Poeti dhe përkthyesi Petro Çerkezi ka promovuar dy vëllimet e tij të fundit poetike “Qiell barok melankolie” dhe “Ti më këshillon të blej një bilbil” dhe përkthimin e autorit turko-qipriot, Mehmet Jasini, “Engjëj hakmarrës”.
Poeti Aleksandër Çipa vuri në dukje rolin e Çerkezit në modernitetit e poezisë shqipe në fundin e viteve 70, çka sipas tij e tejkalonte perimetrin kulturor të Shqipërisë së kohës.
Poetja Natasha Lako foli për librin e Mehmet Jasinit dhe karakteritstiklat që e shënjojnë atë.
Librat e Çekrezit sipas njohësve të letërsisë së tij, shënohet nga individualiteti dhe po aq edhe nga njohja e letërsisë helene, një pjesë të së cilës e solli në shqip./balkanweb/KultPlus.com
Këto ditë, me vapë vere, të gushtit 2023, dolën nga shtypi dy libra me vjersha humoristike dhe satirike të titulluara “Koka pa tru” dhe “Shakaja me kripë”, të autorit Spica Metalike, alias Sevdail Hyseni nga Bujanoci (Lugina e Preshevës).
Libri i parë “Koka pa tru”, përbëhet prej pesë ciklesh, në të cilat janë të radhitura 111 poezi me gjithsej 215 faqe, të cilave u paraprinë fjala e redaktorit Jani Duri dhe e recensentëve: Dr. Hysen Kobellari e Rezarta Seseri. Libri doli në kuadër të Shtëpisë Botuese “Rozafa”, me editor Ramadan Mehmeti, lektor Prof. Eroll Sejdiu, të shoqëruara nga karikaturat e Selajdin Hajdinit – me shkurtesën Sela. Libri u shtyp në Shtypshkronjën “Drita Press” në Prishtinë dhe do të shpërndahet në ditën e promovimit të tij.
Libri i dytë “Shakaja me kripë”, përbëhet prej pesë ciklesh, në të cilat janë të radhitura 111 poezi me gjithsej 200 faqe, të cilave u paraprinë fjala e redaktorit Dr. Ferid Selimi dhe e recensentëve: Rrahim Sadiku, Bilall Maliqi e Musa I. Ahmetaj. Libri u botua në kuadër të Shoqatës së Shkrimtarëve “Feniks”, në Preshevë dhe u shtyp në Shtypshkronjën “Lena Graphic” në Prishtinë, me karikaturën në ballinë të autorit Endri Beqo dhe do të shpërndahet në ditën e promovimit të tij.
Botimi i këtyre dy librave me vjersha humori e satire të autorit Sevdail Hyseni, ka plotësuar mungesën e këtij zhanri te lexuesit, të cilët nuk e kanë humbur sensin për humor. Janë të pakta, sot, librat që botohen e që kanë në përmbajtje të tyre kultivimin e humorit dhe satirës, prandaj nga kritikët letrarë konsiderohet i mirëseardhur realizimi e këtij misioni artistik për shoqërinë shqiptare dhe më gjerë.
Autori falënderon donacionet dhe gjithë ata që kontribuuan në botimin e këtyre dy librave me humor e satira. /Perspektiva/ /KultPlus.com
”Java e Bibliotekës” po vazhdon të mbahet nëpër bibliotekat e vendit dhe ditën e djeshme shënoi një tjetër ngjarje të rëndësishme në Bibliotekën e Prishtinës, ”Hivzi Sulejmani”, shkruan KultPlus.
Ekspozita që mban titullin “Kujtesa e arsimit shqip në Kosovë të viteve 90” kishte hapur dyert e bibliotekës për dashamirët e artit të cilët patën mundësinë të shohin nga afër tekste e libreza shkollore, dokumentacion pedagogjik si dhe gazeta e revista të ndryshme. Njëkohësisht, të paraqitura ishin dhe fotografi të shumta të shtëpi-shkollave, profesorëve dhe studentëve, që janë dëshmia e rezistencës në fushën e arsimit gjatë viteve të errëta, në Kosovë.
Hapjen e ekspozitës e bëri Bukurije Haliti nga Biblioteka Kombëtare e Kosovës dhe i pranishëm ishte edhe Robert Montoya nga Universiteti i Kalifornisë në SHBA.
”Ky është një koleksion i veçantë. Librat janë të veçantë sepse janë të vjetër. Këto janë gjëra shumë të lehta për t’u parë, për t’u gjetur dhe për t’u mbrojtur. Por ajo çka është më e brishtë janë historitë që ne krijojmë”, tha profesori amerikan, Montoya i cili u shpreh se materialet e prezantuara tregojnë histori të mrekullueshme.
Ndërsa, Munish Hyseni, drejtor i bibliotekës “Hivzi Sulejmani, u shpreh për KultPlus se kjo ekspozitë paraqet kushtet dhe rrethanat në të cilat është zhvilluar mësimi në vitet 90.
”Kjo që po e shihni këtu është një pjesë e vogël e materialeve që ekzistojnë, kryesisht privatësisht. Kjo ka të bëj me shkollën, me ditarët, më dëftesat, me diplomat, me librezat. Kjo pastaj është shoqëruar me botime librash për shkollat fillore, për ato të mesme dhe për universitete. Kanë ndihmuar dhe gazetat e revistat, që mund t’i shihni këtu”, u shpreh drejtori Hyseni i cili tutje tha se për këtë ekspozitë ka qenë një organizim i madh. Ka përfshirë afër 400 mijë nxënës e disa mijë studentë. Këta nxënës e studentë kanë pasur prindërit që kanë sakrifikuar për ta.
Ish-Drejtori i Kulturës, Mustafë Halili foli gjithashtu për KultPlus rreth kësaj ekspozite, duke e cilësuar si një ngjarje të rrallë.
”Këto janë evenimente. Kur them evenimente, mendoj ngjarje të rralla por janë aq të rëndësishme sa është e vështirë të peshohen. Kur pashë këtë ekspozitë u befasova për të mirë sepse rrallë po organizohen këso eventesh edhe pse ngjarjet e tilla si kjo kanë një peshë të veçantë nga ngjarjet e tjera sepse këtu ekspozohet dija, mendja shqiptare e të gjitha kohërave, kohërave të vështira e në liri, prandaj kjo ekspozitë do të ketë efektin e vet, shumë të madh”, u shpreh Halili duke shpresuar që kjo ekspozitë të ketë sa më shumë vizitorë.
Ekspozita do të jetë e hapur deri më datë 2 qershor dhe ka dyert e hapura për vizitorët. / KultPlus.com
Bashkësia Hebreje – ‘Bet Israel Kosova’ pasuroi sot koleksionet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës me një fond të librave të kulturës dhe historisë hebreje, përcjell KultPlus.
Ky donacion kontribuon në promovimin e kulturës hebraike, dhe si pjesë e koleksioneve të Bibliotekës do të jetë i qasshëm për të gjithë lexuesit.
Lajmin e kanë bërë të ditur nga BKK-ja ku edhe kanë shpërndarë një fotografi nga momenti i dhurimit të këtyre librave. / KultPlus.com
Momente që ndryshojnë me të vërtetë se si mendoni se janë të rralla dhe të veçanta, por duke i I lënë vetës hapësirë për të eksploruar një gamë të gjerë idesh, rritni shanset për të ndryshuar perspektivën tuaj.
Provoni të lexoni këto 10 libra. Kjo është këshilla jonë. Unik rekomandon këta 10 tituj, përmes së cilëve mund të ndryshoni përgjithmonë mënyrën e të menduarit.
Roli i fshehur i fatit, Nassim Nicholas Taleb
Ne rëndë nënvlerësojnë ndikimin e fatit dhe ngjarjet e rastit në jetën tonë, duke përdorur terma si “aftësi”, dhe “determinizëm”, kur “fati” është faktori kryesor në lojë.
Në këtë libër, Nassim Nicholas Taleb citon shembujt e botës reale për të rrëmbyer maskën e sigurisë nga sytë tanë dhe shpjegon se jeta është më së shumti e drejtuar nga rastësia. Lexoni këtë për një pikëpamje të ndriçuar pse jeta është jolineare dhe jo gjithmonë e drejtë.
Urtësia e turmave, James Surowiecki
A janë të shumtët më të mençur se të paktët? Provat më të fundit se çfarë mund t’i bëjë më të mençur grupet e njerëzve – por që mund t’i çojnë edhe në rrugë krejt të gabuara. Në një epokë që përgjithësisht konsiderohet individualiste dhe egoiste, është e habitshme që vazhdojmë të kemi shumë besim tek urtësia e turmave, sidomos kur është dukshëm larg shënjestrës. Megjithatë, ka një farë të vërtete në idenë që masat mund të bëjnë gjykime kolektivë më të saktë, se sa individët ekspertë. Turmat mund të jenë të rrezikshme, por në rrethanat e duhura turmat mund të marrin vendime çuditërisht inteligjente dhe madje të prodhojnë rezultate më të mira sesa ekspertët apo individët më të mençur në ato grupe. Nëse grupi është plot me mendimtarë të pavarur të cilët nuk kanë problem të bashkojnë inteligjencën për të mirën e përbashkët, keni arritur kulmin e shkëlqimit kolektiv. Në këtë libër, James Suroëiecki merr shembuj nga kultura popullore, psikologjia dhe biologjia, dhe më shumë për të ilustruar implikimet e kësaj ideje në atë se si ne votojmë, vendosim, bëjmë biznes dhe lëvizim nëpër botë.
