili lindi më (5 nëntor 1945- 24 shkurt të vitit 2004), ishte shkrimtar shqiptar.

Rrjedh nga një familje e varfër nga fshati Kokaj i Gjilanit.  Shkollën fillore e kreu në fshatrat fqinj Llocë e Pogragjë, shkollën e mesme normale në Gjilan, ndërsa studimet për letërsinë shqipe në Prishtinë. Që në shkollën e mesme u dallua me krijimet e tij letrare.

Punoi si mësues në shumë shkolla të fshatrave të Gjilanit, ndërsa më vonë u punësua në Radio Prishtinë, ku udhëhoqi emisionet për fëmijë, e më vonë redaktoi revistën letrare për fëmijë “Pionieri” dhe “GEP”. Pos shkrimeve për fëmijë, ai ka publikuar vepra edhe për të rritur.

Në manifestimin, tashmë tradicional “Karvani i poetëve për fëmijë” ishte njeri ndër anëtarët më aktiv dhe më i dashur për fëmijë. Zejnullah Halili me krijimtari letrare nisi herët të bëjë emër, duke filluar që në bankat e shkollës fillore, për të përvijuar edhe gjatë kohës sa punoi si mësues në fshat dhe qytetin e Gjilanit. Fillimisht për disa vjet punoi si gazetar, redaktor, udhëheqës i emisioneve për fëmije të RTV Prishtinës, sikur edhe në redaksinë e botimeve të revistave të /Rilindjes/, kryeredaktor i GEP-it, Pionierit, etj., duke lënë pas vetit një opus letrar të pasuruar prej 26 veprave të ndryshme letrare për fëmijë dhe të rritur.

Halili ishte një shkrimtar gjithpërfshires në fushën tematikën e letërsisë për fëmijë. Ai ishte dhe mbetet një nga shkrimtarët merituar të letërsisë për fëmijë.

Ai gjithmonë solli diçka të re ne frymën letërsisë, si dhe e pasuroi atë me risi, përvoja elemente dhe forma të reja artistike. Ai i lindur ishte për te shkruar letërsi për fëmije, duke qene një krijues i mirëfillte i letrave shqipe dhe iu përkushtua asaj tërë jetën, me gjithë qenien, talentin, pasionin dhe aftësitë krijuese qe zotëronte. Zejnullah Halili është përfaqësuar në shumë publikime dhe antologji të shkrimtarëve shqiptarë./ KultPlus.com

154 vite më parë lindi Sevasti Qiriazi, nismëtarja e organizimit të arsimit kombëtar për vajzat dhe gratë shqiptare

Sot, janë bërë 154 vite nga lindja e arsimtares dhe veprimtares së çështjes kombëtare, Sevasti Dako Qiriazi.

Sevasti Dako Qiriazi (24 shkurt 1871) ishte atdhetare dhe nismëtare e organizimit të arsimit shqiptar për femra. Ishte Naim Frashëri ai që i dha mundësi Sevasti Qiriazit të studionte në kolegjin me emër Robert Kolegj në Stamboll e të luante një rol aktiv në arsimimin e grave.

Ajo qe e para grua shqiptare që studioi në këtë institucion amerikan, të cilin e kreu në qershor 1891. Me t’u kthyer në Shqipëri ajo mori pjesë në ngritjen e shkollës së vashave në Korçë më 1891. Kjo shkollë është edhe fillimi i një shkolle mbi bazën laike.

Pas Luftës së Parë Botërore kjo shkollë njihej ende me emrin e familjes Qiriazi. Ajo mori pjesë edhe në Kongresin e Manastirit, ku u mor kryesisht me përgatitjen e teksteve shkollore. Me të shoqin, gazetarin dhe shkrimtarin Kristo Anastas Dako e me të motrën Parashqevi ajo vajti në Rumani e prej andej emigroi në Shtetet e Bashkuara, ku bashkëpunoi me të përdyjavshmen “Yll’ i mëngjesit”.

