Turistë të huaj dhe vizitorë vendas, çdo ditë e më shumë po rrisin interesin të eksplorojnë Parkun Kombëtar të Vjosës, për eksperiencat e veçanta që ofron nga peizazhet e bukura natyrore, deri tek rafting dhe sportet e aventurës.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale momente të adhuruesve të sporteve ujore, të cilët gjejnë në Vjosë një oaz freskie dhe mundësi për rafting.
“Nga brigjet e Vjosës ku çdo ditë grupe vizitorësh zbulojnë hiret e saj mes kulturës, sporteve në natyrë, traditës e historisë”, shkroi Rama.
Vjosa fillon në Greqi si Aoos, përpara se të kalojë në Shqipëri, duke gjarpëruar nëpër male dhe në fund të arrijë në detin Adriatik.
Gjatë rrugës, lumi kalon nëpër fusha të blerta dhe përgjatë shpateve malore duke krijuar kanione mbresëlënëse, ishuj rëre dhe kthesa të mrekullueshme.
Bukuria dhe domethënia e lumit e kanë fituar emrin “Zemra Blu e Evropës”.
Në 13 mars 2023 lumi i Vjosës, i fundit i egër në Europë, u shpall nga qeveria shqiptare “Park Kombëtar”, kategoria e dytë e mbrojtjes, që është shumë më e lartë nga ajo që kishte deri një vit më parë, thjesht “Park Natyror”./ KultPlus.com
Mbrëmë qytetarët e Prishtinës, mu në sheshin “Skënderbeu”, kanë qenë dëshmitarë të një nate të mbushur me përplot magji. Skena gjigande e vendosur në qendër, ka mikpritur interpretimin e mbi 200 muzikantëve. Orkestra dhe Kori i Filharmonisë së Kosovës, Kori i Operës së Kosovës nën dirigjimin e Hajrullah Sylës, Kori i Universitetit “Haxhi Zeka” nga Peja nën dirigjimin e Hysen Nimanit, sopranoja Adelina Paloja, tenori Liridon Sadriu dhe baritoni Safet Berisha, kanë ngulitur në kokën e të gjithëve një koncert i cili ka dalë përtej unikes. Talenti i tyre u shfaq në një tango me perfeksionin, kësisoj duke e lënë një vulë të pashlyeshme përbrenda secilit pjesëmarrës, shkruan KultPlus.
Koncerti parashihej të fillonte në orën 20:30, mirëpo karriget ishin mbushur nga qoshi në qosh qysh nga ora 20:00, ndërsa instrumentet e vendosura në skenë po pritnin që mjeshtërit e tyre t’i merrnin ato në dorë. Audienca pati rastin ta shijojë zhdukjen e përkohshme të diellit dhe me entuziazëm priste shushurimën e instrumenteve nga muzikantët që dolën në skenën e mbuluar në të zezë, akoma pa shënuar ora 21:00.
Reflektorët në ngjyrë të kaltër të vendosur mbi skenë dukej se e qanin në gjysmë ajrin me drejtimin e tyre, por asisoj ishin edhe muzikantët që dolën duke marshuar në skenë. Hapat e tyre të qëllimshëm, zhurmonin atmosferën këndshëm, duke shënuar fillimin e veprës “Njeriu me armë: Meshë për paqe” e kompozitorit Karl Jenkins, e krijuar në vitin 1999 dhe dedikuar viktimave të Kosovës. Është një vepër anti-luftë bazuar në meshën katolike të cilën kompozitori e gërsheton me burime të tjera, me tekst të përzgjedhur nga historiani Guy Wilson.
Nën dirigjimin e veçantë të Baki Jasharit, koncerti portretizoi një literaturë muzikore, me vepra të fuqishme që u interpretuan për nder të të 25-vjetorit të Çlirimit të Kosovës dhe 248-vjetorit të Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Koncerti u emërtua “Koncert për Paqe” me të cilin Filharmonia e Kosovës përmbylli sezonin 2023/2024. Bashkë me korin në skenë u ngjit edhe Jeffrey M. Hovenier, ambasador i SHBA-ve në Kosovë.
Anash skenës, dy ekranet mundësuan një vështrim më të detajuar të Orkestrës së Filharmonisë në skenë, si dhe duarve të dirigjentit Jashari, i cili me krahët e tij bënte harqe sa në të djathtë e sa në të majtë. Shkopi i tij në dorën e djathtë, lëvizte me shpejtësi sa poshtë e lartë, njashtu edhe telat e instrumenteve që pushtoheshin pa ndalë nga dhuntia e bukur e shpirtrave të gjallë prapa tyre. Në anën tjetër, të bashkuar në një unitet që çdo herë lë mbresa, Kori i Filharmonisë së Kosovës, Kori i Operës së Kosovës dhe Kori i Universitetit “Haxhi Zeka”, dhuruan spektakle që frymonin nëpërmjet teksteve dedikuar për paqe, dashuri e dhimbje.
Ndërkohë, publiku ishte i shoqëruar nga një fllad i lehtë i cili zgjonte kohë pas kohe disa rrëqethë, por kjo nuk ndodhte vetëm për atë arsye. Ishte energjia, paraqitja dhe ekselenca e sopranos Adelina Paloja, tenorit Liridon Sadriu dhe baritonit Safet Berisha, të cilët i dhanë jetë të dyfishtë këtij koncerti të jashtëzakonshëm. Si yje në skenë, qëndronin solistët, që kapluan atmosferën nga çasti në çast. Serioziteti i notave që buronin nga thellësia e tyre, portretizoheshin dukshëm dhe në shprehjet e fytyrave të tyre. Për të kënduar për tema te caktuara, do të thotë të bëhesh një me tekstin, mesazhin dhe esecnës e veprës, dhe këtë më së miri, arrinin ta bënin solistët, të cilët kanë shkrirë telat e zërit drejt të pranishmëve nëpërmjet një madhështie modeste.
Veprat e interpretuara si: “The call to prayers”, “Kyrie”, “Save me from Bloody Men”, “Sanctus”, “Hymn before action”, “Charge!”, “Angry flames”, “Agnus Dei”, “Now the guns have stopped”, “Benedictus” si dhe “Better is peace”, transmetuan një performancë që doli përtej pritshmërive. Puna e palodhshme, përkushtimi, dhe dashuria për atë se çfarë përfaqëson muzika, ishte e vulosur në sytë e 200 muzikantëve, të cilët mbrëmë dëshmuan një pasion të zjarrtë i cili zor se do shuhej ndonjëherë, edhe nëse bota do të digjej ngadalë.
Prapavija në skenë pati të vendosur një ekran që ndërronte disa imazhe, por më e fuqishmja apo konstantja, qe ajo e një zogu, që shërbente si një thirrje për paqe dhe liri. Reflektorët ndërronin ngjyrat nga të kaltër, në të bardhë, në të kuqe e herë në të portokalltë, që përkonin me stilin e njëmbëdhjetë veprave dhe intensitetin e tyre që shpesh kapte publikun në befasi, duke i shtyrë ata për të lëvizur papritmas. Po ashtu, ajo që këta muzikantë dinë të bëjnë më së miri, është përkëdhelja e lehtë e shpirtit të pranishëm, nëpërmjet prekjeve ledhatuese të instrumenteve përpara tyre, duke krijuar një harmoni bukur të qetë, porsi ninullë.
Pas përfundimit të gjithë këtij koncerti mbresëlënës, për një fjalë rasti, në skenë doli Jeffrey M. Hovenier, ambasador i SHBA-ve në Kosovë, i cili falënderoi Filharmoninë e Kosovës, që e lejoi të jetë pjesë e tyre për këtë mbrëmje.
“Nëpërmjet veprave, ne ecëm nga lutja për mëshirë, në përgatitjen për luftë dhe përjetimin e tmerreve të luftës, dhe më pas përfunduam me një mirëkuptim dhe marrëveshje se gjithmonë ka paqe. Unë nuk mund të mendoj për ndonjë vepër tjetër që është më e përshtatshme për një diplomat për të kënduar, sesa “Njeriu me armë: Meshë për paqe”. Vepra qe shumë e ndjeshme për ta kënduar së bashku. Këta prapa meje, janë njerëzit e mi, dhe unë dua t’i falënderoj shumë që më lejuan të jem pjesë e tyre sonte. Muzikantët e Filharmonisë, janë shumë të talentuar dhe ju të gjithë duhet të jeni krenarë për ta”, ka thënë ai.
