Në kuadër të projektit “Hartografimi & Dokumentimi i Zonave Arkeologjike, Lubonjë-Korçë”, Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar evidentoi 64 ikona, të cilat treguan për herë të parë për historinë e një kishe, për një komunitet i cili mbrojti dhe zhvilloi për shekuj me radhë traditat dhe besimin brenda fshatit të tyre.
Studimi mbi këtë projekt ishte një zbulim i jashtëzakonshëm mbi potencialin arkeologjik, natyror dhe fetar. Kisha “Fjetja e Shën Marisë” ruan në muret e saj, ende një pjesë afresku të shek. 13-të, ku tregon cilësinë e lartë artistike dhe ka karakteristikat e artit bizantin.
Në Muzeun Kombëtar të Artit Mesjetar pas studimit dhe restaurimit u përzgjodhën rreth 13 ikona me karakteristika të veçanta, tipologji dhe periudha të ndryshme. Ikonat tregojnë jetën tepër aktive prej 8 shekujsh, në këtë kishë./atsh/KultPlus.com
Bashkia e Tiranës ka vendosur të nderojë legjendën e artit shqiptar, Mirush Kabashi, duke i dhënë emrin e tij Teatrit te Parku i Madh i Liqenit Artificial.
Ky vendim vjen si një mënyrë për të përjetësuar kujtimin dhe kontributin e një prej figurave më të shquara të skenës shqiptare.
Kryetari i bashkisë së Tiranës Erion Veliaj tha se “duke i dhënë emrin “Mirush Kabashi” një hapësire që i dedikohet artit, ne jo vetëm që nderojmë të kaluarën, por gjithashtu investojmë në një të ardhme ku vlerat artistike dhe kulturore do të lulëzojnë në zemër të kryeqytetit”.
“Propozimi për emërtimin e Teatrit në Parkun e Madh të Liqenit Artificial me emrin “Mirush Kabashi” është një iniciativë që nderon një nga figurat më të shquara të artit shqiptar. Përtej vlerës simbolike, ky vendim përfaqëson një kontribut të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë sonë kulturore. Mirush Kabashi, një aktor me një karrierë të jashtëzakonshme brenda dhe jashtë Shqipërisë, ka përfaqësuar kombin tonë në skenat më prestigjioze ndërkombëtare, duke transmetuar mesazhe universale përmes artit të tij. Vendimi për të emërtuar teatrin me emrin e tij përfaqëson një njohje të këtij kontributi monumental dhe një frymëzim për brezat e rinj të artistëve dhe qytetarëve. Duke i dhënë emrin “Mirush Kabashi” një hapësire që i dedikohet ekskluzivisht artit, ne jo vetëm që nderojmë të kaluarën, por gjithashtu investojmë në një të ardhme ku vlerat artistike dhe kulturore do të lulëzojnë në zemër të qytetit, një nga pikat më të frekuentuara për të parë për të bërë dhe për të konsumuar art”, tha Veliaj.
Mirush Kabashi, u nda nga jeta një vit më parë në moshën 75-vjeçare, është ndër artistët më të vlerësuar të historisë së teatrit dhe kinemasë shqiptare.
Ai interpretoi mbi 100 role në teatër dhe 30 personazhe në kinematografi, ndërsa shfaqja e tij “Apologjia e vërtetë e Sokratit” mbetet një moment historik për kulturën tonë.
Në karrierën e tij është nderuar me mbi 90 çmime dhe është aktori më i vlerësuar jashtë trevave të Shqipërisë. Ai ka interpretuar mbi 100 role në teatër dhe mbi 30 personazhe në kinematografi.
Kabashi është nderuar edhe me titujt “Artist i Merituar”, “Mjeshtër i madh i skenës”, “Nderi i Kombit”, të akorduara nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë dhe shumë tituj të tjerë të akorduar nga institucione të ndryshme qendrore, lokale apo ndërkombëtare./atsh/ KultPlus.com
Ministri Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku sot ka pritur në takim boksierin Labinot Xhoxhaj, i cili së fundmi ka fituar titullin kampion i Evropës në kategorinë e rëndë të boksit profesionist në EBU.
Me këtë rast, Ministri Çeku tha se e ka përgëzuar sportistin evropian për arritjet dhe përfaqësimin e dinjitetshëm të Kosovës në botë.
“Ishte kënaqësi e veçantë takimi i sotëm me të. E urova për suksesin e jashtëzakonshëm, e poashtu folëm për rrugëtimin, sfidat e tij si sportist dhe planet për të ardhmen.
Këtë titull të çmuar të boksit evropian, më parë e kanë fituar boksierë të njohur elitarë, përfshirë edhe legjendën Luan Krasniqi.
Qëllim i ardhshëm i Labinotit është që titullin ta mbroj në Kosovë, e ne padyshim jemi shumë krenarë më arritjen e tij dhe përfaqësimin e dinjitetshëm të Kosovës në botë”, thuhet në shkrimin e Ministrit Çeku./ KultPlus.com
“K’cimi i Tropojës” sot është shpallur zyrtarisht pjesë e Listës Përfaqësuese të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të Njerëzimit në UNESCO, shkruan Kult Plus.
Ky vendim erdhi pas vlerësimit pozitiv nga Organizmi i Vlerësimit të UNESCO-s, gjatë sesionit të 19-të të Komitetit Ndërqeveritar për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale, në Asuncion, të Paraguaj-it.
Lajmi është bërë i ditur nga Ministria e Kulturës së Shqipërisë, përmes një postimi në rrjetin social Fcebook.
“K’cimi i Tropojës” është tashmë pjesë e Listës Përfaqësuese të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të Njerëzimit.
Një trashëgimi që përçon ritmet, emocionet dhe identitetin tonë kombëtar, tashmë të njohur në nivel global si një thesar kulturor. Një tjetër hap drejt lartësimit të vlerave kombëtare duke na bërë dhe me krenarë për vendin tonë!”, thuhet në shkrimin e Ministrisë së Kulturës. / KultPlus.com
Takimet kulturore “Pena e Dritës” për muajin dhjetor, i kushtohen Pjetër Bogdanit, i cili pëkujtohet me “Ditët e Bogdanit” përmes një akademie solemne në Qendrën Bogdani Polis, shkruan KultPlus.
Në ditëkujtimin e kalimit në amshim të Pjetër Bogdanit, Dioqeza Prizren-Prishtinë, në bashkëpunim me Institutin për Trashëgiminë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve në Shkup (ITSHKSH), organizon Akademi Solemne “Ditët e Bogdanit”, me interpretime artistike dhe fjalime të autoriteteve.
Ngjarja do të mbahet më 6 dhjetor 2024 në ora 19:00, në Qendrën BogdaniPolis./ KultPlus.com
Gabriel García Márquez është shkrimtar i njohur kolumbian që lindi më 6 mars të vitit 1927 në Aracataca, një fshat i vogël pranë maleve të Karaibeve kolumbiane dhe vdiq më 17 prill 2014. Ai ishte djali i Gabriel Eligio García dhe Luisa Santiaga Márquez Iguarán.
Në atë periudhë dështoi shoqëria United Fruit, që deri në atë kohë kishte mbajtur ekonominë në rajon në një nivel mjaft të mirë nëpërmjet kultivimit të bananes. Si në çdo familje të asaj krahine edhe në atë Márquez gjendja financiare ishte në përkeqësim të vazhdueshëm, kështu që Gabrile së bashku me prindërit u transferua në shtëpinë e gjyshërve të tij në Riohacha.
Në vitin 1955, fitoi çmimin e parë në një konkurs, ku konkurroi me tregimin “Un día después del sábado” (Dita pas së shtunës). Falë dhuntive të tij narrative, García Márquez në një hark kohor mjaft të shkurtër u bë një nga emrat më të rëndësishëm të gazetarisë kolumbiane. Intervistat, artikujt dhe opinionet e tij ishin të mirëpritura në çdo redaksi.
