Nata e parë e rivënies në skenë të “La Boheme” e Xhakomo Puçinit u mirëprit nga publiku kryeqytetas.
Interpretimi i solistëve të Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit, orkestrës, korit dhe korit të Zërave të Bardhë të TKOB-së përcolli plot emocione operën e një prej kryeveprave të Puçinit.
“La Boheme” është një vepër që flet për të rinjtë, jetën dhe sakrificat e tyre për të mbijetuar në Parisin e shekullit XIX. Historia e dy të dashuruarve, fundi i së cilës është tragjik për shkak të varfërisë dhe sëmundjes së vajzës, e cila vuan nga tuberkulozi.
Opera “La Boheme” erdhi nën dirigjimin e maestros Jacopo Sipari di Pescasseroli dhe asistentdirigjentit Niccolo Jacopo Suppa.
Regjia e Ada Gurrës, skenografia të Renold Sulës dhe kostumografia të Ardi Asllanit, u sollën për artdashësit nga artistët e TKOB-së dhe të ftuar të njohur ndërkombëtarisht.
Eva Golemi dhe Amadi Lagha interpretojnë në rolet e Mimi-së dhe Rodolfo-s.
“La Boheme” do të shfaqet edhe në datat 16, 17 dhe 19 prill, ora 19:00./atsh/KultPlus.com
Sot ka vdekur veterani i Ansamblit të Këngëve dhe Valleve të Maqedonisë së Veriu, Hisen Berisha.
Hiseni konsiderohet pioner i rrallë i valles shqipe, i cili nga një karrierë 40 vjeçare popullit shqiptar dhe trevave të Maqedonisë së Veriut i la trashëgimi me qindra valle, koreografi dhe aktivitete artistike.
Drejtori i Ansamblit Nacional të Këngëve e Valleve Popullore Shqiptare në RMV, Shkodran Tolaj ka shprehur ngushëllime, duke e cilësuar si humbje së madhe për komunitetin artistik vdekjen e veteranit të ansamblit.
“Baca Cenë, do të vazhdojë të jetojë me ne si shqiponjë dinjitoze e anëve të Pollogut që do të shpërndajë rreze drite e krenarie për foklorin e kulturën tonë! Sa herë do kaloj nga dera e Bacës Cenë apo edhe ta kujtoj atë, do marr forcë për të vazhduar misione të rëndësishme sepse me përkushtimin, sakrificat e sfidat 40 vjeçare në karrierën e tij ai u shëndërrua në modelin e përkryer për mua si artist dhe drejtues institucioni!”, është shprehur Tolaj.
Më poshtë mund të gjeni shkrimin e plotë të drejtorit Shkodran Tolaj:
Sot, paska ikur shqiponja e valles shqipe nga Pollogu, HISEN BERISHA – BACA CENË në fluturimin e tij të fundit – pakthim
Në mitologji besohej se shqiponja është shpend i dritës dhe emancipimit që simbolizon diellin, lartësitë, thellësitë, ajrin dhe dritën!
Një shqiponjë e vërtetë e shqiptarëve në RMV, na la sot, në këtë ditë që për komunitetin artistik do të jetë ditë e humbjes së madhe!
Baca Cenë ishte simboli i valles shqipe, në veçanti shqiponja e Sharrit plak dhe bir besnik i Pollogut që e dashuronte me zemër vallen shqipe dhe atdheun pa kufinjë!
Baca Cenë, më priti disa herë në dhomën e tij “muze” ku kishte ndërtuar me duart e veta historinë shqiptare përmes fotografive që paraqisnin personalitete të rralla e momente të veçanta të tij, babait dhe familjes së fisme shqiptare- Berisha!
Baca Cenë ishte shqiptar i madh i cili më falte aq krenari sa herë e takoja!
Jam shumë i lumtur që amanetin e tij të parë për të vënë një valle burrash- kaçakë në skenë e realizuam me aq sukses dhe dy javë më parë në vizitën që i bëra pata mundësi të flas gjërë e gjatë për atë realizim dhe shumë plane e projekte të ansamblit!
Jam krenar që emri i Bacës Cenë, institucionalisht u shkrua me shkronja të arta duke hyrë në mesin e personaliteteve të rralla që morën “Medaljen e Ansamblit”! Në fakt kjo ishte më e pakta që ai e meritonte dhe jam i lumtur që e realizuam dhe ia dorëzuam sa ishte pranë nesh fizikisht, dy javë më parë, me 28 mars 2024!
Ndonëse i rënduar nga shëndeti, dera e tij u hap me po të njejtën dashuri! Amaneti i tij i fundit ishte “ mos harrohen traditat kombëtare e legjendare shqiptare”! Ky amanet më jep përgjegjësi të madhe që puna, vizioni, dashuria e gjithë sakrifica e bacës Cenë për folklorin e vlerat tona të kapitalizohet dhe mbi atë bazë të ecim përpara që të mos i mbulojë pluhuri i harresës vlerat që kultivoi baca Cenë!
Jam tejet i indinjuar teksa shkruaj këto fjali pas lajmit të kobshëm që mora familja e tij dhe njëkohësisht i privilegjuar që baca Cenë, në momentet e fundit kishte porositur familjarët që të më lajmërojnë personalisht që ai po na lë dhe në homazhet e nderimit për të do kishte dëshirë të jem dhe unë!
Baca Cenë, sot na la por jo edhe personaliteti i tij që do jetojë përjetësisht bashkë me qindra valle, koreografi dhe aktivitete që ia la trashëgimi popullit shqiptar dhe trevave të Maqedonisë së Veriut si pioner i rrallë i valles shqipe!
Baca Cenë, do të vazhdojë të jetojë me ne si shqiponjë dinjitoze e anëve të Pollogut që do të shpërndajë rreze drite e krenarie për foklorin e kulturën tonë!
Sa herë do kaloj nga dera e Bacës Cenë apo edhe ta kujtoj atë, do marr forcë për të vazhduar misione të rëndësishme sepse me përkushtimin, sakrificat e sfidat 40 vjeçare në karrierën e tij ai u shëndërrua në modelin e përkryer për mua si artist dhe drejtues institucioni!
Në emër të gjithë artistëve, administratës dhe bashkëpunëtorëve të Ansamblit Nacional të këngëve e valleve popullore shqiptare në RMV, shprehë ngushëllimet më të sinqerta për familjen e bacës Cenë dhe gjithë komunitetin artistik që humbën ikonën e këtyre trevave!
Të prehet në paqe trupi i bacës Cenë e të fluturojë përtej lartësive shpirti i tij që reflektonte e barte vetëm dashuri!
Lamtumirë- shqiponja e valleve shqipe të trevave tona!
Me përulje, dhembje dhe plot sinqeritet
Shkodran Tolaj- drejtor i Ansamblit Nacional të këngëve e valleve popullore shqiptare në RMV/KultPlus.com
Kur Janet Reineck dëgjoi për herë të parë tingujt e muzikës shqipe në Smotra të Zagrebit, ajo nuk e dinte se sa thellë do të depërtonte tek ajo kjo melodi e huaj. Kjo muzikë nuk ishte thjesht tingull, por shumë shpejt do të shndërrohej në udhëtimin e saj drejt fillimit të njohjes së një bote të re, drejt Kosovës.
Vallëzimi e muzika shqiptare ishin kontakti i parë me Kosovën, dhe ftesa për një vizitë në këtë vend, ishte ftesë për një jetë të re që ajo as nuk e kishte imagjinuar. Kontakti i parë me tokën e Kosovës ishte një dashuri si duket e përjetshme për Janet Reineck, një amerikane që u impresionua nga jeta në fshat, nga pitet e veçanta të Rugovës e specat me gjizë, nga dasmat, vallet, muzika, jeta në bashkëjetesë, gjuha, mikpritja, dashuria e respekti mes njerëzve, gjëra që e mbajtën atë të lidhur brenda historisë së kësaj toke.
Për Janet, kjo botë e re ishte shkolla më e rëndësishme e jetës dhe shtysë që ajo të kthehej në Kaliforni për të kërkuar grant përmes të cilit do të zhvillonte hulumtim në Kosovë dhe do të realizonte doktoratën e saj në Antropologji për Universitetin e Kalifornisë, Berkeley.
Jeta e grave të cilat nuk guxonin të dilnin jashtë dyerve të shtëpisë, për Janet ishte shumë intriguese, por ajo i shijoji ditët me këto gra e u bë pjesë e sfidave të tyre. Si një grua plotësisht e lirë e cila kishte ardhur e vetme nga Amerika, ajo u mundua të ju mësoj lirinë, fjalën, shkollimin e të drejtat e tyre.
Për 8 vite në Kosovë, midis 1981 dhe 1997, ajo i përfundoi hulumtimet për një Master në Etnologjinë e Valleve (UCLA) dhe një Ph.D. në Antropologji (UC Berkeley).
Hulumtimi i saj Master ishte i fokusuar në vallet dhe zakonet e Kosovës rurale, duke përfshirë Hasin, Rugovën dhe Gollakun, me fokus në traditën e pasur të Opojës me këngë-vallet e saj të grave dhe ciklin e 11 valleve të burrave, Kellçoja. Disertacioni i saj “E kaluara si strehë: Migrimi gjinor dhe ideologjia ndër shqiptarët e Kosovës” është një studim i detajuar i zakoneve dhe botëkuptimit shqiptar.
Përgjatë këtyre viteve, Janet u largua disa herë nga Kosova, por asnjëherë nuk u shkëput tërësisht. Secilën herë që kthehej, ajo vinte me një mision.
Gjatë qëndrimit të saj në Kosovë, ajo realizoi rreth 4000 fotografi, 25 orë video, dhe histori të shumta, ajo u bë një kontribuuse e pashoq në përforcimin e historisë së Kosovës.
Pamjet e viteve të luftës në Kosovë, Janet i pa nga Santa Barbara bashkë me prindërit e saj. Por kontributin për Kosovën u mundua ta jap në çdo vend e rrethanë.
Vitit 2002 e riktheu në Kosovën e lirë. Edhe sot, Janet është e befasuar nga transformimi i këtij shteti të dalë nga lufta. Por ajo nuk e mohon që ka ende shumë punë për tu bërë. Madje, ajo ja ka dhënë edhe një mundësi vetes për të kontribuuar në Kosovë e të cilën na zbulon gjatë bisedës.
Në këtë intervistë të veçantë për KultPlus, Janet zbulon shumëçka, ajo ndër të tjera rrëfen se Kosova për të është më shumë se një destinacion. Është një histori që nuk ka fund, një mundësi tjetër për të kontribuar në zhvillimin e kësaj toke dhe për të rënë në dashuri me të përsëri.
Deri në rikthimin e saj të radhës, “Xhamadani vija-vija” e “Moj Hatixhe” janë vetëm disa nga këngët shqiptare që ajo po vazhdon t’ua mësojë grave në Amerikë e Francë, atje ku antropologia po vazhdon rrugëtimin e saj në shpalosjen e vlerave e traditave shqiptare.
Kur keni dëgjuar për herë të parë për Kosovën dhe si ju sollën vitet ’80 në këtë vend, i cili dikur ndoshta ka qenë krejtësisht i panjohur për ju?
Unë isha duke studiuar Etnologjinë e Kërcimit në UCLA dhe kisha udhëtuar në Ballkan, duke kërkuar për një temë për hulumtimin tim të masterit. Në verën e vitit 1980, takova kërcimtarë shqiptarë në Smotra të Zagrebit dhe u mahnita menjëherë nga vallet dhe muzika shqiptare. Disa valltarë më ftuan të vizitoja fshatin e tyre Germovën, afër Vitisë.
Në përshkruaj kontaktin e parë me vendin tonë dhe cilat ishin gjërat e para me të cilat u ballafaquat?
Mora trenin për në fshatin e tyre ku po bëhej një dasmë. Në moment më bëri përshtypje tubimi i vajzave, këngët dhe vallet, festa. Më ftuan të qëndroja me një familje dhe e adhurova stilin e jetesës shqiptare që po e shihja për herë të parë: ulur rreth sofrës duke ngrënë pite, duke pirë çaj në oda, të gjithë ngriheshin në këmbë për të përshëndetur mysafirët. E adhurova tingullin e gjuhës shqipe, muzikën, afërsinë e njerëzve. U ktheva në Kaliforni dhe aplikova për një grant Fulbright për të bërë hulumtim në Kosovë. M’u dha granti në pranverën e vitit 1981. Për shkak të telasheve të asaj kohe, më duhej të prisja 6 muaj për të marrë lejen për të ardhur në Kosovë.
Një grua nga një prej vendeve më të zhvilluara në botë, vjen në një vend të vogël si Kosova, dallimet sigurisht si dita me natën, si i perceptoje gjërat fillimisht dhe çka tu duk më e pabesueshme?
U vendosa në një familje në Bregun e Diellit në Prishtinë, dhe u bëra pjesë e një lagjeje e cila ishte një përzierje e familjeve nga qyteti dhe fshati. E adhurova çdo gjë rreth njerëzve dhe stilit të jetës. Më e pabesueshmja? Gjërat më të thjeshta – mikpritja dhe ngrohtësia e njerëzve, të cilën e përjetova gjatë vizitave të përditshme në familje.
Traditat, doket e zakonet shqiptare konsiderohen si mjaft te veçanta, po për ju si ishin, të dhanë mjaftueshëm material për studimin tënd?