Motrat Qiriazi ishin mësueset dhe edukatoret e para të shkollës së vashave që u hap më 1891 në Korçë. Nga kjo shkollë dolën shumë emra të njohur të femrave të cilat kontribuan, jo vetem në fushën e arsimit, por u bënë edhe luftëtare të njohura të çështjes kombëtare. Vdiq më 30 gusht të vitit 1949./ KultPlus.com

“Njerëzit e mirë flenë qetësisht natën, ndërsa të këqijtë duket se shijojnë shumë orët e ditës”

Thënie nga Woody Allen

• Avantazhi i të qenët inteligjent është se mund ta bësh idiotin kurdoherë, kurse e kundërta është krejt e pamundur.

• Ka dy lloje njerëzish në këtë botë: të mirë e të këqij. Të mirët flenë qetësisht natën, ndërsa të këqijtë duket se shijojnë shumë orët e ditës.

• Njerëzimi sot gjendet përpara një ndarjeje rrugësh: njëra të çon në dëshpërim, kurse tjetra në shuarjen totale. Shpresojmë të këtë urtësi në zgjedhje.

• Ai balerini kishte veshur geta aq të ngushta saqë dallohej jo vetëm gjinia e tij, por edhe feja e tij.

• Njeriu përbëhet nga dy gjëra: mendja e tij dhe trupi i tij. Vetëm se trupi argëtohet shumë me tepër.

• Telashet janë si letrat higjienike, merr një e vijnë dhjetë.

• Seksi pa dashuri është një përvojë boshe, por mes përvojave boshe është më e mira.

• Seks: argëtimi më i mirë që mund të arrish pa qeshur.

• Seksi shkarkon tension, ndërsa dashuria e shkakton.

• Mos flisni keq për masturbimin, është seks me dikë që dashuroni.

• Dashuria është përgjigja, por ndërsa prisni përgjigjen, seksi mund t’ju sugjerojë pyetje të mira.

• Akti i seksit është i ndyrë vetëm nëse bëhet mirë.

• Kur isha i vogël, prindërit e mi kanë ndërruar vendbanim disa herë, por unë kam arritur t’i gjej gjithnjë.

• Gjendem në atë fazë të jetës që nëse një grua më thotë “jo”, i jam mirënjohës.

• Më kanë rrahur, por jam mbrojtur mirë. Njërit prej tyre ia theva grushtin: Lëndova krejt fytyrën për ta bërë, por ia dola.

• Nuk janë gjashtë milionë hebrenjtë e vrarë që më shqetësojnë, por fakti se rekordet janë bërë për t’u thyer.

• Filmi im i parë ishte aq i keq saqë kishte zëvendësuar dënimin me vdekje në pesë shtete amerikane.

• Jetohet një herë të vetme e dikush asnjëherë.

• E gjithë jeta ime më kaloi përpara syve, e unë nuk bëja pjesë në të.

• Para se të ikja do të doja t’ju lija një mesazh pozitiv, por nuk e kam. A prish punë nëse ju lë dy mesazhe negative?

• Në dashurinë kolektive avantazhi është se nëse dikush dëshiron të flejë, mund të flejë.

• Sipas astronomëve modernë, Universi është i fundmë. Kjo është ngushëlluese, sidomos për ata si puna ime që harrojnë ku i vënë gjërat.

• Besoj se sekreti për të mos menduar për vdekjen është fundi, por më shumë si një mënyrë për të ulur shpenzimet.

• Gjyshi im ishte njeri i parëndësishëm. Në varrimin e tij, makina funebre ndiqte makinat e tjera.

• Më mirë frikacak për një minutë se i vdekur për gjithë jetën.

• Paratë janë më të mira se varfëria, por vetëm nga pikëpamja ekonomike.

• Thuhet në Bibël që luani dhe demi do të flenë bashkë. Epo duhet të shtoj se demi do të flejë fare pak.

• Kam zakon të marr me vetë një plumb pasi një ditë një person në një rrugicë më qëlloi me një bibël dhe plumbi më shpëtoi./ KultPlus.com

Astronomët zbulojnë strukturën 3D të atmosferës së një planeti të huaj

Astronomët për herë të parë kanë deshifruar strukturën tre-dimensionale të atmosferës së një planeti përtej sistemit tonë diellor, duke zbuluar tre shtresa, si një tortë dasme në një planet me gaz të nxehtë, i cili orbiton afër një ylli më të madh dhe më të nxehtë se dielli ynë, sipas “Reuters”.

