Xhorxh Uashington, presidenti që nuk i takonte asnjë partie politike

Xhorxh Uashington (sqt. Xhorxh Uashington, lindi më 22 shkurt 1732. Ai ishte presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës (1789-1797), Komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë Kontinentale gjatë Luftës Revolucionare Amerikane, dhe një nga Etërit Themelues të Shteteve të Bashkuara. Ai kryesoi konventën që hartoi Kushtetutën aktuale të Shteteve të Bashkuara dhe gjatë jetës së tij u quajt “Babai i vendit të tij”. Ai nuk i takonte asnjë partie.

I admiruar gjerësisht për cilësitë e tij të forta drejtuese, Uashingtoni u zgjodh unanimisht president në dy zgjedhjet e para kombëtare. Ai mbikëqyri krijimin e një qeverie të fortë të mirë-financuar kombëtare, që ndejti asnjanëse gjatë Luftërave Revolucionare Franceze, shtypi Rebelimin Uiski, dhe fitoi pranimin e amerikanëve të të gjitha tipeve. Presidenca e Uashingtonit krijoi shumë precedentë, ende në përdorim sot, të tilla si sistemi kabinetit, ceremonia përuruese, dhe titullin zoti President. Tërheqjen e tij nga detyra, pas dy mandateve krijoi një traditë që zgjati deri në vitin 1940, kur Franklin Delano Roosevelt fitoi një mandat të tretë të paprecedent. Amendamenti i 22-të (1951) tani e kufizon presidentin në dy mandate.

Familja e Xhorxh Uashingtonit ishte fermere e pasur, që kishte në pronësi plantacione duhani dhe skllevër të cilët ai i trashëgoi. Ai kishte qindra skllevër gjatë gjithë jetës së tij, por pikëpamjet e tij mbi skllavërinë ndryshuan gradualisht drejt heqjes së skllavërisë. Në rininë e tij ai u bë një oficer i lartë britanik në milicinë koloniale gjatë fazave të para të Luftës franceze dhe indiane. Në 1775 Kongresi i Dytë Kontinental e emëroi Washingtonin si komandant të përgjithshëm të Ushtrisë Kontinentale në Revolucionin Amerikan. Në këtë komandë, Washingtoni i detyroi britanikët të lënë Bostonin në vitin 1776, por u mund dhe për pak u kap rob më vonë atë vit, kur ai humbi në Nju Jork Siti. Pas kalimit të lumit Dellëuer në mes të dimrit, ai mundi britanikët në dy betejat (Trenton dhe Princeton), rimori Nju Xhersin dhe restauroi vrullin ndaj kauzës së Patriotëve.

Strategjia e tij aktivizoi forcat kontinentale për të kapur dy ushtritë e mëdha britanike në Saratoga në 1777 dhe në Yorktown në 1781. Historianët vlerësojnë Uashingtonin për përzgjedhjen dhe mbikëqyrjen e gjeneralëve të tij, komandimin e ushtrisë, koordinimin me Kongresin, me guvernatorët shtetërorë dhe milicitë e tyre, dhe për kusgtimin e vëmendje për furnizimet, logjistikën dhe trajnimet. Pas arritjes së fitores në 1783, Uashingtoni dha dorëheqjen si kryekomandant, duke dëshmuar kundërshtimin e tij ndaj diktaturës dhe angazhimin e tij ndaj republikanizmit amerikan.

Nga prejardhja Washingtoni ishte pjesë e ekonomikës dhe elitës kulturore te pronarëve të plantacioneve që kanë mbajtur skellvër në shtetin Virxhinia. Babai i George Washingtonit, Augustine Washington (1693 deri 1743), ishte anglez, ndërsa për nënën, Mary Ball (1708 deri 1789), nuk ka informacione të sakta per prejardhjen Në moshen njëmbëdhjetë vjeçare George humbi të atin dhe u rrit me gjysmë-vëllain e tij Lawrence.

Deri në moshën pesëmbëdhjetë vjeçare Washingtoni vizitoi shkollën në Williamsburg, ku pati një shkollim të thjeshtë dhe ku ishte shumë aktiv në matematikë. Pas 1749 ai së pari ishte gjeometër aktiv në luginën e Shenandoah. / KultPlus.com

George Washington, njeriu që refuzoi të bëhej sundimtar i SHBA-së

Gjenerali George Washington para 240 viteve ishte komandanti i Ushtrisë Kontinentale dhe më 4 dhjetor të vitit 1783, u takua me oficerët e tij të lartë në një tavernë të Nju Jork-ut për t’u lënë lamtumirën.