Made to Stick nga Chip Heath dhe Dan
Ky libër ngritë nëj cështje shumë të rëndësishme që lidhet me atë se pse disa ide mbijetojnë dhe të tjerat vdesin. Pse disa fushata reklamimi dhe ide me fuqi të përhershme ndajnë të njëjtat karakteristika të njohura: ato janë të thjeshta, të papritura, konkrete, të besueshme dhe emocionale – dhe tregojnë një histori të unifikuar. Në këtë libër, Chip & Dan Heath eksplorojnë pse disa ide mbijetojnë e të tjera jo.
Ide të çuditshme që punojnë.
Si ta ndërtojmë një kompani creative dhe inovative? Cka është e rëndësishme për suksesin e një kompanie. Mësoni shumë gjëra të rëndësishme të lidhura drejtpërdrejt me këto cështje. Profesori Stanford Robert I. Sutton ofron një pasqyrë mbi natyrën e inovacionit dhe eksperimentimit, dështimit dhe lirisë krijuese.
E vërteta e asaj që ju motivon, Daniel Pink
Mësoni mbi të vërtetën e habitshme për atë që na motivon.Mësnoni një formë të re motivimi, që vjen nga brendia e juaj, bazuar kryesisht në shpërblime dhe sanksione që vijnë jashtë vetës tuaj.Në planin afatgjatë, megjithatë, është pasioni dhe përkushtimi që karakterizon motivimin e brendshëm dhe me të vërtetë ushqen kërkimin për kuptimin dhe suksesin. E dyta në këtë listë nga Daniel Pink “Drive” ju mëson në lidhje me motivimin e jashtëzakonshëm dhe të brendshëm, çfarë ndikon çdo lloj, dhe si mund të ndërgjegjësoni motivimin e brendshëm për të përmirësuar produktivitetin tuaj dhe për të frymëzuar të tjerët.
Leximet që përshtatin mendimet tuaja me të të tjerëve , Susan Kain.
Të dy llojet si introvertët ashtu edhe extrovertët kanë cilësi që mund të jenë jashtëzakonisht të vlefshme për njerëzit në mjediset e tyre, por këto personalitete kanë nevojë për hapësira dhe trajtime të ndryshme për të arritur potencialin e tyre të plotë. Në qetësi, shkrimtari dhe hulumtuesi Susan Kain zbulon dallimet në mes të introverteve dhe extroverteve, dhe si mund të kombinohen talentet e dy tipeve të personalitetit për një shkallë mahnitëse e suksesit. Lexoni këtë për të hyrë në kontakt me introvertën tuaj të brendshme dhe të mësoni se si ta përdorni atë në jetë.
Shtytje, përmirësim i shëndetit, pasurisë dhe lumturisë, Richard H. Thaler & Cass R. Sunstein
Jo gjithmonë bëjmë më të mirën për vete. Pse ndodhë kjo? Ndonjëherë kemi informata shumë pak ose tepër komplekse, ose veprojmë me ndjenjat e zorrëve dhe jo në plane të arsyeshme. Ndonjëherë ne i dorëzohemi tundimit, dhe nganjëherë ne jemi të manipuluar nga forca të jashtme. Thaler, një nga ekonomistët kryesorë të sjelljes dhe dikur këshilltar i Barak Obamës, tregon se si ndryshimet e hidhura ose ndryshimet delikate në kontekstin që e bëjnë më të vështirë marrjen e një vendimi të dobët, mund të na ndihmojë të arrijmë qëllimet tona.
Librat që ndryshojnë si e perceptoni veten, Carol Dweck
Si mund të përmbushni potencialin tuaj? Si fëmijët e vegjël adoptojnë një mendim, fiks ose rritje. Kjo përzgjedhje përcakton se si ne do të ndjehemi, besimin që jemi të aftë për të arritur, dhe rreziqet që mund të marrim. Dëeck, profesor i psikologjisë në Stanford, na mëson se si të identifikojmë mentalitetin tonë, të ballafaqohemi me qëndrimet dhe idetë tona dhe të zhvillojmë një mentalitet rritjeje për të realizuar potencialin tonë të plotë.
Mendja e Drejtë, Jonathan Haidt
Pse njerëzit e mirë janë të ndarë nga politika dhe feja? Gjykimi moral rrjedh nga miku ynë i përhershëm, intuita. Intuita punon më tepër si një avokat, duke justifikuar gjykimet morale të tjerëve dhe vetes, duke mbështetur reputacionin dhe interesin tonë. Mendja e Drejtë ekspozon se si është emocioni dhe intuita, jo arsyeja, që nxit gjykimin moral, duke na treguar se si të kuptojmë bazat morale mbi të cilat bazohen interesat tona, mund të na sjellë dobi në marrjen e vendimeve./ KultPlus.com
Muaji Prill njihet si muaj në të cilin lëkundjet e motit janë të pranishme pothuajse çdo ditë.
Në këtë muaj, janë disa libra që i kemi përzgjedhur dhe që mund të lexohen nga të gjitha moshat.
“Portrait of a Thief,” nga Grace D. Li (Tiny Reparations Books, April 5)
Me shkëlqimin e “Crazy Rich Asian” dhe pezullimin e “Ocean’s Eleven”, debutimi i Li është një roman grabitjeje me ritëm të shpejtë, me magjepsjen e objekteve të çmuara dhe një pagesë prej 50 milionë dollarësh. Gjithashtu shtron pyetje të vështira në lidhje me përvetësimin kulturor. Muzetë perëndimore kanë refuzuar me vendosmëri të kthejnë pesë statujat e humbura nga një shatërvan i zodiakut në një rezidencë perandorake të epokës Qing. Ekuipazhi i ri aziatik amerikan rekrutohet nga një miliarder misterioz kinez, i cili do t’i paguajë ata për t’i kthyer skulpturat në atdheun e tyre të ligjshëm. Me rrezikun kaq të lartë, të dështosh duket sikur po zhgënjen gjeneratat e mëparshme që pësuan krime kolonialiste.
“Easy Beauty: A Memoir,” nga Chloé Cooper Jones (Avid Reader Press / Simon & Schuster, April 5)
Jones, një profesoreshë filozofie, shpesh u paraqet studentëve të saj enigma etike, të tilla si nëse prindërit e mundshëm duhet të zgjedhin paraprakisht embrionet me tipare të dëshirueshme. Kështu, ajo ndonjëherë dëgjon argumente se pse nuk duhej të kishte lindur. Ajo ka agjenezë kongjenitale sakrale, që do të thotë se ka lindur pa sakrum. Pavarësisht parashikimeve të tmerrshme të mjekëve se ajo nuk do të jetonte, nuk do të ecte apo nuk do të kishte fëmijë, ajo ka bërë këto gjëra dhe më shumë. Këtu, ajo shqyrton mënyrat se si një kulturë përcakton vlerën e një personi dhe nis një udhëtim për të kuptuar mitin e bukurisë dhe bashkëpunimin e saj të paqëllimshëm në të.
“True Biz,” nga Sara Nović (Random House, April 5)
Për ata që e donin filmin fitues të Oskarit CODA, një shkollë me konvikt për studentët që nuk dëgjojnë është mjedisi për një kaleidoskop përvojash. Charlie, i lindur nga prindër që mund të dëgjojnë, nuk kishte takuar kurrë më parë një person të shurdhër. Austin, familja e të cilit feston shurdhimin, sfidohet nga lindja e motrës së tij që mund të dëgjojë. February, drejtoresha, lufton për të mbajtur shkollën hapur dhe për t’u kujdesur për nënën e saj të sëmurë që nuk dëgjon, ndërsa jeta e saj në shtëpi fillon të shkërmoqet. Nović është një udhërrëfyes turistik i zhytur në mendime përmes kulturës së saj të shurdhërve, e kujdesshme për të shpjeguar atë që mund t’u mungojë njerëzve që nuk janë në dijeni të botës së saj dhe ofron mini mësime historie dhe ilustrime të fjalëve të fjalorit në gjuhën amerikane të shenjave.
“Four Treasures of the Sky,” nga Jenny Tinghui Zhang (Flatiron, April 5)
Pasi prindërit e 12-vjeçares Daiyu janë arrestuar, gjyshja e saj e largon atë, të fshehur në pjesën e pasme të vagonit të një fqinji. Maskimi i saj si djalë nuk e pengon atë që të rrëmbehet, drogohet dhe dërgohet jashtë shtetit për të punuar si prostitutë në San Francisko, ku, në vitet 1880, ndjenja anti-kineze është e fortë. Tensioni racor dhe dhuna e ndjekin atë ndërsa ajo përshkon perëndimin amerikan, duke u përpjekur për identitete të reja për të qëndruar gjallë në një vend që nuk e do atë. Historia përcjellëse e këmbënguljes së Zhang-ut përballë padrejtësisë tronditëse rezonon nëpër kultura dhe gjithashtu duket fatkeqësisht e rëndësishme për botën e sotme.
