Të marten, do të bëhet promovimi i librit monografik “Abdurrahman Shala – MJESHTRI që e bëri punën sikur të ishte e lehtë” nga autori Visar Krusha, shkruan KultPlus.
Ky libër i cili do të promovohet në Menzën “Ramiz Sadiku” përfshin portretin gjithëpërfshirës të mjeshtrit të madh Abdurrahman Shala.
“Jemi shumë të lumtur t’iu njoftojmë që në mbrëmjen e 23 prillit, do të bëjmë promovimin e Monografisë për artistin e jashtëzakonshëm Abdurrahman Shala, për të prezentuar kështu portretin më gjithpërfshirës që i është bërë ndonjëherë këtij mjeshtri të madh, i cili edhe punët e mëdha e të vështira i bëri si të ishin të lehta”, thuhet në njoftim.
Promovimi bëhet më 23 prill, në ora 18:00, te Menza “Ramiza Sadiku” –Prishtinë./ KultPlus.com
Aktori Rikard Ljarja lindi më 1 prill 1943 në Shkodër. Në vitin 1960 mbaroi maturën dhe në vitin 1965 u diplomua në Shkollën e Lartë të Aktrimit “Aleksandër Moisiu” në Tiranë.
Pas diplomimit, punoi për 8 vjet me radhë si aktor i teatrit “Migjeni” në Shkodër. Prej vitit 1973 deri në vitin 1996 ai ishte aktor, skenarist dhe regjisor i filmave të prodhuar nga Kinostudio. Prej vitit 1996 deri në 2002, kur doli në pension, shërbeu si drejtor artistik në Televizionin Publik Shqiptar.
Aktori karizmatik, realizues i sa e sa roleve, ka mbetur në kujtesën e publikut si fillrojtësi Dedë tek “Rrugë të bardha”, mësuesi Dritan Shkabaj tek “Komisari i dritës” apo Skënderi tek “Duel i heshtur”.
Rikard Ljarja mbetet ende një prej aktorëve më të dashur prej publikut.
Një karrige bosh, e lënë qëllimisht, bëhet skenë e një rituali tjetër: ndezja e një qiriri në pritje të kthimit të dikujt, një referencë historike për traditën shqiptare të Lëndinës së Lotëve. Koregrafi Gentian Doda një emër i njohur i artit ndërkombëtar tregon përmes një videointalacioni në Bienalen e Venecias historinë e familjes së tij.
Gjithçka vjen përmes konceptit të artistit meksikan Erick Meyenberg i cili e fiksoi këtë moment takimi tradicional shqiptar në celuloid duke i shtuar një koreografi emocionale të Gentjan Dodës dhe kostumografinë e Ardi Asllanit frymëzuar prej të famshmes “Lëndina e Lotëve” ku drama e emigracionit i rri për shtat temës së Bienales së këtij viti “Të huaj Kudo”. Kjo histori tradite dhe emocionesh të forta që vjen përmes konceptit të “Rikthimit të përjetshëm” çoi në vendosjen e titullit të pavionit meksikan “Iknim dhe ktheheshim gjithmonë!”
PAVIONi
Pa kthyer kokën pas. Kështu udhëton një emigrant kur ikën nga shtëpia për të shmangur lidhjen me të kaluarën, si në rastin e pasazhit biblik, ku gruaja e Lotit kthehet në kripë pasi kthen kokën pas. Personi që emigron është një i huaj i përhershëm, i cili dëshiron të kthehet në diçka që nuk ekziston më, ndërsa nuk gjen kurrë plotësisht një vend që t’i përkasë plotësisht.
Me këto fjali nis shpjegimi i pavijonit meksikan në Bienalen e Venecias “Iknim e ktheheshim gjithmonë”. Në qendër të tij është një histori shqiptare emigrimi. Në vitin 2019, Erick Meyenberg, një artist meksikan me origjinë gjermane dhe libaneze, mblodhi një familje shqiptare në një tryezë në një fshat verior të Italisë për të festuar një ritual ritakimi mes festës dhe zisë. Familja Doda kishte emigruar mbi tridhjetë vjet më parë nga Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, në Itali, ku u integruan pa humbur lidhjet dhe traditat e tyre kulturore. Ata u përfshinë në kulturën e vendit pritës duke ruajtur lidhjet me vendin e tyre të origjinës. Artisti meksikan përkthen detajet e zhvillimit dhe traditave të kësaj familjeje në një instalacion video, duke përdorur një qasje estetike dhe konceptuale që komunikon atë që është unike dhe na lidh në veçantitë tona si qenie njerëzore: mënyrat e nderimit, dashurisë dhe mungesës, gjestet dhe emocionet që janë parësore për të gjithë ne.
Gjithçka paraqitet në 4 ekrane të mëdhenj ku në mesin e tyre është vendosur e njëjta tavolinë me çdo objekt identik por të derdhur në qeramikë për të treguar shtresat e kohës! Në një karrige është improvizuar kandili i ëLëndinës së lotëve” ku per muaj te tere eshte lënë një qiri i ndezur (në Meksikë) dhe ai ka krijuar një loje relievi kohor, rreth e qark pavionit performojnë balerinët Rosela Pellicciotti, Fjorald Doci dhe Julien Klopfenstein, kryejnë lëvizje artistike të ngarkuar me gurë rreth duarve si për të treguar peshën e kohës. Balerini që interpreton vetë personazhin e “Dodës” zhvishet nga çdo emocion artistikisht dhe realisht për t’u rikthyer në origjinë nga udhëheqja e gurëve të kohës dhe peshës së mallit!
