Muaj: Gusht 2017

Agjenci të shumta turistike, këto ditë të nxehta gushti, udhëtojnë më së shpeshti në drejtim të veriut të vendit. Kjo për vet arsyen sepse në lartësi është më freskët, por edhe sepse tashmë zona veriore e vendit ka mjaftë destinacione turistike.

Është Liqeni i Komanit me bukuritë e tija përrallore, është Thethi, është Valbona dhe plot vende me natyrë të bukur dhe tërheqëse.

I tillë është dhe Lumi i Shalës, një destinacion turistik që përshkruhet nga vizitorët që e kanë parë nga afër si perla e bukurive të Komanit.

Ngjyra e ujit është karakteristikë e këtij lumi dhe shkëmbinjtë e thepisur duket sikur prekin qiellin.
Në lumin e Shalës do gjeni shumë bukuri të cilat është e vështirë të përshkruhen me fjalë.
Lumi i Shalës është lum i cili buron rrëzë Alpeve Shqiptare. Ka një gjatësi prej 37 km prej burimit në majën e Radohinës e deri në Drin. Lumi Shalës dallohet me ujin e tij të veçantë ngjyrë blu e thellë.
Lumi është i pasur me një shumëllojshmëri peshqish, por më e përhapura është trofta, që rritet vetëm në ujërat e ëmbla.

Ngjyra e kaltër dhe e ftohtë e ujit është karakteristike e këtij lumi, shkëmbinjtë e thepisur që e rrethojnë, duken sikur prekin qiellin. Në lumin e Shalës gjendet një bukuri e rrallë, që mahnit çdo vizitor.

Ky lum, këto ditë është bërë një destinacion turistik si për të huajt dhe vendasit, ku ata e përshkruajnë si perlën e bukurive të Komanit e të Shqipërisë. Aty veç natyrës së bukur mund të bësh edhe plazh në zonën ranore të tij ku bashkohet me Liqenin e Komanit. Çdo javë nisen drejt këtyre burimeve ujore me bukuri të rrallë agjenci të shumta të shërbimit turistik. Lumi i Shalës është një dashuri me shikim të parë. / KultPlus.com

Këshilli Kombëtar i të Drejtës së Autorit në mbledhjen e tij të fundit, miratoi metodologjinë dhe masën e tarifave të shpërblimit të veprave të mbrojtura nga e drejta e autorit në sistemin e administrimit kolektiv.

Për herë të parë, Shqipëria tashmë renditet mes vendeve europiane që adaptojnë një sistem transparent dhe që e aplikojnë këtë sistem tarifor në mënyrë të drejtë dhe të standardizuar me praktikat ndërkombëtare.

Ky sistem i miratuar tashmë i shërben së pari shpërblimit të drejtë dhe të merituar të autorëve, interpretuesve, ekzekutuesve dhe prodhuesve të fonogramit në vendin tonë dhe jashtë saj, por gjithashtu dhe klimës së biznesit dhe të drejtës së tyre legjitime për të paguar mbi produktin intelektual që përdorin, në mënyrë të ndershme.

Ky vendim miratohet në zbatim të reformës në fushën e të drejtës së autorit të ndërmarrë nga Ministria e Kulturës vitet e fundit. Administrimi kolektiv i të drejtave të krijuesve ka gjeneruar prej shumë e shumë vitesh problematika dhe konflikte të panumërta mes biznesit, subjekteve përdorues të produktit artistik dhe komunitetit të krijuesve. Procesi i miratimit të kësaj metodologjie, gjatë gjithë procesit të hartimit të saj është konsultuar me të gjitha grupet e interesit, ekspertet e WIPO-s dhe aktorëve ndërkombëtarë të industrive krijuese duke dhënë secili kontributin e tij të vlefshëm në interesin më të mirë të të gjithë palëve të interesuara.

Reforma e nisur në fushën e të drejtës së autorit ka nisur me miratimin e kuadrit të ri ligjor, akteteve nënligjore rregulluese të zbatimit të tij, Strategjisë Kombëtare për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale 2016-2020, konstituimit të Këshillit Kombëtar për të Drejtën e Autorit (KKDA), vendimi i masës së tarifave etj. Të gjitha këto hapa në jetësimin e reformës së plotë në të drejtën e autorit tashmë janë një realitet që do të sjellë frytet e veta në rregullimin e tregut intelektual, normalizimit të raporteve tejet konfliktuale mes krijuesve dhe biznesit si dhe përmbushjen e detyrimeve që i lindin palës shqiptare gjatë procesit të integrimit europian ne kuadër të Marrëveshjes së Asociim-Stabilizimit.

