“Është Krishtlindje kur ti e lejon Zotin të rilindë…”

Poezi e shkruar nga Nënë Tereza.

Është Krishtlindje çdo herë
Që i buzëqesh një vëllai
Dhe i zgjatë dorën.

Është Krishtlindje çdo herë
Që qëndron në heshtje
Për të dëgjuar tjetrin.

Është Krishtlindje çdo herë
Që nuk pranon parimet
Që i syrgjynos të nënshtruarit.

Është Krishtlindje çdo herë
Që shpreson me ata që dëshpërohen
Në varfërinë fizike e shpirtërore.

Është Krishtlindje çdo herë
Kur njeh me përulje
Kufijtë e tu e dobësitë

Është Krishtlindje çdo herë
Që lejon Zotin të rilind
Që t`jua dhurosh të tjerëve

Përktheu: Brizida Gjikondi

Veprimtari Anton Çetta duke pajtuar shqiptarët, këtu mund të shihni se si një djalë i vogël falë gjakun e babait (VIDEO)

Anton Çetta njihet për rolin dhe kontributin e tij në faljen e gjaqeve, shkruan KultPlus.

Ai konsiderohet si njeriu që vuri paqe në mes shqiptarëve, duke bërë që të lënë hakmarrjen prapa dhe ti shtrijnë dorën njëri tjetrin, pavarësisht rrethanave. Në këtë video nga arkiva e RTK-së, shihet edhe një djalë rreth moshës 10 vjece duke falë gjakun e babait të tij.

Kurse vetë Çetta, shihet në këtë video duke shpjeguar se kur kishte filluar aksionin e pajtimit të gjaqeve, në dy ditët e para kishin arritur që të bindnin dy familje që të falnin gjakun dhe të marrin besë për dy muaj.

Kurse pas një aktiviteti të madh, Cetta thot se brenda një dite kanë arritë që vetëm nga Drenica të falen 100 gjaqe. Për më shumë shikojeni videon./KultPlus.com

Ana Ahmatova, rusja të cilën e dashuruan përkthyesit shqiptarë

Të ruaj diku në një sonatë / Me aq kujdes e nuk të heq / Oh, si thërret, rënkon çdo natë / Për fajin tënd që dot se ndreq …” Ana Ahmatova i shkruante këto vargje në korrik të vitit 1963. Në moshë të vonë kujtimi për orët që kishin lënë gjurmë në jetën e saj bëhej më drithërues.

Flokët e gjatë të drejtë dhe vështrimi gjithnjë në kërkim të hollësive, e bënin Anën të ishte më shumë se një poete. Për shumë kritikë sot ajo ishte zëri i Rusisë së shekullit XX, gruaja që mbajti gjatë frymën për të dashur dhe falur të një populli që gjithnjë ka besuar te kultura.

Nëse poezia është një shndërrim në rreshta i dhembjes ashtu ishte dhe jeta e Anës. Vargjet e saj të ardhura në shqip nën disa shqipërime e tregojnë këtë. Aurel Plasari ka qenë i joshur herët ndaj vargjeve të Ahmatovës, duke sjellë me një shqipe të bukur një kolazh të poezive të saj. Qazim Shemaj është një tjetër shqipërues i Anës, i cili ka bërë bashkë vargje dhe kujtime që ajo i shkroi në fund të jetës. “vargjet e tua mund t’i largosh nga truri vetëm me rrugë kirurgjikale”, do të shprehej Osip Mandelshtan për poezitë e Anës.

Por cila është jeta e gruas që vazhdon të na grishë dhembjen me vargjet e saj edhe sot? Ana u lind më 23 qershor 1889 pranë Odesës (Balshoi Fontan). Kur mbushi 1 vjeç, familja e saj do të zhvendosej në Veri në Carskoe Sjello. Aty do të jetonte deri sa u bë 16 vjeç. Kujtimet e para gjithnjë e çonin në Carskoe Sjello, në parqet e gjelbra dhe madhështore, hipodromi ku vraponin kuajt e vegjël. Çdo verë e kalonte pranë Sevastropolit, në breg të kënetës, ku do të miqësohej me detin.

Përshtypja më e fuqishme e atyre viteve do të ishte Hersoni i lashtë, afër të cilit banonte. Poezinë e parë do ta shkruante kur ishte 11 vjeçe. “Vargjet për mua nuk nisën nga Pushkini dhe Lermentovi, por nga Derzhavini dhe Nekrasovi. Këto vargje nëna ime i dinte përmendësh”, kujtonte ajo më vonë. Në vitin 1905, prindërit e saj do të divorcoheshin dhe ajo do të jetonte me nënën. Një vit do të jetonin në Evpatproa, ku do të bënte dhe gjimnazin dhe do të niste të shkruante më shumë vjersha. Studimet e larta do t’i niste në Fakultetin Juridik. Më 25 prill 1910, ajo u martua me N.S. Gumiljovin dhe do të kalonin një muaj në Paris. “Shtrimi i bulevardeve të reja në trupin e gjallë të Parisit, siç e përshkruan Zola, ende nuk kishte përfunduar. Verneri, miku i Edisonit, më tregoi në tavernën De Pantheon dy stola dhe më tha: ‘Këtu rrinë socialdemokratët tuaj, atje bolshevikët, ndërsa atje menshevikët’.

Gratë me sukses të pasigurt mundoheshin të mbanin herë fund pantallona, herë pothuajse mbulonin edhe këmbët. Vjershat ishin krejt të harruara dhe bliheshin vetëm prej artistëve pak a shumë të dëgjuar. Që atëherë e pata kuptuar se piktura franceze e mbuloi poezinë franceze”, kujton Ana. Parisi do të ishte një qytet ku do i pëlqente të kthehej shpesh.

Me t’u kthyer në Peterburg, ajo nis mësimet në kurset e larta historiko-letrare të Rajevit. Këto kohë do të shkruante dhe poezitë që do përbëjnë librin e saj të parë. Në vitin 1910 u shfaq qartë kriza e simbolizimit dhe poetët fillestarë nuk nguteshin drejt kësaj rryme. Disa shkuan drejt futurizmit të tjerë pas akmeizimit. Një vit më pas, Ana do të kthehej sërish në Paris, ku do të shijonte triumfin e baletit rus.

