Palokë Kurti, kompozitori i parë shqiptar

Palokë Kurti është autor këngësh shumë i njohur.

Palokë Kurti ishte kompozitori dhe muzikanti i parë që dha sinjalin е lindjes së artit të ri të kultivuar. Lindi në Shkodër më 1860, dhe kompozoi “Bashkimi i Shqipnís” më 1881.

Më 1863, kur ishte tre vjeç vritet Kola, që punonte në konsullatën angleze më parë. Vendi i ndodhisë ishte Rana e Hedhun pranë Ulqinin. Do të shkollohet në kolegjën Saveriane. Me anë të krijimeve, përpunimeve е aranzhimeve të këngëve popullore, kryesisht qytetare, vuri gurin е parë në themelimin е evolucionit të formave të vjetra dhe të reja të muzikës së kultivuar shqiptare. Madhështia e figurës së Palokë Kurtit konsiston në gjerësinë e interesave të tij artistike, pa i ndarë në asnjë çast ato me patriotizmin, ndjenjë e cila e përshkon si një lajtmotiv gjithë veprimtarinë e tij.

Tre qenë drejtimet ma të rëndësishme të veprimtarisë së tij artistike : dirigjent i orkestrave frymore, përpunues i këngëve popullore dhe kompozitor.

Me cilësinë e rapsodit, poetit dhe këngëtarit të apasionuar të këngës popullore shkodrane, Palok Kurti arriti që nuancat më të holla të kësaj kënge t’i mishëroje në mënyrë të përsosur në krijimet e tij të pavdekshme : marshin “Bashkimi i Shqipërisë” më 1881 kushtuar Lidhjes Shqiptare të Prizrenit,“Marhallah bukurisë sate”, “Ta dish, ta dish”, “Për mue paska kenë kismet”, “Karajfil të zgiodha”, ”Kur fillon drita me dalë”, “Të due, moj të due”, “Karajfili i kuq si gjaku” etj., këngë të cilat, në gojën e këngëtares Marie Kraja, do të arrinin majat ma të larta të krijimeve popullore shqiptare.

I ndikuar nga format e reja të muzikës evropiane, Palokë Kurti shkroi vepra të tilla si : kuadrilja “Saksi im”, polka për klarinete “Dallëndyshja”, marshin “Turqit në Maqedoni” etj. Përsa i përket muzikës liturgjike, më të njohura që ai shkroi janë : “Mesha për ndër të Shna’Ndout”, “Litani” etj.
Gjithashtu, Palokë Kurti përshtati për formacion orkestral pjesë nga literatura botërore, nga “Trovatore”, nga “Ballo me maska”, “Norma” etj.

Raporti i vazhdueshëm i Palokë Kurtit me historinë e kohës në të cilën jetoi, shpjegon dhe faktin që vepra e tij mundi t’i rezistojë kohës dhe të vijë deri në dita tona. Krijimet më të rëndësishme të këtij kompozitori, pa dyshim dhanë sinjalin e nisjes së një periudhe të artë për historinë e muzikës shqiptare. Gjithashtu, me veprimtarinë e tij, Palok Kurti i hapi rrugën bashkëkohësve dhe pasardhësve te tij.

Pasuria dhe larmia e veprës së tij zë pa dyshim një vend të nderuar në historinë e muzikës shqiptare.[4] U dëbue dy vjet, me shumë mundësi për shkaqe politike. Mbasi u kthye në Shkodër më 1890 angazhimi i tij ma i madh ishte kompozimi. Krijon Bandën e Katedrales me ndihmën e Imzot Jak Serreqit, që e drejtoi Frano Ndoja. U dëbua dhe dy herë tjera, herën e mbrame në Korfuz më 1919. I rraskapitun vdes më 1920, në varrimin e të cilit morën pjesë shumë bashkëqytetarë të tij. / KultPlus.com

Mbyllet projekti “Falem’nerës”, KultPlus falënderon mjekët dhe infermierët që morrën pjesë

Projekti i KultPlus “Falem’nerës” që kishte për synim promovimin publik të punëtorëve shëndetësor në Kosovë në shenjë nderimi dhe vlerësimi për punën që po e bëjnë në përballjen e vendit me pandeminë Covid-19, ka përfunduar sonte.

Në adresën e KultPlus ditë pas dite kemi pranuar me dhjetra mesazhe e kërkesa të punëtorëve shëndetësor që të jenë pjesë e kësaj rubrike, ashtu si edhe ndodhi.

Redaksia e KultPlus falënderon të gjithë mjekët dhe infermierët e vendit që morrën pjesë në këtë rubrik, njëkohësisht ju uron që edhe më tej të kenë punë të lehtë dhe të mbarë në misionin e tyre human që po realizojnë, sidomos në këtë kohë të rrezikshme të pandemisë.

KultPlus, brenda kapaciteteve mediale gjithnjë do të qëndrojë pranë punëtorëve shëndetësor dhe të gjithë punëtorëve të tjerë shtetëror për sa kohë të njejtit janë në shërbim të së mirës së përgjithshme dhe të qëllimeve humane. / KultPlus.com

Letra rrënqethëse e Oriana Fallaci për fëmijën që nuk e lindi kurrë

Letra e shkrimtares dhe gazetares së njohur italiane drejtuar fëmijës që humbi…

Këtë natë kuptova që ti ishe: një grimcë jete e ardhur nga asgjëja. Po qëndroja me sy hapur në errësirë e papritmas në këtë terr, u ndez një dritë qartësie: ti ishe. Ekzistoje. Qe sikur të ndieja një plumb në gjoks. Më ndaloi zemra.

Kur rinisi të rrihte me goditje të shurdhëta e të hutuara, kuptova se po rrokullisesha në një pus ku gjithçka ishte e paqartë e terrorizuese. Tani jam këtu, e mbyllur me çelës brenda një frike që më lag fytyrën, flokët, mendimet. E në të humbas.

Përpiqu të kuptosh: nuk është frika nga të tjerët. Nuk pyes për të tjerët. Nuk është frika ndaj Zotit. Unë nuk besoj në Zot. Nuk është frikë ndaj dhimbjes. Nuk i trembem dhimbjes. Është frika për ty, ndaj rastësisë që të shkuli nga asgjëja për të të ngjitur në kërthizën time.

Nuk kam qenë kurrë gati për të të pritur, edhe pse të kam kërkuar shumë. Kam shtruar gjithmonë pyetjen mizore: Po sikur të mos i pëlqejë të lindë? Po sikur një ditë ti të më qortoje duke britur: “Kush të tha të më sillje në botë, pse më solle, pse?”

Jeta është një mundim i tillë, mor bir. Është një luftë që përsëritet çdo ditë, e momentet e gëzueshme të saj janë aq të shkurtra e paguajnë një çmim mizor. Si mund ta di se nuk do ishte e drejtë të të hidhja tej, si mund të kuptoj se nuk do t’i rikthehesh heshtjes?

Nuk mundesh të më flasësh. Grimca jote e jetës është veçse një nyje celulash të sapokrijuara. Ndoshta nuk është as jetë, veç mundësi jete. E megjithatë do jepja gjithçka që ti të më ndihmoje me një shenjë, me një sinjal. Nëna ime thotë se unë ia dhashë dikur e prandaj më solli në botë.

Nëna ime, ta dish, nuk më donte. U nisa gabimisht, në një moment zbavitjeje të dikujt. E që të mos lindja çdo natë shkrinte në ujë një ilaç. Më pas e pinte duke qarë. E pi deri në natën kur unë lëviza, brenda kërthizës së saj, e godas më shkelm për t’i thënë mos më hidh tej. Ajo ishte duke vendosur gotën në buzë.

E largon menjëherë duke e derdhur në tokë. Disa muaj më pas unë rrotullohesha fitimtare në diell e se qe mirë apo keq nuk e di. Kur jam e lumtur, mendoj se qe një e mirë, kur jam e palumtur, them se qe një e keqe. Edhe kur jam e palumtur, mendoj se do më vinte keq të mos lindesha, pasi asgjëja është më e keqja e asgjësë.

Unë, po ta përsëris, nuk i trembem dhimbjes. Ajo lind me ne, rritet me ne e me të mësohemi si me faktin se kemi dy krahë e dy këmbë. Unë në fund të fundit nuk i trembem as vdekjes, pasi një që vdes, do të thotë se ka lindur, se ka dalë nga asgjëja. Unë i trembem asgjësë, mosqenies, detyrimit për të thënë se nuk isha, rastësisht, o gabimisht, apo thjesht për zbavitjen e tjetrit.

Shumë gra pyesin: Pse të sjell në botë një fëmijë? Për të pasur uri, për të pasur ftohtë, për t’u tradhtuar, fyer, për të vdekur i vrarë në luftë apo nga sëmundja? E mohojnë shpresën që uria e tij të ngopet, që i ftohti i tij të ngrohet, që besnikëria e respekti të jenë miq, që të jetojë gjatë duke tentuar të eliminojë sëmundjet e luftën.

Ndoshta ato kanë të drejtë. Po asgjëja duhet preferuar ndaj vuajtjes? Unë madje dhe në intervalet kur qaj për falimentimet e mia, deluzionet e mia, hallet e mia, konkludoj se të vuash është më mirë se asgjëja. E po ta shtoj këtë jetë me dilemën lind o nuk lind, përfundoj duke eksklamuar se lindja është më mirë se moslindja.

Si thua, është e drejtë të shtrosh një arsyetim të tillë edhe për ty? Nuk është si të të sjellësh në botë për veten time e mjafton? Nuk më intereson të sjell në botë për vetveten e mjaft. Madje, nuk kam aspak nevojë për ty.

Do të jesh burrë o grua?

Do të doja të ishe grua. Do të doja që ti të provoje një ditë atë që po provoj unë: nuk jam aspak dakord me nënën time që thotë se të lindësh grua është një fatkeqësi. Nëna ime, kur ishte e hidhëruar, pëshpëriste: Ah sikur të kisha lindur burrë!

E di: është një botë e fabrikuar për burrat e për burrat, diktatura e tyre është kaq antike që shkon deri te mënyra e shprehjes. Thuhet burrë për të thënë burrë e grua, thuhet fëmijë për të thënë djalë o vajzë, thuhet bir për të thënë bir o bijë, thuhet vrasës për të treguar një burrë o një grua. Në legjendat që meshkujt kanë krijuar për të shpjeguar jetën, krijesa e parë nuk është një grua, por një burrë i quajtur Adam.

Eva vjen më pas për ta argëtuar e për të krijuar telashe. Në pikturat që zbukurojnë kishat e tyre, Zoti është një plak me mjekër: kurrë një plakushe me flokë të bardhë. E të gjithë heronjtë e tyre janë meshkuj: nga ai Prometeu që zbuloi zjarrin, tek Ikari që tentoi të fluturonte e deri tek Jezusi që e shpallin si biri i Shpirtit të Shenjtë – pothuajse sikur gruaja nga e cila lindi të ishte një inkubatriçe apo një dado.