Një nga miqtë e mi të parë ishte Dushe Gjevukaj nga Rugova, e cila po studionte për infermieri në Prishtinë. Ne shkuam disa herë të vizitonim familjen e saj në Kuqishtë. Nëna dhe babai i saj ishin ata që unë i quaja shqiptarë ideale – të përulur, të fortë, punëtorë, të zgjuar dhe të dashur. Pranvera ishte e mrekullueshme! Dimrat ishin aq të ftohtë, sa më mbështillnin kokën me pulovër që truri im mos të ftohej. Ishte e mrekullueshme të ishe pjesë e jetës së tyre në fshat, duke e përjetuar stanin ku bëheshin produktet e qumështit, duke ngrënë piten e veçantë të Rugovës dhe speca me gjizë. Kam pasur nderin të takoj edhe tezen e Dushes Mire, një virgjëreshë të përbetuar që bënte jetën e burrit, bariut, e respektuar nga familja dhe rrethi.
Pozita e gruas në shoqërinë tonë, kur kthehemi te vitet 80’ – 90’ nuk ishte aspak e mirë, gra që shpesh e kishin të ndaluar të dilnin edhe deri tek dera e oborrit, si i perceptoje këto rrethana, ishin të pakapshme për ju si një grua që kishte ardhur vetëm në një vend krejtësisht të panjohur?
Kam kaluar vite duke u njohur me shqiptarët, duke përfshirë shumë gra që nuk dilnin jashtë oborrit të tyre përveç për dasma apo raste të veçanta. Është një pyetje delikate dhe meriton një diskutim të gjatë e të menduar. Përvoja ime ishte se në një familje patriarkale, familje të zgjeruar, lumturia e një gruaje varej më shumë nga marrëdhënia e saj me vjehrrën dhe me nuset e tjera në familje, sesa me burrin. Shumë nga gratë që njihja ishin më të lumtura se shoqet e mia amerikane, NËSE ato kishin një vjehërr dhe burrë të mirë – sepse ato nuk ishin kurrë vetëm. Ato mund të lulëzojnë në rolin e tyre si nuse, grua dhe nënë dhe ishin të respektuara nga rrethi për përmbushjen e këtyre roleve. Shumë gra në brezin e vjetër ishin më të lumtura në martesat e rregulluara se sa gratë në martesat amerikane, sepse martesa kishte një kuptim krejtësisht të ndryshëm me pritshmëri të ndryshme. Nga ana tjetër, nëse gruaja ishte e pakënaqur në martesë ose familjen e saj të gjerë, ajo ishte e bllokuar dhe në një situatë të keqe – si në Amerikën e viteve 1950.
Studimi juaj “E kaluara si strehë: Migrimi gjinor dhe ideologjia në mesin e shqiptarëve të Kosovës” duket të jetë një hulumtim i thellë në realitetin shoqëror dhe kulturor të Kosovës. Çfarë gjetjesh interesante dhe emocionuese keni bërë gjatë këtij studimi?
Në vitin 1986 u ktheva në Kosovë për të bërë hulumtime për doktoratën time në Antropologji për Universitetin e Kalifornisë, Berkeley. Në atë kohë, kisha lirinë për të udhëtuar në gjithë Kosovën dhe për të bërë hulumtime të thelluara në Opojë dhe Has. Hulumtimi u bazua mbi përvojat e mia me familjet dhe shumë intervista me njerëz për të kuptuar botëkuptimin e tyre. Pyeta burra të vjetër rreth historisë, organizimit të familjes së zgjeruar dhe traditat e Kanunit. Pyeta gra të moshuara për martesën dhe rolin në jetë. Pyeta të gjithë për martesat me mësitni, rolet e grave, arsimin dhe migracionin. Disertacioni im (i cili do të botohet këtë verë në Kosovë) është një eksplorim i të gjitha këtyre gjërave, dhe i efekteve të migracionit të komunitetit dërgues – shumë ndryshe në vitet 1980 sesa tani!
Ju u rikthyet në vitin 1994 në Kosovë bashkë me djalin tuaj Jeremy-n, për të drejtuar projektet e ndihmës humanitare për Oxfam dhe Komitetin Ndërkombëtar të Shpëtimit, çfarë ju bëri të ktheheni edhe njëherë në këtë vend?
Ishte shumë e vështirë të shikoje shpërbërjen e Jugosllavisë dhe dhunën e shtypjen që po ndodhte në Kosovë nga siguria e Amerikës. Doja të kthehesha në Kosovë, dhe një ditë mora një telefonatë nga Oxfam, një OJQ britanike, për të parë nëse mund të drejtoja një program ndihme në Kosovë, përkundër situatës së vështirë atje. Unë thashë menjëherë PO, dhe Jeremy dhe unë u vendosëm tek një familje në Taslixhe. M’u lejua të bëja projekte në Viti – një qytet me fshatra shqiptare dhe serbë dhe fshatra të përziera. Mblodha një ekip shqiptarësh dhe filluam punën.
Gjatë këtyre viteve qëndrimi në Kosovë ju bashkë me ekipin tuaj punuat për të forcuar shoqërinë civile në komunitetet që vuanin efektet e padrejtësisë dhe pabarazisë. Mobilizuat njerëzit që të arrinin të ndërtonin shkolla, të hapnin puse me ujë të pastër e gjithashtu shfrytëzuat kohën që tu mësonit fëmijëve të fshatit gjuhën angleze. Si ishte kjo përvojë për ju dhe ke takuar ose njeh sot ndonjë nga këta fëmijë që padyshim ju në atë kohë ishit ndoshta frymëzim?
Ne gjithashtu organizuam kurse për edukimin e shëndetit të grave çdo dy javë në të gjitha fshatrat. Për të realizuar këtë, formuam një grup aktivistësh të rinj, “Legjenda.” Aktivistet punonin në fshatrat e tyre për t’i nxjerrë gratë nga shtëpitë e tyre dhe për t’i bindur të marrin pjesë në kurset. Ata gjithashtu punuan për t’i shtyrë vajzat e reja ta ndjekin shkollën e mesme, çka ishte një problem i madh në Vitin dhe shumë rajone në atë kohë. Jeta e aktivistëve u ndryshua përgjithmonë përmes kësaj pune. Në vend që të qëndronin në shtëpi, shumica morën diploma universitare dhe u bënë gra profesioniste. Dhe po, më pëlqente t’u mësoja anglisht fëmijëve në kohën time të lirë! Dhe Jeremy qëndronte në fshat me familjen Tafa – 21 persona duke përfshirë 13 fëmijë!
Gjatë viteve 1980 në Kosovë ju realizuat 4000 fotografi, 25 orë video dhe video intervista, tregime dhe këngë të panumërta. Çfarë rëndësie kanë sot për ju këto materiale?
Sot, çdo familje kosovare ka njerëz që bëjnë foto dhe video. Në atë kohë, unë isha i vetmi person! Jam shumë e lumtur që i kam këto të dhëna të jetës shqiptare në vitet 1980 dhe 1990, për Kosovën dhe veçanërisht për familjet, për dasmat e dokumentuara dhe foto të njerëzve të dashur të atyre familjeve që tani janë të vdekur. Këto janë thesare që dua t’i ndaj me të gjithë!
Në vitin 1997, me luftë në horizont, ju u desh të largoheshit nga Kosova e cila nuk vonoi e hyri në një luftë të ashpër. Ju si një grua që kishit qëndruar për vite të tëra në këtë vend e kishit krijuar miqësi me shumë familje, si e pat nga larg pushtimin që Serbia ja bëri Kosovës?
Nuk doja të largohesha – kisha plan të qëndroja në Kosovë, nuk kisha ndërmend të largohesha. Mendoj se policia serbe nuk mund të na duronte më gjatë – posaçërisht policia në Viti që na shihte gjatë gjithë kohës me shqiptarë, duke mbledhur njerëz dhe duke folur për çështje serioze. Në këto takime ne flisnim për rregullimin e shkollave dhe dërgimin e vajzave në shkollë, por mund të kishim qenë edhe duke mbledhur para për të blerë armë – serbët në të vërtetë nuk dinin se çfarë po bëja unë. Kështu që kur shkova për të zgjatur vizën time, ata refuzuan. Përpjekja për tu kthyer në Kosovë zgjati me muaj, por në fund u dorëzova dhe u ktheva në Santa Barbara ku ishin prindërit e mi. I ndoqa çdo ditë ngjarjet e tmerrshme në Kosovë – pashë masakrat në CNN, e dija që miqtë e mi po iknin në Maqedoni apo Shqipëri. Doja të shkoja atje për t’i ndihmuar ose të paktën për të qenë me gazetarët që raportonin historinë, por si një nënë beqare e një 7-vjeçari, ndjeva se nuk mund të rrezikoja. Ne pritëm dy të rinjë nga Kosova të cilët përfunduan në Santa Barbara si refugjatë, duke përkthyer për disa fëmijë që u plagosën në luftë dhe i sollën atje për operacione. Të rinjtë jetuan me ne për një vit – djali im flinte në dysheme në dhomën time për të mundësuar qëndrimin e tyre tek ne.
Duket sikur Kosova është një vend i përbërë nga magnetizmi, pas viteve të luftës ju u rikthyet përsëri në Kosovë, si egjetët Kosovën e pasluftës dhe cilat ishin ndryshimet e para që i hasët?
Kur e vizituam Kosovën në vitin 2002, ishte si një vend tjetër, me peshën e shtypjes serbe të hequr nga zemra dhe mendjet e miqve tanë. Mendova se puna që bëmë në Viti do të dukej e vogël në krahasim me të gjitha zhvillimet që po bëheshin nga NATO dhe OJQ-të ndërkombëtare, por gabova! Njerëzit me të cilët kisha punuar në Viti e shihnin bashkëpunimin tonë si kaq të domosdoshëm, sepse ishte bërë në një kohë të vështirë, të rrezikshme.
Në vitin 2010, ju krijuat World Dance for Humanity. Në këtë kurs ju vazhdoni të ju mësoni grave nga e gjithë botavallëzimet shqiptare, si i presin dhe cilat janë komentet që i bëjnë mbi traditat tona të vallëzimit?
Unë i adhuroj vallet dhe muzikën shqiptare dhe jam shumë e lumtur t’ua prezantoj njerëzve atë – ata e duan! Unë përdor të gjitha llojet e muzikës – gegë, toskë, tradicionale, pop dhe rock. Po krijoj disa valle të reja me këngë të bukura shqiptare të bazuara në lëvizjet tradicionale shqiptare, për t’i shtuar në repertorin e valleve në Kosovë dhe jashtë saj!
Në vitin 2022 ju sollët në jetë librin “Një amerikane në Kosovë”, ku keni shpalosur historinë tuaj personale, si ështëprit ky libër dhe çfarë vlerë ka për ju?
Kam punuar për dekada të tëra dhe kam rritur djalin tim si një nënë e vetme. Kam punuar në libër gjatë viteve, kur kisha pak kohë – thjesht për të mos harruar detajet e përvojës sime në Kosovë. Libri u është dedikuar familjeve që më pritën në shtëpitë dhe në zemrat e tyre. Po e ndaj faqen time të internetit pa pagesë për lexuesit, si dhuratë për Kosovën. Mendoj se për njerëzit që përjetuan Kosovën në vitet 1980 dhe 1990, kjo sjell kujtime për jetën siç ishte dikur. Për të rinjtë që e dinë vetëm Kosovën pas luftës, është një rrëfim për jetën e prindërve dhe gjyshërve të tyre. Shpresoj që do të thellojnë vlerësimin e tyre për traditën shqiptare dhe për sakrificat e bëra për pavarësi.
Keni zbuluar për ne se në muajin korrik do të ktheheni përfundimisht që të jetoni në Kosovë, pse e morët këtëvendim?
Pse po heq dorë nga një jetë komode, produktive dhe e lumtur në Kaliforni për t’u zhvendosur në Kosovë, më thonë? Për shkak të dashurisë që kam ndjerë për Kosovën që kur kam shkelur për herë të parë aty në vitin 1980. Më tërheq kultura, shoqëria, gjuha, toka shqiptare dhe jam mahnitur nga transformimi i frymëzuar nga pavarësia e pasluftës. Marrëdhëniet e mia me njerëzit – fshatarët dhe banorët e qytetit – janë kaq të thella, pasi kemi përjetuar kaq shumë së bashku në vitet ’80 dhe ’90: ngrohtësinë dhe pasurinë e jetës familjare, si dhe represionin, konfliktet dhe vështirësitë ekonomike që kaluan shqiptarët. Shpresoj të përdor aftësitë e mia për t’i ndihmuar shqiptarët të orientohen në sfidat politike, ekonomike, sociale dhe ideologjike me të cilat po përballen. Shoh se angazhimi im i gjatë në Kosovë para luftës, njohuritë e mia për gjuhën, kulturën dhe historinë, dhe fakti që jam amerikane, më japin një “kapital shoqëror” që shpresoj të jetë i dobishëm për Kosovën në ndonjë mënyrë.
Kosova sot dhe nesër sipas jush?