*******

Jam e lumtur që jetova në këto vite dhe pashë ngjarje të jashtëzakonshme”, kujton Ahmatova. Interesante janë dhe kujtimet e saj për poetë të njohur rusë, bashkëkohës të saj. Ja çfarë shkruan për Mandelshtan: “15 shkurt 1960. Në prani të Osipit nuk duhej të mburrje asnjërin, ai zemërohej, grindej ose diskutonte, ishte sa si bëhet shoku i padrejtë, arrogant, therës. Por nëse ju tekej të qortonit dikë, Mandelshtam do të bënte të kundërtën, do ta mburrte njeriun e qortuar në të gjitha format”. Ajo kujton Pushkinin, i cili në prag të vdekjes ishte i shqetësuar se “i duhej të rregullonte shtëpinë”.

a.b

Arritje honorifike e Filarmonisë së Prishtinës me dirigjent Rafet Rudin

(Mesha e shugurimit të kulturës muzikore kosovare)

Shkruan: Nestor Kraja

Deri më sot kanë qenë arsyet jashtë muzikore që më kanë penguar të shpreh entuziazmin personal, por të paraqitur argumentet e rëndësishme dhe të qëndrueshme mbi sukseset e koncertit të fundit, të Filarmonisë së Prishtinës, së datës 15 dhjetor me dirigjent Rafet Rudin. Edhe pse kanë kaluar ditë e kam parasysh atë entuziazëm që shkaktoi ky koncert, së pari tek unë, por dhe në sytë e spektatorëve të shumtë pjesëmarrës. Nuk mund të harroj lumturinë që shkëlqente në fytyrat e bukura dhe të lumturuara të koristëve, në notat e fundit të meshës, sikur donin t’i tregonin dirigjentit se “I kishin realizuar kërkesat e tij”. Ishte një triumf i haresë së paqes dhe e fitores së të gjitha porosive gjatë punës intensive të tyre, e që përkonte me atmosferën dhe bekimin për paqe të meshës së mrekullueshme të Hajdenit. Dhe e gjitha kjo, sëbashku me urimet dhe përqafimet e ngrohta ishin shenja të qarta të suksesit në planin njerëzor emocional. Por mendoj se fitoret ishin të shumëfishta.

Në planin kulturor Filarmonia e Kosovës i shtoi repertorit të saj edhe një vepër tjetër madhore e dinjitoze dhe njëkohësisht gjithë kultures muzikore kosovare një majë arritjeje e cila nuk ishte e njohur deri atëherë. Do të isha krenar që dhe në Shqipëri të mund të realizohej një nivel i tillë artistik e jo si në përpjekjet pak të justifikuara të pak muajve më parë me Requiemin e Brahmsit.

Në planin institucional mendoj se ky sukses ishte një shenjë e qartë se Prishtina është mëse e gatshme të ngrejë Teatrin e saj të Operas, si një arritje e një maje tjetër kulturore, por dhe si shprehje e një rrugëtimi të gjatë drejt institucionalizimit të jetës kulturore. Mendoj se ngritja e Teatrit të Operas dhe Baletit në Kosovë do të jetë përveç të tjerave edhe dëshmi e potencës intelektuale dhe kulturore të vendit në ballafaqim me fqinjët, ndërsa për politikanët dëshmi e orientimit të tyre të drejtë për nga kultura Evropiane.

Në planin politik mendoj se orientime të tilla janë të drejta dhe me siguri do të prodhojnë rezultate pozitive në aspekte të ndryshme të kulturës dhe edukimit në Kosovë. E të gjitha këto duhet t’i dedikohen në masën më të madhe një njeriu të shkurtër por mendjehapur, fjalëpak por punëshumë, jo shumë të shoqërueshëm por me një dashuri të madhe për artin e vendit të tij, i cili me mençurinë e tij dhe kulturën perëndimore sheh larg dhe qartë të ardhmen, e cila do ta rreshtojë me siguri në emrat më të shquar të kulturës kosovare e më gjerë. Aksioni i pandërprerë, që paraqet mendimet e tij, aftësia e imagjinatës e cila nxit fuqinë e ndërdijes për të realizuar përfytyrimet dhe besimi në arritje si “eliksir i amshueshëm” i jep jetë, fuqi dhe energji impulsit mendor të Rudit. Pra, për t’u shprehur më qartë: shumë aktiv dhe i susksesshëm në drejtim të kompozimit, dirizhimit, organizimit, kritikës muzikore dhe mbështetjes së dukurive pozitive në kulturën shqiptare e më gjerë Rafeti mbetet një nga figurat më emblematike të kulturës kosovare.

Personalisht, duke e njohur mirë, në heshtje e me mendje debatoj e kuvendoj me të për ato që shkruaj, duke konsideruar mendimet e tij maja të pikarritjeve personale dhe mendoj se në këtë rrafsh mbetet një nga miqtë e mi më të afërt dhe më të vyer dhe do të mbetet kështu “Ili”[1] i kulturës mbarëshqiptare.
Duket sikur po shprehem tërësisht në krahët e euforizmit pa shkruar asgjë konkrete mbi koncertin. Jo, për të qenë realistë pati edhe ndonjë difekt, por duke mos vlerësuar ndonjë mosbalancim në instrumentet e orkestrës apo mossiguri në hyrje të ndonjë instrumenti vëmendja kryesore e asaj që jemi mësuar ta quajmë kritikë qëndron tek mospajtueshmëria me sallën ku u zhvillua koncerti dhe tek nevoja për ndërtimin urgjent të një salle të përshtatshme koncertale si një tempull i kulturës profesionale të kosovës dhe si respekt për publikun e mrekullueshëm që ndjek me aq përkushtim dhe entuziazëm koncerte të këti lloji .

Kjo vepër e luajtur nga dirigjentë të shumtë e deri tek Bernshtajn, nga kore të së gjithë botës e orkestra simfonike të njohura e shumë të njohura e me versione të shumta është një ndërmarrje e tillë e cila do të mbetet një pikë arritje honorifike e kulturës muzikore kosovare./KultPlus.com

Kur kishte kënaqësi e lahej në Hamamin e Madh të Prishtinës (FOTO)

Kur para pak vjetësh u tha se do të bëhej restaurimi dhe konservimi i Hamamit të Madh të Prishtinës, sikur, më në fund, u ngjallën kujtimet e prishtinasve. Pas mbylljes së tij për rreth 47 vjet, u mbyll edhe e kaluara e qytetarëve të vjetër. Ngaqë, ky hamam dikur ishte bërthamë e qytetit të vjetër, pjesë themelore e kompleksit të Xhamisë së Madhe që veç dedikimit, shërbente edhe si vendtakim shoqëror për meshkujt dhe femra. Këto ditë shtatori (2012), përsëri po aktualizohet çështja e restaurimit të këtij objekti mesjetar që është nën mbrojtje të shtetit, i cili thuhet do të shndërrohet në muze dhe në galeri të kryeqytetit.

Domethënë, ndër pjesët më atraktive dhe të nevojshme për qytetarët e Prishtinës, ishte Hamami i Madh. Ky kompleks qyteti, kujtohet me shumë nostalgji si qendër sanitare-higjienike. Përbëhej nga kubetë, 15 sosh, që ishin burim I dritës, pastaj nga pishinat, nga shatërvani dhe holet e tjera, dhe ishte një vend për hare! Në këtë hamam zhvilloheshin shumë ceremoni, madje më atraktivja ishte ajo e përgatitjet së vajzave për nusëri! Aty bëheshin edhe gosti për personat e ftuar, shoqëruar me muzikë.

Rikthim kujtese: “Dita më e lumtur e javës për ne vajzat ishte e shtuna” zgjohen kujtimet e “fjetura” të arsimtares së dikurshme, Aktere Gjikolli.

“Sepse, ne vajzat shkonim grupe-grupe në Hamamin e qytetit për t`u larë. Në hamam kishte, pra, kube, ndërsa nën to hapësira ose dhoma me hyrje të ndara, me 5-6 kurne (sivaska) në formë guaskash me tasa të lidhur me zinxhirë! I tërë hamami ishte I sajuar nga gurët e mermerit, që jehonte nga zhurma e tasave e kënga e grave”
Mbaj mend, nga avulli që krijohej, vështirë e kishe ta identifikoje personin që e kërkoje, kur me Lemanen (Alibegu), shoqe e fëmijërisë, shkonim ndonjëherë t`ua çonim familjareve sepetet me ushqime, sipas porosisë, ngase në “pauzë” të larjes, gratë uleshin e bënin qejf, hanin e pinin! Ndoshta sepse qëndrimi në hamam zgjaste tërë pasditen, deri në mbrëmje (kohë kjo e rezervuar për gra).