E MEGJITHATË, PIKËRISHT PËR KËTË TË JESH GRUA ËSHTË KAQ TËRHEQËSE. ËSHTË NJË AVENTURË QË KËRKON KAQ KURAJË, NJË SFIDË QË NUK TË MËRZIT KURRË. DO TË KISHE KAQ GJËRA PËR TË BËRË PO TË LINDJE GRUA.

E për ta nisur do të të duhej të luftoje për të bindur se Zoti, po të ekzistonte, mund të ishte dhe një plakë me flokë të bardhë apo një vajzë e bukur. Më pas do të të duhej të shpjegoje se mëkati nuk lindi në ditën kur Eva këputi mollën: në këtë ditë lindi një virtyt i mrekullueshëm i quajtur mosbindja.

Në fund do të të duhet të luftosh për të demonstruar se brenda trupit tënd të lëmuar e me forma, ndodhet një inteligjencë që ulëret për t’u dëgjuar. Të jesh nënë nuk është një zanat. Nuk është as një detyrë. Është vetëm një e drejtë midis shumë të drejtash. Do të lodhesh shumë duke ulëritur. E shpesh, pothuajse gjithmonë do të humbësh. Por nuk duhet të shkurajohesh.

Të luftosh është shumë bukur se sa të fitosh, të udhëtosh është shumë më argëtuese se sa të mbërrish: kur ke arritur o ke fituar , të kesh është një boshllëk i madh. E për të kapërcyer këtë boshllëk duhet të rifillosh udhëtimin, të krijosh zbulime të reja. Po shpresoj që ti të jesh një grua, pavarësisht se unë të quaj bir. E shpresoj që ti të mos thuash kurrë atë që thotë nëna ime. Unë nuk e kam thënë kurrë.

Po dhe po të lindje burrë, unë do të isha e kënaqur njëlloj. E ndoshta më shumë, sepse do të të kursehen kaq shumë injorime, shumë shërbime, shumë abuzime. Po të lindje burrë për shembull, nuk do kishe frikë se mos të përdhunonin në errësirën e një rruge.

Nuk do të nevojitej një fytyrë e bukur për t’u pranuar me vështrimin e parë, as një trup i bukur për të fshehur inteligjencën. Nuk do t’u nënshtrohesh paragjykimeve dashakeqëse kur të flesh me kë të të pëlqejë, nuk do të dëgjosh të të thuhet se mëkati lindi kur këpute një mollë. Mund të luftosh më rehatisht për të bindur se Zoti dhe po të ekzistonte mund të ishte një plakushe me flokë të bardha ose një vajzë e bukur.

Mund të mos bindesh pa u tallur, të dashurosh pa u zgjuar natën me ndjenjën se po rrokullisesh në një pus, të mbrohesh pa u insultuar. Natyrisht do të të takojnë skllavëri të tjera, padrejtësi të tjera: as dhe për një burrë jeta nuk është as e lehtë, ta dish.

Derisa të kesh muskuj të fortë do të të kërkojnë të mbash sa më shumë pesha, do të imponojnë përgjegjësi arbitrare. Derisa të kesh mjekër, do të qeshin po të qash, madje dhe kur të kesh nevojë për ngrohtësi. Derisa të kesh një bisht para, do të të urdhërojnë të vrasësh ose të vritesh në luftë, do të kërkojnë pjesëmarrjen tënde për të vendosur tiraninë e krijuar në shpella.

E megjithatë apo pikërisht për këtë, të jesh një burrë është gjithashtu një aventurë e mrekullueshme: një detyrë që nuk do të zhgënjejë kurrë. Të paktën shpresoj, pasi po të lindësh burrë, do të jesh një burrë siç unë e kam ëndërruar gjithmonë: i ëmbël me të dobëtit, i egër me prepotentët, zemërgjerë me këdo që të do të mirën, i pamëshirshëm me atë që të urdhëron.

E në fund, armik i cilitdo që tregon se Jezusi është biri i Babait të Shpirtit të Shenjtë, e jo i gruas që e lindi. Biri im, po përpiqem të të shpjegoj se të jesh burrë nuk do të thotë të kesh një bisht para, do të thotë të jesh një person. E mbi të gjitha mua më intereson të jesh një person. Është një fjalë e mrekullueshme fjala person, pasi nuk vë limite midis burrit e gruas, nuk vë barrikada midis kush ka bisht e kush jo.

Nga ana tjetër filli që ndan kush ka bisht e kush jo është një fill aq i hollë, që praktikisht shprehet me aftësinë e pjekurisë o jo të një krijese në kërthizë. Zemra e truri nuk kanë seks. As sjellja.

Po të jesh një person me zemër e tru, mbaj mend se unë nuk do të jem nga ata që do të urdhërojnë të sillesh në këtë mënyrë a në tjetrën, femër a mashkull qofsh. Do të të kërkoj vetëm të shfrytëzosh mirë mrekullinë e ardhjes në jetë, të mos i dorëzohesh kurrë frikës. Është një shtazë përherë në pritë, frika.

Na kafshon të gjithëve, çdo ditë e janë pak ata që nuk lejojnë të kafshohen nga ajo. Në emër të kujdesit, të komoditetit e të herë dhe të urtësisë. Frikësohen kur kërcënohen nga rreziku e sapo ai largohet, njerëzit bëhen arrogantë. Nuk duhet të shmangësh kurrë rrezikun, edhe kur frika të frenon. Të vish në jetë është vetë një rrezik i pendimit se pse ke ardhur.

NË VEND TË FRIKËS UNË NDIEJ NJË LLOJ MELANKOLIE, NJË LLOJ PAKËNAQËSIE QË ZBEH EDHE HUMORIZMIN TIM. MË VJEN KEQ TË VDES, PO. E NUK HARROJ KURRË ATË ÇKA MË THËNË ANA MAGNANI VITE MË PARË: “ORIANA IME, NUK ËSHTË E DREJTË TË VDESËSH, MEQENËSE KEMI LINDUR”. /KultPlus.com

Hasan Prishtina, prapaskenat e një vrasje politike

Në datën 13 gusht 1933 agjencitë telegrafike të Ballkanit përcollën lajmin se në Selanik ishte qëlluar për vdekje ish Kryeministri i Shqipërisë dhe politikani kosovar, Hasan Prishtina. Lajmi ashtu si pritej shkaktoi pështjellim në gjithë kancelaritë e Ballkanit, por reagimi më i  madh natyrisht ishte nga opinioni publik shqiptar këndej e andej kufirit.

Vrasja e patriotit Hasan Bej Prishtinës në Selanik të Greqisë nga një emigrant pothuajse i panjohur Ibrahim Çelo jo vetëm që tronditi gjithë opinionin mbarëshqiptar por dhe hodhi hije të forta dyshimi mbi autorësinë e vërtetë apo urdhëruesin e kësaj vrasje, vetë Naltëmadhëninë e tij Ahmet Zogu. Ky dyshim vinte jo sepse autori Ibrahim Çelo deklaroi një gjë të tillë në organet e policisë greke por sepse mënyra dhe ekzekutimi i vrasjes ishte pothuajse i njëjtë si vrasja e Gurakuqit. Atentatori ashtu si dhe në rastin e Gurakuqit ishte një i njohur i vjetër i viktimës dhe të dy martirët e lirisë shqiptare kanë rënë viktima të pabesisë së vrasësve.

Gazeta greke “Të reja nga Maqedonia”  përshkruan momentet e vrasjes së patriotit Hasan Prishtina si më poshtë: Vrasja u krye në orën 2 mbas dite më datë 13 gusht 1933. Në rrugën Çimisqi u pa një zotëri i moshuar, i mbajtur mirë dhe me tipare simpatike, të ecte përkrah e të fjaloste me një person të veshur mirë, i gjallë, sa e tradhtonte dhe toni i zërit. Arritën në kryqëzimin e rrugës Çimisqi-Vogaxhiku dhe po drejtoheshin për tek bakallhane ’’IVI’’ dhe në largësi dy hapa nga kinkaleria e invalidit J.Janopullo. Njeriu me pamje të zymtë nxorri rrufeshëm revolverin e markes ’’SMITH’’ dhe shtiu kundrejt bashkëbiseduesit, i cili ishte Hasan bej Prishtina, që ra në trotuar. Kalimtarët e mbledhur nga të dy të shtënat, panë vrasësin të turret me mizori të parrëfyer mbi viktimën dhe t’i zbrazë edhe tre plumba të tjerë, dy në kraharor dhe të tretën në kokë, si e shtënë vdekjeprurëse, për të qenë i sigurtë për përfundimin e aktit të vrasjes

Si kuptohet dhe nga përshkrimi i gazetës ajo duket që ishte një vrasje e porositur, pasi vrasësi në mënyrë makabre nuk ndalet as kur viktima ishte i rënë përdhe por e qëllon për tu siguruar në kokë. Mirëpo ajo që i përforcon më shumë bindjet se Hasan Prishtina ka rënë viktimë e ambicieve të Mbretit Zog për të përforcuar pozitat e tij sunduese janë rrethanat ndërkombëtare dhe koha kur u realizua vrasja.

Hasan Prishtina, një nga krijuesit e Pavarësisë së Shqipërisë, udhëheqësit të kryengritjes së viseve shqiptare në vitin 1913 kundër pushtimit të tyre nga ushtria serbe, restauruesit të pavarësisë shqiptare në 1920 dhe kryeministrit të një qeverie shqiptare në 1922 ishte një nga përkrahësit më të flaktë të përfshirjes së Shqipërisë në problemin kosovar dhe realizimit të një politike më aktive të Shqipërisë për të realizuar bashkimin kombëtar. Mirëpo këto dëshira dhe plane të tij binin ndesh me dëshirat dhe synimet e një grupi më të vogël deputetësh dhe politikanësh që kryesisht vinin nga radha e ish nëpunësve të Perandorisë Otomane ku ndjenja nacionale nuk kish zënë vend njëlloj si te grupi i nacionalistëve ku Prishtina ishte një nga themeluesit e kësaj rryme që në vitin 1910. Mes këtij grupi politikanësh me vizion të ngushtë kombëtar dhe të interesuar vetëm për të përforcuar pushtetin e vet lokal që e shikonin të ushtruar vetëm brenda kufijve të Shqipërisë shquante Ahmet Bej Zogolli, përfaqësuesi i një familje lokale fisnike shqiptare që nuk kish shkëlqyer shumë në karrierën perandorake si familjet e tjera të mëdha shqiptare si Vlorajt, Vrionasit, Bushatllinjtë, Libohovajt etj.

Ahmet Zogolli i zgjedhur për herë të parë kryeministër në vitin 1922 do të deklaronte nga tribuna e parlamentit shqiptar  se “shteti shqiptar është i vogël dhe politika jonë duhet të jetë e qartë, e sinqertë dhe pa iluzione të cilat mund të na dëmtojnë shumë”(me fjalën iluzione nënkupto përkrahjen e kauzës për tu bashkuar me Shqipërinë të territoreve shqiptare të mbetura jashtë kufijve.)Problemi i përkrahjes së popullsive shqiptare të lëna jashtë kufijve apo lënies së tyre në fatin e vet ishte një problem që ndante shumë politikanë kosovarë aktivë në jetën politike të Shqipërisë si Hasan Prishtina, Bajram Curri, Kadri Hoxha etj nga pjesë e politikanëve shqiptarë që dëshironin të konsolidonin në radhë të parë pushtetin e tyre në Shqipëri, qoftë dhe përmes aleancave me fqinjët. Kjo mospërputhje e madhe për idenë kombëtare dhe mënyrën e ndërtimit të kufijve të shtetit shqiptar i kish detyruar që më herët, në vitin 1918, politikanët kosovarë të themelonin “Komitetin për Mbrojtjen e Kosovës”.