Videoinstalacioni dhe koreografia “Mbi relievet e një kohe” prej dy ditësh ka mbushur pavionin meksikan me artistë e vizitorë nga e gjithe bota duke marrë edhe vëmendjen e New York Times që i ka kushtuar një artikull idilit artistik emocional./balkanweb/KultPlus.com
“The Youth’s Companion” ka botuar, me 1 nëntor 1894, në faqen n°530, një shkrim rreth mënyrës së komunikimit të shqiptarëve në distancë pa ndihmën e rrymës elektrike, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Telefoni shqiptar
Burimi : The Youth’s Companion, 1 nëntor 1894, faqe n°530
Thuhet se shqiptarët flasin në distancë pa ndihmën e rrymës elektrike. Në vendin e tyre malor, ata e transmetojnë fjalën nga maja në majë me fuqinë e vetme të mushkërive të tyre. Thuhet se krijojnë vendqëndrime të rregullta për marrjen e lajmeve të dërguara. Kjo është frymëzuar nga përdorimi i korrierëve në vendet e nivelit më të lartë. Autori (Arthur Kavanagh) i “The Cruise of the R.Y.S. Eva” flet për këtë zakon të shqiptarëve si një veçori kombëtare.
Ata nuk mund të flasin kur janë afër njëri-tjetrit, por gjithmonë duhet të presin derisa të arrijnë në majën e dy kodrave për të filluar bisedën. Ju marshoni pas udhërrëfyesit tuaj shqiptar dhe takoni një tjetër; ndoshta ata mund të përqafohen, të shtrëngojnë duart, të mërmërisin disa fjalë dhe të vazhdojnë rrugën e tyre; ose, që nuk është e pamundur, kalojnë pa më të voglin njoftim. Ju largoheni dhe harroni se keni takuar dikë, kur papritmas, me të arritur në majë të një kodre, udhërrëfyesi juaj kthehet dhe këndon : “O Gjergjo, Gjergjo-o-O-O!” ose sido që të quhet, duke e zgjatur rrokjen e fundit për një kohë shumë të gjatë (iso).
Jehona mezi është shuar kur dëgjojmë përgjigjen. Biseda ka filluar dhe ju më mirë të uleni, përveç nëse nuk e keni problem të vazhdoni vetëm, sepse ata nuk do të lëvizin derisa të mbarojnë së foluri dhe mund t’ju duhet të ushtroni durimin tuaj për gjysmë ore.
Nuk ka dyshim se kjo prirje për muhabet është shumë e bezdisshme, jo vetëm për shkak të humbjes së kohës që shkakton, por sepse zhurma është e mjaftueshme për të shqetësuar të gjithë gjahun e vendit.
Nga Aurenc Bebja*, Francë – 20 Prill 2024/KultPlus.com
O Atdhe! Më je i dashur sa më s’ka Më je nënë, më je motër, më je vlla. Nga ç’ka rrotull më i shtrenjti ti më je, Je më i miri nga çdo gjë që ka ky dhé. Ty përditë të pat parë ime nënë, Dheu yt në fund atë e pati ngrënë. Nëmëruar t’i pat lulet syri i saj. Te ti lindi, te ti vdiq ajo pastaj. Ti i ke parë gjysh stërgjyshërit e mi, Edhe eshtërat tretur ua ke po ti. Nga ti, o shpirt-o kurrë s’qenë ndarë. Pranë teje patën qeshur, patën qarë. Nëna ime vdiq, ndaj ty të kam sot nënë, Nënë që s’ke vdekje kurrë, faqehënë, Numri prapë në vend mbetet kurdoherë. Begatoje, o Zot, ti këtë vend! Epu njerëzve të tij ti mbroth e shend! Hi u bëfshin gjithmon’ armiqtë e tij! Gas përjetë paçin zotërit e tij! I begatë, i lulëzuar qoftë ai, Një të ardhme pastë plot me lumturi!/KultPlus.com
Parku arkeologjik i Amantias, vitet e fundit është kthyer në një nga destinacionet kryesore turistike për qarkun e Vlorës. E ndërtuar në shekullin V para Krishtit, Amantia është një ndër thesaret dhe rrënojat më interesante të Shqipërisë, e pozicionuar në një kodër, në një natyrë fantastike dhe e rrethuar nga gjelbërimi.
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Vlorë ndau së fundmi në rrjetet sociale disa detaje nga ky monument kulture. Nga kërkimet arkeologjike, në murin fortifikues të qytetit antik të Amantias, janë identifikuar rreth 6 hyrje.
Një pjesë e tyre, kanë qenë pajisura me korridore të mbuluara me qemer. E tillë ka qenë edhe hyrja juglindore, apo hyrja nr. 6, siç njihet në literaturë.
Njëri nga harqet e kësaj hyrje, u restaurua në vitin 1990, nga restauratori Lazër Papajani, si dhe arkeologu Burhan Dautaj. Restaurimi i dha vertikalitetin e dikurshëm hyrjes, duke e bërë të perceptueshëm monumentalitetin e saj, për vizitorët e sotshëm të parkut arkeologjik të Amantias.