Burimi: Sanije Gashi – Prishtina e fëmijërisë sime

Qendra ‘Sami Frashëri’, vatër e identitetit dhe kulturës shqiptare në Turqi (FOTO)

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kujtim Gashi, në kuadër të vizitës në Republikën e Turqisë, ka realizuar takime në Qendrën e Kulturës Shqiptare “Sami Frashëri” në Ankara, Institutin Yunus Emre, në Drejtorinë për Turqit jashtë Shtetit dhe Komunitetet Farefisnore (YTB) e cila është në kuadër të Zyrës së Kryeministrit të Turqisë dhe vizitë në redaksinë e gjuhës shqipe në Radio Televizionin e Turqisë (TRT).

Përmes një komunikate për media thuhet se gjatë vizitës në Qendrën “Sami Frashëri”, e cila administrohet nga Ambasada e Republikës së Kosovës dhe ajo e Republikës së Shqipërisë, Ministri Gashi takoi studentët shqiptarë që studiojnë në Turqi dhe pjesëtarë të komuniteti shqiptar që jetojnë në Turqi. Ai e cilësoi këtë qendër si një vatër që e ruan dhe kultivon trashëgiminë e kulturën shqiptare në Turqi.

Thuhet gjithashtu se ministri i inkurajoi që të kultivojnë dhe mbajnë gjallë identitetin, gjuhën, kulturën dhe zakonet shqiptare edhe në Turqi.

“Tashmë pas nënshkrimit të Marrëveshjes për bashkëpunim në fushën e kulturës mes Kosovës e Turqisë është hapur rruga për më shumë aktivitete dhe ngjarje në fushën e kulturës, dhe ato do të gjejnë edhe përkrahjen e ministrisë”, u shpreh Gashi.

Ndërkaq, Gashi u takua edhe me dy zëvendësdrejtorët e Drejtorisë për Turqit jashtë Shtetit dhe Komunitetet Farefisnore (YTB), Huseyin Gundogar dhe Sayit Yusuf, me të cilët ministri diskutoi për bashkëpunimin mes Kosovës e Turqisë në kuadër të përkrahjes profesionale për studentë të Kosovës që ata të arsimohen në fushën e Trashëgimisë Kulturore në universitetet turke, pasi kjo drejtori ndan bursa të plota studimi për studentët e interesuar të studiojnë në Turqi.

Kurse gjatë vizitës së Gashit në Institutin Yunus Emre, në diskutimin e zhvilluar me kryetarin e institutit Seref Ates u bisedua për thellimin e bashkëpunimit dhe rritjen e aktiviteteve si në Kosovë ashtu edhe në Turqi duke mundësuar kësisoj njohjen më të madhe mes kulturave tona si dhe shkëmbimin e përvojave mes artistëve e performuesve të kulturës.

Gashi ka vizituar gjithashtu edhe Radio Televizionin e Turqisë (TRT) ku u takua me drejtorin e televizionit Ibrahim Eren, me të cilin diskutuan për mbulim më të madh nga ana e TRT-së të ngjarjeve që kanë të bëjnë me kulturën, trashëgiminë e gjuhën shqipe pasi që komuniteti shqiptar në Turqi është në një numër shumë të madh. / KultPlus.com

Dy dizajnere shqiptare në Balkan Art Fashion Event në Beograd (FOTO)

Ato janë dy vajza të reja që premtojnë shumë dhe që i ka bashkuar pasioni për modën, në misionin e tyre për të sjellë të bukurën para publikut.

Leonora Basha dhe Fjolla Qela kësisoj kanë prezantuar para pak ditësh në Beograd koleksionin e tyre “The Balance”.

Koleksioni i të vetmeve shqiptare në këtë ngjarje në Serbi erdhi para publikut të Balkan Art Fashion – një ngjarje e njohur e modës në kryeqytetin serb.

“Koleksioni paraqet balancimin e karakterit të fuqishëm të femrës dhe ndërlidhjen e saj me pamjen e jashtme, që shprehë karakter të fortë, fuqi dhe në të njëjtën kohë brishtësinë femërore” tregon Leonora Basha për KultPlus.

Në Dom Omladine, vajzat nga Serbia kanë parakaluar edhe me veshjet e dy shqiptareve. Ngjyrat e koleksionit nisin me ngjyrën krem e deri tek ngjyra e zezë, ndërsa gjithsej janë paraqitur dhjetë veshje nga ky koleksion.

Janë rreth 30 dizajnerë e kreatorë që pranohen në këtë organizim, nga i tërë Ballkani. / KultPlus.com

Bekim Fehmiu dhe ‘pushkatimi’ i dy vëllezërve të tij, Arsimit e Bashkimit

“E shkëlqyeshme dhe e tmerrshme” është titulli i librit të Bekim Fehmiut, gjigantit të kinematografisë botërore, aktorit holivudian me pesëdhjetë filma, me rrole kryesore. Më 1987, për të demonstruar protestën e tij të thellë shpirtërore për shkak të përhapjes së urrejtjes dhe propagandave monstrume serbe ndaj shqiptarëve, definitivisht braktisi aktrimin në Beograd.

Po shkëpusim fragment të shkurtë nga një rrëfim fëmijëror i pa harruar i Bekim Fehmiut, gjatë okupimit fashist më 1944.

*****************
“Pushkatimi i vëllezërve”

“Të gjithë janë si të çmendur. Nëna Dija, gjyshja Hili dhe motra Besa kanë kërkuar te të gjithë fqinjët, kurse babai tërë Prizrenin duke i kërkuar Bashkimin e Arsimin. “As oni, as nishoni” i tyre, ndërsa tashmë ora është nëntë e mbrëmjes. Mendojmë më të keqen. Rrimë ashtu, të grumbulluar me plot brengosje. Ora dhjetë e gjysmë, papritur dëgjohet një trokitje e lehtë, paksa e turpshme në derë. Babai nervoz ngrihet por nëna e gjyshja nuk e lënë dhe i dalin para. U kthyen të dyja me Bashkimin, i cili dukej sikur të ishte fëlliqur në brekë. Babai (ishte mësues) kërcet dhëmbët nga zemërimi:
-“Ku asht aj tjetri?”
Bashkimi bëlbëzon : “Në dud (man)!”
-Qysh more në dud, shka lyp n’dud n’ket koh t’natës”-pëlcet!
Të gjithë ngrihemi dhe vrapojmë kah dhoma e madhe. E kallim dritën. Kur çka të shohim! N’dollap Arsimi është i varur si majmun. Dorën e djathtë e ka të lidhur me fashë. Ishte bllokuar, nuk mundet me lëvizë as para as mbrapa, dega nëpër të cilën ka hypur është shumë e hollë, përfundi përrocka dhe kalldërmi! Nëna dhe gjyshja ngjiten shpejt n’katin e dytë, e çelin dritaren dhe e tërheqin Arsim “majmunin” dhe e fshehin pas shpinës për ta mbrojtur nga babai. Që të dy babai i fut në një dhomë dhe i urdhëron të qëndrojnë kah muri, sikur babai e daja Mazllum para gjermanëve.
-“Si keni hy n’shpi, kur derës i është vu rezja?”
-“E kemi kcy zidin”, pikëllueshëm përgjigjet Bashkimi!
-“E ti shka lyp n’kët kohë n’dud”, e pyet Arsimin!
-“Kujtova se është penxherja hapun për me hy mrena me ia çel derën Bashkimit e me hi n’dyshek me flejtë, çe kamt i kemi la, kshyre, përgjigjet Arsimi!
Babai vështron herë njërin e herë tjetrin. Gjyshja me kujdes e me butësi e pyet Arsimin : “Shka ki bir ashtu n’dorë?”

