Charles John Huffam Dickens ishte një shkrimtar anglez, i quajtur ndryshe edhe si më i madhi i periudhës Viktoriane.
Charles Dickens lindi më 7 shkurt 1812 në Landport, një rrethinë të Portsmouth, i dyti prej gjithsej 8 fëmijëve të John dhe Elizabeth Dickens. Babai i tij ishte një punonjës në zyrën e pagesave detare. Ai kaloi fëmijërinë në Catham-Kent. Ishte romancieri më popullor në gjuhën angleze i të quajtur Epokës Viktoriane. Ai ka krijuar disa nga personazhet më domethënëse e portretizuese të letërsisë, me temë sociale drejtimin e reformës në të gjithë punën e tij. Popullaritetit të vazhdueshëm të romaneve të tij dhe tregimet e shkurtra është e tillë që librat e tij nuk kanë dalë kurrë jashtë printimit madje janë bërë dhe filma në kinema. Pjesa më e madhe e punës së tij të parë në shtypin periodik dhe revista në formë e serive, një mënyrë të popullarizuara të botimit trillim në kohë.
Më 8 qershor 1870, Dikens pësoi një goditje tjetër në shtëpinë e tij pas një pune të plotë në Edwin Drood. Ai kurrë nuk u rikthye në vetëdije, dhe të nesërmen, pesë vjet deri në ditën pas rrëzimit të hekurudhës Staplehurst, ai vdiq në Gads Hill Place. Biografia Claire Tomalin ka sugjeruar se Dikens ishte në të vërtetë në Peckham, kur ai pësoi goditje, dhe zonja e tij Ellen Ternan dhe shërbëtoret e saj e kishin kthyer atë në Gadin Hill kështu që publiku nuk do të dinte të vërtetën rreth marrëdhënies së tyre.
Realizmi në Angli fillon me Çarls Dikensin dhe romanin social që lëvroi ai. Karakteristikë e veçantë e këtij autori është se gati të gjitha veprat e tij kanë emra të fëmijëve, dhe personazhe kryesisht fëmijë, kjo për arsye se ai pati një fëmijëri jo të mirë. Ai në moshën 12-vjeçare detyrohet të lërë shkollën për shkak të varfërisë dhe madje detyrohet të hyjë në fabrikë për të nxjerr kafshatën. Fëmijëria e tij dhe përvojat e tij që do pasojnë, janë faktorët kyç të një letërsie të suksesshme, të Dikensit por edhe për të tjerë autorë. Tek Dikensi gjejmë këto vepra: “Oliver Tuist”, “David Koperfild”, “Dombi e Biri”, “Vogëlushja Dorrit”, “Vogëlushja Nell”, “Nikolla Nikwllbi”.
Oliver Tuist është protagonisti kryesor i novelës së Çarls Dikensit me po të njëjtin emër; Oliver Tuisti njihet të jetë protagonisti i parë fëmijë në novelat angleze. Kjo vepër është vepra e dytë e Çarls Dikensit e cila u botua në një revistë mujore me titull origjinal “Bentley’s Miscellany”. Ky roman është një roman social i cili synon të paraqesë jetën e mijëra fëmijëve të pastrehë e pa të ardhme. Dikensi tallet me hipokrizinë e kohës, duke goditur tema serioze me një sarkazëm dhe humor të zi. Thuhet se Dikensi u frymëzua për këtë vepër nga ngjarja e vitit 1830, ku një jetim me emrin Robert Blionce po si Oliver Tuisti përballej me jetën e vështirë: pastrehën, punën e rëndë dhe të ardhmen jo të sigurt. Me këtë vepër Dikensi sfidon epokën e tij duke venë në lojë tërë shtetin anglez të asaj kohe, një shtet pa ligje dhe pa mbrojtje për të varfërit, një shtet në të cilin mbizotëron krimi dhe padrejtësia. Me “Oliver Tuist”-in Dikensi na sjell një vepër realiste, një vepër pa hijeshi të ngjarjeve, të paraqitura ashtu siç janë, një vepër reale pa përdorim të ndonjë lloji të romantizmit. Oliver Tuisti është bërë inspirim për shumë filma dhe telenovela në botë, si dhe për shumë shfaqje muzikore e teatrale. Nënshtetësia e tij ishte Angleze. Ndërsa dita e vdekjes e tij ishte më 9 qershor të vitit 1731. Oliver Tuist njihet si vepra e tij më kryesore. Ky ishte guximtar i patrembur dhe me krenarinë e tij ka bërë shumë libra. Vendvdekja e tij ishte në: Gad’s Hill Placce, Higham, Kent Angli. / KultPlus.com
Ibrahim Kodra lindi më 22 prill të vitit 1918 në Ishëm. Jeta e tij në Tiranë në konviktin e shkollës “Naim Frashëri”, ndërpritet kur mbushi 20 vjeç (1938). Asokohe ai largohet nga Shqipëria përgjithmonë me një bursë studimi nga oborri mbretëror për në Akademinë e Arteve të Bukura në Romë, përcjell KultPlus.
Ai e lëshon Romën dhe përfundon në Milano, në Akademinë e Arteve të Bukura të Brerës. Ai ekspozon në Romë, Milano, Venecia, Paris, Beograd, Nju Jork, krijon krahasimet dhe raporte me piktorë të mëdhenj si Pikaso, Marc Chagall, Henry Matisse, Lucio Fontana, Renato Guttuso, me poetë, shkrimtarë, kritikë e regjisorë nga Eugenio Montale dhe Vittorio Sereni, nga Bertoni tek Bruno Munari, dhe Giuseppe Marotta. Në vitin 1948, Ibrahim Kodra u bë mik me Pablo Picasso, pikërisht në këtë temë në “Konferencën Ndërkombëtare për Paqen e Romës”, në të cilën të dy së bashku ata kryen një hulumtim të thellë artistik.
Në hulumtimin artistik të Kodrës, kubizmi i Pablo Pikasos do të ketë shumë ndikim, sidomos pas miqësisë së tyre në Romë më 1948, deri në atë pikë sa të njëjtat gazeta spanjolle që flasin për Pikason treguan Kodrën si “postkubisti i fundit në Evropë” si Picasso.
Ibrahim Kodra ka lënë pas rreth 6 mijë vepra, të shpërndara nga muze privatë, koleksionistë dhe vetëm 2 mijë prej tyre janë të regjistruara dhe të dokumentuara.
Ibrahim Kodra, vdic më 7 shkurt të vitit 2006 në Milano./ KultPlus.com
Veshjet kombëtare shqiptare janë ndoshta krenaria më e madhe e këtij kombi.
Kush i vesh, e kupton mirë emocionin që japin veshjet kombëtare, të cilat për vite kanë karakterizuar shqiptarët dhe trevat e ndryshme shqiptare.
Në përvjetorin e 7-të, të vdekjes së Vaçe Zelës, këngëtares së madhe shqiptare, KultPlus ju sjell një fotografi të saj ku ajo është e veshur në kostum tradicional shqiptar.
Vaçe Zela mbetet ndër zërat më të mirë ndër tërë shqiptarët.
E lindur në Lushnjë, ajo mbetet krenaria e kombit shqiptar por edhe një grua me personalitet dhe me emocion hyjnor. E kur e shohim në veshje të tillë, fytyrë-krenare, veç e duam më shumë këtë Artiste të Merituar të Popullit.
Tipet kryesore të veshjeve popullore shqiptare për burra janë: kostumi me fustanellë, kostumi me këmishë të gjatë e dollamë (cibun), sipër kostumi me tirq dhe ai me poture (pantallona të shkurtra deri te gjuri). Pra, në Shqipëri, burrat kanë mbajtur si veshjet në formën e një fundi të gjerë, ashtu edhe ato në formë pantallonash, por të parat kanë dalë nga përdorimi më herët se të tjerat. Pjesët më të zbukuruara ishin jelekët dhe xhamadanët e kostumit festiv. Burrat shqiptarë mbanin edhe stoli të ndryshme argjendi, si jastekë gjoksi, sumbulla dekorative tek jelekët, unaza, pipa e kuti cigaresh, por mbi të gjitha, armët e brezit e të krahut, që ishin gjithnjë të stolisura pasurisht.
