Etiketë: shqipëria

Vizitorë nga Bjellorusia në Malin e Tomorrit (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Vizitorët e sotëm që janë bërë kureshtarë të shohin nga afër Malin e Tomorrit, apo siç njihet ‘mali enigmatik’, kanë ardhur nga Bjellorusia.

“Informacionin për turizmin shqiptar e kemi marrë nëpërmjet internetit, faqes zyrtare të Ministrisë së Turizmit dhe postimeve periodike të bërë nga ATSH”, shprehen vizitorët.

Ata vijnë nga një vend ku malet pothuajse nuk ekzistojnë. Një vend i ftohtë, në një sipërfaqe pothuajse të sheshtë, ata janë kureshtarë të shikojnë dhe të ngjisin male të thepisur.

Të shoqëruar nga miq të tyre shqiptarë dhe nga udhërrëfyes të Administratës së Parkut Kombëtar të Tomorrit, ata panë nga afër magjinë dhe emocionin që të shkakton prania e një masivi të tillë shkëmbor.

Në Shtëpinë e Pritjes së Vizitorëve që ndodhet në fshatin Dardhë, ata u njohën nga specialistët me florën dhe faunën vendase, me traditat dhe zakonet si dhe me rrëfenjat enigmatike rreth malit.

Të shoqëruar nga udhërrëfyes ata u drejtuan drejt shpateve të thepisura të Tomorrit./ATA/ KultPlus.com

The Guardian: Shqipëria, vendi i kulturës dhe traditës

Posted on by Kult Plus

E përditshmja prestigjioze britanike “The Guardian” e rendit Shqipërinë bashkë me vende si Franca, Italia, Zvicra, Austria apo Norvegjia mes destinacioneve turistike për këtë verë për të apasionuarit pas klimës dhe peizazheve malore.

“Me disa prej peizazheve më origjinale në Europë, tradita antike baritore që kanë ndryshuar shumë pak me jetën moderne dhe një emërtim që tërheq imagjinatën, Bjeshkët e Namuna të Shqipërisë shndërrojnë pushimet në një udhëtim në kohë”, e përshkruan “The Guardian” vendin tonë.

Këto maja, që ndajnë kufijtë mes Kosovës, Shqipërisëdhe Malit të Zi, janë më të lehta për t’u eksploruar që prej vitit 2012, ku rruga, Majat e Ballkanit, u hap për të tërhequr më shumë kalimtarë.

Njohja me folklorin e maleve për të mësuar më shumë për kulturën e tyre të ruajtur mirë në fshatëra të izlouar është një prej elementëve më tërheqëse, ndërsa strehimi bëhet në shtëpi të vjetra prej guri ku mund të shijoni gatime tradicionale si gjellë me fasule, byrek me spinaq, mish qengji i pjekur, çaj me rigon, qumësht deleje, kafe turke apo raki kumbulle, sipas dëshirës. /G.S/ KultPlus.com

Shqipëria, 10 plazhet më të bukura në bregdetin e Adriatikut

Posted on by Kult Plus

Për një kohë të gjatë, Shqipëria ka mbetur një destinacion i panjohur nga të tjerët.

Me pamje nga Mesdheu dhe që laget nga dy dete, Jon dhe Adriatik në një vijë bregdetare të vetme, ofron vende të pakonceptuara dhe plazhe të mrekullueshme.

Me këto fjalë e nisi shkrimin për Shqipërinë revista italiane ”greenMe”.

Plazhet e Shqipërisë së veriut, të cilat lagen nga deti Adriatik, janë ranore dhe me ujëra të cekëta prandaj janë edhe të preferuarit për familjet me fëmijë.

Ekzistojnë laguna dhe ekosisteme natyrore, prandaj ky bregdet është shumë i popullarizuar edhe mbetet i preferuar dhe nga turistët.

Le të shohim se cilat janë 10 plazhet më të bukura në Shqipërinë e Veriut.

1. Velipoja

Plazhi i Velipojës është plazhi më verior i vendit që ndodhet 22 km nga qyteti i Shkodrës dhe është një nga destinacionet më të preferuara për atë që duan detin. Katërmbëdhjetë kilometra vijë bregdetare karakterizohen nga një plazh i pasur me jod. Një vend i dashur nga ata që duan të praktikojnë sportet ujore.

2. Shëngjini

Plazhi i Shëngjinit është një tjetër plazh ranor pranë rrethit të Lezhës, i vendosur 8 km nga qyteti historik i Lezhës. I njohur për rërën e tij dhe faktin që këtu do të gjeni diellin 300 ditë në vit. Një zonë shumë e populluar, veçanërisht në verë, zona e Shëngjinit është e njohur në të gjithë Shqipërinë si për detin, gjithashtu dhe për kuzhinën e saj të famshme.

3. Rana e Hedhun

Në veri të Shëngjinit, gjendet plazhi i mrekullueshëm i quajtur Rana e Hedhun, i cili është i mbrojtur mirë nga erërat e asaj zone. Ky plazh është quajtur kështu, për shkak të peizazhit të tij me kodra të larta me pamje nga deti dhe të mbuluara me rërë. Sporti më i praktikuar? Rrëshqitni në dunat e rërës!

4. Gjiri i Lalzit

Një nga plazhet më tërheqëse të bregdetit shqiptar të Adriatikut është padyshim dhe Gjiri i Lalzit në veri të Durrësit. Uji kristal i pastër, rërë e hollë dhe një pyll i dendur me pisha, e bëjnë këtë vend të përshtatshëm për ata që duan të relaksohen me detin. Plazhi është vetëm 25 kilometra nga kryeqyteti i Tiranës dhe është lehtësisht i vizitueshëm.

5. Kepi i Rodonit

Kepi i Rodonit është një kryevepër natyrore e mrekullueshme prej 7.5 km dhe është një tërheqje e madhe për ata që e duan zhytjen. Në vitet e fundit ai është bërë shumë turistik dhe po vazhdon të ruajë bukurinë e tij.

6. Durrësi

Plazhi i Durrësit, i vendosur vetëm 39 km larg Tiranës, është plazhi më i madh dhe më i vizituar në vend. Nuk është rastësi që vija bregdetare është gjithmonë e mbushur me njerëz, pasi ofron një kuzhinë të shkëlqyer dhe shumë argëtim. Thellësia e detit gradualisht rritet, gjë që e bën plazhin të sigurt për familjet dhe fëmijët. Durrësi është qyteti i dytë më i madh në Shqipëri dhe porti kryesor i vendit.

7. Currilat

Në veri të Durrësit, plazhi i Currilave është më i thellë dhe mbrohet nga era e nxehtë. Duke qenë shumë afër plazhit kryesor, ofron shumë atraksione turistike. Është një vend i përshtatshëm për familjet, sepse është shumë i mbrojtur.

8. Golemi dhe Mali i Robit

Në jug të Durrësit gjenden Golemi dhe Mali Robit, të cilët ndodhen pranë njëri-tjetrit. Këtu ka rërë të bardhë dhe det të kristaltë. Ka edhe disa monumente natyrore, mundësi për shëtitje, ose argëtim me sporte ujore.

9. Vlora

Vlora është porti i dytë më i madh në vend dhe është një nga qendrat e turizmit shqiptar, por plazhi ka shumë vende turistike, veçanërisht sepse është një qendër për ata që duan të zhyten në plazhet e vogla dhe shkëmbore të gjirit të Vlorës, ose të vizitojnë portin e Orikumit.

10. Spille

Plazhi i Spillesë është një parajsë e vërtetë e Shqipërisë. E mbyllur në mes të natyrës dhe pishave, ky plazh që është pranë Durrësit është një nga më të pastrit dhe më pranë natyrës.

Revista prestigjioze Boat International, shkruan për Shqipërinë

Posted on by Kult Plus

Kryeministri shqiptar Edi Rama, mëngjesin e së dielës e ka uruar me një shkrim nga revista prestigjioze e jahteve Boat International.

“MIRËMËNGJES
dhe me këtë shkrim për Shqipërinë në revistën më prestigjioze të jahteve, Boat International, ju uroj një të diel të qetë”, ka shkruar Rama.

Në vijim sjellim të plotë shkrimin e kësaj prestigjioze:

Riviera e fundit

Një vijë bregdetare e mbushur plot me plazhe me rërë të bardhë, zona antike, limane të fshehur, por nuk duket asnjë superjaht.

‘’Shqipëria ka qenë e fshehur nën hundën tonë gjithë këtë kohë’’, thotë Tristan Rutherford, shkruan revista ‘’Boat International’’ .

Në një park të mbuluar nga gjethet në Ëestminster në Londër, ambasadori shqiptar, Qirjako Qirko mburr aftësinë për jahte të Malit të Zi, një komb që pak persona mund të arrinin ta dallonin në hartë një dekadë më parë. Në të kundërt, zhvillimi detar i Shqipërisë është ende në hapat e parë.

Qirko dhe unë biseduam për brigjet e virgjëra, rihapjen e ishullit të Sazanit, një bazë ushtarake e izoluar për një shekull si dhe për mundësitë që mund të ofrohen nga vendi për jahtet.

“Ne jemi krejtësisht të hapur për këtë biznes. Por, në fillim duhet të shkoni ta shihni vetë”, përfundoi Qirko.

Për shkak të kësaj mora avionin që kalonte sipër Venecias dhe më pas vazhdonte drejt Istrias dhe ishujve Koranti në Kroaci. Aty shfaqen qindra jahte, që nga qyteti i Dubrovnikut, dukeshin si yje që këputen. Më pas vijon peizazhi perfekt i Gjirit të Kotorrit në Malin e Zi.

Në vitin 2006 e njëjta pamje magjepsi investitorin kanadez, Peter Munk kur fluturoi sipër bazës së braktisur të nëndetëseve në Tivat dhe vendosi të ndërtojë aty “Porto Montenegro”.

Ndërkohë që hyj në hapësirën ajrore shqiptare, shkëmbijtë gëlqerorë bien mbi plazh. Në zbritjen e fundit, sytë e mi tërhiqen në të djathtë ku, rreth 350 kilometra vijë bregdetare shumë pak e zhvilluar, kalon Sazanin dhe shkon drejt Korfuzit.

Kur mbërrin në ekstremin jugor të Shqipërisë, Korfuzi duket aq pranë sa që mund të arrihet duke notuar. Qiparisët e tij të lartë dallohen edhe një milje larg, në bregun shqptar, ku rrënojat e Butrintit, të mbrojtura nga UNESCO-ja, rrethohen nga deti i kaltër.

Emri Rothschild, sinonim i një prej vilave më luksoze në Korfuz, peshon në të dyja krahët e bregut. Fondacioni ‘’Butrint’’ i lordit Rothschild ndihmon në mirëmbajtjen e këtij muzeut të hapur.

Qyteti i rrënuar ka pritur më të mirën dhe të madhërishmen e Adriatikut për mijëra vite nga agoratë greke, te vilat romake dhe banjot bizantine. Kjo është Shqipëria, ku një pjesë e madhe është e pazbuluar dhe mbuluar nga bimësia, një zonë arkeologjike për Indiana Jones.

Hedh një gur në një pus që ende funksionon, ku kanë mbetur shenjat e litarëve në gurë pas mijëvjeçarësh përdorimi të vazhdueshëm.
I paduruar që të vizitoj bregun e Butrintit që rrihet nga dielli, marr një motoskaf.

Çmimi ishte 140 euro, duket shumë i lartë për këtë zonë, por e kuptova që kisha shtuar një zero. Ishte vetëm 14 euro, gjysma e çmimit të një koktejli në “Hôtel de Paris” në Monako, për të marrë anijen bashkë me kapitenin. Shqipëria është vërtetë një vend sa ekonomik aq edhe i paeksploruar.

Laguna që rrethon Butrintin me të drejtë është një park kombëtar. Poshtë varkës tonë lundrojnë qindra lloje peshqish. Kjo zonë pret gjithashtu më shumë se 250 lloje zogjsh, përfshirë çafka dhe bilbila uji që shoqërojnë varkën tonë drejt Korfuzit.

Gjatë regjimit të ashpër komunist të Shqipërisë, studentë të talentuar dolën vullnetarë për të zhvilluar gërmime arkeologjike në këtë rajon.

Ata mund të bëjnë banjo dielli në qetësi të plotë, të pinë duhan në kështjellën me pamje nga deti që është vizituar nga Lordi Bajron, dhe madje edhe të nxjerrin ndonjë amforë nga shtrati i detit kur të vijë momenti për të dorëzuar trofetë e gjetura.

Në kthim drejt skelës së Butrintit, vëzhgoj të vetmit autobuza turistikë që ndesh përgjatë gjithë udhëtimit. Shifrat e vizitorëve flasin për një rritje me 20% në të dyja vitet 2016 dhe 2017, siç dëshmojnë statistikat në Kroacinë e viteve 1990.