Nga pikëpamja vizive, ajo është kthyer në simbol të parkut arkeologjik dhe tashmë është një nga atraksionet kryesore në itinerarin e vizitave.
Arkitektura e hyrjes e inkuadruar në një peizazh të egër malor, është një kartolinë e bukur, që fton për të vizituar parkun arkeologjik të Amantias./ atsh/KultPlus.com
KultPlus ju sjellë këngën e vjetër “Margjelo” e cila i ka rezistuar kohës dhe vazhdon të këndohet nga këngëtarë të ndryshëm.
Moj margjel mori malsore ku po shkon me at kosore ku po shkon moj tuj vrapue a po me pret o vash dhe mue bashkë të shkojmë me punue bashkë të korrim tuj këndue
Margjelo mori Margjel çilma synin që më ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve të çobanisë
Margjelo mori Margjel çilma syrin që m`ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve të çobanisë
Moj margjel mori fisnike bija e malësisë kreshnike mos t`lshoj zemra ble sonjike trim i mirë që shkon si erë mendjen kthyer ka gjithherë e tash kthen sot bëhet verë
Margjelo mori Margjel çilma syrin që m`ke mshel O Margjela e malësisë thuja kangve që mban ise./ KultPlus.com
Administrata Kombëtare e Zonave të Mbrojtura ka fotografuar një shpend të rrallë shtegtues që vjen në vendin tonë, pupëzën.
Pupëza (Upupa epops) është një ndër shpendët më të bukur, shumëngjyrësh dhe me një kurorë të veçantë, e cila e dallon nga shpendët e tjerë. Ai është shpend verues në Shqipëri, i cili vjen në pranverë kryesisht gjatë muajit prill dhe largohet sërish drejt Afrikës, në muajt gusht-shtator.
Në Shqipëri, pupëza haset kryesisht në zonat bregdetare dhe në ato kodrinore.
Vendosja e moratoriumit për ndalimin e gjuetisë të faunës së egër ka bërë që popullatat e çdo lloji të shtohen vit pas viti dhe gjithnjë e më shumë zogj shtegtarë të vijnë për verim./KultPlus.com
Shkencëtari i njohur anglez nuk mund të rrinte pa gruan që e rrëmbeu me një vështrim. Ja çfarë i shkruan ai më 2 janar 1839 Emma Wedgwood.
“Nuk mund ta shpreh se sa e shijova vizitën në Maer, sepse ndjeva qetësinë e jetës sime të ardhshme. Sa shumë shpresoj se do të jesh aq e lumtur sa unë di! Po frikësohem sa herë që mendoj pjesë e ç’familje ke qenë. Po mendoja sot në mëngjes se si ndodhi që unë, një njeri kaq i dhënë pas të folurit dhe rrallëherë në humor jo të mirë, e mbështeta nocionin tim mbi lumturinë, te qetësia dhe vetmia.
Por besoj se shpjegimi është shumë i thjeshtë. Gjatë pesë viteve të udhëtimit tim (dhe, mund të shtoj, edhe këtu dy të fundit), që për nga mënyra aktive me të cilën u jetuan, mund të thuhet se janë fillimi i jetës sime të vërtetë, gjithë kënaqësia ime rridhte nga ajo çka kalonte në mendjen time, ndërsa admiroja pamjet duke udhëtuar përgjatë shkretëtirave të egra, ose pyjeve të lavdishme.Të kërkoj ndjesë për kaq shumë egoizëm! Ta shpreh ty, sepse mendoj se do të më japësh formë më njerëzore dhe së shpejti do të më mësosh se ekziston një lumturi më e madhe se krijimi i teorive dhe mbledhja e fakteve në heshtje dhe vetmi” .Charels Darwin është një ndër shkencëtarët e njohur .Ai argumentoi se të gritha speciet e jetës kanë prejardhje të përbashkët dhe propozoi teorinë shkencore se evolucioni është një proces.
Kur, në vitin 1836 Charles-i i kthye në shtëpi nga udhëtimi i tij pesëvjeçar rreth botës, që përfshiu udhëtimin në ishujt Galapagos, kishte filluar tashmë ta shihte jetën dhe krijimin në një mënyrë të re. E ndërsa i bënte komplimente Emma WedgWood-it, kushërirës së tij, ai vendosi të martohej me të.Charles-i shkarraviti mendime të shpërndara mbi karrierën dhe perspektivën në dy copa letrash, një me shtyllë “Të martohem” dhe një të titulluar “Të mos martohem”. Avantazhet përfshinin “shoqëri e vazhdueshme dhe një mikeshë në pleqëri…, sidoqoftë më mirë se qeni”, përkundër pikave si “Më pak para për libra” dhe “Humbje e tmerrshme kohe”.Ata u martuan në 29 janar 1839. Charles-i dhe Emma patën 10 fëmijë bashkë. Tre prej fëmijëve vdiqën. Vdekja e vajzës së tyre, Annie, sigurish u hapi plagë në zemra. Ajo humbje mund t’i kishte ndarë përgjithmonë.
