Në ceremoninë e mbylljes së Festivalit të Filmit në Kanë, qyteti i Nicës pësoi ndërprerje të energjisë elektrike të shtunën në mbrëmje.
Gati 45,000 shtëpi mbetën përkohësisht pa energji elektrike. Energjia elektrike u rikthye përsëri rreth orës 6 të mëngjesit të dielën.
Sipas Prokurorisë, një zjarr shpërtheu në një transformator elektrik në lagjen Moulins, në perëndim të Nicës, një lagje ku trafiku i drogës është i përhapur, transmeton Klankosova.tv
Në një postim në X, kryebashkiaku i Nicës, Christian Estrosi, denoncoi “këto akte dashakeqe që ndikojnë në vendin tonë”. Ai njoftoi se bashkia do të paraqet një ankesë.
Ky incident vjen një ditë pasi një ndërprerje masive e energjisë elektrike preku Kanën dhe rajonin përreth. Gati 160,000 shtëpi u prekën nga një ndërprerje e energjisë elektrike e shkaktuar nga “akte keqdashëse”. / Klankosova.tv
Festivali i Kanës i ka dhënë çmimin e tij kryesor, Palmën e Artë, dramës iraniane të hakmarrjes “It Was Just an Accident”.
Fitorja vazhdon një seri të jashtëzakonshme për distributorin indie Neon, i cili tani ka mbështetur gjashtë fituesit e fundit të Palmës së Artë. Neon mori çmimin “ It Was Just an Accident” për shpërndarjen në Amerikën e Veriut pas premierës së tij në Kanë, pas fitoreve të mëparshme me “Parasite” , “Titane” , “Triangle of Sadness” , “Anatomy of a Fall ” dhe “Anora” .
Cate Blanchett ia dorëzoi çmimin Panahi-t, i cili u burgos në Iran tre vjet më parë dhe hyri në grevë urie. Për më shumë se 15 vjet, ai ka bërë filma në fshehtësi në vendin e tij të lindjes, duke përfshirë “ This Is Not a Film” , i xhiruar në dhomën e tij të ndenjes, dhe “Taxi” , i vendosur tërësisht në një makinë.
Publiku e duartrokiti me zë të lartë në këmbë. Panahi ngriti krahët lart dhe u përkul prapa me mosbesim, pastaj duartrokiti ekipin e tij dhe ata përreth tij. Në skenë, ai u prit me brohoritje nga presidentja e jurisë së Kanës, Juliette Binoche, e cila dikur e kishte mbajtur lart emrin e tij në festivalin e vitit 2010, ndërsa ishte në arrest shtëpiak./euronews/ KultPlus.com
O malet’ e Shqipërisë e ju o lisat’ e gjatë! Fushat e gjëra me lule, q’u kam ndër mënt dit’ e natë! Ju bregore bukuroshe e ju lumenjt’ e kulluar! Çuka, kodra, brinja, gërxhe dhe pylle të gjelbëruar! Do të këndonj bagëtinë që mbani ju e ushqeni, O vendëthit e bekuar, ju mëndjen ma dëfreni.
Ti Shqipëri, më ep nderë, më ep emrin shqipëtar, Zëmrën ti ma gatove plot me dëshirë dhe me zjarr.
Shqipëri, o mëma ime, ndonëse jam i mërguar, Dashurinë tënde kurrë zemëra s’e ka harruar.
Kur dëgjon zëthin e s’ëmës qysh e le qengji kopenë, Blegërin dy a tri herë edhe ikën e merr dhenë, Edhe në i prefshin udhën njëzet a tridhjetë vetë, E ta trëmbin, ajy s’kthehet, po shkon në mes si shigjetë, Ashtu dhe zëmëra ime më le këtu tek jam mua, Vjen me vrap e me dëshirë aty nër viset e tua. Tek buron ujët e ftohtë edhe fryn veriu në verë, Tek mbin lulja me gas shumë dhe me bukuri e m’erë, Ku i fryn bariu xhurasë, tek kullosin bagëtija, Ku mërzen cjapi me zile, atje i kam ment e mija. Atje lint diell’ i qeshur edhe hëna e gëzuar, Fat’ i bardh’ e mirësija në atë vënt janë mbluar; Nat’atje’shtë tjatrë natë edhe dita tjatër ditë, Në pyjet’ e gjelbëruar, atje rrinë perënditë.
Mendje! merr fushat e malet, jashtë, jashtë nga qyteti, Nga brengat, nga thashethemet, nga rrëmuja, nga rrëmeti.
Tek këndon thëllëza me gas edhe zogu me dëshirë, E qyqja duke qeshur, bilbili me ëmbëlsirë, Tek hapetë trëndafili, atje ma ka ënda të jem, Bashkë me shpest edhe unë t’ia thërres këngës e t’ia them; Të shoh kedhërit’ e shqerrat, deshtë, cjeptë, dhëntë, dhitë, Qiellin’ e sbukuruar, dhenë me lul’e me dritë.
Vashë bukurosh’e bariut! që vjen me llërë përveshur, Me zemërë të dëfryer e me buzëzë të qeshur, Me dy shqerëza ndër duar, të bukura si dhe vetë, Në sythit tënt e shoh gazë, që s’e kam gjetur ndë jetë. Dashi sysk e me këmborë, q’e ke manar, po të vjen pas, Dhe qeni me bes’ i larmë të ndjek me dëshir’ e me gas. Dashç Perëndinë, pa më thua, a mos na pe bagëtinë? – Pash’ atje pas më të gdhirë,… ja atje përtej tek vinë!
O! sa bukuri ka tufa! Sa gas bije bagëtija! Vinë posi mblet’ e plotë! I bekoftë Perëndija! Nëpër shesh’ e nër bregore janë përhapurë shqerrat, E kecërit nëpër rripat dhe në gjethet e në ferrat; Sa me vrap e me gas bredhin edhe lozin shok me shok, Aty përhapenë me nxit aty mblidhenë prapë tok, Edhe prapë tufë-tufë përhapenë duke bredhur, Duke ikur me vrap shumë, duke lojtur, duke hedhur. Nxitojn’ e s’lodhenë kurrë edhe, kur i merr urija, Secili futet në tufë, suletë ne mëm’ e tija, Posa gjen mëmën e dashur edhe me vrap i hyn në gji, Rri më gjunjë dhe zë sisën e qumështin e ëmbël pi; Pa e ëma me mall shumë, ndo dhi qoftë a ndo dele, Bir’ e vetëm e merr në gji me gas e me përkëdhele.
Sa të mirazë ke dhënë, Zot i math e i vërtetë! E ç’nom të bekuar vure për çdo gjë q’është në jetë!
Sa më pëlqen blegërima, zër’i ëmbël’ i bagëtisë, Qëngji edhe kec’i bukur, që rri më gjunj’ e pi sisë! Përhapurë bagëtija nëpër sheshe, nëpër brinja, Nër lajthi e nëpër dushnja, ndër murriza, në dëllinja; Bijen zilet’ e këmborët e fyelli e xhuraja, Dheu bleron e gjelbërojnë fusha, male, brigje, maja, Edhe gjithë gjë e gjallë ndjen në zemër një dëshirë, Një gas t’ëmbël’ e të shumë, o! sa bukur e sa mirë! Pelën e ndjek mëz’i bukur, lopës i vete viçi pas, Dellëndyshja punëtore bën folenë me të math gas, Ogiçi ikën përpara, i bije tufës në ballë, Me zemër të çelur shumë vete si trimi me pallë, Zoqtë zënë këng’ e valle dhe po kërcejn’ e këndojnë, E nëpër dega me lule si ëngjëllit fluturojnë, Larashi ngrihet përpjetë, thua q’i shpie Perëndisë Një lëvdatë të bekuar për gëzimt të gjithësisë,
Qielli sa ësht’ i kthiellt e sa është sbukuruar! E dielli sa ndrin bukur mbi lulet të lulëzuar! Gjithë këto lule ç’janë, që u ngjallë menjëherë? Ngaha qielli ke xbritur? Ver’, o e bukura verë! Çdo lulezë ka me vehte një emër e një fytyrë, Një bukuri, një mirësi, një shtat, nj’erë e një ngjyrë, Si dhe çdo dru e çdo pemë, edhe çdo bar e çdo fletë; Sa është e bukur faq’ e dheut! S’të zë syri gjë të metë.
Gjithë kjo bukuri vallë nga dheu të ketë mbleruar, A me të matht të ti’ Zoti pej parajs’e ka dërguar?
Veç një njeri shoh pa punë dhe të mjer’ e të brengosur, Të këputur, të mjeruar, të grisur e të rreckosur; Lipën i gjori pa shpresë, se atje e pru përtimi, S’i ka mbetur gas në zemrë, se s’i la vënt idhërimi. Eshtë njeri, si dhe neve, po epini, o të pasur, E mos e lini të urët dhe të mjer’ e buzëplasur, Se përtimn’ e zi, q’e pruri të gjorën më këtë ditë, Nuk’ e dimë vet’ e zgjodhi, apo ia dhanë Perënditë. Edhe për një mizë, kur heq, i vjen keq njeriut të mirë, Zëmëra s’thuhetë zëmrë me mos pasurë mëshirë.
Ah! edh’ atje tej mbi udhë i duket i shkreti varri, Rrethuar me lul’e me bar, një të gjori udhëtari, Që ka vdekur i ri shumë e ka rarë lark shtëpisë, Mërguar nga mëm’ e motrë dhe pej gjithë njerëzisë; Një zok i helmuar mi varrt i rri si mëmëzë dh’e qan, Ndarë nga të gjithë shokët edhe zi për të mjerë mban.
Tomor! o mal i bekuar, fron i lartë, që rrij Zoti, Pas fesë vjetrë që kishinë shqipëtarëtë qëmoti, Dhe ti Mali-Plak i lartë, që me syt’ e tu ke parë Luftëra të mëdha shumë e punë që kanë ngjarë. O malet’ e Shqipërisë, që mbani kryet përpjetë, Tëmerr e frikë përhapni, përpini qiejt e retë! Të patundurë përjetë jini, pa, kur oshëtini, Udhëtarit në zemër frikë të madhe i vini; Keni shkëmbënj, gërxhe, lisa, lumënj dhe dëborë ndë gji, Përsiprë lulez’ e gjethe dhe brënda ergjënt e flori, E ju fusha bukuroshe edhe të majm’e pëllore, Ju sheshet e lulëzuar, ju bregore gjelbërore, Q’u fali Zoti të mira, u mba me shumë pekule, U dha bar e gjeth e veri, zoq e flutura e lule, Zemërn’ e varfërë time aty ndër ju e kam mbluar, Tek buron nga gjithi juaj uj’i ftoht’ e i kulluar; Jam lark jush i dëshëruar edhe s’e duronj dot mallë, Po s’e di si dua unë do t’u shoh një herë vallë?
Të paskësha vrapn’ e veriut, të kisha krahë pëllumbi, Nxitimn’ e lumit me valë, q’ikën me vërtik si plumbi, E të vija në gjit tuaj, nj’ ujë të ftohtë të pinja, Edhe nëpër ato hije një copë herë të rrinja, Syt’ e ballit t’i xbavitnja, zëmërënë ta dëfrenja, Gazë, që paçë njëherë, prap’ aty ndër ju ta gjenja. Opopo! Kshu pse më vini përpara syve pa pushim, O ditët’ e djalërisë, o moj kohëz’ e të rit tim?
O flutura krahëshkruar, që fluturon nëpër erë, As merr dhe zëmrënë time me vehtezë dhe ma shpjerë Nër malet të Shqipërisë, tek kullosën bagëtija, Tek i fryn bariu xhurasë, tek më rrinë mënt’ e mija, Ku shkon me zile të madhe ogiçi përmes lajthisë, Pa zjen e oshëtin mali ngaha zër’i bagëtisë; Marrënë vrapn’ e nxitojnë, derdhen në gjollë për kripë, Dhëntë ndër shesh’e ndër brigje, dhitë në shkëmb e në rripë.
Bariu plak krabën në dorë edhe urdhëron të rinjtë, E ata gjithë punojnë, ngriturë më bres përqinjtë; Ca bëjnë vathën e shtrungën, ca ngrehin tëndën e stanë, Kush sjell gjeth e karthj’ e shkarpa, sicilido ndih më nj’anë; Kush përvjel, kush qeth sheleknë, kush mjel dhitë, kush mjel dhëntë, Njëri merr ushqen këlyshnë, jatëri përgëzon qëntë. Stopani, bër’i zi sterrë, shikon bulmetn’ e bekuar, Tunt, bën gjalpë, djathë, gjizë edhe punon pa përtuar; Udhëtar’ e gjahëtorë, q’u bije udha ndër male, U ep mish, qumësht, kos, dhallë, ajkë, djathë, bukëvale… Kec’i mbeturë pa mëmë dhe i varfër’ e i shkretë Mënt mëmënë, që ka mbetur pa bir e pa gas në jetë. Dëgjohet nga mez’i pyllit krism’ e sëpatës s’druvarit, E sharrësë që bën lëndë, edhe fyell’i shterparit.
Shterpari s’i qaset stanit, po nër pyje bij’e ngrihet, Nëpër maja, nër bregore, rri, këndon a gdhënt, a shtrihet; S’i trembetë syri kurrë, vetëm ajy dit’ e natë, Nga ujku e nga kusari s’ka frik’, as nga lis’i gjatë, As nga shkëmbënjt’ e nga pylli, as gogolëtë s’e hanë, Armëtë ka shok e vëlla, mëm’ e motërë xhuranë; Miqt’ e ti shqeratë janë, kecërit, dhitë, dhëntë, Cjeptë, ziletë, këmborët, deshtë e më tepër qëntë, Që s’flenë, po rrin’ e ruajn bagëtinë dhe barinë, Kur e shohin, tundin bishtin dhe me gas të math i vinë; S’e hanë njerin’ e mirë edhe mikun’ e udhëtarë, Se i njohën; po të liknë, egërsirënë, kusarë. Vjen nata, e lë në t’errët, del hëna, i përhap dritën, Vjen mëngjesi, sbardhëllehet, lint’ dielli, i bije ditën. Yjtë, hëna, dielli, shënja, lindin e prapë perëndojnë, Gjithë ç’lëvrijnë nër qiej, përpara syvet i shkojnë. Mblidhen ret’ e hapësira bënetë e zezë sterrë, Vetëtimat e gjëmimet nisin e shiu zë të bjerë; Bariu vë gunën në kokë, z’eshkën me herët të parë, Ndes shkarpat sakaqëherë, e lisnë fyl, dhe bën zjarrë; Fishëllen e thërret qentë sicilin me emër veçan, Pa, kur derdhetë Baliku, ujkun’ e zë edh’e përlan, Se bisha, që bije dëmnë, errësir’ e mjergull kërkon, Papo bariu shum’ ahere vë re dhe mba vesh e dëgjon, Dhe sokëllin me zë të madh, tunden malet e shkëmbenjtë, Gumzhitin pyjet’ e veshur e oshëtijnë përrenjtë!
Esht’ e lehtë dhi e stanit, që kullot gjethen e malit, Dhe bij’e fle majë shkëmbit e pi ujëthit e zallit; Dhi e shtëpis’ ësht’ e plokshtë, fle në vath’ e nënë strehë E pi ujët e rrëkesë edhe shtrihetë në plehë; Esht’ e butëz’ edh’e qetë dhe e urtë si manare, Nuk’ është si malësorja, andaj i thonë bravare.
Në pshat, posa sbardhëllehet, sheh një plakëzë të gjorë, Ngrihet, hap derën ngadale, e del me kusi në dorë, Rri në derëzët të shtrungës, dhe djali duke dremitur I nget bagëtin’ e delen, i mjel plakëz’ e drobitur. Plaku lë shkopnë mënjanë e bën gardhin a zë shteknë, Bariu vë tufën përpara, vasha përkëdhel sheleknë, Nusja pshi e ndreq shtëpinë edhe bën bukën e gjellën, I shoqi sheh kanë, lopën, viçnë, demnë, kalën, pelën, Mushkën, që ësht’ e harbuar edhe bashkë me gomarë Rrahënë të hedhin murë, të hanë bimën a barë. Një grua vete në krua, e jatëra zë të tuntnjë, Një sheh pulat, miskat, rosat, dhe tjatëra bën çtë muntnjë.