Studiuesit vëzhguan atmosferën e WASP-121b, një planet i quajtur gjithashtu Tylos, duke kombinuar të katër njësitë e Teleskopit Shumë të Madh të Observatorit Jugor Evropian me qendër në Kili, duke dalluar një shtresëzim të shtresave me përbërje të ndryshme kimike dhe erëra intensive.

Deri më tani, studiuesit kanë qenë në gjendje të përcaktojnë përbërjen kimike atmosferike për disa planetë jashtë sistemit tonë diellor – të quajtur ekzoplanetë – por pa hartuar strukturën vertikale ose mënyrën se si u shpërndanë elementët kimikë.

WASP-121b është një “Jupiter ultra i nxehtë”, një klasë planetësh të mëdhenj me gaz që orbitojnë afër yllit të tyre pritës, duke i bërë ata jashtëzakonisht të nxehtë.

Atmosfera e tij është e përbërë kryesisht nga hidrogjen dhe helium, si ajo e Jupiterit, planetit më të madh të sistemit tonë diellor.

Por atmosfera e WASP-121b nuk është si çdo gjë e vëzhguar ndonjëherë më parë.

Studiuesit dalluan tre shtresa duke kërkuar praninë e elementeve specifike.

Shtresa e poshtme e WASP-121b karakterizohej nga prania e hekurit – një metal në formë të gaztë për shkak të nxehtësisë së pabesueshme të atmosferës.

Erërat lëvizin gazin nga ana e nxehtë e planetit në anën e tij më të ftohtë.

Shtresa e mesme karakterizohej nga prania e natriumit, me një rrymë avion që fryn rreth planetit me rreth 43,500 milje (70,000 km) në orë – më e fortë se çdo erë në sistemin tonë diellor.

Shtresa e sipërme u karakterizua në bazë të hidrogjenit të saj, ku një pjesë e kësaj shtrese humbet në hapësirë.

Studiuesit zbuluan gjithashtu titan në formë të gaztë në atmosferën e WASP-121b.

Në Tokë, as hekuri dhe as titani nuk ekzistojnë në atmosferë, sepse ato janë metale të ngurtë – për shkak të temperaturave më të ulëta të planetit tonë, në krahasim me WASP-121b.

Toka ka një shtresë natriumi në atmosferën e sipërme.

WASP-121b ka përafërsisht të njëjtën masë me Jupiterin, por dyfishin e diametrit, duke e bërë atë më të fryrë – dhe ndodhet rreth 900 vite dritë nga Toka në drejtim të konstelacionit Puppis.

Një vit dritë është distanca që kalon drita në një vit, 5,9 trilion milje (9,5 trilion km).

Planeti rrotullohet rreth yllit të tij në rreth 2,5% të distancës së Tokës nga dielli.

Ai është rreth një e treta më afër yllit të tij sesa planeti më i brendshëm i sistemit tonë diellor Mërkuri me diellin – aq afër sa përfundon një orbitë në 1,3 ditë.

Ylli i tij pritës, i quajtur WASP-121, është afërsisht 1-1/2 herë më i madh se masa dhe diametri i diellit, dhe më i nxehtë.

Të jesh në gjendje të dallosh strukturën e atmosferës së një ekzoplaneti mund të jetë e dobishme pasi astronomët kërkojnë për planete më të vegjël shkëmborë të aftë për sigurimin e jetës./ KultPlus.com

“Nga dhimbja, dalin shpirtrat më të fortë”, 20 mësime jete nga poeti i zemrave të pastra

I cilësuar si poeti i tretë më i lexuar në botë, pas Shekspirit dhe Laozit, Khalil Gibran është ende edhe sot një margaritar i çmuar i zemrave të pastra poetike që flasin fjalë frymëzuese për dashurinë, jetën dhe mirësjelljen.

Khalil Gibran është një poet, shkrimtar dhe artist libanez.

I lindur në qytetin Bsharri në Veri të Libanit të ditëve të sotme, atëherë pjesë e Perandorisë Otomane, ai emigroi në Shtetet e Bashkuara, ku studioi art dhe filloi karrierën letrare.

