Në cilësinë e drejtueses dhe producentes së programeve të ndryshme artistike të vallëzimit, Remzije Sherifi e cila prej fundit të viteve të 90-ta jeton në Glasgow, do të prezantojë eksperiencën e saj në një konferencë ndërkombëtare, shkruan KultPlus.
Vetë Remzije Sherifi ka njoftuar se ajo do të jetë e pranishmë në hapjen e Konferencës Ndërkombëtare “People Dancing”, që do të nisë më 3 dhe do të zgjasë deri më 5 tetor, për të treguar përvojën e saj të një periudhe prej dy dekadave, pikërisht në këto organizime.
Remzije Sherifi, nëpërmjet punës së saj ka bërë që kultura shqiptare të prezantohet në shumë vende e festivale të rëndësishme, duke prezantuar përpos vallëzimit, edhe kostumet e bukura shqiptare./KultPlus.com
Filmi i madh amerikan që po vërshohet nëpër kinematë e botës e që po konsiderohet si film që po lë gjurmë në kinematogarfinë botërore, ka edhe një vulë shqiptare, shkruan KultPlus.
Gent Bejko është aktori shqiptar që luan në filmin “Mother” të Darren Aronofsky e ku me rolet kryesore luajnë super aktorët: Jennifer Lawrence, Javier Bardem, Michelle Pfeiffer…
KultPlus pat shkruar edhe më herët për rolin e Gent Bejkos, i cili në këtë film të famshëm flet edhe në gjuhën shqipe, i cili në këtë film, në gjuhën shqipe thot frazën “A ka noj gjo ajo?”./KultPlus.com
Kukulla gjigante parakaluan të premten në rrugët e Gjenevës, nën vështrimin kureshtar të qindra njerëzve. Personazhet buratin të një gjysheje dhe një vajze, respektivisht 8 dhe 6 metra të gjata, u lëvizën nga dhjetëra liliputë, në këtë rast njerëz.
Gjigantët, të krijuar nga Royal De Luxe, një teatër francez i rrugës, ndaluan në zona të ndryshme të Gjenevës, për të ngrënë një lëpirëse, për të ngarë skuter e madje edhe për të urinuar.
Gjyshja 83 vjeçare dhe mbesa e saj 8 vjeç, u ndoqën nga një bandë muzikore. Regane, një qytetare e Gjenevës, e cila fillimisht ishte shprehur skeptike, tha se natyra realiste e buratinëve e kishte mrekulluar, shkruan tch.
“Mendoj se ka të bëjë me sytë, mënyrën se si vështron kur kthen kokën dhe të sheh. Duket tamam si njeri, si një Pinok i jetës reale”, u shpreh Regane. Shfaqja, për të cilën u deshën afërsisht 3 vite përgatitje, do të zgjasë deri të dielën.
Royal de Luxe, i themeluar nga Jean-Luc Courcoult në 1973-shin, ka performuar në dhjetëra qytete rreth botës. Çdo herë, historia dhe lëvizjet e kukullave ndryshojnë. 1 milion njerëz pritet të ndjekin shfaqjen gjatë performancës 3 ditore./KultPlus.com
Fanfara Tirana me koncertin e tyre kanë ngritur në këmbë audiencën e Polonisë. Me Hysni Zelën ata kanë përcjellë muzikë shqiptare, të cilët janë duartrkoitur gjatë nga publiku në Varshavë, shkruan KultPlus.
Fanfara Tirana ka marë pjesë në Festiwal Skrzyżowanie Kultur2017, të cilët kanë prezantuar këngë nga reprtori i këtij grupi, të cilët me koncertet e tyre po mrekullojnë vende të ndryshme të botës./KultPlus.com
Kjo mund të konsiderohet testamenti shpitëror i shkrimtarit kolumbian (Çmim Nobel për Letërsi më 1982): me këtë poezi dërguar miqve, ai në fakt tërhiqet nga jeta publike për asrsye shëndetësore.
“Sikur Zoti të harronte për një moment që unë jam një dordolec i ndrequr me rrecka dhe të më dhuronte një copëz jetë, mbase nuk do ti thosha të gjitha ato që po mendoja, por sigurisht do ti mendoja ato që po them. Do i jepja rëndësi gjërave jo për vlerën, por për domethënien e tyre. Do flija pak, do ëndërroja më shumë, sepse çdo minutë që mbyllim sytë humbasim 60 sekonda dritë. Do vazhdoja kur të tjerët do ndalonin, do zgjohesha kur të tjerët do flinin. Do dëgjoja kur të tjerët do flisnin, dhe sa do e shijoja një akullore me çokollatë!
Nëse Zoti do më jepte një copëz jetë, do vishesha thjesht, do shtrihesha përballë diellit duke e lënë të pambuluar jo vetëm trupin, por edhe shpirtin tim.
Ah Zoti im, sikur të kisha një copëz jetë, nëse do mundesha, do shkruaja urrejtjen time mbi akull, dhe do prisja të dilte dielli. Nuk do të lejoja të kalonte as edhe një ditë pa i thënë njerëzve që dashuroja se i dashuroja. Do të bëja çdo burrë dhe grua të besojnë se janë njerëzit që dua dhe do të dashurohesha me dashurinë. Te njerëzit do të tregoja se sa gabim bëjnë kur besojnë se ndalojnë së dashuruari kur plaken, pa kuptuar se plaken kur ndalojnë të dashurojnë. Fëmijës së vogël do t’i jepja pendë, por do ta lija të mësonte vetë sesi të fluturojë. Pleqve do t’u tregoja se vdekjen nuk e sjell pleqëria por “harresa”.
Mësova kaq gjëra nga ju, njerëzit. Mësova se të gjithë duan të jetojnë në “majën e malit”, pa kuptuar se lumturia qëndron në mënyrën se si zbret “faqen e pjerrët”.
Mësova se kur fëmija i porsalindur shtrëngohet mbi pëllëmbën e tij të vogël, për herë të parë gishti që zgjatet i babit të tij e robëron përgjithmonë.
Mësova se njeriu ka të drejtë ta shohë tjetrin nga lart, vetëm kur duhet ta ndihmojë të çohet….
Të thuash gjithmonë atë që ndjen dhe të bësh gjithmonë atë që mendon…
Nëse do ta dija që sot do të ishte hera e fundit që do të të shihja duke fjetur, do të të përqafoja fort, fort dhe do t’i lutesha Zotit që të bëhesha roja e shpirtit tënd.
Nëse do e dija se kjo do ishte hera e fundit që do të të shihja të dilje nga dera, do të të përqafoja dhe do të të jepja një puthje dhe do të të thërrisja përsëri që të të jepja edhe të tjera.
Nëse do ta dija që kjo do të ishte hera e fundit që do ta dëgjoja zërin tënd, do të regjistroja çdo fjalë tënden që të mund të të dëgjoja përsëri, përsëri…
Nëse do të dija që këto do të ishin momentet e fundit që do të të shihja, do të të thosha “të dashuroj” dhe do të supozoja jo logjikisht se e dije më parë.
Ekziston gjithmonë një e nesërme dhe jeta na jep edhe mundësi të tjera që t’i bëjmë gjërat siç duhet, por nëse bëjmë gabime na mbetet vetëm e sotmja.
Do të doja të të thoja se sa shumë të dua dhe se kurrë s’do të të harroj. E nesërmja nuk është e sigurt për askënd, si i ri, si i vjetër.
Sonte mund të jetë hera e fundit që i shikon njerëzit që do. Prandaj mos prit më, bëje sot sepse e nesërmja nuk vjen kurrë.
