Demokratët amerikanë dhe republikanët bien dakord për efektet negative të mediave sociale tek të miturit.
Ata kanë paraqitur një projekt-ligj dypartiak në Senatin amerikan, “Akti i mbrojtjes së fëmijëve në mediat sociale”.
Masa do të përcaktojë që fëmijët nën 13 vjeç janë të ndaluar nga rrjetet sociale dhe ata midis 13 dhe 17 vjeç kanë nevojë për pëlqimin e prindërve për të krijuar një llogari.
Sipas ligjvënësve që propozuan ligjin, media sociale është përgjegjëse për përkeqësimin e krizës së shëndetit mendor në vend dhe gjithashtu ka kontribuar në rritjen e sjelljeve vetëvrasëse tek fëmijët dhe të rinjtë.
Masa vjen pasi Kongresi po kërkon të bëjë platformat e mediave sociale më të sigurta për fëmijët. Ndër hipoteza është edhe ndalimi i TikTok.
Në fakt, sipas Ligjit për Mbrojtjen e Privatësisë në internet të Fëmijëve, i njohur si Coppa, kompanitë e mediave sociale tashmë i ndalojnë fëmijët nën moshën 13 vjeç të përdorin platformat e tyre, por ligji shpesh anashkalohet./KultPlus.com
Portreti i Mai (Omai) i Joshua Reynolds është shpëtuar nga shitja private falë parave të mbledhura nga Galeria Kombëtare e Portreteve dhe Getty në SHBA.
Galeria Kombëtare e Portreteve ka mbledhur 25 milionë funte, të cilat janë krahasuar me të njëjtën shumë nga Getty.
Piktura u ble në ankand nga një koleksionist privat në vitin 2001, i cili e ofroi për shitje për 50 milionë funte.
Tani do të ndahet midis galerive në MB dhe SHBA nën pronësi të përbashkët.
Portreti i Mai (Omai) konsiderohet gjerësisht si portreti më i mirë nga një prej artistëve më të mëdhenj britanikë.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar kishte vendosur një ndalim eksporti për shitjen për të parandaluar shitjen e tij jashtë vendit.
Dr Nicholas Cullinan, drejtor i Galerisë Kombëtare të Portreteve, tha: “Portreti madhështor i Mai i Reynolds është deri tani blerja më domethënëse që ka bërë ndonjëherë Galeria Kombëtare e Portreteve dhe blerja më e madhe që ka bërë ndonjëherë Mbretëria e Bashkuar, së bashku me Titianët e fituar. nga Galeria Kombëtare dhe Galeritë Kombëtare të Skocisë në 2009 dhe 2012.”/bbbc/ KultPlus.com
Sot bëhen 78 vite nga vekja e presidentit të 32-të të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Franklin Roosevelt, shkruan KultPlus.
Roosevelt, ka lindur më 30 janar të vitit 1882 në New York. Ai ishte president i ShBA-ve nga Partia Demokratike prej vitit 1933 deri në vitin kur ndërroi jetë, 1945.
Presidenti Roosevelt lindi në një familje holandezo-amerikane. Ai u diplomua në Kolegjin e Harwardit në vitin 1903. Nërsa në vitin 1905 ai u martua me Eleanor Roosevelt, prej së cilës martesë lindën gjashtë fëmijë.
Ish presidenti Roosevelt, në atë kohë ishte figurë qëndrore e politikës botërore të shekullit XX, pasi ai kishte fituar katër palë zgjedhje presidenciale.
Nga studiuesit ai vlerësohet si një nga tre presidentët më të mëdhenjë në historinë e ShBA-ve, së bashku me George Washington dhe Abraham Lincoln.
Ai e drejtoi Qeverinë e ShBA-ve në kohën e Depresionit të Madh, duke zbatuar axhendën e brendshme të tij të New Deal gjatë krizës më të keq ekonomike në historinë e SHBA-ve.
Me programin New Deal, ai krijoi shumëllojshmëri programesh të dizajnuara për të prodhuar lehtësime, rimëkëmbje dhe reforma. Gjatë kësaj kohe u krijuan edhe programe të shumta për të ofruar ndihmë për të papunët dhe fermerët, ndërsa kërkonte rimëkëmbjen ekonomike me Administratën Kombëtare të Rimëkëmbjes. Reforma u bënë edhe në lidhje me financat, komunikimet dhe punën. Gjatë kësaj kohe ekonomia u përmirësua me shpejtësi nga viti 1933-1937 dhe Roosevelt fitoi me një rezultat të thellë në zgjedhjet presidenciale në vitin 1936.
Me Luftën e Dytë Botërore, Roosevelt i dha mbështetje të fortë diplomatike dhe financiare Kinës, Mbretërisë së Bashkuar dhe Bashkimit Sovjetik, ndërkohë që këto shtete mbeten zyrtarisht neutrale. Ndihmuar nga ndihmësi i tij më i lartë Harry Hopkins dhe me mbështetje shumë të fortë kombëtare, ai punoi ngushtë me Kryeministrin britanik Ëinston Churchill, kreun sovjetik Joseph Stalin dhe Generalissimo kinez Chiang Kai-shek në udhëheqjen e aleatëve kundër Fuqive të Boshtit.
Ai mbikëqyri mobilizimin e ekonomisë së SHBA për të mbështetur përpjekjet e luftës dhe zbatoi një strategji të parë ndaj Gjermanisë, duke e bërë disfatën e Gjermanisë një përparësi ndaj asaj të Japonisë. Ai gjithashtu filloi zhvillimin e bombës së parë atomike në botë dhe bashkëpunoi me udhëheqësit e tjerë aleatë për të hedhur themelet për Kombet e Bashkuara dhe institucionet e tjera të pasluftës./KultPlus.com
I përshkruar si kombinimi perfekt i Instagram, TikTok dhe Pinterest, Lemon8 është aplikacioni i ri social që shkarkojnë të gjithë jashtë shtetit. Lemon8 është një aplikacion për ndarjen e fotografive dhe videove në stilin Instagram, në pronësi të kompanisë mëmë të TikTok.
Ndërsa aplikacioni u lançua në Singapor, Tajlandë dhe Japoni në vitin 2020, ai ka bërë shumë zhurmë këto ditë pasi ishte një nga 10 aplikacionet më të shkarkuara në botë javën e kaluar.
Lemon8 është një aplikacion i mediave sociale që kuron përmbajtjen e fotografive dhe videove kryesisht për ushqimin, mirëqenien, bukurinë dhe udhëtimin.
Në Lemon8 në fakt mund të shtoni foto dhe video në profilin tuaj, të eksploroni faqe sugjerimesh të kuruara posaçërisht për ju dhe gjithashtu të “ndiqni” dhe të “ndiqeni”; ashtu si në Instagram.
Megjithatë, ndryshe nga rrjetet e tjera sociale, Lemon8 thekson mundësinë e blerjes së përmbajtjeve që shihni të fotografuara në profilet e përdoruesve të tjerë.
Një nga veçoritë më tërheqëse të aplikacionit është përdorimi i dizajnit grafik në shumicën e postimeve.
Krijuesit shpesh shtojnë tekst në imazhe, duke etiketuar atë që portretizohet në foto ose ku mund ta gjejnë atë objekt. Këto etiketa shpesh shoqërohen me link.
Jo vetëm fotot, përdoruesit e Lemon8 gjithashtu mund të ndajnë video deri në 60 sekonda dhe të ripostojnë TikTok-un e tyre.
Sipas shumë njerëzve, rritja e papritur e popullaritetit të këtij rrjeti social është për shkak të publicitetit që i kanë bërë disa krijues shumë të njohur të TikTok. Lemon8 dhe TikTok i përkasin të njëjtës kompani mëmë, ByteDance, dhe përflitet se ishte kompania që u kërkoi përdoruesve të saj të mëdhenj sponsorizimin e rrjetit të dytë social.
Një arsye tjetër për popullaritetin e ri të Lemon8 është se ai dallon nga rrjetet e tjera sociale sepse është një hibrid i përmbajtjes dhe blerjeve; një përzierje perfekte mes Instagram dhe Pinterest.