Statistikat e rritjeve vjetore reflektojne edhe mbërritje të superjahteve. Agjencia e jahteve dhe udhëtimeve, e cila gjendet në portin historik të Sarandës, së fundmi ka kaluar nëpër duar dokumentat për ‘’SS Delphine’’, një ish-anije 100-vjecare e Flotës Detare Amerikane, 79 metra e gjatë, dhe ‘’Barbara’’, me një gjatësi prej 88,5 metrash.

“Jahtet, që sa vijnë e shtohen, hyjnë nga Korfuzi,” shpjegon Serani. “Nisja nuk është e vështirë por nevojitet një ndërmjetësuës për të udhëzuar ku të ankorojnë apo të marrim me qera një makinë për të vizituar qendrat tona nën mbrojten e UNESCO-s që janë në Gjirokastër”.

Serani përmend një aeroport të ri afër Sarandës i cili pritet të vihet në punë në 2019. Ai do të tërheq jahtet ashtu si pista modeste e Tivatit rriti numrin e vizitorëve vetëm 160 milje detare larg nesh, në Malin e Zi.

Jahtet mund të ankorohen përgjatë bregdetit tonë përrallor, dhe në Orikum Marina 100 kilometra në veri, por një kompleks detar luksoz do t’i shtonte këtij vendi sa Toskana një magji të prekshme. Serani nxjerr iPhonin dhe më tregon një plan detar për portin e mallrave në Limion, vetëm dy kilometra në veri të qytetit, ku toka sapo ka nisur të gërryhet.

Kur të mbarojë, sipas parashikimeve, ai pritet të akomodojë jahte deri 120 metra të gjatë dhe perceptohet si çelësi që hap rrugën drejt kësaj vije bregdetare. Duke ndjekur këshillat për superjahte të ofruara prej Seranit si udhërrefyese, nisem drejt vijes bregdetare sipër Sarandës. Ankoroj në Qefal, i cili më ngjason me bregdetin e Amalfit 100 vite më parë.

Shkëmbinj të shkëputur nga njëri-tjetri rrethojnë plazhe të veçuar të cilat lagen nga deti i pastër Jon. Do justifikohesha nëse nuk do largohesha nga plazhi i Kakomesë, një plazh në formën e një gjysmë hëne më rërë të argjendtë, ku nuk mungon edhe një skelë e vjetër prej nga ku mund të kërcesh për në parajsë.

“Por, ne kemi nevojë për një port elitar’’, shprehet ajo.

Megjithatë, unë zgjodha të ndjek rrugën e pelegrinazhit duke lënë pas dy manastiret e zbukuruar me afreske për të shkuar në plazhin e Krorëzës – dy harkore perfekte me rërë që do të përbënin kryelajm në Kroaci, Turqi apo Greqi. Këtu jam i vetëm në plazh. Isha në dijeni se sa qetësi ishte në këtë parajsë me rërë, kështu që i dhashë nën dorë një pronari të një plazhi atje rreth 10 euro për të më marrë në barkën e tij dhe për të më lënë në shtëpi pas një banjo dielli. Varka e tij e vjetër me motor 20 kuaj fuqi ndizet duke tërhequr një litar.
Mikrobuzi im i kampimit që zhurmon në perëndim të diellit, duke kaluar silurat sovjetike të gdhendura në shkëmbinj, do t’i bëjë miqtë e mi të jahtit që duan të shikojnë gjithçka, të mbyten në pije.

Më tutje drejt veriut qëndron një çudi akoma dhe më e madhe: gadishulli i fortifikuar i Porto Romanos – një Kep Ferrat francez në miniaturë që ka në majë një kështjellë veneciane që daton nga koha e luftës dhëmb për dhëmb në Adriatik mes anijeve veneciane dhe flotës osmane.

Vendqëndrimi është aq strategjik saqë kur udhëheqësi sovjetik Nikita Hrushov e vizitoi në 1959-ën, ai foli edhe për një bazë nëndetësesh.

I armatosur vetëm më një kajak, të marrë me qera dhe maskë, unë ndërmarr një sulm mëngjesi kundër bazës pa roje. Duhet t’i afrohesh me shpejtësi dokut të madh dhe më pas të përkulesh dhe lëvizësh në det pa qëllim. Brenda gjendet një katedrale betoni që mund të shërbejë si sfond për një film me Xhejms Bond. Jam shumë i druajtur për të bërë një zhytje të lirë, prandaj vozis për plot 100 metra derisa shikoj dritë vezulluese në anën tjetër të tunelit.

Ditë tjetër, tjetër pushtim i një ish-pike të fortë ushtarake. Ka qenë e ndaluar të shkoje në ishullin e Sazanit, një instalim ushtarak shumë sekret që nga koha e Luftës së Parë Botërore, por në 2017 u hap për turistët kureshtarë. Më një gjatësi prej pesë kilometrash është ishulli më i madh i pabanuar në të gjithë Mesdheun. Është i mbuluar nga pyje të dendura, ashtu si ‘’Lufta e humbur’’ nga Jurassic Park.

Forcat special sovjetike dhe kineze lanë 2 800 bunkerë dhe kazerma, një hapësirë që tashmë është plotësuar nga shqiponjat që ngjiten lart si shigjetë dhe delfinët që kërcejnë. Meqë leja ime në Sazan më lejon të bëj vetëm një vizitë të shpejtë, udhëtimin tim e përfundoj me një ecje në këmbë drejt shtëpisë së shkatërruar të governatorit italian. Panorama detare ku Joni i kripur dhe i kaltër takon Adriatikun blu të bën të pyesësh veten se përse nuk ka jahte të tjerë që vijnë nga Italia, Kroacia, Mali i Zi apo Greqia?

‘’Ata vijnë’’, thotë Nicolas Fry, menaxher i udhëtimeve me çarter në Camper & Nicholsons: “Në 2017, ne vumë re një rritje të popullaritetit. Fry pronotoi disa udhëtime çarter për në Shqipëri me Eclipse,” një anije 43 metra e pajisur me lodra eksploruese për një aventurë të pazakontë shqiptare.

“Klientët ia kaluan mirë’’, tregon Fry, por ajo që mungon “është një port i klasit të parë i ndërtuar dhe i menaxhuar për superjahte”. Nuk është nevoja të pritet shumë për këtë. Fry thotë: “Kur pyet për Shqipërinë, më parë shiko se çfarë ndërtoi Mali i Zi në 10 vjet.

Shkurtimisht, ‘‘Porto Montenegro’’ duhet të jetë model për zhvillimin e sektorit të jahteve në Shqipëri.

“Të huajt mund të ndërtojnë porte jahtesh në Shqipëri, një subjekt i legjislacionit vendas dhe duket se ka lëvizje në këtë drejtim. Në Kavajë, ka një propozim për një port jahtesh me 650 vende për jahte deri në 75 metra. I quajtur ‘’Porto Albania’’, projekti duket se ka marrë mbështetjen e kompanise zvicerane të zhvillimit ‘’Finsec’’. Ndërsa lidhur më zhvillimin në Limioni afër Sarandës, nuk ka një datë. Nëse merresh me këtë punë për zhvillimin e porteve të jahteve apo vetëm nëse mendon gëzueshëm për një plazh sekret të harruar nga turizmi botëror, atëherë e di ku të kërkosh.

Nuk do të jetë e largët dita, kur Shqipëria do të marrë vendin e duhur në qendër të skenës të xhiros verore të superjahteve./ KultPlus.com

Media italiane: 10 arsyet përse këtë verë turistët duhet të zgjedhin Shqipërinë

Posted on by Kult Plus

Kryeministri Edi Rama ka publikuar mëngjesin e së mërkurës një shkrim të medias italiane ku flet për Shqipërinë dhe rendit 10 arsyet pse duhet ta vizitoni këtë verë.

Kreu i qeverisë shkruan në Facebook : Dhe me këtë artikull të mediave italiane për 10 arsyet më të mira se përse këtë verë turistët duhet të zgjedhin Shqipërinë, ju uroj një ditë të mbarë.

Blogu i udhëtimeve “The Balkanista” shkruan një letër të hapur për të gjithë fansat, ku shpjegon 10 arsye përse duhet të vizitojnë Shqipërinë këtë verë. Shkrimtare, udhëtare, një blogere udhëtimesh angleze, autorja e “The Balkanista” jeton prej vitesh në Tiranë.

Pasi kishte vizituar bregdetin e Shqipërisë për pushime, ajo nuk u largua më.Në një letër të hapur për të gjithë fansat e saj, ajo shpjegon përse duhet vajtur me pushime në Shqipëri, pikërisht këtë verë.

“Shqipëria nuk është në krye të listës së destinacioneve për pushime. Kur erdha këtu për herë të parë, edhe unë u ndjeva në faj sepse kisha lënë destinacione të tjera. Por, tani mund t’ju them se duhet patjetër të merrni në konsideratë këtë vend për pushimet verore të radhës”, shkruan blogerja.

Më poshtë vijojnë 10 arsye përse duhet të vizitohet Shqipëria:

-Ndryshe nga destinacionet e zakonshme

Pas disa vitesh, Shqipëria, ashtu sikurse ka ndodhur për destinacione të tjera të Mesdheut, pritet të mbushet nga hordhi me të rinj të dehur, në kërkim të argëtimit me kosto të ulët. Por, për momentin, turistët janë ende pak, nuk ekzistojnë radhët për të vizituar pikat turistike dhe nuk duhet të shtyhesh për të zënë një cep plazhi, ku të shtrosh peshqirin. Madje as në kulmin e verës.

-Ka shumë për të mësuar

Shqipëria ka disa prej vendeve historike dhe zonave të UNESCO-s të paimagjinueshme. Ka nga të gjitha, rrënoja romake, kështjella mesjetare, bunkerë sovjetikë dhe mbetje osmane. Vetëm qyteti antik i Butrintit, në jug të vendit, do të mjaftonte për të ndërmarrë këtë udhëtim, ashtu si Berati dhe Shkodra, në kufij me Greqinë dhe shumë vende të tjera edhe më të bukura.

-Plazhet më të bukura të Europës

“Të dashura Itali, Kroaci dhe Greqi! Më vjen keq t’ua them, por Riviera e Shqipërisë e tejkalon çdo breg tuajin”, shkruan blogerja duke këshilluar që të vizitohen patjetër Ksamili, Saranda, Himara dhe Dhërmiu për të admiruar ujërat e tyre të kristalta, plazhet e bardha dhe panorama malore që i rrethon. Bregdeti shqiptar është i egër dhe i mrekullueshëm dhe nuk ka asgjë të ngjashme në gjithë Europën, sipas asaj.

-Liqene dhe ujëvara

Brendësia e Shqipërisë është plot liqene dhe ujëvara shumë të bukura. Liqeni i Komanit, Liqeni i Shkodrës, Liqeni i Butrintit dhe Liqeni i Ohrit vlejnë të vizitohen për shkak të ujërave të tyre të kristalta dhe të peizazhit fantastik që i rrethon. Disa burime si Syri i Kaltër dhe ato pranë fshatit Theth janë perfekte për të notuar dhe për të adhuruar ujëvarat.

-Klimë perfekte

Shqipëria gëzon një klimë tipike mesdhetare, me verë të gjatë dhe të ngrohtë dhe stinët e tjera janë gjithnjë të këndshme. Gjatë vitit

nuk bie asnjëherë nën 20 gradë Celcius, ndërsa nga maji temperaturat rriten në rreth 22 gradë Celcius duke arritur kulmin me 35 gradë Celcius në korrik dhe gusht. Përveç verës, çdo çast është perfekt për të udhëtuar në Shqipëri.

-Njerëz miqësorë

Shqiptarët, kundër paragjykimeve, janë njerëz të përzemërt, miqësorë dhe kureshtarë. Blogerja tregon se nuk ishte ndjerë kurrë e rrezikuar. Duhet vetëm të përgatitesh pasi do të pyetesh qindra herë për arsyen se përse zgjodhe të shkosh në Shqipëri.

-Ushqim i shkëlqyer

Përgjatë bregdetit peshku është i shkëlqyer dhe kushton shumë pak. Kuzhina ka patur një ndikim të madh nga ajo italiane. Sa më shumë që futesh në thellësi të vendit, aq më shumë gjen ushqime me bazë mishin, gjithmonë shumë i freskët. Këtu, ushqimet e ngrira nuk merren pothuajse kurrë në konsideratë. Duhet të provosh disa ushqime lokale si tavë kosi me mish qingji, oriz, vezë dhe kos, patëllxhanë të mbushur me salsiçet lokale.