Për krijimtarinë e tij letrare ai u laureua me “Nobel” për letërsinë. Markezi njihet kudo në botë edhe për thëniet e vlefshme që dalin nga veprat e tij, disa prej të cilave, KultPlus jua sjellë më poshtë:
Kur të vdes, të vetmen keqardhje do ta kem është nëse në vdekje nuk do të ekzistojë më dashuria.
E nesërmja nuk është e sigurt për askënd, i ri apo i vjetër. Sonte mund të jetë e fundit herë që i shikon njerëzit që do. Prandaj mos prit, bëje sot sepse e nesërmja nuk vjen kurrë.
Injeksionet janë gjëja më e mirë e shpikur ndonjëherë për t’i ushqyer mjekët.
Nuk është e vërtetë që njerëzit ndalen së ndjekuri ëndrrat, ngaqë plaken; ata plaken ngaqë ndalen së ndjekuri ëndrrat.
Jo, jo nuk jam i pasur. Unë jam një njeri i varfër me të holla, çka nuk është e njëjta gjë.
Askush nuk i meriton lotët e tu, por ai që i meriton ata, nuk do të të bëjë të qash.
Ajo zbuloi me kënaqësi të madhe se njeriu nuk i do fëmijët e tij vetëm sepse ata janë fëmijët e tij, por për shkak të miqësisë së krijuar duke i rritur ata.
Kujtesa e zemrës e eliminon të keqen dhe e madhëron të mirën.
Ai që pret gjatë, mund të fitojë pak.
Interpretimi i realitetit tonë nëpërmjet modeleve tona e jo nëpërmjet nesh, shërben vetëm për të na bërë gjithnjë e më të panjohur, kurrë më pak të lirë, gjithnjë e më të vetmuar.
Problemi me martesën është se ajo përfundon çdo natë pas së bëri dashuri, dhe duhet të rindërtohet çdo mëngjes para ngrënies së mëngjesit.
Në fund të fundit, letërsia nuk është tjetër vetëm se zdrukthtari. Me të dyja ju keni punë me realitetin, me një material po aq të vështirë sa druri.
Ajo që ka rëndësi në jetë nuk është ajo që ndodh me ju, por çfarë ju kujtohet dhe si ju kujtohet ajo. /KultPlus.com
Çdo entuziast i filozofisë me siguri e njeh Konfucin dhe mësimet e tij. Ai ishte filozofi më i madh lindor i të gjitha kohërave, mësimet e të cilit ndikuan thellë jetën dhe mendimin e Azisë Lindore.
Mësimet e dhëna nga filozofi ende janë duke u mësuar në brezat që vijnë. Shumica e mësimeve të Konfucit vërtiten rreth gëzimeve dhe përmbushjes së jetës.
Më poshtë janë disa mësime që do të jenë jashtëzakonisht të dobishme në jetën tënde:
Bëj progres vazhdimisht
Identifikimi i shtegut të drejtë dhe vazhdimisht avancimi i saj deri në fund do t’ju çojë në qëllimin tuaj të dëshiruar. Me përpjekje të vazhdueshme dhe punë të vështirë, suksesi është i pashmangshëm dhe ju do të arrini objektivat tuaja.
Miqtë dhe cilësia e rrethit tënd shoqëror kanë shumë rëndësi
Të rrethoheni me miq pozitivë, të cilët shtyjnë kufijtë tuaj dhe ju ndihmojnë të bëheni një person më i mirë, do t’ju mbushin me energji pozitive dhe gjithmonë do t’ju mbajnë të motivuar.
Miqësia është një rrugë me dy kalime dhe ju duhet t’i trajtoni miqtë tuaj në të njëjtën mënyrë si ata.
Hulumtimi kanë provuar po ashtu se shokët luajnë një faktor kryesor në lumturinë e një individi dhe kështu një rreth i shëndetshëm shoqëror dëshmon të jetë i dobishëm.
Gjërat e mrekullueshme do të të kushtojnë diçka
Për të mbrojtur veten nga kërcënimet, truri ynë është përshtatur për të menduar negativisht në lidhje me disa skenarë. Kjo mund të jetë e dëmshme nëse bëhet praktikë e rregullt.
Megjithatë, përshtatja e qasjes sonë me vetëdije në drejtim të mendimit pozitiv mund të na ndihmojë të kapërcejmë këtë keqpërdorim. Të gjitha gjërat e mira vijnë me një çmim.
Pa përpjekje dhe vendosmëri për të menduar pozitivisht, aftësia për të arritur gjëra të mrekullueshme zvogëlohet ndjeshëm.
Një qasje e përkushtuar gjatë një periudhe kohore do t’ju ndihmojë të zhvilloni një pikëpamje pozitive ndaj gjërave.
Nuk ka gjë të jesh gabim
Një pjesë shumë e çmuar e kohës dhe fuqia e trurit harxhohet duke u fokusuar në dilemat e kaluara ose të tashme me të cilat ballafaqoheni.
Në vend të kësaj, duke u fokusuar në pjesët më të ndritshme dhe duke përqendruar mendjen rreth saj, jo vetëm që do t’ju ndihmonte të vendosni qëllime për të ardhmen, por do t’ju jepte mundësi të reflektoni mbi gabimet dhe do t’ju ndihmojnë t’i ndreqni ato për të ardhmen.
Bashkë me këtë udhëtim, shumë pengesa, të tilla si kritika, do të përpiqeshin të bllokonin progresin tënd drejt qëllimit përfundimtar, por duhet të neglizhon dhe individi duhet të vazhdojë të përparojë përpara.
Mbaj gjithnjë në mendje pasojat e veprimit që po kryen
Ligji i tretë i Njutonit thotë: “Çdo veprim ka një veprim të njëjtë dhe të kundërt“.
Ky ligj shkon krah për krah me mësimin e Konfucit:
“KUR ZEMËRIMI RRITET, MENDONI PËR PASOJAT”
Zemërimi nuk hap rrugën për ndonjë avancim pozitiv.
Në fakt, mund t’ju kushtojë shumë nëse nuk keni marrë masat e duhura. Në vend të ndërmarrjes së një hapi prapa, duhet që me durim dhe taktikë të mendoni për një reagim të kujdesshëm është një vepër e vlefshme.
Mëso të përshtatesh dhe të “ndreqesh”
Duke kontrolluar progresin tuaj, do të identifikoni faktorët që e ndalojnë atë.
Gjithashtu ju ndihmon të shihni nëse planet tuaja po punojnë siç pritej. Nëse pritjet nuk po përmbushen, atëherë bëni një hap prapa dhe ndryshoni qasjen tuaj.
Dështimi për t’u përshtatur dhe rregulluar do të çonte në dështim. Duke pyetur veten, “A kam sukses?” në intervale të rregullta, sigurohuni që ju të ecni mirë në rrugën e drejtë.
Nëse ka ndonjë pengesë, menjëherë ndaluni dhe përshtatuni dhe rregulloni strategjitë tuaja. Kjo do t’ju çojë në një udhëtim më të shpejtë dhe pa pengesa drejt qëllimit tuaj përfundimtar.
Dituria mund të fitohet nga të gjithë
Çdo individ ka përvojat e veta në jetë. Këto përvoja mund të ndryshojnë nga një individ tjetër, i cili është i hapur ndaj mundësive për të mësuar më shumë.
Përshtatja e një qasjeje, ku këto përvoja shërbejnë si mësime, do t’ju ndihmonin të merrni pika të mira (që mund të aplikohen në jetën reale) dhe pika të këqija (të cilat mësoni t’i shmangni).
Kjo i hap rrugë mundësiaë për të mësuar më shumë dhe gjithashtu ju rrit mundësitë, ju që jeni të interesuar me të vërtetë në atë që personi tjetër dëshiron të komunikojë.
Gjithçka ose asgjë
Arritja e suksesit për çdo gjë përfshin parimin e dhënies së 100% të saj. Qasja me gjysmë zemre dhe pamjaftueshmëria për të dhënë në çdo gjë është e barabartë me atë që nuk jepet fare.
