– Poezi nga Goethe
Përmbi çdo maje mali
Ka qetësi:
Mbi asnjë maje mali
Asgjë s’lëviz,
As pipëtin;
Në pyllin zoqt’ e vegjël po pushojnë:
Prit pak, se shpejt a vone
Gjen qetesi dhe ti./ KultPlus.com

– Poezi nga Goethe
Përmbi çdo maje mali
Ka qetësi:
Mbi asnjë maje mali
Asgjë s’lëviz,
As pipëtin;
Në pyllin zoqt’ e vegjël po pushojnë:
Prit pak, se shpejt a vone
Gjen qetesi dhe ti./ KultPlus.com
Sot janë bërë 3 vite pa ikonën e e folklorit shqiptar, Ismet Bogujevcin.
Ismet Bogujevci (9 prill 1952 – 13 maj 2021) konsideohet një ndër figurat më të shquara të muzikës dhe folklorit kombëtar. Në nderim të jetës dhe veprës së tij, KultPlus ju sjell këngën “Një lulishte me trëndafila”:
Nji lulishte me trandafila
Asht parajsa e vërtetë,
ky asht ven, qi knojn’ bilbilat
flak q’mu dogj ashiku i shkretë.
Vetë më the mëre xhanan
n’at lulishte jetën ta çojm
Mos më le në kët zindan
Të gjithë jetën nuk do t’rrojmë.
Maraku asht nji shkendi
Djeg si dielli në qeshor
Kët’ sevda, kush ma din’
Shpirtin tem’ ja jap në dorë.
Të gjitha lulet jane lavdëru
Trandafili asht me famë
Ashiku ç’u përvëlu
ç’u dogj flakë si përvan.
N’Elbasan asht një gur varri
Të zest ashket si se panë
Flakë u dogj Isuf Myzyri
Si Mexhnuni për Lajlanë./KultPlus.com
Ismet Bogujevci është një ndër figurat më të shquara të muzikës dhe folklorit kombëtar, shkruan KultPlus.
Ai ka lindur më 9 prill 1952 në Podujevë. Fillet e karrierës së tij mjaftë të bujshme, ishin në shoqërinë kulturo-artistike ‘Josip Rela’ në Podujevë në vitin 1972 në muzikë dhe aktrim pasi në atë kohë kjo shoqëri kulturo-artistike kishte shtrirje paralele në muzikë dhe në aktivitete teatrore.
Drama ‘Halili dhe Hajria’ ishte ngjarja e parë që i mundësoi Bogujevcit të ngjitet në skenë në rolin e Qatipit. Më vonë ai ka vazhduar aktivitetin e tij artistik edhe në shoqërinë ‘Ramiz Sadiku’ duke pasur paraqitje në Prishtinë dhe në gjithë rajonin ballkanik.
Nga viti 2000, ai ka punuarsi solist në Ansamblin e Këngëve dhe Valleve ‘Shota’. Kurse nga viti 2012 – 2013 ishte në pozitën e UD Drejtor i Ansamblit.
Disa prej këngëve të tij janë: “Kur ta fala një tufë gërshetë”, “Martesa jonë”, “O moj bukuroshe”, “Ke selvite e namazgjasë”, “Tefik Canga”, “Bajram Curr o Bajram Curr” etj.
Ai vdiq më 13 maj të vitit 2021./ KultPlus.com
Servete Maçi (1901-1995) mësuese e shkollës së parë femërore në Tiranë dhe e bija e patriotit të palodhur, tiranasit Musa Maçi, një aktivist që kishte pësuar disa here burgime nga xhonturqit.
Servete Maçi e filloi mësimdhënien e gjuhës shqipe qysh në moshën 15 vjeçare. Shtyrë nga i ati, por edhe nga miqtë e të atit, Ibrahim Dalliu dhe Jusuf Elezi, ajo e filloi punën e saj me 35 nxënëse. Sipas kujtimeve të mësueses së parë veterane Servete Maçi (Petrela) të kësaj shkolle dalin këto të dhëna për hapjen e shkollës.
“Një grup patriotesh si Riza Jasa, mësuesi Mahmud Fortuzi erdhën në shtëpinë time (Servetes) dhe biseduan me babain tim. Ata i thane atij se kishin vendosur të hapnin një shkollë femërore shqipe dhe kërkuan që unë të isha mësuesja e pare atje. Unë dija vetëm të shkruaja dhe të lexoja. Babai im pranoi… Isha tepër e re, – shkruan ajo, – vetëm 15 vjeçe dhe kisha frike se a do të isha në gjendje ta përmbushja këtë detyrë për t’i mësuar vajzave gjuhën amtare siç duhej. Por, shokët e babait tim, në mënyrë të veçantë Ibrahim Dalliu, me binden duke me premtuar se do të më ndihmonin sa herë të kisha nevojë”.
Shkolla shqipe që sot quhet shkolla 9-vjeçare “Kongresi i Përmetit” është hapur më 1916 në kohën e pushtimit Austro-Hungarez. Godina ishte prona e Dulle Kanes. Ishte një ndërtese e vjetër e përbërë prej tri dhomash, dy nga të cilat ishin pa tavan. Kushtet e mësimit ishin fare të papërshtatshme, por megjithatë për mësimin e gjuhës shqipe në të shkruar e në të lexuar u përdor libri i abetares i Naim Frashërit.
Mësimi zhvillohej dy herë në ditë me përjashtim të ditës së enjte që zhvillohej vetëm para dite (ditë pazari). Pushimi bëhej ditën e premte. Armiqtë e tërbuar të shkollës shqipe ishin anëtarë të klubit Turk të Tiranës. Ata, duke e fyer, përpiqeshin që ta bënin Serveten të linte detyrën e mësueses, por nuk ia arritën qëllimit. Ajo u quajt “kaurreshe”, pra si një grua që kishte braktisur fenë islame. Të nxitur nga dallkauket xhonturq disa fëmije rrugaçë e qëllonin me gurë, kur ajo vinte në shkollë ose kur kthehej në shtëpi, derisa një ditë arritën ta qëllojnë me gur në shpatullën e majte që i shkaktoi asaj lëngimin në shtrat për pese muaj, por shkolla nuk u mbyll. Shpesh atë e shoqëronte e ëma ose nxënësja e saj Hatixhe Jasa. Vendin e mësueses e zunë ish-nxënëset e saj Hafsa Hasan Haxhimehmeti dhe me pas Alie Myrtezim Kelliçi të cilat bënin mësim sipas udhëzimeve të mësueses Servete Maçi. Me gjithë kushtet e vështira (nxënëset ishin herë të zbathura e herë të pa ngrëna) ato mësonin me shumë dëshire gjuhën shqipe në të shkruar e të lexuar. Ato gjithashtu mësonin edhe shumë këngë patriotike shqiptare. Një rol të madh në hapjen dhe organizimin e arsimit në zonat e pushtuara nga Austro-Hungaria (edhe në Tiranë) ka luajtur Drejtoria e Përgjithshme e Arsimit në Shkodër dhe Drejtori i Përgjithshëm në atë kohë ishte Luigj Gurakuqi.
