Pas një pune të gjatë nga kuratorët profesionist, ka përfunduar ndërhyrja restauruese e ikonës “Shën Maria” në Lubonjë të Korçës.
Lajmin e bëri të ditur kryetari i Bashkisë Korçë, Sotiraq Filo, teksa ndau foto të vepres para dhe pas restaurimit.
Sot ikona paraqitet në shkëlqimin e saj të dikurshëm. Ikona “Shën Maria”, e krijuar në vitin 1814, është një testament i artit të asaj periudhe.
Gjatë procesit, restauratorët përdorën teknika moderne për të restauruar detajet e imazhit, duke ruajtur gjithashtu materialet origjinale dhe karakteristikat që e bëjnë këtë ikonë të veçantë.
“Me përfundimin e restaurimit, ky objekt do të vazhdojë të jetë një pikë referimi për besimtarët dhe vizitorët që duan të njohin më shumë për kulturën dhe historinë e kësaj zone të rëndësishme”, u shpreh Filo./atsh/KultPlus.com
Kryetarja e Kuvendit Elisa Spiropali ka përcjellë sot mesazh me rastin e Kuvendit të Lezhës.
“Themelimi i Kuvendit të Lezhës mbajtur në 2 mars 1444, i njohur edhe si Besëlidhja e Lezhës, është një nga ngjarjet historike kryesore të zanafillës së shtetit shqiptar. Nën udhëheqjen e Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeut, ajo hodhi themelet e bashkimit kombëtar të shqiptarëve kundër pushtuesit të huaj”, shprehet Spiropali.
Sipas Kryetares së Kuvendit të Shqipërisë, “bashkimi politik dhe ushtarak i shqiptarëve përballë rrezikut osman shërbeu si një mesazh i fuqishëm dhe domethënës për të fituar mbështetjen dhe përkrahjen e Papatit dhe Europës”.
“Mesazhi dhe mësimet e Besëlidhjes së Lezhës janë aktuale edhe sot, kur Shqipëria është vendi kandidat që ecën më shpejt dhe më vendosmërisht drejt Bashkimit Europian, një protagoniste e bashkëpunimit rajonal dhe e udhëheqjes së faktorit shqiptar në rajon, drejt familjes europiane, me të cilën na bashkojnë rrënjët, identiteti dhe e ardhmja”, pohon Spiropali./atsh/ KultPlus.com
Sonte në qendër të vëmendjes së industrisë së filmit është ceremonia magjepsëse e 97-të e ndarjes së çmimeve Oscar.
Nga 10 të nominuarit për filmin më të mirë, duket se Anora, Conclave ose The Brutalist mund të fitojnë, megjithëse çmimet Oscar janë të njohur për surpriza.
Prezantuesi i këtij viti të mbrëmjes glamuroze do të jetë fituesi i çmimit Emmy, Conan O’Brien. Komediani do të marrë rolin specifik, duke zëvendësuar Jimmy Kimmel.
Emilia Perez kryeson çmimet me 13 nominime, me Wicked gjithashtu ndër pretendentët kryesorë.
Një kompani hapësinore amerikane ka zbritur një automjet hënor në Hënë, duke u bërë kompania e dytë private që e bën këtë.
Një transmetim i drejtpërdrejtë tregoi anijen kozmike ”Blue Ghost”, i ndërtuar nga kompania ”Firefly Aerospace” duke prekur sot Hënën.
Ai u nis nga Kepi Canaveral në Florida në janar me një raketë ”Falcon 9” nga ”SpaceX”, e cila është në pronësi të miliarderit të teknologjisë Elon Musk.
Ai u ul në Mare Crisium, një fushë me diametër prej rreth 500 kilometrash.
”Blue Ghost”, rreth dy metra e lartë dhe tre e gjerë, do të kalojë dy javë duke kryer eksperimente me instrumente shkencore.
Ai do të shpojë në sipërfaqen e Hënës për të marrë mostra dhe gjithashtu do të bëjë fotografi të Diellit që perëndon.
Më pas, misioni do të sigurojë të dhëna se si shkëmbinjtë e Hënës reagojnë ndaj ndikimit të Diellit në muzg.
Ulja e parë komerciale në Hënë erdhi në shkurt 2024, me ”Nova-C” nga kompania amerikane ”Intuitive Machines”.
Të dy, ”Nova-C” dhe ”Blue Ghost” janë pjesë e programit të NASA-s për shërbimet komerciale ”Lunar Payload” (CLPS).
Agjencia hapësinore amerikane po synon të mbledhë njohuri përpara kthimit të saj të planifikuar në Hënë, më shumë se 50 vjet pasi misioni i saj i fundit me njerëz – ”Apollo 17” – u ul në dhjetor 1972.
SHBA është i vetmi vend që ka dërguar astronautë në Hënë, me 12 të tillë, që udhëtuan atje midis viteve 1969 dhe 1972 si pjesë e misioneve ”Apollo”.
Kina tani po konkurron me SHBA-në dhe synon të zbarkojë njerëz në Hënë deri në vitin 2030.
Tashmë ajo ka zbritur me sukses në Hënë me misione pa pilot, ashtu si SHBA, Rusia, Japonia dhe India./ atsh/ KultPlus.com
Në teatrin ‘Oda’ në Prishtinë, po vazhdon të jepet shfaqja ‘Kufiri’, shfaqje kjo e cila sjell një rrëfim të fuqishëm mbi sfidat, ëndrrat dhe sakrificat e atyre që kërkojnë një jetë më të mirë përtej vijave të ndarjes gjeografike dhe politike. Me regji të Sovran Nrecaj dhe tekst të autores Ana Ristoska Trepenoska, kjo shfaqje synon të zgjojë ndjeshmëri dhe reflektim tek publiku për një ngjarje që është përherë aktuale, shkruan KultPlus.
Në qendër të skenës qëndron i shtrirë një djalë 12-vjeçar, një simbol i ëndrrës evropiane dhe realitetit të vështirë të migrimit, imazh ky nga i cili fillon e gjithë drama e kësaj shfaqje. Përmes një ndërtimi narrativ që i ngjason rrëfimit dokumentar, megjithatë shpeshherë shfaqja ofron një përvojë, ku kufijtë mes reales dhe imagjinares bëhen të paqartë.
‘Kufiri’ afron publikun në kaosin që ndodhë në vendin e ashtuquajtur ‘Ne mesin e askundi’, aty ku përcaktohet fati i gjithsecilit që merr rrugën e migrimit nëpërmjet rrugëve ilegale. Shfaqja ofron botë e karaktere të ndryshme, e që i lidh vetëm një linjë, ajo për të kaluar kufirin. Shpeshherë këto rrugë merren pa dëshirë, siç shpjegohet në këtë shfaqje, fati i këtij 12-vjeçari që humb jetën teksa po kalonte lumin së bashku me familjen e tij.
Nëpërmjet simboleve në dukje të çuditshme por në thelb të arsyeshme, si udhëtimi 10 mijë kilometra i ngjalave apo shtegtimi i lejlekëve drejt vendeve të ngrohta, shfaqja i jep dimension artistik arsyjes së largimit të njerëzve. Megjithatë, lisi mbetet i palëvizshëm, duke personifikuar ata që mbeten, ata që hedhin rrënjë dhe zgjedhin të mos largohen.
Pesë aktorët transformohen vazhdimisht, duke luajtur role të ndryshme – nga emigrantët e dëshpëruar te policët kufitarë, trafikantë, reporterë, e gjitha kjo në përpjekje për të pasqyruar kompleksitetin e fenomenit të migracionit.