Për momentin Lemon8 është i disponueshëm vetëm në disa vende të përzgjedhura dhe Shqipëria për momentin nuk është mes tyre./ a2cnn / KultPlus.com
Universiteti i Harvardit në Masaçusets, SHBA e ka shtuar gjuhën shqipe si pjesë të kurrikulës së gjuhës, njofton Harvard Magazine.
Në kuadër të kësaj, orët për Shqipen Elementare 1 filluan këtë semestër, dhe gjuha shqipe është futur në departamentin e gjuhëve dhe qytetërimeve të Lindjes së Afërt (NELC) ku në këtë grup ofrohen gjuhët si aramaishtja, persishtja, turqishtja dhe të tjera.
Edona Cosovic, kryetare e vitit të dytë dhe vajza e një emigranti shqiptar nga Mali i Zi, tha për “Harvard Magazine” se ishte një nga studentët që nxiti futjen e gjuhës shqipe në Harvard.
E rritur në SHBA, ajo mësoi të fliste gjuhën shqipe në mënyrë jo formale në shtëpi, por e kishte të vështirë ta ruante gjuhën pavarësisht dëshirës së saj të madhe për ta bërë këtë.
“Kur isha fëmijë, prindërit e mi nuk kishin burime për të na blerë kanale shqiptare”, thotë ajo.
“Ne jemi në shkollë gjithë ditën, shikojmë TV në anglisht, gjithçka është në anglisht, dhe ata gjithashtu po përpiqen të mësojnë gjuhën angleze sepse ata punojnë këtu dhe po përpiqen gjithashtu të bëjnë para, kështu që ne e humbasim gjuhën shumë, shumë shpejt. , brenda një brezi”.
Në mars të vitit 2022, Cosovic pyeti për mundësinë e ndërtimit të një kursi në Harvard. Kështu ajo foli me Eva Stathi Misho-n, një koordinatore studentore e NELC. Para se të vinte në Shtetet e Bashkuara për të studiuar për klasikë në Kolegjin Hellenic në Brookline, Stathi Misho studioi gjuhë dhe letërsi shqipe në Tiranë.
Stathi Misho shpesh pyetet se çfarë gjuhe flitet në Shqipëri, kështu që beson se ky kurs do ta bëjë përgjigjen e kësaj pyetjeje më pak të lehtë. / KultPlus.com
Galeria Kombëtare e Arteve në Uashington DC ishte muzeu më i frekuentuar i artit në Shtetet e Bashkuara vitin e kaluar, me pothuajse 3.3 milionë vizitorë.
Është hera e parë që nga viti 2008 që galeria del në krye në sondazhin vjetor të vizitorëve, duke e lënë Muzeun Metropolitan të Artit në Nju Jork në vendin e dytë me 3.2 milionë vizita, shkruan TAN, transmeton Klan Kosova.
Muzeu i dytë më i popullarizuar në kryeqytetin amerikan ishte Muzeu Kombëtar i Historisë dhe Kulturës Afrikano-Amerikane me pothuajse 1.1 milionë vizitorë, i ndjekur nga Galeria Kombëtare e Portreteve dhe Muzeu i Artit Amerikan Smithsonian, të cilët ndajnë e njëjta ndërtesë dhe kishte rreth 954,000.
Të gjithë muzetë ishin ngritur në krahasim me vitin 2021, kur bllokimet ndikuan rëndë frekuentimin.
Ekspozita më e njohur e NGA vitin e kaluar ishte Afro-Atlantic Histories, e cila kishte pothuajse 145,000 vizitorë. Shfaqja prezantoi pesë shekuj të ndikimit afrikan në artin perëndimor.
Hera e fundit që Galeria Kombëtare e Artit doli mbi Metropolitan ishte në vitin 2008./klankosova/KultPlus.com
Në Muzeun e Fieldit në Chicago, 3 artefakte të Kosovës po rrëfejnë historinë dhe kulturën tonë 7 mijë vjet të vjetër.
Reliefi i Kamenicës dhe dy figurinat terrakote të Bardhoshit janë pjesë e ekspozitës “Mbretërit e Parë të Evropës” së bashku me artefaktet e 11 vendeve të Evropës Juglindore.
Ky grumbullim i më shumë se 700 objekteve krahë për krahë nuk është shfaqur kurrë më parë si koleksion i përbashkët. Si i tillë po i ofron vizitorëve mundësi eksplorimi të historisë së ngritjeve në pushtet të mbretërve dhe mbretëreshave të para të Evropës së lashtë.
Ministria e Kulturës e ka mbështetur këtë prezantim të trashëgimisë sonë kulturore si dhe tërë procesin e pjesëmarrjes së Muzeut Kombëtar të Kosovës në këtë ekspozitë e cila do të zgjas deri më 28 janar 2024. / KultPlus.com
Ka shumë informacione të njohura për Administratën Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës në SHBA, NASA. Por ka edhe informacione interesante për NASA-n që nuk i keni dëgjuar më parë.
Për shembull, a keni dëgjuar që një furrë me mikrovalë është më e fuqishme se një raketë e NASA-s?
Më poshtë po ju rendisim 10 fakte rreth NASA-s që nuk i keni dëgjuar më parë:
MIKROVALA MË E FUQISHME SE RAKETA E NASA
Një furrë me mikrovalë dyshohet se ka një mekanizëm më të fortë se raketa që NASA përdori për të dërguar njerëzit në Hënë.
MODULI I NASA RA MBI AUSTRALI, KJO E FUNDIT E GJOBITI
Një modul i nisur nga NASA rihyri në atmosferë për t’u ulur në Tokë në vitin 1979. Megjithatë, moduli, i cili u prish si pasojë e djegies në atmosferë, ra në pjesë të ndryshme të Australisë. Për këtë arsye, qeveria australiane gjobiti NASA-n me 400 dollarë.
NJËSIA E MBROJTJES SË PLANETIT KA NJË EKIP
NASA, prioriteti i së cilës është gjetja e planetëve që ofrojnë kushte të banueshme, ka një ekip të quajtur “Njësia e Mbrojtjes së Planetit” nëse ia del një ditë të gjejë një të tillë.
JEMENI NGRITI ÇËSHTJE KUNDËR NASA-s
Tre qytetarë jemenas paditën NASA-n, e cila zbriti një automjet në Mars. Arsyeja për këtë është se jemenasit pretendojnë se Marsi i përket paraardhësve të tyre duke paraqitur disa dokumente.
SHUMË NJERËZ MENDOJNË SE NASA NUK KA SHKELUR KURRË NË HËNË
Ky sukses i NASA-s, i cili ishte firma e vizitës së parë të njerëzimit në Hënë, vihej vazhdimisht në pikëpyetje dhe thuhej se imazhet ishin false. Në vitin 2006, shumë njerëz nuk besuan në misionin e NASA-s për të shkelur në Hënë, pasi NASA pranoi se i kishte mbivendosur imazhet origjinale të uljes në Hënë me diçka tjetër, dhe për këtë arsye imazhet nuk janë më të disponueshme.
ZBULIMI I NJË JETE ALIENE NË VITIN 1991
NASA, e cila ka qenë gjithmonë pozitive për ekzistencën e alienëve, zbuloi një fragment të vogël pranë Tokës në vitin 1991 dhe e regjistroi atë në bazën e të dhënave të saj si “Një fragment i mundshëm alien/krijesë”.
RROBAT E BANJËS TË DIZEJNUARA NGA NASA
Rrobat e banjës me fërkim më të ulët në botë, Speedo, i përkasin NASA-s.
DËRGIMI I NJERËZVE NË MARS
NASA, e cila është fokusuar veçanërisht në Mars vitet e fundit, synon të përfundojë procesin e parë të dërgimit njerëzor në vitin 2030.
KUSHTI PËR T’U QUAJTUR ZYRTARISHT ASTRONAUT
Për t’u konsideruar zyrtarisht një astronaut nga NASA, një person duhet të udhëtojë të paktën 80 kilometra jashtë atmosferës së Tokës./a2/KultPlus.com
Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë, Jeff Hovenier ka rikujtuar sot datën kur Shtetet e Bashkuara të Amerikës kishin marrë vendim për ta njohur zyrtarisht Kosovën si shtet të pavarur dhe sovran.
