N Trojë, nga maja e një kulle të lartë Helena e bardhë zgjat kryet dhe përgjon posht nënë murët luftën që lufton Menella syzi me Parin flokartë;
Shikon buzëqeshur e me ballë të qartë Zjarrin që ka ndezur vetë dhe ëndrron, E stolisur si ditën që hipi në fron. Kur vajti nus’e re nga Amykla në Spartë.
Dhe në shesh Menella me Parin të tërbuar Goditin me sulm për të mundur e për të vdekur Gjëmojnë duke uar zërin në qiell.
Gjaku u ka hyrë faqe e duar Kordhë më kordhë, hekuri me hekur Perpiqen, tingëllojnë, shkëlqejnë në diell./ KultPlus.com
Më duket sikur jam në qiell Midis Perëndive, nëse pranë teje rri, dhe shikoj buzëqeshjen tënde të bukur, e ndjej fjalët e bukura dhe këngën dashurore! Mua zemra Dirthërueshëm në kraharor më hidhet: zëri më vdes, ndërkoh që unë të kundroj, gjuha ime ngjitet në qiellëz shuhet buzëqeshja. Gjarpëron flaka Brenda gjakut tim, kallem: një bubullimë e panjohur më kumbon në veshët, dhe ëndërroj: më pushton tejetej një hije tronditëse. Dhe më mbulon të tërën Djersa e ftohtë akull, dhe fytyra zbehet si bari që rritet, dridhem e fërgëlloj e rrënqethem, e nemitem e ngurosur.
Mirë se t’gjeta qyteti jem, me pellgje përmbytun prej ngutit të biçikletave, strehë t’qindisuna me hej malli, gjethnaja t’bame zhubël si teshat e dashnorëve ndër oda hotelesh, hapa të stërpikun me sekrete rrugicash, çadra që flirtojnë me ritëm shtrëngatash, gështenja që gërsasin mbi ethe zgarash e frymë stërgjyshash t’ngujuem ndër korniza. Mirë se t’gjeta qyteti jem… M’gjegjet veç nji bubullimë që shkapetë dritaret e harrueme çilë, teksa zigzagu i vetimës arrnon retë e shkyeme. S’ka vransinë që ia shuen etjen qytetit tem, anipse shinat s’prajnë tue ia njomë buzët zhuritun mallit. Litarë shinash e përkundin prajshëm e qyteti miklohet si mica afër votrës… Por askush s’vëren avullin e mbas-shiut kur ngutet me rrokë gjokset e tjegullave ku përplasin krahët pëllumbat, që nisen saora me shpuplue dashni t’bame qullë, bashkë me mirazhe andrrash përqafun me tym oxhakësh vetmitarë.
Nata ka me shprazë prore shi e refreni i qytetit ka me nisë sparit… / KultPlus.com
Lilli Riolo, arbëreshe nga Piana degli Albanesi, Hora e Arbëreshëvet, rikthehet për të disatën herë në Muzeun Gjergj Kastrioti në Krujë, për të prekur rrënjët e saj.
Muzeu Historik dhe Etnografik, Krujë ndau në rrjete sociale një videomesazh të saj, ku tregon se Muzeu i Krujës është vendi që i fal emocione të veçanta përmes historisë që promovon.
“Unë çdo herë që vi në Shqipëri, vizitoj Muzeun Historik dhe Etnografik, të Krujës. Është vendi që më emicionin më shumë se çdo gjë, sepse flet për historinë tonë, flet për Gjergj Kastriotin”, thotë ajo. Lilli tregon se ka ardhur për ta vizituar për herë te parë Muzeun me 1995, ku sapo ishte hapur. “ Ne erdhëm me një kurs për mësimin e gjuhes shqipe ndësa sot jam me një miken time italiane dhe ështe kënaqësi të flasim shqip për Shqipërinë dhe historine tonë” tha ajo.
Muzeu i rigjallëruar përmban rreth 1000 artefakte dhe u ofron vizitorëve një përvojë unike mësimore të fokusuar në etnografinë dhe kulturën shqiptare. Kjo arrihet përmes tregimeve inovative dhe ekraneve multimediale, përvojave të realitetit virtual dhe të shtuar, projeksioneve dhe udhëzuesve audio dhe një muri ndërveprues.
Një nga pikat kryesore të muzeut është një dhomë virtuale e zhveshjes, e cila u lejon vizitorëve të bëjnë selfie ndërsa (virtualisht) veshin veshje tradicionale që datojnë nga shekulli i 18-të./ KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama në rrjetet sociale ndau sot pamje dhe një mesazh për Parkun Arkeologjik të Bylisit, të cilin e cilëson si një pasuri të rrallë të trashëgimisë kulturore shqiptare dhe një nga qytetet më të ruajtura të Ilirisë.
“Bylis – Krenaria ilire mbi Vjosë”, shkruan Rama, duke e përshkruar si një qytet të lashtë të ndërtuar mbi një kodër që mbikëqyr luginën e Vjosës, me mure monumentale të shekullit IV para erës sonë, një teatër mbresëlënës, mozaikë të rrallë dhe pesë bazilika paleokristiane.
Kryeministri nënvizon se falë Planit të Menaxhimit 2024–2029, në kuadër të programit IPA “BE për zhvillimin ekonomik – drejtuar nga turizmi”, të zbatuar nga AICS, Bylisi dhe qyteti antik i Klosit po shndërrohen në qendra të reja zhvillimi, edukimi dhe bashkëpunimi.
Sipas postimit, projekti përfshin: restaurim profesional dhe mbrojtje të qëndrueshme; përmirësim të infrastrukturës dhe shërbimeve për vizitorët; mbështetje për komunitetin në fushën e turizmit dhe artizanatit; programe edukative për brezat e rinj.
Rama thekson se ky është një bashkëpunim mes Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, AICS, Delegacionit të BE-së në Shqipëri, Institutit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore dhe Institutit të Arkeologjisë, me qëllim kthimin e trashëgimisë kulturore në një motor të zhvillimit të qëndrueshëm dhe të krenarisë kombëtare./ KultPlus.com
“[XII] S’më duhet kohë të di sesi je: të njihesh me dikë është xixëllimë. E kush mund të t’njohë aty ku ti hesht, a në fjalë me të cilat hesht? Ai që ti mëton në at’jetë që rron, s’di gjë rreth teje veç nënkuptimeve, shkaqeve të rreme pas të cilave fshihesh. Dhe të t’ndjeki së prapthi në bëmat e tua, të kaluara, të mbledhë veprim a gëzim, mote dhe emra, do të qe si të t’humbiste. Une jo. Të njoha në shtrëngatë. Të njoha, të beftë, n’atë çarje mizore mugëtire dhe drite, atje ku përshfaqet thelli q’ikën ditës dhe natës. Të pashë, më pe, dhe tash, zhveshur nga keqkuptimi, nga rrjedha, nga e shkuara, ti, amazonë mbi shkrepëtimë, regëtin nga e fundmja e papritura mbërrimë, imja je prej qindra motesh, prej kaq kohësh që të njoh, sa në dashurinë tënde sytë i mbyll, dhe bëj përpara pa e humbur, krejt qorrazi, pa kërkuar gjëkafshë tek ajo dritë e ngadaltë dhe e bindur me të cilën shfaqen shkronja e trajta dhe mbyllen hesape me besimin se kthjellohet cila je ti, e padukshmja ime.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ishte në Preshevë, ku zhvilloi një takim me Kryetaren e Komunës, Ardita Sinani, dhe Ambasadorin e Shqipërisë në Serbi, Bardhyl Canaj, në kuadër të Panairit të Parë të Librit Shqip.
Gonxhja tha se “Panairi i Librit është nje organizim i veçantë për të sjellë gjuhën shqipe kudo ku ka shqiptarë, si një pasuri të madhe të përbashkët”. Ministri solli në vemendje rëndesine per mbrojtjen dhe kultivimin e gjuhes shqipe. “gjuhen shqipe kemi detyrë ta ruajmë, ta kultivojmë dhe ta përcjellim ndër breza”, tha Gonxhja.
Ministri beri te ditur se me shumë kënaqësi ju përgjigj ftesës së Kryetares Sinani për spektaklin “Shën Tereza, shqiptarja e gjithë botës”, për misionaren e madhe Shqiptare.
“Si Ministër i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, e konsideroj një nder dhe përgjegjësi të veçantë të jem i pari ministër përgjegjës për kulturën që viziton Preshevën” , u shpreh Gonxhja, teksa tha se eshte një vend ku ndjenja e përkatësisë kombëtare është e gjallë dhe e palëkundur. “Ne Preshev respekti për gjuhën dhe kulturën shqiptare jetohet me dashuri e përkushtim, çka motivon e frymëzon më shumë mbështetje”, tha Gonxhja./ KultPlus.com
Qyteti antik i Apolonisë u kthye këtë fundjavë në epiqendër të festës së grurit, një traditë e bashkisë së Fierit prej disa vitesh.
Në hapësirat e Apolonisë pranë fshatit Pojan, qindra qytetarë, por edhe turistë të huaj u bënë pjesë e kësaj feste bashkë me dhjetëra fermerë, kultivues gruri dhe prodhues buke.
Vajzat e reja të veshura me veshjet tradicionale dhe me kurora gruri në kokë i dhanë më shumë hijeshi kësaj feste. Tingujt e muzikës i shoqëruan të pranishmit teksa këndonin dhe kërcenin vallet popullore të zonës.
I pranishëm ishte edhe kryebashkiaku i Fierit, Armando Subashi i cili premtoi se tradita do të vijojë.