Sigurisht do pendohesh për ditën kur nuk gjete kohë për një buzëqeshje, një përqafim, një puthje dhe sepse ishe i zënë për të realizuar një dëshirë të tyre.
Mbaji ata që dashuron pranë vetes, thuaju duke mërmëritur se sa shumë ke nevojë për ta, dashuroji, sillu mirë, gjej kohën për ta, thuaju “më vjen keq”, “më fal” , “faleminderit” dhe të gjitha fjalët e dashurisë që di. Asnjëri nuk do të të mbajë mend për mendimet e tua të fshehta…”/konica.al
Festivali Ndërkombëtar i Poezisë “Ditët e Naimt” në prag të edicionit të sivjetshëm, boton librin me poezi të Ndue Ukajt, “Krijimi i dashurisë, shkruan KultPlus.
Këtë lajm e ka bërë drejtori i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, Shaip Emerllahu, nëpërmjet një postimi në faqen e tij në Facebook. Ky libër është përzgjedhje poetike nga librat e mëparshme të autorit./KultPlus.com
Regjisori Bekim Lumi njihet për shfaqjet e tij me karakter minimalist e eksperimental. Ai e ka përfaqësuar Kosovën në disa festivale teatrore ndërkombëtare, në të cilat është nderuar me çmime të ndryshme. Para dy vitesh, ai, në Teatrin Kombëtar të Kosovës ka krijuar shfaqjen “Nana dhe fëmija”, ndërkaq në Teatrin Laborator “Loja” shfaqjen “John Cage’s Hamlet”. Tashmë është rikthyer në skenën e Teatrit Kombëtar të Kosovës, ku po punon për vënien në skenë të shfaqjes “Arturo Ui”. Në një intervistë për KultPlus, Bekim Lumi tregon se në këtë shfaqje, për shkak të aktualitetit, të universalitetit e të paraleleve të çuditshme, sa ndodhitë po aq edhe personazhet e saj mund të kontekstualizohen më shumë nga rrethanat dhe episodet tragjikomike politike e historike në Kosovën e pasluftës e këndej. “Për fat të keq, kipcin e gangsterit dhe të kriminelit Arturo Ui e të vetave tjera të kësaj drame i gjejmë ende me shumicë në Kosovë dhe në vendet e tjera të Ballkanit”, thotë ndër të tjera regjisori, i cili vazhdon të thotë se të tillë i kemi me shumicë, sidomos në politikë dhe në krim, aty ku ata janë së bashku. Arturo Ui tek Bekim Lumi do të jetësohet nga aktori kosovar Bujar Ahmeti, ndërsa kjo shfaqje përpos aktorëve në skenë do të sjellë një numër të madh artistësh nga fusha të ndryshme.
Sarandë Selimi
KultPlus: “Arturo Ui”, me tekst të autorit gjerman Bertolt Brecht, do të jetë shfaqja më e re në skenën e Teatrit Kombëtar të Kosovës, ku ky tekst do të inskenohet nga ju. Krejt si fillim, na tregoni pak për ndjesinë që e keni duke u rikthyer në teatër me një premierë tjetër pas dy vitesh?
Bekim Lumi: Thjesht, ndjehem mirë. Kjo është një nga ato ndjesi të këndshme, që të krijohen kur je në shtëpinë tënde, aty ku i njeh mirë, deri në cikërrima, të gjithë njerëzit dhe të gjitha gjërat dhe ku, për shkak të natyrës së punës, për shkak të afërsisë fizike dhe emocionale, me aktorët mund të sillesh si në një familje, apo si në shtëpinë tonë të përbashkët, e cila quhet teatër. Natyrisht, ndjehem, gjithashtu, i ngarkuar dhe nën trysni për shkak të përmasave, të kompleksitetit e të barrës së madhe të kësaj shfaqjeje, krijimi i të cilës kërkon kohë, durim, guxim, kreativitet dhe përkushtim të gjithanshëm.
KultPlus: Të flasim pak për përrallën e shfaqjes “Arturo Ui”. Çfarë përmban ajo?
Bekim Lumi: “Arturo Ui” është një dramë e shkruar në vitin 1941 nga dramaturgu i shquar gjerman dhe botëror Bertolt Brecht (1898 – 1956), gjatë kohës së ekzilit të tij trejavësh në Helsinki (Finlandë), përderisa ai, për shkak të përndjekjes nga fashizmi, po e priste vizën për emigrim në SHBA. Me formën, me përmbajtjen dhe me personazhet e saj, kjo dramë, në mënyrë simbolike, përshkruan, tematizon dhe portretizon historinë e dhunshme të uzurpimit të pushtetit politik dhe ekonomik nga gangsteri Arturo Ui (alias Adolf Hitler) dhe pasuesit e tij në vitet ‘30 të shekullit 20. Edhe pse ngjarjet janë të përqendruara në Çikago dhe në Cicero të SHBA-së, ato, në të vërtetë janë një aludim metaforik për ndodhitë dramatike të kësaj kohe në Austri dhe në Gjermani. Dhuna fizike, plaçkitjet, djegiet, grabitjet, haraçi, korruptimi dhe kërcënimet ndaj tregtarëve e politikanëve, deri edhe vrasjet e tyre e, më tutje, edhe gjyqet farsë përmes presioneve dhe shantazheve ndaj dëshmitarëve të krimit, janë vetëm disa nga tablotë e kësaj drame me 17 pamje, e cila, për shkak të temës që e trajton dhe për shkak të aktualitetit të saj të vazhdueshëm, vlerësohet si një nga satirat më të mira politike dhe historike të shekullit ’20. Për shkak të disa ngjashmërive dhe përkimeve të qëllimshme, “Arturo Ui”, me përmbajtjen, me disa nga motivet dhe me kryepersonazhin e saj, nga kritikët, krijuesit dhe njohësit e teatrit vlerësohet edhe si kipci bashkëkohor i tragjedisë “Rikardi III” të William Shakespeare-it.
KultPlus: Çka ishte ajo që ju mori me vete apo që ju bëri më shumë përshtypje tek ky tekst?
Bekim Lumi: Thjeshtësia dhe thellësia e dialogut, mjeshtëria me të cilën janë krijuar personazhet (sidomos kryepersonazhi Arturo Ui), aktualiteti dhe universaliteti i ngjarjeve, paralelet e çuditshme me shumë nga ndodhitë e pasluftës e këndej në Kosovë, si dhe mundësia që mbi një tekst të këtillë kaq të veçantë ta krijosh një shfaqje të madhe, të gjitha këto, pra, ishin të mjaftueshme për ta tërhequr vëmendjen time krijuese. Si një tekst i shkruar nga një dramaturg dhe regjisor i shquar i teatrit, “Arturo Ui”, si me fabulën ashtu edhe me personazhet e tij, e ruan gjithmonë freskinë, universalitetin dhe aftësinë për komunikim me lexuesit, me krijuesit dhe me spektatorët e teatrit. Sa ndodhitë po aq edhe personazhet e kësaj drame, përmes leximit, përjetimit dhe trajtimit regjisorial, mund të kontekstualizohen me shumë nga rrethanat dhe episodet tragjikomike politike e historike në Kosovën e pasluftës e këndej. Për fat të keq, kipcin e gangsterit dhe të kriminelit Arturo Ui e të vetave tjera të kësaj drame i gjejmë ende në Kosovë dhe në vendet e tjera të Ballkanit. Të tillët i kemi me shumicë sidomos në politikë. Në politikë dhe në krim. Ata janë aty së bashku. Ndoshta një arsye më shumë për vënien në skenë të këtij teksti është edhe kjo. Natyrisht, edhe fakti që “Arturo Ui” nuk është inskenuar deri tani asnjëherë në asnjërin nga teatrot tona në Kosovë. Si i tillë, jetësimi i kësaj shfaqjeje ka më shumë se veç domethënie artistike për mua dhe për Teatrin Kombëtar të Kosovës. KultPlus: Roli i Arturo Ui-së është një nga kryerolet e mëdha antologjike të dramaturgjisë botërore. Kujt ia keni besuar këtë rol?