Një përpjekje e vërtetë drejt një qëllimi ju ndihmon të përparoni përpara dhe gjithashtu ju motivon të punoni më shumë.
Ky parim duhet të përshtatet gjerësisht në të gjitha aspektet e jetës duke përfshirë marrëdhëniet.
“Mprehi” gjithmonë mjetet
Për të evoluar dhe për të krijuar një grup të caktuar aftësish, kërkohet një masë e madhe praktike, aspirimi dhe integriteti. Dështimi për t’i akomoduar ato do t’ju kushtonte qëllimet tuaja.
Për të përdorur me efikasitet një laps, duhet të mprehni majën duke e bërë sa më të mprehtë. Vetëm një laps i mprehur do të sigurojë rezultate të sakta.
Në mënyrë të ngjashme, për të siguruar rezultate në jetën aktuale, është e nevojshme të nxisni veten tuaj, të përdorni mjetet tuaja më të mira. Të bërit kështu përmirëson aftësitë e tua dhe të shtyn më afër qëllimeve të tua. /KultPlus.com
Drejtoresha e Bibliotekës Kombëtare të Firences, Elisabeta Sciarra, zbërthen koleksionet veneciane që ruhen në Bibliotekën Kombëtare të Shqipërisë.
Nga letrat e Shën Agustinit te instant books për Betejën e Lepantos dhe propagandën e luftës së ushtrive kristiane kundër Turqisë.
Rrugëtimet e botimeve katërqind–pesëqindvjeçare, të siguruara në masë përmes konfiskimeve, mund të rindërtohen nga Italia në Shqipëri dhe anasjelltas.
Dr. Sciarra ndan në “Artes”, me gazetaren Elsa Demo, disa qëndrime për gjendjen e sotme dhe të ardhmen e bibliotekave kombëtare: “Jemi si hambarët, prandaj duhet investuar.”
Intervista e plotë për “Artes” me Elsa Demon
Elsa Demo: Zonja Sharra, falemnderit që jeni këtu. Vizitova ekspozitën të shtunën e kaluar ku përjetova krenari dhe njëherësh bukuri. Këtu doja ta nisnim, pse ky koleksion na përcjell ndjesi të kësaj natyre?
Elisabeta Sciarra: Librat mua më emocionojnë gjithnjë. Nuk di të them nëse është prej bukurisë apo krenarisë, po librat për mua janë njerëz, janë njerëzit-autorë që i kanë shkruar, janë ata që i kanë zotëruar dhe çmuar, po edhe bibliotekat që i ruajnë, por sidomos që i vënë në përdorim për të gjithë, sepse janë institucionet më demokratike që ekzistojnë, porta e informacionit e hapur për të gjithë. Pra, pas librave janë shumë njerëz, ndoshta me këtë ka të bëjë emocioni.
Keni ndjekur një metodë për kurimin e ekspozitës?
Po. Duhet të falënderoj kolegët e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë, sepse më kanë dhënë material dhe formatet e listave që unë të mund të kuptoja mirë përbërjen e koleksionit, që është i pasur, por që ka shumë ekzemplarë të së njëjtës vepër dhe shumë ekzemplarë për të njëjtin botim të së njëjtës vepër. Për ta dhënë këtë pasuri, mendova ta zbërthej këtë përsëritje në seksione që do të shpjegonin kompleksitetin e librit venecian, domethënë: si histori e librit në Venecia, po edhe si histori e Shqipërisë, apo si histori e raporteve mes Oksidentit dhe Orientit. Ka pasur edhe të papritura të bukura bibliografike.
Si për shembull?
Si për shembull, të ashtuquajturit instant book – libra të çastit, në lidhje me Betejën e Lepantos. Këto janë botime për një ngjarje të veçantë dhe në përgjithësi konsiderohen pararendës të gazetave. Midis tyre është edhe një i gjashtëqindës, që, me sa duket, tani për tani, është i vetmi në botë. Sot duke parë të gjithë librat që kam shqyrtuar, vura re që disa vijnë nga koleksione shumë të vjetra, edhe italiane, që i njoh si Biblioteka Hertziana, bibliotekat e Santa Maria dei Servi, që janë bibliotekat e shkatërruara të manastireve. Këta libra, të cilët, me sa duket, kanë dalë nga Italia, janë shpërndarë e kanë pasuruar edhe koleksionet private të qytetarëve. Kështu që rrugëtimet e librave mund të rindërtohen nga Italia në Shqipëri dhe anasjelltas.
Kur flisja për krenarinë dhe të bukurën nënkuptoja, për shembull, letrat e Shën Agustinit (354-430), shenjtor i Kishës Katolike, i njohur për “Rrëfimet”, vetëjetëshkrimi i parë perëndimor që vazhdon të lexohet, ose “Fjalor i rafinuar shprehish, vjelë nga letrat e Ciceronit”.
Ato janë inkunabula, nga koleksioni i inkunabulave. Nuk janë shumë, por janë të rëndësishme. Njëra është shtypur në vitin 1485 në Trevizo, me miniaturë, është dorëshkrim me miniatura. Ka një stemë që duhet thënë është vërtet shumë e bukur dhe dekorime, iniciale me spirale të bardha, siç e thashë, shtypur në Trevizo në 1485-ën.
Prezantimi i koleksionit fillon me një botim të rrallë mbi jetën e Jezusit nga Bartolomeo Platina, është një pikë referimi ky për artin e shtypit?
Janë inkunabula të rëndësishme për traditën e shtypit, për më tepër që ndonjë mes këtyre të katërve është shtypur nga Bernardino Benali. Ju i referoheni atij që përmban miniatura të realizuara me dorë. Këta dilnin nga shtypi të pazbukuruar dhe dekoroheshin më pas me dorë, sepse jemi në agim të shtypit. Kështu riprodhoheshin praktika dekorimesh që janë tipike për botën e dorëshkrimit, varësisht edhe nga sa ishte i personalizuar.
Mund të na jepni një kuadër të Venecias si qendër e shtypit në Europë, me sa vjen në këtë ekspozitë?
Fakti që pjesa më e madhe e librave të katërqind-pesëqindës nga ky koleksion vijnë nga Venecia, është mëse normale, sepse përgjatë gjithë pesëqindës, Venecia është djep i librit. Kur thua libër i shtypur, thua Venecia, prandaj është shumë e zakonshme që koleksionet e librave antikuarë të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë përbëhen kryesisht nga libra të shtypur në Venecia.
Lucia Nadin ka kontribuar në gjurmimin e këtyre lidhjeve.
Po, ajo ka një rol të rëndësishëm për të kuptuar këtë lloj lidhjeje mes Venecias dhe Shqipërisë. Me kalimin e kohës dhe me përhapjen e shtypit dhe krijimin e shumë qendrave të tjetra të shtypshkrimit, Venecia, megjithatë, ruan disa përparësi. Në ekspozita janë shumë harta gjeografike, harta të Koronelit, çka tregon ende një përsosmëri veneciane – hartat, librat e udhëtimit dhe itineraret – dhe ruhet kjo përsosmëri edhe në gjashtëqind-shtatëqindën. Koroneli me globet e tij mbërrin deri në Paris, me globet e mbretit që janë ekspozuar në Versajë.
Është hera e parë, ndoshta, nuk jam e sigurtë, që mes hartave të Koronelit, ekspozohen edhe ato që paraqesin jo vetëm Shqipërinë e vjetër, Arbërinë, po edhe Kosovën.
Padyshim që qyteti i Venecias ishte i interesuar për lundrimin dhe, le të themi, për të gjithë portet, sidomos për portet. Nga ana tjetër, në Venecia prodhohen harta gjeografike për gjithë tregun botëror, po aq sa në Vendet e Ulëta. Pra, nuk është vetëm lidhje mes Venecias dhe Shqipërisë, por është Venecia që, për arsye tregtare, dërgon në botë hartat e saj, paraqet botën, dhe flet ndër të tjera edhe me Shqipërinë. Për këtë arsye, hartat më të vjetra që paraqesin Shqipërinë, janë shpesh veneciane.