Por humbja forcoi besimin e Emmës dhe, nga ana tjetër, mbylli derën e besimit te Zoti për Charles-in. Megjithatë, ata luftuan për martesën e tyre. Ditën që vdiq Annie, Emma i shkroi Charles-it: “Duhet të kujtosh që je thesari im kryesor (dhe ke qenë gjithmonë)”.Charles-i dhe Emma jetuan të martuar për 43 vjet. Emma, e cila më parë nuk kishte qenë fare e interesuar për shkencën, këtë herë ju bashkua bashkëshortit. Në fund, secili prej tyre pranoi dhe, me sa duket vërtetë kuptoi, çfarë besonte tjetri. Charels Darwin vdiq më 19 prill 1882 dhe u varros në Westminster, pranë Isaac Newton. /filozofia.al/ KultPlus.com
Ambasada e Malit të Zi në bashkëpunim me Drejtorinë e Kulturës së Komunës së Prishtinës dhe Shoqatën e Artistëve dhe intelektualëve ‘Art Club’s do të organizojë me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Librit dhe të Drejtave të Autorit shfaqjen e filmit documentarit ‘Në teh të erës’ kushtuar poetit, studiuesit dhe profesorit universitar Basri Çapriqi.
Filmi do të shfaqet në Kino Armata në Prishtinë të martën, më 23 prill 2024, në orën 19:00./KultPlus.com
Projekti “Veliera” në Durrës do të krijojë një hapësirë të re publike për këmbësorët e qytetit, vizitorët dhe turistët e qytetit bregdetar.
Kryeministri Edi Rama i shoqëruar nga kryetarja e bashkisë së Durrësit, Emiriana Sako pa nga afër punimet që po kryhen për këtë projekt.
“Ka dashur kohën e vet dhe imagjino sa kohë u humb nga ata që u vunë kundër, me historira Prokurorie, jo do preket, jo nuk do preket Durrësi i lashtë, budallallëqe, e gjithë ajo kohë e humbur. Si nuk bëmë një punë të re inovative që nuk na u vunë mbrapa, si ka mundësi? Që në kohën e bashkisë deri më sot, si nuk u bë një punë që të bëhet dhe jo të thonë “bravo”, por të të lënë ta bësh pa të penguar, pa të nxjerrë njerëz, pa të nxjerrë probleme, pa të ngritur akuza. Megjithatë, këtu mbaron. Më 1 qershor duhet të bëjmë këtu festën e fëmijëve. Për sezonin kjo mund të bëhet kryevepër”, u shpreh Rama.
Rama tha se Veliera u pengua nga lloj-lloj patriotësh, historianësh, ekologësh, shkencëtarësh e politikanësh.
Sipas Ramës, Veliera sot po merr formën përfundimtare.
“Një kryevepër arkitektonike, e cila krijon një hapësirë të re publike për këmbësorët e qytetit, vizitorët e turistët gjithnjë e më të shumtë, si edhe një tjetër kartolinë të Shqipërisë së Rilindur Turistike”, theksoi Rama.
Veliera do të jetë jo vetëm një atraksion më shumë turistik, në prag të këtij sezoni, por dhe një hapësirë publike për evente apo koncerte. Tenda është rreth 60 metra e gjatë dhe 40 metra e gjerë, dhe mbështetet vetëm në katër pikat kulmore të përbëra nga po aq shufra të stabilizuar në inoks çelik, si direku i një anijeje me vela, nga katër kavot, të cilat të kujtojnë tamam litarët e përdorur në anijet me vela./KultPlus.com
Pyeta valët vogëlushe; mu si krahët e një gushe përmbi supe nga një shkumë, kush më pak e kush më shumë, venë e vinë e shkojnë e shkasën dhe përhera për ty flasën.
Valëza, o valëza, farë e fis me vashëza, ku e keni shoqen tuaj? Ruaje zot nga erë e huaj!
Pyeta zoga, pyeta zogj, pyeta zemrën që m’u dogj, pyeta lulet nëpër baça, nëpër baça, që un’ plaça, muaj e vitra po të pres, vidi-vidi pëllumbeshë!
Vidi-vidi zogëza, farë e fis me zojëza, ku e keni shoqen tuaj? Një minutë e gjat’ një muaj!
Vidi-vidi pëllumbeshë! për ty qaj e për ty qeshë, për ty qesha; gjithë jeta me gjith’ lule, me gjith’ fleta, u bë fli për ata sy; çdo gëzim ta fala ty!
E çdo brengë e mbajta vetë. Tash afroi e thënë e shkretë, dhe un’ s’di ku jam, ku vete, rroj për ty e vdes për vete!/ KultPlus.com
“Mendoj se të biesh në dashuri me jetën është çelësi i rinisë së përjetshme” – Doug Hutchison
“Jeni në këtë botë vetëm për një vizitë të shkurtër. Mos u ngutni, mos u shqetësoni. Dhe sigurohuni që t’u merrni erë luleve rrugës” – Walter Hagen
“Njeriu që guxon të humbasë një orë kohë, nuk e ka zbuluar vlerën e jetës”– Charles Darwin
“Nëse jeta do të ishte e parashikueshme, ajo do të pushonte së qeni jetë dhe do të ishte pa aromë” – Eleanor Roosevelt
“E gjithë jeta është një eksperiment. Sa më shumë eksperimente të bëni, aq më mirë” – Ralph Waldo Emerson
“E gjithë jeta është maja malesh dhe lugina. Mos lejoni që majat të jenë shumë të larta dhe luginat shumë të ulëta: – John Wooden
“Misioni im në jetë nuk është thjesht të mbijetoj, por të lulëzoj; dhe ta bëj këtë me pak pasion, pak dhembshuri, pak humor, dhe pak stil” – Maya Angelou
“Jeta është si të ngasësh një biçikletë. Për të mbajtur ekuilibrin, duhet të vazhdosh të lëvizësh” –Albert Ajnshtajn
“Gjëja më e rëndësishme është të kënaqeni me jetën tuaj – të jeni të lumtur – kjo është gjithçka që ka rëndësi – Audrey Hepburn
“Jeta është e shkurtër. E ke ti në dorë që ta bësh të ëmbël” – Sarah Louise Delany
“Gjithmonë më pëlqen të shikoj anën optimiste të jetës, por jam mjaftueshëm realist për të ditur se jeta është një çështje komplekse” – Walt Disney / KultPlus.com
Shkrimtari shqiptar, Grigor Banushi prezantoi sot në Universitetin e Sofjes librin e tij “Simfonia e Papërfunduar” të përkthyer në gjuhën bullgare.
