Tashmë është edhe zyrtare që Gjon Muharremi do të përfaqësojë Zvicrën në festivalin e muzikës evropiane, Eurovizion 2021, shkruan albinfo.ch.
“Për mua është e rëndësishme të kem një këngë shqipe”.
Lajmi është zyrtarizuar nga vetë faqja e Eurovizionit në rrjetet sociale. Pasi këtë vit ky festival nuk u mbajt shkaku i pandemisë dhe se pritet të mbahet në Holandë.
Artisti i ri shqiptar, i identifikuar si Gjon’s Tears, do të përfaqësojë Zvicrën me një këngë të re në Eurovizion 2021.
Gjon’s Tears, në një intervistë për mediat shqiptare thotë se u ndje keq për mënyrën se si u mbajt sivjet “Eurovizioni”, por u shpreh i lumtur që në vitin 2021 do mund ta përfaqësojë prapë Zvicrën, por me një këngë tjetër.
Po ashtu, ai u ndal edhe te muzika që bëhet në Kosovë e Shqipëri. Ai tha se ndihet krenar për punën që bëjnë artistët shqiptarë, duke i cilësuar me kulturë muzikore shumë të madhe.
Përsa u takon projekteve në të ardhmen, Gjon’s Tears u shpreh se do të bëjë së shpejti një album me grupin e tij dhe se me shumë gjasa në listën e këngëve do të jetë edhe një në gjuhën shqipe. “Për mua është e rëndësishme të kem një këngë shqipe”, tha ai. /Albinfo.ch / KultPlus.com
Pa poseduar asnjë informacion zyrtar por duke cituar biseda të dëgjuara, Demaliaj ka deklaruar me bindje se shteti i Vatikanit dhe disa republika islamike nuk e njohin Kosovën për fajin e komunitetit LGBTI.
“Nganjëherë e them se shumë vende që kanë ndikim fetar dhe të besimit monoteist, sot Republikën e Kosovës nuk e kanë njohur për shkak të pjesëmarrjes së komunitetit LGBTI në ligjet dhe Kushtetutën tonë”, ka deklaruar Demaliaj të marten në emisionin Natën me Fatmir Spahiun.
Bindjet e tij, deputeti i AAK-së nuk i ka argumentuar me asnjë fakt, raporton Gazeta Insajderi.
“Nuk e kam dëgjuar ndonjë zyrtarisht kështu, por… për Vatikanin për shembull, si shtet që thotë se për shkak të legjislacionit të tyre janë pak skeptik. Por, edhe shumë vende të tjera që janë vende islamike besoj se për këtë çështje [nuk na kanë njohur]”, ka deklaruar Demaliaj.
Demaliaj ka deklaruar se komuniteti LGBTI i ka të drejtat e garantuara me Kushtetutën e Republikës së Kosovës, por nuk e ka thënë asnjë fjalë për detyrat e tij prej deputeti të cilat parashohin garantimin e funksionimit të ligjeve në Kosovë.
“Komuniteti LGBTI i ka të drejtat e tyre të garantuara me ligj dhe me Kushtetutën e Republikës. Nuk mundem me bisedu diçka për ta, sepse nuk janë forcë prodhuese. Përderisa unë jam besimtar, dhe kur jam besimtar hy në një tjetër sferë. Nuk përafroj diçka me ta, dhe në aspektin fetar është i ndaluar formati i tyre”, ka thënë Demaliaj.
Komuniteti LGBTI vazhdon të jetë njëra nga grupet e diskriminuara të shoqërisë, sado që të drejtat e tyre garantohen me ligjet në fuqi të Republikës së Kosovës.
Të drejtat e LGBTI janë të parapara në kornizën ligjore të BE-së. Kësisoj, në secilin vend anëtar të këtij unioni. /Insajderi.org / KultPlus.com
Shumica e këngëve të Beatles, si pjesa më e madhe e pop këngëve, kanë tema dashurie. Por siç muzika e grupit zhvillohej, kështu dhe temat e këngëve e tejkaluan fazën e “She loves you yeah, yeah, yeah,” & “I want to hold your hand.” Disa prej këngëve më të shkëlqyera të tyre, shprehin, ilustrojnë dhe lidhen me ide më filozofike.
“Can’t Buy Me Love”
“Can’t Buy Me Love,” është një deklarim klasik i filozofëve mbi indiferencën tradicionale të të mirave materiale, në krahasim me atë se çfarë është e mirë për shpirtin. Është e vërtetë që Sokrati ka qënë më tepër i interesuar për të vërtetën dhe virtytin sesa për “dashurinë” (e cila siç shfaqet te kënga supozoj nuk është pastër Platonike). Dhe është e rradhës të vihet re që Paul më vonë ka thënë se kënga duhej të këndohej “money can buy me love” (paratë mund të më blejnë dashuri) duke e marrë parasysh eksperiencën e tij me famën dhe pasurinë. Por, mendimi bazë, “I don’t care too much for money, money can’t buy me love” (nuk shqetësohem shumë për para, paratë nuk mund të më blejnë dashuri) do të miratohet nga shumë filozofë prej kohës antike deri në ditët e sotme.
“A Hard Day’s Night”
Karl Marks do e pëlqente këngën “A Hard Day’s Night.” Që shkruan për “klasën punëtore të izoluar,” Marks përshkruan si punëtori është vetvetja vetëm kur është në shtëpi. Kur është në punë, nuk është vetvetja, i degraduar në nivelin e kafshës dhe i detyruar të bëjë çfarëdo që i thuhet. Një “ooowwwwww” e jashtëzakonshme në mes të këngës është një e qarë ekstatike e nevojës për të qenë me të dashurit, ose ulërimë e një kafshe që çdo ditë “punon si qen”.
“Nowhere Man”
“Nowhere Man” është përshkrim klasik i dikujt që ec pa drejtim dhe qëllim, është i shkëputur nga bota moderne. Niçe ka menduar një përgjigje të përshtatshme, humbjen e kuptimit në lidhje me “vdekjen e Zotit” që do të shkaktonte një lloj paniku. Por “Nowhere Man” si duket ndjehet thjeshtë apatik.
“Eleanor Rigby”
Një individualizëm i përhapur karakterizon shoqërinë moderne kapitaliste; dhe individualizmi prodhon, pothuajse në mënyrë të pashmangshme izolimin dhe vetminë. Kjo këngë e McCartney kap në mënyrë të egër përshkruan vetminë e një gruaje që sheh si njerëzit e tjerë martohen, por jeton deri në fund të jetës së saj vetë, aq jo miqësore, saqë askush nuk shkon në funeralin e saj. “Eleanor Rigby” shtron pyetjen: “Të gjithë njerëzit e vetmuar, nga vijnë ata të gjithë?” Shumë teoricienë socialë do të thoshin se ato prodhohen nga një sistem që është më shumë i interesuar për konkurrencën dhe tregtinë sesa komunitetin.
“Help”
“Help!” është një shprehje shqetësuese nga zemra e pasigurisë e ndjerë nga dikush që bën kalimin nga besimi i verbër i rinisë në një njohje më të ndershme dhe të rritur se sa i duhen të tjerët. Ku “Eleanor Rigby”, është e trishtuar, “Help!” është e hidhëruar. Thellë në vete, është një këngë për vetëdijen dhe thyerjen e iluzioneve.
“With a Little Help from My Friends”
Kjo këngë është në skajin e kundërt të spektrit nga “Help!”. Me melodinë e saj të këndshme, “With a Little Help from My Friends” shpreh sigurinë e dikujt që ka miq. Ai nuk tingëllon si dikush me ndonjë talent apo ambicie të mëdha; të keni miq për të “kaluar kohë” është e mjaftueshme. Filozofi i lashtë Grek Epikuri do të aprovonte. Ai thotë se nuk nevoitet shumë për të qenë i lumtur, por nga ato gjëra që janë të nevojshme, më e rëndësishmja deri tani është miqësia.
“In My Life”
“In My Life” është një këngë delikate, një nga më të shkëlqyeshmet e John Lennon. Ka të bëjë me dëshirën për të mbajtur dy qëndrime së bashku në të njëjtën kohë, edhe pse ato disi bien ndesh. Ai dëshiron të mbajë përkujtimin e tij të dashur për të kaluarën, por gjithashtu dëshiron të jetojë në të tashmen dhe të mos mbetet i ngulitur në kujtimet e tij ose të detyruar prej tyre. Si “Help!” është gjithashtu një reflektim në procesin e kalimit përtej rinisë.
“Yesterday”
“Yesterday”, një nga këngët më të famshme të Paul McCartney ofron një kontrast interesant me “In My Life”. Këtu këngëtari preferon të kaluarën mbi të tashmen – “Unë besoj në “dje” – dhe është mbyllur plotësisht pa asnjë dëshirë të pajtohet me të tashmen. Është një nga këngët me mbi 2,000 versione të regjistruara nga artistë të ndryshëm. Çfarë thotë kjo për kulturën bashkëkohore?