Shfaqja në tërësi prek barrën e rëndë të migrimit në të gjithë botën duke vënë hera herës edhe statistika të dhimbshme për përfundimet fatale të shumë prej atyre që kërkonin për një botë me të mirë në një vend të huaj. Megjithatë për publikun vendas, duket sikur kjo shfaqje i është dedikuar pikërisht atyre, sepse fenomeni i migrimit, si shkak i rrethanave politike e ekonomike, ka qenë gjithmonë i shfaqur për kosovarët.
Në një strukturë që sfidon perceptimet e publikut, “Kufiri” zbërthen jo vetëm dramën e atyre që largohen, por edhe politikën, moralin dhe ndikimet sociale të një bote të ndarë nga barrierat fizike dhe ideologjike.
Regjisori i shfaqjes, Sovran Nrecaj, tha për KultPlus se kjo shfaqje ka për qëllim që zërin e atyre që kanë migruar apo duan të migrojnë ta paraqesin përpara publikut.
“Përmes shfaqjes kufiri, kemi tentuar që të eksplorojmë më shumë mbi temën e migracionit, zhvendosjes dhe përkatësisë. Nëpërmjet kësaj shfaqje kemi tentuar që njerëzit që kanë migruar ose dëshirojnë të migrojnë në të ardhmen dhe të cilët kanë qenë pjesë e valës së migracionit nga Kosova dhe nga Ballkani në përgjithësi t’i nxjerrim nga statistikat dhe zërin e tyre ta paraqesim në skenë, pra të mos jenë ata vetëm numra ose ‘edhe një tjetër’, por historia e tyre të vijë plotësisht te audienca, ky ka qenë qëllimi kryesor. Po ashtu kemi tentuar që këto rrëfime njerëzish t’i ballafaqojmë në të njëjtën kohë edhe me politikat e ashpra, kryesisht nga perëndimi, të cilët i kanë shtyrë këta njerëz që ta marrin këto rrugë ilegale”, theksoi Nrecaj për KultPlus.
Ndërkaq, ju kujtojmë se në shfaqjen ‘Kufiri’ luajnë aktorët: Shpetim Selmani, Verona Koxha, Kosovare Krasniqi, Blend Sadiku dhe Leart Nrecaj./KultPlus.com
“Die Transvaler” ka botuar, të mërkurën e 16 janarit 1985, në faqen n°11, intervistën ekskluzive asokohe me mbretin Leka I në Afrikë të Jugut, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Jo të gjithë mbretërit mbajnë skeptrin e një froni paqësor. Për disa, si princi në ekzil i Shqipërisë, Mbreti Leka I, kjo nënkupton orë të tëra pune në zyrë dhe kërkim ndihme derë më derë për të siguruar mirëqenien e nënshtetasve të tij. Në një intervistë me DIE TRANSVALER, ai hodhi dritë mbi detyrat e vërteta të një mbreti, të cilat janë shumë larg idesë së përrallës me të cilën rritemi.
Mbretëria e Lekës I është vepra e një jete
Ai mendon se do të kthehen një ditë
Ans Oosthuizen
Pretoria — Një mbret nën një kurorë dhe një kështjellë, i cili pëlqen ëmbëlsira të mëdha dhe qull misri me mishin e pjekur në barbëky, është shumë larg idesë romantike të një njeriu që mban këtë pozicion.
Për mbretin shqiptar në ekzil, Leka I, i cili shijon ëmbëlsirat me miqtë e tij afrikano-jugore, mbretërimi i tij është mbi të gjitha vepër e jetës së tij. Ai ndërhyn dhe punon që një ditë të kthehet sërish në vendin e tij për të përmbushur detyrën që i takon.
“Nëse nuk do të besoja në të, nuk do ta kisha bërë të gjithë punën.” — tha mbreti, duke kaluar krahun mbi tavolinën e tij të zënë. “Unë jam edukuar dhe trajnuar për një detyrë në jetë dhe prandaj duhet ta kryej atë.”
Në të njëjtën mënyrë do të rritet edhe princi i kurorës, i cili do të mbushë tre vjeç në mars të këtij viti. “Ne po mundohemi ta rrisim atë si një shqiptar, i cili është krejtësisht i ndryshëm nga shumica e evropianëve.” — tha Mbreti Leka.
Mbreti Leka ishte dy ditësh kur babai i tij, Mbreti Zog, duhej të largohej me familjen e tij nga shteti ballkanik i Shqipërisë. Kanë qenë gjashtë muaj para Luftës së Dytë Botërore, menjëherë pasi Italia pushtoi Shqipërinë.
17 vjet përpara se ai dhe gruaja e tij me origjinë australiane, Susan, duhej të transferoheshin në Zimbabve në prill 1980, Mbreti Leka mbeti në Spanjë, në janar 1979 qeveria spanjolle, nën presionin e katër qeverive të tjera, tha se duhej të largoheshin nga Spanja. Zimbabwe ishte vendi i parë ku ata mundën të vendoseshin.
Pas 15 muajsh, çifti mbretëror vendosi të vinte në Afrikën e Jugut “Afrika e Jugut është një nga vendet e pakta në botë që kupton se çfarë do të thotë lufta kundër komunizmit.” — tha Mbreti Leka.
“Ne synojmë të largohemi nga Afrika e Jugut gjatë këtij viti. Do të doja të shkoja në shtëpi (Shqipëri), por në këtë fazë nuk jemi ende të sigurt se ku do të jetë vendbanimi ynë i ardhshëm.” — thotë ai.
Mbreti në ekzil i Shqipërisë pas tryezës (zyrës) së tij. Prej këtu ai udhëheq nënshtetasit e tij, të cilët janë të shpërndarë në mbarë botën. — Burimi : Die Transvaler, e mërkurë, 16 janar 1985, faqe n°11
Plani i tij është të qëndrojë më afër Evropës. Afrika e Jugut është mjaft e izoluar për një njeri që udhëton deri në gjashtë muaj në vit dhe duhet të bëjë vizita të shpeshta jashtë vendit.
Megjithatë, mikpritja e Afrikës së Jugut do të mbetet gjithmonë me të dhe ai është mirënjohës për këtë, tha Mbreti Leka.
Ideja për të udhëtuar nuk është më emocionuese për të. Në çdo rast, ai nuk sheh shumë nga qytetet e mëdha botërore si Nju Jorku dhe Parisi që viziton në misionet e tij politike. Zakonisht ecën nga dera në derë dhe troket, thotë Mbreti Leka.
Por si duket “shtëpia” në të cilën dëshiron të kthehet njeriu, shkolla e të cilit ishte bota dhe që flet rrjedhshëm tetë gjuhë ?
Shqipëria është një vend malor, mjaft i izoluar, ku popullsia jeton ende si në shekullin e 18-të. “Është mjedisi në të cilin ata ndihen si në shtëpinë e tyre dhe që i bën ata të lumtur.” — tha Mbreti Leka. “Nëse nuk e kupton situatën, është jashtëzakonisht e vështirë ta kuptosh atë.”
Flamuri shqiptar është kuqezi. Dy kokat e shqiponjës në të zezë përfaqësojnë kombësinë dhe gjakun në një sfond të kuq. Dy kokat, njëra nga lindja dhe tjetra nga perëndimi, me sa duket tregojnë natyrën dualiste të shqiptarëve.
