Etiketë: Uranik Emini

Gjithçka filloi me një pasion për dijen, Ermal Sadiku përfundoi te rekrutimi i një mijë programerave për 11 vite

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Procesi i të bërit një sipërmarrës ose një “enterprenuer” siç njihet më së miri në gjuhën angleze, është një rrugëtim e proces i vështirë. Situatat nëpër të cilat duhet të kaloni, pa përfshirë akoma sfidat, nuk janë aspak të lehta. Njëri prej ndërmarrësve në Kosovë, Ermal Sadiku, i cili është drejtor menaxhues në kompaninë “LinkPlus”, e vetmja kompani e shërbimeve të ICT, ka ndarë shumëçka nga jeta e tij për të na futur në udhëtimin e një bote të mbushur me befasi. Rrugëtimi i tij nga një fëmijë adhurues i shkencës në një lider të suksesshëm biznesi. Reflektimet e tij ofrojnë një pasqyrë unike në kryqëzimin e suksesshëm të teknologjisë, sipërmarrjes dhe rritjes personale, shkruan KultPlus.

Ermali kujton fëmijërinë e tij me një afinitet të thellë për librin dhe mësimin, duke e përshkruar veten si “shumë i tërhekun dhe shumë i dhënë mas librave”, duke vënë në pah pasionin e tij të hershëm për dijen.

“Unë si fëmijë kam qenë shumë i tërhekun dhe shumë i dhënë mas librave, me thënë ashtu shkencës sepse pak po tingëllon palidhje me thënë shkencës si fëmijë, por i dhënë pas diturisë. Kam qenë nxënësi më i mirë në shkollën “Dardania”, syzat e mdhaja, floktë e rritura. Më kanë rritur dy prindër që e kanë vlerësuar diturinë, por në përgjithësi kam qenë njeri shumë i mbyllur. E kam paramenduar gjithnjë vetën si një shkencëtar, shkencë ose inxhinieri. Prindërit kanë ndikuar që unë gjithnjë do të vazhdoj biznesin e familjes sa i përket barnatores. E kam dashtë shkencë, e sot e kësaj dite nëse du të lexoj diçka kjo është pikërisht, astronomi, fizikë, kimi etj. Atëherë nuk e kam kuptu që Kosova të limiton në shumë gjëra, edhe pse ka shumë njerëz që punojnë nëpër MTI, NASA etj, numri është qaq i vogël saqë kaniher nuk është veç që i jep zorr, por është kapak që ke fat, kapak një të shtyrë dikun. Po unë kam qenë i dhënë shumë pas diturisë si fëmijë”.

Kjo prirje drejt mësimit i dha formë ekselencës së tij akademike në shkollën “Dardania”, ku shquhej si djaloshi me “syzat e mdhaja” dhe “floktë e rritura”.

“Më kujtohet një rast si fëmijë kur vendosa që të shkoj në ““Xhevdet Dodë”, ”, dhe motra ime më ka thënë: ki kujdes, se atje në “Xhevdet Dodë”,  shkojnë të gjithë nxënësit më të mirë të Prishtinës dhe Kosovës, ti je mësu me qenë më i miri këtu dhe atje mundesh me taku njerëz dhe me e lëndu egon tënde, sepse në përgjithësi ajo donte të më thoshte se ka shumë njerëz atje që mund të jenë më të mirë se ti. Mu më kujtohet, sepse motrën e du tepër shumë, e kom marrë këtë fjali pak me një far inati dhe kom shku në “Xhevdet Dodë”, e jam bërë më i miri edhe atje. Kjo për mu është një gjë që më identifikon. Kur e definoj dhe e marrë pak me inati e personale ni diçka, tani jam në gjendje që malet me i ça për me mrri qaty. Por, problemi më të madh në botë, e kam që si marrë shumë gjërat me inati, nuk kam qenë shumë xheloz në jetë, por atëherë kur e kom marr një sen, kom mu bo më i mirë, tani e kom qasi vullneti saqë nuk shkoqem deri sa ta përfundoj”.

Problemi është që nuk i qes vetes shumë synime të mëdha, edhe nashta pse jam emocional edhe lëndohem lehtë. Këtu bijnë në ndesh me njëra tjetrën, në momentin kur t’i vendosë pikësynime të mëdha, duhesh me i lonë emocionet anash, pasi ato mund të të shtrëngojnë e të ngulfasin. E unë jam pak si emocional, si i tërhekun kam qenë gjatë jetës. Kurrë se paramendoj sot që jam kështu. Me i pas thonë atij Ermalit të ri, që ti ki me dal në televizione, ki me fol para njerëzve, do të jesh me setër etj, kish me qenë seni më qesharak në botë. Ermali i kaluar ska mujt me thonë një vjerrshë para publikut. Më kujtohet si sot, kur si fëmijë më kanë zgjedhur që ta them një vjerrshë dhe nuk mund të përballoja presionin të jem para publikut.

Rrugëtimi i Sadikut nga një fëmijë i ndrojtur, që ndjehej i turpshëm për të recituar një poezi në publik, në një sipërmarrës të sigurt e stabil, është frymëzuese. Përvojat e tij në “Xhevdet Dodë” luajtën një rol të rëndësishëm në këtë transformim. Këtu, ai jo vetëm shkëlqeu akademikisht, por filloi të mendonte edhe lidershipin, duke u bërë kryetar i shkollës që në moshën 16-vjeçare.

Edhe në “Xhevdet Dodë”,  kam qenë më i miri në gjeneratë dhe kam fillu që të punoj në gazetë të shkollës, dhe jam mësuar që të punoj në grupe, më janë hapur vizionet që të delegoj detyra. Aty ishte një “defining moment” ku fillova me marr një vetëbesim edhe një aspektin menaxherial. Në vitin e dytë të shkollës së mesme zgjedhem kryetari i shkollës, pastaj vazhdon edhe në vitin tjetër, në moshën 16 vjeçare dhe kjo ma jep një ide të të qenurit menaxher, ideja e parë që më ka ardhur. Momenti i parë ku një fëmijë i dhënë pas shkencës, fillon me përjetu edhe idenë e lidershipit”.

Ai e reflekton këtë si një moment përcaktues që e kaloi atë nga një entuziast i shkencës në dikë që mund ta shihte veten si lider.

“Shumë njerëz që nuk e përjetojnë këtë gjë në rini, kurrë nuk mund ta mrrijnë atë gjatë viteve të tjera. Këtu mund të themi se ka qenë një lloj tranzicioni që e kam pas, në mentalitet dhe synim, në dikë që mund ta shoh tani vetën edhe si udhëheqës. Aty kam thënë që unë po mujsha. Prej “Xhevdet Dodë-s”,pata vendos që të shkoj në Inxhinieri Elektrike”.

I rritur nga prindër që vlerësonin dijen, Ermali fillimisht parashikoi një të ardhme në shkencë apo inxhinieri. Megjithatë, biznesi i familjes së tij në farmaci ndikoi në rrugën e tij të hershme të karrierës. Pavarësisht kësaj, dashuria e tij për shkencën, veçanërisht astronominë, fizikën dhe kiminë, mbeti një burim i vazhdueshëm frymëzimi.

“Unë jam një djal dhe në Kosovë është ideja që djali e udhëheqë një biznes. Unë edhe para-pranimit në fakultet kam mësu biologji e fizikë se e kom ditë që shkoj në farmaci, por 2 javë para provimit pranus jom kon 100 për qind i sigurt që kom me shku në mjekësi. Dy gjëra kanë ndikuar te unë shumë, në 1996 kur prindërit e patën ble një kompjuter dhe më është ndryshu koncepti jem”.

Vendimi për të kaluar nga farmacia në inxhinieri u ndikua nga ekspozimi i Ermalit ndaj teknologjisë. Ardhja e një kompjuteri familjar në 1996 dhe një kurs Cisco në 2000 ishin momentet kryesore

“Kam hyrë në botën e kompjuterit ngadalë dhe në vitin 2000 prindërit më ndihmojnë të regjistrohem me një kurs të CISCO-s, ka qenë klasa e parë e këtij lloji në Kosovë, me një grup rreth 12 vetave. Edhe vet ideja që kisha kompjuter në shtëpi qe një kohë të gjatë, edhe ideja që shkova me një kurs të CISCO-s,  e unë filloj edhe me lexu cka është duke ndodhë në botë”.

Këto përvoja i hapën sytë drejt botës së gjigantëve të teknologjisë si Google dhe Microsoft, duke e shtyrë atë të ndiqej në Inxhinieri Elektrike.

“I gjithë interneti në atë kohë fliste për Google, Microsoft, IBM, Siemens, BOSCH, Samsung. Dhe thash që unë me barnatore mund të bëjë, më së shumti hapjen e disa pikave në Kosovë, por nuk shihja diçka më shumë se financiare dhe nuk ishte aspak intriguese për ndjenjat e mia ndaj laboratorit e shkencës. Dy javë përpara, vendosa që ta ndryshoj drejtimin tim për fakultet edhe pse në fillim nuk i kam treguar prindërve, por megjithatë ata (edhe pse u ndjenë keq, jam i sigurt për këtë) e pranuan një gjë të tillë dhe më mbështeten tutje. Unë teknikisht kam qenë nxënës i mirë, por asnjëherë s’kam qenë pedant i madh. Hala nuk jam. Është një prej të këqijave që i kam në jetë, nuk jam i njohur si pedant. Funksionoj në formën me kaos, dhe kjo më bën që të jem i gjindshëm në shumë sene. Pasi që jam mësuar të funksionoj me kaos, tash mundem me u marr me shumë start-ups, me kompani, me dalë me fol në televizor, me shënu në Facebook, por edhe me i udhëheq dy-tri kompani të teknologjisë”.

Zhvendosja e karrierës dhe “vjedhja” e zantit nëpër kompani të ndryshme të teknologjisë. Sadiku rrëfen për KultPlus se kishte punuar edhe më herët në një kompani, megjithatë si punë të parë e konsideron atë kur iu desh të vishej me kat dhe të shkonte me kohë e orar në punë.

“Jam pranu i pari në listë dhe kom vazhdu me Inxhinieri Elektrike në FIEK, e paralelisht pata filluar edhe studiment në Shkenca Kompjuterike, por unë nuk munda të i përcjellja të dyjat dhe vendosa ta lë njërën, në këtë rast Shkencat Kompjuterike. Fakulltetin e kom pa në formën si një “derë” për të ardhmen. P.sh. me shku me bo një master jashtë, qysh me u sjellë me njerëz, qysh me kuptu forma të reja, etj. Pas FIEK-ut kom hi me punu në Kosovë, dy kompanitë më të mëdha në atë kohë, në ProNet dhe Cacttus, të cilët i falënderoj shumë. I kom pa shumë gjëra në këto kompani, si p.sh. qysh duhet stafi me pas kërkesa për me marr pushim, qysh është pjesa e një intervisteje, e unë kam vjedhur gjëra për të ardhmen. Kur i kom pa kompanitë në atë kohë, kam qenë i papjekun në aspektin e ndërmarrësisë, por gjithnjë kam pas andërr që me pas një Cacttus temin, një kompani sikurse “Rrota”. Megjithatë, një kompani që më ka ndezur një dritë është “Trecisi”, ekip që merrej me teknologji, që thjesht bijke pare në Kosovë, zhvillonte kuadro të reja që i trajnonin, teknologjia. Ideja e parë për me hap një kompani ka qenë aty”.

Qasja e tij ndaj kulturës së punës u formësua ndjeshëm nga koha e tij në Gjermani, ku mësoi rëndësinë e respektimit të punëtorëve dhe ekuilibrit punë-jetë.

“Gjermania më ka ndryshu shumë si person në çasje, atje kam shku në Master nga viti 2007. Gjermania më ka mësuar shumë gjëra interesante që ja vlen me i cek, siç ka të bëjë me sjelljen ndaj punëtorit, i cili është pa si koleg, si bashkëpunëtor e as si skllav e as si shok. Ju ke përmbajt të gjitha rregullave, dhe nuk është konsideru sukses në qoftë se i ke qitë rrogat me kohë, ajo ka qenë diçka normale dhe obligative. Sjellja ndaj punëtor ka qenë ndryshe atje. Puna në festa zyrtare atje nuk bëhej, e shumë gjëra të tjera të cilat akoma janë të pranishme te ne. Unë këto gjëra i kam ndaluar në fillim, kur kam vendos me bo kompani temën, kom thonë që edhe nëse bëhet ndonjëherë ulja e rrogave, le të bëhet nga lart e poshtë, jo nga punëtori, por nga drejtori etj. Ligji i punës respektohet 100 për qind, rregullat, pushimet, e gjëra respektohen 100 për qind. Këto i kom vendos nga dita e parë dhe nuk jom dorëzu ndaj presionit”.

Një aspekt domethënës i rrëfimit të Ermalit është besimi i tij në ekuilibrin punë-jetë dhe të mos mbytet nga puna. Ai flet për qasjen e tij ndaj punës, ku vlerëson fleksibilitetin dhe efikasitetin mbi orët e ‘rrepta’ të zyrës, një filozofi të cilën e ka zbatuar në LinkPlus që nga viti 2013.

“Seni i dytë që e kom bo është me e heq orarin e punës, në vitin 2013, nuk ka orar të punës por vlerësohet nëse po i kryn detyrat me kohë. Në po atë vit, e kom hek edhe pjesën që me punu nga zyrja obligativisht, kush dëshiron me ardhë mundet, kush nuk don ka mujt me punu nga shtëpia që nga viti 2013. Unë nuk mendoj që shqiptarët janë dembela, mendoj që shqiptarët janë paguar pak dhe kjo i ka bërë dembela. I kom qëndru stoikisht mbrapa këtyre vendimeve, hala nuk ka rëndësi në sa ora vjen në punë, me rëndësi është me u kry punët me kohë. Nuk muj me duru dikë që nuk vjen në ora 09:00, atëherë kur vendoset takimi, nëse teknikisht je tu e kry një punë vetë, kryje nga cilido vend. Por, kur ka punë, duhet të përfundohen. Kualiteti dhe puna është primare, administrata dhe operimi është diçka sekondare. Edhe pse në fillim ka qenë shumë e çuditshme për kompanitë e tjera, tani është implementuar në shumë prej tyre. Kjo ka ndiku që pothuajse asnjë kompani këtu në Kosovë nuk na merr punëtorët neve”.

Rrugëtimi i Ermalit në sipërmarrje filloi me ZagApps dhe përfundimisht çoi në themelimin e LinkPlus.

“Hapja e LinkPlus është pak e rastësishme, por është kombinim i dy gjërave: punë dhe fat. Fillimisht, ZagApps është një kompani në të cilin e kemi pasur së bashku me disa djem. Atje kam pas detyrën që me gjet punë e klienta, një business development. Kam fillu me i shkru njerëzve, duke fillu prej shqiptarëve të suksesshëm në LinkedIn. I kam shënu në atë kohë një drejtorit shqiptar me një kompani diku në Kanadë. Më pas, një reagim ka ardhë edhe nga ky person dhe kemi rënë në dakordim që të fillojmë bashkëpunimin. E dyta ka qenë “fati” kur ZagApps fillon me ra si kompani dhe unë largohem prej aty. Pastaj, unë kam vazhdu bashkëpunimin me këtë personin që i kam shënu dhe kam punu së bashku me të. Më pas, kam filluar me u taku me njerëz, me intervistë kolegë të rinj, me gjet klienta të ri. E më pas, prej një punëtori unë kam fillu edhe me emërtim si LinkPlus”.

Nën drejtimin e Ermalit, LinkPlus ka parë një rritje të jashtëzakonshme, duke u ofruar klientëve nga rreth 20 vende të ndryshme shërbime të ndryshme.

Është e vështirë me gjet klienta kur ti nuk shet diçka, por zhvillon një gjë të tillë, inxhinieria softuerike është një gjë shumë e re dhe shumë e ndishme. Sot të gjitha platformat dhe çdo gjë tjetër mbahen me sisteme të inxhinierisë softuerike, një gabim i vogël mund të shkaktojë shumë probleme të mëdha. Për këtë arsye është vështirë që me u rrit. Edhe njerëzit që merren me këtë fushë, nuk janë të mjaftueshëm. Klientin e dytë e kemi gjet me një konferencë në Gjermani, ku e kam prezentu kompaninë më të vogël dhe më të rejën prej 10 njerëzve që kanë qenë aty, aty ishin edhe disa kompani të tjera, megjithatë ndoshta për shkak që jam duk më bindës edhe prezantimi, një kompani më përzgjodhi mua që të vazhdojmë tutje. Edhe pse janë bërë 8 vite bashkëpunim, ne vazhdojmë që të kemi bashkëpunim”.

Ai shpreh krenarinë për marrëdhëniet afatgjata me klientët e kompanisë dhe është optimist për të ardhmen e saj.

“Pas kësaj ka vazhdu rritja, kemi fillu me bashkëpunu me klienta të rinj, nga e gjithë bota, rreth 20 shtete të ndryshme. Shumica e klientëve janë afatgjatë, kjo për shkak të punës që e kemi ofru. Kjo e tregon një krenari të punës. Gjithnjë me klientat mundohemi me i mbajt një hap më shumë se vendet e tjera, kjo për fatkeqësinë që gjendet Kosova. Ne nuk njihemi si vend që merret me IT, që ka brand të mirë, ose diçka tjetër. Megjithatë, ne i japim shumë rëndësi sjelljes ndaj klientit”.

Një nga sfidat më të mëdha të Sadikut me LinkPlus ka qenë përshtatja me tregun evropian dhe trajnimi i stafit të tij për të përmbushur kërkesat e klientave. Ai gjithashtu thekson një çështje më të gjerë në industrinë e TI-së në Kosovë, duke vënë në dukje numrin e ulët të programuesve në krahasim me vendet fqinje dhe mungesën e prioritizimit të IT-së në rajon.

“Programimi në Kosovë është shumë ma pak i rëndësishëm sesa që duhet me qenë. Kosova nuk i ka as 5 mijë programera, e vendet e rajonit kanë shumë më shumë se ne. Kjo ka ardhë si rezultat që vendet e tjera e kanë pa këtë trend në rritje dhe kanë vepru përpara neve. IT nuk është as prioritet në Kosovë. Paret që hyjnë në IT janë tepër të vogla, ndihma është e vogël dhe nganjëherë hiç. Kjo ndikon që populli mos me e marr shumë seriozisht këtë punë”.

Për Sadikun, fëmijët e tij janë arritjet e tij më domethënëse dhe ai vlerëson momentet me familjen e tij mbi mundësitë e mundshme të biznesit. Kjo filozofi shtrihet në qasjen e tij ndaj suksesit; ndërkohë që është i shtyrë dhe ambicioz, ai nuk i lë këto tipare t’i lënë në hije jetën dhe vlerat e tij personale.

“Unë kaosin e kam pasur të “lindur” dhe ashtu funksionoj, por megjithatë është shumë e vështirë. Unë para se të bëhem ndërmarrës jam baba, dhe kjo është më e rëndësishmja dhe primare në jetë. Shumë ndërmarrës kanë dëshirë që të bëjnë unicorns (kompani që vlejnë mbi një miliardë) por unë i kam dy të tillë, dy fëmijë në shtëpi, një djalë dhe një çikë. Ata i kam më të vlefshmit në botë. Nuk jam i etur pas suksesit aq sa mund të dukem në internet, por në anën tjetër e kam një zjarr brenda vetes që më vlon dhe bëjë produkte të ndryshme. Një prej tyre është HR Bee, një tjetër Coders Lab, produkte që i kam maru, i kam shitë e vazhdoj prapë me provu gjëra të tjera, edhe nëse dështojnë. Teknikisht, nuk jam që e sakrifikoj gjënë primare në jetë për këto gjëra. Suksesi profesional ka me qenë me mua gjatë gjithë jetës, por nuk jam shumë i etur që më i lon gjërat tjera anash. Mes leximit të një libre dhe takimin me ndonjë klient të mundshëm potencial, unë do ta lexoj librin sepse më përmbush si njeri. Mes një kafesë me nënën tem, dhe mes një takimi ne ndonjë klient, unë gjithmonë do ta zgjedhja një kafe me nënën. Paraqitja në studio televizive më bën të ndihem i përmbushun dhe jo diçka shumë e madhe. Mendoj që nëse i ke prioritetet e qarta, me rregull e me rend, atëherë në këtë formë shkon”.

LinkPlus ka evoluar nën udhëheqjen e Sadikut, me pritshmëri për rritje të vazhdueshme në vitet e ardhshme. Ai flet me krenari për suksesin e HR Bee, një dëshmi e lidershipit të tij efektiv. Njoftimi i tij për lançimin e dy produkteve të reja në vitin e ardhshëm, një në ushqim dhe një tjetër në teknologji, tregon mentalitetin e tij për të vazhduar përpara dhe për të mos u dorëzuar asnjëherë në krijimin e gjërave të reja dhe të dobishme te audienca, pa pasur frikën e dështimit.

“Kompania ka ardhur me një moment që është një tren ose lum që lëviz dhe janë klientat, mid-level managementi që dinë ta udhëheqin kompaninë pa ndikim të madh temin, po shpresoj që vitin e ardhshëm ka me u rritë, siç e kemi zakonisht 10-15 për qind. HR Bee është bërë një super start-up, 500 për qind rritje kemi pas gjatë këtij viti. Dy produkte të tjera do t’i lansoj gjatë vitit tjetër, njëra ka të bëjë diçka me ushqim dhe tjetra më shumë me teknologji”.

Ermali thekson rëndësinë e leximit dhe të menduarit jashtë kutisë. Ai inkurajon të rinjtë që të zgjerojnë horizontet e tyre përtej fushave të tyre profesionale, duke theksuar se njohuritë e përgjithshme dhe interesat e ndryshme mund të kontribuojnë ndjeshëm në suksesin në biznes dhe jetë.

“Unë kisha thonë sa ma shumë me lexu. Shumë shpesh ki nevojë me marr me lexu gjëra që s’kanë të bëjnë me profesionin tënd ose industrinë tënde. Mënyra e vetme me pas sot sukses, kur ki kaq shumë konkurrenc, është me mëndu jashtë kutisë, out of the box dhe del një problem nuk dinë si me iu qas. Unë kisha pas qef me ju thonë njerëzve me lexu libra që janë romane të dashurisë, të jetës, të Hugos, të Dostojevskit, një gjë e tillë do t’iu ndihmojë shumë përpara. Më të qasshëm nëpër botë. Njohuria e përgjithshme është e mirë edhe në zhvillimin e bizneseve specifike, por edhe të bën të dallueshëm nga të tjerët”.

Historia e tij, e shoqëruar nga momente dhe vendime kryesore, nxjerr në pah rëndësinë e ndryshimit dhe ndjekjes së interesave tua personale, edhe kur ato devijojnë nga rruga e pritur. Përvojat dhe njohuritë e tij nuk janë vetëm një tregim i arritjeve personale, por edhe një udhëzues i vlefshëm për sipërmarrësit aspirues dhe individët në çdo fushë që përpiqen për rritje dhe sukses. Pasioni për punë, dhe ideja për të qëndruar sa më shumë në “kaos”, në mënyrë që të krijoi e të bëjë gjëra të tjera, janë disa tipare që i japin kuptim mënyrës se si ai jeton.

Anila Aliu – pianistja magjepsëse meloditë e së cilës kapërcejnë kontinentet

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

E njohur për performancat e saj magjepsëse dhe lidhjen e thellë me pianon, rrugëtimi dhe stili i Anila Aliut, ngjallin reminishenca të Martha Argerich, pianistes më të shquar për pasionin dhe aftësitë e saj teknike në botë.

Që në moshë të re ishte evidente talenti i saj me pianon. Në vitin 2008, ajo hodhi hapat e saj të parë në botën e muzikës, duke u regjistruar në Shkollën e Muzikës në Gjilan. Talenti i saj i lindur për të luajtur në piano doli në pah dhe një dashuri e thellë për instrumentin filloi të merrte formë.

Rrugëtimi i Anilës e çoi atë nga festivalet dhe garat vendore në Kosovë në skena ndërkombëtare, ku ajo sfidoi veten kundër konkurrentëve nga e gjithë bota. Me çdo shfaqje, ajo ndjente ngazëllimin e skenës dhe kuptoi se jeta e saj do të jetë e lidhur përjetësisht me këtë formë arti, shkruan KultPlus.

“Talenti im për muzikë është shfaqur qysh në fëmijëri të hershme, qysh nga viti 2008 kur kam filluar klasën e parë të muzikës në Shkollën e Muzikës në Gjilan. Që nga fillimi është vërejtur talenti në lojën time pianistike dhe pasioni e dashuria që kam pas për të. Kështu që me punë intensive fillova të përgatitem për paraqitjet e mia të para skenike, merrja pjesë në festivale dhe gara në Kosovë. Pastaj kur e pashë suksesin këtu, vendosa që të sfidoj veten me konkurrentë ndërkombëtarë në shtete të ndryshme të botës. Edhe garat ishin ato të cilat më kanë motivuar që të vazhdoj secilin vit. Nuk ka pasur vit dhe mund të them edhe muaj që Anila nuk ka qenë prezentë në skena të ndryshme. Më pëlqente ndjenja që publiku ta ofronte, më pëlqente emocioni në skenë; kështu që pas secilës performancë e kuptoja që mezi prisja për atë të radhës dhe kështu e kam kuptuar gradualisht që unë nuk mund të jetoj pa këtë art”, thotë ajo.

Rruga e Anilës nuk ishte pa sfida dhe pengesa. Si artiste nga Kosova, ajo u përball me pengesa të shumta, që nga çështjet e vizave për udhëtime ndërkombëtare e deri te komplikimet politike dhe të pasaportave. Megjithatë, me gjithë këto vështirësi, ajo ngulmoi, e shtyrë nga vullneti dhe dashuria e palëkundur për pianon, drejt sukseseve kulminante.

“Pavarësisht se çka bëjmë, pavarësisht se kush ne dëshirojmë që të jemi, arritja e sukesit bëhet vetëm me vendosmëri, punë, dëshirë, këmbëngulje, disiplinë dhe sakrifica të shumta. Por, unë mendoj që vullneti dhe dashuria janë dy komponentët që arrijnë me mposhtë çdo pengesë dhe barrierë që ne hasim gjatë ndërtimit të një karriere. Natyrisht duke marrë parasysh që jam një artiste nga Kosova, mund ta merrni me mend se jemi ballafaquar me situata të ndryshme, duke filluar prej sigurimit të vizave në udhëtimet jashtë vendit, në shumë performanca nuk e kam ditë deri në momentin e fundit a do të udhëtojë a jo, për arsye të probleme politike, të pasaportave dhe të vizave. Kjo ka qenë një prej punëve më të lodhshme. Pastaj në përgjithësi nuk është që kam gëzuar të drejtat e barabarta me artistët, me kolegët, muzicientët të shteteve të tjera, p.sh. me gjermanët, me austriakët, në tjera kushte jam rritur unë e jam zhvilluar unë si artiste, duke marrë parasysh mungesën e kushteve, sallave koncertale, e në krejt diçka tjetër janë rritur artistët në shtetet e tjera që kanë pasur përkrahje maksimale prej shtetit të tyre. Mirëpo, pa marrë parasysh të gjithave, krahas gjithë vështirësive unë kam gëzuar gjithmonë përkrahje nga njerëzit e mi dhe kam gëzuar përkrahje edhe nga profesorët e mi, sidomos atyre ndërkombëtarë që më kanë zgjatur dorën që unë të depërtoj jashtë Kosovës dhe ta shfaq talentin tim. Tërë kjo aftësi artistike që e kam pasur të zhvillohet dhe të mos ngecet e të pësoj më shumë për shkak të kushteve që nuk janë të pranishme në Kosovë”.