Në botën arabe, ai njihej si një rebel politik dhe i shkrimeve.

Stili i tij romantik ishte zemra e rilindjes në letërsinë moderne arabike, sidomos proza poetike.

Në Liban, ai njihet ende si një hero i letrave.

Libri “Profeti” i dha famën në botën anglishtfolëse.

Khalil Gibran është poeti i tretë më i shitur në botë pas Shekspirit dhe Laozit, ndërsa në vijim do të njiheni me 20 mësime jete kjo mendje brilante…

1. Ji mirënjohës për kohët e vështira, ato të kanë treguar sesa i fortë mund të jesh.

“Nga dhimbja kanë dalë shpirtrat më të fortë, karakteret më të mëdha janë djegur nga plagët.”

2. Sjellja e mirë është virtyt i të fortit.

“Sjellja e mirë dhe të qenët njerëzor, nuk janë shenjë e dobësisë dhe dëshpërimit, por manifestojnë fuqi dhe vendosmëri.”

3. Nuk ekziston e vërteta absolute.

“Mos thuaj kam gjetur të vërtetën, por thuaj kam zbuluar një të vërtetë”, thotë Khalil Gibran.

“Nuk e di të vërtetën absolute. Por jam i përulur përpara injorancës sime dhe aty qëndron nderi dhe vlerësimi im.”

4. Vetëm njerëzit e vegjël përpiqen të poshtërojnë dhe të ulin të tjerët.

Kush nënvlerëson është vlerëpak.

5. E keqja që të bëjnë të tjerët, harrohet më lehtë se e keqja që u bën të tjerëve.

Nëse dikush të lëndon, ti mund ta harrosh plagën, por kur ti lëndon dikë, do ta mbash mend gjithmonë.

6. Mund t’i harrosh njerëzit që të bënë të qeshësh, por nuk do t’i harrosh kurrë ata me të cilët qave, ata që të qëndruan pranë në orët më të vështira.

“Zemrat që bashkohen në dhembje dhe brengë, nuk do të ndahen nga gëzimi dhe lumturia.

Lidhjet që krijohen në trishtim, janë më të forta se ato të kënaqësisë dhe gëzimit.

Dashuria që është larë nga lotët, mbetet gjithnjë e pastër dhe besnike.”

7. Gjërat e thjeshta në jetë janë ato më të jashtëzakonshmet.

“Në ëmbëlsinë e miqësisë, gjendet e qeshura dhe ndarja e kënaqësisë.”

8. Dashuria është jetë. Dhe jeta është dashuri.

“Kur dashuron, nuk duhet të thuash ‘Zoti është në zemrën time’, por ‘Unë jam në zemrën e Zotit’.”

9. Bëje punën me dashuri.

“Puna është pamja që merr dashuria.

Nëse nuk mund të punosh me dashuri, por vetëm me neveri, lëre punën dhe ulu në portën e një tempulli dhe merr mësime nga ata që punojnë me gëzim.

Nëse e pjek bukën me shpërfillje, ti po pjek bukë të hidhur, që ushqen vetëm gjysmën e urisë së njeriut.

“Ata më çmendin, sepse nuk i shes ditët e mia për para; dhe unë i çmend ata, sepse mendojnë se ditët e mia kanë një çmim.”

10. Për të kuptuar zemrën dhe mendjen e një personi, mos shiko vetëm çfarë ka arritur, shiko edhe se çfarë qëllimesh ka ai.

Beso tek ëndrrat, aty gjendet porta e fshehur e përjetësisë.

11. Dashuria e vërtetë nuk mund të zotërohet.

Për dashurinë, mjafton dashuria.

Dhe mos mendo se mund të ndryshosh drejtimin e dashurisë, nëse dashuria të sheh si të vlefshëm, ajo e ndryshon drejtimin për te ti.

Dashuria s’ka dëshirë tjetër veç të vetëpërmbushet.

12. Përballu me sjelljen e keqe në mënyrë të këndshme.

“Testimi i vërtetë i sjelljeve të mira, është të jetë në gjendje të përballet sa më mirë me sjelljet e këqija.”