Për gra, tipet kryesore të veshjeve, ishin: kostumi me xhubletë (një fund në formë këmbane), kostumi më këmishë të gjatë e xhokë shajaku sipër, kostumi me dy futa të vendosura mbi këmishën e gjatë, njëra përpara e tjetra prapa dhe kostumi me mbështjellëse (një fund i hapur, i mbledhur tek beli me rrudha ose pala). / KultPlus.com
Bateria e prodhuar nga 2923 limona u përdor për të aktivizuar një LED të lidhur me një sensor drite, që aktivizoi një stafetë dhe një sistem piroteknik për të nisur një garë me makina.
Limonët e përdorur në përpjekje u përpunuan nga Refood, një kompani që përdor mbetjet ushqimore për të gjeneruar energji të rinovueshme për Rrjetin Kombëtar të Gazit, dhe lëngu i mbetur u përdor për të bërë bioplehra për fermat lokale./ KultPlus.com
Shpalosa letrën. Ishte shkruar në farsi. Nuk mungonte asnjë pikë, presje, fjalët dalloheshin qartë nga njëra-tjetra. Shkrimi, me qartësinë e vet, ngjante gati fëmijëror. Fillova të lexoja:
“Në emër të Allahut të madh,
Mëshirëplotit,
Amir aga, me respektin tim më të thellë,
Farzana xhan, Sohrabi dhe unë lutemi që kjo letër të të gjejë mirë me shëndet dhe nën dritën e hireve të Allahut. Të lutem jepi falënderimet e mia Rahim Khan, sahibit, që arriti të të sjellë këtë letër. Shpresoj që ndonjë ditë të mbaj në duar një nga letrat e tua dhe të lexoj për jetën tënde në Amerikë. Ndoshta një fotografi jotja do më çelte sytë. I kam folur aq shumë për ty Farzana xhanit dhe Shorabit, se si jemi rritur bashkë, si kemi luajtur dhe si kemi vrapuar nëpër rrugë. Ata qeshin me historitë e me gjithë prapësitë që kurdisnim të dy!
Amir aga,
Afganistani, ashtu si dikur rinia jonë, ka vdekur me kohë. Mirësia është zhdukur nga kjo tokë dhe është e pamundur t’u shpëtosh vrasjeve. Gjithnjë vrasje. Në Kabul mbretëron frika, në rrugë, në stadium, në tregje, është pjesë e jetës sonë Amir aga. Të egrit që sundojnë vatanin tonë, nuk kanë pikë ndjenje njerëzore. Një ditë, e shoqërova Farzana xhanin në Pazar për të blerë patate dhe naan. Ajo pyeti shitësin sa kushtonin patatet, por ai nuk e dëgjoi, kam përshtypjen se nuk dëgjonte nga njëri vesh. Kështu që ajo e pyeti me zë të lartë dhe befas një taleban i ri u afrua dhe e goditi në kofshë me një shkop druri. E goditi aq fort sa ajo u shemb në tokë. Ai filloi t’i ulërinte dhe ta shante duke i thënë se Ministria e Vesit dhe e Virtytit nuk lejonte që gratë të flisnin me zë të lartë. Asaj iu bë në këmbë një njollë e madhe mavi për ditë të tëra, por çfarë mund të bëja unë prveç se të rrija dhe të shihja si ma rrihnin gruan? Po të luftoja, ai qeni do të ma kishte hequr një plumb kokës me gjithë qejf! Dhe cfarë do të ndodhte më pas më Shorabin? Rrugët janë plot jetimë të uritur dhe çdo ditë i falem Allahut që jam gjallë, jo pse kam frikë nga vdekja, por sepse gruaja ime ka një burrë dhe djali im nuk është jetim.
Do të doja shumë ta shihje Sohrabin. Është goxha djalë. Rahim Khan sahibi dhe unë i kemi mësuar shkrim e këndim, që ai të mos rritet budalla si i ati. Dhe ka një nishan të hatashëm me llastik! Nganjëherë e çoj Sohrabin në Kabul dhe i blej karamele. Në Shar-e-Nau është ende një burrë me majmun. Sa herë e ndeshim, i jap të holla, që majmuni të kërcejë për Sohrabin. E mban mend kur uleshim poshtë pemës së shegës dhe lexonim Shahnamah-un? Erërat e kanë tharë kodrën dhepema nuk ka bërë kokrra prej vitesh, por Sohrabi dhe unë ende ulemi nën hijen e pemës dhe unë i lexoj pjesë nga Shahnamah-u. besoj e kupton edhe ti vetë se pjesa e tij e parapëlqyer është ajo që mban emrin e tij: Rostani dhe Sohrabi. Së shpejti ai do të mund të lexojë vetë atë libër. Jam një baba i lumtur dhe me fat.
Amir aga,
Rahim Khan sahibi është shumë i sëmurë. Kollitet gjithë ditën dhe i kam parë gjak në mëngë, kur fshin buzët. Ka humbur shumë në peshë dhe do të doja të hante nga pak shorva dhe orizi që gatuan Farzana xhani. Por ai ha vetëm nja dy kafshata e kjo, sipas mendjes sime, vetëm e vetëm që të mos i vijë keq Farzana xhanit. Jam shumë i shqetësuar për këtë njeri të dashur dhe i lutem Zotit çdo ditë për të. Pas ca ditësh do të largohet për në Pakistan, të takojë ca mjekë atje dhe, inshallah, do të kthehet me habere të mira. Por thellë-thellë kam frikë për të. Farzana xhani dhe unë i kemi thënë Sohrabit të vogël që Rahim Khani do të bëhet shëndoshë e mirë. Ç’t’i themi? Është vetëm dhjetë vjeç dhe e adhuron Rahim Khan sahibin. Janë lidhur shumë bashkë. Rahim Khan sahibi e kishte bërë zakon që ta merrte me vete në Pazar për balona dhe biskota, por tani nuk ka më fuqi për këtë.
Kam parë shumë ëndrra këto kohët e fundit. Disa prej tyre janë makthe, kufoma që varen, të dekompozuara mbi fushën e përgjakur të futbollit. Më del gjumi duke m’u marrë fryma dhe qull në djersë. Por, në shumicën e rasteve, shoh ëndrra të mira dhe i falem Zotit për këtë. Ëndërroj sikur Rahim Khani është shëruar. Ëndërroj sikur djali im do të bëhet njeri i mirë, njeri i lirë dhe i rëndësishëm. Ëndërroj që lulet të lulëzojnë përsëri në rrugët e Kabulit, muzika rubab të dëgjohet përsëri në shtëpitë e samovarit dhe balonat të fluturojnë përsëri në qiell. Dhe ëndërroj që një ditë ti të vish përsëri në Kabul për të rivizituar tokën e fëmijërisë sate. Në qoftë se kthehesh, do të gjesh një shok besnik që të pret.
Këngëtari i famshëm shqiptar, Ermal Meta dhe kryebashkiaku Erion Veliaj, organizuan mbrëmë një darkë bamirësie, në ndihmë të “Casa Rosalba”, një qendër në një fshat të vogël të Lezhës, që mirëpret dhe përkujdeset për fëmijë nga të gjitha rrethet e Shqipërisë.
Mes emocionesh për gjestin e veçantë të këngëtarit Ermal Meta, i cili dhuroi një fond bamirësie për këtë qendër, Veliaj tha se veprime të tilla duhen bërë sa herë është mundësia, për t’u ardhur në ndihmë atyre që janë në nevojë.