Bekim Lumi: Personazhet antologjike të kësaj drame, të tillë si gangsteri Arturo Ui dhe vartësit apo të nënshtruarit e tij, gangsterë, politikanë, tregtarë, kriminelë, prostituta, ndërmjetësues (sekserë), viktima etj, që të gjithë këta janë karaktere të gdhendura me mjeshtëri dhe që, si të tillë, me veprimet e tyre dhe ndodhitë nëpër të cilat kalojnë, e formësojnë mozaikun e plotë të karrierës dhe të historisë së bujshme e të dhunshme të një gangsteri politik e të bandës së tij. Vënia në skenë e kësaj shfaqjeje është gjakim i çdo regjisori me pretendime të mëdha artistike. Ndërkaq, për shkak të natyrës impulsive, të ngjyrimeve të tij emocionale, të origjinalitetit e të përmasave që i ka, roli i Arturo Ui-së është ëndërr e çdo aktori. Por, jo secili aktor mund ta luajë këtë rol. Jo rastësisht, kryerolin e këtij gangsteri ia kam besuar aktorit të talentuar, Bujar Ahmeti, me të cilin që prej disa vitesh kam punuar edhe në disa shfaqje tjera. Ai i ka të gjitha cilësitë e nevojshme, qofshin ato të lindura, të formësuara apo profesionale, për ta krijuar dhe luajtur këtë rol. Ndërkaq, personazhet e tjera, dytësore apo tretësore, luhen nga disa aktorë të tjerë të njohur të skenës tonë teatrore, si dhe nga disa aktorë të tjerë të rinj.
KultPlus: Ju i keni filluar provat që prej disa ditësh. Si kanë qenë këto ditë me aktorët?
Bekim Lumi: Ashtu si çdo fillim, ditët e para të provave po i përdorim për t’u njohur me rolet dhe me fabulën e shfaqjes, me analizën e gjithanshme të tekstit dhe me aspekte të tjera të natyrës krijuese e artistike, por, gjithashtu, edhe me vlerësimin e cilësive, kapaciteteve, afiniteteve dhe mundësive të aktorëve për t’i përvetësuar dhe interpretuar sa më mirë këto role. Unë nuk jam regjisor i frazeologjisë boshe, i pseudoanalizave e i teorizimeve të kota. Përkundrazi, jam regjisor i veprimit konkret e i asociacioneve të drejtpërdrejta. Po përpiqem që këtë energji dhe këtë përvojë krijuese ta transmetoj dhe ta zbatoj edhe në punën e tanishme me aktorët e kësaj shfaqjeje. Në shërbim të krejt kësaj, gjithashtu po përpiqem që, me sqarimet, indikacionet, këshillat, kërkesat dhe idetë e mia, të krijoj atmosferë sa më të përshtatshme për frymëzimin e aktorëve dhe për prova kreative.
KultPlus: A mund të na tregoni diçka më shumë për përzgjedhjen e ekipit prapa skene, apo të bashkëpunëtorëve tjerë kreativë në këtë shfaqje?
Bekim Lumi: Krahas aktorëve, bashkëkrijues të kësaj shfaqjeje do të jenë edhe disa artistë të fushave tjera artistike. Një nga këta është kompozitori dhe dirigjenti Hajrullah Syla, si dhe disa muzikantë (instrumentistë), të cilët do të performojnë në këtë shfaqje. Pjesë përbërëse e ekipit kreativ është edhe skenografi, piktori dhe animatori Mentor Berisha. Me kompozitorin dhe me skenografin jam duke punuar vazhdimisht. Zgjidhjet, gjetjet dhe kreacionet artistike muzikore dhe skenografike, për të cilat po punojmë bashkërisht, do të fillojnë të zbatohen gjatë provave në skenë. Në ndërkohë, pas përcaktimit për zgjidhjen përfundimtare skenografike, do të përcaktohem edhe për kreatorin e kostumeve. Zgjidhjet skenografike, përkatësisht forma, madhësia, ngjyrat dhe aspektet tjera të natyrës funksionale, figurative e metaforike të skenografisë, do të ndikojnë shumë edhe për përcaktimin e kostumografisë. Një formacion tjetër plotësues i shfaqjes mund të jenë edhe disa balerinë dhe një koreograf, i cili do të merrej me kreacionet koreografike të shfaqjes. Por, puna me këta të fundit mund të fillojë në një fazë të mëvonshme krijuese, përkatësisht atëherë kur së bashku me aktorët ta nënshtrojmë dhe ta përvetësojmë plotësisht materien tekstuale të shfaqjes.
KultPlus: Dhe për fund, kur planifikoni të dilni me premierë?
Bekim Lumi: Meqë bëhet fjalë për një shfaqje të madhe, me një numër të madh jo vetëm aktorësh por edhe artistësh të fushave tjera, kjo shfaqje kërkon kohë dhe durim. Vetë përmasat e shfaqjes dhe natyra e saj komplekse kërkojnë prova dinamike, gjurmim artistik dhe krijim intensiv, por edhe kujdes dhe përkushtim të jashtëzakonshëm për sendërtimin e saj. Unë njihem si regjisor i cili shfaqjet e tij, sidomos ato me karakter eksperimental, i krijon në një periudhë më të gjatë kohore, madje deri në një vit apo më shumë. Ndërkaq, kur është fjala për shfaqjen “Arturo Ui”, meqë bëhet fjalë për një shfaqje e cila është produksion i Teatrit Kombëtar të Kosovës, për shkak të natyrës së punës në këtë teatër, ajo do të punohet pak më shpejt. Krahas punës artistike, çdo gjë do të varet edhe nga aspektet e tjera të natyrës teknike. Nëse gjithçka shkon si duhet, shfaqja mund ta ketë premierën e saj diku pas tre muaj provash, apo më së largu në gjysmën e parë të dhjetorit të këtij viti./ KultPlus.com
Danillo Bogoni, drejtor dhe ekspert i Fialtelisë së Italisë ka njoftuar zyrtarisht se pullës postare dedikuar Nënës Terezë i është ndarë çmimi i parë, shkruan KultPlus.
KultPlus më poshtë ju sjell shkrimin e plotë të shkruar nga Danillo Bogoni.
“Bashkimi i lumtur me imazhin e fjalës paraqitet në pullën postare e cila është emetuar vitin e kaluar e me të cilën Kosova ka nderuar Nënë Terezën. Kjo pullë e bërë nga katër duar shumë të vyeshme të Dijana Toskës dhe Hilmijeta Apuk, sivjet fitoi “Çmimin San Gabriel”.
Pulla postare paraqet në pamje të parë imazhin e Nënë Terezës të shoqëruar nga fjalët e saj, me poezinë Lamtumirë, të shkruar nga vetë ajo gjatë rrugës për mërgim “tani jam e lidhur me heshtjen e vetmisë”. Këtë poezi ajo e shkroi në bordin e anijes që po udhëtonte nga Mesdheu për në Kalkuta. Një udhëtim që zgjati pesë javë.
Ajo, shkruan poashtu edhe për misionarët që kanë mbetur në shtëpitë e tyre : «Lutuni për misionarët tuaj kështu që Jezusi mund të ndihmojë shpirtrat të pavdekshëm nga mundësia e dëshpërimit nga errësira.”.