Ajo e kuptoi se suksesi mund të arrihej vetëm përmes vendosmërisë, punës së palodhur, disiplinës dhe sakrificës, dhe ishte e gatshme të bëntë gjithçka për të shkuar deri në fund.

“Një sfidë tjetër është këmbëngulja që duhet ta bëjmë çdo ditë, është heqja dorë e shumë gjërave në jetë, nuk jam rritur njësoj sikurse moshtarët e mi, shoqëria ime, kam munguar tërë kohës në çdo mbledhi shoqërore e familjare, kam hequr dorë e jam dedikuar 100 për qind këtij profesioni dhe mund të them që për shumë vite radhazi, e me muaj të tërë krejt ajo se çfarë kam bërë ka qenë gjumë, ushqim dhe punë në piano. Ka pasur periudha kur edhe pse në të njëjtën shtëpi, as prindërit nuk më kanë parë, aq e dedikuar që kam qenë. Orët që kam kaluar në piano, kanë qenë të panumërta. Stresi që e përjetojmë ne si artistë tërë kohës është diçka tjetër, edhe pse tash jam mësuar me të. Performancat në skenë dhe ato të drejtpërdrejta kanë shumë presion dhe duhet me të vërtet një karakter jashtëzakonisht i fortë që t’iu bëjë ballë këtyre gjërave. Performancat që janë jashtëzakonisht të rëndësishme dhe ato që luajnë rol në kahjen se nga do të shkosh ti si artiste, është thjeshtë shumë streuese.. Kam pasur performanca që kam punuar me vite të tëra, ku vetëm për disa minuta t’i duhej të paraqisje gjithçka nga vetja jote te kritikët më të mëdhenj në këtë fushë.  Karakteri fortë, guximi dhe vetëbesimi janë kyçe në këto situata. Sfida ka sa të duash, por nëse me këmbëngulje e dëshiron suksesin, duhet të jesh gati t’i bësh ballë gjithçkaje”.

Udhëtimi i saj pasqyron gjithashtu rritjen që po ka çdo ditë muzika klasike në Kosovë. Ndërsa zhanri i këtij arti zuri rrënjë më vonë në vendlindjen e saj, në krahasim me kombet e tjera, janë përpjekjet e artistëve të përkushtuar si Anila dëshmi që muzika klasike po fiton popullaritet dita-ditës. Ajo e sheh muzikën klasike si një thesar kulturor, një zhanër i përjetshëm që pasqyron thelbin e çdo epoke. Për Anilën nuk është çështja nëse muzika klasike do të mbijetojë, por si mund të kontribuojë në rritjen dhe përfaqësimin e saj në skenën botërore.

“Nëse flasim për muzikën klasike në përgjithësi është diçka tjetër prej asaj në shtetin tonë, sepse tek ne muzika klasike ka filluar jetën e saj shumë më vonë krahasim me shtetet e tjera. Unë e shoh shumë normale që të qëndrojmë më mbrapa në lulëzimin e saj. Megjithatë, falë organizimeve dhe artistëve mqë po e përfaqësojnë Kosovën jashtë vendit, mendoj që muzika klasike ka filluar që të gëzojë popullaritet më të madh dita e ditës. Në përgjithësi mendoj që ajo është kultura e një shteti dhe është dëshirë e imja që të kem rol në ngritjen dhe përfaqësimin e saj kudo në botë. Muzika klasike është thjesht një pasuri, një thesar, një diçka prej së cilës ne arrijmë të shohim çdo periudhë të jetës. Është diçka që pasqyron secilën epokë, diçka që të bën human, ndikon në zhvillimin tënd si person. Kështu që, rëndësia e saj është e jashtëzakonshme dhe shpresoj që njerëzit do t’ia dinë vlerën një ditë, sepse sa i përket asaj se a do të jetojë apo jo, as që e vë në pikëpyetje, është zhanri që nuk vdes kurrë”.

Në udhëtimin e saj muzikor, Anila merr frymëzim nga fëmijëria e saj, ku ishte e “rrethuar” nga pianistë të jashtëzakonshëm si Martha Argerich dhe Evgeny Kissin. Megjithatë, ajo ia atribuon një pjesë të madhe të rritjes dhe suksesit të saj mentorit të saj, një profesori që njohu potencialin e saj dhe ushqeu talentin fuqishëm. Falë mbështetjes së mentorëve, mësuesve dhe kolegëve, të cilën ishin shtytësit kryesor, Anila ka arritur në artisten që është sot.

“Mund të them që prej fillimeve të mija, kam pasur muzicientë, sidomos pianistë të shquar që i kam dëgjuar çdo ditë dhe prej të cilëve jam inspiruar jashtëzakonisht shumë. Martha Argerich ka qenë e para prej të cilës jam inspiruar, pastaj edhe Evgeny Kissin, të cilin kam pasur fatin edhe ta takoj. Por, ndikimin tim më të madh në zhvillimin tim si artiste mendoj që e ka pasur profesori im, me të cilin kam punuar me vite radhazi dhe i cili më ka hapur dyert për ndërtimin e një karriere pianistike, koncertuese në një moshë jashtëzakonisht të hershme, diçka që as në ëndrra se kam parë që mund ta arrijë në moshën 18 vjeçare. Atyre personave u jam shumë mirënjohëse, atyre që më kanë bërë ta shoh se çka jom e aftë të bëj. Dhe ata të cilët kanë punuar pa asnjë interes në zhvillimin tim si artiste, vetëm pse kanë parë talentin dhe aftësitë e mia të zhvillohem si një artiste, diçka që në Kosovë, fatkeqësisht nuk e hasim”.

Rrugëtimi i Anilës është shënuar me arritje të rëndësishme, duke përfshirë çmime dhe mirënjohje të shumta.

“Natyrisht garat kanë qenë ato të cilat më kanë mundësuar shumë performanca si pianiste dhe gjithashtu m’i kanë hapur dyert në skena të rëndësishme të botës. Dhe pastaj, pas atyre performancave kam arritur që të njoh personalitet të shquara, pianistë të famshëm që sot i kam miq e kolegë, kam arritur të njoh dirigjent që më kanë mundësuar dhe organizuar edhe turne, kam arritur që të njoh profesorë të ndryshëm që kam pasur fatin që të punoj edhe me ta dhe të zhvillohem edhe më shumë. Ndikimi i pjesëmarrjes në gara është pikërisht fusha ku ne e shfaqim talentin tonë, pjesëmarrja në gara është gjëja më e mirë që një artist mund ta bëjë në fillimet e karrierës”.

Turneu i saj në Meksikë spikat si një kulm në karrierë, ku performoi si soliste me një orkestër meksikane, duke u gëzuar në ngrohtësinë e duartrokitjeve të publikut.

“Mund të them që ka qenë kulmi i karrierës sime, një turne i madh e një organizim i jashtëzakonshëm. Në qytete të ndryshme të Meksikës, unë kam qenë soliste me orkestrën meksikane, një prej përvojave më të mira, nuk e di se si ta shpjegoj, është shumë e vështirë të gjinden fjalët e duhura ta përshkruaj pritjen e jashtëzakonshme që unë e kam marrë atje. Jam ndje si një artiste e nivelit më të lartë botëror, organizimi ka qenë në atë nivel saqë e kam ndjerë veten si me qenë Martha Argerich, në nivel botëror. Provat me orkestrën, pastaj lëvizja e udhëtimet në qytete të ndryshme, pritja e jashtëzakonshme, sallat e mrekullueshme, kushtet fantastike. Publiku ka qenë pothuajse në çdo qytet, sallat kanë qenë të mbushura. Duartrokitjet e shumta dhe madje edhe standing-ovations, një prej kulminacioneve të karrierës sime”.

Ky turne jo vetëm që e ngriti atë si artiste, por shërbeu edhe si një platformë për të prezantuar Kosovën në botë, një mision që ajo e merr për zemër.

“Çdo njeri në publik, çdo anëtar i orkestrës, nuk e dinin se ku është Kosova dhe përmes meje dhe artit tim, modestinë anash, mijëra njerëz e dinë të paktën se ku gjendemi ne. E kuptoj që këto arritje politike nuk janë të lehta, e marrëdhëniet mes shteteve edhe më vështirë, por unë e shoh si të suksesshme këtë turne. Në çdo koncert ku shkoj, unë e prezantoj Kosovën dhe e paraqes shtetin tim në mënyrën më të mirë të mundshme. Kam kaluar një muaj në Meksikë dhe kam kaluar kohë të shumtë më muzicientë të ndryshëm, e interesimi i tyre për historinë e shtetit tonë ishte i madh. Kur i kam njoftuar se në çfarë ka kaluar populli jonë, të gjithë na kanë përkrahur dhe janë prekur nga historia e shtetit tonë. E shoh si arritje shtetërore, dhe jo personale. Por, puna nuk ndalet asnjëherë dhe unë do të vazhdoj kudo që të shkoj, është një ndjenjë jo e mirë e më dhemb zemra kur publiku ose miqtë e mi, p.sh. në Azi, nuk e kishin idenë se ku ndodhet Kosova. Është i lodhshëm fakti kur njerëzit më pyesin nga vjen dhe gjithmonë përgjigjja e tyre është: ku është ai vend? Mund të them që 80 për qind të rasteve nuk e dinë se ku ndodhemi. Unë dua të lë gjurmë me këmbëngulje kudo që shkoj, në të gjitha aspektet. Pas turnet në Meksikë, normalisht kam pasur performanca të shumta, tashmë jetoj dhe veproj në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kështu që kam pasur pesë performanca atje”.

Përkrahja e shumtë nga profesori i saj Adam Neiman nga Roosevelt University – CCPA, është diçka shumë e çmuar për pianisten kosovare. Ajo vlerëson shumë rolin që ky universitet dhe profesor ka patur në rrugëtimin e saj artistik.

“Profesorin Adam Neiman dhe universitetin “Roosevelt University- CCPA” dua t’i falënderoj për përkrahjen dhe mundësitë që m’i kanë ofruar dhe po vazhdojnë t’i ofrojnë te unë, me ç ‘rast edhe po rritem si artiste dhe po depërtoj më tutje në skenat amerikane”, shprehet Aliu.

Foto: Arben Llapashtica

Një nga momentet e saj të paharrueshme ishte ndarja e skenës me pianistët e njohur Mikhail Pletnev dhe Dmitry Shishkin në Kroaci. Këta ishin artistë që dikur i kishte adhuruar dhe tani janë bërë kolegë. Është një testament i rrugëtimit të saj, ku idhujt bëhen kolegë dhe ëndrrat marrin kuptim; duke u bërë realitet.

“Koncerti im në Kroaci në Piano Loop Festival në Split të Kroacisë ka qenë prezenca e pianistit Mikhail Pletnev dhe Dmitry Shishkin që janë dy prej emrave më të mëdhenj të muzikës klasike, dy pianistë shumë të famshëm që i njeh e gjithë bota dhe dy persona që unë i kam dëgjuar dhe jam rritur me videot e performancat e tyre. Deri në vitin 2021, unë ata i kam parë si diçka e paprekshme dhe shumë larg, e shumë e vështirë për t’u arritur, si yje e idoll. Ndërkaq, në atë koncert ata të dy kanë qenë të pranishëm në publik. Unë kam koncertuar atje krahas emrave më të mëdhenj të muzikës klasike, e të cilët sot i kam miq dhe mund të them që kjo ka qenë një ëndërr e imja e bërë realitet, kur idhujt e tu bëhen kolegët e tu, është një prej gjërave më të veçanta që njeriu mund t’i përjetoj në jetë”.

Skena është një vend i magjisë dhe frikës. Anila e pranon se frika e skenës nuk zhduket kurrë; ka të bëjë me menaxhimin e atyre nervave dhe emocioneve për të ofruar një performancë të paharrueshme. Përmes përvojës, ajo ka mësuar të shfrytëzojë emocionet e saj për të ushqyer edhe më shumë artin e saj.

“Shumë njerëz më thonë që t’i je mësuar, qe 16 vite në skenë ose ti ose askush tjetër, sepse është e vërtetë që prej fillimit të karrierës kam qenë tërë kohës duke u përgatitur për performanca dhe gati se çdo muaj kam qenë në skena të ndryshme, kam përvoje e shumë eksperiencë. Kam pasur performanca të nivelit, ku stresi ka qenë kulminant dhe presioni shumë i madh, edhe njerëzit sot mund të thonë që ti je mësu dhe nuk ke më stres, por kjo nuk është e vërtetë, stresi i skenës nuk largohet asnjëherë, është diçka shumë e natyrshme që nuk mund ta mohoj askush. Të njëjtën e them edhe unë, mirëpo duhet të arrihet një nivel që di ta menaxhoj atë, di t’i menaxhoj emocionet, e kjo vjen vetëm me eksperiencë dhe përvojë. Mundohem t’i menaxhoj dhe drejtoj emocionet, në mënyrë që ato të jenë në anën time, e të më ndihmojnë të fali një performancë të paharrueshme te publiku. Unë kam arritur në këtë nivel, që di t’i menaxhoj emocionet, dhe t’i përdori ato në mënyrën më të mirë të mundshme, duke më dhënë forcë e fuqi përpara”.

Duke parë përpara, Anila është e emocionuar për projektet dhe bashkëpunimet e saj të ardhshme në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ajo i është përkushtuar rritjes dhe mësimit të vazhdueshëm, si artiste dhe si person. Pasioni i saj për muzikën nuk njeh kufij.

“Do të jem në Amerikë deri në muajin maj ose qershor të vitit tjetër, kam shumë punë e projekte për të cilat jam duke punuar. Kam një recital shumë të rëndësishëm në Prill, është në një prej festivaleve më të rëndësishme amerikane, prandaj jam shumë e nderuar që një natë e këtij festivali i është kushtuar Anilës. Sa i përket bashkëpunimeve, jam në kontakt me muzicientë amerikan dhe jo vetëm, e jemi në përgatitje të një incizimi profesional me grupin e Vaughan Williams: Piano Quintet dhe kemi filluar punën, e unë po shpresoj që gjithçka të shkojë siç duhet”.

Muzika, për Anilën, nuk është vetëm një karrierë; është një mënyrë jetese. Ajo ka luajtur një rol kryesor në formimin e karakterit të saj, personalitetit dhe stilit të saj të jetesës. Ajo ka përshkuar çdo aspekt të qenies së saj. Ajo nuk e ndan karrierën e saj nga jeta e saj personale; në vend të kësaj, ajo i sheh ato si të ndërthurura, të pandashme. Edhe pse vazhdimisht mundohet që të jetë një krahë i afërt për rrethin e ngushtë, duke u kujdesur për shëndetin dhe rritjen personale, karriera e saj mbetet parësore. Nuk është diçka që ajo e ndan nga vetja; është pjesë përbërëse e asaj se kush është ajo.

Pianistëve dhe artistëve të rinj, pianistja tanimë e njohur ndërkombëtarisht u ofron këshilla të vlefshme. “Talenti mund të hapë dyert, por është karakteri dhe vendosmëria që të mbajnë atje. Vendosja e qëllimeve, puna e pamëshirshme drejt tyre dhe besimi në veten tuaj janë çelësat e suksesit në botën e muzikës”.

Si anëtare e jurisë së Festivalit në RTSH, Anila reflekton për privilegjin dhe nderin e të qenit në mesin e artistëve të vlerësuar që kanë dhënë një kontribut të rëndësishëm në muzikën shqiptare. Ajo e sheh festivalin si një thesar kulturor.

“Edhe kjo ka qenë një ndër eksperiencat më të mira që kam pasur. Jam ndjerë shumë e privilegjuar, për ftesën fillimisht, pasi kam qenë emri më i ri aty. Duke e parë vetën afër artistëve me emra të mëdhenj, para shumë viteve idhujve të mijë, dhe tani unë gjatë këtij festivali kam kaluar pesë ditë kohë me ta si kolegë. Jam shumë mirënjohëse ndaj drejtori të festivalit për ftesën, për besimin që kanë pasur ndaj meje, për vlerësimin dhe për pritjen e ngrohtë e dashurinë që më ka falur publiku shqiptarë gjatë atyre ditëve. Ka qenë një përvojë fantastike dhe është nder e kënaqësi të jesh e rrethuar nga muzikantë të cilët kanë dhënë kontributin e tyre për shumë vite në zhvillimin e muzikës shqiptare. Festivalin e këngës e konsideroj si një prej thesareve kulturore, kështu që pjesëmarrja ime si një anëtare e jurisë në këtë edicion është një privilegj dhe nder i vërtetë”.

Rrugëtimi i Anilës e ka çuar atë nga skenat evropiane në mundësitë amerikane. Edhe pse kushtet për artistët në këto rajone mund të ndryshojnë, përkushtimi i saj i palëkundur mbetet konstant. Ajo kujton një performancë në Kosovë ku pikat e shiut binin pranë pianos, një kontrast i thellë me skenat magjepsëse që kishte jetuar për disa momente, në turnetë e saj ndërkombëtarë. Përvoja të tilla vetëm sa e kanë forcuar vendosmërinë e saj për të ndjekur e realizuar ëndrrat.

“Amerikanët dhe evropianët fatmirësisht i gëzojnë të gjitha kushtet për zhvillimin e artit, prandaj nuk më ka munguar asgjë, por diçka që mbaj mend është performanca ime vitin e kaluar me Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës, në nëntor të vitit të kaluar, ku gjatë kësaj performance në Sallën e Kuqe, pas gjithë sallave glamuroze që kalova në turne të ndryshme, unë rikthehem në Kosovë dhe është vetëm salla e Kuqe ku mund të performohet atje. Atë natë bie shi në Prishtinë dhe ajo se çfarë ndodhi është se gjatë performancës, shiu pikonte në sallë, shumë afër pianos dhe madje i ka penguar shumë edhe dirigjentit, sepse i ka pasur partiturat dhe pjesët ku ka dirigjuar shumë afër tij, dyshemeja ka qenë tërësisht e lagur. I kemi këto kushte dhe nganjëherë është për të ardhur keq, por kemi një karakter shumë të fortë që na shtyn përpara të punojmë, pa marrë parasysh këtyre gjërave”.

Vizioni i saj afatgjatë është të përfaqësojë Kosovën dhe të ndajë artin e saj me botën.

“Ndër qëllimet e mija kryesore ka qenë prezantimi im dhe i shtetit tim në Evropë dhe në botë, e ndër qëllimet e tjera ka qenë ngjitja në skenat prestigjioze, botërore, e kjo po realizohet dhe po realizohet dita e ditës. Unë me të vërtet kam prekur ëndrrat, shumë prej gjërave që i kam ëndërruar dhe i kam manifestuar, dhe jam dëshmi se nëse punon fort dhe nëse guxon, ëndrrat bëhen realitet”.

Dy pjesë muzikore shumë të veçanta për Anilën janë dy kapituj të thellë në rrugëtimin muzikor të saj, secili me rëndësi unike dhe emocionale.

“I kam dy pjesë të veçanta: është koncerti në D Dur: nga Joseph Haydn, është një pjesë e veçantë për mua për arsye që e kam interpretuar në moshën 11 vjeçare së bashku në koncertin me Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës dhe kjo është pjesë e historisë së Kosovës. Sa e re kam qenë në moshë dhe është diçka që më ka futur në pjesën e botës së muzikës dhe përjetimi im i parë se si do të thotë të luash me një orkestër. Gjithmonë më kujtohen këto ditë, sa herë që jam me ndonjë orkestër. Koncerti tjetër është Prokofiev: Piano Concerto No. 2, që konsiderohet si vepra më e vështira e muzikës për piano dhe me të vërtet është vepra më sfiduese për nga vështirësia, fuqia në të cilën duhet të jepet. Është diçka shumë e veçantë për mua për arsye se mentori im amerikan më ka besuar mua këtë vepër. Kemi filluar që të punojmë së bashku dhe e kam pasur ëndërr që ta luaj dikur në moshën 40 vjeçare. Megjithatë, profesori më besoi mua dhe në moshën 23 vjeçare, kur e shihja që ai ka besim në mua, edhe unë tani po i besoj vetes. Është diçka kur dikush të jep një krahë përpara, ti je në gjendje të bësh gjithçka”.

Anila e sheh talentin dhe artin e saj si bekim nga Zoti. Si e tillë, ajo ndjen një përgjegjësi të thellë për të ndarë talentin e saj me të tjerët.

“Çfarëdo që mendja e njeriut mund të arrijë ta konceptojë, mund ta arrijmë. Për gjërat të cilat unë punoj edhe mund të arrihen, këtë gjë edhe e kam vërtetuar. Gjërat që i kam imagjinuar si fëmijë, sot po i jetoj si e rritur. Jam e sigurt që do të vazhdoj me këtë mendësi, të punoj përpara duke dhënë maksimumin tim. Kjo është jeta dhe asnjëherë nuk është e mjaftueshme. Ne duhet të mundohemi e të vazhdojmë drejt krijimit të një jete për të cilën ne kemi ëndërruar dhe punuar gjithmonë. Sa i përket trashëgimisë, dua të lë gjurmë në zhvillimin e muzikës klasike në të gjithë botën, natyrisht dua të lë gjurmë si një ambasadore e artit dhe kulturës, dhe të reprezentoj, gjithmonë, jo vetëm veten time por edhe vendin tim. Artin, talentin dhe gjithçka që Zoti më ka falur, ta ndaj me njerëzit në të gjithë botën”, përfundon ylli i muzikës klasike.

Historia e Anilas vjen si një përzierje e rritjes së saj personale, përsosmërisë artistike që ajo ka arritur dhe kontributit për Kosovën, gjë që vazhdon ta frymëzojë edhe atë personalisht. Rrugëtimi i saj, nga fillimet modeste në Gjilan deri në skenat madhështore të botës, i ka shndërruar ëndrrat në realitet dhe ajo është një dëshmi e fuqisë së talentit, vendosmërisë dhe dashurisë së palëkundur për muzikën.

Solidariteti në hapat tuaj,”Vrapo Baba-dimër” maratona e kauzës madhështore

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

“Vrapo Baba-dimër” është një mini-maratone e jashtëzakonshme, ku kostumet e babadimrit bëhen një mjet i fuqishëm për të ndihmuar fëmijët e prekur nga leukimia, shkruan KultPlus.

Ky event është shndërruar nga një nismë e vogël në një event tradicional në Prishtinë.

Edhe këtë vit, “Vrapo Baba-dimër” do të organizohet më 10 Dhjetor, me ç’rast do të mbahet mini-maratona e njohur tanimë.

Organizatori Jusuf Islami, njoftoi për KultPlus se ky edicion i “Vrapo Baba-dimër” do të jetë më i veçanti ndonjëherë.

“Eventin Vrapo Babadimër e kemi organizuar para 8 viteve me 100 pjesëmarrës, ndërkaq gjatë këtij viti pritet të jenë rreth 3 mijë deri 5 mijë persona që do të marrin pjesë. Do të ketë një bashkëpunim më të madh me shkollat, nxënësit, Komitetin Olimpik, klube të ndryshme të sportit, prindër të ndryshëm që më kanë shënuar”, thotë mes të tjerash Islami.

Islami tutje njofton se për këtë event nuk është e caktuar një moshë që determinon pjesëmarrjen, të gjithë janë të ftuar, të gjithë ata që blejnë një kostum të babadimrit.

“Nuk ka moshë që e përcakton pjesëmarrjen. Nuk është e detyrueshme të vraponi patjetër, mundeni të vini dhe vetëm të qëndroni aty i veshur si babadimër, por patjetër duhet ta keni veshjen si babadimër, si kod i veshjes”, shpjegon tutje ai.

Në këtë event të madh, çdo hap që hedhim është një hap drejt shëndetit dhe shpresës për këta fëmijë.

“E kemi mbështetjen nga Komuna e Prishtinës dhe shumë e shumë biznese të tjera. Unë po shpresoj që do të kalojmë shumë mirë në këtë edicion. Vrapimi do të fillojë te “Katedralja” për të vazhduar deri te “Teatri Kombëtar i Kosovës”, ndërkaq do të vazhdojë edhe më tutje si maratonë për të tjerët. Mini-maratona humanitare do t’i ndihmojë fëmijët që janë në repartin e onkologjisë, që janë të prekur me leukimi. Jam shumë i lumtur që kjo kauzë po rritet çdo vit e më shumë, për mua mbetet një prej eventeve më të bukura që e ka Prishtina dhe Kosova”, përfundon Islami.

“Synimi kryesor është që për 10 vjetor të bëjmë të pamundurën në mënyrë që të sigurojmë 10 mijë pjesëmarrës në këtë event.

Mini-maratona do të zhvillohet më 10 dhjetor në Sheshin “Xhorxh Bush”.

Ndërkaq, çdo biznes që dëshiron të marrë pjesë në këtë event mund të shkruaj në organizatën jo-qeveritare “Vrapo Babadimër”. /KultPlus.com

Kthimi në rrënjë – Trauma dhe Identiteti në “Sirin”

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Shpesh thuhet se plagët e padukshme të luftës janë më të dhimbshme se ato të dukshme. Filmi me regji të Senad Shahmanoviq “Sirin”  duke u zhvilluar në një botë të prekur nga lufta, ku hija e së shkuarës duket ende prezentë mbi të tashmen, “Sirin” eksploron plagët e pashëruara të shpirtit njerëzor, shkruan KultPlus.

Kjo histori prekëse ndjek jetën e Nathaly Collins (Danica Qurçiq), e cila i mbijetoi viteve të trazuara 1990 në ish-Jugosllavi, duke emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për një jetesë më të mirë, duke përjetuar në realitet gjithë ato vite të luftës nën shtypje nga regjimi ndër vite. Një çështje e pazakontë ligjore në lidhje me trashëgiminë e një gruaje të moshuar të pasur që nuk kishte familje do ta kthejë atë në vendin e saj të origjinës, Malin e Zi.

Në këtë film luan edhe Valery Fisher (Maylinda Kasumovic), aktorja nga Kosova, duke dëshmuar edhe një herë tjetër talentin e fuqishëm që e ka kinematografia shqiptare.

Si një gazetare që kërkon asgjë tjetër përpos përmbushjen e premtimit që gruaja e moshuar e kishte lënë, Fisher, nuk i intereson në qoftë se dikush e kundërshton atë apo jo. Në anën tjetër, Collins, që ka ndryshuar edhe mbiemrin për të harruar rrënjët e saj që i kanë shkaktuar kaq shumë dhimbje ndër vite, nuk mund të vijë në tokën e saj pa takuar motrën, të cilën e kishte harruar.

E gjithë historia ndjektë nga Collins që kërkon të eksplorojë sa më shumë vendin dhe të “rijetojë” edhe një herë tjetër kujtimet e hidhura, duke parë trauma në shumë vende, nga treni në fillim të filmit, e deri te takimi me motrën e saj.

Nëpërmjet “Sirin”, ne shohim si të pashmangshme lidhjen me origjinën tonë dhe ndërveprimin kompleks të kujtesës dhe identitetit. Në këtë histori na kujtohet se disa plagë nuk mund të harrohen kurrë, sado vite që të kenë kaluar. Është një eksplorim prekës i traumës së qëndrueshme që jeton në skutat e mendjes njerëzore.

“Sirin” është një përvojë bindëse kinematografike që na sfidon të reflektojmë mbi qëndrueshmërinë e shpirtit njerëzor dhe ndikimin e thellë të luftës në kujtesën kolektive të një kombi.

Senad Shahmanoviç, regjisori, pohoi se zhvillimi i historisë ishte frymëzuar si nga përvoja e tij ashtu edhe nga bashkëskenaristja Claudia Bottino. Ai gjithashtu ka përfshirë edhe titullin “Sirin”, që njihet në mitologji si një krijesë, si zog me kokën e një zonje elegante.