Tarifat janë transparente, konkurruese për subjektet, jo arbitrare, çka ndikon në mënyrë të drejtpërdrejtë në formalizmin e tregut duke siguruar në këtë mënyrë konkurrencë të lirë dhe duke i dhënë fund abuzimeve dhe problematikave të mbartura ndër vite, si rezultat i abuzimit me këto tarifa, por dhe duke nxitur subjektet e ndryshme përdorues për të paguar në mënyrë të rregullt AAK-të. Në këtë mënyrë sistemi funksionon në mënyrë të drejtë, subjektet përdorues paguajnë aq sa përdorin, artistët shpërblehen për kontributin e tyre.

Procesi i hartimit të metodologjisë së tarifave u është referuar praktikave më të mira ekzistuese në Europë duke i vendosur ato me kuadrin e aplikueshëm ligjor, rrethanat ekonomike dhe kulturore të vendit tonë dhe qëllimi i saj është të përmirësojë situatën e pagueshmërisë, të rritë bazën kontributore, dhe përdorueshmërisë së tarifave të mbledhura nga AAK-të përmes aplikimit të tarifave bilaterisht të pranuara dhe lehtësisht të aplikueshme / të zbatueshme, duke i dhënë fund abuzimeve dhe gangrenës së krijuar ndër vite tek subjektet përdorues.

Prioritet i kësaj metodologjie ka qenë që këto tarifa të miratura të ishin të thjeshta, të kuptueshme dhe të zbatueshme nga të gjithë subjektet përdorues të pronësisë artistike. Metodologjia shmang mundësinë e paligjshme që Agjencitë e Administrimit Kolektiv të abuzojnë me fuqinë e tyre të tregut, duke vendosur çmime të paarsyeshme ose të angazhohen në praktika diskriminuese, të tilla si aplikimi i tarifave të ndryshme për përdoruesit e ngjashëm që veprojnë në të njëjtat tregje. Aplikimi i deritanishëm ka qenë tejet i kontestuar nga subjektet dhe praktikisht i pa aplikueshëm. Si rezultat i kësaj është trashëguar një realitet abuzues, viktimizues për të gjitha palët në këtë proces. Tashmë me këtë sistem tarifor vendoset ekuilibri i munguar mes palëve duke i dhënë fund abuzimeve në tregun e produktit artistik. / KultPlus.com

Balerina Hueyda El Saied shpeshherë në profilin e saj në “Facebook” ka shprehur qëndrimet e saj kundrejt shqiptarëve dhe Shqipërisë. Ka raste kur ajo ka rrëfyer sesa shumë e kanë nevrikosur raportet e ftohta mes njerëzve në Shqipëri, duke thënë se problemi i shqiptarëve nuk është varfëria, por marrëdhëniet e ftohta mes njëri-tjetrit. Ndërsa, dje ndër të tjera ka shkruar se askush nuk duhet që të fyejë vendin e tij, pasi ka siguruar një pasaportë të huaj, sepse kjo nuk e bën më të rëndësishëm.

Më poshtë statusi i plotë i moderatores.

“Ne po kthehemi në shtëpi, ose më saktë në një nga strehët tona, se si Gabrieli dhe unë shtëpi konsiderojmë vetëm shtëpinë e None Hajries dhe teze Vjollcës.

Ne të dy, ndryshe nga disa individë që janë larguar nga Shqipëria, nuk ndihemi krenarë që po kthehemi te streha në Francë, e më pas në Luksemburg, përkundrazi, nëse do të dëgjonim zemrën tonë, do të ktheheshim muajin e ardhshëm.

Sot po kthehemi në Francë, aty ku mua m’u dha mundësia të realizoja shumë ëndrra, si femër, si artiste si dhe aty pashë për herë të parë fytyrën e bukur të tim biri. Ardhja e Gabrielit në jetën time përkon dhe me një moment tjetër shumë të bukur, që lidhet me Shqipërinë, një moment, i cili më ka emocionuar shumë dhe e kujtoj me kënaqësi ende.

Kisha vetëm pak orë që isha bërë nënë, por tek ndiqja nga televizori i dhomës së spitalit manifestimin e “11 Janarit” në homazh të karikaturistëve të vrarë të “Charlie Hebdo-së”, disa ditë më parë, pashë të marshonin përkrah miliona njerëzve, personalitete të njohura botërore dhe Edi Ramën me disa klerikë shqiptarë të feve të ndryshme.