Çfarë ka arritur Kosova që nga lufta është vërtet e mahnitshme! Shqiptarët janë një model i zgjuarsisë, energjisë dhe aftësisë për të parë botën! Në anën tjetër, ka sfida serioze – këto janë ato për të cilat unë jam më e vetëdijshme:
• Migrimi (ikja e të rinjve në Evropë, zbrazja e fshatrave, ikja e trurit)
• Shpenzimet e tepërta për shtëpi të mëdha, makina dhe ndërmarrje shërbimi – në vend të ndërmarrjeve prodhuese
• Mungesa e vendeve të mjaftueshme të punës me pagë adekuate
• Përpjekjet në arsim dhe shëndetësi
• Fraksionalizimi – shumë fajësime ndaj njëri-tjetrit dhe fajësimi i qeverisë për problemet e Kosovës, kur BASHKIMI është jetik – vendimtar!
Dhe për fund, duke pas parasysh se ju keni njohur një grua shqiptare ndryshe në vitet e 80-ta, dhe gruaja sot nëKosovë. Çfarë paralele mund të tërhiqni mes gruas dje dhe gruas sot, duke pas parasysh se Kosova sot udhëhiqetedhe nga një grua presidente?
Mendoj se është fantastike që Vjosa Osmani është presidentja juaj – ajo jep një shembull për vendet e tjera. Sigurisht, jetët e shqiptarëve kanë ndryshuar krejtësisht që nga vitet 1980 kur unë studioja jetën e grave. Tani ka shumë liri. Gratë shqiptare i kanë thyer “muret prej guri” dhe tani janë pjesë e botës. Por ende ka shumë sfida në drejtim të përfaqësimit, pagave, të drejtave themelore dhe barazisë gjinore në shtëpi dhe në hapësirën publike.
Shpresoj që me kthimin në Kosovë të mund të ndihmoj në disa nga këto fusha! / KultPlus.com
Poezi e shkruar nga Cesare Pavese. Përktheu: Orjela Stafasani
Ti je për mua një krijesë e trishtë një lule e përkohshme poezie që bash në çastin kur e gëzoj dhe provoj të dehem e ndjej që ikën larg shumë larg, për mjerimin e shpirtit tim mjerimi im i trishtë. Kur të shtrëngoj çmendurisht në zemër dhe ta thith gojën, gjatë, papushim, jam i trishtuar, vogëlushe, sepse e ndjej zemrën time shumë të lodhur duke të dashur kaq keq. Ti ma jep gojën tënde dhe bashkë përpiqemi ta gëzojmë dashurinë tonë që kurrë s’do të jetë e lumtur sepse shpirti në ne është shumë i lodhur nga ëndrra tash t’ëndërruara. Por jam unë, jam unë frikacaku, dhe ti je kaq lart saqë, kur mendoj për ty, nuk më mbetet veçse të shkrihem prej dashurie për atë pak gëzim që më jep, s’di a për tekë a për mëshirë. Bukuria jote është bukuri e trishtë të cilën s’do të guxoja kurrë ta ëndërroja, por, siç më ke thënë ti, është veç një ëndërr. Kur të flas për gjërat më të ëmbla dhe të shtrëngoj në zemrën time dhe ti nuk mendon për mua, ke të drejtë, vogëlushe: unë jam i trishtë, i trishtë dhe shumë frikacak. Dhe ja, ti je për mua asgjë tjetër veçse një iluzion i brishtë me sy të mëdhenj ëndrre, që për një orë më shtrëngohet në zemër dhe më mbush plot me gjëra të ëmbla, plot keqardhje. Kështu më ndodh kur i dërrmuar shtrydhem për të futur në vargjet e lehta një hov timin të trishtë. Një lule e përkohshme poezie asgjë më shumë, dashuria ime. Por ti nuk e di, vogëlushe, dhe kurrë nuk do ta dish çka më bën të vuaj. Do të vazhdoj, lule e vogël bionde, që kaq shumë ke vuajtur në jetë, të ta sodis fytyrën që të qan edhe kur buzëqesh -oh ëmbëlsia e trishtë e fytyrës tënde! nuk do ta dish kurrë, vogëlushe – do të vazhdoj të adhuroj pranë teje gjymtyrët e tua të vogla melodioze që kanë ëmbëlsinë e pranverës dhe janë kaq prekëse dhe aromatike saqë unë gati sa nuk çmendem nga mendimi se dikush tjetër do t’i dojë duke i mbërthyer në trupin e tij. Do të vazhdoj të të adhuroj, të të puth dhe të vuaj, deri kur ti t’më thuash një ditë se gjithçka duhet të marrë fund. Dhe atëherë ti nuk do të jesh më larg dhe nuk do ta ndjej më të lodhur zemrën, por do të çirrem nga dhimbja dhe do të puth në ëndërr dhe do të shtrëngoj në gjoks iluzionin e zhdukur. Dhe do të shkruaj për ty, për kujtimin tënd zemërthyes pak vargje vajtuese që ti nuk do t’i lexosh kurrë. Por mua do të më qëndrojnë mizorisht të gozhduara në zemër përgjithmonë./KultPlus.com
Dan Carlin, një politolog dhe krijues podcast-esh, foli me Big Think për instinktin në dukje të pandalshëm të njerëzimit drejt krijimit. Psikanalisti Gaston Bachelard shpiku një term që e përmbledh këtë shtysë: “Kompleksi i Prometeut”. Ky kompleks përshkruan “të gjitha ato prirje që na shtyjnë të dimë aq sa baballarët tanë, dhe më shumë se ata”. Se sa kontroll kemi mbi këtë nxitje, kjo mbetet një pyetje e hapur.
Mos i mërzit zotat. Nëse ka një mësim që na jep mitologjia klasike, është që duhet të dimë kufijtë tanë dhe të përmbahemi. Kujdes nga mendjemadhësia: akti i mburrjes së arrogancës dhe vetë-lavdërimit që njeriu bën ndaj Zotit, perëndive ose forcave të natyrës. Është t’i tregosh gishtin e mesit Thor-it, t’i kthesh shpinën një engjëlli vizitor ose të përpiqesh për të vjedhur nga Zeusi. Eshtë mendjemadhësia e Icarus-it, me krahë prej dylli, që fluturon shumë afër Diellit.
Shumica e njerëzve që lexojnë letërsi klasike e kuptojnë këtë. Qëndro në korsinë tënde. Por ka një ikonë të mitologjisë greke që nuk e ka “lexuar memon”: Prometeu. Ja çfarë i ndodh atij:
Zeusi ishte i zemëruar me njerëzit, siç i ndodhte shpesh, dhe kështu ua hoqi aftësinë për të ndezur zjarr. Prometeu pa poshtë njerëzit që dridheshin nga i ftohti e vuanin për të ngrënë, dhe i erdhi keq. Pa e pyetur Zeusin, ai ndezi një pishtar nga Dielli dhe ua dërgoi fshehurazi zjarrin përsëri në Tokë. Për tradhtinë dhe mendjemadhësinë e tij, Prometeu u lidh me zinxhirë të pathyeshëm në një majë mali. Çdo ditë, një shqiponjë i hante mëlçinë dhe çdo natë mëlçia rritej përsëri, për të provuar mundime të reja.
Prometeu duhet të jetë një rrëfim paralajmërues: Mos i tall perënditë. Por ai u lartësua dhe adhurohej, duke u bërë në fund djaloshi i preferuar i Iluminizmit. Prometeu është rebeli i drejtë që pranoi një përjetësi vuajtjesh në emër të përparimit njerëzor. Ai është zëri i lartë dhe i papërmbajtshëm që na thotë të jemi inovatorë, të shpikim dhe të përparojmë. Vetë emri i tij do të thotë “të menduarit nga e ardhmja”. Ka shumë prometeanë për momentin.
Kompleksi i Prometeut
Dan Carlin, prezantues i podkastit të njohur Hardcore History dhe autor i bestsellerit “Fundi është gjithmonë pranë: Momente apokaliptike” jep mendimet e tij mbi evolucionin e shpejtë të Inteligjencës Artificiale dhe, më gjerësisht, historinë e përpjekjes së pamëshirshme të njerëzimit për të inovuar.
“Kam qenë gjithmonë i magjepsur me idenë e mendjemadhësisë së Icarus-it që i afrohet shumë Diellit,” thotë për Big Think. “[Pyes veten] nëse shoqëria njerëzore e ka aftësinë që të mendojë se nuk duhet të shpikim diçka, nëse mendojmë se mund të jetë e keqe. Nëse e sheh rrugëtimin teknologjik nga distanca, dhe vë re që diçka e tmerrshme mund të ndodhë, a mund të thotë njerëzimi, ‘E di çfarë? Më mirë të mos shkojmë atje.’ Nuk jam i sigurt se e kemi atë aftësi.”
Në vitet 1930, filozofi dhe psikanalisti francez Gaston Bachelard bëri të njëjtën gjë. Bachelard e quajti “Kompleksi i Prometeut”. Ja si e përshkruante ai:
“Të njohësh faktet dhe të bësh gjëra janë nevoja që ne mund t’i karakterizojmë në vetvete pa pasur nevojë t’i lidhim domosdoshmërisht me vullnetin për pushtet. Ekziston tek njeriu një vullnet i vërtetë për intelektualitet. Ne e nënvlerësojmë nevojën për të kuptuar… Ne propozojmë, pra, të vendosim së bashku nën emrin e kompleksit të Prometeut të gjitha ato prirje që na shtyjnë të dimë aq sa baballarët tanë, më shumë se baballarët tanë, aq sa mësuesit tanë, më shumë se mësuesit tanë.”
Porta e pasme e dijes
Inteligjenca Artificiale është si një derë. Ne e dimë se pas derës ka një peizazh të madh, të panjohur – Narnia mespërmes garderobës ChatGPT. Pyetja është: Si duket ai peizazh? Çështja që theksojnë Carlin dhe Bachelard nuk është se ne nuk jemi të vetëdijshëm për rreziqet e mundshme të së ardhmes, apo se nuk po bëjmë biseda të rëndësishme rreth asaj që mund të thotë IA, por që, në fund të fundit, këto shqetësime janë të kota. Ne zotërojmë një nxitje impulsive, intelektuale, që na shtyn përpara. Ne do të kalojmë nëpër atë derë dhe do të vazhdojmë të zhvillojmë Inteligjencën Artificiale, dhe të gjitha llojet e teknologjive.
Kjo kërkesë nuk buron domosdoshmërisht nga një pozicion utilitar – nuk është se ne jemi domosdoshmërisht të shtyrë drejt efikasitetit më të madh, chatbot-eve realiste sociale ose zbulimeve mjekësore. Në thelb, duket se shtysa më e thellë është të shpikim çdo gjë që ne jemi në gjendje të shpikim.
Historiani britanik i shkencës James Burke në serialin e tij televiziv Connections thotë se të gjitha njohuritë janë të lidhura dhe që, edhe nëse përpiqemi të shmangim këtë apo atë sepse disa njerëz mendojnë se është e keqe, kjo është e pamundur. Të gjitha rrugët të çojnë në përparim.
“Nuk është e mundur [të shmanget shpikja], sepse të gjitha njohuritë janë të ndërlidhura si një rrjetë,” thotë Carlin. “Nëse do ta mbyllje një pjesë të caktuar të saj sepse do të shihje dobësitë e mundshme, do të arrije në të njëjtin rezultat, por nga një rrugë tjetër, apo jo?”
Për të kuptuar analogjinë e Carlin, mund të mendojmë për idenë e inteligjencës së përgjithshme artificiale, ose AGI. AGI është pika në të cilën AI mund të kryejë një shumëllojshmëri detyrash me aq kompetencë sa të arrijë, ose tejkalojë inteligjencën dhe performancën njerëzore. Disa njerëz mund ta shohin AGI si të rrezikshme. Të tjerët mund ta shohin AGI si shpëtimtaren e njerëzimit. Por ndërsa kemi debate dhe biseda, ne po vazhdojmë të marshojmë drejt AGI. Shkencëtarët dhe programuesit pas kompjuterëve të tyre po zgjidhin “çdo gjë rreth saj”. Duart dhe truri ynë, ndoshta në mënyrë të pandërgjegjshme, po lëvizin drejt asaj që ndërkohë jemi duke debatuar, nëse duhet ta bëjmë.
Kompleksi i Prometeut mund të shihet vazhdimisht në historinë e shkencës. Nuk është thjesht dëshira e Edenit për të ngrënë fruta ose për të shtypur butonin e kuq. Është fakti që ndërsa pjesa racionale, intelektuale e vetes sonë lufton me vendimin, një pjesë më e thellë, prometeane e jona e ka shtyrë tashmë atë përpara. Fatmirësisht, zakonisht rezulton gjëja e duhur. / bota.al/KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka pritur në takim ambasadorin e Britanisë së Madhe në Kosovë, Jonathan Hargreaves.
Siç njofton Zyra e Kryeministrit, marrëdhëniet bilaterale dhe zhvillimet aktuale kanë qenë temë e bisedës.
“Diskutimi u fokusua edhe në hapin e radhës drejt anëtarësimit të Republikës së Kosovës në Këshill të Evropës dhe rëndësinë që anëtarësimi në këtë organizatë sjell në mbrojtjen e lirive dhe të drejtave përmes qasjes në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg”, thuhet në njoftim.
Kurti në takim ka theksuar rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë me Mbretërinë e Bashkuar si shtet themelues i Këshillit të Evropës.
Akademia e Shkencave e Shqipërisë do të organizojë në fund të muajit qershor 2024 një konferencë shkencore me temë: Bajronizmi në botën shqiptare.