Shqiptarët jetojnë jo vetëm në shtetin e tyre ballkanik në detin Mesdhe, por edhe në Kosovë, në disa pjesë të Belgjikës, Gjermanisë Perëndimore, Zvicrës, Turqisë, Amerikës, Kanadasë, Australisë e gjetkë.
Rreth 3 milionë shqiptarë jetojnë në vetë Shqipërinë, 2 miljon në Kosovë, në Jugosllavi ku ka pasur kryengritje sporadike që nga viti 1981, rreth 250.000 në Amerikë dhe 50.000 shqiptarë në Australi.
Edhe pse u takua me gruan e tij në Australi gjatë një vizite shtetërore atje, ajo nuk është shqiptare, por gjysmë franceze-irlandeze, shpjegon Mbreti Leka. Ndërsa jetonte në Spanjë, ajo jetonte me disa miq ku u njohën më mirë me njëri-tjetrin.
Detyrat dhe udhëtimet e tij profesionale konsistojnë kryesisht në mbajtjen e kontakteve me komunitetet shqiptare në mbarë botën. “Ne jemi të shqetësuar për të ardhmen e vendit tonë dhe jemi në kontakt edhe me vetë Shqipërinë. Vitin e kaluar kam bërë një udhëtim në Amerikën e Jugut dhe Evropë me vizita shtetërore. Këtë vit do të vijojnë të tjera.” — thotë Mbreti Leka.
Problemi kryesor në Shqipëri mbetet politik. Këtë vit, ai synon të krijojë kontakte edhe në Lindjen e Mesme dhe të shohë nëse problemet mund të zgjidhen gjatë rrugës.
Mbreti Leka I me princin e kurorës. Qeni me ta quhet Fluska, që në shqip do të thotë flluskë. Dy qentë e tjerë të mbretit janë Rakia, i quajtur sipas pijes tradicionale shqiptare, dhe Vodka. — Burimi : Die Transvaler, e mërkurë, 16 janar 1985, faqe n°11
Mbreti Leka mund të mos shohë të rikthehet mbretëria në Shqipëri për së gjalli, por është djali i tij i quajtur Leka Anwar (i quajtur sipas të ndjerit Sadat) Zog Reza (i Iranit) Baudoin i cili një ditë mund të sundojë si mbret.
Në këtë fazë, mbreti në ekzil nuk dëshiron të flasë shumë për këtë./ KultPlus.com
Me rastin e Besëlidhjes së Lezhës sot është zbuluar shtatorja e re e Gjergj Kastriotit Skënderbeu përballë vendvarrimit të tij në Lezhë.
Sot festohet momenti historik ku shqiptarët para 581 viteve ranë në një mendje. Të pranishëm në ceremoni ishin presidentja Vjosa Osmani dhe Kreu i BDI-së në Maqedoninë e Veriut, Ali Ahmeti.
“Sot pas më shumë se 5 shekujsh, historia na mëson se uniteti kombëtar nuk është thjesht një koncept i së kaluarës, por një domosdomshmëri për të tashmen dhe të ardhmen tonë. Ashtu si në vitin 1944, edhe sot na nevojitet një qasje e përbashkët, një vizion afatgjatë dhe një vullnet i palëkundur për ta forcuar rolin e shqiptarëve në rajon dhe në botë”, tha Osmani, shkruan euronews.al.
“Le të na shërbejë edhe Lezha edhe Kruja. Kruja për rezistencë, Lezha për bashkim dhe unitet dhe për diplomaci. Skënderbeu nuk ka qenë vetëm i shpatës por dhe i politikës, i diplomacisë nga më të avancuarit e kohës”, shtoi Ahmeti nga ana tjetër.
Besëlidhja e Lezhës u mbajt më 2 mars 1444, në katedralen e Shën Nikollës në Lezhë.
Qëllimet e kuvendit ishin bashkimi i sa më shumë fisnikëve e principatave nga tokat që më parë në botën krishtere ishin të njohura si toka të Perandorisë së Bizantit, si dhe rimëkëmbja e Mbretërisë së Arbrit. Ky kuvend mbështetej edhe nga Papa pasi që me këtë do të ndalohej apo së paku do të ngadalësohej depërtimi i Perandorisë Osmane në Ballkan e që në vete sillte edhe fenë islame.
Kjo besëlidhje mori disa vendime. Vendimet e kuvendit ishin krijimi i një Besëlidhje Arbërore në krye me Skënderbeun, formimi i një ushtrie të përbashkët të komanduar nga Skënderbeu si kapiten i përgjithshëm dhe krijimi i një arke të përbashkët për të përballuar shpenzimet e luftës.
Specialistët e Institutit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore realizuan një verifikim në terren në fshatin Rreja e Velës, pas një njoftimi për gjetje rastësore nga një banor i zonës.
Në majën e një kodre u identifikuan rrënojat e një fortifikimi, me pllaja të vogla të rrethuara nga shpate të thikta në lindje, jug dhe veri, ndërsa ana perëndimore ka një terren më të butë.
Vendgjetja ndodhet në Kodra e Qytezës, 10 km larg Rubikut, në një lartësi prej 475 m.
Në veriperëndim të fortifikimit ndodhen rrënojat e një kulle rrethore, ndërsa në jugperëndim vërehet një linjë muri i rrënuar.
Fortifikimi mendohet të ketë pasur funksion mbrojtës ose shërbente si pikë vëzhgimi për kontrollin e territorit.
IKTK do të vijojë proceset e dokumentimit, studimit dhe konservimit të këtij fortifikimi në fazat e ardhshme. Gjithashtu, do të realizohet një vëzhgim sipërfaqësor arkeologjik për të kuptuar lidhjet e fortifikimit me territorin përreth./Euronews.al/ KultPlus.com
Papa Françesku, duke shkruar lutjen e tij të së dielës nga shtrati i tij në spital, ndërsa po luftonte me pneumoni të dyfishtë të rëndë, bëri thirrje për paqe në botë, duke thënë se “lufta duket edhe më absurde”.
Fjalimi u shpërnda vetëm me shkrim, për shkak të sëmundjes së Papës.
Udhëheqësi shpirtëror i 1,4 miliardë katolikëve të botës përmendi veçanërisht Ukrainën, Territoret Palestineze, Izraelin, Libanin, Mianmarin, Sudanin dhe Kivunë, në Republikën Demokratike Lindore të Kongos, kur kërkoi lutje për rajonet e shkatërruara nga lufta.
88-vjeçari ndodhet në spitalin ”Gemelli” që nga mesi i shkurtit.
Sëmundja e papa Françeskut e pengoi përsëri të kryejë lutjet e së dielës në sheshin e Shën Pjetrit – hera e parë në mandatin e tij 12-vjeçar që ai i ka humbur ato për të tretën javë radhazi.
Nga spitali, ai shprehu mirënjohjen e tij me shkrim për lutjet dhe urimet për shërimin e tij nga e gjithë bota./ atsh/ KultPlus.com
Sot është publikuar llogoja dhe agjenda e manifestimit Epopeja e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që zhvillohet nga data 5 e deri më 7 mars.
Aktivitetet nisin nga dita e mërkurë.
Do të nisë me mbajtjen e orës së parë mësimore në të gjitha shkollat e vendit kushtuar Epopesë së UÇK-së, ndërsa mbyllet me Natën e Zjarreve në Prekaz dhe një program artistik në shehin “Adem Jashari” në Skënderaj.