Ai tutje tregoi se koncerti ishte paraparë të epej më 4 korrik, por për shkak te motit dhe vdekjes së shkrimtarit Ismail Kadare, koncerti u shty për mbrëmjen e djeshme.
Pjesa përmbyllëse e koncertit solli interpretimin e dy marsheve amerikane “The Washington Post” dhe “The Stars and Stripes Forever” nga John Philip Sousa, të shoqëruar në fund me fishekzjarrë, pjesë e traditës amerikane për shënimin e Ditës së Pavarësisë që nga viti 1777. Fishekzjarrët e shumtë shumëngjyrësh shënuan fundin e një nate të paharrueshme, me kujtime që do vërshojnë përherë në rrjedhën e të bukurave, siç ishte edhe portretizimi nga “Koncert për paqe” për dy orë të plota.
Ndërsa, për të treguar rreth pjesëmarrjes si soliste në këtë koncert, për KultPlus foli sopranoja Adelina Paloja.
“Përjetova një nga momentet më emocionale të karrierës sime solistike. Atmosfera ishte magjike që nga momenti i parë. Qielli i hapur i Prishtinës dhe yjet e ndritshëm krijuan një skenë të përsosur që po e ndjeja teksa po përgatitesha prapa skenës me emocionet dhe përgjegjësinë e madhe që më priste për të interpretuar veprën madhështore të Karl Jenkins, “The Armed Man: A Mass for Peace”, dedikuar viktimave të luftës në Kosovë. Përmes zërit tim reflektoja figurën e femrës shqiptare vetëflijuese e heroinë historikisht, e ne së bashku si një trup artistësh me mbi 200 muzikantë e mijëra pjesëmarrës në audiencë, ngaqë kemi përjetuar edhe vetë luftën, bëmë dedikimin e thirrjen për paqe edhe si një kujtesë e fuqishme e kostos së luftës që përjetuam”, thotë Paloja.
Sipas saj, teksa këndonte pjesët e ndryshme të veprës në gjuhen latine, frënge dhe angleze, ndjente peshën e historisë dhe dhimbjen e luftërave të kaluara. Por gjithashtu, ndjente shpresën dhe dëshirën për një të ardhme më të mirë. Pra, çdo frazë muzikore ishte një lutje për paqe, një thirrje për bashkim dhe mirëkuptim.
“Atmosfera në shesh ishte elektrizuese, me interpretim brilant të Orkestrës dhe Korit të Filharmonisë, të Operas si dhe të Fakultetit të Arteve të Universitetit Haxhi Zeka, udhëhequr shkëlqyeshëm nga dirigjenti prof.Baki Jashari, me dy dirigjentët e korit Hysen Nimani dhe Hajrullah Syla, që së bashku krijuam një përjetim artistik fisnik e krenar. Mbrëmja përfundoi me një ndjenjë të thellë mirënjohjeje dhe shprese për të ardhmen, me angazhimin e drejtorit Dardan Selimaj për vizionin e kësaj mbrëmjeje dhe çdo detaj të mirë menduar, në bashkëpunim me aleatin tonë ShBA, ku në pjesë artistike pjesëmarrës në Kor ishte edhe vetë ambasadori Jeffrey M. Hovenier. U ndava me emocionin që kurorëzuam së bashku një koncert që do të mbahet mend gjatë si një nga ngjarjet më të paharrueshme në historinë kulturore të Prishtinës”, përfundon ajo.
Kurse, për të treguar përshtypjet e tij rreth gjithë këtij koncerti, për KultPlus foli dirigjenti i Korit të Universitetit “Haxhi Zeka” nga Peja, Hysen Nimani.
“Fakulteti i Arteve i Universitetit ‘Haxhi Zeka’ ka pasur një periudhë të jashtëzakonshme, duke u shquar për një sërë arritjesh të rëndësishme. Kohët e fundit, Kori i Fakultetit të Arteve prezantoi krahas Filharmonisë së Kosovës para një audience gjigande në sheshin “Skenderbeu” në Prishtinë, një ngjarje që përmbush krenari të madhe për të gjithë ne. Ky bashkëpunim me Filharmoninë e Kosovës, i dyti deri tani, ishte një sukses falë përkushtimit dhe punës së përbashkët me të gjitha instancat menaxheriale, duke përfshirë Dardan Selimaj, dirigjentin Baki Jashari, Hajrullah Syla dhe solistët e talentuar: sopranon Adelina Paloja, tenorin Liridon Sadriu dhe baritonin Safet Berisha”, ka thënë ai.
Dekani i Fakultetit të Arteve dhe dirigjent i Korit, Nimani, theksoi se kori ka marr pjesë vazhdimisht në koncerte dhe festivale të ndryshme ndërkombëtare, si në Gjermani, Kroaci, Greqi dhe shumë koncerte ne vend dhe jashtë vendit si dhe në konkurse të ndryshme. Këto arritje, sipas tij, pasqyrojnë përkushtimin dhe talentin e jashtëzakonshëm të studentëve dhe stafit, duke shërbyer si një shembull për të gjithë.
Gjithashtu, dirigjenti i Korit të Operës së Kosovës, Hajrullah Syla, për KultPlus foli rreth përpjekjeve për të sjellë këtë koncert.
“Vepra ‘The Armed Man a Mess for Peace’ është njëra ndër veprat më madhore që i është dedikuar viktimave të luftës së fundit në Kosovë. Çdo herë që ne e interpretojmë këtë vepër, kemi një emocion të veçantë pasi që kemi qenë edhe dëshmitarë të luftës së fundit dhe përjetimeve që kemi pasur ne si popull nga paramilitarët serbë. Interpretimi i mbrëmshëm ishte një emocion sikurse për herën e parë kur e kemi realizuar këtë vepër”, thotë ai.
Sipas tij, sa i përket procesit të provave, ka qenë jo edhe aq i vështirë pasi që Orkestra dhe Kori i Filharmonisë, e kanë pasur të përgatitur, por sigurisht bashkimi i dy koreve siç ishin: Kori i Operës së Kosovës dhe Kori i Fakulteti të Arteve “Haxhi Zeka” nga Peja, ka qenë pak sfidues pasi që ishte një numër tejet i madh i interpretëve të kësaj vepre.
“Gjithashtu, për ne ka qenë nder dhe kënaqësi që ta kemi edhe ambasadorin amerikan Jeffrey Hovenier, i cili është një zë shumë i mirë dhe që me shumë dëshirë iu bashkua koreve që ishin pjesë e koncertit. Ky rrugëtim për të arritur deri në koncert ka qenë mjaft i këndshëm dhe me një peshë të madhe duke e ditur që ne do të dalim në skenë para një audience të madhe në sheshin ‘Skënderbeu’. Aq sa u pa, publiku e priti mjaft mirë paraqitjen tonë”, përfundon Syla.
Ky koncert është mundësuar nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Ambasada Amerikane, Komuna e Prishtinës dhe RTK.
Aktori i njohur Timo Flloko iu bashkua nismës “Dhuro zërin” për pasurimin e bibliotekës audiodigjitale për fëmijët që nuk shikojnë.
Lajmi u bë i ditur nga ministrja e Arsimit dhe Sportit, Ogerta Manastriliu në një postim në rrjetet sociale.
Manastirliu u shpreh se “aktori Timo Flloko me poezinë “Kohë e pamjaftueshme” të Ismail Kadaresë solli një nga thesaret e letërsisë shqipe në bibliotekën audiodigjitale për fëmijët që nuk shikojnë, duke iu bashkuar nismës sonë “Dhuro zërin””.
Aktori Timo Fllloko ndau disa momente nga takimi i fundit me shkrimtarin e madh Kadare, disa ditë përpara se ai të ndërronte jetë në moshën 88-vjeçare nga një arrest kardiak, më 1 korrik të këtij viti.