“Dua ta falenderoj me gjithë zemër Ermalin. Kjo bamirësi, edhe e atyre që janë dhe nuk janë këtu sot, të cilët janë angazhuar për t’i mbledhur këto fonde, besoj se zgjidh sado pak një nevojë për të ndihmuar, ushqyer dhe kujdesur për rreth 500 fëmijë. Kjo ishte ideja e Ermalit dhe ndonjëherë, Perëndia ia jep thirrjen dikujt, ndërsa ne të tjerët jemi në ndihmë të tij, ndaj jam shumë i lumtur ta ndihmoja në këtë përpjekje fantastike. Të jam shumë shumë mirënjohës!”, iu drejtua Veliaj këngëtarit shqiptar.
Ermal Meta tha se do të dëshironte që ngjarje të tilla bamirësie të realizoheshin përherë.
“Do më bëhej shumë qejfi që, kjo të mos jetë hera e parë dhe e fundit, por ky takim të rinovohej çdo vit. Për mua ky është një mision dhe ajo çka ndjeva kur u larguam atë natë nga Shtëpia Rosalba, në mënyrë të pashpjegueshme e ndjeva veten pak prind. Nuk e di çfarë do të thotë sepse unë nuk kam fëmijë, por në atë moment ashtu e ndjeva veten. Do më pëlqente që edhe shumë të tjerë të ndiheshin si unë dhe ky takim të bëhej i përvitshëm, pasi duhet të mendojmë për të ardhmen e atyre fëmijëve. Jeta nuk është vetëm sot, por është t’u japim këtyre fëmijëve kapacitetin që ta realizojnë të ardhmen me duart e tyre”, përfundoi ai.
Motër Alma, një prej zonjave që ka themeluar Shtëpinë Rosalba, falenderoi kryetarin Veliaj dhe këngëtarin, Ermal Meta, për këtë nismë të bukur në ndihmë të fëmijëve.
“Falenderoj me gjithë zemër kryetarin e Bashkisë, Erion Veliaj, i cili iu bashkua premtimit të Ermal Metës, i cili na tha: ‘Unë nuk do t’ju lë’. Ky premtim është bërë edhe më i bukur sepse ju z. Veliaj shtrënguat dorën e Ermalit dhe së bashku keni realizuar këtë event bamirësie. E mira që ju keni bërë sonte është një burim shpëtimi për këto vajza”, tha Motër Alma./atsh/ KultPlus.com
Vaçe Zela lindi më 7 prill 1939, në qytetin e vogël të Lushnjës. Padyshim mund të themi se ishte një këngëtare ikonë e skenës shqiptare.
Ajo e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës. Me këngën Fëmija i parë, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962.
Repertori i saj është shumë i pasur; numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj. Ajo ka dhënë një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave.
Fituese 12 herë e festivalit, Vaçja fitoi famë gjatë kohës komuniste dhe iu dha titulli ‘Artist i Merituar’ në vitin 1973 dhe ‘Artist i Popullit’ në vitin 1977.
Vaçe Zela është larguar përfundimisht prej skenës në vitin 1992.
Ajo është e vetmja femër shqiptare e nderuar në të gjallë me Urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga presidenti Alfred Moisiu me arsyen: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor”.
U nda nga jeta më 6 shkurt 2014, në Bazel të Zvicrës./ KultPlus.com
Kush e di në më ka parë ajo ndonjëherë kështu, kush e di në më ka parë ndonjëherë njeri, kaq përtokë, kaq të ftohtë në këtë kënd. Por era kujtoi se unë isha gur dhe trupin tim donte të shpërbënte.
Po të mundja të të takoja, kushedi në do mund të takohemi ndonjëherë, unë do të di të sqarohem me ty.
Por klubet e hapur dhe të mbyllur, rrugët netëve dhe ditëve, stacionet pa njerëz, lagjet e tëra me banorët e tyre, dritat, telefonat, hapat dhe ky kënd, nuk dinë gjë, se ku je ti.
Dhe kur era kërkon të shkatërrojë më kërkon te porta e shtëpisë tënde.
Unë ia përsëris edhe erës, po qe se do mundem të të takoj, po qe se ti më shfaqesh, unë do të di të sqarohem me ty.
Ikona e këngës shqiptare Vaçe Zela, lindi më 7 prill 1939, me zërin e saj mahnitës e të papërsëritshëm për më shumë se 40 vjet krijoi mitin e saj të pavdekësisë, duke hyrë në zemrën e çdo shqiptari brenda e jashtë atdheut.
Këngët e saj ndër vite mbeten të preferuara edhe sot nga publiku. Ajo i dhuroi publikut dhe muzikës shqiptare, zërin e saj të artë.
KultPlus më poshtë ju sjell këngën e “Gjyshes” nga Vaçe Zela.
Sot një këngë do këndoj, Veç për ty , o gjyshja ime. E di mirë dhe s’e harroj të shkaktova shumë trazime
Këngën time ta kushtoj e të falur të dërgoj për shumë faje e gabime , net pa gjumë edhe mundime.
Ti u zbardhe, gjyshja ime. E çdo vit një rrudhë shton sa kokëçarje shqetësime sjellja ime të shkakton.
Por ti je gjithnjë e mirë edhe fajin shpejt ma fal T’ jem e urtë unë kam dëshirë, por se vrullin dot s’e ndal.
Kur fëmijë kam qenë një herë e pranë zjarrit me ty rrija. Më tregoje ti atëherë shumë gjëra që unë s’i dija.
Unë dëgjoja gjithë çudi , plot kureshtje, kënaqësi. Dhe sa shumë nga ti mësoja. Me sa vrull të përqafoja.
Shkuan vitet e tani s’jam e vogël si atëherë. Por gjyshe unë përsëri ta prish qejfin nganjëherë.
Por se prapë edhe sot për çdo gjë ti më del zot. E shikimi yt i dlirë më jep forcë të jem e mirë./ KultPlus.com
Sot, Mbretëresha Elizabeth shënon 70-vjetorin në fronin e Mbretërisë e Bashkuar.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, përmes një postimi në Twitter ka uruar mbretëreshën Elizabeth duke e cilësuar kontributin e saj si një frymëzim, përcjell KultPlus.
“Sot Flamuri i Britanisë së Madhe feston 70-vjetorin e shërbimit të Mbretëreshës për popullin e Mbretërisë së Bashkuar dhe Komonuelthit. Përkushtimi historik i Madhërisë së saj, kontributi dhe shërbimi ndaj popullit dhe vendit të saj është i jashtëzakonshëm dhe një frymëzim.”- ka shkruar presidentja Osmani./ KultPlus.com
Posta britanike ”Royal Mail” ka nxjerrë në qarkullim tetë pulla posta të reja që festojnë përkushtimin e mbretëreshës në shërbim të vendit.
Elizabeth II feston sot 70-vjetorin në fron dhe është sundimtarja e parë britanike në histori me një arritje të tillë.
Seti i ri përmban fotografi të monarkes gjatë dekadave të mbretërimit të saj duke ilustruar aspekte të ndryshme të detyrave të saj zyrtare, nga shëtitjet në kopshtin mbretëror deri te turnetë nëpër botë.
Imazhet variojnë nga viti 1957 deri në vitin 2020, me foto bardh e zi, me foto të mbretëreshës që nga rinia e saj së bashku me Dukën e Edimburgut.
Ky jubile do të jetë përkujtimi i parë prekës i monarkes pa Filipin, i cili vdiq në prill./ KultPlus.com
Sot shënohet 111-vjetori i lindjes së ish-presidentit të SHBA-vë, Ronald Reagan, përcjell KultPlus.
Në 111-vjetorin e lindjes së Reagan, KultPlus ua risjell në fotografi të tij bashkë me Nënë Terezën të realizuar më 13 qershor të vitit 1986.
Në këtë fotografi shihet ish-Presidenti i Kombeve të Bashkuara të Amerikës, Ronald Regan duke qeshur së bashku me Nënë Terezën dhe Motrën Frederik, ndërsa të tre takohen në Shtëpinë e Bardhë.