“Ata nuk i përkasin as kombit nga kanë ardhur fillimisht dhe as këtij. Ne përdorim gjithashtu incidente aktuale që përfshijnë individë të cilët janë të motivuar të zhvendosen dhe përpiqen të fshijnë gjithçka nga e kaluara e tyre, gjë që është e vështirë pasi ata kthehen gjithmonë dhe duhet të përballen me veten”, thotë regjisori.

Ai gjithashtu tregon edhe rikthimin e aktores kryesore në Malin e Zi, si një traumë personale që shfaqet kudo që ajo shkon.

“Por, i bie të kthehet në Mal të Zi dhe të përballet me to. Është një dramë personale se çfarë u ndodh njerëzve të cilët vuajnë dhe ndërrojnë vendbanimin për të pasur jetë tjetër”, ka thënë ai.

Mes tjerash, filmi “Sirin” do të jetë kandidati i Malit të Zi për çmimin në ceremoninë botërore të filmit “Oscars”. Shahmanoviç shpreson se shteti i Malit të Zi, ta mbështet këtë film dhe ta promovojë sa më shumë.

Bashkëproducenti nga Kosova në këtë film, Fatmir Spahiu nga Buka Production, thotë se filma të tillë kuptohen shumë dhe ndjehen në rrënjë në pjesën e vendeve ballkanike.

“Është një storie universale e rajonit. Ky film te unë si skenar ka ardhur shumë herët, ende pa siguruar fondet dhe kam besuar shumë në këtë storie. Pas meje kanë hyrë edhe shtetet e tjera në kooproduksion, siç është Shqipëria e të tjerat”, thotë Spahiu.

Ai gjithashtu thotë se ky film do të jetë një “film-ikonë” për Malin e Zi për një kohë të gjatë.

“Besoj që do të jetë film-ikonë për Malin e Zi për një kohë të gjatë. Kurse sa i përket bashkëprodhimit minor, mendoj se ne duhet të jemi prezentë me krejt fuqitë që kemi dhe besoj që duhet të jemi më shumë prezentë me aktorë pasi e konsideroj që kemi një potencial të fuqishëm në këtë aspekt”, ka thënë ai.

Filmi është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës,Filmski Centar Crne Gore, Havc, Qendra Kombëtare e Kinematografisë, dhe nga Fondacioni Kinematografik Sarajevo Eurimages./KultPlus.com

Ndërkaq, PriFest po vazhdon që të shfaq filma nga vende të ndryshme të botës dhe Kosovës deri më 17 shtator, duke e shndërruar Prishtinën në një qytet të filmit, gjë të cilën e ka bërë dhe po vazhdon ta bëjë tradicionalisht që 15 vite me radhë. /KultPlus.com

“Toka Brenda Meje” si rizbulimi i rrënjëve përmes artit kinematografik, Maxville: E gjeta vendin tim në këtë botë nga ky film

Posted on by Kult Plus

4 kapituj të përmbledhur në një film për të shfaqur madhështinë e kinematografisë shqiptare. Regjisori Fisnik Maxville, me motivin që të gjejë vendin të cilit i përket dhe rrënjët se nga vjen për të “siguruar” një vend në tokë në mënyrë që të mos ndihet pa “identitet”, vjen me filmin The Land Within, ku bën edhe hapjen e festivalit më të rëndësishëm të filmit në Kosovë, PriFest, i cili këtë vit po shënon edicionin e 15-të, duke sjellë emra të ndryshëm nga bota e kinematografisë ndërkombëtare, shkruan KultPlus.

Uranik Emini

Vjosa Berisha – emri që ngriti në piedestalin më të lartë festivalin “PriFest” u kujtua në edicionin e 15-të, me një këngë shumë të dashur të saj “Miss Sarajevo” – U2 & Luciano Pavarotti, të kënduar mjeshtërisht nga dyshja artistike, Alban Nimani dhe Dren Abazi.

“The Wedding”, “The Worm”, “The Guilt” dhe “The Child”, përfshiu në thelb traditat shqiptare, dasmat, rolin e burrit në familje, mungesën e tij, identitetin, të kaluarën, traumat, e në mesin e shumë gjërave tjera edhe detyrimin e gruas që të marr dy role, diskriminimin e personave që kanë ikur nga lufta si azil nga rrethanat e “panjohura” për njerëzit dhe gjykimin e këtyre të fundit.

Ikja nga lufta në rrethana të panjohura shpesh herë cilësohet edhe si akt tradhtie prej shumë njerëzve të cilët luftuan dhe në fund “të gjallë” jetojnë në vendin e tyre me një liri të cektë e me shumë histori mbrapa.  Rikthimi i Remos në fshatin që po mbulohej nga legjenda urbane për rikthimin e ujqërve për të shkatërruar gjëra në fshat e gjen atë në shtëpinë e kushërirës së tij, Unës. Ajo kishte jetuar për vite me radhë në një liri të rrejshme, duke u veshur nën petkun e një burri të familjes.

Remo, i cili ishte larguar nga lufta në rrethana të panjohura për shumë njerëz, konsiderohej si një i huaj në vendin e tij, në tokën e tij, duke lënë shtetin e Zvicrës përgjithmonë, në mënyrë që të kthehet në Kosovë. Ai nuk kishte shumë njohuri dhe ishte rritur pa prindër që nga lindja.
Megjithë këtë, Remo mori vendimin të rikthehet në Kosovë dhe të përballonte përsëri traumat e fëmijërisë dhe ato që “Skenderi” i kishte shkaktuar disa herë në të kaluarën. Skenderi ishte në prag të vdekjes, dhe Remo duhej të ishte aty për të pritur njerëzit që vijnë në varrimin e tij.

Una, e cila po jetonte e vetme me të gjitha përgjegjësitë që një familje i ka në tërësi, kërkoi rikthimin e Remos në vendlindje, për të identifikuar trupat që po zhvarroseshin nga varret masive nga lufta e fundit në Kosovë dhe familjarët e tyre pothuajse kishin vdekur të gjithë.

“Lista e njerëzve” e cila po kërkohej nga shkencëtarët e pranishëm në fshat, i kujtoi Remos dhe Unës t’i shikonin “sekretet e ndaluara” për të përshpejtuar procesin e verifikimit të familjarëve.

Duke jetuar mes sekreteve familjarëve, Remo nuk e dinte se shumë prej fotove që ata po i shikonin, në realitet shfaqnin nënën e tij mes kujtimeve të ndryshme.

Aktorja e re në moshë, Era Balaj në rolin e Fatimes, që u paraqit në një foto si e panjohur për Unën dhe Remon, ishte nëna e djaloshit që mori guximin të përjetoi nga e para me çdo plagë e shenjë brenda vetes, rikthimin 10 vite mbrapa.

Fatimja u vra nga Skenderi, pasi lindi Remon me një të “huaj”, Besimin të luajtur nga Don Shala, dhe Remo që kur peshonte 5 kilogram jetoi duke qenë i urryer nga Skenderi dhe nën kthetrat e së kaluarës, pa parë dritë nga e ardhmja.

Përmes një kinematografia magjike, i gjithë filmi erdhi deri në përfundim dhe solli “lirinë” e Unës në mesin e shumë ngjarjeve intriguese që preken pjesë të caktuara nga shumë prej sferave të jetës. Performancat e Luana Bajramit dhe Florist Bajgorës shfaqen edhe një herë tjetër madhështinë e artit në Kosovë. Emocione, dhimbje, lumturi, liri, vuajtje dhe përballje me ujqër e fantazma nga e kaluara, të gërshetuara në mënyrë maestrale nga dyshja që i dha kuptim gjithë skenarit, të përgatitur mjeshtërisht nga Fisnik Maxville në filmin e tij debutues si regjisor.

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, u shpreh me shumë krenari në natën hapëse të festivalit, duke treguar se sa i lumtur është me arritjet e PriFestit.

“Me shumë krenari dhe emocion sonte në këtë sallë po e hapim edicionin e 15-të të PriFest. Emocion i madh që e dëgjuam këngën e Albanit dhe Drenit këtu, që ngjallën emocione brenda nesh. Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Prishtinë që është kthyer në një platformë dinamike për kreativitet dhe bashkëpunim ndërkombëtar në artin e mrekullueshëm të kinematografisë. Teksa qëndroj këtu para jush nuk mundem të kalojë pa shprehur mahninë time në përmasat e jashtëzakonshme që tashmë përfaqëson PriFest, krenar me të gjithë arritjet tuaja ndër vite. Sidomos me lartësinë që ia bëni Prishtinës në majet më të larta të kinematografisë”, thotë ai.

PriFest si një dritare fenomenale për të rinjtë

“Nuk është vetëm një festival, por një dritare fenomenale për të rinjtë që të shprehin talentët e tyre. Përmes PriFestit po ndërtojmë ura lidhëse me shtete të botës PriFest nuk është vetëm një ngjarje kulturore, është një identitet i yni. Lindi si një dritë shprese se shpirti ynë kreativ nuk mposhtet. PriFest eksploron fuqinë, eksploron diveristetin, avokon për të drejtat e njeriut dhe po ashtu shfaq më të mirën tonë në kinematografi në arenën ndërkombëtare. Kur ne vazhdojmë që të përballemi me diskriminimin që të mos mundemi të udhëtojmë”, shton ai.

I pari i Prishtinës thotë se kryeqyteti do të vazhdojë të mbështes këtë festival dhe uron suksesin e tij për vite të tëra.

“Ne mbetemi të përkushtuar që ta ruajmë e ta kultivojmë trashëgiminë e Vjosës. Duke shpresuar që ky festival të rritet e të zhvillohet për dekada më tej, ne si kryeqytet do të vazhdojmë ta mbështesim këtë festival që të bëhet më i madhi i vendit, rajonit dhe më gjerë”, thotë ai.

“PriFest është simbol i krijimtarisë sonë për një të ardhme më të ndritshme. Le të vazhdojmë të shfrytëzojmë potencialin transformues të kinemasë përmes PriFestit. Faleminderit të gjithëve dhe le të fillojmë këtë edicion të ri, duke uruar të gjithë kineastët e rinj dhe mirëseardhje të gjithëve mysafirëve tanë nga vende të ndryshme të botës, sidomos atyre të Izraelit”, përfundon kryetari Rama, duke treguar se një nga temat kryesore të këtij festivali është edhe pjesa ku PriFest ka bashkëpunuar ngushtë me shtetin e Izraelit.

Producenti Valon Bajgora falënderoi të gjithë të pranishmit që gjetën kohë për të parë këtë film.

“Faleminderit shumë të gjithëvë në këtë sallë. Ishte kënaqësi me pas premierën e filmit në Kosovë në PriFest, duke pasur parasysh se sa shumë i ka dhënë ky festival të gjithë neve. Për mu është një nderë që kemi arritë me shfaq filmin këtu dhe shpresoj që ju ka pëlqy shumë të gjithëve”, ka thënë producenti i filmit, Valon Bajgora.

Ndërkaq, personi kryesor pas këtij filmi, regjisori Fisnik Maxville, i cili ka lindur në Kosovë dhe më pas është rritur në Zvicër, shprehet me krenari se ky film i ka ndihmuar t’a gjejë vendin në tokë.

“Me të vërtet është një nder i madh për mua që ta prezantojmë filmin këtu, me gjithë ekipin, pa të cilin një gjë e tillë nuk do të ishte e mundur. Faleminderit të gjithëve që jeni prezent sonte këtu. Ndoshta e keni kuptu që unë kam lindur në Kosovë dhe kam jetuar në Zvicër qe 20 vjet, kështu që për mua ka qenë shumë e vështirë që ta dijë se ku e kam vendin në botë, përmes këtij filmi kam arritur që ta gjejë se ku e kam vendin”, përfundon ai, duke shprehur krenari në sytë e tij përpara gjithë shikuesve të pranishëm.

Florist Bajgora tha për KultPlus se është e vështirë të shpjegohen emocionet që i ka ndjerë gjatë realizimit të këtij filmi, por beson fuqishëm që ato më së miri shihen në film.

“Nuk di me i përshkru saktë ndjenjat dhe emocionet që i kom përjetu gjatë xhirimeve pasi paraqiten më së miri në premierën e sotshme, nuk di shumë mirë t’i shpjegoi por besoj që filmi i shpjegon më mirë se si kam kaluar nëpër këtë periudhë. Filmi mbi të gjitha trajton temën e vendit prej ku jemi, ose ku me të vërtet përkasim. Ndonjëherë ti e ke ndonjë shpi, profesion, dashuri ose diçka tjetër, por vendi ku ti i përket është pjesa kryesore e këtij filmi”.

Bajgora tutje thotë se një skenar i fuqishëm si ky, të frymëzon që të kontriboush në çdo lloj forme në këtë film.

“Skenari i këtij filmi është i jashtëzakonshëm dhe më ka pëlqy që nga momenti i parë, edhe nëse nuk do të isha në rol kryesor, do t’i ndihmoja në çfarë do pozicioni tjetër, qoftë edhe jo si aktor. Filmin ma shumë se shpërthim e ka vizatu një rrugë shumë të sigurt prej fillimit të xhirimeve ose edhe prej skenarit, dhe rruga që e ka përqu filmi dhe filmi rrugën, ka qenë e paevitueshme që të ketë sukses”, përfundon ai.

The Land Within është një bashkëprodhim mes Zvicrës dhe Kosovës, përmes Alva Film Productions dhe Ikone Studio, me RTS Radio Télévision Suisse që shërben si bashkëprodhues. Në rolet kryesore luajnë: Florist Bajgora, Luàna Bajrami, Armend Smajli, Luan Jaha, Arta Mucaj, Irena Aliu, Kumrije Hoxha, Meli Qena dhe Çun Lajçi. /KultPlus.com

Udhëtimi frymëzues i Podcast-it 3GO në zbulimin e tregimeve të suksesit

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Pothuajse çdo gjë që na rrethon në ditët e sotme ka të bëjë me teknologjinë, pra në brendësi jemi të zhytur thellë në një botë me përmbajtje dixhitale/teknologjike. Të gjesh frymëzim për të krijuar diçka inovative, e cila mund të ndërpritet nga momenti në moment vetëm pse njerëzve ju duket e “mërzitshme”, mund të jetë në radhë të parë një mision i frikshëm.

Megjithatë, së fundmi Valon Canhasi me një podcast unik me mision për të vënë në pah historitë e suksesshme të njerëzve nga Kosova, ka ofruar një platformë për individë të shquar në mënyrë që të ndajnë rrugët e tyre drejt arritjeve kulminante, shkruan KultPlus.

Valon Canhasi, prezantuesi dhe ideatori pas 3GO, në një intervistë për KultPlus zbuloi origjinën e podcast-it të tij, qëllimin e tij, sfidat me të cilat u përball dhe mësimet e përditshme të nxjerra gjatë rrugës.

Podcast-i 3GO, ose siç shqiptohet “Trego”, filloi sepse Canhasi kishe një dëshirë të madhe për të nxjerrë në pah arritjet e njerëzve të suksesshëm në Kosovë. Individët të cilët në mënyrë të pavarur kanë bërë një punë të jashtëzakonshme për të arritur në majat e suksesit, përkundër vështirësive që janë paraqitur rrugës.

Ky podcast synon që këta individë të prezantohen si “Role Model”, duke e dërguar fokusin dikun tjetër, përpos figurave të zakonshme të politikës, estradës dhe fushave që shpesh shihen si modele.

Canhasi shpjegon se logoja e podcast-it, e cila luan me zgjuarsi me “TREGO” dhe “EGO”, tregon idenë për të parë brenda vetes dhe për të mësuar, që është ajo që podkasti dëshiron të frymëzojë.

“Ideje e 3GO (trego) ka filluar si nevojë e krijimit të një platforme për promovimin e njerëzve të suksesshëm në Kosovë që me resurset dhe rrethanat e këtij ambienti kanë arrit me qenë të suksesshëm në industrinë apo profesionin e tyre. Kjo për të vetmen arsye me i inspiru djemtë dhe vajzat e reja, duke i prezantu si “Role model” këta mysafire. Shumë shpesh të rinjtë e këtij vendi i kanë pas politikanet apo estradën si role model, e me 3trego kam mendu me i prezantu edhe me këtë anë të medaljes. Nëse analizoni logon mundeni me vërejt qe i ka disa kuptime: TREGO lexohet, EGO që ne zakonisht tentojmë me thye gjate intervistës si dhe 360’ shkalle, pra audienca e sheh komplet pasqyrën e mysafirëve”, shprehet Canhasi.

Krijimi i bisedave: Temat, të ftuarit dhe kriteret

Për të vendosur se për çfarë të flisni në një bisedë normale me dikë, nevojitet që paraprakisht të dini diçka për një person. E në rastin e podcasta-ve ku është edhe më vështirë, ju nevojitet një përkushtim e planifikim më i kujdesshëm në mënyrë që mesazhi i duhur të përçohet te audienca.

“Kërkoj njerëz me histori të pasura, të cilët kanë një pasion të dukshëm për atë që bëjnë dhe kanë ndikuar në fushën e tyre. Temat e episodit ndjekin rrugën e tyre drejt suksesit dhe mësimet që kanë marrë. Dhe dikush që ka kohë”, thotë ai për KultPlus.

Lundrimi nëpër ujërat “fillestar” – nismë për një përmbajtje më të detajuar

Një nga sfidat fillestare me të cilat u përball podkasti ishte prezantimi i konceptit të podkastit për një audiencë më të gjerë në Kosovë, e gjitha kjo për faktin që një format i tillë online mund të mos jetë edhe shumë i kapshëm për të gjithë njerëzit.

“Një sfidë është të sqaroj se çfarë është një podcast për publikun e gjërë në Kosovë. Kemi punuar shumë në edukimin e dëgjuesve dhe promovimin e formatit të podcastit si një burim të pasur informacioni dhe frymëzimi. Titrimi i përmbajtjes ka qene sfidë, por tash me ndihmën e shqip.ai kjo pikë është lehtësu dukshëm”, tregon mes tjerash njohësi i botës dixhitale.

Arti i Përgatitjes dhe bashkëpunimit, për të shkuar një hap të zakonshmes

Hulumtimi i thelluar në backgroundin e secilit mysafir është një gur themel i suksesit të podcast-it, i përdorur nga mjetet dixhitale dhe me bashkëpunuesit e tjerë, e cila shërben si një bazë që e lejon Valonin të strukturojë diskutimet dhe të identifikojë pikat kryesore të bisedës.

“Përgatitja është çelësi. Bëj hulumtime të hollësishme për çdo mysafir, duke përdorur edhe mjetet digjitale dhe informatat nga komuniteti. Kjo më ndihmon të krijoj një strukturë të bisedës dhe të identifikoj pikat kryesore të diskutimit. Bashkë me ekipin e PIXELS sigurohemi që teknikisht me qenë niveli me i larte i zërit dhe fotografisë gjate realizimit të episodës. Njëra prej teknikave është qe nuk flasim paraprakisht me mysafirin mbi ato se çfarë do te diskutojmë dhe kjo tani po ndikon me pas shumë diskutim real dhe një episode shume të pasur me përmbajtje”, thotë ai.

Frymëzimi i të tjerëve, si shkas për vazhdimin e podcastave

Në përgjithësi në fushën e medias dhe podcastit, shpërblimet monetare me iniciativa individuale nuk janë motivim kryesor, e fitimi i vërtet shtrihet në fushën e “frymëzimit” të dikujt tjetër. Atëherë kur përmes një dëgjimi të podcastit ia ndryshon dikujt perspektiven nga negative në pozitive, është shpërblim i madh, sipas Canhasit, i cili thotë se është kënaqësi e madhe kur e sheh që podcast ka një fuqi transformuese nga episodi në episod.

“Përfitimi më i madh është frymëzimi që marr duke dëgjuar historitë e të ftuarve dhe ndikimi pozitiv që ato kanë tek dëgjuesit. Shumë dëgjues më kanë thënë se episodet kanë ndikuar në mënyrën e tyre të menduarit dhe kanë marrë mësime të çmuara nga to. E dyta është që dal ka dale po krijohet një arkivë e ndërmarrësve dhe profesionistëve te këtij vendi”, shpjegon tutje.

Arti i menaxhimit të kohës

Përkundër angazhimit të tij në 3GO, punën e tij në Hallakate dhe aktivitete të tjera të ndryshme, Valoni thekson rëndësinë e menaxhimit efektiv të kohës dhe prioritizimit. Me një ekip mbështetës, të ndarë nëpër role me përgjegjësi të ndryshme, çdo gjë bëhet e arritshme. Ndërkaq, prodhimi i katër podkasteve në muaj kërkon afërsisht dhjetë orë nga koha e tij.

Pajisjeje me aftësi gjatë mbajtjes së podcast-ave

I pyetur nga KultPlus se çfarë aftësi ka fituar ai ndërkohë që ka mbajtur tanimë 20 episode të tilla, thotë se dëgjimi aktiv, komunikimi dhe kritika konstruktive janë ndër mësimet kryesore.

“Këto aftësi më kanë ndihmuar të rris produktivitetin në punën dhe të ndërtoj marrëdhënie më të forta në jetën personale dhe profesionale. Si mësime nga folësit qe i kam marr janë qe gjithmonë duhesh me pas guxim dhe me dëgju “lukthin” kur dëshiron me vepru”, tregon CEO i Hallakate.

Integrimi i AI në fushën e podcast, mënyrë më efektive për realizim më të denjë

Valon Canhasi parashikon integrimin e inteligjencës artificiale dhe transkriptimin automatik për të përmirësuar aksesin dhe ndërveprimin për dëgjuesit. Ai parashikon se këto risi do të formësojnë peizazhin e podcasting-ut në vitet e ardhshme.

Mes tjerash, ambicia e Valon Canhasit për Podcast 3GO shtrihet në 100 episode e më gjerë. Qëllimi i tij është të vazhdojë t’u japë vlera dëgjuesve të tij dhe ai sheh një udhëtim të gjatë dhe të frytshëm përpara.

Toni Kuka – krenaria e Kosovës, synimi i Canhasit për podcast

Canhasi është i interesuar për njerëz si Kuka që kanë histori të jashtëzakonshme, që na bëjnë të ndihemi të motivuar në çdo moment.

“Do të doja shumë të flisja me njerëz te jashtëzakonshëm që kanë tregime që inspirojnë te tjerë dhe që kanë arrit të jenë të suksesshëm në profesionin apo industrinë e tyre në Kosovë, por nëse insistoni në një emër atëherë do të ishte Toni Kuka”, përfundon ai.

Deri tani si mysafirë të tij janë paraqitur 20 persona në 3GO, derisa në të janë spikatur disa prej emrave më të njohur nga fusha e teknologjisë, e-commerce, dizajnit grafik dhe personave me rekorde botërore. E në një kohë si kjo, Podcast-i 3GO shërben si një burim historish interesante e motivuese me biseda e njerëz të vërtetë. /KultPlus.com

Festivali i Teatrove Ferizaj, Ugzmajli: Jemi gati të ofrojmë një program kualitativ e përmbajtësor

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Festivali i Teatrove në Ferizaj shfaqet në mesin e shumë atraksioneve të këtij qyteti, si një simbol i qëndrueshmërisë dhe krijimtarisë artistike, shkruan KultPlus.

Vit pas viti, ky festival bën prezantimin e produksioneve teatrore vendore e ndërkombëtare nga vende të ndryshme, përderisa synimi kryesor i tij qëndron në promovimin e teatrit si një formë arti dhe shprehjeje, gjithashtu edhe si një platformë për dialog dhe ndryshim shoqëror.

Festivali, i cili filloi në vitin 1970, është festivali më i vjetër dhe më jetëgjatë i teatrit në Kosovë. Ndërkaq, i gjithë ky lulëzim ndër vite do të ishte i pamundur pa përkushtimin dhe mbështetjen e themeluesve, regjisorëve, aktorëve, teknikëve, sponsorëve dhe padyshim, nuk do të ishte asnjëherë i njëjtë, pa audiencën e tij.

Festivali i Teatrove të Ferizajit ka më shumë sesa thjesht vetëm “kulturë” të mërzitshme, siç përshkruhen gabimisht festivalet, sidomos ato të teatrit. Përmes tij, paraqitet edhe një testament se si guximi dhe shpirti i komunitetit artistik në Ferizaj, dhe jo vetëm, ndër vite e ka bërë të mundur mbarëvajtjen e këtij festivali.

KultPlus ka realizuar një intervistë me drejtorin artistik të Teatrit “Adriana” dhe Festivalit të Teatrove në Ferizaj, Besim Ugzmajli, i cili tregon me sfidat e shumta që janë përballur, duke thënë se ky festival do të ofrojë një përvojë të paharrueshme argëtimi, edukimi dhe frymëzimi.

KultPlus: Çfarë mund të presin të pranishmit në festivalin e këtij viti? A ka ndonjë element të ri dhe emocionues që dëshironi të nënvizoni?

Besim Ugzmajli: Këtë vit Festivali Teatrove, Ferizaj 2023, edicioni i 53-të, pavarësisht problemeve financiare ka arritur të ketë një program goxha voluminoz e ajo që është edhe më e rëndësishme ky program është shumë kualitativ. Sigurisht që nata e hapjes do të ketë momente që do shënojnë këtë edicion dhe jemi në finalizimin e tyre.

KultPlus: Si e bëni përzgjedhjen e shfaqjeve që do të shfaqen në festival? Çfarë kriteresh përdorni për të siguruar një formacion të larmishëm dhe tërheqës?

Besim Ugzmajli: Programi i Festivali të Teatrove, bëhet përgjatë gjithë vitit, ndër kriteret kryesore është aktualiteti artistik e estetik i shfaqjes, sikurse ka shumë rëndësi edhe suksesi i shfaqjes që përzgjidhet. Gjithashtu rëndësi të madhe ka edhe diversiteti përmbajtësor i shfaqjeve, pra, shfaqjet duhet të sjellin një laramani zhanresh e stilesh, por edhe shprehjesh teatrore e intepretative.

KultPlus: Festivalet shpesh luajnë një rol në promovimin e shkëmbimit kulturor. Si kontribuon Festivali i Teatrove në nxitjen e mirëkuptimit dhe vlerësimit kulturor nëpërmjet teatrit?

Besim Ugzmajli: Koha e festivalit në Ferizaj është një festë e përgjithshme teatrore mbarëkombëtarë, pra është ngjarje e jashtëzakonshme teatrore dhe si e tillë ka ngjallur interesimin e vazhdueshëm të shikueseve por edhe kërshërinë e dëshirën për studim të arteve dramatike. Koha e Festivalit te Teatrove, padyshim që ndikon në promovimin e aktivitetit teatror dhe kontribuon drejtpërdrejt në shprehinë e konsumit kulturor në qytetarinë e përgjithshme.

KultPlus: Teatri ka fuqinë për të trajtuar çështje sociale dhe politike. A ka tema apo mesazhe specifike që synon të përcjellë festivali i sivjetmë?

Besim Ugzmajli: Patjetër, teatri duhet të jetë edhe politik, por mos të thënë se kjo është e domosdoshme dhe e nevojshme. Kemi shfaqje që padyshim që janë provokim i fuqishëm i temave tabu por edhe i çështjeve të ndryshme me rëndësi në aspektin social e politik.

KultPlus: Çfarë roli luan festivali në mbështetjen e rritjes dhe zhvillimit të skenës teatrore në Ferizaj dhe më gjerë?