Fëmijët ishin pjesa më e gëzueshme e festës ndërsa prindërit ishin kujdesur t’i vishnin me veshje tradicionale popullore apo edhe me simbolet e ngjyrat e grurit. Aktivitetet për ta ishin të larmishme ndërsa nuk munguan fotot familjare për ta vendosur këtë ditë në albumin e kujtimeve.
Po aq e bukur dhe ndoshta me shumë nostalgji ishte festa e grurit për komunitetin fierak që jeton jashtë vendit. Të ardhur në vendlindje për pushime, shumë prej tyre u bashkuan me festimet.
Ky aktivitet unik solli në qendër të vëmendjes produktet e freskëta të zonës, traditat bujqësore dhe vlerat kulinare të trashëguara brez pas brezi.
Gjithashtu kjo festë promovon punën e fermerëve dhe pasurinë e produkteve vendase. Pjesë e festimeve ishin edhe panairet me produkte organike, aktivitetet kulturore dhe artistike, të cilat krijuan një atmosferë festive.
Festa e grurit, me një histori gati 50-vjeçare në Myzeqe i solli të gjitha si dikur bukën dhe grurin e ri, lëmin e fshatit dhe mekanikën, këngët dhe vallet, bibën në saç dhe dhallën e ftohtë.
Një banore nga Pojani shprehet se “për festën e grurit myzeqaret kanë krijuar prej vitesh, një nga recetat kulinare më autentike dhe më me shije: bibën në saç. Biba në saç shoqëron gjithë fushatën e korrjes dhe shirjes së grurit. Kjo recetë e trashëguar nga gjyshet dhe nënat tona gatuhet thuajse në çdo familje myzeqare që korr grurë”.
Një tjetër banor tha se “tashmë në zonën tonë kjo festë është kthyer në traditë dhe çdo vit festohet edhe më bukur. Festa sot në Apoloni i shërben jo vetëm promovimit të produkteve vendase, por edhe promovimit të turizmit”.
Një vend të veçantë në “Festën e grurit” zuri edhe parada e autokombajnave, mjeteve korrëse të grurit, me anë të të cilave fermerët e kësaj zone edhe duan të mbajnë gjallë traditën edhe të shtojnë sipërfaqet e tokave të mbjella me grurë.
“Festa e grurit” është një nga festat më të mëdha që organizon bashkia e Fierit në kuadër të promovimit të traditës myzeqare. E zhvilluar në muajin qershor të çdo viti dhe e shoqëruar me ritualet festive të krijuara gjatë shekujve, kjo festë vendore përbën tashmë një tjetër vlerë të shtuar të turizmit kulturor.
Festa e Grurit në Apoloni, fotot: Andrin Hoxha/ KultPlus.com
Mbrëmja e 20 qershorit në Prishtinë u shndërrua në një ngjarje madhështore artistike, ku fuqia e muzikës, vallëzimit dhe emocioneve u bashkuan në skenën e sallës AMC me interpretimin e veprës monumentale “Carmina Burana”. Nën dirigjimin e mjeshtrit japonez Toshio Yanagisawa dhe koreografinë origjinale të Toni Candeloro, ky bashkëpunim ndërinstitucional mes Operës së Kosovës, Filharmonisë së Kosovës dhe Baletit Kombëtar të Kosovës solli një spektakël të rrallë, ku 350 artistë krijuan një përjetim artistik që kapërceu kufijtë e zakonshëm të skenës shqiptare. Magjia e korit, forca dramatike e orkestrës dhe lëvizjet ekspresive të trupës së baletit u ndërthurën në një harmoni tronditëse, duke e kthyer këtë interpretim të “Carmina Burana”-s në një moment historik për jetën kulturore të Kosovës.
Në këtë shfaqje të jashtëzakonshme të “Carmina Burana”, shkëlqimi i veprës u pasurua nga prania e disa prej emrave më të spikatur të skenës vendore dhe ndërkombëtare. Solistja balerinë Antonella Albano nga Teatro alla Scala i dha trupës një hijeshi dhe teknikë të rrallë, ndërsa balerinët tanë Sead Vuniqi, Fatmir Smani, Behie Murtezi, Leonora Rexhepi, Mërgime Morina, Aulona Nuhiu, Fisnik Smani, Blerta Fanaj, Ensar Lutaj, Isa Gjocaj, Donmir Bilalli, Met Bikliqi, Rigon Krasniqi, Nik Musolli, Ilir Krasniqi, Liridon Mziu, Kreshnik Musolli dhe Muhamet Bikliqi sollën një intensitet fizik dhe emocional që e ngriti performancën në lartësi të reja artistike.
Zërat e fuqishëm dhe të ndjeshëm të Besa Llugiqit (soprano), Federico Buttazzo (tenor) dhe Ivo Yordanov (bariton) prekën thellë publikun, duke u bashkuar me korin dhe orkestrën brilante të Filharmonisë së Kosovës, nën përkujdesjen e dirigjentit asistent Hajrullah Syla. Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës, e mbështetur nga koreografja asistente Antonietta Buccolieri erdhi me koreografi në lëvizje të sinkronizuara dhe dramatike, ndërkohë që kori i Operës së Kosovës dhe asistentët dirigjentë Lirjona Sylejmani dhe Adelinë Ndreca – Kolaj sollën një fuqi korale të fuqishme. Fëmijët e korit “Okarina” nën drejtimin e Elikona Hysajt dhe kori i shkollës “Prenk Jakova” me dirigjente asistente Lirjona Sylejmani shtuan një pastërti dhe ndjeshmëri të veçantë në atmosferën madhështore të natës. Ishte një bashkim i rrallë energjish artistike që dëshmoi për fuqinë e bashkëpunimit dhe përkushtimit kulturor në Kosovë.
“Carmina Burana” erdhi si një eksplozion i jetës në të gjitha ngjyrat e saj — një vepër që shpalos thellësitë e emocioneve njerëzore përmes gjuhës së muzikës, korit dhe ritmit. E ndërtuar mbi poezi mesjetare që përshkruajnë fatin e paparashikueshëm, gëzimet e dashurisë dhe etjen për liri, kjo kantatë e Carl Orff-it përçon një fuqi primitive dhe universale që vazhdon të ngjallë drithërimë. Në zemër të saj rreh rrota e fatit – “O Fortuna” – një himn për paqëndrueshmërinë e jetës, që ngrit dhe përplas njeriun mes ekstazës dhe tragjedisë. Thelbi i “Carmina Burana”-s është përjetimi i intensitetit të jetës në çdo formë të saj – një thirrje e fuqishme për të jetuar, ndjerë dhe sfiduar fatin, me gjithë pasionin dhe trishtimin që ekzistenca sjell.
Pamja skenike e “Carmina Burana”-s në sallën AMC ishte një kompozim vizual po aq mbresëlënës sa vetë muzika. Në qendër të skenës qëndronte orkestra, një trupë e fuqishme instrumentistësh që formonin zemrën ritmike të veprës. Në të dy anët e saj, të vendosur me simetri mbresëlënëse, ishin koristët – një mur zëri që e përforconte emocionin kolektiv të çdo pjese. Sipër tyre, në një skenë të ngritur, zhvillohej një balet i fuqishëm dhe ekspresiv, ku trupa e baletit interpretonte me lëvizje dramatike, të sinkronizuara me tensionin dhe kulmet muzikore. Në ballë, prapa dirigjentit, qëndronin solistët vokalë – sopranoja, tenori dhe baritoni – të cilët përçuan me ndjenjë dhe forcë dramatike tekstet e lashta. I gjithë ambienti ishte një trupë e gjallë, ku muzika, vallëzimi dhe zëri ndërthureshin në një organizim skenik të përkryer, duke e kthyer sallën në një tempull modern të artit të gjallë.
Edhe pse salla ishte tejmbushur me publik – përfshirë ata që qëndruan në këmbë për më shumë se një orë e dhjetë minuta – dhe përkundër vapës së madhe që e mbuloi ambientin me një nxehtësi të rëndë, magjia e Carmina Burana-s nuk u zbeh asnjë çast. Përkundrazi, kjo ndjesi fizike e përbashkët – nxehtësia, djersa, pritja – e bëri përjetimin edhe më të thellë, edhe më njerëzor. Ishte një nga ato momente ku arti tejkalon çdo kufi komoditeti, dhe bukuria e kësaj kantate të jashtëzakonshme u ndje me intensitet në çdo notë, në çdo lëvizje dhe në çdo frymëmarrje të ndarë mes skenës dhe publikut. Një përvojë që nuk harrohet – sepse ndonjëherë, kur sakrifica e trupit bashkohet me pasionin e shpirtit, lind vërtetësia më e rrallë e artit.
Kostumet, të dizajnuara me kujdes artistik nga Toni Candeloro, ishin një element thelbësor që e pasuruan ndjeshëm atmosferën vizuale të Carmina Burana-s. Dominonin fustanet e gjatë blu, të rrjedhshëm dhe elegantë, që lëviznin me një hir të veçantë bashkë me trupat e balerinëve, duke krijuar një ndjesi fluiditeti dhe solemniteti në skenë. Këto ngjyra të thella si qielli i natës sillnin një qetësi vizuale që kontrastonte me vrullin dramatik të muzikës. Ndërkohë, solistja femër u dallua me një fustan të bardhë, të pastër e ndriçues, që përçonte një ndjesi dëlirësie dhe simbolike të pranisë së shpirtit njerëzor përballë fatit. Kostumografia e Candeloro-s nuk ishte vetëm veshje – ishte një zgjedhje e menduar që përforconte temat universale të veprës: pasionin, pafajësinë, dhe pashmangshmërinë e jetës.