13. Dashuria bashkon gjithçka në harmoni perfekte.

Një shprehje thotë: “Nëse një njeri e njeh veten, ai njeh të gjithë njerëzimin”, ndërsa Khalil Gibran thotë: “Nëse dikush e do njerëzimin, atëherë ai di diçka për veten”.

14. Gjithnjë shiko anën e ndritur të jetës.

“Optimisti sheh trëndafilin, jo gjembat; pesimisti ua ngul sytë gjembave, harron trëndafilin.”

15. Ne nuk i shohim gjërat siç janë.

Ne i shohim gjërat siç jemi ne.

“Pamja e gjërave ndryshon sipas emocioneve; ne shohim gjëra të bukura dhe të magjishme te to, kur në fakt magjia dhe e bukura janë brenda nesh.”

16. Dashuria e vërtetë është produkt i tërheqjes shpirtërore.

Është e gabuar të mendosh se dashuria vjen nga shoqëria e gjatë.

Dashuria është produkt i tërheqjes shpirtërore dhe nëse kjo tërheqje nuk krijohet në çast, nuk do të krijohet edhe nëse kalojnë vite apo breza.

17. Lër hapësirë në marrëdhënien tënde.

Kur je me dikë, lër hapësirë që të fryjë erë e re mes jush.

Duajeni njëri-tjetrin, por mos e kufizoni dashurinë: lejoni që ndërmjet brigjeve të zemrave tuaja, të jetë një det i gjallëruar.

18. Nëse lutesh kur bie shi, sigurohu të lutesh edhe në ditë me diell.

“Ti lutesh kur ke nevojë dhe je në tension, por do të ishte mirë të luteshe edhe në gëzimin më të madh dhe në ditët më të lumtura.”

19. Kur jepesh vetë, ai është çasti kur jepesh plotësisht.

“Kur jep nga pasuria, ke dhënë pak. Kur jep nga vetja, atëherë ke dhënë vërtet.”

20. Bukuria e vërtetë vjen nga brenda.

“Bukuria nuk është te fytyra; bukuria është një dritë në zemër.”/ KultPlus.com

Një fotografe me sindromën Down hap ekspozitë në Nju Jork

Rachel Handlin është personifikim i asaj që është e mundur kur dikush ndjek ëndrrat e veta. Ajo mund të jetë personi i parë në planet me sindromën Down që diplomohet me një Master për Artet e Bukura. Siç njofton korrespondentja e Zërit të Amerikës Anna Nelson, ajo gjithashtu hapi ekspozitën e saj të parë në Manhattan.

29-vjeçarja Rachel Handlin e ka kaluar pjesën më të madhe të jetës duke mësuar. Pasi studioi fotografi në Institutin e Arteve të Kalifornisë, Rachel – e cila ka Sindromën Down – u diplomua me një master të arteve të bukura nga Instituti Pratt në Nju Jork. 

Ajo thotë se këto skulptura të vogla portretizojnë se si ajo ndjehet – e padukshme. 

“Njerëzit gjithmonë e pyesin nënën time si quhem dhe sa vjeç jam, gjë që e indinjon atë pa masë. Ata më injorojnë dhe kjo më bën të ndihem i padukshme, sepse kam sindromën Down”. 

Prindërit e saj, Jay dhe Laura Handlin, thonë se e zbuluan talentin e saj pasi i dhuruan një aparat fotografik.

“Kur i pamë fotot e saj u befasuam. Nuk ishim të sigurt si duhet të ishin fotot e një nxënëseje të klasës së 8-të, por të sajat kishin një këndvështrim të veçantë!”, thotë babai i saj, Jay. 

“Një mikja jonë fotografe, krijoi një portofol… Ajo tha se nuk duheshin më shumë se 10-12 imazhe, por përdori 60 sepse ishin shumë të bukura dhe nuk zgjidhte dot!”, thotë mamaja e Rachel, Laura. 

Laura Handlin thotë se rritja e një fëmije me sindromën Down mund të jetë izoluese. 