“Hey Jude”
“Hej Jude” shtron virtytin e një këndvështrimi të gëzuar, optimist, jo cinik të jetës. Bota do të shfaqet një vend më i ngrohtë për dikë me zemër të ngrohtë, ndërsa “është një budalla që e luan mirë, duke e bërë këtë botë pak më të ftohtë”. Ajo gjithashtu na thotë, në mënyrë modeste, të “jetojmë në mënyrë të rrezikshme”, siç e vendos Niçe në The Gay Science. Disa filozofi argumentojnë se mënyra më e mirë për të jetuar është të bëhemi të sigurt kundër dhimbjes në zemër ose fatkeqësive. Por Jude i është thënë të jetë i guximshëm, dhe të lë muzikën dhe dashurinë nën lëkurën e tij, sepse kjo është mënyra për ta përjetuar botën në mënyrë të plotë.
“Let it Be”
“Let it Be” është një këngë e pranimit, madje edhe e dorëheqjes. Ky qëndrim gati fatalist është ai që shumë filozofë të lashtë rekomanduan si rruga më e sigurt drejt lumturisë. Mos luftoni kundër botës: përputheni veten me të. Nëse nuk mund të merrni atë që dëshironi, dëshironi atë që mund të merrni./filozoficdodite
Ministrja në detyrë e Arsimit, Hykmete Bajrami, ka pritur sot në takim rektorët e universiteteve publike të Kosovës, me të cilët ka biseduar rreth bashkëpunimit reciprok, me qëllim të avancimit të arsimit të lartë publik në vend.
Gjatë takimit u bisedua për procesin e përmbylljes së vitit akademik 2019/20 dhe përgatitjet e nevojshme për fillimin e vitin të ri akademik 2020/21.
Palët u pajtuan që të vazhdojnë komunikimin dhe bashkëpunimin në të mirë të ngritjes së cilësisë në sistemin arsimor në Kosovë.
Nga doli kjo këngë? Butësia e saj më çarmatosi, më dridhi zemrën dhe më shtriu përtokë. Më kujtoi fillimin e viteve nëntëdhjetë. Ndaja momente të jashtzakonshme. E doja shumë, po përse nuk di ta them. Më ktheu atje kur e dëgjoja, por nuk kuptoja fjalët anglisht. Shkëpusja qartë vetëm ndonjë fjalë, i këndoja përmendsh vargjet: And love is all that i need; And i found it there in your heart.
Mund të supozoni me të drejtë, por kuptimi i tyre nuk vinte nga mësimet e anglishtes në gjimnaz, por nga përkthimi që kishte bërë me një fjalorë libri të vogël të anglishtës, Lira një shoqe një imja nxënëse në Gjimnaz.
Bukur këndon, pajtoheshim njëzëri në klasë, përveç Artit, i cili pëlqente muzikën popullore. Kjo është muzika thoshte ai duke nxjerrë tonacion nënçmues për të gjithë ne. Mendoni se kush jeni.
Nuk e kisha harruar Adams, por kur kreva gjimnazin Whitney Houston më mori dashurinë me muzikën e saj. E dua edhe sot shumë. Këngët e saj kanë tekste të bukura. Përmallohem kur e ndëgjoj duke kënduar I Will Always Love. Zë i shkëlqyer, divë e vërtetë. Nuk më duhej më ndihma e shoqës sime, për të kuptuar vargjet e këngës.
Fillimi i viteve 1990 qe koha e vendosjes së saçave satelitorë nëpër ballkone, kulme, oborre, ngado. Luftë bëja me vëllanë dhe dy motrat për të përcjellur programet muzikore. Unë doja MTV, ata preferonin VIVA-n.
Nuk kemi arritur asnjëherë marrëveshje as edhe gjasë paqeje të përkohshme, se cili prej dy kanaleve muzikore ishte më i mirë. Dëgjonim muzikën anglisht, por pa u pajtuar për prorgamet.
Kur vinte mbrëmja, televiziori menaxhohej nga babai. Zëri i tij kumbues, kërkonte dorëzimin e plotë, sa do të papajtueshëm. Thoshte: Lajmet!
Ato editoheshin në ora 18.30 në programin satelitor. Vazhdonin e vazhdonin pothuaj deri në ora 24.
Mos bëni zhurmë, thoshte nëna, e shihni babai është shumë i mërzitur. E vërteta, kishte plot arsye të mbytej nga mërzia. E larguan nga puna kur kaloi njëzet e shtatë vjet duke sjellur aromën e pluhurit dhe qymyrit në shtëpi.
Më mungon era e dheut, e krimbave nëpër baltë, thoshte. Inxhinerët kanë këtë punë: dmth të jenë atje ku ka shumë pluhur dhe qymyr, vazhdonte me mallëngjim. Heshtej.
Por, mos harroni; uji i ngrohtë i lanë të gjitha, na drejtohej nëna. Përse e thoshte, as sot e kësaj dite nuk e kam të qartë.
Humbni shumë kohë me muzikën, më qortonte, duke shikuar nga libri i matematikës.
Me matematikën e ke keq, më qortonte kujdesshëm babai.
Nëna më mësonte të vizatoj. Duhet ta kuptosh gjuhën e ngjyrës, fliste kujdeshëm.
Nuk të jepë bukën në këtë vend vizatimi, ta dish, e kundërshtonte babai. Mesazhi më drejtohej mua, por unë ulja kokën, sikur nuk bëhej fjalë për mua apo nuk dëgjoja asgjë.
Matematika kurdo të hapë rrugë, përsëriste.
Ishte inxhiner xehetarie dhe trishtohej kur në mëngjes, pas aq vite punë, në vend se të nisej për Termoelektranën e Obiliqit, nuk dinte si të kalonte kohën e zbrazët. Sillej nëpër oborr. Trishtim i pashoq. Vuante sa nuk di si ta përshkruaj. Më mbushen sytë me lotë kur mendoj si shikonte tymin nga oxhaku i Termoelektranës B.
Babin e kam pas mësues të dytë të matematikës, sa do që asnjëherë nuk ka qenë i kënaqur me dijen time për numrat dhe të panjohurat.
Nëna e donte artin dhe kishte prirje për të vizatuar portrete. Me ca vija të pashkëpueshtme, të bënte një karakter të qartë. Por babai asnjëherë nuk kënaqej me portretet që ia bënte nëna.
Shumë shumë vështirë ta besosh, por ata janë në parajsë, më tha motra Lona.
Ne ishim të rinj dhe të egër, i thashë.
E kujton: Nuk jam ky, i qahej babai kur ajo hiqte vijat në letër.
Po tha motra: Ky je, por mendon se je ai tjetri, ia kthente nëna. Ti adhuroje “Heaven” të Brian Adams.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, të mërkurën ka kërcënuar që të “sistemojë fuqishëm” apo edhe të mbyllë platformat e rrjeteve sociale, pasi Twitteri i etiketoi dy nga postimet e tij si “të pabaza” dhe e akuzoi atë për pretendime të rrejshme.
“Republikanët ndjejnë se Platformat e Rrjeteve Sociale totalisht heshtin zërat e konservatorëve. Ne fuqishëm do të sistemojmë, apo edhe të mbyllim ato, para se të lejojmë që kjo të ndodh”, ka shkruar Trump në Twitter.
Twitter kishte etiketuar dy postime të presidentit të SHBA-së të martën, ku kishte shkruar se votimi me postë do të qonte te mashtrimet apo “Zgjedhje të Kurdisura”.
Ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Hykmete Bajrami, ka pritur sot ministren e Administrimit të Pushtetit Lokal, Emilia Rexhepi.
Gjatë takimit Bajrami dhe Rexhepi kanë biseduar rreth gjendjes në të gjitha nivelet e arsimit, si dhe për ecurinë e procesit të mësimit në distancë.
E para e MASHTIT theksoi se organizimi i mësimit në distancë ka qenë sfidues, por me një punë të palodhshme të të gjithë akterëve të përfshirë dhe me ndihmën e donatorëve e partnerëve strategjikë, është arritur që mësimin në distancë ta ndjekin më shumë se 90 përqind e nxënësve.
Ministrja Rexhepi përgëzoi ministren Bajrami dhe MAShTI-n për punën e bërë rreth mësimit në distancë, ndërsa ofroi përkrahjen dhe gatishmërinë për të ndihmuar në procesin e organizimit të Testit të Arritshmërisë dhe Testit të Maturës, të cilat do të organizohen sipas rekomandimeve të Institutit Kombëtar të Shëndetësisë Publike.
Librat na shpëtojnë nga ankthi, janë antidotët perfektë. Nuk e themi vetëm ne, e thotë shkenca dhe mbi të gjitha e thonë ata që e kanë provuar vetë ç’do të thotë të jetosh çdo ditë me ankth dhe prag depresioni.
Shkrimtari Matt Haig, në një artikull të detajuar në “Telegraph“, ka treguar historinë e jetës së tij. Në moshën 24-vjeçare u bë pre e një depresioni të rëndë. Çdo gjë në jetën e tij dukej sikur shkonte mirë, derisa një ditë, papritur, çdo gjë ndryshoi. Në pak ditë, u diagnostikua me depresion.