Hyjnë tek botimet e rralla vepra si “Historia e luftërave të sulltan Mehmetit me Sinjorinë e Venecias”…
Ka botime të ndryshme për luftërat e Venecias me Orientin, ngjarje ku Perëndimi shihet në praktikë kundër turkut. Madje ka mjaft botime për fitoret, për raste të veçanta, për shembuj kyç që në sytë e perëndimorëve shënojnë pika kthesë për mbrojtjen e Europës kundër turkut. Kjo ishte çfarë shihnin perëndimorët në atë moment historik. Janë botime të rralla dhe është me interes që janë mbledhur këtu, diçka që nuk dihej.
Jam kurioze për një botim: “Teatri i Turqisë. Jeta dhe zakonet shoqërore të 14 kombeve që jetojnë nën Perandorinë Otomane”, i vitit 1684.
Në fakt, është normale që kur prezanton botën, me gjithë luftërat në mes, nuk ekziston ndonjë ndarje mes Orientit dhe Oksidentit që të pengojë dijen. Edhe pse ka momente që mund të përdoret për qëllime politike, dija është diçka transversale dhe për fat, kultura është transformuese. Prandaj, në çdo epokë, ekzistojnë këto lloj rrëfimesh, përdorimesh. Libri në fjalë është një nga ata që flasin për popuj të largët. Përmes printimeve dhe gravurave na jepet një botë përtej nesh që, ndoshta, lexuesi i zakonshëm italian apo shqiptar nuk do mund ta shihte.
Përse qëndron si seksion më vete, shpirti i aventurës së venecianëve dhe aftësitë e tyre gjeografike?
Botimet për itineraret dhe udhëtimet janë një normë, sepse në Venecia udhëtohej dhe udhëtohej kryesisht për tregti, jo për luftë. I pari është Marko Polo. Por Venecia është edhe atdheu i paraqitjes së botës. Mjafton të kujtojmë hartën gjigante të botës nga Fra Mauro, rreth 1470-ës, që është një lloj enciklopedie e dijeve gjeografike deri para pak se të zbulohej Amerika. Për sa kohë Pellgu i Mesdheut ka qenë qendra e udhëtimeve, Venecia ishte vendi ku mblidheshin udhëtarët dhe rrëfimet. Për këtë arsye është një vend i privilegjuar për të shtypur dhe shkruar libra udhëtimi, për të blerë dhe shitur libra udhëtimi, të cilët ishin një mënyrë për të shoqëruar udhëtarët që niseshin nga ai qytet. Brenda këtij seksioni janë udhëtimet në Tokën e Shenjtë, janë itineraret. Këta libra ishin edhe një mënyrë për të udhëtuar pa udhëtuar, për të njohur atë që është ndryshe.
Dhe “Teatri i botës”?
Po, është një nga këta që të bën të udhëtosh pa udhëtuar, si dokumentarët e sotëm që na tregojnë vende të largëta apo si revista “Nature” që na çon në vende që nuk do t’i vizitojmë kurrë. “Teatri i botës” na tregon veshjet, zakonet, sjelljet, arkitekturën, kafshët, përshkruar faqe pas faqeje në mënyra të ndryshme.
Ju keni dijeni për historinë e këtij koleksioni?
M’u shpjegua si është krijuar. Koleksionet që e formuan vinin nga konfiskimet dhe nga mbyllja e kuvendeve të mëparshme. Këto që kanë ndodhur janë normale. Kanë ndodhur edhe në Itali, pavarësisht se duhen parë me lente të ndryshme. Po pjesa më e madhe e bibliotekave italianeve janë krijuar nga koleksionet e kuvendeve të mbyllura dhe nga rënia e familjeve të mëdha fisnike. Janë përmbysje të historisë këto, që çojnë të krijimin e koleksioneve, në përqendrimin e të mirave kulturore. Ne pajtohemi me këtë histori. E rëndësishme është që këto të mira kulturore, të bëhen një instrument i ri për të zgjeruar kulturën dhe demokracinë. Përndryshe, mendoj se është normale që koleksionet vijnë nga mbyllja e enteve që nuk ekzistojnë më ose edhe nga ngjarje të dhimbshme.
Ka edhe këngë për fitoret e ushtrisë kristiane kundër Turqisë…
Janë shumë të këndshme këto. Janë të gjithë instant book, krijime bërë për ngjarje të veçanta dhe në mos gabohem, këtu është edhe Beteja e Lepantos. Janë zbavitëse sepse janë këngë popullore, zgjasin ato pak ditë, ato pak muaj sa dhe ngjarja. Janë bërë shumë si këto atë kohë. Duke qenë popullore, ndodhte shpesh që humbisnin.
Është një formë e propagandës së kohës?
Është propagandë, absolutisht. Është interesante, sepse gjërat që ne sot i shohim me teleskop historik, dikur kanë pasur një valencë politike, që e kanë humbur. Prandaj them, kur ngjarjet vijnë në bibliotekë, bëhen histori. Kjo na ndihmon për t’u dhënë një dimension tjetër. Këta libra jetojnë më gjatë se jetët tona, na flasin ndryshe, në kohë të ndryshme. Për mua, për shembull, ata janë të bukur për historinë e shtypit.
Çfarë do të gjejnë të rinjtë në këtë ekspozitë?
Do të gjejnë edhe gjëra të bukura, të kuptimin, të lezetshme për vështrimin, nga hartat tek veshjet. Nuk mendoj që librat antikë nuk u flasin të rinjve, përkundrazi. U flasin shumë, mjafton të shihen me një vështrim historik, konsistent, të shihen si trashëgimi e madhe dijesh që shkon përtej tekstit – janë tekste që në pjesën dërrmuese nuk janë rishtypur më – deri te historia e ekzemplarit ose, për shembull, edhe te historia e libërlidhjes. Ekzemplarët që munda t’i shoh këto ditë, nuk kanë ndonjë vlerë shtypi, por ama kanë lidhje të mrekullueshme, kanë qenë të rëndësishëm për ata që i kanë pasur në një moment specifik historik, sidomos librat e kuvendeve që janë ekspozuar në një vitrinë më vete. Janë shumë të bukur. Kam hasur në disa lidhje të veçanta konvencionale që tregojnë origjinën nga kapuçinët, nga urdhri i fretërve françeskanë, që parapëlqenin t’i spikatnin me nga një motiv të veçantë në shpinë, si shenja përkatësie, po edhe krenarie, që i zotëronin këto biblioteka.
Ja edhe një herë krenaria… Drejtori i Bibliotekës Kombëtare po më thoshte që botimet e historisë së Bizantit janë të rralla edhe për vetë studiuesit shqiptarë të kësaj periudhe. Për shembull, “Historia e Konstandinopojës” nga Gregorasi, botuar në Venecia më 1569.
…Ana Komnena.
… Historia e Prokopit të Cezaresë, historian bizantin i kohës së Justinianit (500-565), i konsideruar historiani i fundit i madh i antikitetit.
Janë histori të perandorisë bizantine, të shkruara kryesisht në periudha të caktuara nga Ana Komnena, Niçefor Gregorasi, shkruar pothuajse në fund të perandorisë bizantine. Janë botime veneciane greko-latine, të cilët kishin një lloj botuesi të specializuar në këtë fushë. Në të vërtetë, Venecia ishte e specializuar për shtypin grek, sepse Venecia është atdheu, është parë si atdheu i grekëve që humbën atdheun e tyre në vitin 1453, dhe që nga ai moment bëhet përgjithmonë atdheu i dytë i grekëve. Në fakt, Biblioteka e Marçanës në Venecia lindi nga kjo trashëgimi: një grek që dëshiron t’i dhurojë qytetit të Venecias bibliotekën e vet, e cila përbën farin për grekët që kanë humbur atdheun. Kështu shtypi grek, me grafema greke zhvillohet në Venecia deri në fund të tetëqindës, nga tipografë të specializuar edhe për librin kishtar ortodoks që prodhohet në një masë të madhe në Venecia, për ortodoksët, për liturgjinë greke.