Në 1917 në Tirane u hap një kurs pedagogjik. Në shkollën femërore erdhi mësuesja e kualifikuar Zenepe Reçi. Gjatë vitit 1920, nën qeverinë e Sulejman Delvines u bënë disa reforma. Sipas dokumentacioneve arkivale të Ministrisë së Arsimit të shtetit të ri shqiptar, data 29 gusht 1920 thuhet se, në Tiranë krahas shkollave të tjera, shkolla femërore në rrugën e Dibrës do të kishte tre klasa me mësuese: Zenepe Reçi, Sailia (mbiemri nuk mund të lexohet), Alie Kelliçi dhe Hafsa Hasani.”
Marrë prej librit “Kujtime për shkollën e parë (laike) shqipe për vajza në Tiranë” (Dorëshkrim) nga Servete Maçi, faqe 33 si dhe nga libri “Historia e Tiranës” i Kristo Frashërit./ KultPlus.com
Magjia e Javëve Kulturore Ndërkombëtare vjen sot në kryeqytet me hapjen e Javës së Kulturës Franceze. Në mjediset e Piramidës në kryeqytet u çel ekspozita me veprat e skulptorit të mirënjohur francez, Richard Orlinski.
Të pranishëm në hapjen e saj ishin edhe kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj dhe ambasadorja franceze, Catherine Suard.
Kryebashkiaku Veliaj u shpreh se këto nisma janë një urë e rëndësishme në bashkëpunimin mes dy vendeve.
“Ky ka qenë një vit shumë i rëndësishëm për Shqipërinë dhe Francën. Përveç javës simbolike të Kulturës, i gjithë viti ka qenë një vit francez. Edhe kryeministri dje, u kthye nga Athina pas një vizite të jashtëzakonshme dhe shumë entuziaste dhe ndoshta që do të mbahet mend në histori shumë gjatë me diasporën atje, ne gjithashtu sapo u kthyem nga Venecia, ku patëm binjakëzimin e Tiranës me Venecian, kryeqytetin e artit, bienales, dhe shumë aktiviteteve të tjera. Java e Kulturës Franceze do të ketë përqendrimin më të madh të aktiviteteve, por ne do të kemi edhe mbjelljen e disa nismave të reja, që do të jenë urë mes Shqipërisë dhe Francës në afatgjatë”, theksoi Veliaj.
Ndërkaq, në mbrëmje te Piramida do të përurohet edhe Kubi Francez.
“Sot pasdite hapim Kubin Francez dhe mezi pres vijimin e Javëve të tjera të Kulturës. Këtë javë hapim kinemanë “Maks Velo”, për t’i dhënë vëmendje jo vetëm qendrës së Tiranës, por edhe periferisë, ashtu siç ndodh me Marubin në Kinostudio, ashtu siç po ndodh tani me qendrën tonë dixhitale, te kinema Agimi. Jam gjithmonë besimtar i faktit se fjalët e sherret i merr era, kurse në finale njerëzit do të thonë: puna, puna, puna”, theksoi Veliaj.
Ambasadorja Catherine Suard i shprehu mirënjohjen kryebashkiakut Veliaj dhe Bashkisë së Tiranës për gatishëmrinë e treguar për të çuar përpara këto projekte.
“Është artisti bashkëkohor më i shitur në botë dhe është hera e parë që veprat e tij ekspozohen në Tiranë. Mendimi im personal është se këto vepra nuk mund të kishin gjetur një “kuti” më të mirë stolish, kaq me ngjyra, kaq bashkëkohore popullore e të hapur, sa Piramida e Tiranës. Dua të falenderoj kryetarin e Bashkisë dhe Bashkinë e Tiranës, që e mbështet kaq shumë këtë projekt, që besoi tek ne dhe kontribuoi kaq shumë në realizimin e kësaj ekspozite”, tha Suard.
Aktivitetet e Javëve Kulturore Ndërkombëtare do të vijojë nga data 13-19 maj me Francën. Koncerte, ekspozitat, shfaqje, kulinari, lojëra, shfaqje cirku dhe argëtimi pa fund, do të na shoqëroje përgjatë gjithë këtyre ditëve./atsh/KultPlus.com
I lindur në një familje të shquar dhe të pasur në Athinë, Platoni ia ka kushtuar jetën e tij një qëllimi: të ndihmojë njerëzit të arrijnë atë gjendje që ai e quajti: Eudaimonia. Kjo fjalë greke, pothuajse do të thotë ‘lumturi’, por është me të vërtetë më pranë ‘përmbushjes’.
Idetë e Platonit mbeten thellësisht provokative dhe tërheqëse. Ajo që i bashkon është ambicia dhe idealizmi i tyre. Ai donte që filozofia të ishte një mjet për të na ndihmuar të ndryshojmë botën. Një shembull që mund të vazhdojë të frymëzojë.
Çfarë propozon Platoni për t’i bërë njerëzit më të përmbushur?
Mendoni më shumë
Platoni propozoi që jetët tona shkojnë shpesh herë keq, sepse ne pothuajse kurrë nuk i japim vetes kohë për të menduar me kujdes dhe të logjikojmë mjaftueshëm për planet tona. Kështu përfundojmë duke përqafuar vlerat e gabuara, karrierën e gabuar dhe marrëdhëniet e gabuara. Platoni donte të sillte rregull dhe qartësi në mendjet tona.
Frojdi kishte qejf ta pohonte, në fakt ishte Platoni ishte shpikësi i terapisë, duke këmbëngulur se ne mësojmë t’ia nënshtrojmë të gjitha mendimet dhe ndjenjat arsyes tonë. Ai është përpjekur të shkruajë në mënyrë edhe të përsëritur, por thelbi i filozofisë përmblidhet në komandën: “Njih vetveten”.
Dashuro me më shumë mençuri
Platoni është një nga teoricienët e mëdhenj të marrëdhënieve. Libri i tij, Simpoziumi, është një përpjekje për të shpjeguar se çfarë është dashuria në të vërtetë dashuria.
Rëndësia e bukurisë
Askush para Platonit se kishte bërë pyetjen kyçe: Pse i pëlqejmë ne gjërat e bukura? Ai gjeti një arsye interesante: ne shohim tek ato një pjesë të “mirësisë”.
40 thënie nga Platoni për të qenë të lumtur.
1- Kurajoja është të dish se çfarë mos të kesh frikë.
2 – Një prej dënimeve për refuzimin e pjesëmarrjes në politikë është se përfundon e qeverisesh nga inferiorët.
3- Ky qytet është ai që është sepse qytetarët tanë janë ata që janë.
4 – Vlera e një burri është ajo që bën me pushtetin.
5 – Vëmendja ndaj shëndetit është pengesa më e madhe në jetë.
6 – Mund të zbulosh më shumë për atë person në një orë lojë se në një vit bisedash.