Hovenier ka thënë se pas 15 vjetësh, SHBA është krenare për mbështetjen që i ka dhënë Kosovës dhe gjithashtu për nivelin e demokracisë që ka arritur populli i Kosovës. / KultPlus.com
#OnThisDay in 2008, the United States formally recognized Kosovo. 15 years later, we are proud of our support and inspired by the vibrant, flourishing democracy the people of Kosovo have achieved. pic.twitter.com/XEkGmU8su2
Flamuri i Kosovës do të ngritet në mënyrë ceremoniale në Philadelphia (qytet në Pennsylvania, ShBA) me rastin e 15 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës.
Kështu ka bërë të ditur shoqata “Bijtë e Shqipes”, e cila ka potencuar se autoritetet e Bashkisë Philadelphia e kanë miratuar kërkesën e tyre.
Ceremonia do të zhvillohet më 17 shkurt, nga ora 11:00, dhe do të zgjasë deri në orën 13:00.
“Para fillimit të ceremonise zyrtare, muzika e vallet shqiptare do të ndezin sheshin e Bashkisë, Philadelphia”, është bërë e ditur ndër të tjera në njoftim. / KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur sot në takim një delegacion të lartë të Departamentit Amerikan të Shtetit, të udhëhequr nga zyrtari i lartë z. Derek Chollet, i shoqëruar nga ambasadori i ShBA-ve në Kosovë, Jeffrey Hovenier, zëvendës ndihmës sekretari i Shtetit Gabriel Escobar, zëvendës ndihmës sekretari i Mbrojtjes Spencer Boyer, si dhe përfaqësues të tjerë të Departamentit të Shtetit dhe ambasadës amerikane.
Presidentja Osmani dhe z. Chollet kanë konfirmuar marrëdhëniet e shkëlqyera me Shtetet e Bashkuara, aleatin kryesor të Republikës së Kosovës, si dhe janë angazhuar për fuqizimin e mëtejmë të bashkëpunimit ndërmjet dy shteteve. Presidentja Osmani ka falënderuar z. Chollet për angazhimin proaktiv të Shteteve të Bashkuara në procesin e dialogut, duke theksuar se angazhimi i shtuar amerikan në këtë drejtim është vendimtar për të siguruar rezultat të suksesshëm në dobi të qytetarëve të Republikës së Kosovës.
Presidentja Osmani tha se marrëveshja përfundimtare, e cila duhet ta ketë në qendër njohjen e ndërsjellë, ka për qëllim përmirësimin e jetës së qytetarëve, dhe arritjen e paqes së qëndrueshme dhe afatgjate në rajon. “Kosova është e gatshme të vazhdojë, me përkushtim të plotë, të jetë palë konstruktive, e koordinuar me SHBA-të, duke bërë propozime që kontribuojnë në arritjen e një marrëveshjeje të tillë”, tha Presidentja Osmani.
Në takim me z. Chollet, Presidentja Osmani bisedoi për zhvillimet e fundit në vend dhe rajon, duke potencuar aleancën dhe afërsinë e theksuar të Serbisë me Rusinë dhe rreziqet që paraqet ky raport jo vetëm për Kosovën, por edhe për aleancën euroatlantike. Presidentja Osmani theksoi se me mbështetjen e Rusisë, Serbia vazhdon të jetë forcë destabilizuese dhe kërcënim për paqe të qëndrueshme në rajon.
Presidentja Osmani në takim me delegacionin e lartë amerikan, konfirmoi partneritetin historik dhe të pathyeshëm në mes të SHBA-ve dhe Kosovës, ndaj pikërisht kjo është një bazë e fortë për rritjen e bashkëpunimit në fushën ushtarake dhe atë ekonomike. Bazuar në nismën e saj për Dialog Strategjik ndërshtetëror me SHBA-të, të iniciuar formalisht nga Presidentja Osmani para gjashtë muajsh, u shpreh gatishmëri për përshpejtimin e këtij procesi në përfitim të qytetarëve të të dy shteteve. /KultPlus.com
Këto pamje nuk janë në Polin e Veriut, por në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. “Cikloni bombë” i të ftohtit po ngrin gjithçka prej ditësh dhe është shndërruar në vdekjeprurës.
Të paktën 28 persona kanë humbur jetën në Nju Jork, pjesa më e madhe në qytetin Buffalo, për shkak të temperaturave me dhjetra gradë celcius nën zero.
Një zyrtar shtetëror amerikan thotë se njerëzit mbetën të bllokuar në automjetet e tyre për më shumë se dy ditë, gjatë stuhisë dimërore më të tmerrshme të jetës së tyre.
Sinoptikanët paralajmërojnë për sasi të mëdha dëbore që priten gjatë orëve në vijim. Stuhia, që shtrihet nga Kanadaja deri në Meksikë, ka vrarë mbi 60 persona në total./ KultPlus.com
Shteti i Nju Jorkut , së bashku me Xhorxhian, Kentakin, Misurin, Marylandin, Karolinën e Veriut dhe Oklahomën, kanë shpallur gjendjen e jashtëzakonshme në pritje të stuhive të paprecedentë të dimrit që media amerikane i ka quajtur tashmë një ”bombë ciklonike”.
Temperaturat e ngrirjes priten të arrijnë (minus 20 gradë Celsius) në disa zona malore të Wyoming.
Mbi 2 000 fluturime tashmë janë anuluar duke rritur shqetësimin mes miliona amerikanëve që udhëtojnë për festat e Krishtlindjeve.
Erërat e forta, reshjet e shumta të borës dhe i ftohti do të sjellin temperatura të ngrirjes gjatë Krishtlindjeve për miliona njerëz, ndoshta temperaturat më të ftohta në 40 vitet e fundit, duke shkaktuar shumë shqetësime.
Meteorologët kanë folur për një ngjarje klimatike që ndodh një herë në një gjeneratë.
Më shumë se 90 milionë amerikanë në 37 shtete janë nën paralajmërimet e motit dhe rreth 80 për qind e Shteteve të Bashkuara të Amerikës mund të përjetojnë temperatura nën zero, madje edhe në jug.
“Stuhitë e dimrit dhe i ftohti që priten në SHBA janë të rrezikshme”, tha dje presidenti amerikan Joe Biden, i cili u bëri thirrje të gjithëve të ndjekin këshillat. /atsh /KultPlus.com
COVID-19 dhe mbidozat e drogës çuan në një vit të dytë radhazi të përkeqësimit të jetëgjatësisë në SHBA – më e ulëta në 25 vjet, sipas të dhënave më të fundit nga Qendrat për Kontrollin e Sëmundjeve, transmeton KultPlus.
Sipas të dhënave të vitit 2021, amerikanët pritet të jetojnë 76.4 vjet, nga 78.8 vjetësh që ishte në vitin 2019.
Raporti gjithashtu tregon se SHBA vazhdon të renditet më e ulëta në mesin e vendeve me ekonomi të mëdha.
Sëmundjet e zemrës mbeten shkaku kryesor i vdekjeve, të ndjekura nga kanceri dhe Covid.
Të dhënat përshkruhen në dy raporte të lëshuara nga CDC të enjten: një mbi vdekshmërinë e vitit 2021 në SHBA dhe i dyti për vdekjet nga droga në SHBA nga 2001 deri në 2021.
Numrat e finalizuar konfirmojnë ato paraprake të lëshuara nga CDC në gusht, në të cilat agjencia shëndetësore parashikoi rënien më të keqe dyvjeçare të jetëgjatësisë në rekord në SHBA që nga viti 1923.
“Rënia e jetëgjatësisë që nga viti 2019 është shkaktuar kryesisht nga pandemia,” tha agjencia në një njoftim për lajmet në gusht.
“Vdekjet nga COVID-19 kontribuan në gati tre të katërtat, ose 74%, të rënies nga 2019 në 2020 dhe 50% të rënies nga 2020 në 2021.”