Besim Ugzmajli: Teatri i Ferizajt dhe jeta teatrore në Ferizaj janë të lidhur pashkëputshëm me Festivalin e Teatrove, kjo ka ndikuar drejtpërdrejt në rritjen e përgjithshme të interesimit për teatrin.

KultPlus: Çfarë mesazhi apo eksperience shpresoni që të pranishmit të marrin nga festivali i këtij viti?

Besim Ugzmajli: Do të shohin një diversitet të madh të stileve, zhanreve por edhe përmbajtjeve si ide e koncepte, prandaj eksperiencat do të jenë të fuqishme në audiencë. Shpresojmë.

KultPlus: Si i balanconi aspektet artistike dhe komerciale të drejtimit të një festivali teatror? Si e siguroni financimin dhe sponsorizimin për ngjarjet tuaja? Duke pasur këtu parasysh Ministrinë e Kulturës.

Besim Ugzmajli: Aspekti komercial ka ende punë që të elaborohet si segment i rëndësishëm, sepse fokusi ynë është në përshfaqjen artistike e estetike përmes shfaqjeve tek audienca. Këtë vit kemi pasur mungesë të madhe financiare, por sigurisht që ia kemi dalë që ta ruajmë nivelin e Festivalit, madje edhe ta avancojmë ate. Mos-financimi nga MKRS këtë vit ka qenë problem jetik për organizmin e festivalit prandaj këto vështirësi do të jenë të paharrueshme për shumë kohë.

KultPlus: Cili është qëllimi kryesor që synoni ta arrini me Festivalin këtë vit?

Besim Ugzmajli: Ofrimi për qytetarët e Ferizajt por edhe të gjithë Kosovës e hapësirave shqiptare të një programi shumë kualitativ e përmbajtësor me shfaqje. Ta ngjallim diskutimin e debatin për Teatrin e Kulturën në përgjithësi, por, sigurisht edhe të festojmë teatrin si manifest i artit më të bukur skenik.

Edicioni i 53-të i festivalit do të zhvillohet nga 27 gushti deri më 4 shtator 2023, dhe do të jepen shumë shfaqje nga zhanre dhe stile të ndryshme.

Duke filluar nga “Gënjeshtari” me regji të Ilir Bokshit, e deri te “E Vërteta” me regji të Agon Myftarit, janë gjithsej 9 shfaqje në konkurrencë zyrtare, derisa shfaqja “Unë jam vetë grua” me regji të Kushtrim Koliqit, do të jetë jashtë konkurrencës. /KultPlus.com

“Pragu”, dy platforma që paraqesin evolucionin artistik të Renea Begollit

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

E vendosur në një lokacion të veçantë, “Galeria Qahili” e saporinovuar ishte mikpritëse e një artisteje vizionare, Renea Begolli, dhe ekspozitës së saj personale, “Pragu”, më 8 shkurt. Artistja e re, e njohur për stilin e saj unik dhe figurat e saj imagjinative, u nderua nga artdashësit dhe fytyra publike teksa tregoi fuqinë e artit të saj, shkruan KultPlus.

Hyrja në “Galeria Qahili” ishte si të hyje në një botë tjetër, ku kufijtë mes realitetit dhe imagjinatës ishin të mjegulluara. Ekspozita ishte e ndarë në dy pjesë, ku pjesa e poshtme tregonte vizatimet e kaluara të Begollit, ndërsa pjesa e sipërme ishte një piedestal i botës tjetër që shfaqte figura që u ngjanin alienëve, së bashku me vizatime panoramike, kryesisht të mbushura me ngjyra nga më të ndryshmet.

Me çdo vepër arti, vizitorët transportoheshin në botën imagjinare të Begollit, ku çdo gjë ishte e mundur dhe asnjë detaj nuk ishte shumë i vogël për t’u vlerësuar. Detajet e ndërlikuara, ngjyrat mahnitëse dhe dhuntia krijuese në secilën pjesë i lanë vizitorët të mahnitur nga talenti dhe zgjuarsia e një artisteje të re.

Ekspozita e Renea Begollit u kurua nga Yll Xhaferi, i cili mblodhi me mjeshtëri veprat e saj për të krijuar një eksperiencë të paharrueshme, ndërkaq “Galeria Qahili” prezantoi dinjitetshëm figurat e saj imagjinative dhe stilin unik.

Hapja e ekspozitës “Pragu” ishte një ngjarje e mbushur me yje, ku të pranishëm ishin shumë personazhe publike dhe artdashës. Njerëzit e pranishëm në këtë galeri u mbushën me emocione ndërsa vizitorët mrekulloheshin nga detajet e ndërlikuara dhe dhuntia krijuese e shfaqur në çdo vepër arti.

Artistja dhe protagonistja e kësaj ekspozite, Renea Begolli, tha për KultPlus se ndjehet shumë e lumtur që ka arritur të hap këtë ekspozitë, derisa ndau detaje të tjera rreth ekspozitës.

“Ideja e “Pragut” ka qenë për shkak të konceptit të punëve, punët e trajtojnë pak hapësirat e ndërmjetme dhe punët kalojnë prej një mënyre qysh i kom punu në tjetrën. Ekspozita është e ndarë në dy pjesë, ku paraqiten punët e mia të kaluara dhe të tanishme, shihet edhe një zhvillim i punës dhe një transformim i imi. Edhe ideja e “Pragut” ka qenë si një simbol dhe çka nënkupton me qenë në një prag, a je brenda apo jashtë dhe disa pyetje të tilla jam munduar me i shtru përmes këtij titulli”, thotë ajo.

Tutje, Begolli flet edhe për pjesën e veprave të ndara në dy pjesë dhe stilin e saj transformues.

“Edhe puna jem është shumë kërkuese, jam gjithmonë në kërkim që të mbërrij nga një punë në tjetrën dhe të mos e përsëris veten. Punët ndryshojnë, idetë ndryshojnë, ngjyrat e të gjitha këto që janë të lidhura me njëra tjetrën, por kur je e re gjithmonë mundohesh me ndryshu dhe me e gjet veten si duhet, edhe pse ka shumë sfida në këtë aspekt. Nuk tentoj që të krijoj punën e njëjtë, secila punë e ka një veçanti”, shpjegon ajo më tej për KultPlus.

“Unë nuk besoj në idenë e stilit të artistit, unë përveti kam qef që ta sfidoj veten, por gjithmonë puna ndryshon, në këtër rast edhe artisti. Nuk besoj që në ndonjë moment kom me gjet stilin tem, por do të jem gjithmonë në kërkim për shumë gjëra të reja”, njofton Begolli.

Trupi, ndryshimet që ky i fundit pëson dhe gjendja fizike e emocionale e tyre, është njëra prej temave që artistja synon të përçoj si mesazh te publiku.

“Njëra prej temave që kjo ekspozitë trajton është trupi, dhe ndryshimet që ndodhin në trup, si fizkisht, si në gjendjen emocionale dhe sidomos ndryshimet që ndodhin në natyrë dhe si ndikojnë te ne. Trupat janë sikurse spekulativ në një mënyrë se si kishin mujt me ndryshu trupat tonë në një të ardhme kur ambienti është duke u shkatërruar në një lloj forme, këto trupa si alien janë edhe si njerëzor por edhe ikin prej saj. Trupat nëse shikohen veçmas, ndrrohen edhe ato në secilin punim, edhe gjendja emocionale e tyre dhe pozita në të cilën gjenden fizikisht po edhe ambienti ku janë”, përfundon ajo, duke falënderuar të gjithë të pranishmit që erdhen për të parë nga afër vizatimet e saj në këtë ekspozitë.

Ndërkaq, kuratori i kësaj ekspozite, Yll Xhaferi, thotë për KultPlus se ai në rolin e kuratorit, ka qenë për herë të parë.

“Fillimisht, në pozitën e kuratorit gjendem për herë të parë. Është një bashkëpunim interesant, sepse Renea më ka ftu, ndërkaq unë atë e njoh që moti kohë dhe na ka ra me e pa punën e njëri tjetrit. Unë jam më i madh me moshë dhe e kom pa evoluimin e punëve të Reneas dhe progresit që ajo e ka bërë prej fillimmit të studimeve deri tash, ku është në përfundim të masterit. Kur më ka ftu, e kom marr si sfidë, por tu mendu që e njohim njëri-tjetrin, i kom hy kësaj sfide”, shpjegon Xhaferi.

Bashkëpunim i natyrshëm për një finale të bukur

“Bashkëpunimi ka shku shumë mirë e natyrshëm dhe është normale që punët të vlerësohen prej publikut. Një prej pjesëve më të vështira më të cilën jam përballur është ky bashkëdygëzimi i ciklit të vjetër të punëve që ka pasur me këto të reja. Normalisht, kanë kuptim nëse e njeh Renean mirë, pasi ka përdoru stil komplet tjetër, më herët një pop-abstrakte dhe ka kaluar në një figuracion shumë interesant. Prej zbërthimit të formave te krjimi i disa personazheve, që duken paska si jashtëtoksor por sigurisht publiku mund të asociohet me këto trupa, pasi janë duke mbajt pozita shumë vragjile dhe njerëzore. Pjesa tjetër mund të shihet nga publikut”, vazhdon tutje kuratori i ekspozitës “Pragu”.

Xhaferi gjithashtu shpjegon edhe procesin e përzgjedhes së galerisë “Qahili”, si vend të duhur për shfaqjen e pikturve të Begollit.

“Sepse na ka përmbush kërkesat tona, pasi është e ndarë në dy pjesë, ku pjesa kryesore paraqet një pidestalë ku paraqiten punimet e reja, ndërkaq në atë pjesën tjetër duket pak më intime dhe si dhomë personale, ku paraqiten punët e saj të vjetra. Na u ka përshtat sikurse me porosit, kështuqë kemi vendosur me bashkëpunu. Një pjesë tjetër që mund të themi se ka ndikuar që ne të zgjedhim Galerinë “Qahili” është edhe pjesa e ndriçimit, ku shpesh ne e nënvlerësojmë anën teknike. Një ndriçim i mirë, automaitkisht e vlerëson punën tuaj dhe artistit”, përfundon ai.

Si përfundim, ekspozita “Pragu” e Renea Begollit në “Galeria Qahili” ishte një ngjarje e suksesshme dhe e paharrueshme që shfaqi stilin dhe talentin unik të artistes së re. Me kërkimin e saj të vazhdueshëm për forma të reja të shprehjes dhe figurat e saj imagjinative, Begolli me siguri do të bëjë emër në botën e artit Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 4 mars. /KultPlus.com

Koncerti i përbashkët i Filarmonisë së Kosovës dhe Petrit Çekut, një shkrirje e shkëlqimit muzikor

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Më 29 janar erdhi radha që Salla e Kuqe e Pallatit të Rinisë dhe Sporteve në Prishtinë të ishte e mbushur me emocion. Publiku ishte i etur të shihte se çfarë magjie kishin rezervuar Orkestra e Filarmonisë së Kosovës, në krye me Petrit Çekun. Dhe kur muzika filloi të mbushte sallën, ata nuk u zhgënjyen. Tingujt që futeshin në thellësinë e shpirtit të njeriut për të gjetur portat më të denja të “qetësisë” dhe për të sjellë kështu një ndjenjë të papërshkrueshme te publiku, ishin si diçka që nuk e kishin dëgjuar më parë, dhe mjeshtëria e Petritit me kitarën, krijoi melodi që morën publik në një botë tjetër, shkruan KultPlus.

Përpara publikut u prezantua vepra premierë botërore ‘Koncerti me kitarë’ nga Kreshnik Aliçkaj, interpretuar me mjeshtëri nga kitaristi Petrit Çeku dhe dirigjent i talentuari izraelito-gjerman Maayan Franco.

Petrit Çeku, i cili ka performuar në disa prej ambienteve më prestigjioze të botës, ishte i dalluari i natës. Mjeshtëria e tij në kitarë u shfaq plotësisht teksa ai i dha jetë kompozimeve me luajtjen e tij virtuoze dhe performancën emocionale. Gjuha e trupit dhe loja e përzemërt e Çekut e mahnitën audiencën nga fillimi në fund, duke i lënë ata me një përvojë të paharrueshme të aftësisë së tij muzikore.

Pasioni i tij për muzikën ishte i dukshëm, pasi ai komunikonte çdo notë përmes gjuhës së trupit, duke realizuar një performancë vërtet magjepsëse.

Interpretimi çek i ‘Koncertit Aranjuez’ nga Joaquin Rodrigo ishte gjithashtu një moment kryesor i natës, duke rrëmbyer zemrat e publikut me tingujt e tij magjepsës.

Koncerti kulmoi me një performancë mahnitëse të Simfonisë së 9-të të Antonín Dvorak (Nga Bota e Re), një klasik që mbetet një nga veprat më të dashura orkestrale në botë.

Orkestra Filarmonike e Kosovës shfaqi mjeshtërinë e saj në kompozim dhe interpretim muzikor, duke lënë publikun të mahnitur dhe duke krijuar një përvojë të paharrueshme.

Duartrokitjet e ngrohta nga publiku në fund të natës ishin një dëshmi e suksesit të koncertit, ku shumë u larguan nga salla me një vlerësim të ri për muzikën klasike.

Në anën tjetër, kompozitori Kreshnik Aliçak tha për KultPlus se u ndje shumë mirë që vepra e tij, “Koncerti për gitarë dhe orkestër”, e nisi këtë mbrëmje dhe u luajt nga Petrit Çeku.

“Vepra shkoi shumë mirë. Interpretuesi Petrit Çeku si gjithnjë ishte shumë i mirë dhe profesional. Ishte një vepër e vështirë për t’u kompozuar, ka shumë pak vepra në botë që shkruhen vetëm për gitarë për orkestra të mëdha, është diçka shumë e vështirë për t’u bërë por po besoj që gjithçka ka shkuar mirë dhe shpresoj që kjo vepër të vazhdojë rrugëtimin e saj”, thotë ai.

Mungesën e një salle adekuate për Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës, Aliçkaj e sheh si diçka që duhet të kryhet sa më shpejt që është e mundur.

“Salla është pika e parë për realizimin e veprave, duhet të jetë një sallë që realizohet nga ekspertë që e dijnë siç duhet të bëhet një punë. Në rast se kjo vepër do të luhej në një sallë të tillë, besoj se do të dilte edhe një herë më mirë”, përfundon ai.

Edhe dirigjenti Maayan Franco, u shpreh për KultPlus se është shumë i lumtur që pati mundësi të ishte në cilësinë e dirigjentit për dy vit me radhë në Kosovë.

“Kjo është hera e dytë që vizitoi Kosovën në cilësinë e kompozitorit, dhe ishte pikërisht data 29 janar e vitit të kaluar që kam vizituar Kosovën. Është një ndjenjë shumë e mirë dhe gjithmonë kaloj mirë kur jam këtu”.

Ai gjithashtu shton se Petrit Çeku është i jashtëzakonshëm dhe atë e shfaqi më së miri në këtë mbrëmje

“E pamë një paraqitje briliante të Petrit Çekut dhe duartrokitjet e publikut ishin të mrekullueshme, ndjehem shumë i lumtur që kisha mundësi të jem këtu sot, e falënderoj Dardan Nokën dhe Baki Jasharin për një punë të madhe që po bëjnë, unë po shpresoj që të vazhdojmë bashkëpunimin edhe më tutje”, tha ai mes tjerash.

Si përfundim, koncerti ishte një natë e mbushur me magji muzikore, ku Petrit Çeku vodhi shfaqjen me luajtjen e tij të jashtëzakonshme në kitarë. /KultPlus.com

*Të gjitha fotografitë në këtë artikull janë realizuar nga fotografi: Arben Llapashtica*

“Policë në kokë” – Xhino dhe Maks lundrojnë nëpër ujëra të pabesë për të nxjerrë në dritë të vërtetën

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Në aksion-komedinë “Policë për kokë” që pompon zemrën e shikuesve, detektivi legjendar Maksimilian Murati bashkohet me oficerin e ri të policisë Xhino Pasmaçiun, në një hetimi policor shumë të rëndësishëm dhe të rrezikshëm. Ndërsa shpaloset filmi, Xhino, i cili po ndjek hapat e babait të tij duke u bashkuar me policinë, në hetimin e tij të fundit lufton me realitetet e ashpra të korrupsionit brenda sistemit. Por me drejtimin dhe mentorimin e Muratit, një detektiv me përvojë dhe të respektuar nga policia, Xhino mëson të lundrojë në ujërat e pabesë dhe në fund triumfon në misionin e tij për të sjellë drejtësi tek njerëzit, shkruan KultPlus.

“Policë për kokë” gjatë gjithë kohës e la audiencën në buzë të ndenjëseve, me sekuenca aksionesh drithëruese që shoqëroheshin me një kolonë zanore që pomponin zemrën dhe ofroi momente komike që i bënin ata të qeshin me të madhe nga aksionet e Xhinos.

Një oficer i ri që trajton problemet e policisë sikurse të ishin diçka normale. Duke filluar nga gabimet e tij në kontrollimin e trafikut nëpër rrugica, që në fund, megjithatë rezultojnë me shumë sukses pasi shërben si pikënisje për fillimin e hetimeve mbi rastin që ata duhet zgjidhur. Filmi gjithashtu jep një mesazh të fuqishëm për rëndësinë e besimit te një mik i ngushtë dhe triumfin e së mirës mbi të keqen.

Ndërsa hetimi përparon, Xhino dhe Maks zbulojnë një rrjet korrupsioni që shtrihet deri në nivelet e larta të qeverisë. Por, përkundër se të gjitha shanset ishin kundër tyre, ata refuzojnë të tërhiqen, të vendosur kështu për të sjellë përgjegjësit para drejtësisë.

Në fund, puna e palodhur dhe përkushtimi i Xhinos shpërblehet kur atij i jepet një medalje nderi për trimërinë dhe integritetin e tij. “Policë për kokë” është një film që premton një eksperiencë intensive dhe emocionuese, por që jep edhe një mesazh shprese dhe frymëzimi.

Regjisori i këtij filmi, Aldo Marku, i cili ishte gjithashtu edhe skenaristi në “Policë për kokë”, thotë për KultPlus se emri i filmit ishte menduar të ishte ndryshe në fillim, por më pas kanë vendosur ta ndryshojnë atë pasi kanë përfunduar xhirimet.

“Emri u vendos shumë vonë, pasi u xhirua filmi. Ne në fillim ishim me emrin “Xhino dhe Maks”, por pasi u mblodhëm të gjithë bashkë dhe po diskutonim për emra, vendosëm që të përdorim shprehjen shqipe “për kokë, miq për kokë” e kështu. Prandaj, vendosëm që ta lëmë emrin “Policë për kokë”, thotë ai.

Tutje, Marku njofton se disa prej emrave në film ishin aty me shumë fat, prej edhe të cilëve ka mësuar shumë, pasi ky ishte filmi i tij i parë i metrazhit të gjatë.

“Arben Bajraktari ishte fat, Alfredi ishte fat dhe prej të dyve kam mësuar shumë, pjesa tjetër më pas me audicion. Ndërsa, Olsi ishte i pranishëm nga fillimi, e Niku na u bashkua në fund por përfunduam suksesshëm”.

I pyetur nga KultPlus për procesin e krijimit të një filmi nga ana regjisoriale dhe ajo e një skenaristi, Marku thotë se Shqipëria në pjesën e industrisë së filmave të zhanrit aksion-komedi, vuan shumë.

“Ne si industri në Shqipëri vuajmë te skenari, sidomos te ky zhanër. Nuk është eksploruar shumë. Duke qenë se nuk mund t’ia besoja një personi që ka një kredibilitet të fortë, vendosa që ta bëja vetë. Ky film do të ketë premierë edhe në Maqëdoni, në Zvicër, Gjermani, Itali, Amerikë dhe Anglia është në pikëpyetje”, përfundon ai.

Tutje, protagonisti i filmit, Olsi Bylyku, njofton për KultPlus se roli i tij ishte i paraparë nga fillimi.

“Të them të vërtetën nuk ka qenë arsyeja e rolit kryesor që unë jam bashkuar në film. Në këtë rast, i gjithë skenari është shkruar për mua dhe Nikun, i ndërtuar për këta dy karaktere”, shprehet ai.

Tutje, sipas tij, për kohën që është xhiruar ky film, është njëri prej më të mirë të zhanrit të cilit i përket, duke shpalosur gjithashtu edhe disa prej prapaskenave gjatë xhirimeve.

“Për kohën që është xhiruar ky film, besoj që është një prej produktee më të mirë që është bërë ndonjëherë në Shqipëri. Çdo ditë ka qenë e shfrytëzueshme. 1 muaj ka qenë xhirime, dhe më pas kemi pasur edhe biseda të tjera. Ndodhi një problem me Kosovën sepse i kam dërguar gjithë ftesat e Kosovës para dy ore dhe kisha shumë miq që më kanë shkruar se pse nuk janë në premierën më 11 janar, por ne kemi vendosur që të ftojmë në natën e parë më shumë njerëz të botës së filmit, videos e gjëra të tjera”, shprehet ai.

Në fund, Bylyku e quan këtë film si një rifillim të tij.

“Për projektin që është ky është ofendim që të quajmë rikthim nga ato që kam bërë unë, ky është një rifillim i imi”, përfundon ai.

Edhe aktori tjetër i njohur shqiptar, Nik Xhelilaj, në një prononcim për KultPlus tregon se regjisori Aldo me skenarin e tij e ka bindur që të jetë pjesë e këtij filmi.

“Ka qenë pikërisht Aldo që me skenarin dhe punën e tij e bisedat më bindi pozitivisht për rolin. Ideja që zhanri ishte i këtij lloji më intrigoi gjithashtu që të përfshihem në film. Kam pasur rastin që të luaj në një zhanër të tillë, por në një serial të huaj dhe këtë herë po kontribuoja për një film shqip”, tregon ai.

Gjithashtu, Xhelilaj tregon se në fillim ai ishte ftuar për një rol tjetër, mirëpo më pas me dakordim me regjisorin vendosën që t’i japin një drejtim tjetër rolit të tij.

“Fillimisht, unë isha ftuar për një rol tjetër, por më pas vendosëm që të ndryshojmë rolin tim së bashku në koordinim me dhe ndjej që kemi kaluar shumë mirë. Bashkëpunimi me Olsin ishte fantastik, ai është shumë i lezetshëm. Ky film ka dalë njëri prej filmave më të mirë në aspektin e kimisë së aktorëve në këtë zhanër”, pohon ai.

Procesi i provave, i cili bashkon kastën e ekipit për një kohë, edhe një herë tjetër bashkoi një ekip për të përfunduar suksesshëm një film.

“Provave i jam bashkuar nga fundi por përveç përvojës sime, ndikon edhe fuqia e ekipit që e realizuam suksesshëm, të gjitha bashkë të përmbledhura. Në raport me lidhjen e mesazhit nga filmi, raporti që kemi ne me miqësinë apo shokun e ngushtë, ose edhe shqiptarinë në përgjithësi, tregon se ne duhet të kemi një lloj shprese; që e mira në fund triumfon”, përfundon Xhelilaj.

Filmi pati debutimin në Kosovë më 13 janar në orën 19:00 në Cineplexx, përpara se të shfaqej më 11 janar në Tiranë. /KultPlus.com

Përtej çdo sfide dhe traume, Mrika Nikçi dhe shkëlqimi i saj që nuk pushon së rrezatuari

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

“Malet janë problem vetëm kur janë më të mëdhenj se ju. Duhet të zhvillohesh aq shumë sa të bëhesh më i madh se malet me të cilat përballesh.”

Një vajzë me ëndrra të mëdha dhe një baba që e mbështet në gjithçka që kjo e fundit bën, deri edhe në thyerjen e rekordeve botërore. Në shikim të parë kjo mund të duket sikurse një hyrje në një përrallë me fund të lumtur. Por, përpos fundit të lumtur, edhe pjesa e një babai që mbështet vajzën e saj në ngjitjen e majave më të larta të botës, është e vërtetë, shkruan KultPlus.

Mrika Nikçi dhe babai i saj, Arianit Nikçi, kishin filluar një mision më 29 janar të vitit 2018, të ngjiten në majat më të larta të shtatë kontinenteve të tokës. E gjithë kjo filloi kur edhe ishin ngjitur në majën Kilimanjaro të Afrikës, një lartësi detare mbi 5800 metra.

Kur bëhet fjalë për rekordet botërore, është sikurse ato janë të projektuara për t’u thyer, sikurse ekziston një shirit i pafund i vendosur në një vend, që sfidon njerëzimin të jetë gjithmonë në krye. Mrika e kaloi shiritin dhe hyri në histori, duke u bërë vajza më e re në botë që ngjitë shtatë majat më të larta apo të njohur ndryshe edhe sikurse “7 summits”.

Në një periudhë prej 17 muajve, Mrika së bashku me babain e saj, ngjitën majat sikurse Vinson, Aconcagua, Mount Everest, Denali, Mali Elbrus dhe Piramida Carstensz, këtë të fundit më 15 gusht të viti 2019, për të hyrë në histori, si vajza më e re në botë që ngjit shtatë majat më të larta në shtatë kontinente.

Jeta e Mrikës si një vajzë e vogël. Ëndrrat e saj të fëmijërisë dhe kalimi në një botë ndryshe, atë të natyrës. Përballjet e përditshme me vdekjen, shoqëria e prania e përhershme e babait në krahët dhe shpatullat e saj, ngjitja e majave më të larta në botë dhe Mrika përtej maleve e realitetin e saj të përditshëm mund ta lexoni më poshtë në intervistën e vajzës së rekordeve.

KultPlus: Kryesisht, si fëmijë ëndërrojmë për gjëra të mëdha, planifikojmë gjëra sikurse jeta është shumë e lehtë përpara dhe arrijmë që të krijojmë një pasqyrë të jetës sonë. Megjithatë, shumë njerëz edhe sikurse fëmijë nuk mendojnë që të futen në librat e historisë dhe emri i tyre të jetë i njohur anë e mbanë botës. Një gjë të tillë, ju e keni arritur në moshën 17 vjeçare, pra ke hyrë në histori duke i ngjitur 7 majat më të larta të botës në shtatë kontinentet. Tani kanë kaluar disa vite por, si kanë qenë ëndrrat e tua të fëmijërisë dhe sa përkojnë ato me realitetin tani

Mrika Nikçi: Kam ëndërruar të garoj për Kosovën në sportin e karatesë si dhe të kem një karrierë të fortë në profesionin e avokates. Si fëmijë asnjëherë nuk kam ëndërruar që një dite do të ngjitem në majën më të lartë të botës, por jetës asnjëherë nuk i dihet, dhe jo rrallëherë ajo ndërron drejtim. Kur ndalova së praktikuari sportin e karatesë, atëherë nisa hapat drejtë ëndrrës së madhe – ngjitja në 7 Majat e botës para se ti mbushja 18 vjet, me ç ’rast thyeja rekord dhe bëhesha vajza më e re në botë të kaloja këtë rekord. Ndërsa sa i përket ëndrrës e së bërit avokate ende jam duke punuar me pasion çdo dite në atë drejtim, pasi edhe po vijoj studimet në fakultetin e Juridikut.

KultPlus: E ke përmendur pjesën që ke qenë e lidhur me natyrën që nga fëmijëria, a ndodhi kjo natyrshëm apo ishte nga imponimi i prindërve tuaj?

Mrika Nikçi: Ju falënderohem gjithmonë prindërve të mi që më mishnuan me bjeshkët tona, ku unë pata mundësinë të bie në dashuri me to.

KultPlus: Eksperiencat e juaja gjatë ngjitjeve të majave më të larta në botë, përfshijnë histori të shumta. Cila është njëra prej historive që ju e veçoni më së shumti dhe nuk do të harroni asnjëherë?