Nënë Tereza u dekorua me Medaljen e Lirisë nga Presidenti Regan dhe mori titullin qytetare nderi amerikane nga Presidenti Klinton në vitin 1996./ KultPlus.com
Vetëm një herë në jetë, besoj me të vërtetë, ju do të gjeni dikë që mund t’jua ndryshojë krejtësisht botën tuaj.
Ju do t’i thoni atyre gjëra që kurrë nuk keni ndarë me një shpirt tjetër dhe ata do përthithingjithçka që ju thoni dhe do të duan të dëgjojnë edhe më shumë. Ju do të ndani me ta shpresat për të ardhmen, ëndrrat që ndoshta kurrë nuk do të bëhen realitet, qëllimet që nuk keni arritur kurrë dhe shumë zhgënjime që jeta mund t’ju ketë sjellë.
Kur ndodh diçka e mrekullueshme, ti mezi pret ta tregosh atë, duke ditur se ai do të ndajë të njëjtinntuziazëm me ju. Ai nuk do të ketë turp për të qarë me ju, kur ju jeni e mërzitur, ose të qeshë me entuziazem, kur ju bëni si budallaqe. Ai asnjëherë nuk do i lëndojë ndjenjat tuaja ose nuk do ju bëjë të ndiheni sikur ju nuk jeni mjaftueshëm e mirë, por më tepër ai do të ndërtojë dhe do t’ ju tregojë gjërat që ju bëjnë të veçantë dhe të bukur.
Nuk do ketë kurrë presion, as xhelozi apo konkurrencë, por vetëm qetësi kur eshte afer jush. Ti mund të jesh vetvetja dhe te mos shqetesoshesh per gjerat qe ai do te mendoje per ju pasi ai do ju doje per ate qe jeni.
Gjërat që duken të parëndësishme për shumicën e njerëzve, si një mesazh, kenge apo edhe nje shetitje, do te behen thesare të paçmueshme që qendrojnw të sigurta në zemrën tënde për t’u kujtuar përgjithmonë.
Kujtimet e fëmijërisë suaj do ju kthehen përsëri dhe do jene kaq të qarta dhe të gjalla , si të jesh përsëri e re.
Ngjyrat do te duken më të ndritshme dhe më të shkëlqyeshme. E qeshura do te jete duket pjesë e jetës së përditshme, kur më përpara ishte e rrallë ose nuk ekzistonte fare. Një ose dy thirrje telefonike gjatë ditës iu ndihmojnë për tëaluar një ditë të gjatë dhe të vështirë dhe gjithmonë do te sjellin një buzëqeshje në fytyrën tuaj. Në praninë e tij ju nuk do te keni nevojë për biseda të vazhdueshme, por do te jeni mjaft te qeta dhe te kenaqura vetem kur jeni prane jush.
Gjërat që kurrë nuk ju kanë interesuar më parë bëhen interesante sepse e dini se ato janë të rëndësishme për personin i cili është kaq i veçantë për ju. Judo te mendoni në çdo rast dhe në çdo gjë që bëni. Gjëra e thjeshta do jua sjellin në mendje atë si psh. qielli i kalter, era e lehte apo edhe ndonjë stuhi në horizont.
Ju e hapni zemrën duke e ditur se mund të ketë shans që të thyhet një ditë dhe duke e hapur zemrën tuaj, ju përjetoni një dashuri dhe gëzim që nuk keni ëndërruar kurrë të ishte e mundur. Ju e kuptoni se të qenit i ndjeshem është e vetmja mënyrë për ta lejuar zemrën juaj të ndjejë kënaqësi të vërtetë, që është kaq e vërtetë sa ju frikëson. Ju e gjeni forcën per të kuptuar se keni një mik të vërtetë dhe ndoshta një shok shpirti i cili do të mbetet besnik deri në fund. Jeta duket krejtësisht e ndryshme, emocionuese dhe e vlefshme. Shpresa dhe siguria juaj e vetme është të dini se ata janë pjesë e jetës suaj. / KultPlus.com
Riza Lushta është një ndër futbollistët e parë nga Kosova me karrierë të pasur ndërkombëtare, i cili kulmin e karrierës e arriti në vitet e 40-ta në Itali, me klubin më të trofeshëm italian, Juventus, përcjell KultPlus.
Sulmuesi nga Mitrovica karrierën e filloi në klubin e tij të vendlindjes, KF Trepça, për të vazhduar më pas në SK Tirana, ku me këtë skuadër fitoi katër tituj kampioni (1934, 1936, 1937 dhe 1939) dhe një herë Kupën e Shqipërisë (1939).
Shkëlqimin e arriti në vitin 1942, kur me skuadrën e Juventusit e fitoi Kupën e Italisë, duke u shpallur golashënuesi më i mirë i kësaj gare me 8 gola të shënuara, derisa në finale u shpallë lojtari i ndeshjes duke realizuar hat-trick ndaj Milanit, për fitoren 4-1 të skuadrës së tij.
Përveq Juventusit ka luajtur edhe në skuadra të tjera si Bari, Napoli, Alessandria, Siena, Forlí e Rapallo në Itali, si dhe AS Cannes në Francë.
Lushta zë vend të veçantë në historinë e ligës Serie A, me 143 paraqitje dhe 60 gola të shënuara.
Ai e përmbylli karrierën e tij në vitin 1954 në moshën 38 vjeçare, ndërsa ndërroi jetë në vitin 1997 në moshën 81 vjeçare.
Për nder të tij, sot stadiumi i KF Trepçës ’89 në Mitrovicë mbanë emrin stadiumi “Riza Lushta”./ KultPlus.com
Tetë vite më parë, në orën 01:00 të mëngjesit të asaj të enjte të datës 6 shkurt 2014, u shua në një spital në Basel të Zvicrës, pas një sëmundjeje të gjatë, Vaçe Zela. Kishte shteruar së frymuari kumbimi i një zëri që mahniti një brez të tërë dhe ngasi në grishje gjeneratën që pasoi të artistëve. Me zërin e saj të papërsëritshëm, Vaçe Zela për më shumë se 40 vjet krijoi mitin e së përgjithmonshmes, duke hyrë në zemrën e çdo shqiptari brenda e jashtë Atdheut.
Këngëtarja ikonë e skenës shqiptare, zëri befasues i forcës dhe virtuozitetit, mishëruan tek ajo pavdekësinë. Ishte dhe mbeti e papërsëritshme. Kumbimi dhe emocioni i këtij zëri vazhdon të magjeps jo vetëm nostalgjikët por edhe gjeneratën e re të këngëtarëve dhe artdashësve. Forca kumbuese, thellësia dhe aftësia depërtuese, bënë që ky dëshmim i artit shqiptar të rrëmbej edhe interesin dhe vlerësimin në arenën ndërkombëtare. Ajo e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës.
Me këngën “Fëmija i parë”, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962. Repertori i saj është shumë i pasur; numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj. Ajo ka një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave.
Kujtesa jone kolektive është gjithnjë e më e gjymtuar, prej egos së njeriut bashkëkohor, i cili duke u ndjerë plot energji krijuese dhe me një shpirt flakatar protagonizmi, e ka ta pamundur të ngjitet aq lart për të vendosur qoftë edhe një mirënjohje mbi mermerin e ftohtë të Panteonit ku ruhet shkëlqimi i atij dielli që na ngrohu zemrën dhe na mbush me mall kujtimesh.
Një ndërmendje e mbushur përplot nderim dhe respekt shkon për çdo copëz malli që përbashkon me kohën kur rrugëtoi ndër zemra ky zë, kjo qasje virtuoze e skenës së këngës. / KultPlus.com
Ç’thot’ ajo e ve e gjorë, -Mbretëreshë pa kurorë- Faqe-çjerrur, lesh-lëshuar, Shpirt e zëmër përvëluar; Gjysm’ e vdekur: “O Shqiptarë, Nënës mos ia bëni varrë!” Mbahu, Nëno, mos kij frikë Se ke djemtë n’Amerikë.