1931, Sarajevë, familja e Bekim Fehmiut (dy gjyshet dhe daja).

Arsimi me kokë të ulur e me ata sy si të kitrrës, përgjigjet:
-“Kurxha, u rrzova dhe e preva pak dorën”!
-“E tashti hajde ju të dy më tregoni ku ishit gjithë ditën? E du të vërtetën”, vazhdoi babai.
Meqë Bashkimi ishte më i madh, filloi ai.
-“Qysh herët e vendosëm me Haxhi Kabashin, vllavin e tij Ruxhën, Xhavitin, Veselin e tanë shoqninë, me shku me u la në Drin të Bardhë te Nasheci. Jemi çue herët, kemi marrë me qira biçikletat dhe jemi nisë. Mbasi u lamë në Drinin e Bardhë, thamë hajde ta provojmë edhe Drinin e Zi te Kukësi…..”!
Babai zgurdulloi sytë dhe s’mund t’u besonte veshëve. Në dorë mbante një brushë të vogël druri për flokë.
-“Edhe”!
-“Edhe u nisëm….dhe mbrrim atje…..Masanej jemi la, kemi kcy prej shkambinjve, jemi rrezitë, kemi kap njala, kemi hangër dhe jemi kthy. Dyqani i biçikletave ku i morëm me qira ishte mshelë, i kemi lanë te Ruxha…e ai nesër…..”!
Bashkimi ende nuk e mbaroi fjalën dhe babai ia hedh brushën e drurit drejt tyre. Si njëri edhe tjetri me shpejtësi, si pantera, kërcejnë anash, nga muri ra një copë mallter.
Babai nxjerr rripin prej pantallonave, me një dorë mbante pantallonat që mos t’i bien e me tjetrën u bie vëllezërve. Nëna dhe gjyshja ndërhyjnë mes babait dhe vëllezërve, të cilët bërtasin sikur po qajnë, për të bërë zhurmë që të shpëtojnë.

-“Zotni Ibrahim, pash nji zot…zotni Ibrahim eja n’vete, nuk bohet ashtu…..ndërhynte gjyshja!
-“A fmijt e mi t’bahen rrugaça a? A fmijt e mij t’bahen hajna e vagabonda a? Se sjellja e tyne veç atje i çon. E unë si mësues tanë jetën mundohem t’i mësoj e edukoj fëmijt e të hujve kurse të mijt……!? Dhe përderisa flet tanë kohën u sjellë me rrip pas shpinës së nënës dhe gjyshes, ku fshihen Bashkimi e Arsimi.
-“Sonte për ju nuk ka darkë….Kurse nesër, masnesër s’ka dalje në rrugë. E tashti hupni n’sobën tjetër e mos t’ju shoh ma”.
Aty për aty pushoi kukama e vëllezërve të mi. Ecnin kujdesshëm prapa shpinës së nënës e gjyshes. Babai i mbylli në dhomë dhe e vari çelësin mbi derë, në gozhdë.
-“Mos gaboni e me hy mrenda ju të dyjat”, u tha babai!
Të gjithë kemi ra në dhomën ku zhvillohej “hetimi” i vëllezërve. Dyshekët janë të zbrazët ndërmjet babait e Fatmirit. Duket gjoja se….të gjithë flejmë. Nëna i pëshpëritë diçka gjyshes, ajo çohet duke u mbështjellë me dimi dhe paksa kërrusur, në majë të gishtave del jashtë. E dëgjoj çelësin në bravë. Gjyshja u dërgon ushqimin vëllezërve të mi shejtan”.

Krishtlindje në New York

Poezi e shkruar nga Ismail Kadare.

Stuhi dëbore në New York, avionët gjithë vonojnë.
Në qiejt lart diçka nuk shkon, dikush po mbyt dikë.
Janë ernat ndoshta që s’meren vesh, radarët janë nervozë.
Një puç qiellor ka ndodhur ndoshta e ne nuk dimë asgjë.

Ne si përherë asgjë nuk dimë, ndërkaq në aeroporte
Në salla pritjesh gratë nxjerrin pasqyrëzat me ngut.
Parfumi i vënë qysh në mëngjes në trup të tyre shqetësohet,
Errësimi i ëmbël mbi pubis besimin prore humb.

Shtjellë dëbore. Rrokaqiejt ngjasojnë si të dehur.
Do të besosh se e humbën peshën, si retë do ngrihen lart.
Ne si përherë asgjë s’kuptojmë, ne prapë drejt krimit rendim.
“Ah, ç’kohë e keqe!” përsërisim si papagaj të ngratë.

Avioni lejohet të zbresë më në fund.
Duke shkërbyer engjëjt flatron sërish.
Mbi rrokaqiejt shenjat e kryqit
Të zotin e presin të zbresë lartësisht.

Kurrkund në botë bujtësin e largët
S’e presin kaq dehshëm e me kaq bujë.
I varur humnershëm midis tokës e qiellit
Midisësi i madh dëgjon “alelujan”.

Vallë kujt i përket, ka plot dy mijë vite
Që enigmën e hershme s’e gjejmë ne dot.
“Ndorë të qiejve”, tha toka kur lart e ngriti,
“Ndorë të tokës” tha qielli kur e zbriti poshtë.

Ai mbeti në mes: shestimi ynë i thyer,
Ndërgjegja e vrarë, fluturimi që vdiq.
Është vonë që qielli prapë ta tërheqë,
Është vonë që toka ta tretë në gji.

Është vonë për të gjithë… Ndaj na sheh pikëllueshëm.
Vdekjejetshëm tek mërzitet njeriu – hyjni,
Dëshmitar i një pakti, i një bese të thyer,
I ëndrrës sonë tragjike për qiellsi.

Qielli ngryset më shumë. Dyer makinash përplasen.
Ndriçimi që dita me ngut e tret
Shpejton të strehohet në gurë unazash,
E në qafa grashë në, Avenunë e Pestë.

Është ora e diamanteve. Në Blumengdale
Ngadhnjimi i tyre vezullon që larg.
Krenarë pa dyshim që vdekjen s’e njohin,
Ndonëse jetën gjithashtu s’e njohin aspak.

Qielli nxin. Ora jonë po bie. Nën panikun
E kambanave të saj dyndemi gjithkund.
Te Rruga Dyzetedy, te kishë e Shën Patrikut
Ne apostujt, gjykatësit, judët e pafund.