Mrika Nikçi:  Asnjëherë nuk do ta harroj momentin kur së bashku me babain e ngjitem majën e fundit nga të shtatat me të cilën përfunduam sfidën “Seven Summits”. Asnjëherë nuk kam përjetuar emocione më të forta dhe asnjëherë nuk jam ndjerë më shumë krenare me veten time. E nga historitë e shumta që mbaj në bagazhin e këtij rrugëtimi, do e veçoja momentin kur në kontinentin e akulltë të Antarktikut, nga stuhitë e mëdha kishte filluar të më ngrihej hunda sepse kisha harruar ta mbuloja për disa sekonda…

KultPlus: Gjithë ato ecje, gjithë ato ngjitje, gjithë ato rekorde të thyera dhe gjithnjë pas vetes keni mbajtur dy flamurë që i keni ngritur kudo që keni qenë prezent. Si është ndjenja e të bërit krenar një popull të tërë, duke refuzuar në anën tjetër oferta nga shtete të tjera?

Mrika Nikçi: Vetë fakti që kam qenë dhe kurrë nuk do të ndaloj së qenuri krenare për vendin dhe popullin tim, tregon që edhe pse kam pasur ofertë nga vendet tjera, me kënaqësinë dhe mburrjen më të madhe kam valuar dy flamujt tonë, të Republikës së Kosovës dhe flamurin kombëtar të Shqipërisë.

KultPlus: Përpos bisedave të ndryshme që keni pasur me babin e juaj, ju keni planifikuar gjithnjë edhe pjesën më të keqe. Sa është e vështirë që përpara një nisje të ngjitjes së ndonjë maje, të bisedoni për vdekjen?

Mrika Nikçi: Nuk është aspak e lehtë të bisedosh për vdekjen, e sidomos kur ngjitesh me njeriun më të dashur në njërën anë, e pas vetes lë të dashurit tu në anën tjetër, por është mënyra më e mirë për të menaxhuar me veten gjatë ngjitjes edhe nëse do të ndodh një gjë e tillë. Ka momente të shumta që kemi qenë në pozitë shumë të rrezikshme për jetën, dhe gjithmonë kemi qenë te përgatitur se si të veprojmë në situata të tilla, edhe pse malet e larta shpesh kanë plane tjera e të paparashikueshme nga ato që planifikon mendja e njeriut.

KultPlus: Përpos sportit të alpinizmit, ju më herët jeni marrë edhe me sporte të tjera. Cilat ishin këto eksperienca dhe cili është sporti ku “shpirti” i juaj fle më së shumti rehat?

Mrika Nikçi: Kam qenë garuese në sportin e karatesë të cilin e kam praktikuar përafërsisht 9 vite, dhe kam qenë disa herë kampione e Kosovës, si dhe garuese në sportin e skijimit. Por, shpirti më fle më së shumti rehat në ngjitjen e majave të larta, sepse aty kam gjetur 100 për qind të potencialit tim.

KultPlus: Gjatë jetës, njerëzit përballen me marrjen e vendimeve të ndryshme, qoftë ato të hidhura, të dëshpëruara apo edhe të gëzuara. A mund të ndani me lexuesit e KultPlus njërin prej momenteve më të lumtura që ju keni marrë në jetën tuaj dhe a ekziston një i tillë, që ju ka bërë të pendoheni më vonë ose një vendim që pendoheni se nuk e keni marrë?

Mrika Nikçi: Vendimi më i frikshëm të cilin e kam ndërmarr ka qenë ngjitja e shtatë majave më të larta të shtatë kontinenteve në moshën 17 vjeçare. Dhe sot me plot bindje them se është vendimi më i mirë të cilin e kam ndërmarrë ndonjëherë, sepse ky vendim më ka sjellë edhe momente të hidhura, edhe të dëshpëruara por që në fund më ka ofruar gëzimin dhe lumturinë e papërshkrueshme.

KultPlus: Merreni me sporte të ndryshme që një kohë të gjatë, por a ka pasur momente kur keni vendosur që të largohesh dhe të mos mendosh për asgjë tjetër? Ose thjesht ka qenë një moment reflektimi dhe më pas gjithçka është rikthyer në normalitet?

Mrika Nikçi: Gjatë ngjitjes së majave ka pasur momente ku kam menduar të dorëzohem, por gjithmonë e kam shtyrë vetën që të mos ndalem. Njëri nga momentet ku seriozisht e kam konsideruar dorëzimin është kur isha duke u ngjitur për kampin 4 të majës Denali, Alaskë dhe trupi im ndaloi së funksionari, por pas disa minutave vendosa të vazhdoj, dhe aty mund të them se i kam shtyrë të gjitha limitet e mija.

KultPlus: Sfida “7 summits” ka pjesën e tretë më të vështirë në botën e alpinizmit, a keni planifikuar që në të ardhmen t’i realizoni edhe dy pjesë të tjera dhe në një lloj mënyre të kompletoni sfidat që ekzistojnë deri tani?

Mrika Nikçi: Kam dëshirë të përfundoj sfidën e quajtur Grand Slam, që nënkupton ngjitja e shtatë majave më të larta të shtatë kontinenteve dhe ecja e Polit të jugut dhe Polit të veriut.

KultPlus: Fakti që ti je një grua, e bën karrierën tënde edhe më të jashtëzakonshme. Kjo pasi gruaja në Kosovë është në diskriminim e sipër dhe arritjet “vihen në hije”, cili është mesazhi i juaj për të gjithë gratë?

Mrika Nikçi: Mesazhi im për të gjitha gratë është që, asnjëherë të mos ndalen, ti ndjekin ëndrrat e tyre, të punojnë fort për realizimin e tyre, të kenë besim në vetvete dhe mbi të gjitha ta mbështesin njëra tjetrën. Së bashku jemi me të forta.

KultPlus: Ne e njohim Mrikën e majave, Mrikën e rekordeve, Mrikën që bëri krenarë gjithë Shqipërinë e Kosovën, por nuk dimë shumë për jetën e Mrikës jashtë alpinizmit. Ju po studioni juridikun, duke ndjekur edhe një herë tjetër hapat e babit juaj, i cili është një avokat, por a ka diçka konkrete me të cilën po merreni tani, e cilat janë gjithashtu edhe planet e së ardhmes në profesionin tuaj?

Mrika Nikçi: Mrika jashtë rekordeve dhe alpinizmit është si çdo vajzë tjetër 21 vjeçare me plot ëndrra dhe pasion për të ardhmen. Krahas studimeve të cilat i kam prioritet për profesionin e së ardhmes, ushtrimeve në vazhdimësi, daljet në natyrë dhe ecja në malet tona, merrem edhe me kompaninë ‘Mrika Seven Summits’, të cilën së fundmi e kemi hapur me babin dhe ofrojmë shërbime të ecjes dhe ngjitjes për turistët.

Në ndërkohë, bëj fushata dhe mundohem të sensibilizoj çështjet që kanë të bëjnë me dhunën në familje dhe dhunën në baza gjinore, si dhe jap fjalime motivuese.

KultPlus: Kohët e fundit, pas ngjarjeve që keni përjetuar, jeni bërë edhe zë i viktimave të ngacmimeve seksuale. Sa e vështirë ishte kjo gjë?

Mrika Nikçi: Kohët e fundit u bëra cak i ngacmimit seksual – ngjarje kjo e cila më ka goditur mjaft. Por, duke qenë krenare me vetveten dhe çdoherë e vendosur, e ngrita zërin në opinion duke i dalë në mbrojtje vëtës dhe të drejtave të mia, sepse e dija qe me këtë sensibilizim pa marrë parasysh pasojat për vetveten, unë qëndroj dhe bëhem zë për të gjitha gratë tjera.

KultPlus: Mesazhi për fund por edhe për vitin 2023. Çfarë pret Mrika në vitin që po vjen dhe cili është mesazhi për vitin që po lëmë pas?

Mrika Nikçi: Mesazhi për vitin 2023 është që të qëndrojmë të fortë përkundër sfidave që na dalin gjatë rrugëtimit jetësorë, ta duam njëri tjetrin, ta ruajmë njëri tjetrin, të ëndërrojmë shumë e të punojmë edhe më shumë e me vetëbesim për realizimin e atyre ëndrrave.

Mrika e sipërfaqi dhe e dëshmoi fjalinë e parë të shkruar në këtë artikull. Madhështia e saj, është më e madhe se një mal, dhe nuk ka maje ose traumë, çfarëdo qoftë ajo, që mund ta ndalë atë. /KultPlus.com

Albion Rrahmani, nga ideja për të lënë futbollin deri te suksesi kolosal për t’u bërë kampion

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Nuk mjaftojnë vetëm ëndrrat për të shkëlqyer në futboll. Sfidat nëpër të cilat kalon një futbollist janë nga më të ndryshmet, duke filluar nga vështirësitë financiare, mungesa e ambientit për të ushtruar, vështirësit për të gjetur ekipin e duhur dhe probleme të tjera të ndryshme të cilat mund të shfaqen gjatë rrugës. I ri në moshë por me një karrierë tanimë të bujshme, Albion Rrahmani, vjen si një kampion në një intervistë për KultPlus, duke shpjeguar shumëçka nga e kaluara e tij dhe e ardhmja, të cilën e pret edhe më të suksesshme sesa ajo tani, shkruan KultPlus.

I njohur ndryshe edhe sikurse “Lewandoski”, një prej sulmuesve më të mirë në botë, Rrahmani ka kaluar në disa klube gjatë karrierës deri tani, mirëpo shkëlqimin e suksesin më të madh e shijoi me klubin nga Suhareka “FC Ballkani”.

Rrahmani arriti që të plotësojë ëndrrën e tij të fëmijërisë, duke u shpallur kampion i Superligës së Kosovës dhe gjithashtu arriti suksese kulminante në arenën ndërkombëtare, duke qenë njëri prej golashënuesve më të mirë në “Conference League”.

Rrahmani tregon se fëmijëria e tij ka qenë shumë e vështirë për shkak të kushteve të cilat kanë qenë në Kosovë.

“Së pari kam filluar të stërvitem me babin tim, pastaj jam regjistruar te klubi i futbollit “KF Llapi”, ku aty i kam kaluar të gjitha kategoritë deri te U-19. Unë si futbollist nuk e kam pas fare lehtë për arsye të ndryshme në të cilat i kam kaluar, me dëshirë, vullnet dhe pasion për futbollin, nuk jam ndalur asnjëherë deri këtu ku jam sot. Ëndrrat e mia të fëmijërisë kanë qenë dhe janë të mëdha për t’u bërë një futbollist i nivelit të lartë pasi qe idoli im është Cristiano Ronaldo”.

Ai tutje rrëfen se klubi KF Besiana ishte klubi të cilin e ka ndjekur që kur ishte një fëmijë i vogël dhe inspirimi i tij më i madh ishte pikërisht babai.

“Klubi që e kam ndjekur më herët ka qenë KF Besiana po ashtu edhe Llapi pasi që babi im ka qenë pjesë e këtyre dy klubeve për shumë vite dhe ka qenë dëshira ime që një ditë të bëhem si ai”, tregon Rrahmani.

Albion dhe Driton Rrahmani (babai i tij)

Shumë njerëz gjejnë inspirim prej gjërave të ndryshme, dikush duke ndjekur edhe idhujt që i kanë përcjellë gjatë gjithë jetës. Njësoj ishte edhe për Albionin, i cili është rritur duke shikuar portugezin Cristiano Ronaldo.

“Idoli im është Cristiano Ronaldo, e kam përcjell që nga fëmijëria gjatë gjithë kësaj periudhe dhe do të mbetet gjithmonë preference ime. Është modeli më i mirë për t’u ndjekur nga një futbollist”, thotë ai.

Kalimin nëpër disa faza si një futbollist i ri, Rrahmani e kishte bërë te qyteti nga ku edhe ai vjen, pikërisht te KF Llapi.

“Kur kam përfunduar U-19 te klubi i Llapit nga aty kam kaluar në Ligen e dytë te klubi i Minatorit të Magurës për një gjysmë sezone ku kam shënuar 18 gola. Në sezonin e dytë kam kaluar te klubi KF Bashkimi Koretin ku aty kemi zhvilluar vetëm dy ndeshje dhe kam shënuar katër gola, pastaj është ndërprerë kampionati për shkak të Covid-19. Në sezonin e re kam kaluar te klubi FC Malisheva ku kam qëndruar një vit dhe kemi arritur që të shpallemi kampion dhe të futemi në histori të klubit të Malishevës, ku në atë vit kam shënuar 18 gola, pastaj nga Malisheva kam kaluar te klubi FC Ballkani. E pikërisht atë vit jemi shpalluar kampion për herë të parë në histori të klubit dhe kemi marrë pjesë në garat evropiane”, rrëfehet tutje Rrahmani.

Sukses kolosal për të arritur qëllimet e mëdha

“Realizimin e qëllimeve të mia te FC Ballkani janë bërë realitet, e unë besoj që e kam ndihmuar klubin në objektivat që ka pasur gjatë gjithë këtyre viteve. Jam shumë krenar që e kemi arritur këtë sukses për t’u kualifikuar për herë të parë në garat evropiane në histori të futbollit të Kosovës”, thotë tutje, Rrahmani, duke shpjeguar gjithashtu se për të arritur te ky sukses ka qenë një rrugë e vështirë dhe ka kërkuar punë e angazhim të madh.

Sulmuesi kryesor i skuadrës së Ballkanit, pati paraqitje magjepsëse në garat evropiane, duke arritur që të shënojë shtatë gola dhe të asistojë tre herë. E sipas tij, ky sukses nuk do të arrihej asnjëherë pa ndihmën e bashkë lojtareve, pa të cilët nuk do të ishte këtu ku është tani.

Moment “pendese” përpara shpërthimit

Lojtari i Superligës së Kosovës rrëfen se kishte menduar që një ditë ta linte futbollin, për shkak të një momenti negativ që iu ishte paraqitur gjatë kohës sa ishte “Junior” te KF Llapi.

“Po e kam një moment shumë negativ që e kam menduar ta lërë futbollin kur kam përfunduar Junioret e Llapit, por me insistimin dhe dëshirën e babit qe ka pasur çdo herë për futbollin, unë nuk jam ndalur asnjëherë që ta bëj krenar dhe ai të mburret me sukseset e mia”, thotë ai.

“Nder dhe krenari të veshësh fanellën e kombëtares, jemi një Kosovë e Shqipëri”

Rrahmani shton se është një dëshirë edhe më e veçantë që t’i mbrojë ngjyrat e Kombëtares së Kosovës sepse këtu u lind dhe u rrit si një futbollist, por asnjëherë nuk do të refuzonte një ofertë nga Kombëtarja e Shqipërisë.

“Patjetër që është një dëshirë shumë e veçantë që t’i mbroj ngjyrat e Kombëtares së Kosovës sepse këtu kam lindur dhe jam rritur si futbollist dhe dëshira ime është për të luajtur për vendin tim, por edhe te Kombëtarja e Shqipërisë do isha krenar që ta pranoja ftesën sepse ne jemi një, është nder dhe krenari ta veshësh fanellën e këtyre dy kombëtareve, për të cilat krenohemi që i kemi”, shpjegon ai.

Edhe pse sporti i futbollit mbetet një prej sporteve më të popullarizuara në Kosovë, infrastruktura e këtij sporti në vendin tonë nuk është më e zhvilluara në botë dhe rrjedhimisht një prej qëllimeve kryesore që të rinjtë kanë, është largimi drejt një klubi evropian dhe pjesëmarrja në garat evropiane.

“Qëllimet e mia janë që të luaj për ndonjë klub të madh europian, por ende nuk ka oferta konkrete kështu që mbetet të shihet gjatë afatit kalimtar”.

“Mos u dorëzoni asnjëherë”,

është një prej mesazheve që Rrahmani tenton t’ua përcjellë lexuesve të KultPlus, pasi ai beson se një ditë do të shpërblehet puna gjithsesi, pa marrë parasysh vështirësitë që i kaloni gjatë rrugës.

Ndërsa, sa i përket mesazhit për vitin 2023 dhe qëllimeve të tija të ardhshme, Rrahmani thotë se synim kryesor i tij është përsëritja e suksesit të vitit të kaluar.

“Nëse nuk kaloj te ndonjë klub evropian qëllimet e mia janë që të shënoj gola sa më shumë, ta ndihmoj klubin drejt mbrojtjes së titullit kampion dhe pse jo ta përsërisim përsëri atë sukses që kemi pasur në Arenën Ndërkombëtare”, përfundon ai.

Disa njerëz janë të destinuar që të kenë sukses në jetën e tyre dhe të kalojnë nëpër shumë sfida për t’u kurorëzuar kampion në fundin e rrugëtimit të tyre. Njësoj bëri edhe Albion Rrahmani, i cili duke punuar, rritur dhe angazhuar vazhdimisht, jehoi emrin e tij në gjithë arenën ndërkombëtare, duke treguar se fjala dorëzim nuk ekziston një fjalorin e tij. /KultPlus.com

“Vrapo Babadimër” duke vazhduar kauzën e madhe, mbush kryeqytetin me babadimra për të shënuar një tjetër edicion të suksesshëm

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Festat e fundvitit ndryshe njihen edhe si sezona ku jepen dhurata, dashuri, lumturi e shumë gjëra të tjera. Përtej mbështjelles së dhuratave në letër, në Prishtinë gjatë ditës së sotme ka ndodhur edhe një aktivitet tjetër, i cili tanimë është bërë i përvjetshëm, minimaratona “Vrapo Babadimër”.

Edicioni i shtatë i eventit “Vrapo Babadimër” u mbajt sot në Prishtinë, ku i gjithë kryeqyteti u mbush me babadimra, për të dhuruar për familjët në nevojë duke vrapuar në një shteg dhe duke dhuruar për të tjerët, shkruan KultPlus.

Organizatori i këtij manifestimi, Jusuf Islami, në një intervistë për KultPlus ka thënë se ky edicion ishte shumë i veçantë.

“Vrapo Babadimër edicioni i shtatë ka qenë një ndër edicionet më të bukura që ka qenë ndër vite, ku edhe na ka nderuar me prezencën e tij edhe kryetari i Komunës së Prishtinës. Rreth 1500 babadimra kanë qenë prezentë që e kanë zbukuruar qytetin”, tha ai.

Islami tregon se ata do të ndihmojnë rreth 200 familje në nevojë dhe gjithashtu edhe fëmijët në repartin e onkologjisë.

“Ne do t’i ndihmojë rreth 200 familjeve që janë në nevojë dhe fëmijëeve në repartin e onkologjisë. Ky është një aktivitet që po bëhet më i mirë vit pas viti. Gjithashtu, mund të shtojë se ky event është bërë edhe lajm nëpër media botërore, ka qenë një edicion që nuk do të harrohet lehtë. Me qytetin e dekoruar dhe gjithë babadimrat e pranishëm, shënuam një edicion tjetër të suksesshëm”, përfundon organizatori Islami.

“Vrapo Babadimër” shënoi edicionin e tij të shtatë, duke mbledhur njerëz nga e gjithë Kosova dhe duke i bërë bashkë për një kauzë të madhe, siç është ndihma për të tjerët. /KultPlus.com

“Gratë” si një binom i pathyeshëm me mëkatet krahas heshtjes dhe refuzimit të shoqërisë

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Gratë bëjnë mëkate sapo të zgjohen nga gjumi. Në çdo lëvizje të tyre, në çdo mimikë të fytyrës dhe në çdo veprim që ato bëjnë, ekzistojnë mëkatet si një binom i jashtëzakonshëm. Pra, mëkatet dhe gratë në një vijë lineare, bashkëveprojnë sikurse të ishin një. Shfaqja “Gratë”, e cila medoemos mori duartrokitje të shumta nga publiku, shfaqi edhe një herë tjetër diçka për të cilën ndoshta edhe nuk bisedohet shumë, e shfaqi magjinë e teatrit dhe mënyrën se si ky i fundit mund të hy thellë në shpirtin tonë dhe të prekë vendet ku ftohtësia dhe e “keqja” ka kapluar gjithë atë pjesë, shkruan KultPlus. 

Aktoret Edona Reshitaj, Gresa Pallaska, Lumnije Sopi, Sheqerie Buqaj, Shengyl Ismaili e Xhejlane Godanci me shkrime nga Agnesa Mehanolli, Brikena Sopi e Ulpiana Maloku, shfaqen përpara publikut dhimbjet e përditshme të grave dhe diskriminimin e vazhdueshëm që ato përjetojnë. Fuqi, zë kumbues, lëvizje të shumta dhe këngë të ndërthurura bashkë, e plotësuan shfaqjen e mbrëmshme, që pati premierën në Amfiteatrin e Ri të Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Që nga kohërat më të lashta, ato greke e antike, teatri ka zënë një vend të rëndësishëm në jetën e njerëzve. Megjithatë, sikurse në shumë sfera të jetës, një problem në këtë fushë ishte edhe pjesa ku gratë paraqiteshin si inferiore ndaj burrave, e sikurse në ditët e sotme, roli i gruas në shoqëri ishte shumë i kufizuar në disa mënyra.

Edhe pse sot, në Teatrin Kombëtar të Kosovës ekziston një grup i madh i grave që aktualisht punojnë aty dhe janë pjesë e teatrit dhe shfaqjeve të ndryshme, paraqitja e këtyre të fundit në skenë; vite më parë konsiderohej si diçka e “rrezikshme”. 

Pavarësisht normave dhe traditave që u thanë grave jo, prania e këtyre të fundit në teatër po përparonte vazhdimisht gjatë viteve. Kjo ndodhi edhe në teatrin e hershëm amerikan. Kishte një numër të madh të grave teatrore, aktoreve në skenë, shfaqje me role kryesore të grave dhe gra dramaturge.

Fuqia e gruas në teatër dhe absolutikisht jo vetëm kjo, u pa në shfaqjen “Gratë”

Si mund të ndërtojmë në këtë bërllog? “Gratë”, një udhëtim kaotik teatror, është provokim për shoqërinë që refuzon t’i pranojë problemet e veta. Një shoqëri e cila i detyron gratë të heshtin! Krijuar nga një ekip i grave, artiste të jashtëzakonshme të teatrit, “Gratë” është një bashkim i hidhërimit, butësisë dhe dhembjes. Është një thirrje, një protestë teatrore, një pyetje…

Në një intervistë për KultPlus, regjisorja polake, Naztazja Domaradzka, tregon se kjo shfaqje nuk do të ekzistonte në qoftë se nuk do të ishte publiku.

“Unë mendoj se kjo është një shfaqje që nuk mund të ekzistojë pa publikun, është një shfaqje e bërë për audiencën. Unë nuk jam nga këtu dhe nuk kam idenë se çfarë do të thotë të jesh një grua nga Kosova, mund të kem të përbashkët disa gjëra, por nuk e di jetesën e një gruaje në Kosovë. Megjithatë, në bashkëpunim me aktoret dhe gjithë ekipin u munduam ta shfaqim atë në mënyrën siç duhet”.

Bashkëpunim i jashtëzakonshëm për një punë të madhe

“Bashkëpunimi ishte i jashtëzakonshëm. Ne patëm kohë vetëm 4 javë që të punojmë bashkë dhe kjo e bën edhe më të veçantë. Kur ju vini për herë të parë në Kosovë ato përshtypjet e para janë se ky është një vend shumë liberal dhe ka shumë rini, por kur hyn më thellë e shihni se gjërat nuk janë ashtu siç duken. U ndjeva shumë e befasuar që në vitin 2022 është bërë ilegale që të kontrollohet virgjëria e grave në Kosovë. Ka një tollovi të madhe që njerëzit nuk po e ballafaqojnë dhe mendojnë se çdo gjë është mirë pasi nuk bisedojnë për këto gjëra”, thotë regjisorja.

Tutje, ajo shpjegon se shfaqja shërben si një thirrje për të ndryshuar gjërat, jo vetëm nga burrat por edhe gratë.

“Mendoj se është një thirrje për të ndryshuar gjërat. Për të treguar se ne flasim vetëm për disa gjëra të caktuara. Ne kemi menduar që ta vendosim përgjegjësinë e këtyre gjërave te publiku, jo vetëm te burrat por edhe te gratë dhe të tjerët. Unë do të doja shumë që kjo shfaqje të shkonte në festivale të ndryshme, dhe njëri prej vendeve është sigurisht edhe Polonia, aty prej nga vi unë”, thotë Domaradzka.

Ajo gjithashtu tregon se bashkëpunimi mes saj, si një regjisore nga Polonia, dhe Teatrit Kombëtar të Kosovës erdhi natyrshëm. 

“Unë isha duke punuar me Fondacionin e Familjes Bogujevci gjatë verës, në një projekt të shkruar nga dramaturgja britanike Sarah Hehir dhe në fund të periudhës laboratorike bëmë një pushim të shkurtër. Aty rastisti të jetë edhe drejtori i TKK-së, ku folën për gjendjen e grave në art në Kosovë”, thotë regjisorja.

Një shfaqje tërësisht dhe vetëm me gra për gratë

“Mendoj se kjo është hera e parë që në TKK luhet një shfaqje vetëm me gratë e këtij institucioni dhe sigurisht që kjo është një ndryshim në vete. Unë mendoj se këto gra meritojnë më shumë projekte të tilla dhe shpresoj që kjo të jetë një nxitje për artistet kosovare që të fillojnë të punojnë së bashku më shumë dhe të fokusohen në solidaritetin femëror”, shprehet mes tjerash.

Edhe aktorja Shengyl Ismaili, thotë për KultPlus se puna në këtë shfaqje është një ndjenjë jashtëzakonisht e veçantë.

“Këtu janë gjashtë histori që flasin për diskriminimin e gruas ndër shekuj, e unë luaj njërën nga historitë. E trajtoj dhunën e burrave ndaj grave”, thotë ajo.

“Të punosh vetëm me gra për gra është një ndjenjë jashtëzakonisht e veçantë. Duke filluar nga ne aktoret e deri te regjisorja, ndriquesja, kompozitorja, skenografia, dramaturget, koreografia, pra të gjitha jemi gra dhe kjo e bën edhe më të veçantë”, shprehet Ismaili.

Laborator teatër – teksti i ndërtuar gjatë provave

Ismaili gjithashtu tregon edhe pjesën se si kjo shfaqje dhe procesi i provave ka qenë shumë i vështirë

“Procesi i provave ka qenë shumë i lodhshëm, sepse kjo shfaqje është një laborator teatër, që nënkupton se teksti është ndërtuar gjatë rrugës (pra, provave) si dhe ka pjesë autoriale të vetë aktoreve”.

Aktorja beson se ato kanë dhënë maksimumin për këtë shfaqje, derisa pret që publiku të vazhdojë ta vlerësojë atë.

Aktorja tjetër, Xhejlane Godanci, thotë për KultPlus se kjo shfaqje ka qenë një sfidë në vete, por beson që ato ia kanë dalur suksesshëm ta paraqesin atë siç duhet në skenë.

“Kemi punuar për tri javë. Jemi angazhuar bashkë edhe me dramaturget në përpunimin e tekstit që të dalë teksti shumë më i mirë. Është edhe regjisorja polake që e ka bërë tekstin dhe sigurisht është një sfidë për neve që të bëjmë shfaqje të tilla, edhe pse kam punuar edhe në të kaluarën që ishin si rrëfime. Por në këtë shfaqje u paraqiten edhe pjesa vizuele për ta kompletuar më shumë. Secila kemi qenë e angazhuar për diçka dhe mendoj që së bashku ia kemi dalë”, thotë ajo.