“Pest,” nga Elizabeth Foscue (Keylight Books, April 5)
Këto ditë, shumë njerëz po kërkojnë të arratisen në një libër zbavitës. Foscue jep në romanin e saj për të rritur, shumë qesharak, një vajzë që lundron në vitin e fundit në një shkollë me arritje të larta, ku dhoma e këshillit studentor nuhat “erërat e kombinuara të Sharpies dhe ambicies së tërbuar”. Hallie Mayhew mban disa koncerte, duke përfshirë spërkatjen e insekteve për kompaninë e pesticideve të babait të saj, teksa planifikon të arratiset nga edukimi i saj në Santa Barbara në klasën punëtore duke siguruar një bursë shumë të lakmuar për udhëtime të plota. Kur plani i saj bie në rrëmujë, ajo me ngurrim rekruton ndihmën e Spencer Salazar, “përtaci i besuar i klasës A” në vendin fqinj. Brohoritjet për këtë të pafuqishëm do t’u bëjnë thirrje njësoj të rinjve dhe të moshuarve.
“The No-Show,” by Beth O’Leary (Berkley, April 12)
Nëse je një lexues që pëlqen të ndajë rolet për çdo personazh, do të dëshironi të filloni me komedinë romantike më të fundit të O’Leary. Dy nga bestsellerët e saj po shkojnë drejt ekraneve, me “Downton Abbey’s” Jessica Brown Findlay që luan në serialin televiziv “The Flatshare” dhe vetë zonja Maisel, Rachel Brosnahan, duke luajtur rolin kryesor në një adaptim filmik të “The Switch”. Rrëshqitjet e fundit të O’Leary përfshijnë tre gra, ku secila u la të presë në ditën e Shën Valentinit. Sekretet zbulohen, marrëdhëniet testohen dhe lumturia gjendet në mënyra të papritura.
“Knock Off the Hat,” nga Richard Stevenson (Amble Press, April 26)
Gjërat janë të vështira për hetuesin privat Clifford Waterman në Filadelfia e pasluftës. Ventilatori pushoi së punuari në zyrën e tij të mbuluar me blozë pranë shinave të hekurudhës dhe faturat po grumbullohen. Ai është i njohur në të gjithë qytetin për shkarkimin e tij të pandershëm për “paturpësi” nga ushtria amerikane dhe ndihmon homoseksualët e shënjestruar nga sistemi i korruptuar i drejtësisë së qytetit. Kur një klient i ri nuk mund të përballojë një ryshfet prej 500 dollarësh për të kryer një arrestim të “sjelljes së çrregullt” në një bastisje të një bari homoseksualësh, Waterman fillon të hetojë një gjykatës të korruptuar, Harold “The Hat” Stetson, zhvatja e të cilit është rritur kur homoseksualët vendas kanë filluar të zhduken. Stevenson, pseudonimi për recensentin e ndjerë të Washington Post, Richard Lipez, përdor një mjedis të ashpër dhe një dialog të zhurmshëm për të evokuar një epokë përpara Stonewall-it, kur homoseksualët ndiqeshin në mënyrë rutinore për krime seksuale dhe zbulimi solli shkatërrim.
“The Fervor,” nga Alma Katsu (Putnam, April 26)
Fiksioni historik takohet me tmerrin në thrillerin më të fundit letrar të Katsu, i cili shton një element të mbinatyrshëm në një pjesë të dhimbshme të historisë amerikane. Teksa një fatkeqësi e dhunshme përhapet midis rojeve dhe banorëve të një kampi internimi japonez në Idaho, Meiko nuk mund të mos vërë re se, megjithëse mjekët vijnë, asgjë nuk përmirësohet. Ajo dhe vajza e saj lidhen me një gazetar dhe së bashku ata garojnë për të ndaluar përhapjen e infektimit vdekjeprurës para se të jetë tepër vonë. Katsu gërsheton elemente të folklorit japonez në një periudhë të turpshme të historisë, duke tërhequr paralele me ksenofobinë moderne dhe demonizimin e atyre që kemi frikë.
“Like a House on Fire,” by Lauren McBrayer (Putnam, April 26)
Duke rritur një familje me një bashkëshort që e do, Merit gjithashtu e ndjen veten duke u zhdukur në një jetë ku ndjek të vegjëlt dhe seksit të përhershëm. Rifillimi i karrierës së saj në arkitekturë duket si një mënyrë për të rimarrë një pjesë të jetës së saj që dikur i dha kuptim. Shefi i saj i ri, Xhejni me vetëbesim, është gjithçka që Merit admiron. Pasi marrëdhënia e tyre e punës lulëzon në një miqësi të vërtetë, ndjenjat e Merit zhvillohen në diçka më shumë. Ky roman debutues i papërpunuar, emocional eksploron shqetësimin e moshës së mesme, natyrën e miqësive femërore dhe gëzimin dhe barrën e të jetuarit në mënyrëautentike. /KultPlus.com
Librat janë ato që na përcjellin e na bëjnë shoqëri në çdo hap të jetës. Janë ato që na japin mundësinë për të jetuar aventura të ndryshme të cilat fshihen në mes të rreshtave e që frymojnë brenda faqeve, shkruan KultPlus.
Më poshtë do gjeni një listë për 5 libra që ja vlen të lexohen të paktën një herë, transmeton KultPlus.
“The Song of Achilles” nga Madeline Miller
“The Book Thief” nga Markus Zusak
“The Seven Husbands of Evelyn Hugo” nga Taylor Jenkins Reid
“The Kite Runner” nga Khaled Hosseini
“A Thousand Splendid Suns” nga Khaled Hosseini / KultPlus.com
Më poshtë do të gjeni një listë me autorë dhe libra të tyre që duhen lexuar të paktën një herë në jetë, për të kuptuar dhe ndjerë tamam fuqinë dhe ndikimin që një libër mund të ketë.
Kinematografia ka ecur përkrah literaturës, edhe pse thuhet shpesh se ‘Filmat nuk janë po aq të mirë sa librat’.
KultPlus ju sjellë tre libra shqiptar që u kthyen në filma dhe njohën edhe sukses ndërkombëtar.
Filmi ‘Përse bie kjo daulle’ – E para vepër që u kthye në një film artistik ishte romani ‘Dasma’ e Ismail Kadaresë. Në vitin 1969, rregjizori Pirro Milkani përdori romanin e Kadaresë si subjekt të filmit ‘Përse bie kjo daulle’.
Filmi rrëfen historinë e dashurisë së Kaltrinës dhe Xhavitit. Dy të rinjtë punonin si vullnetarë në ndërtimin e një hekurudhe dhe bien në dashuri. Pas njëfarë kohe vendosin të martohen edhe pse i ati i vajzës e kishte fejuar vajzën pa dëshirën e saj me dikë tjetër. I ati i vajzës, i cili ishte malësor, nuk mund ta pranonte martesën. Ndaj, shkon në ceremoninë e dasmës për të vrarë të bijën…Libri, gjatë asaj kohe mori famë dhe u radiodramatizua nga BBC në Londër me titullin ‘Dasma dhe Fantazma’.
‘Përrallë nga e kaluara’ – Vepra e paharrueshme e shkrimtarit karizmatik Andon Zako Cajupi, ‘14 Vjeç Dhëndër’ u kthye në film fale rregjizurës së Dhimitër Anagnostit. Filmi u titullua ‘Përrallë nga e kaluara’ në vitin 1987. Libra të tillë si të Çajupit janë të rrallë.
Edhe sot mbetet një nga fimat më të dashur të të gjitha kohërave për shqiptarët. Historinë e filmit nuk po jua shtjellojmë pasi jemi të bindur që e dini tashmë. Filmi u nderua me çmimin ‘Aleksandër Moisiu’ në vitin 1988 për skenarin. Ndërsa në vitin 1990 mori çmim të dytë në Festivalin e 8 të Filmit Artistik Shqiptar. Filmi mori edhe një çmim të dytë në Festivalin Ndërkombëtar të filmit të Europës Lindore në Bondy, Francë, 1990.
‘Parrullat’ – Një tjetër libër që u kthye në një nga filmat më të vlerësuar edhe ndërkombëtarisht. ‘Parrullat’ u realizua si film nga rregjizori Gjergj Xhuvani, me ndihmën e shkrimtarit Ylljet Alicka. Filmi u realizua në fakt më herët se sa botimi i librit. Në vitin 2001 filmi ndërsa në 2006-ën libri.
Ngjarja përfshin brënda sigurisht edhe një histori dashurie. Ngjarjet zhvillohen në vitet e diktaturës komuniste, në një shkollë fshati. Të gjithë si nxënës dhe mësues ishin të detyruar t’u bindeshin urdhrave që vinin nga lart për të vendosur parrrulla me gurë nëpër kodra. Filmi mori pjesë në Festivalin e Venecias, të Bratislavës, Festivalin e Kanës, të Cotbus-it e deri në Tokio, ku u vlerësua me disa çmime. /aktoret/ KultPlus.com
Në kuadër të veprimtarisë donatore prej 2.500 librave dedikuar shkollave të Kosovës, SHFMU “Naim Frashëri” të Banjës së Malishevës iu dhuruan 50 libra të autorit Jusuf Buxhovi, shkruan KultPlus.
Drejtori i shkollës Metë Krasniqi, falëndëroi autorin dhe donatorin, farmacistin Milaim Abdullahu për këtë dhuratë të çmueshme.