I mbytur në dëshpërim, iu dorëzua mjekësisë. Por ishte e dashura e tij që nuk e braktisi, përkundrazi në ato kohë të errëta e nxiti të niste të lexonte.
Mori një libër që e dinte përmendësh, aq shpesh e kishte lexuar gjatë adoleshencës. Në fillim e kishte shumë të vështirë të përqendrohej, por faqe pas faqeje, me këmbëngulje dhe pa u dorëzuar, barrierat që i dukej sikur i kishin zënë rrugën filluan të bien. Ose, mbase, Matt po mësonte të kapërcente më lart, më shumë….
Mendimi i ekspertëve: Ekspertët bien të gjithë dakord se librat ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe depresionit. Të urtët, filozofët, sipas tyre, ndihmojnë pasi të ndërgjegjësojnë mbi situatën në të cilën gjendesh, por nuk mund të të ndihmojnë të ndryshosh gjendjen emocionale. Këtë e bëjnë shumë mirë romanet.
Librat që duhen lexuar: Ka libra që të ndihmojnë dhe ata që duhen evituar. Në kategorinë e parë janë së pari librat që ju vetë e kuptoni se ndihmojnë. Mund të jetë ai libri që për vite të tëra e lexonit thuajse çdo vit. Kthejuni atij, nuk ka rëndësi për çfarë flet. Fakti që e keni lexuar aq shumë e ka një arsye.
Libra të tjerë që mund të lexoni janë “Ha, lutu dashuro”. Është libri perfekt për “braktis gjithçka dhe ik”. Protagonistja e librit, Liz, nisët në një udhëtim nëpër botë dhe brenda vetes.
“Sekreti” – mund të të pëlqejë ose jo, kjo nuk ka rëndësi. “Sekreti” është të të mbushë me energji pozitive.
Të gjithë librat me ilustrime. Ç’të keqe ka të kthehesh edhe një herë në fëmijëri?
Librat që duhen evituar: Nëse ankthi po jua vështirëson jetën, larg librave të verdhë, me spiunazh. Për t’u evituar janë ekzistencialistët dhe filozofët, Sartri, Kafka, Kamy: pyetjet e tyre mbi jetën dhe ekzistencën e njeriut, në vend që t’ju ndihmojnë do të bëjnë të kundërtën./botimeshqip
Ylli kinematografik, Anna Kendrick, po e shënon debutimin në seri televizive me projektin e saj të ri “Love Life”.
Shou 10-episodësh e ndjek rrugëtimin e personazhit të saj nga dashuria e parë e jetës në atë të fundit, si dhe bazohet në disa momente nga jeta e saj reale, transmeton Koha.
“Disa prej ngjarjeve që më kanë ndodhur në jetën e përditshme, kemi vendosur t’i përfshijmë edhe në seri. Derisa, gjithçka në këtë shou bazohet në ngjarje të cilat i kanë ndodhur njërës prej skenaristeve të serisë në jetën reale. Prandaj, mendoj se publiku do ta gjejë veten në secilin element të shout, pasi nuk janë ngjarje fiktive por të vërteta.”
Aktorja e njohur hollywoodiane, Kendrick, në këtë projekt televiziv ka rol të dyfishtë, duke shërbyer si protagoniste dhe producente ekzekutive e komedisë romantike e cila do ta ketë premierën në kanalin HBO Max, më 27 maj.
“Kjo ishte një eksperiencë fantastike për mua sepse mendimi im, jo vetëm që merrej në konsideratë, por edhe ishte i kërkuar. Prandaj ndjeja sikur po i bëja të gjitha punët dhe isha më shumë e përfshirë në procesin e realizimit të serisë. Unë zakonisht përkushtohem shumë në projektet e mia, por kësaj radhe nuk ndihesha sikur po i tejkaloi kufijtë.”
Për ta promovuar këtë seri, aktorja ka vendosur të realizoi intervista me gazetarët përmes aplikacionit “Zoom”, duke i respektuar rregullat e distanicimit social për shkak të pandemisë së koronavirusit.
Ajo madje bëri shaka duke thënë se kjo eksperiencë e ka bërë ta çmoj edhe më shumë anën teknike të biznesit të saj.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ka thënë se Ministria e Shëndetësisë është duke përgatitur manualin dhe doracakun të situatave për largim të masave, por në mënyrë që mos të ketë rritje të përhapjes së Covid-19.
Sipas Kurtit, me shumë gjasë në fillim të muajit të ardhshëm do të hapen edhe kopshtet e fëmijëve.
“Ka shumë gjasa që në fillim të muajit të ardhshëm do të hapen kopshtet, çerdhet e fëmijëve. Mirëpo tash Ministria e Shëndetësisë është në përgatitje të manualeve, doracakut të situatave të tilla në mënyrë që edhe të bënë largimin e masave. E në anën tjetër gjithashtu të mos kemi ndonjë rritje të infeksioneve. Edhe për xhamitë, kishat të gjitha po përgatiten manuale të tilla në mënyrë që të drejtat që po krijohen për qytetarët, po kthehen për qytetarët, mos të rezultojnë me kthim të infeksioneve”, thotë ai për Kosovapress.
Përfaqësues nga Zyra e Programit Ndërkombëtar të Narkotikëve dhe Zbatimit të Ligjit të Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhuruan kompjutera laptopë dhe pajisje tjera për prokurorë, mbrojtësit e viktimave dhe strehimoreve të dhunës në familje për të ndihmuar viktimat e dhunës në familje.
Sipas njoftimit të Ambasadës Prokurorët dhe mbrojtësit e viktimave do të përdorin laptopët për t’u përgjigjur sa më shpejt incidenteve, të cilat shpesh ndodhin jashtë orarit të zakonshëm të punës.
“Kjo do t’u mundësojë prokurorëve të iniciojnë akuza kundër abuzuesve menjëherë. Strehimoret e dhunës në familje do të përdorin pajisjet për t’iu përgjigjur nevojave të viktimave të cilave u ofrojnë strehim, në veçanti për t’i mundësuar fëmijëve viktima të vijojnë mësimin në distancë (online)”- njofton Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës përcjell Klan Kosova.
Ambasada bën thirrje që rastet e dhunës në familje të denoncohen.
“Rritja e theksuar e rasteve të dhunës në familje gjatë COVID-19 është alarmante. Nëse ju ose dikush që njihni vuan nga abuzimi në familje, kërkoni ndihmë duke telefonuar Linjën e Shërbimit falas në 0800 011 112 ose Policinë në 192 ose 0800 19 999. Të gjithë meritojnë të jenë të sigurt në shtëpinë e tyre. #WeAreHereWithYou.
Azem Shkreli ishte nga shkrimtarët e parë të Kosovës që njoha nga afër. Nga ai kisha lexuar poezi dhe kisha dëgjuar të më tregonte ndonjëri, se jeton në Prishtinë një poet me emrin Azem Shkreli , se ka një pamje të tillë dhe se flet kështu apo ashtu dhe kaq. Por kur shkova për herën e parë në Kosovë në vjeshtën e 1972-së për Ditët e Poezisë që organizoheshin në Gjakovë e takova edhe Azemin mes grupit të shquar të poetëve të asaj ane të Shqipërisë.
Në fillim më bënë përshtypje lëvizjet e tij të përhershme si veriu. Ai ulej pak në tryezë dhe papritur ngrihej, shkonte të takonte ndonjërin, kthehej për të qëndruar pakëz në tryezë dhe ikte përsëri ,se dikush e priste në ndonjë anë. Por edhe kur rrinte në tryezë , shpesh heshtëte me sy të përhumbur diku dhe dukej sikur nuk dëgjonte asgjë nga ç’flitej. Vetëm kur fjala vinte tek poezia dhe tek arti në përgjithësi dhe kur ndizej ndonjë polemikë, sytë e tij dilnin nga përhumbja duke shkrepëtirë, shikonte me kokën mënjanë dhe pastaj hidhej për të pohuar apo mohuar ndonjë mendim . Atëherë harronte të lëvizte nga tryeza dhe bëhej një bashkëbisefues i mirë. Megjithatë ai nuk fliste shumë.
Kjo ishte përshtypja ime e parë në takimet e fillimit me Azem Shkrelin. Në ato takimet poetike të Gjakovës , ku lexonim nga një vjershë poetët pjesëmarrës , unë lexova disa vargje kushtuar nënës sime, që fillonin: Nëna ime , e bukura Hatixhé, Më e bukura nga gjithë fshatarkat, Atje në minder mbi një dyshemé, Më polli mua kur u kthye nga arat.
Azem Shkreli gjithë ato ditë që qëndrova në Prishtinë, sa më takonte , e bënte zërin si timin, më imitonte dhe përsëriste: -Dritëro! -Hë, Azem?-përgjegjesha unë. Dhe ai qëndronte para meje, duke më imituar në recitim dhe duke përsëritur vargjet: Nëna ime , e bukura Hatixhé, Më e bukura nga gjithë fshatarkat… Pastaj qeshte dhe tundte kokën: -E, Dritëro, nëna ime e bukura Hatixhé? Edhe ti boll i bukur ke dalë!… Kaluan vitet dhe ne u bëmë miq. Sa herë që vinte në Tiranë , kur ishte drejtor i Teatrit të Prishtinës dhe më vonë drejtor i Kosova Filmit, ne takoheshim herë në Hotel Dajti dhe herë në Lidhjen e Shkrimtarëve dhe Artistëve, takoheshim edhe me Beharen, të shoqen e tij , një grua e dashur, e këndshme në kuvendime , e pashme dhe atdhetare.