“Carmina Burana” është një nga veprat më emocionuese dhe të fuqishme muzikore të shekullit të XX, që përçon me intensitet të jashtëzakonshëm thelbin e fatit dhe pasioneve njerëzore. Muzika e Carl Orff-it shquhet për ritmet e saj pulsuese dhe meloditë e thjeshta, por të fuqishme, që krijojnë një ndjesi të papërsëritshme dramatike. Dukshëm madhështore ishte edhe interpretimi i Trupës së Baletit Kombëtar të Kosovës, e cila me talentin dhe energjinë e saj solli në jetë emocionet e thella të veprës. Vallëzimi i tyre, i fuqishëm dhe i saktë, duke kaluar nga lëvizjet ekspresive deri te ato më të buta dhe intime, krijonte një kontrast të gjallë me tensionin dhe lirshmërinë e muzikës. Nëpërmjet çdo hapi, çdo pozicioni dhe çdo lëvizjeje, balerinët u shndërruan në një gjuhë pa fjalë, që tregonte histori dhe ndjenja të thella, duke e shtuar kështu një shtresë dramatike dhe vizuale që e bënte përvojën edhe më të plotë dhe magjike.
Në qendër të kësaj eksperience muzikore dhe skenike shkëlqeu sopranoja Besa Llugiqi, e cila me zërin e saj të pasur dhe të fuqishëm përçoi çdo emocion me një ndjeshmëri dhe teknikë të jashtëzakonshme. Ajo solli një prekje njerëzore nëpërmjet tingujve, duke i dhënë jetë fjalëve dhe duke i bërë ato të ndihen në shpirtin e çdo dëgjuesi. Talenti i saj u bashkua në mënyrë perfekte me intensitetin orkestral dhe dramatik, duke krijuar momente kulmore që nuk harrohen lehtë dhe që dëshmojnë për një artiste që di të kapë thelbin e çdo note dhe fraze muzikore.
Orkestra e Filharmonisë dhe Operës së Kosovës në “Carmina Burana” ishte zemra e gjallë që pulsoi me fuqinë e një universi të tërë, ku çdo instrument ishte një yll që ndriçoi në galaktikë tingujsh. Secila frymëmarrje e violinave, secili goditje e timpaneve dhe përqafimi i ngrohtë i instrumenteve të frymës u bashkuan në një poezi të heshtur, që përshkoi ajrin me valë drite dhe hije emocionale. Aty lindi bukuria e vërtetë – në harmoninë e përpiktë të kontrasteve, në fuqinë delikate që ngrihet dhe përplaset si deti, duke na kujtuar se muzika është gjuha më e pastër e shpirtit, e cila flet pa fjalë, por me një thellësi që prek dhe transformon çdo qenie që e dëgjon.
Korët në “Carmina Burana” janë një simfoni zërash që bashkohen për të krijuar një fuqi të jashtëzakonshme kolektive, duke ngjallur me intensitet magjinë e teksteve mesjetare dhe emocionet e tyre të thella. Në harmoninë e tyre të pasur dhe shumëngjyrëshe, zërat shfaqin një përqafim të gjerë ndjenjash — nga përmallimi dhe trishtimi te gëzimi dhe shpresa — duke ndërtuar një peizazh të gjallë që rrit tensionin dramatik dhe e thellon përjetimin artistik. Ata janë zemra korale që pulson në këtë kantatë, duke shndërruar çdo pjesë në një udhëtim shpirtëror dhe duke sjellë fuqinë e bashkimit njerëzor përmes bukurisë së harmonisë dhe fuqisë së zërit të përbashkët.
Realizimi i “Carmina Burana” në Prishtinë përfaqëson një kapitull të ri dhe të jashtëzakonshëm në historinë kulturore të Kosovës, duke dëshmuar se arti i madh nuk njeh kufij dhe se talenti vendor mund të bashkëpunojë me mjeshtër ndërkombëtarë për të krijuar mrekulli skenike. Ky event madhështor, i mbështetur nga përkushtimi i artistëve, profesionistëve dhe institucioneve kulturore, solli në jetë një performancë që jo vetëm sfidoi pritshmëritë, por edhe ngjalli krenari dhe shpresë për të ardhmen artistike të vendit. Duartrokitjet e pandalshme dhe ovacionet në këmbë nga publiku i mbushur plot dëshmuan fuqinë e kësaj përvoje, duke shprehur një emocion të thellë dhe mirënjohje të sinqertë për përkushtimin e jashtëzakonshëm të të gjithë pjesëmarrësve.
Krejt në fund, në një prononcim për KultPlus foli Meriton Ferizi, Ushtrues i Detyrës së Drejtorit të Operës së Kosovës, i cili u nda i kënaqur me kantatën skenike.
“Pas mbrëmjes së djeshme me kantatën skenike Carmina Burana, ndjej kënaqësi të veçantë për këtë bashkëpunim të fuqishëm mes tri institucioneve tona kombëtare; Opera e Kosovës, Baleti Kombëtar dhe Filharmonia e Kosovës, ku për herë parë kjo vepër u realizua në formën e tillë skenike me Baletin, për çka e bëri më të kompletuar dhe më madhështore këtë vepër monumentale. Carmina Burana, kërkon fuqi kolektive artistike dhe mbrëmë kjo energji u ndje e plotë në skenë, me solistët, korin masiv të Filharmonisë dhe Operës së bashku me korin e fëmijëve, si dhe trupa e Baletit. Dirigjenti japonez Toshio Yanagisawa, me interpretimin e tij preciz dhe dinamik, krijoi një komunikim të shkëlqyer mes korit, solistëve, baletit dhe orkestrës. Ishte një natë që tregoi potencialin e bashkërendimit institucional dhe nivelin gjithnjë në rritje të skenës sonë operistike e muzikore. Ky sukses është dëshmi e vullnetit tonë të përbashkët për të ndërtuar një standard të lartë artistik në Kosovë.”
Për të treguar më shumë rreth pjesëmarrjes në “Carmina Burana”, për KultPlus foli sopranoja Besa Llugiqi.
“Mendoj se ka qenë një mbrëmje me të vërtetë madhështore. Përveç muzikës së jashtëzakonshme dhe plot jetë të Orff-it, kantata skenike u bë edhe më e veçantë falë trupës së baletit, që me hijeshinë dhe energjinë e tyre e madhëruan këtë spektakël në mënyrë të paharrueshme. Të rrethuar nga kolegë të mrekullueshëm dhe e shoqëruar me muzikë magjike, kjo ishte një përvojë e rrallë që prek zemrën. I falënderoj me gjithë zemër të gjithë ata që punuan me përkushtim dhe shpirt për ta bërë këtë natë kaq të bukur dhe të veçantë — një mbrëmje që do të mbetet gjatë në kujtesë.”
Në një prononcim për KultPlus foli Sinan Kajtazi, Ushtrues i Detyrës së Drejtorit të Baletit Kombëtar të Kosovës, tha se “Carmina Burana” erdhi si një kulmim i fuqisë artistike me përmasa të jashtëzakonshme.
“Fillimisht dua t’i përgëzoj të gjithë ekipin prej 350 vetash, të cilët mbrëmë na dhuruan emocione të jashtëzakonshme. Ky projekt, në vlerësimin tim, do të mbetet historik për të tri institucionet tona, duke pasur parasysh përmasat e tij, por edhe realizimin mbresëlënës. Jam shumë mirënjohës ndaj menaxhmenteve të Filharmonisë së Kosovës dhe Operës së Kosovës për bashkëpunimin shembullor. Pas bashkëpunimit ne shfaqjen e baletit “Halili dhe Hajria” në 50-vjetorin e Baletit Kombëtar, baletin “Arrëthyesi”, si dhe operën “Goca e Kaçanikut”, edhe “Carmina Burana” erdhi si një kulmim i fuqisë artistike me përmasa të jashtëzakonshme.”
Një nga solistët e Baltetit që shkëlqeu mbrëmë, Sead Vuniqi, për KultPlus potencoi se pjesëmarrja si solist në këtë produksion për të është një ndjesi e papërshkrueshme.
“Bashkëpunimi me maestro Toni Candeloro ka qenë një përvojë jashtëzakonisht e bukur. E kam njohur Tonin më parë, dhe kemi punuar bashkë edhe në Tiranë, por këtë herë ai qëndroi për më shumë se dy muaj në Kosovë për të punuar intensivisht me të gjitha trupat tona artistike. Toni është një profesionist i rrallë, me pasion dhe përkushtim të admirueshëm. Pjesëmarrja ime si solist në këtë produksion ishte një ndjesi e papërshkrueshme. Të performosh përballë një publiku të mbushur plot, në një skenë të madhe, me një ekip të tillë artistësh – është një nder dhe një përgjegjësi e madhe. Ndihem shumë i lumtur që pata mundësinë të jem pjesë e kësaj vepre, që u prit kaq mirë nga publiku. Jam shumë krenar që, si institucione, po arrijmë të sjellim çdo vit vepra gjithnjë e më të mëdha dhe më domethënëse për artdashësit tanë. Uroj që ky bashkëpunim i frytshëm të vazhdojë edhe në të ardhmen dhe të na sjellë suksese të reja artistike.”
Pas çdo shfaqjeje madhështore qëndron një ekip artistësh dhe profesionistësh të përkushtuar, të cilët janë themeli i suksesit skenik. Në Carmina Burana, roli i korepetitorëve Melos Buza, Alzan Gashi dhe Lekë Salihu ishte thelbësor për përgatitjen muzikore të korit dhe solistëve, duke siguruar një ekzekutim të saktë dhe emocionalisht të ngarkuar. Ndriçimi, i realizuar me mjeshtëri nga Marco Policastro, krijoi atmosfera dramatike dhe të ndjeshme që e shoqëruan çdo moment të veprës, ndërsa zëri u menaxhua me precizitet nga inxhinierët Bojan Ugrinovski dhe Karl Humbug, duke mundësuar që çdo tingull të arrinte qartë dhe fuqishëm tek publiku. Florian Çanga, me projeksionet e tij artistike, shtoi një dimension vizual që i dha skenës thellësi dhe simbolikë, ndërsa dizajni grafik i Faton Hasimja kontribuoi në komunikimin elegant të identitetit të ngjarjes./ KultPlus.com
Sot po mbahet provimi i maturës shtetërore në të gjitha shkollat e mesme të larta në vend. Në këtë proces janë përfshirë mijëra maturantë, ndërsa autoritetet arsimore kanë ndërmarrë masa të shtuara për të garantuar mbarëvajtjen e testimit dhe për të parandaluar çdo formë të keqpërdorimit gjatë provimit, raporton Ekonomia Online.