Me këtë rast, autorit iu dorëzua Mirënjohja nga shkolla “Naim Frashëri” e Banjës.
Autori Buxhovi është duke bërë dhurimin e librave të tij në disa shkolla të ndryshme në Kosovë. /KultPlus.com
Mehmet Kraja zgjedh “Rapsodi të një poeme arbëreshe” të Jeronim De Radës si një nga librat që nuk duhen humbur pa lexuar nga letërsia shqipe. Duke e quajtur një vepër pertej artit, Kraja na fton në një lexim ndryshe të De Radës. Më poshtë shkrimtari vjen me 10 sugjerimet e tij nga letërsia shqipe.
Jeronim De Rada, “Rapsodi të një poeme arbëreshe”:
Për mendimin tim, njëra nga veprat më të rëndësishme të letërsisë shqipe. Kjo vepër e De Radës pa të drejtë është zhvendosur nga letërsia në histori, pra është shtyrë disi matanë artit, është kthyer në data, në fusnota, në shënime bio-bibliografike dhe nuk sugjerohet si vepër për lexim. Arsye për këtë mund të ketë qenë gjuha, por vepra ka kohe që është rikënduar dhe, pranë tekstit origjinal, mund të shijohet edhe në këtë formë. Kjo vepër i qëndroi kohës për shkak të motiveve, të cilat, njësoj si tërë letërsia antike, shprehin raportet themelore të njeriut me enigmat kryesore të jetës e të ekzistencës. Së dyti, “Rapsoditë…” i bën art të lartë dendësia e madhe e figurave, që nuk shtrihet vetëm në rrafshin e gjuhës, por në shumicën e rasteve është qenësi e ligjërimit. Një prurje e veçantë e kësaj vepre është tematika kalorësiake dhe aristokrate, e cila për shkak të rrethanave historike, nuk do të përsëritet më në letërsinë shqipe.
Ndre Mjeda,“Juvenilia”:
Ndre Mjeda është mjeshtër i madh i sonetit shqip, i papërsëritshëm në letërsinë shqipe, një skalitës i jashtëzakonshëm i vargut. Mjeda është klasik i letërsisë shqipe; poezia e tij është një monument letrar i gdhendur në mermer. Pa të drejtë është lënë disi në harresë, duket për shkak të rivalitetit të françeskanëve me jezuitët, përfshirë edhe supozimin cinik se Mjeda u njoh edhe në kohën e diktaturës, ndërsa Fishta u anatemua. Pavarësisht se konsiderohet dialektore, poezia e Mjedës është model i mbarë vargimit shqip, sepse ajo shpërfaq, njeh dhe bashkon në një të përbashkët vlerat tingullore të fjalës me vlerat e saj kuptimore figurative, që është ideali më i lartë i poezisë. Poezia e Mjedës mund të lexohet edhe sot me ëndje, nëse mënjanohen disa paragjykime.
Ernest Koliqi, “Tregtar flamujsh”:
Është njëra nga veprat më të rëndësishme të prozës sonë, që ndikoi në bashkëkohësimin dhe emancipimin e letërsisë shqipe. Proza tregimtare e përmbledhjes “Tregtar flamujsh” e Koliqit u shkrua në një kohë qetësie shpirtërore të shqiptarëve dhe ajo reflekton gjuhë të emancipuar, jetë të stabilizuar shoqërore, kulturë qytetare dhe mendim kritik. Mendoj se është mbivlerësuar ndikimi i letërsisë italiane në këtë krijimtari të Koliqit, sepse ai shfaqet i asimiluar, njësoj si letërsia perse te Naimi, apo ajo rumune te Lasgushi. Në këtë pikë proza tregimtare e Koliqit nuk përbën ndonjë përjashtim. Nëse duhet bërë vërejtje gjuhës së Koliqit, kjo nuk lidhet me dialektizmin e thellë të leksikut të tij, sepse ai i përshtatet ambientit, por më shumë me sllavizmat e paasimiluara që gëlojnë në ndonjërën nga këto proza.
Mitrush Kuteli, “E madhe është gjëma e mëkatit”
Është vepra më e arrirë e Mitrush Kutelit dhe njëra nga veprat më të rëndësishme të prozës shqipe. Në këtë prozë të Kutelit subjekti rrëfimor është vendosur në një kontekst fetar. Në një kuptim më të gjerë, rrëfimi është ndërtuar i mbështetur fort te situata biblike e “Këngës së këngëve” të Solomonit. Por motivi biblik është bartur në kohë dhe hapësirë, ashtu siç bëhet zakonisht në raste të këtilla. Vetëm se, kur bëhet fjalë te ne për misticizmin, në etër sikur ndihet njëlloj refuzimi, kështu që kjo mund të jetë një nga arsyet përse kjo prozë e Kutelit nuk ka arritur t’i vërë nën hije veprat e tjera të këtij autori, veçmas ato me tematikë sociale, ndonëse artistikisht është vepra e tij më e arrirë. Mistikja e shndërruar në situatë jetësore, kjo është veçoria themelore e kësaj proze. Gjuha e Kutelit në këtë prozë është model, se si koineja lokale ngrihet në nivelin e tekstit të kultivuar artistik. Ajo është gjuhë që krijon drejtpeshim të fuqishëm ndërmjet tekstit dhe kontekstit.
Petro Marko, “Qyteti i fundit”:
Romani më i mirë i Petro Markos dhe njëra nga veprat më të mira të prozës shqipe të gjysmës së dytë të shekullit XX. Shquhet për subjekt të zgjedhur dhe për guxim krijues, sepse romani edhe për nga tema, edhe për nga metoda krijuese del në anën tjetër të skemës, duke sfiduar ideologjinë dhe njërën nga shtyllat e saj, realizmin socialist. Petro Marko në këtë roman merret me pasojat e luftës, duke dalë “në anën tjetër”, pra në kampin e atyre që e kanë humbur luftën. Dhe aty gjen drama të mëdha, fate të përmbysura, jetë që marrin rrjedhë tragjike. Pavarësisht se autori ndjek me konsekuencë vijën e qartë antifashiste, duket sikur në shumicën e rasteve rrëfimi i del “jashtë kontrollit” dhe bie në “grackën” e humanizmit. Edhe në pikëpamje të metodës letrare ndodh e njëjta gjë: romani për mrekulli iu shpëton shtrëngesave të realizmit socialist. Një përpunim artistik i shkrimit do të mund ta bënte veprën më të qëndrueshme në kohë.
Ismail Kadare, “Kronikë në gur”:
Është kryevepra e Kadaresë dhe njëra nga kryeveprat e letërsisë shqipe, roman që del jashtë skemës letrare të këtij autori dhe përvojës letrare shqipe në përgjithësi, kryesisht përmes një diskursi narrativ thellësisht përpunuar dhe përmes shpërfaqjes së një bote, e cila qëndron në kufijtë e ëndrrës dhe realitetit, të mitit dhe legjendës në njërën anë dhe historisë dhe bëmave reale në anën tjetër. Vepra mbështetet mbi rrëfimin retrospektiv dhe të sublimuar të “fëmijërisë së botës” për luftën në përgjithësi dhe për Luftën e Dytë Botërore në veçanti. Është një rrëfim i sinqertë, jashtëzakonisht poetik dhe i ç’idelogjizuar për një dramë njerëzore përmasash të mëdha, e cila, në një vend të vogël nxjerr në pah fate njerëzish të një realiteti të çuditshëm, gati të përmbysur dhe fantastik. Është roman jo tipik për luftën, që sublimon dije dhe kulturë letrare, roman që i tejkalon përvojat individuale dhe bëhet përvojë e shkrimit letrar e një koineje pothuajse universale. Romani disa herë është klasifikuar nder njëqind romanet më të mirë letërsisë evropiane të shekullit XX.
Azem Shkreli, “Poezi”:
Është njëri nga poetët më të mirë të letërsisë bashkëkohore shqipe, figurë e fuqishme integruese e letërsisë shqipe: poezia e tij, për aq sa lexohet dhe analizohet, funksionon pa dallim në mbarë hapësirën letrare shqiptare. Është poezi kryekëput meditative, me shtresime të thella kuptimore dhe me shprehje të kultivuar gjuhësore dhe artistike. Heroi lirik i poezisë së Azem Shkrelit nuk është as kosovari dhe as shqiptari pasionant dhe euforik, por shqiptari racional, meditativ. Ky hero lirik asnjëherë nuk bëhet pjesë e turmës, pra nuk është hero kolektiv, përkundrazi, është individualist i fuqishëm, që mediton për tema të përjetshme si liria, qëndresa, dashuria, vdekja etj. Poezia e Azem Shkrelit përdor gjuhë dhe shprehje të kursyer dhe shquhet për gjetje origjinale në fushën e figurës poetike. Vepra letrare e Azem Shkrelit ka tiparet e njeriu të urtë, që mediton shumë dhe flet pak.