-Gjuha është shumë e bukur

Shqipja është një nga gjuhët më të vjetra dhe plotësisht ndryshe nga gjuhët e tjera europiane. Ajo nuk është e thjeshtë. Sidoqoftë, nëse bën pushime në Shqipëri duhet të dish disa fjalë, aq më tepër kur mendon se shqiptarëve u pëlqen kur të huajt përpiqen të flasin shqip me ta.

-Një vend mysliman tolerant

Shqipëria është një vend mysliman, megjithatë nuk ia vlen të marrësh masa si në disa vende të Lindjes së Mesme apo të Afrikës Veriore. Disa gra mund ta kenë fytyrën të mbuluar, por nuk të duhet asnjë kod veshjeje për të ecur rrugëve. Vetëm nëse vizitohet një xhami. Edhe pijet alkoolike janë në masë ashtu si mishi i derrit.

-Pikënisje për udhëtime të tjera

Shqipëria është një bazë e mirë për këdo që dëshiron të vizitojë vende të tjera pranë saj, vende që janë një apo dy orë larg. Nga qyteti i Pogradecit mund të kalosh në Maqedoni, nga Shkodra kalon për në Malin e Z i dhe Kroaci, nga jugu futesh në Greqi dhe Korfuz, ndërkohë që nga kufiri verilindor shkon në Kosovë dhe Serbi. Italia është vetëm një orë fluturim nga Milano, Bolonja, Venecia, Roma dhe Piza, apo dy orë me traget që niset nga Ankona, Brindizi dhe Bari (që këtej vetëm në verë) dhe mbërrin në Durrës./tvklan.al/ KultPlus.com

Grünwald: Koleksion fotosh nga Shqipëria, sekreti i Ballkanit

Posted on by KultPlus

Të enjten në 12 prill, me fillim në ora 19 do shfaqet koleksioni digjital i fotografive të shkrepura nga Mario Hecktor në Bürgerhaus Römerschanz të qytetin gjerman Grünwald, shkruan wochenanzeiger.de.

“40 vjet diktaturë, izolim ekstrem dhe hyrja tepër e vështirë i ka mundësuar Shqipërisë t’i ruajë traditat e vjetra deri sot,” përcjell albinfo.ch.

Shteti shqiptar të ofron bregdet spektakular – alpe të thepisura, klimë subtropikale dhe mediterane. Aty gjendet gjurmët greke, iliriane dhe osmane. Qytete me arkitekturë ku gërshetohet antikja me modernen.

Shqipëria perla e fshehur e Evropës, mahnit britanikët

Posted on by Kult Plus

“Jemi vërtet të mrekulluar nga Shqipëria. Natyra ishte shumë e bukur, pavarësisht motit. Ishte interesante që t’i shikoje malin dhe detin kaq afër. Rrugët lidhëse të qyteteve ishin kaq të ndryshme dhe të bukura, i shijoje gjatë kalimit”

Nga Deada Hyka

Matthew dhe Helene, prej vitesh punojnë në një nga agjencitë e reklamave më në zë në Britaninë e Madhe. Puna e tyre si fotografë dhe redaktor arti i ka angazhuar me xhirime të shumta, në çdo cep të globit. Por, në Shqipëri erdhën për herë të parë në mesin e këtij marsi. Në sytë e tyre mund të dalloje qartë kënaqësinë që morën nga vendi ynë, ku veçuan një sërë aktivitetesh që brenda një jave arritën t’i përmbushnin. Gjatë dhe pas xhirimeve, si vizitorë të mirëfilltë. Pyetjes, a do të ktheheshit sërish në Shqipëri, iu përgjigjën njëzëri: “sigurisht”, ende me valixhe në duar, pak para se avioni i tyre të nisej për Londër.

Matt dhe Helene janë pjesë e agjencisë Red Wood London, e cila u kontraktua për të xhiruar një spot fotografik për Mazda MX-5, makina e cila njihet si fituesja e çmimit Best of the Best në vitin 2017.

Po çfarë tregojnë Matt dhe Helene, në prapaskenat e xhirimit të reklamës së tyre? Sipas tyre, qëndrimi i tyre këtu nuk ka qenë vetëm punë. Përkundrazi, e kanë shijuar vizitën në vendin tonë si turistë të vërtetë dhe japin dëshmi rreth përvojës së tyre këtu dhe të gjitha vendet historike që kanë vizituar.

Monumentet historike dhe vetë historia e Shqipërisë është ndër gjërat që veçojnë më tepër, duke marrë shkas nga vizitat e shumta që kanë bërë në disa nga sitet historike në Jug të vendit. Sipas tyre, kontrasti i theksuar i relievit shqiptar e bën Shqipërinë një vend tërheqës, fjalë këto që thuhen nga fotografë dhe redaktor arti me përvojë ndërkombëtare. Ata tregojnë se e kanë shijuar shumë ushqimin e pasur të detit dhe mjaltin e shijshëm shqiptar.

Duke marrë shkas nga vizita profesionale këtu, sipas tyre Shqipëria përbën potencial për xhirime të tjera, ndër to industria e verës ofron shumë mundësi. Ndërsa sugjerimi si turistë është që të përçojnë tek lidhjet e tyre përvojën në këtë ‘perlë të fshehur të Evropës’.

Nik Berg, kryeredaktori i agjencisë, tregon për Monitor se mendimi i tij për të xhiruar në Shqipëri erdhi pas hulumtimit dhe leximit, ku veçoi rrugët e Jugut të Shqipërisë.

“Ishte sugjerimi im që grupi i punës të vinte në Shqipëri. Në veçanti, rruga SH23 më la mbresa dhe mendova se do të ishte një përvojë e veçantë e përjetuar nën rrotat e Mazda MX-5”, tregon Berg.

“Ne jemi gjithmonë në kërkim të rrugëve të përsosura në aspektin e drejtimit të makinës në to, në mundësitë që ofron një rrugë për xhirime të mëtejshme, në destinacione pak të njohura dhe të vizituara. Ndaj, mendova se Shqipëria ishte panorama ideale që përmbushte këto kushte”, përfundon ai.

Pse zgjodhët Shqipërinë për të xhiruar spotin tuaj të radhës?

Ne dëshironim që të gjenim një destinacion që të bënim fotografitë për Mazda MX-5 dhe rrugët në Jug të Shqipërisë ishin shumë të bukura, kur i pamë menduam se do të ishte vendi ideal për të ardhur për spotin. Nga ana tjetër, Shqipëria është një vend interesant sepse mund ta konsiderojmë si një ‘perlë e fshehur’, si një sekret i Evropës, për të cilin pak njerëz janë në dijeni. Ndaj, në këtë kontekst, menduam të zbulojmë diçka të re dhe të shijonim njëkohësisht edhe punën për të cilën erdhëm.

A ua këshilloi dikush Shqipërinë?

Po, erdhi si sugjerim nga kryeredaktori i revistës sonë në Londër, Nik Berg. Ai na e këshilloi Shqipërinë si destinacion.

Si ishte procesi i xhirimeve tuaja? Çfarë përvoje patët në tërësi?

Përvojë shumë pozitive. Shkuam fillimisht në Vlorë dhe më pas në Sarandë. Gjatë rrugës ndaluam në disa pika. Jemi vërtet të mrekulluar nga Shqipëria. Natyra ishte shumë e bukur, pavarësisht motit. Ishte interesante që t’i shikoje malin dhe detin kaq afër. Rrugët lidhëse të qyteteve ishin kaq të ndryshme dhe të bukura, i shijoje gjatë kalimit. Na u duk interesante vizita në Monumentin e Pavarësisë në Vlorë dhe ndërkohë mësuam për shpalljen e pavarësisë së vendit. Ndër më interesantet që kemi vizituar mund të veçojmë vendet historike. I pamë nga afër, e ndiem historinë e këtij vendi.

Butrinti dhe Kalaja e Gjirokastrës ishin shumë të veçanta. Sa u përket detajeve të përvojës sonë këtu, do të përmendnim ushqimin e detit dhe mjaltin shqiptar: shumë të shijshëm. Përveç xhirimeve, kemi bërë foto në disa pika, të gjitha interesante. Pamë edhe pjesën e jetës së fshatit, aq e bukur: përshëndetëm kafshët, adoptuam dhe një qen gjatë qëndrimit tonë.

Jemi mrekulluar nga brigjet detare. Ndër më të bukurit veçojmë tre ishujt e Ksamilit. Kemi ngrënë kryesisht ushqime deti, ishin shumë të shijshëm dhe më pak të shtrenjtë se në Londër. Na bëri përshtypje që pjesa më e madhe e restoranteve ishin të stilit dhe menysë italiane, besoj nga afërsia që keni.

Gjatë xhirimeve që realizuat, a e shijuat njëkohësisht punën dhe qëndrimin si turistë? A do të cilësohet që fotot e xhirimeve janë kryer në Shqipëri?

Po, do ta shënojmë në të gjithë fotot që do të publikohen së shpejti që janë shkrepur në Shqipëri. Do të kemi një hapësirë në revistë që mendojmë ta titullojmë ‘Duke festuar në Shqipëri’. Mendojmë se e shijuam shumë qëndrimin këtu, nuk e pamë vetëm si punë. Jam e sigurt që secili nga ne do të japë përshtypjet e veta, edhe brenda në revistë, që është një destinacion për t’u zbuluar sa më parë. Kemi përshtypje mjaft pozitive.

Do ta këshillonit Shqipërinë si destinacion për turistët? A do të dëshironit të vinit sërish?

Sigurisht që po. Do të dëshironim të vinim gjatë sezonit veror që ta shijojmë më shumë. Jemi të sigurt për këtë. Mendojmë se është një destinacion për t’u vizituar. Po bëhet gjithnjë e më shumë popullor. Do të dëshironim të shihnim edhe vende të tjera. Për shembull., Tiranën e pamë fare pak. Ose të tjera destinacione, qytetet kanë ndryshuar shumë me kalimin e viteve, ndaj duhen vizituar, ose rishikuar për ata që kanë qenë më parë. Ndaj dhe ne mendojmë se do të ishim të interesuar ta shihnim sërish pas pak kohësh.

A ofron Shqipëria vende interesante për të xhiruar për tematika të tjera, jo vetëm reklamë makinash?

Gjykojmë se po. Për shembull, do ta veçonim për prodhimin e verërave, apo për mjaltin. Nga ana tjetër, edhe historia e vendit do të përbënte potencial për t’u trajtuar, ka aq shumë site që dëshmojnë jetëgjatësinë dhe histori që preken nga afër. Na bënë shumë përshtypje bunkerët, të cilët i kemi fotografuar menjëherë sa i pamë. / KultPlus.com

“Ka një rregull shqiptar të njohur botërisht: Gruaja është e paprekshme”

Posted on by Kult Plus

Faik Konica qe një nga figurat më të shquara të çështjes kombëtare, studiues i historisë kombëtare dhe i gjuhës shqipe, botues, publicist dhe diplomat shqiptar, shkruan KultPlus.

Më 1897 shkoi në Bruksel ku themeloi revistën e përkohshme të quajtur “Albania”, e shkruar pjesërisht në shqipe dhe pjesërisht në frëngjisht. Më 1903 u largua nga Brukseli dhe u shpërngul në Londër, ku mori leje të punonte në Departamentin e Dorëshkrimeve të Muzeumit Britanik.

Më 14 mars 1912 u regjistrua pranë Zyrës së Emërimeve të Universitetit të Harvardit, pra gjatë semestrit të dytë të vitit shkollor. Njeri me dituri të madhe, dhe dhunti artistike, mjeshtër i hollë i gjuhës shqipe, Konica ka hyrë në historinë e kulturës sonë kombëtare jo vetëm si erudit e stilist i përkryer, por edhe si shkrimtar me vlera të shquara ideoartistike.

Sot KultPlus kujton një nga thëniet e tij, ku tregon pikëpamjen e shqiptarëve ndaj grave.

“Ka një rregull shqiptar të njohur botërisht e të provuar në jetë: gruaja është e paprekshme. Edhe në gjakmarrjen dhe në luftërat më të egra gratë nuk janë qëlluar”, kishte thënë Konica.
Faik Konica vdiq më 15 dhjetor 1942 në Uashington, nga një hemorragji cerebrale. Trupi i tij u përcoll për në banesën e fundit nën tingujt e kompozitorit të famshëm Vagnerit, që aq shumë e kish adhuruar./ KultPlus.com

Shqipëria pjesë e “Association of Balkan National Theatres”

Posted on by Kult Plus

Ndërsa pritet që më datë 12 mars të përfundojë dorëzimi i platformave për kandidatë për drejtorin e ri të Teatrit Kombëtar në Ministrinë e Kulturës, drejtori aktual vazhdon punën si kreu i institucionit më të rëndësishëm të teatrit në vend.