Në komitet përveçse politikanëve kosovarë merrnin pjesë dhe shumë patriotë të tjerë shqiptarë, kryesisht politikanë të opozitës shqiptare që si përfaqësues të shtresës së mesme dhe intelektuale kishin një vizion më të qartë të idesë kombëtare. Një pjesë e madhe e tyre u larguan jashtë atdheut pas rikthimit të Zogut më dhjetor 1924 dhe përbënë për një kohë të gjatë emigracionin aktiv antizogist dhe alternativën tjetër qeverisëse në rast të ndërrimit të pushtetit në Shqipëri.

Të organizuar në organizata të ndryshme politike sipas bindjeve të tyre, ata nuk përbënin ndonjë rrezik të madh për Zogun, por në momentet kur për shkak të konjukturave politike në Ballkan ata fitonin përkrahjen e ndonjë fuqie të madhe ktheheshin në një rrezik potencial për regjimin zogist. Kjo ishte dhe një nga arsyet që Zogu herë pas here mundohej të godiste politikisht cilindo nga këto grupe emigracioni, për të siguruar pozitat e veta në Shqipëri por dhe për të dhënë mesazhin e duhur Italisë, si të vetmes fuqi të madhe që i ishte dhënë përparësi në Shqipëri se ai ishte i vetmi partner që duhej të merrej në konsideratë. Mirëpo gjërat filluan të ndryshojnë aty rreth viteve 1931-1932 kur u kuptua se shteti shqiptar nuk kishte aftësitë e duhura financiare për të paguar kreditë e marra nga italianët që me nënshkrimin e paktit të vitit 1926. Në këto kushte  italianët filluan të bënin presion ndaj Zogut duke i avancuar kërkesat rreth prezencës së tyre në Shqipëri. Kështu, në këmbim të shtyrjes së kthimit të interesave të kredisë ata kërkuan që në krye të xhandarmërisë shqiptare të vendoseshin oficerë italianë, dhe ti jepesh mbretërisë italiane monopoli i sheqerit, telegrafit dhe elektrikut . Si mund të kuptohet lehtë nga këto kërkesa politika italiane kërkonte që të vinte nën një diktat akoma më të rëndë mbretërinë shqiptare dhe të shtronte rrugën për pushtimin e mëvonshëm të Shqipërisë.

Këto kërkesa që çonin në pakësimin e sovranitetit të Shqipërisë, natyrshëm e shtynë mbretin Zog që t’iu kundërvihet dhe të përpiqej të hartonte një politikë të re të jashtme.Vitet 1931-1935 sipas Prof Paskal Milos janë vitet kur Zogu përpiqet të luajë një politikë të pavarur të jashtme dhe për këtë gjë tenton afrimin politik dhe me fuqi të tjera të mëdha dhe me shtetet e tjera në Ballkan. Si zakonisht, në raste të tilla kthesash politike trokitet tek miqtë e vjetër që në rastin e Zogut, ishte mbretëria serbo-kroate-sllovene. Në këto kohë po bëheshin përgatitje për Paktin Ballkanik dhe Zogu dëshironte ti bashkëngjitej kësaj iniciative. Në themel të këtij pakti ishte rregullimi i marrëdhënieve diplomatike dhe shuarja e kontradiktave për kufijtë midis shteteve ballkanike, gjë që në fakt shkonte në kundërshtim me politikën italiane që dëshironte të mbante ndezur vatra konflikti për ta pasur më të lehtë ndërhyrjen në Ballkan. Për ketë arsye ata sponsorizonin dhe përkrahnin çdo lëvizje që nga ta konsiderohej si irredentiste por në thelb ishin lëvizje-protesta ndaj padrejtësive që u ishin bërë popullsive në Ballkan, për të krijuar Serbinë e Madhe, Greqinë e Madhe dhe Bullgarinë e Madhe. Mes këtyre lëvizjeve që nga viti 1925,të patriotëve kroatë, sllovenë dhe maqedonas ,të gjithë përfaqësues të popullsive që vuanin nga shovinizmi serb, diplomacia italiane ishte në kontakt dhe me eksponentë të Komitetit për Mbrojtjen e Kosovës dhe Hasan Prishtinën si një nga udhëheqësit e këtij komiteti.

Hasan Prishtina kishte zgjedhur për të jetuar në Selanik si një qytet ku ai kish mbaruar studimet e shkollës së mesme por dhe sepse ishte afër Shqipërisë dhe Kosovës nga ku mund të vazhdonte të influenconte në jetën politike të vendit. Duke qenë se ai vinte nga një familje e pasur , kishte blerë një shtëpi në një nga lagjet e pasura të Selanikut dhe një pjesë të pasurisë së tij e përdorte për të sponsorizuar të rinj kosovarë që dëshironin të shkolloheshin. Në fakt në momentet e vrasjes së tij, ish kryeministri i Shqipërisë.  nuk paraqiste ndonjë rrezik të madh për Zogun që e kish konsoliduar pushtetin e tij tashmë në Tiranë, por si mbështetës i idesë për një bashkim të Kosovës me Shqipërinë përbënte rrezik për mbretërinë jugosllave. Në këto vite në bisedimet që Zogu filloi me jugosllavët për të fituar mbështetje diplomatike ndaj Italisë, u fol dhe për një kredi jugosllave që do i lëvrohej për të mos qenë më i varur financiarisht nga italianët. Zogu, si një feudal tipik intrigant edhe pse e dinte se lëvizja e vitit 1932 kundër tij kish qenë e organizuar nga legata jugosllave në Vlorë, nuk e kishte për gjë të hynte në marrëdhënie me ta, me kusht që ti shtynte ditët mbretërimit të tij që nga lakmia që kish pasur për para dhe pushtet e kish dënuar me vdekje me paktet e Tiranës të nënshkruar me italianët në mesin e viteve 20.

Koha dhe mënyra sesi u procedua të shtyn të mendosh se  vrasja dhe eliminimi fizik i patriotit Hasan Prishtina i datës 13 gusht 1933 ka qenë një pjesë e marrëveshjes dhe besnikërisë që Zogu po u tregonte jugosllavëve për ta pasur dhe më të lehtë aderimin në Paktin Ballkanik. Pakti Ballkanik po ndërtohej me insistimin diplomatik të Francës, e cila kishte si shtet të përkëledhur të saj në Ballkan , mbretërinë jugosllave dhe Zogu e kuptonte se për të fituar simpatinë e fuqive të tjera evropiane rruga i kalonte nga Beogradi. Si një bashkëpunëtor i vjetër i tyre Zogu i njihte mirë dëshirat dhe kushtet e afrimit me ta, ndaj dhe Zogizmi si rrymë mendimi që mbizotëroi në Shqipëri pavarësisht një shashke propagandistike të vitit 1928 kur Zogu u shpall mbret i shqiptarëve dhe ky përcaktim solli një notë proteste nga ana e Beogradit, në përgjithësi insistoi që kombi shqiptar shtrihej vetëm brenda mbretërisë shqiptare dhe nuk shkaktoi ndonjë rrezik diplomatik për mbretërinë jugosllave.Kështu ish kryeministri i Shqipërisë dhe burri i shtetit shqiptar Hasan Prishtina u zgjodh për tu bërë kurban një kombinacioni politik të dështuar që në fillim, pasi loja që dëshironte të luante Zogu nuk mund të kishte sukses pas nënshtrimit total prej gati 8 vjetësh që ai kish bërë ndaj Italisë fashiste. Për më tepër ky kombinacion politik nuk u shkonte për shtat shqiptarëve në atë kohë pasi çimentonte ndryshimet territoriale që ishin bërë me pa të drejtë mbi kurrizin e popullsisë shqiptar në rajon dhe e varroste për së gjalli ëndrrën e bashkimit të tyre kombëtar.

Qëllimet e vërteta të vrasjes së Hasan Prishtinës kuptohen tërthorazi dhe nga deponimet e vrasësit Ibrahim Çelo në policinë greke ku sipas gazetës “Të reja nga Maqedonia” ai deklaroi se akti i tij u dedikohet motiveve politike. Ndërkaq pretendoi se ish-kryeministri i atdheut të tij ishte komit dhe bashkëpunonte me komitetin bullgaromaqedonas me qëllim që të vrisnin mbretin e Shqipërisë Ahmet Zogun. Planet, thotë antetatori, m’i tregoi Hasan Prishtina përpara pesëmbëdhjet ditëve, kur po vinim prej Vjene (Austri) dhe më bënte presion që të bëhesha unë kryetar i bandës komite dhe të shkoja në Tiranë ku të vrisja mbretin Ahmet Zogun. Prishtina, vijon vrasësi, më premtoi shpërblim mujor dhe një shpërblim dhuratë mbas aktit të vrasjes, por unë i kundërshtova këto propozime të tij, sepse jam pro regjimit te mbretit Ahmet Zogu dhe nuk dëshiroja të bëhem vegël e Hasan Prishtinës, të cilin në Shqipëri e quajne tradhëtar. Pra si mund të kuptohet lehtë Hasan Prishtina prishte gjumin e monarkisë jugosllave prandaj u përzgjodh për tu vrarë në afrimin politik të radhës të Zogut me serbët, por si zakonisht për ti dhënë më tepër besueshmëri aktit u deklarua se ai planifikonte dhe vrasjen e mbretit Zog nëpërmjet një tregtari frutash që banonte në Nicë të Francës! Ironi më të madhe nuk mund të kishte dhe regjimi zogist sado që mundohej të justifikohej se s’kishte gisht në këtë punë, për gjithë opinionin publik ishte e qartë se po shënonte vrasjen politike të radhës.          