Ali Podrimja, “Lum Lumi”
Të paktë janë librat e poezisë si “Lum Lumi” i Ali Podrimjes, që mbeten në vëmendje të lexuesit për një kohë kaq të gjatë, jo me ndonjë poezi, me ndonjë varg, me ndonjë motiv apo metaforë, por libri si tërësi. “Lum Lumi” vazhdon të jetë në vëmendje të lexuesit dhe të studiuesve të letërsisë. Ai u bë libër-emblemë i poezisë shqipe, një libër i veçantë, që shënon një kthesë me modernitetin e shprehjes, me emancipimin përmbajtësor, me një gërshetim jashtëzakonisht të suksesshëm të shprehjes së kultivuar dhe subjektit me referenca krejtësisht të qarta kuptimore. “Lum Lumi” është liria e panënshtruar për të shprehur dhembjen, është liria për të ndjerë, është liria për të vuajtur, është liria për të klithur, është liria për të thënë atë që ndjen. Për ta bërë “Lum Lumin” Ali Podrimjes iu desh shumë dhembje dhe po aq fjalë-figura dhe shprehje të gjetura. Në këtë libër elokuenca poetike e Podrimjes njeh depërtime të jashtëzakonshme.
Zija Çela, “Gjysma e Xhokondës”:
Njëra nga veprat më të rëndësishme në opusin e krijimtarisë së Zija Çelës, për mua e veçantë, sepse, bashkë me romanin “Gjaku i dallëndyshes”, hap fazë të re të krijimtarisë letrare të këtij autori dhe manifeston qëndrueshmëri në tranzicionin e vështirë letrar të periudhës pas realizmit socialist në letërsinë e Shqipërisë. Me këtë roman Zija Çela bëhet model i frymës së re në prozën shqipe, e cila konsiston në përvetësimin kreativ dhe selektiv njëkohësisht të pluralizmit të shkollave letrare, duke ruajtur drejtpeshimin ndërmjet zërit të vet origjinal dhe kërkesave në rritje të lexuesit shqiptar. Ndryshe nga shumë shkrimtarë të tjerë shqiptarë që nuk arritën të ecnin në hap me kohën dhe me zhvillimet e saj dinamike, me këtë roman Çela bëhet autor që letërsinë e tij e vendos në raporte komunikimi dhe konkurrence me prozën bashkëkohore kontemporane, sepse, nga njëra anë, ai sublimon arritjet e mëdha të prozës së shekullit XX në ndërtimin e fakturës tekstore dhe të prosedeut, ndërsa, nga ana tjetër, me tematikën e veprave të tij qëndron afër preokupimeve të botës shqiptare, duke u bërë jehonë pësimeve dhe dilemave të saj.
Vath Koreshi,“Ujku dhe Uilli”:
Pavarësisht se konsiderohet roman me tezë të paravendosur, ku e mira dhe e keqja kanë fatin e paracaktuar, ky roman i Vath Koreshit shënon një sukses të jashtëzakonshëm në letërsinë shqipe pas kthesës së madhe të viteve ’90. Romani është një dëshmi se letërsia shqipe, pas shkërmoqjes së realizmit socialist, kishte potencial të brendshëm të rigjenerohej, veçmas romani, dhe të njihte depërtime të reja subjektore dhe gjuhësore. Romani është i rëndësishëm, sepse hap shtigje dhe ofron njërin nga variacionet e “ritregimit” të historisë, ndryshe nga ç’ishte rrëfyer historia deri atëherë: romani është histori ngjarjesh dhe rrethanash, por më shumë është histori lirike e dashurisë dhe pasionit, e vuajtjes dhe mbijetesës. Megjithëqë që sërish të skematizuar, autori i nxjerr personazhet nga skema ideologjike dhe i vendos në kufizime të tjera, duke bërë me dije se liria e vërtetë nuk ekziston, se ajo ka kufizime të tjera ekzistenciale, filozofike dhe botëkuptimore. Më anë tjetër, me këtë roman autori bën kërkime dhe depërtime gjuhësore të rëndësishme në nivel të prozës sonë romanore./MapoLetrare /KultPlus.com
Cila do të ishte vera perfekte? Përfytyrojeni pak, ju në plazh teksa keni gjetur një hije dhe po lexoni librin tuaj të preferuar. Një libër që meriton tërë vëmendjen tuaj, pa ju shqetësuar askush dhe asgjë. Epo nëse po e kërkoni një të tillë, më poshtë keni 10 sugjerimet tona për libra që duhen lexuar të paktën një herë në jetë.
1. Shuggie Bain – Douglas Stuart
Novelisti skocez Irvine Welsh e hodhi poshtë një herë çmimin fitues si i fiksuar pas “anglishtes së klasës së lartë”. Gjithsesi vitin e kaluar u vërtetua se ai ishte gabim. Novela debutuese fituese e Douglas Stuart, “Shuggie Bain” bën fjalë për klasën punëtore të viteve 1980 në Glasgow dhe për një marrëdhënie të ëmbël nënë e bir që shfaqet në një familje të rrethuar nga varfëria, alkoolizmi dhe dhuna.
2. Open Water – Caleb Azumah Nelson
Debutimi i 27-vjeçarit britaniko-ganez, Caleb Azumah Nelson këtë vit tregon një histori aq të vjetër sa koha, për dy adoleshentë që bien në diçka mes epshit dhe dashurisë në Londrën para pandemisë. Proza ka fituar vlerësim për stilin e saj, por gjithashtu është ajo që Nelson një shkrimtar e fotograf ka bërë për të mbajtur lexuesin e mbërthyer.
3. Destransition, Baby – Torrey Peters
I listuar gjatë për çmimin e grave në trillim, një tjetër debutim këtë herë nga shkrimtarja amerikane Torrey Peters. “Destransition, Baby” është një novelë për gjininë dhe dëshirën prindërore. Në të bëhet fjalë për Reese, një grua transgjinore që përpiqet të bëhet nënë, Ames e cila jetonte si një grua transgjinore para se nisi të jetojë përsëri si burrë dhe Katrina një grua që pret fëmijën e Ames.
4. The Vanishing Half – Brit Bennett
Ky libër është si një kuti magjikë që po ta hapësh gjen gjithçka që dëshiron, epiken në fushëveprim, mënyrën perfekte të të shkruarit dhe çështjet e përditshme. Desiree dhe Stela janë identike, motrat binjake me lëkurë me ngjyrë të cilat rriten në Luisiana në vitet 1940. Vetëm 16 vjeçe, ato largohen bashkë për në New Orleans dhe bëhen te huaja. Shumë vite më vonë, vajza e Desirree ndeshet me atë që i ngjan së ëmës, tezen e saj e cila tani jeton si një grua me lëkurë të bardhë. Këtu nis historia jonë…
5. Assembly – Natasha Brown
Zbrazëtia e kapitalizmit të vonë dhe suksesit individual ka inspiruar shkrimtarë të mrekullueshëm të dekadës, nga Jennifer Egan tek Chuck Palahniuk. Debutimi i Natasha Brown bën fjalë për një bankiere të re në moshë dhe shumë të suksesshme e cila u diagnostikua me kancer. Një libër nga një prespektivë britanike, që flet për një grua me ngjyrë e cila po zbulon jetën e një gruaje me lëkurë të bardhë.
6. The Discomfort Of Evening – Lucas Rijneved
Tani për diçka vërtet ndryshe nga Holanda, ku një roman debutues që ju me siguri nuk do të doni ta lexoni gjatë drekës, ka qenë një goditje surprizë. Libri paraqet kolapsin e plotë mendor të një familjeje bujqësore të devotshme pas vdekjes aksidentale të një djali, të treguar përmes kujtimeve të tmerrshme të motrës së tij 10-vjeçare. Plot gjak, gërvishtje dhe jashtëqitje, një libër nga më origjinalët që do të lexoni këtë vit.
7. Black Buck – Mateo Askaripour
Ky libër është satira e parë racore, lidhur me narratorin 20-vjeçar të quajtur Darren, i cili është i detyruar të durojë racizmin e nivelit të ulët në një kompani teknologjie në New York. Ai pretendon se libri i tij mund të bëjë njerëzit të përmirësohen në shitje. Këtë po presim ta vendosni ju.
8. Empireland – Sathnam Sanghera
Pak shkrimtarë kanë duruar shigjetat e luftërave të lodhshme të kulturës në Britani më shumë se Sathnam Sanghera. Një rrëfim i qartë, i ekuilibruar dhe i zhytur në mendime i historisë së Prandorisë Britanike. Ky libër hasi shumë kritika në botën online, teksa kishte mendime të kundërta për të.
9. Empire Of Pain – Patrick Radden Keefe
Kushdo që ka lexuar “Say Nothing”, rrëfimin e tij të vitit 2019, e njeh Patrick Radden Keefe si një reporter në krye të listes. Libri i tij i fundit bën fjalë për familjen mistertioze Sackler, një dinasti farmaceutike që qëndron në zemër të epidemisë e cila ka shkatërruar SHBA dhe ka marrë të paktën gjysmë milioni jetë. Një histori tërheqëse, duke ditur dhe mënyrën si të gjithë jemi sprovuar së fundmi lidhur me çështjet e shëndetit.
10. The Hard Crowd- Rachel Kushner
Rachel Kushner hipi një herë në një motoçikletë në një garë ilegale prej 1000 miljesh dhe u rrëzua nga një lartësi e madhe, një ngjarje kjo që ndryshoi tërë botëkuptimin e tij. Nëse të jetosh jetën në maksimum është kushti për të qenë një shkrimtar i shkëlqyer, atëherë 52-vjeçari amerikan ia ka dalë. Autori ka shkruar libra dhe karaktere të trilluar që vërtet ia vlen të zbuloni. / KultPlus.com
Çfarë rëndësie ka kur në jetën tuaj lexoni një libër? Ndoshta shumë. Në Biznesin e Papërfunduar, Vivian Gornick përshkruan procesin e rishikimit të teksteve të dashura si diçka të ngjashme me “shtrirjen në shtratin e analistit”.