Oficerët ishin të emocionuar ngaqë Gjenerali Washington nuk ishte vetëm komandanti por edhe heroi i tyre.

Historianët thonë se disa nga oficerët e këshilluan që ta shpallte veten sundimtar të Shteteve të Bashkuara. Ata e siguruan se do të kishte edhe mbështetjen e ushtarëve.

Washingtoni e hodhi poshtë idenë si të gabuar. Dhe shtoi se nuk dëshironte asgjë tjetër veçse të kthehej në plantacionet e tij në Mount Vernon në Virgjinia.

Megjithatë, katër vjet më vonë ai doli përsëri në skenë jo si sundimtar fuqiplotë por si presidenti i parë i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara të Amerikës. /KultPlus.com

Kurti përmbledh vizitën e tij treditore në Uashington: Morëm mbështetje nga të gjithë zyrtarët

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka bërë një përmbledhje të vizitës së tij tre-ditore në Washington DC dhe takimeve që ka zhvilluar me zyrtarë atje përmes një postimi në “Facebook”, përcjell KultPlus.

Kurti ka thënë se qëllimi ynë kryesor gjatë gjithë këtyre takimeve ishte për të avokuar sa më fuqishëm për vlerat dhe prioritetet e përbashkëta të Republikës së Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

“Përkushtimi afatgjatë për siguri dhe paqe i Republikës së Kosovës, përshpejtimi i procedurave për anëtarësimin në NATO dhe në Bashkimin Evropian, rritja e investimeve amerikane dhe vëmendja më e shtuar për sigurinë e Kosovës, ishin disa prej temave kyçe që diskutuam në Washington, D.C”, ka shkruar ai.

Kreu i ekzekutivit tha se kanë potencuar se për sigurinë e Kosovës ka nevojë për një demilitarizim të një brezi rrotull kufirit të Kosovës me Serbinë, kthimin e kampit ushtarak “Bondsteel” në bazë të përhershme të ushtrisë amerikane, si dhe rritjen e mbështetjes për Forcën e Sigurisë së Kosovës.

“Zyrtarët e lartë të ShBA-së i njoftuam për progresin demokratik e socioekonomik pas një viti në drejtimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe për punën e angazhimin tonë në fuqizimin e sundimit të ligjit, sidomos përmes luftimit të krimit të organizuar dhe korrupsionit”.

“Nga të gjithë zyrtarët morëm mbështetje shprehimisht për njohjen e ndërsjellë ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, si dhe pranuam falënderime për ndihmën që u kemi dhënë refugjatëve afganë, për rreshtimin përkrah ShBA-së dhe botës demokratike me vendosjen e sanksioneve kundër Rusisë pas invazionit ilegale të Ukrainës dhe për gatishmërinë tonë për të strehuar deri në 5,000 refugjatë prej atij konflikti”.

“Po ashtu, zyrtarët amerikanë na përgëzuan për qëllimin gjatë vizitës sime në ShBA për të prezantuar mundësitë për investime dhe për të nxitur investitorë potencialë në Kosovë, një faktor ky i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik të vendit tonë”. /KultPlus.com

Shtëpia ku është rritur Kurt Cobain futet në regjistrin e trashëgimisë në Washington

Frontmeni i grupit të famshëm “Nirvana”, Kurt Cobain i cili ishte vetëvrarë në moshën 27-vjeçare në vitin 1994, ishte rritur në një shtëpi modeste në Aberdeen të Washingtonit. Cobain kishte jetuar aty mes viteve 1968-1984.

Departamenti i Arkeologjisë dhe Ruajtjes Historike në Washington e ka shtuar shtëpinë e tij në regjistrin e trashëgimisë, transmeton KultPlus.

Pronari i shtëpisë, Lee Bacon e ka ristauruar shtëpinë duke e kthyer atë në kushtet e saj origjinale. Pritet që duke filluar nga viti i ardhshëm, shtëpia t’i hapë dyert për vizitorë.

Ai gjithashtu ka njoftuar planet për një Tribute Lounge dhe Gallery Cafe në qytet, ku tifozët e krijuesit të hitit “Come As You Are” do të gjejnë pjesë të ndryshme kujtimesh rreth tij.

Allyson Brooks, drejtor ekzekutiv në Departamentin e Arkeologjisë, ka thënë për Rolling Stone se kanë dashur t’ua bëjnë me dije të gjithëve se në atë shtëpi ka ndodhur diçka që më vonë u bë e madhe.