Na hyjnë shumë në punë kafshëtë dhe bagëtija, Na i dha në këtë jetë shok’ e ndihmës Perëndija. Të mos ishte gjë e gjallë, njeriu s’rronte dot në jetë, Do të vdiste nga uria, do t’ish lakuriq e shkretë; Gjë e gjallë na vesh, na mbath dhe na ushqen e na xbavit, Kur shtohet e vete mbarë; jetënë tën’ e përsërit. Edhe dheu, që na ep drithë, sido ta kemi punuar, Nukë pjell mirë si duam, po s’e patmë plehëruar. O shokëtë e njeriut, Zoti u shtoftë e u bekoftë! Dhe shpirti im mik përjetë, sindëkur ka qën’ u qoftë. Kafshët, edhe bagëtinë, që u ka kaqë nevojë, Njeriu duhetë t’i shohë, t’i ketë kujdes, t’i dojë. Të mos t’i mundojmë kurrë, po si fëmijë t’i kemi, Eshtë mëkat edhe fjalë të ligë për to të themi.
Dellëndyshe bukuroshe, që thua mijëra fjalë, Dhe të k’ënda vahn’ e lumën, që vjen me vrap e me valë, A mos vjen nga Shqipëria? Eni vjen pej Çamërie Me këto milëra fjalë e me gluhë perëndie? Apo vjen nga Labëria, pra më duke kaqë trime, Edhe fjalëtë që thua më gëzojnë zëmrën time, Q’është thier, bërë posi një pasqirë, Duke këputur nga cmagu, që s’e kanë vartur mirë, Apo vjen nga fush’e Korçës, nga vënd’i mir’ e i gjerë, Pej zembrësë Shqipërisë, që del gjithë bot’ e ndjerë? A më vjen pej Malësie, pej Skrapari, pej Dobreje, Nga Vijosa, nga Devolli, pej Vlor’ e pej Myzeqeje?
Të munjam të fluturonja e të kishnjam krahë si ti, Me gas të math do t’i vinjam Shqipërisë brënda në gji! Për me marrë drejt Shkumbinë edh’ Elbasan’ e Tiranën, E me ardh ke ti, o Shkodrë, të shof Drinin e Bujanën, Kostur, Përlep, Fëllërinë, Dibrë, Ipek e Jakovën, Mat’ e Ysqyp e Prështinë dhe Mirëdit’ e Tetovën; Krojënë e Skënderbegut, q’i ka pas dhan ner Shqypnisë, Tue bam me trimni luftë, e m’e munt mren e Tyrqisë.
Durres, o qytet i bukur, që je kërthiz’ e mëmëdheut! Edhe ti Lezhë me emrë, që ke eshtrat e Skënderbeut! Burrat tuaj aq trima do ta lenë vall’ Ylqinë Edhe gjithë shqipëtarët ta mbanjë armiku ynë? Nukë më ngjan e s’e besonj, kam te zoti shumë shpresë, Shqipëria këtej-tutje kshu po nukë do të mbesë.
Dua të dal majë malit, të shoh gjithë Arbërinë, Vëllezërit shqipëtarë, që venë në pun’ e vinë, Burrat trima me besë dhe shpirtmir’ e punëtorë, Dhe fushatë gjithë lule e malet me dëborë.
O fushazëtë pëllore, që m’ushqeni Shqipërinë, Do të këndoj bukurinë tuaj edhe bujqësinë.
Ti perndi e ligjërisë, që rri në malt të Tomorit, Unju posht’ e më ndih pakë, o motra im’e të gjorit! Më ke leshrat të florinjta e të ergjëndtë krahrorë, Ball’ e gush’ e faq’e llërë dhe këmb’ e duar dëborë; Sikundër do malësorët dhe pyjet e bagëtinë, Duaj edhe fusharakët dhe arat’ e bujqësinë,
Edhe ti, o mëmëz’ e dheut, q’i fale dheut aq’ uratë, Sa pjell mijëra të mira e kurrë s’mbetetë thatë, I dhe lul’e bar e gjethe, bim’ e drith’ e pem’ e drurë, Mlodhe gjithë bukuritë edhe kanisk ia ke prurë.
Të keqen, o symëshqerë, shikomë një herë në syt! Si lulet’ e si bilbili edhe unë jam djali yt.
Gjithë këto farë lulesh e këtë të bukur erë, Këtë mblerim, këto gjyrë vallë nga ç’vent’i kesh nxjerrë! O sa e madhe bukuri! As më thua ku e more! O bukuroshe, t’u bëfsha, ngaha gjiri yt e nxore? Apo me dorët të bukur e more nga gjir’i Zotit, Nga qielli, nga parajsa, nga prehër’ e plotë i motit? Kudo shkel këmbëza jote, gëzohet vendi e mbleron, Tekdo heth sythit e qeshur, bukuri’ atje lulëzon!
Ti zbukuron faqen’ e dheut, ti do e ushqen njerinë, Më të gjallë, dhe pas vdekjes e pret duke hapur gjinë! Vjen dimëri, t’i than lulet, ti me një frym’ i ngjall prapë, Napënë q’u heth përsiprë, ua heq me ver’ e me vapë.
Bujkun e xgjuan me natë edhe vë përpara qetë, Nisetë pa zbardhëllyer për punëzët të vërtetë; Mer pluarin e parmëndën, zgjedhën, tevliknë, hostenë, Kafshën, farën, shoknë, bukën, trajstënë, lakrorë, qenë… Shërbëtor’i mëmës’ së dheut, q’e ka zëmrënë plot shpresë, Del kur hapet trëndafili dhe bari ‘shtë gjithë vesë; I falet Zotit t’vërtetë dhe zihet nga pun’ e mbarë, Zëmërzën e ka të bardhë dhe të qruar e të larë.
Pa lodhur e pa këputur, pa djersë e pa mundime, Njeriu i gjorë në jetë nukë gjen dot as thërrime, Si të punosh dit’ e natë e të bësh ç’duhenë gjithë, Ahere kërko nga Zoti të t’apë bukëz’ e drithë.
Njeri, puno, mos psho kurrë dhe lark nga makutërija, Zëmërnë kije të gjerë, mos ki keq, pa t’ep Perndija.
Puna ka duk e uratë, Zot’i math e ka bekuar, Njerinë mi faqet të dheut e dërgoi për të punuar.
Ver’ o e bukura verë, që na vjen nga i madhi Zot Me mirësi, me bukuri, me gas të math, me duar plot, Sindëkur çel trëndafilë, e i fal bilbilit zënë, Ashtu na bije nga qielli një gas në zëmërt tënë.
Zot’i e i vërtetë për të ushqyer njerinë, Për të zbukuruar dhenë, për të shtuar mirësinë, I dha zjarr e flakë diellit, i fali dhe shinë resë, Bëri dimërin e verën dhe zemrës san’ i dha shpresë.
Për të arriturë rrushnë ç’ka punuar Perëndija, Qielli, dheu, dielli, shiu, njeriu, tërë gjithësija! S’është çudi pse na dëfren ver’ e bukur zemrën tënë; Ç’ka punuar Perëndija edhe njeriu, sa e bënë! Ju shokë, kur pini verën, mos dehi, mos zëmërohi, Mos u zihni, mos u shani, mos lëvdohi, mos qërtohi, Se përçmoni Perëndinë, q’i ka falur hardhisë rrush, Edhe kërkon dashurinë e ndodhet pshetazi ndaj jush; Po gëzohi, prehi, qeshni, duhi, xbaviti, dëfreni, Flisni fjalë të pëlqyer, loni, këndoni, kërceni, Bëjeni zëmrën të gjerë edhe shtoni dashurinë, Mirësinë, njerëzinë dhe besën e miqësinë, Se në breng’ e në të keqe, në punë e në të pirë, Mirretë vesh njeriu i lik, njihetë njeriu i mirë.
A e shihni gjithësinë, yjtë, Diellinë, Hënën, Dhenë, erën, retë, kohën, Kashtën’ e Kumtërit, Shënjën, Si janë përveshur gjithë edhe lëçijn’ e punojnë, Njëri-tjatërit i ndihin, ashtu punën e mbarojnë. Në mest të këti rrëmeti, të punëtorëve shumë, Njeriu duhet të lëçinjë, apo të bjerë në gjumë?
Mundohetë punëtori, po në zemërzët të qetë Sa gas të math ndjen, kur njëra që hoth, i pjell dymbëdhjetë! Kur e sheh kallin’ e plotë të kërrusurë nga barra, Dhe parajsën e vërtetë të tfaqurë nëpër ara, Kur heth lëmën e mbleth toknë, ndan bykn’ e kashtën mënjanë, U heth kuajve e qevet, që janë lodhur, të hanë, Kur e përmbush plot shtëpinë me drith’ e me gjë të gjallë, Shtrohet me uri në bukë e ha me djersë në ballë.
Sheh pjergullnë, manë, fiknë, thanënë, arrën, ullinë, Mollën, dardhën, pjeshkën, shegën, vadhënë, ftuan, qershinë, Kumbullatë, zerdelinë, ngarkuar me pemë gjithë, Oborrë plot gjë të gjallë, shtëpinë mbushur me drithë, Dhe zëmëra i gëzohet, pa i faletë Perëndisë, Q’e çpërblen punën e djersën e mundimn’ e njerëzisë.
Qysh rroit mblet’ e uruar dhe ven’ e vin e lëçijnë, Ca huallinë ndërtojnë, ca nëpër lule shëndijnë. O ç’punë me mënt punojnë, sa bukur e bëjn’ e mirë! N’apin dyllëtë, q’ep dritë, dhe mjaltë fjesht’ ëmbëlsirë. Dhe punëtorët’ e mirë m’atë mëndyrë punojnë, Edhe gjithë njerëzija me mundimt t’atyre shkojnë; Njëri mih, jatëri lëron, njëri mbjell, jatëri prashit, Kush t’harr, kush korr, kush mbledh duaj, kush shin, kush sharton, kush krasit, Një bën pluar’ e sëpatën, një parmendën, një shtëpinë, Një pret e qep, një merr e ep, një mbath, një shikon mullinë, Çdo njeri një farë pune bën në mest të shoqërisë, Kjo ësht’ udh’ e Perëndisë, ky ë nom i gjithësisë. Edh’ ajo miza përdhese, ç’i duhetë për të ngrënë, Eshtë rrahur e përpjekur e me kohëz’ e ka vënë. Ka një punë të punonjë si çdo gjë q’është në jetë, Kshu e ka thënë me kohë Zot’i math e i vërtetë.
Bujku mundohet në verë, po në dimër rri e prëhet, Sheh shtëpizënë më kamje, edhe zëmëra i bëhet, Gratë të gjitha punojnë n’avlëmënt e në të tjera, Edhe jashtë fryn e bije, por kur na trokëllin dera: Eshtë nj’udhëtar i gjorë, që ka mbetur në dëborë, I kanë ngrirë të mjerit vesh’ e goj, e këmb’ e dorë; Ngrihet i zot’i shtëpisë edhe të huajthin e merr, E vë në kryet të vatrës me njerëzi, me të math nder, Posa e shohënë që vjen, i ngrihen gjithë fëmija, Se të huajnë më derë na e dërgon Perëndia, Pa i bëjnë zjarr e ngrohet edh’e mbajnë me të mirë, I sjellin shtresë të flerë edhe të ngrën’ e të pirë.
Kështu të huajt’ e miqtë njeriu q’është i uruar I pret me krahëror hapur e i përcjell të gëzuar.
Në verë që çelen lulet, qielli ndrin si pasqyrë, Sbukurohetë faq’e dheut e merr mijëra fytyrë; Pa ngjallenë më çdo lule, më çdo bar e më çdo fletë Gjëra të gjalla me mijë, rroitin nga dheu si mbletë.
Shpest’ e mizatë këndojnë e kuajtë hingëllijnë, Lulet’ e bukura m’erë si ar e si flori ndrijnë, Bujku nget pëndën e lëron, mbjell a bën gati ugarë, Kalorësi i shkon njatë dhe i thotë — puna mbarë — Papo merr anën e lumit me zëmërë të gëzuar, Këndon, fishëllen e vete ngadalë, duke mejtuar; Vë re lumën e kulluar, që ikën me ligjërime, E ndër ment të ti i bije ca t’ëmbla shumë mejtime. Vashazëtë bukuroshe, posi shqerratë manare, Si kapërollet e malit, si thëllëzatë mitare, Venë të lajnë në lumë gjithë tok duke kënduar, Me gas në sy e në buzë e me lulezë nër duar; Përveshin llërët’ e bardha dhe të majm’e të perndijta, Pulpazëtë bukuroshe e këmbëzët’ e kërthijta. Dellëndyshja që fluturon e ndehetë përmi lumë, U afrohetë si mike e u thotë fjalë shumë, Dhe mëshqer’ e përkëdhelur vjen në lumë të pij’ ujë, A të prëhetë në hije, a të bënjë gjë rrëmujë.
Bari, bima vatur më bres e bujku shum’ i gëzuar, Si bariu kur merr kërthinë edh’e përkëdhel ndër duar.
Bilbili ia thotë bukur, lumi vete gjithë valë, Ep erën e Perëndisë trëndafili palë-palë.
Veç një vashëz’ e mjerë qan të motrënë, q’e ka lënë, O! është mbuluar në dhe vashëza fytyrëhënë! Mëma dhe motëra mbetur në zi e në vaj të shumë, Dhe shqerra manarez’ e saj, e përzieshmez’ e për lumë! Të këput shpirtinë plaka, kur zë dhe nëmëron e qan, Ah, i ziu njeri në jetë sa heq e sa duron e mban!
Vashën vërtet e mbuluan, po shpirt’i saj në qiej shkoi, Hapi krahëthit e lehtë, në hapësirat fluturoi; Bukuri e saj u përzje me bukurizët të prillit, Me fjalëzët të bilbilit, me erët të trëndafilit, Gjësendi s’humbetë kurrë e gjë s’vdes me të vërtetë, Mase ndryshohenë pakë, po janë në këtë jetë; As shtohet, as pakësohet, as prishetë gjithësija, Vdesën e ngjallenë prapë si gjith’ edhe njerëzija. Këtu janë gjithë ç’janë e gjithë ç’gjë munt të jetë, Engjëllitë, Perënditë dhe ajy Zot’i vërtetë! Se një trup e një shpirt është gjithësia, që s’ka anë, Të gjallë edhe të vdekur gjithë brënda në të janë.
Perëndija njerin’ e parë e mori prej dore vetë, E zbriti mi faqet e dheut, q’ish me lulez’ e fletë, Më të drejtënë të themi, mbi faqet të dheut e ngriti, E bëri të zotthin’ e dheut edhe kështu e porsiti:
Nga kjo baltë të kam bërë, rri këtu, më paç uratë, Mos u loth e mos psho kurrë, po përpiqu dit’ e natë, Sheh si punon gjithësija? Ashtu të punosh edhe ti, Të mos rrish kurrë pa punë e të vësh duartë në gji. Mos u bëj i lik e i keq, i paudh’ e i pabesë, I rrem, i ndyrë, i dëmshim, i rënduar e pa shpresë, Mërgohu nga të këqijat, pej çdo farë ligësije, Pej nakari, pej lakmimi, pej vjedhjeje, pej marrëzije, Mos vra, mos merr tek s’ke vënë, edhe ki nom dashurinë, Bes’ e fe ki urtësinë, të drejtënë, mirësinë. Në bëfsh mirë, liksht s’gjen kurrë, po, në bëfsh liksht, mos prit mirë, Ki dëshirë për të mirë dhe në zemërë mëshirë, Ji i but’, i urt’, i vyer e mos u bëj kurrë makut, I egër e i mërzitur dh’i mahnitur si madut, Mos ju afro dhelpërisë, po së drejtësë iu nis pas; Në dëgjofsh fjalët’ e mija, do të jesh gjithënjë në gas.