ASHSH fton të githë të interesuarit të marrin pjesë me punime në konferencën shkencore ndërkombëtare në 200-vjetorin e ikjes nga jeta të poetit romantik G. G. Byron – Lord Bajronit – autor i poemës së mirënjohur “Child Harold Pilgrims” – “Udhëtimet e djaloshit Harold”, një pjesë e së cilës u kushtohet shqiptarëve të shek. XVIII-XIX, kapedanëve arvanitë e suliotë të revolucionit kombëtar grek; bëmave të Ali Pashë Tepelenës, kryerebelit ballkanas ndaj sulltanit perandor e khalif; besnikërisë dhe virtyteve shqiptare “të pacenuara nga qytetërimi industrial”.
Më poshtë jepet e plotë thirrja për pjesëmarrje e bërë nga ASHSH:
Drejtuar studiuesve të letërsisë (specifikisht të ardhjes së romantizmit në botën shqiptare); të historisë kombëtare (me vështrim të posaçëm në burimet e shkruara e të dorëshkruara të udhëpërshkruesve romantikë europianë, të konsujve dhe misionarëve të tjerë); të antropologjisë; të lidhjeve shqiptaro-europiane në letërsi e kulturë; të rolit të romantikëve europianë për promovimin e identitetit shqiptar në Perëndim.
Kjo thirrje u drejtohet posaçërisht studiuesve të këtyre fushave në departamentet e letërsisë, gjuhës, etnologjisë dhe historisë në universitetet publike e jopublike në Shqipëri, në botën arbëreshe (ku romantizmi u shfaq për herë të parë); në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut; në qendrat e albanologjisë në Europë.
Ju ftojmë për pjesëmarrje me një kontribut tuajin në këtë konferencë, që organizohet nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë, me mbështetjen e ASHAK-ut, në bashkëpunim me institutet e albanologjisë dhe institucionet e kërkimit shkencor në trojet shqipfolëse dhe qendrat albanologjike.
Kjo konferencë, që merr shkas nga 200-vjetori i ndarjes nga jeta të G. Byron-it, është parashikuar të mbahet në fund të muajit qershor 2024 dhe do të ketë si linjë themelore çështje të “biografisë shqiptare” të Byron-it (jetës së tij në mjedisin shqiptar) dhe bashkëlidhur me të:
– Receptimin e veprave të tij në disa gjuhë e kultura të Europës;
– Vendin e shqiptarëve në një nga poemat më të njohura të tij;
– Bajronizmin si prirje dhe dukuri, konceptuar si një nga dukuritë më të hershme të mitit të traditës dhe dukurinë e osianizmit;
– Njohjen e veprave të Byron-it në variante të shqipëruara e të përfshira në studimet mbi letërsinë e huaj të përkthyer në gjuhën shqipe;
– Trajtimin e veprave që kanë pasur shtysë nga vepra e këtij autori anglez (nga letërsia arbëreshe deri tek “Alipashiada” e Shehretit të Delvinës);
– Vendin e Shqipërisë në rrëfimet e peregrinëve, udhëpërshkruesve të huaj, të konsujve dhe misionarëve të huaj në shekujt që lidhen me romantizmin si dukuri.
Në konferencë do të trajtohen edhe:
– Çështje të periudhës më të hershme të romantizmit (pararilindja arbëreshe);
– Të fillimeve të idesë së shqiptarësisë (“l’albanesità”);
– Të utopisë kombëtare të Rilindjes;
– Të lidhjeve të poetëve romantikë shqiptarë me më të shquarit e kohës në Europë (Jetonim De Rada dhe Alphonse de Lamartine, Victor Hugo, Frédéric Mistral); të qasjes romantike europiane në letërsi e dije ndaj protagonistëve të atij shekulli në hapësirën shqiptare (Victor Hugo, A. Dumas);
– Të urave të hershme mbiadriatike ndërmjet shqiptarëve dhe arbëreshëve.
Ka vend për kumtime rreth vëmendjes europiane për shqiptarët për shkak të ekzotikës dhe të kultit të Orientit (“Lux ex Orientae”); rreth fillimeve të romantizmit gjuhësor si paraprirës i romantizmit kombëtar; rreth ndikimit të receptimit të parë të vlerave etnodalluese shqiptare (besa, nderi, mikpritja) në përfytyrimin e mëvonshëm të tyre përgjatë dy shekujve.
Mirëpresim propozimin tuaj për pjesëmarrje me kumtim bashkë me një abstrakt sintetik prej 300 fjalësh deri në datat 22-23 maj 2024.
Tema e propozuar bashkë me abstraktin përkatës do të dërgohet në adresat elektronike:
Kryeministri i vendit, Albin Kurti, ka kujtuar 25-vjetorin e Masakrës së Studenicës, ku tha se katër nëna e katër vajza të mitura nga 12 deri në 15 vjeç, njësitë paraushtarake serbe i vranë përnjëherë.
Kryeministri Kurti tha se njësite paraushtarake dhe policore të mbështetura edhe nga trupa ushtarake të Serbisë kryen masakër duke i vrarë nëntë anëtarë të familjes Lipaj.
Më poshtë gjendet shkrimi i plotë i kryeministrit Kurti në facebook:
Katër nëna e katër vajza të mitura (nga 12 deri në 15 vjeç) i vranë përnjëherë.
Më 13 prill 1999, në fshatin Studenicë të Istogut, njësite paraushtarake dhe policore të mbështetura edhe nga trupa ushtarake të Serbisë, kryen masakër duke i vrarë 9 anëtarë të familjes Lipaj. Në 25 vjetorin e kësaj masakre, bashkë me Vasfije Krasniqin, shkuam në Studenicë të Istogut për t’iu bashkuar familjarëve të viktimave në përkujtimin e kësaj masakre, për të bërë homazhe dhe për tu zotuar për drejtësi nga vendi ku është kryer ky krim.
Në pranverën e vitit 1999, mijëra banorë të fshatrave të Podgurit u strehuan në fshatin Studenicë, meqë aty ishte edhe shtabi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës “Adrian Krasniqi”. Më 11 dhe 12 prill 1999, banorë të Vrellës dhe të Studenicës u strehuan në lagjen e Cakutajve në fshatin Kaliqan, mes tyre edhe 50 anëtarë të familjes Lipaj që deri në mbrëmjen e 12 prillit kishin qenë të strehuar në familjen e Sali Sokol Zeqirajt në Studenicë. Mbrëmjen e 12 prillit, mijëra banorë të zonës kalonin nëpër Kaliqan dhe shumica vazhdonin bjeshkëve me borë drejt Rozhajës.
Mëngjesin e 13 prillit 1999, baci Sali që ishte 86 vjeçar, bashkë me Sale Lipajn (64) dhe Hajrije Lipajn (62) si dhe me katër vajzat Qëndresa, Mirdona, Njomëza dhe Lindihana, u kthyen në shtëpi në Studenicë për të marrë bukë, rroba dhe barna. Aty u bashkuan me nënën e Lindihanës, Sabrijen (43) si dhe me Hatmane Mehajn nga fshati Tomoc, një grua e moshuar dhe me probleme shëndetësore.
Me të arritur në shtëpinë e Sali Sokol Zeqirajt, vajzat nisën t’i bëjnë gati rrobat dhe barnat, kurse nënat Sale, Hajrije dhe Sabrije morën punët të gatuajnë bukë dhe t’i pjekin në zjarrë. Por tymi i oxhakut u vërejt nga trupat ushtarake serbe që ishin pozicionuar në Kodër të Banjës, në Tomoc e Pollaqer, e të cilët i njoftuan njësitet policore dhe paraushtarake që ishin pozicionuar në malet e Studenicës, nën Kodër të Madhe, në malin te livadhi i Cakutve dhe te Pishat.
Atë paradite, policë dhe paramilitarë e rrethuan shtëpinë e Sali Zeqirajt, të cilin e vranë bashkë me 9 anëtarë të familjes Lipaj: Nezir Lipaj (1934), Sale Lipaj (1935), Hajrije Lipaj (1937), Fatime Lipaj (1933), Sabrije Lipaj (1956), Qëndresë Lipaj (1984), Mirdonë Lipaj (1986), Lindihanë Lipaj (1986) dhe Njomëz Lipaj (1985). Pasi që i vranë, forcat serbe i morën kufomat dhe i hodhën në pus, kurse mbi to hodhën eksploziv për ta shembur pusin mbi kufoma. Atë ditë, më 13 prill 1999, në Studenicë të Istogut u vranë edhe Sylejman Ramqaj (70), Sadik Ramqaj (72), Ali Belaj (75), Sadri Kuqaj (78), Have Kuqaj (76) dhe Sofe Hysenaj (79).
Deri sot, për këtë masakër e për këto krime nuk ka patur as proces gjyqësor, as aktakuzë dhe as të dënuar. Por ky krim sikur edhe krimet e tjera të kryera gjatë luftës, duhen hetuar duke ndjekur gjurmët e grumbulluar faktet si dhe duke marrë dëshmi nga dëshmitarët, për të ngritur aktakuza ndaj kryerësve dhe urdhërdhënësve. Republika e Kosovës me institucionet e saj, është e vendosur në adresimin para drejtësisë vendore dhe ndërkombëtare të të gjitha krimeve të të gjitha llojeve të kryera nga shteti i Serbisë mbi shqiptarët e Kosovës. Ne as nuk harrojmë, as nuk falim!
Lavdi martirëve të vrarë në Studenicë të Istogut mes të gjithë të rënëve në rrugën e popullit të Kosovës drejt lirisë!
Qytetarët e Kosovës dhe ata të Shqipërisë do të kalojnë përmes pikës kufitare të Vërmicës me procedura të shpejtuara përgjatë 9 muajve të vitit dhe në fundjavat e festave.
Megjithatë, pritet që Vërmica të mos jetë pikë kalimi kufitar i vetëm ku qytetarët e Kosovës do të mund të kalojnë më procedura të përshpejtuara.
Kështu ka njoftuar ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Petrit Malaj përmes një postimi në rrjetin social, X, njofton klankosova.tv
Ai bëri të ditur se për të lehtësuar turizmin po punohet edhe për rishikimin e protokolleve te tjera në pikëkalimet kufitare si ajo në Valbonë, Shishtavec dhe në zona të tjera turistike.
“Po punohet për rishikimin e protokolleve të tjera për pika të përbashkëta të kalimit me Kosovën si pika e kalimit kufitar në Valbonë, pika e kalimit kufitar në Shishtavec dhe zona të tjera turistike për të lehtësuar turizmin dhe shkëmbimet e ngushta, kjo pa lënë mënjanë masat e nevojshme për të luftuar krimin ndërkufitar dhe çdo formë tjetër të trafikimit të mundshëm” – shkroi ai, përcjell klankosova.tv
Ndryshe, protokolli i rishikuar u nënshkrua në Tiranë nga ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla dhe ai i Shqipërisë, Taulant Balla.
Festivali i Filmit në Kanë ka zbuluar listën e tij të shumëpritur të vitit 2024, pas suksesit të jashtëzakonshëm të edicionit të vitit 2023, i cili shfaqi vepra të vlerësuara nga Jonathan Glazer, Martin Scorsese, Justine Triet, Todd Haynes, Aki Kaurismaki dhe Wim Wenders.
Edicioni i këtij viti duket po aq emocionues, raporton euronews.
Pikat kryesore midis përzgjedhjeve përfshijnë ofertën më të fundit të regjisorit “American Honey” dhe “Fish Tank”, Andrea Arnold, “Bird”, “The Apprentice” të Ali Abbasit, “Anora” të Sean Baker dhe “Kinds of Kindness” të Emma Stone të Yorgos Lanthimos.
Zgjedhja zyrtare e Filmit të Kanës 2024:
Nata e hapjes
“The Second Act” (regjia Quentin Dupieux; Jashtë konkurrencës)
Jashtë konkurrencës
“Furiosa” (regjisor George Miller)
“Horizont: An America Saga” (regji. Kevin Costner)
“She’s Got No Name” (regji. Peter Ho-sun Chan)
“Rumours” (regji. Guy Maddin, Evan Johnson, Galen Johnson)
Në konkurrencë
“Megalopolis” (regji. Francis Ford Coppola)
“The Apprentice” (regji. Ali Abbasi)
“Motel Destino” (regji. Karim Aïnouz)
“Zog” (regji. Andrea Arnold)
“Emilia Perez” (regji. Jacques Audiard)
“Anora” (regji. Sean Baker)
“The Shrouds” (regji. David Cronenberg)
“The Substance” (regjia Coralie Fargeat)
“Grand Tour” (regji. Miguel Gomes)
“Marcello Mio” (regji. Christophe Honoré)
“Caught by the Tides” (regji. Jia Zhangke)
“All We Imagine as Light” (regji. Payal Kapadia)
“Kinds of Kindness” (regji. Yorgos Lanthimos)
“Beating Hearts” (regjisor Gilles Lellouche)
“Wild Diamond” (regji. Agathe Riedinger)
“Oh, Canada” (regjisor Paul Schrader)
“Limonov” (regji. Kirill Serebrennikov)
“Parthenope” (regji. Paolo Sorrentino)
“The Girl with the Needle” (regji. Magnus von Horn)
Pa dyshim që marrin pjesë
“The Shameless” (regji. Konstantin Bojanov)
“Norah” (regji. Tawfik Alzaidi)
“Le Royaume” (regji. Julien Colonna)
“Vingt Dieux” (regji. Louise Courvoisier)
“Le Proces du Chien” (regji. Laetitia Dosch)
“The Village Next to Paradise” (regji. Mo Harawe)
“Black Dog” (regji. Guan Hu)
“September Says” (regji. Ariane Labed)
“The Damned” (regji. Roberto Minervini)
“L’Histoire de Souleymane” (regji. Boris Lojkine)
“On Becoming a Guinea Fowl” (regji. Rungano Nyoni)
“My Sunshine” (regji. Hiroshi Okuyama)
“Viet and Nam” (regji. Minh Quý Trương)
“Santosh” (regji. Sandhya Suri)
Shfaqje të veçanta
“La Belle de Gaza” (regji. Yolande Zauberman)
“Apprendre” (regji. Claire Simon)
“The Invasion” (regji. Sergei Loznitsa)
“Ernest Cole, Lost and Found” (regji. Raoul Peck)
“Le Fil” (regji. Daniel Auteuil)
Premiera e Kanës
“Miséricorde” (regji. Alain Guiraudie)
“C’est Pas Moi” (regji. Leos Carax)
“Everybody Loves Touda” (regji. Nabil Ayouch)
“The Marching Band” (regji. Emmanuel Courcol)
“Rendez-Vous Avec Pol Pot” (regji. Rithy Panh)
“Le Roman de Jim” (regji. Arnaud Larrieu, Jean-Marie Larrieu)
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, sot ka përkujtuar masakrat e Studenicës dhe të Llashticës.
