Dy botë paralele “takohen” me njëra-tjetrën në Charles III

Uranik Emini

Në një cep të largët të Bjeshkëve të Nemuna në Kosovë, Edith, një kushërirë e largët e mbretit Charles III të Mbretërisë së Bashkuar, filloi një ekspeditë të jashtëzakonshme kërkimore. Kërkimi i saj e çoi në thellësitë mistike të maleve shqiptare, ku u ndesh me një botë me aventura, folklor dhe legjenda të lashta. Gjatë rrugës, ajo u përplas me personazhet mitikë nga Eposi i Kreshnikëve, një sagë e njohur për përdorimin deri në pikën e fundit të hiperbolës dhe satirës, shkruan KultPlus.

Produksioni teatror “Charlesi III”, i sjellë në jetë nga dyshja dinamike e regjisorit Agon Myftari dhe dramaturgut Jeton Neziraj, është një kryevepër komike që tërheq paralele mes dy botëve të kundërta: të shkuarës, të vendosur 300 apo 400 vjet më parë dhe të ditëve të sotme.

Kasti i “Charles III” dha një performancë magjepsëse, derisa ylli i shfaqjes në mënyrë absolute ishte Albina Krasniqi dhe mënyra se si ajo u mëshirua nga një rol në një tjetër, pavarësisht faktit se nuk ishte roli kryesor. Merita kanë padyshim Vjosë Tasholli dhe Dukagjin Podrimaj, ashtu si edhe pjesa tjetër e kastit, mes tyre Blend Sadiku dhe Dardan Gashi, shfaqën një kimi të madhe mes vete që dukej sikur ata ishin përgatitur për këto role gjatë gjithë jetës së tyre. Edhe pse u zhvilluan vetëm një muaj provë për këtë shfaqje, mbrëmë në Teatrin “Oda” u dha një performancë që la një ndikim të qëndrueshëm te audienca.

Regjisori i shfaqjes, Agon Myftari, tregoi se gjatë provës gjeneralë kanë ftuar disa miq për ta parë shfaqjen, megjithatë premira e ka të vetën.

“Po ndjehem shumë mirë, shumë çlirë. Sot po e shohim si një test të parë, por te aktorët premiera shihet më shumë sesa te unë, natyrisht ata janë në skenë dhe i kanë për detyrë me i realizu të gjitha detyrat që u kam dhënë gjatë një muaji, natyrisht që i kanë më të rëndë se sa unë që jam në publik, por kaluam shumë mirë”, thotë Myftari.

Tutje, ai thotë se është i kënaqur me produktin final të shfaqjes.

“Me aq sa unë kam mujt me pa ka qenë një shfaqje që vjen me kohë, pra po mendoj shumë dimensionale, shumë shtresore, e normalisht ka qenë e vështirë për me i nda edhe ato detyrat që i përmenda. Ka qenë një proces shumë intensiv”, u shpreh ai.

“Gjithçka nisi në tym e mjegull”, thotë Myftari duke shpjeguar takimin e tij të parë para një vit për bisedën rreth kësaj shfaqje me autorin Jeton Neizraj.

“Procesi mes meje dhe Jetonit ka nisë qysh para një viti, kemi pas një landë jashtëzakonisht të gjërë përpara, megjithë ato kangë kreshnike, megjithë ato legjenda ka ta çojmë si shfaqje, ka ta çojmë si material kemi bo hulumtime të mëdhaja, por me mbërri me pas në një draft që ka qenë finale dhe sonte si dramë të përfundume, si shfaqje të kryer në skenë”.

Ideja, sipas regjisorit, e gjithë shfaqjes ka qenë që të flasim për veten, të merremi me veten, t’i kthehemi vetes dhe siç thotë ai, pa dramë kombëtare dhe pa u marrë me vete nuk mund të ketë identitet arti kombëtar.

“Jam i lumtur që është realizu një ide e kamotshme që të merremi me gjërat tona, ato çka na dallojnë dhe na ndryshojnë prej popujve tjerë, si të mira e të këqija që i kemi, me fjalë të tjera, kemi dashtë ta kritikojmë veten, tu e dashtë veten. E gjithë këto duartrokitje frenetike dhe i gjithë ky entuziazëm prej publikut na lë me shpresë për reprizat e tjera, thotë ai.

Në anën tjetër, Dukagjin Podrimaj protoganisti kryesor në këtë shfaqje, tregon se ka qenë një shfaqje e vështirë në thelb, por janë të kënaqur me realizimin e saj.

“Kemi fillu me tekst copa-copa, fillimisht një skenë e më pas një tjetër. Megjithatë, Jetoni e ka marrë dhe e ka formësu që të vijë te ne më pas. Teksti ka shumë kreacion, ku janë diku rreth 18 skena, të cilat fillimisht kanë qenë tym e mjegull për neve, por më pas doli si satirë shumë e bukur”, tregon Podrimaj.

Dy role të shkrira në një aktor

“Po, fillimisht kemi qenë gjashtë aktorë, e më pas në mungesë të një aktori unë kam luajtur të dy rolet, atë të Charles III dhe Mujës. Nuk ka qenë aspak e lehtë me u realizu, por reagimet e publikut kanë qenë tepër të mira dhe tash po dëgjoj fjalë që po na motivojnë edhe më shumë”, thotë ai në fund.

Shfaqja mori reagime pozitive gjatë premierës së saj dhe autori shpreh krenarinë për rezultatin dhe shpreson për sukses në të ardhmen.

“Fillimisht dua të them se nuk e kam parë asnjë provë, me qëllim. Ishte hera e parë që pashë të plotë premierën dhe vërtet kalova mirë. Natyrisht, nuk më takon mua me dhënë komente për shfaqjen, po vërtet kishin bërë një punë të jashtëzakonshme para së gjithash Agoni, por edhe aktorët. Teksti është ai që është”, thotë Neziraj.