Agjenda e plotë:
E mërkurë, 5 mars
08:00 Ora e parë mësimore në të gjitha shkollat e Republikës së Kosovës i kushtohet Epopesë së UÇK-së
10:00 Mbledhja solemne e Qeverisë së Republikës së Kosovës
10:00 Seanca solemne nga Kuvendet e Komunave të Republikës së Kosovës Rreshtimi i kuadrateve të FSK-së në Kazermën “Adem Jashari” në Prishtinë
14:00 Turne në Futsall, palestra “Ilaz Kodra” në Skënderaj
14:30 Turne në Volejboll në Skënderaj.
E enjte, 6 mars
10:00 Krerët e shtetit homazhe në Kompleksin memorial “Adem Jashari” në Prekaz Homazhe nga komunat në të gjitha komplekset memoriale të dëshmorëve Parakalimi i motorklubeve në Skënderaj;
10:00 Homazhe nga komunat në të gjitha komplekset memoriale të dëshmorëve;
12:00 Parakalimi i motorklubeve në Skënderaj;
19:00 Akademi përkujtimore për Epopenë e UÇK-së në Prishtinë.
E premte, 7 mars
19:00 Ndezja e flakadanëve në shtatë rajone të Republikës së Kosovës;
19:00 Nata e zjarreve në Prekaz;
19:30 Programi artistik në Sheshin “Adem Jashari” në Skënderaj.
Skënder Hasko (Dukat, 2 mars 1936 – Tiranë, 4 shkurt 2013) ka qenë shkrimtar shqiptar.
Shkollën 7-vjeçare e mbaroi në Tragjas të Vlorës, pastaj Liceun Artistik “Jordan Misja” për aktor. Ka punuar mësues në fshatin e lindjes, mekanik në Kuçovë dhe aktor në estradën profesioniste të Beratit. Pasi mbaroi Universitetin e Tiranës, Fakultetin e Shkencave Politike-Juridike, dhe u diplomua për gazetari, punoi gazetar-redaktor në revistën satiro-humoristike “Hosteni”, pastaj shef i redaksisë së botimeve “Teatër-Estradë” në Shtëpinë Qendrore të Krijimtarisë Popullore, më vonë kryeredaktor në revistën për fëmijë “Pionieri” dhe, së fundi, drejtor i Teatrit Kombëtar të Fëmijëve, deri sa doli në pension. Ka filluar të krijojë qysh në shkollën 7-vjeçare.
Skënder Hasko ka një veprimtari të gjerë në fushën e krijimtarisë letrare, por ai spikat veçanërisht në krijimtarinë për fëmijë. Këtu, pra, pa lënë mënjanë edhe atë për të rritur.
Ka botuar 6 romane (2 për të rritur e 4 për fëmijë), 9 novela (ndër të cilat 4 janë novela-përralla), 6 vëllime me poezi (dy prej tyre për të rritur), 7 vëllime me tregime ( 2 për të rritur), 1 vëllim me përralla të shkurtëra, 2 poema, 6 pjesë për teatrin e kukullave, 13 drama e radiodrama (1 për të rritur), si dhe 2 skenarë filmash për fëmijë.
Pra, e gjithë krijimtaria e tij, deri tani, përmbledh 52 vepra të gjinive të ndryshme. Romani “Një “gjeneral” kapet rob” është bërë edhe film me të njëjtin titull dhe është nderuar me diplomë në Festivalin e filmit, në Salerno të Italisë.
Ndër veprat e vlerësuara me çmime mund të përmendim: “Një “gjeneral” kapet rob”, “Qeshin kafshët shtëpiake”, “Dinakja me vesh të grisur”, “Ata që të bëjnë për të qeshur”, “Çudirat dhe e fshehta e Zamirit” (me dy çmime).
Novela-përrallë “Mbreti i tigrave” është nderuar me çmimin “La Fonten” nga ambasada franceze. Romani “Të burgosurat e Xhuxhumit” me çmimin “Xhani Rodari” nga ambasada italiane. (Një kopje e diplomës së këtij çmimi është në muzeun e Xhani Rodarit në Itali).
Novela-përrallë “Arushi hundëkavanoz” është nderuar me çmimin “Viktor Eftimiu” nga ambasada rumune. Romani “Arratisja e Tupe Xhelos” është nderuar me çmimin “Tasim Gjokutaj” nga Shtëpia Botuese TOENA dhe Shoqata Mbarëkombëtare e Shkrimtarëve për Fëmijë e të Rinj.
Romani “6 muaj nga jeta e Besianit” në Panairin e 8-të të librit 2005, u nderua me çmimin “Libri më i mirë për fëmijë i vitit 2005”. Nga veprat për të rritur mund të përmendim: “Legjenda e fshatit tim-Dervish Ali Dukati” (roman), “Dardanët janë aty” (roman), “Vaje halli, këngë malli” (poezi), “Në do nuse, gjej taksi” dhe “Byrekët e Shegës” (tregime humoristike e satirike), “Vendi nuk mbetet bosh” (dramë), “Ah!…” (poezi)
Për krijimtarinë e tij jepen leksione të veçanta në universitetet “Aleksandër Xhuvani”-Elbasan; “Eqerem Çabej”-Gjirokastër dhe “Ismail Qemali”-Vlorë. Është i dekoruar me medaljen “Naim Frashëri” dhe me dy Urdhëra “Naim Frashëri”. / KultPlus.com
Gjirokastra po renditet përherë e më shumë në qytetet elitare të turizmit shqiptar, duke tërhequr çdo vit një numër në rritje të turistëve, ku pjesa më e madhe janë të huaj.
Edhe pse jemi në stinën e dimrit, rrugët e kalldrëmta, kalaja, monumentet e tjera të kulturës dhe rrethinat e qytetit, janë të mbushura me vizitorë.
Kryetari bashkisë së Gjirokastrës, Flamur Golemi tha për ATSH-në se “qyteti i Gjirokastrës dhe rrethinat kanë mirëpritur vizitorë gjatë stinës së dimrit ndërsa janë regjistruar 10 mijë turistë. Tashmë në Gjirokastër kemi një zhvillim të turizmit të qëndrueshëm dhe vizitueshmëria shtrihet përgjatë gjithë vitit”.
“Ndërkohë që muzetë e qytetit si ai Etnografik, “Kadare”, “Tuneli” dhe muzeu në “Kala” u vizituan nga 10 mijë vizitorë gjatë muajve janar dhe shkurt”, tha Golemi.
Golemi u shpreh se “fluksi gjithnjë e në rritje i vizitorëve në qytetin e mbrojtur nga UNESCO, po angazhon edhe më shumë strukturat lokale për të pasuruar akoma më shumë guidën turistike, duke e bërë Gjirokastrën një nga pikat kryesore të turizmit në vend”.
Gjithashtu, tha Golemi, zhvillimi i turizmit të qëndrueshëm po ndikon pozitivisht në ekonominë lokale jo vetëm në bizneset me profil turistik, por në tërësi në aktivitetin ekonomik të rajonit jugor.
Bashkia e Gjirokastrës përveç një numri të madh aktivitetesh po përgatitet për sezonin veror.
“Po përgatisim fletëpalosje për të informuar vizitorët që vijnë në qytet, në të cilat pasqyrohen hartat, pikat turistike, të cilat duhet të vizitojnë, për të lehtësuar lëvizjen e tyre nëpër qytet”, tha Golemi.
Ndër destinacionet më të preferuara për vizitorët në Gjirokastër janë pazari karakteristik, banesat e ndryshme karakteristike dhe muzetë e qytetit, të cilët vazhdojnë të ngelen më të veçantët për t’u vizituar nga grupet turistike vendase dhe të huaja.