Thirrja që elektrizoi të pranishmit dhe shfaqi madhështinë e gjithë shfaqjes, ishte pak para fundit, kur trupa e aktoreve, po bërtisnin “Gratë”, “Gratë”, “Gratë”, “Gratë”, “Gratë” nën përcjelljen e duartrokitjeve të fuqishme nga publiku.

Përpos aktoreve, edhe gra të tjera kanë marrë pjesë në këtë shfaqje, si konsulente e dramaturgjisë Doruntina Basha, skenografe Yllka Brada, mjeshtre ndriçimi Lucia Sanchez Roldan, kompozitore Rona Berisha Castrioti, koreografe Behije Murtezi, asistente regjie Xheraldina Krasniqi dhe asistente dramaturgjike Zoga Çeta Çitaku.

“Gratë” do ta ketë reprizën sonte më 22 dhjetor dhe një tjetër më 23. /KultPlus.com

Virtyti i bindjes si mjet për sigurim të mbijetesës, “Kepi i shpresës së mirë” përcjell një masë emocionesh për mesazhin e fuqishëm

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Shtypja, korrupsioni, censura, propaganda dhe mbi të gjitha frika, janë emocione që nuk përjetohen shpesh në klasë nga një mësuese, por të gjitha këto u shfaqën të gërshëtuara së bashku në monodramën “Kepi i shpresës së mirë”, ku një mësuese në një klasë plotë (në këtë rast një teatër) demonstron se mbijetesa e një njeriu arrihet vetëm përmes virtytit të bindjes dhe “biologjisë”, shkruan KultPlus.

“Kepi i shpresës së mirë”, i bazuar në (Mënyrat e Zonjushës Margarida nga Robert Athayde) është një satirë me një fund të hapur, që vë në lojë pushtetin, i cili kap në diagramin e tij një spektër të gjerë – trysnia nga prindërit, mësuesit deri te diktatura.

Gjatë gjithë shfaqjes, Zonja Margarida duke shpjeguar të gjitha proceset e jetës, e veçanërisht atë të vdekjes, përdor biologjinë, matematikën, gjeografinë, historinë dhe kurrikulën e saj sekrete për të mësuar, tallur, poshtëruar dhe kërkuar bindje nga studentët e saj. Zonja Margarida është një tirane që i trajton “studentët” e saj si objekte. Sjellja armiqësore e zonjushës Margarida ndaj studentëve të saj është e vetmja mënyrë që ajo mund të shfryjë frustrimet e saj seksuale.

Aventura pa shumë paramendim për një “shpërthim” në skenë

Protagonistja Albulena Kryeziu, e cila i shfaqi mjeshtërisht aftësitë e saj të grumbulluara ndër vite në përvojën e saj të gjatë në film, seriale dhe teatër, këtë herë luajti zonjushën Margarida. Ajo tregon për KultPlus se përkundër faktit se nuk është menduar shumë para se t’i hynte kësaj aventure, ndihet e lumtur që gjithçka shkoi sipas planit.

“Pasi përfundoi premiera jam shumë rehat dhe teper e lumtur me të gjithë punën që është bërë. Me gjasë publiku e priti mirë, pasi pata vetëm fjalë të mira. Kur kam hyrë në këtë aventurë, nuk kam menduar as për vështirësi, as për kurgjo tjetër. Një ditë më pyeti se a je afër me punë, dhe po thosha vetmeveti se sa më afër që po vie premiera, aq më vështirë po më duket. Në qoftë se do ta mendoja më gjatë, atëherë nuk do ta bëja këtë rol. Gjatë karrierës sime kam pasur fatin që të punoj me aktorë shumë të mirë gjithmonë, e rrethuar nga ta, kështu e kam ndjerë mbështetjen e tyre, e në këtë rast mbështetjen po e gjeja vetëm prapa perdeve, pa të cilët nuk do të mund të bëja as 50 për qind të punës. Jam ndjerë shumë e përkdhelur, pasi i gjithë ekipi ka punuar vetëm për mua, i gjithë publiku erdhi për këtë arsye”, thotë aktorja.

Roli i “shenjtë” i një mësuese

Kryeziu tregon për KultPlus edhe momentin se si e përjetoi ndjenjën e të qenurit një mësuese.

“Në fakt, u ndjeva çuditshëm. Normalisht që nën petkun e personazhit, t’i bëhesh një me të dhe nuk e ndjen distancën me veten. Si filim, kur ja kemi nisur punës gati secili prej anëtarëve të ekipit e ka rrëfyer një histori me mësuesen e vet të shkollës fillore, ku u njoftuam me shumë momente nga secili prej neve. Kjo është edhe një thirrje për të gjithë njerëzit në përgjithësi, duhet të kenë kujdes se si sillen me njëri tjetrin, çfarë emri ia vendosim njëri tjetrit. Me të vërtetë është e rëndësishme, pasi me vetëm një nofkë që ia vendosim dikujt, traumat që mund t’i fitojë dikush janë shumë të mëdhaja dhe mund të shkojnë deri te katastrofa”.

Njerëzorja në brendësi të të “fortëve” do ta bënte botën një vend më të mirë për të jetuar

“Një ndër temat kryesore është diktatura e bullizimi, që ushtrohet nga ata që kanë forcë mbi të tjerët. Unë me të vërtet zakonisht kam karaktere të buta dhe më ndryshe, rrallë negative. Por sigurisht edhe në këtë mësuesën e çuditshme është një e njërëzishme në thëllësi të saj. Në qoftë se e bëjmë të gjithë këtë, atëherë bota do të ishte më e mirë”, përfundon ajo.

Ndërkaq, regjisorja Elmaze Nura, thotë për KultPlus se monodrama është zhanri më i vështirë i teatrit, derisa pas shfaqjes u ndje e kompletuar nga puna ekipore që ata treguan.

“Monodrama është zhanri më i vështirë i teatrit, si për regjisorin edhe për aktorët që është një barrë e madhe. Gjetjet regjisoriale në këtë zhanër janë më të pakta. Por edhe teksti dhe gjithë ekipi tjetër më kanë dhënë të gjitha mundësitë që unë ta shpreh të gjithë atë pjesën që unë kam dashur ta shpreh. Jam shumë e lumtur që audienca e priti ashtu siç ne e kemi pritur. Të gjitha ato thumbime, satirë që përfshin ambientin në të cilin ne jetojmë, shfaqin edhe trysninë që nga familja, nga shkolla apo ndoshta edhe nga sisteme të ndryshme që mund të jenë në shtet”, shprehet ajo.

Një orë efektive – reflektimi mbi problemet për të shfaqur realitetin ku po jetojmë

“Të gjitha u pranuan në mënyrën më të mirë, duke reflektuar në problemet që i trajtuam. Kjo shfaqje zgjatë sa një orë mësimi, pra, 45 minuta. Ka disa role që luhen nga Lena dhe unë si regjisore jam ndjerë plotë dhe e realizuar nga kjo shfaqje. Ne e kemi adaptuar tekstin pasi është shumë i gjatë, duke e përfshirë realitetin në të cilin ne po jetojmë, përfshirë këtu realitetin ballkanik në botën që po jetojmë. Ka qenë edhe si një film, aq sa e kemi planifikuar, aq ka zgjatur. Po e quajmë një orë efektike për audiencën dhe besoj që kemi përcjellur të gjithë ato mesazhe që jemi munduar ta bëjmë. Edhe në qoftë se teksti ka qenë i vështirë të kuptohet nga audienca, kemi pasur elementet shtesë sikurse skenografinë, muzikën, kostumografinë dhe ndriçimin. Reprizat janë të planifikuar që të ndodhin në Teatrin Kamertal të AAB-së”, shton tutje Nura. 

Personat e “padukshëm” në skenë, që në fakt janë gjithmonë aty

Bekim Korça thotë për KultPlus ka falënderuar të gjithë njerëzit që e kanë besuar atë në punën e skenografisë.

“Normalisht siç e dijmë, ne prioritetet i kemi të bazuara në lojë dhe regji. Pjesa tjetër është sikur të themi se jam në sherbim të aktoret dhe regjisë. Angazhimet e shumta nuk përbëjnë rëndësi, sepse në këtë rast nuk është sasia ajo që e determinon suksesin. Por dua të shfrytëzoj rastin që më kanë besuar që t’i realizojmë bashkë shfaqjet e tyre në mënyrën më të mirë të mundshme”, thotë ai.

Në anën tjetër, kompozitori Memli Kelmendi, pohon për KultPlus se kjo shfaqje u realizua me sukses të madh dhe përgëzoi aktoren Albulena Kryeziu për rolin e saj.

“Paraprakisht dua të falënderoj Lenën për një punë shumë të vështirë. Aktori partnerë ka skenën, skenografinë, muzikën prandaj nuk është edhe e lehtë që të mbahet atmosfera brenda shfaqjes. Ky është bashkëpunimi i dytë sa i përket teatrit. E di që pjesa më e dashur për mua është kompozimi për pjesën e filmit, teatrit e gjithashtu kam kompozuar shumë vepra për filma të metrazhit të gjatë, të shkurtër, teatër e dokumentarë të tjerë”.

Puna ekipore për një shfaqje që përcjellë mesazh të jashtëzakonshme

“Teatri për mua mbetet si një prej pjesëve më të rëndësishme. Jam munduar që të përcjell lojën e aktores dhe të respektoj kërkesën regjisoriale. Loja e Lenës më ka ndihmuar shumë. E falënderoj gjithë ekipin dhe e përgëzoj aktoren për suksesin. Do të kisha dëshirë që edhe të tjerët ta vinin ta shohin dhe ta shijojnë shfaqjen”, thotë në fund Kelmendi.

Zonja Margarida mori duartrokitjet e merituara nga publiku në fund të orës mësimore dhe kështu erdhi liria e “nxënësve”. /KultPlus.com

‘Sytë e Duert e Jueja Duhet të Shifen Kudo’ nga Blerta Haziraj sjell në jetë revistat e para të botuara nga gratë në Kosovë

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

“Një grua e vetme ka fuqi, kolektivisht kanë ndikim”.

Tradicionalisht njerëzit janë mësuar të jenë në konkurrencë me njëri-tjetrin, kështu thotë historia duke u nisur nga lufta për mbijetesë. Duke u zhvilluar gjithnjë e më shumë, njerëzit dhe veçanërisht gratë, të cilat shpesh konsiderohen të diskriminuara në shumë fusha, kjo nuk i ka penguar ato që të mund të bëjnë dhe të krijojnë gjëra të mëdha. Kjo gjë u shfaq edhe në filmin “Sytë e duert e jueja duhet të shifen kudo” me regji të Blerta Hazirajt, shkruan KultPlus.

Njerëzit u mblodhën në Bunkerin te Fontana në Ulpianë, për të parë nga afër filmin që sjell në jetë historinë e Frontit Antifashist të Grave të Kosovës, pas luftës së dytë botërore në Kosovë dhe materialet e shtypit me të cilat ato përçonin mesazhe dhe adresonin çështjet e grave. 

Krahas filmit që u shfaq mbrëmë, njerëzit kishin mundësi të shihnin nga afër edhe materiale nga revistat “Buletini” (1946-1949) dhe “Agimi” (1949), gjithashtu edhe disa shkrime nga e famshmja “Rilindja” e materiale të tjera të cilat hulumtuesja i kishte mbledhur përgjatë vitit 2022. Ndërsa, sikurse qershia mbi tortë, po qëndronte edhe një ilustrim të krijuar në bashkëpunim me artisten Bilgie Emir, i inspiruar nga përmbajtja e artikullit ‘Zhvillimi dhe Masovizimi i Frontit Antifashist të Grave të Kosovës (1941-1945)’ nga Sulltane Ukaj, i botuar në revistën shkencore Kosova (1977).

Në posterin i cili po qëndronte i varur në mur, shiheshin 4 gra kosovare të cilat gjatë luftës nacional çlrimitare kishin këputur telat e shtyllave telefonike, për të ndërprerë komunikimin e fashistëve.

E për të gjallëruar këtë histori dhe aktivizmin e tij letrar, filmi “Sytë e duert e jueja duhet të shifen kudo” paraqet historinë e Grave Antifashiste në të tashmen përmes grave të fshatrave të Kosovës, të cilat mësojnë dhe lexojnë me zë të lartë këtë histori. Ndërsa gratë lexojnë revistat, fragmentet e tyre gjallërojnë historinë dhe reflektimin e regjisores për takimin e saj me arkivin.

Ndërkaq, Blerta Haziraj tha për KultPlus se ky projekt ka ardhur si rezultat i një pune arkivore që në fokus ka pasur të gjejë gazetat që janë botuar në Kosovë prej grave, menjëherë pas luftës së dytë botërore.

“Ky projekt është si rezultat i një pune arkivore që e kam nisur në fillim të këtij viti e që fokus kryesor e ka pasur të gjejë gazetat e para që janë botuar në Kosovë prej grave, menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore. E para është revista “Buletini” që është botuar për herë të parë në vitin 1946 në Prizren, e cila ka ardhur në Prishtinë në vitin 1949, ku edhe e ka ndryshuar emrin në “Agimi”, deklaroi ajo.

Këto dy revista kanë qenë organ i Frontit Antifashist të Grave, një lëvizje e gjerë në gjithë Jugosllavinë, e cila është zhvilluar përbrenda Frontit Popullor menjëherë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Ideja kryesore është që këto materiale, bashkëme tekste dhe shkrime të tjera të jenë pjesë e një publikimi i cili do t’i anotojë këto materiale dhe të japë një kontribut nëhistoriografinë tonë.

“Kjo organizatë ka mobilizuar gratë në ngritjen e tyre kulturore, ekonomike, arsimore e edukative. Për gjatë këtyre gjashtë muajve kemi hulumtuar për këtë lëvizje e përveç dy revistave të lartpërmendura, kemi gjetë edhe materiale të tjera nga gazeta “Rilindja” dhe artikuj të tjerë. Këto revista e këto materiale që i kemi mbledhur kanë me qenë pjesë e një publikimi, që po shpresojmë të publikohet në vitin tjetër”, shpjegon Haziraj.

Korrespodenca e grave sikurse të ishin profesioniste të lindura

“Një sen që më ka befasuar gjatë këtij hulumtimi është korrespodenca që është bërë nga gratë, jo vetëm në rajon, por në gjithë Kosovën e sidomos mes fshatrave dhe qyteteve. Krahas librit që do të bëhet, kam vendosur që të bëjë edhe një film ku kam vizituar disa gra nëpër fshatra sikurse Dukagjini e Drenica. Në të njëjtën kohë, e kam shfrytëzuar që përmes filmit të shpalos sfidat që i kam pasur për të gjetur këto materiale. Diçka tjetër që mund ta shihni këtu është një ilustrim që është në dhomën tjetër, për të cilin jam inspiruar nga një artikull që është botuar në vitin 1977 nga historiania Sulltane Uka, në revistën shkencore “Kosova”. Në atë artikull shkruhet për zhvillimin dhe masovizimin e Frontit Antifashist të Grave, aty jipen edhe disa prej aktiviteteve ilegale që kanë kryer këto gra. Një prej tyre është kur ato i prejnë shtyllat telefonike, që të ndërpresin përcjelljen e mesazheve nga ushtarët fashistë”, thotë tutje regjisorja.

Në anën tjetër, Tevfik Brada, si njëri prej personave që ka ndihmuar Hazirajn në këtë hulumtim, shprehet për KultPlus se neglizhenca e institucioneve ka bërë që të “harrohet” kjo histori.

“Këtu është një histori që është neglizhuar. Pra, Fronti Antifashist i Grave pas të 80-tave kur ka nisur konfilktet ndër-etnike këtu, e popujt që vijnë nga posht ë janë harruar. E dyta, për shkak të neglizhencës, në Agjencinë Shtetërore të Arkivave nuk ka më materiale nga kjo periudhë. Ne kemi shkuar atje disa herë e kemi kërkuar materiale që janë arkivuar, por nuk kemi marrë përgjigjje pozitive. Ka 3-4 gjëra në dosje që unë i kam lypur dhe nuk kanë mundur t’i gjejnë”, thotë ai.

Materiali origjinal i pranishëm vetëm në Kosovë

“Mund të them që shteti i Kosovës ka thënë që kjo periudhë kohore nuk është pjesë e historisë sonë dhe ka ndodhur një neglizhencë e madhe. Ne kemi marrë materialet nga Eli Krasniqi, hulumtuese e cila i ka marrë nga Qendra Arkivore kur ajo ka qenë në gjendje më të organizuar. Ky material origjinal gjendet vetëm në Kosovë, e përkundër faktit që psh revista Agimi është botuar në tirazh 1000 copa e poashtu edhe nëgjuhën serbe, është interesant që janë materiale të cilat nuk i njohim, u shpreh Haziraj.

Ideja që lindi “rastësishëm” gjatë një hulumtimi tjetër

“Vitin e kaluar kam qenë duke punuar me një hulumtim tjetër,edhe ai poashtu gjysmë-arkivor dhe ka qenë i fokusuar nëkuptimin e diskursit dramaturgjik të gratve në dramat moderneshqiptare. Edhe gjatë hulumtimit, duke kërkuar shumë gjëra të tjera, i kam mbledhur rreth 100 drama shqiptare që janë publikuar pas Luftës së Dytë Botërore, e pastaj duke mbledhur literaturë pata hasur në një libër të zonjës së ndjerë Drita Bakija Gunga, ku ndër të tjera flitet për pozitën dhe zhvillimin e organizimit politik të  grave të Kosovës gjatë periudhës së Ndërtimit Socialist. Aty ka statistika e të dhëna të ndryshme për kushtet dhe pozicionimin e grave në shoqëri. Njëri prej kapitujve ka qenë roli i shtypit në emancipimin e gruas shqiptare. Aty e pata lexu se Fronti Antifashist i Grave ka publikuar revistën “Buletini”dhe “Agimi”andaj edhe e kam shkru projektin për CHwB, programin Heritage Space me të vetmin qëllim që me i gjetë dhe me e hapë këtë arkive.

Hulumtimi i thellë, përtej arkivave shtetërore

“Dokumentat që e tregojnë aktivizmin e Frontit Antifashist nuk janë në arkivë, d.m.th as nuk figurojnë në regjistër. Njerëzit që punojnë në arkivë nuk kanë mundur të gjejnë materiale për shkak të ri-organizimit momental në arkivë. Unë kam lypur materiale edhe nga Biblioteka Kombëtare e Kosovës, kam gjetur arkiva nëpër revista shkencore, artikujë, shkresa, biografi, ese e poezi që kanë mundur t’i bëjnë jehonë këtyre dokumenteve. Kryesisht tekstet që janë bërë gjatë periudhës socialiste e tregojnë më shumë këtë temë.. Qëllimi kryesor i këtij projekti ka qenë libri, që tash është në progres e sipër, e i cili do të ftojëedhe hulumtues e studiues të tjerë që të jenë pjesë, përfundon regjisorja Haziraj.

ATO është nismë hulumtuese që synon t’i gjejë materialet arkivore të Fronit Antifashist të Grave në Kosovë (FAGK) prej vitit 1945 deri në vitin 1954. Hulumtimi përqendrohet në interpretimin e këtij aktivizmi letrar duke analizuar revistat Buletini dhe Agimi si dhe materialet e tjera tekstuale të asaj kohe. /KultPlus.com

BKK kremton 78 vjetorin e saj dhe një vit tjetër të suksesshëm përmes katër faktorëve vendimtarë

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Kur bëhet fjalë për t’u dhënë njerëzve material të besueshëm, bibliotekat janë thelbësore. Ato mbështesin dhe stimulojnë marrjen e informacionit përmes të mësuarit. Ka shumë libra që mund të lexojnë dhe të zgjerojnë njohuritë e tyre. Për më tepër, shumëllojshmëria është aq e gjerë sa shumica e njerëzve gjejnë atë që kërkojnë dhe një vend që zakonisht ngjall kujtime të këndshme është biblioteka. Ndërkaq, Biblioteka Kombëtare e Kosovës ka shënuar sot 78-vjetorin e themelimit, duke shënuar një vit të veçantë dhe me shumë përmirësime në fushën e bibliotekave të Kosovës, shkruan KultPlus.

Ministria e Kulturës ka vazhduar që të dhurojë përkrahje të madhe për BKK-në, derisa veprimtarinë e sotme e bëjnë të veçantë katër faktorë kyç.

Duke filluar nga akti i nënshkrimit të memorandumit të bashkëpunimit ndërmjet BBK-së dhe organizatës “FLOSK”, që ofron bashkëpunim për dixhitalizimin e fondeve të BKK-së. Më pas, duke shënuar edhe ditën kombëtare të vetëdijesimit të bibliotekave që vjen prej programit Erasmus+, veprimtari që organizohet bashkë që nga viti 2017 mes Bibliotekës dhe Universitetit të Prishtinës.

Në këtë ditë, gjithashtu është bërë edhe akti nismëtar i pranimit të kodit të librave të ndërmarrjes botuese “Rilindja” në BKK nga drejtori i Agjencisë Kosovare të Privatizimit.

Si çështje e fundit është përfshirë edhe dhënia e mirënjohjeve për njerëzit që kontribuuan në zhvillimin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës.

Kryetari i Këshillit Drejtues të Bibliotekës Kombëtar të Kosovës “Pjetër Bogdani”, Fazli Gajrakut e mori fjalën, duke treguar rrugëtimin e BKK-së ndër vite dhe përpjekjet e tyre për të përmirësuar këtë fushë.

“Sot ne po kremtojmë 78 vjetorin e themelimit të Bibliotekës në një kremtim dhe aktivitet të veçantë së bashku me MKRS-në dhe Rektoratin e UP-së. Biblioteka ka një datë që është e njohur si datë e themelimit të saj, pikërisht nëntori i vitit 1944 kur nis punën në Prizren me një koleksion të vogël të librave dhe më pas vijon të bëjë jetën e saj duke u rritur e zhvilluar gjatë 78 vjetëve të historisë, në një fond bibliotekar që tashmë ka  biblioteka dhe këto koleksione që po pasurohen e që janë pjesë e trashëgimisë 78 vjeçare është dashur shumë punë e kujdes i të gjitha gjeneratave. Ne po mundohemi të bëjmë atë që është në mandatin e BKK-së, që është i gjerë dhe që është përfshirës në fushën e zhvillimit bibliotekar, mbledhjes dhe ruajtjes së trashëgimisë nder shkrimore, të shtypur, botuese dhe asaj gojore në ngritjen e cilësisë së shërbimeve”, thotë ai.

Tutje, Gajraku gjithashtu shton se gjatë këtij viti BKK-ja është pasuruar me 2439 tituj të rinj.

“Në kuadër të punës praktike dhe zhvillimit të koleksionit, biblioteka gjatë këtij viti përmes politikave të blerjes, ekzemplarëve të detyrueshëm dhe dhuratës është pasuruar me 2439 tituj apo 8381 ekzemplarë. BKK ka pasuruar gjatë këtij viti 9 biblioteka shkollore me 1518 tituj”.

Mes tjerash, gjatë fjalimit të tij drejtori i BKK-së, njoftoi se do të verifikohen të gjitha dëmet që janë bërë kësaj biblioteke në ekzemplarët e saj gjatë luftës së fundit në Kosovë.

“Me vendim të qeverisë së Kosovës, për dokumentimin dhe vlerësimin e dëmeve të trashëgimisë kulturore të shkaktuara nga forcat serbe në Kosovë gjatë luftës së fundit, BKK e cila gjatë viteve 90-ta ka pasur humbje të mëdha të fondit të saj është duke e verifikuar të  gjitha librat fizikë të reporterit dhe do të nxjerrë statistika dhe koleksione. Verifikimit do t’i nënshtrohen të gjitha librat dhe së shpejti do të kemi një raport të detajuar me të gjitha dëmet që janë shkaktuar”, thotë drejtori, duke përshëndetur të pranishmit dhe duke i uruar 78 vjetorin.

Për një fjalë rasti u ftua edhe Feim Hoxha, zëvendësues i Sekretariatit të përgjithshëm të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

“Kam kënaqësinë sot në përvjetorin e kësaj sot në këtë përvjetor të Bibliotekës që në emër të Ministrit Hajrulla Çeku të ju përshëndes dhe të ju them se asnjëherë nuk ka qenë më i madh përkushtimit për të ndihmuar bibliotekat e në këtë rast në mënyrë të veçantë BKK-në. Kjo datë është përkushtimi për të krijuar bashkë dhe për të ri konfirmuar rolin e Bibliotekave në vendin tonë, të ndërtuar mbi themelet që nga vitet 1944. Në mbështetjen që ajo merr në përmbushjen e misionit të saj, si institucioni bibliotekar qendror në Kosovë dhe si qendër e inovacionit bibliotekar në nivel kombëtar”.

Hoxha thotë se biblioteka, apo përkatësisht informacioni është një faktor vendimtar në zhvillimin kombëtar të vendit.

”Derisa vazhdon të mbizotëron pikëpamja se bibliotekat janë jo më tepër se depozitarë e librit të së kaluarës, duhet të thuhet zëshëm për rolin thelbësor të bibliotekës si institucion arsimor, edukativ e kulturor. Biblioteka, përkatësisht informacion është një faktor vendimtar në zhvillimin kombëtar. Në shekullin e XIX, institucionet udhëheqëse duhet ta njohin këtë faktor dhe të ndihmojnë në ofrimin e kushteve të duhura për zhvillim të mëtejshëm”.

Ai gjithashtu tregon se BKK së shpejti do të rinovohet, derisa tanimë janë në fazën e hartimit të projektit për renovim.

“Qeveria e Kosovës, ashtu siç edhe ka përkrahur shumë projekte për bibliotekën e kulturën në përgjithësi, do të vazhdojë që të përkrahë zhvillimin e bibliotekave. Tanimë jemi në fazën e vlerësimit të ofertave për hartimin projektit të renovimit të tërësishëm të objektit të BKK-së, i cili do t’i paraprijë pastaj fazës së renovimit. Ne konsiderojmë se me renovimin e tërësishëm të BKK-së, do të krijohen kushtet adekuate për stafin e bibliotekës dhe gjithashtu do të kemi një ambient adekuat në standarde ndërkombëtare për ruajtjen e materialeve bibliotekare”, tha ai.

Qerim Qerimi në fjalimin e tij të parë si rektor i Universitetit të Prishtinës, u shpreh i lumtur që biblioteka vazhdon të jetë burim ekzistencial i dijës.

“Jam i privilegjuar që kam mundësinë që t’ju drejtohem në një ditë kaq emblematike për librin siç është Dita e Bibliotekës dhe njëkohësisht dita kombëtare e vetëdijesimit për bibliotekave në Kosovë. Këto dy ngjarje të çmueshme për institucionin e librit. Dita e sotme paraqet fjalimin tim të parë në cilësinë e rektorit të UP-së dhe nuk do të mund të gjeja një moment më të mirë për një fjalë të parë zyrtare se sa një ditë sikurse që është kjo. Biblioteka është burim ekzistencial i dijës, kjo mbetet e vlefshme edhe në kohën kur biblioteka po transformohet në drejtime të ndryshme, sidomos në terma digjitale”.

Qerimi thotë se biblioteka mbetet vend i pazëvendësueshëm për studentët dhe studiuesit e Kosovës.

“Sigurisht ajo nuk është vetëm një institucion ku takohen njerëzit, por është kulturë dhe kujdestare e rëndësishme kombëtare, institucionale etj. Biblioteka mbetet vend i pazëvendësueshëm për studentët dhe studiuesit tanë. Vetëdijesimi për rëndësinë e bibliotekës duhet të vazhdojë të rritet. Universiteti i Prishtinës për të gjashtin vit me radhë po e promovon ngritjen e vetëdijes për bibliotekat në Kosovë. Jemi duke punuar së bashku me partnerët tanë nga vende të ndryshme që të rrisim cilësinë e shërbimeve në bibliotekat universitare duke synuar modernizimin e tyre përmes zhvillimit të personelit dhe reformimit të shërbimeve që ofrohen”.