7- Mund ta falim një fëmijë që është i frikësuar nga errësira, tragjedi e vërtetë është kur të rriturit kanë frikë nga drita
8- Studimi më fisnik ndër të gjitha është studimi i njeriut dhe jetës që duhet të jetojë.
9- Tregohu i mirë, sepse kushdo që takon, po përballet me një betejë të vështirë.
10- Injoranca është rrënja e të gjitha të këqijave.
11- Nevoja është nëna e të gjitha shpikjeve.
12- Kurrë mos e dekurajo dikë që bën përparime të vazhdueshme,sado të ngadalshme qofshin.
13- Fillimi është pjesa më e rëndësishme e çdo pune.
14- I mençuri flet se ka diçka për të thënë, budallai sa për të thënë diçka çfarëdo.
15- Ekzistojnë 3 kategori njerëzish: Ata që janë të dashuruar me Dijen; të dashuruarit me nderin dhe të dashuruarit me përfitimin.
16- Sjellja njerëzore rrjedh si pasojë e 3 shkaqeve: Dëshira, Emocionet ose Dija.
17- Që një njeri të arrijë të zotërojë vetveten është nga fitoret më fisnike dhe më parësore.
18- Pasuria më e madhe është të jetosh i kënaqur me pak.
19- Opinioni është shkalla mes injorancës dhe dijes.
20- Një hero lind mes qindrave; një i mençur mund të gjendet mes mijrave, por një njeri i vetërealizuar mund të mos gjendet as mes qindra mijëra njerëzve.
21- Ata që janë të aftë të shohin përtej hijeve dhe gënjeshtrave të kulturave të tyre, nuk do kuptohen kurrë nga masat e jo më të besohen nga to.
22- Ajo që quajmë mësim është thjesht një proces rikujtimi.
23- Njerëzit e mirë nuk kanë nevojë për ligje që të jenë të përgjegjshëm, ndërsa njerëzit e këqinj do gjejnë gjithnjë një rrugëdalje nga ligjet.
24- Një vendim i mirë është bazuar në njohuritë dhe jo në numrat.
25- Të gjithë njerëzit janë nga natyra të barabartë, janë bërë nga e njëjta baltë, nga i njëjti Punëtor; dhe megjithatë ne mashtrojmë veten, ndaj Perëndisë janë të shtrenjtë si fshatari i varfër, si princi.
26- Gjithë ari i cili është nën apo mbi tokë nuk është i mjaftueshëm për ta dhënë në këmbim të Virtytit.
27- Dhe çfarë, Sokrat, është ushqimi i shpirtit? Vërtet, thashë unë, dituria është ushqim i shpirtit.
28- Çdo njeri mund t’i bëjë dëm fare lehtë, por jo çdo njeri mund t’i bëjë mirë tjetrit.
29- Sikurse ndërtuesit thonë, gurët më të mëdhenj nuk qëndrojnë mirë pa më të vegjlit.
30- Në prekjen e dashurisë gjithkush bëhet poet.
31- Më mirë diçka e vogël e bërë mirë, se një e madhe e pa përkryer.
32- Dinaku nuk është tjetër veçse imitatori më i ulët i zgjuarsisë.
33- Vdekja nuk është më e keqja që mund t’iu ndodhë burrave.
34- Teprimi në përgjithësi shkakton reaksion, dhe prodhon një ndryshim në drejtim të kundërt, qoftë ai në stinët, në individët apo në qeveritë.
35- Ai që kryen padrejtësi është gjithmonë më fatkeq se ai që vuan atë.
36- Ai që vjedh pak, vjedh me të njëjtën dëshirë si që vjedh shumë, por me më pak fuqi.
37- Ndershmëria është për pjesën më të madhe më pak fitimprurëse se sa pandershmëria.
38- Do marr heshtjen tuaj si dhënie pëlqimi.
39- Nëse një njeri e neglizhon edukimin, ai ecën çalë në fund të jetës së tij.
40- Prindërit duhet t’u lënë trashëgim fëmijëve të tyre jo pasurinë, por frymën e nderimit./abcnews.al/KultPlus.com
Në shkurt 1942, shkrimtari më i pëlqyer në Europë kreu vetëvrasje në një shtëpi në qytetin brazilian të Petropolisit, 10 000 kilometra larg vendlindjes së tij, Vjenës. Në vitin para se të vdiste, Stefan Cvajg përfundoi dy studime ballafaquese – “Bota e djeshme: Kujtimet e një Europiani”, një elegji për një qytetërim tashmë të konsumuar nga lufta, dhe “Brazili: Toka e të ardhmes”, një portret optimist i një bote të re. Historia e këtyre dy librave, dhe e refugjatit që i shkroi ato, ofron një udhërrëfyes në kurthin e nacionalizmit dhe traumën e mërgimit.
Cvajg kishte lindur në vitin 1881 në një familje të kulturuar dhe të pasur hebrenjsh në Vienë, kryeqyteti i perandorisë së Habsburgëve, ku austriakët, hungarezët, sllavët dhe hebrenjtë, mes shumë të tjerëve, bashkëjetonin në harmoni. Sundimtari i tyre ishte poligloti Franc-Jozefi I, i cili në fillimin e mbretërisë së tij në vitin 1867, shpalli se “Të gjithë racat e perandorisë kanë të drejta të barabarta, dhe secila racë ka një të drejtë të pacënueshme për ruajtjen dhe përdorimin e kombësisë dhe gjuhës së vet”.
Franc Jozefi ishte një autokrat i fortë, dhe mbretërimi i tij nuk duhet të romantizohet, por i ofroi Cvajgut një model të pluralizmit kulturor, në një kohë kur Evropa ishte duke u konsumuar në nacionalizëm. Biografi i tij George Prochnik vëren se Cvajgu bënte thirrje për themelimin e një universiteti ndërkombëtar, me degë në çdo kryeqytet të madh evropian, si dhe një programi shkëmbimesh me rotacion, i cili do të prezantonte të rinjtë me etni dhe fe të tjera.
Cvajgu filloi të shkruajë “Bota e Djeshme” pas largimit nga Austria në vitin 1934, duke parashikuar nazifikimin e atdheut të tij. Ai e përfundoi draftin e parë në Nju Jork në verën e vitit 1941, dhe postoi versionin përfundimtar, shtypur nga gruaja e tij e dytë Lotte Altmann, duke ia dërguar botuesit, një ditë para vetëvrasjes së tyre të përbashkët. Tashmë, perandoria e Habsburgëve ishte “zhdukur pa lënë gjurmë”, shkruan ai, dhe Vjena ishte “katandisur në statusin e një qyteti provincial gjerman”. Cvajgu u bë pa shtetësi: “Pra, unë i përkas tani askundit, unë jam një i huaj, apo në rastin më të mirë, një mysafir kudo”.