Përgjatë vitit 2024, Gjirokastra u vizitua nga mbi 700 mijë turistë vendas dhe të huaj, duke u cilësuar si një vlerë e spikatur në hartën kombëtare dhe ndërkombëtare të turizmit të qëndrueshëm dhe cilësor. / KultPlus.com
Ajo që mendoj se audienca mori nga “Kumbari”, ajo që e përcolli dhe i dha vërtet ndikimin e tij, ishte kjo ide e familjes. Njerëzit u identifikuan me Korleonët, e panë veten tek ata dhe ndjenë një lidhje me personazhet dhe dinamikën e tyre si vëllezër e motra, prindër dhe fëmijë. Filmi kishte dramën dhe rrëfimin emocionues të Mario Puzos, magjinë e interpretimit të Coppolës dhe dhunën reale. Por, në kontekstin e asaj familjeje, gjithçka u bë diçka tjetër. Nuk ishin vetëm njerëzit nga qyteti që ndiheshin të lidhur me Korleonët—ajo ndjenjë familjariteti e shpërndau filmin në çdo cep të botës.
Marlon Brando tregoi shumë bujari me mua, por nuk mendoj se e kurseu vetëm për mua, sepse e ndau me audiencën. Kjo ishte që e bëri interpretimin e tij kaq të paharrueshëm dhe të dashur. Të gjithë fantazojmë të kemi dikë si Don Vito tek i cili mund të drejtohemi. Ka kaq shumë njerëz që pësojnë padrejtësi në këtë jetë, por nëse ke një Godfather, ke dikë ku mund të shkosh dhe ai do të kujdeset për ty. Kjo është arsyeja pse njerëzit u ndjenë të lidhur me të në film.
Nuk ishte thjesht guximi dhe trimëria; ishte humanizmi që fshihej poshtë tyre. Prandaj ai duhej ta luante Viton si një figurë madhështore—madhësia e tij fizike, llaku në flokët e tij, pambuku në faqet. Godfather-i i tij duhej të ishte një ikonë, dhe Brando e bëri atë po aq ikonik sa Citizen Kane ose Superman, Julius Caesar ose George Washington.
Por Francis Ford Coppola kishte shumë peshë mbi supe, siç do ta mësoja kur po punonim për skenën e funeralit të Vitos. Ishte një skenë e madhe që e xhiruam në Long Island, e cila përfshinte një numër të madh të aktorëve dhe zgjati disa ditë. Dielli po perëndonte dhe dëgjova “Stop! Mbaruam!” Më thanë se për atë ditë isha i lirë. Kështu që, natyrisht, isha i lumtur sepse do të shkoja në shtëpi dhe do të shijoja pak kohë të lirë. Isha nisur për në dhomën time të grimit, duke thënë me vete: “Epo, nuk isha dhe aq keq. Nuk kisha asnjë rresht për të thënë, asnjë detyrim. Isha në rregull.”
Teksa po kthehesha, fillova të dëgjoja zërin e dikujt që po qante, gjë që mund ta prisje në një varrezë. Hodha sytë përreth, për të parë nga vinte zëri. Dhe atje, ulur mbi një varr, ishte Francis Ford Coppola, duke qarë si fëmijë. Qante pa u ndalur.
Askush nuk po i afrohej, ndaj shkova dhe e pyeta: “Francis, çfarë ke? Çfarë ndodhi?” Ai i fshiu sytë me mëngën, u ndal pak, më pa dhe tha: “Nuk do të më lejojnë të bëj një tjetër xhirim.” Ai kishte dashur të filmonte një tjetër skenë atë ditë, por nuk ishte lejuar. Edhe ai duhej t’i jepte llogari dikujt tjetër. Dhe ai e donte këtë aq shumë, saqë refuzimi e kishte lënduar thellësisht.
Asnjëherë nuk i dihet nëse një film do të jetë i madh. Di një gjë, nëse skenari është vërtet i mirë – dhe Mario e Francis shkruan një skenar të mirë – ka gjithmonë një shans. Një aktor hyn dhe luan rolin e tij, por filmi është i tëri në atë që ndodh më pas, në mënyrën se si një montazhier e ndërton dhe si regjisori arrin të krijojë rrëfimin. Por atje, në atë varrezë, mendova: Nëse ky është lloji i pasionit që Francis, atëherë diçka këtu po funksionon. E dija që isha në duar të sigurta.
Realizimi i filmit më çoi në Siçili për herë të parë në jetën time. Nuk isha gati për këtë. M’u duk si një angari e madhe. Por sapo mbërrita, ndjeva një lloj energjie kozmike. Gjithçka më erdhi përpara, madje edhe gjëra që nuk i kisha përjetuar kurrë. Rrugët që më kishin sjellë deri këtu kishin nisur pikërisht këtu – çfarëdo që isha ose do të bëhesha, kishte një lidhje me këtë vend. Ishte një përvojë që të hapte sytë, të rriste vetëdijen dhe ishte krejtësisht themelore. Si aktor, gjithmonë je në kërkim të identitetit dhe gjërave me të cilat lidhet shpirti yt. Kur u ktheva nga ky udhëtim, nisa t’u them të gjithëve që duhet të shkojnë e të vizitojnë vendet nga vijnë familjet e tyre, të ndjekin rrënjët e tyre sa më larg që të munden. Është një mënyrë për t’u lidhur me realitetin, një kujtesë që ke ekzistuar dhe vazhdon të ekzistosh.
Nuk njihja askënd në Siçili, dhe as njerëzit atje nuk më njihnin mua. Nuk e dinin çfarë roli po luaja tek “Kumbari”, madje as që e dinin se isha siçilian. Isha një aktor i panjohur, dhe të ishe i panjohur ishte kënaqësi. Nuk flisja me askënd. Nuk dija çfarë të thosha. Por kudo që shkoja, vendasit ishin kuriozë dhe shumë të sjellshëm me mua. Nuk kishin shumë, por ishin bujarë dhe plot hijeshi, dhe ata po ftonin një djalë nga filmi, ose këdo tjetër, të vinte dhe të mangia (hante) me ta, në shtëpitë e tyre të vogla. Unë ulesha në heshtje dhe haja ushqimin që më ofronin.
Kur erdhi momenti për të xhiruar skenën e dasmës, ku Michael martohet me Apollonian në një ceremoni të bukur, po rrija aty me kostumin tim të leshtë, pranë Simonetta Stefanellit, e cila luante nusen, dhe një grup italianësh që nuk flisnin anglisht. Kjo nuk më dukej se ishte një skenë sfiduese për t’u xhiruar, por ja tek ishte Francisi me një megafon në dorë, duke bërtitur udhëzimet: “Al, dua që të bësh tre gjëra. Së pari, shko atje dhe fol me njerëzit në skenë. Pastaj, kthehu prej, shko te nusja dhe kërce valsin me të. Më pas, shko bashkë me të te makina dhe largohu.”
Ja tek isha unë, Aktori Metodik, që i thashë: “Duhet të kuptosh, Francis, unë nuk di të flas italisht.” Ai tha: “S’ka problem, Al, sajo diçka,”. Dhe unë pranova. Kamera ishte në distancë për një plan të mesëm, jo një plan të afërt, kështu që nuk do të dalloohej tamam se çfarë po thosha. Pastaj, kur ai tha, “Shko dhe kërce valsin,” u ktheva nga Coppola dhe i thashë: “Por unë nuk di të kërcej vals.” Ai tundi kokën, më pa me inat dhe bërtiti: “Atëherë thjesht kërce me të, pastaj, kur të kesh mbaruar, shko te makina dhe largou!” Ta kishit parë fytyrën e tij kur iu përgjigja: “Më fal, Francis, por nuk di as të ngas makinën.” Si mundej një djalë nga Bronksi të ngiste makinën, kur kishte përdorur metronë gjithë jetën? Unë e mora patentën e parë të shoferit në moshën tridhjetë e katër vjeç.