Drejtori i Gjimnazit “Sami Frashëri” në Prishtinë, Betim Sylejmani, ka bërë të ditur se në këtë shkollë po testohen 142 nxënës nga shkolla të ndryshme të Prishtinës. Ai ka theksuar se përgatitjet janë bërë me kohë dhe se vëmendje e veçantë i është kushtuar ndalimit të përdorimit të telefonave.
“Si çdo vit, edhe në shkollën tonë mbahet testi i maturës ku janë të përfshirë 142 nxënës nga shkollat e ndryshme të Prishtinës. Përgatitjet janë bërë me kohë. Masa kryesore është paralajmërimi që nxënësit nuk kanë të drejtë të përdorin telefona apo të hyjnë me telefona në klasë. Në momentin që i përdorin brenda klasës, janë administruesit ata të cilët ndërmarrin masa, qoftë për largim apo diçka tjetër. Përndryshe, ata të gjithë janë të njoftuar nga shkollat, nga Ministria e Arsimit, drejtoritë komunale të arsimit, sepse zakonisht keqpërdorimet bëhen me telefona. Janë të paralajmëruar që ata mund të pësojnë me dalje nga testi nëse i përdorin telefonat”, deklaroi Sylejmani për Ekonomia Online.
Ai shtoi se një nga masat e reja që nga viti i kaluar është shpërndarja e nxënësve në mënyrë që të shmanget vendosja në një klasë të nxënësve nga i njëjti institucion apo e njëjta paralele.
“Që nga viti i kaluar, në vazhdën e ndryshimeve që i ka bërë MASHT-i rreth rregullimit të mbarëvajtjes më të mirë të testit, është një prej atyre masave që me një klasë prej 15 nxënësve nuk mund të qëllojnë asnjëherë nxënësit e klasës së njëjtë. Do të thotë janë të përfshirë të gjitha shkollat e Prishtinës, janë me një klasë, janë nxënës të ndryshëm – nuk janë nxënës as të shkollës së njëjtë por as të klasës së njëjtë”, tha ai.
MASHTI dhe Drejtoritë Komunale të Arsimit kanë përsëritur rëndësinë e “ndjekjes së rregullave dhe seriozitetin e provimit të maturës”, i cili konsiderohet një hap kyç për të ardhmen akademike të nxënësve.
MASHTI bën të ditur se provimit do t’i nënshtrohen 18 mijë e 800 maturantë, kurse rezultatet do të bëhen publike më së largu deri më 30 qershor./ KultPlus.com
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja e cilësoi një hap shumë të rëndësishëm bashkëpunimin për digjitalizimin dhe valorizimin e trashëgimisë filmike.
Gonxhja tha se, ne kuadër të takimeve të programeve europiane INTERREG, delegacioni i lartë i drejtuar nga Agjencia Shtetërore e Programimit Strategjik dhe Koordinimit të Ndihmës zhvilloi një vizitë në Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit.
Sipas tij, në fokus të kësaj vizite ishte njohja nga afër me investimet në teknologji të mundësuara nga projekti “RECON”. Gonxhja tha se “ky është një model bashkëpunimi për digjitalizimin dhe valorizimin e trashëgimisë filmike, në kuadër të programit IPA CBC Itali–Shqipëri–Mali i Zi”.
“Një hap konkret për ruajtjen dhe promovimin e memories kulturore përmes partneritetit ndërkufitar”, deklaroi ministri Gonxhja./ KultPlus.com
Barbra Streisand në duet me Bob Dylan dhe Paul McCartney.
“The Secret Of Life: Partners”, volumi i dytë do të dalë javën e ardhshme, një album i ri me të cilin këngëtarja, aktorja dhe regjisorja legjendare, dy herë fituese e çmimit Oscar, merr stafetën nga “Partners” e vitit 2014, një tjetër seri me yje si John Mayer, Stevie Wonders, Andrea Bocelli dhe Elvis Presley.
Të 11 këngët e shohin 83-vjeçaren, fituese 10 herë e çmimit Grammy, me muzikantë ndërkombëtarë me ndjeshmëri nga më të ndryshmet.
Përveç kolegëve Dylan dhe McCartney, ka zëra më të rinj si Hozier dhe Sam Smith, dhe më pas James Taylor, Sting, Seal dhe Josh Groban, ylli i muzikës country Tim McGraw, zëri islandez i xhazit Laufey dhe një trio e jashtëzakonshme me Mariah Carey dhe Ariana Grande.
“Miq të vjetër, kolegë, artistë të rinj. I admiroj të gjithë”, tha superylli në qendër të kësaj sipërmarrjeje.
Barbra ka qenë protagoniste e shumë dueteve gjatë karrierës së saj të gjatë me artistë nga të gjitha zhanret muzikore.
Ndër të tjerë, me Judy Garland, Neil Diamond, Barry Gibb, Kris Kristofferson, Donna Summer, Bryan Adams, Celine Dion dhe shumë legjenda të tjera.
Nga të gjitha bashkëpunimet e reja, më surprizuesja është me Dylan.
“Ai më dërgonte lule, më shkruante shënime me lapsa me ngjyra të ndryshme duke më kërkuar të këndoja me të. Nuk e kuptoja në atë kohë”, tha Barbra për “The New Yorker”.
Streisand, e cila dy vjet më parë botoi një kujtim monumental me mbi 1 000 faqe, ishte 13 vjeçe kur bëri albumin e saj të parë amator./atsh/ KultPlus.com
Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me Gjethe” vijon të tërheqë kuriozitetin e turistëve të huaj.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau në rrjetet sociale një video me përshtypjet e një turisti anglez nga vizita e tij në këtë muze.
“Izolimi i vendit gjatë diktaturës bëri që Shqipëria të mbetej e ndarë nga pjesa tjetër e botës. Jack nga Anglia ishullore, del me mbresat më të mira nga ballafaqimi në muze me të shkuarën totalitare, jetën e përditshme, dhe pse Shqipëria ishte dikur për të dhe për shumë të tjerë, një vend pothuajse i panjohur”, shkruan Gonxhja.
Jack tha se “absolutisht interesant aspekti i jetës në Shqipëri për të cilin në Angli dimë fare pak. Por është gjithashtu shokuese njohja se si funksiononte aparati shtetëror”.
“Më vjen shumë mirë që këto janë ruajtur dhe do t’ia tregoni brezave në të ardhmen”, tha Jack.
Muzeu Kombëtar i Përgjimeve u hap më 23 maj 2017. Ai është nga më të veçantët në vendin tonë, që përpiqet t’u rrëfejë të rinjve dhe të huajve një nga periudhat më të errëta të historisë së vendit, duke qenë Selia Qendrore e Përgjimeve të Shërbimit Sekret, nga viti 1944 – 1991.
E konceptuar në 9 seksione, “Shtëpia me Gjethe” përbëhet nga 31 dhoma të lidhura në koherencë mes tyre dhe çdo dhomë ka një funksion të veçantë./atsh/ KultPlus.com
Ambasadori i Azerbajxhanit në Shqipëri, Anar Huseynov, zhvilloi një vizitë zyrtare në Bibliotekën Publike “Dritëro Agolli” në Fier, ku u njoh me misionin, programet dhe aktivitetet kulturore të institucionit, të cilat kontribuojnë në zhvillimin e komunitetit dhe forcimin e bashkëpunimit ndërkulturor.
Gjatë qëndrimit të tij, ai u shpreh i impresionuar nga niveli i organizimit dhe angazhimi kulturor.
“Jam i kënaqur që ndodhem në një institucion kaq aktiv dhe me ndikim në jetën kulturore të Fierit. Këto janë modele që meritojnë mbështetje dhe bashkëpunim konkret,” – deklaroi Ambasadori Huseynov.
Ai vlerësoi rolin e bibliotekave si ura lidhëse mes popujve dhe kulturave, duke theksuar se “kultura është një gjuhë e përbashkët që afron njerëzit, pavarësisht kufijve.”
Në fokus të diskutimeve ishin dhe promovim i trashëgimisë kulturore të dy vendeve. Ambasadori shprehu gatishmërinë për të mbështetur projekte të përbashkëta dhe për të përfshirë këtë institucion në një projekt kulturor që do të zhvillohet në Baku, Azerbajxhan.
Ai dhuroi një grup librash në gjuhën shqipe që trajtojnë tematika mbi kulturën, historinë dhe kulinarinë e Azerbajxhanit, duke pasuruar fondin dhe duke thelluar bashkëpunimin ndërkulturor.
Gjatë vizitës në ambientet e rikonstruktuara, u vlerësuan edhe investimet e bëra nga Bashkia e Fierit. Ambasadori shprehu konsideratë të lartë për Kryetarin e Bashkisë, të cilin e cilësoi si “njeri të veprave të mëdha, që i ka dhënë vlerë jetës kulturore të qytetit përmes investimeve konkrete.”
Në shenjë mirënjohjeje dhe mikpritjeje, i’u dhuruan disa suvenire simbolike si falënderim për vizitën dhe interesin ndaj punës së bibliotekës.