Kryeministri ynë kishte vendosur në xhepin e sipërm të xhaketës tre lapsa me ngjyrë blu, të bardhë e të kuqe (ngjyra që ka flamuri francez). Mbaj mend që të kem thirrur infermieret e spitalit, të cilat kujtuan se kisha dhimbje apo që Gabrieli ishte zgjuar, por unë i kisha thirrur vetëm për t’u mburrur e për t’i treguar harmoninë fetare që kemi ne në Shqipëri.

Sigurisht shpesh nevrikosem me Shqipërinë tonë, se jemi të gjithë të ndërgjegjshëm që ka plot gjëra nuk shkojnë siç duhet tek ne, madje dhe e kam shprehur mërzinë time për këtë, por ama njëkohësisht ka plot gjëra që më bëjnë të mburrem.

Kam plot miq të cilët mund t’i cilësoj si heronj, pasi punojnë me dinjitet dhe ndërtojnë çdo ditë me djersë të ardhmen e tyre në Shqipëri. Kështu që kur dëgjoj shqiptarët – vizitor të hedhin vrer apo t’i fusin të gjithë në një thes, trishtohem dhe dua t’u them: Nuk është një pasaportë jo shqiptare që të bën ty më të mirë se atdhetarët e t’u, ata që kanë vendosur të jetojnë në Shqipëri. Duke fyer vendin tënd dhe ata që jetojnë, ti fyen veten në radhë të parë. E mos harroni se një pemë pa rrënjë, është jetëshkurtër”.

Një grusht bajamesh në ditë është ndihma më e mirë që mund t’i japësh organizmit. Vetë Shqipëria është e bekuar me pemë të bajames, të cilat gjithmonë e më tepër po rikthehen në vëmendjen e kultivuesve shqiptarë.

Bajamet shqiptare gjenden të kultivuara në pemishte në mbarë vendin, por plantacionet më të mëdha janë të përqendruara në zonat e Veriut, Përmetit, Korçës, Beratit dhe rivierës së Jugut.

Çmimi i kultivuesve në grumbullimin me shumicë varion nga 150 – 200 Lekë për kilogram, ndërsa nga grumbulluesit në treg ka një diferencë goxha të madhe. Çmimi që raportohet nga tregjet agro-ushqimore arrin në 400-500 Lekë për kilogram.

Llojet e bajames në Shqipëri janë të shumta, por disa prej tyre janë me famë të veçantë. Një nga këto bajame është Bajamia e Melçanit, që rritet në Korçë në lartësitë mbi 600 metra. AgroWeb.org është bazuar në studimet dhe publikimet e ekspertit Kostandin Mosko, i cili tregon se sot mbjellja e bajames bëhet me fidane të shartuar në fidanishte.

Fara për nënshartesën zakonisht zgjidhet nga bajame të egra për t’u përshtatur sa më mirë kushteve të terreni ku do të mbillen, njëlloj si kultivimi i pemëve të ullirit. Për bajamen si nënshartesë mund të shërbejë dhe pjeshka, kajsia dhe kumbulla.

Fruti i bajames ka një përdorim të gjerë jo vetëm si frut i thatë për konsumatorët, por edhe nga amvisat shqiptare për përgatitjen e ëmbëlsirave të ndryshme madje deri tek llojet e bukëve me shije, etj.

Nga bajamet mund të përgatitet gjalpë arrorësh dhe qumësht bajame me një shije të veçantë. Fruti i bajames është i pasur në vlerat ushqimore si: vitamina, proteina, fibër dhe shumë minerale.

Përfitimet e konsumit të bajameve

Parandalon problemet e zemrës. Lëndët flavonide që gjenden tek bajamet kombinuar me vitaminën E reduktojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Konsumi i bajameve mundëson një ulje me 50 përqind të rrezikut nga ataku në zemër.
Kontrollon nivelin e kolesterolit në gjak. Vitamina E tek bajamet është një antioksidant i fuqishëm që mbron qelizat nga dëmtimet në dhe parandalon arteriesklerozën.
Ndihmojnë në funksionin e mirë të trurit. Bajamet përmbajnë riboflavinë dhe L-carnitine, që ndikojnë për të rritur aktivitetin e trurit dhe në rritjen e jetëgjatësisë.
Veprojnë në rritjen e fortësisë të kockave dhe dhëmbëve. Përmbajtja e lartë e fosforit në frutin e bajames ndikon në fortësinë e kockave.
Ndihmojnë për të ulur peshën. Përmbajta e lartë e fibrave në frutin e bajames ndikon për te mos patur një rritje në peshë. Ata që hanë dy here në javë bajame ulin mundësinë për të shtuar peshë rreth 30 përqind.
Bajame ndikon për të ulur rritjen e sheqerit në gjak. Bajamet nuk përmbajnë niseshte dhe përdoren si miell për përgatitjen e biskotave dhe ëmbëlsirave për diabetikët.