Qan e lutet Nën’ e mjerë, Kërkon vatrën edhe nderë, Do lirinë dhe atdhenë, Si ç’e pat me Skënderbenë, Bijt’ e besës thërret pranë. Kur i thirri dhe s’i vanë? Mbahu, Nëno, mos kij frikë, Se ke djemtë n’Amerikë.
Cilët jan’ ata tiranë Që të pren’ e që të vranë Që të therrë bij e bija, Dhe t’u-nxi, t’u-mbyll shtëpija? Derthni plumba, o Shqiptarë, Gjakn’ e Nënës për të marrë, Mbahu, Nëno, mos kij frikë, Se ke djemtë n’Amerikë.
Cilët bij të trathëtuan Dhe të doqnë dhe të shuan Dhe të lan’, o Shkab’ e ngratë Pa fole, pa zog, pa shpatë? Këta qena, o shok’ i mbytni, Mbushni gjyle që t’i shtypni. Mbahu, Nëno, mos kij frikë, Se ke djemtë n’Amerikë.
Sa kërkon e sa të duhen? Burrat nga detyra s’ndruhen! Trim i mirë do të japë, S’kursen jetën as paratë; Hithni, hithni tok dollarë, Të mos mbetemi të sharë. Mbahu, Nëno, mos kij frikë. Se ke djemtë n’Amerikë.
Do të ndihim pa kursyer Për ty, Nëna jon’ e vyer, Që me drit’ e nder të thuresh Dhe me bijt’ e tu të mburesh. Cila Nënë lyp paranë? Cilët bij me shpirt s’i dhanë? Mbahu, Nëno, mos kij frikë, Se ke djemtë n’Amerikë.
Armë dhe fishekë mblithni, Qesen edhe shpirtin hithni: Për lirin’ e vëndit t’onë, Sot -se nesër është vonë- Jepni, Nënën të shpëtoni, Komb e vatra të nderoni. Mbahu, Nëno, mos kij frikë Se ke djemtë n’Amerikë. /KultPlus.com
Më 6 shkurt 2007, vdiq një nga figurat e njohura të kinematografisë dhe skenës shqiptare, Kadri Roshi, shkruan KultPlus.
Kadri Roshi, një yll i kinematografisë dhe skenës shqiptare lindi më 4 janar 1924 në Ballsh të Mallakastrës, i biri i Maksut dhe Sabrie Roshit, me prejardhje nga Libohova. E ëma u nda nga jeta kur ishte 2 vjeç dhe më pas kur ishte 12 vjeç i vdiq edhe i ati.
Përfundoi studimet e larta në Pragë në vitin 1951. Ai e filloi karrierën e tij si aktor në Teatrin Popullor në moshën 21-vjeçare duke qenë edhe një ndër krijuesit e këtij teatri. Që nga ajo kohë ai numëron rreth 180 role në skenë dhe kinematografi.
Nga shumëkush është konsideruar si legjendë e skenës dhe ekranit shqiptar. Ai ka qenë një aktor brilant me një talent të lindur. Në vitin 1995 është nderuar me Çmimin e Karrierës në Festivalin e Filmit Artistik, në vitin 1997 me Çmimin e Madh të Nderit.
Ai është “Nderi i Kombit” nga viti 1999. Emri i Kadri Roshit do të kujtohet gjithnjë si kolos për filmin dhe teatrin shqiptar, ku ai luajti role dhe figura të spikatura, që nuk do të harrohen kurrë. / KultPlus.com
Uniformat e lezetshme të shkollës, ditët e ngrohta të Mançesterit dhe salla e refugjatëve, formojnë impresionet e hershme të një jetimeje të shpëtuar nga Kosova. Fragmente këto të shkëputura nga letrat që ajo dërgoi në shtëpi.
Saranda Bogujevci, 22 vjeçare, gëzoi ikjen më të mrekullueshme nga paramilitarët serb, të cilët shpuan trupin e saj me 16 plumba, në masakrën që ndodhi në kopshtin e shtëpisë së saj, në një fshat në Podujevë, më 28 Mars të vitit 1999. Gjashtë anëtarë të familjes së saj u vranë, përfshirë këtu nënën dhe vëllain e saj.
Saranda la gjakderdhjet prapa saj në Prishtinë dhe u vendos në Mançester, ku u shërua nga plagët që kishte marrë. Por tmerri i vrasjes së familjes së saj ende e ndjek atë dhe pas disa vitesh kur ajo u kthye prapë në rajon për të dëshmuar kundër vrasësve.
Më poshtë janë fragmente nga letrat që ajo i shkroi gjyshes së saj, ndërsa po mësohej me ambientin e ri në veri-lindje të Anglisë.
MARS 2002
E dashura gjyshe. Po ndjehem çuditshëm sot. Ne u kthyem dje nga aeroporti, por ende nuk më besohet që gjykimi përfundoi. Që kur serbët erdhën dhe na goditën me armë, unë doja që ata të dalin para drejtësisë. Kur i pashë ata ulur në sallën e gjyqit, në njërën anë u ndjeva e lumtur sepse mund të rrëfeja se çfarë na bënë ata ne, por në të njejtën kohë isha e frikësuar.
Ne ishim të shqetësuar se diçka mund të ndodhte përsëri. Ishte vështirë t’a kalonim tërë procesin sepse kishim nevojë për mbrojtje gjatë 24 orëve, që nga momenti kur shkuam në Beograd, deri në momentin kur u larguam.
Ishte disi e çuditshme sepse më duhej të dëshmoja ditëlindjen e nënës time dhe më kujtohet kur u ktheva me veturë, shikoja diellin dhe kisha vënë kokën në dritare. Ishte një ditë e shndritshme. Nejse, brenda një sekondi, ja ku ishte, atë e kisha përballë duke më buzëqeshur. Kisha harruar se sot ishte ditëlindja e saj, megjithatë e kisha rregjistruar në kalendarin e celularit në mënyrë që ta kujtoja. Kur e ndeza celularin, u ndez alarmi me mesazhin, “Ditëlindja e mamit”.
Na u desh të nisemi dhe më u kthyem përsëri në shtëpi, këtu në Mançester. Kam kaluar shumë kohë duke menduar se çfarë ndodhi gjatë vitit 1999, dhe tani, të paktën ndjehem se mund të eci përpara. Më duket se është në rregull të eci përpara sepse njerëzit që më bënë këtë mua, ty, tërë atyre femrave dhe fëmijëve të tjerë, tashmë janë dënuar. Më mungon. Me dashuri, Saranda. /KultPlus.com
Vdekja e Skënderbeut e mbushi Arbërinë dhe Europën në përgjithësi me pasiguri të madhe, sepse shtylla dhe mbrojtësi i saj tanimë nuk ishte më fizikisht në mesin e tyre. Boshllëku i madh që ai la u pa edhe nga klithja e vetë Europës, e cila tanimë kishte humbur mburojën e saj dhe shihte rrezikun e madh turk, i cili përparonte në pushtimet e tij barbare. Por jo vetëm Europa, vdekjen e Skënderbeut e përjetuan thellë në fakt arbërorët, ata të cilët mbetën si delet pa bari, madje atyre nuk u doli më askush në ndihmë që t’i përkrahte në përpjekjet e tyre për ta përballuar tiraninë e sulltanit barbar, i cili, si një përbindësh iu vërsul Arbërisë për ta djegur, shkatërruar dhe derdhur gjakun e pafajshëm arbëror, gjak ky që flet edhe sot si dëshmi e krimeve dhe gjenocidit turk mbi popullin arbëror, ashtu sikurse flet gjaku i Abelit në botë. Në të vërtetë, për arbërorët vdekja e Skënderbeut ishte një humbje tepër e madhe: atyre u kishin humbur sytë, koka dhe dielli, pasi për arbërorët Gjergj Kastrioti ishte dielli, ishte ai që i priu me sigurinë më të madhe popullit në udhën e tij drejt të ardhmes. Vdekja e tij i la ata pa udhëheqësin e urtë vizionar dhe mbrojtësin e madh të tyre, të lirisë dhe pavarësisë së gjithë Arbërisë.[…]
Pas vdekjes së Skënderbeut filloi decentralizimi i jetës politike dhe familjet e mëdha shqiptare dolën përsëri si zotër më vete. Ndërkohë, pozita e Venedikut në Shqipëri u forcua aq shumë, sa edhe Kruja kaloi nën zotërimin e tij. Më 15 maj të vitit 1474, ushtritë osmane rrethuan kështjellën e Rozafës dhe në fillim të qershorit erdhën forca të tjera, me në krye bejlerbeun e Rumelisë, Sinan Pashën. Numri i përgjithshëm i ushtrive osmane arriti deri në 80 mijë veta. Rreth 2 mijë veta (banorë të qytetit të rrethuar, luftëtarë të krahinave të tjera dhe ushtarë të një garnizoni të vogël venedikas), nën drejtimin e Antoni Loredanit, qeveritarit venedikas të Shkodrës, mbronin kështjellën e Rozafës, në të cilën ishin strehuar 1 mijë banorë të paaftë për luftë. Mbrojtësit e kështjellës ndihmoheshin edhe nga luftëtarë që vepronin në rrethinat e saj dhe në vise të tjera më të largëta. Gjatë muajit korrik mbrojtësit e kështjellës zmbrapsën me heroizëm sulmet e njëpasnjëshme të trupave osmane.