Ky takim u konsiderua si një hap i rëndësishëm drejt një bashkëpunimi të frytshëm dhe afatgjatë në fushën e kulturës dhe edukimit.
Një delegacion nga Fondacioni Arbëresh, me ftesë të Presidentes Vjosa Osmani, ka realizuar vizitë zyrtare në Kosovë, me qëllim forcimin e bashkëpunimit ndërinstitucional dhe thellimin e lidhjeve historike e kulturore ndërmjet komunave arbëreshe me vendin.
“Delegacioni u kryesua nga z. Ernesto Madeo, Komisioner i Fondacionit dhe Kryetar i Bashkisë San Demetrio Corone, dhe përbëhej nga përfaqësues të nivelit të lartë institucional dhe kulturor të komunitetit arbëresh, përfshirë kryetarë të bashkive San Cosmo Albanese, Frascineto, Cerzeto dhe Caraffa di Catanzaro”, thuhet në njoftimin e Presidencës.
Gjatë qëndrimit në Prishtinë, delegacioni zhvilloi takime në Presidencën e Kosovës, Komunën e Prishtinës, Universitetin e Prishtinës, si dhe institucione të tjera arsimore e kulturore.
Poashtu, ata kanë realizuar vizita në lokalitete të rëndësishme të trashëgimisë kulturore dhe historike, si: Biblioteka Hivzi Sylejmani, Muzeu Etnologjik, Katedralja e Prishtinës, Parku Arkeologjik Ulpiana, si dhe objekti i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Delegacioni realizoi vizitë edhe në Novobërdë, Letnicë, Stubëll, Ferizaj, Suharekë dhe Prizren.
“Në takimet e zhvilluara, u shpreh interesimi i ndërsjellë për të vendosur bashkëpunim të qëndrueshëm dhe të institucionalizuar mes komunave arbëreshe dhe institucioneve në Kosovë, në fusha me interes të përbashkët si arsimi, kultura, diaspora, zhvillimi ekonomik dhe bujqësia. U diskutua mundësia e përfshirjes së studentëve arbëreshë në institucionet arsimore në Kosovë me kuota të veçanta, si dhe vendosja e kontakteve të drejtpërdrejta mes universiteteve, përfshirë nënshkrimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit”, vazhdon njoftimi.
Në kuadër të kësaj vizite, delegacioni mori pjesë edhe në shënimin e Ditës së Çlirimit të Komunës së Prishtinës dhe në Panairin e Librit, duke shprehur vlerësimin për ftesën dhe për mikpritjen institucionale.
“Mbaj mend se ti ke pushtet mbi mendjen, jo anasjellas”.
“Lumturia e jetës tënde varet nga cilësia e mendimeve të tua”.
“Çdo gjë që dëgjojmë nuk është fakt, por opinion. Çdo gjë që shohim nuk është e vërtetë, por perspektivë”.
“Mos e harxho kohën tënde duke argumentuar se si duhet të jetë një njeri i mirë. Thjesht bëhu i tillë”.
“Gëzo bukurinë jetës. Shiko yjet dhe vrapo me ta”.
“Prano gjërat dhe dashuro njerëzit me të cilët të lidh fati, por bëje me gjithë zemër”.
“Kur zgjohesh në mëngjes, mendo se çfarë privilegji është të jesh gjallë, të mendosh, të gëzosh, të dashurosh”.
“Hakmarrja më e mirë është të bëhesh e kundërta e atij që të ka lënduar”.
“Njeriu nuk duhet t’i frikësohet vdekjes, por mosgëzimit të jetës”.
“Mos u shqetëso për të ardhmen. Nëse është e shkruar do ta takosh, i armatosur me të njëjtën arsye me të cilën përballesh me të tashmen”.
“Shpesh kam vrarë mendjen se si është e mundur që njeriu e do veten më shumë sesa të gjithë njerëzit e tjerë bashkë e megjithatë i jep më pak vlerë opinionit të tij për veten sesa opinionit të të tjerëve”.
Ditari në dy vëllime i Tolstojt i përgatitur nga R. F. Christian përfshin vitet (vëllim i parë)1847-1894 dhe (vëllimi i dytë) 1895-1910. Këto qindra faqe pasqyrojnë preokupimet e autorit si shkrimtar dhe zhvillimin e tij si person dhe mendimtar. Në to po ashtu gjejmë edhe qëndrimin e tij ndaj problemeve shoqërore, jetës rurale, industrializimit, edukimit dhe më vonë çështjeve religjioze dhe shpirtërore
SOT ËSHTË 22 SHTATOR, JASNAJA POLJANA.
I shkrova një letër Sonjës dje që t’i them se nuk mund të udhëhiqem në shkrimin tim nga opinionet e saj1. I shkrova nga zemra dhe me një loj ndjeshmerie. Edhe ajo e pranoi këtë me të njëjtën ndjeshmëri. Dhe e përfundova përkthimin me Langletin2. Sot kam qenë i zënë me artin, por s’mund të vazhdoj tutje me tërë këtë, pastaj u zhgënjeva me atë që tashmë kisha shkruar. Sonja erdhi sot. Gjatë natës vrava mendjen rreth ndarjes së epshit nga dashuria dhe rreth faktit se që të dyja janë nocione ekstra-sensoriale…
SOT ËSHTË 14 TETOR, JASNAJA POLJANA
Po bëhen tri ditë prej se ka ardhru Sonja. Jam vetëm me të. Ajo po merret me ca kopjime. Po më del krah bukur fort. Ende po shkruaj për artin. E rishikova kreun e dhjetë sot. Dhe e qartësova atë që ishte e paqartë. Më duhet ta kopjoj fletoren time të shënimeve, kam frikë se kam harruar shumë gjëra.
(1) Asgjë nuk e mbështet më shumë një jetë të qetë egoistike se sa të merresh me art për hir të artit. Despotët dhe zuzarët me siguri duhet ta duan artin. Kam bërë diku një shënim të tillë, por s’e mbaj mend tash…
(4) Hollësi nga Haxhi Murati: 1- Hija e një shqiponje sillet anës së një bjeshke; 2- ka gjurmë të kafshëve të egra, kuajsh dhe njerëzish në rërën anës lumit; 3- derisa ngarendin drejt maleve, kuajt hingëllijnë fort; 4- një cjap kërcen nga një shkurre ashe.
(5) Kur njerëzit jepen pas Shekspirit ose Bethovenit, ata jepen pas mendimeve dhe ëndrrave të veta të evokuara nga Shekspiri ose Bethoveni, ashtu siç njerëzit e dashuruar nuk e duan objektin e dashurisë së tyre, por atë që e evokon atë…
(7) … Folur në përgjithësi – nuk e di pse – nuk kam at ndjesinë religjioze që e kisha më parë kur e mbaja ditarin tim veç për veten time. Fakti se njerëzit e kanë lexuar atë dhe mund ta lexojnë në të ardhmen e shkatërron këtë ndjesi. Por ajo ndjesi ka qenë e çmueshme dhe më ka ndihmuar në jetën time. Duke u nisur nga sot, më 14, do të filloj të shkruaj përsëri si dikur – kështu që askush s’duhet ta lexoj gjatë jetës sime. Nëse do të ketë mendime që meritojnë të mbesin aty, do t’i kopjoj dhe do t’ia dërgoj Çertkovit…
(14) Zemërohesh me një grua, ngase ajo nuk kupton diçka, ose ajo kupton, por nuk bën atë që i thotë arsyeja. S’mund ta bëjë këtë. Ashtu siç vepron magneti në hekur dhe nuk vepron në dru, po ashtu konkluzionet e arsyes nuk janë penguese për të, nuk janë forca motivuese. Ndjenja dhe konkluzionet e arsyes janë penguese për të vetëm kur janë të transmetuara nga një autoritet, dmth ndjenja e një dëshire që duhet lënë mbrapa të tjerave. Dhe kështu ajo nuk do ta besojë ose ndjekë një nevojë të natyrshme të arsyes veç nëse është e konfirmuar nga një autoritet, por ajo do të besojë dhe ndjekë marrëzinë më të madhe përderisa çdonjëri e bën të njëjtën gjë. Nuk mund të bëjë ndryshe. Dhe ne tërbohemi. Ka shumë njerëz të tillë po ashtu – si gratë…
(18) Ngava mbrapa ndërtesave. Solla ndërmend netët që i kaloja aty dhe rininë dhe bukurinë e Dunjashës3 (S’kam pasur kurrë ndonjë lidhje dashurore me të), trupin e saj femëror të fortë. Ku është? Tashmë s’kanë mbetur veçse eshtrat e saj. Çka janë ato eshtra? Çfarë lidhjeje kanë ato me Dunjashën? Kishte një kohë kur ato eshtra përbënin pjesën e asaj qenie të pandarë që ishte Dunjasha. Por pastaj ajo qenie e ka zhvendosur qendrën e saj dhe ajo që ishte Dunjasha u bë pjesë e një qenieje tjetër, e pamatshme në masë dhe e paqashme prej meje, që unë e quaj toka. Ne s’e njohim jetën e tokës, kështu që e quajmë të vdekur, ashtu siç një insekt që jeton veç për një orë e konsideron trupin tim të vdekur, ngase nuk sheh lëvizjen e tij…
Letra drejtuar për në Stokholm4 është shtypur.
SOT ËSHTË 16 TETOR, JASNAJA POLJANA
Dje nuk shkrova në ditar. Shëndeti është përmirësuar bukur mirë. Sonja ende po punon goxha shumë me mua dhe po më del krah5. Një letër nga Olga Dieterich6 dhe një nga Çertkovi. Natyrisht ai – prandaj edhe të tjerët – ka kaluar një periudhë të vështirë. Dje mbrëma dhe sot desha të vazhdoja me Haxhi Muratin. Fillova diçka. Dukej goxha mirë, por nuk vazhdova ngase s’e kisha nën kontroll të plotë. S’duhet ta prish, duke e bërë me zor. Gazeta e Petersburgut ende s’e ka botuar letrën time7.