Por më vonë , pas lëvizjeve për liri dhe pavarësi në Kosovë, në fillimin e viteve 80-të, dhe pas mbylljes së kufinjve , rrallë takoheshim. Vetëm në vitet 90-të , filluan përsëri të vinin në Tiranë poetët e Kosovës, si zogj shtegtarë, të vinin nga vendet e tjera të Evropës, nga Gjermania, Zvicra apo Austria. Ne këtej po nuk mund të lëviznim për në Kosovë për ato arsye që përmenda . Megjithatë , në vitin 1992, pas Mbrëmjeve Poetike të Strugës, unë dhe gruaja ime Sadija, morëm guximin dhe shkuam në Prishtinë , duke e kaluar kufirin me Maqedoninë së fshehurazi.
Në Prishtinë ne fjetëm atë natë gushti në shtëpinë e mikut tonë të dashur, Ali Aliut , që bashkë me të shoqen e tij Merza, grua fisnike dhe e palodhur për mysafirët, na pritën ngrohtë dhe mirë. Të nesërmen dolëm nëpër Prishtinë, e cila nuk e kishte atë gëzimin e njëzet vjetëve të shkuar , por dukej sikur ishte mbuluar nga një hije e rëndë si teneqe, hije e pushtimit të egër sërb. Nën këtë hije si teneqe ne u takuam me Rexhep Qosen, me Ibrahim Rugovën, Adem Demaçin e të tjerë. Mes tyre takuam edhe Azem Shkrelin. Ai na tha se gruan e kishte të sëmurë rëndë nga veshkat dhe ne vumë re një trishtim në sytë e tij . Por Azemi ishte i çuditshëm! Na ftoi për drekë në shtëpi , edhe se Beharen e kishte të sëmurë. Në shtëpi ne e gjetëm Beharen duke punuar për tryezën e mysafirëve. Kishte një fytyrë gati gri, fytyrë prej të sëmuri të vërtetë, por sëmundjen mundohej ta vinte poshtë me punën. U përqafuam dhe u ulëm bashkë me Ali Aliun , që ishte me ne. Pastaj erdhi edhe Ibrahim Rugova dhe një tjetër që nuk më kujtohet. U ul edhe Beharja në tryezë dhe ne shijuam gjellët e saj të mira. Azemi, në fillim i heshtur, u gjallërua. Duke pirë ne filluam të flisnim për politikën , dhe vetëm për atë, për gjendjen në Tiranë , për rrugën e demokracisë në Shqipëri, për genocidin sërb në Kosovë, për problemet e Lidhjes Demokratike e me radhë. Azemi, i menduar, donte t’ia ndryshonte drejtimin bisedës: -E po, si nuk folëm për letërsinë!- tha ai dhe psherëtiu. -Kur gjëmojnë topat, hesht muza!- përsërita unë një shprehje latine. Vërtet , Azemin e shqetësonte letërsia : si do ecte ajo në kushtet e reja të ndryshimeve demokratike pas rënies së sistemit të socializmit totalitar, cilat do të ishin raportet mes shkrimtarëve dhe çfarë lidhje do të kishin shkrimtarët e Shqipërive këtej dhe andej Drinit.
Këto shqetësime ai i kishte të sinqerta, pasi ishte një shkrimtar i vërtetë, një poet i shquar me një origjinalitet të papërsëritshëm. Ai është njê poet modern i një natyre të veçantë. Në poezinë e ti shkrihet fryma kombëtare me frymën evropiane me një harmoni të natyrshme, duke krijuar një variacion të lakmueshëm në artin poetik. Vargjet e tij janë metrikë dhe ametrikë , të matur e të lirë , po gjithmonë të shoqëruar me muzikalitetin poetik. Në to ndjehet shqetësimi për kohën dhe njeriun, kombin dhe lirinë. Në gjithë poezinë e Azem Shkrelit mbizotërojnë zogjtë dhe guri. Këto janë dy simbole apo metafora të qëndresës dhe ëndrrës , që përbëjnë jetën. Edhe vëllimi i fundit poetik , i botuar pas vdekjes, në qendër ka këto dy metafora. Këtë e tregon edhe titulli”Zogj dhe gurë”. Unë këtë libër e kam lexuar në dorëshkrim para nja dy muajve se të vdiste Azemi .Ai erdhi në shtëpi tek unë , si gjithmonë kur ndodhej në Tiranë , dhe ma dha dorëshkrimin në gjysma letrash . -Ky është libri im i fundit-tha ai. -Jo i fundit , por i gjashtëmbëdhjeti !- thashë unë duke qeshur. -Fjala që vjen !- tha ai i skuqur pakëz. Unë pastaj e pyeta për Ali Podrimjen se çfarë po bënte, biseduam për Fahredin Gungën dhe e kujtuam me dhimbje për vdekjen e tij të papritur.
Folēm për Din Mehmetin dhe për poezinë e tij , që unë e çmoj shumë, e me radhē. Pastaj kujtuam ato shtatë-tetë ditë të vitit 1992, kur ai bashkë me Ali Podrimjen banuan në shtëpinë time . Në ato ditë mbrëmjeve polemizonim për partitë e majta dhe të djathta në Shqipëri. Unë mbroja të majtën , ata anonin nga e djathta. Kur polemika ndizej. Azemi ngrihej në këmbë me kokën mënjanë dhe me duart në xhepa, ndërsa Aliu shtrihej në kanape me krahun nën qafë. Heshtnim për një çast dhe pastaj fillonim e lexonim vjetsha. Ata kishin qenë në Vlorē dhe kishin shkruar vargje me motive nga ai qytet dhe nga deti . -E , Azem? Poezia nuk na zemëron si politika!-thosha unë. -Po të mos ishte poezia , do të kishim ngrënë njëri-tjetrin , siç ke thënë ti njëherë!- kujtonte Azemi një thënien time të vjetër diku në ndonjë tryezë. Pas disa ditëve nga çasti që ma la dorëshkrimin “Zogj dhe gurë”, erdhi dhe e mori, doemos të përcjellë me lavdërimet e mia të përzemërta. Kur hyri në shtëpi ai ishte skuqur dhe merrte frymë me zor. – Janë të larta këto shkallët tuaja!- i tha ai Sadijes. Dhe këto ishin fjalët e fundit që dëgjova prej tij.
***
Azem Shkrelí lindi më 1938 në Rugovë të Pejës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa në Prishtinë ai vazhdoi shkollën e mesme për të vazhduar fakultetin Filozofik, degën e gjuhës dhe të letërsisë shqipe. Për shumë vjet ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.
Shkreli zë vend në krye të poezisë aktuale shqiptare. Krahas cilësisë, poezia e Shkrelit shënoi kthesë në rrjedhat e poezisë në Kosovë: e zgjeroi spektrin tematik; e subjektivizoi dhe intimizoi heroin lirik dhe çka është më me peshë, solli një ndjesi të re, të mprehtë ndaj gjuhës, ndaj fjalës. Kështu, ajo i hapi rrugë bindshëm poezisë së viteve pesëdhjetë, të ngarkuar me patosin e euforisë kolektive.
Poezia e tij, shënoi kthesën e parë më të rëndësishme, në radhë të parë, duke e çliruar unin lirik intim nga ai kolektlv, duke skalitur në të temën e dashurisë për vendlindjen dhe duke portretizuar njeriun e truallit rugovas, me ngjyrimet e traditës dhe të lashtësisë, dashurinë për vashën, lirikën peizazhiste, etj.
Ka botuar këto vepra në poezi Bulzat (1960), Engjujt e rrugëve (1963), E di një fialë prej guri (1969), Nga bibla e heshtjes (1975), Pagëzimi i fjalës (1981), Nata e papagajve (1990), Lirikë me shi (1994), Zogj dhe gurë (1997). Në prozë: Karvani i bardhë (1961), Sytë e Evës (1975), Muri përfundi shqipes Shtatë nga at, si dhe dramat: Fosilet (1968), Varri i qyqes (1983) etj. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë të huaja.
Shfaqja e Azem Shkrelit si poet, përpos që përputhej me ardhjen e talentit të fuqishëm, shënonte njëkohësisht kthesën e parë drejt hapjes dhe modernizimit të poezísë shqipe të Pasluftës. Shkreli u ngjít natyrshëm në kulmet e poezisë së sotme shqiptare dhe këtë vend ai e konsolidoi dhe e përforcoi nga njëra vepër poetike në tjetrën, deri në atë të fundit, që e la dorëshkrim “Zogj dhe gurë”, botuar më 1997.
Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit Vlora Dumoshi, priti sot të takim Kryetarin e Komunës së Obiliqit Xhafer Gashi, me të cilin biseduan për realizimin e projekteve të përbashkëta që janë në interes të qytetarëve të kësaj komune.
Ministrja Dumoshi e siguroi Kryetarin Gashi se prioritet i saj dhe i MKRS-së është që të përkrahë secilën komunë në fushat që mbulon ministria, me këtë rast edhe për Obiliqin, në të cilën ministria ka në plan të investojë në projekte konkrete në kulturë e rini.
“Unë si ministre dhe MKRS-ja do t’u gjendemi pranë të gjitha Komunave të Kosovës pa përjashtim në bazë të mundësive dhe kapaciteteve buxhetore që ministria ka, duke bërë investime të shumta kapitale edhe në përkrahje të drejtpërdrejtë në ngritje të cilësisë në kulturë, trashëgimi kulturore, rini e sport”, tha mes tjerash ministrja.
Ndërsa, kryetari Gashi e uroi ministren për marrjen e detyrës dhe e falënderoi për gatishmërinë e treguar për ta përkrahur Komunën e Obiliqit. Gashi tha se Obiliqi ka nevojë që të investohet më shumë në këtë komunë në projekte infrastrukturore dhe është e mirëseardhur mbështetja e MKRS-së. / KultPlus.com
Ditë më parë bëri bujë martesa e tij me një grua 50 vjet më të re se ai.
Kreu i Bashkësisë Fetare Islame (BFI) në Maqedoninë e Veriut, Sulejman Rexhepi, është shkarkuar nga pozita e tij.
Këtë në një konferencë për shtyp e bëri të ditur kryetari i Myftinisë së Gostivarit, Shaqir Fetahu, raportojnë mediat vendore.
Ai tha se në mbledhjen e jashtëzakonshme të Rijasetit të BFI-së që është mbajtur gjatë ditës së sotme, njëzëri është shkarkuar Sulejman Rexhepi nga detyra e kryetarit të BFI-së.
Deri në përgatitjen e kushteve për zgjedhje për kryetar ushtrues detyre do të jetë vetë ai.
Ai deklaroi se shkarkimi i Rexhepit është mbështetur nga shumica e anëtarëve të Rijasetit.
Pak ditë më parë Rexhepi u martua me një vajzë 50 vjet më të re.
Mediat vendase gjithashtu shkruajnë se më 9 maj Rexhepi ka tërhequr 1 milion euro para kesh nga Bashkësia Islame e Maqedonisë, pa ndonjë arsyetim për shkakun e veprimit të tij. / KultPlus.com
Festivali i muzikës, “Glastonbury”, i cili e ka anuluar edicionin e sivjetmë për shkak të pandemisë së koronavirusit, do të nderohet me transmetimin e disa perfomancave klasike në kanalin BBC.
Festivali i famshëm sivjet do ta shënonte përvjetorin e 50-të të themelimit, por u detyrua të shtyhet për vitin 2021. Prandaj, televizioni BBC po planifikon t’i transmetojnë disa prej interpretimeve më legjendare që kanë zënë vend ndër vite në skenën e festivalit.
Ato to të shfaqen nga data 25 deri më 29 qershor, transmeton Koha.
Performancat e yjeve të tillë si: Adele, Beyoncé, David Bowie, “Coldplay” dhe Jay Z, do të shfaqen në tri episode speciale 90-minutëshe në kanalin “BBC Two”.
Lorna Clarke, teknike e regjisë në “BBC Pop”, citohet të ketë thënë: “Festivali ‘Glastonbury’ për dekada të tëra ka luajtur rol të rëndësishëm në kalendarin muzikor të BBC-së, falë krijimtarisë magjike të organizatorëve të kësaj ngjarjeje, Michael dhe Emily. Edhe pse këtë vit, fusha ku mbahet festivali nuk do të mund të mbushet nga mijëra adhurues të muzikës, BBC ka vendosur ta festojë këtë ngjarje me transmetimin katër ditorë të disa prej momenteve të ikonike të saj, përfshirë këtu edhe pamje nga arkivi i televizionit tonë. Qëllimi ynë është që t’i ofrojmë publikut pak shije të festivalit në shtëpitë e tyre.”
Edicioni i sivjetmë i festivalit “Glastonbury” do t’i përfshinte performancat e artistëve të famshëm të tillë si, Taylor Swift, Kendrick Lamar dhe Sir Paul McCartney. / KultPlus.com
Një dysheme mozaike është zbuluar nën një vresht në veri të Italisë pas kërkimeve me dekada.
Anketuesit në komunën e Negrar di Valpolicella në veri të Veronës publikuan imazhe të pllakave të ruajtura mirë të varrosura disa metra nën tokë, transmeton rtv21.tv.
Sipas zyrtarëve, studiuesit gjetën së pari prova të një vile romake atje më shumë se një shekull më parë. Teknikët janë akoma duke gërmuar butësisht vendin për të parë shtrirjen e plotë të ndërtesës antike. Fotografitë e postuara në internet tregojnë mozaikun e pacenuar, si dhe themelet e vilës. Një shënim në webfaqen e komunës tha që gërmuesit më në fund e bënë zbulimin “pas dekadash përpjekjesh”.
Teknikët do të kenë nevojë për “burime të rëndësishme” për të përfunduar punën. Por autoritetet lokale janë zotuar të japin “të gjithë ndihmën e nevojshme” për të vazhduar me gërmimet. Pompei, qyteti romak i varrosur zyrtarisht u rihap për publikun të martën pas disa muajsh për shkak të pandemisë koronavirus. Akropoli i famshëm i Greqisë u rihap për vizitorët në fillim të këtij muaji./ KultPlus.com
Javë më parë kur Elona Agolli më njoftoi për botimin e tregimeve të “fshehura” të së ëmës, i kam shkruar Helena Kadaresë për ta pyetur se ç’dinte ajo për këtë letërsi të strukur, të gruas shkrimtare të Dritëro Agollit dhe nëse mund të bëhej një bisedë për shoqen e saj të rinisë. Helena u përgjigj menjëherë pozitivisht, duke dalë jashtë “kanoneve” që i ka vënë vetes si një grua diskrete, larg mediave.
Shoqja e saj e rinisë, një rrëfim për të, bëhet shkas për një bisedë mbi letërsinë e grave, letërsinë e grave shkrimtare të martuara me burra shkrimtarë dhe një luftë të mundshme psikologjike, që u lë skenën burrave. Jo gjithnjë biem dakord në këtë bisedë, por Helena Kadare ndan me publikun një miqësi rinie, rrëfimet e kohës kur njohu lirinë, kujtimet me Sadijen, çfarë dinte për tregimet e saj, bisedën e fundit dhe premtimin e pambajtur.
Kjo është edhe një bisedë mbi humbjet, mbi vdekjet dhe mbi boshin që na përfshin kur kemi humbur ata që duam. Siç thotë Helena, “ti mëson se vdekja është një fenomen njerëzor miliona vjeçar dhe parë në këtë prizëm, ti pranon të papranueshmen, pa u mësuar kurrë me të: Faktin që askush nuk do t’i shmanget asaj. Me përjashtim të mendësisë së diktatorëve, sigurisht…”.
Në një bisedë që shtrihet mes Tiranës pandemike dhe Parisit, bërë disa javë më parë, shkrimtarja kujton një frazë të francezi Emersson, “se vdesim ngaqë kemi lindur dhe që në momentin që lindim secili prej nesh ka bërë një lloj kontrate me vdekjen, ndaj duhet pritur me një fare qetësie”. Por kjo – thotë Helena – s’më bën të bie në dëshpërim, sepse vdekja u përket të gjithëve e të gjithë do të kalojmë përmes saj… Ajo u kujton dashuronjësve të letërsisë që kurrë nuk duhet të thonë “këtë do ta bëj më vonë”. “Çdo gjë që ato kanë dëshirë ta shkruajnë, çdo moment që ju ka bërë përshtypje dhe që mendojnë apo e ndiejnë se duhet ta hedhin në letër, të mos presin absolutisht çastin e duhur, të quajtur ‘kur të kem më shumë kohë’. Kohë s’kanë për të pasur kurrë. Ju siguroj për këtë. Asnjëherë nuk vjen ajo, koha ideale, për të bërë gjërat që duam apo kemi dashur të bëjmë”.
Biseda me Helena Kadarenë, për Sadije Agollin e letërsinë, për gratë dhe letrat, për rininë e kujtimet, për pallatin ku banuan të dyja, për dhomën e konviktit, vjen në kohë të trishta për vendin, por biseda është zhvilluar javë më parë, ndaj nuk i përfshin.
– Dasma juaj u bë shkas që Sadija, shoqja e kursit, të njihej me të shoqin, Dritëroin shumë vite më parë. Tani ata nuk jetojnë më dhe ja ku na vijnë në duar tregimet e saj të sirtarëve. Çfarë të sjellin në mend këta dy kufij kohorë me një libër të botuar pas ikjes së saj?