Vdekjet nga mbidoza e drogës janë gjithashtu një faktor. Ata tani përbëjnë më shumë se një të tretën e të gjitha vdekjeve aksidentale në SHBA, tregojnë të dhënat. Në përgjithësi, vdekjet nga mbidoza janë rritur me 16% nga viti 2020.
Kjo përfshin vdekjet që përfshijnë fentanilin, i cili u rrit me 22% në 2021.
Jetëgjatësia në SHBA mbetet më e ulët se në Mbretërinë e Bashkuar, ku mesatarja është 80.8 vjet. Është gjithashtu më e ulët se Kanadaja fqinje, ku jetëgjatësia që nga viti 2020 është 81.75 vjet. /KultPlus.com
Presidentja Osmani ka pritur në takim delegacionin e Shteteve të Bashkuara, të udhëhequr nga Ndihmës Administratorja e USAID-it, Erin McKee, përcjell KultPlus.
“E falënderova ambasadoren McKee, në emër të popullit të Kosovës dhe rikonfirmova se Republika e Kosovës do të mbetet partneri i ngushtë dhe i besueshëm i SHBA-ve”, ka shkruar ajo.
Më poshtë gjeni postimin e plotë të saj:
USAID-i është katalizator i ndryshimit në Kosovë me projektet e shumta në funksion të forcimit të institucioneve, demokratizimit si dhe një ekonomie të qëndrueshme.
Pata kënaqësinë ta pres në takim delegacionin e Shteteve të Bashkuara, të udhëhequr nga Ndihmës Administratorja e USAID-it, Erin McKee. Vetëm gjatë mandatit tim të deritashëm si Presidente e Republikës, USAID-i ka kontribuar me mbi 73 milionë dollarë mbështetje financiare përmes Grantit të Objektivave të Zhvillimit me Shtetet e Bashkuara.
E falënderova ambasadoren McKee, në emër të popullit të Kosovës dhe rikonfirmova se Republika e Kosovës do të mbetet partneri i ngushtë dhe i besueshëm i SHBA-ve. / KultPlus.com
Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Jeff Hovenier, ka reaguar për rastin e djegies së një veture e cila i ka kthyer targat RKS-së, pas vendimit të fundit të Qeverisë së Kosovës, shkruan KultPlus.
Hovenier tha se SHBA dënon aktin e djegies dhe shkatërrimit të pronës dhe çdo përpjekje tjetër për të frikësuar ata që dëshirojnë të regjistrojnë makinat e tyre në RKS.
“Këto janë akte frikacake dhe kriminale”, ka shkruar Hovenier në “twitter”.
Ai ka përsëritur edhe një herë kërkesën drejtuar Qeverisë së Republikës së Kosovës për shtyrje të plotë të zbatimit të vendimit për 12 muaj, në mënyrë që pas kësaj periudhe të vendosen targat RKS.
Ai po ashtu ka përsëritur se SHBA-të mendojnë se Kosova ka të drejtë të zbatojë një ndryshim të tillë të targave. /KultPlus.com
Po ndieja dëshirën të shfletoja “Librin e Burgut” të Arshi Pipës, s’e di pse, vetë dita sikur e donte, a ngaqë ma kishte dhuruar dikur në Uashington, apo nga letra absurde që një ish-kongresmen amerikan, emigrant arbëresh, por që sigurisht e kishin njohur njëri-tjetrin, ia dërgonte nga New Yorku kryebashkiakut në Tepelenë, ku sot atje përkujtohet kampi famëkeq i internimeve, i mbiquajtur “Aushvici shqiptar”, ndërkaq autografi i Arshi Pipës mbante këtë datë, 23 gusht.
Eda Zhiti me Prof.Arshi Pipën në Washington D.C
E pse të mos përkujtojmë një autograf, në fakt, kumtin që na vjen nga ai që e shkroi, qëndrestari i rreptë, ish-i burgosuri politik, i arratisuri guximtar dhe emigranti politik, profesori, eseisti, kritiku letrar, përkthyesi, filozofi, që shkruante jo vetëm në shqip, por dhe në anglisht e në frëngjisht, emblematiku sipëran Arshi Pipa. Çuditërisht nuk po përkujtohet dhe aq, për të mos thënë ndonjë gjë tjetër. Dita e shuarjes së tij është 20 korriku, u harrua, ndërkaq dhe data e lindjes, po në korrik, në 27. Pse kjo heshtje, teksa kujtohen herë pas here dhe sundimtarë, gjyqet e tyre, kur ata asgjësonin njëri-tjetrin, tamam “larje hesapesh mes vrasësish”, rilexojmë për ministrin e Brendshëm të diktaturës dhe Kryeministrin e (vetë)vrarë, që do të ndëshkohej se një djalë i tij u fejua me një vajzë të bukur, por që kishte dajë kundërshtarin e madh, armikun e diktaturës, Arshi Pipën. E pabesueshme për sot. 23 gushti s’ka ndonjë gjë tjetër të shënuar për Arshi Pipën, unë nuk di, veçse autografi i tij për mua, rastësisht, mban këtë datë. Uashington. Nuk e gjeta dot më vilën e tij, diku pas “Capitolit”, afër “Zërit të Amerikës” më nëpërmendej, por e kishim kujtuar me analistin e shquar, drejtorin e Divizionit të Europës dhe Azisë, z. Elez Biberaj, edhe me gazetarin dhe historianin e veprave të rëndësishme, z. Ilir Ikonomi, apo dhe me kryetarin e “Shtëpisë së Lirisë”, z. Muç Xhepa e me të tjerë. Por jo të gjithë donin të flisnin për të, kështu më dukej, ngaqë s’kishte qenë dhe aq “diplomat”, por i rreptë dhe i prerë, i debatit pa kompromis, i drejtë në kulm, sidomos ndaj persekutimit njerëzor, i mbajtjes së përgjegjësive dhe i ndëshkimit të së keqes, institucion i kujtesës, shumë ndryshe nga letra që erdhi në Tepelenë nga ish-kongresmeni i New York-ut. Profesori tjetër, Sami Repishti, shkrimtar ndërkohë, ishi burgosur politik dhe i arratisur, më kishte treguar se kur mbërriti në SHBA, u prit nga Arshi Pipa, u mbështet prej tij. Sa e madhe është Amerika, gjithkush aty gjen lirinë e mirëqenien, por edhe vetveten. Ndërkaq, duket se diaspora tani ka pësuar ndryshime dhe… dhe… Po shfletoj shënimet e mia nga takimi i paharruar me profesorin.