Ecim nën ca shenja e shigjeta ndonëse e dimë
Se një rrugë veç njohim: atë që çon në mort.
Të vetmin në botë që të dy kahjet i kishte
E mbytëm, e tani i themi: kthehu, Zot.

Kthehu, bir i Zotit, na trego drejtimin.
Zbërthena shenjat që s’i marrim vesh.
Humnershëm ai hesht e në vend të përgjigjes
Si drita semaforësh katër plagët i ndez.

Pushoi stuhia në New York, avionët me kohë mbërrijnë.
Në salla pritjesh s’ka më frikë, parfumet s’vuajnë më.
Atë që ndodhi sipër nesh, ne natyrshëm s’e dimë,
Çfarë u përmbys e çfarë u ngrit, ne prapë s’dimë asgjë.

Ne shohim veç emblema bankash nën qiellin e hirtë,
Ca “Dow Jones”, ca “Dax”, ca shifra që shfaqen si në makth.
E në kartat tona të kreditit kërkojmë plagët e Krishtit,
E shenjat tona, që mes shifrash e zerosh rrjedhin gjak.

Ne s’dimë ku i morëm plagët, ku ramë e ku u thyem.
Afatet tona ne s’i dimë, verdiktin aq më pak.
Ndaj n’aeroporte rendim prapë, me shpresë të gjejmë prapë qiellin,
Por tokë e rëndë nuk na lë, s’na lë e zeza në baltë.
Ne pjellë e saj, robër të saj, mbretër të saj të rremë,
Gjer kur i themi do na mbash në kurthin tënd të zi.
Ajo s’përgjigjet, veç në heshtje, ashtu siç gatit barin,
Për pabesinë tonë gatit ndëshkimi tonë të ri.

Zyrtari për Kulturë në Suharekë fyen gazetarin për shkak të gabimeve drejtshkrimore

Drejtoria për Kulturë, Rini, Sport dhe Mërgatë në komunën e Suharekës së fundi ndau mirënjohje për sportistët e kësaj komune, por si pasojë e kësaj kishte ndodhur një incident.

Gazetari i Theranda Post, Brahim Thaqi, kishte bërë një postim në Facebook ku kishte përmendur gabimet drejtshkrimore në këto Mirënjohje për këta sportistë.

Këtë nuk e priti mirë Refki Gollopeni, Zyrtari i Departamentit të Kulturës në komunën e Suharekës, i cili fyu gazetarin në komentin e tij në atë postim.

“Mi rr*** topat brahim”, kishte shkruar Gollopeni, e më pas të njëjtën fyerje ia kishte adresuar edhe artistit Burhan Sejdiu.

Gollopeni është edhe artist dhe kurator i disa ekspozitave në Prizren dhe në qytete tjera të Kosovës. / KultPlus.com

Cila ishte performanca më e mirë e natës së parë në Festivalin e Këngës? (VIDEO)

Mbrëmë u mbajt nata e parë e edicionit të radhës të Festivalit të Këngës në Radio Televizionin Shqiptar.

Gjithçka nisi me emrin e madh italian Riccardo Cocciante, ndërsa edhe u kënduan këngët e natës së parë dhe të parat konkurrente për triumf në këtë festival, shkruan KultPlus.

Elton Deda e nisi këtë natë, për të vazhduar Mariza Ikonomi e deri në fund të natës kur këndoi Redon Makashi. Tekste të fuqishme, melodi të bukura, emocione vëllazërore por edhe ankthe të jetës erdhën me anë të këngëve.

https://www.youtube.com/watch?v=iGGiQ7sjakc

https://www.youtube.com/watch?v=0yc3Uymxeew

Lexuesit tanë do ti pyesim sot se cila prej këngëve ishte më e pëlqyer mbrëmë, nga të gjitha këngët që erdhën të performuara në një skenë gjigante. Performancat, për ata që nuk i kanë parë, po i sjellim poshtë nga Radio Televizioni Shqiptar, ndërsa ju mbetet juve të vlerësoni cila prej performancave erdhi më e kompletuar.

https://www.youtube.com/watch?v=Po8ToAqQ1T4

Sonte, në anën tjetër, vazhdon nata e dytë e këtij festivali, ndërsa të shtunën e 23 dhjetorit është nata finale. / KultPlus.com

https://www.youtube.com/watch?v=6ROinvyFPV0

https://www.youtube.com/watch?v=z3bDj2weJ6k

https://www.youtube.com/watch?v=zE6wnANT2w8

https://www.youtube.com/watch?v=ZZmys6mhXkM

https://www.youtube.com/watch?v=DbZYFKHHqM8

https://www.youtube.com/watch?v=WndR_XwkWfg

https://www.youtube.com/watch?v=qkHbvsix4rk

https://www.youtube.com/watch?v=fTn2LSlSHX0

Arsim Fehmiut i ndahet Mirënjohje për vepër jetësore

Në ceremoninë e ndarjes së çmimeve “Rexhai Surroi” është ndarë mirënjohje për vepër jetësore për Arsim Fehmiun.

Fehmiu u lind në Sarajevë më 3 qershor 1932, ku jetonin me prindërit e tij asokohe të internuar për shkaqe politike.

Ai është pinjoll i një familje të njohur intelektuale e arsimdashëse, e afirmuar si bartëse e traditave kombëtare, liridashëse dhe kontribut dhënëse e zhvillimit të kulturës në përgjithësi, e në veçanti të arsimit shqip në Kosovë dhe më gjerë. / KultPlus.com


Fotografia: Besnik Krasniqi / Facebook

Bashkëshortja e Blerim Pecit, fjalë të dhimbshme e emocionuese për artistin e ndjerë

Afërdita Peci, bashkëshortja e aktorit dhe komedianit Blerim Peci, i cili ndërroi jetë pak ditë më parë, ka shkruar sot në rrjetin e saj social një kujtim për bashkëshortin e saj tanimë të ndjerë.

Me këtë rast, emisioni VIKENDI ku Peci luante prej kohësh, ka shënuar sot pesë vjetorin e transmetimit. Sot u mbushën plot 5 vite prej kur me 22 Dhjetor 2012 nisi transmetimi i emisionit.

Po e sjellim këtu dedikimin e dhimbshëm por tejet emocionues të Afërditës ndaj bashkëshortit të saj, Blerim Peci, një prej emrave që bëri popullatën e Kosovës të qeshte në momente të ndryshme.

Përmes artit të dhimbjes për artin e Blerimit,Belit tonë

Të të kujtoj si artist është e vështirë, por me ty bashkëjetuam dhe mbijetuam edhe sfidat artistike, profesionale.
Sot u mbushën plot 5 vite prej kur me 22 Dhjetor 2012, filove me Emisionin “Vikendi”. Ky Emision nga Beli im të shndërrojë në Belin e Shqiptarisë. Nuk të mori nga Ne, por ishe i më shumë njerëzve, shpesh më shumë i publikut se i yni, më shumë i publikut se i familjes, në kontekstin e kohës që ndaje për projektin.
Publiku korrnin vetëm anën e suksesshme, e unë edhe anën e sfidave që përballoje për realizimin e Emisionit.
Tashmë jam pa ty, e vetme po udhëtoj në Kohë, si rubrika jote e Udhëtimit në Kohë, po mbledh kujtimet e fillimit të angazhimit tënd me Vikendin, po mbledh dromca idesh që diskutonim, madje edhe kujtimet e shfaqjes së parë të Emisionit në Radio Televizionin e Kosovës, RTK-së.