Nga gjithë ç’pat gjithësia, të kam dhënë dhe ty pjesë, Në u bëfsh si them, i mirë, emr’i math do të të mbesë. Të kam dhënë mënt të mësosh, të vërtetën me të ta shohç, Dhe zëmër’ e vetëdijë, të mir’ e të drejtën ta njohç, Do të të lë dhe nevojën, udhën të të tregonjë, Të të ndihnjë më çdo punë, të të psonj’ e të të zgjonjë. Gjithë të mirat që janë, këtu në dhet i kam mbuluar, Po gjësendi në shesh s’nxjerr dot pa dirsur e pa munduar; I gjen të gjitha me kohë, po rrëmo thell’ e më thellë, C’do gjë që të duhet, kërkoje, barku i ti do ta pjellë. Sa gjërërazë të vlera do të gjesh ti këtu brenda, Edhe përsipërë soje, e sa do të t’i ket ënda!
Me fuqit që të kam dhënë, them që të vinjë një ditë Të marrç udhën e së mirës e të gjesh të madhe dritë, Të marrç vesh dalengadalë sa punëra që kam bërë, Diell, hënë, yj, dhe, qiej e gjithësinë të tërë!
Po që u bëre i urtë, mua më ke afër teje, Ndryshe, qofsh i mallëkuar edhe mërguar prej meje!
Të parit tënë perndia këto fjalë vetëm i tha, I fali gjithë të mirat, i dha uratën dhe e la. Det i p’an’i mirësisë, q’emrin tënd s’e zë dot ngoje, Qysh e ngrehe gjithësinë pa lënë farë nevoje! Fali njeriut urtësinë, mirësinë, njerëzinë, Butësinë, miqësinë, dashuri, vëllazërinë; Epu sheshevet lul’ e bar dhe pyjevet gjeth e fletë, Resë shi, aravet bimë e mos lerë gjë të metë, Fali erë trëndelinës, manushaqes, trëndafilit, Kalliut bukë, mizës pjesë, zogut ngrënie, zë bilbilit, E drurëvet epu pemë dhe uratë bagëtisë, Dërgo dhëmbj’ e kujdes për to në zëmërt të njerëzisë; Epi pjergulls’ e vështit rrush dhe vozësë fali verë, Mos e lerë pa të kurrë, kurrë thatë mos e lerë; Fali diellit flak e zjarr dhe hënës e yjet dritë, Edhe detit uj’ e kripë, gjithësisë jet e ditë. Yjtë le të vinë rrotull dhe njerëzit të punojnë, Të dëfrejn’ e të gëzohen dhe si vëllezër të shkojnë.
Tregomu dhe shqipëtaret udhën e punës së mbarë, Bashkomi, bëmi vëllezër edhe fjeshtë shqipëtarë, Falmi, falmi Shqipërisë ditën e bardh’ e lirisë, Udhën e vëllazërisë, vahn’ e gjithë mirësisë.
Nxirr të vërtetën në shesht, paskëtaj të mbretëronjë, Errësira të përndahet, gënjeshtëra të pushonjë./KultPlus.com
Një shpatë që i përkiste Napoleon Bonapartit është shitur në ankand në Paris për 5,2 milionë dollarë.
”Kjo do të thotë se arma e ftohtë pothuajse ka vendosur një rekord botëror për një artefakt të Napoleonit”, tha shtëpia e ankandeve ”Drouot”.
Arma fillimisht ishte vlerësuar midis 800 000 dhe 1,1 milionë dollarë.
Shpata u prodhua midis viteve 1802 dhe 1803 nga Nicolas-Noël Boutet, drejtor i fabrikës mbretërore të armëve në Versajë, për Bonapartin, i cili ishte konsulli i parë i Francës në atë kohë.
Napoleoni (1769-1821) më vonë ia dha atë aleatit të tij të ngushtë Emmanuel de Grouchy, të cilin e emëroi mareshalin e fundit të perandorisë.
Që atëherë, shpata ka qenë në zotërim të pasardhësve të De Grouchy-ve.
Një kopje e dytë, identike e shpatës, e cila u shit në ankand, ndodhet në muzeun ”Hermitage” në Shën Petërburg./atsh/ KultPlus.com
Sot mbushen 27 vjet kur më 25 maj 1998, forcat serbe hynë në Lybeniq të Pejës, duke vrarë e masakruar nëntë banorë të Lybeniqit, e më vonë edhe burrat e tjerë të fshatit.
Gjenocidi i kryer në këtë vendbanim ndaj popullsisë së pafajshme shqiptare më 25 maj 1998 dhe më 1 e 7 prill 1999, është njëri nga krimet me të mëdha që kanë kryer forcat policore, ushtarake e para ushtarake serbe në Kosovë.
Kryetari i Lidhjes së Historianëve të Kosovës “Ali Hadri” dega në Deçan, Shkodran Imeraj, ka thënë kohë më parë se drejtësia vendore dhe ajo ndërkombëtare kanë dështuar në ndjekjen dhe dënimin e autorëve të masakrave që u kryen në Lybeniq gjatë viteve 1998-1999.
Sipas Imerajt, gjenocidi që kryen forcat ushtarake, policore e paramilitare serbe kundër banorëve shqiptarë të Lybeniqit, është gjenocidi më i madh që është kryer kundër popullsisë shqiptare në historinë e fshatit Lybeniq.
Lezha çeli zyrtarisht mbrëmjen e djeshme sezonin turistik për vitin 2025.
Në një aktivitet festiv të organizuar në Shëngjin morën pjesë edhe ministri i Drejtësisë, Ulsi Manja; ish-kryetari Kuvendit të Maqedonisë së Veriut, Talat Xhaferri; Ardita Sinani, kryetare e komunës së Preshevës; kryetari i komunës së Suharekës, Bali Muharremo; ambasadori i Kosovës në Shqipëri, Skënder Dyrmishi; si dhe vizitorë të shumtë nga Kosova, Maqedonia e Veriut e Presheva.
Kryebashkiaku Ndreu tha se “jemi krenarë se kemi ecur para në zhvillimin e turizmit. Por ka akoma për të bërë. Çdo vit nuk do reshtë puna për një ambient më komod dhe më atraktiv, me infrastrukturë më të mirë për pushuesit”.
“Përgjate këtyre viteve Shëngjini, Talja dhe Lezha kanë pësuar ndryshime rrënjësore. Kemi nisur zyrtarisht sezonin turistik, i cili pa dyshim do të jetë i mbarë”, tha Ndreu.
Qytetarët shijuan performancat e këngëtarëve të njohur Luiz Ejlli dhe Teuta Selimi.
Pjesë e festës ishte edhe panairi i artizanatit dhe kulinarisë, ku u promovuan produktet tradicionale dhe vlerat kulturore të zonës.
Ndërsa operatorët turistikë prezantuan ofertat dhe paketat për pushuesit vendas dhe të huaj, duke synuar të tërheqin sa më shumë pushues në Shëngjin.
Lezha ka një sërë resursesh, të cilat vizitohen nga turistët dhe vizitorët e shumtë, ndër të cilët kryesojnë pushuesit nga Kosova./atsh/ KultPlus.com
O malet’ e Shqipërisë e ju o lisat’ e gjatë! Fushat e gjëra me lule, q’u kam ndër mënt dit’ e natë! Ju bregore bukuroshe e ju lumenjt’ e kulluar! Çuka, kodra, brinja, gërxhe dhe pylle të gjelbëruar! Do të këndonj bagëtinë që mbani ju e ushqeni, O vendëthit e bekuar, ju mëndjen ma dëfreni.
Ti Shqipëri, më ep nderë, më ep emrin shqipëtar, Zëmrën ti ma gatove plot me dëshirë dhe me zjarr.
Shqipëri, o mëma ime, ndonëse jam i mërguar, Dashurinë tënde kurrë zemëra s’e ka harruar.
Kur dëgjon zëthin e s’ëmës qysh e le qengji kopenë, Blegërin dy a tri herë edhe ikën e merr dhenë, Edhe në i prefshin udhën njëzet a tridhjetë vetë, E ta trëmbin, ajy s’kthehet, po shkon në mes si shigjetë, Ashtu dhe zëmëra ime më le këtu tek jam mua, Vjen me vrap e me dëshirë aty nër viset e tua. Tek buron ujët e ftohtë edhe fryn veriu në verë, Tek mbin lulja me gas shumë dhe me bukuri e m’erë, Ku i fryn bariu xhurasë, tek kullosin bagëtija, Ku mërzen cjapi me zile, atje i kam ment e mija. Atje lint diell’ i qeshur edhe hëna e gëzuar, Fat’ i bardh’ e mirësija në atë vënt janë mbluar; Nat’atje’shtë tjatrë natë edhe dita tjatër ditë, Në pyjet’ e gjelbëruar, atje rrinë perënditë.
Mendje! merr fushat e malet, jashtë, jashtë nga qyteti, Nga brengat, nga thashethemet, nga rrëmuja, nga rrëmeti.
Tek këndon thëllëza me gas edhe zogu me dëshirë, E qyqja duke qeshur, bilbili me ëmbëlsirë, Tek hapetë trëndafili, atje ma ka ënda të jem, Bashkë me shpest edhe unë t’ia thërres këngës e t’ia them; Të shoh kedhërit’ e shqerrat, deshtë, cjeptë, dhëntë, dhitë, Qiellin’ e sbukuruar, dhenë me lul’e me dritë.
Vashë bukurosh’e bariut! që vjen me llërë përveshur, Me zemërë të dëfryer e me buzëzë të qeshur, Me dy shqerëza ndër duar, të bukura si dhe vetë, Në sythit tënt e shoh gazë, që s’e kam gjetur ndë jetë. Dashi sysk e me këmborë, q’e ke manar, po të vjen pas, Dhe qeni me bes’ i larmë të ndjek me dëshir’ e me gas. Dashç Perëndinë, pa më thua, a mos na pe bagëtinë? – Pash’ atje pas më të gdhirë,… ja atje përtej tek vinë!
O! sa bukuri ka tufa! Sa gas bije bagëtija! Vinë posi mblet’ e plotë! I bekoftë Perëndija! Nëpër shesh’ e nër bregore janë përhapurë shqerrat, E kecërit nëpër rripat dhe në gjethet e në ferrat; Sa me vrap e me gas bredhin edhe lozin shok me shok, Aty përhapenë me nxit aty mblidhenë prapë tok, Edhe prapë tufë-tufë përhapenë duke bredhur, Duke ikur me vrap shumë, duke lojtur, duke hedhur. Nxitojn’ e s’lodhenë kurrë edhe, kur i merr urija, Secili futet në tufë, suletë ne mëm’ e tija, Posa gjen mëmën e dashur edhe me vrap i hyn në gji, Rri më gjunjë dhe zë sisën e qumështin e ëmbël pi; Pa e ëma me mall shumë, ndo dhi qoftë a ndo dele, Bir’ e vetëm e merr në gji me gas e me përkëdhele.
Sa të mirazë ke dhënë, Zot i math e i vërtetë! E ç’nom të bekuar vure për çdo gjë q’është në jetë!
Sa më pëlqen blegërima, zër’i ëmbël’ i bagëtisë, Qëngji edhe kec’i bukur, që rri më gjunj’ e pi sisë! Përhapurë bagëtija nëpër sheshe, nëpër brinja, Nër lajthi e nëpër dushnja, ndër murriza, në dëllinja; Bijen zilet’ e këmborët e fyelli e xhuraja, Dheu bleron e gjelbërojnë fusha, male, brigje, maja, Edhe gjithë gjë e gjallë ndjen në zemër një dëshirë, Një gas t’ëmbël’ e të shumë, o! sa bukur e sa mirë! Pelën e ndjek mëz’i bukur, lopës i vete viçi pas, Dellëndyshja punëtore bën folenë me të math gas, Ogiçi ikën përpara, i bije tufës në ballë, Me zemër të çelur shumë vete si trimi me pallë, Zoqtë zënë këng’ e valle dhe po kërcejn’ e këndojnë, E nëpër dega me lule si ëngjëllit fluturojnë, Larashi ngrihet përpjetë, thua q’i shpie Perëndisë Një lëvdatë të bekuar për gëzimt të gjithësisë,
Qielli sa ësht’ i kthiellt e sa është sbukuruar! E dielli sa ndrin bukur mbi lulet të lulëzuar! Gjithë këto lule ç’janë, që u ngjallë menjëherë? Ngaha qielli ke xbritur? Ver’, o e bukura verë! Çdo lulezë ka me vehte një emër e një fytyrë, Një bukuri, një mirësi, një shtat, nj’erë e një ngjyrë, Si dhe çdo dru e çdo pemë, edhe çdo bar e çdo fletë; Sa është e bukur faq’ e dheut! S’të zë syri gjë të metë.
Gjithë kjo bukuri vallë nga dheu të ketë mbleruar, A me të matht të ti’ Zoti pej parajs’e ka dërguar?
Veç një njeri shoh pa punë dhe të mjer’ e të brengosur, Të këputur, të mjeruar, të grisur e të rreckosur; Lipën i gjori pa shpresë, se atje e pru përtimi, S’i ka mbetur gas në zemrë, se s’i la vënt idhërimi. Eshtë njeri, si dhe neve, po epini, o të pasur, E mos e lini të urët dhe të mjer’ e buzëplasur, Se përtimn’ e zi, q’e pruri të gjorën më këtë ditë, Nuk’ e dimë vet’ e zgjodhi, apo ia dhanë Perënditë. Edhe për një mizë, kur heq, i vjen keq njeriut të mirë, Zëmëra s’thuhetë zëmrë me mos pasurë mëshirë.
Ah! edh’ atje tej mbi udhë i duket i shkreti varri, Rrethuar me lul’e me bar, një të gjori udhëtari, Që ka vdekur i ri shumë e ka rarë lark shtëpisë, Mërguar nga mëm’ e motrë dhe pej gjithë njerëzisë; Një zok i helmuar mi varrt i rri si mëmëzë dh’e qan, Ndarë nga të gjithë shokët edhe zi për të mjerë mban.
Tomor! o mal i bekuar, fron i lartë, që rrij Zoti, Pas fesë vjetrë që kishinë shqipëtarëtë qëmoti, Dhe ti Mali-Plak i lartë, që me syt’ e tu ke parë Luftëra të mëdha shumë e punë që kanë ngjarë. O malet’ e Shqipërisë, që mbani kryet përpjetë, Tëmerr e frikë përhapni, përpini qiejt e retë! Të patundurë përjetë jini, pa, kur oshëtini, Udhëtarit në zemër frikë të madhe i vini; Keni shkëmbënj, gërxhe, lisa, lumënj dhe dëborë ndë gji, Përsiprë lulez’ e gjethe dhe brënda ergjënt e flori, E ju fusha bukuroshe edhe të majm’e pëllore, Ju sheshet e lulëzuar, ju bregore gjelbërore, Q’u fali Zoti të mira, u mba me shumë pekule, U dha bar e gjeth e veri, zoq e flutura e lule, Zemërn’ e varfërë time aty ndër ju e kam mbluar, Tek buron nga gjithi juaj uj’i ftoht’ e i kulluar; Jam lark jush i dëshëruar edhe s’e duronj dot mallë, Po s’e di si dua unë do t’u shoh një herë vallë?
Të paskësha vrapn’ e veriut, të kisha krahë pëllumbi, Nxitimn’ e lumit me valë, q’ikën me vërtik si plumbi, E të vija në gjit tuaj, nj’ ujë të ftohtë të pinja, Edhe nëpër ato hije një copë herë të rrinja, Syt’ e ballit t’i xbavitnja, zëmërënë ta dëfrenja, Gazë, që paçë njëherë, prap’ aty ndër ju ta gjenja. Opopo! Kshu pse më vini përpara syve pa pushim, O ditët’ e djalërisë, o moj kohëz’ e të rit tim?
O flutura krahëshkruar, që fluturon nëpër erë, As merr dhe zëmrënë time me vehtezë dhe ma shpjerë Nër malet të Shqipërisë, tek kullosën bagëtija, Tek i fryn bariu xhurasë, tek më rrinë mënt’ e mija, Ku shkon me zile të madhe ogiçi përmes lajthisë, Pa zjen e oshëtin mali ngaha zër’i bagëtisë; Marrënë vrapn’ e nxitojnë, derdhen në gjollë për kripë, Dhëntë ndër shesh’e ndër brigje, dhitë në shkëmb e në rripë.