Kujtimet Cvajgut janë kthjelluese, në portretizimin që i bëjnë natyrës çorientuese të mërgimit. Në qytetet ku dikur Cvajgu brohoritej, tashmë librat e tij digjeshin; epoka e artë e “sigurisë dhe prosperitetit dhe rehatisë” ia kishte lënë vendin revolucionit, paqëndrueshmërisë ekonomike dhe nacionalizmit, “murtaja fundit që ka helmuar lulen e kulturës sonë evropiane”. Vetë koha është ndërprerë: “Të gjitha urat janë thyer mes të sotmes, të djeshmes dhe të pardjeshmes”.
Një nga shqetësimet më të mëdha të Cvajgut ishte humbja e shtëpisë së tij gjuhësore. Ai ndjente “një turpërim të fshehtë dhe torturues”, që ideologjia naziste ishte “konceptuar dhe hartuar në gjuhën gjermane”. Ashtu si poeti Paul Celan, i cili kreu vetëvrasje në Paris, Cvajg mendonte se gjuha e Shilerit, Gëtes dhe Rilkes ishte pushtuar nga nazizmi, dhe ishte deformuar në mënyrë të pakthyeshme. Pasi u zhvendos në Angli, ai ndjehej “i burgosur në një gjuhë, të cilën nuk mund ta përdor”.
Tek “Bota e djeshme”, Cvajgu përshkruan lehtësinë e udhëtimit pa kufij, para vitit 1914 – vizitave në Indi dhe SHBA, pa pasur nevojë për një pasaportë apo vizë – një situatë e pakonceptueshme kjo, për brezin midis dy luftërave. Tani ai, ashtu si të gjithë refugjatët, përballej me poshtërimin e negocimit me një burokraci të ngathët. Cvajgu përshkruante “burokraciofobinë” e tij të fortë, teksa zyrtarët e emigracionit i kërkonin gjithnjë e më shumë dëshmi identiteti. Vetë Cvajgu u thoshte me shaka miqve të tij, se në përshkrimin e punës, kishte vendosur: “Dikur shkrimtar, tani ekspert në viza”.
Teksa forcat e Hitlerit përhapeshin në të gjithë Evropën, Cvajgu u zhvendos nga banesa e tij në Bath në Mbretërinë e Bashkuar, në Ossining, Nju Jork. Atje ai ishte pothuajse i panjohur për të gjithë, përveç refugjatëve të tjerë, të cilët nuk kishin lidhjet dhe rehatinë e tij materiale, dhe që shpesh i bënin apel bujarisë së tij legjendare. Cvajgu nuk ndjehej në shtëpi në SHBA – ai e konsideronte amerikanizimin, si shkatërrimin e dytë të kulturës evropiane, pas Luftës së Parë Botërore – dhe shpresonte të kthehej në Brazil, i cili e kishte magjepsur gjatë një turneu leksionesh në vitin 1936.
Brazili: Toka e të ardhmes”, është një lartësim lirik i një kombi, bukuria dhe bujaria e të cilit i kishin lënë përshtypje të thella Cvajgut. Ai ishte shumë i befasuar nga ky vend, dhe qortonte veten për injorancën dhe “arrogancën europiane”. Cvajgu shkruan për historinë, kulturën, ekonominë dhe gjeografinë e Brazilit, por mendimet e vërtetë të librit burojnë nga këndvështrimi që ai ka për kontinentin e tij.
Në përshkrimin e Cvajgut, Brazili shndërrohet në gjithçka që ai do që Europa të jetë: sensuale, intelektuale, e qetë dhe e kundërvënë ndaj militarizmit dhe materializmit. Në Brazil nuk ka “fanatikët e racës” si në Europë, nuk ka “skena të ekstazive të çmendura dhe adhurimit të heronjve” si në Europë, nuk ka “nacionalizëm të marrë dhe imperializëm” si në Europë, dhe nuk ka “vetëvrasje” si në Europë.
Në kadencat shabllone dhe ngjyrat e saj, Brazil është rrënjësisht i ndryshëm nga imazhi ndrydhur Zëeig së Habsburgëve Vjenës, por bukuria e identitetit të saj hibrid duket se përligj opinionin e tij. Në Brazil, pasardhësit e Afrikës, portugeze, gjermane, italiane, sirianë dhe japoneze emigrantët përzier lirisht: “të gjitha këto gara të ndryshme jetojnë në harmoni të plotë me njëri-tjetrin”. Brazil mëson ‘civilizuar’ Evropën si të jetë i qytetëruar: “Ndërsa bota jonë e vjetër është më shumë se sunduar ndonjëherë nga përpjekje të çmendur për të rriten njerëz racore kulluar, i ngjashëm garë-kuaj dhe qentë, kombi Brazilian për shekuj me radhë ka qenë e ndërtuar mbi parimin e një martesë e përzier pa pagesë … Ajo është duke shkuar për të parë fëmijët e të gjitha ngjyrave – çokollatë, qumësht, dhe kafe – vijnë nga shkollat e tyre krah-për-krah … nuk ka ngjyra-bar, ka ndarje, nuk ka klasifikimi arrogant. .. për të cilët këtu do të krenohem me pastërti absolute racore? “
Stefan Cvajgu besonte në një botë pa kufij, por ai erdhi e u përcaktua prej tyre: “Kriza ime e brendshme konsiston në atë, që unë nuk jam në gjendje të identifikohem me unin e pasaportës sime, me vetveten e mërgimit”. Kjo gjë e mundonte Cvajgun (“Ne jemi vetëm fantazma – ose kujtime”) dhe në letrën e vetëvrasjes, ai shkruante se ishte “i lodhur nga vite të tërë bredhjesh pa një shtëpi”. Stefan dhe Lotte, të dy bashkë shkruanin: “Ne nuk kemi të tashme dhe të ardhme … Ne vendosëm, të lidhur në dashuri, që të mos e lëmë njëri-tjetrin. /bota.al/ KultPlus.com
Nexhmije Pagarusha ky emër i shquar i këngës shqipe, ndryshe njihej si Bilbili i Kosovës.
Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, Gjermani, Izrael, Bosnje e plot shtete tjera. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë.
Ajo u nda nga jeta në vitin 2020 duke e lënë pas vetës një grumbull këngësh që janë dëgjuar e vazhdojnë të dëgjohen me ëndje edhe në ditët e sotme.