Të kërkoj tek storjet, të gjej aty, por zymtësia pllakosë buzëqeshjen duke e prerë në mes.
Edhe Humori yt, tashmë është shndërruar në dhimbje për mua.
Skenat teatrale nuk janë më të njëjta, teatri i jetës hap dyert, shfaqja tragjike e ikjes tënde ngrit përdet e pikëllimit.

Kinemaja e dikurshme, tashmë kinema e përballjes me realitetin për humbjen tënde është bosh, njëjtë si zemra ime pa ty, njejtë si boshlleku që lë në mua, në artin shqiptar.

Një gjë na ngushëllon, vepra jote artistike dhe vepra jote jetësore Bel do të jetojë ndër breza.
Ku frymon arti, do të jesh edhe ti.
Ku flitet shqip do të jesh monument, i skalitur në themelet e artit që aq shumë e doje.

Meqë nuk arrij ta besoj dhe as ta pranoj humbjen tënde dhe të ndjej ende të gjallë mes nesh po të uroj nga zemra “Urime 5 Vjetori i Emisionit Vikendi, Beli im”. / KultPlus.com

“Ora e Zooparkut” e Zija Çelës, fitues i “Rexhai Surroit” për letërsi

Romani “Ora e Zooparkut” e Zija Çela ka fituar çmimin “Rexhai Surroi” për letërsi.

“Ky roman do i rezistojë kohës dhe do të mbetet në arkën e pasurisë tonë kulturore”, ka thënë Kim Mehmeti gjatë ndarjes së çmimeve.

Çela gjatë pranimit të çmimit ka thënë se ndihet i nderuar për çmimin dhe se ndjen tërheqje të veçantë nga figura e Rexhai Surroit.

“Meqë u mbushën dhjetë vjet të ceremonisë, mund të them që prania ime kapërcen çmimin tim. Ndjeva një tërheqje të veçantë nga figura e Rexhait, nga ato kalimet nga një moshë në moshën tjetër, ato fjalët që u than”, ka thënë Çela.

“Më ka gëzuar ky çmim. I tillë është njeriu. Më ka gëzuar për përmbajtjen që ka”, ka shtuar ai.

Fitues të edicionit të kaluar të “Rexhai Surroi” ishte Ibrahim Kadriu me romanin e tij “Misioni rus”. / KultPlus.com

Nesër mbahet edicioni i tretë i garës “Kosovo Slam Poetry”

Dhjetë të rinj të talentuar nesër do të lexojnë poezitë e tyre origjinale para një audiencë më të gjerë dhe para jurisë në amfiteatrin e American School of Kosova (ASK), shkruan KultPlus.

Poetët e rinj kanë pasur rastin që të aplikojnë me poezitë e tyre deri më datën 10 dhjetor. Poetët e përzgjedhur kanë qenë pjesëmarrës në dy punëtori ku së bashku me mentorët kanë përgatitur poezitë e tyre që do t’i performojnë nesër.

Ish bursistët e programit YES kanë marrë iniciativë që ta themelojnë garën e parvjetshme të poezisë së folur në Kosovë në mënyrë që t’i motivojnë autorët e rijnë që të shkruajnë poezi dhe deri më sot kjo iniciativë ka zgjuar mjaft shumë interesimin e të rinjve kreativë. Një juri profesionale në mesin e të cilëve janë të pranishëm poetët e mirënjohur bashkëkohorë të Kosovës, do të bëj vlerësimin e tri poezive dhe performancave më të mira.

Ky event organizohet për herë të tretë në Prishtinë nga bursistët e programit për këmbim të nxënësve të shkollave të mesme – Kennedy Lugar Youth Exchange and Study (YES). Programi YES për këmbim dhe edukim menaxhohet nga Këshilli Amerikan për Edukim Ndërkombëtar dhe financohet nga Zyra për Edukim e Departamentit Shtetëror Amerikan.

Kosovo Slam Poetry është garë për poetët e moshave 15-25 vjeçare e cila ju mundëson atyre që t’i ndajnë poezitë e tyre origjinale me një publik të gjerë. Poezia Slam apo Poezia e Folur është formë ndërkombëtarisht e njohur e poezisë përmes së cilës autorët i shprehin haptazi ndjenjat, brengat dhe përjetimet e tyre.

Kjo garë do të mbahet nesër me datën 23 dhjetor, duke filluar nga ora 15:00 në amfiteatrin e American School of Kosova (ASK)./ KultPlus.com

Tom Hanks nuk do të prezantojë filmin ‘The Post’ për Donald Trump

Duket sikur Donald Trump nuk do të ketë një shfaqje ekskluzive të “The Post”. Në një bisedë me The Hollywood Reporter, ylli Tom Hanks tha se ai “ndoshta” nuk do të shfaqë filmin – i cili fokusohet në rrëfimet e vërteta të The New York Times dhe Washington Post-it duke punuar së bashku për të botuar dokumentet e Pentagonit, për Presidentin, përcjellë KultPlus.

“Unë nuk mendoj se do të mundem,” ka thënë ai. Hanks, i cili që nga fillimi është shprehur hapur kundër sjelljeve të Trump-it, vazhdoi duke thënë se që nga hyrja në politikë e Donald Trump, ai ka bërë shumë komente të çmendura.

Duke pasur parasysh këtë fakt, aktori shpjegoi se ndihet se është më mirë të distancohet nga Trump, duke e quajtur këtë si një mënyrë për të “votuar” përpara kohës së zgjedhjeve. “Dhe individualisht ne duhet të vendosim kur duhet të marrim masa. Nuk është domosdoshmërish e nevojshme të merrni masa menjëherë, por duhet të filloni t’i peshoni gjërat. Dhe ju e dini se çfarë? Unë mendoj se tani është koha “, ka thënë aktori Tom.

Hanks vazhdoi: “Ky është vendi i duhur, në disa mënyra, zgjedhjet tona personale duhet të pasqyrojnë mendimet tona. Ne duhet të fillojmë të votojmë para se të vijnë zgjedhjet elektorale. Prandaj ndoshta do të votoja për të mos shkuar “, kështu është shprehur aktori Hanks, i cili shpesh ka thumbuar drejt presidentit Trump./ KultPlus.com

Famullia e Shën Rrokut në Novosellë me pamje mahnitëse për festat e fundvitit (VIDEO)

Krijohet përshtypja se kjo pamje nuk është në Kosovë, mirëpo kështu është dekoruar Famullia e Shën Rrokut në Novosellë, shkruan KultPlus.