Shënime: (1) Kam vënë në letër shumë shqyrtime dhe rregulla që, po u mbajtën në mend, do të siguronin një jetë të mirë. Po, ka tepër rregulla dhe është e pamundshme të mbash në mend gjithmonë të gjitha. E njëjta gjë është me artin e sajuar. Tepër rregulla dhe e pamundshme të mbash në mend të gjitha ato. Arti duhet të vijë nga brenda dhe të udhëhiqet me ndjenjë…
SOT ËSHTË 21 TETOR, JASNAJA POLJANA
I mora bocat e artikullit të Zdrukthëtarit nga Lajmëtari verior dhe nisa të shkruaja një parathënie…
SOT ËSHTË 10 NËNTOR, JASNAJA POLJANA
Kam bërë goxha jetë këtyre dy javëve. Ende duke bërë të njëjtën punë. Mendoj se do ta mbaroj. Sot i shkrova ca letra dhe në mesin e tyre një për Grotin, ku i kërkova të bëjë radhitjen8. Sonja ka qenë këtu; u nis për në Moskë nga Pirogovo, ku ishim bashkë. Qe bukur aty. Prej se jam kthyer më dhemb shpina dhe kam ethe në mbrëmje.
Aleksander Petroviçi është këtu, duke shkruar. Shkova te Jasenki sot me Ljoven dhe ai zuri një muhabet të lezetshëm rreth kulturës. S’do të ishte shok i keq, sikur të mos ishte për atë emëruesin e paanë mbrapa një numëratori tejet të vogël.
Sot i shkrova nëntë letra. Vetëm edhe një më ka mbetur, ajo për Kilkovin. Biznesi dhe gjendja e tij janë të tmerrshme9. Mikajla Novikovi ishte këtu, edhe një fshatar nga Kazani, një poet.
Mendova: (1) Gjendja e njerëzve që janë të trullosur nga religjioni i rremë është po ajo tifozllëkut të njeriut të verbër: sytë e tij janë të fashuar, dikush i kap për krahu dhe i sill rrotull. Pastaj lirohen. Kështu është për këdo. Nuk lirohen derisa të jetë bërë e gjithë ajo…
Eca mespërmes fshatit, duke shikuar nëpër dritare. Varfëri dhe injorancë ngado dhe mendja me shkoi te skllaveria e dikurshme. Për atë të ishte dikur mund të gjesh shkakun, mund të shohësh vargonjtë që mbanin të lidhur njerëzit, por tash këtu s’ka kurrfarë vargonjsh – dhe në Evropë ka vetëm qime, por po aq sa ato që kishin lidhur Guliverin. Në vendin tonë ene mund të shohësh litarë,ose sidoqoftë spango, ndërsa andej tutje ka veç qime, por ato i mbajnë ata aq shtrëngueshëm se populli gjigant s’mund të lëvizë. Shpëtimi i vetëm është të mos shtrihen, të mos shkojnë të flenë. Mashtrimi është aq i madh dhe aq dinak shpesh i sheh njerëzit e vërtetë të cilëve ua kanë pirë gjakun dhe janë shkatërruar i mbrojnë gjithë pasion gjakthithësit e tyre dhe i sulmojnë ata që janë kundër tyre. Me ne është Cari.
12 NËNTOR, JASNAJA POLJANA
Pjotr Osipovi erdhi sot: ‘aty ku jetojmë ne kanë nisur të shesin indulgjenca’. Vladimiri i Virgjër ishte aty dhe plaku i katundit ishte urdhëruar të çonte njerëzit në kishë10. Ljova ka gjetur minerale dhe i duket krejt e natyrshme që njerëzit të jetojnë nëntokë, nga frika për jetët e tyre, derisa të gjejë të ardhurat11. Pardje kishte ardhur një telegram nga Tanja që thoshte se e kanë ndalur atje. Mezi po pres të kthehet. Gjëja më e rëndësishme është se kam ndarë mendjen të shkruaj Apelin: nuk mund ta shtyj për më vonë. Sot e rishikova artikullin shkencor. Tash është mbrëmje. Kam bërë dy versione të Apelit dhe më duhet të punoj në to.
Shënime:
1) Ajo e kishte kundërshtuar fuqishëm Tolstoin që t’i dërgonte letrën shtypit suedez, për shkak të abuzimit të shfrenuar të qeverisë ruse.
2) Përkthimi në suedisht i letrës së Tolstoit drejtuar shtypit suedez, i bërë nga një suedez që atokohë ishte në Jasnaja Poljana.
3) Në të vërtetë ekzistonin tri Dunjasha në mesin e banorëve të shtëpisë së Tolstoit. Mendohet se Tolstoi i referohet këtu Jevdokija Nikolajevna Orekovës, shërbyese pas së cilës ai ishte dhënë fort një kohë.
4) Letra e Tolstoit përkitazi me çimimin Nobel e botuar në Stockholms Dagblad në tetor.
5) Pavarësisht marrëdhënieve të tyre të acaruara, Sonja po e ndihte të shoqin duke kopjuar artikullin Çka është arti?
6) Motra e vogël e gruas së çertkovit, që u martua me Andrej Tolstojn më 1899.
7) Letra e tij rreth kongresit misionar të Kazanit. Në të vërtetë ishte botuar një ditë më parë.
8)Të Çka është arti?, që duhej të shtypej në gazetën e Grotit, Probleme të filozofisë dhe psikologjisë.
9) Kopisti A. P. Ivanov.
10) referencë në prishjen e martesës së Kilkovit.
11) P. O. Zjabrevi, ish nxënës në shkollën e Tolstojt, i kishe treguar rreth një procesioni të murgjve që bartnin një ikonë të Vladimirit të Virgjër përmes famullive lokale dhe shisnin indulgjenca.
/Marrë nga ‘Tolstoy’s Diaries, Volume 2’, Charles Scribner’s Sons, 1985
Jean-Jacques Rousseau (Zhan-Zhak Ruso) i quajtur “Filozofi i Gjenevës”, ishte dijetar dhe shkrimtar.
Ai lindi më 28 qershor 1712 në Zvicër dhe vdiq më 2 korrik 1778.
Filozofia e tij politike ndikoi në Revolucionin Francez, si dhe në zhvillimin e mendimit politik, sociologjik, dhe arsimor bashkëkohor.
Rousseau ishte gjithashtu kompozitor i suksesshëm; autor i 7 operave, si dhe muzikë zhanresh të tjera; ai dha ndihmesë në muzikë edhe si teoricien.
Gjatë periudhës së Revolucionit Francez, Ruso, me idetë e tij, ishte filozofi më popullor mes anëtarëve të Klubit Jakobin.
Shkrimet e tij autobiografike – përbëjnë fillimin e zhanrit të autobiografisë siç njihet sot.
Rousseau u varros si një hero kombëtar në Panteonin në Paris, në vitin 1794, 16 vjet pas vdekjes.
25 thenie nga Jean-Jacques Rousseau
1. “Personi i parë që rrethoi me gardh një copë tokë, pastaj u tha njerëzve se ishte e tija dhe ata e besuan, u bë themeluesi i vërtetë i shoqërisë civile.
Nga sa shumë krime, luftëra, vrasje, mizori raca njerëzore do të kishte shpëtuar sikur një person të kishte dalë e ta rrëzonte gardhin, dhe t’u thoshte të tjerëve: ‘Mos e besoni këtë mashtrues’.
Ju jeni të humbur nëse harroni se frutat e dheut u përkasin të gjithëve dhe toka asnjërit!” -“Social Contract”, Jean-Jacques Rousseau
2. Të gjitha fatkeqësitë e mia vijnë nga që kam pasur mendim tepër të mirë për miqtë e mi.
3. Edhe pse modestia është e natyrshme për njeriun, ajo nuk është e natyrshme për fëmijët.
Modestia fillon vetëm me njohjen e së keqes.
4. Durimi është i hidhur, por fryti i tij është i ëmbël.
5. Çdo njeri ka të drejtë të rrezikojë jetën e tij në mënyrë që ta mbrojë atë.
Është thënë ndonjëherë se një njeri që hidhet nga dritarja për të shpëtuar nga një zjarr është fajtor për vetëvrasje?
6. Fyerjet janë argumentet e përdorura nga ata që janë gabim.
7. Njerëzit të cilët dinë shumë pak janë zakonisht oratorë të mëdhenj, ndërsa njerëzit të cilët dinë shumë, flasin pak.
8. Mirënjohja është një detyrë që duhet të paguhet, por që askush nuk ka të drejtë ta presë këtë.
9. Gënjeshtra ka një pafundësi kombinimesh, por e vërteta ka vetëm një mënyrë për të qenë.
10. Është një mani e filozofëve të të gjitha moshave për të mohuar atë që ekziston dhe për të shpjeguar atë që nuk ekziston.
11. Ne kemi të lindur të dobët, ne kemi nevojë për forcë: të pafuqishëm, ne kemi nevojë për ndihmë; qesharakë, ne kemi nevojë arsye.
E gjitha që na mungon në lindje, e gjitha që ne kemi nevojë kur vjen puna te pasuria e njeriut, është dhuratë e arsimit.