Ministrja Manastriliu i bën apel të gjithëve të dhurojnë zërin e tyre, duke u shprehur se nëse dhuron zërin vetëm një herë, ai mund të dëgjohet mijëra herë.
Nismës “Dhuro zërin” i janë bashkuar emra të njohur të artit dhe kulturës, që me zërin e tyre kanë pasuruar bibliotekën audiodigjitale për fëmijët që nuk shikojnë./ KultPlus.com
Artistja polake Maria-Rosa Szychowska po realizon edhe muralen në fasadën e godinës në pikën kufitare e doganore të Qafë Thanës.
Pas asaj të realizuar në Kapshticë, Szychowska po punon për muralen në Qafë Thanë, duke mundësuar një imazh të veçantë për turistët dhe qytetarët që lëvizin në të dy anët e kufirit.
Artistja polake “tha se “isha në Kapshticë javën e kaluar për rreth 10 ditë për të realizuar muralen, tani jam në Qafë Thanë për të pikturuar këtë muralen përfaqëson disa lule të zonës, e quajtura bozhur në shqip dhe do të sjellë shumë ngjyra dhe jetë në këtë godinë”.
“Do pikturoj edhe në pjesën ballore kur vjen nga Maqedonia e Veriut, kështu që mund të shikoni një pamje të bukur kur të mbërrini në Shqipëri”, tha ajo.
Szychowska u shpreh se “në Kapshticë ishte puna ime e parë. E dashuroj Shqipërinë, është e mahnitshme për shumë arsye”.
Prefekti i qarkut të Korçës, Nertil Jole zhvilloi një vizitë në pikën kufitare të Qafë Thanës, ku u takua me artisten polake Szychowska.
“Pikat e kalimit kufitar të Kapshticës dhe Qafë Thanës, si dy pikat kryesore të lëvizjes së qytetarëve në juglindje të vendit, kanë marrë të gjitha masat për një mjedis sa më mikpritës, në nisje të sezonit turistik veror”, tha Jole.
Jole u shpreh se edhe ky sezon veror po shënon një numër të lartë qytetarësh e turistësh që po kalojnë në këto dy pika kufitare.
Muralet janë kthyer në atraksionin më të ri turistik në disa qytete të vendit, ku syri kureshtar i qytetarëve mahnitet nga ngjyrat, ndërthurja e elementëve dhe sidomos nga mesazhet që transmeton ky art./atsh/ KultPlus.com
Në Vlorë u zhvillua edicioni i 13-të i “Regata del Grande Salento Brindisi-Vlorë”, në të cilën morën pjesë një numër rekord garuesish me plot 50 vela.
Garuesit përshkuan për disa orë Kanalin e Otrantos për të mbërritur në Gjirin e Vlorës.
Ishte një garë plot emocion, e cila dhuroi momente magjike në ekuipazhet e velistëve italianë, por edhe ata shqiptarë, të cilët ashtu si edhe vitet e tjera garuan si profesionistë të vërtetë.
Kryetari i bashkisë së Vlorës, Ermal Dredha ndau në rrjetet sociale momente nga ceremonia e mbrëmjes së djeshme ku u ndanë çmimet e Regatës Brindizi-Vlorë në edicionin e saj të 13-të.
“I lumtur që çdo vit numri i velierave pjesëmarrëse vazhdon të shtohet, duke e bërë këtë event gjithnjë e më spektakolar”, tha Dredha.
Ky aktivitet vlerësohet si një nga aktivitetet më të mëdha mes dy brigjeve të Adriatikut dhe përbën një moment kulmor në marrëdhëniet dhe bashkëpunimin mes dy vendeve që lagen nga i njëjti det.
“Regata del Grande Salento Brindisi-Vlorë”, lindi në 2011-ën, në përvjetorin e 20-të të zbarkimit të emigrantëve shqiptarë në Brindisi, si një moment dhe si një mënyrë domethënëse për të kujtuar dhe përshkuar të njëjtin itinerar të shpresës për një ditë të re dhe të ardhme ndryshe.
Ky mesazh, kjo simbolikë, përcillen çdo vit në fillim korriku në atë pikënisje me kahje të kundërt që starton nga Brindisi për të mbërritur në Vlorë dhe anasjelltas, si dëshmi e ndryshimit dhe rrugës së vlerave të përbashkëta./ KultPlus.com
Ki guxim t’i shërbesh arsyes tënde! Këtë ka kërkuar Immanuel Kant (1724-1804). Filozofi i famshëm e përkufizoi Iluminizmin si “daljen e njeriut nga papjekuria e vetvetes”. Për të qenë i lirë, njeriu duhet të ndjekë rrugën e arsyes dhe t’i mbajë nën kontroll ndjenjat dhe instiktet.
Gottfried Wilhelm Leibniz
Iluministi i hershëm, Leibniz (1646-1716) konsiderohet shpesh si dijetari i fundit universal. Që para Kantit ai formuloi një maksimë të rëndësishme të iluminizmit: Çdo njeri i ka aftësitë për një jetë dinjitoze. Sipas tij, të gjitha virtytet e njeriut mund të zbeheshin, – vetëm arsyeja jo.
Johann Gottfried Herder
Filozofi dhe shkrimtari studioi në Kënigsberg, ka qenë edhe nxënës i Kantit. Herder (1744-1803) në librin “Ide mbi filozofinë e historisë së njerëzimit” ai e sheh zhvillimin e njeriut si një maturim organik drejt humanizmit. Ai kujton se parimi i tolerancës duhet të vlejë për të gjithë popujt dhe kulturat.
Gotthold Ephraim Lessing
Toleranca, Liria dhe Vetëdija e re e qytetarisë – këto mendime janë filli i kuq në dramat dhe shkrimet teorike të Lesingut (1729-1781). Në shkrimet e tij filozofike ai kritikon dogmatizmin dhe angazhohet për trajtimin e barabartë të besimeve fetare.
Nathan i Urti
Këto ide Lesingu vazhdon t’i shtjellojë edhe në dramën “Nathan, i urti”, në një kohë kur iu ndalua të publikonte teoritë e tij. Kjo pjesë teatrale ende vihet në skenë (në foto me aktorin Klaus Maria Brandauer Vjenë 2004), sepse tema e tolerancës fetare ende sot është aktuale.
Moses Mendelssohn
Drama “Nathan i urti” është njëkohësisht një homazh për mikun e ngushtë të Lesingut, Moses Mendelssohn (1729-1786). Iluministi hebre e frymëzoi Lesingun për figurën e Nathanit, dhe luftoi për tolerancën fetare.
Theodor W. Adorno
Si mundi të ndodhte, që megjithë iluminizimin, “mbiu fara e barbarisë së re” – fashizmi? Me këtë çështje merret Theodor Adorno (1902-1969) në vitet 40-të, në kohën e emigracionit në Amerikë së bashku me Max Horkheimer. Së bashku ata shkruan “Dialektika e zhvillimit.”
Adorno e Horkheimer
Morali, kultura dhe shkenca përcaktohet nga formalizmi i pastër i “arsyes së instrumentalizuar”. Sidomos Horkheimer (1895-1973 majtas) thekson se me këtë individi rrezikon vetveten. Adorno dhe Horkheimer trajtojnë rënien pre të individit ndaj ideologjive totalitare.
Jürgen Habermas
Filozofi dhe sociologu i lindur në Dyseldorf Jürgen Habermas (1929) bën pjesë tek intelektualët më të njohur të së tashmes. Ai e vazhdoi më tej Teorinë Kritike; sipas tij ndërveprimet komunikative krijojnë bazën e shoqërisë. Këto janë të orientuara drejt arsyes. /KultPlus.com
Tempulli i Afërditës dhe Bazilika Paleokristiane janë ndër më të vizitueshmet dhe atraksione të rëndësishme për vizitorët e parkut arkeologjik të Amantias.
Jashtë fortifikimit të qytetit ilir të Amantias, në një kodër më të ulët që mban toponimin “Lëmi i Peçit” është ndërtuar një zonë e shenjtë, ku dikur ngrihej imponues tempulli i Afërditës. Për të kufizuar këtë zonë të shenjtë, por edhe për të krijuar një shesh të qëndrueshëm për ndërtimin e tempullit, përreth kodrës është ndërtuar një mur antik i pajisur me kontraforte.