Për dekorimin e kësaj pjesë janë angazhuar të rinjtë e Novosellës, për të cilë shprehet të jetë falënderuese Famullia, sikurse që ka falenderuar banorët e këtij fshati për kontributin financiar që Famullia e Novosellës të ketë pamje madhështore për festat e fundvitit./KultPlus.com

Jeta në vargje

Poezi nga Giovanni Giudici
Shqipëroi: Arjan Th. Kallço

Vendose në vargje jetën, shkruaje
Besnikërisht, pa heshtur për
Asnjë veçanti, pamjen e të gjallëve
Por mos harro se shikimi nuk është
Dije, as fuqi, por qesharake
Një dëshirë tjetër që të jesh vetvetja.
Poshtë dhe sipër botës lidhen
Bashkëfajësi të brendësisë, duke shigjetuar shikime
Paktesh. Dhe të pranishmit shfaqen
Në cepin e parmakëve të ndërmjetëm:
I duartrokasin, i vajtojnë të dyja kuptimet
E sublimes – poshtërsinë, famën.
Pastaj shkruaj në vargje se vdekja
Është më e mundshme sesa lindja
Dhe në çdo rast qenia më shumë se fjala…/KultPlus.com

“Zoti i Masakrës” të hënën në Prishtinë

Me tekst të Jasmina Reza e regji të Besfort Idrizit, të hënën do të prezantohet premiera e shfaqjes “Zoti i masakrës”, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.

Në këtë shfaqje me rolet e tyre luajnë aktorët: Donikë Ahmeti, Shpëtim Selmani, May-Linda Kosumovic dhe Labinot Raci.

Jasmina Reza është një nga dramaturgët më të famshme bashkëkohore në botë. Përveç që shfaqjet e saja janë inskenuar me sukses në mbarë botën, ajo është fituese e çmimeve të mëdha, mes të cilave vlen të përmenden Molier, Laurence Olivier dhe Tony Award për autor më të mirë, nga të cilat çmimet Laurence Olivier dhe Tony janë pikërisht për dramën “Zoti i masakrës”.

Në shfaqje bëhet fjalë për dy familje të shtresës së lartë shoqërore, apo më saktësisht për dy çifte të prindërve, fëmijët e të cilëve janë rrahur në shkollë. Sjellja e fëmijëve është motivi që prindërit të takohen dhe t’i diskutojnë shkaqet dhe problemet e mundshme që mund të dalin nga një sjellje e tillë e papërshtatshme të fëmijëve të tyre. Pasi prindërit do të takohet dhe të njohin njëri-tjetrin, pavarësisht pritjes së tyre që do të gjejnë zgjidhje të shpejtë dhe racionale, ndodh krejt e kundërta.
Shfaqja është kamertale dhe fokusohet më tepër në lojën e aktorëve dhe përpjekjeve të gjetjes së zgjidhjeve të problemeve të personazheve, sesa në elementet dhe efektet tjera skenike deskriptive. Sa për zhanrin e shfaqjes, do të jetë tragjikomike, apo si që thotë autorja, komedi e zezë./KultPlus.com

Me këtë bredh është dekoruar sheshi i Skënderajt

Skënderaj ka vendosur këtë bredh në shesh të qytetit, shkruan KultPlus.

Se nuk janë të kënaqur me këtë pamje janë shprehur për medie edhe qytetarët e kësaj komune.

Mirëpo, zyrtarë të Komunës së Skënderaj janë shprehur se kontrata për operatorin ekonomik që ka rregulluar këtë bredh është bartë nga legjistratura e shkuar./KultPlus.com

“Margherita” e famshme zbriti në Tiranë (VIDEO)

Cocciante ishte ylli italian që u prezantua mbrëmë në edicionin e 56-të të Festivalit të Muzikës së RTSH-së, shkruan KultPlus.

Ky artist italian ishte një ndër yjet që u vlerësua si më i rëndëssishmi sa i përket mysafirëve specialë. Ai në këtë edicion padyshim ka kënduar këngën e tij të famshme “Margherita”./KultPlus.com

Publikohen fotografitë e fejesës së çiftit mbretëror (FOTO)

Princi Harry dhe Meghan Markle dje kanë publikuar fotografitë zyrtare, ku çifti i sapofejuar shfaqen në Frogmore House, në Windsor, përcjellë KultPlus.

Fotografitë e tyre janë bërë nga fotografja e modës Alexi Lubomirski, ndërsa paraqesin momente romantike të çiftit. Në një fotografi bardhë dhe zi ata shfaqen të përqafuar dhe nxjerrë në pah edhe unazën e fejesës së Markle.

Fotografitë e tyre vijnë javë pas shpalljes zyrtare të fejesës së tyre ku u paraqiten per herë të parë së bashku para kamerave në Kopshtin e Kështjellës në Kopshtin e Kensingtonit.

Fotografia me ngjyrë e shfaq Markle të veshur në një fustan nga Ralph dhe Russo. Në fotografinë bardhë dhe zi, Princi Harry shfaqet një pallto nga Burberry, dhe zonja Markle një triko nga Victoria Beckham./KultPlus.com

Baleti Kombëtar i Kosovës me “Lindje të re”, përmbylli një vit të suksesshëm me rekord shfaqjesh

Trupa e Baletit të Kosovës mbrëmë përmbylli një vit të suksesshëm me një numër rekord të shfaqjeve. Shfaqja “New Born”, që erdhi mbrëmë me koreografi të gjermanëve Jochen Roller dhe Friderike Lampert, shënoi premierën e gjashtë të BKK-së, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Trupat e balerinëve u shfaqen me veshje më të jashtëzakonshme, që tregonte edhe për rrjedhën e mëtutjeshme të kësaj shfaqje. Dymbëdhjetë balerinë vijnë të veshur me ngjyra të ushtrisë, e me çorapë rozë për të rikujtuar kështu edhe ngjyrat ushtarake të kamuflazhit në monumentin “New Born” të vitit 2014 atëherë kur edhe koreografi Jochen Roller kishte vizituar për herë të parë këtë monument.
Me një ndriçim sa në të zbehtë, e herë në të kuqen fokusonte lëvizjet dinamike të dymbëdhjetë balerinëve të cilët largohen, e kthehen për gati dhjetë herë nga skena dhe gati asnjëherë me një pozicionim të njëjtë. Dinamika e veçantia e kësaj shfaqje vjen në lëvizjet e tyre, të cilat vijnë në një muzikë tejet të modernizuar.

Drejtori i Baletit Kombëtar të Kosovës, Ahmet Brahimaj tha për KultPlus se këtë vit e cilëson si shumë të suksesshëm pasi që në historinë e Baletit Kombëtar të Kosovës nuk është shfaqur asnjëherë një numër kaq i madh i premierave.

“Kjo është maksimumi që mund ta bëj një institucion, një trupë e baletit. Edhe pse kjo shfaqje ka qenë dinamike dhe shumë e lodhshme me lëvizje të baletit klasik me muzikë moderne po prapë trupa e përballoi shumë mirë”, tregoi drejtori Brahimaj, duke thënë se ai personalisht është frikësuar se si do të pritet kjo shfaqje nga publiku, dhe ndihet i kënaqur me duartrokitjet të cilat e përcollën shfaqjen e fundit për këtë vit.

Koreografja Friderike Lampert, tregoi se vjen për herë të parë në Kosovë ku kanë qëndruar për plot pesë javë. Ajo thotë se ndihet shumë e kënaqur nga bashkëpunimi me balerinët kosovarë, ndërsa për këtë shfaqje thotë se kanë kaluar në një proces interesant, që përveç punës u ka sjellë atyre dhe kënaqësi.
“Javën e parë ne u njoftuam më shumë me balerinët dhe kjo bëri që ne t’i ndryshojmë planet tona pasi që ata ishin balerinë të shkëlqyer dhe vendosëm që ta përdorim fjalorin e baletit me muzikë “deep house” . Ata e kuptuan aspektin bashkëkohor të shfaqjes që të vendosin lëvizjet e tyre në muzikë deep house”, tregoi koreografja Lemper.