Festimet e 100 vjetorit të pavarësisë nuk mund të shmangin nderimet dhe homazhet që meriton figura e Hasan Prishtinës si hartuesit të planit të kryengritësve shqiptarë prej 14 pikash në gusht të vitit 1912 për pavarësinë e Shqipërisë, ish kryeministër dhe burrë shteti shqiptar por në të njëjtën kohë këtyre homazheve dhe nderimeve nuk mund ti bëhen në të njëjtën kohë një figure të errët si Ahmed Zogolli pasi historigrafia akoma vazhdon të jetë e ngarkuar emocionalisht dhe nuk e ka thënë përfundimisht fjalën e vet. Deri atëherë shteti shqiptar mund të bëjë diçka më të mirë, të ndërtojë një monument të Hasan Prishtinës në Tiranë dhe përpiqet që ti kthehet prona nga shteti grek pasardhësve të Hasan Prishtinës pasi kështu të paktën i kthejmë një borxh moral sado të vogël, këtij burri të madh shteti. / Nga Dorian Koci/ KultPlus.com

Burime
1.  Akademia e Shkencave të Shqipërisë:Historia e Shqipërisë,Vëllimi 2, grup autorësh.Toena, Tiranë:20022.  Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave të Shtetit: Hasan Prishtina (Përmbledhje     dokumentesh 1908- 1934), Tiranë, 1983.3.  Ferraj , Hysamedin: Skicë e mendimit politik politik shqiptar.Tiranë,20064.  Fisher, Bernd : Mbreti Zog dhe përpjekja për stabilitet në Shqipëri,Tiranë 20065.  Haxhiu, Ajet: Hasan Prishtina dhe Lëvizja patriotike e Kosovës, Tiranë, 1964.6.  Llalla, Arben. Si u vra Hasan Prishtinahttp://noa.al/ks/artikull.php?id=2178957.  Rothschild, Joseph. Europa Lindore dhe Qendrore midis dy luftërave botërore,  Tiranë 20028.  Skëndi, Stavro: Zgjimi kombëtar i shqiptarëve, Tiranë,2002

‘Mora harçe dola në bahçe çorapet mej thur, prej merzis’ permbi çorape plasa tuj lotu’ (VIDEO)

Nazmie Hoxha është një nga zërat e rrallë që u dëgjua mjaft shumë në vitet 1970-2000. Si fëmijë i pëlqente interpretimi dhe me hyrjen në shkollën e mjekësisë, si pjesë e aktiviteteve të lira fillon ta realizojë edhe dëshirën fëminore për të interpretuar.

Muzikantët e kohës e shihnin si këngëtare me perspektivë dhe i hapen dyer e inxhizimit të këngëve të saja në RTP. Ndër këngët më të njohur të saj kanë qenë “Si dukat i vogël” je dhe “Oj zogo dhe disa të tjera”. Nazmia vdiq më 5 maj 2007 ndërsa u varros në Prishtinë.

Ky zë ka sjellë edhe një nga këngët më të njohura shqiptare “Kur e përcolla ylberin”. KultPlus ju sjellë sot interpretimin e mahnitshëm të kësaj kënge.

Kur e përcolla ylberin
Ktheva hyra n ‘odë
Kur ia pash manxerren varun
Ia lava me lot

REF
Mos e laj me lot oj zano
Mos e laj me lot
Se shkoi viti parë oj zano
Porsi dita sot (2x)

II
Shkuan muaj shkuan vite
Zemra mu dogj flak’
S’na lan’ hallet s’na lan’ dertet
Me jetue bashkë

REF
O ylberi dadës o
A thu m’ke harru
Ditët e gurbetit ylber
Qofshin të mallkum (2x)

III
Mora harçe dola ne bahçe
Çorapet mej thur
Prej merzis’ permbi çorape
Plasa tuj lotu

REF
O ylberi dadës o
Athu m’ke harru
Ditet e kurbetit ylber
Qofshin te mallkum (2x) / KultPlus.com

Më 30 shtator mbyllen transmetimet analoge për qarqet Vlorë, Shkodër, Lezhë dhe Elbasan

Autoriteti i Mediave Audiovizive njofton qytetarët se data e mbylljes së transmetimit analog në katër qarqe, është 30 shtator 2020.

Në një njoftim për mediet, Autoriteti i Medieve Audiovizive njofton se data përfundimtare e mbylljes së transmetimeve analoge për qarqet Vlorë, Shkodër, Lezhë dhe Elbasan është 30 shtator 2020.

Më herët Autoriteti i Medieve Audiovizive për shkak të COVID-19 vendosi të shtyjë deri me datën 30 shtator 2020, si afat përfundimtar për digjitalizimin e transmetimeve analoge në qarqet Elbasan, Shkodër, Lezhë dhe Vlorë. atsh / KultPlus.com

Çifti më i vjetër në botë, 79 vjet martesë

Julio Ceasar Mora dhe gruaja e tij Waldramina Maclovia Quinteros nga Britania e Madhe kanë 79- vite të martuar, duke u kthyer kështu në çiftin më të vjetër në botë.

Julio është 110 vjeç, ndërsa Waldramina mbush 105 vjeçe në tetor. Nëse do të mbledhim bashkë moshën e çiftit, ata formojnë 214 vite e 358 ditë. Julio ka lindur në vitin 1908, duke u kthyer kështu në burrin më të vjetër në botë. Çifti gjithashtu është pjesë edhe e “Guinness World Records”. Sipas rrëfimit të tyre, ata kanë qëndruar në një lidhje për shtatë vite dhe më 7 shkurt të vitit 1941 u martuan.

Prindërit e të dyja palëve nuk ishin dakord me këtë martesë, e për këtë arsye ata realizuan një ceremoni intime dhe me pak të ftuar.

“Uniteti i familjes nën rregullat e dashurisë, respekti i ndërsjellë, puna e ndershme dhe edukimi i duhur i bazuar në vlerat e familjes, janë çelësat e bashkëjetesës së shëndetshme”, tha çifti në një deklaratë, transmeton TCH.

Ata rrëfyen më tej se janë prindër e pesë fëmijëve, kanë 11 nipër e mbesa, si edhe 21 stërmbesa dhe 9 nipër. Aura Cecilia, është një nga vajzat e tyre, ajo është shprehur për mediat se prindërit e saj parapëlqejnë të shkojnë në kinema, të kujdesen për kopshtin dhe të realizojnë darka me familjen. Megjithatë si pasojë e pandemisë ata janë izoluar së bashku dhe mezi presin që kjo situatë të marrë fund dhe të e gjitha familja të ribashkohet.

Në eventin më të rëndësishëm të vitit, Bella Hadid vishet nga disejnatorja shqiptare

Bella Hadid paraqiti një çmim në MTV VMA të vitit 2020 dhe vendosi të shkonte me diçka krejtësisht transparente.

Supermodelja u paraqit me një bluzë të krijuar nga Nensi Dujaka, estetikën e së cilës Forbes e quan si ‘dekonstruktive dhe avant-garde”, përcjellë KultPlus.

Një e sapodiplomuar e Central Saint Martins, kjo stiliste shqiptare themeloi markën e saj ndërsa përfundoi BA në Kolegjin e Modës në Londër vetëm tre vjet më parë.

Dhe kur bëhet fjalë për krijimin, ekziston një familjaritet qetësues me elementin e dekonstruksionit (sjell ndërmend kujtimet e Helmut të viteve ’90, Demeulemeester deri në fillimet e hershme me disa detaje McQueen) por gjithashtu duket shumë moderne pasi ajo merr frymëzime nga e sotmja. /KultPlus.com

Historike, Bujar Osmani bëhet ministri i parë shqiptar i Punëve të Jashtme në Maqedoninë e Veriut

Bujar Osmani nga BDI ka bërë të ditur se është ministri i parë shqiptar i Punëve të Jashtme në Maqedoninë e Veriut.

Qeveri e re e këtij shteti u votua mbrëmë në parlament me 62 vota pro dhe 51 kundër, pjesë e koalicionit qeverisës është LSDM e Zoran Zaev dhe BDI e Ali Ahmetit.

“Sot shënojmë edhe një pjesë të historisë sonë të re! Nga ky moment, me këtë betim, unë marr detyrën e Ministrit të Punëve të Jashtme të Republikës së Maqedonisë së Veriut, si shqiptari i parë që vjen në këtë pozitë”.

“Sigurisht që është një sukses i madh me të cilin thyejmë stereotipet e ngurtësuara, por gjithashtu një përgjegjësi shtesë për mua që të justifikoj këtë besim, duke punuar sinqerisht dhe me përkushtim ndaj interesave tona të përbashkëta: anëtarësimi në Bashkimin Evropian, thellimi i marrëdhënieve me partnerët tanë strategjik SHBA-të dhe aleatët e tjerë të NATO-s, kultivimi i marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, si dhe përfaqësimi dinjitoz i Republikës së Maqedonisë së Veriut në botë”,ka thënë Osmani në rrjetin social Facebook.

Edith Durham: Kur i pyesja në Serbi se kush je ti, më thonin Ortodoks, ndërsa në Shqipëri: Jam shqiptar

“Unë ju siguroj se ata janë Bismarkë të vërtetë. Një ditë, ata do të kërkojnë, dhe Europa do të duhet t’u japë atyre atë që kërkojnë! Kur kaloja nëpër Ballkan, në Rumeli pyesja njerëzit: «Ç’je ti?»- Katolik – përgjigjej njëri.- Protestant – përgjigjej tjetri. Në Bullgari pyesja: «Ç’je ti?»- Ortodoks.
Në Serbi pyesja: «Ç’je ti?»- Protestant.- Ortodoks…. Kështu e mbytur e tëra nga dogmat idiote të njerëzve, duke hyrë në Shqipëri pyeta: «Çfarë jeni ju këtu?»- Shqiptarë – m’u përgjigjën prerë e qartë. «Më në fund», thashë, «u çlirova këtu nga fanatikët dhe zotkrijuesit»…”

Edith Durham
Brenga e Ballkanit, 1905
. / KultPlus.com

Elona Kamberi, drejtuese e Task-Forcës austriake në Komisionin Evropian

“Unë flas gjermanisht në punë, por pas punës zemra më flet shqip. Jam shumë e integruar, por kjo nuk do të thotë e asimiluar”, thotë Elona Kamberi për albinfo.at, njëra nga femrat më të suksesshme shqiptare në Austri.

Nga bjeshkët shqiptare të Opojës vjen një shkëndijë në shndritjen e imazhit tonë shqiptar deri në zemër të Evropës, aty ku kahet marrin drejtimin edhe për nesër. Është kjo vajzë fjalëpakë, modeste por e brumosur me dije e qëndrim të njeriut modern ashtu siç e do koha, quhet Elona Kamberi. Ajo vjen nga fshati Blaç në lartësinë ku edhe shkëmbinjtë flasin shqip, atje ku errësira e aziatike e fanatizmit ndaj gruas tenton ta kaplojë Opojën. Por, Jo! Aty, prindërit Kamberi, me traditë në arsim e edukim kombëtar sollën dritën e diturisë, fëmijët e tyre i shkolluan duke u dhënë përparësi vajzave. E brumosur me edukatë të familjes malësore, e ngjizur me virtytet e trashëguara të brezave, Elona Kamberi, do të ngjitet lart në krahët e shkencës dhe detyrës deri tek gazeta më prestigjioze austriake “Die Presse“. Dhe, ky do të jetë hapi i radhës drejtë portave të institucioneve më të larta të Austrisë, vendit, ku vlerësohet puna e rezultati i saj, vlera e saj në interesin e perspektivës. Deri te emigrantja e parë e inkuadruar në një ministri vendore, madje menaxhere e suksesshme e saj.