Është pikërisht siç thoni ju. Kemi qenë në një klasë me Sadijen në Fakultetin Gjuhë-Letërsi. Ishim pothuajse gjithë ditën bashkë, sepse banonim në një dhomë të konviktit të vajzave, që ishte përbri fakultetit. Me një fjalë, e ndanim çdo gjë bashkë. Që nga ushqimi i paktë deri te veshjet, kur ndonjëra prej nesh kishte ndonjë event special… Unë u largova qysh vitin e parë nga konvikti ngaqë u martova me Ismailin. Në dasmën tonë ne bëmë një “skandal” të vogël për kohën: ftesat e dasmës i shkruam në emër të të dyve dhe jo, siç qe zakoni, që filani dhe filania (pra emrat e prindërve) martojnë vajzën e tyre. Dasmën e bëmë vetë, me kokën tonë, pa farefis e familje. Unë ftova shoqet e shokët e mi të klasës, Ismaili ftoi të gjithë Lidhjen e Shkrimtarëve. Dhe aty u njoh Sadija me Dritëroin. Pas natës së dasmës, shumë e rrëmujshme dhe shumë e bukur njëkohësisht, Sadija dhe Dritëroi vazhduan të vijnë në shtëpinë tonë dhe një pjesë të darkave i kalonim se bashku. Meqenëse në apartamentin tonë banonin edhe prindërit e Ismailit si dhe motra e vëllai i tij, unë vija rrëshqitazi në kuzhinë për të bërë ndonjë omletë me veze apo diçka të tillë dhe darkonim në dhomën tonë të gjumit mbi një valixhe që e përdornim si tryezë. Vite më vonë ne u vendosëm në të njëjtën godinë. Ata në katin e katërt ne në të tretin
Vazhdonim të vinim te njëri-tjetri po jo aq shpesh sa më parë. Vite më vonë, Sadija më tha se po shkruante disa tregime për të cilët ende s’kishte vendosur t’i botonte. Një vit më parë, kur shkova ta takoj në apartamentin ku ajo me Dritëroin vazhdonin të banonin gjithnjë sepse ne u larguam ndërkaq prej andej, ajo më tha se kishte ndër mend t’i botonte këto tregime. E inkurajova dhe i thashë se ishte gjëja e duhur për t’u bërë. Kishte pak kohë që ishte larguar Dritëroi nga jeta dhe ajo po e vuante shumë këtë humbje. Kjo e bënte të mos dilte më nga shtëpia. Kur u largova, i dhashë fjalën se kur të kthehesha në pranverë, do dilnim së bashku në qytet, sepse s’kishte kuptim që ajo të rrinte mbyllur si një vejushë. Po ashtu e lamë me fjalë që në kthimin tim në Tiranë, ajo do t’i kishte mbledhur dhe bërë gati tregimet.
Kur unë u ktheva, ajo nuk ishte më… Ishte një humbje e dhimbshme. Nuk e prisja të ikte kështu. Por ju e dini si janë gjërat në këtë botë. Je mirë e bukur mes njerëzve të tu të dashur dhe papritur, s’je më…
Këto ditë më ka marrë në telefon Elona, vajza e saj, për të më thënë se po më niste me postë librin e sapodalë të nënës së saj. U emocionova. Jam duke e pritur librin e shoqes sime shumë kureshtare ta lexoj e të mësoj përse ka shkruar. Në këto kohë pandemie edhe postat nuk punojnë rregullisht. Çdo ditë pres ardhjen e këtij libri…
– Në tregime, Sadija ndalet te jetët e vajzave e grave të viteve 1960, që përpiqeshin të ishin edhe zonja, edhe nëna, edhe njerëz të lirë mbi paragjykimet. Si ishte kjo peshë e zonjave të asaj kohe?
Siç ju thashë, jam e paduruar të di se çfarë ka shkruar Sadija në këto tregime. Kur t’i lexoj, do të di t’ju them edhe mendimin tim për to.
– Si mike rinie, ajo me kaçurrela të zeza e ju me gërsheta, keni folur gjatë mbrëmjeve në një ndërtesë njëkatëshe pranë Rrugës së Elbasanit. Çfarë i shqetësonte vajzat e asaj kohe dhe çfarë mundët të ndryshonit vit pas viti?
Po, konvikti njëkatësh kishte qenë dikur kazermë e ushtarëve italianë më duket. Kushtet ishin jokomode, ishim gjashtë vajza në një dhomë, banjat ishin të përbashkëta në fund të korridorit. Drejtoresha e konviktit ishte një grua dëshmori shumë e rreptë, që na e vështirësonte çdo dalje lirisht nga konvikti. Por mund të them me bindje të plotë se as hoteli më luksoz i ditëve të sotme nuk do kishte mundësinë të na jepte kaq shumë lumturi dhe kaq gëzim sa ai konvikt i thjeshtë me krevate druri. Ishim të lumtura në radhë të parë, pse kishim ikur nga tutela prindërore. Ashtu si ajo, edhe unë, vinim nga familje tepër konservatore, tradicionale, të rritura me rregulla të rrepta sjelljeje, me orare strikte, me kufizime të jashtëzakonshme. Në konvikt ishim të lira të bënim si donim vetë. Ishim të gëzuara që na kishte dalë e drejta e studimit në degën aq të dashur, që ishte letërsia. Kishim profesorë të zotë e me emër, që na e bënin kaq të pasur mësimin. Dhe mbi të gjitha, ishim të lira për të dalë kurdoherë. Me orare, pa dyshim, por të lira. Po kështu, lexonim me një uri të madhe të gjithë librat që i gjenim në Bibliotekën Kombëtare, pa na vënë kufi dhe ndalesa askush. Edhe në mbrëmjet e shkollës mund të vinim lirisht pa i kërkuar kujt liridalje.
Bisedat tona rinore vërtiteshin pikërisht rreth këtyre temave. Atë liri të çmuar që fituam, e ngritëm vetë, me forcat tona, por pa abuzuar kurrë me të. Më vonë, kur u bëmë nëna vetë, ditëm t’ua përcjellim fëmijëve këtë liri. Një liri që vinte së brendshmi dhe jo thjesht liri e jashtme.
– Keni shkruar një letër të ndjerë për Elonën, ditën që Sadija u nda nga jeta. Iu riktheva asaj letre dhe gjeta në të një mikeshe rinie, që ndihet pothuaj e tradhtuar nga një ikje e beftë. Si perceptohet një humbje?
Ndarja e njerëzve të dashur nga jeta është gjëja më e rëndë, më e padurueshme, më e hidhur në jetën e njeriut. Nuk ka njeri, me një farë moshe, të themi, që nuk e ka provuar humbëtirën, ndjenjën shkatërruese që shkakton vdekja. Për njeriun e dashur nuk ka kurrë moshë ngushëlluese. Për shembull, prindi mund të jetë në moshë të “tejkaluar” dhe ti ta pranosh humbjen e tij. S’bëhet fjalë. Sepse bashkë me moshën, shtohen edhe kujtimet e përbashkëta. Largimi i tyre është një ndjenjë hidhësie, një boshllëk, me të cilin njeriu nuk do mund të mësohet kurrë. Por… me duhet të bëj një ndalesë këtu. Duke shkuar vitet, njeriu mëson plot gjëra nga jeta, ndodh ajo që quhet përvojë. Bashkë me vitet që kalojnë, ti mëson se vdekja është një fenomen njerëzor miliona vjeçar dhe parë në këtë prizëm ti pranon të papranueshmen, pa u mësuar kurrë me të: Faktin që askush nuk do t’i shmanget asaj. Me përjashtim të mendësisë së diktatorëve, sigurisht… Pra, si ide ajo qëndron përherë në mendjet dhe veprimet tona. Kuptojmë, siç e shpjegon shkrimtari i shquar francez Emersson, (një shpjegim që më ka shkuar për zemër) se vdesim ngaqë kemi lindur dhe që në momentin, që lindim secili prej nesh ka bërë një lloj kontrate me vdekjen. Ndaj duhet pritur me një fare qetësie, ngulmon ai. Kur ne festojnë ditëlindjen, (ishte 90 vjeç vitin e shkuar kur i thoshte këto), unë e di që nuk është një vit më shumë, por një vit më pak. Por, kjo s’më bën të bie në dëshpërim. Sepse vdekja u përket të gjithëve. Të gjithë do të kalojmë përmes saj…
T’i kthehem largimit të shoqes sime. Është e dhimbshme kur vjen një lajm i tillë për një mikeshë. Aq më tepër kur je dhe larg… Pas viteve ‘90, ne u larguam nga Shqipëria, por kemi ardhur rregullisht në vendin tonë disa herë në vit, pa i humbur kurrë lidhjet me njerëzit. Gjëja e parë që kam bërë në çdo ardhje ishte kontakti me miqtë dhe mikeshat e vjetra. Sepse, siç thotë një fjalë e vjetër, që më pëlqen ta rikujtoj. “Zër miq të rinj, por mos harro të vjetrit. Të rinjtë janë prej argjendi, të vjetrit prej floriri”. Kam pasur rast të njihem më shumë njerëz jashtë Shqipërie, por zemra ime ka mbetur përherë aty, te miqtë e vjetër. Në zemrën time ata janë të pazëvendësueshëm. Kështu, humbja e kësaj mikeje, tani që s’do ta gjej më kur të vij, ka për të qenë kurdoherë një brengë. Ka kohë që mendimi i humbjes së njerëzve të dashur më bën të jem më e kujdesshme, më e vëmendshme, më e përkushtuar ndaj tyre, por edhe ndaj njerëzve në përgjithësi.