Në fillim të gushtit, pasi lanë me mijëra të vrarë në fushën e luftës, ushtritë osmane filluan të largoheshin nga tokat e lira shqiptare. Ndërkaq, nuk zgjati shumë dhe filloi edhe eksodi i arbërorëve, duke mos qenë më në gjendje për ta duruar dhunën sistematike, masakrat, shkatërrimet e tempujve fetarë dhe edukativo-arsimorë, djegien e vendit dhe rrënimin e tij, imponimet e plot mynxyra të tjera. Prandaj, duke dashur që ta ruajnë identitetin arbëror, traditën dhe besimin e tyre, shumica e tyre mori udhën drejt Italisë për ta shpëtuar shpirtin dhe trupin nga tirania e pushtuesit turk. Gjatë periudhës së luftës së shqiptarëve kundër pushtimit otoman, për shkak të dhunës, të shkatërrimeve dhe për të mos iu nënshtruar sundimit të huaj, në jetën shqiptare u shfaq dukuria e braktisjes masive të vendit. Masakrat e pushtuesve otomanë bënë që emigracioni të përfshinte të gjitha shtresat shoqërore. Shqiptarët emigruan kryesisht në Itali. Valët më të fuqishme të emigracionit të shqiptarëve gjatë kësaj periudhe ishin në fund të shekullit XIV, gjatë pushtimeve të para otomane, më 1415-1417, gjatë pushtimit të disa kështjellave të viseve bregdetare, më 1466-1467, gjatë Rrethimit të Dytë dhe të Tretë të Krujës, pas vdekjes së Skënderbeut (1468), pas rënies së Krujës, të Shkodrës (1478-1479) etj. Në mënyrë masive emigruan edhe nga vendbanimet e tyre të Moresë (Peloponezit), si gjatë atyre viteve ashtu edhe më pas.
Emigrantë të shumtë shqiptarë u vendosën në të gjitha viset bregdetare lindore të Gadishullit Apenin, në rajonet e Venedikut e deri në pjesën më jugore të tij. Numri i tyre arrinte në rreth 200 mijë veta. Shumica e tyre u vendosën në Mbretërinë e Napolit dhe rreth 100 mijë veta në krahinat e Kalabrisë e të Sicilisë ku, duke qenë një masë kompakte e ruajtën deri në ditët tona identitetin e tyre dhe ndjenjën e krenarisë kombëtare për ngjarjet e lavdishme të shekullit XV dhe bëmat heroike të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut.
Valët e kësaj shpërnguljeje eksodi përfshinë edhe njerëzit e kulturës, si Marin Barleti, Marin Beçikemi, Dhimitër Frangu e shumë të tjerë, të cilët me veprimtarinë e tyre dhanë një ndihmesë të shquar në kulturën shqiptare dhe Italiane të kohës. Disa javë pas humbjes së tij, e shoqja, Donika, dhe i biri Gjoni, u përfshinë në eksodin e madh shqiptar dhe u vendosën në pronat që kishin në Itali. Humbja e Skënderbeut, e këtij gjeniu, i hoqi botës shqiptare udhëheqësin e jashtëzakonshëm, personalitetin më të lavdishëm të historisë kombëtare që kishte ndikuar fuqishëm në tërë veprimtarinë politike të vendit. Gjer më sot është thënë dhe shkruar se Donika dhe Gjoni janë larguar nga Arbëria vetëm me një anije që kishte ardhur nga Italia për t’i marrë ata dhe për t’i vendosur në vendet që kishte pasur Skënderbeu, sipas një marrëveshjeje të mëparshme me Mbretin e Napolit. Mirëpo, sipas një dokument historik, thuhet se bashkëshortja Donika dhe biri i tij Gjon Kastrioti u larguan me anije bashkë me një të afërmin e tyre, i njohur si Bernard Kastrioti.
Duhet ditur se nuk ishin arbërorët e parë ata që shkelnin në tokat napolitane dhe të tjera brenda Italisë, pasi dihet që në kohën e Mbretit Pirro,disa epirotë që e shoqëronin atë në beteja kishin zënë vend atje në atë kohë, ose një pjesë që kishte shkuar me të kishin mbetur aty; dhe që nga ajo kohë epirotët apo arbërorët kanë zënë vend në Itali. Kështu që elementi etnik arbëror në Itali ekziston qysh nga koha e Pirros dhe më pas e Skënderbeut. Por, pas vdekjes së Gjergj Kastriot Skënderbeut dhe përpjekjeve të arbërorëve për t’u rezistuar edhe më tutje barbarëve otomanë, pas disa viteve Arbëria u pushtuar, u dogj, populli u masakruar, u bë gjenocid i paparë në historinë e njerëzimit. Ata që nuk pranuan kushtet e sulltanit kishin dy zgjidhje: ose pranimin, ose vdekjen në mënyrë të pamëshirshme. Ndërsa një pjesë e popullit, e cila ende nuk kishte rënë në duart e sulltanëve demonë e tiranë, duke parë e dëgjuar këto masakra ndaj popullatës vendosnin të largoheshin në vendet të ndryshme, vetëm për ta ruajtur identitetin dhe traditën e lashtë arbërore europiane.[*Shkëputur nga libri:”Autoriteti dhe fama e Skënderbeut”,Autor Gjon Keka, Lena Grafik, Prishtinë ,2019]. /KultPlus.com
Për shekuj me radhë, njerëzit janë magjepsur nga malet e shumë prej tyre madje edhe janë tmerruar nga ta. Sporti i alpinizmit përfshin në vete ngjitjen e majave të ndryshme të botës, gjë që mund të jetë e rrezikshme e jo edhe shumë e preferueshme për shumë njerëz, megjithatë një rast i tillë nuk është Uta Ibrahimi, e cila hoqi dorë nga “jeta” e saj e kaluar për të filluar sportin e alpinizmit, e madje për të hyrë edhe në librat e rekordeve, shkruan KultPlus.
Thënia “Bëni një karrierë të asaj që ju pëlqen të bëni. Suksesi do të vijojë”, doli të jetë e vërtetë për alpinisten Uta Ibrahimi ,e cila në të kaluarën ka qenë drejtoreshë e marketingut nëpër kompani të ndryshme të Kosovës, por lidhja e madhe me natyrën rezultoi që ajo të ndjek zemrën e saj dhe realisht të pushtojë majat më të larta të botës.
Si filloi të merrej me sportin e alpinizmit, si ishte jeta e saj në të kaluarën, cilat janë vështirësit më të mëdha që ajo ka hasur, arritjet e jashtëzakonshme dhe jeta personale, Uta Ibrahimi në një intervistë për KultPlus rrëfen shumëçka për karrierën e saj të bujshme, duke mos harruar edhe misionet e së ardhmes.