Tempulli mendohet të jetë ndërtuar rreth shek. III p.Kr, ndërsa në shek. IV m.Kr ai është shkatërruar dhe me elementet që janë marrë prej tij, u ndërtua nje bazilike paleokristiane.
Rrënojat e tempullit dhe bazilikës së Amantias, janë shembulli kuptimplotë i procesit të braktisjes së fesë pagane dhe përqafimit të fesë së krishterë në territorin e Ilirisë së Jugut./atsh/ KultPlus.com
Hyn në fuqi marrëveshja e pensioneve mes Shqipërisë dhe Italisë. Duke filluar nga 6 korriku kjo marrëveshja ka nisur zbatimin ku prej saj përfitojnë shtetasit shqiptarë që jetojnë në Itali, si dhe shtetasit italianë që jetojnë në vendin tonë.
Kështu, të gjithë shqiptarët që jetojnë në Itali do të përfitojnë nga Sigurimi i Përgjithshëm i Detyrueshëm për pension invaliditeti, pleqërie dhe familjar të punonjësve të punësuar, trajtimin e posaçëm të punonjësve të vetëpunësuar si artizanë, tregtarë, fermerë dhe sigurimin për përfitimin për sëmundjet.
Pas datës 6 korrik, shqiptarët në prag pensioni duhet të aplikojnë pranë Institutit të Sigurimeve Shoqërore në shtetin italian dhe atë shqiptar duke bërë të mundur marrjen e dy pensioneve, sipas viteve të punës që kanë derdhur kontributet.
Janë rreth 500 mijë shqiptarë që përfitojnë nga marrëveshja me Italinë, si dhe 4 mijë shtetas italianë që do të përfitojnë pension në Shqipëri.
Po ashtu shqiptarët që kanë dalë në pension përpara 2024, mund të aplikojnë për të përfituar nga kjo marrëveshje.
Për të marrë pension në Itali duhen 20 vite pune, ndërsa për të përfituar pension në Shqipëri mjaftojnë 15 vite pune. Deri tani shteti shqiptar ka negociuar dhe lidhur me marrëveshjen me 17 shtete. Negociatat së fundmi janë përqendruar me qeverinë greke./ Top Channel/ KultPlus.com
Gustav Mahler (7 korrik 1860 – 18 maj 1911) ishte kompozitor austriak dhe një nga dirigjentët më kryesorë të brezit të tij. Si kompozitor ai veproi si një urë midis traditës austro-gjermane të shekullit të 19-të dhe modernizmit të fillimit të shekullit të 20-të.
Edhe pse gjatë jetës së tij statusi i tij si dirigjent ishte i palëkundshëm, muzika e kompozuar prej tij fitoi popullaritet të gjerë vetëm pas një periudhe të një neglizhimi relativ që përfshinte ndalimin e performancës së saj në pjesën më të madhe të Evropës gjatë epokës naziste. Pas vitit 1945 kompozimet e tij u rizbuluan dhe u përkrahën nga një brez i ri dëgjuesish. Më pas, vepra e Mahler u bë një nga më të regjistruarat të të gjithë kompozitorëve, një pozicion që ai e ka mbështetur në shekullin e 21-të.
Lindur në Bohemi (asokohe pjesë e Perandorisë Austriake) si një hebre gjermanofolës i rrethanave të përulura, Mahler shfaqi prirjen e tij muzikore që në moshë të re. Pasi u diplomua në Konservatorin e Vjenës në vitin 1878, mbajti një sërë postesh me rëndësi të mëdha në teatrot e operës së Evropës, duke arritur kulmin në emërimin e tij më 1897 si drejtor i Operës së Gjykatës së Vjenës (Hofoper).
Gjatë dhjetë viteve të tij në Vjenë, Mahler u konvertua në katolicizëm për t’u siguruar nga kundërshtia dhe armiqësia e frymës antisemite. Megjithatë, prodhimet e tij inovative dhe këmbëngulja për standardet më të larta të performancës e siguruan reputacionin e tij si një nga dirigjentët më të mëdhenj të operës, veçanërisht si interpretues i veprave skenike të Wagner, Mozart dhe Tchaikovsky. Në fund të jetës së tij ai shkoi në New York, ku u bë drejtor i Metropolitan Opera dhe i Orkestrës Filarmonike të qytetit.
Niveli i Mahlerit është relativisht i kufizuar; për pjesën më të madhe të kompozimit të jetës së tij ishte domosdoshmërisht një aktivitet me kohë të pjesshme, ndërsa ai fitoi jetesën e tij si dirigjent. Përveç veprave të hershme, të tilla si një lëvizje nga një kuartet i pianos i përbërë kur ai ishte student në Vjenë, veprat e Mahler janë përgjithësisht të dizajnuara për forcat e mëdha orkestrale, koret simfonike dhe solistët e operës.
Këto vepra ishin shpesh të diskutueshme kur u kryen së pari dhe disa ishin të ngadalshëm për të marrë miratim kritik dhe popullor; Përjashtimet përfshinin Simfoninë e Dytë, Simfoninë e Tretë dhe premierën triumfuese të Sinfonisë së Tetë të vitit 1910. Disa nga pasardhësit e menjëhershëm muzikor të Mahler përfshinin kompozitorët e Shkollës së Dytë Vjenez, sidomos Arnold Schoenberg, Alban Berg dhe Anton Webern. Dmitri Shostakoviç dhe Benjamin Britten janë ndër kompozitorët e shekullit të 20-të që admiruan dhe u influencuan nga Mahler. Instituti Ndërkombëtar Gustav Mahler u themelua në vitin 1955 për të nderuar jetën dhe punën e kompozitorit./ KultPlus.com
Ishe vogeloshe…isha mituri… Kur me dole mbudhe, ti moj lumja ti! Vinte perendimi me te vagelluar Pa m’i shtire tines ata syt’ e shkruar. Ata syt’ e shkruar, syte moj te fjetur, shtate vjet me-radhe t’i kam pershendetur. Kur me pe se pari, more-e m’u largove, Kur me pe se dyti, more-e m’u afrove, Kur me pe se treti, more-e me pushtove, Te putha ne gushe, ti m’u turperove, Papo ule kryet e shkove vajtove./ KultPlus.com
Papa Françesku ka thënë se demokracia nuk është në gjendje të mirë në shumë pjesë të botës.
Papa 87-vjeçar ishte për vizitë në qytetin verilindor të Triestes, që është udhëtimi i tij i katërt brenda Italisë në pak më shumë se dy muaj, derisa përgatitet për një udhëtim 12-ditor në Azi, që pritet të ndodh në shtator.
Duke folur për çështjet sociale në një konventë vjetore katolike romak, Papa Françesku tha se shumë njerëz ndihen të përjashtuar nga demokracia, shkruan Reuters, transmeton Klankosova.tv.
“Është evidente se demokracia nuk është në gjendje të mirë e në botën e sotme”.
Ai tha se “kriza e demokracisë” ka prekur kombe të ndryshme, por nuk dha ndonjë shembull specifik.
Papa po fliste në ditën kur Franca mban balotazhin e zgjedhjeve parlamentare, me tubimin kombëtar të ekstremit të djathtë (RN) që pritet të marrë pjesën më të madhe të votave, një muaj pasi partitë populiste shënuan fitore në zgjedhjet e Bashkimit Evropian.
“Të mos mashtrohemi nga zgjidhjet e lehta. Të jemi të pasionuar për të mirën e përbashkët”, është shprehur tutje ai.
Shkrimtarja dhe gazetarja e njohur Angela Kosta ka bërë të ditur se ka dalë në shitje revista e re dymujore italiane-shqiptare e letërsisë dhe artit “Miriade”.
“Viti 2024 po bën realitet një ëndërr të mbyllur në sirtar prej një kohe të gjatë. Kurrë mos të themi kurrë! Më në fund kam kënaqësinë t’u prezantoj lexuesve, numrin 1 të revistës sime dymujore italo – shqiptare të letërsisë dhe artit: MIRIADE”, ka shkruar ajo.