Në atë moment, Francisi shpërtheu: “Pse të mora në punë? Çfarë di të bësh ti?” Unë i thashë: “Nuk e di nëse ka rëndësi, por di të thur shporta, kështu që me këtë do merrem kur të vijnë të më marrin me forcë.” Figurantët shpërthyen në të qeshura teksa e panë këtë shkëmbim të ndodhte para tyre.
Sot e kujtoj këtë skenë me nostalgji. Ai ishte një regjisor që po bënte një film, dhe unë isha një aktor që nuk mund të bënte shumicën e gjërave që më kërkonte. Por unë vallëzova, fola italisht me njerëzit atje dhe zbrita kodrën, hipa në makinë dhe e ngava tre a katër metra. Kjo është arsyeja pse të gjithë i duam filmat. Gjithçka është e mundur.
Bënte shumë vapë aty në korrik. Të gjithë ishim të veshur me rroba leshi. Po xhironim një skenë që kërkonte një grup të madh figurantësh të rreshtoheshin në një resht, kur u shpall pushimi për drekë dhe njerëzit filluan të shpërndaheshin. Asistenti i regjisorit, një djalë me përvojë të madhe nga Roma që po mbante nën kontroll figurantët, filloi t’u bërtiste siçilianëve – “Hej, kthehuni atje!” – sikur po fliste me gomerë…
Kjo më shqetësoi. Këta njerëz kishin duruar në mes të vapës që herët në mëngjes. Njëri prej burrave në rresht ngriti dorën, tha diçka në italisht dhe tregoi orën, sepse ishte dy e pasdites. Dhe romani i tha, në italisht: “Ti mbylle gojën dhe kthehu në rresht.”
Figuranti ishte një burrë i shkurtër, i dobët, me flokë gri dhe një fytyrë të hijshme. Mendoj se ishte në të gjashtëdhjetat. Kishte një modesti tek ai person. Thjesht ngriti supet dhe u largua. Braktisi filmin, që do të thoshte se nuk do të paguhej.
E adhurova. Imagjinova se si do të ishte të isha si ai. Çfarë guximi. Këta ishin njerëz të varfër, që paguheshin pak për të mbushur sfondin e filmit. Ky njeri nuk kishte para dhe po largohej sepse i kishte ardhur koha e drekës. Do të shkonte diku dhe do të hante pak djathë dhe një copë frutë. Edhe unë e kisha pasur dikur atë liri. Por nuk doja të ndërroja vendet me të. Thjesht po e shijoja fantazinë që më frymëzoi. E pashë dhe mendova: Kjo është diçka me të cilën pajtohem. Në shpirt. Për mua, ai ishte një hero.
Pjesë nga autobiografia e Al Pacinos, “Sonny Boy”/ KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Operas, Baletit dhe Ansamblit Popullor ka publikuar sot kalendarin e aktiviteteve artistike për muajin mars.
Ky muaj nis me nota pranverore duke hapur siparin me J’adore Chopin, konkursin e parë ndërkombëtar për artistët e rinj dhe një koncert simfonik premierë absolute me vepra shqiptare dhe kryevepra të huaja.
“Ansambli Popullor, pas kthimit nga ITB Berlin, udhëton drejt Kosovës motër, për të ndarë fuqinë e traditës dhe për t’u rikthyer sërish në skenën e TKOBAP-së me koncertin Brez pas Brezi, një shfaqje që lidh brezat përmes muzikës dhe kërcimit”, thuhet në njoftimin e TKOBAP.
Gjigantët e kompozicionit, bashkohen në mbrëmjen gala “Bota e Re”, ndërsa magjia e operetës “Karnavaleve të Korçës” do të përmbyllë këtë muaj të pasur me art, duke sjellë gjallërinë e traditës dhe atmosferën festive në skenën tonë./ KultPlus.com
Më 1 mars 2025, në Bibliotekën “Gjergj Fishta” në Lezhë, u mbajt edicioni i dytë i takimit poetik “Eja n’Liss”, një ngjarje e rëndësishme kulturore që synon të ruajë dhe promovojë krijimtarinë në gegnisht. Ky event, i organizuar nga Klubi i Letrave “Ndoc Gjetja”, mirëpriti 45 poetë të përzgjedhur nga mbi 100 krijime të dërguara për konkursin poetik.
Në këtë edicion, u ndanë tre çmime speciale dhe çmime kryesore të cilat ishin:
• Çmimi “Martin Camaj” – i akorduar poetes Rozafa Shpuza.
• Çmimi “Azem Shkreli” – i akorduar poetit Gezim Murajza.
• Çmimi “Ndre Mjeda” – i akorduar poetes Arbana Arba.
Takimi poetik u pasurua gjithashtu me promovimin e dy veprave të reja:
• “Gega i motit” nga studiuesi Ernest Marku
• “Misioni perandorak” nga shkrimtari Anton Papleka
Poezia u bë frymë dhe zë në këtë ngjarje falë pjesëmarrjes së poetëve:
Valbona Kolaveri, Gëzim Murajza, Jorida Satka, Fatbardha Behri Kaçi, Farida Zmijani Ramadani, Luerda Avdiaj, Arbana Arba, Nikolin Lemezhi, Ajne Iberhysaj, Drita Ademi, Aurela Kurtaj Ruka, Sara Baja, Alma Zenellari, Bekim Kelmendi, Eva Kacanja, Ana Tisi, Hyre Fazllia, Dritan Mesuli, Ardita Lajçi Gjocaj, Lindita Prenga, Ali Gjeçbritaj, Shyrete Demaj, Alfons Zeneli, Hamdi Hysuka, Ramë Oraca, Flora Peci, Greta Kadare Teta, Gabriela Mujaj, Trandafile Malshi, Bledar Tafaj, Bislim Ahmetaj, Asja Mulgeci, Filip Guraziu, Gjelina Maçi Keqi, Mimoza Rexhvelaj, Kasam Shaqirvela, Xheladin Mjeku, Mirela Papuçiu, Emi Krosi, Dan Ibrahimi, Etleva Tafa, Klevisa Bardeli, Kaltrinë Uka dhe Rozafa Shpuza.
“Eja n’Liss” dëshmoi se poezia gegë jo vetëm që vazhdon të mbijetojë, por edhe të lulëzojë me zëra të rinj dhe të spikatur./ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti përkujtoi sot ngjarjen historike të 2 marsit 1444, Besëlidhjen e Lezhës, dhe prijësin e saj, heroin tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti, shkruan KultPlus.
”Lavdi e përmotshme heroit tonë kombëtar Gjergj Kastriotit Skënderbeut dhe trashëgimisë historike e politike të tij”, ka shkruar Kurti.
Më poshtë gjeni postimin e plotë të tij:
Duke dashur ta përkujtojmë historinë e përbashkimeve politike të shqiptarëve, sot e kujtojmë 581 vjetorin e Kuvendit të Lezhës.