Pika turistike e Rugovës, e gjendur 93 km larg qytetit të Prishtinës, në Kosovë në këto ditë të nxehta vere frekuentohet nga vizitorë të shumtë. E ndodhur në veri-perëndim të qytetit të Pejës Rugova është rajoni i tretë i Bjeshkëve të Nemuna, të njohura ndryshe si Alpet Shqiptare.

E shpallur në vitin 2013 Park Kombëtar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës, kjo pikë turistike vizitohet nga turistë të shumtë vendas e të huaj.
Rugova është vend i përshtatshëm për alpinizëm, bjeshktari, ski, ngjitje në shkëmbinj, hedhje me parashutë, piknikë me familje etj. Një rrugë piktoreske, e cila edhe pse e ngushtë është e asfaltuar, të çon në qendrën e skijimit e të pushimit veror në Bogë, e cila ndodhet në lartësinë prej 1400 metrash.

Duke ecur rrugës, ndeshesh me shumë makina që i drejtohen kësaj pike turistike, ndërsa mbetesh e mahnitur nga bukuria e pishave dhe ajri i pastër dhe i freskët. Në të dy anët e rrugës pa shkuar në fshatin Bogë, që është rreth 29 kilometra nga qyteti i Pejës, shikon restorante të shumtë, ku qytetarë drejtohen për të kaluar disa orë larg temperaturave të larta të kësaj vere.

Të bien në sy edhe makina të ndaluara anës rrugës, ku njerëzit mund të peshkojnë në lumin Lumbardha, në Grykën e Pejës, që gjarpëron ndërmjet majave më të larta të Shqipërisë, Kosovës dhe Malit të Zi.

Një hotel i madh i ndërtuar buzë rrugës që të çon në Bogë, dallon mes të tjerëve për nga arkitektura dhe ambienti i jashtëm i mbushur me gjelbërim, por që duket se ende nuk është hapur për turistët. Pasi mbërrin në fshatin piktoresk të zë syri një sërë shtëpi banimi dhe hotele, të ndërtuara kryesisht prej druri.

Pika turistike e Rugovës

Rugova është trevë malore në Veri-Perëndim të qytetit të Pejës, në Kosovë. Është rajoni i tretë i Bjeshkëve të Nemuna, të njohura ndryshe si Alpet Shqiptare. Në vitin 2013 u shpall Park Kombëtar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës. Ajo është rrethinë etnografike, me rëndësi të madhe për degët e gjuhësisë si leksikologjia, etimologjia dhe onomastika . Rugova është e përshtatshme për alpinizëm, bjeshkatari, skitari, ngjitje në shkëmbinj, lëshim me parashuta, piknikë me familje etj. Rugova radhitet si qendra e katërt kryesore për sporte dimërore nga Federata Ndërkombëtare e Siktarisë (FIS) me qendrën në Lucernë. Për më tepër, në prill të vitit 2013, Peja fitoi çmimin “Tourism for Tomorrow” me projektin “majat e Ballkanit”.

Rugova është e pasur me forma të shumta si shpellat, ujëvarat, liqenet glaciale, majat e larta, tunelet etj. maja më e lartë është Hajla (2403 m) por rëndësi dhe interes paraqet edhe Qafa e Qyqes nga e cila mund të soditet i gjithë qyteti i Pejës. Nga Guri i Kuq (1522 m) shihen si në pëllëmbë të dorës: Gjeravica, trekufiri Boriqe, maja e Mariashit,maja e Hekurave, Shkëlzeni dhe Liqeni i Plavës. Volujaku është po ashtu një majë e lartë (2014 m).

Në kilometrin e katërt gjendet “Rruga e Hekurt” e vetmja në Ballkan. Rugova përfshin një territor me sipërfaqe prej 20330 ha. Ka shtrirje Lindja-Perëndim me gjatësi prej 23 km. Gjendet në mes të maleve Hajla, Shtedim, Lumbardh dhe Kopranik. Lumi Lumbardh e ndan në dy pjesë duke krijuar luginë e më pas gjatë rrjedhës kanionin e thellë.

Bimësia e rajonit të Rugovës është e pranishme si në Europën Qendrore në lartësitë e mëdha,por edhe bimë që janë karakteristike për Ballkanin dhe vetëm për këtë rajon. Në Rugovë dallojmë 4 zona bimore(ahu, dushku, breu dhe kullota alpine).