Ajo ka thënë se nuk ka qenë rastësi që e ka përzgjedhur këtë titull. “Vargjet, narrativa, arti janë pasuria e pallogaritshme e intelektit tonë, optika jonë, mendimet tona, jehona jonë për të shpëtuar atë pakicë ose shumicë që na ka mbetur për të mbrojtur, promovuar, kërkuar, derisa të jetë e dobishme në shërbim të kulturës, pasi kohët e fundit bota po kalon momente të vështira në shumë pikëpamje”, ka thënë Kosta.
Ajo ka thënë se është emocionuese dhe bukur të marrësh ndër duar revistën ‘MIRIADE’, të shfletosh atë faqe pas faqeje me poezi të ndryshme të përzgjedhura nga poetë të njohur, të lexosh artikuj, ese, intervista të ndryshme dhe të admirosh artin e vërtetë, teksa ka falënderuar Dibran Fyllin për përgatitjen dhe dizajnin, ashtu sikurse edhe bashkë – editoren Tamikio L Dooley.
Angela Kosta ka bërë të ditur se revista ‘MIRIADE’ shitet në: Itali, Francë, Gjermani, Holandë, SHBA, Austri, Suedi, Belgjikë, Indi, Kinë, Brazil, Japoni, Spanjë, Kanada, Meksikë, etj./rtk/ KultPlus.com
Kujtim Spahivogli (Lushnjë, 30 qershor 1932 – Tiranë, 7 korrik 1987) ka qenë aktor, dramaturg dhe ndër regjisorët më të njohur shqiptar.
Studimet e larta për teatër i ka përfunduar shkëlqyeshëm në Moskë në vitin 1956. Ishte një ndër studentët e shkëlqyer të ardhur nga Bashkimi Sovjetik. Në vitin 1956 emërohet aktor në Teatrin Popullor. Roli i tij i parë në skenën e Teatrit Popullor ishte Xherxhinski në dramën “Orët e Kremlinit”, dhe më pas vijnë një sërë rolesh në dramat “Majlinda”, “Në anën tjetër”, “Dragoi i Dragobisë”, “Hamleti”, etj.
Ai më shumë ka punuar dhe u shqua si regjisor në Teatrin Popullor dhe si pedagog në Institutin e Lartë të Arteve. Ka vënë në skenë pjesët: “I Çuditshmi”, “Gratë gazmore të Uindsorit”, “Në tufan”, “Shtëpia në bulevard”, “Drita”, “Karnavalet e Korçës”, “Qielli i kuq”, etj.
Spahivogli ishte edhe krijues e drejtues i “Teatrit të të Rinjve” i cili u krijua pranë Institutit të Lartë të Arteve. Në mes të pak pjesëve që vuri në skenë me atë trupë qe edhe komedia e njohur e Majakovskit “Banja”. Po ashtu, vuri në skenë edhe pjesë të dramaturgut Fadil Paçrami, dhe kur ky u godit rëndë nga plenumi i katërt i Partisë së Punës, bashkë me të u dënua padrejtësisht edhe Kujtimi. Në vitin 1973 e larguan nga teatri dhe i hoqën të drejtën të vinte pjesë në skenë. Në fillim punoi në disa fshatra, pastaj e çuan punëtor krahu në ndërmarrjen e bonifikimit në Fier.
Ai qe në të njëjtë kohë edhe dramaturg. Drama e tij “Një shok i klasës sonë” pati një sukses të madh. Ai shkroi edhe poezi , artikuj e ese.
Vdiq në vitin 1987 në moshën pesëdhjetepesë-vjeçare, i sëmurë e i harruar, edhe pse kishte qenë një ndër regjisorët e spikatur të teatrit shqiptar.
Pas vdekjes, në vitet ’90 iu dha titulli “Artist i Popullit”./ KultPlus.com
Në kulmin e sezonit Gjirokastra dhe Saranda popullohen nga turistë italianë dhe britanikë – të cilët tërhiqen nga stili i jetesës relativisht i lirë, ujërat e kristalta dhe moti i nxehtë mesdhetar, shkruan Keith Austin në një artikull të botuar në të përditshmen australiane “The Sydney Morning Herald”.
Ismail Kadare, i cili vdiq këtë javë në moshën 88-vjeçare, mund të jetë shkrimtari më i famshëm për të cilin askush nuk ka dëgjuar ndonjëherë jashtë botës letrare. Ai shkroi 80 romane, drama, skenarë, poezi, ese dhe përmbledhje tregimesh dhe veprat e tij janë botuar në 45 gjuhë.
Në vitin 2005 ai mori çmimin inaugurues “Man Booker International” dhe u nominua për Çmimin Nobel në Letërsi 15 herë.
Ismail Kadare është krahasuar me Kafkën dhe Orwellin, me Gabriel Garcia Markezin, Milan Kunderën dhe Balzakun. Në vendlindjen e tij, Shqipëri, shpesh e gjeti veten në kundërshtim me regjimin komunist njëpartiak të ish-diktatorit Enver Hoxha, i cili sundoi vendin nga viti 1946 deri në vdekjen e tij në 1985.
Kadareja dhe Hoxha mund të kishin qenë pole të ndarë politikisht dhe moralisht, por ata kishin një gjë të përbashkët: të dy kishin lindur në qytetin mesjetar të Gjirokastrës, në jug të vendit.
Shtëpia e Hoxhës nuk është më aty. Ai u dogj në fillim të viteve 1960 dhe tani është vendi i Muzeut Etnografik, por Kadareja i la trashëgim kombit shtëpinë e tij të vjetër dhe tani është një muze kushtuar njeriut, jetës dhe veprave të tij.
Qyteti më i afërt i madh me Gjirokastrën është Saranda, një qytet turistik portual dhe bregdetar në Rivierën Shqiptare, siç përshkruhet gjithnjë e më shumë ky rajon.
“Në kulmin e sezonit Gjirokastra dhe qyteti bregdetar, Saranda popullohen nga turistë italianë, britanikë – të cilët tërhiqen nga stili i jetesës relativisht i lirë, ujërat e kristalta dhe moti i nxehtë mesdhetar”.
Një pjesë e vogël e anijeve turistike që lundrojnë në bregdetin e Adriatikut ndalojnë herë pas here në Sarandë. Pasagjerët – pasi zbresin nga anija – mund të marrin autobusin që i çon në Butrint, një qytet i lashtë grek dhe romak vetëm 20 minuta në jug, ose në Gjirokastër, 45 minuta me makinë.
Megjithatë, shtëpia e Kadaresë nuk është i vetmi atraksion. Pavarësisht tërheqjes letrare dhe historike të Kadaresë dhe Hoxhës, vetë qyteti është një atraksion unik.
Vizitorët mund të ecin përgjatë shëtitores bregdetare të Sarandës, të zbulojnë Butrintin dhe Syrin e Kaltër – një burim me ujëra të pastër blu deri në një thellësi prej më shumë se 50 metrash – gjatë një turneu njëditor.
Në fund të fundit, kush mund t’i rezistonte një kështjelle mesjetare të vendosur mbi një shkëmb marramendës në mes të një fushe gjigante, shkëmbore? Kjo ishte nje arsye e mjaftueshme për të vizituar Butrintin.
Mina punon në të vetmen librari në Sarandë për shitjen e librave në gjuhën angleze dhe ishte ajo që më rekomandoi “Kronikë në gur” të Kadaresë, rrëfimin e tij imagjinar të rritjes në Gjirokastër gjatë Luftës së Dytë Botërore. Jo vetëm që më hapi sytë ndaj një shkrimtari të jashtëzakonshëm, por përshkrimet e tij për Gjirokastrën dhe historinë e saj e bënë të detyrueshme një vizitë.
Gjirokastra fillimisht hyri në “ndërgjegjen historike” në vitin 1336 si një zotërim bizantin dhe në 1418 u përfshi në Perandorinë Osmane, nga e cila fitoi pavarësinë në vitin 1912. Më pas ndodhi Lufta e Dytë Botërore dhe pushtimi nga italianët, grekët, italianët përsëri dhe më pas gjermanët.