Bariu plak krabën në dorë edhe urdhëron të rinjtë, E ata gjithë punojnë, ngriturë më bres përqinjtë; Ca bëjnë vathën e shtrungën, ca ngrehin tëndën e stanë, Kush sjell gjeth e karthj’ e shkarpa, sicilido ndih më nj’anë; Kush përvjel, kush qeth sheleknë, kush mjel dhitë, kush mjel dhëntë, Njëri merr ushqen këlyshnë, jatëri përgëzon qëntë. Stopani, bër’i zi sterrë, shikon bulmetn’ e bekuar, Tunt, bën gjalpë, djathë, gjizë edhe punon pa përtuar; Udhëtar’ e gjahëtorë, q’u bije udha ndër male, U ep mish, qumësht, kos, dhallë, ajkë, djathë, bukëvale… Kec’i mbeturë pa mëmë dhe i varfër’ e i shkretë Mënt mëmënë, që ka mbetur pa bir e pa gas në jetë. Dëgjohet nga mez’i pyllit krism’ e sëpatës s’druvarit, E sharrësë që bën lëndë, edhe fyell’i shterparit.
Shterpari s’i qaset stanit, po nër pyje bij’e ngrihet, Nëpër maja, nër bregore, rri, këndon a gdhënt, a shtrihet; S’i trembetë syri kurrë, vetëm ajy dit’ e natë, Nga ujku e nga kusari s’ka frik’, as nga lis’i gjatë, As nga shkëmbënjt’ e nga pylli, as gogolëtë s’e hanë, Armëtë ka shok e vëlla, mëm’ e motërë xhuranë; Miqt’ e ti shqeratë janë, kecërit, dhitë, dhëntë, Cjeptë, ziletë, këmborët, deshtë e më tepër qëntë, Që s’flenë, po rrin’ e ruajn bagëtinë dhe barinë, Kur e shohin, tundin bishtin dhe me gas të math i vinë; S’e hanë njerin’ e mirë edhe mikun’ e udhëtarë, Se i njohën; po të liknë, egërsirënë, kusarë. Vjen nata, e lë në t’errët, del hëna, i përhap dritën, Vjen mëngjesi, sbardhëllehet, lint’ dielli, i bije ditën. Yjtë, hëna, dielli, shënja, lindin e prapë perëndojnë, Gjithë ç’lëvrijnë nër qiej, përpara syvet i shkojnë. Mblidhen ret’ e hapësira bënetë e zezë sterrë, Vetëtimat e gjëmimet nisin e shiu zë të bjerë; Bariu vë gunën në kokë, z’eshkën me herët të parë, Ndes shkarpat sakaqëherë, e lisnë fyl, dhe bën zjarrë; Fishëllen e thërret qentë sicilin me emër veçan, Pa, kur derdhetë Baliku, ujkun’ e zë edh’e përlan, Se bisha, që bije dëmnë, errësir’ e mjergull kërkon, Papo bariu shum’ ahere vë re dhe mba vesh e dëgjon, Dhe sokëllin me zë të madh, tunden malet e shkëmbenjtë, Gumzhitin pyjet’ e veshur e oshëtijnë përrenjtë!
Esht’ e lehtë dhi e stanit, që kullot gjethen e malit, Dhe bij’e fle majë shkëmbit e pi ujëthit e zallit; Dhi e shtëpis’ ësht’ e plokshtë, fle në vath’ e nënë strehë E pi ujët e rrëkesë edhe shtrihetë në plehë; Esht’ e butëz’ edh’e qetë dhe e urtë si manare, Nuk’ është si malësorja, andaj i thonë bravare.
Në pshat, posa sbardhëllehet, sheh një plakëzë të gjorë, Ngrihet, hap derën ngadale, e del me kusi në dorë, Rri në derëzët të shtrungës, dhe djali duke dremitur I nget bagëtin’ e delen, i mjel plakëz’ e drobitur. Plaku lë shkopnë mënjanë e bën gardhin a zë shteknë, Bariu vë tufën përpara, vasha përkëdhel sheleknë, Nusja pshi e ndreq shtëpinë edhe bën bukën e gjellën, I shoqi sheh kanë, lopën, viçnë, demnë, kalën, pelën, Mushkën, që ësht’ e harbuar edhe bashkë me gomarë Rrahënë të hedhin murë, të hanë bimën a barë. Një grua vete në krua, e jatëra zë të tuntnjë, Një sheh pulat, miskat, rosat, dhe tjatëra bën çtë muntnjë.
Na hyjnë shumë në punë kafshëtë dhe bagëtija, Na i dha në këtë jetë shok’ e ndihmës Perëndija. Të mos ishte gjë e gjallë, njeriu s’rronte dot në jetë, Do të vdiste nga uria, do t’ish lakuriq e shkretë; Gjë e gjallë na vesh, na mbath dhe na ushqen e na xbavit, Kur shtohet e vete mbarë; jetënë tën’ e përsërit. Edhe dheu, që na ep drithë, sido ta kemi punuar, Nukë pjell mirë si duam, po s’e patmë plehëruar. O shokëtë e njeriut, Zoti u shtoftë e u bekoftë! Dhe shpirti im mik përjetë, sindëkur ka qën’ u qoftë. Kafshët, edhe bagëtinë, që u ka kaqë nevojë, Njeriu duhetë t’i shohë, t’i ketë kujdes, t’i dojë. Të mos t’i mundojmë kurrë, po si fëmijë t’i kemi, Eshtë mëkat edhe fjalë të ligë për to të themi.
Dellëndyshe bukuroshe, që thua mijëra fjalë, Dhe të k’ënda vahn’ e lumën, që vjen me vrap e me valë, A mos vjen nga Shqipëria? Eni vjen pej Çamërie Me këto milëra fjalë e me gluhë perëndie? Apo vjen nga Labëria, pra më duke kaqë trime, Edhe fjalëtë që thua më gëzojnë zëmrën time, Q’është thier, bërë posi një pasqirë, Duke këputur nga cmagu, që s’e kanë vartur mirë, Apo vjen nga fush’e Korçës, nga vënd’i mir’ e i gjerë, Pej zembrësë Shqipërisë, që del gjithë bot’ e ndjerë? A më vjen pej Malësie, pej Skrapari, pej Dobreje, Nga Vijosa, nga Devolli, pej Vlor’ e pej Myzeqeje?
Të munjam të fluturonja e të kishnjam krahë si ti, Me gas të math do t’i vinjam Shqipërisë brënda në gji! Për me marrë drejt Shkumbinë edh’ Elbasan’ e Tiranën, E me ardh ke ti, o Shkodrë, të shof Drinin e Bujanën, Kostur, Përlep, Fëllërinë, Dibrë, Ipek e Jakovën, Mat’ e Ysqyp e Prështinë dhe Mirëdit’ e Tetovën; Krojënë e Skënderbegut, q’i ka pas dhan ner Shqypnisë, Tue bam me trimni luftë, e m’e munt mren e Tyrqisë.
Durres, o qytet i bukur, që je kërthiz’ e mëmëdheut! Edhe ti Lezhë me emrë, që ke eshtrat e Skënderbeut! Burrat tuaj aq trima do ta lenë vall’ Ylqinë Edhe gjithë shqipëtarët ta mbanjë armiku ynë? Nukë më ngjan e s’e besonj, kam te zoti shumë shpresë, Shqipëria këtej-tutje kshu po nukë do të mbesë.
Dua të dal majë malit, të shoh gjithë Arbërinë, Vëllezërit shqipëtarë, që venë në pun’ e vinë, Burrat trima me besë dhe shpirtmir’ e punëtorë, Dhe fushatë gjithë lule e malet me dëborë.
O fushazëtë pëllore, që m’ushqeni Shqipërinë, Do të këndoj bukurinë tuaj edhe bujqësinë.
Ti perndi e ligjërisë, që rri në malt të Tomorit, Unju posht’ e më ndih pakë, o motra im’e të gjorit! Më ke leshrat të florinjta e të ergjëndtë krahrorë, Ball’ e gush’ e faq’e llërë dhe këmb’ e duar dëborë; Sikundër do malësorët dhe pyjet e bagëtinë, Duaj edhe fusharakët dhe arat’ e bujqësinë,
Edhe ti, o mëmëz’ e dheut, q’i fale dheut aq’ uratë, Sa pjell mijëra të mira e kurrë s’mbetetë thatë, I dhe lul’e bar e gjethe, bim’ e drith’ e pem’ e drurë, Mlodhe gjithë bukuritë edhe kanisk ia ke prurë.
Të keqen, o symëshqerë, shikomë një herë në syt! Si lulet’ e si bilbili edhe unë jam djali yt.
Gjithë këto farë lulesh e këtë të bukur erë, Këtë mblerim, këto gjyrë vallë nga ç’vent’i kesh nxjerrë! O sa e madhe bukuri! As më thua ku e more! O bukuroshe, t’u bëfsha, ngaha gjiri yt e nxore? Apo me dorët të bukur e more nga gjir’i Zotit, Nga qielli, nga parajsa, nga prehër’ e plotë i motit? Kudo shkel këmbëza jote, gëzohet vendi e mbleron, Tekdo heth sythit e qeshur, bukuri’ atje lulëzon!
Ti zbukuron faqen’ e dheut, ti do e ushqen njerinë, Më të gjallë, dhe pas vdekjes e pret duke hapur gjinë! Vjen dimëri, t’i than lulet, ti me një frym’ i ngjall prapë, Napënë q’u heth përsiprë, ua heq me ver’ e me vapë.
Bujkun e xgjuan me natë edhe vë përpara qetë, Nisetë pa zbardhëllyer për punëzët të vërtetë; Mer pluarin e parmëndën, zgjedhën, tevliknë, hostenë, Kafshën, farën, shoknë, bukën, trajstënë, lakrorë, qenë… Shërbëtor’i mëmës’ së dheut, q’e ka zëmrënë plot shpresë, Del kur hapet trëndafili dhe bari ‘shtë gjithë vesë; I falet Zotit t’vërtetë dhe zihet nga pun’ e mbarë, Zëmërzën e ka të bardhë dhe të qruar e të larë.
Pa lodhur e pa këputur, pa djersë e pa mundime, Njeriu i gjorë në jetë nukë gjen dot as thërrime, Si të punosh dit’ e natë e të bësh ç’duhenë gjithë, Ahere kërko nga Zoti të t’apë bukëz’ e drithë.
Njeri, puno, mos psho kurrë dhe lark nga makutërija, Zëmërnë kije të gjerë, mos ki keq, pa t’ep Perndija.
Puna ka duk e uratë, Zot’i math e ka bekuar, Njerinë mi faqet të dheut e dërgoi për të punuar.
Ver’ o e bukura verë, që na vjen nga i madhi Zot Me mirësi, me bukuri, me gas të math, me duar plot, Sindëkur çel trëndafilë, e i fal bilbilit zënë, Ashtu na bije nga qielli një gas në zëmërt tënë.
Zot’i e i vërtetë për të ushqyer njerinë, Për të zbukuruar dhenë, për të shtuar mirësinë, I dha zjarr e flakë diellit, i fali dhe shinë resë, Bëri dimërin e verën dhe zemrës san’ i dha shpresë.
Për të arriturë rrushnë ç’ka punuar Perëndija, Qielli, dheu, dielli, shiu, njeriu, tërë gjithësija! S’është çudi pse na dëfren ver’ e bukur zemrën tënë; Ç’ka punuar Perëndija edhe njeriu, sa e bënë! Ju shokë, kur pini verën, mos dehi, mos zëmërohi, Mos u zihni, mos u shani, mos lëvdohi, mos qërtohi, Se përçmoni Perëndinë, q’i ka falur hardhisë rrush, Edhe kërkon dashurinë e ndodhet pshetazi ndaj jush; Po gëzohi, prehi, qeshni, duhi, xbaviti, dëfreni, Flisni fjalë të pëlqyer, loni, këndoni, kërceni, Bëjeni zëmrën të gjerë edhe shtoni dashurinë, Mirësinë, njerëzinë dhe besën e miqësinë, Se në breng’ e në të keqe, në punë e në të pirë, Mirretë vesh njeriu i lik, njihetë njeriu i mirë.
A e shihni gjithësinë, yjtë, Diellinë, Hënën, Dhenë, erën, retë, kohën, Kashtën’ e Kumtërit, Shënjën, Si janë përveshur gjithë edhe lëçijn’ e punojnë, Njëri-tjatërit i ndihin, ashtu punën e mbarojnë. Në mest të këti rrëmeti, të punëtorëve shumë, Njeriu duhet të lëçinjë, apo të bjerë në gjumë?
Mundohetë punëtori, po në zemërzët të qetë Sa gas të math ndjen, kur njëra që hoth, i pjell dymbëdhjetë! Kur e sheh kallin’ e plotë të kërrusurë nga barra, Dhe parajsën e vërtetë të tfaqurë nëpër ara, Kur heth lëmën e mbleth toknë, ndan bykn’ e kashtën mënjanë, U heth kuajve e qevet, që janë lodhur, të hanë, Kur e përmbush plot shtëpinë me drith’ e me gjë të gjallë, Shtrohet me uri në bukë e ha me djersë në ballë.
Sheh pjergullnë, manë, fiknë, thanënë, arrën, ullinë, Mollën, dardhën, pjeshkën, shegën, vadhënë, ftuan, qershinë, Kumbullatë, zerdelinë, ngarkuar me pemë gjithë, Oborrë plot gjë të gjallë, shtëpinë mbushur me drithë, Dhe zëmëra i gëzohet, pa i faletë Perëndisë, Q’e çpërblen punën e djersën e mundimn’ e njerëzisë.
Qysh rroit mblet’ e uruar dhe ven’ e vin e lëçijnë, Ca huallinë ndërtojnë, ca nëpër lule shëndijnë. O ç’punë me mënt punojnë, sa bukur e bëjn’ e mirë! N’apin dyllëtë, q’ep dritë, dhe mjaltë fjesht’ ëmbëlsirë. Dhe punëtorët’ e mirë m’atë mëndyrë punojnë, Edhe gjithë njerëzija me mundimt t’atyre shkojnë; Njëri mih, jatëri lëron, njëri mbjell, jatëri prashit, Kush t’harr, kush korr, kush mbledh duaj, kush shin, kush sharton, kush krasit, Një bën pluar’ e sëpatën, një parmendën, një shtëpinë, Një pret e qep, një merr e ep, një mbath, një shikon mullinë, Çdo njeri një farë pune bën në mest të shoqërisë, Kjo ësht’ udh’ e Perëndisë, ky ë nom i gjithësisë. Edh’ ajo miza përdhese, ç’i duhetë për të ngrënë, Eshtë rrahur e përpjekur e me kohëz’ e ka vënë. Ka një punë të punonjë si çdo gjë q’është në jetë, Kshu e ka thënë me kohë Zot’i math e i vërtetë.
Bujku mundohet në verë, po në dimër rri e prëhet, Sheh shtëpizënë më kamje, edhe zëmëra i bëhet, Gratë të gjitha punojnë n’avlëmënt e në të tjera, Edhe jashtë fryn e bije, por kur na trokëllin dera: Eshtë nj’udhëtar i gjorë, që ka mbetur në dëborë, I kanë ngrirë të mjerit vesh’ e goj, e këmb’ e dorë; Ngrihet i zot’i shtëpisë edhe të huajthin e merr, E vë në kryet të vatrës me njerëzi, me të math nder, Posa e shohënë që vjen, i ngrihen gjithë fëmija, Se të huajnë më derë na e dërgon Perëndia, Pa i bëjnë zjarr e ngrohet edh’e mbajnë me të mirë, I sjellin shtresë të flerë edhe të ngrën’ e të pirë.
Kështu të huajt’ e miqtë njeriu q’është i uruar I pret me krahëror hapur e i përcjell të gëzuar.
Në verë që çelen lulet, qielli ndrin si pasqyrë, Sbukurohetë faq’e dheut e merr mijëra fytyrë; Pa ngjallenë më çdo lule, më çdo bar e më çdo fletë Gjëra të gjalla me mijë, rroitin nga dheu si mbletë.