E ke përmendur që karrierën profesionale e ke filluar në 2011, mirëpo përpara saj çfarë ka qenë duke bërë Uta realisht? Si lindi pasioni për të filluar me “Hiking”?
Uta Ibrahimi: E vërtetë. Ju edhe shumë të tjerë mundeni me mendu që është shumë vonë me fillu diçka të re në atë moshë. Në vitin 2011 kam qenë 28 vjeç. Ecjet ditore, të shkurtëra, nëpër male dhe natyrë kam bërë edhe para vitit 2022, me familje po edhe me shoqëri. Ndërkaq, me klube bjeshkatare, më saktësisht me Arben Islamin apo “Hiking Njeri” ka qenë po ashtu ky vit.
Çka kam qenë duke bërë përpara? Shumë përpara, unë kam lind e jam rrit në Gjilan. Shkollën fillore dhe të mesme e kam përfundu atje. Gjithashtu, kam qenë bashketbolliste e Klubit “Drita” për 7-8 vite. Sporti gjithmonë më ka pëlqy shumë. Ëndrra ime ka qenë me vazhdu me u marrë me basketboll edhe profesionalisht, mirëpo në atë kohë, nuk kam pas shumë mundësi me e zgjedh një rrugë të tillë. Kështu, pasi përfundova shkollimin e mesëm, erdha në Prishtinë dhe fillova fakultetin ekonomik, ofertën me fillu punën si asistente e lëndëve të Makroekonomisë dhe Marketikungut për dy vite ma ofruan vetë universiteti. Më pas nëpër kompani kogja të njohura si drejtoreshë e departamenteve të marketingut. Kam punuar punë shumë të mira dhe lezetshme, deri në vitin 2015 kur e ngjita Malin e Bardhë apo Mount Blanc dhe vendosa t’i lë të gjitha punët dhe t’i përkushtohem një profesioni të ri të punës, atë si guide dhe ngjitjes nëpër malet e vendit, rajonit dhe pse jo edhe botës.
Pasioni – gjithmonë më ka pëlqy me u marrë me sport. Çfarëdo. Edhe futboll shpesh. E gjithashtu natyra dhe dashnia për drunjtë e lumejtë, ka ardh qysh në moshën e vogël, kur me prindërit, motrat e vëllaun, pushimet verore gjithmonë i kemi kalu nëpër tenta dhe kampe të ndryshme. E Hiking, ka qenë vetëm vazhdimësi e asaj që e kam fillu që e vogël, vetëm se deri në atë kohë, nuk kam pas shumë informacione se si mundem me fillu diçka të tillë.
Të bëhesh personi i parë që arrin të ngjitet në majën më të lartë në botë nga Kosova, është diçka e jashtëzakonshme. Si u ndjeve kur ndodhi kjo gjë?
Uta Ibrahimi: Jam ndje njeri më i lumtur në botë. Kurrë as edhe një ndjenjë tjetër deri më tani nuk e ka zëvendësu ndjenjen e arritjes në çatinë e botës, e lindjen e diellit me pa prej atje. Thjesht, zemrën në kuptimin e plotë të fjalës e kam pas plotë e përplotë.
Fakti që ti je një grua, e bën karrierën tënde edhe më të jashtëzakonshme. Kjo pasi gruaja në Kosovë është në diskriminim e sipër dhe arritjet “vëhen në hije”, cili është mesazhi i juaj për të gjithë gratë?
Kohë të ndryshme, kam dhënë mesazhe të ndryshme për gratë. Ndoshta edhe duke kalu nëpër faza të jetës, e gjithashtu duke punu shumë që me ndryshu këtë mentalitet.
Mendoj qe në Kosove për çka ne mburremi më së shumti është për gratë e Kosovës. Kur ndalem me mendu se cilët janë emrat e njerëzve që nime kanë bë dicka për këtë vend, as edhe nje burrë nuk më bjen në mend.
Me këtë fakt, mendoj qe diskriminimu na ka ba ma të forta. Nime na kanë dhanë krah.
Une personalisht para tentimit për në ngjitjen e Majës Everest, kam pas marrë komente prej më të ndryshmëve, e tani mendoj që ato veç më kanë bë më të fort, edhe më kanë ndihmu me arrit qëllime të medha.
Mesazhi per grate:
Gratë duhen me i përkrah gratë. Vetëm atëherë diskrimini s’ka me ekzistu.
Ushtrimet për një sport sikurse futbolli ndodhin në një fushë ose diku tjetër. Por, çfarë përfshijnë ushtrimet e një personi që merret me “Hiking”, pra, si ushtrojnë alpinistët?
Uta Ibrahimi: Ushtrimet që unë i bëj janë shumë të laramanishme. Bëj vrapim malor gati çdo mengjes me grupin “X Trailers” në Germi. Kur nuk jam në Kosovë, vrapoj kudo tjeter. Gjithmonë, kah do që shkoj, e kam një çantë me veshje të vrapit.
Pastaj, CrossFit – me Crossfit Prishtina. Verës bëj biçikletë, e rock climbing, dimrit bëj ski edhe ice climbing, edhe normalisht seanca e tretë e ditës është yoga, para gjumit.
Zakonisht flej në orën 21.30 edhe zgjohem në orën 5.30. Ushqehem shumë mirë, edhe tentoj me pas disipline.
Normalisht gjatë ditës punoj me Fondacionin Utalaya edhe gjatë fundjavës punoj si guide për Butterfly Outdoor Adventure. Shumë shpesh edhe bëj punë vullnetare – përmes prezantimeve nëpër shkolla dhe çerdhe, etj.
Eksperiencat e vazhdueshme me “Hiking” kanë ndikuar që ju të përjetoni aventura të ndryshme, por cilën e veçoni ju më së shumti?
Uta Ibrahimi: Eksperiencat nëpër male e maja të nalta qesin në pah vetëm vlerat e mira e të bukura që i ke. Ato te cilat ti nuk je krenar që i ke, ngadal ngadal ju vazhdoni t’i eliminoni. Kështu gjithmonë kam thënë që malet të tjetërsojnë, e sidomos “Himalayat” më kanë ba me kuptu se sa te vegjël jem, e sa të pa rëndësishme janë gjërat e pa rëndesishme, zënkat, inatet, xhelozitë, etj. Malet per mu nuk janë vetëm sfida fizike, po shumë sfida psiqike. E kjo, të transformon si njeri. Te bon njeri ma të lumtun. E të bon me ju dijtë rëndësinë edhe gjerave shumë të vogla në jetë.
Ke hapur librin e rekordeve dhe historisë disa herë për Kosovën, a ka qenë ky një synim i menduar qysh kur ke filluar karrierën?
Uta Ibrahimi: Jo asnjëherë nuk e kam nis ecjen në mal për me shënu rekorde apo histori per vendin. Ecjen e kam fillu vetëm për me jetu ma ndryshe, më shëndetshem. Me qenë ma afer ma natyrën e malet, me vetën.
Po sikur idea të kishte qenë më shënu rekorde, atëherë edhe kur e kam përfundu Everestin, kam mundur edhe me u ndal, sikurse plotë alpinistë nepër botë. Por unë e kam vazhdu, dhe jo vetëm në ngjitjet në Himalaya, por secili njeri që më percjell pak në rrjete sociale e dinë që unë malet e sportin e bëj në baza ditore, dhe jo vetëm për rekorde.
Viti 2020 dhe 2021 ka qenë shumë ndryshe për të gjithë njerëzit, si ishte për ty viti me COVID-19? Si shkuan ngjitjet, a u anulua gjithçka? Pra, eksperiencat e juaja gjatë dy viteve të fundit?
Uta Ibrahimi: Në vitin e parë të pandemisë gjithcka është anuluar për mua. Pavarësisht që ka pas ngjitesa që kanë vazhdu ekspeditat, mirëpo unë kam dasht me i respektu rregullat e udhëtimeve, edhe kërkesën e nanës natyrë, e me e lanë me marrë pak frymë.