Më 2 mars të vitit të largët 1444, në qytetin e Lezhës, u mblodhën në kuvend një mori fisnikësh arbër, nga dinastitë Arianiti, Topia, Dukagjini, Kastrioti, Zaharia, Spani, Gjurashi dhe të tjera familje bujarësh, me qëllim që t’i bashkonin forcat e tyre për t’i bërë ballë ekspansionit të osmanëve. Këshilli i Përgjithshëm i dalë nga ky Kuvend në Lezhë, e caktoi Gjergj Kastriotin Kapiten të Përgjithshëm, si prijës ushtarak të forcave të bashkuara të tyre. Vetëm tre muaj më parë, më 28 nëntor 1443, Gjergj Kastrioti i mbiquajtur Skënderbeu, e kishte ngritur flamurin e kryengritjes kundër osmanëve, duke shënuar fillimin e një epoke çerekshekullore të rezistencës së armatosur kundërosmane në Arbëri.
Gjatë tre dekadave të mesme të shekullit të XV, arbërit dhe Arbëria të udhëhequr nga Skënderbeu, u kthyen në një zonë të pathyeshme për osmanët, në rrugën e tyre drejt pushtimit të Evropës synuar përmes brigjeve të Italisë. Megjithëse në dekadat pasuese të gjitha trevat e banuara nga arbërit ranë në pushtimin osman dhe ishin pjesë e Perandorisë Osmane deri në fillim të shekullit XX, epoka e Skënderbeut dhe figura e tij, do t’u shërbenin shqiptarëve në të gjitha etapat e historisë së tyre për frymëzim e fuqizim, për krenari e bashkim.
Si gjatë shekullit XIX, kur rilindasit po e konceptonin dhe sendërtonin kombin shqiptar sipas modeleve moderne evropiane, ashtu edhe gjatë gjithë shekullit XX deri te lufta për çlirimin e Kosovës, sytë e shqiptarëve janë kthyer gjithmonë kah figura e lavdishme e Skënderbeut, Zotit të Arbërisë. Shkathtësia e tij si strateg ushtarak në njërën anë si dhe mençuria e tij si lider politik në anën tjetër, e bën Skënderbeun një fisnik shtetformues, me aftësi për të lidhur dhe mbajtur marrëdhënie diplomatike të balancuara me osmanët dhe venedikasit, si dhe aleanca me Papatin dhe me napolitanët e me sicilianët e Aragonës, me hungarezët e Janosh Huniadit sikur edhe me kroatët e Dubrovnikut. Andaj edhe sot, historia e Skënderbeut na inspiron me universalitetin e saj në të menduar e në të vepruar, në guxim e në maturi, në strategji dhe në patriotizëm. Për liri dhe për shtet, për aleanca të fuqishme dhe për progres historik.
Lavdi e përmotshme heroit tonë kombëtar Gjergj Kastriotit Skënderbeut dhe trashëgimisë historike e politike të tij!/ KultPlus.com
Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, përkujtoi sot ngjarjen historike të 2 marsit 1444, Besëlidhjen e Lezhës, dhe prijësin e saj, heroin tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti, duke risjellë në vëmendjen e të gjithë shqiptarëve se mesazhi historik i Kuvendit të Lezhës, “Bashkimi bën fuqinë”, nuk e ka humbur kurrë rëndësinë e tij.
“581 vite më parë, nën udhëheqësinë e Gjergj Kastriotit, u mbajt Kuvendi i Lezhës, i cili shënoi krijimin e një aleance të fuqishme politike e ushtarake për t’iu kundërvënë pushtimit e mbrojtur trojet e të pareve”, shkruan Begaj në një postim në Facebook.
Mesazhi historik që vjen nga Kuvendi i Lezhës, “Bashkimi bën fuqinë”, nuk e ka humbur asnjëherë vlerën dhe rëndësinë e tij. Shqipëria bëhet më e fortë, më e sigurt dhe më e begatë nga kontributi i gjithsecilit, nga bashkimi i energjive pozitive të të gjithë shqiptarëve, kudo ata janë./ KultPlus.com
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar një urdhër ekzekutiv duke e shpallur anglishten gjuhë zyrtare të Shteteve të Bashkuara. Ai tha se kjo do të ndihmojë në sigurimin e një “shoqërie të bashkuar dhe kohezive”.
Kjo është hera e parë që SHBA-ja do të ketë një gjuhë zyrtare në nivel vendi, edhe pse rreth 30 shtete veçse kanë të përcaktuar gjuhën e tyre zyrtare.
“Nga themelimi i Republikës sonë, anglishtja është përdorur si gjuha jonë kombëtare”, tha Trump në urdhrin e publikuar më 1 mars.
“Dokumentet historike qeverisëse të kombit tonë, përfshirë Deklaratën e Pavarësisë dhe Kushtetutën, që të gjitha janë të shkruara në gjuhën angleze. Prandaj, ka ardhur koha që gjuha angleze të shpallet gjuhë zyrtare e SHBA-së”.
“Një gjuhë e caktuar në nivel vendi është në thelb të një shoqërie të bashkuar dhe kohezive, dhe SHBA-ja forcohet nga një qytetari që mund të këmbejë lirshëm ide në një gjuhë të përbashkët”.
Disa aktivistë kanë shprehur shqetësimet lidhur me ndikimin që mund të ketë kjo masë te personat që nuk flasin anglisht, veçmas në çështjet e imigracionit, procedurave të votimit dhe qasjes në ndihmë.
Ky vendim shfuqizon një urdhër të ish-presidentit Bill Clinton, që kërkonte nga agjencitë qeveritare dhe organizatat që merrnin fonde federale që të ofronin ndihmë gjuhësore për personat që nuk flasin anglisht.
Vendimi do t’i lejojë këto agjenci dhe organizata që të zgjedhin nëse duan të ofrojnë dokumente dhe shërbime në gjuhë të tjera.
Në urdhër thuhet se “krerët e agjencisë nuk janë të obliguar që të ndryshojnë, largojnë apo ndalojnë prodhimin e dokumenteve, produkteve apo shërbimeve të tjera të përgatitura apo të ofruara në gjuhë të tjera”.
Sipas ueb-faqes të Qeverisë amerikane, njerëzit në SHBA komunikojnë në më shumë se 350 gjuhë. Sipas Byrosë së Regjistrimit në SHBA gjuhët që fliten më së shumti, përveç anglishtes, janë gjuha spanjolle, ajo kineze, tagaloge, vietnameze dhe arabe. Po ashtu, disa gjuhë të amerikanëve autoktonë janë në mesin e gjuhëve që fliten në SHBA.
“Zotërimi i gjuhës angleze nuk hap vetëm dyer në aspektin ekonomik, por ndihmon banorët e rinj që të angazhohen në komunitetet e tyre, të marrin pjesë në traditat kombëtare dhe të kontribuojnë në shoqërinë tonë”, tha Trump.
“Ky urdhër njeh dhe kremton traditën e kamotshme të shumëgjuhësisë të qytetarëve amerikanë, të cilët e kanë mësuar anglishten dhe këtë traditë ia kanë përcjellë fëmijëve të tyre për brezat që do të vijnë”. /REL/ KultPlus.com
Mezzo-sopranoja e njohur shqiptare, Flaka Goranci, ka njoftuar që së shpejti do të debutoj në Spanjë me dy koncerte të jashtëzakonshme.
Dy koncertet do të mbahen në Valencia dhe Alicante më 9 mars ku ajo do të prezantoj projektin “La Femme”, i cili është i nominur në tre kategori nga Opus Klassik në Berlin: Këngëtarja e Vitit, Klasik pa kufij, Videoklipi më i mirë.
Sipas saj, sjellja në jetë e këtij projekti ka qenë një zbulim artistik, një nderim për fuqinë, elegancën dhe zjarrin e shpirtit femëror.