Partneriteti i regjisorit Agon Myftari dhe dramaturgut Jeton Neziraj përkundër që është i rastësishëm, është një bashkëpunimi artistik që i dhanë jetë personazheve të Mujës dhe Halilit nga epopeja e Kreshnikut, duke futur humor dhe satirë në portretizimin e tyre. Rezultati ishte një eksplorim komik që shtyu kufijtë dhe shfaqi dy pasqyra të kompleksuara të dy botëve, shekuj larg njëri-tjetrit.

“Me Agonin punojmë kështu, domethënë nisemi me folë në hava, në mjegull, e kështu kemi punu edhe për audiencën e Vasllav Havellit, kur s’ka pasë kurrgjë. Kështu kemi punu edhe tash në këtë rast, thjesht kemi nis me diskutu çka po dojmë me ba diçka, një ide me bo diçka bashkë, prapë kemi nisë me diskutu për këngët kreshnike, për heronjtë e atyre këmbëve kemi nisë me diskutu për tema të ndryshme të mitologjisë ë përrallave, por mandej procesika nisë, domethënë na ka sjellë këtë këtë materie që është, që e pamë sonte, kështu punojmë me Agonin”, shprehet autori i shfaqjes.

“Charles III” shërben si një urë lidhëse midis së kaluarës dhe së tashmes, duke ofruar një humor përmes së cilës mund të shikohet zhvillimi i vazhdueshëm kulturor. Në një botë ku shprehja “They/them” është bërë tanimë e zakonshme si një formë e vetëidentifikimit, aftësia e shfaqjes për të sipërfaq realitetin bashkëkohor e duke u thelluar edhe në kontekste historike është e jashtëzakonshme.

Të padiskutueshme ishin duartrokitjet dhe ovacionet në fund për të gjithë aktorët në krye me regjisorin që qëndron pas kësaj vepre magjike teatri.

Agon Myftari dhe Jeton Neziraj, si një binom i pathyeshëm, kanë demonstruar edhe një herë aftësinë e tyre për të mahnitur dhe ndriçuar publikun duke kritikuar në vazhdimësi përmes fuqisë së komedisë. “Charles III” jo vetëm që krahason dhe kontraston dy botë, por gjithashtu nënvizon domethënien e thellë të kritikës siç përcillet përmes mediumit të teatrit. /KultPlus.com

“Escort” premierë në ‘PriFest’ – kahu jetësor që zhvendoset nga festa në tragjedi

Flonja Haxhaj

Në natën e katërt të festivait ndërkombëtar të filmit ‘PriFest’ u prezantua filmi ‘Escort’, një bashkëpunim në mes të Kosovës, Kroacisë dhe Maqedonisë së Veriut, i cili pati premierën edhe në Kosovë, shkruan KultPlus.

Filmi me regji dhe skenar nga regjisori i njohur kroat, Lucas Nova, i zhanrit, dramë, thriller e krim, paraqet fatin e Miros, një producenti, jeta e të cilit ndryshon komplet pas një feste me miqtë e tij dhe një nate në hotel me një punëtore seksi, të cilën pas mesnate ai e gjen të vdekur në banjo.

Drama që e përshkon atë në ditët në vijim, ku punëtorët e hotelit, të cilët fillimisht e ndihmojnë në fshehjen e trupit, e më pas fillojnë të kërkojnë favore nga ai fillimisht më të vogla e pastaj më të mëdha, e bëjnë akoma me të vështirë jetën e tij, e cila deri në atë moment ishte e lumtur dhe pa telashe.

E i gjithë ky zhvillim që shpeshherë dukej surreal, përcjellej shpesh me imazhe të kafshëve e shpendëve duke e paraqitur në njëfarë mënyre edhe vetë jetën e njeriut.

Filmi ‘Escort’ i cili premierën e parë e pati në Festivalin e Filmit në Pula, dukej se u paraqit suksesshëm edhe në Kosovë e kjo u vërejt nga numri i pjesëmarrësve dhe duartrokitjet e publikut pas përfundimit të filmit.

Drejtori i ‘Buka Production’, produksionit kosovar të filmit ‘Escort’, Fatmir Spahiu, u shpreh se kjo premierë mbi të gjitha i dedikohet regjisorit të filmit, Lukas Nova, i cili vdiq pak javë pasi përfunduan xhirimet e filmit.

“Ky është një bashkëpunim i jashtëzakonshëm, një bashkëpunim në mes të Kosovës, Kroacisë dhe Maqedonisë së Veriut. E veçanta e këtij projekti është fakti që do të nderohet regjisori i madh Lukas Nova i cili ka ndërruar jetë vetëm disa javë pasi ka përfunduar xhirimin e filmit dhe kjo premierë në Kosovë nuk do të jetë vetëm një premierë e thjeshtë por me të do ta nderojmë edhe punën dhe veprën e regjisorit të madh kroat Lucas Nova. Besoj që filmi që ka lënë dhe puna të cilën do ta shihni sonte është një testament i jashtëzakonshëm i tij”, tha Spahiu para shfaqjes së premierës.

E pranishme në këtë premierë, aktorja kroate, Hrvojka Begovic, e cila është edhe një prej aktoreve kryesore në këtë film, me pak fjalë u shpreh e lumtur për prezencën e saj në premierën kosovare të filmit ‘Escort’

“Faleminderit shumë që më keni ftuar në këtë premierë, shpresoj që ju do ta shijoni këtë premierë sonte, ashtu siç edhe ne i kemi shijuar xhirimet”, tha Begovic

Ndërkaq, pjesë e kastit të filmit ishte edhe aktori i njohur kosovar, Dukagjin Podrimaj, i cili edhe ishte i pranishëm në premierën në Kosovë. Ai shprehet i kënaqur me realizimin e këtij filmi, duke qenë se ishte hera e parë që po e shihte, në pamundësi për të qenë prezentë në premierën e ‘Escortës’ në Pula.