– Pak është folur për gratë e letrave a zonjat e letërsisë në Shqipëri. I kam parë shpesh si fluturat, që i tundin krahët magjishëm me tërë bukurinë që bartin, e që megjithatë, si fluturat fshihen shpejt, si për t’ua lënë ajrin zogjve. E megjithatë, ne i kemi zonjat e letërsisë, apo jo? A mund të na flisni për letërsinë e zonjave? Çfarë e mban një grua larg makinës së shkrimit?
Nuk jam dakord me ju për rrallësinë e femrave në letërsi. Nuk më duket ashtu. Njoh shumë shkrimtare gra, madje të talentuara dhe disa herë shumë më të ndjeshme në perceptimin artistik të botës. Ju i njihni ato, i keni aty mes jush. Një pjesë e tyre janë edhe mikesha të mija, madje shume të dashura. Siç është Diana Çuli, Elvira Dones, Fatmira Aliaj, Mira Meksi, Vera Bekteshi, Vera Isak, Meri Lalaj… Ka gjithashtu një armatë tjetër që nuk kam njohje të afërt, por që i çmoj dhe i ndjek me interes në botimet e tyre si Flutura Açka, Mimoza Ahmeti, Rita Petro, Albana Shala, Lindita Arapi, Ledia Dushi e ndonjë tjetër. Ato vajza apo gra që i kane hyrë rrugës së krijimit nuk janë aspak flutura që “fshihen shpejt”, siç thoni ju. Ato vazhdojnë sot e kësaj dite me të njëjtin entuziazëm, me të njëjtën dëshirë të krijojnë e të na japin vepra të reja.
– Ngjan klishe, por është edhe e pashmangshme të pyesësh mbi zonjat që ua lanë letërsinë zotërinjve. Duket se si ju, që megjithatë nuk dolët tërësisht nga skena, edhe Sadija, u tërhoqët duke i dhënë letërsisë Ismailin e Dritëroin. Mbase në mënyrë të pavetëdijshme, zemra e një gruaje zgjedh?
Gratë që ua lanë vendin burrave të tyre, më pyesni ju. Kjo varet nga vullneti dhe përkushtimi i secilës prej nesh. Siç mund ta dini, unë kam botuar shumë herët në shtypin e kohës. Martesa me shkrimtarin Kadare më vuri para një përgjegjësie shumë më të madhe se sa po të kisha shkruar vetëm “për qejfin tim”, si të thuash. Së pari, doja të isha e paqortueshme në sytë e tij. Dhe kur, me ardhjen e fëmijëve në jete, puna jonë u dhjetëfishua, ose u shumëfishua, (ishte një kohë e vështirë që, veç vajtjes në punë, angazhimeve të përditshme dhe gjetjes së ushqimit, sidomos kjo e fundit, që të gjitha gratë e brezit tim e dinë fort mirë se ç’torturë ishte. Shumë shpejt u gjeta para alternativës që të vë në balancë krijimtarinë e secilit prej nesh. E ndërgjegjshme plotësisht se ajo që krijonte Kadareja ishte shumë herë më e vlefshme dhe sidomos e bukur, nga ajo që krijoja unë personalisht, më bëri të tërhiqem mënjanë pa bujë dhe pa u ankuar për këtë pozicion të zgjedhur me dashje. Duke i marrë përsipër të gjitha punët e përditshme, sa të lodhshme aq dhe të rëndomta. Ngaqë e doja aq tmerrësisht shumë letërsinë, duke parë atë që bënte ai, m’u duk krejt e arsyeshme kjo “dorëheqje”, për ta lënë bashkëshortin në një hapësirë krejtësisht të lirë, pa asnjë angazhim aq të mundimshëm familjar. Ja, kjo është e gjitha. Sapo kushtet u përmirësuan, pas viteve ‘90 e kam fjalën, u përpoqa të vë në vend mungesën time. Pra, të kap ritmin e humbur të viteve të shkuara. Besoj se Sadija do të ketë ndjekur të njëjtën rrugë.
-A do të kishit një mesazh për vajzat e reja që lexojnë, që shkruajnë e që ëndërrojnë si ju dikur, mes shpresës dhe besimit?
Mesazhi im për vajzat e reja do të ishte ky: Jeta nuk është aq e gjatë sa ç’kujtojmë kur jemi të rinj. Veç të tjerash, ajo kalon në një shpejtësi të pabesueshme. Siç thotë një fjalë e vjetër “Kur u kujtova të kuptoj se ç’ishte jeta, ktheva kokën prapa, por ajo kishte mbaruar!”. Me këtë dua t’ju kujtoj dashuronjësve të letërsisë që kurrë të mos thonë “Këtë do ta bëj më vonë”. Çdo gjë që ato kanë dëshirë ta shkruajnë, çdo moment që iu ka bërë përshtypje dhe që mendojnë apo e ndiejnë se duhet ta hedhin në letër, të mos presin absolutisht çastin e duhur, të quajtur “kur të kem më shumë kohë”. Kohë s’kanë për të pasur kurrë. Ju siguroj për këtë. Asnjëherë nuk vjen ajo, koha ideale, për të bërë gjërat që duam apo kemi dashur të bëjmë. Shtyjini tutje të gjitha punët apo angazhimet që keni nëpër duar, uluni dhe shkruani. Për gjithçka tjetër mund të vijë koha e dëshiruar, për krijimin jo. Është një çast magjik, që duhet kapur fluturimthi./gsh.al / KultPlus.com
Aktori, Chadwick Boseman, shihet duke e portretizuar një ushtar të luftës në Vietnam, në trilerin e filmit të ri të regjisorit Spike Lee, “Da 5 Bloods”.
Filmi, i cili vjen pas projektit të shpërblyer me “Oscar” të regjisorit, “BlacKkKlansman”, kthehet prapa në kohë dhe e shfaq kohën e tashme, teksa e rrëfen historinë e disa veteranëve afrikano-amerikan, të cilët kthehen në Vietnam për t’i kërkuar eshtrat e liderit të ndjerë të grupit të tyre, si dhe mundohen ta gjejnë një thesar të cilin e kishin groposur gjatë shërbimit të tyre në luftën e Vietnamit.
Trileri i sapolansuar i filmit i shfaq me role edhe aktorët: Delroy Lindo, Clarke Peters, Norm Lewis dhe Isiah Whitlock, Jr, teksa mbërrijnë në qytetin Ho Chi Minh, dhe kështu fillojnë ta kujtojnë shokun e tyre të rënë në luftë.
Në fragmentet e shkëputura nga filmi të lansuara në YouTube, gjithashtu shfaqen ylli i filmit “Black Panther”, Chadwick Boseman, si dhe aktorët Jonathan Majors dhe Jean Reno. Derisa filmi përmban skena të xhiruara në Hollywood, por edhe skena të vërteta të kohës së luftës, transmeton Koha.
“Da 5 Bloods” do të lansohet në platformën digjitale Netflix, më 12 qershor të këtij viti.
Ismail Kadare dhe Ibrahim Rugova janë dy njerëz të mëdhenj për shqiptarët. Të dytë edhe kanë shkruar dhe i janë future me zell e me xhelozi studimit dhe letërsisë. Rugova më shumë si studiues ndërsa Kadare më shumë si shkrimtar, ata i bashkon, nëse jo asgjë, Franca, si një shtet ku të dytë kanë pëlqyer të jetojnë e punojnë për një kohë, shkruan KultPlus.
Ndonëse shpesh kishin mospajtime, ata sërish ishin miq.
Po ju sjellim sot fjalët e Kadaresë mbi këtë figurë të njohur për shqiptarët:
“Ibrahim Rugova, kolosi i brishtë i Kosovës” (frele), siç është quajtur shpesh, është një president “sui generis”. President të tillë, pa armë, pa zyre, pa ushtri, mund të tallen e të keqtrajtohen nga ata që i kanë të gjitha këto, ashtu siç e tallën dhe i vunë kurorën me gjemba Krishtit. E në të vërtet serbëve u pëlqen të tallen ashtu.
E megjithatë, ky president pritet ndërkaq prej shefave të shteteve, çka jep shpresë se bota dika ka mësuar, së paku nga historia e Krishtit… Rugova është pjellë e një kombi, e një aspirate dhe e një qytetërimi, botës shqiptare. Kjo botë ka nevojë sot të mbrohet”, ka thënë mes tjerash Kadare.
“Rruga e Kosovës drejt pavarësisë ende është e shtruar me gurë, por me disa përjashtime të pakëndshme ajo nuk ka qenë e hapur me terrorizëm, dhunë dhe bombahedhës vetëvrasës. Populli i tij dhe bota duhet t’i falënderohen Ibrahim Rugovës për këtë: në butësinë e tij kishte çelik”, ka thënë Kadare për Presidentin Historik të Kosovës – Ibrahim Rugovën.