Përbërja delikate dhe prekëse me imazhin e të Shenjtës Terezë dhe të varfërit në poezinë e saj të parë, përveç legjendës “O Ati ynë, plot mirësi pranojë këtë sakrificë” vulosur në ngjyrë të kuqe, kërkon një koncentrim më të madh për të parë brenda ndjenjës që përcjell pulla e punuar nën koordinimin e Dijana Toskës dhe pjestarëve të Little People of Kosova e sidomos Hilmniijeta Apuk./KultPlus.com
Agnes Nokshiqi e cila është një prej aktoreve të këtij filmi me skenar dhe regji Aleksandar Rusjakov, ka njoftuar se së shpejti do të vjen filmi “Rregullat e artit”, që i takon takon zhanrit triller, por në përmbajtje është dhe melodramë dashurie, shkruan KultPlus.
Personazhi kryesor është detektivi privat Alberti, i cili në qytet mban agjencinë e tij private. Nëpërmjet disa rasteve të tij që kanë të bëjnë me tradhti në dashuri, zbulojmë pasionin e vërtetë të detektivit, obsesionin e tij jetësor e cila nuk është e drejtuar drejt spiunimit voajerist të jetës së tjerëve, por drejt kapjes së pjesëve të fateve njerëzore, momente që ai i ngrin në aparatin e tij. Ky film i shkurtër nga njëra anë është një rrëfim i jetesës moderne dhe të tjetërsuar, dhe nga ana tjetër është një odë e vërtetë për artin.
Në këtë film, sipas faqes zyrtare të filmit me rolet e tyre luajnë aktorët: Sabedin Selmani, Amernis Nokshiqi, Xhevdet Jashari, May-linda Kosumovic, Mirlinda Sahiti, Luran Ahmeti, Blagica Terpkovska, Adrian Aziri, Jana Stojanovska, Muzafer Etemi, Ziba Radonqiq, Agnes Nokshiqi, Arsim Kaleci, Elita Ziberi dhe Hanis Bagashov./KultPlus.com
Luis Fonsi, autori i Despacito do të jetë më 24 nëntor, jo larg Kosovës, shkruan KultPlus.
Ai ka thyer të gjitha parashikimet me këngën “Despacito”, dhe mbetet si një hit i paharruar duke prekur krejt rruzullin tokësor.
Luis Fonsi, më 24 nëntor do të jetë në Beograd, përkatësisht në Kombank Areni. Ai ka përfshirë këtë qytet në kuadër të turit të tij “Love + Dance”./KultPlus.com
Këngëtarja shqiptare Elhaida Dani e cila në shpatullat e karrierës së saj ka edhe përfaqësimin e Shqipërisë në Eurovizion, por edhe atë të fitores në The Voice of the Italy, ka ndarë një lajm për fansat e saj, shkruan KultPlus.
Ajo sapo ka njoftuar se është gati të publikoj këngën e saj më të re të titulluar “Më mbaj”, këngë për të cilën sapo ka publikuar edhe teaser.
Kurse kënga “Më mbaj”, do të lansohet më 2 tetor./KultPlus.com
Kënga e Flori Mumajesit në bashkëpunim me Klajdi Harunin dhe Brunon me titull ‘Karma’ është padyshim një prej hiteve më të dëgjuara të verës që lamë pas.
Në një qiellgërvishëse pranë lokalit të famshëm ‘Hard Rock Cafe’, shihet posteri i këngës dhe shkrimi: ‘Flori Mumajesi publikon hitin në spanjisht ‘Karma’.
Një gjë të tillë nuk ka arritur ta besojë as vetë producenti i njohur i cili ka shkruar nw rrjete sociale. ‘Për ata që si unë nuk e besojnë. Investigoni dhe na ndihmoni!’/KultPlus.com
“Scorpions”, që më koncertet e tyre kanë tundë skena të mëdha botërore po afrohen me një koncert të ngjashëm në rajon,konkretisht në Beograd, shkruan KultPlus.
Koncerti do të mbahet më 7 dhjetor në Serbi. Scorpions është grup gjerman i themeluar në vitin 1965 dhe janë të njohur për muzikën e tyre rock. /KultPlus.com
Ylli i filmit Kate Winslet do të ketë dy premiera përgjatë sezonit të vjeshtës, dhe pikërisht këta dy filma mund të jenë një shansë që aktorja të nominohet për Oscar, përcjellë KultPlus.
Filmi i parë që do të prezantohet premierë është ai me regji të Vudi Alen “Wonder Whel” që do të prezantohet më 16 tetor.
Filmi i dytë që përflitet shumë më shumë se sa i pari është “Mountain Among us”, me regji të Hani Abu Asad.
Kurse vet Winslet ka thënë për mediet se rolin për në filmin e Woody Alen e ka pranuar duke menduar në atë ‘ose tani o kurrë’, edhe pse, sipas saj, nëna e saj në periudhën e xhirimeve të këtij filmi ishte mjaftë e sëmurë, por shumë e lumtur që bija e saj po luan në një film të Alen.
Dhe pikërisht këta dy filma janë që sipas medieve, Winslet mund të jetë në skenën e Oscar, që për këtë aktore nuk do të jetë hera e parë./KultPlus.com
Koncertet do të nisin me Parisin, për tu mbyllë me Portland në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, tur i koncerteve që ka për qëllim kujtimin për këngëtarin e madh David Bowie, shkruan KultPlus.
Ky tur nisë më 10 janar në Paris dhe do të mbyllet më 11 mars në SHBA, tur i koncerteve që përfshinë vende të rëndësishme të Evropës dhe të Amerikës.
Ky tur nisë pikërisht në datën e vdekjes së Bowie, i cili pat vdekur më 10 janar të vitit 2016, dhe me këtë rast dhimbja për humbjen e këtij këngëtari ishte tejet e madhe./KultPlus.com
“Hapi i parë në likuidimin e një populli është të fshini kujtesën e tij. Shkatërroni librat e tij, kulturën e tij, historinë e tij. Atëherë veni dike të shkruajë libra të rinj, të krijojë kulturë të re, të shpikë një histori të re. Para se të kalojë shumë kohë kombi do të harrojë se çfarë ishte dhe çfarë është…” Edwad R. Murrov.
Këto fjalë të publicistit të njohur Eduard R. Morrov, të cilat qëndrojnë si moto e “Kosovës” në pesë vëllime (2015), edhe si të shkëputura flasin për vrasjen e kujtesës historike, por edhe të historisë konkrete, me të cilën lidhet qenia e një populli të gjykuar për t’u zhdukur, përvojë kjo e njohur që ka të bëjë me gjenocidet e ushtruara ndaj disa popujve, ku bëjnë pjesë edhe shqiptarët.
Sigurisht se metafora e Morrovit për fshirjen e kujtesës historike si dhe rishkrimin e saj, ka një mesazh tepër dramatik për viktimat e historisë, në mënyrë që ajo të mos u përsëritet. Për shqiptarët e Kosovës, që brenda një shekulli e gjysmë përjetuan tre gjenocide, ndërsa këtij të katërtit (në fundvitet e nëntëdhjeta) i shpëtuan në saje të ndërhyrjes ushtarake të NATO-s të drejtuar nga SHBA-të, kujtesa historike ka rëndësi të veçantë, ngaqë me të lidhet edhe çlirimi, lidhet liria, lidhet edhe demokracia, e mbi të gjitha lidhet krijimi i shtetit të Kosovës, që paraqet të arriturën më të madhe historike të shqiptarizmit.