“Definitivisht është një projekt në të cilin unë kam marrë pjesë dhe kam qenë shumë i kënaqur me gjithë ekipin dhe gjithë mikpritjen që na e kanë bërë. Pavarësisht pse e kam lexuar skenarin, sonte kur e pashë filmin vëreja në disa pjesë një paritet mes njerëze dhe kafshëve dhe një ëndërre surreale që praktikisht mund të jetë edhe jeta e njeriut e tillë”, u shpreh Podrimaj për KultPlus.

Përveç  Fatmir Spahiut dhe Dukagjin Podrimajt, pjesë e kasit të filmit ‘Escort’ kanë qenë edhe dy aktorë të tjerë kosovarë: Ilir Prapashtica dhe Fiona Gllavica.

Ndërkaq, pas një edicioni ku u shfaqën shumë filma të njohur shqiptarë e të huaj, sonte përmbyllet edicioni i 18-të i PriFest./KultPlus.com

Adnan Kafazi, një histori e pushtetit, tradhtisë dhe triumfit të kinematografisë së Kosovës

Uranik Emini

Kinematografia e Kosovës ka bërë bujë globalisht dhe një nga filmat e saj të fundit, “Adnan Kafazi”, nuk bën përjashtim. Kjo aventurë rrëqethëse tregon historinë e Adnanit, një njeriu që mban pushtet të pamasë në “Qytetin e Madh” dhe kontrollon gjithçka që ndodh atje, përfshirë trafikimin e qenieve njerëzore. Por mbretërimi i terrorit të Adnanit do të marrë fund pasi treshja legjendare e Vucha, Zagi dhe Bullit kthehen në qytetin e madh me një mision për ta rrëzuar atë, shkruan KultPlus.

Vucha, Zagi dhe Bulli jetonin të fshehur në Meksikë, por e kaluara e tyre kthehet përsëri për t’i ndjekur kur marrin një lutje të dëshpëruar për ndihmë nga Qoqa, një njeri që dikur i besonin, por që i tradhtoi. Treshes i kërkohet të shpëtojë Uman, një grua e bllokuar në një nga kafazet e Adnanit dhe të tjerët që po përballen me vdekjen e sigurt. Megjithatë, këtë herë treshja është e gatshme të bëjë gjithçka për të shpëtuar jetën e tyre. Me ta është edhe Lina, një grua transgjinore që dikur ishte një gangster famëkeq, por tani ka bashkuar forcat me treshen e famshme.

Ndërsa lundrojnë në botën e rrezikshme dhe të korruptuar të Qytetit të Madh, treshja do të përballet me pengesa dhe sfida të shumta, por ata janë të vendosur të kenë sukses në misionin e tyre. Ata janë të motivuar nga besimi i tyre në drejtësi dhe dëshira për të shpëtuar jetën e Uma-s dhe të tjerëve. Kolona zanore e filmit, me meloditë e saj, i shton një shtresë emocionale kësaj historie tashmë të fuqishme.

Mesazhi qendror i filmit për vetëfuqizimin dhe vendosmërinë vihet në jetë përmes forcës dhe guximit të treshes, të cilët refuzojnë të mposhten nga shanset e grumbulluara kundër tyre. Ata janë të vendosur të rrëzojnë Adnanin, i cili u tradhtua nga gruaja e tij, të cilën ai e kishte keqtrajtuar për kaq shumë kohë. Filmi thellohet në kompleksitetin e marrëdhënieve, dinamikën e pushtetit dhe ndikimin e abuzimit tek individët, gratë dhe shoqëria.

Adnan Kafazi është një festë vizuale për sytë, me kinematografi që të lë pa frymë që kap bukurinë dhe diversitetin e Kosovës dhe njerëzve të saj. Regjisori i filmit ka krijuar një botë sa familjare dhe ekzotike, duke tërhequr audiencën në zemër të historisë dhe duke i mbajtur ata të mbështetur në sediljet e tyre.

Filmi ka shumë të papritura, të cilat e bëjnë edhe më unik këtë film, i cili është vazhdim i filmave “Diamanti”, “Zonjusha”, për të kompletuar siç duhet trilogjinë.

Si përfundim, Adnan Kafazi është një film që nuk duhet humbur. Është një histori e fuqishme e vetëfuqizimit, vendosmërisë dhe triumfit të shpirtit njerëzor.

Pjesë e këtij filmi ishin aktorët: Dukagjin Podrimaj, Fatmir Spahiu, Besart Sllamniku, Dafina Zeqiri, Shkumbin Istrefi, Xhejlane Terbunja, Armend Baloku, Muhamed Arifi, Lulzim Bucolli, Edita Sllamniku, Armond Morina, Ylber Bardhi, Edona Reshitaj, Alesia Xhemalaj, Arta Muçaj, Ernest Malazogu, Olimpia Smajlaj, Blin Sylejmani, Arjanit Marmullaku.

Si producent të filmit janë: Dren Berisha, Genc Berisha, Valon Jakupaj, Rita Krasniqi, Dukagjin Podrimaj, Besart Sllamniku, Dafina Zeqiri. Ndërkaq, regjisori i këtij filmi është Genc Berisha, ndërsa pjesë e skenarit ishin, Besart Sllamniku, Lulzim Bucolli e Rita Krasniqi.

Regjisori Genc Berisha, tha në konferencë për shtyp pas filmit që është shumë i kënaqur me rezultatet e arritura deri tani, derisa për të kënaqësia më e madhe është pjesa që kanë arritur ta shfaqin këtë film në ekranin e madh.