Shpest’ e mizatë këndojnë e kuajtë hingëllijnë, Lulet’ e bukura m’erë si ar e si flori ndrijnë, Bujku nget pëndën e lëron, mbjell a bën gati ugarë, Kalorësi i shkon njatë dhe i thotë — puna mbarë — Papo merr anën e lumit me zëmërë të gëzuar, Këndon, fishëllen e vete ngadalë, duke mejtuar; Vë re lumën e kulluar, që ikën me ligjërime, E ndër ment të ti i bije ca t’ëmbla shumë mejtime. Vashazëtë bukuroshe, posi shqerratë manare, Si kapërollet e malit, si thëllëzatë mitare, Venë të lajnë në lumë gjithë tok duke kënduar, Me gas në sy e në buzë e me lulezë nër duar; Përveshin llërët’ e bardha dhe të majm’e të perndijta, Pulpazëtë bukuroshe e këmbëzët’ e kërthijta. Dellëndyshja që fluturon e ndehetë përmi lumë, U afrohetë si mike e u thotë fjalë shumë, Dhe mëshqer’ e përkëdhelur vjen në lumë të pij’ ujë, A të prëhetë në hije, a të bënjë gjë rrëmujë.
Bari, bima vatur më bres e bujku shum’ i gëzuar, Si bariu kur merr kërthinë edh’e përkëdhel ndër duar.
Bilbili ia thotë bukur, lumi vete gjithë valë, Ep erën e Perëndisë trëndafili palë-palë.
Veç një vashëz’ e mjerë qan të motrënë, q’e ka lënë, O! është mbuluar në dhe vashëza fytyrëhënë! Mëma dhe motëra mbetur në zi e në vaj të shumë, Dhe shqerra manarez’ e saj, e përzieshmez’ e për lumë! Të këput shpirtinë plaka, kur zë dhe nëmëron e qan, Ah, i ziu njeri në jetë sa heq e sa duron e mban!
Vashën vërtet e mbuluan, po shpirt’i saj në qiej shkoi, Hapi krahëthit e lehtë, në hapësirat fluturoi; Bukuri e saj u përzje me bukurizët të prillit, Me fjalëzët të bilbilit, me erët të trëndafilit, Gjësendi s’humbetë kurrë e gjë s’vdes me të vërtetë, Mase ndryshohenë pakë, po janë në këtë jetë; As shtohet, as pakësohet, as prishetë gjithësija, Vdesën e ngjallenë prapë si gjith’ edhe njerëzija. Këtu janë gjithë ç’janë e gjithë ç’gjë munt të jetë, Engjëllitë, Perënditë dhe ajy Zot’i vërtetë! Se një trup e një shpirt është gjithësia, që s’ka anë, Të gjallë edhe të vdekur gjithë brënda në të janë.
Perëndija njerin’ e parë e mori prej dore vetë, E zbriti mi faqet e dheut, q’ish me lulez’ e fletë, Më të drejtënë të themi, mbi faqet të dheut e ngriti, E bëri të zotthin’ e dheut edhe kështu e porsiti:
Nga kjo baltë të kam bërë, rri këtu, më paç uratë, Mos u loth e mos psho kurrë, po përpiqu dit’ e natë, Sheh si punon gjithësija? Ashtu të punosh edhe ti, Të mos rrish kurrë pa punë e të vësh duartë në gji. Mos u bëj i lik e i keq, i paudh’ e i pabesë, I rrem, i ndyrë, i dëmshim, i rënduar e pa shpresë, Mërgohu nga të këqijat, pej çdo farë ligësije, Pej nakari, pej lakmimi, pej vjedhjeje, pej marrëzije, Mos vra, mos merr tek s’ke vënë, edhe ki nom dashurinë, Bes’ e fe ki urtësinë, të drejtënë, mirësinë. Në bëfsh mirë, liksht s’gjen kurrë, po, në bëfsh liksht, mos prit mirë, Ki dëshirë për të mirë dhe në zemërë mëshirë, Ji i but’, i urt’, i vyer e mos u bëj kurrë makut, I egër e i mërzitur dh’i mahnitur si madut, Mos ju afro dhelpërisë, po së drejtësë iu nis pas; Në dëgjofsh fjalët’ e mija, do të jesh gjithënjë në gas.
Nga gjithë ç’pat gjithësia, të kam dhënë dhe ty pjesë, Në u bëfsh si them, i mirë, emr’i math do të të mbesë. Të kam dhënë mënt të mësosh, të vërtetën me të ta shohç, Dhe zëmër’ e vetëdijë, të mir’ e të drejtën ta njohç, Do të të lë dhe nevojën, udhën të të tregonjë, Të të ndihnjë më çdo punë, të të psonj’ e të të zgjonjë. Gjithë të mirat që janë, këtu në dhet i kam mbuluar, Po gjësendi në shesh s’nxjerr dot pa dirsur e pa munduar; I gjen të gjitha me kohë, po rrëmo thell’ e më thellë, C’do gjë që të duhet, kërkoje, barku i ti do ta pjellë. Sa gjërërazë të vlera do të gjesh ti këtu brenda, Edhe përsipërë soje, e sa do të t’i ket ënda!
Me fuqit që të kam dhënë, them që të vinjë një ditë Të marrç udhën e së mirës e të gjesh të madhe dritë, Të marrç vesh dalengadalë sa punëra që kam bërë, Diell, hënë, yj, dhe, qiej e gjithësinë të tërë!
Po që u bëre i urtë, mua më ke afër teje, Ndryshe, qofsh i mallëkuar edhe mërguar prej meje!
Të parit tënë perndia këto fjalë vetëm i tha, I fali gjithë të mirat, i dha uratën dhe e la. Det i p’an’i mirësisë, q’emrin tënd s’e zë dot ngoje, Qysh e ngrehe gjithësinë pa lënë farë nevoje! Fali njeriut urtësinë, mirësinë, njerëzinë, Butësinë, miqësinë, dashuri, vëllazërinë; Epu sheshevet lul’ e bar dhe pyjevet gjeth e fletë, Resë shi, aravet bimë e mos lerë gjë të metë, Fali erë trëndelinës, manushaqes, trëndafilit, Kalliut bukë, mizës pjesë, zogut ngrënie, zë bilbilit, E drurëvet epu pemë dhe uratë bagëtisë, Dërgo dhëmbj’ e kujdes për to në zëmërt të njerëzisë; Epi pjergulls’ e vështit rrush dhe vozësë fali verë, Mos e lerë pa të kurrë, kurrë thatë mos e lerë; Fali diellit flak e zjarr dhe hënës e yjet dritë, Edhe detit uj’ e kripë, gjithësisë jet e ditë. Yjtë le të vinë rrotull dhe njerëzit të punojnë, Të dëfrejn’ e të gëzohen dhe si vëllezër të shkojnë.
Tregomu dhe shqipëtaret udhën e punës së mbarë, Bashkomi, bëmi vëllezër edhe fjeshtë shqipëtarë, Falmi, falmi Shqipërisë ditën e bardh’ e lirisë, Udhën e vëllazërisë, vahn’ e gjithë mirësisë.
Nxirr të vërtetën në shesht, paskëtaj të mbretëronjë, Errësira të përndahet, gënjeshtëra të pushonjë./KultPlus.com
Mbrëmjen e 24 majit 2025, Galeria ODA në Shkodër hapi dyert për ekspozitën e qeramikës “Prekje dhe Kujtesë” të artistes Laura Sllamniku Kryeziu, një rrëfim i thellë estetik dhe emocional që komunikon përtej fjalëve – përmes formave, teksturave dhe nuancave që jetojnë në dhe mbi sipërfaqen e baltës.
Kjo ekspozitë u kurua me shumë dashuri dhe përkushtim nga galeristja Rozafa Shpuza, duke sjellë një përvojë artistike të ndjeshme dhe të menduar me kujdes për publikun. Pritja nga publiku artdashës shkodran ishte jashtëzakonisht e ngrohtë dhe mirënjohëse, duke e kthyer mbrëmjen në një festë të kujtesës dhe ndjeshmërisë.
Çdo vepër në këtë ekspozitë nuk është vetëm një objekt artistik, por një fije e kujtesës së ngulitur thellë në përjetësinë e kulturës, identitetit dhe shpirtërores. Nga “Dritë mbi hijet e kujtesës” tek “Relievi i Kujtesës” apo “Bluja e Kujtesës Sime”, përmes “Simbolit të një Trashëgimie të Paharruar”, ekspozita ndërton ura mes brezash, mes të kaluarës dhe të tashmes, përmes një gjuhe vizuale të qetë por të fuqishme.
Kujtesa, feminiteti, forca shpirtërore e gruas, shtresëzimi i kohës dhe shenjat që ajo lë mbi trupin e tokës, janë temat që përshkojnë këtë rrugëtim qeramik. Balta transformohet në një medium meditativ ku gdhenden ndjesitë, rrëfimet dhe kujtimet e heshtura – për t’u bërë zë i përbashkët i një përvoje njerëzore të ndarë por universale.
Laura Sllamniku Kryeziu, themeluese e Studio URA, sjell në këtë ekspozitë jo thjesht mjeshtërinë e saj si piktore dhe qeramiste, por edhe një filozofi krijuese që e sheh artin si një udhëtim të thellë brenda vetes dhe kujtesës kolektive. Ekspozita mbetet e hapur për publikun gjatë ditëve në vijim në Galerinë ODA, Shkodër. /KultPlus.com
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja shprehu ngushëllimet për ndarjen nga jeta në moshën 86-vjeçare të regjisorit të shquar Piro Milkani, një nga figurat më të rëndësishme të kinematografisë shqiptare.
Në një reagim në rrjetet sociale Gonxhja tha se “Piro Milkani ishte një figurë e dashur, një artist i jashtëzakonshëm, një njeri që i fali shpirt kinemasë sonë dhe i dha kuptim brezave të tërë me artin dhe urtësinë e tij”.
“Me filma që i kanë rezistuar kohës si “Ngadhnjim mbi vdekjen”, “Çifti i lumtur” dhe “Zonja nga qyteti”, ai skaliti vepra arti, që sot janë pjesë e identitetit tonë kulturor. Më shumë se regjisor, ai ishte artist shumëdimensional. Një njeri që gjithmonë e ndante dijen dhe dashurinë për filmin me përulësi e pasion”, theksoi Gonxhja.
Gonxhja u shpreh se “miqtë dhe kolegët e kujtojnë si një enciklopedi të gjallë të Kinostudios, një mik që nuk lodhej së treguari, së ndari, së kujtuari. Faleminderit mjeshtër, për gjithçka që le pas. Yjet sonte kanë një dritë më shumë… dhe ne një mungesë që nuk shuhet lehtë. Ngushëllimet më të ndjera familjes Milkani, miqve dhe të gjithë komunitetit artistik”.
Milkani ishte një nga kineastët e parë të kinematografisë shqiptare, duke realizuar filma që mbetën në kujtesën dhe zemrat tona. Veprat e tij u bënë pjesë e identitetit tonë kulturor dhe janë dëshmi e talentit dhe përkushtimit ndaj artit./atsh/ KultPlus.com
Naim Frashëri lindi në Frashër të Dangëllisë më 25 maj 1846. Mësimet e para i mori në vendlindje, ku nisi të mësonte persishten pranë teqesë bektashiane. Më 1865 familja e tij u shpërngul në Janinë, ku ndoqi gjimnazin “Zosimea”. Mbas kthimit në vendlindje, ai bëri provat e para të vjershërimit shqip nën ndikimin e bejtexhinjve, por edhe persisht, në përmbledhjen “Tehajylat” (Ëndërrime) që e botoi në vitit 1885.
Naim Frashëri mori pjesë në ngjarjet e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në mbledhjen e degëve të Jugut të Lidhjes Shqiptare në Frashër (1878). Ai iu kushtua punës për zgjimin kombëtar përmes lëvrimit të gjuhës shqipe e të letërsisë kombëtare dhe për ngritjen e shkollës shqipe e pajisjen e saj me tekste mësimore në gjuhën amtare. Më 1882 u vendos përfundimisht në Stamboll. Me përkushtimin dhe veprimtarinë e tij të dendur atdhetare e kulturore Naim Frashëri u bë figura qendrore e Rilindjes Kombëtare dhe u pagëzua për së gjalli si “Apostull i Shqiptarizmës”.
Për më pak se 20 vjet botoi një krijimtari të gjerë në gjuhën shqipe dhe në gjuhë të tjera, poema, përmbledhje lirikash, prozë artistike, si dhe vjersha e tekste për shkollat dhe përkthime. Veprat e tij më të shquara janë “Bagëti e Bujqësija” (1886), përmbledhja me lirika atdhetare e filozofike “Luletë e verësë” (1890), poema epike “Istori e Skënderbeut” (1898), lirikat në persisht “Ëndërrime” si dhe poemat në gjuhën greke “O alithis pothos ton Skyperaton” (Dëshira e vërtetë e shqiptarëve, 1886), etj..
Vepra e Naim Frashërit është botuar dhe vazhdon të botohet gjerësisht dhe është bërë objekt studimesh shkencore. Naim Frashëri vdiq në Stamboll më 20 Tetor 1900. Eshtrat e tij u sollën në atdhe më 1937 dhe prehen në Memorialin e Rilindësve në Tiranë.
Më 18 tetor të vitit 1931, vdiq Thomas Alva Edison, njëri nga personat më me ndikim në historinë e teknologjisë në tërë botën, shkruan KultPlus.
I njohur për etikën e tij të punës së madhe, këmbëngulësisë dhe zgjuarsisë, Thomas Edison është njëri prej shpikësve më të mëdhenj të të gjitha kohërave.
Nga llamba në fotografinë, gjatë jetës së tij Edison mbajti mbi 1000 licensa në Shtetet e Bashkuara në emrin e tij, pa përmendur edhe tjerat rreth botës.
Kontributet e tij të mëdha në energji elektrike, filma, incizim të zërit madje edhe makina x-rreze ndryshuan botën në të cilën jetojmë sot. Së bashku me shumë arritje të tij, mentaliteti dhe etika e punës e Edison gjithashtu e shtyn atë drejt suksesit.
Ka shumë që mund të mësoni nga ky gjeni kreativ.
Shikoni këto 10 thënie të cilat do ju motivojnë dhe inspirojnë.
‘’Shanset humbasin nga shumë njerëz për shkak se ajo është e veshur me pantallona dhe duket si punë’’.
‘’Fati i mirë shpesh ndodh kur mundësia takohet me përgatitjen’’.
‘’Për të shpikur, ju keni nevojë për imagjinatë të mirë dhe për gjëra të vjetra’’.
‘’Gjeniu është 1 përqind inspirim dhe 99 përqind djersë’’.
‘’Dobësia jonë më e madhe qëndron në dorëzimin. Mënyra më e sigurt për të pasur sukses është që gjithmonë të provoni edhe njëherë tjetër’’.
‘’Unë nuk kam dështuar. Vetëm kam zbuluar 10,000 mënyra të cilat nuk kanë pasur
‘’Nëse do të bënim të gjitha gjërat për të cilat jemi të aftë, do të befasonim veten’’.
‘’Unë kam më shumë respekt për një njeri i cili ka një ide dhe arrin sukses me të se sa për një njeri i cili ka me mijëra ide dhe nuk bën asgjë’’.
‘’Gjithçka vjen te ai i cili bën kërkime përderisa pret’’./ KultPlus.com
Ka ndërruar jetë regjisori i shquar shqiptar, Piro Milkani.
Lajmin e trishtë e bëri të ditur i biri i tij, Eno Milkani, përmes rrjeteve sociale, ku shkroi:
‘Iku babai, shoku dhe kolegu im.’
Piro Milkani ishte një prej figurave më të rëndësishme të kinematografisë shqiptare, me një karrierë të gjatë dhe kontribut të jashtëzakonshëm në artin e regjisurës.
Lindi më 9 dhjetor 1939 në qytetin e Korçës.Karriera e tij në kinematografi përfshin regjinë e mbi 20 filmave artistikë dhe dokumentarë, duke përfshirë tituj të njohur si ‘Kur zbardhi një ditë’ (1971), ‘Zonja nga qyteti’ (1976), ‘Ballë për ballë’ (1979), ‘Militanti’ (1984) dhe ‘Ngjyrat e moshës’ (1990).