“Ta ndash tani me audiencën spanjolle – është një nder që nuk mund të thuhet. Mezi pres të bëj muzikë me dirigjentin @ignaciogvidal dhe Ansemble Casa Mediterraneo. Le të festojmë së bashku artin dhe magjinë e pakufishme të muzikës! Spanjë, a jeni gati?”, ka shkruar ajo në postim./ KultPlus.com
Një nga atraksionet e shumta për të cilat Korça ia vlen të vizitohet është padyshim Shtëpia-Muze e piktorit Vangjush Mio.
Ky muze është një hapësirë ku historia dhe arti ndërthuren duke na rikthyer në kohën kur ai pikturonte me penel e ngjyra, vepra të papërsëritshme.
Gjatë 40 viteve karrierë Mio realizoi mbi 200 vizatime dhe 500 piktura. Rreth 60 punime të tij janë në fondin e Galerisë Kombëtare të Arteve, ndërsa veprat e tjera ekspozohen në këtë banesë që tani frekuentohet nga adhuruesit e impresionistit.
Vangjush Mio është cilësuar si “ati i pikturës moderne e bashkëkohore shqiptare”. Ai lindi në 5 mars të vitit 1891, në Korçë. Njihet më së shumti për peizazhet dhe konsiderohet si peizazhisti më i përkryer shqiptar i shek. XX.
Mes gjinive të pikturës të lëvruara prej tij bëjnë pjesë portretet, kompozimet, nudot dhe peizazhet, që kanë prani të konsiderueshme në tërësinë e veprës së tij. “Dimri në Korcë”, “Aspekte nga Drenova”, “Dishnica”, “Boboshtica”, “Vithkuqi”, “Manat e Drenovës”, “Kositësit e barit” etj, janë disa nga titujt e peizazheve të tij më të lakuar. Qindra piktura, vizatime dhe bocete ruhen në shtëpinë e Vangjush Mios, në Korçë.
Por trashëgimia e tij artistike nuk përmban veç pikturën. Në 2023, u digjitalizua edhe arkiva e tij fotografike me rreth 450 negativë të viteve 1930-1940 të cilat sjellin atmosferën e qyteteve shqiptare, banesat karakteristike, objektet e humbura të kultit, skena baritore dhe fshatrat e Juglindjes./ KultPlus.com
Më 2 mars 1925, në Bari të Italisë u vra pabesisht nga djali i tezes së tij Baljton Stambolla, veprimtari i çështjes kombëtare, hartuesi dhe nënshkruesi i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë, poeti, arsimtari, gjuhëtari, diplomati, deputeti dhe patrioti i madh shqiptar Luigj Gurakuqi.
Luigj Gurakuqi lindi më 20 shkurt 1879. Dora e tij shkroi edhe alfabetin e miratuar nga Kongresi i Manastirit.
Luigj Gurakuqi kreu Kolegjin e Shën Adrianit në fshatin arbëresh të Shën Mitrit në Itali dhe studioi për mjekësi e biologji në Universitetin e Napolit. Ai ka një veprimtari të pasur letrare, publicistike, kombëtare dhe politike.
Veprimtaria e tij filloi me poezi lirike dhe përkthime në gjuhën shqipe. Vijoi me botimin e teksteve të abetares në dy dialektet e shqipes. Shkroi artikuj në organet e shtypit shqiptar. Në vitin 1908 mori pjesë si nënkryetar i komisionit për njësimin e alfabetit në Kongresin e Manastirit. Është hartuesi i parë i veprës “Metrika Shqip”.
Më 1911 ishte një prej hartuesve të Memorandumit të Greçës gjatë kryengritjes së malësorëve të Mbishkodrës të vitit 1911. Në vitin 1912 mori pjesë në mbledhjen e Bukureshtit. Ishte në Kuvendin e Vlorës për Shpalljen e Pavarësisë dhe u caktua Ministër i Arsimit nga Ismail Qemali.
Në vitin 1916 u caktua Drejtor i Përgjithshëm i Arsimit dhe anëtar i Komsisë Letrare në Shkodër. Në vitin 1918 mori pjesë në Kongresin e Durrësit dhe u zgjodh Ministër i Arsimit dhe anëtar i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris. Në vitet 1921-1924 ishte deputet në Këshillin Kombëtar.
L. Gurakuqi u përfshi në Lëvizjen e Qershorit të vitit 1924 dhe u zgjodh Ministër i Financave në qeverinë e Fan Nolit.
Gurakuqi ishte njohës i thellë i trashëgimisë kulturore të popullit të vet dhe i kulturës klasike romake e latine. Historia e vendit dhe ajo botërore ishin objekt i përhershëm i studimeve të tija. Njihte arkeologjinë e shkencat ekonomike e financiare, trashëgiminë arsimore pedagogjike kombëtare dhe europiane. Gurakuqi ishte poliglot. Përveç shqipes, zotëronte latinishten, italishten, turqishten dhe frëngjishten, njihte greqishten e gjermanishten, ka të ngjarë edhe anglishten dhe kishte një kujtesë të çuditshme.
Është ndër hartuesit kryesorë të programit arsimor e kulturor të levizjes kombëtare për autonomi, liri e pavarësi. Në këtë kuadër ai ishte njohësi dhe propaganduesi më i mirë i traditave të popullit tonë, i traditave kulturore e patriotike, i traditës gojore e shkrimore dhe i psikologjisë së popullit shqiptar.
Si krijues Gurakuqi pati marrëdhënie të shkëlqyera me elitën intelektuale të vendit. Disa nga veprat e krijimet e veta, L. Gurakuqi ia kushtoi Gjergj Fishtës, Prenk Doçit, Hilë Mosit e Mati Logorecit. Por edhe Gurakuqit i drejtohen mjaft dedikime e përkushtime nga Filip Shiroka, Hilë Mosi vazhdon ta quajë bylbyl në tingëllimin që i kushton, “S’kndôn bylbyli”. Gjergj Fishta i dedikon atij vepren “Pika e voeset”. / KultPlus.com
Allalla, o rezil e katil, allalla, Stroni udhën me hithr’ e me shtok turfanda, Gumëzhit, o zinxhir e kamçik, baterma, Lehni, laro, kaba: Hosanna, Barabba!
Tradhëtor, ti na nxive, na le pa atdhe, Ti na çthure, na çkule, na çduke çdo fe, Varfëri, poshtërsi, robëri ti na dhe, Derbeder, ujk e derr: Hosanna, Barabba!
0 stërnip i Kainit, tepdil si bari, Ti na shtyp e na shtryth e ti gjakun na pi, Ti na ther e na grin e për qejf na bën fli; 0 kokuth e lubi: Hosanna, Barabba!
Në budrum, nëpër llom’ e kufom’ u-mallkofsh, Në skëterrën, katran e tiran, u-harbofsh, Me tam-tam e allarm’ e me nëm’ u-shurdhofsh, Në zëndan mbretërofsh: Hosanna, Barabba!
0 i çgryer, i zhyer, i vyer për hu, Turp-e-ndot-kundërmonjës të krusen mbi gju Dallkaukët, kopukët e turmat pa tru, Zëmër-krund-e-gërdhu: Hosanna, Barabba!
Allalla, o rezil e katil, allalla, Shtroni udhën me hithr’ e me shtok turfanda, Gumëzhit, o zinxhir e kamçik, batërma, Lehni, laro, kaba: Hosanna, Barabba!/KultPlus.com