Kultplus ua sjell tekstin e këngës “Kur Një Ditë Të Kthehesh Ti” të kënduar nga Nexhmije Pagarusha dhe Ardit Gjebrea:
Fjalët tua aq të rrejshme,
qenë të vrazhda për me zgju dashninë time,
As qe ditën mem ngushllue,
as në çastet kur për ty unë sytë i meksha
Fjalët tua aq të vrazhda
s`qenë në gjendje me pajtue zemrën time
ishin vetëm sytë e tue asgjë tjetër nuk na lidhte
ref…
Kur një ditë të kthehesh ti,
i përbuzur nga të gjithë,
dhe dëshiron ta kesh pranë ndokënd afër vetit
Mos kerko strehim te unë
se ngrohtësia në shpirtin tim
ka shumë kohë që fluturon për ty në amshim
Kur një ditë të kthehesh ti
dhe e kupton se je fajtor
se unë ende po jetoj pa fat dhe dashni
dhe çkado qe tash premton
është shumë vonë për shpresën tonë
për urrejtje dhe dashni për ne të dy
Çdo mesnate unë të shoh në andërr
gjoja se po fle pranë meje si dikur
Çdo mesnatë me zgjon kujtimi
se më lodhi dashuria me këto andrea
Qdo mesnatë un të shoh ne andërr
si largohesh ti i heshtur pa buzëqeshje
Fjalët e fundit janë për ty
sytë e mi janë tuj lotu
ref…
Kur një ditë të kthehesh ti,
i përbuzur nga të gjithë,
dhe dëshiron ta kesh pranë ndokënd afër vetit
Mos kerko strehim te unë
se ngrohtësia në shpirtin tim
ka shumë kohë që fluturon për ty në amshim
Kur një ditë të kthehesh ti
dhe e kupton se je fajtor
se unë ende po jetoj pa fat dhe dashni
dhe çkado qe tash premton
është shumë vonë për shpresën tonë
për urrejtje dhe dashni për ne të dy./KultPlus.com
Nga Jeronim De Rada
Kënga I
Bota kish ndërruar lisa,
uji i ri në det
kaltronte n`ditn` e re;
por lumbardha e Anakreontit
në Temp rronte e moçme.
Nd`uj një dit` vate te mali
e s`u kthye si e kish zakon.
Veç` që atë s`e thau bora,
s`e përgjaku heshtëza,
po u largua gjersa ra
tek e bardha shpia ime.
Kur n`agim tokë edhe shpi
u zbuluan bashk` me detin,
si hareja që del sysh,
më zgjoi duke fërfëlluar
qelqeve t`dritares.
U pataksa e ruajta jashtë:
rrusht`, pak aguridhe,
dheut tonë i kishin hie;
lule liu të hapura,
n`i tund era e i përzien,
në atë ninull qeshin;
Si ato lule –qielli.
Ti vështroje dhe s`kujtoje
asnjë mbëhi njerëzish.
Kallëzoret nëpër duajt
po këndonin. Dheut huaj
ahere ndër time motra
kisha arritur; mëma ime
emrin tim thosh nëpër shpi.
Një hare më rrodhi kurmit,
si hareja kur te shtrati,
mbrëmanet, vajza e ngrohtë
ndien për të parëzën
sisët që m`i fryhen./ KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka njoftuar se kanë nisur të zhvillohen punimet restauruese në “Shtëpinë e familjes Kryeziu” nga Gjakova, shkruan KultPlus.
MKRS ka bërë të ditur se “Shtëpia e familjes Kryeziu” i takon arkitekturës tradicionale të fundit të shekullit VIII-të, e cila gjendet në pjesën e vjetër të qytetit me një pamje mbresëlënëse.
Përmes një njoftimi për media, nga MKRS janë shprehur se nuk do të ndalen investimet për ruajtjen e trashëgimisë kulturore në vend.
“Ndodhet mes Muzeut Historik dhe hapësirës ku është i vendosur busti i Sylejman Vokshit.
Gjakova njihet si qytet i kulturës, traditës dhe qytetërimit. Investimet në ruajtjen trashëgimisë kulturore nga MKRS nuk do të ndalen”, thuhet në shkrimin e MKRS në facebook./ KultPlus.com
Edhe 11 ditë do të jepet premiera e filmit të zhanrit të shkurtër “Rrugës” i cili përfaqëson Kosovën në konkurrencën kryesore të Festivalit të Kanës.
Filmi i ri nga Samir Karahoda, “Rrugës”, është përzgjedhur zyrtarisht për garën e filmave të shkurtër në edicionin e 77-të të Festivalit të Kanës . Kjo është hera e dytë që një film në regji të Samir Karahodës përzgjedhet për garën zyrtare të Festivalit më prestigjioz në botë, pas filmit “Pa Vend” që e kishte premierën në Cannes në vitin 2021.
Nga 4,420 filma, “RRUGËS” është përzgjedhur mes 11 filmave të shkurtër nga 11 shtete që do të prezantohen këtë vit në konkurrencë.
Filmi “Rrugës” sjell tregimin e një babai dhe djalit të tij në rrugën e tyre për në aeroport për të marrë një dhuratë të ardhur nga jashtë, e dërguar nga kumbari i djalit. Ndërsa përballen me pengesa burokratike dhe një perspektivë të pakëndshme për ndryshime reale politike dhe sociale në vendin e tyre, ata gjejnë ngushëllim dhe forcë në optimizmin e tyre të përbashkët për të ardhmen.
“Rrugës” është shkruar nga Samir Karahoda dhe djali i tij Mironi, duke integruar tregime personale dhe elemente autobiografike, që pasqyrojnë shqetësimet e tyre për të ardhmen e vendit. Gjatë këtij udhëtimi të shkurtër, udhëtimi i tyre bëhet një eksplorim i lidhjes së tyre mes sfidave shoqërore dhe pasigurisë që ata kanë në atdheun e tyre.
Premiera botërore jepet në DEBUSSY Theater, më 24 maj në ora 11:00/ KultPlus.com
Për pushime verore të mrekullueshme: “INTERSTELLAR TRAVEL.CO” është gati për t’ju ndihmuar!
Përgjatë ditëve të ftohta e javëve të gjata në punë, mendja na rri te ditët me diell, plazhi e argëtimi…
Pushimet gërshetojnë më vete një ndryshim mëse të nevojshëm të dinamikës së përditshmërisë me kohë kushtuar vetes dhe reflektimit.
Kombinuar me rërën e ngrohtë dhe ujin e freskët, ky gërshetim na lidhë më natyrën, vitalitetin dhe qetësinë e domosdoshme për funksionim të shëndetshëm për gjithë vitin!
Disa prej nesh, këtë qetësi e gjejmë duke eksploruar arkitekturën e qyteteve më të vjetra në bota, e disa duke shijuar shumëllojshmërinë kulinare anembanë botës. E cilado qoftë dëshira juaj, kompania “INTERSTELLARTRAVEL.CO” ka një paketë e cila do të plotësojë të gjitha kërkesat tuaja!
Karakterizuar me përkushtim në përzgjedhje të destinacioneve “INTERSTELLARTRAVEL.CO” përshtatë natyrën e veçantë të klientëve me kërkesat dhe mundësitë e tyre në çdo vend.
E këtë verë, disa nga destinacionet që rekomandon kompania janë: Antalia, Bodrumi, Greqia, Dubai, Egjipti, Shqipëria, Mali i Zi, Malta dhe Qipro.
Për pushime që nuk t’i harroni kurrë, kontaktoni “INTERSTELLARTRAVEL.CO”, partnerin tuaj më të besueshëm për çdo udhëtim e pushim!/ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti ka bërë të ditur se deri tani janë regjistruar mbi 1,420,000 qytetarë residentë në Kosovë.