12. Personi i cili ka jetuar më shumë nuk është ai me më shumë vite, por ai me përvojat më të pasura.
13. Unë i urrej librat; ata vetëm na mësojnë të flasim rreth gjërave për të cilat nuk dimë asgjë.
14. Unë mund të mos jem më i miri, por të paktën jam i ndryshëm.
15. Unë gjithmonë kam thënë dhe menduar se gëzimi i vërtetë nuk mund të përshkruhet.
16. Për të duruar, është gjëja e parë që një fëmijë duhet të mësojë, dhe atë që ai do të ketë më nevojë të dijë.
17. Natyra nuk na mashtron, jemi ne që e mashtrojmë veten.
18. Njeriu ka lindur i lirë, dhe ai është kudo në zinxhirë.
19. Ç’është lumturia? Një llogari bankare të mirë, një kuzhinier të mirë, dhe një tretje të mirë.
20. Është shumë e vështirë për të menduar fisnikërisht kur dikush mendon vetëm për të fituar jetesën.
21. Ne nuk e dimë se çfarë është me të vërtetë fat i mirë apo i keq.
22. Ata që janë më të ngadalshëm në marrjen e një premtimi janë më besnikë në kryerjen e tij.
23. Sado natyral talenti i njeriu mund të jetë, akti i të shkruarit nuk mund të mësohet i gjithi përnjëherë.
24. Unë mbeta për një kohë të gjatë fëmijë, dhe jam ende fëmijë në shumë aspekte.
25. Çfarë diturie mund të gjeni e cila të jetë më e madhe se sa mirësia? / KultPlus.com
Qyteti antik i Apolonisë u kthye këtë fundjavë në epiqendër të festës së grurit, një traditë e bashkisë së Fierit prej disa vitesh.
Në hapësirat e Apolonisë pranë fshatit Pojan, qindra qytetarë, por edhe turistë të huaj u bënë pjesë e kësaj feste bashkë me dhjetëra fermerë, kultivues gruri dhe prodhues buke.
Vajzat e reja të veshura me veshjet tradicionale dhe me kurora gruri në kokë i dhanë më shumë hijeshi kësaj feste. Tingujt e muzikës i shoqëruan të pranishmit teksa këndonin dhe kërcenin vallet popullore të zonës.
I pranishëm ishte edhe kryebashkiaku i Fierit, Armando Subashi i cili premtoi se tradita do të vijojë.
Fëmijët ishin pjesa më e gëzueshme e festës ndërsa prindërit ishin kujdesur t’i vishnin me veshje tradicionale popullore apo edhe me simbolet e ngjyrat e grurit. Aktivitetet për ta ishin të larmishme ndërsa nuk munguan fotot familjare për ta vendosur këtë ditë në albumin e kujtimeve.
Po aq e bukur dhe ndoshta me shumv nostalgji ishte festa e grurit për komunitetin fierak që jeton jashtë vendit. Të ardhur në vendlindje pvr pushime, shumë prej tyre u bashkuan me festimet.
Ky aktivitet unik solli në qendër të vëmendjes produktet e freskëta të zonës, traditat bujqësore dhe vlerat kulinare të trashëguara brez pas brezi.
Gjithashtu kjo festë promovon punën e fermerëve dhe pasurinë e produkteve vendase. Pjesë e festimeve ishin edhe panairet me produkte organike, aktivitetet kulturore dhe artistike, të cilat krijuan një atmosferë festive.
Festa e grurit, me një histori gati 50-vjeçare në Myzeqe i solli të gjitha si dikur bukën dhe grurin e ri, lëmin e fshatit dhe mekanikën, këngët dhe vallet, bibën në saç dhe dhallën e ftohtë.
Një banore nga Pojani shprehet se “për festën e grurit myzeqaret kanë krijuar prej vitesh, një nga recetat kulinare më autentike dhe më me shije: bibën në saç. Biba në saç shoqëron gjithë fushatën e korrjes dhe shirjes së grurit. Kjo recetë e trashëguar nga gjyshet dhe nënat tona gatuhet thuajse në çdo familje myzeqare që korr grurë”.
Një tjetër banor tha se “tashmë në zonën tonë kjo festë është kthyer në traditë dhe çdo vit festohet edhe më bukur. Festa sot në Apoloni i shërben jo vetëm promovimit të produkteve vendase, por edhe promovimit të turizmit”.
Një vend të veçantë në “Festën e grurit” zuri edhe parada e autokombajnave, mjeteve korrëse të grurit, me anë të të cilave fermerët e kësaj zone edhe duan të mbajnë gjallë traditën edhe të shtojnë sipërfaqet e tokave të mbjella me grurë.
“Festa e grurit” është një nga festat më të mëdha që organizon bashkia e Fierit në kuadër të promovimit të traditës myzeqare. E zhvilluar në muajin qershor të çdo viti dhe e shoqëruar me ritualet festive të krijuara gjatë shekujve, kjo festë vendore përbën tashmë një tjetër vlerë të shtuar të turizmit kulturor.
Themeluesi i platformës më të madhe të mesazheve “Telegram”, Pavel Durov ka njoftuar se dëshiron ta ndajë pasurinë e tij të madhe – e cila vlerësohet në 17,1 miliardë dollarë – në mënyrë të barabartë midis 106 fëmijëve të tij.
Sipërmarrësi 40-vjeçar tha per gazetën franceze “Le Point” – se është babai biologjik i gjashtë fëmijëve dhe se ka dhuruar spermën e tij në mënyrë anonime për lindjen e mbi 100 fëmijëve në 12 vende të ndryshme.
Durov filloi të dhuronte për të ndihmuar një mik, por më pas zgjodhi të mos e zbulonte identitetin e tij në shumicën e rasteve.
“Dua ta bëj të qartë se për mua nuk ka dallim midis fëmijëve të ngjizur natyrshëm dhe atyre të lindur falë donacioneve të mia. Të gjithë janë fëmijët e mi dhe do të kenë të drejta të barabarta”, tha themeluesi i “Telegram”.
Durov tha që asnjë nga fëmijët e tij nuk do të jetë në gjendje të përfitojë nga trashëgimia e tij para 19 qershorit 2055.
“Dua që ata të rriten si njerëz të zakonshëm, të bëjnë rrugën e tyre, të zhvillojnë vetëbesimin, të mësojnë të krijojnë dhe të mos mbështeten te paratë”, tha Durov. /atsh/ KultPlus.com
NË KËTË QYTET, POR NË NJË GJUHË TJETËR, HALLA IME REFUZOI TË MERTOHEJ ME BURRIN TË CILIN TË GJITHË DONIN QË AJO TA MARTONTE
Gjyshja ime u ul në karrige. Ajo tha, Kur shtrihem natën nuk mund të pushoj, eshtrat e mia po e shtyjnë njëri-tjetrin. Kur zgjohem në mëngjes i them vetes, Çka? A kam fjetur? Zoti im, ende jam këtupari. Do të mbes në këtë botë përgjithmonë.
Tezja ime po e ndreqte shtratin. Shiko, gjyshja jote, ajpo nuk djersin. S’është nevoja të lahet asnjë gjë – çorapet, nënkëmishat, çarçafët e saj. Nuk mund të marrësh vesh nga kjo se çfarë jete ka pasur ajo. Nuk ka qenë jetë. Ka qenë torturë.
A nuk na do ajo neve? pyeta unë.
A ju do juve? bëri tezja ime. Çka vlen më shumë? ju fëmijët. Kushëriri juaj në Connecticut.
E pra. A s’e bën kjo të lumtur?
Tezja ime tha, Ah, çfarë ka parë ajo!
Çka? pyeta. Çfarë ka parë?
Do të ta them një ditë. Po një gjë do të ta them qysh tash. Mos e bart flamurin kryesor. Kur të rritesh, do të marrësh pjesë në ndonjë demonstratë, apo grevë, apo diçka tjetër. S’është nevoja ta bësh ti, lëre dikë tjetër ta bartë.
Ngase Russya e kishte bartur flamurin, a është kështu? pyeta.
Ngase ai ishte vetëm çunak, vetëm shtatëmbëdhjetë vjeç. Fikall vetëm, gjyshja jote e mori nga rruga – ishte i vdekur – e solli në shtëpi me qerre.
Çfarë tjetër? pyeta.
Babai im hyri në dhomë. Ai tha, Tekembrmja ajo ka jetuar,
A s’ke jetuar edhe ti, po ashtu?, pyeta tezen time.
Mandej gjyshja ime preku dorën e saj. Sonia. Një arsye pse s’mbyll sy natën është se mendoj për ty. Ti e di këtë. çka do të ndodhë? Ti s’ke jetë.
Gjyshe, pyeta, si do të bëhet me ne?
Tezja ime psherëtiu. Vajzë e vogël. Loçkë, hajde të ecim pak.
Në tryezën e bukës njeri s’foli. Kështu që e pyeta edhe njëherë: Sonia, më thuaj jo ose po. a ke jetë ti?
Ha! bëri ajo. Po deshe ta dish përnjëmend, lexoje Dostojevskin. Pas kësaj të gjithë qeshën me të madhe.
Mamaja ime solli çaj dhe reçel.
Gjyshja ime na e tha të gjithëve në surrat, Pse po qeshni?
Por tezja ime tha, Qesh!
NËNË
Një ditë po dëgjoja radion në valët Am. Dëgjova një këngë: ‘Oh, Po digjem nga malli të shoh time më në hyrje’. Për atë Zot! thashë, e kuptoj këtë këngë. Shpesh jam djegur nga malli të shihja mamanë time në derën e hyrjes. Thënë të vërtetën, ajo qëndronte shumë shpesh në dyer të ndryshme të hyrjes duke m’i ngulur sytë mua. Ajo u ndal një ditë, thjesht ashtu, para derës, me errësirën e hajatit mbrapa saj. Ishte Dita e Vitit të Ri. Ajo tha tritshëm, Nëse ti kthehesh në shtëpi në orën katër të mëngjesit kur je shtatëmbëdhjetë vjeçe, në çfarë kohe do të kthehesh kur të bëhesh njëzet vjeçe? Ma bëri këtë pyetje pa shaka, apo qëllim. Kishte nisur me përgatitjet merakosëse të vdekjes. S’do të ishte e pranishme, mendoi ajo, kur të bëhesha njëzet. Kështu që bëhej kureshtare.