Secili, veçanërisht, ata që merren me shkrime kur njihen me sukseset e një vajze shqiptare kanë emocion dhe kureshtje të fuqishme të takohen për së afërmi për të mësuar mbi jetën dhe planet e saj. Që herët, Elona kishte dëshirë për t’u shkolluar jashtë vendit. Në Austri vjen në vitin 2004, regjistron gjimnazin të cilin e mbaron me sukses dhe pastaj studimet; paralelisht në shkencat politike dhe për përkthyese në gjuhët: gjermanisht, anglisht dhe italisht. Krahas studimeve, ajo punon në disa projekte. Në konkursin e gazetës “Die Presse” (shtypi) konkurron për gazetare dhe në testin pranues, Elona pranohet në mesin e 5 kandidatëve gazetarë nga 200 konkurrentë. Ishte ky një tregues bindës mbi përgatitjen e shkëlqyer të Elonës në studimet e saj. Fillimisht në “Die Presse” punon si praktikante, por pasi tregohet shumë e suksesshme në punë, i mundësohet asaj puna në gazetë si gazetare e lirë për një kohë të shkurtër.

Menaxhere e kabinetit ministror

Angazhimi dhe sukseset e saj në “Die Presse”, vlerësohen nga stafi redaktues dhe redaktori i saj. Ky i fundit, duke e parë aftësitë e Elonës e sugjeron të konkurrojë për menaxhere në kabinetin e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit, pasi ishte zgjedhur ministri i ri. Elona vendos të konkurrojë duke i plotësuar kriteret në një konkurrencë të fortë, dhe arrin të punësohet. Për Elonën, kjo ishte befasi duke i ditur rrethanat, sa e vështirë ishte konkurrenca. “Në këtë më ka ndihmuar njohja e disa gjuhëve, njohuritë nga politika ndërkombëtare dhe në veçanti gazetaria, pra komunikimi me shtypin që i duhej aq shumë Ministrisë së Ambientit”, thotë ajo për albinfo.at. “Detyrat e mia ishin: të organizoj takimet ndërkombëtare, të mundem t’i sjell këtu tek ministri për bisedime personelin, ta përgatis ministrin rreth temës së caktuar dhe cilat janë aktualitetet e shtetit prej nga vijnë, rreth diplomacisë deri tek arritja e një marrëveshje me interes të vendit; ta përgatis për kontakte me mediat; intervista të ndryshme. “Nuk ishte e lehtë. Shpesh duhej një javë punë e imja intensive për ta përgatitur takimin e ministrit me mediat: TV, shtyp etj”. Kur ministri ishte në zyrë dhe kishim vizitorë, duhej kujdesur për bisedën me ta, për ta shkruar protokollin rreth takimit si material dokumentues. Elona kishte rolin edhe të zëdhënëses të Ministrisë për mediat ndërkombëtare dhe shqyrtimin e kërkesave të tyre.

Është interesante se vajza jonë ishte emigrantja e parë e të gjitha kohërave që punon direkt në një kabinet të ministrit. “Një rast që nuk e harroj, ishte kur erdhi për vizitë ish -kancelari i Austrisë, Wolfgang Schüssel. Më pyeti për kombësi. I tregova se jam shqiptare. Ai tha: ‘E kam ditur se shqiptarët janë shumë inteligjentë, por jo kaq shumë që mund të vijnë për të menaxhuar zyrat tona të ministrisë’. Kjo ishte një nder i madh mua dhe imazhin e shqiptarëve në përgjithësi”.

Imazhi shqiptar në Austri

Elona, me ish ministrin austriak, Andrä Rupprechter

Në Austri shqiptarët kanë imazh të mirë, shumica integrohen mirë, Elona është shembulli i shkëlqyer, e cila jep kontributin e saj për këtë me punën e saj përmes shkrimeve si gazetare dhe angazhimeve të saj në projekte me rëndësi ku tregohet aftësia e qëndrimi ndaj punës dhe rrethit shoqëror. “Unë flas gjermanisht në punë, por, pas punës zemra më flet shqip. Jam shumë e integruar, por kjo nuk do të thotë asimilim. Jam me nënshtetësi kosovare, kjo nuk me ka penguar asnjëherë”, shton ajo.

Elona merr mirënjohje nga ministri Andrä Rupprechter

Në tetorin e vitit 2017, Ministri Andrä Rupprechter, i kënaqur me punën e Elonës i ndan asaj mirënjohje të veçantë me motivacionin: “Për kontribut në realizimin e projektit për zhvillimin rural në Austri”. Këtë çmimin ajo ia dedikon mikes së saj tashmë të ndjerë Dr. Vlorë Mehmeti – Tërshani, e cila siç shprehet ajo, ishte për të model dhe inspirim në çdo aspekt.

Aktualisht zonja Kamberi punon në kabinetin e ministres austriake për Digjitalizim dhe Zhvillim Ekonomik, Margarete Schramböck. Ajo është drejtuese e Task-forcës shtetërore austriake për zbatimin e planit “Green Deal” të Komisionit Evropian dhe përfaqëson Austrinë në të gjitha mbledhjet koordinuese të kësaj fushe në Bruksel. Task-forcë grumbullon sektorë të ndryshëm të politikës, ekonomisë dhe shoqërisë civile të cilët janë të interesuar për transformimin e një shoqërie dhe ekonomie më miqësore ndaj mjedisit jetësor. Elona Kamberi është emër për të cilin do të dëgjohet në vazhdimësi, një shembull shqiptareje për gjeneratat që vijnë. Shembull për të mësuar prindërit shqiptarë se sa me vlerë është të investosh drejtë në shkollimin e fëmijëve, veçanërisht vajzave.

Box

Përfaqëson Austrinë në Bruksel, në mbledhjet për planin “Green Deal”

Aktualisht zonja Kamberi punon në kabinetin e ministres austriake për Digjitalizim dhe Zhvillim Ekonomik, Margarete Schramböck. Ajo është drejtuese e Task-forcës shtetërore austriake për zbatimin e planit “Green Deal” të Komisionit Evropian dhe përfaqëson Austrinë në të gjitha mbledhjet koordinuese të kësaj fushe në Bruksel.

Box 2

Çfarë i tha ish-kryeministri Schüssel

“Një rast që nuk e harroj, ishte kur erdhi për vizitë ish -kancelari i Austrisë, Wolfgang Schüssel. Më pyeti për kombësi. I tregova se jam shqiptare. Ai tha: ‘E kam ditur se shqiptarët janë shumë inteligjentë, por jo kaq shumë që mund të vijnë për të menaxhuar zyrat tona të ministrisë’. Kjo ishte një nder i madh mua dhe imazhin e shqiptarëve në përgjithësi”. /albinfo/ KultPlus.com

Lady Gaga me maska mbresëlënëse në MTV

Këngëtarja e njohur Lady Gaga, ka marrë vëmendjen në ceremoninë e ndarjes së çmimeve në MTV Video Music Awards, të së dielës.

Gaga performoi me një mori maskash ekstravagante në ceremoni pa audiencë ku edhe fitoi në pesë kategori.

“Qëndroni të sigurt, flisni mendjes suaj, dhe unë mund të tingëllojë si një rekord i thyer, por vish një maskë – kjo është një shenjë respekti”, u shpreh këngëtarja. / KultPlus.com

Prindërve u thanë se nuk do të mund të ecte, 7-vjeçari ngjitet në malin më të lartë në Britani

Një 7-vjeçar me paralizë cerebrale, prindërve të të cilit i ishte thënë se ai kurrë nuk do të mund të ecte, është ngjitur në majën më të lartë në Britani të Madhe, shkruan “Sky”, transmeton KultPlus.

Caeden Thomson, nga Northamptonshire, ishte lindur 12 javë para kohës dhe që nga atëherë i ishte nënshtruar në mënyrë intenzive terapive fizikale.

Ai ngjitjen në majën më të lartë në Britani e ka bërë për bamirësi.

Në faqen e tij në “JustGiving”, nëna e tij Lisa, ka thënë se ai ka dashur të jap diçka pasi është ndjerë me fat për gjitha gjërat që ka në jetë.

Caeden është ngjitur në lartësi 1345 në Highlands të shtunën, duke mbledhur më tepër se 8000 funte që i ka dorëzuar për bamirësi.

Ai ishte nisur me përcjellje në ora 9 të mëngjesit dhe arriti në majë në ora 5:30 pasdite.

“Trupi im më dhemb shumë, por jam mirë. Ishte e vështirë”, ka thënë Caeden. / KultPlus.com

Fatos Goliqi: T’isha kanë i bardhë e kisha pasë shumë ma lehtë me gjet punë e jo me mbetë në mëshirë të njerëzve

Xhemile Hysenaj

Fotografitë: Nok Selmani

‘Unë jam i zi, prandaj shumë shpesh pritoj edhe me kërku punë. Po t’isha kanë i bardhë, pasha Zotin e madh kurrë nuk isha nalë, besom që njerëzit te dera kishin ardhë e më kishin lypë për punë, sepse jam në gjendje me punu gjithçka. Unë edhe tash që kërkoj para nga njerëzit e di që jam duke punu ndershëm, por sigurisht që një punë me rrogë më kish pëlqy ma shumë’, kështu shprehet Fatos Goliqi, djaloshi që pothuajse të gjithë e njohin e shohin çdo ditë në rrugët e Prishtinës, herë duke kënduar e herë duke kërkuar lëmoshë, i qetë dhe shumë i dashur me të gjithë.

Fatos Goliqi, 21 vjeçari nga Prishtina, të cilit i mungojnë edhe kushtet elementare për jetesë, së bashku me familjen e tij jetojnë në një shtëpi me qira në një lagje të Prishtinës. Babai i tij në anën tjetër mbledh kanaqe pothuajse çdo ditë për të siguruar jetesën për familje, ndërkaq nëna e tij kujdeset për shtëpinë dhe për motrën e vogël të Fatosit e cila shkon në klasë të dytë. Fatosi e ka ndërprerë shkollën në klasën e gjashtë, pasi që situata në të cilën gjendej familja e tij, duke qenë se ky është djali i vetëm i familjes, iu dashtë të gjej punë në vend se të vazhdojë me shkollimin.

Në sytë e Fatosit vërehet qartazi se është i dërmuar nga një jetë e tillë, ai flet me një ftohtësi të pashoq teksa tregon për ditën e tij në rrugët e Prishtinës.
‘Sillem zakonisht kah sheshi, ndonjëherë fitoj më shumë e ndonjëherë më pak. Kam diku rreth 4 vjet që dal kështu, ndonjëherë ndodhë që shqiptarët më thirrin edhe për punë fizike, por ndodhë rrallë.’, tregon Fatosi.

Fatosi është fjalë pak, më shumë biseduam me të pas intervistës sesa gjatë saj. Ai ngurron në të shprehur dhe nuk preferon asnjëherë të luajë rolin e viktimës, nuk pranon të nënshtrohet në asnjë mënyrë dhe është krenar me veten që së paku arrin të sigurojë të ardhura për familjen e tij. Përderisa ne bisedonim, njerëzit rreth nesh na hidhnin shikime të çuditshme, të cilat nuk ishin të vështira për t’u kuptuar. Kjo gjë Fatosit nuk i bënte përshtypje, ai ishte mësuar me shikime të tilla dhe për të ishin mëse normale.