“Jam shumë i kënaqur me rezultatin që kemi arritur dhe me ekipin që kemi pasur, mezi kam pritur që t’ia nis pjesës së tretë, i kemi parë vështirësitë nga filmat e kaluar dhe tani i kemi kaluar shumë më lehtë. Kemi qenë një ekip shumë më i madh edhe mendoj që edhe këta kanë qenë shumë më profesional se herët e kaluar”, tha Berisha.

Aktori dhe skenaristi, Besart Sllamniku, lajmëroi se ky film nuk ishte paraparë kur u bë “Diamanti”, por u planifikua pas përfundimit të “Zonjushës”.

“Kur e kemi bërë filmin ‘Zonjusha’ nuk e kemi ditur që do ta bëjmë filmin ‘Diamanti’, por kur e kemi bërë ‘Diamantin’ ne e kemi ditur që do të bëhet ‘Adnan Kafazi’. E kemi ditur edhe sinopsisin dhe ka qenë një plan të cilit nuk kemi arritur ta realizojmë, ky film ka pasur shumë më herët për t’u realizuar, por për shkak të pandemisë është vonuar”, u shpreh ai.

Një nga protoganistët e filmit, Armond Morina, i cili erdhi për filmin e tretë dhe të përfundojë trilogjinë e filluar, u shpreh i lumtur që Kosova po eksperimenton me stile të tilla.

“Unë mendoj se kemi arritur që të bëjmë një film të mirë dhe të shfaqim se Kosova ka potencial për të bërë edhe filma me tematikë të aksionit, dramës e komedisë. Kemi punuar si një ekip për një kohë të gjatë dhe kemi shfaqur punën tonë”, tha Morina.

E pyetur nga gazetarët nëse janë përpjekur të tregojnë një pjesë të problemit të shtypjes së grave dhe diskriminimit të vazhdueshëm që pranojnë në ditët e sotme, aktorja Edona Reshitaj i është përgjigjur kësaj pyetjeje duke pohuar se një gjë e tillë është synuar të bëhet në filmin “Adnan Kafazi.

Një problematikë të cilën Sllamniku dëshironte ta theksonte ishte pjesa e mungesës së kinemave në qytete të Kosovës.

“Fatkeqësisht, shoqëria jonë është një shoqëri e cila nuk ka qejf që i’i shfaqë problemet e gruas, sidomos në aspektin, një shoqëri që ka dëshirë ta lërë gruan të heshtë dhe të mos i shfaq problematikat që i ka ajo. Shpresoj që ky film do t’i vetëdijësojë gratë, por edhe më me rëndësi është që të vetëdijësohen burrat, sepse burrat janë problematika pse gratë janë të izoluara dhe nuk mund ta shprehinë lirinë e tyre.

Adnan Kafazi është një krijim mjeshtëror që bashkon artin dhe tregimin në një mënyrë që kapërcen kohën. Me pamjet e tij mbresëlënëse, skenarin emocionuese dhe narrativën magjepsëse, ky film ka potencialin të bëhet një klasik i përhershëm.

Ky film pati premierën mbrëmë në Cineplexx me mbi 1100 bileta të shitura, dhe tani do të vazhdojë të jetë në repertorin e tyre.

Ndërkaq, ai pritet që të udhëtojë edhe nëpër vende të ndryshme në Evropë. Fillimisht në Tiranë, për të udhëtuar pastaj në Gjermani, Zvicër, Mbretëri të Bashkuar etj./KultPlus.com

‘Illyricvm’ – mënyra e jetesës së ilirëve në trajtën e një mozaiku që ka “nevojë” të plotësohet

Uranik Emini

Pas një kohe të caktuar, dallimi midis historisë dhe legjendës turbullohet, ndërkaq është pikërisht magjia e filmave që ka fuqinë për t’u transportuar në çdo botë, reale apo imagjinare, për një periudhë të shkurtër kohe. Filmbërësit e bëjnë të mundur krijimin e vendodhjeve të vjetra dhe njerëzve të “ri-imagjinuar”, duke i sjellur ata në ekran të madh, njësoj siç bëri edhe “Illyricvm”, duke dëshmuar thënien se asnjë art nuk e kalon ndërgjegjen tonë ashtu siç bën filmi, dhe nuk shkon drejtpërdrejt te ndjenjat tona, thellë në dhomat e errëta të shpirtit tonë, siç bën filmi, shkruan KultPlus.

Edhe më intrigues është të shohësh sesi një kastë e artistëve kombinojnë faktin dhe trillimin për të portretizuar periudha historike si ilirët dhe mënyrën e tyre të jetesës.

Mbledhja e taksave mund të duket si një punë shumë e lehtë për t’u bërë, por nuk ishte për një të ri si Liburnus Volsus, i cili rekrutohet nga një njësi romake për të mbledhur taksat. Ilirët, të cilët në atë kohë konsideroheshin barbarë nga fiset romake, paraqesin kthesa të papritura në film, duke treguar forcën e tyre kundër nënshtrimit. Përmes Volsusit shohim se bota e njerëzve të kohës “37 vjet para lindjes së Krishtit”, nuk ishte aspak e ndryshme nga e jona.

Mënyra e jetesës së ilirëve – arsye për realizimin e filmit

Regjisori dhe njëri prej skenaristëve, Simon Bogojevic-Narath, shpjegon në konferencë për media se është pikërisht fakti që më herët nuk është realizuar një film për ilirët dhe mënyra e tyre e jetësës, si arsye, të cilat ndikuan edhe në realizimin e këtij filmi.

Duke filluar nga regjisori Narath, së bashku me aktorët: Robert Prebil, Dukagjin Podrimaj, Ylber Bardhi, Labeat Bytyqi, Gani Morina dhe Ali Demi, u mblodhën bashkë edhe një herë tjetër nga co-producenti Fatmir Spahiu, për të parë nga afër filmin “Illyricvm” dhe për të bashkëbiseduar më shumë rreth filmit.