LIBRAT DHE HIRI I ARSHI PIPËS:
…telefonoi se na priste në shtëpinë e tij atë paradite në Uashington, ora 10:00. Meqenëse kishim dhe ca kohë, vendosëm të futeshim në librarinë pranë dhe pastaj të vazhdonim një shëtitje të shkurtër. Uashingtoni, po mendoja, është qytet me fizionomi klasike europiane: s’ka qiellgërvishtëes, siç ishte përfytyrimi i shqiptarëve të padalë për Amerikën, por sheh blerim kudo, rrugë të pastra e qetësi të bardhë. Mbase këtë ndjesi ta japin Shtëpia e Bardhë, Kapitoli, Bibliotekat e famshme të Kongresit, të gjitha të bardha. Një kryeqytet që ka shumë e shumë më tepër pemë, se… policë. Se na kishin thënë ndryshe. Dhe sa shumë ketra! Ketra qytetarë!…
Ndalnin, na shikonin në sy, s’kishin frikë nga njerëzit, madje prisnin t’u jepje diçka për të ngrënë; biskota, shiteshin enkas dyqaneve, afroheshin, tundnin bishtin e madh e të bukur si të argjendtë, dilnin dhe në rrugë, vraponin poshtë veturave të ndalura, endeshin, ktheheshin pas, u ngjiteshin me vrull pemëve, një zot e di se ç’kërkonin. Edhe ne tani po nxitonim. S’donim të bëheshim vonë për në shtëpinë e profesor Arshi Pipës, nën një diell që po më dukej i bardhë dhe ai. Mbas trokitjeve tona të buta, portën na e hapi motra e moshuar e profesorit, ndërsa në krye të shkallëve të drunjta lart, në katin e dytë, na priste vetë profesori, në këmbë, i gjatë dhe i hollë, i drejtë, me flokët e bardha, “të uashingtonta”, por dhe si borë e largët e atdheut, që nuk shkrin kurrë. Vetullat çuditërisht të zeza, siç dukej një shenjë e përzishme që nuk shkëputej për jetë nga fytyra fisnikërisht gjatoshe e tij. S’dita ta përcaktoj në e theksonin apo e neutralizonin pamjen disi skeptike të asaj fytyre, a i jepnin rini më shumë, bashkë me një pesimizëm të mençur, por gjithsesi me një përzemërsi të palodhur. – E di emrin tënd, – më tha, kur u ulëm në kolltukët e thjeshtë, – je poet i ri dhe ke qenë në burg. Kësaj së dytës unë i jap rëndësi… për shkrimtarin, – shtoi.Menjëherë i tregova ç’dija për “Librin e burgut” të tij, të botuar në vitin 1959 në Romë, ç’kisha dëgjuar dhe si e kisha lexuar më në fund. Kur autori qe arratisur, pikërisht ato sonete skëterrore kishin bërë rrugë të kundërt me autorin, po aq të rrezikshme, në mos më shumë, qenë futur fshehurazi në atdhe, përmes telave me gjemba. Kisha bërë përpjekje për të botuar një cikël prej tyre në shtypin e ri opozitar tonin. Kujtova sonetin për një të shtrirë në vig, që vdekja e shndërroi në arkivol lecke… – Më ka ndodhur… me tim atë, – shpjegoi profesori, – vdiq udhës në burg. Edhe zëri i tij sikur zbardhte, i njëllojtë, me pak ngjirje që ai ia vinte fajin torturave, – prandaj më del i tillë. Me ftohje. Çimento qelish. Në fisin tonë, – po tregonte profesori – s’kemi kënd me zë të tillë. Pastaj ne e çuam në spital, – qesh me ironi, por zëri iu prish. Kë kishin çuar në spital, babain e vdekur apo zërin? S’ka zë të tillë në fis…
– Ne e njohim këtë zë, – ndërhyra, – që s’e prishi dot diktatura. As liria e mirëqenia e suksesi. Dhe tregova librat e tij mbi tryezë, te të cilët po hidhte autografe, po m’i dhuronte mua. Ime shoqe shkrepi befas aparatin fotografik mbi ne. Me siguri do t’i jetë fanitur gjyshi i saj, të cilin dhe atë e burgosën në kënetën e Maliqit, ja, atje, ku ishte dhe Profesori, me siguri do të jenë njohur… mbi baltë, ku shpesh, policia të rrëzuarit, ata që binin nga mundimi i madh dhe uria e madhe, i shkelte me këmbë. Hipnin me çizme mbi shpinën e njeriut të dënuar derisa e zhysnin thellë e më thellë, në llumin e pafund, në kënetën e vdekjes. Po gjyshi i saj mbeti gjallë, edhe atëherë kur i hodhën një bombë policët e një njeri tjetër kërceu, se e dinte copë buke e donte ta priste, por u bë copë-copë. Dhe prapë do ta arrestonin Dane Zdravën, gjithmonë, sepse kishte qenë biznesmeni i parë, ai kishte sjellë kinemanë e parë në qytetin e tij, në Berat, po ja, që ishte dhe me akademi në Itali, sillte centrale elektrike, autokombajna në tokat e tij dhe falte peliçe apo bënte pajën e të gjitha vajzave të miqve të tij dhe teksa e nxirrnin nga shtëpia të lidhur me pranga, përqafon për herë fundit mbesën e vogël, të sapokthyer nga shkolla… e ajo tani fotografon bashkëvuajtësin e gjyshit.
Me siguri do të jenë njohur bashkë, kanë folur, edhe pa e ditur se cilët janë, atje, në kënetën e vdekjes, kanë shpresuar. Autori i soneteve të baltës së burgut pati fat pastaj, e kërkoi fatin, e bëri vetë dhe ja, tani, bisedon me atë që është i shoqi i saj, edhe ai me plot poezi burgu gjithë errësirë ferri. – Jam familje borgjeze, – vazhdonte të rrëfente profesor Pipa, – jo në kuptimin që e përdorin komunistët. Në familjen time janë marrë me gjyqësi të gjithë: gjykatës e avokatë ishin e mua m’u desh të bëja punë proletari, më të rëndë se proletarët. Po burgut i jap rëndësi, e quaj universitet… – … të zi, – shtova unë. Pastaj Profesori nisi të flasë për Fransua Vinjonin, poetin rebel, vagabondin, të burgosurin, të dënuarin me varje, por që i shpëtoi litarit… (Ah, Avzi Nela yni, nuk i shpëtoi dot… diktatura komuniste ishte më keq se mesjeta.) E dua Vijonin, – m’u duk sikur u rrëmbye profesori, por gjithsesi i qetë, me qetësinë e mistershme që gjen në një tempull. Me Vijonin shihet se jeta është tjetër gjë dhe tjetër poezia. Edhe krijimtaria e Kadaresë është kështu… Madje, edhe “Dasma” është roman disident…,-tha dhe heshti gjatë. S’doja t’i ndërhyja. Vetëm doja ta dëgjoja. Ashtu siç thuhej, Arshi Pipa shihej që ishte njeri i prerë, autoritar, “madhërisht i pamëshirshëm” me diktaturën, të cilën ai e sfidoi, jo vetëm si mërgimtar politik, por si poet dhe si mendimtar, mbi të gjitha. Profesori do të pohonte pa mëdyshje që Atdheu ynë është më mirë se dikur, me gjithë rezervat e mëdha që mund të kihen. Diktatura e bunkertë u ça nga brishtësia e demokracisë. Në fund të fundit, demokracia është edhe kritikë për të përmirësuar veten.
Dhe deshi të më tregojë përkthimet e tij nga klasikët e mëdhenj, Dante e Petrarka, Gëte… francezë, rusë e rumunë. – I kam përkthyer, – po thoshte profesor Pipa – ca me toskërisht e ca me gegërisht. Po t’i jap, por mos i boto. I përgëzoj botimet kosovare që arritën të shkruhen në gjuhën letrare, megjithëse ata ishin për përdorimin e dy dialekteve, edhe unë. Janë pasuri, – këmbënguli. – Edhe gjuha e përbashkët letrare është!, – iu përgjigja. – Erdhi shpejt, – tha sërish. Ndërsa pinim kafetë, unë u ngrita të shoh raftet e çuditshme të librave. Të gjatë dhe bosh! Bo-o(h)-osh… Vetëm ca fjalorë, dorëshkrimet e fundit në një qoshe, ksomblat e librave të tjerë, vepra të mikut të tij të madh, arratiakut tjetër, poetit Martin Camaj. Kaq! Dhe dhembje si e drunjtë. Ç’kishte vdekur aty? Ja, ca fotokopje të zmadhuara të letrave të cigareve, ku kishte shkruar dikur poezitë e burgut. Me ato ishte arratisur… Se si dukeshin ashtu raftet, dramatikisht bosh, si arkivole. Sërë-sërë. Ku janë librat, desha të bërtas së brendshmi. Kërkova se mos shoh nga dritarja ngrehinën e mrekullueshme të Librarisë së Kongresit Amerikan, që të lehtësoja frymëmarrjen disi. Të gjithë bibliotekën e tij, librat e të gjithë jetës, profesori ia kishte dhuruar bibliotekës së qytetit të Shkodrës. Ndihej dhe qytetar shkodran, edhe pse ishte libohovit me origjinë. Një gjest i lartë ky i dhurimit të librave, i dha qysh në gjallje, pa ia lënë si detyrë testamentit. Pse? Mendoja rrugës së kthimit. Ku e gjeti fuqinë të ndahet me librat e vetë, qëllimin e jetës së tij?