Ata që e njohin Fatosin, e kanë parë shumë shpesh edhe duke kënduar. Ai tregon se do të kishte shumë dëshirë që të bëhej edhe këngëtar, mirëpo heziton shumë. Madje tregon se ndër rastet e fundit që i ka ndodhur me avokatin e njohur Tomë Gashi, ka bërë që Fatosi prej atëherë mos të këndojë më. Ai rrëfen ngjarjen dhe tregon se edhe sot e kësaj dite ndjehet keq për atë ndodhi.

”Unë dola me knu, ai erdh edhe më tha ‘pse po bërtet’, i tregova se nuk po bërtas dhe arsyeja pse po këndoj është idarja, me i pasë kushtet mirë nuk isha dalë këtu hiç. Pastaj ai mu drejtua e më tha ‘qysh t’u kish dokë me të ardhë ty të shpija jote e me të bërtitë, a e din se po u pengon banorëve këtu’, i thashë e di, por nuk kam zgjidhje tjetër, pastaj ai më goditi në kambë e në paketen që e mbaja tek këmbët. Dhe ai nuk u kanë i dehur qysh flitet, ka qenë shumë mirë”, vazhdon tutje Fatosi.

Fatosi shprehet se kjo ngjarje e ka bërë të ndjehet shumë keq, i turpëruar që ndodhi në sy të shumë njerëzve. ‘Prej atij momenti unë nuk kam dalë me këndu ma në shesh, ai ma ka largu kafshatën e bukës. E di se jam përmend shumë në Facebook dhe kam shpresu që dikush bën diçka për këtë gjë, por nuk ndodhi kurrë’, përfundon Fatosi rrëfimin.

-Ti qysh ndjehesh nëse dikush të ofendon, më pyet mua Fatosi.
Sigurisht që nuk ndjehem mirë, i përgjigjem unë. -Unë ofendohem çdo ditë, më përgjigjet ai duke qeshur.

Fatosin e njoh shumë moti, bile shpesh edhe jemi ndalur në rrugë e kemi biseduar për gjëra të ndryshme. Ai ka një humor të këndshëm dhe kur ndonjëherë është në ditët e tij të mira, biseda me të rrjedh shumë natyrshëm. Ai shumë shpesh më ka treguar se si nuk e kupton dot se pse ekzistojnë këto dallime në mes të komunitetit shumicë dhe atij pakicë, ai shpesh irritohet dhe mendon se arroganca e secilit lidhet me të ardhurat financiare të atij personi. ”Disa mendojnë që pse kanë më shumë para se unë, janë edhe më të mirë se unë”, shprehet Fatosi.

Stereotipi më i gabueshëm që ekziston për komunitetin pakicë, lidhet me krimin. Për Fatosin kjo është e papranueshme. Ai i referohet komunitetit me ”magjuptë e mi”. ”Unë kurrë nuk jam keqtrajtuar nga magjuptë e mi dhe e di sigurt se ata nuk janë njerëz të krimeve e as të gjanave të këqija”, flet me vendosmëri ai.

Fatosi tregon se kur kishte qenë fëmijë, shumë shpesh kishte ëndërruar të kishte një punë të mirë e një rrogë të kënaqshme, që së paku të ishte në gjendje të dërgonte ushqim në shtëpi, të ishte i zoti i vetvetes dhe jo të mbetej në mëshirën e njerëzve të tjerë.

Sipas një raporti nga OSCE, realizuar në janar të këtij viti, një pjesë e mirë e fëmijëve që i përkasin komuniteteve Rom, Ashkali apo Egjiptas detyrohen nga familjet e tyre që të kërkojnë lëmoshë nëpër rrugët e Prishtinës. Pjesëtarë të komunitetit Rom në Kosovë bëjnë jetesën e tyre nga mbledhja e gjësendeve metalike, ndërsa burrat janë të përfshirë në punë sezonale që lidhen me agrikulturë apo ndërtimtari. Tek fëmijët, vjen në shprehje mbledhja edhe e pllastikës, bërllogut dhe materialeve të riciklueshme, me anë të të cilave nëse fitojnë, ata ndihmojnë familjet e tyre. Sipas këtij raporti, përderisa nuk ka numra të saktë se sa fëmijë janë të angazhuar në këtë aktivitet, djemtë më shumë angazhohen në mbledhje të gjësendeve ndërsa vajzat më shumë merren me kërkim të lëmoshës. Shumica e fëmijëve të përfshirë vijnë nga banesat sociale në Plemetin.

Sipas Organizatës ‘Vorae – Voice of Roma, Ashkali and Egyptians’ – një prej më të mëdhajave në Kosovë në fushën e mbrojtjes së të drejtave të komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptas, janë afërsisht rreth 230 fëmijë në mbarë Kosovën të cilët bëjnë punë fizike në rrugë dhe kërkojnë lëmoshë. Qendra për Punë Sociale nuk i ka të ndara statistikat, por sipas tyre nga ky numër rreth 90 % vijnë nga radhët e komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptas.

Fatosi nuk e din se sa njerëz do ta lexojnë artikullin rreth tij, mirëpo ai ka një mesazh të thjeshtë për të gjithë: Kushdo që e sheh, dua t’i them se dua vetëm një punë dhe asgjë më shumë.

TEKSTI NË GJUHËN ROME

TEKSTI NË GJUHËN ANGLEZE.

(Ky tekst është prodhuar si pjesë e projektit “Mbështetja e mediave dhe gazetarisë për të drejtat e njeriut në Kosovë”, përkrahur nga zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë dhe realizuar nga Kosovo 2.0, CEL dhe QKSGJ. Përmbajtja e këtij botimi është përgjegjësi e KultPlus/YIHR KS dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si qëndrim i BE ose K2.0, CEL apo QKSGJ)

Festivali i filmit në Venecie do të mbahet në formë fizike por me shumë ndryshime

Në vitin 2019 festivali i filmit në Venecie karakterizohej nga gjallëria, paparazit, zhurmat dhe turmat e mëdha të njerëzve.

Por, pandemia e koronavirusit ka bërë që sivjet kjo ngjarje e rëndësishme kinematografike, që njëherësh do të jetë festivali i parë që do të mbahet në formë fizike prej se ka filluar kriza shëndetësore, megjithatë të duket shumë më ndryshe nga festa e zakonshme në qytetin romantik italian, transmeton Koha.

Tradicionalisht, në festivalin e Venecias yjet e filmit vinin në qytet me barka, ku pastaj priteshin nga adhuruesit e entuziazmuar me të cilët pozonin për fotografi dhe u nënshkruanin autografe. Një tjetër karakteristike e festivalit ishte edhe atmosfera energjike mbi qilim të kuq.

Ndërsa këtë vit, publikut i është kërkuar të mos e rrezikojë shëndetin duke marrë pjesë në ngjarje të këtilla ku mblidhen shumë njerëz, dhe kështu t’i rezistojnë dëshirës për t’i takuar idhujt e tyre të kinematografisë. Si pasojë, premierat me qilim të kuq për filmat pjesëmarrës të festivalit, do të zhvillohen pa prezencën e fansave.

Protokolli i mbrojtjes nga COVID-19 do të thotë se, çdo personi që e ndjekë festivalin do t’i matet temperatura me të arritur në vendngjarje, dezinfektimi i duarve do të jetë i vazhdueshëm, mbajtja e distancës sociale do të praktikohet në çdo ambient, maskat janë obliguese gjatë shikimit të filmave dhe konferencave për media dhe si pasojë, kinematë do të jetë gjysmë të mbushura me publik.

Pandemia po ashtu ka bërë që numri i filmave konkurrent të jetë më i vogël këtë vit, dhe prezenca e yjeve të listës A në Hollywood do të jetë shumë e vogël dhe e limituar.

Edicioni i 77-të i festivalit të filmit në Venecie, do të mbahet nga data 2 deri më 12 shtator.

“Krejt e doni një gru’ të fortë, derisa s’çohet n’kambë, e lëshon zanin”

Poezi nga Ari Eastman
Përktheu: Fortuna Sheremeti

Krejt e doni një gru’ të fortë
derisa s’çohet n’kambë
i kallxon muskujt
e lëshon zanin.
Paprit’ bahet e tepërt.
Harron ku e ka vendin.
Krejt i doni këto gra
si ide, fantazi.
Jo si qenie që rrnojnë
e marrin frymë
e janë ma të mira
se që keni mujt’ me qenë ju najherë. / KultPlus.com

Faton Bislimi: Pllaka përkujtimore për Bob Dole përmban të pavërteta



Deputeti i LDK-së, Faton Bislimi ka reaguar ndaj përmbajtjes së pllakës përkujtimore që u inaugurua dje në Prishtinë bashkë me bustin e senatorit amerikan, Bob Dole, shkruan KultPlus.

Një tjetër gabim që është vënë re në këtë pllakë është që ajo në radhë të parë është shkruar anglisht e më pas në gjuhën shqipe e që duhej të ishte e kundërta.

Nëpërmjet një postimi në rrjetin social Facebook, Bislimi ka thënë se teksti i pllakatës përkujtimore përmban të pavërteta dhe tentim klandestin, i ulët dhe i gërditshëm për tjetërsim dhe personalizim pa bazë të historisë.

Faton Bislimi e konsideron shtrembërim të historisë faktin që në pllakat shkruhet se vizita e Dole dhe kolegëve të tij nga Senati Amerikan u bë për arsye të diasporës shqiptaro-amerikane të udhëhequr nga Jim Xhema. Sipas tij vizita e Dole dhe Senatit Amerikan ishte organizuar dhe përgatitur nga DioGuardi dhe Liga.

Tutje deputeti i LDK-së ka shtuar se historia se para hotelit Grand ka pasur përleshje të policisë kriminele serbe të asaj kohe me shqiptarët e tubuar aty është e ngatërruar me vizitën paraprake të një delegacioni të Kongresit të SHBA-ve të udhëhequr nga Kongresisti Tom Lantos dhe Joe DioGuardi e realizuar në Maj 1990.

Sipas tij ishte pikërisht kjo vizitë arsyeja se pse DioGuardi ishte shpallur person non-grata dhe i ishte ndaluar hyrja në Jugosllavi, prandaj ky i fundit dhe mungoj në vizitën e delegacionit të Dole në fund të Gushtit 1990.

Faton Bislimi i ka bërë thirrje ministres Haradinaj- Stublla që të përmirësoj gabimin që sipas tij është trashanik dhe keqbërës.

Më poshtë mund të lexoni statusin e tij të plotë:

Personalizimi i rrejshem i historisë nuk na bënë nder — Ministrja Haradinaj-Stublla të mësojë faktet, të permirësojë menjëherë gabimin që të evitojë skandalin e turpshëm!

Teksti i Pllakës Përkujtimore i shpalosur sot në qendër të Prishtinës në nderim të 30 vjetorit të vizitës historike të delegacionit të Senatit Amerikan të kryesuar nga i madhi Bob Dole përmbanë të pavërteta dhe është tentim klandestin, i ulët dhe i gërditshëm për tjetërsim dhe personalizim pa bazë të historisë! Kjo pllakatë është vendosur nën patronatin e MPJ-së!