“Për mua i gjithë procesi i realizimit të këtij filmi ishte i jashtëzakonshëm. Jemi të parët që kemi bërë një ‘subject in cinematography’ falë njerëzve që janë këtu që e bën të mundur gjithë realizimin. Për mua si regjisor dhe co-producent ishte një përgjegjësi e madhe dhe gjithashtu një kënaqësi e madhe. Në njërën anë ishte një gjë shumë e mirë, por edhe sfiduese. Ishte një nder i madh që të punoja me aktorë të talentuar siç janë këta që i kemi këtu”, thotë regjisori Simon.

Simon shpjegon se mungesa e informacioneve nëpër vende të ndryshme të botës për ilirët, është edhe motiv shtesë që ai të ketë premiera në shumë shtete, por sigurisht kjo nuk varet nga ta.

“Do të doja që ky film të udhëtonte nëpër shumë vende të botës dhe jo vetëm në shtetet ballkanike. Problemi im personal ka qenë që në shumë vende të botës dihet më shumë për vikingët dhe këtë lloj historie. Por, për ilirët nuk ka shumë njohuri nëpër botë dhe t’i shfaqesh ata përpara publikut, mënyrën si kanë folur, mënyrën si janë dukur dhe të prezantosh këtë botë antike përpara njerëzve është diçka shumë e madhe. Në qoftë se njerëzit do të jenë të interesuar për të parë këtë film, atëherë ata mund të shkojnë në kinema”.

Mozaiku i filluar, në pritje për t’u plotësuar

“Unë doja që të shfaqja përpara publikut mënyrën se si janë ilirët. Shpresoj që ky nuk do të jetë filmi i fundit për Ilirët dhe të kaluarën tonë antike. Mendoj që kemi të drejtën që të marrim primatin si njerëzit e parë që kemi realizuar një film për Ilirët. Për mua mesazhi i filmit ishte që të tregojmë që ne të gjithë jemi njerëz, pa marrë parasysh që jetojmë tani, apo rreth 1500 vjet më parë ose çfarëdo lloj kohe. Jemi të njëjtë, por jo shumë të njëjtë gjithashtu. Nëse e marrim për shembull një mozaik, ne mund të themi që kemi plotësuar vetëm një pjesë, për ta kompletuar atë, duhen shumë pjesë. Prandaj, shpresoj që të realizohen edhe filma të tjerë”.

Triumfues përpara vështirësive, në qendër shqiptarët dhe e kaluara e tyre

“Ne dëshironim që të krijojmë një portretizim të ilirëve në këtë film, një periudhë të caktuar kohore dhe për mua ka rëndësi se si e shihni në pjesën kinematografike këtë film. Ne donim që të krijonim diçka më poetike. Nëse ju jeni një person që kërkoni aksion, filma aksion, do të shkaktoj një konfuzion te ju. Ne jemi munduar që përmes këtij filmi të tregojmë një periudhë të caktuar kohore. Të kemi aktorë shqiptarë në këtë film ishte gjëja e duhur. Të jem i sinqertë, një film i tillë, në këtë rast i yni, është shumë i vështirë që ta bënim. Ka qenë sfidë e madhe dhe kemi arritur që ta bëjmë një gjë të tillë. Fatmirësisht ne kishim shqiptarë në këtë film”, shpjegon regjisori.

Njëri ndër aktorët shqiptar me rolin kryesor në këtë film, Ylber Bardhi, thotë se një film i tillë ishte sfidë interesante, por edhe punë e madhe që duhej bëhej.

“Normalisht që ka qenë e vështirë, por gjatë gjithë kohës, prej momentit kur e kemi marr tekstin, diku një vit përpara se të fillonin xhirimet. Kemi qenë në kontakt gjatë gjithë kohës edhe me profesorë të gjuhës, ata të latinishtes dhe të ilirishtës. E kemi pasur një lloj sfide shumë interesante që të mësojmë të flasim ilirisht, dhe me shumë punë e kemi bërë një gjë të tillë.

Në anën tjetër, Labeat Bytyqi, njëri ndër aktorët që kishte udhëtuar për xhirimet e këtij filmi, vetëm një apo dy javë pasi kishte diplomuar në këtë drejtim, thotë se ndjehet shumë i lumtur që është bërë një film i tillë dhe ai ishte pjesëmarrës.

“Secila pjesë i ka pjesët e veta të vështira, por gjatë procesit kemi kaluar shumë mirë. I kemi filluar më herët përgatitjet dhe gjithçka ka shkuar shumë mirë. Po, jam aktor i ri dhe sapo kam diplomuar, e pas një jave ose dy jam nisur për xhirime të filmit. Ka qenë e vështirë, por dashnia ka qenë më e madhe se lodhja dhe sigurisht gjatë gjithë kohës jam konsultuar me Bufin e Ylberin, të cilët kanë përvojë shumë më të gjatë se unë. Por edhe me regjisorin e profesorë të tjerë. Më pas, i gjithë procesi ka qenë shumë i mirë. Do të doja që të vazhdoja karrierën me filma të tillë. Po shfrytëzoj rastin që të falënderoj Fatmir Spahiun në realizimin e këtij filmi, sidomos që më ka ftuar në këtë film dhe e ka bërë të mundur daljen time në skenë menjëherë”. 

Një nga aktorët më të njohur nga Sllovenia, Robert Prebil, thotë se që nga fillimi i realizimit të këtij filmi, ndodhi një ndërlidhje me aktorët nga Kosova, në këtë rast Ylber Bardhin (me të cilin ka një rol të ngjashëm), derisa shpjegoi edhe pjesët më të vështira e më të mira në realizimin e filmit.