Rektori bëri thirrje që të mbrohet prona intelektuale (dokumentet, librat dhe të gjitha koleksionet që janë trashëguar) dhe t’i përdorin ato në mënyrat që lartësojnë vlerën e kërkimit dhe cilësinë e mësimit. “Nëse nuk të pëlqen të lexosh, ti nuk e ke gjetur librin e duhur”, prandaj mos ndaloni së kërkuari atë. Ju dëshiroj suksese të përzemërta në realizimin e aspiratave tuaja, sidomos ato që lidhen me librin”, përfundoi ai.

Arben Limani në cilësinë e Drejtorit të Agjencisë Kosovare të Privatizimit, njoftoi më tepër rreth aktit nismëtar të fondit të librave të Ndërmarrjes Botuese “Rilindja” në BKK.

“Nuk është e zakonshme që drejtori i t’i drejtohet ndonjë evenimenti të tillë por jam shumë i lumtur që në rastin e shënimit të Ditës së Bibliotekës të ju njoftoj se bordi i drejtorëve të AKP-së si administratorë të ndërmarrjes shoqërore të shtëpisë botuese “Rilindja” pas kërkesës së BKK-së dhe me qëllim të kontributit në përmirësimin e gjendjes së bibliotekave të Kosovës të dhurojë një fond të caktuar, konkretisht rreth 430 pako të librave shkollorë. E gjithë kjo për t’iu dalë në ndihmë sado pak në pasurimin e fondit të librave dhe shtimin e koleksionit të BKK-së, si dhe duke ditur se ajo do t’i vë në funksion të mirëfillta në përmirësimin e bibliotekave në Kosovë në përgjithësi. Uroj që ky kontribut të ndikojë në lexuesit e vegjël, shpresoj që të në ardhmen të kemi bashkëpunime të tilla.  

Pas përfundimit të dhënies së mirënjohjeve, në Hollin e Ekspozitës është hapur ekspozita “Percjeptimi për shqiptarët në artin e karikaturës” (periodiku britanik dhe amerikan gjatë fundshekullit të XIX dhe fillimshekullit të XX) të kuruar nga Sean Pessin, derisa kjo është dhuruar nga endra për Studime të Shqiptare në Londër. /KultPlus.com

“Alienët” e ndërtuar nga filmat e animuar u shitën akoma pa u hapur ekspozita e Heli Kopter, Agani: Një sukses i jashtëzakonshëm

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Heli Kopteri së fundi ka hapur një ekspozitë, e para në karrierën e tij/saj, në menzën “Ramiz Sadiku”, e cila ka hapur sërish dyert përmes kësaj ekspozite të premten, derisa më 21 nëntor do të nisë zyrtarisht punën, shkruan KultPlus.

Menza Ramiz Sadiku është hapësirë për punëtorë, artistë, aktivistë, shkrimtarë, mendimtarë dhe andrrimtarët mes tjerash.

Ndërkaq, menaxherja e artistit/es dhe njëkohësisht edhe kuratorja e kësaj ekspozite, Arta Agani, ka njoftuar për KultPlus se Heli është një artist/e e re në skenën kosovare.

“Heli Kopter është një artist/e i/e ri/re në skenën kosovare. Ai/ajo vepron nën një pseudonim për të përfaqësuar veprat e tyre artistike në një mënyrë të pastër të pandikuar nga identitetet, duke shprehur kështu lirisht shqetësimet e tyre për botën dhe duke e pasqyruar atë”, thotë ajo.

Tutje, Agani shpjegon gjithashtu se në veprën e tyre Heli është ndikuar nga posterat moderniste duke përdorur ngjyrat elementare dhe duke bashkëpunuar me hapësirën e bardhë.

Arta Agani

Pohimet tipografike dhe simbolet e konstruktivizmit – pjesë e veprave të Helit

“Pohimet tipografike mbi veprat lidhen edhe me modernizmin duke plotësuar mesazhin vizual. Nuk mungojnë edhe simbolet e konstruktivizmit, si shenja e zezë plus dhe format gjeometrike që shfaqen në disa prej veprave”, shprehet Agani.

Si protagonistë të veprave të Helit janë kryesisht “alienë” të ndërtuar nga pjesë e filmave të animuar të zakonshëm, si p.sh. veshët e mickey mouse dhe këmbët e trasha.

“Ata mbajnë simbole të botës kapitaliste, por gjithashtu nënkuptojnë një botë të ardhshme me robotë të ngjashëm me kanaçe që rrotullohen përreth. Disa figura të tjera që ndeshim janë krijesa mitologjike ose ikona reklamash, të shfaqura në përsëritje dhe duke formuar një teksturë në vepër. Ne mund të shohim ikonat e famshme nga Star Wars në situata të sikletshme”, shton Agani.

Protagonistët e veprave dërgojnë ftesë për të luajtur e menduar

Siç thotë, Agani, e përbashkëta mes të gjitha veprave është se protagonistët duken të rehatshëm në botën e tyre të sfondit të bardhë duke na ftuar të luajmë dhe të mendojmë për deklaratat vizuale-tekstuale që shohim përpara.

Ekspozita është hapur të premtën, derisa disa prej veprave janë shitur akoma pa filluar ekspozita, gjë që e ka gëzuar edhe menaxheren e artistes.

“Disa vepra janë shitur, që është sukses i jashtëzakonshëm e që mua më vjen shumë mirë për faktin se kjo e konfirmon lidhjen e drejtpërdrejtë mes artit dhe artdashësit, pa interferenca të njoftësive dhe asociacioneve klanore artistike që janë të zakonshme në botën e artit”, përfundon ajo.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur për një muaj, pra, deri më 18 dhjetor dhe veprat janë në shitje. /KultPlus.com

Posteri i ekspozitës

Adea Badivuku bëri histori në fushën e kërkimit, fiton vendin e dytë në Simpoziumin e Nevadas

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Studentja e diplomuar në muzikë Adea Badivuku së fundmi fitoi vendin e dytë në Simpoziumin e Posterit të Graduate Student Association që është mbajtur në Nevada të Amerikës, shkruan KultPlus.

Në këtë hulumtim morën pjesë 80 doktorantë nga fusha të ndryshme.

Duke përfaqësuar departamentin e muzikës me punimin e saj shkencor për piano, ajo bëri histori në fushën e kërkimit pasi ishte hera e parë që departamenti i arteve të bukura dhe muzikës në Reno mori një simpozium kërkimor.

Badivuku në një intervistë për KultPlus shprehet shumë e lumtur që pati mundësinë të përfaqësojë departamentin e muzikës dhe artet e bukura në Nevada.

“Ndihem tej mase e lumtur që pata mundësinë të përfaqësoj departamentin e muzikës dhe artet e bukura në Nevada në një sympoziom shkencor dhe hulumtues. Padyshim është një privilegj i vërtetë që përveç performimit dhe koncerteve të shumta në Amerikë, puna ime vazhdon të shpërblehet edhe në aspektin hulumtues akademik”.

Ajo gjithashtu njofton ekskluzivisht për KultPlus se së shpejti do të vijë në Kosovë me një projekt gjatë muajit qershor. Do të ketë një ekspozitë gjithëpërfshirëse me performanca dhe instalim audio/video.

Adea Badivuku është një pianiste nga Kosova dhe sukseset e saj në mbarë botën kanë qenë të jashtëzakonshme. /KultPlus.com

“Më lër brenda, më lër jashtë” shfaq këmbëngulësinë e njerëzve përballë sfidave të pakapërcyeshme për të ndjekur pasionet e tyre

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Ne nuk duhet të lejojmë që një pjesë e ekzistencës sonë të jetë përcaktues i vetëm i asaj se kush në të vërtetë ne jemi. Identiteti nuk përcaktohet nga një aftësi e kufizuar. Në ekspozitën “MË LËR BRENDA, MË LËR JASHTË’, shihen njerëz të cilët kanë kapërcyer çdo vështirësi në jetën e tyre, duke filluar nga përballja me veten. Çdo individ duhet të përpiqet të kapërcejë vështirësitë pa i lënë ato t’ia përcaktojnë rrugëtimin përpara. E në këtë ekspozitë shfaqet këmbëngulësia e njerëzve përballë sfidave të pakapërcyeshme për të ndjekur pasionet e tyre, shkruan KultPlus.

Mbrëmë në katin e tretë të Hotelit “Grand”, është hapur ekspozita e Arbër Selmanit, “Më lër brenda, më lër jashtë”, ku sjellë në vëmendje njerëz që guxojnë dhe tejkalojnë sfidat dhe pengesat që vijnë në rrugën e jetës. Imazhe të forta tregojnë për një realitet goditës: dikush që noton, një tjetër punon në radio, pak më larg edhe dokumente që konfirmojnë një sëmundje, një gjendje.

Të gjithë kanë një pasion ose një ëndërr. Imagjinoni të keni një ëndërr që dëshironi ta realizoni dhe të dini se, për ta bërë këtë, do t’ju duhet të bëni më shumë përpjekje se shumica e njerëzve. Shpesh herë ai “hapi i parë”, konsiderohet të jetë si pjesa më e vështirë për t’u tejkaluar, por njerëzit në këtë ekspozitë kanë bërë me mijëra kilometra për të arritur këtu ku janë, pa u ndalur përballë vështirësive.

Në një fjalë përshëndetëse dhe falënderuese, Arbër Selmani, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët që e bënë të mundur realizimin e kësaj ekspozite.

“Në ekspozitë janë tetë njerëz, të cilët dua t’i përmendi një nga një, duke filluar nga Medina Surdulli, Mentor Mripa, Shoqata “Autizmi” për fëmijët me autizëm, Eloida nga Ferizaj dhe Genci, e në pjesën tjetër është edhe Fjolla, e cila shkruan poezi dhe pjesa tjetër, ku është motra ime Arbenita Selmani. Në fund është edhe Elvana. Unë e di që ju keni ardhë me e pa ekspozitën e me e përjetu. Edhe rafti edhe shtrati. Unë e di që munden me u bo ma shumë ekspozita, e besoj që duhen me u bo ma shumë ekspozita. Ky ka qenë një tentim i vogël i yni që të bëjmë diçka”, thotë ai.

Tutje, Selmani shton edhe pjesën shpjeguese të ekspozitës, e gjithashtu pohon se po punon në këtë ekspozitë për një kohë të gjatë.

“Ka kohë që punoj në këtë ekspozitë, në të cilën janë 8 pjesëmarrës të cilët janë në dhoma të ndryshme. Shtrati është ajo pamja e parë që ju godet dhe se si këta njerëz janë të futun në shtrat, sepse janë të palëvizshëm”.

Më pas, kuratorja Arlinda Hajrullahu, tha se në fillim e kishte të vështirë ta pranonte ftesën pasi po punonte me persona që nuk janë artistë.

“Kjo është hera e parë që u sfidova me një ekspozitë të këtij lloji. Për herë të parë po punoja me persona që nuk janë artistë, por menjëherë e mora vetën dhe e pashë se jeta e këtyre personave është shumë më e fuqishme, me shumë më shumë dramë, ma shumë vuajtje, dashuri e urrejtje sesa çdo vepër artistike që krijohet nga artistët”.

Njëra ndër pjesëmarreset në këtë ekspozitë, Elvana Shala, tha për KultPlus se jetesa në Kosovë është shumë e vështirë edhe si një njeri normal, por në fund ajo ia ka dalur që të ketë shumë suksese.

“Në fakt e gjithë kjo ekspozitë ka marrë një dimension shumë më të bukur sesa e kam pritur. Nuk është e lehtë të jetosh në Kosovë në kushte tërësisht normale, e lërë më të kesh sfida të ndryshme shëndetësore të cilat i kam pasur unë. Por sot kur i shoh ato dy fotografi edhe objekte të cilat i kam sjell, e kuptoj një rrugëtim të vështirë, por shumë të bukur të asaj pjese të jetës”.

Objekte dhe fotografia nga e kaluara si forcë për të ardhmën

“Është setra që e kam veshur për herë të parë në përfaqësimin e Kosovës në OKB, ishte hera e parë që Kosova prezantohej si shtet në cilësinë e ambasadores e vullnetit të mirë për Kosovën, ishte hera e parë që Kosova ka një ambasadore me një aftësi të veçantë, dhe kjo ndoshta ka thyer çdo paragjykim e tabu që edhe personat me aftësi të veçanta dijnë dhe mund të ia dalin të jenë liderë e përfaqësues të shtetit. Kjo është arsyeja pse e kam zgjedhur atë setër, pasi ishte një rrugëtim drejt ëndrrës së madhe amerikane për Kosovën. E dyta ka të bëjë me fustanin që e kam veshur në fustanin e maturës, në rrethana tërësisht të vështira e të rënda në jetën time. Por mora forcën dhe tani është një mbrëmjë që do ta mbaj në mend gjatë gjithë jetës. E kam pranuar ftesën që të jem forcë e guxim për pjesën tjetër të personave që nuk janë shumë të dukshëm në opinionin publik”, përfundon Shala.

Edhe pjesëmarrësi tjetër, Mentor Mripa, u shpreh i lumtur që mori pjesë në këtë ekspozitë, derisa tregoi se në mikrofon, ndjehet më së liri ndonjëherë.

“Arbërin e njoh më herët, posaqërisht babai im më ka njoftuar me të. Një ditë pasoi edhe një telefonatë nga ai, e unë po prisja që ai të vijë në emisionin tim, por realisht më ftoi në këtë ekspozitë, e cila më pëlqeu shumë dhe shpresoj që t’iu pëlqejë edhe njerëzve të tjerë. Çdo gjë që punohet me nder është e vështirë, por unë e dua mikrofonin dhe merrem edhe me muzikë e me art. Do të thotë njëkohësisht radion e muzikën m’i ndërlidhë mikrofoni. Kur unë jam në mikrofon, ndjehem më së liri”, tha Mripa për KultPlus.

Një nga notueset më të mira në Kosovë, Medina Surdulli, me shumë emocione tregoi për KultPlus se u ndje shumë e lumtur që fotografia e saj e madhe ishte e pranishme në këtë ekspozitë.

“E falënderoj Arbërin e ka hap ekspozitën tem. Kjo është hera e parë që po marr pjesë. Fotografia jem më ka pëlqyer më së shumti, fotografia jem më ka bo me u ndje shumë mirë dhe shumë e lumtur”.

E pyetur nga KultPlus nëse do ta lë ekipin e Kosovë në not, përgjigjja e Medinës ishte e menjëhershme, duke thënë “jo, asnjëherë”.

Mendime Kosumi nga shoqata “Autizmi”, tha për KultPlus se bashkëpunimi i tyre me Arbërin ka ardhur natyrshëm, derisa ky i fundit ka qenë një ndihmë shumë e madhe për ta.

“Unë do ta shfrytëzoj këtë rast që Arbëri ka kohë që na mbështet neve si organizatë, prej shitjes së librit me donacione të ndryshme, mjete të cilat Arbëri i ka dhuruar, ne i kemi përdorur për të mbuluar shërbimet terapeutike, për fëmijët që nuk kanë kushte sociale për ta bërë pagesën. Këto terapi janë shumë të domosdoshme për të pasur arritje më të mira dhe për të qenë më të pavarur”.

Puna e palodhur e shoqatës së bashku me fëmijët autikë, e pasqyruar mrekullueshëm në ekspozitë

“Edhe këtë herë në ekspozitë jemi munduar që t’i shfaqim disa pjesë shumë të rëndësishme që tregojnë shumë për punën tonë. Këtu është një puzzle me tri pjesë që tregon një fëmijë që është shumë bazik me aftësitë e tij, kur ka ardhur në organizatë të na ka filluar që për herë të parë të punoj me puzzle, e tani ai fëmijë është i pavarur dhe shkon në shkollë i vetëm. Dmth kjo puzzle është e lidhur me ndjenja për neve, është kuptimplotë. Në anën tjetër, e kemi edhe një kuti me forma, përmes së cilës ne kemi zhvilluar performancën vizuale të fëmijëve edhe kemi realizuar seanca. Këto dy mjete janë shumë bazike, për fëmijët që kanë qenë shumë bazik në zhvillimin e tyre dhe janë objektiva shumë të thjeshta, ku përmes tyne ne kemi dashtë të tregojmë pikësynimin e shërbimeve terapeutike”, shton ajo.

Kartolinat në ekspozitë janë në shitje, blerja e tyre do t’i ndihmonte për mbulimin e rasteve sociale

“Pastaj, në ekspozitë i kemi të paraqitura edhe disa punime të cilat janë realizuar gjatë aktiviteteve të ndryshme të shoqatës sonë me fëmijët. Gjithashtu, pjesë e ekspozitës janë edhe kartolinat. Terapistët në bashkëpunim me fëmijët i realizojnë këto kartolina dhe mjetet që grumbullohen nga shitja e tyre, shkojnë për mbulimin e rasteve sociale, ku kemi shumë kërkesa dhe kemi shumë nevojë që t’i mbështesim. Shfrytëzoj rastin që të bëj thirrje për personat që marrin pjesë në ekspozitë të blejnë një ekspozitë që të japin një mesazh duke kontribuar”, thotë në fund Kosumi.

Shoqatën ‘Autizmi’, Eloida Alijan, Elvana Shalan, Fjolla Muhaxhiri Agushollin, Arbenita Selmanim, Genc Beqirn, Mentor Mripan, Medina Surdullin dhe punimet e tyre mund t’i vizitoni në Hotel Grand në Prishtinë, në katin e tretë, çdo ditë prej orës 12:00 – 18:00. Ekspozita do të qëndrojë e hapur rreth 3 javë. /KultPlus.com

*Të gjitha fotografitë janë realizuar nga Nok Selmani*

‘Molly’ – aftësitë e kufizuara të ndërthurura me feminizmin për të sjell një “realitet” imagjinar

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Për shkak të lidhjeve të ngushta me politikën, filozofinë, psikologjinë dhe artet e shumë periudhave të jetës, teatri ka qenë gjithmonë një komponent i rëndësishëm i proceseve historike. Një histori interpretohet në skenë para një audience duke përdorur një sërë teknikash interpretimi, duke përfshirë fjalimin, gjestin, muzikën, kërcimin, efektet zanore dhe spektaklin. Ky njihet si teatër. Secili prej këtyre komponentëve – ose një kombinim i tyre – është një art performance. Teatri shpeshherë përcjell mesazhe të jashtëzakonshme, duke ndikuar në të mirën e shoqërisë, duke rritur ndërgjegjësimin e njerëzve dhe sigurisht duke përcjellë emocione tek publiku, si një nga pjesët më thelbësore të tij, shkruan KultPlus.

Edhe pse këtë vit, Teatri Kombëtar i Kosovës iu është nënshtruar renovimit të objektit, ai pritet që të kthehet te publiku gjatë këtij muaji, derisa pritet shumë shpejt që të sjellë edhe premiera të tjera, siç është shfaqja “MOLLY”.

Përgjatë historisë, “aftësia e kufizuar” është konsideruar si një temë tabu, temë e cila nuk duhet të flitet në publik, e aq më pak të luhet në teatër. Me kalimin e viteve, sigurisht një gjë e tillë ka ndryshuar. Së fundmi, Teatri Kombëtar i Kosovës ka njoftuar se më 3 dhjetor, në ditën ndërkombëtare të personave me aftësi të kufizuar, do të luhet shfaqja “Molly’, me regji të Sibel Abdiut dhe aktorët Verona Koxha, Afrim Muçaj dhe Bujar Ahmeti.

Regjisorja Abdiu në një intervistë për KultPlus, ka shpjeguar detajisht se shfaqja “Molly”, në qendër të saj ka një grua të verbër që në foshnjëri, e cila i nënshtrohet një operacioni për ta rikthyer shikimin.

“Molly është një shfaqje me dy akte e cila tregon historinë e personazhit të titullit, Molly, një grua e verbër që në foshnjëri, e cila i nënshtrohet një operacioni për të rikthyer shikimin. Shfaqja tregon historinë e Molly-t përmes monologjeve të tre personazheve: Molly, burri i saj Frank dhe kirurgu i saj, zoti Rice. Historia e nënkuptuar interpretohet rrallë dhe na mbetet neve, audiencës, ta bashkojmë atë. Është sikur hyjmë në botën e Molly-t dhe rikrijojmë një realitet që është produkt i imagjinatës sonë. Është një realitet kaq i mbushur me dashuri dhe besim, saqë do të duam ta mbajmë atë kur të dalim nga teatri. Në këtë shfaqje simpatizojmë Molly-n dhe dëshirën e saj për një botë përtej realitetit, të zbukuruar nga iluzioni”, thotë Abdiu.

Tutje, regjisorja na njofton se në këtë shfaqje, përpos trajtimit të çëshjtes së aftësisë së kufizuar, do të përfshihet edhe tema e feminizimit, se si një grua për të kënaqur apetitet absurde të bashkëshortit të saj, ajo humb shikimin e saj.

“Përveç trajtimit të çështjes së aftësisë së kufizuar, kjo shfaqje do të trajtojë edhe aspektin feminist ku kemi një personazh gruaje që është viktimë e botës së dominuar nga meshkujt. Për të kënaqur apetitet apsurde të bashkëshortit të saj dhe ambiciet e doktor Rice-it, ajo humb rehatinë dhe vizionin e saj personal. Kjo shfaqje sensuale dhe e nënshtruar, me një dizajn skenik minimalist do të krijojë disponimin dhe atmosferën që është shumë në harmoni me botën e hidhur dhe melankolike të vetë tekstit”.

Abdiu njofton se kjo është hera e parë që punon në një shfaqje në Kosovë dhe është ndarë e kënaqur me punën e bërë gjatë procesit të provave, proces i cili sapo ka filluar dhe do ta ketë vazhdimësinë e saj, me aktorët në këtë shfaqje.

“Sa i përket bashkëpunimit, teatri kombëtar kishte konkurs të hapur ku unë aplikova me projektin dhe isha e zgjedhur. Aktorët i kisha parë më përpara nëpër shfaqje dhe filma të ndryshme dhe në atë mënyrë vendosa t’i marr për rolet e caktume. Për herë të parë jam duke punuar shfaqje në Kosovë dhe jam shumë e knaqun nga bashkëpunimi me aktorët. Përgjithësi ka një atmosferë shumë profesionale, aktorët janë proaktivë, krejtësisht e kuptojnë stilin e punës dhe bashkëpunojnë pa rezerva”, thotë ajo.

Hapësirë e “improvizuar” për të risjellë teatrin

Abdiu tregon për KultPlus se Amfiteatri i ri i TKK-së, është si një joker, pasi që i përshtatet shumë stilit të cilin ajo e posedon.

“Amfiteatri ishte një joker i paparë për këtë shfaqje për shkak që unë punoj një stil eksperimental të teatrit. Skena e amfiteatrit krejtësisht i përshtatet stilit dhe konceptit të shfaqjes, shumë ma shumë se sa vetë skena e vogel e teatrit”, përfundon regjisorja.

Aktorja me rolin kryesor, atë të Mollyt në shfaqje, Verona Koxha, thotë për KultPlus se ky është një prej roleve më sfiduese që ka pasur ndonjëherë në karrierën e saj si aktore.

Bashkëpunimi, teksti, faza e hershme dhe e “ardhmja”

“Regjisorja Sibel Abdiu, e cila është përzgjedhur për të bërë regjinë e shfaqjes “Molly” në Teatrin Kombëtar të Kosovës më ka kontaktuar për t’u angazhuar në këtë rol dhe natyrisht pas konsultimit të tekstit dhe bisedave me regjisoren në lidhje me konceptin e saj regjisorial për këtë shfaqje, unë kam konsideruar që është rol të cilin do të mund ta realizoja dhe kështu kam pranuar. Ne ende jemi në fazë të hershme të provave, por teksti është i bukur e i veçante, ndërsa roli për mua tejet sfidues. Prandaj, me shumë deshirë e kam pranuar këtë sfidë nga e cila besoj do të dal më e pjekur si aktore dhe me mësime të çmuara për karrierën time”, thotë Koxha.

Ajo gjithashtu njofton se sikurse në çdo shfaqje tjetër, procesi i provave gjithmonë i ka karakteristikat, sfidat e kënaqësitë e veta.

“Ajo çka mund të them është që procesi është intensiv, po e analizojmë tekstin dhe po mundohemi bashkë me regjisoren të gjejmë mënyrën më të përshtatshme për të komunikuar me publikun ashtu që mesazhi i tekstit por edhe leximi ynë i tekstit të mbërrijë sa më qartë dhe lehtë edhe tek publiku”, shprehet ajo.

Një rol i vështirë e sfidues që kërkon përgjegjësi të plotë, e gjen Koxhën të gatshme që të gjejë metodat e të luajë e ta përcjellë atë te publiku pa u përjetuar më parë.

“Shfaqja flet për një grua të verbër – Mollyn, të cilen e luaj unë. Secili rol i ka sfidat e veta, por ky rol për mua është ndoshta më sfiduesi për shkak se në skenë do të me duhet të gjej metodën të luaj një përvojë të cilën është shumë veshtirë ta përbrendësosh pa e përjetuar. Natyrisht, kjo kërkon përgjegjësi të madhe. Mendoj që në bashkëpunim edhe me regjisoren dhe kolegët e mi në shfaqje do të mbërrijmë që këtë ta transmetojmë në mënyrën e duhur te publiku”, shton ajo.

Punë “larg” teatrit nuk e minizon rolin e aktorit për t’i shërbyer publikut

Koxha përmend për KultPlus edhe faktin që ata janë duke punuar një hapësire larg teatrit, por duke mos e minizuar asnjëherë rolin e aktorit, që është komunikimi me audiencën, pamarrë parasysh platformën ku ofrohet ky komunikim.

“Ajo çka mund të them është se aktorët dhe profesionistët e teatrit në Kosovë në pergjithësi, punojnë me shumë zell e vullnet pavarësisht kushteve të cilat tashmë i dijmë të gjithë. Ajo çka është e rëndësishme për ne si artistë është që punën tonë t’a trajtojmë me përgjegjësi, platformën që na ofrohet për komunikim me audiencën ta shohim si diçka shumë të shtrenjtë dhe ta bëjmë më të mirën që t’i bejme nder publikut i cili vjen për të na parë”, përfundon aktorja.

Teatri i drejtpërdrejtë inkurajon ndërveprimin social, bisedën dhe fenomnet e ndryshme shoqërore. Fenomeni kulturor i teatrit kërkon një vetëreflektim nga shoqëria dhe në këtë shfaqje audienca ka për qëllim ta bashkojë këtë histori. /KultPlus.com

“Vështrimi mbrapa” për të risjellë veprat që vulosin përsosmërinë e artistit Prelvukaj

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

“Detajet e bëjnë përsosmërinë, dhe përsosmëria nuk është një detaj.”

Detajet, janë në thelb fishekzjarrët në përfundim të një ngjarjeje; janë ato që mahnitin dhe u bëjnë përshtypje shikuesve të një vepre arti. Mbrëmë në ambientet e Paper Gallery ka gjallëruar fryma e një artisti madhështor sikurse Musë Prelvukaj, një artist i cili me mendjen e tij krijon art përmes “figuracionit të transformueshëm”, shkruan KultPlus.

Në një dhomë të vogël për nga madhësia, por të çmueshme për nga sasia e veprave që gjindeshin aty, njerëzit po mblidheshin për të pritur edhe hapjen e ekspozitës “Retrospektivë”. 