Këto ditë Culi ndodhet në Sofie në një event ndërkombëtar për teatrin ku ishin ftuar gjithë drejtorët e Teatrove Kombëtare të Ballkanit.

Në faqen e tij në Facebook Culi ka publikuar një foto krah drejtorit të Teatrit Kombëtar të Sofies Marius Donkin. Sipas Culit gjatë këtij takimi është krijuar “Association of Balkan National Theatres”. Gjatë katër viteve në krye të Teatrit Culi është treguar i kujdesshëm për përzgjedhjen e repertorit duke vendosur në skenë vepra të rëndësishme. Zëra brenda teatrit konfirmojnë që Culi pritet të rikandidojë për një mandat të dytë, shkruan gazeta shqip.

Ndër kandidaturat e shpallura publikisht deri tani për postin e drejtorit të Teatrit Kombëtar janë Ema Andrea, Laert Vasili dhe Genc Fuga. Me përfundimin e afatit të dorëzimit të projekteve në Ministri, pritet të mësojmë se cilët janë kandidatët e vërtetë zyrtarë për postin e teatrit në një moment të rëndësishëm të tij, siç është zhvendosja në një tjetër hapësirë dhe debatet për ngritjen e një teatri të ri.

Piktura të rralla të Shqipërisë të punuara nga piktori anglez, janë realizuar në vitin 1848

Posted on by KultPlus

Poeti dhe piktori anglez Edward Lear vizitoi Shqipërinë në vitin 1848.

Ai shëtiti në thuasje gjithë territorin e vendit duke lënë pas disa piktura që tregojnë një Shqipëri krejt tjetër nga ajo që kemi sot. Pikturat janë postuar në Facebook nga Miklovan Lugaj.


Kështu dukeshin gratë shqiptare, Shqipëria 4 vjet para komunizmit (FOTO)

Posted on by KultPlus

Xhuzepe Masani ishte fotograf italian. Megjithëse nuk ka të dhëna të sigurta për të, duket se ka lindur në Rimini në vitin 1901 dhe ka studiuar ne Universitetin e Bolonjës duke filluar në vitin 1920.
Masani u bë ithtar i flakët i lëvizjes fashiste dhe doli në pah me një album fotografik për Musolinin dhe fashizmin: La sua terra (Toka e tij), Bergamo 1936.

Pas kësaj, botoi një sërë albumesh për rajonet e Italisë: Sicilia në vitin 1938 dhe Liguria në vitin 1939.

Në prill 1939, Shqipëria u pushtua dhe iu aneksua perandorisë së re romake të Musolinit.
Ishte momenti i duhur për fotografin që t’i prezantonte publikut italian trevat e reja të Italisë përtej Adriatikut. Sigurisht me mbështetjen zyrtare, Masani udhëtoi gjerësisht në Shqipërinë ‘italiane’ dhe bëri fotografi të mrekullueshme.

Fotot u botuan në vëllimin Albania: testo e foto di Giuseppe Massani (Shqipëria: teksti dhe fotot nga Xhuzepe Masani), Romë 1940, me një kapitull të fundit të propagandës fashiste ‘Bashkimi Italoshqiptar.’
Të gjitha pamjet e botuara më poshtë nga DITA janë marrë nga ky libër.

Në vitet 1960 dhe 1970 Masani botoi disa albume të tjera, shumica e të cilave tashmë janë lënë në harresë. / dita

Eqrem Çabej: Pse bota na quan Albania dhe origjina e emrit Shqipëri

Posted on by Kult Plus

Shqiptarët janë një nga të pakët popuj të Europës, e mund të themi edhe të kontinenteve të tjera, te të cilët ekzistojnë dy emra nacionalë, njëri me përdorim të brendshëm, d.m.th. emri me të cilin ata emërojnë popullin e vet, e tjetri emri me të cilin njihen nga bota e jashtme.

Eqrem Çabej

Shqiptari i thotë vetes shqiptar, vendit të vet Shqipëri, Shqipni, po populli njihet në botë, sikundër dihet, lashtërisht si Albanais, Albanese etj., dhe vendi i tij si Albanie, Albania. Ky emërtim i dyfishtë ka arsyet e veta. Ai ka lidhje me disa rrethana të karakterit etnografik, të cilat janë specifike për Shqipërinë e për të kaluarën historike të saj.

Duke u nisur nga faktet, vihet re pikësëpari që vërtet në Shqipëri vetë si emër nacional i popullit zotëron sot gjithkund shqiptar, e si emër i vendit Shqipëri, Shqipni, po që m‘anë tjetër në kolonitë shqiptare që gjinden n‘Itali e në Greqi ky emër nuk njihet. Shqiptarët e Italisë jugore e të Siqelisë, pasardhës të shpërngulurish prej Shqipërie kryesisht gjatë luftërave të para me turqit nën flamurin e Gjergj Kastriotit (Skënderbeut) në shekullin e XV e të XVI, e quajnë veten e vet dhe përgjithësisht popullin e atdheut të tyre të vjetër arbëresh, dhe këtë atdhe Arbër, Arbëri. Këto emra përdorin gjer më sot dhe pasardhësit e atyre shqiptarëve që u shpërngulën pak më parë, në shekullin e XIV e të XV, prej Shqipërie për në Greqi, të cilët edhe ata nuk e kanë në përdorim emrin që zotëron sot në Shqipëri; edhe ata përdorin rregullisht arbëresh për “shqiptar”, arbërishte për “gjuhë shqipe”, arbërisht për “shqip, në gjuhën shqipe”.

Këto të dhëna tregojnë qartë që emri i sotëm shqiptar, Shqipëri, Shqipni, në kohë të Skënderbeut ende nuk kishte dalë, ose të pakën nuk ish përgjithësuar, e që ky gjithsesi është më i ri se emri i parë. Kjo do të thotë që emri i vjetër nacional i vendit e i popullit ka qenë arbën, arbër, arbëresh, arbëresh. E meqë ky emër, sikundër shihet me vështrimin e parë, është identik me Albania, Albanese etj. që u përmendën më sipër, nga gjithë këto rezulton që shqiptarët në mesjetë e kanë quajtur veten e tyre ashtu si quhen edhe sot te popujt e tjerë.

Kjo pamje etnografike gjen vërtetimin e plotësimin e saj më një anë me disa të dhëna – të vjetra e më të reja – prej Shqipërie, më anë tjetër me dëshminë e gjuhëve të popujve fqinj me shqiptarët, e m‘anë tjetër me emrat e Shqipërisë e të shqiptarëve në burimet e ndryshme europiane të mesjetës.

Sikundër është vënë re që nga gjysma e shekullit të kaluar, emri i vjetër i vendit, përveç se në kolonitë shqiptare, që sapo u zunë ngoje, është ruajtur edhe vetë në Shqipëri. Një trevë fushore e pjesës perëndimore të Shqipërisë së mesme ç‘merr prej Kurbini e gjer poshtë në pllajat e Durrësit e të Tiranës, pra fusha midis lumenjve Mat dhe Erzen, quhet edhe sot Arbën, dhe mal e arbën përdoret atje për “male e fusha”. Një katund në perëndim të Liqenit të Shkodrës mban emrin Arbnesh, dhe Arbënesh quhet edhe ishulli gjuhësor shqiptar që gjindet afër qytetit të Zarës në Dalmaci, themeluar në gjysmën e parë të shekullit të XVIII, prej të shpërngulurish nga anët e katundit në fjalë. Arbanë është një katund afër Tiranës. Më anë tjetër, në pjesën jugore të vendit, Arbër e Arbërí quhen krahina të ndryshme të trevës malore të Labërisë midis qyteteve të Vlorës dhe të Gjirokastrës e të Delvinës dhe arbëreshë e arbërorë banorët e tyre. Në vise të tjera të Shqipërisë, po ky emër, me trajta të ndryshme (arbën arbër, arbënesh arbëresh, arbnuer arbëror), përdoret në popull me një kuptim etnik, për të shënuar shqiptarin në dallim nga aromuni ose nga anëtari i ndonjë tjetre popullsi ballkanike. Sikundër shihet, emri i lashtë, në rrjedhë të kohës erdhi e u mbulua nga emri i ri shqiptar, Shqipëri, po ka mbijetuar gjer sot nëpër krahina të ndryshme të vendit.

Që ai ka qenë në përdorim me përmasa nacionale, në mbarë territorin gjuhësor të shqipes, këtë e vërtetojnë ndër të tjera edhe vargje popullore si Dalin zojat arbëneshe të anëve të Kosovës. M‘anë tjetër burimet historike të vendit e plotësojnë këtë pamje edhe për të kaluarën. Në monumentet letrare të shqipes së vjetër, të cilat rrjedhin nga shekulli i XVI e i XVII, vendi del rregullisht me emrin Arbënë , populli me arbënesh, arbëruer, dhe gjuha e tij me arbënisht.

Me këto të dhëna të brendshme në lidhje me emrin nacional të Shqipërisë e të popullit të saj, pajtojnë burimet e jashtme, dëshmia e gjuhëve të popujve të tjerë të Gadishullit Ballkanik. Edhe atje vrehet prania e këtij emri, i cili në rrymë të kohëve rrezatoi prej Shqipërie tek ata popuj. Në serbokroatishten popullore shqiptari quhet arbanas, në dokumentet mesjetare të asaj gjuhe arbanasin. Arbananu quhet ai dhe në bullgarishten popullore, arbanas në rumanishten e vjetër, dhe tek aromunët e Shqipërisë e të Maqedonisë arbines, arbinesi, të gjitha reflekse të shqipes arbënesh e të varianteve të saj. Duke u ngjitur te burimet historike të mesjetës, në dokumentet e shkruara latinisht të vendeve perëndimore të kohës para dinastisë së Anjouve, të cilët patën marrëdhënie politike me disa treva të Shqipërisë, shqiptarët quhen arbanenses, e më vonë albanenses, dhe vendi i tyre Albania, ashtu si edhe sot.

Duke i shikuar këto dëshmi, të brendshme edhe të jashtme, me një vështrim përmbledhës, rezulton se emri nacional i hershëm i popullit shqiptar e i vendit të tij është arbën arbër me variacionet e tij, dhe se ky ka mbizotëruar në Shqipëri gjer në shekujt e parë të sundimit osman.

Ky emër rrënjët ndërkaq i ka që në kohën antike.

Sikundër dihet, astronomi e gjeografi Klaud Ptolemeu i Aleksandrisë së Egjiptit, në shekullin e dytë të erës së re, në hartën e tij botërore shënon emrin e një fisi Albanói dhe qytetin Albanópolis në një trevë të Shqipërisë të mesme, afërsisht midis Durrësit e Dibrës së sotme e në lindje të Leshit.

Prej këtij emri rrjedh rregullisht Arbën Arbër i shqipes, një dëshmi, ndër të tjera, që shqiptarët janë anas, autoktonë në vendbanimet e sotme dhe që aty ka një vazhdimësi, një kontinuitet gjuhe të pakën që prej antikitetit.

Nga Arbën, si u tha, ka dalë në analizë të fundit emri i Shqipërisë e i shqiptarëve te popujt e Gadishullit Ballkanik e të pjesëve të tjera të Europës. Historikisht ky emër, mbi dëshminë e përbashkët të Ptolemeut, të burimeve mesjetare të vendeve të ndryshme dhe të përhapjes së sotme popullore në Shqipëri, në krye të herës pas gjithë gjasësh i ka përkitur një treve e një popullsie të Shqipërisë së mesme; ai u përgjithësua pastaj si emër nacional në mbarë vendin që në kohën para Skënderbeut.

Përsa i përket emrit shqiptar, Shqipëri, Shqipni, ky si emër populli e vendi, si rezulton nga sa u shtjellua më sipër, zuri vend gjatë kohës së sundimit turk, pas shpërnguljes shqiptare për në Greqi e n‘Itali. Përhapja e tij si emër nacional dhe zhdukja e emrit të vjetër si i tillë, ka lidhje pas gjase me lëvizjet etnike e sociale të popullit gjatë mesjetës dhe kohës së parë turke, me shtegtime të brendshme, me formime fisesh të reja në ato perioda historike, veçse shtysat konkrete për një zëvendësim të tillë nuk mund të ndiqen.