Përveç regjisë, ai ka kontribuar edhe si skenarist, operator dhe producent./ KultPlus.com
1.Kur fëmijës , pasi është rritur ca, i duhet ndërprerë qumështi i nënës, ajo virgjërisht e fsheh gjirin, dhe atëherë fëmija s’ka më nënë. Lum ai fëmijë që nuk e ka humbur nënë tjetërsoj!
2.Poeti është gjeniu i të rikujtuarit.
3.Të marrësh besimin do të thotë të lësh arsyen.
4.Ankthi është marramendja e lirisë.
5.Është kaq e vështirë të besojmë, sepse është kaq e vështirë të bindemi.
6.Është krejt joproduktive të grindem me botën, po ashtu të grindem me veten nganjëherë është joproduktive.
7.E çfarë është poeti? Një njeri i palumtur që e fsheh ankthin e pafund në zemrën e tij, por buzët e të cilit janë formuar në atë mënyrë që psherëtimat dhe qarjet të tingëllojnë si një muzikë e bukur.
8.Tirani vdes dhe sundimi i tij mbaron. Martiri vdes dhe sundimi i tij fillon.
9.Ka, siç dihet, disa insekte të cilat vdesin në momentin që pjellin. Kështu është me të gjitha gëzimet: çasti më i hatashëm e më i lartë i gëzimit është i shoqëruar nga vdekja.
10.Të guxosh do të thotë të harrosh për momentin drejtpeshimin. Të mos guxosh do të thotë të humbësh vetveten.
11.Filozofia shkon më larg. Teologjia, e lyer dhe e pudrosur, rri në dritare duke lypur favoret e filosofisë, tek i ofron hiret e veta.
12.Absurdi përshenjon themelin e besimit, fillesën e kërcimit të besimit, meqë njëherazi përshenjon mospërputhjen midis rendit të Krijuesit dhe redit të krijesës.
13.Hiqjani paradoksin një mendimtari dhe do të fitoni një profesor.
14.Lutja nuk ndikon tek Zoti, por ndikon te ai që lutet.
15.Lum kush mund të vdesë në një mënyrë të atillë që shtrati i tij i vdekjes, në çastin që trupi hiqet s’andejmi, të duket edhe më i këndshëm se djepi i një fëmije./Bota.al/ KultPlus.com
Inxhinierë shumëkombësh dhe ushtarë të aviacionit amerikan të caktuar në Komandën Rajonale Lindore të misionit të udhëhequr nga NATO, KFOR, kanë kryer me sukses një vendosje ajrore me ngarkesë të litarit (sling load) në Kampin e KFOR-it në Vrellë.
Ky operacion shënoi vendosjen e pengesës së fundit në një pistë stërvitore me gjithsej 27 pengesa, që sapo është përfunduar në këtë kamp.
Trajnimi i fundit shënon një etapë të rëndësishme në ndërtimin e kapaciteteve fizike dhe operacionale për trupat ndërkombëtare dhe partnerët lokalë në terren.
Kampi në Vrellë, që njëkohësisht shërben si bazë e Policisë së Kosovës, është një lokacion i rëndësishëm për aktivitete të shumta të KFOR-it çdo vit, përfshirë edhe garën “KFOR Best Squad Competition” si dhe stërvitjen “Golden Sabre”.
Për gjashtë muajt e fundit, ushtarët e KFOR-it kanë qenë të angazhuar në rinovimin e këtij kampi, përfshirë ndërtimin e pistës me pengesa, me synim të mbështesin të gjitha komunitetet që jetojnë dhe punojnë në Kosovë.
“Ky aktivitet është pjesë e angazhimit tonë të vazhdueshëm për të kontribuar në një mjedis të sigurt dhe të qëndrueshëm për të gjithë qytetarët e Kosovës, si dhe për të garantuar lirinë e lëvizjes në mënyrë të paanshme dhe të pandërprerë”, ka njoftuar KFOR-i./ KultPlus.com
“Ishte Thjesht një Aksident” nga Jafar Panahi ka fituar Palmën e Artë në Festivalin e Filmit në Kanë 2025, i cili përfundoi mbrëmjen e së shtunës (25 maj). Ky është filmi i parë i regjisorit iranian pas lirimit nga burgu dhe ndjek historinë e një burri, gruas së tij shtatzënë dhe vajzës së tyre të vogël, të cilët përfshihen në një aksident të vogël automobilistik që shkakton një zinxhir ngjarjesh të errëta.
Në fjalimin e tij, Panahi iu drejtua “të gjithë iranianëve, me opinione të ndryshme, në Iran dhe nëpër botë”. Ai tha: “Gjëja më e rëndësishme është vendi ynë dhe liria e vendit tonë. Le të arrijmë së bashku në atë moment, kur askush të mos guxojë të na thotë çfarë të veshim, çfarë të bëjmë apo të mos bëjmë.”
Ky është filmi i gjashtë radhazi fitues i Palmës së Artë për kompaninë Neon, e cila ka të drejtat për Amerikën e Veriut (Mubi ka të drejtat për disa territore ndërkombëtare). Neon ka fituar gjithashtu çmime për katër prej filmave të shpërblyer mbrëmjen e ndarjes së çmimeve.
Ceremonia u zhvillua pa probleme, pavarësisht një ndërprerjeje masive të energjisë elektrike që preku gjithë Jugun e Francës më herët gjatë ditës dhe që solli ndalimin e plotë të çdo aktiviteti në Kanë. Rreth orës 15:00, energjia u rikthye ndërsa aktorët dhe organizatorët nxituan të rikthenin gjithçka në vend për tapetin e kuq./ KultPlus.com
Një mbrëmje e ngjizur me ndjenja të thella dhe interpretim të rrallë shpirtëror u zhvillua nën dritën intime të skenës së ‘Chopin Piano Fest’ më 22 maj, ku pianistët e mirënjohur Vovka Ashkenazy nga Islanda dhe Luca Rasca nga Italia sollën një duet pianistik që magjepsi publikun. Në një bashkëdyzim të përsosur, ata shpalosën një program të përzgjedhur duke sjellë një përjetim muzikor ku ndjeshmëria, dinamika dhe harmonia u ndërthurën në mënyrë mbresëlënëse. Performanca e tyre krijoi një atmosferë të ngrohtë dhe reflektuese, ku çdo tingull tingëlloi si një rrëfim i përbashkët shpirtëror, duke lënë një rezonancë të thellë në kujtesën emocionale të publikut. Ishte një mbrëmje ku muzika u bë gjuhë e përbashkët e shpirtit njerëzor, e udhëhequr nga duar mjeshtërore dhe zemra të ndjeshme, shkruan KultPlus.
Tashmë shtatë net me radhë, Amfiteatri i Ri i Bibliotekës Universitare është shndërruar në një strehë për dashamirësit e muzikës klasike, duke mbledhur rreth vetes një publik të larmishëm e të etur për përjetime artistike. Skena e përgatitur me përkushtim rrezatonte nën dritat e ngrohta që përqafonin çdo cep të saj me një ndjesi intime. Në sfond, logoja e festivalit shfaqej me krenari, duke e bërë të pamundur të mos ndjeje solemnitetin e momentit. Një atmosferë e ngrohtë dhe e përmbushur me emocion, ku prania e publikut dhe heshtja pritëse krijonin një tension të ëmbël, një paralajmërim i heshtur për bukurinë që do të sillnin në skenë dy artistët e mbrëmjes.
Koncerti i shumëpritur i dyshes pianistike ngjizi një tjetër kapitull të paharrueshëm në peizazhin muzikor të ‘Chopin Piano Fest’, duke e mbushur ambientin me tingujt e fuqishëm dhe njëherësh të ndjeshëm të veprave nga mjeshtrit e mëdhenj si W.A. Mozart, M. Ravel, R. Schumann dhe S. Prokofiev. Interpretimi i dy pianistëve me përvojë ndërkombëtare solli një ekuilibër të përsosur mes finesës teknike dhe shprehjes emocionale, duke e kthyer mbrëmjen në një festë të vërtetë të artit. Prania e një publiku të përkushtuar, që me entuziazëm përjetoi çdo moment, ishte dëshmia më e mirë e ndikimit të thellë që la ky interpretim virtuoz në zemrat e të pranishmëve.
Hapjen e kësaj mbrëmjeje të festivalit ‘Chopin Piano Fest’ e nisi drejtoresha organizative e festivalit, Besa Luzha e cila tregoi se kjo mbrëmje vjen në bashkëpunim me Ambasadën Italiane në Kosovë dhe Institutin Italian të Kulturës në Tiranë.
“Mirë se keni ardhur në mbrëmjen e radhës të këtij festivali. Kemi nisur një seri koncertesh të mrekullueshme, duke kaluar çaste të paharruara në mbrëmjet e kaluara. Sot, kemi ardhur në një pikë të veçantë ku, në bashkëpunim me Ambasadën Italiane në Kosovë dhe Institutin Italian të Kulturës në Tiranë, shënojmë një partneritet të shkëlqyer artistik”, ka thënë Luzha.
Ambasadori i ri italian në Kosovë, Maurizio Antonini i uroi organizatorët për këtë mbrëmje dhe për gjithë punën e tyre përgjatë tërë edicioneve të këtij festivali.
“Jam me padurim duke pritur fillimin e koncertit. Është një kënaqësi e vërtetë për mua që ndodhem këtu sonte, për ta hapur këtë koncert si pjesë e Festivalit Pianistik Chopin, i cili këtë vit shënon edicionin e tij të 15-të. Është një kënaqësi unike të jesh dëshmitar i artistëve të rëndësishëm që mirëpriten në Prishtinë. Ne jemi vërtet krenarë që kontribuojmë në këtë festival duke përkrahur koncertin dhe muzikantët e talentuar. Jam shumë i lumtur dhe i nderuar që përshëndes muzikantët, pasi që të dy janë artistë të rafinuar dhe e dinë mirë se çfarë është muzika në thelb. Muzika është një instrument i mrekullueshëm që krijon dialog ndërmjet njerëzve, përtej çdo kufiri. Së shpejti do të shpallim edhe ngjarje të tjera kulturore që do të mbahen në qytete të ndryshme të Kosovës.”
Në një mbrëmje ku heshtja e sallës fliste po aq sa tingujt që mbushnin hapësirën, dy pianistët, Vovka Ashkenazy dhe Luca Rasca, sollën një përjetim që kapërceu përmasat e zakonshme të interpretimit. Ata nuk ishin vetëm dy muzikantë përballë një publiku të etur për art — ata ishin dy shpirtra që komunikonin në heshtje përmes gjuhës së pianos, në një dialog që dukej se vinte nga një kohë tjetër, më e pastër, më poetike.
Koncerti nisi me delikatesën e “Sixteen Waltzes Op.39” nga Johannes Brahms – një përmbledhje që herë rridhte si një kujtim i zbehur dashurie dhe herë shpërthente si gëzim i papërmbajtur. Dueti i tyre sillte një balancë të mrekullueshme ku Ashkenazy me një butësi melankolike që dukej se vinte nga rrënjët e thella të trashëgimisë së tij, dhe Rasca me një prekje të kthjellët e të ngrohtë, që i jepte jetë ritmit me elegancë natyrore.
Më pas, në “Petite Suite L.65” të Claude Debussy, publiku u zhyt në botën impresioniste të tingujve të ujit, dritës dhe erës. “En bateau” përshkoi sallën si një valë e qetë e liqenit, ndërsa “Cortège” solli një lehtësi lozonjare. “Menuet” rridhte me një nostalgji të përmbajtur, dhe “Ballet” përfundoi pjesën me një shkëlqim që ngjante me rrezet e fundit të diellit mbi një kopsht francez.
Në “Fantasia for piano f-mol D.940” nga Franz Schubert, pianistët krijuan një univers të tërë, të pasur me emocione që kalonin nga ëndërrimi në dhimbje, nga shpresa në pranueshmëri. Kjo vepër u shndërrua në një udhëtim të thellë shpirtëror – një formë meditimi ku publiku ndiqte secilin variacion me frymë të mbajtur, sikur çdo frazë të ishte një fije e hollë që lidhte shpirtin e kompozitorit me të tashmen.
“Six Morceaux” të Sergei Rachmaninoff ishte një tjetër kapitull emocionues në këtë rrëfim muzikor. “Barcarolle” përhapi një melodi të lëngshme e të ëmbël, një lundrim në heshtjen e natës. “Scherzo” thërriste me energji të papërmbajtur, ndërsa “Thème Russe” rrënjosej thellë në një melankoli ruse që prek çdo pore të shpirtit. “Valse” shkëlqente me një shkëlqim të hirtë, nostalgjik, ndërsa “Romance” dhe “Slava” përmbyllën programin me solemnitet dhe ngrohtësi.
Duke u alternuar me finesë në tastierë, Ashkenazy dhe Rasca i dhanë çdo vepre një jetë të veçantë – si dy poetë që lexojnë të njëjtën poezi, por secili me nuancat e veta të ndjeshmërisë. Ishin momente ku duart e tyre gati preknin njëra-tjetrën, jo vetëm fizikisht, por edhe në përjetimin emocional të asaj që po ndodhte.
Mbrëmja nuk ishte thjesht një koncert — ishte një akt i thellë përkushtimi ndaj artit, një gjendje e përbashkët meditative ku publiku nuk ishte spektator, por pjesë e një frymëmarrjeje kolektive. Bashkimi i dy pianistëve solli jo vetëm interpretim, por edhe një formë të rrallë mirëkuptimi artistik që shpesh mungon edhe në bashkëpunimet më të ndërlikuara.
Kur heshtja e fundit ra mbi sallë, asnjë duartrokitje nuk dukej e mjaftueshme. Ishte një nga ato net që nuk përmbyllen me fundin e një note, por që zgjaten në kujtesë, në zemrën e secilit që kishte fatin të ishte i pranishëm. Vovka Ashkenazy dhe Luca Rasca nuk luajtën vetëm për publikun – ata luajtën për vetë muzikën, dhe e kthyen atë në dhuratë.
Për të treguar më shumë rreth koncertit, për KultPlus foli pianisti Vovka Ashkenazy për të cilin është hera e parë që performon në festival.
“Ishte një kënaqësi e madhe të luanim përpara një audience që me të vërtetë e vlerësonte muzikën, dhe isha shumë i lumtur me koncertin, për të cilin e di që edhe Luca Rasca ishte po aq i lumtur. Mendoj se arritëm të kapim bukurinë dhe dramën e të gjitha veprave që interpretuam, dhe kjo është gjëja më e rëndësishme – të nderosh dhe të respektosh kompozitorët dhe muzikën e tyre të mrekullueshme, dhe ta ndash këtë me publikun”, ka thënë Ashkenazy.
Ndërsa, pianisti Luca Rasca për KultPlus ka treguar se është hera e parë e tij në Prishtinë dhe energjia e publikut ishte diçka ndryshe.
“Për mua kjo ishte hera e parë në Kosovë, dhe përvoja ishte vërtet e jashtëzakonshme. Publiku ishte i mrekullueshëm, po ashtu edhe akustika dhe cilësia e pianos. Fillimisht kishim disa shqetësime nëse gjithçka do të shkonte sipas planit, por ndodhi e kundërta – gjithçka funksionoi për mrekulli. Pjesët që interpretuam ishin të bukura dhe sfiduese, dhe jemi shumë të kënaqur me rezultatin e këtij koncerti”, ka thënë Rasca.
‘Chopin Piano Fest’ gjatë këtij edicioni do të prezantojë edhe 8 koncerte të tjera në vazhdim. Nata e tetë e këtij festivali vjen më datë 26 maj ku do të interpretojë pianisti ukrainas, Vadym Kholodenko në një mbrëmje “Piano Recital” në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Universitare, duke filluar nga ora 20:00. / KultPlus.com
Turizmi në Shqipëri ka shënuar një rritje të ndjeshme vitet e fundit, duke u bërë një nga destinacionet më tërheqëse në Evropë.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale një spot publicitar nga emisioni francez “Échappées belles”, i cili do t’u ofrojë shikuesve në ekranin e “France 5”, më 31 maj, plot 90 minuta me disa nga vendet më të bukura në Shqipëri.