Një histori që ajo mendoi se e kuptoi “papritmas po bëhet në një pyetje alarmante”. E megjithatë, çfarëdo keqkuptimesh që mund të çimentojë një lexim rinor, ngulitja e një libri të caktuar në një kohë të caktuar në jetën tuaj mund të ketë një ndikim të pamohueshëm.
Nëse nuk e hasni Ramonën në vitet tuaja fillore, a do të shfaqet ndonjëherë shpirti i tërbuar i thirrur nga Beverly Cleary në formën e tij më të plotë? A do të rrëmbejë Holden Caulfield ndonjëherë rrugën e tij në zemrën tuaj nëse nuk e hasni “The Catcher in the Rye” në adoleshencën tuaj?
Dhe çka nga ata libra që lexoni në ato vite të çrregullta e të ndezura të njohura si të 20-tat tuaja – një dekadë në të cilën jeta juaj madhore afrohet gjithnjë e më shumë dhe megjithatë mund të jeni ende duke u endur në digresione të gëzueshme?
Cilat vepra letrare duhet të informojnë atë vendkalim dhjetëvjeçar? Nuk ka përgjigje, natyrisht (as në të vërtetë nuk ka ndonjë gjë të veçantë për të përfunduar vitin tuaj të 29-të), por megjithatë kemi disa mendime. Në frymën e festimit të ndikimit që ndryshon jeta në letërsi, Vogue ofron 30 sugjerime librash për të lexuar para se të mbushni 30 vjet.
Librat që duhet t’i lexoni para se të mbushni 30 vjet: Wuthering Heights – Emily Bronte(1847) House of Mirth – Edith Wharton (1905) Maurice – E.M. Forster (1913) Mrs. Dalloway – Virginia Woolf (1925) I Capture the Castle – Dodie Smith (1948) Giovanni’s Room – James Baldwin (1956) The Group – Mary McCarthy (1963) The Millstone – Margaret Drabble (1965) A Book of Common Prayer – Joan Didion (1977) The Transit of Venus – Shirley Hazzard (1980) Money: A Suicide Note – Martin Amis (1984) Self-Help – Lorrie Moore (1985) Beloved – Toni Morrison (1987) The Swimming-Pool Library – Alan Hollinghurst (1988) The Secret History – Donna Tartt (1992) Novelat e Patrick Melrose: Never Mind (1992), Bad News (1992), Some Hope (1994), Mother’s Milk (2005), and At Last (2012) Operating Instructions – Anne Lamott (1993) Open Secrets – Alice Munro (1994) Never Let Me Go – Kazuo Ishiguro (2005) The Year of Magical Thinking – Joan Didion (2005) On Beauty – Zadie Smith (2005) Exit West – Mohsin Hamid (2017) Conversations With Friends (2017) and Normal People (2018) – Sally Rooney Pleasure Activism – Adrienne Maree Brown (2019) All About Love: New Visions – bell hooks (2000) The Undocumented Americans – Karla Cornejo Villavicencio (2020)./ KultPlus.com
Nga sot, bibliotekat e komunave të Kosovë, fondin e tyre do ta kenë më të pasur me nga 210 tituj të rinj të librave. Kjo u mundësua me përkrahjen e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS), në një ceremoni tashmë tradicionale që ministria organizon çdo vit.
Me politikat e saj për librin, MKRS-ja mbështet financimin e botimit dhe të blerjes së tij. Më pas, kontingjentin e blerë të librit e shpërndan çdo vit për bibliotekat komunale të Kosovës, siç u organizua edhe ceremonia e sivjetme në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës (BKK).
Në këtë ceremoni morën pjesë Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, kryesuesi i Këshillit Drejtues të Bibliotekës, prof. Osman Gashi, drejtori i BKK-së, Fazli Gajraku, zyrtarë të MKRS-së dhe përfaqësues të bibliotekave komunale të Kosovës.
Me këtë rast, ministrja Dumoshi, vlerësoi se libri, si miku më i mirë, sot na ka bërë bashkë. Ajo u shpreh se hallka më e dobët e cila ka qenë në përkrahjen e komunave për kulturën, kanë qenë bibliotekat dhe duke e pasur parasysh këtë fakt, ne si ministri në kuadër të programit, e përkrahim botimin e librit, i blejmë librat e ri të botuar nga shtëpitë botuese dhe ua shpërndajmë bibliotekave titujt e ri që ato të pasurojnë fondin e tyre bibliotekar.
“MKRS-ja me politikat e saj për disa vite ka fuqizuar dhe ka ndjekur një rrugë të shpërndarjes së librave dhe uroj që edhe kryetarët e komunave të jenë më koshientë që përmes subvencioneve ose pjesëve programore që ta sigurojnë një buxhet për këto biblioteka”, tha ministrja, e cila tha se buxheti dhe përkrahja për librin rritet për çdo vit.
Ministrja sqaroi se ky fond i librave me 27 tituj shpërndahet në 37 komuna të Kosovës si dhe në pjesën e Luginës së Preshevës.
Në emër të përfaqësuesve të bibliotekave komunale, foli drejtori i Bibliotekës së Komunës së Prishtinës, Munish Hyseni, i cili tha se ata bëjnë pyetësor çdo vit, për të marrë informacion se çfarë u intereson anëtarëve të bibliotekës të lexojnë. / KultPlus.com
Letërsia shemb muret, mbi të gjitha në burg. Nisur nga kjo Agjencia Kombëtare e Diasporës dhe Qendra e Botimeve për Diasporën, me mbështetjen e ministrit të Shtetit për Diasporën kanë ndërmarrë nismën “Dhuro libra”, për shtetasit shqiptarë që vuajnë heqjen e lirisë jashtë vendit.
Librat e dhuruar do të shërbejnë për krijimin e një fondi me libra shqiptarë në institucionet e vuajtjes së dënimit në Greqi dhe Itali, pasi burgu nuk është vetëm një vend për vuajtjen e dënimit por mund të jetë edhe letërsi, studim, rritje e njohjeve kulturore dhe ndërveprim.
Aktualisht janë grumbulluar 6 mijë kopje librash artistik të cilët do të shpërndahen në këto qendra në datën 21 shkurt, Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare, për ti dhënë mundësinë qindra shtetasve shqiptarë që vuajnë heqjen e lirisë të lexojnë në gjuhën shqipe.
Nëse dëshironi të bëheni pjesë e kësaj nisme dhe të dhuroni libra mund të kontaktoni në adresën [email protected]
Mund të dhuroni libra artistikë, tematik etj. Nuk ka asnjë limit për numrin e librave të dhuruar. /dp/ KultPlus.com
Rreth 400 tituj me ekzemplarë të shumtë sot u gjendën në një nga tavolinat e Teatrit Kombëtar të Kosovës, për të marrë vendet e tyre në raftet e bibliotekës së këtij institucioni, si dhuratë nga Qendra Multimedia, shkruan KultPlus.
Vepra nga autorë vendas e të huaj, kombinime të zhanreve të ndryshme letrare duke përfshirë poezi, prozë e kryesisht dramë dhe dimensione e pikëpamje të ndryshme përbrenda tyre, sot iu dhuruan Teatrit Kombëtar të Kosovës. Ishte Qendra Multimedia ajo e cila e bëri këtë donacion në kuadër të bashkëpunimit të këtyre dy palëve në edicionin e sivjetmë të Kosovo Theater Showcase.
Këto libra u vendosën në raftet e bibliotekës së institucionit më të lartë teatror në vend, për të kaluar tash e tutje në duar të lexuesve të cilët pëlqejnë mënyrën e shkrimit, tematikat dhe autorët e veprave. Të pranishëm në ceremoninë e dhurim-pranimit të këtyre titujve ishin përfaqësues nga dy palët, teksa fjalën e morri i pari aktori i njohur Adrian Morina, i cili njëherit është edhe u.d i Teatrit Kombëtar të Kosovës.
“Sot e kemi kënaqësinë shumë të madhe që si Teatër Kombëtar i Kosovës të pranojmë një dhuratë, e cila është më e shtrenjta që dikush ia ka bërë këtij institucioni. E tëra kjo vjen në kuadër të një bashkëpunimi që Teatri Kombëtar i Kosovës tash e një kohë e ka me Qendrën Multimedia, duke qenë partner të një Showcase-i teatror i cili e ka edicionin e tretë në Kosovë”, u shpreh Morina.
Për bibliotekën e TKK-së, Morina tha se është relativisht e varfër dhe se ka mungesë të dramave, me këtë rast shfrytëzoj rastin të bëj thirrje që edhe shtëpitë botuese tjera të dhurojnë donacione.
“Komuniteti ynë ka shumë pak mundësi ose qasje në tekste të dramave të huaja prandaj, ju bëj ftesë krejt atyre që kanë mundësi t’i bëjnë një dhuratë si kjo e sotmja Teatrit Kombëtar të Kosovës sepse kemi nevojë që ta krijojmë një librari tonën ashtu siç e ka pasur dikur, e të cilën kemi pasur mundësi ta shohim përmes fotografive”, theksoj Morina.