25 vite më parë, forcat e regjimit gjenocidal të Serbisë, në një nga ofansivat e tyre për shfarosjen e shqiptarëve dhe spastrimin etnik masakruan 6 të moshuar dhe 4 vajza të mitura të moshës 12-15 vjeçe, të familjeve Lipaj – Zeqiraj në Studenicë të Istogut.
Të njëjtën ditë, më 13 prill 1999 makineria vrastare e Serbisë në Llashticë të Gjilanit, pushkatoi e më pas dogji 13 shqiptarë, ndër të cilët edhe Fisnik Shabanin, 2 vjeçar.
Presidentja Osmani në 25 vjetorin e masakrave ka thënë së barbaria e regjimit kriminal serb nuk ka njohur moshë, prandaj drejtësia është e domosdoshme dhe nuk do të ndalojnë asnjëherë në kërkim të saj.
“Drejtësia për ta është angazhim i pareshtur i yni.
Qoftë i perhershëm kujtimi për të gjithë të rënët për liri!”, është shprehur Presidentja Osmani./KultPlus.com
Një ansambël i përbërë nga 13 instrumentistë dhe soprano nga Konservatori i Potencës, Itali, sollën për artdashësit durrsakë një repertor të pasur me muzikë baroke, një rrymë muzikore kjo pak e njohur në vendin tonë.
“Sheshi, kisha, teatri” ishte koncerti që hapi siparin e iniciativës “Opera në Durrës” të ndërmarrë nga Teatri i Operës dhe Baletit dhe bashkia e qytetit. Për më shumë se një orë, artdashësit ndoqën një repertor ku ndërthuren me njëra tjetrën muzika popollore me atë klasike dhe antike.
“Po sjellim muzikën baroke në një vend, ku njhet pak. Repertori ynë përfshin vepra të fund shekullit XV deri në vitet 1600. Janë rreth 200 vite muzikë, por që nuk mund të përkufizohet si muzikë klasike e mirëfilltë. Ne sjellim vepra që afrohen me muzikën popullore, muzikën etnike dhe atë baroke. Janë kryesisht vepra të kompozitorëve nga Italia e jugut. Shumë nga këta autorë janë anonimë dhe muzika e tyre është përmbledhur në disa tekste të viteve 1500”,- tha drejtori artistik i ansamblit Francesco Aliberti.
Për sopranon Noemi Sangiacomo, interpretimi para publikut durrsak mbart emocione të shumta. “Sigurisht që kemi shumë emocione. Kur po punonim mbi këtë repertor me maestro Aliberti-n nuk e dinim çfarë na priste. Të mbërrijmë deri këtu dëshmon padyshim një punë të madhe dhe sigurisht emocionet janë të shumtta. Kjo është hera ime e parë në Shqipëri”. “Opera në Durrës” është nisma e një serie aktivitetesh në qytetin bregdetar, të shtrira në kohë dhe vende të ndryshme./balkanweb/KultPlus.com
Një gjë sa më perfekte që është, aq më shumë ajo ndien dhimbje dhe kënaqësi.
Më të mençurit janë ata që mërziten më së shumti kur e humbasin kohën.
Nuk ka dhimbje më të madhe se sa ta rikujtosh lumturinë në kohën e mjerimit.
Nëse e ndiqni prirjen tuaj natyrore, ju definitivisht do të shkoni në Parajsë.
Dashuron pak ai që mund të numërojë dhe ta thotë me fjalë se sa shumë dashuron.
Vendet më të nxehta në Ferr janë të rezervuara për ata që ruajnë neutralitetin e tyre në momente të një krize të madhe morale.
Zoti është Një; Universi është një mendim i Zotit; Universi është pra Një i tillë. Të gjitha gjërat vijnë nga Zoti. Të gjithë marrin pjesë, pak a shumë, në natyrën hyjnore, në varësi të qëllimit për të cilin janë krijuar. Njeriu është më fisnik nga të gjitha gjërat: Zoti ka derdhur më shumë në të nga natyra e tij sesa te të tjerët. Çdo gjë që vjen nga Zoti priret për përkryerjen e saj për të cilën ai është i aftë. Kapaciteti për përmirësim tek njeriu është i papërcaktuar. Njerëzimi është Një. Zoti nuk bëri asgjë të padobishme; dhe duke qenë se ekziston një njerëzim, duhet të ketë një qëllim të vetëm për të gjithë njerëzit, një punë që duhet të realizohet nga të gjithë ata. Njerëzimi, pra, duhet të punojë së bashku në mënyrë që të gjitha forcat intelektuale të shpërndara në të të marrin zhvillimin më të lartë të mundshëm në sferën e mendimit dhe veprimit. Prandaj, ekziston një fe universale e natyrës njerëzore .
Në origjinën e saj, poezia është shkenca e gjërave njerëzore dhe hyjnore, e kthyer në një imazh fantastik dhe harmonik.
Oh krijesa marrëzie sa injorancë ka në fyerje!
Tri gjëra kanë mbetur nga Parajsa: yjet, lulet dhe fëmijët.
Në botën tonë dy yje i kemi, ne nuk i shohim ata, por e ndiejmë mirë fuqinë e tyre të pamasë.
Potencialet turistike të bashkisë Sarandë, po prezantohen në Panairin Ndërkombëtar të Turizmit, Kosova 2024, që po mbahet në Prishtinë nga data 12-13 prill.
Bashkia Sarandë ndau në rrjete sociale pamje nga salloni i ekspozimit në këtë panair, ku shihen krahas fletëpalosjeve dhe produktet tipike të zonës, që prezantojnë një ofertë të pasur turistike që ofron qyteti i bukur bregdetar .
“Saranda All in One” në Prishtinë për të prezantuar potencialin dhe ofertën turistike 2024″, shkroi bashkia Sarandë.
Saranda është një ndër destinacionet më të bukura të Rivierës shqiptare, që vitet e fundit po kryeson me një numër gjithnjë e në rritje të fluksit të vizitorëve dhe turistëve vendas dhe të huaj.
Në fokus të ekspozimit në këtë Panair, është pikërisht promovimi i destinacioneve më të bukura dhe turistike, që ofron ky qytet si dhe shërbimet apo aktivitetet e veçanta që zhvillohen aty gjatë sezonit veror, që vijnë si një përvojë unike dhe e vlefshme për të gjithë ata që zgjedhin të vizitojnë stendën e bashkisë Sarandë në panair.
I përkufizuar si “Qyteti i bardhë”, Saranda është e rrethuar nga kodra dhe përballë saj ndodhet ishulli grek i Korfuzit. Përveç diellit e plazhit, Saranda njihet dhe për historinë dhe kulturën e saj: e magjishme është kalaja e Lëkurësit, ndërsa Parku Arkeologjik i Butrintit kuriozon turistët e shumtë me historinë e tij mijëravjeçare./ KultPlus.com
Thënie të njohura nga Zhan de la Fonten. Ai ishte poeti kombëtar i Francës, njëri ndër krijuesit më prodhimtarë në botë që shkroi pothuaj në të gjitha gjinitë, por shkëlqeu veçanërisht me fabulat e mrekullueshme, të cilat e vunë në radhët e fabulistëve më të mëdhenj të botës.
Një stomak i uritur nuk mund të dëgjojë.
Njeriu shpesh e takon fatin e tij në rrugën që mori për ta shmangur atë.
Një pesimist dhe një optimist, sa është i keq njëri, aq është i mirë tjetri.
Kushdo që i është besuar pushteti do ta keqpërdorë atë nëse nuk ka shpirtin e dashurisë për të vërtetën dhe virtutin, pavarësisht se ai është një princ apo një cilido nga radhët e popullit.
Dije mirë se të gjithë llafazanët jetojnë në kurrë të atyre që i dëgjojnë.
Më mirë një lypsar i gjallë dhe një perandor i vdekur.
Sa të rroni, mos pranoni t’i gjykoni njerëzit nga pamja e jashtme.
Veprat më të shkurtra janë më të mirat.
Nga puna që bën njihet punëtori.
Vdekja nuk e gjen kurrë në befasi njeriun e mençur, ai është gjithmonë gati të largohet.
Veshur me lëkurën e luanit, gomari përhapi frikën gjithandej.
Njerëzit i besojnë lehtësisht gjithçkaje që i druajnë apo e dëshirojnë.
Secili i ka gabimet që rëndom i përsërit: as frika, as turpi nuk na shëron prej tyre.
Miqësia është hija e mbrëmjes, e cila rritet duke perënduar dielli i jetës. Ndihmoje veten dhe Zoti do të të ndihmojë ty.
Unë përkulem dhe nuk thyhem.
Më kollaj se askush fajësohet Fati.
Është kënaqësi e dyfishtë ta mashtrosh mashtruesin.
Është e pamundur ta kënaqësh gjithë botën dhe babain e dikujt.
As pasuria, as madhështia nuk na bëjnë dot të lumtur.
Kurrë mos ia shit lëkurën ariut përpara se ta kesh vrarë.
Nuk ka gjë më të rrezikshme se një mik injorant; më mirë është të kesh një armik të zgjuar.
Nuk ka gjë më të rrezikshëm se një mik që nuk e ruan sekretin, edhe një armik fisnik është më i mirë.
Njerëzit duhet ta ndihmojnë njëri tjetrin, ky është ligj.
Njerëzit që nuk bëjnë zhurmë janë të rrezikshëm.
Dashuria e vërtetë është e rrallë, miqësia edhe më e rrallë.
Parimi i njeriut është: më mirë vuaj se vdis.
Trishtimi largohet tutje me flatrat e kohës.
Argumenti i më të fortit është gjithmonë më i miri.
Pasioni më i fortë është frika.
Nuk ka rrugë të shtruar me lule që çon tek lavdia.
Për njerëz të urtë nuk ka asgjë të padobishme.
Na pëlqen t’i shohim të tjerët, por nuk na pëlqen që të tjerët të shohin nëpërmjet nesh.
Ne duhet të qeshim para se të jemi të lumtur, nga frika se do të vdesim pa qeshur ndonjëherë./ KultPlus.com
Të drejtat riprodhuese janë vendosur përsëri në qendër të fushatës presidenciale në Shtetet e Bashkuara, ndërsa kandidati republikan Donald Trump u distancua nga vendimi i Gjykatës së Lartë të Arizonës që ndaloi pothuajse të gjithë abortet në këtë shtet. Ekipi i fushatës së Preidentit Biden thotë se përgjegjës për humbjen e të drejtës së abortit është zoti Trump.
Këtë javë Donald Trump bëri të ditur qasjen e tij mbi kufizimet për të drejtën për abort, por shmangu një qëndrim të qartë mbi propozimin për ndalimin e abortit në nivel kombëtar, që mbështetet nga anëtarë të njohur të partisë së tij.
“Shtetet do të jenë ato që do të vendosin përmes një votimi apo legjislacioni ose ndoshta të dyja. Vendimi i shteteve duhet të jetë ligji përfundimtar”, u shpreh Donald Trump, kandidati republikan për President.
Një ditë pas kësaj deklarate, Gjykata e Lartë e Arzionës vendosi ndalimin e pothuajse të gjitha aborteve, duke kërkuar zbatimin e një ligji të vitit 1864, që nuk kejon abortin as në rastet e përdhunimit apo të incestit.
Ish presidenti Trump tha se ky vendim shkon shumë larg.
“Siç e dini është e drejta e secilit shtet që të vendosë (për abortin). Kjo çështje do të rregullohet dhe jam i sigurt se guvernatorja dhe çdo kush tjetër do e kthejnë atë brenda kufijve të arsyeshëm, besoj se është një çështje që do trajtohet mjaft shpejt”, tha ai.
Guvernatorja e Arizonës, demokratja Katie Hobbs veproi me shpejtësi për të bllokuar prokurorët e shtetit që të hetojnë gratë që abortojnë si dhe mjekët që i ndihmojnë ato.