Gjirokastra, një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, në të vërtetë, është një qytet prej guri, një vizatim i Escher-it ku rrugët duket se nisen në kënde të pjerrëta për t’u përplasur në rrugicat që, nga ana tjetër, zbulojnë katrorë të vegjël që shikojnë nga poshtë çatitë prej guri të shtëpive.
Sigurisht, në kohën e Kadaresë kishte më pak hotele, restorante, kafene, bare, shëtitje në këmbë dhe dyqane suveniresh.
Kadare do të ishte larguar prej kohësh, kur Hoxha urdhëroi ndërtimin e një bunkeri sekret bërthamor nën qytet në vitet 1970. Kjo, së bashku me 173,000 bunkerët e armëve të vogla që ende mbushin vendin, është dëshmi e paranojës së Hoxhës dhe e frikës mbizotëruese të kohës.
Sot, Muzeu i Tunelit të Luftës së Ftohtë është i hapur për publikun. Nëpërmjet një turneu ju do të zbuloni kompleksin 800 metra të bunkerit me 59 dhoma.
Më pas, vizitoni Pazarin e Gjirokastrës ku bashkohen pesë rrugë – dhe ndaloni në një kafene për të shijuar një kafe dhe një burek, byrekun tradicional shqiptar të bërë me petë të mbushura me djathë dhe spinaq.
Rrugës për në kala, ndaloni pranë Xhamisë së Memi Beut. E ndërtuar gjatë periudhës osmane, është e vetmja xhami (nga 15) që i mbijetoi shkatërrimeve të regjimit totalitar të Hoxhës. Dhe vetëm sepse u shpall Monument Kulture dhe përdorej si sallë stërvitore për akrobatët e cirkut që varnin trapezet e tyre në tavanet me kube.
Kalaja e Gjirokastrës, kalaja që shkëlqen mbi qytet dhe dominon luginën e lumit, duket sikur osmanët sapo janë larguar.
Është ruajtur në mënyrë të përsosur dhe është mbushur në mënyrë anakronike por me shije – me artileri të kapura nga luftërat e ndryshme që kanë rënë dhe kanë ndodhur këtu. Ekziston edhe një aeroplan i Forcave Ajrore të Shteteve të Bashkuara të Amerikës – i vendosur në një nga galeritë e sipërme në ambient të hapur, si një trofe i Luftës së Ftohtë të viteve 1950.
Ka pasur rinovime, natyrisht, dhe monarku i fundit i Shqipërisë, Mbreti Zog, e zgjeroi burgun në vitin 1932. Hoxha mbërtheu atje kundërshtarët e tij politikë gjatë regjimit të tij.
Brenda ka një muze të Gjirokastrës, me pamje tronditëse nga betejat, dhe është gjithashtu vendi i Festivalit Folklorik Kombëtar, i cili zhvillohet çdo pesë vjet.
Kadare shkroi për “qytetin e tij gri të lashtë”, duke cituar se shumë gjëra në të ishin thjesht të çuditshme dhe të tjerat dukej se i përkisnin një ëndrre.
Në të vërtetë, Gjirokastra ka ende shumë për të treguar nga përralla rreth saj, pavarësisht homogjenitetit dhe presioneve të shurdhër të shekullit të XXI.
Fluturimi
Linja të ndryshme ajrore fluturojnë nga Australia në Tiranë, kryeqyteti shqiptar në veri të vendit, por nuk ka fluturime direkte. Gjithashtu, ju mund të fluturoni për në Korfuz nëpërmjet Athinës dhe të merrni tragetin për në Sarandë, e cila është më afër Gjirokastrës.
Udhëtimi
Nuk ka trena në Shqipëri, por autobusë me ajër të kondicionuar që qarkullojnë rregullisht në linjën Tiranë-Sarandë, duke u nisur nga Terminali Rajonal i Autobusëve jo shumë larg aeroportit. Udhëtimi zgjat rreth pesë orë dhe kushton rreth 12 euro.
Marrja me qira e makinave është një tjetër mundësi. Rrugët kryesore janë të gjitha të mirëmbajtura në mënyrë të shkëlqyer – dhe Saranda dhe jugu janë të sinjalizuara mirë.
Merrni rrugën bregdetare për pamjet më të mira. Trageti nga Korfuzi në Sarandë zgjat rreth 30 minuta dhe kushton nga 20 euro, në varësi të sezonit.
Ushqimi
Kuzhina shqiptare i ngjan shumë pjesës tjetër të Mesdheut, me shumë vaj ulliri, fruta, perime, mish dhe peshk. Një nga ushqimet e lira është byreku, i mbushur me djathë, spinaq, mish ose qepë. Pica është mjaft e përhapur./atsh/ KultPlus.com
Shpërthimi termonuklear i një ylli mund të bëhet i dukshëm së shpejti me sy të lirë.
T Coronae Borealis (i njohur gjithashtu si T Cor Bor, T CrB dhe ylli Blaze) do të jetë po aq i ndritshëm sa Ylli i Veriut, në atë që mund të quhet “ngjarje që ndodh një herë në jetë”.
T CrB bëhet i dukshëm çdo 80 vjet pas një shpërthimi termonuklear në sipërfaqen e një ylli që njihet si xhuxhi i bardhë, rreth 3000 vjet dritë larg.
Xhuxhi thith hidrogjen nga një gjigant i kuq fqinj dhe kjo shkakton një grumbullim presioni dhe nxehtësie që përfundimisht shkakton shpërthimin.
I njohur si nova, shpërthimi pritet të bëhet i dukshëm në çdo kohë nga tani deri në shtator, sipas the Guardian.
Kjo ngjarje nga NASA cilësohet si “ngjarje që ndodh një herë në jetë”.
Ndërsa fenomeni spektakolar është vërejtur më parë, kjo do të jetë hera e parë që ai do të studiohet me teknologji moderne.
Teleskopi hapësinor me rreze gama Fermi i NASA-s, teleskopi hapësinor James Webb dhe grupi i madh i Observatorit Kombëtar të Astronomisë së Radios në New Mexico janë disa nga instrumentet që do të gjurmojnë dritën.
NASA ka një hartë të Corona Borealis për t’i ndihmuar njerëzit të përcaktojnë se ku të shikojnë./ Top Channel/ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar ka përkujtuar Mësuesin e Popullit, Aleks Budën, në përvjetorin e 31-të të vdekjes së tij.
Aleks Budën (1910-1993), Historian i shquar, profesor, kryetar i parë i ASHSH. Lindi në Elbasan në një familje të njohur intelektuale. Shkollën fillore e kreu në Leçe (Lecce, Itali), të mesmen në Zalcburg (Salzburg, Austri), studimet e larta në Fakultetin e Filozofisë (dega filozofi-letërsi) të Universitetit të Vjenës (1929-1935). Më pas (1939-1943) punoi si mësues në Liceun e Tiranës e në atë të Korçës.
Mori pjesë në Lëvizjen ANÇ; më 1944 u zgjodh nënkryetar i Këshillit ANÇ të qarkut të Elbasanit. Në vitet 1945-1946 qe drejtor i Bibliotekës Kombëtare. Me formimin më 1955 të Institutit të Historisë e të Gjuhësisë Aleks Buda si një ndër organizatorët e tij dhe punonjësit shkencorë më me përvojë, themeloi sektorin e historisë së mesjetës dhe me këtë hodhia bazat e medievistikës shqiptare.
Punoi veçanërisht për përgatitjen e historianëve të rinj e sidomos të studiuesve të historisë mesjetare të Shqipërisë. Si kryetar i ASHSH që në themelimin e saj (1972) dhe si studiues me formim e kulturë të gjithanëshme, historike gjuhësore, arkeologjike, etnografike, të artit mesjetar etj., Aleks Buda dha një kontribut të çmuar në organizimin e punës kërkimore-shkencore sidomos në fushën e albanologjisë.