Ai me anë të një video të publikuar në rrjetin social Facebook ka bërë thirrje që kosovarët edhe në diasporë të regjistrohen sa më shumë në pasi ky proces tashmë është në javën e fundit të implementimit.
“Mbi 1,420,000 qytetarë residentë të regjistruar deri më tani, teksa kemi hyrë në javën e fundit të procesit më të rëndësishëm për 10-vjeçarin e ardhshëm”.
“Thirrja jonë për regjistrim vazhdon. Të gjithë ata që nuk janë regjistruar deri më tani, në Kosovë e në diasporë, ju ftoj t’i shfrytëzoni këto ditë të mbetura deri me 17 maj”, ka thënë Kurti.
Në videon e publikuar ai bën me dije sot ka qenë për vizitë në Komunën e Kamenicës me ministrin për Kthim dhe Komunitete, Nenad Rashiq, me të cilin thotë se janë të kënaqur me numrin e madh të qytetarëve që i janë përgjigjur pozitivisht kërkesës për regjistrim.
“Të dhënat më të fundit na tregojnë se banorët e kësaj komune i janë përgjigjur pozitivisht dhe pahezitim thirrjes sonë për regjistrim. Kamenica është një nga shembujt më të mirë të bashkëjetesës ndëretnike në Kosovë”.
“Kjo po vërtetohet edhe me përqindjen e lartë të qytetarëve tanë të komunitetit serbe në procesin e regjistrimit të popullësisë”, ka thënë Kurti.
Institucioni më i lartë i muzikës në vend, Filharmonia e Kosovës, organizon koncert premierë me Korin e Filharmonisë nën drejtimin e dirigjentit Hajrullah Syla, shkruan KultPlus.
Koncerti do të ketë një repertor të pasur duke filluar nga baroku deri tek muzika bashkëkohore, duke përfshirë vepra nga J. M. Bach, J. Brahms, R. Harbor, F. Ticheli, E. Whitacre, M. Ostrzyga, J. Runestad, H. Syla dhe L. Biggs.
Në shënim të 65-vjetorit të vdekjes së kompozitorit Halit Kasapolli, do të interpretohet “Bash n’zeman…”.
Koncerti mbahet më 16 maj, në ora 20:00 në Kishën Katolike “Shën Ndou”./ KultPlus.com
Zyra për Kosovën në kuadër të Qeverisë së Serbisë ka deklaruar se institucionet kosovare nuk e kanë lejuar Patriarkun e Kishës Ortodokse Serbe, Porifirije, të hyjë në Kosovë.
Në reagimin e lëshuar nga kjo zyrë thuhet se ndalesë për të hyrë patën edhe shtatë peshkopë të tjerë që do ta shoqërorin Porifirijen. Ata kishin për të marrë pjesë në Kuvendin e Ipeshkvisë së Kishës Ortodokse në Pejë.
“Patriarku serb ishte dashur të kalonte sot në orën 13:30 në Merdarë. Por në momentin kur ai ishte afër vendkalimit nga Kosova erdhi një ndalim duke thënë se kreu i Kishës Ortodokse Serbe nuk mund të hyjë në hapësirën e Kosovës, ndalimi erdhi 13 minuta para vizitës së paralajmëruar “, thuhet në njoftimin e Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë. /Klankosova.tv/ KultPlus.com
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, shpalli çeljen e edicionin VIII të Konkursit Kombëtar “Novelat Grafike Shqiptare 2024” duke ftuar të gjithë të rinjtë, deri në moshën 29 vjeç, për të ndarë idetë kreative në botën e veçantë të artit grafik.
Punimet më të mira do të vlerësohen me çmime.
Kjo nismë vjen në mbështetje të veprimtarive dhe projekteve të Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, si pjesë e politikave të saj kulturore, me qëllim edukimin dhe formimin cilësor të brezit të ri nëpërmjet arteve, në mbështetje të krijimtarisë aplikuese të konkursit të novelave grafike.
Qëllimi final i këtij aktiviteti kulturor është edukimi artistik dhe gjuhësor përmes vlerave të trashëgimisë kulturore materiale dhe jomateriale, të aplikuara në gjininë e novelave grafike, si dhe mbajtja gjallë e kulturës popullore. Tematika e veprave duhet të bazohet në tematika shqiptare nga: trashëgimia kulturore, 80-vjetori i Çlirimit të Atdheut, letërsia shqiptare, legjenda dhe përralla, gojëdhëna, zakone dhe tradita, kinematografi shqiptare etj.
Ky projekt synon, gjithashtu, mbrojtjen dhe zhvillimin e gjuhës shqipe. Për këtë arsye, rëndësi e veçantë duhet t’i kushtohet përdorimit të onomatopeve në novelat grafike. Për sa i përket teksteve shoqëruese, ato mund të jenë në gjuhën shqipe standarde, në dialekt ose në gjuhën e pakicave kombëtare. Afati i dorëzimit të punimeve është data 31 korrik 2024./atsh/KultPlus.com
Edicioni i “Polip” do të mbahet këtë vit nga datat 17 deri më 19 maj, në hapësirat e Sheshit “Zahir Pajaziti”, Teatrit “Oda”, “Bubble Pub” dhe Teatrit të Qytetit të Gjilanit.
Organizatorët e këtij edicioni kanë bërë publik programin, duke treguar se në datën 17 maj do të mbahen diskutime poetike në hapësirë publike, ceremonia hapëse, përformanca poetike dhe në mbrëmje performancë muzikore.
Më 18 maj, do të ketë lexim skenik dhe diskutim në panel, lexojnë aktorët Kosovare Krasniqi, Gentrit Shala dhe Yzeir Meha. Promovim libri e ‘open mic’ në mesin e leximeve dhe performancave do të jenë pjesë e programit të datës 18.
Në ditën mbyllëse të festivalit, më 19 maj, do të mbahen bashkëbisedime të dramaturgëve Doruntina Bashës, Jonathan Meth, Jibbe Willems dhe Jeton Neziraj.
Festivali mbahet tash e sa vite, duke sjellë në kryeqytet emra dramaturgësh e autorëve nga vende të ndryshme. Teatri Oda ka pritur për vite me radhë destinacioni kryesor i mbajtjes se eventeve./KultPlus.com
Plazhi dhe natyra e mrekullueshme në Darëzezë të Fierit është gati të mirëpresë pushuesit që do të zgjedhin këtë pikë turistike gjatë sezonit veror.
Drejtuesi politik i Partisë Socialiste në qarkun e Fierit, Taulant Balla publikon pamje nga natyra e Darëzezës.
Kjo pjesë e Adriatikut shoqërohet edhe me valëzim të fortë të detit, duke ofruar kushte të favorshme për të apasionuarit e kitesurfing (rrëshqitje në valët e detit), windsurf, wakeboard, si dhe sporte të tjera. Bregdeti i Darëzezës është një zonë ku era krijon dallgë të cilat janë të favorshme për ushtrimin e këtyre sporteve të veçanta në Shqipëri.