Të thuhet se vizita historike e Dole me kolegë tjerë nga Senati Amerikan u bë për shkak të diasporës shqiptaro-amerikane “të udhëhequr nga Jim Xhema” është shtrembërim i historisë që nuk kapërdihet dot! Çdo respekt për kontributin e madh dhe të pamohueshëm (edhe financiar bile) të z. Xhema, por ai në atë periudhë kohore ka qenë anëtar i Liges Qytetare Shqiptaro-Amerikane të udhëhequr nga Kongresisti Joe DioGuardi. E verteta sikur e bardha në të zezë është se vizita e delegacionit të Senatit në krye me Dole ishte organizuar dhe përgatirur nga DioGuardi dhe Liga. Ajo vizitë ka ardhë si rezultat i punës së mëherëshme të paktën pesë vjeçare të DioGuardit me Dole që nga viti 1985 kur të dy ishin në Kongres!

Po ashtu, storja se para Grandit pati përleshje të policisë kriminele serbe të asaj kohe me shqiptarët e tubuar aty është e ngatërruar me viziten paraprake të nje delegacioni të Kongresit të SHBA-ve të udhehequr nga Kongresisti Tom Lantos dhe Joe DioGuardi e realizuar në Maj 1990. Që nga kjo vizitë DioGuardi ishte shpallë “persona non-grata” dhe iu kishte ndaluar hyrja në Jugosllavi, prandaj edhe ai mungoi në vizitën e delegacionit të Dole në fund të Gushtit 1990!

I bëj thirrje urgjente Ministres Haradinaj-Stublla që ta përmirësojë menjëherë këtë gabim trashanik dhe keqbërës në tekstin e pllakës përkujtimore dhe të kërkojë falje publike për denigrimin që ka tentuar t’ia bëjë historisë së marrëdhënieve tona me SHBA-të, me apo pa qëllim! Mosreflektimi eventual i zonjës në fjalë do bëhet barrë edhe për Kryeministrin Hoti dhe të gjithë Qeveria e Kosovës!

Injorimi i të vërtetës faktike është skandal që nuk do të tolerohet në asnjë mënyrë, për asnjë çmim, ndaj askujt! Boll mo me bajraktarizëm të rrejshëm! / KultPlus.com

KMDLNj kritikon SBAShK-un: Asnjëherë nuk ka konsideruar kërkesat e prindërve, ka insistuar vetëm në rritjen e pagave

Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të njeriut ka kritikuar Sindikatën e Bashkuar të Arsimit dhe Shkencës për kërkesat në çdo fillim të vitit shkollor.

KMDLNj thotë se SBAShK’u nuk mund të ketë përgjegjësitë e Ministrisë së Arsimit.

“Është bërë si rregull që në çdo fillim të vitit shkollor, SBASHK-u të dalë me kërkesa që  jo rrallë herë e kanë formën dhe përmbajtjen e shantazhimit klasik e që është e dënueshme me ligjet në fuqi në Kosovë dhe duke i vënë ultimatum Ministrisë së Arsimit dhe Qeverisë së Kosovës për përmbushjen e këtyre kërkesave e që jo gjithmonë janë në fushëveprimin sindikalist”, thuhet në reagimin e KMDLNj’së.

KMDLNj thotë se SBAShK’u asnjëherë nuk ka konsideruar kërkesat e prindërve.

Po ashtu, KMDLNj përmend faktin se SBAShK’u ka arritur për një kohë të gjatë të paralizojë krejtësisht procesin mësimor, duke e dëmtuar kështu atë.

“Në këtë mënyrë SBASHK –u përmes disa udhëheqësve e ruan kondicionin sikur që e riciklojnë protagonizmin personal e jo sindikal. KMDLNj ka reaguar disa herë kundër këtyre kushtëzimeve të SBASHk-ut të cilët botërisht kanë deklaruar se ata kujdesen dhe mbrojnë mësuesit, arsimtarët dhe profesorët dhe se nuk është përgjegjësi e tyre të kujdesen për përmirësimin e kushteve për nxënës, përmirësimin e procesit të mësimdhënies dhe mësimnxënies apo sigurimin e fondeve për nxënës me gjendje të rënduar materiale”

“SBASHK-u arriti që për një kohë të paralizojë krejtësisht procesin arsimor, i motivuar kryesisht materialisht e që jashtëzakonisht e ka dëmtuar procesin arsimor. SBASHK-u asnjëherë nuk ka konsideruar seriozisht kërkesat e prindërve të artikuluara përmes Këshillit të Prindërve por ka insistuar në rritjen e pagave duke koketuar me parti të ndryshme politike të cilave ju ka premtuar përkrahje publike dhe vota klienteliste përmes nënshkrimit të marrëveshjeve e që është në kundërshtim të plotë me mandatin e SBASHK-ut”, thuhet në reagim

KMDLNj thotë se tani kur Ministria e Arsimit ka vendosur që mësimi të fillojë duke ndjekur rekomandimet e IKSHPK’së, SBASHK’u deklaron se nëse nuk janë plotësuar kushtet mësimi mund të shtyhet.

“Për shkak të pandemisë së shkaktuar nga COVID – 19, kemi pasur një ndërprerje të procesit mësimor në të gjitha nivelet dhe përcjellja e mësimit nga shtëpia lirisht mund të llogaritet si proces apo përpjekje e dështuar. Tash kur Ministria e Arsimit , në përputhje me rekomandimet e ISHPK ka marrë vendim fillimisht që procesi mësimor të fillojë me një shtator e që pastaj ka vendosur, për arsye objektive dhe subjektive të shtyjë për 14 ditë, SBASHK – u deklaron se procesi mësimor , nëse SBASHK-u konsideron se nuk janë plotësuar kushtet mund të shtyhet për një kohë tjetër dhe në këtë mënyrë i merr përgjegjësitë që nuk i takojnë por që janë përgjegjësi e MASHT-it sikur që del edhe kundër rekomandimeve të ISHPK –së”

“SBASHK-u , së paku në bazë të deklarimeve angazhohet për ngritjen e mirëqenies materiale të punëtorëve të arsimit dhe nuk ka asnjë të drejtë të caktojë afate kohore se kur duhet të fillojë apo përfundojë procesi mësimor. Me grevën shantazhuese të SBASHK-ut që e dëmtoi shumë arsimin , me ndërprerjen e procesit arsimor për shkak të pandemisë dhe nëse edhe tani nuk fillon procesi arsimor , lirisht mund të themi se kjo gjeneratë do të jetë e humbur sa i përket arsimimit”

“Shtetet tjera kanë marrë vendim që t’i hapin institucionet arsimore përkundër faktit që nuk e kanë gjendjen aspak më të mirë se Kosova prandaj kështu duhet të veprohet edhe në Kosovë”, thuhet në reagim. / KultPlus.com

Ava Max për herë të parë flet për mediat shqiptare, shprehet edhe në gjuhën shqipe

Këngëtarja shqiptare me famë botërore që tashmë ka arritur suksese të mëdha, Ava Max ka dhënë intervistën e parë për mediat shqiptare, ku flet edhe shqip, përcjellë KultPlus.

Përgjatë intervistës Ava Max foli për rrënjët e saja ku tregoi se pavarësisht se ka lindur dhe është rritur në SHBA, babai i saj është shqiptar me prejardhje nga Qeparoi kurse nëna nga Saranda.

Ajo kishte bërë plane që këtë vit të vizitonte Shqipërinë, mirëpo për shkak të pandemisë ajo u detyrua që ta anulonte këtë vizitë.

Këngëtarja shqiptare ka thënë që asnjëherë nuk e ka vizituar Shqipërinë, mirëpo shpreson që kjo të ndodhë sa më shpejtë që të jetë e mundur.

“Dua të vij shumë, kam shumë familjarë atje që po më presin. Me të gjithë gjyshërit e mi kam pasur një lidhje shumë të fortë. Gjyshja që jetonte me mua, ndërroi jetë në 2011, ajo ishte nga Qeparoi. Unë u mërzita kur ajo ndërroi jetë. Kur prindërit e mi erdhën në Amerikë nuk dinin gjuhën, nuk kishin para dhe vërtet mundoheshin të na siguronin jetesën. Kështu që unë kaloja vërtetë shumë kohë me gjyshen time”- u shpreh ndër të tjera Ava Max duke shtuar se nga Shqipëria i pëlqen byreku me petë. / KultPlus.com

Sopranoja Marigona Qerkezi do të shënoj hapjen e teatrove italiane, e konsideron moment historik

Skenat e mëdha të teatrove kanë marrë përherë një dyfishim të madhështisë dhe elegancës, kur brenda tyre me zërin e saj të magjishëm ka interpretuar sopranoja kosovare, Marigona Qerkezi. Këtë herë sopranoja do të debutoj brenda teatrit prestigjioz Fondazione Teatro Petruzzelli di Bari me operan “L’Elisir d’amore”, shkruan KultPlus.

Vendi i artit, kulturës po dhe figurave të mëdha që ka lënë gjurmë në historinë e artit, që nga fillimi i pandemisë që kishte kapluar tashmë pothuajse të gjithë botën, kishte mbyllur teatrot, muzetë e kinematë, duke lënë kështu për një kohë të gjatë të mbyllura edhe ndjenjat e bukura dhe emocionet që sillnin këto vende.

Mirëpo për herë të parë që nga kjo kohë, tashmë Italia në shtator të këtij viti do të hap dyert e teatrit Fondazione Teatro Petruzzelli di Bari. Skena e këtij teatri do të hapet me operan “L’Elisir d’amore”, e nën tingujt e zërit të sopranos kosovare Marigona Qerkezi.

Në një intervistë për KultPlus, Qerkezi ka treguar për eksperiencën e saj gjatë periudhës së pandemisë. Sipas saj ndonëse po përballej me një izolim fizik ajo kishte realizuar performanca dhe projekte virtuale.

“Gjatë kësaj kohe pavarësisht izolimit fizik, unë isha aktive me performancat virtuale dhe me plot intervista në mediat ndërkombëtare, natyrisht në formën elektronike. Ndër tjerash, kemi realizuar një projekt ‘virtual’ në bashkëpunim me disa kolegë nga vende të ndryshme të botës, të gjithë artist të botës operistike e që do transmetohet në Rai 5 – Rai Classica”, ka thënë sopranoja.

Fotografia: Arben Llapashtica

Duke e konsideruar si një moment dhe event historik, Marigona Qerkezi ra rrëfyer edhe për rëndësinë që ka debutimi i saj në teatrin “L’elisir d’amore”. Ajo rolin e Adinës e ka konsideruar të mbushur me përplot risi dhe ngjyra që ngjallin edhe interesim më të madh tek publiku.

“Teatri Petruzzelli di Bari rikthen audiencën me vënien në skenë të operës ‘L’elisir d’amore’të kompozitorit Italian Gaetano Donizetti , ku unë e interpretoj rolin kryesor: Adina. Adina për mua është një rol plot ngjyra dhe risi , shquhet për momente provokuese që zgjojnë entuziazëm tek interpretimi dhe publiku”, ka thënë tutje ajo.