Dhe, kujtesa historike e shtetit të Kosovës, krahas kohës së pushtimit nga Beogradi (1912-1999), ka edhe përpjekjet e vazhdueshme për çlirim dhe liri, që si proces i pandalshëm, në binarët historik u vu me krijimin e Lëvizjes Kombëtare te fundviteve të tetëdhjeta dhe atyre të nëntëdhjeta e drejtuar nga Lidhja Demokratike e Kosovës, në të cilën morën pjesë të gjithë shqiptarët pa përjashtim ideologjie dhe përkatësi sociale. Kjo lëvizje kombëtare ndër më të fuqishmet dhe njëherësh ndër më të sukeseshmet e historisë sonë, ka kalendarin dhe arkitekturën e vet politike, që kaloi nëpërmes legjitimitetit të infrastrukturës demokratike të domsdoshme për një shtet të pavaur: Deklaratën për Pavarësi të 2 korrikut 1990, Kuvendin e Kaçanikut të mbajtur më 7 shtator 1990 dhe, sidomos, Referendumin për Pavarësi të 26 shtatorit 1991, ku qytetarët e Kosovës votuan për pavarësi, me ç’rast iu dha drita jeshile themelimit të shtetit të Kosovës, i cili filloi të jetësohet me zgjedhjet e para pluraliste dhe presidenciale më 24 prill 1992, që për pasojë patën krijimin e Qeverisë së Kosovës dhe atë që u shfaq si shtet paralel, që mori përsipër organizimin e jetës institucionale, ku bënte pjesë edhe rezistenca e armatosur, e cila, edhe përkundër vështirësive të njohura, në çastet e domosdoshme, u kthye në mjet të dobishëm të politikës me të cilën u legjitimua edhe ndërhyrja e armatosur ndërkombëtare. Pra, 26 shtatori i vitit 1991 është themel i shtetit të Kosovës, që u konfirmua me shpalljen e pavarësisë më 17 shkurt 2008.
Por, kujtesa historike e shtetit të Kosovës si dhe datat e saj që u përmendën më lart, jo vetëm që kanë filluar të anashkalohen, por edhe “të harrohen” fare dhe qëllimisht madje nga mohuesit e historisë së njëmendtë, nga brenda të lidhur edhe nga jashtë. Kjo u pa më së miri me rastin e 26 shtatorit, ditës së Referendumit për Pavarësi, të aktit historik dhe legjitim të vetëvendosje, kur jo vetëm nuk u shënua kund, por thuajse u injorua fare nga mediet dhe veçmas nga historianët tanë si dhe institutet (ai i Historisë dhe Albanologjisë), që kanë për detyrë t’i shënojnë këto data, por edhe të organizojnë tribuna dhe botime shkencore për to, në mënyrë që historia e shtetndëritmit të Kosovës të shpjegohet në përputhje me zhvillimet politike e shoqërore si dhe proceset historike shumëshekullore nëpër të cilat ka kaluar, dhe jo me përrallat, “heroizmat” folklorike si dhe thashethemet e politikanëve zullumçarë që kanë uzurpuar shtetin e Kosovës duke e kthyer në plaçkë të veten dhe mendojnë se ai mund të mbahet dhe të mbijetojë me permendore të paqendrueshme shumë prej tyre të shpifura dhe jashtë konsensuzit kombëtar.
Me këtë qëndrim antihistorik dhe antikombëtar, me logjikën e “Fermes së kafshëve” të Orvellit dhe dokrrat e “qytetarisë amorfe” të diktatit ahtisarian, Kosova kthehet në një shtëpi pa themel, e mbi të gjitha në një feud kaçakësh pa kujtesë historike, pa trashëgimi shpirtërore, pa identitet etnik dhe kulturor të një qytetërimi të lashtë antik (dardan-ilir), në një si çorbë e mbetjes islamike dhe hiç tjetër, ku zhvlerësohen konceptet intelektuale, shoqërore, që lidhen edhe me ato të Rilindjes kombëtare dhe shtyllave kryesore mbi të cilat qendronte shqiptarizmi si program politik që nuk është përnybllur ende, ngaqë ajo që po ngjet tani te ne dhe sjelljen tonë përkon me akuzat që Beogradi ka ngritur kundër nesh në memorandumet e akademikëve serbë, atë të vitit 1937, 1944 dhe të vitit 1986!
Mudrov fliste për shkatërrues të kujtesës historike dhe të historisë, ndërsa te ne po ndodh vetë-harresa historike, vetë-shkatërrimi i historisë, vetë-shkatërrimi i identietit kulturor dhe shpirtëror (duke u zëvendësuar kombëtarja me fetaren dhe arabizmin brutal). Dhe kështu, po ndodh vetë-shkatërrimi i shtetit të Kosovës në përputhje me planet e armiqëve të tij shekullor, e me këtë edhe vetë-shkatërrimi ynë!
Dhe, nga mallkim i vetë-shkatërrimit, nuk ka shpëtim, e as fajtor madje!…/KultPlus.com
Ambasada e Polonisë dhe ajo e Izraelit janë nikoqirë të kësaj ngjarje, ku filmi me regji të Nik Caro sjell një rrëfim prekës, në të cilin luan edhe aktori kosovar Val Maloku,shkruan KultPlus.
Filmi “The Zookeeper’s wife”, që është i bazuar në ngjarje të vërtetë,ku një familje polake shpëton hebrenjtë duke i fshehur në kopshin zoologjik, po vjen edhe për audiencën e Shqipërisë, shkruan KultPlus.
Edhe përkundër faktit se në këtë film luan aktori kosovar Val Maloku, që luan një rol mjaftë të rëndësishëm, atë të djaloshit të zonjës së shtëpisë, familje rreth të cilës edhe zhvillohet ngjarja, në Kosovë ky film ende nuk është prezantuar, por tashmë Tirana ka bërë një termin për prezantimin e këtij filmi, që ka arkëtuar tashmë dhjetëra miliona dollarë.
Ambasada polake dhe Ambasada izraelite sjellin në Akademinë Marubi filmin “The Zookeeper’s wife”, dramë kjo me regji të Nik Caro. Filmi do të jepet më 28 shtator, në Akademinë e Filmit dhe Multimedias Marubi, prej orës 19:30./KultPlus.com
Ekspozita kushtuar memuaristikës shqipe, si një rrugëtim i vetëdijes së dëshmimit historik e personal në kulturën shqiptare, kulmon me veprën e tij “Rrno vetëm për me tregue”, shkruan KultPlus.
Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë, në vijim të aktiviteteve me rastin e 10-vjetorit të ndarjes nga jeta të një nga figurave më të shquara të kulturës shqiptare, At Zef Pllumi, hapi të hënën, ekspozitën “In memoriam – At Zef Pllumi”, me pjesëmarrjen e ministres së Kulturës, Mirela Kumbaro-Furxhi, akademikë, shkrimtarë, përkthyes, studiues, nxënës të shkollës 9-vjeçare “At Zef Pllumi” në Tiranë, etj…, shkruan KultPlus.
Ekspozita kushtuar memuaristikës shqipe, si një rrugëtim i vetëdijes së dëshmimit historik e personal në kulturën shqiptare, kulmon me veprën e tij “Rrno vetëm për me tregue”. Kjo ekspozitë është gjithashtu pjesë e veprimtarive kulturore në vijim të “Viti i kujtesës”, shpallur në muajin janar në BKSH. Aktiviteti vijoi me Forumin “Át Zef Pllumi – dëshmi”, me pjesëmarrjen e Odile Daniel, Sabri Hamiti, Ardian Marashi, Keda Kaceli, Mark Marku, Enriketa Pandelejmoni, Agron Tufa, Pashk Përvathi, Persida Asllani, etj., të cilët ndanë me të pranishmit dëshmi dhe kujtime personale të takimeve me At Zef Pllumin. Gjatë këtij forumi, At Viktor Demaj prezantoi botimin e veprës së plotë të At Zef Pllumit, nga “Botimet françeskane”. Ndër vëllimet e veprës botohen për herë të parë disa shkrime të panjohura të tij./KultPlus.com
Shkruan: Ndue Ukaj
Sot është përvjetori i dhjetë i kalimit në amshim të Át Zef Pllumit. Kjo figurë shembullore, është dëshmi e fortë se historinë nuk e shkruajnë të fortit, ata që qeverisin me autoritetin e dhunës; as ata që mbjellin idhnim e vrazhdësi, por të drejtët, ata që mbjellin dashuri e humanizëm.