Njëherë tjetër qëndroi në derën e hyrjes së dhomës sime. Sapo e kisha botuar një manifest politik ku sulmoja pozicionin e familjes në Bashkimin Sovjetik. Ajo tha, Shko fli për hatër të zotit, budallaçkë e dreqit, ti dhe idetë e tua komuniste. I kemi parë ata tashmë, babi dhe unë, më 1905. I kemi marrë me mend të gjitha.
Në derën e kuzhinës ajo tha, Kurrë s’e mbaron vaktin tënd. Sorollatesh pa pikë kuptimi. Çka do të bëhet me ty?
Pastaj vdiq.
Natyrisht gjithë pjesën tjetër të jetës sime digjesha nga malli ta shihja, jo vetëm në hyrje, në një numër të madhe vendesh – në dhomën e ngrënies me hallat e mia, në dritare duke parë lart e poshtë bllokut, në kopshtin e fshatit mes zinieve dhe tageteseve, në dhomën e ndejes me tim atë.
Uleshin në karrige të rehatshme të veshura me lëkurë. Dëgjonin Mozartin. Shikonin njëri-tjetrin të habitur. Atyre iu dukej se thjesht kishin hipur në barkë. Thjesht i kishin mësuar fjalët e para në anglisht. Atyre iu dukej se ai thjesht i kishte, në mënyrë krenare, dorëzuar një provim 100 për qind korrekt profesorit amerikan të Anatomisë. Dukej sikur ajo thjesht e kishte lënë dyqanin për kuzhinën. Do të doja ta shihja në hyrjen e dhomës së ndejes.
Ajo u ndal aty për një minutë. Pastaj u ul mbrapa tij. Zotëronin një gramafon të shtrenjtë. Po e dëgjonin Bachun. Ajo i tha atij, Fol me mua një çikëz. S’po flasim edhe aq më.
Jam i lodhur, tha ai. S’e sheh? Kam takuar të paktën tridhjetë veta sot. Të gjithë të sëmurë, të gjithë fol fol fol fol. Dëgjo muzikë, tha ai. Mendoj se një kohë ke pasur ton të mrekullueshëm. Jam i lodhur, tha ai.
Pastaj ajo vdiq.
/Marrë nga Grace Paley, ‘Collected Stories’, Ferrar, Straus and Giroux, 2007
Li Po (19 maj 701 – 30 nëntor 762), poet kinez, konsiderohet ndër poetët më të mëdhenjtë e dinastisë Tang, bashkë me Tu Fu-në dhe Bai Juyi-n, e po ashtu edhe të tërë letërsisë kineze
1.
Kohë e gjatë prej se jam kthyer
te Trevat e mia të Lindjes:
Sa shumë herë
kanë çelur trëndafilat?
Tufat e tyre të bardha a janë
a janë rritur dhe fishkur
dhe hëna e tyre e ndritshme
a perëndon në mesin e të huajve?
2.
Po tash
do t’i marr valltaret e dukës Hsieh:
Me një këngë të trishtë
do të lëmë turmën
dhe do ta thërrasim
te Trevat e Lindjes,
të shkërmoqim portën e hyrjes,
të shkapërdajmë retë e bardha!
Trevat e Lindjes, ose Bjeshkët e Lindjes, ndodhen në provincën Chekiang, që në ato kohë quhej Yüeh; ku Duka i madh Hsieh An, 320-82 e.s. kishte jetuar në rininë e tij dhe të cilën e kishte dashur gjithmonë. Hsieh An, me dashurinë për fshatin e tij ashtu si edhe për studimet, por duke i dalë në ndihmë vendit kur ia kishte nevojën, ku ishte përgjegjës për një fitore vendimtare ndaj pushtëuesve barbarë, ishte tipi i favorizuar kinez i heroit. Një tregim karakteristik për të thotë se njëherë ai ishte duke luajtur shah (wei-ch’i, zakonisht i njohur në Perëndim me emrin e tij në japonisht, go) kur lajmi i fitores, e arritur nga vëllai i tij i vogël dhe një nip që komandonte në fushë nën drejtimin e tij, i ishte sjellë atij; ai e shikoi lajmëtarin dhe vazhdoi lojën. I pyetur se çfarë e kishte bërë të përmbahej, ai kishte thënë, ‘Fakti se djemtë e mi e kanë mposhtur armikun’; por iu gëzua asaj fitoreje pasi që mbaroi lojën.
Ka një legjendë, mbase e paregjistruar deri në kohën e poezisë së Li Po-së, që thotë se ky dukë i kisht erekrutuar vajzat e bukura valltare për banketin e tij nga një ‘shpellë trëndafili’, si të ishin njëmend përrallore, afër shtëpisë së tij në Trevat e Lindjes; por duket të jetë më e gjasshme që Li Po, më parë se t’i referohet kësaj legjende, legjenda mund të ketë lindur si një interpretim i kësaj poezie. ‘Trëndafilat’ nuk përmenden kurrë në poezinë kineze të asaj kohe e më herët, me aq sa kam mundur të vërej, madje jo deri te ndikimi i vonshëm perëndimor; por kjo është njëra prej katër herave kur Li Po iu referohet në poezitë e tij: dy prej të tjerave të rritura në një mur jashtë dritares dhe një tjetër e rritur në një shteg shkëmbor; të gjitha këto duken ngushtësisht perëndimore dhe jo-kineze – poezia kineze s’e posedon asnjë prej simboleve të trëndafilit në traditën e saj.
Origjina e këtij simbolizmi, megjithëse shumë e vjetër në poezinë greke, duket të jetë persiane; emri grek për lulen, nga i cili ky i yni na vjen përmes latinishtes, sigurisht është persian në zanafillp po ashtu si edhe emrat e tjerë në gjuhët e tjera. (Emri kinez duket të jetë huazim, po ashtu, por nga cula gjuhë nuk mund ta di). Andaj duket se kjo poezi e Li Po-së dhe ato të tjerat ku përmenden trëndafilat, janë në mesin e shembujve të rrallë ku mund të themi se ka diçka jo-kineze nga origjina e kësaj familjeje dhe vendit të tij të lindjes, në Perëndimin e Largët.
Poezia ka shkatuar një mori problemesh në veprën e Li Po-së, si ai besimi i një kohe se vendi i tij i prejardhjes ishte Trevat e Lindjes (sado që ai në të vërtetë nuk thotë ‘mia’ në tekstin në origjinal, përveçse tërthorazi). Duka Hsieh, po ashtu, më i përmenduri në veprën e tij, nuk është ai për të cilin folën, por poeti i tij i preferuar dhe njëri prej pionerëve më të mëdhenj të ‘poezisë natyrore’ në Kinë – Duka Hsieh Ling-yün, që ka jetuar në shekujt katër dhe pesë dhe ka qenë një ekscentrik i njohur, po ashtu i asociuar me trevën Yüeh nga Li Po.
/Marrë nga Li Po and Tu Fu, “Poems”, (Selected and translated by Arthur Cooper), Penguin Books Ltd, 2013
21 qershori tradicionalisht shënon fillimin e sezonit të plotë turistik në tri bashkitë që rrethohen nga Liqeni i Ohrit – Struga, Ohri dhe Pogradeci.
Për herë të parë Dita e Liqenit të Ohrit është shënuar në vitin 2002, me qëllim kontribuimin në mbrojtjen e pasurisë natyrore dhe kulturore të rajonit, si dhe përafrimin e mëtejshëm të banorëve në të dyja anët e liqenit.
Vendi mikpritës i manifestimit qarkullon nga njëra bashki te tjetra, por mesazhi është gjithmonë i njëjtë: ngritja e vetëdijes të opinioni për bashkëpunim sa më të madh të qytetarëve dhe të pushtetit për mbrojtjen e basenit të liqenit të Ohrit, si pasuri e pazëvendësueshme natyrore.
Ti m`u rrëfeve për sëpari shkrepëtimtare në stoli, Un` ëndërrova se në zemër po më valon një mall i ri. O, ç’ka që m`u venit qipalla me kaq të ngjethur të pafaj? Haj!shkretëtirë-e-zemrës`s`ime! Dhe haj! e zeza jetë,haj!
Posi një yll i perënduar më pate humbur gjithë më larg… Nga malli yt i thura fjalët gjith sërë-sërë-e-varg-e-varg; E çdo mendim e pata tretur vetëm n`ërgjënd e në flori, O,vashë-e lotit të zhuritur që vetëtin nër syt` e mi.-
Prej largësisë së pa anë kalon durimi mot-me-mot… Pas kaqe kohë dhemshurije,ndaj vëndi-i lum as eja sot! Në gjirin t`ënd të llaftaruar m`a lerë mëndjen t`a humbas, Të ndjej si zemra më gatohet plot me dëshir` e plot me gas. Ti buzëqesh-më-zilitare,e më çkëlqe si vetëtim, E më vështro me sy pëllumbi drejt mun në fund të shpirtit t`im; Se gazi-i-kthjellt` i lumtërisë, që çel si lulja në mëngjes, Si lule-e pastër do më mbijë në krahruar mun në mes: Kur të më jesh e zemëruar, më shpirt të vrarë-e varfnjak, N`e mbajç në zemër zembëratën, prej helmit t`ënd s`do heq aspak; S`do psherëti n`e lënc të vdesë,a në `m`a thënc,në mos m`a thënc: Mjafton një mvrejtje-e buzës s`ate,që të më bësh të prishem menc./ KultPlus.com