– Po merrem me filozofi tani, – më tha, kur e pyeta se ç’po shkruante. Pra, ai po guxonte të bashkëjetonte me vdekjen e vet, me ikjen e pashmangshme në jetë të tjera, qiejve. Mos ishte sfidë filozofike e të ngritur mbi të zakonshmen, mposhtje e vetë vdekjes, triumf i gjithëkohësisë? Dhe pikërisht, kur unë i tronditur kundroja atë boshësi të drunjtë, bibliotekën e librave të padukshëm, të mërguarën, dëgjoja zërin e tij që kritikonte një seminar ortodoks në Amerikë të lobit grek. Pastaj folëm për eposin ballkanik. Ka një trill dhe turp,- tha ai, për të vjedhur histori të të tjerëve. Zhvatim tokat dhe legjendat dhe trazojmë të vdekurit. Politizojmë miqësitë, por dhe sëmundjet. Eposi ynë, tha papritur. Jo se nuk është i bukur, përkundrazi, është i bukur, madhështor, por sepse karakteristikë për vargjet tona tradicionalisht është përdorimi i tetërrokëshit, kurse eposin e kemi njëmbëdhjetë rrokësh. Që e kanë sllavët e jugut. Atëherë ç’mund të themi? Shkrimtari jugosllav, Ivo Andriq, gjeta rast dhe po i thosha, thotë se Kënga e Gjergj Elez Alisë është shqiptare. Po, shqiptare është, pohoi me një kërshëri si të ftohtë Arshi Pipa. Ku do të dilja? Po a është njëmbëdhjetë rrokësh “Gjergj Elez Alia?”, gati bërtita miqësisht. Po, tha përsëri dhe heshti. Në sy po vezullonin rafte librash, kujtesa e tyre parake. Po shikoja dedikimet në veprat që më dhuroi: “… poetit të ri dhe shokut të burgut…”, “… këtë libër të shkruar dhe plotësuar në mërgim”, “për kujtim të takimit në Washington, më 23 gusht 1994, përzemërsisht…” dhe kishte firmosur poshtë emrit të shtypur në frontespic: “Arshi Pipa”, me shkronja të vogla. Seç m’u bë brenda në kraharor një si brengë dhe boshësi si ajo e rafteve. Desha të kujtoja patjetër ketrat dhe zgjata dorën në ajër, sikur po i ndillja. Arshi Pipën do ta takoja dhe një herë tjetër në Tiranë, mbajti një leksion të shkëlqyer për poezinë e Martin Camajt. Me poezinë e tij fillon paqja në poezinë shqipe, tha profesori. Më vonë erdhi lajmi mortor se Arshi Pipa kishte ndërruar jetë dhe kishte kërkuar që hiri i tij të shpërndahej… mbi atdhe. Në detin Adriatik. Hiri ka brenda ripërtëritjen, ai nuk është harrim, së pari është purifikues dhe ushqen tokën dhe kohën. Vepra e hirshme e Arshi Pipës është pasuri tashmë e jetës sonë, e qëndresës dhe e kulturës në tërësi, fosfor ndriçues në kujtesën kolektive, vlerë e pazëvendësueshme, veç me veten. Le ta hedhim sot mbi Tepelenë atë hi, mbi Spaç e QafëBari, Burrel e Lushnjë… mbi kujtesën tonë dhe ndërgjegjet tona!
BISEDË TË BURGOSURISH PËR ARSHI PIPËN: NGA LIBRI “RRUGËT E FERRIT”, BURGOLOGJI
…po më tregonte me mllef e zili se një ditë, kur qe ndodhur në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë, vjen një pako me një libër gri, me kapak të fortë. Arshi Pipa. Libri i Burgut. Poezi. Botuar në Romë. Shqip. Desha ta shfletoj, të lexoja vetëm një poezi. Vetëm një. Një varg. Aty më këmbë. S’ma lanë as ta hapja. S’lejohej. Kishte ardhur posaçërisht për kryetarin e Lidhjes së Shkrimtarëve, Dhimitër Shuteriqin, maskarai, shau, por do të futej në fondin e zi të Bibliotekës. Arshi Pipa është i arratisur. Ka qenë në burg, në kënetën e Vloçishtit. Mbeti gjallë. Doli nga burgu i Burrelit. Tani është profesor universiteti në Amerikë. Të burgosurit thonë se ai ka shkruar një skenar filmi “Qershiza”. Jo roman? Dhe është realizuar nga Hollivudi. Duket si e pabesueshme. Rrëfehen tmerret e burgjeve tona, sidomos atij të Burrelit. Se si i vrisnin të burgosurit në ditën e fundit, në atë të lirimit të tyre dhe i varrosnin tek ajo qershiza. Kishte nga ata që u binte të fikët, teksa shihnin filmin në Perëndim, vazhdonin të tregonin të burgosurit, ulërinin në kinema, vinte ndihma e shpejtë ambulanca, njëri kishte nxjerrë revolverin dhe kishte qëlluar mbi ekran për të prapsur një oficer shqiptar, që po copëtonte të burgosurin e vet. Nuk dimë gjë, thoshin ata që kishin ardhur nga jashtë si suedezët, Agron amerikani, francezët e Veriut, gjermani, grekërit… Sidoqoftë, thoshim, edhe po të mos jetë e vërtetë, ne, të burgosurit, e ndiejmë nevojën e një mbrojtjeje, të një apeli të madh kundër shtypjes që na bëhet, indiferencës së tmerrshme dhe harresës më të tmerrshme. Na duhet një vepër arti. Dikush po e bën a duhet ta bëjë. Ne kemi zgjedhur tani emrin e një bashkëvuajtësi, profesor Arshi Pipës, ai e mbart këtë nder, po ia besojmë. Të tjerët brenda, sa më shumë lavdi marrin, aq më shumë kanë mashtruar. Ka shumë mundësi që e tëra ajo të jetë krijim i yni, kolektiv. Qershiza është vërtet, por s’e dimë a është futur në letërsi? Ne ngushëllojmë vetveten. E ndihmojmë të qëndrojë. Dhe kështu ky art që s’është, ndërkohë është më magjepsësi dhe krijon artin tjetër anonim, tragjikun. Të cilit do t’i gjejmë një emër. Ndonjëherë gjërat me mungesën e tyre janë më të fuqishme.
NGA LIBRI “PANTEONI I NËNDHESHËM OSE LETËRSIA E DËNUAR”:
Poeti, eseisti dhe filozofi Arshi Pipa do të ishte ai që do të realizonte ëndrrën e të gjithë të burgosurve politikë shqiptarë në diktaturë: ikjen. Të ikje dhe të tregoje nëpër botë burgjet e tmerrshme, vuajtjen e një populli pa liri. Se dilnin shkrimtarë jashtë shtetit, por ata s’e hapin gojën. Turp! 1000 herë turp! Fill pas burgut, Arshi Pipa do të arratisej, do të mbërrinte në Itali duke pasur me vete dhe poezitë e shkruara fshehurazi mbi letra të holla cigaresh. Gati sa një kuti shkrepësesh bëhej sasia e tyre dhe do t’i botonte në Romë në përmbledhjen gri të zymtë: “Libri i burgut”, një hata e vërtetë, ku Sonetet e Kanalit të asaj kënete të tmerrshme do të ishin, sipas meje, “Ferri” i poezisë shqipe. Pra, profesor Arshi Pipa kishte shkuar në SHBA, ku dha leksione në universitete të njohura, pa e shkëputur vëmendjen nga letërsia e dheut amë, madje dhe do të përkthente prej andej, siç do të sillte në shqip në të dyja dialektet poetë të mëdhenj klasikë nga bota. Profesori do të shkruante në anglisht dhe një studim “Montale dhe Dante”, me lejen e vetë Montales, që do të ishte në një farë mënyre, paraprijës i çmimit “Nobel”, që do t’i jepej poetit gjenovez. Korpusi i Veprës së Arshi Pipës po vazhdon të botohet pas vdekjes në atdhe në kujdesin e familjarëve, duke përfshirë dhe dorëshkrimet që i ruajtën përmes rreziqesh motra e tij Bukuria dhe i ndjeri kunati, shkrimtari tjetër i burgjeve, Uran Kalakulla.