“Asnjëherë në karrierën time nuk kam luajtur një film të tillë. Për mua ishte shumë interesant që të luaja këtu. Kur e pashë skenarin, që në fillim e pamë atë lidhjen mes aktorëve. Sapo u takuam me Ylber Bardhin, ne kaluam momente të mira dhe ishte shumë interesant se si regjisori na vendosi bashkë në mënyrën më të mirë të mundshme. Dukej sikurse gjithçka ishte e bërë më parë dhe lindi natyrshëm bashkëpunimi i veçantë. Gjatë gjithë kohës ne po mundoheshim që të mësonim gjëra të reja gjatë filmit, duke filluar nga pjesa për të hypur në kuaj dhe më pas edhe sigurisht po shikonim në “YouTube” se si ta zotërojmë më mirë shpatën dhe lëvizjet që njerëzit kishin në atë kohë. Zakonisht ditët e xhirimit dijnë të jenë të mërzitshme, por këto kaluan si një moment dhe kaluam shumë kohë të mirë, çdo dite ishte një ditë më e veçantë se tjetra. Nuk po i prisja detajet të jenë në këtë formë”, tha Prebil.

Edhe aktori Dukagjin Podrimaj pohon se mundësia për të pasur një rol të tillë, në një film të këtyre përmasave, është mundësi që vjen një herë në jetë.

“Vetë fakti që është film historik, po besoj që të gjithë aktorët i intrigon. Me të vërtet është një mundësi që të vjen një herë një jetë. Skenari ka qenë i kompletuar plotësisht. Nuk ka pasur shumë dialog, por për aq sa ka pasur ishte i plotë. Ky është një film historik që mund të realizohet në 100 mënyra. Unë e kam parë këtë film në “Pula” të Kroacisë, kur e ka pasur premierën botërore. Aty ka qenë si një koloseum amfiteatër dhe ishte shumë korrespodente, të shihej një film i tillë nga një vend i tillë ishte tamam e veçantë”.

Bashkëpunim i rastësishëm për realizimin e një filmi madhështor

“Bashkëpunimi ka ndodhur rastësisht gjatë një takimi në Festivalin e Filmit “Trieste”, me zonjën Ankica Tilliq Juriq, një super producente jo vetëm kroate por edhe evropiane. Ajo ka shfaqur një interesim që të ketë një kastë të aktorëve shqiptarë nga Kosova, që t’i luajnë rolet e ilirëve. Ekziston një lidhshmëri, sigurisht e natyrshme. Jemi në këtë projekt, sepse këtij projekti i takojmë, kësaj storie i takojmë dhe jemi në të pa asnjë dilemë”, thotë Spahiu.

Ngjashmëria në gjuhë, dëshmi e lidhshmërisë së natyrshme me shqiptarët dhe ilirët

“E keni pa edhe gjuhën, kur e dëgjoni frazën komplet mundet me tingëllu si diçka shumë e çuditshme, si diçka që nuk përngjan me gjuhën e sotme shqipe. Por nëse i ndani fjalët një nga një, e kuptoni që etimologjia e tyre bie në gjuhën e sotme shqipe, sidomos në këtë që e flasim ne në ditet e sotme. Fjalorin që e kemi pasur nga një prej linguistëve më të njohur botëror, mund të shihet se ndoshta secila fjalë shpie te gjuha e sotme shqipe. Nëse mund ta quajmë filmin politikisht korrekt, atëherë është korrekt. Nëse e quajmë historikisht korrekt, edhe ashtu është. Nuk kemi bërë diçka, të themi në thonjëza, që na “shkel” ose nuk është ashtu për neve”, vazhdon ai tutje, duke njoftuar se ky film në radhë të parë është një bashkë-produksion mes disa shteteve.

Aktorët nga Kosova si një vullkan prej talenti

“E quaj një të arritur personale, pjesëmarrjen e 13 aktorëve kosovarë në këtë projekt, sepse mendoj se ekziston një vullkan prej talenti, sidomos te aktorët në Kosovë. Këtu kemi aktorë si Ali Demi, me shumë eksperiencë nga Teatri i Gjilanit, të cilin pak e kemi parë në kinematografi dhe e shohim në film si një yll fare, si një aktor fenomenal të fshehur diku në një qytet, por po e shohim në një bashkëprodhim jo vetëm rajonal, por edhe ndërkombëtar. Këtë projekt e kam trajtuar shumë afër zemrës, për arsye të cilat i përmenda”.

Rrugëtimi i filmit

“Filmi e ka pas premierën e vet në “Pula” në një festival të Kroaicsë, premierë botërore. Pastaj ka qenë në Zagreb, këto ditë ka qenë edhe në Slloveni, ka qenë edhe i nominuar në kategorinë për filmin më të mirë ndërkombëtar në Festivalin e Sarajevës. Do të ketë një rrugëtim, besoj të gjatë, dhe interesant”, thotë ndër të tjerash Spahiu, një ndër producentëve të filmit.

Njerëz të kostumografisë në këtë film kanë qenë prej më të mirëve, duke filluar nga njerëz të cilët kanë marrë pjesë në filma sikurse “The Gladiator”, “The Great Beauty” dhe gjithashtu edhe prej serialit “Game of Thrones”, por për Spahiunyjet e vërtetë janë aktorët nga Kosova, që, sipas tij, kanë luajtur perfekt. 

Edhe Podrimaj thotë se kur ka njerëz kaq profesionistë në një film, atëherë sigurisht që çdo gjë është më e lehtë.

“Njerëz të tillë ta lehtësojnë shumë punën si aktor, ata janë aq profesionistë, sa profesionalizmi i tyre ta bën aq të lehtë që ju të përshtateni. Theksi i natyrshëm i artistëve kroatë dhe atyre shqiptarë, normalisht që nuk mund të tjetërsohet. Ne dallojmë në të shprehur, është organike dhe sigurisht ky është një dallim i madh”.