Vetëm një gjë mund të thuhet me gjasë të madhe, që shqip në krye të herës ka qenë emri i gjuhës. Ky si i tillë ka qenë mbase me përdorim më të moçëm, mbase paralel me emrin arbën arbër si emër etnik, dhe pastaj do të ketë shtrirë fushën e përdorimit, duke përfshirë edhe popullin e vendin. Shihet kështu se më i vjetri shkrimtar shqiptar që njihet, Gjon Buzuku, i vitit 1555, krahas ndë Arbanit “në Shqipëri” ka shqip “në gjuhë shqipe”; ashtu dhe Pjetër Budi (1621) shqip të na e thotë, e Pjetër Bogdani (1683) një gramatikë latin e shqip. Përdorimi etnik i këtij emri rreth vitit 1700 kishte zënë rrënjë, sepse në Vendimet e Koncilit provincial të vitit 1706 krahas Arbëni “Shqipëria” dhe i Arbëneshi “shqiptari” del edhe gjuhë e Shqipëtarëvet. Mendimi që emri shqiptar të ketë ekzistuar në Shqipëri veriore që në shekullin e XIV, e të jetë identik me emrin familjar Schivipudar, Schepuder, Schapudar, Scapuder të një banori të qytetit të Drishtit afër Shkodrës që përmendet rreth vjetëve 1368-1402 në arkivat e Raguzës, mbetet një hipotezë që meriton të gjurmohet më tej.

Në lidhje më në fund me burimin e dy emravet arbën edhe shqip, do pasur parasysh se shumë emra të popujve, të vjetra e më të reja, që njihen nga historia, mbeten me domethënie e burim të paditur. Një kusht paraprak i domosdoshëm në këtë fushë kërkimesh është konstatimi i formës së kryehershme të emrit përkatës. Në lidhje me këtë, për emrin e vjetër nacional të shqiptarëve mund të thuhet me siguri që nga dy format e tij, arb- dhe alb-, e para është forma e mirëfilltë, sikundër del dhe nga dëshmitë vendëse së bashku me dëshmitë popullore ballkanike që u zunë ngoje më sipër. Prandaj kërkimi i një rrënje alb- me kuptimin e pretenduar “mal”, krahasimi me emrat topike Alba- të Italisë e të viseve të tjera, me emrin e Alpeve etj., nuk kanë ndonjë bazë solide. Duke u nisur përkundrazi nga forma arb-, e nga kuptimi “fushë, rrafshinë”, i cili ruhet në mal e arbën të përmendur më lart, mund ta afrojmë këtë emër me latinishten arvum “arë, tokë e punuar, fushë”, greqishten e vjetër aroura “arë, tokë buke”, me fjalën kelte të irlandishtes së mesme arbor, shumës arbanna “drithë”. Me emrin e Arbënit mund të ketë një lidhje të moçme edhe emri i ishullit Arbe të Dalmacisë.

Përsa i takon emrit shqip, shqiptar, Shqipëri Shqipni, prej nga ka dalë edhe folja shqipëroj, shqipëlloj “spiegoj, sqaroj” e gjuhës popullore, ky emër mbetet me gurrë të dyshimtë.

Mendime që të ketë dalë nga emri i shqipes, duke e pasur pra shqiptarët emrin e tyre prej këtij shpendi, qysh në kohën e Skënderbeut, duke e vënë në lidhje m‘anë tjetër këtë emërtim me fjalët e Plutarkut, që Pirroja pas fitores që korri mbi makedonët u kremtua me epitetin “shqiponjë”, nuk duket t‘i rezistojë kritikës, po të nisemi nga trajtat e këtyre dy emrave.

Në të vërtetë, tek autorët e vjetër shqiptarë, shqip, shkruar me këtë trajtë, dallohet dukshëm nga emri i shpendit, që shkruhet tek ata rregullisht shqype, gjë që tregon se kemi të bëjmë me dy fjalë të ndryshme. Jo bindëse paraqitet dhe afrimi me qipi “mullar bari”, me paravendim (presupozim) të një kuptimi të hershëm “grumbull, popull”.

Të dyshimta mbeten dhe interpretimet e tjera të këtij emri, ai si “banor shkrepash, malesh” dhe ai si “pushkatar” prej greqishtes së re skippetto(n) “pushkë” (kjo prej italishtes schioppetto), një fjalë që dëshmohet për greqishten sëpari me shekullin e XVI-XVII. I pabesueshëm mbetet mënëfund edhe spiegimi i fjalës shqip nga latinishtja excipio; fjala latine nuk do të thotë: “kuptoj”, si kanë thënë, po “marr; vë më njanë; përjashtoj; pranoj”. Kështu, duke përfunduar, puna e burimit të fjalës shqip mbetet një çështje e hapët.

Botuar në revistën “Shqipëria e re”, 1972

Qytetet e bukura të Shqipërisë

Posted on by Kult Plus

Ka shumë arsye përse duhet ta vizitoni Shqipërinë. Është një vend vërtet unik dhe autentik. Në çdo kthesë, njeriu ndeshet me një peizazh apo plazh tjetër të bukur.

Njerëzit janë shumë miqësorë dhe mikpritës, shkruhet sot në faqen e specializuar për çështjet e turizmit si dhe një nga më të ndjekurat në rrjetet sociale https://anitahendrieka.com.

”Një nga pyetjet e kujtdo që viziton Shqipërinë është: Cilin qytet të vizitoj?”

Shqipëria ka shumë qytete të shkëlqyera, qyteza dhe fshatra që vizitori nuk duhet të rrijë pa i parë. Prandaj, unë kam përmendur disa nga qytetet kryesore për t’u vizituar kur jeni në Shqipëri.

Ka shumë arsye përse duhet ta vizitoni Shqipërinë. Është një vend vërtet unik dhe autentik. Në çdo kthesë, njeriu ndeshet me një peizazh apo plazh tjetër të bukur. Njerëzit janë shumë miqësorë dhe mikpritës. Gjatë vitit të fundit, Shqipëria është bërë vendi im i preferuar për shkak se është unike dhe ka tradita të forta që nuk t’i ofron asnjë vend tjetër në Evropë.

Pa shumë zhurmë, ja cilat janë pikat kryesore për t’u vizituar në Shqipëri:

BERATI

Berati njihet ndryshe si ”qyteti i një mbi një dritareve” për shkak të shtëpive të stilit otoman për të cilat Berati është i njohur. Qyteti është në listën e UNESCO-s dhe mban mbi shpinë 2 000 vjet histori për t’u eksploruar.

Nga maja e kalasë mund të shohësh pamje të mahnitshme. Brenda mureve të kështjellës, mund të shohësh shtëpi të zakonshme si ato ku njerëzit banojnë edhe sot. Nëse jeni turistë të aventurës, mund të qëndroni në një bujtinë të shkëlqyer. Ka gjithashtu katër kantina vere (Çobo-Nurellari-Malinati-Luani) ku mund të shijoni verën lokale.

HIMARA

Himara është një qytet më pak i gjallë, që gjendet pak orë larg me makinë nga Saranda. Është një portë hyrëse shumë më pak aktive se Saranda. Pamja është jashtëzakonisht e bukur dhe është vendi i duhur nëse do të qetësohesh buzë detit për pak ditë.

Unë ju rekomandoj të bëni një udhëtim në pjesën e vjetër të Himarës, që ndodhet në kodra, pas kështjellës. Atje mund të shohësh pamje të jashtëzakonshme të Rivierës si dhe një fshat tradicional. Është shumë i bukur.

SHKODRA

Ndodhet në veri të Shqipërisë. Ky qytet është origjinal dhe një prag i shkëlqyer për disa ngjitje fantastike në zonë. Mund ta dalloni që Shkodra është qyteti i biçikletave. Është edhe një vend jashtëzakonisht i lirë. Arkitektura është e ndryshme nga qytetet e tjera të Shqipërisë. Mund ta ndjeni veten pas në kohë si në një film të vjetër. Kjo është magjia e Shkodrës.

Fakt interesant! Shqipëria e jugut flet në një dialekt të ndryshëm nga shqiptarët në veri si në Shkodër dhe Kosovë.

GJIROKASTRA

Shumë njerëz shkojnë në Berat dhe Gjirokastër sepse mendojnë që janë qytete në listën e UNESCO-s. GABIM! Sigurohuni që të shkoni edhe në Gjirokastër. Rrugë me kalldrëm dhe një kështjellë e vendosur në majë, Gjirokastra ia vlen të ndalosh.

Sigurohuni që të keni kohë edhe për kështjellën ku mund të shohësh dhe të ngjitesh po të kesh dëshirë, në cisternën e ujit të ushtrisë dhe ku sheh pamje mahnitëse. Aty ka shumë për të parë, përfshi tunelet nëntokësorë, një muze armësh (ku mund t’i marrësh armët edhe në dorë!) si dhe dhoma të braktisura të kështjellës. Kalojeni pasditen duke u endur nëpër rrugë ndërsa njerëzit të shikojnë nga kafenetë. Gjirokastra ka shumë reputacion!

Nëse jeni turist i aventurës, ju rekomandoj të qëndroni në bujtinën e ”qytetit të gurtë”, siç njihet ndryshe. Është një bujtinë mbresëlënëse.

TIRANA

Për mendimin tim, Tirana është një nga qytetet më të këndshëm në Europë. Ajo ka një cilësi: ka shumë gjëra për të parë dhe çfarë është më e rëndësishmja për një turist, pijet alkoolike nuk janë të shtrenjta. Në verë, kur shumë njerëz shkojnë në plazhet e Sarandës dhe Durrësit, qyteti nuk është shumë i populluar, por në dimër qyteti gjallërohet sërish. Ka shumë vende në Tiranë për të festuar. Mos harroni të vizitoni kafe-bar ”Komiteti”. Mund të provoni të gjitha llojet e rakisë atje, në lokalin që duket si një muzeum! Është një vend i shkëlqyer për të kaluar kohën.

Ju mund të shikoni edhe shtëpinë e ish-liderit komunist, Enver Hoxha. Unë rekomandoj veçanërisht të shkoni në ”Shtëpinë e gjetheve” për të zbuluar më shumë për Shqipërinë në kohën e komunizmit. Ka shumë gjëra për të bërë, kështu që unë rekomandoj të kaloni disa ditë atje.

SARANDA

Saranda është vendi ku unë rri kur shkoj në Shqipëri. Gjatë muajve të verës ai është një qytet që popullohet shumë për shkak të plazheve duke u shndërruar në një nga vendet më të rekomanduara për t’u vizituar. Saranda është një përzierje plazhesh, restorantesh dhe vendesh të mira ku mund të bësh edhe jetën e natës. Në verë, një numër i madh shqiptarësh vijnë këtu për të punuar dhe jetuar për sezonin turistik, kështu që jeta e natës premton shumë.

Në dimër Saranda është një qytet i fjetur, por sërish të ofron një mot të jashtëzakonshëm. Në fakt, Saranda ka 300 ditë me diell në vit, kështu që, nëse do të doja ta kaloja dimrin në Europë, atëherë do të vija këtu!

KSAMILI

Vetëm 20 minuta me autobus nga Saranda është parajsa e mrekullueshme e Ksamilit. Këshilla e vetme imja është ta vizitoni çdo muaj, përveç korrikut dhe gushtit, pasi gjatë këtyre dy muajve ju nuk mund të gjeni vend. Ksamili është më i këndshëm për t’u vizituar në fund të verës, kur turistët kanë ikur dhe kur mund të gjeni shezlongë bosh.

Rërë e bardhë, det kristal, çfarë kërkoni më shumë? Ka edhe disa ishuj, mund të merrni me qira ”jet ski” apo varka me rrema për të kaluar një ditë nën diellin shqiptar!

KORÇA

Kur të vini në Shqipëri ju do të provoni patjetër birrën lokale ”Korça”. Ok, por ju mund të vizitoni edhe qytetin ku prodhohet birra ”Korça”. Gjëja më e mirë që do të gjeni është birra me çmim të lirë. Kjo nënkupton se ju do të paguani pak qindarka për një shishe birrë, kjo është ”çmenduri”! Korça ndodhet në një luginë, kështu që qyteti është i rrethuar nga malet. Nga Korça ju mund të ngjiteni edhe në male.

Ky është itinerari i qyteteve më të mira ndërkohë që jeni në Shqipëri. Ka edhe shumë vende të tjera për t’u vizituar atje. Çdo qytet dhe fshat është unik. Këshilla ime është të merrni një makinë me qira dhe të udhëtoni në të gjithë vendin. Kjo është mënyra për të parë akoma më shumë, shkruan ata./ KultPlus.com

Pas 10 vjetësh do kemi 3 shtete shqiptare

Posted on by KultPlus

Ish-Ambasadori i Shqipërisë në Kosovë dhe Maqedoni, Arben Çejku, deklaron se pas 10 viteve do të ketë tre shtete shqiptare.

I ftuar në emisonin “Debati në Channel One” të gazetarit Roland Qafoku Çejku tha se në vitin 2028 parashikoj se përveç Shqipërisë dhe Kosovës do ketë edhe një shtet shqiptar, ai i shqiptarëve të Maqedonisë.

“Tashmë shtetformimi i shqiptarëve në Maqedoni është një realitet dhe zhvillimet atje më bëjnë të kuptoj dhe parashikoj se pas 10 viteve do kemi shtetin e tretë të shqiptarëve” tha Çejku.