Kujtimet e Át Zefit, sot e përgjithmonë, janë një heshtë që shporon zemrën e egër të komunizmit shqiptar dhe dishepujve të tij keqbërës, që asnjëherë nuk u penduan dhe nuk kërkuan falje për mizoritë që u shkaktuan shqiptarëve.
Sot, jeta dhe vepra e Át Zefit është këshillueshme për politikanët shqiptarë, sepse është vepër madhore dhe ndihmon katharaisin e domosdoshëm kombëtar. Po ashtu, vepra e tij mund të ndërgjegjësojë secilin që ushtron pushtet: se dhuna dhe padrejtësia, nuk ngadhënjejnë përballë lirisë dhe drejtësisë.
Gjithë ata që bëjnë keq ose nuk bëjnë mirë, nesër, mund të shohin veten në pasqyrën e historisë, ashtu siç e shohin sot dhunuesit e lirisë dhe kriminelët e diktaturës komuniste, veten dhe të bëmat e tyre të marra në rrëfimet e Át Zefit./KultPlus.com
Me rastin e Ditës Evropiane te Gjuhëve, Këshilli i Pakicës Kombëtare Shqiptare të qytetit të Zagrebit dhe Këshilli i Mësuesve Shqiptarë të Kroacisë, të mbështetur nga Ermina Lekaj Perlaskaj, deputete në Parlamentin kroat, organizon manifestimin kulturoro-arsimor e shkencor që do të mbahet në Zagreb të Kroacisë, shkruan KultPlus.
Ky manifestim do të mbahet më 28 shtator , në orën 18:00, Salla e Qendrës Kulturore Shqiptare, ku edhe do të bëhet promovimi i veprave të autorit Isak Shema. Me këtë rast, në këtë manifestim do të bëhet promovimi i monografisë “Josip V. Rela-Jeta dhe krijimtaria letrare” sikurse edhe promovimi i librit “Studije albanske književnosti”. Për librat do të flasin Maximiljana Barinčić dhe autori Isak Shema.
Poashtu do të mbahet edhe ceremonia e dorëzimit të mirënjohjes “Një jetë për arsimin”, mirënjohje kjo që do ti dorëzohet Florina Lumezit për meritat e shumanshme në zhvillimin e mësimit të gjuhës shqipe në Kosovë dhe Kroaci, dhënë nga Ministria e Arsimit, Shkencës e Teknologjisë së Republikës së Kosovës.
Dhye krejt në fund do të prezantohet edhe një program artistik, ku do të paraqiten nxënëset: Vanesa Iličić-kitarë e Fotina Duni-violinë./KultPlus.com
Në treg do të dalin dy lloj bluzash: Dardan dhe Sunflower, të cilat do të përdoren në kampanjën e “You Are a Sunflower”, shkruan KultPlus.
Albana Osmani, ideatore e “You Are a Sunflower” që tashmë një projekt të tillë të karakterit human e ka realizuar në Shqipëri, duket se do të realizojë një të njëjtë edhe në Kosovë, shkruan KultPlus.
Ajo ka njoftuar nëpërmjet rrjeteve sociale se tash është koha për Kosovën me shndritë si dielli, duke takuar kështu kryeministrin e Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj bashkë me bashkëshorten e tij, Anita Haradinaj, ku kjo e fundit tashmë është edhe ambasadore e Fondacionit “You Are a Sunflower”.
Ky projekt që ka për qëllim mbledhjen e fondeve për fëmijët shqiptarë, me simbol lulediellin, Osmani ka njoftuar se në treg do të dalin dy lloj bluzash: Dardan dhe Sunflower, me të cilat do të ndihmohet Pediatria në Kosovë. Ky projekt do të nisë në muajin tetor. /KultPlus.com
Intervistë e botuar në revistën “Fjala” më 1 janar 1982 : Foto:Fahredin Spahija, realizuar në vitin 2006
“Për teatrin dhe për shumë gjëra të tjera”
Me Muharrem Qenën bisedoi Abdyl Bunjaku
I bindur se nuk ka nevojë të bëhet ndonjë prezentim i posaçëm, ngase mendoj se Muharrem Qenën, e njohin Iexuesit tanë, po edhe nëse ndodh që ndonjëri prej tyre mos të njohë Muharremin si aktor dhe regjisor të shumë pjesëve të Iuajtura në Mitrovicë, Prishtinë, Gjakovë, Prizren e gjetiu, edhe nëse nuk e njohin si autor të dramës “Bashkëshortët”, na e merr mendja se e kanë dëgjuar bile si këngëtar, duke kënduar këngën shumë të njohur ndër ne, “KaçurrjeIja”, ose ndonjë tjetër. Pra, po ia fillojmë me pyetje:
Çka do të thotë kjo heshtje: një njeri që shumë vjet ishte aktor, regjisor i dalluar, këngëtar dhe autor i një drame, kohët e fundit emri i tij figuron vetëm si redaktor i emisioneve humoristike në TVP. Edhe kjo nuk është punë e vogël, por a mos do të thotë kjo se “heroji është i lodhur” ?
Si ta marrësh: sa për fillim po them se njeriu si unë nuk mund “të heshtë” edhe pse po hasi në shumë pengesa, nuk mundem pa “çourdhitur”. Unë, sa për informim, para disa ditësh u ktheva nga xhirimi i filmit “Lepuri me pesë këmbë”, ku e luaj rolin e Dervishit. Pra nuk është heshtje totale. Nuk janë të pakët ata që pritojnë të punojnë me mua, sidomos shokët e TPK, sepse unë nuk i zvarris punët. Mua më lodh vetëm papunësia, sidomos kur duhet të punojë diçka që nuk ka të bëjë me krijimtari. Unë dhe zyrja — diçka apsurde! Po — kjo bënë të thuash “heroi është i lodhur”.
Po mirë, pse të mos i përmendim këto pengesa: cilat janë dhe kush i vë në rrugë?
Në rend të parë disa nga TPK, të cilët jo vetëm i harruan të vdekurit, ata që kanë merita për këtë teatër, por edhe të gjallët, si, bie fjala, Shaban Domin, i cili si pionier i këtij Teatri kontribuojë shumë, sa diti dhe sa mundi, në afirmimin e kësaj shtëpie, mandej disa shokë të Dramës serbe, e cila lash, mjerisht, është nën nivelin e lejueshëm për një Teatër profesionist, kur dihet se dikur ishte ndër dramat më të njohura në Serbi, siç janë Millutin Jasniqi. D. Radepkoviqi, D. Todiqi e të tjerë, të cilët ishin pedagogë dhe mësues tanë, regjisorët e parë që punuan me ne. Ndër të harruarit, pra, më shpallën edhe mua, dhe kështu më leqitën për së gjalli.