Në anën tjetër ai u shpreh se në këtë institucion kulturor është krijuar një imazh që çdokush provon të merr diçka, e jo të dhuroj. Andaj pikërisht edhe donacionet e librave do ta dëshmonin të kundërtën.
Përgjatë ceremonisë, Adrian Morina shfrytëzoj rastin të tregoj për bashkëpunimet dhe punët e tjera që pritet t’i realizoj Teatri Kombëtar i Kosovës.
“Ne besojmë që në javën e ardhshme do të hapim thirrjen për laboratorin e dramës shqipe, në të cilën jemi bashkëorganizatorë Teatri Kombëtar i Kosovës, Qendra Multimedia, Teatri i qytetit të Ferizajt, Gjilanit dhe Etno Teatri në Kukaj”, njoftoj Morina.
Drejtori i Qendrës prej ku erdhën librat, Jeton Neziraj tregoj se këto libra janë koleksione të botimeve të përvjetshme të Multimedias, e që përbrenda vitit ata publikojnë 10 tituj.
“Sot i kemi sjellur rreth 400 tituj, shumica e tyre janë drama të autorëve kosovarë, të Shqipërisë, nga rajoni dhe ata ndërkombëtar, të cilat janë botuar në një periudhë prej 10 vitesh”, theksoj Neziraj.
Përtej Teatrit Kombëtar të Kosovës si institucion kulturor qendror, Qendra Multimedia dhurimin e librave e ka nisur edhe në teatrot lokale, duke përfshirë atë të Gjilanit e Ferizajt.
“Donacioni vjen si pjesë e serisë së dhurimit të librave që Qendra Multimedia e ka nisur këto dy vite, kryesisht bibliotekave të qyteteve të ndryshme, ku për këtë periudhe kemi shpërndarë nëpër biblioteka, falas, afërsisht 5000 tituj”, tha drejtori i kësaj Qendre.
Pjesëtarja e Qendrës Multimedia, Aurela Kadriu është shprehur se është e rëndësishme që të njëjtën iniciativë ta marrin edhe të tjerët, në mënyrë që të zgjerohen adresat e lexuesve.
“Ne e kemi parë në proces të punës që jo vetëm bibliotekat kanë nevojë të pasurohen me libra por, ka nevojë në rritje që teatrot të kenë kënde të leximit”, ka thënë Kadriu.
Tutje ajo theksoj se përgjatë tre viteve punë, kanë vëzhguar për së afërmi gjendjen e bibliotekave publike e lokale si dhe atyre të teatrove dhe se nuk është situata e kënaqshme.
“Mund të themi që gjendja është ‘për gjynah’ dhe ka nevojë për dhurata të tilla që ta mirëmbajmë kulturën e leximit”, vlerësoj Kadriu.
Ky aktivitet u zhvillua në kuadër të projektit ‘’Culture for change’’ nga Qendra Multimedia. / KultPlus.com
Pandemia ka shkaktuar mësimin online, mirëpo edhe librat shkollorë kanë filluar të ndjekin rrugën e digjitalizimit. Faqja “Mësuesit kosovarë” bëjnë të ditur për formën online të librave “Gjuha Shqipe 11” dhe “Letërsia 11”.
Njoftimi i Mësuesit kosovarë:
Tekstet “Gjuha shqipe 11” dhe “Letërsia 11” janë të digjitalizuara tashmë dhe mund të shkarkohen prej mësuesve dhe nxënësve!
Teksti i digjitalizuar krijon mundësinë që të shpjegohet apo të mësohet në mënyrë interaktive. Ai përmban dije shtesë, që përcillen përmes videove, audiove, fotove dhe lehtëson kryerjen e detyrave, të ushtrimeve, të testeve me anë të plotësimeve, nënvizimeve e mbajtjes së shënimeve.
Librin elektronik ju mund ta shkarkoni në kompjuter përmes kodit përkatës të secilit libër.
Më shumë se 300 mijë libra janë larguar nga shkollat turke dhe bibliotekat dhe janë shkatërruar që nga viti 2016 sipas ministrisë së edukimit në Turqi.
Ministri Ziya Selcuk ka deklaruar të hënë se 301.878 libra janë shkatërruar si shkak i zhdukjes së gjithçkaje që ka lidhje me Fethullah Gylenin, një klerik mysliman që akuzohet për instigimin e grushtshtetit të dështuar të vitit 2016. Gylen gjithmonë ka mohuar përfshirjen në këtë ngjarje.
Gjithashtu, organizatat e mbrojtjes së fjalës së lirë kanë alarmuar për mbylljen e 29 shtëpive botuese në Turqi. Arsyeja e mbylljes së tyre është shpërndarja e propagandës terroriste.
Edhe 200 mediume janë mbyllur, 80 shkrimtarë kanë qenë subjekt i hetimeve dhe persekutimeve ndërsa 5822 akademikë janë përjashtuar nga puna në 118 universitete publike./Gazeta Express / KultPlus.com
Vera më në fund erdhi dhe bashkë me të edhe plazhi. Me siguri shumë nga ju sot i drejtohen bregdetit për të përballuar temperaturat e larta. Verë do të thotë çlodhje, muzikë, udhëtim dhe shoqëri e një ose më shumë librave. Kafe e ftohtë, limonada apo kokteje, ditë të gjata në plazh ose pishina… pushimet janë perfekte për t’u zhytur në histori.
Disa shkrimtarë e kritikë letrarë janë kundër termit “lexim veror”, duke mos e pranuar tendencën për të lexuar në bazë të ndarjes stinore. Por lidhja e verës me letërsinë nuk është edhe aq rastësore. Asgjë nuk e plotëson stinën e verës sesa një libër i mirë. Për të gjetur librin që i përshtatet shijeve të tua, fillimisht përcakto një zhanër: nga misteri te romanca, nga biografitë te guidat e udhëtimit. Ne po ju ndihmojmë me disa tituj që mund t’i merrni me vete.
Hakmarrja – Jo Nesbo
Për të gjithë të pasionuarit e zhanrit triller, Nesbo është autori perfekt. “Hakmarrja” është një libër kompleks psikologjiqë bashkon skajet e dy hetimeve të ndryshme – grabitjen në bankën e Oslos dhe vrasjen e një gruaje.
Kërkesë për miqësi nga Maria Ueston
I konsideruar nga shumë si trilleri më i mirë i vitit, libri “Kërkesë për miqësi” i Laura Marshall do t’ju lërë pa frymë deri në faqen e fundit.
Kam shumë për të thënë – Christophe Van Gerrewey
Monologu i dëshpëruar i një burri që ka humbur dashurinë, por kërkon ende të flasë me ish-të dashurën, ndaj zgjedh t’i shkruajë një letër, që e di qysh në fillim se do të përfundojë në një roman për ta lexuar të gjithë,.
Pesha e dashurisë – Sara Stridsberg
Me delikatesë të jashtëzakonshme, në këtë libër shkrimtarja Sara Stridsberg i jep jetë dimensionit mitik dhe të tmerrshëm njëkohësisht të spitalit psikiatrik, ku fiksimi për lirinë dhe ai për vdekjen përplasen në mënyrë të rrezikshme.
Të bëhesh – Michelle Obama
Libri më i shitur i muajve të fundit të Shtetet e Bashkuara të Amerikës, biografia e ish- zonjës së parë të vendit po thyen çdo rekord.
Brigje të pikëlluara – Ryan Gingeras
Historia e panjohur e shqiptarëve në Turqi në nga fundi i perandorisë Osmane 1912 – 1923.
Nuk e kam të lehtë të ndahem prej librave dhe, nëse po e lexoni këtë artikull, ndoshta kjo gjë iu ndodh edhe ju. Siç thotë Summer Brennan “çfarë lloj i degjeneruari dëshiron vetëm të ketë 30 libra (ose më pak) në të njëjtën kohë, qëllimisht?” Askush që unë njoh. Por, me sa duket, iu duhet të keni vetëm një mijë libra për t’u konsideruar si koleksionues librash. Shifër pak e ulët, për të qenë i sinqertë, nëse nuk po flasim për një mijë libra të vendosur në një dhomë gjumi në New York City, rast në të cilin, të falet.
Në përgjithësi, unë jam i interesuar në koleksionet e librave të të tjerëve. Sa libra kanë, cilët, si mbahen, ku mbahen? Pra, në një pasdite me shi, fillova të kërkoj rreth koleksioneve të librave të njerëzve të famshëm, për të parë se cilët konsideroheshin koleksionistë të librave. Disa prej rezultateve më surprizuan – megjithëse e pranoj që tashmë kisha dijeni për Karl Lagerfeld.
Sigurisht, që kjo listë nuk është aspak shkencore apo përfundimtare – pa dyshim që ka shumë njerëz të tjerë të famshëm me biblioteka të mëdha (me të ardhura të mjaftueshme dhe me shumë hapësirë që ua mundësojnë këtë), por as shifrat aktuale nuk janë dokumentuar kurrë, ose unë thjesht nuk kam mundur të gërmoj më shumë për to. Të famshmit që nuk janë bërë pjesë e listës janë Marilyn Monroe (400 libra), George Washington (1,200 libra), Charles Darwin (1,480 libra), Oprah (1,500 libra), Frederick Douglass (2,000 libra), dhe David Markson (2,500 libra).