“Një udhëtim magjik drejt Shqipërisë së egër, të bukur e të vërtetë, e cila deri dje në Francë shihej si e egër, e shëmtuar dhe e pavizitueshme.
“Më 31 maj, ora 21:00, emisioni popullor francez “Échappées belles” do t’u ofrojë shikuesve në ekranin e “France 5”, plot 90 minuta me thesaret që e bëjnë Shqipërinë të dëshirueshme e pastaj të paharrueshme për vizitorët, sepse siç thotë edhe spoti publicitar i këtij emisioni “Shqipëria të ndryshon””, thekson Rama.
Shqipëria vazhdon të shënojë rritje të qëndrueshme në sektorin e turizmit, me 820 mijë vizitorë të huaj vetëm gjatë muajit prill 2025. Kjo e çon në 2,45 milionë numrin total të turistëve që kanë hyrë në vend gjatë katër muajve të parë të këtij viti./ KultPlus.com
Dje në ambientet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani”, u promovua libri “Libri im i kujtimeve” nga kompozitori dhe dirigjenti i njohur Rafet Rudi. Shumë dashamirë të librit dhe të muzikës morën pjesë në këtë ngjarje të veçantë kulturore, ku dhe patën mundësinë të diskutojnë me autorin dhe ta marrin librin me nënshkrimin e tij, shkruan KultPlus.
“Libri im i kujtimeve” paraqet një “kronikë të jetës muzikore” nga vitet ’70 deri në 1999, parë nga perspektiva e autorit si kompozitor, dirigjent dhe publicist. Ai tregon ngjarje dhe kujtime personale, duke përfshirë shkrimet e tij që datojnë që nga viti 1975, ku përshkruan zhvillimet në jetën muzikore në kontekstin e kushteve politike, sociale dhe kulturore. Libri ka karakteristika biografike, por është më shumë një kronikë e kohës dhe e ndikimeve që kanë formuar autorin. Ai ofron informacione të vlefshme për periudha të rëndësishme të jetës muzikore, të cilat janë të vështira për t’u gjetur në arkiva zyrtarë.
Rafet Rudi është kompozitor, dirigjent dhe mendimtar në fushën e publicistikës dhe të filozofisë së muzikës. Si anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencës dhe të Arteve, Rudi përbën personalitetin më të spikatur dhe më aktiv në 2-3 dekadat e fundit në botën muzikore të Kosovës. Ka shkruar veprat: kantatën “Flijimi” (1983), “Fantasia in Si” (1985) për violinë e piano, Koncerti për kitarë e orkestër (1986) etj. Rudi ka punuar si profesor në Fakultetin e Arteve në Prishtinë, përderisa, si shef-dirigjent i Korit të Filharmonisë së Kosovës, ka realizuar një sërë koncertesh në Maqedoni, Kroaci, Shqipëri, Itali, Angli etj.
Në panelin diskutues morën pjesë: autori Rafet Rudi, filozofi dhe kritiku Shkëlzen Maliqi, kompozitori dhe studiuesi Nestor Kraja, si dhe ushtruesi i detyrës së drejtorit të Filharmonisë së Kosovës, Dardan Selimaj. Moderatore e panelit ishte muzikologia Rreze Kryeziu Breznica e cila e mori fjalën e para për të hapur këtë promovim libri.
“Është kënaqësi e veçantë të ndaj me ju këtë moment të rëndësishëm promovimi. Është një ngjarje që shkon përtej promovimi tradicional. Është një promovim për një libër që erdhi për të ndriçuar një periudhë historike, profesionale dhe shpirtërore, që bart në vete kujtesën e një kohe dhe kontributin e një personaliteti të rëndësishëm siç është profesori Rafet Rudi. Ai është një nga figurat më me ndikim përgjatë dekadave të fundit. Veprimtaria e tij kompozicionale përfshin një gamë të gjerë veprash nga ato vokale-instrumentale e deri tek kompozimet për ansamble të vogla, vepra këto që dëshmojnë një qasje krijuese që ndërthur përvojën personale me zhvillimet estetike bashkëkohore. Profesor Rudi ka kontribuar edhe në fushën e arsimit si profesor në Fakultetin e Arteve së Universitetit të Prishtinës. Ai qëndron një prej figurave më përfaqësuese dhe me autoritet të kulturës muzikore shqiptare bashkëkohore”, thotë ajo.
Konsiderohet se “Libri im i kujtimeve” i autorit Rafet Rudi me natyrën e tij si memoar dhe kronikë personale, në mozaikë reflektimesh e kujtimesh, vjen si një urë themeltare për të shfaq një pasqyrë më të plotë dhe për të përkujtuar historinë e muzikës profesionale, për të rindërtuar narrativen e munguar. Libri pra vjen si homazh për muzikën si mënyrë jetese, si formë rezistence dhe si mjet kujtese.
Sipas saj, ky libër po ashtu shpalos përmasat më të thella të marrëdhënies mes artistit dhe kohës dhe këto memoare janë të rëndësishme për shkak të dritës që hedhet mbi mënyrën se si një artist ka jetuar, ndjerë, menduar brenda një kohe të mbushur me sfida e transformime. Dalja e këtij libri nuk konsiderohet vetëm si një ngjarje artistike por nevojë imediate, një ndërmarrje kulturore që shkon përtej komunitetit muzikor.
“Libri ka 14 kapituj që janë dëshmi të gjalla të një kohe, të rrëfyera me qartësi dhe thellësi që vetëm përjetimi i drejtpërdrejt mund të ofrojë. Profesor Rudi shfaq me finesë ndikimin e kontekstit politik dhe estetik në zhvillimin e jetës muzikore në Kosovë, duke vendosë artin në rrethana të pandashme shoqërore-kulturore të kohës”, thotë Kryeziu Breznica.
Filozofi dhe kritiku Shkëlzen Maliqi ka thënë se profesori Rudi i ka lënë mbresa të mëdha gjersa ai ka lexuar përmbajtjen e librit “Libri im i kujtimeve”.
“Më vjen mirë që kam kontribuar në botimin e librit të kujtimeve. Me Rafetin jam njoftuar shumë më afërsisht në vitin 2002 kur është botuar libri i parë i tij në kolazhin Fryma të Dukagjinit. Kur e kam parë atë libër dhe kur e kam lexuar, më ka mahnitur shumë dhe është një nga librat që më ka lënë përshtypje të thella kur e kam redaktuar. Mirë është që ai libër të ribotohet pasi që ka kaluar shumë kohë. Aty përfshihet edhe muzika e shekullit 20-të, avangarda muzikore e modernizimit. Në vitin e kaluar më kujtohet se profesori më tregoi se do botonte dy libra të tjerë. Ai insistonte të bëhem redaktor dhe unë e kam bërë me shumë kënaqësi. Libri i kujtimeve është një biografi personale e autorit dhe thellohet akoma më shumë në materien e muzikës”, ka thënë Maliqi.
Kompozitori dhe studiuesi i shquar, Nestor Kraja, ka treguar se profesori Rudi brenda librit paraqitet si një vëzhgues i vëmendshëm ndaj fenomeneve që rrethojnë jetën e tij, nga mentalitete të ndryshme e të kundërta të Beogradit e deri tek ndjesitë e njerëzve të kulturës në periudhën e pasluftës që gjykoheshin në bazë të meritave patriotike.
“Është një libër i shkëlqyer që të ngjallë një proces të menduari, të bën përshtypje këndvështrimi i një intelektuali të llojit të Rafetit. Mendoj se është një dokument i gjallë i argumentuar, i fakteve historike në lëmine e muzikës së Kosovës dhe më tej. Studentët e muzikologjisë kanë shumë nevojë për këto informacione. Faktet lidhen haptazi dhe direkt me analiza filozofike. Është dualizmi i një intelektuali erudit që shikon gjerë dhe i vjen keq për vendin e vogël që i rezervon realiteti imazhit të tij idealist. Jeta përshkruhet me një gjuhë të vërtetë e të gjallë, si në film, duke përcjellë dhe emocionet e kohës së gjatë. Këto emocione bëhen prekëse për brezat e ndryshme, autori i shtron drejtë faktet por dhe i përgjysmon ato. Autori paraqet një kulturë dhe nivele filozofike të qenësishme duke pasqyruar situatën e konfliktit të zhvillimit si pedagog i Akademisë së Muzikës. Ai pikturon personazhe dhe ngjarje jo me linja të shkurtra por të shpejta e të furishme, duke zbuluar vetë jetën me kontradikta”, thotë ai.
Sipas tij, profesori Rudi ka arritur maja emocionale, duke iu referuar një shkrimi që ka ekstraktuar nga Jusuf Gërvalla. Ai thotë se në këtë libër ka elemente edukative, duke përshkruar me imtësi rrugëtimin e vetë artistik dhe kësisoj iu shërben brezave shembuj të duhur artistik.
“Në një mënyrë, Rafeti paraqitet si një vëzhgues i vëmendshëm ndaj fenomeneve që rrethojnë jetën e tij, nga mentalitete të ndryshme e të kundërta të Beogradit e deri tek ndjesitë e njerëzve të kulturës në periudhën e pasluftës që gjykoheshin në bazë të meritave patriotike. Libri është një burim i pafund i temave të cilat do duhej të thellohen edhe më shumë nga muzikologjia kombëtare. Sinqeriteti i idealistit shquhet në shumë rreshta të këtij libri”, përfundon Kraja.
Ushtruesi i detyrës së drejtorit të Filharmonisë së Kosovës, Dardan Selimaj ka treguar se për momentin është duke u punuar për publikimin e monografisë së Filharmonisë së Kosovës, në të cilën kontribuon edhe profesori Rafet Rudi.
“Më vjen shumë mirë që tashmë në duart tona është ky libër të cilin e kam dëgjuar prej kohësh se profesori është duke e shkruar. Gjithë ato rrëfime të cilat ne mund ti kemi dëgjuar në ligjërata apo në studion e tij, unë gjithmonë kam tentu me i mbajt mend por ndonjë rast kur do të më duheshin tashmë do i gjej në libër të përmbledhura. Profesorit shpeshherë i duhet shumë kohë e analizë derisa vendosë në botimin e një libri. Ne kemi kaluar disa vjet duke punuar për monografinë e Filharmonisë së Kosovës të cilën jemi duke punuar ende dhe shpresoj ta botojmë sivjet. Në të njëjtën kohë, ai përfaqëson një prej figurave që na ka ekspozuar ndaj muzikës avangarde së shekullit 20-të. Ai në Korin e Filharmonisë së Kosovës ka meritë të veçantë për zbulimin e muzikës së vjetër të kompozitorëve të trevave të ndryshme, duke vendosur një standard që sot e kësaj dite vazhdon me qenë standardi i repertorit që e përcakton fizionominë e Korit dhe Orkestrës së Filharmonisë së Kosovës, por edhe gjithë muzikës korale në trevat tona”, ka thënë Selimaj.
Në pamundësinë për të qenë prezent fizikisht, akademiku Vaso Tole nëpërmjet një videoje që u shfaq nga një ekran, ka vlerësuar lartë punën e profesorit Rudi.
“Jam i kënaqur që më bëtë pjesë në këtë aktivitet të rëndësishëm. Libri i profesor Rudit është autobiografia e parë e një kompozitori shqiptar. Libri është një rrëfim i pasur dhe i ndjerë që tejkalon përmasat e një jete personale me synimin për të afruar një pasqyrë më të gjerë e të thellë të zhvillimeve kulturore-artistike-historike. Libri është thurur me një mençuri me vlerat kolektive duke sjellë një panoramë të gjithanshme të një kohe të trazuar dhe një kulture në ndërtim e sipër. Ky libër është i rëndësishëm sepse është dëshmi personale e ngarkesave historike, kulturore. Autobiografia ofron një dëshmi të drejtpërdrejtë ndaj ngjarjeve muzikore, kulturore e politike. Dokumentimi dhe zhvillimi i muzikës është diçka tjetër që vlerësoj brenda librit. Rrëfimi i Rudit mbush boshllëqet siç janë: historitë me institucionet muzikore, sfidat e muzikantëve apo rruga drejt profesionalizmit të muzikës artistike në vend”, ka thënë ai.
Krejt në fund, vetë autorit i librit, profesor Rafet Rudi ka treguar se lloji i shkrimit i përdorur brenda librit ka qenë diçka e huaj për të, mirëpo ashtu është nevojitur të jetë natyra e librit.
“Merrem me shkrime qysh herët dhe ato kanë qenë kryesisht të një karakteri. Një qasje filozofike të muzikës do shfaqet edhe në librin tjetër që do promovohet në fillim të muajit qershor. Libri i kujtimeve ka disa karaktere që për mua shkaktojnë mjaft probleme. Nuk jam i mësuar fare që të shkruaj në vetën e parë dhe pas disa momenteve delikate jetësore të fëmijërisë dhe të kohës të vështira e traumatike të jetës, pa emocionin e duhur, mbesin vetëm si identitet. Gjatë shkrimit të librit, më është dashur ndihma e poetëve dhe ka qenë një terren jo i njohur te unë ky lloj shkrimi”, ka shpalosur ai.
Secili nga panelistët ndau përshtypjet dhe mendimet për librin, duke i kujtuar ngjarjet e ndryshme që ka kaluar populli ynë nëpër vite e dekada dhe takime e momente me vetë autorin, gjë që e bëri akoma më të ngrohtë këtë promovim./ KultPlus.com
Stephen Graham, aktori i cili luante babain e Jamie në serialin “Adolescence” ka shprehur këndvështrimin e tij lidhur me sezonin e dytë.
Seriali, i cili nuk pritj të kishte këtë sukses, ka arritur mbi 100 milionë shikime në Netflix dhe producentët po bisedojnë lidhur me “Adolescence 2”. “Është ende një mundësi”, tha Graham për Variety.
Megjithatë, është i vetëdijshëm se ky lloj suksesi nuk vjen dy herë. “Kjo ndodh një herë në jetë. Nëse do ta vazhdonim, do të më pëlqente ta vazhdoja? Plotësisht me një histori të re? Po”-thotë ai. Me gjasë, do të përqendrohen në një familje të re. Ajo e Katie duket se përjashtohet, edhe pse në serial ishte një këndvështrim që nuk u shfaq.
“Nëse do të ishim në një dramë të zakonshme, do ta shihnim nga perspektiva e Katie dhe do të shihnim ç’po ndodhte më pas me familjen e saj. Por ndjeva se e kemi parë këtë. E kemi parë shumë herë. Por nuk kemi parë këtë”-thotë ai dukej vijuar se kjo anë ishte e prerë dhe e qartë: Doja të sigurohesha se Jamie nuk vinte nga një ambient familjar me nënën e alkoolizuar, baba të dhunshëm apo se ishte ngacmuar nga ndonjë i afërm. Pa dashur të shpreh mungesë respekti, por këto janë gjërat që ndodhin në dramat e zakonshme që janë të kuptueshme. Doja ta shkundja paksa kutinë dhe të shihja ç’mund të gjenim aty./Top Channel/ KultPlus.com
Kongresi i Përmetit konsiderohet një nga ngjarje që ka lënë gjurmë në historinë e vendit.
Mbajtur më 24 maj të vitit 1944, Kongresi Antifashist i Lëvizjes Nacionalçlirimtare shqiptare, riformatoi vendimet dhe idetë paraprake qe ishin hedhur në Konferencën e Pezës në shtator të vitit 1942.
Në përkujtim të kësaj ngjarje, u mbajt sot një ceremoni organizuar nga Bashkia Përmet ku u vendosën kurora dhe buqeta me lule te “Ushtari i Panjohur” në qendër të qytetit.
Përfaqësues të pushtetit vendor, historianë, veteranë lufte dhe qytetarë iu bashkuan kësaj ceremonie në kuadër të së cilës u realizua edhe një vizitë në sallën ku është mbajtur Kongresi ku një pjesë e saj është kthyer në Pavionin e Luftës. Ky pavion është i hapur dhe mirëpret çdo ditë vizitorë.