Teatri për mua ishte dhe mbeti dashuria ime e madhe. Punën në teatër e fillova në moshën kur njeriu ka shumë ëndrra, shumë dëshira dhe punën e merr me shpirt e pahile. Të gjitha planet e mia i lidha me Teatrin Krahinor, ku gati si fëmijë, më sollën si talent të dalluar, si njeri të nevojshëm, duke ma ndërprerë kështu shkollimin e filluar në Beograd. Pra edhe unë jam ndër të parët që ia filluam punës në Teatrin Krahinor në Prishtinë. Po theksoj — në Prishtinë, ngase shpesh harrohet se ky Teatër ka punuar edhe në Prizren. Sot, kur e kujtoj atë rrugë jetësore, takimin me Teatrin, me çfarë dashurie e entuziazmi punonim unë dhe shokët e mi, bëj krahasime dhe ndjej dhembje kur shof se ka shumë aktorë të rinj që bjerrin kohën kot dhe kënaqen vetëm me faktin se gjenden në TPK, pa marrë parasysh se ka aktorë që nuk kanë luajtur asnjë rol pesë gjashtë sezona.
Një detaj nga puna e atëhershme?
Pas premierës “Zjarri dhe hiri” të M. Pucit, në regjinë e A. Shalës, pra, ishte sezoni 1950/51, unë dola prapa skenës dhe fillova të qaja. Erdhi dhe më gjeti drejtori atëhershëm, M. Jasniqi, dhe u habit për këtë mbasi unë kisha luajtur një rol të mirë. I përlotur e shikova dhe i thashë: deri kur do të luajmë para kaq pak vetësh, sepse i pata numëruar shikuesit në sallë ishin vetëm 52 vetë. Ai nuk u habit për gjestin tim por ma ktheu: “Do të vijë dita Muharrem kur edhe anëtarët e Dramës shqipe të kenë sallën plot e përplotë. Asokohe Drama serbe kishte sallën plotë kurse ne vetëm 50-60 vetë, bile ,edhe shumë prej tyre nuk e dinin gjuhën por vinin të shihnin si Iuajmë. E, ku e ka zanafillën kjo mosmarrëveshja me Teatrin Krahinor. Pse qe disa vjet nuk jeni i pranishëm aty? — Është thënë: i patalentuari është i talentuar për të penguar të talentuarin. Edhe unë hasa shumë pengesa giatë punës në Teatër dhe, mjerisht, pengesa këto të kurdisura nga kolegët, nga shokët me të cilët jam përpjekur të ndajë të mirën dhe të keqën. Banale janë disa arsyetime: “Muharremi është i talentuar por pi” flitej e kur e lash alkoholin: “Muharremi nuk po pi dhe nuk mund të krijojë” —flitej. Thuase duhet të pish për të krijuar. Paradoks apo jo! Njëherë më patën larguar nga Teatri laramanët, ata që i pengoja. ngase nuk di dhe nuk mund të pajtohem me padrejtësitë dhe dallaveret që bëhen. Këtë kohë unë shkova në Mitrovicë herën e dytë, po të njëjtit ma prunë punën aq ngushtë, sa u detyrova ta lëshoja këtë teatër të shkoja në Prizren, ku, dihet, u nisa me shumë plane dhe dëshira. Mjerisht, në Prizren nuk më doli puna ashtu si shpresoja dhe si më premtuan kështu që edhe një komunë me madhe siç është Prizreni nuk pat mundësi ta mbante një teatër të vogël. U detyrova të kthehesha në Prishtinë dhe të përpiqesha disi të gjendesha. Asokohe kisha oferta të shkoja në punë në disa Teatro në Jugosllavi, e bile edhe në Kajro. Unë, dihet, mbeta në Prishtinë.
Po, mirë, ndodhi çka ndodhi, veç pas kthimit nga Prizreni është dashur të trokisësh në dyer e Teatrit?
Diçka e pamirë ngjau me Qenajt: E vetmja aktore që ka kryer akademinë është motra ime, M. Qena e për të, në atë kohë, për shkakun tim, nuk u gjet vend në Teatër, ndërsa pranoheshin fillestaret. Kështu ndodhi edhe me gruan time: ajo pas kryerjes së shkollës për aktore u bë anëtare e këtij kolektivi e pastaj ia mbyllën derën edhe asaj dhe nja 4-5 vjet mbet jashtë teatri. Tash punon aty, por, mjerisht, si shumë aktorë të tjerë, nuk angazhohet sa duhet. Unë, ç’është e vërteta, edhe sot e kësaj dite nuk shof këtu atmosferë pune krijuese. Punët kryhen vetëm sa për të thënë se janë kryer. Bëhen improvizime vetëm sot për nesër.
Ndoshta do të duhej që deklaratat e herëpashershme të faktorëve të Teatrit se Muharremi do të kthehet në Teatër të mirren edhe si mirënjohje për punën që ke bërë aty. Po përmendim vetëm faktin se ti je i vetmi fitues i Shpërblimit në Sterje, ku përkundër shumë përpjekjeve – as nuk mundën të marrin pjesë pastaj “Erveheja” e të tjera. Këto duhet të jenë cytje për bashkëpunim ?
Më duhet të them se është bërë fjalë për bashkëpunim por kanë mbetur velëm fjalët. Njëri nga drejtorët e Teatrit njëherë pat shprehur dëshirën që unë të punoja diçka në TPK. Asokohe isha në Prizren dhe pa përtesë me shumë dashuri e dëshirë u gjenda në Prishtinë. Shokun drejtor e prita tetë orë në vendin e caktuar e ai shëtiste me një shok tjetër atypari dhe gjoja nuk gjente kohë për të biseduar me mua, për atë për të cilën duhej të ishim të interesuar të dytë. Merrnie me mend këtë situatë! Edhe të tjerët kanë deklaruar se duan të bashkëpunojnë me mua e unë mendoj se këtë e kanë bërë për hir të disa aktorëve që përherë janë të gatshëm të luajnë në pjesët që i përgatisë unë.
Më vjen keq për këto që kanë ndodhur, po tash kisha dashur ta lëmë pak anash qëndrimin e disave të TPK ti flasim përgjithësisht për, situatën në dy teatrot tona, pasi dihet se Teatri i Gjakovës edhe ka startuar me ty?
Përgjithësisht mendoj se mungon puna permanente. Disi frikësohen se mos ndonjë aktor me një rol do të bëhet yll i Teatrit. E dihet, se aktori gjatë një sezoni duhet të luajë katër pesë role. Edhe sa i përket publikut – nuk është shtuar numri i spektatorëve, bashkë me shtimin e numrit të intelektualëve.
Pse është kështu?
Mendoj se kjo është pasojë e faktit se teatri ka caktuar një rrugë të veten, e cila nuk është edhe rrugë e publikut, e mjedisit në të cilin punon ky teatër. Në teatër nuk duhet të përgatitej një pjesë vetëm për shkak se një aktor dëshiron la luajë rolin kryesor në të. Gjatë caktimit të repertorit shpesh shprehen edhe disa “apetite” të mëdha. Gjithkush don që në skenë të vërë një vepër të ndonjë shkrimtari të njohur, ndërsa nuk mendon se a ka “kaçik” ta luajë atë, se a ka publik që do ta pranonte dhe kuptonte atë eksperimentim, i cili për mua nuk është gjë tjetër pos – ikje nga kualiteti. nga puna serioze. Është edhe një e vërtetë tjetër që është lënë aq herë, sa sot na duket banale: mungesa e teksteve origjinale. Një mijë herë është thënë dhe është vërtetuar se – një teatër nuk mund të afirmohet, nuk mund ta ketë publikun e vet pa i siguruar edhe tekstet origjinale. Unë, si regjisor jam përpjekur të bëj diçka në këtë drejtim dhe kështu i vura në skenë pjesët “Sikur t’isha djalë”, “Besa”, “Nuk martohem me para”, “Erveheja”, e të tjera. Mund të them se publiku i ka pritur shumë mirë këto tekste, por unë mendoj se nuk janë shfrytëzuar mirë as ato që i kemi. Nuk i kemi stimuluar shkrimtarët të shkruajnë, nuk i kemi afruar ata që ta njohin më mirë teatrin. Prapë po them se Teatri Krahinor duhet ta ketë një “Hotel Kashta”, një “Kryet e hudhrës”, por nuk duhet të mbesë në nivel të tyre.