“Në këtë rast, është Kurt Cobain, i cili ka zhvilluar pasionet dhe aftësitë e tij muzikore në shtëpinë e tij në Aberdeen. Secili në Këshill e ka pranuar rëndësinë e shtëpisë”, ka thënë Brooks. / KultPlus.com

Polemika mbi emërtimet e monumenteve në Washington

Një grup pune i ngarkuar nga qeveria e kryeqytetit Washington, ka rekomanduar riemërtimin, zhvendosjen ose ndryshimin e kontekstit shpjegues për dhjetëra monumente, shkolla, parqe apo ndërtesa, për shkak se figurat historike që lidhen me to kanë qenë pjesëmarrëse në akte skllavërie ose shtypjeje racore. Në listë janë Monumenti i Xhorxh Uashingtonit dhe Përmendorja e Tomas Xhefersonit.

Disa nga propozimet në raportin e publikuar të martën nuk mund të merren fare në shqyrtim, sepse shumë prej monumenteve dhe statujave më të njohura janë ngritur në truall federal, që është jashtë kontrollit të qeverisë së Washingtonit. Megjithatë, rekomandimet kanë nxitur reagime të ashpra në klimën e një debati mbarëkombëtar mbi historinë racore të Amerikës.

“Për sa kohë që Presidenti Trump të jetë në Shtëpinë e Bardhë, rekomandimet e papërgjegjshme të kryebashkiakes absolutisht as që do të shqyrtohen. Si kryetare bashkie e kryeqytetit të vendit tonë – një qytet që i përket popullit amerikan – asaj duhet t’i vijë turp që sugjeron gjëra të tilla për t’u shqyrtuar,” tha sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë Kayleigh McEnany në një deklaratë të martën.

Grupi i punës, i njohur si DCFACES, u formua nga kryebashkiakja e Uashingtonit Muriel Bowser gjatë verës, në atmosferën e një vale protestash mbarëkombëtare mbi atë që protestuesit e quajnë brutalitet i policisë dhe pabarazi racore sistematike që përfshiu edhe Washingtonin. Ajo publikoi të martën një përmbledhje ekzekutive prej 24 faqesh.

Disa nga rekomandimet e grupit priteshin qysh më parë; për shembull, Shkolla e Mesme Woodrow Wilson ka qenë prej vitesh një kandidate kryesore për një ndryshim emri, për shkak të mbështetjes së hapur të Wilsonit për ndarjen racore. Të tjerat janë më të diskutueshme, siç janë propozimet për të riemërtuar shkollat që mbajnë emrat Tomas Xheferson, Benjamin Franklin dhe Francis Scott Key, kompozitori i hymnit amerikan “The Star-Spangled Banner”.

Për statujat dhe monumentet e shumta që ndodhen në truall federal, komisioni i rekomandon zonjës Bowser të kërkojë nga qeveria federale të “heqë, zhvendosë ose ri-kontekstualizojë” monumente të tilla si ai i Xhorxh Uashingtonit, Përmendorja e Xhefersonit dhe statuja e Kristofor Kolombit përballë stacionit qendror të trenit në kryeqytet.

Grupi i punës, në përmbledhjen e paraqitur, shpjegon se është përqendruar tek disa “episode historike kyçe që i skualifikon këto monumente, si pjesëmarrja në skllavëri, racizmi, keqtrajtimi ose veprimet që shtypën barazinë për personat me ngjyrë, gratë dhe komunitetet LGBTQ apo shkelja e Aktit për të Drejtat Njerëzore në Uashington DC.”

Raporti nuk jep hollësi se si do të bëhej “ri-kontekstualizimi”, por kohët e fundit ka pasur rekomandime që në monumentet e Xhefersonit dhe Uashingtonit të shtohen pllaka ku të shpjegohet se ata kanë qenë pronarë skllevërish për një kohë të gjatë.

Zonja Bowser tha të martën se mezi priste të shikonte rekomandimet e grupit të punës, që ajo kishte ngarkuar për të “vlerësuar hapësirat publike për të siguruar që trashëgimia e figurave në fjalë të ishte në përputhje me vlerat e kryeqytetit Uashington”.