Prej muajit maj ju drejtoni Bibliotekën Kombëtare Qendrore të Firences. Me çfarë sfide përballet sot një bibliotekë kombëtare?
Është një lloj kantieri i vazhdueshëm…
U informova pak për aktivitetin tuaj, çfarë bëni, pashë ekspozitat dhe më pëlqen qasja tematike që përdorni për ngritjen e ekspozitave, si për shembull “Të mbyturit të shpëtuar”, “Gratë e qiellit”…
“Gratë e qiellit” ishte projekt i mbyllur kur unë erdha në maj.
Kjo lloj metode është një mënyrë për t’i bërë interesante koleksionet tuaja, apo jo?
Tani kemi një ekspozitë për historinë e radios, sepse për ne në Itali është 100-vjetori i transmetimit radiofonik. Në fund të vitit prezantojmë një botim të rëndësishëm për blerjet cilësore, që janë blerjet në tregun antikuar italian, në të ashtuquajturin eksport, kur librat dërgohen për eksport. Ligji italian e pengon daljen jashtë shtetit të të mirave kulturore, pa iu nënshtruar kontrollit, kontroll për qarkullim ndërkombëtar të të mirave kulturore dhe falë këtij ligji, ka tetë vjet që Biblioteka Kombëtare e Firences, blen vëllime të tëra dhe është pasuruar me gjëra të rralla. Prandaj jam e lumtur për aktivitetin në dhjetor. Pastaj sfidë e madhe e vërtetë, që është sfidë komplekse, është depozitimi ligjor digjital, gjithçka që është digjitale vendase. Ne kemi përsipër depozitimin ligjor të të gjithë vendit. Çdo ditë na vjen i gjithë shtypi dhe në vit na vijnë rreth 70 mijë monografi. Është një bibliotekë e pafundme që gjithnjë do të ketë probleme të mëdha për hapësirë. Sfida është si të jemi konkurrentë dhe efikasë me depozitimin ligjor të digjitalit vendës për ruajtje afatgjatë të çfarë është digjitale. Kjo po që është sfidë komplekse. Tani kemi inauguruar tezat e doktoraturës dhe vitin e ardhshëm shpresojmë të trajtojmë çështjen e kërkimit shkencor, pra depozitimin e gjithçkaje që është prodhuar nga universitetet italiane. Është vërtetë sfidë, jo vetëm e vjetra, po edhe bashkëkohorja. Bibliotekat kombëtare duhet t’i përgjigjen të vjetrës edhe bashkëkohores për të qenë kujtesa e sotme e kombit për të ardhmen. Jemi si hambarët, prandaj duhet investuar.
Ju falënderoj shumë për këtë udhëtim të mrekullueshëm mes librave-njerëz.
Promovimi i produkteve vendase është synimi kryesor i festës së “Verërave dhe gështenjave”, e cila organizohet në Pogradec.
E kthyer tashmë në traditë në qytetin e Pogradecit, kjo festë tërheq vizitorë të shumtë dhe turistë të huaj të cilët shijojnë produktet vendase.
Kryeministri Edi Rama ftoi sot qytetarët që në datat 6 dhe 7 dhjetor të bëhen pjesë e festës së “Verërave dhe gështenjave”, në Pogradec.
Festa e “Verërave dhe gështenjave” është shndërruar tashmë në një festë të përvitshme që tërheq gjithmonë e më shumë vizitorë në qytetin juglindor të vendit.
Edhe këtë vit nuk do të mungojnë tezgat në shërbim të të gjithë të interesuarve që dëshirojnë të tregtojnë verën e tyre apo produkte ushqimore tradicionale. Po ashtu, bizneseve iu krijohet mundësia që të promovojnë gatimet e tyre tradicionale, punimet artizanale etj.
Prodhimi i verës mbetet një traditë për qytetin e Pogradecit, ndërsa verërat pogradecare në vite, kanë marrë edhe disa çmime ndërkombëtare./atsh/ KultPlus.com
Zëvendësministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Liza Gashi, ka marrë pjesë në ceremoninë e organizuar nga URACult, me rastin e dhjetëvjetorit të themelimit të saj, një nga organizatat që ka luajtur rol thelbësor në promovimin e kulturës së Kosovës dhe Ballkanit në arenën ndërkombëtare.
MPJD njofton se zëvendësministrja Gashi, derisa ka uruar URACult-in për shënimin e një dekade punë dhe arritje të treguara në misionin e tyre, e cilësoi këtë organizatë si një simbol të bashkëpunimit ndërkulturor, duke nënvizuar rëndësinë e artit si gjuhë universale që tejkalon kufijtë dhe dallimet.
“URACult ka dëshmuar fuqinë e artit për të ndërtuar ura mes njerëzve dhe për të promovuar paqe e mirëkuptim. Përmes projekteve të saj të jashtëzakonshme, ajo ka ftuar botën të njohë bukurinë dhe kreativitetin e Kosovës dhe shteteve të tjera të Ballkanit, duke forcuar idenë se kultura është një thesar që u përket të gjithëve”, tha zëvendësministrja Gashi.
Derisa ka përmendur disa nga aktivitetet e suksesshme të kësaj organizate, zëvendësministrja Gashi falënderoi themeluesin dhe ekipin e URACult-it për rolin që ka luajtur, veçanërisht në mes të diasporës shqiptare në Gjermani dhe vendlindjes. “Me pasion, përkushtim dhe vizion, ju keni krijuar një platformë që lidh kultura, promovon vlera universale dhe ndihmon në ndërtimin e një të ardhmeje më të ndritur për artin dhe kulturën tonë”, theksoi zëvendësministrja Gashi.
Ajo e përmbylli fjalimin e saj duke theksuar rëndësinë e ruajtjes së trashëgimisë kulturore dhe vazhdimin e bashkëpunimit ndërkombëtar për promovimin e artit dhe të kulturës së Kosovës.
Në përvjetorin e URACult-it, zëvendësministrja Gashi ishte e shoqëruar nga ambasadori i Republikës së Kosovës në Gjermani, Faruk Ajeti, dhe nga u.d.konsulli i përgjithshëm Behar Isma, nga Konsullata në Dusseldorf./rtk/ KultPlus.com
Më shumë se 80 piktura dhe skulptura nga Salvador Dali dhe Giorgio De Chirico u ekspozuan në galerinë Palazzo Reale në Milano, pasi autoritetet italiane i gjetën ato në disa hetime policore për pastrim parash.
Punimet u ekspozuan në kuadër të ekspozitës së artit bashkëkohor “SalvArti”, pra “Arti i shpëtuar”. Përveç veprave të Dali dhe De Chirico, janë ekspozuar edhe veprat e Andy Warhol, Keith Harin dhe Arnold Pomodoro, raportoi Reuters.
Pas Milanos, ekspozita do të shfaqet në Reggio Calabria dhe më pas në disa muze në të gjithë Italinë./oranews/ KultPlus.com
Kryetarja e Preshevës Ardita Sinani, sot ka dhënë një lajm të mirë për Shqiptarët e Luginës që jetojnë në Kosovë.
Ajo bëri të ditur se sot ka hyrë në fuqi ndryshimet në Ligjin për të Drejtat Pronësore të Shtetasve të Huaj.
“Bashkëkombasit tanë tani kanë të drejtë të jenë titullarë të të drejtave pronësore në territorin e Republikës së Kosovës, sipas kushteve të përcaktuara nga ligji. Ky vendim është një hap shumë i rëndësishëm për lehtësimin dhe mbështetjen e qytetarëve tanë”, tha ajo.