Ajo tutje tregoi se koncepti i kësaj shfaqje ka qenë që lëvizjet tradicionale të baletit t’i sjellin në një version më modern dhe me kostumet të cilat tregonin një lidhje me monumentin “New Born”, dhe me zemrat ngjyrë rozë për të thyer imazhin e ushtrisë me këtë kamuflazh të zemrave ngjyrë rozë.
Ishin dymbëdhjetë balerinët që i dhan vulën e fundvitit shfaqjeve të Baletit Kombëtar për këtë vit. Shfaqja përbehej nga loja e : Muhamet Bikliqi, Donmir Bilalli, Abetare Hyseni, Aulonë Nuhiu, Sinan Kajtazi, Teuta Krasniqi, Jeta Musolli, Kreshnik Musolli, Leonora Rexhepi, Fatmir Smani, Fisnik Smani, Sead Vuniqi.

Balerini Sinan Kajtazi tha për KultPlus se ndihet i kënaqur me bashkëpunimet që kanë pasur me koreografë të ndryshëm gjatë këtij viti. Ai mbrëmë tregoi për KultPlus se për dyzetë ditë punë kjo shfaqje me koreografët gjerman ka qenë edhe një sfidë, pasi që edhe pse koreografët kanë edhe një përvojë në baletin klasik, stili i tyre është ndërtimi i shfaqjeve eksperimentale.

Kurse balerina Jeta Musolli tregoi se edhe pse është hera e parë që në një shfaqje më të jashtëzakonshme bashkëpunojnë me koreografët gjerman, ajo tha për KultPlus se puna me ta është një nder dhe privilegj për trupën e baletit. Duke e parë si një rezyme punën e baletit të Kosovës gjatë këtij viti, Musolli tha se e gjitha ka rezultuar në një eksperiencë për punën e saj, dhe ndihet e kënaqur që ajo dhe balerinët e tjerë të japin sa më shumë nga vetja në këtë moshë që edhe ua mundëson atyre të ushtrojnë këtë art jo dhe shumë të lehtë, veçmas kur flitet për kushtet në të cilat punohet.
Puna dinamike që solli Trupa e Baletit mbrëmë në shfaqjen e fundit në Prishtinë, në muajin prill të vitit tjetër do të udhëtoj për në Gjermani, ku Trupa e Baletit të Kosovës do ketë katër prezantime në Berlin dhe tri në qytetin e Hamburgut./KultPlus.com

Naum Veqilharxhi, ideatori i alfabetit origjinal të gjuhës shqipe

Pionieri i lëvizjes sonë kulturore patriotike të shekullit XIX dhe ideatori i alfabeti origjinal të gjuhës shqipe u përkujtua ditën e djeshme në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar me veprimtarinë me temë “220-vjetori i lindjes së Naum Veqilharxhit” .

Në këtë veprimtari referuan rreth kësaj teme Dorian Koçi, drejtor i Muzeut Historik Kombëtar, dhe Rovena Vata nga Akademia e Studimeve Albanologjike.

Në fjalën e tij drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi tha se Veqilharxhi është ideologu i parë i Rilindjes në Shqipëri, një nga ata që u hapën udhën ideve të reja politike e kulturore kombëtare. Për më tej Dr. Dorian Koçi bëri një ekspoze të gjerë të kushteve në të cilat filloi iluminimi dhe ndërgjegjësimi kombëtar.

Koçi tha se,“punën e tij si atdhetar iluminist Naum Veqilharxhi e nisi me krijimin e një alfabeti origjinal të gjuhës shqipe, të përbërë prej 33 shkronjash. Ideja kombëtare për së pari filloi nga zhvillimi i arsimit dhe një gjë e tillë nuk mund t’i atribuohet një njeriu, por plejadës së tërë. Gjithsesi Naum Veqilharxhi ishte ai që e filloi punën e tij në një “tokë djerrë”, dhe pas 20 viteve na dha një alfabet krejt të veçantë me të cilën mund të shkruhej gjuha shqipe”, tha mes të tjerash në fjalën e tij Dorian Koçi.

Për të pranishmit që merrnin pjesë në këtë aktivitet Rovena Vata, do të shtonte se Naum Veqilharxhi ishte njeriu që kërkonte arsimimin e përgjithshëm të popullsisë, që punoi fort për të njehsuar dy dialektet e shqipes dhe që punoi gjithashtu për pastrimin nga fjalët e huaja të fjalorit shqip. Veqilharxhi ishte vetëm 27 vjeç kur filloi punën me Evëtarin, dhe ndërgjegjësimi kombëtar i shqiptarëve pas kësaj veprimtarie do të pengonte përhapjen e helenizmit në trevat ku ata jetonin. Me veprimtarinë e tij Naum Veqilharxhi fitoi dashurinë dhe respektin e bashkatdhetarëve patriotë, por edhe mërinë e armiqve të Shqipërisë. Sipas Rovena Vata, Naum Veqilharxhi me veprën e tij u bë shprehës i një kthese me rëndësi në historinë e popullit shqiptar.

“Si iluminist revolucionar, Naum Veqilharxhi kërkoi zgjimin e ndërgjegjes kombëtare dhe mendonte se mësimi i shqipes dhe ngritja e kulturës mund ta vinin atdheun në radhët e vendeve të qytetëruara”, tha në fjalën Rovena Vata.

Naum Veqilharxhi lindi në fshatin Vithkuq të rrethit të Korçës ,më datën 6 dhjetor 1797 . Më 1838 , vit në të cilin të gjithë Veqilharxhët e deklaruan veten si grekë, Naumi nuk ngurroi të pranonte origjinën e tij e të regjistrohej si shqiptar pranë autoriteteve rumune .Po në këtë periudhë ai arrin të finalizojë dhe punën e mundin e tij 20-vjeçare për krijimin e një abetareje, e cila ishte e para në llojin e saj për shqiptarët, pasi deri atëherë gjuha jonë shkruhej me ndihmën e alfabetit grek dhe atij arab.

Abetarja e parë e tij u shkrua dhe u botua në vitin 1844. Kjo abetare përmbante dhe një alfabet origjinal, por meqë ai ishte unik në llojin e tij, i vështirë për t’u shkruar dhe pa asnjë ngjashmëri me ndonjë gjuhë tjetër, nuk pati mundësinë për ta bërë popullore. Gjithsesi orvatja, mundi e puna e tij u vlerësuan maksimalisht dhe këtë e tregon dhe fakti se autorit iu kërkuan disa abetare me qëllim ndritjen e mendjes së popullit të etur për kulturë dhe dije.

Më 1824 nisi punën për përpilimin e një alfabeti të veçantë të shqipes me 33 shkronja, të pranueshëm nga të gjithë për të kapërcyer dasitë që lidheshin me alfabetet e tjera. Synoi që sistemi shkrimor t’u përshtatej veçorive të fonetikës së shqipes. Me këtë alfabet botoi më 1844 të parën abetare të shqipes, ”Evëtari”.

“Evëtari” i tij nuk gjeti zbatim të gjerë, por gjithsesi ishte puna më serioze deri në atë kohë për të pasur një alfabet ndryshe të gjuhës shqipe./KultPlus.com