Kongresi Antifashist i Lëvizjes Nacionalçlirimtare shqiptare filloi punimet më 24 maj 1944 në Përmet dhe njihet si Kongresi i Përmetit. Kongresi i Përmetit ka zënë një vend të rëndësishëm në historinë shqiptare të pasluftës dhe në kujtesën e mbarë popullit shqiptar./ KultPlus.com
Mbrëmë u mbyll edicioni i parë i Festivalit KYFF (Kosovo Young Filmmakers Festival), festivali i filmit për të rinj që iu dedikohet ekskluzivisht filmbërësve të rinj nga e gjithë bota.
Për këtë edicion debutues aplikuan mbi 1800 filma në zhanre e kategori të ndryshme. Nga ky numër u përzgjodhën rreth 100 finalistë që konkurruan në tri kategori kryesore: dokumentar, narrativ dhe animacion. Finalistët u ndanë në dy grupmosha përkatëse: a) 15–20 vjeç, b) 21–25 vjeç.
Nëse mendoni se do lexoni ndonjë opinion në lidhje me ndonjë dhënie çmimi, atëherë gaboheni rëndë. Të vetmen gjë që do gjeni këtu, është Vdekja.
‘Not dark yet’ apo, “Nuk është errësuar ende”, është njëra nga shumë poezitë(këngët) e Bob Dylan-it. Më shumë se një poezi ajo paraqet krejt përpjekjet e kota të njeriut për ti dhënë kuptim jetës përballë vdekjes. A do ishim kaq fallc nëse do ishim të përjetshëm?
Qysh në fillim të poezisë, Bob Dylan godet:
‘Errësira nuk ka rënë ende, por është në rrugë e sipër‘
Vdekja nuk ka trokitur ende por është në rrugë e sipër. Në fakt, vdekja gjithmonë është në rrugë e sipër, ajo vazhdimisht është duke ardhur por asnjëherë nuk vjen. Ose së paku, ne nuk e kuptojmë edhe kur vie (nëse vie). Injoranca jonë mbi vdekjen, na vë përballë dy ndjesive: tmerrit (nga hiçi) dhe shpresës (për përjetësi). Më tmerrues ende, është fakti që për këtë shpresë, të gjithë e dimë se është e “pa shpresë”, por prapë vazhdojmë. Njeriu e gënjen veten duke u gënjyer. Ai e di këtë gënjeshtër të dyfishtë por nuk mund të largohet nga loja. Loja paraqet mundësinë e tij për të harruar vdekjen. Të gjitha përpjekjet e njeriut janë drejt lumturisë, por papritur shfaqet vdekja-kjo zonjë e paftuar. Rrjedhimisht të gjitha përpjekjet kthehen në përpjekje për të gënjyer veten në përballjen me fundin.
Për të qenë më korrekt me gjuhën, njeriun nuk e mundon vdekja, por “ideja e vdekjes” Ideja e vdekjes na tmerron sepse na kujton sa pak kohë kemi. Ideja e vdekjes na bën të mendojmë se kurrë nuk do ti arrijmë të gjitha. Pse, a mund të arrihen të gjitha?
“Not dark yet”, është poezi “pesimiste” dhe e “errët” por e sinqertë në thelb. Nga këndvështrimi ekzistencialist, kjo poezi mund të ishte, “poezi e absurdit”. Në paraqitjen e këtij absurdi apo pa-kuptimësie të jetës në raport me vdekjen, Dylan është shumë i pamëshirshëm dhe i ashpër. Në vazhdim ai shkruan:
‘Humanizmi më ka humbur thuajse, Pas së bukurës gjithmonë fshihet dhembja’
Humbja e humanizmit ndodh pas ballafaqimit të njeriut me botën. Ndonëse jeta mund të duket e bukur, në esencë është një dhembje e pafundme, është një skëterrë. Sipas Schopenhauer, bota apo jeta, është e zymtë dhe e errët sepse udhëhiqet nga vullneti i cili është i verbër dhe i cili nuk ka qëllime madhore. I vetmi qëllim i vullnetit është që “të jetë”. Lumturia sipas Schopenhauerit mund të arrihet duke e shuar vullnetin dhe shmangur vuajtjet. Por përderisa jemi, vuajtja është domosdoshmëri.
‘Kam rrahur të gjithë lumenjtë dhe të gjithë detërat. Preka edhe fundin e botës të mbushur me gënjeshtra. Madje nuk pashë asgjë as në sytë e njeriut. Barra tanimë është bërë e papërballueshme, Errësira nuk ka rënë ende por është në rrugë e sipër.’
Çdo varg i poezisë sa shkon e bëhet më i errët. Në vazhdim Dylan thotë: ndonëse dallgët e jetës më kanë përplasur në shkëmbinjtë më të thepisur, ndonëse kam shkuar deri në fund të botës për të gjetur kuptimin dhe humanizmin, në fund, prapë se prapë kam hasur vetëm gënjeshtra dhe intriga. Kam takuar ziliqarë e grabitqarë. Bota është e ligë dhe e zezë.
Pasi humba shpresën në botën, e kërkova të vërtetën në sytë e njeriut. Ajo që pashë ishte edhe më e pamëshirshme, goditja e saj ishte përfundimtare, ishte goditja ndaj vetes. Sytë e njeriut janë bosh-pa kuptim. Ato nuk më thonë asgjë, prandaj nuk më mbetet tjetër vetëm të pres vdekjen, duke shpresuar që të vonojë sa më shumë.
Në fund të poezisë vie kulmi. Pas reflektimit mbi botën dhe pas vetëdijesimit se bota është e verbër dhe e shurdhërt, pasi e kuptojmë se bota nuk na flet, se ajo është vetëm një shkëmb i ftohtë, pasi kuptojmë që nuk mund të gjejmë përgjigje as tek tjetri, më në fund i kthehemi vetes. Kthimi drejt vetes është pamundësia jonë për të kuptuar botën. Në botën jashtë nesh, nuk bëjnë pjesë vetëm objektet pa vetëdije, por edhe njeriu. Quhet njeri vetëm sepse ka vetëdije përkundër gurit. Quhet njeri sepse kështu ka vendosur ta quaj veten. Kur i kthehemi vetes mund të reflektojmë. Ky reflektim fillon me një konstatim që të kall datën:
“Unë kam lindur dhe do vdes pa dëshirën time”
Kjo paraqet një nga të vërtetat më të dhimbshme të njeriut. Nga kjo e vërtetë fillon jo-liria. E si mund të jem i lirë, kur nuk jam pyetur nëse dua të vi në jetë? Askush nuk më ka pyetur nëse dua të jem pjesë e një bote plotë me sëmundje, plot me frikëra dhe pasiguri. Frika nuk vjen nga jashtë, por nga brendia ime. Frika ime jam unë, frika është mosnjohja e vetes.
Si mund të jem i lirë kur askush nuk më ka pyetur nëse dua ta pasuroj botën me dhimbje. Lindja ime ka ardhur përmes vuajtjeve. Të ekzistuarit tim do të shkaktojë vuajtje. Prania ime prodhon vuajtje. Dikush do pikëllohet edhe për largimin tim. Ai largim paraqet ligësinë time ndaj tjetrit, ligësi e cila është vetëm pjesë e ligësisë së madhe, asaj të ekzistencës së jetës. Kam nevojë të vegjetoj.
Përveç që nuk më kanë pyetur nëse dua të vi në jetë, askush nuk më pyet nëse dua të vdes. Askush nuk më pyet nëse kam frikë nga terri i nëntokës; askush nuk pyet nëse kam frikë nga mungesa e ajrit; askush nuk pyet nëse kam frikë nga krimbat; prandaj jeta është vuajtje dhe bota një skëterrë.
‘Më bëhet sikur po lëviz por prapë qëndroj në vendnumëro’
Ka raste kur angazhohem, kur përpëlitem, kur më duket sikur kam arritur ca synime. Por vetëm po gënjej veten. A mund ti japim kuptim një gjëje e cila është e destinuar të shuhet? Rrugëtimit tashmë po i vie fundi. Po largohem nga ajo që quhet “jetë”. Pyetja ende vlen: A kishte kuptim gjithë kjo? Përgjigja nuk vonon dhe është e ftohtë si mermeri dhe e heshtur si varri:
‘Nuk mbaj mend asgjë, unë erdha vetëm për tu larguar nga këtu’
Këtu është kulmi i dhimbjes. Bota nuk ka qëllim; jeta nuk ka qëllim; absurdi paraqet njohjen e pa-kuptimshmërisë së botës; kur kuptimi i vetëm i gjithë ekzistencës është vetëm të vetëdisuarit mbi ekzistencën si diçka e ligë, ky është fundi i mundësive të mia. Vdekja paraqet kufirin tim.
‘Nuk dëgjohen madje as pëshpërimat e lutësit, Errësira nuk ka rënë ende, por është në rrugë e sipër’
Kryevepra e kësaj poezie qëndron në vargun e parafundit. Në përballjen përfundimtare, aty në shtratin e vdekjes, nuk bën punë më as Zoti. Ai paraqet vetëm një qiell të zymtë me ca re kaotike. Ironia e Dylan-it është therrëse. Ai thotë se në fund të gjithë do jemi vetëm me veten. Do jemi përballë jetës tonë; do përjetojë momentet më intime që mund ti ketë njeriu: të jetoj vdekjen e tij. Vdekja është momenti më personal dhe i vetmi moment sinqeriteti i kristaltë me veten. Vetëm përballë vdekjes ne bëhemi të sinqertë. Kemi frikë nga të tjerët. Nga sytë e tyre. Vetëm përballë vdekjes ambiciet mjegullohen dhe të gjithë do përfundojmë si Ivan Ilichë. (L.Tolsoti-Vdekja e Ivan Ilichit)
Epilog: Vdekja, e vërteta e vetme
Çfarë kuptimi ka jeta, kur e dimë që do vdesim? Çfarë kuptimi kanë përpjekjet tona kur në fund do mbesim vetëm në varr? Çfarë kuptimi kanë gjithë arsyetimet ndaj të tjerëve, kur në fund do ti arsyetohemi vetëm vetes dhe territ? Dikush edhe mund të thotë: “Së paku do hysh ne histori”.
Me të vërtetë? Po a nuk e di që edhe historia do vdes? A nuk e di se gjithçka do kthehet në pluhur? Çdo vetëdije njerëzore do mbetet vetëm një grusht pluhuri? Historia është vetëm mjet për të arsyetuar ekzistencën dhe për të luftuar absurdin e jetës. A ka kafsha histori? Po. Vetëm historinë tonë për të. Edhe ne një ditë do të përfundojmë histori për dikë tjetër.
Atëherë cili është qëllimi jonë këtu? Ne jemi këtu vetëm si kalimtarë, si produkt i egos. Kjo është kuptimi i pakuptimtë i ekzistencës. Këtë e thotë edhe Dylan. E kush do ja lexoj Bob Dylan-it tekstet pas 1 milion vjetësh? Me falni, a keni menduar ndonjëherë si do jetë bota pas 1 milion vjetesh? Dyshoj. Nëse vetëm pak do mendonit, do bëhej edhe pyetja tjetër, po pas 1 miliardë vjetësh??? Më mirë të mos mendoj, kushedi se ku do shkoj me pyetje.
Mungesa e pyetjeve është largim nga përballja me të vërtetat. Mungesa e pyetjeve paraqet frikën e njeriut nga vetja. Mallkuar qoftë dita kur lindi pyetja; mallkuar qoftë Filozofia, ky makth i pafundëm… Më mirë të jem kafshë, pa pyetje, pa ankth, pa ekzistencë.
Por kot e keni, sepse ju tashmë keni lindur, apo më mirë, Ju kanë lindur (pa ju pyetur). Dhe ju të gjithë do vdisni. Sado që mundoheni të mos pajtoheni me ato që thashë, prape ju siguroj që do vdisni. Do vuani, do klithni, do tmerroheni, do përpëliteni, dhe në fund prapë nuk i ikni vdekjes.
I çmendur?? Ndoshta edhe jam! Por një gjë ju siguroj, edhe çmenduria ime do harrohet një ditë (nëse do ekzistojnë ditët). Të gjithë të çmendurit që kane jetuar ndonjëherë do shuhen. Më falni, a njihni ndonjë të çmendur që ka jetuar para 1000 vjetësh? Po para 2000 vjetësh?? Kështu edhe unë do ngjas pas 1000 vjetësh. Nuk më plas fare se si do kujtohem. Madje ekziston edhe një mundësi tjetër: koncepti i çmendurisë pas 2000 vjetësh mund të ndryshojë. Ndoshta nuk do jetë më “çmenduri” por “mençuri” ahahahahah vërtetë mendoni se çaj kokën se si do jetë koncepti i çmendurisë pas 2000 vjetësh?
Për fund po ju lus vetëm një gjë: nëse po gënjej, ju lutem ma tregoni mua dhe Botës të vërtetën! Por nëse nuk mundeni dhe nëse nuk dini ndonjë të vërtetë tjetër përveç vdekjes, ju lus të heshtni përgjithmonë.
80-vjetori i themelimit të Teatrit Kombëtar në Shqipëri, është kujtuar në Arturbina, duke rivënë në skenë shfaqjen e parë që shënoi themelimin, “Topazin” e duke ekspozuar pjesë nga arkivat e mbetura për të. Imazhet e dokumentet përbëjnë sot dëshmitë e vetme, ndërsa dëshmitarët nuk jetojnë më dhe me ta, nis edhe bjerrja e kujtesës. Artistët e përkufizuan teatrin në forma të ndryshme.
Ndërsa themelimi i trupës në Tiranën e pasluftës sillte sfida, disa prej të cilave do të kuptoheshin më vonë me konsolidimin e sistemit politik që pasoi luftën, në kontekstet e reja sociale e politike, edhe teatri i sotëm ka sfidat e vetat, që shkojnë përtej buxheteve e politikave. Liria mundet të jetë krejt fluide, e kushtëzuar nga rrethanat e ndërvarësitë. Një plejadë artistësh në zë, të pranishëm në festën e 80-vjetorit, e përdorën skenën për të artikuluar, shqetësimet e tyre. Përtej një godine që nuk është më, duket se mungon edhe vëmendja.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, pati mesazhe për të ndarë sa i takon problematikave të artit. Duke përdorur postin e tij si titullar, siç rrallë bën në laminë e kulturës, ai adresoi në fjalim disa prej shqetësimeve. “Nuk rri dot pa bërë një ndjesë, në teatër sepse kam qenë pak prezent. PO mundohemi shumë që në strategjinë e re të artit e kulturës 2026-2030 të kemi në qendër Statutin e artistit, që e di që shumë prej jush e kanë në mendje dhe e përtypin. Në rëndësinë që ka liria e tij dhe të kemi një respekt edhe ndaj meritokracisë dhe mundësive sa më të mëdha”, tha Gonxhja.
Tetë dekada më pas, teatri përballet, së pari me mungesa hapësirash, së dyti me pamjaftueshmëri buxhetesh e së treti me rrjedhojat e mungesës së politikave afatgjata, vizioneve e zaptimeve që ndërsa tkurrin skenën edhe e zhbëjnë atë./ balkanweb/ KultPlus.com
Një ndërprerje e madhe e energjisë elektrike goditi Francën juglindore të shtunën, duke ndërprerë trafikun dhe duke ndërprerë përkohësisht ngjarjet në Festivalin e Filmit në Kanë, ndërsa eventi prestigjioz përgatitej të jepte çmimin e tij kryesor.
Rreth 160 mijë familje në departamentin Alpes-Maritimes humbën energjinë elektrike pasi një linjë tensioni të lartë ra të shtunën në mëngjes, tha operatori i rrjetit elektrik RTE në X. Ndërprerja ndodhi disa orë pasi një zjarr në një nënstacion elektrik pranë Kanës gjatë natës kishte dobësuar tashmë rrjetin.
Organizatorët e Festivalit të Filmit në Kanë konfirmuan se ndërprerja ndikoi në aktivitetet e hershme të së shtunës dhe thanë se Palais des Festivals — vendi kryesor i Croisette — kishte kaluar në një furnizim të pavarur me energji elektrike, raporton Associated Press, transmeton Klankosova.tv.