E para e Preshevës shprehu një falënderim të veçantë për kryeministrin Albin Kurti, ministren e Drejtësisë Albulena Haxhiu, dhe deputetët e Kuvendit të Kosovës, të cilët bënë të mundur miratimin dhe zbatimin e këtij ndryshimi.
“Ky akt tregon përkushtimin e Kosovës për të mbështetur të drejtat e bashkëkombasve tanë”, tha ajo.
“Ky vendim jo vetëm që lehtëson jetën e shumë qytetarëve, por edhe forcon lidhjet tona kombëtare dhe shpreh solidaritetin midis shqiptarëve kudo që janë”.
Kush lë mikenë që ka edhe ndahetë me shokë për të fituar para, nuk i ka mëntë në kokë. Ikëni, more të mjerë, ikni deti tek t’u nxjerrë, se për mua dashuria, ara, vështi dhe shtëpia më bëjnë të rroj me gas, se s’dua të lë gjë pas. S’dua të iki si përpara, dua të rroj nëpër ara, mikja pranë të më ketë, të punoj aratë vetë.
Fatmirosh, mot e nga mot grur’ e misër të kem plot, të kem raki, të kem verë të ëmbëlë si sheqerë. Të vete me bagëti, me qe, me dhen e me dhi, dhe t’i shpie rrëzë malit, të hanë majën e barit; dhe kur të pjellë një dhi do t’i vë kecnë në gji. Nuk iki nga Shqipëria si punojn’ ata që s’dinë, mos e dhëntë perëndia, të ndahem me dashurinë, sa të mund të rroj më pak, po këtu të bëhem plak. Dhe në vuaj, le të vuaj, të mos vdes në vënd të huaj! Të shoh mëmën._ e babanë, të kem dhe motratë pranë, dhe kur të vdes, të më qajnë pas zakoneve që kanë:
Të më marrënë në duar, të qajnë me lesh lëshuar, dhe mikia, kur të vijë, ta qaj’ e të ulërijë.
II Ku janë vaftet e parë, stërgjyshët sa mirë qenë shkonin jetënë pa ndarë edhe dojnin mëmëdhenë. S’kish pampor e s’kish gjemi, nukë vinin të fitonin, atdhenë s’c lij njeri, po punonin edhe shkonin.
Kau nukë kishte zgjedhë, as fre për kalin e fortë, dhe si s’kish njeii të vjedhë, shtëpitë qenë pa portë. Aratë s’kishnë sinuar, s’kish të pasur e të varfër, dheu qe i Julëzuar, kafsh’ e njerz rronin të afër. Nukë kishte njerz të liq, se Jufta s’kishte dhe daJë gjithë bota qenë miq, qenë vëllezër në baIJë. Po tani, zot’ i vërtetë, njeriu ngjan me arinë! Nukë hiqetë kjo jetë, se njeriu ha njennë’ sot s’mbretëron dashuria, nukë kemi dashuri, s’na mbeti as trimëria, sot rrojmë në robëri.
III
Sot e tutje në shtëpi mikia të mbretërojë, cilido nga miqt’ e mi për zonjë duhet ta njojë. Kur të vete nëpër ara, kur të korr e kur të mbjell, të kem mikenë përpara, kur të shij e kur të vjel Dhe në stan kur të më shotë, me qe, me dhën e me dhi mikia t’i numërojë se mos m’i vjedhë njeri, të më zbukurojë stanë, të bëjë djathë të butë, t’u hedhë qënet të hanë, të na ruajn’ nga hajdutë. Edhe nata kur të vijë të marr mikpnë në gji… Dhe hënëza të na ndrijë dhe të na kenë zili.
IV
0 shokë, ç’u prish dynjaja si për burra dhe për gra, tani shitetë sevdaja, mjer’ ai që s’ka para. I pasur, të palltë varri, ti që bleve dashurinë dhe nuk e le si në pari, të martë djalli shpirtinë! Ndëgjoni, more të ri, ndëgjoni dhe ju të ra: duani atë që di, jo atë që ka para. Duani dhe vjershëtorë barabar me perëndinë, se rri me lule në dorë edhe këndon dashurinë. Ata që janë lëvduar, me këngë nga vjershëtori, janë burra të ndëgjuar dhe rrojënë sa Tomori 0 ju të ra e të ri, u lutem të më këndoni, që të kini dashuri, kur të vdes të më kujtoni./KultPlus.com
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Gjirokastër por kryen ndërhyrjen më të madhe në trashëgiminë kulturore të Gjirokastrës brenda një viti.
Në qarkun e Gjirokastrës po realizohen një sërë projektesh restaurimi me rëndësi të veçantë për ruajtjen dhe promovimin e pasurisë kulturore.
Aktualisht janë në proces disa projekte në Monumente Kulture të Kategorisë I: restaurimi i Urës së Mesit pjesë e Tri Urave të vogla mbi përroin e Zerzebilit, ndërhyrje emergjente për “Urën mbi Përroin e Benjës”, restaurimi i Urave të Kollorcës, Glinës dhe Haskovës, restaurimi i murit perëndimor në “Banesën Fico”.
Ndërkohë, të tjera projekte pritet të nisin. Mes tyre është restaurimi i “Kishës së Manastirit të Shën Mëri Spilesë”, banesa e Angonatëve, “Sarajet e Myfit Beut”, në Libohovë dhe kisha e Manastirit të Shpërfytyrimit, në fshatin Çatistë.
Në bashkëpunim me CHWB janë duke u restauruar kishat përgjatë Luginës së Drinos: Manastiri i Shën Qirjakut dhe Julitës në Dhuvjan dhe Manastiri i Ungjëllizimit në fshatin Vanistër.
Ndërsa në bashkinë Përmet është duke përfunduar restaurimi i kishës së “Shën e Premtes”.
Sipas DRTK Gjirokastër, duke mbrojtur trashëgiminë kulturore, rritet edhe tërheqja turistike si dhe kontribuohet në zhvillimin e qëndrueshëm të rajonit./atsh/KultPlus.com
Shqipëria është vendi më i ri anëtar i Këshillit Global të Turizmit të Qëndrueshëm (GSTC), angazhim që çon akoma tej vizionin gjithëpërfshirës të Shqipërisë për sektorin e turizmit.
Në vijim të memorandumit të mirëkuptimit të nënshkruar më herët Ministria e Turizmit dhe Mjedisit dhe GTSC, më datë 6 dhjetor do të organizohet në Tiranë “Konferenca për Turizmin e Qëndrueshëm” me pjesëmarrje nga Këshilli Global i Turizmit të Qëndrueshëm (GSTC), përfaqësues të Organizatës Botërore të Turizmit si dhe përfaqësues të sektorit privat të turizmit dhe industrisë nga rajoni.
“Shqipëria ka një qasje unike ndaj turizmit që reflektohet edhe në politikat tona. Jemi nga të paktat vende ku turizmi dhe mjedisi drejtohen nga e njëjta ministri, duke krijuar një sistem të brendshëm kontrolli dhe balancimi. Qëllimi ynë është të zhvillojmë turizmin si sektorin kryesor të ekonomisë sonë, por ne jemi po aq të përkushtuar për ta bërë atë në mënyrë të qëndrueshme, duke u kujdesur për mjedisin tonë natyror. Barometri i Turizmit i OKB-së tregon se Shqipëria kryeson Evropën në rritjen e vizitorëve ndërkombëtarë. Ndërkohë, ne kemi përcaktuar mbi 21% të territorit tonë si zona të mbrojtura, me parqe kombëtare dhe natyrore që ofrojnë mundësi të mëdha për ekoturizëm si Vjosa, lumi i fundit i egër i Evropës. Kam besim se GSTC do të na ndihmojë edhe më shumë drejt objektivave tona për një turizëm të qëndrueshëm që respekton mjedisin”, u shpreh ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro rreth anëtarësimit të vendit pranë GSTC.