Sipas tij vërtetë ne festuam 10 vjetorin e pavarësisë së Kosovës por çështja shqiptare është ende e pazgjidhur plotësisht sepse ende nuk u është dhënë e drejta e tyre e plotë shqiptarëve të Maqedonisë, një faktor shumë i rëndësishëm atje.

Dhe për Çejkun zgjidhja në të ardhmen është shteti i shqiptarëve. Diplomat dhe gazetar, Arben Çejku është një nga njohësit më të mirë të çështjeve të rajonit.

Ai është gjithashtu zyrtari më i lartë i shtetit shqiptar që ka qenë prezent në sallën e parlamentit të Kosovës më 18 shkurt të vitit 2008 në ceremoninë e shpalljes së Pavarësisë.

Gjatë emisionit Çejku dha disa detaje që bëhen publikë për herë të parë që kishin të bënin me situatën e atyre ditëve në Kosovë.

“Ishte një situatë aq e gëzueshme por aq delikate. Kishim informacione nga më të ndryshme si për shembull kur të shpallej pavarësia e Kosovës serbët e Kosovës do të largoheshin masivisht drejt Serbisë e deri përplasjet me armë. Por më delikatja ishte situata në Luginën e Preshevës nga provokimet që mund tu bënin shqiptarëve atje.

Unë kam zhvilluar disa bisedime sekrete në atë kohë me liderët e Luginës në mënyrë që të mos binin preh e këtyre provokimeve dhe që pavarësia e Kosovës të mos dëmtohej dhe në fakt kështu ndodhi. Pavarësia u shpall dhe asgjë nuk ndodhi.Ishte një gëzim i papëshkruar”, tregoi ish-Ambasadori Çejku.

“Pajtimi duhet të vijë pas një falje të madhe”.

Mediet kroate: Kosovarët nuk festojnë pa flamurin Kuq e Zi

Posted on by KultPlus

Një reportazh për dhjetëvjetorin e Kosovës është përcjellë edhe në Jutarnji Vijesti të Kroacisë, të cilët kanë përcjellë nga afër atmosferën 17 shkurtit, duke përfshirë edhe koncertin e Rita Orës, përcjellë KultPlus.

Në këtë reportazh është prezantuar atmosfera në sheshet e Prishtinës, duke specifikuar njerëzit e lumtur për këtë festë, moshën mesatare 25, dhe flamujt e Kosovës dhe ata Kuq e Zi, që ka spikatë kjo medie, si të pranishëm në festën e Pavarësisë së Kosovës.

“Shumë kosovarë janë deklaruar se ata janë rritur me flamurin tjetër, me atë Kuq e Zi”, thuhet në këtë shkrim.

Poashtu në këtë shkrim është përmendur edhe standardi ekonomik, të cilët e vlerësojnë si një vend të përshtatshëm për të huajt, pasi që cmimet janë të lira, sikurse që është shkruar edhe për pagën mesatare në Kosovë, e cila vlerësohet të jetë 250 euro./KultPlus.com

Hidhet shorti për Eurovizion, kjo është data kur do të këndojë Shqipëria

Posted on by Kult Plus

Është hedhur mbrëmë shorti për natën e parë dhe të dytë për shtetet pjesëmarrëse në festivalin “Eurovizion” që këtë vit do të mbahet në Lisbonë të Portugalisë në datat 8, 10 dhe 12 maj.

Për këtë vit Shqipëria do të përfaqësohet nga këngëtari Eugent Bushpepa, i cili fitoi festivalin në RTSH me këngën “Mall”.

Data 8 maj do të jetë dita kur Eugent Bushpepa nën flamurin kuq e zi do të performojë në natën e parë të festivalit.

Në natën e parë gjysmëfinale garojnë shtetet:
Shqipëria
Azerbajxhani
Bjellorusia
Belgjika
Bullgaria
Republika Çeke
Estonia
Islanda
Izraeli
Lituania
Armenia
Austria
Kroacia
Qipro
Finlanda
Ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë
Greqia
Irlanda
Zvicra

Në natën e parë gjysmëfinale garojnë shtetet:
Australia
Danimarka
Norvegjia
Moldavia
Rumania
Rusia
San Marino
Serbia
Holanda
Hungaria
Gjeorgjia
Malta
Mali i Zi
Letonia
Polonia
Sllovenia
Suedia
Ukraina.

BrightSide: Vende magjike të Shqipërisë turistike

Posted on by Kult Plus

Shqipëria është plot me vende magjike, shkruan portali i njohur ‘BrightSide’.

Pas gazetës irlandeze “Irish Time”, kësaj here portali më i njohur “Bright Side” e ka përzgjedhur Shqipërinë, si një nga 12 vendet më të mrekullueshme dhe që ofron pushime të lira.

E renditur mes vendeve të tilla si Rumani, Portugali, Bullgari, Peru, Poloni, Filipine e Nikaragua, “Bright Side” e cilëson vendin tonë si ideal për të bërë pushime “pa zbrazur portofolin.”

Çdo udhëtim jashtë vendit ofron shumë emocione dhe përshtypje të reja. Por, ne shpesh stepemi për të ndërmarrë një udhëtim nga mendimi nëse kemi apo jo mjaftueshëm para, pasi udhëtimet besohet të jenë një luks i shtrenjtë.

Kështu portali ‘BrightSide’ tregon anën e ndritshme për lexuesit e tij , duke iu kërkuar atyre të marrin në konsideratë 12 vende për pushime këtë vit.

Vende të cilat, sipas ‘BrightSide’ ofrojnë pushime të pabesueshme dhe pushim pa bërë që ju të zbrazni portofolin tuaj.

‘BrightSide’ sugjeron që të vizitohet qyteti i Gjirokastrës, Syri i Kaltër, Liqeni i Shkodrës, Ksamili, Butrinti, etj.

Akomodimi kushton duke nisur nga 5 deri në 10 euro hoteli. Ushqimi kushton duke nisur nga 2 euro, ndërsa mund të udhëtosh edhe me 1 euro, përcjell atsh.

“Është e lehtë të gjesh dhoma komode në bujtinat nga 5 euro dhe nga 10 euro në hotele dhe në shtëpi private. Çmimet shqiptare për ushqimin dhe alkoolin janë nga më të ultat në Evropë. Ushqimi në rrugë është gjithashtu shumë i shijshëm dhe kushton rreth 1.80 euro. Çmimet e restorantit janë shumë të lira, zakonisht nga 3.50 euro. Pjatat më popullore janë çomlek me mish dhe perime, si ëmbëlsirë do të veçonim oshafin ndërsa një kafe e shijshme kushton nga 0.50 – 1 euro”, citohet shkrimi i portalit ‘BrightSide’.

Gjithashtu portali llogarit edhe shpenzimet e transportit. “Ju shpenzoni vetëm 0.90 euro për 50 kilometra nëse udhëtoni me tren dhe 0.90 euro për 30 kilometra nëse udhëtoni me autobus”, shkruhet në artikull./ KultPlus.com

The Guardian: Shqipëria, mes 20 vendeve më të mira të udhëtimeve të aventurës në 2018

Posted on by Kult Plus

Shqipëria vazhdon të përmendet si njëra nga destinacionet më të mira të turizmit për vitin 2018, nga shumë gazeta në shtete të ndryshme.

Këtë herë, ka qenë prestigjiozja britanike “The Guardian” që ka renditur Shqipërinë në 20 vendet ku mund të zhvillohet turizmi i udhëtimeve të aventurës.

“Ylli i Shqipërisë është në rritje, me më shumë udhëtarë që çdo vit dëshirojnë të eksplorojnë thesaret e saj, siç janë Alpet në veri dhe plazhet e bukura të bardha të jugut”, shkruan The Guardian.

“Agjencia e udhëtimeve ‘Frontiers Wild’ sugjeron dy aventura të reja për grupet turistike, nga një në çdo skaj të vendit. Në paketën tetëditore në jug të vendit, ecjet përgjatë bregdetit dhe shtigjeve malore e çon grupin drejt Rivierës Shqiptare, qyteteve otomane dhe parkut kombëtar të Butrintit”, shkruan më tej britanikja./ KultPlus.com

10 milionë shikime në videon promovuese të Shqipërisë (FOTO/VIDEO)

Posted on by KultPlus

Ditë më parë është lansuar videoja promovuese e Shqipërisë, e cila ishte shpërndarë fillimisht nga ministri i Turizmit në Shqipëri, Blendi Klosi, shkruan KultPlus.

Por si duket kjo video mori dhenë, pasi që brenda disa ditëve, ky projekt është parë nga dhjetë milionë njerëz, dhe edhe më tej vazhdon të shpërndahet. Vetë ministri Klosi është shprehur të jetë i lumtur për këtë promovim.

“10 milionë shikime për videon promovuese të Shqipërisë në postimet e blogerave shqiptarë në mbarë botën. Edhe vetëm 1 mijë nga 10 milionë shikues të vijnë në vendin tonë do të kemi bërë ndryshimin. Bashkohu edhe ti me jehonën e Shqipërisë turistike!

Jehojeeee!”, ka shkruar Klosi./ KultPlus.com

Me këtë video çdokush mund të përjetojë Shqipërinë (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Video promovuese është sjellë nga ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi po bën namin me klikime që nga dita e djeshme, dhe po vazhdon të shihet dhe shpërndahet akoma, shkruan KultPlus.

Video projekti ka përfshirë pamje të mrekullueshme të vendeve turistike të Shqipërisë, duke përfshirë detin, malet, kështjellat dhe pika tjera turistike.

Jehoje edhe ti, në profilin tënd!
Me këtë video çdokush mund të përjetojë Shqipërinë e Alpeve, Adriatikut, Jonit, kështjellave, veshjeve karakteristike, vendeve të paeksploruara, njerëzve mikpritës, ashtu si një revistë prestigjoze europiane, e përshkuan: “Njerëz të etur për të ndarë dashurinë e vendit të tyre dhe gjithmonë të gatshëm për të ardhur në ndihmë”
Shqipëria meriton vëmendje! Turistët meritojnë Shqipërinë, ka shkruar Klosi në facebook duke shpërndarë këtë video. /KultPlus.com

Dita e Shenjtërimit të Nënë Terezës, festë zyrtare në Shqipëri

Posted on by Kult Plus

5 Shtatori, Dita e Shenjtërimit të Nënë Terezës, do të shpallet festë zyrtare.

Këshilli i Ministrave miratoi një ndryshim në ligjin “Për festat zyrtare” në vend, sipas të cilit data 19 shtator që është Dita e Lumturimit të Nënë Terezës, zëvendësohet me datën 5 shtator, që është Dita e Shenjtërimit të saj.
5 shtatori i 2016-s shënoi në kalendarin Apostol Ditën e Shenjtores shqiptare, Nënë Tereza e Kalkutës.

Nënë Tereza ose Shenjt Tereza e Kalkutës lindi në Shkup në vitin 26 gusht 1910. Emri i saj i lindjes është Anjezë Gonxhe Bojaxhiu. Ajo vizitoi Shqipërinë për herë të parë në gusht të vitit 1989.

Shenjt Tereza, por që në mbarë botën thirret “Nënë Tereza”, një grua me fytyrë të imët, të rrudhur, të plakur, pushtoi imagjinatën e botës me përkushtimin e saj ndaj të varfërve, veçanërisht në qytetin indian të Kalkutës, ku ajo fillimisht themeloi strehimoren e saj të parë për të pritur me mijëra “njerëz të trotuar”.

Shenjt Tereza është shembull i jashtëzakonshëm i misionit të heshtur e të pareshtur të bamirësisë, dëshmitare e paharrueshme e dashurisë, që gjeti shprehjen e vet konkrete në shërbimin e vazhdueshëm ndaj vëllezërve e motrave më të varfër e më të braktisur të botës, pa dallim e pa përjashtim race, feje, kombësie apo përkatësie shoqërore./ KultPlus.com

“Mirupafshim nënë, po shkoj në Shqipëri!”

Posted on by Kult Plus

Në një artikull prej 6 faqesh, italiania “L’Espresso” i ka kushtuar një hapësirë të gjerë Shqipërisë, ku sjell për lexuesit e saj disa histori suksesi të dhjetëra italianëve që kanë zgjedhur të studiojnë, punojnë dhe jetojnë në vendin tonë, por ndalet në mënyrë të veçantë edhe te transformimi që po pëson kryeqyteti.

Në artikullin me titullin “Ciao mamma, vado in Albania”, autori i kësaj specialeje për Shqipërinë, i ka kushtuar vëmendje të veçantë Tiranës, ku vë në dukje sfidat me të cilat përballet kryeqyteti i 1 milion banorëve, si dhe zgjidhjet që ka ofruar Bashkia e Tiranës, duke bashkëpunuar në mënyrë të veçantë me disa nga qytetet më të zhvilluara italiane, si Firenze apo Verona. Për të gjitha këto, autori thekson se ka plot arsye, jo vetëm për ta vizituar, por edhe për të jetuar dhe bërë biznes në Shqipëri, dhe në mënyrë të veçantë në Tiranë.