“Një nga personazhet e romanit, një shtetase bullgare zgjodhi të martohej me një shqiptar gjatë regjimit totalitar”, u tha Banushi studentëve.
Ai shtoi se ka pasur shumë gra jo me shtetësi shqiptare që janë martuar me shqiptarë dhe janë persekutuar më pas nga regjimi.
Simfonia e papërfunduar tregon historinë e pianistit dhe kompozitorit Adrian Mara, i cili u arratis nga regjimi totalitar në Shqipëri dhe u vendos në Francë.
“Ai u persekutua nga regjimi për një arsye të parëndësishme – nëna e tij ishte italiane”, tha autori.
“Librat e Grigor Banushit, veçanërisht “Simfonia e Papërfunduar”, pasqyrojnë një pjesë të trishtuar të historisë shqiptare, regjimin totalitar, kur shumë intelektualë u persekutuan”, tha gjatë aktivitetit ambasadorja e Shqipërisë në Bullgari, Inid Milo.
“Në ditët e sotme realiteti në Shqipëri është krejtësisht ndryshe”, shtoi ajo.
“Shqiptarët aspirojnë të bëhen anëtarë të BE-së dhe janë krenarë të shfaqin talentet e tyre në Bullgari, Evropë dhe kudo në botë”, shtoi ambasadorja.
Sipas Grigor Banushit, Shqipëria nuk është ende pjesë e BE-së, politikisht, por ka integruar përmes artit. “Shumë artistë janë të famshëm në të gjithë Evropën”, vuri në dukje ai.
Dëshira e shkrimtarit shqiptar për të takuar publikun bullgar daton shumë kohë më parë, që nga botimi i romanit të tij të mëparshëm “Zemërimi i Zanave” në bullgarisht”, tha Svetlana Yancheva nga shtëpia botuese “Izida”.
“Libri pati reagime shumë të mira nga lexuesit bullgar”, shtoi Yancheva
Grigor Banushi lindi në Tiranë në vitin 1948. Ai u diplomua në degën e Gjuhësisë dhe Letërsisë në Universitetin e Tiranës dhe më pas punoi si mësues në Pukë.
Deri në vitin 2013 ka punuar si gazetar në Radio Tirana. Në vitin 1997, ai botoi romanin e tij debutues, “Vdekja e Narcisit”, e ndjekur nga “Fytyra e Djallit” (2009).
Romani i tretë i Grigor Banushit, “Zemërimi i Zanave”, u botua në vitin 2015 dhe u nominua për Çmimin Evropian për Letërsinë./KultPlus.com
Ekspozitat janë instaluar. Artistët kanë ardhur. Qyteti i Venecias është i përgatitur për të mirëpritur turmat e vizitorëve nga e gjithë bota.
Kështu e nis shkrimin gazeta e madhe amerikane, “The New York Times” për hapjen e Bienales së Venecias, e cila zyrtarisht u bë të enjten.
Bienalja e Venecias 2024, që ka mbledhur më shumë se 330 artistë pjesëmarrës nga rreth 90 vende të shpërndara në të gjithë qytetin, do të hapet për publikun të shtunën.
Gus Powell, një fotograf për “The New York Times”, ka dalë në terren duke mbuluar spektaklin që e bën Bienalen një nga ngjarjet kryesore në kalendarin global të botës së artit.
Në mesin e pjesëmarrësve është edhe ekipi i Kosovës me veprën “Heshtjet kumbuese të metalit dhe lëkurës”.
Instalacioni skulpturor “Heshtjet Kumbuese të Metalit dhe Lëkurës” është vepër e artistes Doruntina Kastrati dhe kuratorës Erëmirë Krasniqi, që sivjet përfaqësojnë Pavijonin e Republikës së Kosovës në Venecia.