Kryebashkiakja Bowser ka shumë pak kompetencë për të kontrolluar atë që ndodh në truall federal. Ajo dhe Këshilli Bashkiak luftuan për vite me radhë për të hequr një statujë të ish gjeneralit të Konfederatës Albert Pike, por nuk patën sukses, sepse statuja ndodhej në truall federal. Në qershor, qindra protestues e rrëzuan statujën ndërsa policia e qytetit mbajti distancë dhe nuk ndërhyri/VOA / KultPlus.com

Washingtoni bëhet gati për protesta masive

Një numër i madh i protestuesve pritet të mblidhen në Washington sot, ka thënë kreu i policisë së këtij qyteti, gjersa protestat anë e mbanë SHBA-së janë duke hyrë në ditën e 12-të.

Disa aktivistë nëpër platforma të mediave sociale kanë bërë thirrje që të mblidhen një milion njerëz për protesta në kryeqytet, raporton Reuters.

“Kemi shumë informata publike dhe nga burimet e hapura që tregojnë se ngjarja që do të ndodhë të shtunën mund të jetë më e madhja që kemi parë ndonjëherë në këtë qytet”, tha shefi i policisë së Washingtonit, Peter Newsham, për mediat lokale, duke shtuar se shumica e trafikut në qendër të qytetit do të mbyllet që nga fillimi i ditës.

Newsham nuk dha ndonjë vlerësim për numrin e protestuesve që pritet të dalin në rrugë. Mediat lokale parashohin me dhjetëra mijëra pjesëmarrës, transmeton KOHA.

Guvernatori i Karolinës së Veriut ka urdhëruar që të gjithë flamujt nëpër ndërtesat publike të vendosen në gjysmë shtizë nga agimi e deri në muzg të shtunën për nder të George Floydit, i cili kishte lindur në qytetin Fayetteville të këtij shteti.

Të premten u mbajtën tubime dhe demonstrata në qytetet Atlanta, Los Angeles, Minneapolis, Miami, New York and Denver dhe vende tjera, dhe protestuesit sërish u tubuan përpara Shtëpisë së Bardhë edhe pse po binte shi. Protestat gjatë natës ishin kryesisht paqësore por tensioni është i lartë edhe pse autoritetet në disa shtete janë duke marrë masa për të reformuar procedurat e policisë.

Në Washington mbahet meshë në shqip e festohet me valle shqiptare (VIDEO)

Dioqeza e Arlingtonit në zonën e Washingtonit ka kremtuar me një meshë në gjuhën shqipe Krishtlindjet, 550 vjetorin e vdekjes së Skënderbeut dhe 110 vjetorin e lindjes së Nënë Terezës.

Për të parë atmosferën e kësaj feste, ne po ju sjellim një video në vazhdim:

https://www.youtube.com/watch?v=8fT3K8FOg1Y

Walker në mes të Washingtonit e dëgjon këngën e Reçakut (VIDEO)

Ish-shefi i misionit vëzhgues të OSBE-së në Kosovë, ambasadori William Walker, në mes të Washingtonit po i dëgjon tingujt e këngës së Reçakut e kënduar nga vëllezërit Isufi.

Ish-shefi i misionit vëzhgues të OSBE-së në Kosovë, ambasadori William Walker, e pati cilësuar masakrën e Reçakut si krim kundër njerëzimit.

Më 15 janar 1999, në fshatin Reçak u vranë e u masakruan barbarisht 45 shqiptarë të paarmatosur. Në orët e hershme të mëngjesit të 15 janarit Reçaku u zgjua i rrethuar.


Sipas dëshmitarëve, aty rreth orës 6:30 forcat serbe me artileri të rëndë kanë filluar të bombardojnë fshatin. Pas ndërprerjes së bombardimeve, forcat serbe janë futur në fshat dhe kanë filluar bastisjet.

Masakra e Reçakut tmerroi botën dhe zgjoi ndërgjegjen e diplomacisë botërore duke u mobilizuar për Kosovën. Tmerret e shkaktuara në fshatin Reçak sollën në vëmendje gjithë botën e civilizuar dhe shpalosi të vërtetën rreth planit gjenocid të ish-kriminelit Sllobodan Millosheviq.

Dokumentari për Runikun e Petrit Halilajt shfaqet në Washington (VIDEO)

Kultplus ju sjellë artikull në të cilin artist Petrit Halilaj flet për artefaktet që mungojnë, imigrim, mungesën e lëvizjes së lirë shpendët dhe metaforën e tyre. Artisti mbi këto dhe shumëçka tjerë ka diskutuar nga Washingtoni për Zërin e Amerikës.

Artisti Petrit Halilaj ka filluar që t’i përveshet projektit të tij të radhës. Ai është duke qëndruar në Washington ku në Muzeun e Historisë së Natyrës është shfaqur një dokumentar për Kosovën.