Vendi ku është xhiruar 90 për qind e filmit është vendi ku janë zhvilluar lojërat olimpike dimërore të vitit 1984, një detaj shumë me rëndësi.

Debati për (mos)portretizimin e duhur të ilirëve

“Akademiku nga Kroacia, thotë se patjetër që gjuha shqipe rrjedh prej njërit dialekt të gjuhës ilire. Mua më pëlqen ky debat dhe shpresoj që të rritet më shumë. Unë shpresoj që ne në të ardhmën ta bëjmë një film edhe më të mirë, me më shumë buxhet, ku ilirët edhe flasin e gjëra të tjera. Mos të harrojmë të tregojmë që ky film është një produksion kroat në bashkëprodhim me të gjitha shtetet tjera. Ne e kemi bo një luftë të madhe që të kemi një numër kaq të madh të aktorëve, sigurisht me vullnetin e regjisorëve dhe të gjithë të tjerëve. U bëj thirrje të gjithëve që të vijnë ta shohin”, përfundon Spahiu.

Një kohë që na ka magjepsur gjithmonë me emocionet e saj ishte pikërisht epoka e viteve pas Krishtit, plot luftëra, aventura, skandale dhe sigurisht intriga politike. Shpesh në filma portretizohen histori të ndryshme nga e gjithë bota, duke përmendur këtu disa nga filmat për perandorinë romake dhe sigurisht ato për mitologjinë greke, por kjo është hera e parë kur ilirët personifikohen në një film, të cilët konsiderohen edhe si pasardhës të shqiptarëve

Aktorët që marrin pjesë në këtë film janë: Ylber Bardhi, Ilir Prapashtica, Labeat Bytyçi, Dukagjin Podrimaj, Ali Demi, Kushtrim Hoxha, Armend Smajli, Gani Morina, Rina Krasniqi, Fatmir Spahiu, Lulzim Bucolli, Isa Zenuni, Selman Lokaj dhe Bujar Ahmeti. Filmi ILLYRICVM është produkt i bashkë-producentëve nga katër shtete, ndër të cilat janë Kroacia, Italia, Sllovenia, Bosnja dhe Kosova. /KultPlus.com

Trilogjia e përkthyer ndryshe si “ylber i dyfishtë”, Adnan Kafazi pret një finale shpresëdhënëse

Uranik Emini

Në historinë e filmave botërorë është shumë e vështirë të krijosh tre filma të suksesshëm, pra tre filma që në thelb përbëjnë një “trilogji”. Pavarësisht nga shanset e pamundura, regjisorët herë pas here ia dalin të krijojnë jo vetëm një përfundim të madh, por edhe një film të mrekullueshëm final në një trilogji – atë që është, statistikisht, më i vështiri për t’u arritur, shkruan KultPlus.

Gjatë gjithë kohës regjisoru duhet shpresuar që gjithnjë të mbetet aktiv dhe i angazhuar, që kasti të jetë ende i çasshëm dhe i kënaqur, gjithashtu që studioja të vazhdojë t’i ndihmojë ata dhe se çdo episod pasues është financiarisht mjaft i dobishëm për të justifikuar një tjetër. Kështu, regjisori Genc Berisha bashkë me aktorët, skenaristët e producentët po synojnë një gjë të tillë

Pas “Zonjushës” dhe “Diamantit”, ky film tematikë kryesore ka rrëzimin e Adnan Kafazit nga pushteti i një gangsteri, që ka nën kontroll të gjithë qytetin. E janë pikërisht Vuqa, Bulli dhe Zagi, si të vetmit që kanë guxim ta kundërshtojnë, kështu shpjegon regjisori Genc Berisha në një intervistë për KultPlus.

Xhirimet e përfunduara

“Xhirimet kanë përfunduar dhe filmi është në procesin e montazhes. Xhirimet kanë zgjatur rreth 1 muaj në periudhën qershor-korrik. Ky film është vazhdimësi e filmave të kaluar, e të njëjtin e përcjellë zhanri dramë-krim-komedi”, thotë tutje Berisha.

Gratë – risit e reja në këtë film

“Kësaj here në film risi do të jetë pjesëmarrja e madhe e grave, të cilat edhe kalojnë nga rolet dytësore, në role kryesore. Kjo ka qenë edhe gjatë punimit të skenarit dhe ndryshimi i nevojshëm, duke e parë që në filmat e kaluar ka munguar kjo dukuri”.

“Adnan Kafazi” – filmi ideal për të mbushur plot një sallë të kinemasë

“Planet për premierën janë për në janar të vitit të ardhshëm. Edhe ky film, rrugëtimin e ka për në kinema, kështu që premiera e parë do të jetë aty. Poashtu, pritshmëritë i kam shumë të mëdhaja, që ky film ka me sjell një numër të madh të publikut në kineame. Duke e ditur që kemi një kastë të njohur të aktorëve: Armend Baloku, Besart Sllamniku, Muhamet Arifi, Dukagjin Podrimaj, Ylber Bardhi, Edona Reshitaj, Arta Mucaj, Armond Morina, Shkumbin Istrefi, Fatmir Spahiu, Xhejlane Terbunja e shumë të tjerë. Gjithashtu, edhe tema ka risi dhe befasi që presim të pëlqehet nga publiku”, vazhdon ai.

Aktorët e rinj

“Filmi “Adnan Kafazi” e ka një vazhdimësi nga Diamanti, ku përveç roleve që kanë qenë deri tani, mund të përmendi që pjesë e filmit do të jenë edhe Armond Morina në rolin e Adnanit, Arta Muçaj, Shkumbin Istrefi, Fatmir Spahiu, Rita Krasniqi,e po ashtu do të jenë edhe Majk e Dafina Zeqiri”, përfundon regjisori i shumë filmave e serialeve shqip.