Revista e përshkruan kështu Tiranën: “Është si të tregosh historinë e arkitekturës italiane në Tiranë (ministritë, Pallati i Kulturës, Muzeu Kombëtar, Akademia e Arteve, Banka Kombëtare, plani i Bosio-s në ’39 deri në master-planin e Stefano Boerit për 2030) të endura me dekorin, teksturën tradicionale shqiptare në ngjyrat e flamurit të shqiponjës së zezë në fushën e kuqe: frymëzuar nga vetë kryeministri Edi Rama, edhe ai vetë një artist”.

L’Espresso shkruan:

Erion Veliaj është 38 vjeç dhe prej dy vitesh e gjysmë është kryebashkiak i Tiranës. Që në 7 të mëngjesit është në lëvizje për të inspektuar ato çfarë nuk shkojnë në qytet, sinjalizime që raportohen nga një aplikacion që e kanë shkarkuar në të gjithë celularët e qytetit (Tirana Ime).

Me një buxhet vjetor prej 100 milionësh, gati sa gjysma e një komune mesatare italiane, duhet të ofrojë shërbime për një kryeqytet prej 980 mijë banorësh, i cili është 5-fishuar që prej rënies së regjimit komunist; vijnë 70 banorë të rinj në ditë, “një injektim i vazhdueshëm me rini dhe talent”.

Për festat, koncertet dhe filmat, është krijuar “Kryebashkiaku i natës”, detyrë të cilën ia ka besuar një saksofonisti me pirsing dhe tattoo.

Veliaj ka qenë edhe Ministër i Punës, “por, kjo është puna më e bukur që mund të kisha shpresuar, për ta ribërë nga fillimi qytetin ku kam shkuar në shkollë, ku kam luajtur me top, ku kam dhënë puthjen e parë. Një sfidë e vazhdueshme, adrenalinë e pastër”.

Një tjetër problem i qyteteve të mëdha, transporti: “Dy muaj më parë isha në Firence, për të studiuar së bashku me kryebashkiakun Dario Nardella, sistemin e tyre të “Bike Sharing”: me 300 ditë në vit me diell, do të bëjmë një revolucion. Me ndihmën fiorentinase do të instalojmë edhe ndriçimin e ri LED në qytet. Funksionon kështu: Një marrëveshje mirëkuptimi mes kryebashkiakëve dhe pastaj futen në veprim ndërmarrjet bashkiake. Për ujin do të punojmë me qytetin e Barit dhe muajin e shkuar ishte këtu Michele Emiliano; bashkë me Izraelin ata janë më të mirët, sepse nuk kanë ujë dhe ia dinë mirë vlerën…”/ KultPlus.com

Rai 3: Shqipëria, destinacioni numër një që duhet vizituar gjatë 2018-së (VIDEO)

Posted on by Kult Plus

Emisioni prestigjioz i Rai 3 “Kilimangiaro” që flet mbi udhëtimet dhe destinacionet turistike në mbarë botën, ka vendosur Shqipërinë si destinacioni numër një që duhet patjetër të vizitohet gjatë vitit 2018.

Përmes këtij emisioni i bëhet një pasqyrë e bukur zonave të ndryshme turistike të vendit tonë duke shfrytëzuar pamjet promocionale të Agjencisë Kombëtare të Turizmit.

“Në vendin e 5 renditet Oman, Azi, në të katërtin, Moldvia, në Evropë, në të tretin Bjellorusia, sërish në Evropë, në vendin e dytë, Tanzania, në Afrikë. Po kush është në vendin e parë? Një vend afër nesh, është Shqipëria”, nis prezantimi i Shqipërisë në emisionin “Kilimangiaro”. Shqipëria vitet e fundit ka regjistruar rritje të pronotimeve me rreth 88%, evidentohen në këtë emision. “Mund të arrihet përmes një udhëtimi të thjeshtë nga Brindisi ose Ankona. Por, mund të shkohet edhe me avion. Gjenden male, plazhe të bardhë dhe deti është i patër si kristal. Një birrë kushton 1.50 euro. Një dhomë dopio e këndshme kushton 30-40 euro në ditë”, thuhet më tej. Në 10 vitet e fundit, citohet në emision, nëntëmbëdhjetë mijë italian janë transferuar në Shqipëri, ndaj nuk është gjithmonë e nevojshme të dish anglisht. Këshillohet të udhëtosh me makinë sepse mjetet e transportit janë më të ngadalta dhe shpesh nuk arrijnë të gjitha destinacionet që ti dëshiron të vizitosh. Ekzistojnë edhe mikrobusë privat që kushtojnë 1.50 euro për një orë, ose taksi që kushton 20 euro për 2 orë udhëtim. “Nuk duhet humbur një vizitë në Kalanë e Gjirokastrës, pasuri e mbrojtur nga UNESCO, plazhet e Dhërmiut, apo edhe edhe Parku Kombëtar i lumit të Valbonës”, thuhet në reportazhin promovues të Shqipërisë.

Më tej, evidentohet se shqiptarët janë njerëz të ngrohtë dhe të sjellshëm edhe nëse ti do të udhëtosh vetëm. Muaji perfekt për të vizituar Shqipërinë është shtatori, sugjerohet nga “Kilimangiaro”, ku dielli është i ngrohtë dhe çmimet janë edhe më të ulëta. Të shumta kanë qenë edhe komentet e ndjekësve të këtij emisioni përmes të cilave veçohen bukuritë natyrore të Shqipërisë por edhe mikpritja e shqiptarëve. Shqipëria, shprehen ata është një vend i jashtëzakonshëm: kanë plazhe fantastike, natyrë dhe fshatra të mrekullueshëm. Për këtë vend mund të shoh vetëm një të ardhme të ndritur dhe me të drejtë italianët janë tërhequr nga ky vend./ KultPlus.com

“Tax shelter”, projekti që kthen Shqipërinë në një shesh xhirimi për Hollywood-in

Posted on by Kult Plus

Industria e filmit shqiptar po nis të lulëzojë dhe të konsiderohet plotësisht e tillë, në kushtet e formësimit të tregut, rritjes së prodhimit dhe skemave të ndryshme të financimit. Aktorët kryesorë tregojnë se projekti më i afërt është ai i “Tax shelter”, për të nxitur xhirimet e filmave më të mëdhenj botërore në vendin tonë, lëvizje e cila do të sillte përfitime në fushën ekonomike, turistike dhe sociale…

Të pasionuarve pas serialit të njohur “Games Of Thrones” nuk iu desh shumë për të zbuluar se bukuritë natyrore ku zhvillohen ngjarjet i përkasin Kroacisë. Në ato momente vërshuan turistët dhe nga ana tjetër, Kroacia u shndërrua në një pikë tërheqëse edhe për kineastë të tjerë, të cilët do të preferonin të shpenzonin aty buxhetin e planifikuar për filmin e tyre të radhës. Shqipëria nuk ka traditë në këtë skemë. Faji, sipas njohësve të fushës, gjendet te taksa aktuale që rëndon mbi prodhuesit e huaj.

Ilir Butka, kreu i Qendrës Kombëtare të Kinematografisë, tregon për “Monitor” se, fillimisht u punua për rishikimin e ligjit, i cili nuk linte hapësirë juridike për financimin e produkteve me regjisor të huaj. Lindi kështu skema e “minority co-production”, që të nxiste bashkëpunime me shqiptarët e të huajt, falë edhe disponibilitetit të qeverisë shqiptare dhe Ministrisë së Kulturës.

“Me ndryshimet e bëra në ligj, kjo skemë na afron me vendet europiane, sikurse e kishin implementuar edhe vendet e tjera të Ballkanit. Kjo ofron mundësi të mëdha për të qenë pjesë e projekteve të suksesshme botërore. Sa u përket vend-xhirimeve, ne po punojmë për implementimin e skemës së ‘tax credit’. Kur vijnë grupe të huaja për të xhiruar në vendin tonë, falë vendndodhjes së favorshme gjeografike, bukurive natyrore, kulturore etj., ata bëjnë shpenzimet e tyre, nuk marrin asnjë financim nga Shqipëria, por hezitojnë të vijnë për shkak të taksave. Të gjitha vendet e rajonit ndjekin një tjetër skemë, për të cilën edhe ne jemi në bisedime me Ministrinë e Financave për ta zbatuar”, tregoi Butka.

Si funksionon kjo skemë: Krijohet një “tax credit” ose “shelter”, të cilat rëndojnë 20 ose 30%, në varësi të shteteve. Më pas, verifikohet buxheti i shpenzuar për filmin, pasi të xhirohet dhe rikthehet taksa e paguar në momentin fillestar (pra 20 – 30% e buxhetit). “Ne synojmë që ta kthejmë mbrapsht këtë taksë që e kemi 30%, pra rikthim mbrapsht nga një taksë e paguar nga vetë ata, shteti shqiptar nuk paguan asgjë, veçse fiton. Nga pikëpamja ekonomike, këto projekte janë investime të mirëfillta financiare prej miliona eurosh (në total), të cilat investohen në Shqipëri.

Përfshirja e QKK në këto bashkëprodhime është vendimtare për thithjen e tyre, duke iu përgjigjur edhe politikave të qeverisë, për tërheqjen e investimeve të huaja në vendin tonë. Nga pikëpamja sociale përfitohet punësim, pasi në këto projekte janë përfshirë produksione shqiptare, gjithashtu, aktorët e stafit që kontribuojnë në film, në pjesën më të madhe, janë shqiptarë. Nuk mund të lëmë pa përmendur përfitimin e madh nga pikëpamja e promovimit të Shqipërisë, në fushën e artit, kulturës dhe turizmit”, përfundon Butka.

Kjo nismë do ta vendoste Shqipërinë në hartën e vendeve që ndjekin politikën e ekonomisë kreative. Nga të gjithë llojet e investimeve që mund të realizohen në një vend, ky do të ishte ndër më interesantët, pohon kreu i QKK, sepse zhvillohet në një kohë të shkurtër, kohëzgjatja mund të jetë rreth 25 ditë, ndërkohë koha e shfaqjes në rastin konkret të filmit, është e gjatë, ka më shumë avantazhe se sa një spot televiziv.

Nga ana tjetër, edhe kineasti Robert Budina tregon se zbritja e taksave për filma të huaj që vijnë të xhirohen në Shqipëri do të rriste punësimin në fushën e kinematografisë, do ta bënte Shqipërinë më të njohur për të huajt, do të nxiste turizmin. “Në projektet tona të mëparshme, kjo gjë ka ndodhur dhe rezultatet janë shumë konkrete, kemi punësuar profesionistë të fushës në projekte që shteti shqiptar nuk është investuar, si rasti i filmit ‘Burrnesha’, i cili ishte pjesëmarrës dy vjet më parë në Festivalin e Berlinit. Gjatë xhirimeve të filmit tim të fundit në Valbonë, më ka rastisur të takoj dy turistë gjermanë që kishin ardhur në Shqipëri, pasi kishin parë këtë film dhe ishin kureshtarë të njihnin nga afër traditat dhe gjeografinë shqiptare. Sado që kjo rastësi nuk mund të përbëjë një statistikë, nëse bashkëprodhimet e filmave do të ishin më të shpeshta, raste të tilla me siguri do të shtoheshin”, thotë Budina.

Treg i përbashkët rajonal

Andamion Murataj, drejtori i “Balkan Film Market”, tregon se nisma erdhi si nevojë ndër vite e vendosjes së urës së komunikimit dhe bashkëpunimit mes vendeve ballkanike dhe atyre europiane si Italia. “Në 4 vitet e fundit, QKK ka realizuar një nismë të mirë, mundësimi i autorëve shqiptarë të ndjekin tregjet botërore si Kana, Berlini etj.

Kjo i ka dhënë vizibilitet për të kuptuar se çfarë ndodh përreth nesh. Duke aksesuar këto tregje, ti ballafaqohesh me qendrat analoge në vendet e tjera, ndaj arritëm në konkluzionin që suksese ka kudo në Ballkan, por janë sporadike.

Tani ishte momenti më i përshtatshëm për ne, që të gjitha këto suksese të kanalizohen dhe menduam se gjëja më e mirë është që ta shndërrojmë Shqipërinë, për hir edhe të pozitës së saj të favorshme sociale dhe gjeografike, në një pikë takimi të kulturës së filmit perëndimor, me atë ballkanas. ‘Balkan Film Market’ mbledh bashkë kontributin e të gjithë qendrave kinematografike të Ballkanit, nismë që u përshkallëzua nga disa të tilla të mëparshme, si ‘Albascript’, Festivali i Venecias ku u diskutua Ballkani”, thotë Murataj. Ai shton se tregje të tilla ka kudo, mirëpo lidhen të gjitha me një festival.