Ky plazh ndodhet larg zonave urbane duke u shmangur edhe ndotjen nga derdhjet e ujërave të zeza. Darëzeza është një plazh pak i njohur për publikun e gjerë, po me një rërë të zezë kurative.
Vrojtimi i faunës së egër është një tjetër mundësi që natyra e bukur e Darëzezës ofron për turistët.
Në fundjavë ky plazh është destinacioni i qytetarëve fierakë, e jo vetëm. Rëra këtu është e imët dhe plot jod, mbrëmjet të freskëta dhe mbresëlënëse. Në këtë zonë ka lokale të shumta që ofrojnë kuzhinën tradicionale vendase.
Për të mbërritur në këtë pikë turistike, së fundmi është investuar dhe përfunduar ura e Darëzezës, e cila lehtëson aksesin në këtë pikë turistike./atsh/KultPlus.com
Festivali i muzikës klasike Chopin Piano Fest Prishtina, ka njoftuar se të mërkurën, më 15 maj do të mbahet koncerti i radhës, në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Qendrore Universitare.
Në njoftim thuhet se koncerti do të mbahet duke filluar nga ora 20:00.
Poashtu, është bërë e ditur se në koncert në “Piano dhe Voice Recital” do të jenë Saran Suebsantiwongse, Bariton dhe Alberta Troni./KultPlus.com
Magjia e Javëve Kulturore Ndërkombëtare do të vijojë nga 13-19 maj me Francën me koncerte, ekspozita, shfaqje dhe argëtim pa fund.
Ministri për Ekonominë, Kulturën dhe Inovacionin, Blendi Gonxhja ndau në rrjetet sociale videon promovuese të kësaj jave kulturore.
“Franca është vendi i delikatesës, kulturës së pasur, artit dhe inovacionit. Nga data 13-19 Maj, bëhuni pjesë e aktiviteteve që do të gjallojnë në forma artistike, kulinarie, lojërash, cirku dhe teknologjie. Këto ditë premtojnë të jenë njëra më e bukur se tjetra. Festojmë kulturën, përqafojmë inovacionin”, theksoi Gonxhja.
Java Kulturore Franceze vjen me një program të kuruar të muzikës, kulturës dhe spektaklit.
Gjatë kësaj jave, më 13 maj tek Piramida do të çelet ekspozita e skulpturës “Richard Orlinski”. Po në 13 maj në ambientet e Piramidës do të hapet “KubFranceTirana”, ndërsa
Dj Dylan Dylan më 13 maj dhe 16 maj tek Piramida do të performojë për adhuruesit e muzikës.
Të pasionuarit pas lojërave do të kenë mundësi të marrin pjesë në aktivitetin e lojërave “Krijuar në Francë” më 14 dhe 15 maj tek Piramida, më 15 maj do të organizohet “Dita Alumini” Francë po tek Piramida.
Ndërsa shfaqja “Ilotopie” do të shfaqet më 15 dhe 16 maj tek Liqeni Artificial.Scientists Question Claim That T. Rex Was as Smart as Modern MonkeysKeep Watching
Edicion i tretë i Javëve Kulturore Ndërkombëtare çeli siparin më 1 maj dhe do të zhvillohen deri në nëntor. JKN do të mbushë salla, teatro, galeri arti, sheshe dhe qytete me programe të pasura aktivitetesh nga 20 shtete.
JKN nisi me “Javën e Evropës” vijon me Francën, Greqinë, Italinë, Izraelin, Brazilin, Hungarinë, Holandën, Turiqinë, Mbretërinë e Bashkuar, Kinën, Gjermaninë, Japoninë, SHBA, Austrinë, Spanjën, Malin e Zi, Meksikën e Kosovën.
Edicioni i parë i JKN-së filloi si një nismë e ish-Ministrisë së Kulturës në vitin 2022, me dëshirën për të përçuar vlerat dhe traditat e për të nxitur shkëmbimin kulturor dhe frymëzuar inovacionin.
Nëpërmjet këtij projekti vendet njihen më mirë, forcohen marrëdhëniet me partnerët ndërkombëtarë, si dhe rritet oferta e aktiviteteve kulturore në Shqipëri për të gjitha shijet dhe moshat. JKN e shndërron skenën e aktiviteteve kulturore në vend në një arenë ndërkombëtare shumëkulturore dhe shumëdisiplinore./tema/KultPlus.com
Më shumë se 20 piktorë vendas dhe të huaj janë bërë bashkë në një simpozium ndërkombëtar arti për të sjellë pranverën në një nga krahinat më të njohura të vendit tone.
Nën kujdesin e piktorit të njohur Helidon Haliti, artistët kanë qëndruar në Kolonjë për 4 ditë, duke pikturuar në vende të ndryshme, punime të cilat i kanë sjellë në ekspozitën përmbyllëse të kolonisë.
“Kemi artistë që kanë ardhur nga Peruja e largët, nga Kanadaja, Turqia, nga Bullgaria, Maqedonia e Veriut dhe sigurisht artistët tanë shqiptarë të cilët në fakt këtu, sapo shënuan në njëfarë mënyre një lloj historie sepse gjetën kiminë e njëri-tjetrit dhe jo vetëm atë koloristike, pikturike, por dhe gjuhën e një lloj filozofie e cila në fakt bashkon brezat”, deklaron Helidon Haliti.
Artistët pjesëmarrës kanë vlerësuar së tepërmi perisazhet e Kolonjës, ndaj për këtë sipas tyre ardhja e kaq shumë piktorëve të njohur është një promovim i natyrës.
“Vendin tuaj e ka bekuar zoti, është i mrekullueshëm dhe këto takime që bëjmë ne janë të rëndësishme sepse na bëjnë të njohim një shqioëpri e cila shpesh na ikën nga e përditshmja, e përdithsmja ka ngarkesat e veta”, shprehet Fatmir Juka, piktor.
Është hera e parë që vij në Shqipëri, vend fantastik, po kënaqem shumë këtu. Njoha shumë artistë të mirë dhe të talentuar, mbi të gjitha bashkëpunues. Këtu u tërhoqa nga fusha e Kolonjës dhe po e shijoj në mënyrën time”, shprehet Jorge Corpuna, piktor.
Grupi i piktorëve të huaj dhe shqiptar pjesë e shoqatës ndërkombëtare të akurelistëve nën udhëheqjen e piktorit Helidon Haliti kanë zhvilluar një sërë aktivitetesh gjatë muajit maj duke shëtitur në vendet më të bukura të Shqipërisë me qëllim promovimin e tyre./tema/KultPlus.com
Autori i librit “Shtëpia me gjak në mure”, Afrim Hysenaj, ka njoftuar se këtë libër, menjëherë pas botimit, ua ka shpërndarë të mbijetuarve të masakrës së Poklekut të Vjetër dhe familjarëve të tyre.