Ndërsa në një pritje në Köln në vitin 2013, Ismail Kadare ndër të tjera theksoi: “Është e vërtetë që e kam kritikuar Rugovën në vitin 1999. Ju tani mund të mendoni se unë do të them se kisha të drejtë me kritikën që i bëra Rugovës. Jo, koha e dëshmoi se, e drejta ishte në anën e Ibrahim Rugovës. Unë e kisha kritikuar, kisha qenë i ashpër me të, ai më fali në takimin që kishim në shtëpinë e tij menjëherë pas luftës, ishte meritë e tij. Ai vdiq në paqe, ne u pajtuam, ishim miq.”
Ibrahim Rugova ka vdekur në janar të vitit 2006. Ka udhëhequr Kosovën dhe LDK’në prej viteve të 90’ta. / KultPlus.com
Festivali i Filmit në Sindei (SFF) dhe European Film Promotion (EFP) kanë përzgjedhur filmin ‘Zana’ nga Antoneta Kastrati si njërin ndër dhjetë filmat evropian nga regjisore femra që do të shfaqen në kuadër të programit ‘Europe! Voices of Women in Film’.
Ky program është krijuar nga European Film Promotion (EFP) dhe Festivalit të Filmi ne Sidnei (SFF). Ky është viti i pestë i këtij programi të cilit në këtë edicionit dixhital të festivalit do ti kushtohet vëmendje e veçantë. Filmat e përzgjedhur evropian në këtë këtë program do të shfaqen bashkë me filmat më të ri australian në kuadër të edicionit të 67-të të filmit në Sidnei.
“Së pari, është nder i madh me qenë pjesë e programit të veçantë EUROPE! VOICES OF WOMEN IN FILM, i cili përfaqëson zëra të ri të grave regjisore nga Evropa në Sydney Film Festival. Veqanërisht më gëzon faktin që Kosova për herë të dytë përfaqësohet në këtë program. Kjo dëshmon që filmat nga Kosova vazhdojnë rrugën e suksesit në skenën ndërkombëtare.
E dyta, duke marrë parasysh kohën e veshtirë në të cilën gjendemi për shkak të Pandemisë dhe anulimeve të festivaleve dhe shfaqjeve në kinema, jam shume falenderuese që Sydney film Festival dhe European film Promotion kanë gjetë mënyrën me vazhdu mbështetjen për filmat dhe artin edhe pse në një formë tjetër, online” u shpreh Antoneta Kastrati regjisorja e filmit ‘Zana.
Edicioni virtual i festivalit dhe ceremonia e ndarjes së çmimeve do të mbahen nga data 10 deri me 21 qershor 2020. / KultPlus.com
Në Pogradec nuk të pret vetëm natyra e bukur dhe turizmi familjar, por edhe një botë plot aventura dhe histori.
Pogradeci dhe rrethinat e tij, ofrojnë për turistët një atraksion të përhershëm turistik me natyrën, kulturën dhe historinë që i japin madhështinë, ndërsa Liqeni i jep hijeshinë.
Përveç liqenit, Pogradeci ka edhe shumë bukuri të tjera natyrore në periferinë e tij, në fshatrat që e rrethojnë, ka monumente të rëndësishme kulturore e historike që të tërheqin t’i vizitosh.
Pogradeci ofron shumë mundësi për turizëm ujor, malor dhe historik. Gjithashtu edhe kuzhina dhe kulinaria pogradecare është shumë e veçantë dhe e pëlqyeshme nga vizitorët shqiptarë dhe të huaj.
Ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi, publikoi një video me pamje nga Pogradeci për promovimin e qytetit në juglindje të vendit, që mbledh rreth vetes mijëra turistë në çdo stinë të vitit.
“Pogradeci, ky destinacion turistik që duhet shijuar. Aty gjen njerëz mikpritës e të buzëqeshur, peizazhe fantastike, atraksione që duhen shijuar”, – tha Klosi.
Në këtë qytet kudo ka bukuri si Lini, një gadishull i vogël në brigjet perëndimore të Liqenit të Ohrit me një fshat të bukur me të njëjtin emër.
Shtëpitë janë të ndërtuara prej guri dhe tulla në anët e rrugicave të ngushta mbuluar me pjergulla. Në jug të Linit, afër Buqezës në liqen, në thellësinë 2-3 m ndodhen disa palafite. Ai është një vendbanim i tipit liqenor ndërtuar në sipërfaqe të liqenit, si ajo e Maliqit në rrethin e Korçës. Ka gojëdhëna që dikur gadishulli i Linit ka qenë një ishull i bukur me bimësi të lulëzuar.
Ndërsa burimet e Drilonit që ndodhen rrëzë kodrave afër fshatit Tushemisht dhe Gurras, 4 km nga Pogradeci kanë një pamje të pakrahasueshme.
Këtë monument natyre mund ta vizitoni në qoftë se ndiqni rrugën Pogradec-Doganë-Shën Naum. Ai është një burim i madh gëlqeror që buron me rrjedhje vertikale të ujit në fund të bllokut gëlqeror, duke vazhduar më pas rrjedhjen në liqenin e Ohrit. Uji vjen nga liqeni i Prespës përmes Malit të Thatë. Uji del jashtë si një burim i madh i veçantë me një rrjedhje prej 7 m3 /sek. Zona është e rrethuar me bimësi të dendur.
Pogradeci ka edhe mjaft kisha mesjetare si Kisha e Shën Bitrit, që vendasit janë mësuar ta thërrasin kisha e Shën Bitrit, ndodhet disa qindra metra larg fshatit Potkozhan. Kjo ndërtesë e vogël prej guri, mbuluar me plloça është me vlera unikale përsa i përket dy kupolave të vogla në anën lindore dhe murit shumë të veçantë pikturuar me afreske në pjesën e brendshme të tij. Edhe pse afresket janë dëmtuar, vizitorët përseri mund të admirojnë misterin dhe bukurinë e shenjtorëve pikturuar në muret e tij.
Një tjetër kishë është ajo e Shën Marenës në veri të fshatit Llenge, zonë e Pogradecit, me një pamje dominuese në majë të malit mbi lumin Shkumbin. Kisha është një ndërtesë e vogël afërsisht 8-12 metra e gjatë. Altari është i ndarë nga pjesa qendrore e kishës me një ikonostas druri 6 m të gjerë dhe 4 m të lartë. Ikonostasi është gdhendur me motive luleje. Gjithë pjesa e brendshme e kishës është e mbuluar me afreske që i përkasin dorës së mjeshtrit të këtyre zonave, Kostandin Shpataraku.
Qyteti i Liqenit, Pogradeci, është qyteti elitar i Shqipërisë i cili vizitohet në të katër stinët./atsh / KultPlus.com
Sot janë bërë 21 vjet qëkur Gjykata e OKB-së mbi krimet e luftës në Hagë konfirmoi se ka paditur si kriminel lufte presidentin jugosllav, Sllobodan Millosheviq.
Kjo padi u bë më 27 maj të vitit 1999, ndërsa më 1 prill të vitit 2001, Millosheviqi ishte arrestuar në Beograd.
Ndërsa me urdhrin e qeverisë serbe, më 28 qershor, ekstradohet në Hagë, pasi paraprakisht i ishte bërë publike aktakuza për krime lufte në Kosovë.
Më vonë ai akuzohet për krime edhe në Kroaci dhe gjenocid në Bosnje-Hercegovinë.
Gjykimi kundër Sllobodan Millosheviqit në Hagë filloi më 12 shkurt të vitit 2002.
Nxjerrja e dëshmive për krime në Kosovë e Kroaci dhe për gjenocid në Bosnje – Hercegovinë ka zgjatur deri më 25 shkurt të vitit 2004. Mbrojtja e tij ka filluar në fund të gushtit të atij viti.
Gjykimi kundër Millosheviqit është ndërprerë me dhjetëra herë për shkak të problemeve kardiovaskolare dhe tensionit të lartë të gjakut.
Më 11 mars 2006 rreth orës 9:30, ai gjendet i vdekur në qelinë e tij. / KultPlus.com
Serbia tashmë është duke shkuar drejt mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare të cilat do të organizohen më 21 qershor të këtij viti.
Mes paralajmërimeve të opozitës për bojkot të zgjedhjeve dhe grevave të urisë nga liderët opozitarë atje, kanë ardhur edhe reagime nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës të cilët kërkojnë që në zgjedhje të mos garojnë persona të cilët janë dënuar për krime lufte.
Komiteti Për Punë të Jashtme i Shtëpisë së Bardhë kanë thënë se në lista zgjedhore nuk duhet të jenë emrat e kriminelëve të luftës.
“Serbia nuk duhet të ketë në garën zgjedhore kriminelë luftë”, thuhet në reagimin e House Foreign Affairs Commite, raporton Gazeta Express.
Reagimi ndërlidhet me emrin e Vojsllav Sheshelit i cili është shpallur fajtor për krime lufte nga Tribunali i Hagës./ KultPlus.com