Karl Lagerfeld: 300,000 libra
Karl Lagerfeld ka më shumë libra se shumëkush. Në Festivalin Ndërkombëtar të Modës dhe Fotografisë në vitin 2015, Lagerfeld shpjegoi: “Sot mbledh vetëm libra; nuk ka vend në dhomë për të tjera gjëra. Nëse do të vini në shtëpinë time, do të jeni të rrethuar vetëm me libra. Kam arritur të kem një bibliotekë me 300,000 të tillë. Janë shumë për një person të vetëm”. Kjo nuk është një shaka. Koleksioni i tij përfshin libra në frëngjisht, anglisht dhe gjermanisht, dhe për të krijuar sa më shumë hapësirë në shtëpinë e tij për të gjitha vëllimet, ai i pozicionon librat e tij horizontalisht, në vend të vertikalisht. Oh, ka dhe një shkallë spirale për të arritur librat në lartësi. Ky është Lagerfeld, në fund të fundit.
George Lucas: më shumë se 27,000 libra
Në vitin 1978, George Lucas krijoi Bibliotekën “Lucasfilm Research” – fillimisht mblidhte vëllime në zyrën e tij në Los Anxhelos dhe përfundimisht e transferoi bibliotekën në shtëpinë e tij në Skywalker Ranch. Përveç më shumë se 27.000 librave, koleksioni përfshin mbi 17.000 filma, si dhe fotografi, botime periodike, copa shkrimesh të botuara dhe shumë të tjera. Biblioteka e Lucas nuk është e hapur për publikun, por vetëm për punonjësit e tij, si dhe për mysafirë të veçantë si Cecil B. DeMille, Alfred Hitchcock, Cary Grant, Clint Eastwood, Steve Martin, Edith Head dhe Charlton Heston.
Jay Walker: 20,000 libra
Pra, Jay Walker mund ta konsiderosh thjesht një person të famshëm nëse je i painformuar, mendoj. Ai është sipërmarrësi që themeloi Priceline.com, por për mua të paktën, është me të vërtetë i famshëm për shkak të bibliotekës personale: në krah të shtëpisë së Ridgefield, në Connecticut, që ai e quan “Biblioteka e Historisë së Imagjinatës së Njeriut”. Është thellësisht pretencioz, e di, por vetëm shikoni: ka tre nivele, një urë xhami, platforma lëvizëse dhe po, shumë libra.
Michael Jackson: më shumë se 10,000 libra
Mbreti i pop-it ishte gjithashtu Mbreti i Librave. Gjatë jetës së tij, Michael Jackson ishte një klient i rregullt në libraritë lokale në Los Anxhelos, duke përfshirë “Book Soup” dhe “Skylight”. “Ai e donte seksionin e poezisë”, thotë Dave Dutton, pronar i “Dutton’s Books” në Brentëood. Ralph Waldo Emerson ishte i preferuari i tij. “Ylli i pop-it kishte 10,000 libra në Ranch Neverland. Aty kishte vende që ai pëlqente të ulej dhe të lexonte, dhe ti mund t’i shihje librat me letrat e tij të shënimeve. Dhe unë mund t’ju them se nga bisedat me të- sidomos për dikë që ishte i “vetë-mësuar”, si ai, dhe kishte listën e tij të leximit – kam kuptuar se ai ishte njeri shumë i lexuar”, shprehet avokati i Jackson, Bob Sanger, për “LA Weekly”.
Ernest Hemingway: më shumë se 9,000 libra
Sipas librit të Debra A. Moddelmog dhe Suzanne del Gizzo, “Hemingway në kontekst”, shkrimtari mbante një bibliotekë me vete kudo që shkonte dhe vazhdimisht blinte libra të rinj, deri në 150-200 në vit. Deri në ditën e vdekjes, biblioteka e tij “Finca Vigía” kishte rreth 9,000 vëllime, të cilët nuk përfshinin librat që la në Key West (ai u zhvendos me vetëm rreth 800 libra). Ndoshta, jo e habitshme, por gjithsesi mbresëlënëse.
William Randolph Hearst: më shumë se 7,000 libra
Hearst kishte dy biblioteka në kështjellën e tij “Ken Dream House” – biblioteka kryesore, e cila përmbante 4.000 vëllime, dhe studimi gotik, i cili përbëhej nga 3.000 libra. Dukej se nuk kishte hapësirë të mjaftueshme për të gjithë librat e tij dhe ai i vinte ata kudo që mund të gjente vend.
Thomas Jefferson: 6,487 libra
“Unë nuk mund të jetoj pa libra,” ka qënë shprehja e famshme e Thomas Jefferson. Sipas Bibliotekës së Kongresit, kur britanikët dogjën kryeqytetin në vitin 1814, Jefferson kishte ndërtuar bibliotekën më të madhe personale në Shtetet e Bashkuara, të cilën më pas ia shiti Kongresit për 23,950 dollarë. Pas kësaj, ai menjëherë filloi të mblidhte përsëri libra (dhe e shiti edhe koleksionin e ri për të paguar borxhet në vitin 1829).
Nigella Lawson: 6,000 libra
Autorja e recetave të gatimit, personazhi televiziv dhe kuzhinierja e jashtëzakonshme, Nigella Lawson është fotografuar në shtëpinë e saj në Belgravia të Londrës, para grumbujve të librave në dysheme, dhe rafteve që arrinin deri në tavan, të mbushur me mijëra libra gatimi. Nuk ishin vetëm librat e gatimit që e bënë të njohur për listën e leximit, ajo gjithashtu ka edhe prirje letrare. Libri i saj i preferuar është “David Copperfield”.
Harry Houdini: më shumë se 5,000 libra
Kur Houdini vdiq, ai ia la bibliotekën e tij private me libra mbi magjinë, Teatrin dhe spiritualizmin, Bibliotekës së Kongresit. Disa burime pohojnë se në atë kohë, ai kishte koleksionin më të madh të librave mbi magjinë në botë.
Hannah Arendt: 4,000 libra
Koleksioni i Hannah Arendt, në Kolegjin Bard, përbëhet nga 4.000 vëllime, efemera dhe pamflete, duke përfshirë edhe më shumë se 900 shënime të saj – që vinin drejtpërdrejt nga apartamenti i saj në Nju Jork, ku ajo jetonte deri sa vdiq në vitin 1975. Unë shpresoj të ishte më i madh se një dhomë gjumi. (Për shumë arsye, 4,000 duket si një numër me fat për bibliotekat e librave letrarë – shkrimtarë të tjerë që kishin shumë libra të tillë në koleksionet e tyre private përfshijnë Virginia Woolf dhe Katherine Anne Porter)./lexo.al / KultPlus.com
Kryesuesja e Kuvendit Komunal, Shpresa Kurteshi – Emini, ka inkurajuar të rinjtë për iniciativa të tilla.
Me mbështetjen e Komunës së Gjilanit dhe me iniciativë të “Rotary Club Anamorava”, përkatësisht rotarakët e rinj, i kanë dorëzuar sot Bibliotekës së Qytetit libra me alfabetin “brail”, dedikuar personave me mungesë në të pamur.
Rotarakët e rinj tash e një kohë përmes aktiviteteve të ndryshme kanë grumbulluar mjete, për t’i sjellë në Bibliotekën e Gjilanit librat me alfabet brail, projekt ky që u mbështet nga kryetari i Komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri, UNICEF-Innovation Lab Kosovo dhe biznese të ndryshme nga Gjilani. Ky projekt u vlerësua si i mirëseardhur dhe i veçantë nga kryesuesja e Kuvendit Komunal, Shpresa Kurteshi – Emini, e cila, duke i inkurajuar të rinjtë për iniciativa të tilla, tha se do të kenë mbështetjen e vazhdueshme të kryetarit të Komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri.
“Në këto momente patjetër se është e vështirë të gjinden edhe fjalët e veçanta. E vlerësoj edhe aktivizimin e nxënësve për të qenë në krahë të fëmijëve me mungesë të të pamurit. Komuna e Gjilanit dhe kryetari Lutfi Haziri patjetër që gjithmonë i ka mbështetur dhe do të vazhdoj tutje të jetë në krahë të aktiviteteve të tilla. Ju konfirmojmë edhe njëherë mbështetjen tonë në çdo aspekt dhe i mirëpresim gjithmonë këto çështje të tilla që kanë të bëjnë me të rinjtë e sidomos me fëmijët në veçanti”, ka thënë kryesuesja e kuvendit, Shpresa Kurteshi-Emini.
Kurse nga ana e tij, Zijadin Hasani, kryetar i Rotary Club Gjilani, tha se ky klub do i mbështet gjithmonë Rotarakët e rinj, duke i falënderuar ata dhe mentorin Muhamet Halili, i cili, sipas tij, i ka dhënë përkrahje dhe mban gjallë këtë klub.
Ndërsa, Kryetari i Shoqatës së të Verbërve në Gjilan, Bajram Spahiu, e vlerësoi nevojë të domosdoshme këtë ekzemplar me libra, të cilat mundësojnë komunikim dhe edukim për fëmijët./ KultPlus.com