Ka marrë “Çmimin e Republikës” të shkallës së parë, është dekoruar me “Urdhërin e Lirisë” të kl. I dhe me “Urdhërin e Flamurit të Punës” të kl. I. Presidenti i Republikës së Austrisë e ka dekoruar më “Medaljen e Madhe të Artë” (1990)./ KultPlus.com
Për shkak të sasisë jashtëzakonisht të ulët të dëborës në Himalaje qindra milionë banorë të Afganistanit, të Kinës, të Pakistanit dhe të Vietnamit rrezikohen nga mungesa e ujit.
Sipas shkencëtarëve thatësira do të çonte edhe në krizë ushqimore, e cila do të ndjehej gjithashtu edhe tek tokat bujqësore.
Alarmi u dha nga Qendra Ndërkombëtare për Zhvillimin e Integruar të Maleve (Icimod), organizatë me qendër në Nepal në të cilën bëjnë pjesë 8 shtete: Afghanistan, Bangladesh, Butan, Kinë, Indi, Myanmar, Nepal dhe Pakistan.
Anomali të ciklit të borës
Shkak për këtë janë bërë reshjet gjithnjë e më të pakta të dëborës në vargmalet e Hindu Kushit dhe të Himalajës, në Azinë Qendrore. Mungesës së rreshjeve i shtohet edhe shkurtimi i periudhës gjatë së cilës bora mbetet në tokë.
Indi: Pellgun i lumit GanguFotografi: Subrata Goswami/DW
Këtë vit ajo është 18.5 për qind më e shkurtër se normalja, tha studiuesi Sher Muhammad nga qendra shkencore Icimod në Nepal. Kjo do të thotë se ekziston një rrezik shumë i lartë i mungesës së ujit në rajonin malor dhe luginat rrëzë Himalajeve.
Disa miliardë vetë në rrezik
Sipas studiuesve nga uji i krijuar nga shkrirja e borës dhe akullit janë të varur rreth 240 milionë vetë në rajonin e Himalajeve dhe 1,65 miliardë njerëz të tjerë që jetojnë përgjatë lumenjve që burojnë nga Himalajet.
Myanmar: Mungesa e ujit dhe thatësira mund të çojë në krizë ushqimoreFotografi: AFP
Studiuesit e Icimod-it i masin reshjet e borës në rajon prej më shumë se dy dekada. Këtë vit ata vunë re një “anomali të rëndësishme”: në pellgun e lumit Gangu kohëzgjatja e qëndrimit të borës është 17 për qind më e ulët se normalja, ndërsa në pellgun e Helmandit madje 32 për qind më e ulët se mesatarja. Studiuesit e Icimod u bënë thirrje autoriteteve të rajonit që të marrin masa tani për t’u përgatitur për një thatësirë të afërt./ DW/ KultPlus.com
Amfiteatri i Durrësit është shndërruar në një skenë unike mbrëmjen e së shtunës. Një koncert gala i baritonit Gëzim Myshketa, ku ndërthureshin kryevepra të muzikës shqiptare dhe ndërkombëtare.
Një borxh ndaj qytetit të tij të lindjes e ka cilësuar vetë artisti këtë rikthim, shoqëruar me emocione të papërsëritshme.
I shoqëruar nga kori, solistët dhe Orkestra Simfonike e TKOB-së, Myshketa interpretoi një përzgjedhje këngësh shqiptare, duke përfshirë “Të falem i bukuri Durrës”, “Për ty Atdhe” dhe “Pragu i vegjëlisë”, krahas pjesëve të njohura ndërkombëtare si “Parla più piano”, “Funiculì Funiculà” dhe “Caruso”. Baritoni durrsak është fitues i disa çmimeve prestigjioze. Ai është i njohur për interpretimet e tij në skenat e Italisë, Japonisë, Koresë, SHBA-së, Gjermanisë dhe më gjerë.
I pranishëm në këtë aktivitet ka qenë edhe Presidenti i Republikës.
Çdo interpretim u prit me duartrokitje nga publiku pjesëmarrës, që si rrallë herë, kishte tejmbushur Amfiteatrin e qytetit bregdetar./balkanweb/ KultPlus.com
Jon Landau, producenti fitues i Oscarit, i cili ka punuar ngushtë me regjisorin James Cameron në tre nga filmat më të mëdhenj të të gjitha kohërave, “Titanic” dhe dy filma “Avatar”, ka vdekur. Ai ishte 63 vjeç.
Familja e Landau njoftoi vdekjen e tij të shtunën. Nuk u dha asnjë shkak i vdekjes, shkruan AP, transmeton Klankosova.tv.
Partneriteti i Landau me Cameron çoi në tre nominime për Oscar dhe një fitore për filmin më të mirë për “Titanic” të vitit 1997.
Së bashku dyshja llogariten për disa nga blockbusters më të mëdhenj në historinë e filmit, duke përfshirë “Avatar” dhe vazhdimin e tij, “Avatar: The Way of Water”
Tri urat e vogla mbi përroin e “Zerzebilit” Gjirokastër, janë monumente kulture, Kategoria I dhe shumë interesante për t’u vizituar. DRTK Gjirokastër mori masat që urat të jenë të lira nga vegjetacioni për të mikpritur vizitorë vendas e të huaj.
Ura pranë shkëmbit është e ndërtuar me gurë gëlqerorë të rregullt të lidhur me llaç gëlqere, me një hark guri në mes, parapet me mur guri gëlqeror të lidhur me llaç gëlqere, e shtruar me kalldrëm me gurë të zinj dhe të bardhë, përkatësisht nga dy radhë dhe është relativisht në gjendje të mirë.
Ura në pjesën e sipërme ka një ndërhyrje të mëvonshme ku duket prania e një trau.
Ura në Dunavat është e transformuar tërësisht. Aty ka ndërhyrje me beton dhe ekzistojnë vetëm shpatullat e urës.
Ndërsa ura e mesit është e ndërtuar me gurë të zinj, me një hark guri në mes dhe përdoret nga kalimtarët dhe në ditët e sotme vjen mjaft e dëmtuar. Ura është e rënë në një gjatësi 2,5 m dhe gjerësi 2m.
Urat në qytetin e Gjirokastrës janë ndërtuar për të lidhur dy lagje të saj. Përrenjtë që përshkojnë qytetin kanë detyruar ndërtimin e një sërë urash të vogla, tre Urat e Vogla mbi Përroin e Dunavatit u ndërtuan nga Aqif Zerzebili, një person i kamur që donte të lidhte lagjet Manalat e Cfakë me pjesën tjetër të qytetit./atsh/ KultPlus.com
Ajo është një festë globale e një prej ëmbëlsirave më të preferuara në botë – çokollatës. Pavarësisht nëse jeni adhurues i çokollatës së zezë, me qumësht, të bardhë ose vegane, kjo ditë ka të bëjë me shijet e ëmbla dhe të lezetshme që ofron çokollata. Le të zhytemi për të mësuar rreth historisë dhe rëndësisë së Ditës së Çokollatës dhe shumë më tepër.
Dita Botërore e Çokollatës festohet çdo vit më 7 korrik. Kjo datë shënon futjen e çokollatës në Evropë në vitin 1550, e cila kontribuoi ndjeshëm në popullaritetin e saj në mbarë botën. Në këtë ditë, dashamirësit e çokollatës anembanë globit mblidhen për të shijuar dhe vlerësuar historinë dhe shijen e pasur të saj.
Festimi në këtë datë i lejon të gjithëve të përkujtojnë udhëtimin e çokollatës nga origjina e saj e lashtë deri në statusin e saj modern si një ëmbëlsirë e dashur.
Historia e Ditës Botërore të Çokollatës daton në shekullin e 16-të kur eksploruesit spanjollë sollën për herë të parë çokollatën në Evropë nga Amerika. E konsumuar fillimisht si pije e hidhur nga Majat dhe Aztekët e lashtë, çokollata evoluoi në ëmbëlsirën që ne njohim sot përmes shtimit të sheqerit dhe qumështit.
Në shekullin e 19-të, çokollata ishte bërë një ëmbëlsirë popullore në Evropë, duke çuar në themelimin e Ditës Botërore të Çokollatës për të festuar këtë ushqim të dashur. Kjo ditë jo vetëm që njeh evolucionin kulinar të çokollatës, por gjithashtu nderon rëndësinë e saj kulturore dhe historike.