CEO i GSTC, Randy Durband shprehu angazhimin për të bashkëpunuar në promovimin e praktikave të qëndrueshme të turizmit:
“Ne jemi të kënaqur që Ministria e Turizmit dhe Mjedisit e Shqipërisë i është bashkuar rrjetit tonë global si anëtar i GSTC dhe jemi të përkushtuar për të promovuar praktikat e qëndrueshme të turizmit. Ne mezi presim të punojmë me ta për të avancuar praktikat e qëndrueshme të turizmit në vendin e tyre.”
Më herët, gjatë muajit tetor, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit prezantoi Strategjinë Kombëtare të Turizmit 2024-2030 me fokus prezantimin e Shqipërisë si një destinacion turistik i formalizuar dhe i larmishëm. Bazuar në gjashtë shtylla kryesore, duke përfshirë investimet, politikat fiskale dhe rregullatore në turizëm, menaxhimin e destinacionit, zhvillimin e produkteve turistike, marketingun dhe trajnimin e profesionistëve të kualifikuar, strategjia synon të rrisë të ardhurat nga turizmi dhe të reduktojë natyrën sezonale të turizmit duke shtrirë ofertën turistike gjatë gjithë vitit.
Konferenca për Turizmin e Qëndrueshëm organizohet në Tiranë me mbështetje nga RisiAlbania, një projekt i Agjencisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) i zbatuar nga Helvetas./atsh/KultPlus.com
Një prej grupeve më të mira shqiptare ishte ‘Djemtë e Detit’.
I krijuar në Lezhë, muzika e grupit kishte ndikime ndoshta nga hard-rroku dhe metali, që ishte shumë aktual në mesin e viteve ‘80 në të gjithë botën.
Prezent në skenën e muzikës, tani për më shumë prej 20 vjet, hiti i tyre më i madh mund të konsiderohet kënga “Mos qaj”, por pa përjashtuar hite të tjera si Lamtumire, Jo Tani, Kohë pa ty, Baladë Për Jakup Ferrin etj.
‘Djemtë e Detit’ kanë marrë pjesë në shumë koncerte dhe festivale dhe ku janë kurorëzuar dhe me shumë, kanë dalë në krye në festivale rroku, si dhe janë vlerësuar nga vetë publiku, shkruan KultPlus.
Sot pjesëtarët e grupit janë Valentin Markvukaj (kompozitor) që jeton në Australi dhe Gent Demaliaj (këngëtar/tekst shkrues) që jetonte në Tiranë, por që më 27 janar 2015 ndërroi jetë për shkak të një sëmundjeje të rëndë. / KultPlus.com
Orkestra dhe solistët e TKOBAP-së përmbyllën Vitin Puçinian në vendlindjen e Giacomo Puccini-t.
Në një mbrëmje të mbushur me emocion dhe madhështi, Orkestra Simfonike si dhe solistët, nën drejtimin e maestro Toufic Maatouk, kurorëzuan një vit të jashtëzakonshëm artistik në Torre del Lago, vendlindjen e legjendarit Giacomo Puccini.
Me interpretimin magjepsës të “Messa di Gloria,” një prej kryeveprave më të shquara të Puccini-t, solistët Raffaele Abete, Armando Likaj dhe Bledar Domi, së bashku me orkestrën e TKOBAP-së dhe korin e “Festival Puccini,” sollën një performancë të paharrueshme për të nderuar 100-vjetorin e ndarjes nga jeta të mjeshtrit të madh.
Në këtë aktivitet ishte e pranishme edhe drejtoresha e përgjithshme e TKOBAP-së, Abigeila Voshtina./atsh/KultPlus.com
Ndonëse rruga s’merr kurrë fund, bëj një hap përpara dhe vazhdo të ecësh, mos u tut nga largësia. Në këtë rrugëtim, lëre zemrën të jetë udhërrëfyesja jote kur trupi ngurron dhe është mbytur nga frika.
Ti erdhe papritur dhe vodhe prej meje tri gjëra. Durimin nga zemra, ngjyrën nga fytyra dhe gjumin nga sytë.
Jo vetëm ata që flasin të njëjtën gjuhë, por edhe ata që ndajnë të njëjtat ndjenja e kuptojnë njëri-tjetrin.
I thashë natës, “Nëse je e dashuruar me hënën, kjo sepse kurrë s’qëndron gjatë”. Nata u kthye dhe më tha, “Nuk është faji im. Kurrë nuk e shoh diellin, nga ta di që dashuria është e pafund?”
Ji i çmendur dhe i dehur me dashuri, nëse je shumë i kujdesshëm, dashuria nuk do të të gjejë.
Duhet të vazhdosh ta thyesh zemrën derisa të hapet.
Lerë heshtjen të të çojë në bërthamën e jetës.
Duhet të hesht. Të hesht. Dhe ta lë dashurinë të përshkruajë vetveten: nën një përshkrim të lumtur, të gëzuar që s’merr fund kurrë.
Kurrë mos e humb shpresën, zemra ime, mrekullitë burojnë nga e padukshmja.
Mjaft me fjalë! Hap dritaren në qendër të kraharorit… Lëri shpirtrat të hyjnë dhe të dalin.
Mund të mësosh të dashurosh vetëm duke dashuruar.
Nëse fjalët dalin nga zemra, ato do të hyjnë në zemër.
Duke bërë si më thanë të tjerët, u verbova. Duke shkuar kur të tjerët më kërkonin, humba. Më pas u largova prej të gjithëve, edhe prej vetes. Kështu i gjeta të gjithë, edhe veten.
Unë nuk jam këto flokë, nuk jam kjo lëkurë, jam shpirti që jeton brenda tyre.
Nëse ke shumë, fal prej pasurisë tënde. Nëse ke pak, dhuro prej zemrës.
Bëhu si lulja që ia jep aromën edhe dorës që e këput.
Detyra jote nuk është të kërkosh dashuri, por të kërkosh dhe të gjesh të gjitha pengesat që vetja jote ka ndërtuar kundër dashurisë.
Nuk kam fe. Feja ime është dashuria. Çdo zemër është tempulli im.
Unë buzëqesh si një lule, jo vetëm me buzë, por me tërë qenien.
Mos u gënje nga bukuria ime, drita që më sheh në fytyrë vjen nga qiriu i shpirtit tim.
Kur bota të gjunjëzon, je në pozicionin e duhur për t’u lutur.
Përse po troket në çdo derë? Jepi, trokit në derën e zemrës tënde!
Ai që vë intelektin mbi dëshirat është më i lartësuar se engjëjt, ai që vë dëshirat mbi intelektin, është më pak se një kafshë. /KultPlus.com
Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët bëri me dije se shtatorja e heroit kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu u vendos në Tuz të Malit të Zi.
Shtatorja e heroit kombëtar u vendos në sheshin qendror të komunës së Tuzit. Pas ndarjes së Tuzit nga Komuna e Podgoricës dhe krijimi i një komune të re, kuvendi i këtij qyteti njëzëri miratoi vendimin për ngritjen e shtatores së Skënderbeut.
Në ceremoninë që i parapriu vendosjes së shtatores, ishin të pranishëm qytetarë të Malit të Zi si dhe të ardhur nga hapësira mbarëshqiptare dhe diaspora e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Kontribues financiarë kryesisht ishin anëtarë të shoqatave shqiptare të “Mërgatës së Malësisë” në SHBA./atsh/KultPlus.com
Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore fton të vizitohet Shtëpia Muze e Kurpalëve dhe të përjetohet historia që ajo rrëfen.
Tashmë, shtëpia Muze e Kurpalëve, një pasuri e rrallë e trashëgimisë sonë kulturore, mori jetë falë programit Bonusi i Rijetësimit për restaurimin dhe rijetësimin e monumenteve historike.
Kjo kullë e lashtë, me vlera të jashtëzakonshme arkitektonike dhe historike, është rikthyer në shkëlqimin e saj origjinal për të kujtuar historinë, traditat dhe identitetin tonë kombëtar. Inaugurimi i saj, simbolizon frymën e unitetit dhe ruajtjes së trashëgimisë kulturore, duke e bërë këtë monument një hapësirë të hapur për vizitorë, studiues dhe artdashës.