NYT e ka përfshirë edhe instalacionin e Kosovës përmes një fotografie me një mbishkrim: “Një përqafim mes instalacionit skulpturor ‘Heshtjet Kumbuese të Metalit dhe Lëkurës’, në pavijonin e Republikës së Kosovës”./KultPlus.com
U çel sot në edicionin e 60-të të Ekspozitës Ndërkombëtare të Artit – Biennale di Venezia, pavijoni i Shqipërisë i përfaqësuar nga artistja shqiptare Iva Lulashi, me projektin “Love as a Glass of Water”, mundësuar nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
I pranishëm në këtë event, ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, u shpreh se, ““Love as a Glass of Water”, vepra e Iva Lulashit sillet rreth subjekteve universale të afta për të kapërcyer dallimet dhe kufijtë, jo vetëm ato gjeografike. Ajo arrin të thellohet në dimensione të kulturës vizuale dhe të tensionit që krijohet mes vetëdijes, publikes, dhe intimitetit që thërrasin ndjesi të trajtuara prej kohësh si tabu, sidomos gjatë epokës komuniste shqiptare”.
Shqipëria, vijoi ai, nuk ka patur përherë fytyrën që ka sot, dikur gjeneronte interes rreth rrezikut dhe pasigurive që ngjallte, ndërsa sot është një atraksion i njohur e kaq pranë me këtë qendër arti ku ndodhemi tani.
“Për të vazhduar integrimin cilësor të vendit dhe artistëve tanë në skenën dhe diskursin botëror, kemi vlerësuar se është shumë domethënëse dhe urgjente të sillen gjithë këto subjekte në këto hapësira ekspozitive, për të krijuar një kornizë koherente të ku ndodhemi sot, jo vetëm si lokacion, por si qendrime dhe projektime drejt të ardhmes”, tha Gonxhja.
Makrotema e këtij edicioni të Bienales së Venecias, 20 Prill – 24 Nëntor, është “Të huaj kudo” dhe vjen nën drejtimin artistik të kuratorit brazilian Adriano Pedrosa.
Tema që ajo trajton merr shkas nga teoria e “gotës së ujit”, që i përket periudhës para revolucionit rus dhe lidhet me mendimtaren revolucionare feministe Alexandra Kollontai (1872 –1952).
Bëhet fjalë për një teori që lidhet me idenë e revolucionit seksual, ku impulset shihen si një nevojë e thjeshtë njerëzore që duhet përmbushur me lehtësinë e pirjes së një gote uji. Me një influencë shumë të madhe në qarqet artistike dhe letrare ruse, këto ide nisën të pengohen dhe përndiqen nga aparati politik revolucionar.
“Ndonëse metafora e gotës me ujë lidhet me lehtësinë e të pirit, nuk duhet harruar se uji është ai element jetësor, krejt si dashura. Dhe, është absurde që tema si dashuria dhe dëshira seksuale zënë një pjesë shumë të vogël në artin që prodhohet sot dhe ato asnjëherë nuk janë në qendër të aktiviteteve të mëdha apo të vogla, sikur të flitej për tabu për të cilat nuk flitet, apo si çështje të lehta, jo të denja për vëmendje”, shprehet kuratori Antonio Grulli.
Sipas tij, pyetja që ngre artistja përmes veprës së saj është: Përse ndjenja kaq thelbësore, që i japin kuptim apo rrënojnë ekzistencën tonë, madje edhe më shumë se çështjet politike, trajtohen kaq pak nga artistët?
“Pikërisht, vepra e Iva Lulashit vendoset në këtë boshllëk artistik. Dashuria, dëshira, sidomos ajo femërore, instinkti janë në qendër të veprës së saj. “Dashuria dhe instinkti si një gjuhë universale, në gjendje për të tejkaluar të ndryshmen, kufijtë, jo vetëm gjeografikë, por edhe ata që ekzistojnë mes nesh; dashuria si forca primare e njeriut dhe botës “që lëviz diellin dhe yjet”, shton Grulli.
Kuratori Antonio Grulli shpjegon se tema e bienales “Të huaj kudo” ka një kuptim të dyfishtë. “Së pari, do të thotë se kudo ku shkon apo gjendesh do të ndeshësh të huaj: janë/jemi kudo. Së dyti, pavarësisht vendndodhjes, në thelb mbetemi gjithnjë të huaj. Dhe, në Bienalen e Artit 2024 do të flitet për artistë që janë vetë të huaj, emigrantë, pjesë e diasporës, azilantë, refugjatë…”.
Iva Lulashi është një prej tyre. E lindur në Shqipëri, por e shkolluar në Venecia, në këtë qytet që bën bashkë të rinj dhe artistë nga e gjithë bota, ku ndërthuren kultura. Edhe piktura e Lulashit është një shtresëzim i shkollës shqiptare me rrugëtimin e saj artistik në Venecia./KultPlus.com
Poeti romantik anglez, Bajroni lindi në Londër më 22 janar 1788 në një familje aristokrate të varfëruar. Kur ishte dhjetë vjeç, me vdekjen e xhaxhait, Bajroni trashëgoi titullin Lord dhe pallatin e çifligun Newstead Abbey. Më 1801 Bajronin e dërguan në Harrow, në shkollë, ku studioi gjuhët greke e latine, historinë dhe letërsinë angleze. Në moshën 18 vjeçare, Bajroni hyri në Universitetin Kembrixhit (Trinity College). Më 1809 zuri vendin e tij në Dhomën e Lordëve, ku u shqua për idetë përparimtare. Po këtë vit ndërmori një udhëtim nëpër Evropë.