“Refuzoj që prokurorët ekstremistë të këtij shteti të përdorin këtë ndalim të së drejtës për abort për të burgosur gratë që kërkojnë kujdes mjekësor si edhe doktorët që e ofrojnë atë. Adiministrata ime ka zgjeruar qasjen ndaj kontraceptivëve në rang shtetëror”, tha guvernatorja e Arizonës Katie Hobbs.
Në Florida, Gjykata e Lartë e këtij shteti ka vendosur pro ligjit për ndalimin e abortit pas javës së gjashtë të shtatzënisë, i cili hyn në fuqi muajin e ardhshëm.
Ish presidenti Trump po përpiqet të sigurojë votuesit se shtetet mund të ndryshojnë vendime të tilla që nuk gëzojnë mbështetjen e opinionit publik, duke i kujtuar ata se ishte ai që i dha fund mbrojtjes kushtetuese të së drejtës për abort.
“Ne ia dolëm. Ishte diçka e jashtëzakonshme, një arritje e pabesueshme. E arritëm dhe tani vendimi u takon shteteve, që do të vendosin siç duan. Eshte vullneti i njerëzve. Kështu që Florida me shume gjasë do e ndryshojë ligjin. Arizona pa asnjë dyshim se po. Të gjithë e donin këtë dhe tani po çdo gjë është në vullnetin e qytetarëve. Ka qenë vërtet bukur”, tha zoti Trump.
Përmes një deklarate, ekipi i fushatës së Presidentit Joe Biden tha se: “Donald Trump është fajtor për vuajtjet dhe kaosin që po ndodh tani, duke përfshirë Arizonën, sepse ai me krenari përmbysi” mbrojtjen federale të së drejtës për abort”.
Arizona është një shtet i rëndësishëm në këto zgjedhje presidenciale, ku mbështetës së të drejtës për abort njoftuan javën e kaluar se kanë mbledhur firmat e mjaftueshme që në zgjedhjet e nëntorit të votohet edhe për një ligj për ta kthyer abortin në të drejtë kushtetuese në këtë shtet.
Ligjvënësi demokrat nga Arizona Greg Stanton, beson se shteti i tij dhe mbarë kombi gjenden në një pike kthese lidhur me të drejtën për abort.
“Këtë nëntor, në Arizona, qasja e sigurt dhe e ligjshme ndaj abortit do të jetë në fletëvotim dhe njerëzit nuk do të qëndrojnë indiferentë. Ata do të vrapojnë drejt qendrave të votimit dhe do të marrin pjesë masivisht në votime për të zgjedhur kandidatët që me të vërtetë, në mënyrë të vazhdueshme dhe të sinqertë mbështesin të drejtat e abortit”.
Në votime të ngjashme që u mbajtën në shtetet Ohajo dhe Kansas, në dy vitet e fundit, republikanët janë përballur me humbje./VOA/ KultPlus.com
Lumi Vjosa që përshkon Grykën e Këlcyrës në Peshtan, ofron një peizazh karakteristik shumë të bukur natyror, ku ndërthuret bimësia dhe drurët pyjor përgjatë burimeve ujore në shtratin e lumit Vjosë.
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro ndau në rrjete sociale pamje nga Gryka e Këlcyrës, që të ofron një pamje spektakolare të natyrës, ndërthurur me ngjyrën e kaltër të lumit Vjosë.
“Gryka e Këlcyrës nën këmbët e së cilës vërshon e kaltër Vjosa”, shkroi Kumbaro.
Vitet e fundit Gryka e Këlcyrës është kthyer në një destinacion të eksplorimit të natyrës për turistët dhe vizitorët e shumtë vendas dhe të huaj.
Kjo grykë ka një formim shkëmbor shumë të veçantë, ku lumi Vjosa pushon midis dy maleve me një gjerësi maksimumi 1 km dhe me burime kristal që derdhen në Vjosë duke krijuar ujëvara me një bukuri të rrallë.
Gryka gjendet mes vargmaleve Trebeshinë-Dhëmbel-Nemërçkë dhe Shëndëlli-Lunxhëri-Bureto.
Ndërsa Peshtani ku gjendet Gryka e Këlcyrës, ka po ashtu një perspektivë të mirë sa i përket përdorimit të Vjosës për turizëm. Duke qenë se Vjosa në Peshtan është në nga pjesët e saj më të bukura, aty ka filluar zhvillohet sporti i kanotazhit dhe për çdo vit shtohen grupet e turistëve që frekuentojnë fshatin për këtë lloj turizmi.
Banorët kanë nisur t’i kthejnë shtëpitë e tyre në bujtina agroturistike, që janë mjaft të frekuentuara nga vizitorët dhe turistët e huaj, që vijnë për të pushuar dhe eksploruar bukuritë e jashtëzakonshme natyrore të kësaj zone.
Peshtani është 16 km në lindje të Tepelenës, në bregun e majtë të lumit Vjosa, aty kush bashkohet lumi i Zagories me Vjosën. Ai gjendet në qendër të një prej grykave më të mëdha në Ballkan, Gryka e Këlcyrës 13 km, një monument i rrallë natyror. / KultPlus.com
Shefi i Departamentit policor në Paris, Laurent Nunez, ka thënë se shkalla e krimit ka rënë në mënyrë të konsiderueshme rreth Kullës Eiffel dhe zonave tjera turistike, para nisjes së Lojërave Olimpike më vonë gjatë vitit.
Ai ka thënë për agjencinë e lajmeve AFP se angazhimi i forcave policore shtesë ka ndihmuar në uljen e numrit të vjedhjeve dhe sulmeve rreth Kullës Eiffel, ku dyshimet për dhunimin e dy turisteve të huaja pati shkaktuar zemërim të madh publik vitin e kaluar.
“Kemi pasur rezultate fantastike në këtë zonë, si dhe zonat tjera turistike në Paris”, ka thënë ai për agjencinë AFP.
Numri i sulmeve të raportuara fizike ka rënë për 58 për qind në 21 incidente në çerekun e parë të vitit, në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, ndërsa krimet e raportuara nëpër prona, përfshirë vjedhjet dhe vandalizmat, kanë rënë për 18 për qind apo në 170 incidente në periudhën e njëjtë.
Një turiste braziliane dhe një britanike kanë thënë se janë dhunuar në parkun Champs de Mars para Kullës Eiffel, vitin e kaluar, cka pati tronditur shumë parisienë.
“Ne do të vazhdojmë të kemi prezencë të madhe policore në këtë zonë shumë të rëndësishme për gjithë rajonin e Parisit, sepse është imazhi i Parisit, është vendi ku miliona njerëz vijnë çdo vit”, ka thënë Nunez.
Statistikat për krimet përfshijnë vetëm ato që janë raportuar, pasi shifra e saktë besohet se është më e lartë.
Kryeqyteti francez është duke u përgatitur për Lojërat Olimpike që nisin më 26 korrik dhe ato Paralimpike që nisin më 28 gusht.
Rreth 10 milionë persona pritet të vizitojnë Parisin atë periudhë./REL/ KultPlus.com
Jo çdo udhëtim duhet t’ju çojë domosdoshmërisht në brigjet e Greqisë ose Italisë. Dëshira për shumëllojshmëri, larg turizmit masiv është e madhe. Zbuloni destinacionin e ri mesdhetar: Shqipërinë, shkruan e përditshmja gjermane “Kronen Zeitung”.
Nëse kërkoni diçka ndryshe, nuk duhet të humbisni Shqipërinë si një alternativë në Mesdhe. Vendi ende i panjohur ballkanik është lehtësisht i arritshëm, dhe dukshëm më pak i mbushur me njerëz.
Me një sipërfaqe prej 28,748 km2, vendi i vogël ofron plazhe të bukura me rërë, fshatra të qetë dhe një faunë dhe florë unike.
Peizazhe të gjera, të pacënuara, shtëpia e arinjve dhe ujqërve, të ngulitura në një sfond malor piktoresk: Alpet Shqiptare deri në 2700 metra të larta në verilindje.
Në Rivierën Shqiptare, në jugperëndim të vendit, aty ku deti Jon takohet me Adriatikun, ka plazhe ëndrrash të ngjashme me Karaibet.
Kryeqyteti mund të arrihet direkt nga Vjena në pak më pak se një orë e gjysmë.
Tirana është jashtëzakonisht e ndryshme: peizazhi i qytetit karakterizohet nga ndërtesa të parafabrikuara, rrokaqiejt, xhamitë dhe kishat, si dhe ndërtesat shumëngjyrëshe të banimit. Një ndërthurje unike e arkitekturës osmane, komuniste dhe moderne.
Ju mund të vizitoni Xhaminë e Et’hem Beut, Sheshin Skënderbeu – Skënderbeu është heroi kombëtar i Shqipërisë dhe figura qendrore në historinë shqiptare në luftën kundër osmanëve – dhe rrënojat e kalasë së vjetër.
Dikur një ekspozitë për nder të diktatorit Enver Hoxha, sot një qendër kulturore: piramida në qendër të kryeqytetit, prej mermeri të bardhë, qelqi dhe çeliku të kuq.
Pas më shumë se 30 vjetësh, Shqipëria ka lënë plotësisht pas të shkuarën e saj komuniste: diktatori Enver Hoxha e drejtoi vendin për katër dekada deri në vdekjen e tij në 1985.
Regjimi shqiptar konsiderohej shumë kufizues: Shqipëria ishte e varur nga vetëmjaftueshmëria dhe plotësisht e izoluar nga bota e jashtme.
Bunk’Art 2 në kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranë është një shembull jashtëzakonisht pozitiv i përballjes me të kaluarën në Evropën Juglindore.
Reliket nga Lufta e Ftohtë janë përhapur në të gjithë vendin: midis viteve 1972 dhe 1983, u ndërtuan qindra mijëra bunkerë.
Ju mund të zhyteni më thellë në të kaluarën e vendit në Muzeun Bunk’Art 2, në Tiranë. Në ish objektin e mbrojtjes mund të mësoni gjithçka për kampet e tmerrshme të punës, burgjet për të përndjekurit politikë, si dhe metodat e përgjimeve dhe praktikat e torturës.
Në perëndim të Tiranës shtrihet porti i bukur i Durrësit, një parajsë me plazhet më të bukur me rërë.
Berati, “Qyteti i një mijë dritareve” është renditur në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Mos e humbisni në një udhëtim në Shqipëri! Ka shumë për të parë nga ana kulturore: Ju mund të vizitoni kështjellën mesjetare, xhamitë e shumta, kishat dhe shtëpitë tipike të bardha me çatitë e tyre të kuqe.
Me rëndësi historike është edhe qyteti i vogël i Krujës, ku Skënderbeu kishte kalanë e tij.
Qyteti mesjetar me pazarin e tij ofron pamje piktoreske të vendosur në faqen e një shkëmbi mbi fushë.
Do të keni mundësinë të gjeni artikuj antik dhe vepra artizanale.
Një pamje e mrekullueshme zbulohet në Kepin e Rodonit, 10 kilometra i gjatë që shtrihet në detin Adriatik, ku gjelbërimi takohet me blunë e detit – natyra e Shqipërisë shfaqet në anën e saj më të egër.
Edhe këtu ndodhet rrënoja e vjetër e një fortese që i përket heroit kombëtar. Motra e Skënderbeut ndërtoi kishën e vogël romaneko-gotike të Shën Antonit, e cila tregon një nga simbolet e para të stemës kombëtare: shqiponjën dykrenare.
Shqipëria është një destinacion ndryshe – por asnjëherë e mërzitshme! / KultPlus.com
I dërguari gjerman për Ballkanin Manuel Sarrazin: Gjermania nuk përkrah ndonjë formë të Asociacionit të Komunave me shumicë serbe që minon integritetin e Kosovës, por moskrijimi i tij pengon Kosovën drejt BE-së.
I ngarkuari i qeverisë gjermane për Ballkanin Perëndimor, Manuel Sarrazin e ka vizituar dy herë Prishtinën brenda tre javëve për të diskutuar me autoritetet kosovare Procesin e Berlinit dhe zhvillimet rreth dialogut Kosovë-Serbi. Pas takimeve në Prishtinë me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, kryeministrin Albin Kurti dhe përfaqësuesit politikë të Listës Srpska, emisari gjerman tha se Gjermania kurrë nuk përkrah ndonjë formë të Asociacionit të Komunave me shumicë serbe që minon integritetin e Kosovës. Por sipas tij, moskrijimi i Asociacionit nuk e çon Kosovën drejt BE-së.
“Jemi të bindur se kjo është gjëja e duhur të bëhet”
Politikani gjerman, theksoi, se “tani është koha e duhur që të vazhdohen më tej hapat për krijimin e Asociacionit”. “Të gjithë e dinë se shumë vende mosnjohëse brenda BE-së shikojnë nga Asociacioni i Komunave me shumicë Serbe, por unë nuk mund t’iu them se çfarë do të bëjnë ata, nëse kjo kryhet ose jo, sepse nuk është puna ime. Gjermania njeh Kosovën, por, edhe ne jemi të bindur se kjo është gjëja e duhur të bëhet, veçanërisht tani dhe të shkohet më tej. Mund të keni besim tek Gjermania, ne kurrë nuk do të përkrahim ndonjë formë të Asociacionit që minon integritetin e Kosovës, por, moskrijimi i Asociacionit nuk çon drejt BE-së”, deklaroi shkurt Sarrazin.