Musë Prelvukaj i përket gjeneratës së parë që diplomoi në Akademinë e Arteve të Bukura në Universitetin e Prishtinës dhe këtë e vërejmë më së miri në teknikat e vizatimeve të ekspozuara. Përmes shprehjes së gjallë të vijave, dramaticitetit dhe elementeve analitike me shkronja dhe simbole artisti krijon figracione kompozicjonale të ndryshme të cilat e formojnë një imazh në tërësi.

Artisti u shpreh se ka nderin e veçantë që të paraqitet me këto punime përpara publikut dhe shprehi falënderime për “Paper Gallery” që ia ofroi këtë mundësi.

“Këtu të pranishëm kemi shumë artistë të rinj të cilët në të ardhmën mund të jenë pjesë e këtij vendi. Gazi më inkurajoi pasi kjo ekspozitë pas një viti do të bëjë edhe një udhëtim elektronik dhe pas tre viteve do të jetë edhe si katalog. Për mua do të jetë shumë e rëndësishme, pasi jam adhurues i dokumentacionit.

Ai shpjegon se në këtë ekspozitë janë të paraqitura vepra të para të tij dhe për këtë arsye e ka marr emrin kështu.

“Në këtë ekspozitë janë disa punime të mia të parat nëpër ekspozita të tjera, prandaj edhe e kam quajtur “retrospektivë”, derisa punimin ma të vjetër këtu e kam një afishe të vitit 1972, atëherë kur në lëndën “Elementet e Artit”, e kemi marrë si temë romanin “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur”.

Punimet e tij, sipas Prelvukajt, kanë disa faza nëpër të cilat kalojnë, derisa ai thotë se është një adhurues i figuracionit.

“Punimet e mia i kanë disa faza, disa cikle, derisa unë personalisht jam adhurues i figuracionit, jo ashtu se si e shoh, por si e ndiej, e bëj një transformim. Kam motive nga vendlindja, por edhe nga pjesa urbane. U mundova që ndjenjat e mia t’ia ofroj publikut të gjërë dhe besoj që ai do të jetë më i merituari që t’i vlerësojë punimet”.

Në anën tjetër, Gaz Ejupi, si drejtor i Paper Gallery, njofton se qëllimi i tyre është promovimi i artit bashkëkohor.

“Paper Gallery ka filluar në vitin 2022 me qëllim që të promovojë artin bashkëkohor në mënyra dhe mediume të ndryshme të cilat kanë impakt në gjeneratat e reja që synon këtë art. Paper Gallery i ka dy programe, njëri që ka çdo 3 muaj ekspozita dhe tjetra që quhet “projects” që mbahet çdo muaj. Në këtë rast e kemi nderin që të kemi mysafir artistin e profesorin Musë Prelvukaj. Ai ka qenë personi që më ka njoftuar me Akademinë e Arteve, teknikat e grafikës, ku edhe kam filluar aty dhe vazhdoj të kontribouj”.

Artistja e njohur, Zake Prelvukaj, thotë për KultPlus se Musa është shumë i veçantë në stilin e tij.

“Musa ka qenë shumë para meje, por çdo vijë që ai ka punuar ka krijuar një ndjesi të jashtëzakonshme te unë. Ai ka qenë i butë dhe si një profesor për mua, gjithashtu asnjëherë nuk ka qenë temperament i rëndë, duke më thënë se po ia prek punimet, sa isha si fëmijë, ose diçka të ngjashme. Ndonjëherë mendoj se është shumë mirë që artisti si Musa të jetë fanatik për një figuracioni krijues, e jo figuracion statik. Pra, të ketë një figuracion kreativ e ta ruajë kohën”.

Ajo na rikthen në kohë edhe momentet e vështira që profesori ka pasur gjatë viteve të 90-ta, duke treguar se arti rikthehet te artisti.

“Musa natyrisht që i ka pasur edhe krizat e veta, unë isha shumë e rë në atë kohë e ajo krizë filloi ta thyej pak, por prapë se prapë një gjë e tillë nuk ndodhi. Musën e thirrë arti. Ai gjithmonë thotë se arti vlen, e nuk ka art të keq, por sipas tij arti është i mirë dhe sigurisht mund të jetë edhe art briliant. Ai është detajist e detajet që ai i ka janë shumë interesante, pasi i ka të krijuara nga mendja e tij dhe për këtë arsye ne quhemi krijues”, thotë ajo.

Derisa, në fund profesoresha Prelvukaj, beson fuqishëm që arti i Musës duhet të jetë i pranishëm edhe në Muzetë e ardhshëm të Kosovës, për të dëshmuar se ne kemi art të mirëfillt, si Kosovë.

Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur për një muaj. /KultPlus.com

‘Illyricvm’ – mënyra e jetesës së ilirëve në trajtën e një mozaiku që ka “nevojë” të plotësohet

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

Pas një kohe të caktuar, dallimi midis historisë dhe legjendës turbullohet, ndërkaq është pikërisht magjia e filmave që ka fuqinë për t’u transportuar në çdo botë, reale apo imagjinare, për një periudhë të shkurtër kohe. Filmbërësit e bëjnë të mundur krijimin e vendodhjeve të vjetra dhe njerëzve të “ri-imagjinuar”, duke i sjellur ata në ekran të madh, njësoj siç bëri edhe “Illyricvm”, duke dëshmuar thënien se asnjë art nuk e kalon ndërgjegjen tonë ashtu siç bën filmi, dhe nuk shkon drejtpërdrejt te ndjenjat tona, thellë në dhomat e errëta të shpirtit tonë, siç bën filmi, shkruan KultPlus.

Edhe më intrigues është të shohësh sesi një kastë e artistëve kombinojnë faktin dhe trillimin për të portretizuar periudha historike si ilirët dhe mënyrën e tyre të jetesës.

Mbledhja e taksave mund të duket si një punë shumë e lehtë për t’u bërë, por nuk ishte për një të ri si Liburnus Volsus, i cili rekrutohet nga një njësi romake për të mbledhur taksat. Ilirët, të cilët në atë kohë konsideroheshin barbarë nga fiset romake, paraqesin kthesa të papritura në film, duke treguar forcën e tyre kundër nënshtrimit. Përmes Volsusit shohim se bota e njerëzve të kohës “37 vjet para lindjes së Krishtit”, nuk ishte aspak e ndryshme nga e jona.

Mënyra e jetesës së ilirëve – arsye për realizimin e filmit

Regjisori dhe njëri prej skenaristëve, Simon Bogojevic-Narath, shpjegon në konferencë për media se është pikërisht fakti që më herët nuk është realizuar një film për ilirët dhe mënyra e tyre e jetësës, si arsye, të cilat ndikuan edhe në realizimin e këtij filmi.

Duke filluar nga regjisori Narath, së bashku me aktorët: Robert Prebil, Dukagjin Podrimaj, Ylber Bardhi, Labeat Bytyqi, Gani Morina dhe Ali Demi, u mblodhën bashkë edhe një herë tjetër nga co-producenti Fatmir Spahiu, për të parë nga afër filmin “Illyricvm” dhe për të bashkëbiseduar më shumë rreth filmit.

“Për mua i gjithë procesi i realizimit të këtij filmi ishte i jashtëzakonshëm. Jemi të parët që kemi bërë një ‘subject in cinematography’ falë njerëzve që janë këtu që e bën të mundur gjithë realizimin. Për mua si regjisor dhe co-producent ishte një përgjegjësi e madhe dhe gjithashtu një kënaqësi e madhe. Në njërën anë ishte një gjë shumë e mirë, por edhe sfiduese. Ishte një nder i madh që të punoja me aktorë të talentuar siç janë këta që i kemi këtu”, thotë regjisori Simon.

Simon shpjegon se mungesa e informacioneve nëpër vende të ndryshme të botës për ilirët, është edhe motiv shtesë që ai të ketë premiera në shumë shtete, por sigurisht kjo nuk varet nga ta.

“Do të doja që ky film të udhëtonte nëpër shumë vende të botës dhe jo vetëm në shtetet ballkanike. Problemi im personal ka qenë që në shumë vende të botës dihet më shumë për vikingët dhe këtë lloj historie. Por, për ilirët nuk ka shumë njohuri nëpër botë dhe t’i shfaqesh ata përpara publikut, mënyrën si kanë folur, mënyrën si janë dukur dhe të prezantosh këtë botë antike përpara njerëzve është diçka shumë e madhe. Në qoftë se njerëzit do të jenë të interesuar për të parë këtë film, atëherë ata mund të shkojnë në kinema”.

Mozaiku i filluar, në pritje për t’u plotësuar

“Unë doja që të shfaqja përpara publikut mënyrën se si janë ilirët. Shpresoj që ky nuk do të jetë filmi i fundit për Ilirët dhe të kaluarën tonë antike. Mendoj që kemi të drejtën që të marrim primatin si njerëzit e parë që kemi realizuar një film për Ilirët. Për mua mesazhi i filmit ishte që të tregojmë që ne të gjithë jemi njerëz, pa marrë parasysh që jetojmë tani, apo rreth 1500 vjet më parë ose çfarëdo lloj kohe. Jemi të njëjtë, por jo shumë të njëjtë gjithashtu. Nëse e marrim për shembull një mozaik, ne mund të themi që kemi plotësuar vetëm një pjesë, për ta kompletuar atë, duhen shumë pjesë. Prandaj, shpresoj që të realizohen edhe filma të tjerë”.

Triumfues përpara vështirësive, në qendër shqiptarët dhe e kaluara e tyre

“Ne dëshironim që të krijojmë një portretizim të ilirëve në këtë film, një periudhë të caktuar kohore dhe për mua ka rëndësi se si e shihni në pjesën kinematografike këtë film. Ne donim që të krijonim diçka më poetike. Nëse ju jeni një person që kërkoni aksion, filma aksion, do të shkaktoj një konfuzion te ju. Ne jemi munduar që përmes këtij filmi të tregojmë një periudhë të caktuar kohore. Të kemi aktorë shqiptarë në këtë film ishte gjëja e duhur. Të jem i sinqertë, një film i tillë, në këtë rast i yni, është shumë i vështirë që ta bënim. Ka qenë sfidë e madhe dhe kemi arritur që ta bëjmë një gjë të tillë. Fatmirësisht ne kishim shqiptarë në këtë film”, shpjegon regjisori.

Njëri ndër aktorët shqiptar me rolin kryesor në këtë film, Ylber Bardhi, thotë se një film i tillë ishte sfidë interesante, por edhe punë e madhe që duhej bëhej.

“Normalisht që ka qenë e vështirë, por gjatë gjithë kohës, prej momentit kur e kemi marr tekstin, diku një vit përpara se të fillonin xhirimet. Kemi qenë në kontakt gjatë gjithë kohës edhe me profesorë të gjuhës, ata të latinishtes dhe të ilirishtës. E kemi pasur një lloj sfide shumë interesante që të mësojmë të flasim ilirisht, dhe me shumë punë e kemi bërë një gjë të tillë.

Në anën tjetër, Labeat Bytyqi, njëri ndër aktorët që kishte udhëtuar për xhirimet e këtij filmi, vetëm një apo dy javë pasi kishte diplomuar në këtë drejtim, thotë se ndjehet shumë i lumtur që është bërë një film i tillë dhe ai ishte pjesëmarrës.

“Secila pjesë i ka pjesët e veta të vështira, por gjatë procesit kemi kaluar shumë mirë. I kemi filluar më herët përgatitjet dhe gjithçka ka shkuar shumë mirë. Po, jam aktor i ri dhe sapo kam diplomuar, e pas një jave ose dy jam nisur për xhirime të filmit. Ka qenë e vështirë, por dashnia ka qenë më e madhe se lodhja dhe sigurisht gjatë gjithë kohës jam konsultuar me Bufin e Ylberin, të cilët kanë përvojë shumë më të gjatë se unë. Por edhe me regjisorin e profesorë të tjerë. Më pas, i gjithë procesi ka qenë shumë i mirë. Do të doja që të vazhdoja karrierën me filma të tillë. Po shfrytëzoj rastin që të falënderoj Fatmir Spahiun në realizimin e këtij filmi, sidomos që më ka ftuar në këtë film dhe e ka bërë të mundur daljen time në skenë menjëherë”. 

Një nga aktorët më të njohur nga Sllovenia, Robert Prebil, thotë se që nga fillimi i realizimit të këtij filmi, ndodhi një ndërlidhje me aktorët nga Kosova, në këtë rast Ylber Bardhin (me të cilin ka një rol të ngjashëm), derisa shpjegoi edhe pjesët më të vështira e më të mira në realizimin e filmit.

“Asnjëherë në karrierën time nuk kam luajtur një film të tillë. Për mua ishte shumë interesant që të luaja këtu. Kur e pashë skenarin, që në fillim e pamë atë lidhjen mes aktorëve. Sapo u takuam me Ylber Bardhin, ne kaluam momente të mira dhe ishte shumë interesant se si regjisori na vendosi bashkë në mënyrën më të mirë të mundshme. Dukej sikurse gjithçka ishte e bërë më parë dhe lindi natyrshëm bashkëpunimi i veçantë. Gjatë gjithë kohës ne po mundoheshim që të mësonim gjëra të reja gjatë filmit, duke filluar nga pjesa për të hypur në kuaj dhe më pas edhe sigurisht po shikonim në “YouTube” se si ta zotërojmë më mirë shpatën dhe lëvizjet që njerëzit kishin në atë kohë. Zakonisht ditët e xhirimit dijnë të jenë të mërzitshme, por këto kaluan si një moment dhe kaluam shumë kohë të mirë, çdo dite ishte një ditë më e veçantë se tjetra. Nuk po i prisja detajet të jenë në këtë formë”, tha Prebil.

Edhe aktori Dukagjin Podrimaj pohon se mundësia për të pasur një rol të tillë, në një film të këtyre përmasave, është mundësi që vjen një herë në jetë.

“Vetë fakti që është film historik, po besoj që të gjithë aktorët i intrigon. Me të vërtet është një mundësi që të vjen një herë një jetë. Skenari ka qenë i kompletuar plotësisht. Nuk ka pasur shumë dialog, por për aq sa ka pasur ishte i plotë. Ky është një film historik që mund të realizohet në 100 mënyra. Unë e kam parë këtë film në “Pula” të Kroacisë, kur e ka pasur premierën botërore. Aty ka qenë si një koloseum amfiteatër dhe ishte shumë korrespodente, të shihej një film i tillë nga një vend i tillë ishte tamam e veçantë”.

Bashkëpunim i rastësishëm për realizimin e një filmi madhështor

“Bashkëpunimi ka ndodhur rastësisht gjatë një takimi në Festivalin e Filmit “Trieste”, me zonjën Ankica Tilliq Juriq, një super producente jo vetëm kroate por edhe evropiane. Ajo ka shfaqur një interesim që të ketë një kastë të aktorëve shqiptarë nga Kosova, që t’i luajnë rolet e ilirëve. Ekziston një lidhshmëri, sigurisht e natyrshme. Jemi në këtë projekt, sepse këtij projekti i takojmë, kësaj storie i takojmë dhe jemi në të pa asnjë dilemë”, thotë Spahiu.

Ngjashmëria në gjuhë, dëshmi e lidhshmërisë së natyrshme me shqiptarët dhe ilirët

“E keni pa edhe gjuhën, kur e dëgjoni frazën komplet mundet me tingëllu si diçka shumë e çuditshme, si diçka që nuk përngjan me gjuhën e sotme shqipe. Por nëse i ndani fjalët një nga një, e kuptoni që etimologjia e tyre bie në gjuhën e sotme shqipe, sidomos në këtë që e flasim ne në ditet e sotme. Fjalorin që e kemi pasur nga një prej linguistëve më të njohur botëror, mund të shihet se ndoshta secila fjalë shpie te gjuha e sotme shqipe. Nëse mund ta quajmë filmin politikisht korrekt, atëherë është korrekt. Nëse e quajmë historikisht korrekt, edhe ashtu është. Nuk kemi bërë diçka, të themi në thonjëza, që na “shkel” ose nuk është ashtu për neve”, vazhdon ai tutje, duke njoftuar se ky film në radhë të parë është një bashkë-produksion mes disa shteteve.

Aktorët nga Kosova si një vullkan prej talenti

“E quaj një të arritur personale, pjesëmarrjen e 13 aktorëve kosovarë në këtë projekt, sepse mendoj se ekziston një vullkan prej talenti, sidomos te aktorët në Kosovë. Këtu kemi aktorë si Ali Demi, me shumë eksperiencë nga Teatri i Gjilanit, të cilin pak e kemi parë në kinematografi dhe e shohim në film si një yll fare, si një aktor fenomenal të fshehur diku në një qytet, por po e shohim në një bashkëprodhim jo vetëm rajonal, por edhe ndërkombëtar. Këtë projekt e kam trajtuar shumë afër zemrës, për arsye të cilat i përmenda”.

Rrugëtimi i filmit

“Filmi e ka pas premierën e vet në “Pula” në një festival të Kroaicsë, premierë botërore. Pastaj ka qenë në Zagreb, këto ditë ka qenë edhe në Slloveni, ka qenë edhe i nominuar në kategorinë për filmin më të mirë ndërkombëtar në Festivalin e Sarajevës. Do të ketë një rrugëtim, besoj të gjatë, dhe interesant”, thotë ndër të tjerash Spahiu, një ndër producentëve të filmit.

Njerëz të kostumografisë në këtë film kanë qenë prej më të mirëve, duke filluar nga njerëz të cilët kanë marrë pjesë në filma sikurse “The Gladiator”, “The Great Beauty” dhe gjithashtu edhe prej serialit “Game of Thrones”, por për Spahiunyjet e vërtetë janë aktorët nga Kosova, që, sipas tij, kanë luajtur perfekt. 

Edhe Podrimaj thotë se kur ka njerëz kaq profesionistë në një film, atëherë sigurisht që çdo gjë është më e lehtë.

“Njerëz të tillë ta lehtësojnë shumë punën si aktor, ata janë aq profesionistë, sa profesionalizmi i tyre ta bën aq të lehtë që ju të përshtateni. Theksi i natyrshëm i artistëve kroatë dhe atyre shqiptarë, normalisht që nuk mund të tjetërsohet. Ne dallojmë në të shprehur, është organike dhe sigurisht ky është një dallim i madh”.

Vendi ku është xhiruar 90 për qind e filmit është vendi ku janë zhvilluar lojërat olimpike dimërore të vitit 1984, një detaj shumë me rëndësi.

Debati për (mos)portretizimin e duhur të ilirëve

“Akademiku nga Kroacia, thotë se patjetër që gjuha shqipe rrjedh prej njërit dialekt të gjuhës ilire. Mua më pëlqen ky debat dhe shpresoj që të rritet më shumë. Unë shpresoj që ne në të ardhmën ta bëjmë një film edhe më të mirë, me më shumë buxhet, ku ilirët edhe flasin e gjëra të tjera. Mos të harrojmë të tregojmë që ky film është një produksion kroat në bashkëprodhim me të gjitha shtetet tjera. Ne e kemi bo një luftë të madhe që të kemi një numër kaq të madh të aktorëve, sigurisht me vullnetin e regjisorëve dhe të gjithë të tjerëve. U bëj thirrje të gjithëve që të vijnë ta shohin”, përfundon Spahiu.

Një kohë që na ka magjepsur gjithmonë me emocionet e saj ishte pikërisht epoka e viteve pas Krishtit, plot luftëra, aventura, skandale dhe sigurisht intriga politike. Shpesh në filma portretizohen histori të ndryshme nga e gjithë bota, duke përmendur këtu disa nga filmat për perandorinë romake dhe sigurisht ato për mitologjinë greke, por kjo është hera e parë kur ilirët personifikohen në një film, të cilët konsiderohen edhe si pasardhës të shqiptarëve

Aktorët që marrin pjesë në këtë film janë: Ylber Bardhi, Ilir Prapashtica, Labeat Bytyçi, Dukagjin Podrimaj, Ali Demi, Kushtrim Hoxha, Armend Smajli, Gani Morina, Rina Krasniqi, Fatmir Spahiu, Lulzim Bucolli, Isa Zenuni, Selman Lokaj dhe Bujar Ahmeti. Filmi ILLYRICVM është produkt i bashkë-producentëve nga katër shtete, ndër të cilat janë Kroacia, Italia, Sllovenia, Bosnja dhe Kosova. /KultPlus.com

Duke prezantuar kinematografinë e Hollywoodit, Webster Stone thekson rëndësinë e jashtëzakonshme të skenarit

Posted on by Kult Plus

Uranik Emini

“Regjisorët dhe producentët e rinj duhet të vëjnë më shumë theks në skenar në fillim. Përmes skenarit ju mund të fitoni më shumë buxhet, përmes tij ju mund të adaptoni filma të vjetër dhe të krijoni diçka të re”.

Producenti dhe regjisori i njohur amerikan, Webster Stone, mbajti një ligjeratë më 10 tetor përpara studentëve në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Prishtinës. Studentët patë rastin që të njoftohen nga afër për funksionimin e kinematografisë në Hollywood, dhe për sfidat dhe përparësitë e kineastëve, shkruan KultPlus.

Filmat e rinj = të bazuar në libra, shkrime e adaptime të vjetra me skenar origjinal

“Për të arritur që të krijojmë diçka, ne mund ta bëjmë atë edhe përmes blogjeve të ndryshme, përmes filmave të vjetër dhe përmes krijimit të storieve të reja nga librat e ndryshëm. Pikërisht këtu duhet të jetë edhe fokusi i studentëve të rinj, të cilët duan të krijojnë filma”, thotë Webster.

Skenari, skenari dhe vetëm skenari

Stone përgjatë një ligjerate e cila zgjati më shumë se një orë, bisedoi shumë për filmat, përfshirë këtu edhe dallimi mes filmave evropian dhe atyre të Hollywoodit, duke përmendur shembuj të ndryshëm dhe gjithashtu duke i motivuar studentët për shumë gjëra.

“Unë u mësova që të shkruaj gjatë pjesës së universitetit. Në atë kohë, ishte një gazetë e shkollës, ku njerëzit të cilin shkruanin mirë, dilnin aty. Në atë kohë, universiteti të caktonte një mentor, me të cilin ju duhej të punonit më shumë se tetë javë bashkë, pra, përafërsisht një semestër. Në atë kohë, edhe pse mund të duket e pabesueshme për ju, Sekretari i Shtetit Amerikan, Anthony Blinken. Ai dinte të shkruante mirë dhe kaluam kohë të mirë bashkë. Unë dikur studiova për Sigurinë Nacionale, derisa ai punon tani në atë sektor dhe unë jam një producent e regjisor i filmit”.

Gjatë ligjëratës ai tregoi edhe disa trailer prej filmave që ai i kishte bërë, duke njoftuar se me pak shpenzime mund të arrihen, përveç gjithash, bashkëpunime e krijime të mëdha.

“Duke pyetur, të marrim shembull, një autor të librit në qoftë se librin e tij do mund ta bëje një film, ai do të pranonte. Edhe pjesën e ndonjë shkrimit, në qoftë se ju pëlqen ajo ose e shihni si diçka kreative, atëherë mund t’i pyesni autorët dhe në të shumtat e rasteve ata do të pranojnë që ju ta bëni një film përmes shkrimeve e librave të tyre. E gjitha kjo do të ndodhë për arsye se do të jetë marketing falas për ta, derisa ju nuk shpenzoni pothuajse fare për të bërë një gjë të madhe”, thotë Webster.

Kosova e përgatitur shumë mirë në pjesën teknike të filmave

Në një prononcim për KultPlus, Stone tregoi edhe dallimin mes vendeve evropiane dhe atyre të Hollywoodit, në krijimin e filmave të rinj, sigurisht duke dhënë një këshillë edhe për të gjithë kineastit e tjerë.

“Në Tirana unë pashë disa njerëz dhe pamje ku shiheshin reklama dhe gjëra të tilla. Nuk e di nëse është e njëjta edhe në Kosovë por instikti im më thotë që në përgjithësi shumë vende në pjesën lindore të Evropës, e edhe Kosova është shumë shumë e mirë në pjesën teknike, por ajo çfarë ju duhet të bëni është që të jepni më shumë kohë, buxhet dhe përkushtim në skenar. Nëse ju i jepni më shumë fokus skenarit atëherë mund të bëni diçka të madhe.”

I pyetur në qoftë se do ta bënte ndonjëherë, ose nëse ka menduar që ta bëjë një film për Kosovën, Stone u përgjigj shkurtimisht por me mesazh të qartë.

“Miku im më njoftoi për filmin “Virgjëresha Shqiptare”, dhe unë mendoj që mund ta bëj një adaptim të saj në mënyrë shumë të mirë. Është edhe një film i luftës i cili më pëlqen. Do të dëshiroja shumë që ta bëja një gjë të tillë, por duhet të shohim për të ardhmen”.

Ligjërimi i regjisorëve dhe producentëve të njohur, shumë i rëndësishëm për studentët e rinj

Ndërkaq, dekani i Fakultetit të Arteve, Hazir Haziri, tha për KultPlus që me producentin në fjalë kanë rënë rastësisht në fjalë, e kjo gjë është arritur përmes regjisorit Bujar Alimani.

“Ne biseduam menjëherë që ai të bëj një ligjëratë përpara studentëve dhe arritëm pikërisht një gjë të tillë”.

Haziri tutje njofton se departamenti të cilin ai e drejton vazhdimisht herë pas here organizojnë dhe ftojnë regjisorë të huaj që të ligjërojnë përpara studentëve.

“Kemi pasur dhe do të kemi mysafirë të tillë. Ne mundohemi që t’ua mësojmë këtu zanatin e filmbërjes, më pas studentët duhet të fokusohen vetë në të ardhmen e tyre”.

Foto nga profili në “Facebook” i dekanit Hazir Haziri

Suksesi në kinematografi = ambasador i Kosovës nëpër botë

“Suksesi i kineastëve vitet e fundit ka bërë që filmi kosovar të udhëtojë nëpër festivale. Pikërisht aty ku regjisorë të ndryshëm performojnë njësoj sikurse bëjnë edhe regjisorët nga Kosova. Së fundmi, nëpër shumë vende të botës, ku po udhëtojnë kineastët tanë, Kosova po bëhet temë aty, sikurse në Sundance, Kanë e të tjera. Shumë prej kineastëve të cilët kanë arritur suksese të majme nëpër botë, kanë dalur pikërisht nga kjo shkollë e jona”, thotë Haziri në fund.

Edhe profesori Ismet Sijarina pohoi për KultPlus se ligjërimi i një regjisori të huaj dhe të njohur përpara studentëve është shumë gjë e mirë.

“Ne gjithmonë jemi në kërkim të njerëzve që mund të kontriubojnë në rritjen intelektuale të studentëve tanë sa i përket filmit, regjisë e të tjera. Është e rëndësishme që studentët të njohin edhe pjesën e filmbërjes dhe industria e filmit në Hollywood, ajo e pavarur e shumë gjëra të tjera, unë besoj që Webster Stone na e dha këtë mundësi që t’i shohim dhe të prekim për së afërmi këtë eksperiencë”, tha ai.

Prodhimi juaj i një filmi duhet të përfshijë një skenar të shkruar që shpreh temën kryesore. Me këtë në mendje, ju mund të parashikoni se çfarë do të thuhet dhe cilat sekuenca do të filmohen për të mbështetur argumentin tuaj kryesor. Kjo, sipas Stone, është thelbësorja në një film dhe kineastët e rinj, ashtu siç edhe vepron Hollywoodi, duht t’i kushtojnë më shumë rëndësi skenarit.

Webster Stone është i njohur për realizimin e filmave si The Negotiator (1998), Gone in 60 Seconds (2000) dhe The Conspirator (2010). /KultPlus.com