Gjatë vizitës së tij në Shqipërinë Jugore, më saktësisht në Janinë, Lord Bajroni mori si kujtim nga ato vise një kostum tradicional shqiptar. Do të ishte pikërisht bukuria dhe e veçanta e këtij kostumi, që në verën e vitit 1813 do ta shtynin piktorin Thomas Philips që të realizonte portretin e famshëm të Lord Bajronit veshur me kostumin shqiptar, me titull “Portrait of a Nobleman in the dress of an Albanian” (Portret i një fisniku me veshje shqiptare). Portreti u vendos në Royal Academy dhe tani është i vendosur në ambasadën britanike në Athinë.
Midis veprave letrare të tij, një vend të rëndësishëm zë poema “Çajld Harold’s” (Childe Harold’s Pilgrimage, 1812-1817), shkruar në bazë të përshtypjeve nga udhëtimet të poetit në Spanjë, Greqi, Shqipëri, Zvicër, Itali etj. Poemën e përshkron patosi i luftës për liri të popujve të shtypur e të robëruar. Në të, Xhorxh Bajroni u këndoi traditave dhe zakoneve burrërore të shqiptarëve, trimërisë dhe dashurisë së flaktë të tyre për lirinë.
Në letrën dërguar nënës së tij në datën 12 nëntor 1809, midis të tjerash Bajroni shkruan:“…I dua shqiptarët shumë. Të gjithë shqiptaret janë të lindur të ndershëm dhe besnik, janë të ashpër… por janë ndoshta raca më e bukur në botë për nga paraqitja. Në udhëtimin që bëra, kam rojtur një herë dy ditë, dhe një herë tjetër tri ditë, në një kazermë shqiptarësh, dhe s’kam gjetur kurrë ushtarë aqe të pëlqyer sa shqiptarët, ndonëse kam qenë në garnizonet e Gibraltarit e të Maltës, dhe kam parë shumica ushtarësh spanjollë, frengj, sicilianë dhe anglezë. Nuk më rodhën gjësende, dhe më ftuan me gëzim të marr nga zahireja dhe nga qumështi i tyre…”
Në vitin 1823 Bajroni u nis për në Greqi ku u bë frymëzues i luftës për pavarësi kombëtare të Greqisë kundër turqve. Nuk arriti të shihte çlirimin e saj sepse u sëmur nga ethet dhe vdiq në Mesolongj, më 19 prill 1824, në moshën 36-vjeçare. / KultPlus.com
Kjo pikturë është një nga ilustrimet e shumta me bojëra uji që Moreau ka krijuar për serinë “Fables” të shkrimtarit francez Jean de la Fontaine. La Fontaine (i cili vdiq gati dy shekuj më parë) ishte i famshëm për mbledhjen e fabulave tradicionale të Ezopit dhe aziatike dhe rishkrimin e tyre në vargje franceze. Në total, fabulisti ikonë botoi 12 libra që përmbajnë gjithsej 234 histori morale. Seriali konsiderohet si një kryevepër e letërsisë klasike franceze.
Moreau përfundoi shumë nga ilustrimet e tij për serinë e njohur midis ekspozimit në Ekspozitën Universale në Paris në 1878 dhe Sallonin e Parisit të 1880. Projekti plot ngjyra dhe imagjinar duhet të ketë qenë një frymë e freskët për artistin, i cili – edhe pse puna e tij shpesh përmbante një nuancë fantazie – të pikturuara kryesisht skena historike dhe mitologjike.
Në Ëndrrën e një banori të Mongolisë, stili i ndërlikuar i Moreau-së me tone ari dhe xhevahiri me të vërtetë shkëlqen – ashtu si edhe talenti i tij për të bërë tekstile të mrekullueshme, me modele të pasura. Piktura është gjithashtu dukshëm më e ndritshme dhe më lozonjare sesa skenat tipike të errëta dhe të zymta të artistit.
Gustave Moreau (6 April 1826 – 18 April 1898) mbetet një nga piktorët më të rëndësishëm të historisë së artit, duke krijuar vepra të mrekullueshme që kanë mbetur klasike edhe sot. Ai u bë një nga piktorët më të njohur të periudhës së romantizmit në Evropë. /Liberale/KultPlus.com
“Berati Bardhë e Zi” është ekspozita më e fundit e hapur në hollin e Pallatit të Kulturës “Margarita Tutulani” në qytetin e Beratit, mbrëmjen e së enjtes. Qyteti i njëmijë e një dritareve vjen i konceptuar në 45 piktura nga fëmijët e shkollave 9-vjeçare të Beratit, përmes gjinive të ndryshme artistike .
Veprat e punuara nga nxënësit pasqyrojnë Beratin, që nga lagjet muzeale e deri tek monumentet e kulturës e rrugicat me kalldrëm të qytetit muze.
“Kjo ekspozitë u hap në një datë të rëndësishme për qytetin tonë, ku fëmijët plemes pikturave të tyre përcollën mesazhe të ndryshme nën tematikën “Berati qyteti im”, tha Jani Kumati, mësues pikture.
“Puna që kam bërë më ka marrë diku te tre orë dhe kam sjell copëza të rrugicave historike të qytetit tim Beratit.”
Interesi për artet vizive veçanërisht tek fëmijët mbetet gjithnjë i lartë. Këtë e vë në dukje edhe mësuesi i pikturës në këtë qytet Jani Kumati, i cili shprehet se kjo vjen si pasojë e dëshirës së të rinjve për të pasur vlera artistike brenda vetes dhe për t’u formësuar artistikisht.