Mirëpo, flitet edhe për krizën e teatrit. Thonë se filmi, e sidomos televizioni, ia mbylli derën teatrit?
Për krizën e teatrit është folur dhe para paraqitjes së filmit dhe televizionit. Është temë e vjetër kjo. Mendoj se teatri e ka vendin e vet edhe pas zhvillimit të këtyre mediumeve, ngase është i vetmi art që sublimon, që sintetizon të gjitha artet e tjera dhe në mënyrë të drejtpërdrejtë komunikon me publikun, pra bën ndikim te shikuesit si asnjë tjetër.
Njëherë, jo fort moti, kemi pasë biseduar lidhur me teatrin për fëmijë. Pate thënë se ky është borxhi ynë i madh ndaj fëmijëve në Prishtinë?
Ashtu them edhe sot dhe e përsëris një gjë që më habit shumë: e kishim teatrin e fëmijëve në atë kohë kur ishim shumë më të varfër me mjete dhe kur për kulturën tonë ndanin shumë pak mjete. Pse nuk e kemi sot? Pa teatër për fëmijë nuk mund të kemi as teatër, si duhet, për të rritur. Ai edukon brezin e ri për ta dashur dhe çmuar artin e skenës. Dhe, çka është më e çuditshme të gjithë e njohim këtë nevojë e askush nuk thotë se koha është ta formojmë këtë teatër! Forca ka por lipset organizim, në mënyrë që në të, në teatrin e fëmijëve, të gjejnë punë ata që e duan punën e jo vetëm udhëheqjen.
Folëm për tekstet origjinale të teatrit. Këto ditë del nga shtypi drama jote, dikur e shpërblyer në konkursin anonim të revistës “Jeta e re” – “Bashkëshortët”. Pse nuk e vazhdove këtë rrugë?
Më vjen mirë që po botohet kjo dramë, por do të më vinte shumë më mirë sikur të kisha botuar ndonjë tekst të ri. Sa për “Bashkëshortët” – që janë luajtur në Mitrovicë, Prishtinë, Shkup, Ferizaj e në qytete të tjera, sot me siguri do të ndryshoja shumë gjëra sikur unë ta vënia në skenë. Por, nejse. Pse nuk vazhdova: po filluan të shkruajnë shumica e njerëzve që i dinë 36 gërma… Po mahitem pak…Vërtet. Pata filluar të shkruaja por që në fillim hasa në disa pengesa e tash, sa më i pjekur që jam, aq më autokritik jam dhe disi më mungon guximi ti publikojë ato tekste që i kam, siç është një dramë e titulluar “Hoxha me tri fletë” e të tjera. Ka kohë që më mundon një temë që si ta them, e përjetova unë vetë: alkoholizmi. Kush e di çka do të bëhet prej saj.
Biseduam për teatrin dhe për shumë gjëra të tjera rreth tij. Mendoj se është mirë la përmendim edhe — muzikën. Ti edhe në këtë lëmë ia pate filIuar punës?
E desha dhe e dua — kitaren. U mësova të luaja në të, ashtu si pahiri, dhe duke u bazuar në melosin e popullit i komponova disa këngë. Edhe ato pa i ditur notat. Ato edhe i këndova. si zakonisht, në shoqëri, kafene, ndenja e edhe në radio. I dua ato këngë dhe i këndoj me kënaqësi të posaçme. Më vjen keq që nuk janë inçizuar si disqe. U kanë pëlqyer edhe njerëzve dhe më ka ndodhur shpesh ti dëgjoja ata duke i kënduar apo – fishkëlluar. Le të fishkëllojnë…
Në fund, duke të falenderuar për bisedë, më intereson ta di mos ke ndonjë dëshirë, kërkesë?
Shpresoj se nga gjithë kjo bisedë e gjatë do të herren disa gjëra për – gazetë. Shumë gjëra folëm, shumë dukuri i përmendëm dhe e keqja është që shumë probleme që i përmendëm sot i kemi përmendur edhe më parë, dhe jo vetëm ne, por të gjithë të tjerët. Megjithatë mendoj se bëmë mirë që folëm për to pasi duhet të shpresojmë se do të bëhen ndërrime që do të shpiejnë një hap përpara kulturën tonë, e posaçërisht jetën tonë teatrore./KultPlus.com
Kënga “Oj Hanë”, e kënduar nga Muharrem Qena është risjellë edhe nga familja Qena, vite më parë, dhe po me këtë këngë, kjo familje kujton ikjen e aktorit të njohur, qysh në vitin 2006, shkruan KultPlus.
“Nuk i ke dashur përkujtimet e zakonshme, por nuk ke qenë njeri i zakonshëm. Të kujtojmë dhe të duam përgjithmonë; familja, ëndërrimtarët, të dashuruarit, të mallëngjyerit, ata që shijuan pjesë të krijimtarisë tënde apo ata që patën nderin të njohin copëz të shpirtit tënd të ndritshëm…
Muharrem Qena 22.06.1930 – 25.09.2006”, kanë shkruar familjarët e Muharrem Qenës. Muharrem Qena është njëri prej themeluesve të skenës teatrore dhe të këngës argëtuese shqiptare. Ai punoi si regjisor, producent, këngëtar, dhe skenarist. Muharremi lindi në Mitrovicë më 1930 në një familje që kontribuoi shumë për artin kosovar.
Regjisor i shumë dramave, e filmave dokumentarë e televizivë. Muharremi ishte nismëtar i punës së teatrove në Prizren, Gjakovë, dhe Gjilan. Ai krijoi dhe këndoi një sërë këngësh argëtuese në frymën bashkëkohore, të cilat frymëzuan dhe u falën kënaqësi shumë brezave. Ka tri vajza, një djalë dhe pesë nipa. /KultPlus.com
Ai la pas vetes më shumë se 3 mijë vepra në pikturë e grafikë, kurse Edi Rama me rastin e vdekjes së artistit, një vit me herët pat shkruar se ndarja e tij nga jeta është e trishtueshme, pasi ndërpret një fazë tejet interesante ku kishte hyrë krijimtaria e tij, në moshën që Pikaso e quante ideale për t’u rikthyer në fëmijë!, shkruan KultPlus.
Një vit pa artistin e madh shqiptar Gjelosh Gjokaj, i cili pat vdekur pikërisht më 25 shtator, në një spital të Gjermanisë, shkruan KultPlus.
Anëtari i jashtëm i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, ishte themelues i shkollës së artit pamor – grafikës në Prishtinë. Ai la pas vetes më shumë se 3 mijë vepra në pikturë e grafikë.
Akademik Gjelosh Gjokaj u lind në vitin 1933 në Milesh të Tuzit në Mal të Zi.
Shkollën e Mesme të Artit dhe më pas, studimet e larta në Akademinë e Artit i kreu në Beograd. Diplomoi më 1963. Në vitet 1964-1969 themeloi degën e grafikës në Shkollën e Lartë Pedagogjike të Prishtinës. Nga viti 1969 deri më 1983, punoi dhe jetoi në Romë. Që prej 1983 jetonte në Augsburg, Gjermani./KultPlus.com