Kusht shtesë për Kosovën?
Në fund të muajit prill, Asambleja e Përgjithshme e Këshillit të Evropës pritet të votojë raportin e raportueses, Dora Bakoyannis për anëtarësimin e Kosovës në KE. Ndonëse jo zyrtarisht, në medie në Prishtinë ka debat, se diplomatët perëndimorë kanë përmendur mundësinë që krijimi i Asociacionit të Komunave me shumicë serbe do të jetë “kusht” shtesë që Kosova duhet ta përmbushë për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës.
Gjermania nuk ka ende qëndrim për raportin e Bakoyannis
Sipas diplomatit gjerman Manuel Sarrazin, Gjermania ende nuk ka një qëndrim të tillë. “Qeveria gjermane nuk ka ende qëndrim për raportin e Bakoyannis, është procedura më tej e votimit të Këshillit dhe pastaj do t’i marrim të gjitha në konsideratë”, tha Sarrazin.
Lisa Srpska nuk tërhiqet nga bojkoti
I dërguari i qeverisë gjermane për Ballkanin, tha se zhvillimet e fundit në veri, sidomos vendimi i Listës Srpska që të bojkotojë votimet e 21 prillit për shkarkimin ose jo të katër kryetarëve shqiptar në komunat veriore, e sollën atë në Kosovë. Sarrazin pati takim edhe me përfaqësues të Listës Srpska, dhe tha se nuk kishte ndonjë sinjal se ata do të tërhiqen nga vendimi i tyre. “Nga ky takim nuk më dhanë shenja të qarta të cilat do të më jepnin idenë se cili do të ishte kompromisi”, tha emisari gjerman.
Edhe ambasadorët e vendeve më të industrializuara QUINT-it, ku bëjnë pjesë Franca, Gjermania, Italia, Mbretërisë së Bashkuar dhe Shteteve të Bashkuara, por edhe zyra e BE-së i kërkuan Listës Srpska që të tërhiqet nga vendimi për bojkotim të zgjedhjeve të 21 prillit në veri të Kosovës me të cilat parashihet shkarkimi i kryetarëve shqiptarë. “Na vjen keq për deklaratat e Listës Serbe dhe aktorëve të tjerë politikë serbë të Kosovës që bëjnë thirrje për tërheqje nga pjesëmarrja në këtë votim për tërheqjen e kryetarëve. Pjesëmarrja demokratike është thelbësore për të siguruar që institucionet e zgjedhura të jenë përfaqësuese të popullatave të cilave u shërbejnë. Votimi është një liri kritike e shoqërive demokratike”, thuhet në deklaratën e Quint. Me tej thuhet se zgjedhjet e 23 prillit të vitit 2023,ë kur me një pjesëmarrje të ulët në votime u zgjodhën kryetarët shqiptar, “nuk dhanë zgjidhje politike afatgjatë për këto komuna dhe se qeverisja përfaqësuese në veri do të rikthehet kur të mbahen zgjedhjet për kryetarë komunash me pjesëmarrjen aktive të të gjitha komuniteteve”.
Pavarësisht thirrjeve të Listës Srpska për bojkotim të zgjedhjeve votimi për shkarkimin ose jo të kryetarëve shqiptarë do të mbahet më 21 prill, në Mitrovicë të Veriut, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok. Në këtë kuadër QUINT i bën thirrje Qeverisë së Kosovës “që të jetë e përgjegjshme ndaj shqetësimeve të qytetarëve të saj dhe të veprojë me profesionalizëm gjatë gjithë këtij procesi”./DW/ KultPlus.com
Sot është 25 vjetori i kësaj masakre të tmerrshme që ndodhi në Studenicë të Istogut. KultPlus sjell këtu prezentimin e ndodhisë nëpërmjet “Masakrat në Kosovë 1998-1999”, botuar nga Admovere:
STUDENICË
Pas fillimit të bombardimeve të caqeve policore e ushtarake sërbe e jugosllave prej NATO-s (24 mars 1999), në fshatin Studenicë të Istogut, konkretisht në shtëpinë e Salih Zeqirajt, strehohen disa të afërm, gra, fëmijë e pleq të familjes Lipa nga fshati fqinj Kamenicë. Më 12 prill 1999, në fshatrat fqinje Vrellë e Lubozhdë, zhvillohen luftime ndërmjet UÇK-së dhe forcave policore e ushtarake sërbo-jugosllave, me ç’rast vriten 11 ushtarë të UÇK-së. Po këtë ditë familja Lipa vendos të largohet nga fshati Studenicë dhe të strehohet rrëzë bjeshkëve, në fshatin e afërt Kaliqan.
Mëngjesin e të nesërmes, Salih Zeqiraj, bashkë me disa prej grave dhe vajzave të familjes Lipa, kthehet në shtëpinë e vet në Studenicë për të marrë ushqime. Forcat sërbe i zënë në shtëpi, i torturojnë dhe vrasin të zotin e shtëpisë, Salih Zeqirajn 85-vjeçar, si dhe tetë anëtarë të familjes Lipa, që të gjithë civilë të paarmatosur, prej të cilëve katër vajza të moshave 13-15 vjeçare, si dhe katër gra, tri prej të cilave mbi 65-vjeçare.
Sipas gazetarit Francesco Grignetti të gazetës italiane ‘La Stampa’, dy vajza të mitura dhe një grua e familjes edhe përdhunohen para se të vriten.
Më pas, forcat sërbe i hedhin trupat e të vrarëve në bunarin e shtëpisë, rreth 20 metra të thellë, dhe i mbulojnë me dhé, gurë, kashtë e gëlqere. Sipër hedhin edhe një televizor të vjetër e një shporet, dhe vënë dinamit, por shpërthimi vetëm pjesërisht i shkatërron muret e bunarit. Trupat më në sipërfaqe copëtohen nga eksplodimi, kurse të tjerët më në thellësi mbesin të paprekur .
Po të njëjtën ditë, forcat sërbe në Studenicë vrasin edhe tri plaka e dy pleq, të gjithë mbi 65-vjeçarë.
Ndërkohë, anëtarët tjerë të familjes Lipa, sikurse edhe banorët e fshatrave Vrellë, Studenicë e Kaliqan, të strehuar rrëzë bjeshkëve, kapërcejnë kufirin dhe dalin në Mal të Zi, ku qëndrojnë disa ditë. Për shkak të pasigurisë, kalojnë në Shqipëri, ku qëndrojnë deri në përfundimin e luftës, pa ditë asgjë rreth fatit të familjarëve që ishin kthyer në Studenicë.
Pas tërheqjes së forcave sërbe e jugosllave dhe hyrjes së trupave të NATO-s në Kosovë, të mbijetuarit e familjes Lipa kthehen nga Shqipëria, duke shpresuar se do t’i gjejnë familjarët e mbetur. Shtëpinë e Salih Zeqirajt e gjejnë të shkatërruar, sikur gati të gjitha shtëpitë e fshatit, vërejnë çdokund njolla gjaku dhe bunarin e mbuluar me gjithfarë materialesh.
Me ndihmën e fshatarëve dhe në prani të KFOR-it italian, më 23 qershor 1999, familjarët i nxjerrin trupat e të vrarëve nga bunari , e më pas i varrosin në fshatin Kamenicë. Një oficer i KFOR-it italian, duke e parë tërë këtë tmerr, thotë “le të shpresojmë se i kanë vrarë para se t’i hidhnin në bunar” .
Në tërësi, sipas Humanitarian Laë Center, më 13 prill 1999 forcat sërbe në fshatin Studenicë të Istogut kanë vrarë 14 civilë të paarmatosur shqiptarë, ndër të cilët gjashtë gra, përveç njërës të gjitha mbi 65-vjeçare, katër vajza 13-15 vjeçare, si dhe katër pleq 65-85 vjeçar.
Për këtë masakër deri më sot nuk është dënuar, e madje as gjykuar, askush./ KultPlus.com
Thomas Jefferson (13 prill, 1743 – 4 korrik, 1826) ishte autori kryesor i Deklaratës së Pavarësisë dhe më vonë shërbeu si Presidenti i tretë i Shteteve të Bashkuara nga viti 1801 deri më 1809.
Për lexuesit tanë sjellim një koleksion me thëniet më briliante të Jefferson:
“Demokracia do të mbarojë ditën kur do të taksohen ata që duan të punojnë për të mbajtur ata që duan të rrinë”
“Një Ligj i të Drejtave është diçka të cilin njerëzit ia kërkojnë çdo qeveri dhe të cilin asnjë qeveri nuk duhet ta refuzojë ose ta vonojë.”
“Një burracak është shumë më tepër i prirur të grindet se çdo njeri shpirtmirë.”
“Një trup i fuqishëm e bën mendjen të fuqishme.”
“Një qeveri e zgjuar dhe kursimtare, e cila do t’i lërë njerëzit të lirë që t’i rregullojnë vetë prodhimet dhe vlerat, dhe të mos ua marrë nga goja bukën që kanë fituar – ky është përkufizimi i një qeverie të mirë.”
“Reklamat janë e vetmja e vërtetë që përmban një gazetë.”
“E gjitha për çfarë tiranitë kanë nevojë për të mbijetuar është që njerëzit me të vetëdijë të lartë të heshin.”
“Gjithashtu duhet ta ngulitim në mendje parimin e shenjtë se, ndonëse vullneti i shumicës në të gjitha rastet merr rëndësi, për të qenë i drejtë, duhet të jetë i arsyeshëm; se të gjitha pakicat zotërojnë të drejtat e tyre të barbarta, të cilat ligji i barbartë duhet t’i mbrojë, dhe shkelja e tij do të ishte shtypje.”
“Gjithmonë mbaji gjërat nga doreza e lëmuar.”
“Një shoqëri njerëzish të cilët nuk grinden me njëri tjetrin është një gjë e cila nuk ka ekzistuar kurrë, që nga perandoria më e madhe tek mëhalla më e vogël e katundit.”
“Armiku përgjithësisht thotë dhe beson çfarë dëshiron ai.”
“Një mik i lënduar është më i hidhur se të gjithë armiqtë.”
“Ashtu si thonë armiqtë tanë, ne mund të arsyetojmë si njerëz, prandaj le t’iu tregojmë atyre se mund të luftojmë gjithashtu si njerëz.”
“Ji i sjellshëm me të gjithë, por hape zemrën vetëm me pak prej tyre.”
“Trupi i sëmurë është i padurueshëm, por më i padurueshmi nga të gjitha gjërat njerëzore është trupi pa mendje.”
“Librat përbëjnë kapital. Një bibliotekë është jetëgjatë sa edhe një shtëpi, me qindra vjet. Pra librat nuk janë një artikull konsumi, por një kapital. Dhe shpesh, në rastin e njerëzve profesionistë, është i vetmi kapital.”
“Miqësia është e çmueshme, jo vetëm në hije, por edhe në dritën e jetës, dhe falë qeverisjes së mirë të miqësisë pjesa më e madhe e jetës sonë është dritë.”
“Bëj tregti me të gjitha vendet, aleancë me asnjërin, kjo duhet të jetë motoja jonë.”
“Pushtimi nuk është në parimet tona. Është i papajtueshëm me qeverinë tonë.”
“Shtyrja për më vonë është më e pëlqyeshme se gabimi.”
“Ndryshimi i opinionit është i dobishëm në religjion. Disa sekte kanë zyrën e Censorit – ndaj njëri – tjetrit.”
“Mos e kafsho karremin e kënaqësisë, gjersa ti e di se përtej ti është grepi.”
“A do ta dish se kush je? Mos pyet. Veprimet do ta përvijojnë dhe përkufizojnë se kush je.”
“Mos fol për çfarë ke bërë apo për çfarë ke ndërmend të bësh.”
“Arsimoje dhe informoje krejt masën e popullit…Ata janë e vetmja mbështetje e sigurt e ruajtjes së lirisë sonë.”
“Ndriçoi njerëzit përgjithësisht, dhe tirania e shtypja e trupit dhe mendjes do të shuhen sikurse shpirtërat e ligj në agimin e ditës.”
“Gabimet e opinionit mund të tolerohen atje ku arsyeja lihet e lirë t’i luftojë ato.”
“Secili qytetar duhet të jetë një ushtar. Kështu bënin grekët dhe romakët, dhe duhet të bëhet kështu në çdo shtet të lirë.”
“Cdo qeveri degjeneron kur iu besohet vetëm sundimtarëve të popullit. Populli është i vetmi rrëzues i tyre.”
“Përvoja ka treguar se njeriu është e vetmja kafshë që e ha dikë të llojit të vet, sepse unë nuk mund të gjej një term më të butë për të përkufizuar sjelljen e të pasurit ndaj të varfërit.”
“Përvoja ka treguar se madje edhe format më të mira të qeverive të cilave iu është besuar pushteti, me kohë dhe ngadalë janë shndërruar në tirani.”
“Për një popull që është i lirë dhe dëshiron të jetë i tillë, një polici e armatosur mirë dhe e organizuar mirë do të ishte siguria e tij më e mirë.”
“Forca është parimi vital dhe prindi i afërt i despotizimit.”
“Miqësia është një tjetër emër për aleancën me marrëzitë dhe fatkeqësitë e të tjerëve. Pjesa jonë e halleve është e mjaftueshme: pse atëherë vullnetarisht hyjmë në ato të të tjerëve?”