SKEDË BIBLIOGRAFIKE PËR ARSHI PIPËN:
Lindi më 28 korrik 1920 në Shkodër. Ndoqi studimet në Kolegjin Severian në Shkodrën e tij të lindjes dhe më pas studioi filozofi në Universitetin e Firences, ku në 1942 mori titullin “dottore” në filozofi, me një punim për konceptin e moralit në filozofinë e Henri Bergson. Pas pushtimit fashist të Shqipërisë kthehet nga Italia bashkë me vëllanë e tij, Myzafer Pipën. Punoi si mësues në Tiranë dhe Shkodër dhe redaktor i revistës letrare “Kritika”. Mbas Luftës së Dytë Botërore, pas ekzekutimit të vëllait të tij Myzaferit, nga fitimtarët, Arshi Pipa, në prill 1946 u arrestua me akuzat për veprimtari kundër shtetit dhe u dënua me 10 vjet burg. Dënimin e vuajti në kampet e punës në Durrës, në kënetën e vdekjes në Vloçisht, në kalanë e Gjirokastrës dhe në ferrin e Burrelit. Me t’u liruar, arratiset në Jugosllavi dhe në 1958 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Fillimisht punoi në Universitetin e Georgetown, Berkeley dhe pastaj në Universitetin e Minesotës në Mineapolis. Në vitin ’90 viziton Shqipërinë. Pritet me kërshëri, moskuptim, distancë dhe adhurim. Poezitë e para që shkroi në fund të viteve ’30 përfshihen në një ksomblë, që do të pasohej dhe nga të tjerë. Veçanërisht të vlefshme, lartësi e mendimit shqiptar janë veprat e tij në kritikën letrare, historinë e kulturës shqiptare dhe politikën e gjuhës në Shqipëri gjatë sundimit diktatorial të Enver Hoxhës. Vitet e fundit të jetës së tij i kaloi në Uashington DC, ku dhe mbylli sytë më 20 korrik 1997 në Uashington DC. / KultPlus.com
Panairi Shtetëror i Kolorados në SHBA, mbajti së fundmi konkursin e tij vjetor të artit. Dhe një nga çmimet kryesore shkoi për një imazh të krijuar nga Inteligjenca Artificiale (AI), me nxitjen e Xhejzën Alen. Ai përdori një platformë të quajtur “Midjourney” për ta shndërruar tekstin në një vepër arti.
Artistët e metodës tradicionale të pikturimit janë të shqetësuar nga ky zhvillim. Ata habiten sesi dikush që shtypi vetëm një varg fjalësh në tastierën e kompjuterit tij, dhe në fund shtypbutonin “Enter” konsiderohet tani një anëtar i komunitetit të tyre.
Pavarësisht se në cilën anë të debatit do të rreshtoheni, nuk mund ta mohoni se vitin e kaluar, bota e artit e AI – dhe teknologjia në përgjithësi – kanë ecur me ritme jashtëzakonisht tëshpejta. Tani nuk kemi vetëm art të prodhuar nga Inteligjenca Artificiale, por edhe robotë që drejtojnë restorante, apo edhe lente kontakti inteligjente. Po si do të funksionojë bota pas 20 vjetësh? Ja cilat 4 inovacionet kryesore teknologjike, të cilat mund ta transformojnë potencialisht të ardhmen tonë.
A mund t’i ndihmojë Inteligjenca Artificiale të paprivilegjuarit?
Deri në vitin 2042, është shumë e mundur që një njeri të mos e shkruajë këtë artikull. TajlerKouen thotë se AI mund të sjellë ndryshime të mëdha në sektorin e njohurive. “Softueri mund të shkruajë tashmë artikuj të thjeshtë lajmesh, sidomos për ngjarje të standardizuara si raportet ekonomike apo rezultatet e aktiviteteve sportive. Edhe pagat e gazetarëve do të bien në përputhje me rrethanat”- shkruan ai.
Taljer thekson se AI ka potencialin të jetë një barazues i madh për botën. Inteligjenca artificiale ka efekte pozitive, pasi do t’i bëjë mallrat dhe shërbimet më të lira, në dobi të tëgjithëve. Por megjithëse teknologjia mund të zhdukë disa vende pune që sot mbulohen nga njerëzit, ajo nuk mund të zëvendësojë të gjithë sektorin e shërbimeve.
Punë si kopshtaria dhe hidraulika janë shumë më të vështira për t’u automatizuar, ndaj ne do të kemi ende nevojë për njerëzit që riparojnë lavamanët apo që rregullojnë gardhet. Ndryshimi kryesor në sektorin e vendeve të punës mund të vijë në formën e rikualifikimit, një detyrë që do të bëhet shumë më e zakonshme në vitet e ardhshme.
A mund të prodhohet një makinë elektrike pa humbur miliarda dollarë?
Një nga revolucionet teknologjike më premtuese që ka ndodhur vitet e fundit janë makinat elektrike. Kemi dëgjuar shumë për Teslën dhe Elon Musk. Por tani në këtë treg po hyjnëshumë lojtarë të tjerë. Kompanitë startup si “Rivian” dhe “Lucid”, janë tashmë të preferuarat e publikut në garën për të krijuar makinën elektrike më efikase.
Por Kris Brajant thotë se ka shumë pengesa në prodhim. Sipas tij problemi nuk qëndron dhe aq tek fitimi i klientelës sesa në normën e prodhimit aktual të makinave, që nuk është ende e kënaqshme. Edhe kompani të reja që kanë hyrë në këtë treg, po përjetojnë një periudhë të vështirë.
Kompania “Arrival”, që prodhon furgonë elektrikë në Britani, u tha në fillim investitorëve se do të prodhonte 600 furgona këtë vit. Por ajo e ka reduktuar prodhimin e saj në 20 automjete këtë vit, pra vetëm 3 për qind të sasisë që premtoi. Nga ana tjetër, në vend se të prodhojëmakina në vend, “Fisker”, një kompani tjetër në këtë fushë, ka vendosur t’ia transferojë prodhimin e tij një prodhuesi që ka pak më shumë përvojë në këtë fushë.
A jemi duke ndërtuar një zinxhir furnizimi për të mposhtur ndryshimet klimatike?
Një sektor tjetër që mbart mbi shpinë të ardhmen e planetit tonë, është industria që bazohet tek energjia diellore, e cila po drejton edhe tranzicionin energjeti. “Ky vit ka qenë shumë i suksesshëm përsa i përket tranzicionin energjetik. Askund tjetër nuk po shpenzohen aq shumëpara sesa në energjinë diellore”– shkruan Dejvid Fikling.
Ai zbuloi se ndërtimi i zinxhirit të furnizimit me energji diellore, që na duhet për të arritur zero emetime të gazeve ndotëse në atmosferë, po ecën me shpejtësi të madhe. Çelësi i suksesi është një gjysmëpërçues i quajtur polisilikoni diellor. “Bumi i energjisë diellore gjatë 2 dekadave të fundit ka sjellë ndërtimin e një morie panelesh diellore me fuqi prej 971 Gigavat”- thekson ai.
A do t’i zëvendësojnë lentet e kontaktit ekranet e telefonave tanë?
Kur isha fëmijë, isha e fiksuar pas “Spy Kids”, dhe konkretisht syzeve inteligjente. Tani mbi 20 vjet pas daljes në kinema të atij filmi, ne kemi një prototip për diçka edhe më fantastike: lentet e kontaktit inteligjente ! Parmi Olson vizitoi së fundmi ambientet e “Mojo Vision”, një kompani që është e specializuar në zhvillimin e teknologjisë në një nivel tjetër.