“Kulla e Isa Kurpalit” iu shtua një vit më parë listës së trashëgimisë kulturore materiale të Qarkut Kukës dhe pasurive kulturore të Drejtorisë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore në Shkodër.
Bazuar në klasifikimin si pasuri kulturore, Kulla e Isa Kurpalit, është ndërtuar në shekullin XIX. Objekti në fjalë është një banesë me një arkitekturë karakteristike të zones, me vlera historike. Kulla është një ndërtim 3-katësh me muraturë guri.
Kati i parë ishte vendi i bagëtive, kati i dytë ishin ambientet e gatimit ku kanë qenë të ndërtuar qylerë për fjetjen e çifteve të reja, ndërsa në katin e sipërm ishin ambientet e pritjes së miqve.
Kulla fortifikatë e Kurpalëve, u ndërtua me qëllim në pikën strategjike të Qafës së Prushit, aty mes malesh ku nuk gjendej asnjë fortifikim tjetër. Projektimin e saj e bëri vetë strategu ushtarak Sulejman Vokshi, si një nevojë e domosdoshme e vetëmbrojtjes popullore, thuhet në analet historike./atsh/KultPlus.com
U zhvillua mbrëmë, në COD, aktiviteti “Vissi d’arte, vissi d’amore”, titull frymëzuar nga një arie e famshme e kompozitorit italian Xhakomo Puçini.
Ky aktivitet që u zhvillua për të parën herë, në mjediset e Kryeministrisë, erdhi në kuadër të 100-vjetorit të ndarjes nga jeta të Puçinit, ngjarje të cilës teatrot më prestigjiozë botërorë i kanë dedikuar vitin jubilar 2024.
Ashtu si në shumicën e kryeqendrave botërore, edhe në Tiranë, përgjatë 2024-ës u realizuan koncerte e vënie në skenë të operave të shkruara nga Puçini. Në përmbyllje të këtij viti, në COD u interpretuan veprat më të njohura të tij, përfshirë romancat për vokal-piano, veprat pianistike (premierë), arie të Suor Angelica për oboe-piano dhe pjesë nga Toska për 4 duar në piano.
Ishin të pranishëm personalitete të shquara të artit muzikor shqiptar si, kompozitori Zef Çoba, sopranoja Shqipe Zani, muzikologja Holta Sina Kilica, sopranoja Eriona Gjyzeli etj. Përveç interpretimeve, u analizua jeta dhe krijimtaria e kompozitorit, duke theksuar rëndësinë e veprave të tij në historinë e muzikës dhe ndikimin e tyre në artin e operës./atsh/KultPlus.com
Jean-Luc Godard, regjisori franko-zviceran, ishte një figurë kyçe në Nouvelle Vague, lëvizjen e krijimit të filmave që revolucionarizoi kinemanë në fund të viteve 1950-1960.
I njohur për stilin e tij të xhirimit ikonoklastik, në dukje të improvizuar, si dhe radikalizmin e pandërprerë, Godard la gjurmën e tij në një seri filmash gjithnjë e më të politizuar në vitet ’60, përpara se të shijonte një rikthim të pamundur të karrierës vitet e fundit, me filma të tillë si “Film Socialisme” dhe “Goodbye to Language” ndërsa eksperimentoi me teknologjinë dixhitale.
I lindur në Paris në vitin 1930, Godard u rrit dhe u shkollua në Nyon, në brigjet e liqenit të Gjenevës në Zvicër.
Pasi u kthye në Paris, pasi mbaroi shkollën në vitin 1949, Godard u angazhua në klubet e kinematografisë intelektuale që lulëzuan në kryeqytetin francez pas luftës, dhe dëshmuan transformimin e Valës së Re Franceze.
Pasi u takua me kritikë si André Bazin dhe regjisorët e ardhshëm François Truffaut, Claude Chabrol dhe Jacques Rivette, Godard filloi të shkruante për revistat e reja të filmit, duke përfshirë “Cahiers du Cinema” të Bazin.
Godard shfaqi qëndrimin e tij që në fillim, duke mbrojtur filmat tradicionalë të Hollivudit dhe duke promovuar regjisorët si, Howard Hawks dhe Otto Preminger, figurat më në modë. Godard gjithashtu mbështeti aktorin amerikan Humphrey Bogart, duke e promovuar në filmin e tij të parë, “Breathless”,i shfaqur në vitin 1960.
Megjithatë, përpara kësaj, Godard e lehtësoi rrugën e tij drejt krijimit të filmave nëpërmjet një serie filmash të shkurtër, si “Charlotte dhe Véronique”, ose “All the Boys Are Named Patrick” në 1957, të cilët shfaqnin stilin e tij të lirë.
Godard vazhdoi të bënte një seri filmash të rëndësishëm në vitet 1960 me një ritëm të furishëm. Filmi i tij i radhës, “Le Petit Soldat”, i cili sugjeronte që qeveria franceze të shpërfillte torturat u ndalua të shfaqej në ekran deri në vitin 1963, një film në të cilin Godard takoi gruan e tij të ardhshme, Anna Karina, si dhe shpiku aforizmin e tij më të famshëm, “Kinemaja është e vërteta me 24 kuadro në sekondë”.
Veprat e tjera kryesore përfshinin “A Woman Is a Woman”, një homazh vetreferues ndaj muzikalit të Hollivudit, ku përsëri luhej nga Karina, së bashku me Belmondo dhe fitoi më shumë çmime në Festivalin e Berlinit; filmi ekstravagant, epik “Contempt”, me Michel Piccoli, Brigitte Bardot, Jack Palance dhe Fritz Lang; dhe filmi “Alphaville”, një film fantashkencë.
Me kalimin e viteve ‘70, qëndrimet e ashpra politike dhe intelektuale të Godard filluan të humbnin dhe puna e tij pati më pak ndikim në vitet 1980, megjithëse, filmi i vitit 1987 i “King Lear”, i rikonfiguruar si një farsë post-apokaliptike që shfaq një gangster të quajtur Learo, u financua nga “Cannon Films”.
Filmi i tij i vitit 2001 “In Praise of Love” shënoi një rikthim, duke u përzgjedhur mes kandidateve të tjerë në festivalin e filmit në Kanë, ndërsa publikimi i “Film Socialisme” në 2010 i parapriu çmimit Oscar.
Filmi i tij i vitit 2014 “Goodbye to Language” fitoi çmimin “Image Book” në festivalin e filmit në Kanë 2018, si dhe “Palma e Artë speciale”.
Ai vdiq në moshën 91-vjeçare më 13 shtator të vitit 2022. / KultPlus.com
Robert Louis Balfour Stevenson ishte shkrimtar, novelist, poet, skenarist skocez që ka shkruar mjaft vepra, që u bënë të njohura.
Po ashtu veprat e tij ishin shumë të lexuara në Mbretërinë e Bashkuar, Amerikë e Francë kurse shumë prej tyre u përkthyen në gjuhë të ndryshme.
Sot, KultPlus sjell disa nga thëniet e tij të famshme:
“Nuk kërkoj as pasuri, as shpresë, as dashuri, as ndonjë mik që të më kuptojë. Gjithë çfarë kërkoj është qielli sipër meje dhe një rrugë nën këmbët e mia.”
“Tundimi për të bërë atë që është e ndaluar, thjesht pse është e ndaluar, përbën një ndër tundimet më të mëdha që mund të ekzistojnë.”
“Frikën mbaje vetëm për vete, por guximin ndaje me të tjerët.”
“Nuk ka vende të huaja. I huaj është vetëm udhëtari.”
“Nuk ekziston gjë tjetër përveç dashurisë së Zotit: ecim mbi të, e thithim si frymë, jetojmë dhe vdesim brenda saj. / KultPlus.com