Ndërkaq, producentja e skenaristja, Rita Krasniqi, njofton për KultPlus se skenari është shkruajtur nga Besart Sllamniku, Lulzim Bucolli dhe vetë ajo.

“Filmi ka përfunduar xhirimet dhe tash është në procesin e montazhës. Por akoma nuk kemi ndonjë datë të premierës saktësisht”, thotë ajo për KultPlus.

Filmi nga syri i aktorit

Një ndër aktorët kryesor në këtë film, Armend Baloku, ka thënë për KultPlus se filmi është xhiruar nëpër pjesë të ndryshme të Kosovës, por kryesisht i fokusuar në Prishtinë.

“Xhirimet kanë shkuar mirë. Ka qenë një atmosferë pune, ku secili ka qenë në krye të detyrës. Ka qenë gjithashtu një kënaqësi me bashkëpunu me një kastë të tillë të aktorëve, poashtu më është bërë qejfi që kemi bashkëpunuar edhe një herë me Genc Berishën, Besart Sllamnikun, si dhe Rita Krasniqin”.

Finalja e madhe shpresëdhënëse

“Besoj se do të kemi një film interesant, duke u bazuar në imagjinatën e Besart Sllamnikut, i cili mendoj se ka bërë një punë të shkëlqyer. Besoj se njerëzit do ta pëlqejnë. Gjithashtu shpresoj se kur ta shohim premierën të kënaqemi edhe ne duke e shikuar. Shpresojmë për një finale të mirë”, përfundon ai.

Ashtu si struktura me tre akte e një drame, libri ose filmi, një trilogji përfaqëson tre pjesë të një historie në tërësi. Një fillim, një mes dhe sigurisht një fund. Një trilogji, e thënë siç duhet, mund të përmirësojë një histori, të mbajë audiencën në terësi dhe t’i japë më shumë thellësi filmit./KultPlus.com

‘Arena e Pulës’ e duhura për “Illyricvm”, Spahiu: Në tetor filmi jepet edhe në Prishtinë e Tiranë

Uranik Emini

Me skenar dhe regji të Simon Bogojević Narath, filmi artistik i metrazhit të gjatë “Illyricvm”, bashkëprodhim i Kroacisë, Sllovenisë, Italisë, Kosovës dhe Bosnjës, me shumë sukses ka pasur edhe premierën botërore në Festivalin Kroat të Filmit në Pula më 21 korrik, shkruan KultPlus.

Kinematografia e Kosovës në vitet e fundit ka qenë pa asnjë dyshim si një sinonim i fjalës “sukses”, shumë filma, shumë regjisorë të rinj e madje edhe edhe më shumë çmime të fituara. Një prej filmave të fundit që ka shënuar sukses ndërkombëtar është edhe filmi “Illyricvm”.

“Arena e Pulës” – e duhura për këtë film

Një nga producentët e filmit, Fatmir Spahiu, ka thënë për KultPlus se premiera ka rezultuar për mrekulli.

“Premiera ka shku për mrekulli, filmi dukej se është bërë për ta patur premierën në një ambient të tillë antik. Arena e Pulës është unike njësoj sikurse edhe filmi”, thotë ai.

Spahiu tutje njofton se filmi është “art house” dhje si i tillë ka qasje pothuajse dokumentareske.

“Filmi ka qasje pothuajse dokumentareske, ska protagonist klasik, disi protagonist është koha dhe vendi i ngjarjes, Ilira. Ata që kanë dëshirë me bo një udhëtim nëpër atë kohë përmes personazheve, ky është rasti”, thotë ai, duke treguar se numri i gazetarëve dhe publikut ishte masiv, e pozitive ishin edhe kritikat.

Shfaqja e talentit kosovar përmes aktorëve – qëllimi kryesor i producentit

I pyetur se sa i kënaqur është me punën dhe arritjet deri tani, aktori dhe producenti i njohur kosovar thotë se kënaqësia e tij më e madhe është shfaqja e talentit kosovar përmes aktorëve në një treg që e njeh pak Kosovën.

Shfaqja e filmit në Kosovë?

“Besoj se tetori do të jetë muaji i shfaqjes së filmit, në Prishtinë dhe Tiranë”, njofton tutje Spahiu.

Përjetimi nga sytë e aktorit në “Arenën Pula”

Në anën tjetër, aktori Labeat Bytyçi thotë se ky film është pritur shumë mirë nga publiku kroat, e sidomos nga shqiptarët që jetojnë në atë rrethinë.

“Premiera shkoi shumë mirë, patëm një pritje shumë të mirë nga publiku kroat në “Pula”, veçanarisht nga shqiptarët që jetojnë në këtë rrethinë”, tha ai mes tjerash.

Bytyçi gjithashtu u shpreh i lumtur edhe me rolin e tij, i cili u prit shumë mirë nga publiku dhe mori kritika pozitive.

“Jam tejet i kënaqur me filmin dhe shpresoj që të ketë një rrugëtim të mbarë dhe të suksesshëm”, përfundon ai.

Në filmin ku janë të përfshirë më shumë se 30 aktorë dhe 150 punëtorët të filmit, Bytyçi është përzgjedhur që të luajë njërin ndër rolet kryesor në këtë film, aty luan rolin e “Curtiusit”.

Ndërkohë, më poshtë gjeni edhe linkun për të parë “trailerin” e këtij filmi.

Disa prej aktorëve shqiptarë që marrin pjesë në këtë film janë: Ylber Bardhi, Ilir Prapashtica, Labeat Bytyçi, Dukagjin Podrimaj, Ali Demi, Kushtrim Hoxha, Armend Smajli.

Filmi ILLYRICVM është filmi i parë në të cilin personifikohen paraardhësit e shqiptarëve, ilirët, dhe është produkt i bashkë-producentëve nga katër shtete, ndër të cilat janë Kroacia, Italia, Sllovenia, Bosnja dhe Kosova. /KultPlus.com