Dita Botërore e Çokollatës ka rëndësi jo vetëm për adhuruesit e çokollatës, por edhe për ndikimin kulturor dhe ekonomik të saj. Kjo ditë feston historinë e pasur të çokollatës, përdorimet e saj të ndryshme dhe rolin e saj në traditat e kuzhinës në mbarë botën.
Dita ndërkombëtare e çokollatës thekson gjithashtu rëndësinë e praktikave të tregtisë së ndershme në industrinë e çokollatës, duke promovuar metoda të qëndrueshme dhe etike të prodhimit. Festimi i kësaj dite inkurajon ndërgjegjësimin dhe vlerësimin për punën e fermerëve dhe prodhuesve që sjellin çokollatën nga fasulja në baret e pastiçeritë.
5 fakte interesante rreth çokollatës
Këtu janë disa fakte intriguese dhe magjepsëse rreth çokollatës që rrisin joshjen e saj dhe e bëjnë atë edhe më të këndshme për adhuruesit e çokollatës kudo që ndodhen:
Përfitimet shëndetësore: Çokollata e zezë njihet për përfitimet e saj shëndetësore, duke përfshirë përmirësimin e shëndetit të zemrës, rritjen e funksionit të trurit dhe sigurimin e antioksidantëve. Është gjithashtu një burim i mirë i hekurit, magnezit dhe fibrave.
Çokollata vegane: Me rritjen e veganizmit, shumë marka tani ofrojnë opsione vegane çokollate të bëra pa asnjë produkt shtazor. Këto çokollata janë bërë me përbërës si qumështi i bajames, qumështi i kokosit dhe soja, duke siguruar që të gjithë mund të shijojnë çokollatën pavarësisht nga preferencat dietike.
Monedha e lashtë: Në qytetërimet e lashta mezoamerikane, kokrrat e kakaos ishin aq të vlefshme saqë përdoreshin si monedhë. Aztekët, në veçanti, tregtonin kokrrat e kakaos për mallra dhe shërbime.
Pika e shkrirjes: Çokollata shkrihet rreth temperaturës së trupit (98°Fahrenhajt ose 37°Celsius), kjo është arsyeja pse shkrihet kaq lehtë në gojën tuaj. Kjo veti unike është për shkak të përmbajtjes së gjalpit të kakaos në çokollatë.
Çokollata më e madhe në botë: Çokollata më e madhe në botë, e krijuar në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 2011, peshonte 12,770 paund (5,792 kilogramë). Është bërë nga Thorntons për të festuar 100-vjetorin e tyre.
Piktura abstrakte me nunaca të forta të blusë dhe së verdhës ka intriguar shpesh herë artdashësit.
Van Gogh jetonte në një spital mendor të Francës, ku kurohej për sëmundje të shëndetit mendor kur pikturoi “Natën me yje”.
Ai u frymëzua nga pamja jashtë dritares së tij.
Vincent van Gogh ishte një piktor post-impresionist, puna e të cilit – e shquar për bukurinë, emocionet dhe ngjyrën – ndikoi shumë në artin e shekullit të 20-të. Ai luftoi me sëmundje mendore dhe mbeti i varfër dhe praktikisht i panjohur gjatë gjithë jetës së tij.
Van Gogh lindi më 30 mars 1853, në Groot-Zundert, Holandë. Babai i Van Gogh, Theodorus van Gogh, ishte një ministër i ashpër i vendit dhe nëna e tij, Anna Cornelia Carbentus, ishte një artiste humoristike, dashuria e së cilës për natyrën, vizatimin dhe bojëra uji iu transferua djalit të saj.
Van Gogh lindi saktësisht një vit pasi djali i parë i prindërve të tij, i quajtur gjithashtu Vincent, lindi i vdekur. Në një moshë të re – me emrin dhe datëlindjen e tij tashmë të skalitur në lapidarin e vëllait të tij të vdekur – Van Gogh ishte melankolik.
Festivali “Prizren Rock and Blues” i bashkoi të gjitha gjeneratat në qytetin e dytë më të populluar në jug të Kosovës, Prizren.
Në festivalin e dytë me radhë, i cili mbahet në ish-kampin e KFOR-it nga data 4 deri më 6 korrik, ky qytet solli së bashku 12 grupe dhe muzikantë nga Kosova dhe rajoni, si dhe nga Spanja, Finlanda, Suedia e Australia, përfshirë edhe kitaristin e njohur maqedonas, Vlatko Stefanovski.
Muzikantë të tjerë pjesëmarrës në festival janë: Frank Gambale, Metal de Facto, Dirty Loops dhe Maya Band.
Drejtori i festivalit, Hekuran Gashi, thotë se plani ka qenë që të rikthehet muzika rok, diçka që, thotë ai, ka kohë që “ka vdekur”.
“Në Prizren ka qenë shkolla e parë e muzikës në Kosovë, kemi disa festivale që janë mbajtur këtu. Dhe kryetari ynë është një ish-roker. Gjithçka, në njëfarë mënyre, tregonte për këtë festival, i cili siç e planifikojmë do të rritet nga viti në vit”, tha Gashi për Radion Evropa e Lirë.
Në mesin e të pranishmëve kishte të rinj dhe pensionistë, por kishte edhe nga ata që sollën me vete fëmijët dhe nipërit e tyre.
“Isha shumë i lumtur për këtë festival. Më kthen 50 vjet pas kur muzika rok ishte muzika e rinisë sonë. Më pëlqen dhe ka grupe vërtet të shkëlqyera”, ndau përshtypjet e tij për REL-in, Sadik Shporta, pensionist nga Prizreni.
“Muzika rok do të jetojë”
Interesim shtesë mbretëroi pikërisht për paraqitjen e Vlatko Stefanovskit, muzikant i etnorokut nga Maqedonia e Veriut, i cili u kthye në Prizren për herë të dytë.
“Muzika rok do të jetojë për një kohë të gjatë. Ishte e mrekullueshme, prodhimi ishte në nivel të lartë, u ndiem shumë mirë. Publiku ishte në humor të mirë, nikoqirët na pritën shumë mirë. Gjithçka ishte vërtet e mrekullueshme”, tha Stefanovski.
Ai ishte veçanërisht i gëzuar që “të rinjtë erdhën për të dëgjuar rokënrol”.
Rokerët u shprehën të kënaqur me organizimin, por edhe publiku, i cili shpesh i shpërblente me duartrokitje, duke kërcyer dhe kënduar me muzikën e tyre.
“Ne jemi të nderuar që jemi këtu. Gjithçka është fantastike në Prizren. Presim një shfaqje të mirë, do të japim 110 për qind”, tha për REL-in Sami Hinkka, basist i grupit “Matal De Facto” nga Finlanda.
Menan Kiseri, udhëheqës i grupit “Prizren International Band”, ka gati gjysmë shekulli që merret me muzikë. Për të, ky festival, në organizimin e të cilit ka marrë pjesë aktive, është “ëndrra e 50-të vjetore”.
“Prizrenasit më në fund e kanë këtë festë. Por, jo vetëm ata. Emrat (e grupeve dhe muzikantëve) janë të mëdhenj edhe për Evropën. ‘Metal De Facto’ është, për shembull, një nga grupet më të njohura të metalit”, thotë Kiseri.
Programi i shkëlqyer i festivalit solli në Prizren, pas gati 30 vjetësh, kitaristin e njohur nga Mitrovica e Veriut, Petar Rakiq, organizator i festivalit të xhazit dhe bluzit në atë qytet.
“Gjithçka është në nivel profesional. Rokënroli bashkon njerëzit dhe fshin të gjithë kufijtë”, thotë Rakiq.
Kryetari i kësaj komune të dytë më të madhe në Kosovë, Saqir Totaj, thotë se ky festival është një promovim shtesë i qytetit në Bistricë. Ai beson se numri i turistëve do të rritet, gjë që do të ndikojë edhe më tej në zhvillimin e ekonomisë.
Sipas tij, plani është që të organizohet akademia dhe muzeu i shkëmbinjve dhe për këtë po punohet që vit pas viti kjo ngjarje të jetë më e fortë./REL/ KultPlus.com