Dokumentari është realizuar nga vetë artisti dhe në të flitet për Runikun, fshatin e Komunës së Skenderaj, nëntoka e të cilit përmban objekte arkeologjike të epokës së neolitit. Diçka që e ka nxitur imagjinatën e artistit Petrit Halitaj i cili është rritu në këtë fshat.

“Është një histori e cila vjen prej kohëve të lashta e që është shumë aktuale në jetën e përditshme edhe në identitetin e ri të shteti të ri tonë, Kosovës”, është shprehur Petrit Halilaj për kronikën e realizuar nga Zëri i Amerikës mbi punën e artistit.

Dy koleksione me 1 mijë e 248 njësi nga fond i Muzeut të Kosovës janë zhvendosur në vitin 1999 prej Muzeut të Kosovës në Serbi. Arsyetimi i organizmave udhëheqëse të asaj kohe ka qenë se do të organizohen disa ekspozita. Një bashkëpunim ky në mes të Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Serbisë dhe Muzeut të Kosovës ose Autoriteteve të Muzeut të Kosovës të asaj kohe. Disa nga këto artefakte kanë qenë pikërisht nga Runiku të cilat qytetarët edhe sot i kujtojnë.

Kuratori nga Firenca Leonardo Bigazza ai i cili ka qenë në Runik me Petritin është shprehur se ajo që e ka çuditur ka qenë marrëdhënia që banorët kanë me objektet të cilat ata i gjejnë rastësisht.

“Mungesa e institucioneve dhe e muzeut dhe ndjesia se objektet ashtu si shpendët fluturojnë dhe nuk kthehen më kanë lënë një hapësirë për imagjinatë. Prandaj njerëzit spekulojnë dhe krijojnë lloj-lloj mitesh diçka që është po ashtu e veçantë”, është shprehur kuratori.

Artisti Petrit Halilaj ka riprodhuar disa prej objekteve të humbura dhe i ka paraqitur ato në një formë artistike duke i bërë të ngjashme me shpendët që lëvizin apo takohen dhe dashurohen. Një mënyrë kjo e tij për të shprehur nostalgjinë për artefaktet të cilat nuk janë më në Runik.

Institutin Smithsonian sjellë njerëz nga gjithë bota për tu marrë më hulumtime mbi temat të cilat ndërthurin natyrën dhe trashëgimin kulturore. Një mundësi kjo të cilën ky institut ia ka dhënë edhe artistit nga Kosova.

“Ajo që është interesantë për dokumentarin e Petrit është se ai na jep historitë dhe rrëfimet që kanë mbet të varrosura nën këmbët e njerëzve dhe që shfaqën në kopshtet e tyre”, është shprehu antropologu Joshua A. Bell, drejtor i programit në Institutin Smithsonian.

Më e vështirë sipas artistit Petrit Halilaj është krijimi i një identiteti të ri ku të gjithë do të kenë vend. “Kultura për mua është një prej instrumenteve që mundemi me e kuptu se sa është e rëndësishme që të gjithë të jemi pjesë e një shoqërie. Jo vetëm një etni, një gjini apo një fe. Për fat të keq në historinë e kaluar institucionet jo gjithmonë kanë ditë më e përdorë potencialin që kultura ju jep njerëzve për me kuptu”, është shprehur ai.

“Në botë kam udhëtuar me qejf dhe më zor. Më zor janë kujtimet e viti 1998-1999 kur kam migruar si refugjatë në Shqipëri diçka që është pjesë e kujtimeve të mia. Si artist që kur kam filluar të studioj në këto 10-të vitet e fundit, migrimi dhe udhëtimi nëpër botë është esenciale dhe inspirim për mua për me e zhvillu aktivitetin tim dhe jetën time”, ka thënë Halilaj, duke theksuar se ajo që po kërkon në institutin Smithsonia është relacioni në mes zogjve emigrues dhe njerëzve. Tregimin sesi zogjtë nuk kanë vetëm një vend po ekzistojnë duke ju falënderuar mundësisë me fluturu edhe me kalu kontinente, dete e oqeane.

“Unë vijë prej Kosovës, një shtet që është akoma një prej shteteve të fundit në Evropë qytetarët e të cilit pa viza nuk mundëm me udhëtu në Evropë edhe liria për një jetë më të mirë, apo liria e lëvizjes është diçka që më preokupon jo vetëm mua por edhe krejt qytetarët e Kosovës”, përfundon Petrit Halilaj. /KultPlus.com