“Ai që di më së shumti, e di sa pak ai di.”
“Ai që di më pak është më pranë së vërtetës, se ai mendja e të cilit është e mbushur me rrena dhe gabime.”
“Historia në përgjithësi na informon ne vetëm sa e keqe është qeveria.”
“Ndershmëria është kapitulli i parë në librin e mençurisë.”
“Sa shumë dhimbje na kanë kushtuar ne ligësitë që nuk ndodhën kurrë.”
“Unë e urrej luftën dhe e shoh atë si ndëshkimin më të madh të njerëzimit.”
“Unë jam një epikurian. I konsideroj doktrinat burimore (jo të interpretuaraI të Epikurit si thelb të gjithçkaje racionale në filozofinë morale të cilën grekët dhe romakët na e lanë trashëgim.”
“Jam shokuar kur më thanë se në Shtetet e Bashkuara të Amerikës shitja e një libri mund të bëhet temë e një hetimi, dhe e një hetimi kriminal gjithashtu.”
“Unë besoj se çdo mendje njerëzore ndjen kënaqësi kur i bën mirë tjetrit.”
“Unë nuk mund të jetoj pa librat.”
“Unë nuk blej asnjë gazetë dhe nuk lexoj asnjë gazetë një muaj, dhe pastaj e ndiej veten pafundësisht më të lumtur.”
“Mendoj se më i lumturi është ai për të cilin bota flet më pak, mirë apo keq.”
“Nuk kam synim të qeveris njerëz; është një detyrë e dhimbshme dhe e pagratshme.”
“Unë nuk druaj se rezultati i eksperimentit tonë do të jetë që njerëzve t’iu besohet ta qeverisin veten pa një padron.”
“Unë kam parë mjaft një luftë, sa që nuk dua më të shikoj një luftë tjetër kurrë.”
“Unë jam betuar në alatarin e Zotit të kem armiqësi të përjetëshme kundër çdo forme të tiranisë mbi mendjen e njeriut.”
“Unë shpresoj se zgjuarsia jonë do të rritet bashkë me fuqinë tonë, dhe të na mësojë ne se, sa më pak ta përdorim fuqinë tonë, aq më të mëdhenj do të jemi.”
“Mua më pëlqejnë më shumë ëndërrat e së ardhmes se historia e së kaluarës.”
“Unë kurrë nuk e konsiderova një ndryshim opinioni në politikë, në religjion, në filozofi si shkak për t’u larguar nga një mik.”
“Unë kurrë, me fjalë as me veprime, nuk do të përkulem përballë intolerancës as nuk do të pranoj të drejtën e hetimit ndaj opinioneve religjioze të të tjerëve.”
“Unë pranoj se nuk jam miqësor ndaj një qeveri shumë energjike. Ajo është gjithmonë shtypëse.”
“Unë parashikoj të ardhmen e lumtur të amerikanëve nëse ata mund të parandalojnë qeverinë nga shkatërrimi i sindikatave nën pretekstin se po kujdesen për to.”
“Unë mendoj si romakët: se gjenerali i sotëm duhet të jetë nesër një ushtar po të jetë nevoja.”
“Më kapin drithmat për vendin tim kur mendoj se Zoti është i drejtë; se drejtësia e tij nuk mund të flejë gjithmonë.”
“Jam i vendosur në kërkimin e dijes, pa u druajtur kurrë se kërkimi i së vërtetës dhe arsyes pavarësisht në çfarë rezultati mund të çojnë, dhe në rrëzimin e çdo autoriteti që iu del pengesë atyre në rrugë.”
“Më mirë do të pranoja të papriturat e lirive të tepërta se zvogëlimin e tyre.”
“Nëse një komb pret që të jetë injorant dhe i lirë, në një shtet të qytetëruar, ai pret diçka që nuk ka qenë kurrë dhe nuk do të jetë kurrë.”
“Nëse ka një parim më thellë të rrënjosur në mendjen e çdo amerikani, ai është që ne kurrë nuk do të bëjmë diçka nëpërmjet pushtimit.”
“Në çdo vend dhe në çdo kohë, kleri ka qenë armiqësor ndaj lirisë.”
“Nga pikëpamja e stilit, noto në drejtim të rrymës; nga pikëpamja e parimit, qëndro si shkëmb.”
“Injoranca është më e pranueshme se gabimi, dhe është më larg së vërtetes ai që nuk beson në asgjë se ai që beson në diçka të gabuar.”
“Mua nuk më lëndon fqinji im nëse thotë se janë njëzet zota apo se nuk është asnjë një Zot.”
“Është më mirë gjithmonë të mos kesh fare ide sesa të kesh ide të rreme; dhe të mos besosh në asgjë, sesa të besosh në mënyrë të gabuar.”
“As pasuria, as luksi, por qetësia dhe puna ju japin lumturinë.”
“Religjioni ynë duhet të lexohet në jetët tona dhe jo në fjalët tona.”
“Nuk duhet të ketë asnjë autoritet i cili të mos jetë përgjegjës para popullit.”
“Njerëzimi është më shumë i prirur të vuajë sesa të luftojë për t’i larguar format me të cilat janë mësuar.”
“Tregtarët nuk kanë atdhe.”
“Droja ime e vetme është se mund të jetoj tepër gjatë. Kjo do të ishte burim frike për mua.”
“Nga leximi i historisë jam bindur se qeverisja më e keqe vjen nga tepërimi i qeverisjes.”
“Teoria ime ka qenë gjithmonë se nëse ne ëndërrojmë, flatrat e shpresës janë shumë më të lira dhe më të kënaqshme se tmerri i dëshpërimit.”
“Nuk ka detyrë më të lartë për një Qeveri se të përpiqet të vendosë njeriun e duhur në vendin e duhur.”
“Asnjë punë nuk është më e kënaqshme për mua se kultura e punimit të tokës, dhe asnjë kulturë nuk është e krahasueshme me atë të kopshtit.”
“Askush në botë nuk mund të ndalë njeriun me prirjen e duhur mendore që të arrijë qëllimin e tij; asgjë në botë nuk mund ta ndihmojë njerin me prirjen e gauar mendore.”
“Nuk ka epërsi më të madhe ndaj të tjerëve se gjakftohtësia dhe qetësia në çfarëdo rrethane.”
“Asgjë tjetër nuk është e pandryshueshme përveç të drejtave të paprekshme dhe të pashtrembërueshme të njeriut.”
“Individi guximtar është shumicë.”
“Njeriut i bën më mirë të udhëtojë vetëm, sepse mediton më shumë.”
“Paqja dhe korrektësia ndaj ndërhyrjeve evropiane janë qëllimet tona, dhe kështu do të vazhdohet ndërkohë që rendi ekzistues në Amerikë mbetet i pandërprerë.”
“Paqja dhe miqësia me gjithë njerëzimin mbetet politika jonë më e zgjuar, dhe unë dëshiroj që ne të jemi të përkushtuar t’iu përmbahemi atyre.”
“Politika është një tronditje e tillë sa do t’ia këshilloja kujtdo që ia dua të mirën të mos përzihet me të.”
“Pushteti nuk është ndjellës për mendjet e varfëra.”
“Fjalimet që maten me orë do të vdesin brenda orës.”
“Shija nuk mund të kontrollohet nëpërmjet ligjit.”
“Qeveria më e fuqishme është ajo ku çdo njeri ndjehet pjesë e saj.”
“Deti zhurmëmadh i lirisë nuk është kurrë pa dallgë.”
“Kujdesi për jetën dhe lumturinë njerëore, dhe jo shkatërrimi i tyre, është qëllimi i parë dhe më i mirë i çdo qeverie.”
“Toka iu përket të gjallëve, nuk iu përket të vdekurve.”
“Shkëlqimi i një mendimi të ngrohtë vlen për mua më shumë se vlera e çdo paraje.”
“Zoti që na krijoi, na e dha njëkohësisht edhe lirinë.”
“Mendimi i mirë i njerëzimit, si leva e Arkimedit, sapo t’i jetë dhënë pika e mbështetjes, e lëviz botën.”
“Njeriu që nulk lexon asgjë është më i ditur se ai që nuk lexon asgjë tjetër veç gazetave.”
“Në çastin që një njeri formon një teori, përfytyrimi i tij shikon në çdo objekt vetëm të dhënat që e favorizojnë teorinë e tij.”
“Edhe lufta më e suksesshme rrallë paguan për humbjet e shkaktuara.”
“Pema e lirisë duhet njomur nga koha në kohë prej gjakut të patriotëve dhe të tiranëve.”
“Shpirti i rezistencës ndaj qeverisë është kaq i vlefshëm në disa raste sa do të doja ta mbaja gjithmonë të gjallë.”
“Ka një aristokraci natyrale tek njerëzit. Bazat e saj janë virtuti dhe talentet.”
“Nuk ka të vërtetë që unë i trembem … ose që do të doja të ishte e panjohur për tërë botën.”
“Njerëzit e druajtur parapëlqejnë më shumë qetësinë e despotizmit se detin e zhurmshëm të lirisë.”
“Për të depërtuar dhe për t’i davaritur retë e errësirës, mendja njerëzore duhet të forcohet nëpërmjet shkollimit.”
“E vërteta sigurisht që është një degë e moralit dhe tejet e rëndësishme për një shoqëri.”
“Ecja është ushtrimi më i mirë fizik. Bëjeni zakon të ecni shumë shpejt.”
“Kalimi nga depostizmi në liri nuk është shesh me lule.”
“Kur një njeri merr një besim publik, ai asnjeherë nuk duhet ta konsiderojë veten një pronë publike.”
“Nëse më lihej mua në dorë të vendos a duhej të kishim një qeveri pa gazeta apo të kemi gazeta pa një qeveri, unë do ta parapëlqeja menjëherë pa nguruar këtë të dytën.”
“Kur njerëzit janë të mirinformuar ata mund t’i besojnë qeverisë së tyre.”
“Kurdo që jeni duke bërë diçka, veproni sikur e gjithë bota është duke ju parë.”
“Atje ku shtypi është i lirë dhe ku çdo njeri mund ta lexojë, gjithçka është e sigurt.”
“Ne nuk mund të stivosemi në qytete të mëdha si në Evropë, ne do të bëhemi të korruptuar si Evropa.”/KultPlus.com
Në kuadër të aktiviteteve të manifestimit tradicional “Ditët e Shqipes’2024”, presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka dekoruar dje me Urdhërin “Hero i Kosovës”, pjesëtarin e Brigadës 138 “Agim Ramadani”, Francesco Guiseppe Bider, me motivacion për trimërinë dhe sakrificën për lirinë e Kosovës.
Presidentja Osmani, Urdhërin ia dorëzoi, vëllait të heroit, z. Alfredo Bider, i shoqëruar nga familjarë dhe ish-udhëheqësit e Brigadës 138 “Agim Ramadani” dhe Betejës së Koshares.
Presidentja Osmani theksoi se heroi Francesco Bider besoi në lirinë e popullit tonë dhe të ardhmen e fëmijëve tanë.
“Ishin pamjet e vrasjeve, djegieve, vuajtjeve të zhvendosurve, pamjet e kampeve të refugjatëve dhe gjithë realitetit të tmerrshëm që kalonte populli ynë nga regjimi gjenocidal të Millosheviqit që e shtyen Francescon t’i bashkohej UÇK-së në luftën për çlirimin e Kosovës, ku edhe ra dëshmor”, ka thënë Osmani.
Sipas saj, të gjithë pjesëtarët e UÇK-së i bashkoi kauza e lirisë dhe e drejtësisë kundër tiranisë, gjenocidit dhe shtypjes. / KultPlus.com
Përkthyesja Mevi Rafuna së fundmi ka sjellë përkthimin e librit “Vëllazëria hermetike e Egjiptit dhe masoneria në Shqipërinë e jugut në fillim të shekullit XX”, të autorit David Harrison, përcjell KultPlus.
Libri është botuar nga shtëpia botuese “Jakup Ceraja” në Prishtinë.
Sipas përkthyeses, përveç një karakteri biblik dhe historik, libri përmban në sfond figurën e Moisiut, atë të Faraonit dhe të Elias. Ndërsa, në fund të këtij libri, ajo ka bashkëngjitur edhe një artikull që flet për Masonerinë në Shqipërinë e Jugut në fillim të shek. XX.
Më poshtë gjeni postimin e saj të plotë:
Duke e lexuar këtë libër të autorit Dr. David Harrison më shkoi ndërmend ta përkthej në gjuhën shqipe.
Për t’i dhënë lexuesit shqiptar dhe atyre të cilët janë të interesuar për dijen e lashtë mistike, një dritare sado të vogël në rrugëtimin drejt dijes…
Përveç një karakteri biblik dhe historik libri përmban në sfond figurën e Moisiut, atë të Faraonit dhe të Elias.
Në fund këtij libri ia bashkangjita edhe një artikull që flet për Masonerinë në Shqipërinë e Jugut në fillim të shek. XX.
Një listë e lozhave që jepen në këtë artikull duhet se patën ndikim në Kongresin e Manastirit dhe Pavarësinë e Shqipërisë.
Uroj që ky libër sado pak të jetë kontribues dhe frymëzues…
Faleminderit shumë Alfred Beka dhe Shtëpisë Botuese ‘’Jakup Ceraja’’. / KultPlus.com