“Ndër vite fëmijët kanë krijuar një bashkërendim midis mësuesit të artit dhe pjesës tjetër dhe kjo vjen sepse ata dëshirojnë të kenë vlera artistike brenda vetes të formësohen nga ana artistike. Pjesa në qytetin tonë sa vjen edhe shtohet në qytetin tonë, dashuria për artin” , shprehet mësuesi.
Ekspozita “Berati Bardhë e Zi” erdhi pikërisht në Ditën Ndërkombëtare të Monumenteve dhe Siteve dhe vijoi me aktivitete të tjera, panaire të ndryshme artizanale dhe mbrëmje muzikore nga grupi popullor i qytetit./vizion/KultPlus.com
Shtëpia e ankandeve “Sotheby’s” ka nxjerr në shitje portretin e ish-kryeministrit të Britanisë së Madhe, Ëinston Churchill, pikturuar nga një prej artistëve kryesorë britanikë, Graham Sutherland. Skica e mbijetuar pritet të arrijë 996,000 dollarë në ankandin e 6 qershorit.
Skica e portretit të urryer të kryeministrit britanik Winston Churchill i piktorit Graham Sutherland, ka dalë në ankand.
Vepra, pritet të shitet mes 622,000 dhe 996,000 dollarë.
Në muajin shkurt dhëmbët e rremë të tij u shitën në ankand në Cheltenham për rreth 22,000 dollarë.
Ky portret u rikthye në qendër të vëmendjes, pasi u përjetësua në serialin e Netflix “The Crown”, për monarkinë angleze.
“Kjo nuk është një pikturë, është një poshtërim!”- do të deklaronte Winston Churchill, që urdhëroi shkatërrimin e saj vetëm një vit pas realizimit nga Sutherland.
Prestigjiozja “CNN” i ka kushtuar një artikull të gjatë nxjerrjes në ankand të pikturës së risjellë në episodin e parë të “The Crown”.
Përfaqësuesi për artin modern britanik dhe irlandez në shtëpinë e ankandeve “Sotheby’s” Andre Zlatinger tha se Churchill nuk ishte një person i lehtë për t’u pikturuar.
Ndërsa Sutherland ishte i njohur për realizmin e tij të ashpër dhe pikturoi atë që pa në 1954./ora/KultPlus.com
Sa e sa burra kam dëgjuar të thonë se duan një grua inteligjente përkrah. Do t’iu thoja ta mendonin mirë.
Gratë inteligjente i marrin vendimet vetë, kanë dëshirat e tyre dhe vendosin kufinjë.
Ti nuk do të jesh kurrë në qendër të jetës së saj, sepse ajo merret më shumë me veten e vet, sesa me ty!
Një grua inteligjente nuk lejon të manipulohet, as të shantazhohet. Ajo nuk i gëlltit fajet dhe poashtu merr përsipër përgjegjësitë e saj.
Gratë inteligjente, diskutojnë, analizojnë, grinden, nuk kënaqen me gjithçka dhe kështu përparojnë.
Ajo grua që ka pasur një jetë para teje, e din se do të vazhdojë ta ketë edhe kur ti të largohesh.
Ajo të informon dhe nuk kërkon leje.
Këto gra, në çift, nuk kërkojnë një lider për ta ndjekur pas. Nuk duan të ndjekin askend, e as t’i tregojnë rrugën askujt, duan të ecin përkrahë jush.
Ato e dinë mirë se jeta pa dhunë është një e drejtë themelore, e jo luks apo privilegj.
Një grua inteligjente është e lirë sepse ka luftuar për lirinë e saj. Nëse përpiqesh ta prangosësh ajo do të dijë se si të largohet.
Mos harro se e ka bërë dhe më parë.
Gruaja inteligjente e di se vlera e saj nuk është trupi i saj e as ajo që ti bën me të.
Mendoje dy herë para se ta gjykosh për moshën, gjatësinë, “trashësinë” apo sjelljen e saj seksuale, sepse gjykimi i tillë është dhunë emocionale, dhe ajo e di këtë.
Prandaj, para se të hapni gojën për të thënë se dëshironi një grua inteligjente përkrah jush, pyeteni veten nëse jeni vërtet në standardin e duhur për të hyrë në jetën e saj.
Në mjediset e Qendrës për Hapje dhe Dialog (COD) në kryeministri, Universiteti Europian i Tiranës dhe UET Press organizojnë promovimin e librit me intervistat e shkrimtarit Ismail Kadare që titullohet “Kadare në studio”.
Këto intervista janë realizuar përgjatë njëzet viteve nga gazetarja Eni Vasili. Pjesë e bashkëbisedimit janë raportet e Kadaresë me diktaturën, krijimtaria para e pas rënies së komunizmit si dhe qëndrimi i tij ndaj çështjes shqiptare.
Kadare ka dhënë disa intervista që janë publikuar dhe si libra më vete, më të famshmet kujtojmë këtu atë me Alain Bosquet dhe atë me Eric Faye por nuk mbetet prapa as ajo me Denis Fernandez Recatala.
Këto intervista me Eni Vasilin janë të rëndësishme sepse gjejnë kohën e duhur kur Kadare është tashmë i intervistuar nga një gazetare profesioniste. Libri vjen me një parathënie nga Helena Kadare. Promovimi do të organizohet në orën 18 :00, sot, më 19 prill./tema/KultPlus.com