Sopranoja kosovare ka shtuar se ndonëse ka mbetur edhe pak ditë deri në shfaqjen e operës dhe provat tashmë janë në kulmin e intensitetit të tyre, ajo po e pret me padurim shfaqjen e kësaj opere përballë publikut.

Qerkezi ka thënë se emocionet e interpretimit të Adinës janë të dyfishta sepse kjo është shfaqja e parë që jepet për publikun që nga fillimi i pandemisë.

“Ky është teatri i parë Italian që vë në skenë teatrale një opera në formë të kompletuar  qysh pas shpërthimit të pandemisë, izolimit dhe mbylljes së institucioneve kulturore në botë. Padyshim që emocioni është i dyfishtë për mua, e ashtu besoj edhe për publikun i cili po pret çdo ditë në radhë për të marrë biletat’’ ka shtuar Qerkezi.

Duke qenë se është shfaqja e parë teatrale për sopranon por edhe për artin italian qysh nga fillimi i pandemisë, sopranoja ka thënë se kujdesi për interpretimin e kësaj shfaqjeje ka qenë më i madh e në të njëjtën kohë mjaft sfidues.

Ajo është shprehur se çdo sukses të sajin e konsideron kurorëzim të punës së saj dhe investimit të përhershëm që ajo bënë në vetvete.

“Kam natyrën dhe personalitetin e tillë që punoj dhe investoj shumë në vetveten dhe profesionin tim, në mënyrë që hap pas hapi të arrij aty ku dua. Si rezultat i kësaj, çdo sukses që vjen e konsideroj si kurorëzim të punës, e në të njëjtën kohë i falënderohem Zotit që më ka bekuar me dhuntinë dhe me familjen e cila më mbështet dhe përkrah ne çdo aspekt. Sa i përket aktiviteteve, shumë shpejt do të shpalos projekte të reja në arenën ndërkombëtare”, është shprehur ajo.

Ndonëse pandemia e kishte gjetur në Kosovë për një kohë më të gjatë sesa kishte menduar, sopranoja këtë periudhë e ka konsideruar si një pikë nga e cila jetën kishte filluar ta shikonte nga një këndvështrim tjetër dhe t’i vlerësonte më shumë të mirat e saj.

Krejt në fund ajo ka shtuar se ka disa vite që nuk ka ndonjë të re sa i përket angazhimit të saj të mundshëm në Kosovë./ KultPlus.com

Piktura e cila u vlerësua si kopje, dyshohet të jetë vepra e Rembrandt

Një pikturë e vogël e një plaku të lodhur, melankolik, e konsideruar si kopje dhe e dërguar në bodrumin e një muzeu, është zbuluar të jetë një nga veprat e punëtorisë së Rembrandit dhe me mundësi të vetë atij, shkruan The Guardian, përcjellë KultPlus.

Muzeu Ashmolean në Oksford këtë javë do ta ekspozoj “Head of a Bearded Man” (c 1630), i cili u la si pjesë e tij në 1951 si një panel i Rembrandt. Në 1981, ajo u refuzua nga Projekti i Kërkimit Rembrandt, autoriteti kryesor në botë për artistin dhe që ka një fjalë përfundimtar për atributet.

“Ata e panë një freski në pikturë dhe vendosën se nuk ishte një pikturë e Rembrandt,” tha kuratori Ashmolean i artit të Evropës Veriore, An Van Camp. “Ata thanë se mund të jetë një pikturë imituese në stilin e Rembrandt dhe është bërë ndoshta para fundit të shekullit të 17-të, pra as gjatë jetës së Rembrandt.”

Kuratorët e hidhëruar e zhvendosën atë në dyqanet e muzeut në bodrum. Van Camp u bashkua me muzeun në 2015 dhe u bë i vetëdijshëm për pikturën me madhësi kartoline se “askush nuk donte të fliste sepse ishte ky Rembrandt i rremë”.

Van Camp u kërkua së shpejti për të ndihmuar në organizimin e një ekspozite të madhe të Rembrandt të Rinj, e cila u hap në muze në shkurt, para mbylljes në mars. / KultPlus.com

Përmbyllet edicioni i 11-të i Shkodra Jazz Festival

Festivali i nisur më 10 gusht, i cili shëtiti nëpër qytete të ndryshme të Shqipërisë nën tingujt e muzikës jazz përfundoj aktivitetet e saja më 31 gusht, duke shënuar kështu 11 edicione, shkruan KultPlus.

Shkodra Jazz Festival on tour, e organizuar nga shoqata kulturore “Rrok Jakaj”, ka zgjedhur këtë vit Tiranën si qytetin e parë për skenën muzikore, ndërkaq e përmbylli organizimin në qytetin e Shkodrës.

Në këtë Festival kanë marrë pjesë artistë vendor dhe të huaj. “Shtigje muzikore” 2020 do të sjellë një sërë produktesh artistike, duke krijuar një sinergji pozitive mes artistësh dhe studentësh kombëtarë dhe ndërkombëtarë. “Rrok Academy” – Akademia e perfeksionimit muzikor – Këtë vit e pasuruar me degë te reja dhe instrumenta të ri. “Shkodra Sounds Corner” – Bën bashkë studentë dhe profesionistë… “Albanian Sounds” – Tingujt shqiptarë nuk njohin kufij… “Albanian Story” – “Me synin” e një artisteje… dhe me shpirtin e një studiuesi…”, shkruan Shkodra Jazz Festival në profilin e tyre në Facebook.

Ky Festival ishte i financuar nga Bashkia e Shkodrës, në kuadër të programit Reload dhe e mbështetur nga Ministria e Kulturës.  /KultPlus.com

“Unë nuk i ndjek rregullat e sundimit, unë drejtoj me zemër, jo me mendje”

Sot 23 vite më parë, një lajm vdekjeje do të trondiste botën. Më 31 gusht të vitit 1997, Diana ishte përfshirë në një aksident rrugore i ndodhur në tunelin në rrugën Pont de l’Alma, Paris, së bashku me mikun dhe të dashurin e saj Dodi Fayed dhe me shoferin e tyre Henri Paul.

Dodi dhe Henri vdiqën në vendin e aksidentit kurse Diana ishte dërguar e gjallë në spitalin Pitié-Salpêtrière. Pavarësisht përpjekjeve për ta shpëtuar Dianën mirëpo lëndimet e brendshme të saj ishin shumë të gjëra, dy orë pas aksidentit në 4:00 të mëngjesit , mjekët e prononcuan vdekjen e saj. Në 5 :30 të mëngjesit, vdekja e saj u njoftua në një konferencë për shtyp i mbajtur në spital nga një mjek, Jean-Pierre Chevènement (Ministri i Brendshëm i Francës) dhe Sir Michael Jay (ambasador i Britanisë në Francë). Njerëzit për shumë muaj vendosen lule, qirinj, kartat dhe mesazhet personale, jashtë pallatit Kensington.
Në mëngjesin e vonshëm Kryeministri francez, Bernadette Chirac, gruaja e Presidentit francez Zhak Shirak, dhe Bernard Kouchner Ministri i Shëndetësisë së Francës, vizituan trupin e pajetë të Dianës dhe i bënë nderimet e fundit. Pastaj në Paris erdhën dy motrat Lady Sarah McCorquodale dhe Lady Jane Fellowes,dhe Princi i Wellsit duke u larguar me trupin e saj për në Londër. Vdekja e saj e papritur dhe e papranushme e një figure jashtëzakonisht popullore mbretërore solli deklarata nga figura të larta në mbarë botën. Varrimi i saj në Westminster Abbey më 6 shtator 1997 tërhoqi rreth 3 milion njerëz në Londër, funerali i saj u ndjek nga shumë media botërore televizive me një transmetim të drejtpërdrejt. Fundi i Dianës u mbulua me mister. Dhjetëra teori konspirative morën jetë dhe të gjitha dilnin në një përfundim, vrasjen. Edhe sot ende kjo tragjikë grish. Libra dhe filma, komente e aludime, dokumentarë e panoramime vdekje, kanë krijuar atë panoramë ndarjeje me Dianën, princeshën sharmante dhe gruan që bëri kaq shumë për bujarinë dhe humanizmin, ka shkruar Albert Vataj.

KultPlus ju sjell disa nga thënie më të njohura të Princess Dinës:

“Unë nuk i ndjek rregullat e sundimit… Unë drejtoj me zemër, jo me mendje”

“Të gjithë duhet të vlerësohen. Çdo njëri prej nesh ka potencialin që të japë diçka në shkëmbim”

“Bëni një akt mirësie, pa pritur për shpërblim, e sigurt që një ditë dikush mund të bëjë të njëjtën gjë për ju”

“Më pëlqen të jem një shpirt i lirë. Disave nuk u pëlqen kjo, por kjo është mënyra se si unë jam”

“Dy gjëra qëndrojnë si guri: Mirësia në vështirësitë e tjetrit, kurajoja në vështirësitë tuaja”

“Secili prej nesh duhet të tregojë sa na intereson njëri-tjetri dhe gjatë këtij procesi duhet të kujdesemi për veten tonë”

“Njerëzit mendojnë se në fund të ditës një njeri është përgjigjja e vetme. Në të vërtetë, një punë që të përmbush është më e mirë për mua”

“Bëni vetëm atë që ju thotë zemra juaj”

“Jeta është thjesht një udhëtim” / KultPlus.com

Lady Gaga me koleksion mahnitës të maskave në “MTV Video Music Awards”

Pandemia nuk e ka ndalur Lady Gagan të sjellë performancë mahnitëse në MTV Video Music Awards.

Pjesë të veshjes së saj gjatë performancës, Gaga ka zgjedhur një koleksion të mrekullueshëm maskash, ndërsa ka fituar në pesë kategori.

Ngjarja artistike përfshiu performanca të artistëve, ndërsa reflektoi vështirësitë e këtij viti me pandeminë COVID-19.

Këtë vit, aksesori më në modë është maska, megjithatë koleksioni i mbretëreshës së muzikës në tapetin e kuq e çoi në një nivel tjetër modën në VMA.

Lady Gaga është shfaqur në veshje të ndryshme dhe maska, teksa dominoi me bashkëpunimin e saj me Ariana Granden, raporton AP. 

Ajo ka inkurajuar fansat e saj që të jenë të sjellshëm dhe të mbajnë maskat, duke shtuar se mbajtja e maskës është shenjë respekti.

Të tjerë performues po ashtu kishin në fokus mbajtjen e maskave. Maluma ishte tjetër performues i cili bashkë me grupin e valltarëve performuan me maskë.

The Weeknd ishte performuesi i parë i natës me këngën “Blinding Lights”, transmeton KOHA. Ai u duk zemërthyer kur pranoi dy çmime, përfshirë një për videon më të mirë të vitit, pasi tha se ishte e vështirë të festonte, ndërsa kërkoi drejtësi për Blake dhe Breonna Taylor, të cilët janë vrarë në Louisville.

“Qëndroni të shëndetshëm, flisni lirshëm dhe mbani maskën, është shenjë respekti” ka thënë Gaga në fjalimin e çmimit të fundit që mori. / KultPlus.com