“…kur ajo [[Rachel]] ishte në shkollën tetëvjeçare dhe mua më duhej të rishkruaja tekstet shkollore për të zmadhuar gërmat, më përfshiu një ndjenjë vetmie…” 

Por Jay dhe Laura nuk janë të vetëm. Një ditë, ata hasën një postim në Facebook nga një prind tjetër i një fëmije me sindromën down. Ata po festonin diplomimin e fëmijës së tyre. Prindërit e Rachel-it i kontaktuan dhe filluan të krijojnë një komunitet prindërish të fëmijëve me sindromën down. 

“Jam i bindur se nuk i gjetëm dot të gjithë, por kemi bërë shumë kërkime”, thotë Jay. 

Dhe kjo çoi në një udhëtim të veçantë artistik prej pesë vjetësh: Peru, Australi, Angli, Spanjë… me synimin që Rachel të bënte portrete të bashkëmoshatarëve të saj, studentë universitarë me sindromën Down që janë bërë pastiçierë, kuzhinierë, aktorë dhe artistë. 

“Ajo dëshiron që njerëzit kudo që janë të shohin se çfarë është e mundur. Dhe kur një fëmijë lind, prindërit e tyre që kërkojnë më shumë për ta të mund të thonë: ‘E di, e di që ka gjithë ata njerëz të talentuar!’ 

Laurie McIntosh vizitoi ekspozitën e Rachel-it. 

“Për dikë si vajza ime që gjithashtu ka sindromën Down, është një frymëzim i jashtëzakonshëm! Ajo është gjithashtu tip artistik me interesa të shumta!”, thotë Laura. 

Një person me sindromën Down që Rachel do të donte ta fotografonte personalisht është historiani Bohdan Kravchuk, por ai është nga rajoni Lutsk i Ukrainës dhe për momentin është shumë e rrezikshme të udhëtosh atje./VOA/ KultPlus.com

Berberi: Mësimi i gjuhës shqipe në diasporë, formim dhe ruajtje e identitetit kombëtar

Ministrja e Arsimit dhe Sportit, Ogerta Manastirliu ka përcjellë sot episodin e radhës të podkastit EduLab, që i kushtohet mësimit dhe ruajtjes së gjuhës shqipe në diasporë.

Protagoniste të këtij episodi janë Anila Berberi, mësuese në shkollën “Skanderbeg” (Parma) një nga shkollat e para të hapura në Itali, si dhe mësuesja Silvana Dogani. Po kështu, të ftuara janë dhe dy vajza shqiptare, Sindi dhe Stefani, që jetojnë në Itali, ndërkohë që ndjekin edhe mësimet e gjuhës shqipe.

Në këtë podkast, mësuesit dhe nxënëset folën për pëvojat dhe sfidat e mësimit të gjuhës shqipe në shkollat shqipe në Itali, ndërsa sipas mësueses Berberi, “mësimi i gjuhës shqipe ndihmon në formimin dhe krijimin e identitetit kombëtar”.

Silvana, një tjetër mësuese me përvojë më të hershme në mësimdhënie, ndërsa ajo thotë se, “shkolla e parë e gjuhës shqipe në Itali është hapur në vitin 1999 në Orsonja. Më është dhënë mundësia që të hap një tjetër shkollë në Ortona, Tolo dhe Peskara”.

“Programi i shkollës verore që u bë këtë vit në Shqipëri, programi “Jam shqiptar”, juve keni pasur mundësi të frekuentoni shkollat dhe të përmirësoni shqipen tuaj. Në shkollën time, në orën e parë ne përdorim teksin unik që është përgatitur nga Ministria e Arsimit shqiptar në bashkëpunimin me Ministrinë e Arsimit të Kosovës dhe në orën e dytë bëjmë laboratorë me tema didaktike. Kemi pasur edhe tekstin e nivelit të dytë, për moshat më të rritura si Sindi dhe Stefi”, shprehet Berberi.

Dy mësueset shqiptare, theksuan gjithashtu se trajnimet janë një pjesë e zhvillimit të mësimdhënies së tyre.

“Një herë në vit ne mblidhemi në seminare, shkëmbejmë përvoja dhe eksperienca nga mësuesit jashtë Italisë. Të gjitha këto shërbejnë për rritjen profesionale tonën që të bëhemi më profesioniste në mësimdhënien e gjuhës shqipe”, u shprehën ato./ KultPlus.com