Gjithashtu, ai ka bërë me dije se ky libër tashmë gjendet edhe në shtëpinë-muze në Poklek të Vjetër, aty ku forcat policore dhe ushtarake serbe kanë kryer masakrën ndaj popullatës shqiptare.
Një prej familjarëve të familjes Muçolli, Fadili, pasi ka pranuar këtë libër nga autori, ka shkruar:
“Pranimi i një libri të nënshkruar nga autori, për një temë kaq personale, qenka shumë emocionuese dhe domethënëse. Marrë parasysh qasjen e autorit, vlerësimi paraprak dhe pritjet janë të larta, çka edhe do ta bëjnë më të veçantë leximin e këtij libri. Në përgjithësi, lexuesit do ta ketë mundësinë që në mënyrë të përmbledhur ta gjejnë historinë, kulturën, ekonominë dhe familjen tipike shqiptare të Kosovës, përfshirë edhe sakrificën e popullit shqiptar, me fokus sakrificën e familjes Muqolli, Elshani, Caraku, Hoxha dhe Kluna”.
Libri është botuar nga shtëpia botuese “Armagedoni”. Përurimi i tij, në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës, do të bëhet në oborrin e shtëpisë-muze në Poklek të Vjetër shumë shpejt./KultPlus.com
Ka patur ditë kur vajzat e mia, me gjithë zemërimin që mund të mbajë kraharori i një fëmije, më kanë thënë “Të urrej!”. Pastaj kanë përplasur derën e dhomës së tyre me forcë dhe kanë qëndruar ashtu për minuta të tëra. Ndonjë herë, edhe për orë të tëra.
Silvana Kola-Loka
Ka qenë një ushtrim i vërtetë për mëmësinë time. Me kalimin e kohës kam mësuar se sa shumë mund të përmbajë të ngërthyer brenda saj deklarata “Ma! Të urrej!”.
Si fillim, gjëja më e natyrshme ishte ta merrja fjalinë në kuptimin e saj të parë. Dhe jam ligështuar. Dhe jam tronditur. Dhe kam vënë në pikëpyetje shumëçka isha dhe bëja si një nënë e re. Gjithçka që lexoja nga ajo fjali ishte që vajzat nuk më donin.
Pak nga pak, fillova të rritem. Nëna brenda meje u rrit njëkohësisht me gruan, bijën, psikologen, kolegen dhe pjesëza të tjera të miat.
Nuk e di tamam kur ndodhi për herë të parë, por unë mësova ta lexoj “Ma! Të urrej!” jo më si një deklaratë (mos)dashurie për mua.
“Ma! Të urrej!” ishte një thirrje për ndihmë; një thirrje për të më tërhequr vëmendjen se vajzat e mia me diçka po luftonin brenda vetes; një formë revolte; një trajtë prove për të kuptuar nëse ishin rritur edhe një hap më shumë…
“Ma! Të urrej!” ishte një ushtrim i vështirë vetpërmbajtjeje dhe durimi për mua. Me kalimin e kohës, çdo herë që vajzat ma thoshin këtë, unë e dija se duhet të bëja durim dhe të mos reagoja. Të prisja ashtu, me zemrën mbi kraharor, derisa ato të vendosnin të dilnin nga dhoma dhe të donin të flisnin me mua. Dhe të më tregonim mes lotëve dhe zemërimit arsyen e vërtetë pas asaj deklarate.
Dhe pastaj flisnim për zemërimin dhe dhimbjen, për frikën dhe ndjenjën e turpit dhe ndjenja të tjera të cilat mund t’ua kishin shkaktuar atë gjendje të ngarkuar, nga e cila mund të shkarkonin vetëm shkrepëtimën “Ma! Të urrej!”.
Tanimë, vajzat e mia janë më të rritura. Me durim dhe shumë dashuri jemi përpjekur t’iu mësojmë se të gjitha emocionet janë njerëzore dhe se mund të gjendet një mënyrë e përshtatshme për të shprehur secilin prej tyre (“Ma”-ja vazhdon të jetë kryefjala e shkarkesave emocionale).
* * *
Një ditë, diku nga fillimet e përdorimit të kësaj deklarate, në shtëpinë time kishte ardhur ime më. Nuk besoj se është e nevojshme t’ju përshkruaj tronditjen e saj. U ngrit me vrik nga kolltuku të shkonte t’i thoshte mbesës se nuk flitet kështu me mamanë (lëre pastaj që mamaja isha unë, vajza e saj e përkryer ).
E kapa nga krahu dhe i thashë:
-Lëre mami! Lëre të qetësohet! Unë jam e lumtur që ajo shpërthen me mua në këtë mënyrë. Ajo më tregon se është shumë e zemëruar dhe e lënduar. Ajo më tregon se pret që unë t’ia lehtësoj situatën (ndoshta edhe më mendon fajtore). Mbi të gjitha, duke më thënë pa ndrojtje se më urren, më tregon se nuk ka frikë se unë do t’i mërzitem dhe do t’ia mohoj dashurinë.
Ime më, më pa me dyshim. Iu duk se i mbajta një leksion psikologjie.
Pas pak, vajza nxorri kokën tek dera: “O ma! Hajde pak!”.
U ngrita. Hyra në dhomën e saj. Dhe biseduam për nuk e di sa gjatë.
Kur dola nga dhoma, ime më po më priste në këmbë, me duar të kryqëzuara dhe më tha:
-Po ti, sa herë ke dashur të më thuash “Ma! Të urrej!”?/KultPlus.com
“Festivali i Verës Merano”, një traditë italiane prej 32 vitesh, u zhvillua këtë vit në kryeqytetin shqiptar, në fundjavën e 11 dhe 12 Majit. Ekspertë nga e gjithë bota, prodhues të verës, degustues, por edhe vizitorë të pasionuar takohen në këtë aktivitet gastronomik ndërkombëtar.
Kreu i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj në takimin që zhvilloi me organizatorët e këtij eventi, vuri theksin te nevoja e promovimit të produkteve vendase.
Erion Veliaj: Ne besojmë fortë që tregu lokal, jo vetëm që nuk është ezauruar, por në fakt konsumon shumë nga mallrat e importit. Ne duam shumë që të fokusohemi tek produkti Made in Albania, te kilometri zero, tek ajo që quhet slow-food, tek agroturizmet tanë që kanë bërë një punë fantastike. Unë besoj që edhe qëllimi i qeverisë dhe i bashkisë është të promovojë maksimalisht produktet lokale. Kur ne takojmë një partner serioz ndërkombëtar që do të na ndihmojë të promovojmë produktet lokale, themi që është një kombinim perfekt. Mezi pres që Bashkia e Tiranës, Ministria jonë e Bujqësisë, të gjithë të bashkëpunojmë, për të promovuar Festivalin e Meranos, me destinacion Tiranën.”
Nga ana e tij organizatori kryesor i këtij Festivali, shprehu bindjen se eksperienca disavjeçare e “Festivalit të Verës Merano” do të japë frytet e saj edhe në Shqipëri./tema/KultPlus.com