Mendoj që ka qenë nje pazuë e domosdoshme për tokën. Mendoj që secilit prej neve, na ka bë mirë ajo kohë, ku secili kemi pas kohë me reflektu, me pushu prej intensitetit, prej zhurmave, etj.
Personalisht kam qëndruar kryesisht në Kosovë, duke bërë vrapime çdo ditë, kam be rekorde në vrapime, kam bërë gara në vrapime ultra 100 më shumë kilometra, etj.
Ndërsa, në vitin e dytë, kur filloi gjithçka me u kthy si ma parë, edhe unë u ktheva në ekspedita dhe e ngjita Majën Annapurna 8091 metra, si maja me vdekjet me te medhaja në historinë e Himalayave, e më pas edhe Majën Lenin 7134 metra, etj.
E gjithashtu në vitin 2021, gjatë kohës sa isha në ekspedita në Himalaya, në kampin bazë të. Dhalagirise, në mes të akullnajave në 4600 metër lartësi mbidetare, e mora lajmin e humbjes së babait, njerit ma të dashtun të jetës, shokut ma te mirë në jetë, e përkrahësit ma te madh të jetës time. Ky lajm përveç që mka trondit, e m’ka mërzit jashtëzakonisht shumë, m’ka ndryshu ne përceptimin e jetës, e planeve për të ardhmen.
Ke marrë pjesë dhe je ftuar në shumë vende të botës dhe rrjedhimisht ke bërë edhe promovimin e Kosovës në shumë vende, madje në mënyrën më dinjitoze të mundshme. Si e vlerëson këtë?
Uta Ibrahimi: Jam e ftuar, vizitoj vende të ndryshme – kryesisht aty ku ka male, bej prezantime për Kosovën, për historinë, kulturën, jetën e njerëzve këtu. Shumë shpesh përceptimet e njerëzve kanë ndryshu tepër shumë në momentet që kemi diskutu. Edhe mendoj që kjo është një punë që e bëj për vendin tem, sepse me të vertetë besoj që Kosova është vend shumë i bukur, me shumë potencial, me shumë njerëz të mirë, dhe njerëzit rreth e rreth botes duhen me e kuptu.
Kjo, ka qenë dhe vazhdon të jetë një mision i imi i ngjitjeve në 14 majat më të larta të tokës, ku nëpërmjet ngjitjeve, une dua të promovoj vendin dhe në të njejtën kohë t’i inspiroj gjeneratat e reja në Kosovë për ta parë jetën më ndryshe, me më shumë ngjyra.
Komiteti Olimpik i Kosovës nuk ka të përfshirë “alpinistët” si pjesë të tyre, e së fundmi ke zhvilluar një takim me ta. Për çfarë biseduat?
Uta Ibrahimi: Ka qenë hera e parë që jam taku me Kryetarin e Komitetit Olimpik, Ismet Krasniqi dhe sekretarin e përgjithshëm, Besim Aliti. Pas sa viteve ngjitje nepër majat e botës.
Më kanë prit shumë mire. Jam njoftu më detajisht me procedurat dhe punën e Komitetit Olimpik. E kam kuptu që alpinizmin në formën që unë e bëj ( pasi që nuk është garë), nuk hyn në listën e sporteve garuese dhe nuk është pjesë e garave olimpike. Por prapë, nuk duhet me u anashkalu mundësia e takimeve më të shpeshta, apo edhe ndihmesave në përkrahje financiare të ekspeditave të mia etj. Por pavarësisht kësaj, se çka unë kam postu në rrjtete em ia sociale, me të vërtet nuk ka pas kurrëfar prapavije mbrapa, krejt çka kam dasht është të sjellë debat në mes të KOK apo edhe Federatës Bjeshkatare të Kosovës.
Së fundmi ke qenë pjesë e Festivalit “Erzurum”, e fillove këtë vit me një vend shumë të ftohtë. Por, cila do të jetë e ardhmja e juaj, apo maja e re që do ta ngjitësh?
Uta Ibrahimi: Çdo vit, gjatë dimrit tentoj me gjetë një vend më të afërt edhe me ushtru në ngjitje në akull – sikurse kjo e Erzurumit.
Këto ngjitje më ndihmojnë në përgratitjet e mia drejt Majave 8000 metra, e përveç tjerash atje takoj njerëz nga bota e profesionit të njejte dhe normalisht ndajmë eksperienca të ngjitjeve, ideve peër projekte të përbashkëta, etj. kështu që këto ekspedita janë gjithmonë të mirëseardhura.
E ardhmja është Maja Makalu 8643 metra, Maja e 5 me e nalta në botë. Dhe tani jam në fazën e parë të gjetjës së fondeve.
Fondet janë gjithmone problematike. Une nëpër secilën ekspeditë kam punu shumë që me i siguru financat për ekspedita. Së fundi jam në një fushatë për shtijen e kapelave dhe bandave me brendin Utalaya 14×8000 , ku secili qe po e blen kapelen po e ndihmon ngjitjen në Makalu.
Si një eksperte dhe profesioniste e jashtëzakonshme në fushën e alpinizmit, cilat janë këshillat e juaja për të rinjtë ose njerëzit që aktualisht merren me këtë fushë?
Uta Ibrahimi: Mos me harru sigurinë për vetën, me shpërnda sa ma shumë te të tjerët dhe me bo maksimumin që me e rujt natyrën.
Majat e botës janë bërë diçka e zakonshme për ty, por a ke menduar (ose a ka pasur momente) që ndonjëherë të largohesh nga ky profesion?
Uta Ibrahimi: Ka pas momente, sidomos kur e kam humb babain. Kur flas për sakrificë, shpesh njerëzit nuk e kuptojnë se për çka e kam fjalën. Eh, nuk po flas që mungoj nëpër evente të tjera në jetë, por edhe kur nuk je afër atëherë kur njerin ma të dashtun të jetës nuk kam arrit me e taku, edhe një herë përpara se me shku në botën tjetër. /KultPlus.com
Filmi kosovar ‘Vera Andrron Detin’ me regji të Kaltrina Krasniqit dhe skenar të Doruntina Bashës ka fituar çminin për Debutimin Ndërkombëtar në ‘Ingmar Bergmab Competition’, përcjell KultPlus.
Për suksesin e këtij filmi, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka uruar gjithë ekipin përmes një postimi në “Facebook”.
“Vera Andrron Detin” nga regjisorja Kaltrina Krasniqi triumfon në Göteborg Film Festival. Edhe një sukses për kinematografinë e vendit tonë. Filmi kosovar “Vera Andrron Detin” me regji të Kaltrina Krasniqit dhe skenar të Doruntina Bashës ka fituar çminin për Debutimin Ndërkombëtar në ‘Ingmar Bergmab Competition’. Shumë urime për regjisoren Kaltrina Krasniqi dhe gjithë ekipin e filmit”, shkruhet në postimin e MKRS-së.
Ky film ka si personazh kryesor Verën, përditshmëria e qetë e e së cilës, çrregullohet nga vetëvrasja e papritur e burrit të saj që hap rrugë për një paradë të padëshiruar kërcënimesh nga kushërinjtë që pretendojnë të kenë pronësi mbi shtëpinë e familjes së tyre në fshat. Kur tendencat e një skeme të nëntokës fillojnë të dalin në pah, bota e Verës përballet me rreziqe të cilat duket se do ta fundosin atë. Frika dhe mosbesimi, shtyjnë Verën të marrë fatin e familjes në duart e saj.
Në film luajnë: Teuta Ajdini Jegeni, Alketa Syla, Refet Abazi, Astrit Kabashi, Arona Zyberi, Aurita Agushi, Ilire Vinca, Xhevat Qorraj, etj. Drejtoreshë e fotografisë: Sevdije Kastrati; Producent: Shkumbin Istrefi./KultPlus.com