“Ajo çfarë ne planifikuam ishte që ta bënim të shkëputur nga një festival dhe Market-i të ishte primar. Nga ana tjetër, ne reflektuam se Italia do të ishte partneri kryesor, për shkak të historisë dhe ngjashmërive, por ishte një sipërmarrje e vështirë që, nga njëra anë të kishim Italinë, ndërsa nga ana tjetër me vendet ballkanike. Suksesi i kësaj ndërthurje, ku ne bëhemi këmba qendrore e një ure, ishte ajo që do të dëshmonte nëse do t’ia arrinim ose jo. Fakti që pati interes, i tejkaloi pritshmëritë”,- thotë ai.

Vlera e mirëfilltë e marketit, sipas tij, është, jo vetëm të konkurrosh për financim, por edhe lidhja me një producent, gjë që shumëfishon mundësitë për fonde. Përzgjedhja në këtë market u bë sipas kriterit të suksesit në 5 vitet e fundit të tyre, në fushën ku operojnë. “Nuk patëm sasi të madhe, por cilësi. Menjëherë pas marketit, na erdhën ftesa për të qenë të pranishëm në shumë organizime të ngjashme”, thotë Murataj.

Vështirësitë e sektorit

Vështirësitë më të mëdha janë buxhetet e ulëta krahasuar me vendet e rajonit. Kështu pohon regjisori Robert Budina. “Për këtë arsye, ne kemi shumë pak teknikë profesionistë që punojnë në fushën e kinemasë krahasuar me vendet e tjera të rajonit. Për rrjedhojë na bën më pak tërheqës për projektet e huaja të aplikuara në Shqipëri siç mund të ndodhë me vendet e tjera, Maqedoni, Serbi, Kroaci, për të mos shkuar më tej në Bullgari e Rumani ku të ardhurat që vijnë si rezultat i xhirimit të filmave të huaj me buxhete të mëdha, rrisin ndjeshëm punësimin dhe industrinë e kinemasë në këto vende.

Për shembull, në Rumani, ku aktualisht po përfundoj post-produksionin e filmit tim të ardhshëm, xhiro vjetore e industrisë audio-vizive është rreth 100 milionë euro. Një shtëpi prodhimi shqiptare e ka të pamundur të mbijetojë gjatë gjithë vitit vetëm duke u marrë me kinema. Kjo sigurisht, për rrjedhojë ul edhe cilësinë dhe aftësinë e shtëpisë së prodhimit për të qenë një partnere e denjë për bashkëprodhime ndërkombëtare, ku siç përmenda më sipër duhet një punë me cilësi të lartë për të siguruar financime ndërkombëtare”, tregon për “Monitor”, Budina.

Në anën tjetër të medaljes, argumenton ai, shtimi i buxhetit për kinema do të rriste në mënyrë automatike cilësinë e projekteve, do të punësonte më shumë profesionistë të fushës në këtë sektor, gjë që do të zgjeronte bashkëprodhimet me vendet e tjera. Ky hap do ta çonte filmin shqiptar në një stad më të lartë, do ta bënte atë më të pranishëm në festivale ndërkombëtare dhe pa diskutim që shumë shpejt do të vinin edhe sukseset, në festivalet më prestigjioze botërore si Kanë, Berlin, Venecia, Toronto etj. Shpesh rritja e buxheteve për kinematografinë për njerëzit që janë jashtë kësaj fushe perceptohet thjesht si disa financime për filma që nuk shkojnë asgjëkundi dhe nuk i sheh njeri.

Ndërkohë që është e vërtetuar tashmë që një film me standarde europiane duhet të gjejë patjetër bashkëprodhim me vende të tjera për t’u përfunduar, siç po ndodh aktualisht me filmin shqiptar. Një lek i investuar nga shteti shqiptar kthen mbrapsht gjashtë lekë të tjera që duhen për të përfunduar atë film, të cilat investohen nga bashkëprodhuesit europianë. Asnjë fushë tjetër prodhuese në Shqipëri nuk i sjell mbrapsht të ardhura të tilla shtetit shqiptar dhe për më tepër shpërndan kulturën shqiptare në të gjithë botën”, pohon regjisori.

Nga ana tjetër, prodhuesit dhe kineastët shqiptarë kanë përgjegjësinë që të rrisin nivelin e projekteve të tyre, për të arritur jo vetëm suksese artistike, por edhe financiare, tregon Budina.

Teknologjia dixhitale ka ulur kostot

Futja e teknologjisë dixhitale në lojë, e cila ka ulur kostot e prodhimit të filmave. Me teknologjinë e vjetër pelikulë, kostoja rritej artificialisht, që përfshinte koston e stokut të filmit, të kamerës, ndriçimit, laboratorit, stampimit së të gjithë procesit të prodhimit të filmit. Falë teknologjisë dixhitale, kostoja e realizimit të filmit vjen duke rënë ndjeshëm.

Skemat e financimit të filmave

QKK ka financuar thuajse gjysmën e projekteve që kanë ardhur, tregon kreu i Qendrës, Ilir Butka. “Kemi 35-40 filma në vit të financuar, një pjesë e tyre të shkurtër, dokumentarë dhe animacion, por për t’u përmendur është që kemi financuar rreth 12 filma të gjatë në vit”, pohon ai.

Butka shton se janë rritur ndjeshëm skemat e financimit, sidomos te filmi i pavarur, i cili realizohet me kosto shumë të ulët. “Ekziston një frymë sot në Shqipëri, te kineastët e rinj, për realizimin e filmave të tillë, me vetëfinancim duke qenë se zotërojnë mjetet kryesore të punës: kamera, montazhi, e kanë të mbyllur si cikël. Ne jemi përpjekur ta mbështesim këtë trend, duke e financuar me një shifër shumë modeste, e cila u jep mundësinë atyre ta përfundojnë projektin”, tregon Butka.
Nga ana tjetër, ai pohon se është rritur ndjeshëm mundësia e aplikimit nëpër fonde të ndryshme rajonale dhe europiane. “Shqipëria prej tre vitesh bën pjesë në ‘Creative Europe Programme’, me ‘Media Desk’, që jep mundësi të mëdha për aplikim, duke nisur nga faza e zhvillimit e projektit deri te shpërndarja. Trendi në rritje i përfitimit të këtyre fondeve lidhet me rritjen e aftësisë sonë për të aplikuar, sepse në këtë fazë ka vështirësi për shkak të mungesës së përvojës. ‘Media Desk’ në Shqipëri e ka lehtësuar këtë proces, me promovim dhe shpjegim. ‘Euroimage’ është një tjetër mundësi, financon vetëm bashkëprodhime. ‘Euroimage’, nga ana tjetër, veç fondeve, funksionon si një filtër që jep vlerësim kualitativ për filmin, na mundëson që të prezantohemi në kinematografinë botërore, nëpërmjet bashkëprodhimit”, përfundon kreu i QKK-së.

Ja pse Europa Lindore është tërheqëse për xhirimin e filmave

Stimuj për ulje taksash, vendndodhje gjeografike të gjithanshme dhe ekipe me përvojë – kurrë nuk ka pasur një kohë më të mirë për të xhiruar filma në Europën Lindore. Përvoja dhe lehtësitë për taksa i bëjnë këto shtete shumë tërheqëse për industrinë e filmit botëror

Republika Çeke

Ka një sistem arkëtimi parash prej 20% në dispozicion për kualifikimin e shpenzimeve të Çekisë dhe 10% për shpenzimet ndërkombëtare që vlejnë për film dhe TV, duke përfshirë të gjitha punët post-produktive. Prodhimet duhet të plotësojnë shpenzimet minimale dhe testet kulturore. Stimujt për lehtësim taksash po aplikohen prej pesë vitesh dhe këtë vit janë në dispozicion 32 milionë dollarë. “Ne kemi llojin e ekspertizës që kërkojnë prodhuesit e huaj”, thotë Ludmila Claussova, komisionere e filmit e Republikës Çeke. “Ju mund të gjeni gjithçka këtu – ekipe, ndërtues dhe dizajnerë, ekipe që flasin anglisht, studio të mëdha dhe vende. Ne ofrojmë vlera për para – kursi i këmbimit është pozitiv për prodhimet e dollarit – dhe ne jemi ende më të lirë se Berlin, Londër dhe vende të tjera europiane”.

Estoni

I quajtur “Filmi Estonez”, sistemi i ri i arkëtimeve të parave, i prezantuar në vitin 2016, është projektuar “për të inkurajuar bashkëpunim më të mirë midis prodhuesve të filmave vendas dhe të huaj për të xhiruar në Estoni”. Zbritjet me vlerë deri në 30% të kostove të prodhimit në vend, si dhe stimuj të tjerë, janë ndër tiparet më bujare dhe mbuluese të Europës për filma televizivë, dokumentarë dhe animacione.

Hungaria

Hungaria është një lojtar me përvojë në lojën e incentivave të filmit të Europës. Një nga vendet e para të Bllokut Lindor (në vitin 2004) që filloi zbatimin e stimujve bujarë të taksave, ka rritur në mënyrë progresive shumën e disponueshme deri në 30%. Zyrtarisht i njohur nga Observatori Audiovizual Europian për të nxitur stimujt e saj për prodhimin e filmit – ndërmjet 2010 dhe 2013, shpenzimet e filmave në Hungari përbënin mesatarisht 0.15% të PBB-së, dyfishi i asaj të Britanisë së Madhe dhe Francës. Një angazhim i ri ligjor nga qeveria për të mbajtur një llogari depozitimi prej 14 miliardë dollarësh, për të siguruar që ka para të mjaftueshëm për t’u paguar produksioneve si zbritje taksash kur xhirohen filmat në Hungari, është hapi më i fundit për të qenë tërheqës për prodhimet ndërkombëtare.

Lituania

Sipas një plani të prezantuar në janar të vitit 2014, prodhimet që shpenzojnë deri në një të pestën e buxhetit të tyre në Lituani mund të kenë një zbritje prej 20% të taksave nëpërmjet një partneri lokal të prodhimit, i cili mund të përdorë zbritjen për të zvogëluar detyrimin lokal të tatimit mbi të ardhurat. Nxitja është në dispozicion për të shfaqur filma, telefilma, dokumentarë dhe filma të animuar. Filmat e brendshëm, filmat e bashkëprodhuar ose të porositur mund të përfitojnë nga nxitja, e cila menaxhohet nga Qendra e Filmit në Lituani. Ruokyte-Jonsson thotë se në mjedisin e tanishëm europian, duhet të merren masa më të forta për të qenë tërheqës.
“Është një garë shumë e vështirë për të tërhequr prodhimet e huaja kur është fjala për stimujt e taksave”, thotë ajo. “Njëzet për qind sot ndoshta nuk është një përfitim shumë i lartë, por duke e kombinuar këtë me një ekuipazh shumëgjuhësor vendas dhe profesional, e bën të gjithë paketën atraktive dhe të vlefshme.

Polonia

Sistemi i mbështetjes së filmit ndryshon nga pjesa tjetër e rajonit. Instituti i Filmit Polak përdor një sistem të granteve rrotulluese ciklike, në vend të stimujve tatimorë. Kryesisht i dizajnuar për të mbështetur prodhimet vendase, në një nga të paktat tregje të Europës Lindore me nivel ekspozimi të mjaftueshëm për të ofruar potencial tregtar për prodhuesit vendor, gjithashtu është në dispozicion për bashkëprodhime. Polonia subvencionon deri në 40 filma në vit, si dhe 160 projekte dokumentare dhe të animuara.

Industria botërore e prodhimit të filmave

Industria globale e filmit tregon parashikime të shëndetshme për vitet e ardhshme, pasi të ardhurat e zyrave botërore të biletave parashikohet të rriten nga rreth 38 miliardë dollarë në vitin 2016 në gati 50 miliardë dollarë amerikanë në vitin 2020. SHBA është tregu i tretë më i madh i filmave në botë në lidhje me biletat e shitura në vit, pas Kinës dhe Indisë. Vetëm në vitin 2016, në SHBA u shitën 1,2 miliardë bileta filmash. Ka rreth 5,800 kinema në SHBA që nga viti 2016. Sipas një studimi të kohëve të fundit, 14% e amerikanëve shkojnë në kinema rreth një herë në muaj, ndërsa 31% shkojnë disa herë në vit. Kjo është një pjesë e konsiderueshme duke marrë parasysh se 52% e të rriturve amerikanë preferojnë të shikojnë filma në shtëpi./ KultPlus.com