“Unë mendoj se ndryshimi më i madh do të ndodhë në realitetin e shtuar, ku syzet ose lentet e kontaktit do të shfaqin informacione mbi botën përreth nesh, në mënyrë që të mund të shohim njëkohësisht botën online dhe atë reale”-shkruan Parmi. /Bloomberg/ KultPlus.com
Radio Evropa e Lirë ka raportuar sot se në diskutimet që janë mbajtur brenda takimit të mbyllur të Grupit Punues për Viza, Franca ka kushtëzuar procesin e liberalizimit të vizave për Kosovën me funksionalizimin e sistemit për siguri në Evropë, ETIAS.
Në një farë mënyre, ai i ngjan Sistemit Elektronik të SHBA për Autorizimin e Udhëtimit (ESTA), i cili shërben për një qëllim të ngjashëm.
Procedurat ligjore për kalimin e ETIAS kanë nisur në vitin 2016 dhe sipas disa njoftimeve të pakonfirmuara nga BE thuhet se do të hyjë në fuqi më 2023.
Përmes këtij sistemi bëhet kontroll i detajuar sigurie i secili aplikant për të përcaktuar nëse ata mund të lejohen në ndonjë vend të Zonës Schengen, shkruan Schnengenvisa.
Ndërkohë ETIAS nuk vlen për ata qytetarë që s’kanë qëllime udhëtimi në Schengen deri në 90 ditë.
Esenca e këtij sistemi është që njerëzit të mos përbëjnë kërcënim sigurie për shtetet ku shkojnë. Ky sistem i autorizimit të udhëtimit do të mbledhë, monitorojë dhe përditësojë informacionin e nevojshëm në lidhje me vizitorët për të përcaktuar nëse është e sigurt për ta të hyjnë në vendet e Shengenit.
Siç shkruan Schengenvisa aplikimi për ETIAS do të kushtojë 7 euro, derisa kjo vlen vetëm për të rriturit mbi moshën 18 vjeçare. Ata që janë nën këtë moshë janë të liruar nga pagesa.
Procesi i aplikimit mund të marrë kohë deri në 10 minuta me pyetjet bazike që ndërlidhen me të dhënat personale, derisa procesi deri në marrjen e lejes mund të zgjas deri në 1 muaj.
Ideja për këtë sistem buron qysh në vitin 2016, kur ish-presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker, kishte thënë se “Evropa duhet të di se kush po kalon nëpër kufijtë e saj”./Express/ KultPlus.com
Këngëtarja shqiptare me famë botërore, Dua Lipa së fundmi është bërë pjesë e fushatës “Grammy Museum”, fushatë që fokuson edukimin muzikor dhe zgjerimin e programeve arsimore dhe komunitare, shkruan KultPlus.
Fondet që do të mbledhen në këtë fushatë, do të sigurojnë hyrje falas në Muzeun “GRAMMY” në qendër të LA, për të gjithë studentët, dhe akses të zgjeruar në programet e tyre të edukimit muzikor në të gjithë SHBA-në.
Më poshtë KultPlus ua sjell të plotë postimin e saj:
“Jam krenare që jam pjesë e fushatës @grammymuseum për edukimin muzikor në punën e tyre për të demokratizuar dhe zgjeruar programet e tyre arsimore dhe komunitare. Fondet e mbledhura do të sigurojnë hyrje falas në Muzeun GRAMMY në qendër të Los Anxhelosit për të gjithë studentët, dhe akses të zgjeruar në programet e tyre të edukimit muzikor në të gjithë SHBA-në. Absolutisht e emocionuar dhe e nderuar që po e bëj këtë punë me @billieeilish @brunomars @rosalia.vt dhe @shawnmendes.” / KultPlus.com
Vendimi i SHBA-së për të dërguar më shumë ndihmë ushtarake në Ukrainë “rrit rrezikun e një përplasjeje të drejtpërdrejtë ushtarake” midis Rusisë dhe Perëndimit, ka paralajmëruar Moska.
Ambasadori i Rusisë në SHBA, Anatoly Antonov, tha përfshirja e SHBA-së në këtë luftë ishte një “kërcënim i menjëhershëm” për Moskën, duke e përshkruar perëndimin si “pjesëmarrëse në konflikt”.
Më herët, SHBA njoftoi një tjetër ndihmë ushtarake prej 625 milionë dollarësh për Ukrainën. Armatimi i avancuar i SHBA-së është vlerësuar se ka ndihmuar Ukrainën të ndërtojë vrull kundër forcave pushtuese ruse.
Trupat ukrainase kanë bërë përparime të rëndësishme në veri-lindje dhe jug të vendit gjatë javëve të fundit.
Pajisja më e fundit amerikane përfshin katër të tjera nga sistemet e shumta të raketave Himars me precizion të lartë.
Në përgjithësi, Washingtoni ka dhënë gati 17 miliardë dollarë në mbështetje ushtarake për Kievin që kur presidenti rus Vladimir Putin pushtoi Ukrainën më 24 shkurt. /KultPlus.com
Si sot, më 19 shtator 1908 u themelua shoqëria “Diell’ i Shqipërisë” me qendër në Sauthbrixh, Boston, SHBA.
Themeluesit ishin, siç thotë vetë kanonizma (rregullorja), shqiptarë të krishterë e myslimanë, toskë e gegë.
Synimi i shoqërisë ishte hartimi, shumëfishimi dhe shpërndarja e librave në gjuhën shqipe, kurse të ardhurat e mbledhura nga shitja do të ripërdoreshin për shtypjen e librave të tjerë. Shoqëria do të kishte stemën dhe vulën e saj. / KultPlus.com
Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë miratuar ndihmën e re për Ukrainën, e cila përfshin më shumë se 2.6 miliardë dollarë ndihmë për ta dhe aleatët, duke përfshirë 675 milionë dollarë armë për Ukrainën, derisa kjo e fundit lufton me Rusinë, shkruan BBC.
Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin njoftoi paketën e armëve në një takim me dhjetëra kolegë ministra në bazën ajrore amerikane në Ramstein, Gjermani.
Ndihma përfshin obus, municione, automjete Humvee, autoambulanca të blinduara dhe sisteme antitank. Shtetet e Bashkuara kanë premtuar tashmë të paktën 13 miliardë dollarë ndihmë ushtarake për Ukrainën.
Administrata Biden tha të enjten se kishte caktuar 2 miliardë dollarë në ndihmë afatgjatë në formën e investimeve për të forcuar sigurinë e Ukrainës dhe 18 fqinjëve të saj, duke përfshirë anëtarët e NATO-s dhe joanëtarët në rrezik të agresionit të ardhshëm rus.
Ai tha se do të njoftonte Kongresin për planin e ndihmës. Sekretari amerikan i Shtetit Anthony Blinken mbërriti në kryeqytetin ukrainas Kiev, ndërsa kolegu i tij u kërkoi aleatëve të Ukrainës të angazhohen për të mbështetur vendin për aq kohë sa është e nevojshme dhe të jenë të përgatitur për të përshtatur llojin e mbështetjes së ofruar.
“Kjo do të thotë të lëvizim urgjentisht për të inovuar dhe për të shtyrë të gjithë bazën tonë industriale të mbrojtjes për t’i siguruar Ukrainës mjetet që do t’i nevojiten,” tha zoti Austin. Duke e përshkruar pushtimin e Rusisë si një “luftë pushtuese të paligjshme, perandorake dhe të pambrojtur”, ai tha: “Tani ne po shohim suksesin e dukshëm të përpjekjeve tona të përbashkëta në fushën e betejës”. /KultPlus.com
Presidenti i SHBA-ve Joe Biden ka nënshkruar një projekt-ligj prej 700 miliardë dollarësh, që synon të luftojë ndryshimet klimatike dhe kostot e kujdesit shëndetësor duke rritur taksat kryesisht për të pasurit.
Projektligji përfshin masat për të ulur çmimin e barnave me recetë.
Sipas një zyrtari të administratës së Biden, projektligji mund të japë një shtysë përpara zgjedhjeve afatmesme.
Votuesit që do të votojnë në nëntor do të vendosin nëse demokratët e Biden do të mbajnë kontrollin e Kongresit edhe për dy vjet të tjera.
Presidenti e përshëndeti projektligjin ndërsa e nënshkroi të martën si “pjesa e fundit” e agjendës së tij të brendshme, shkruan BBC.
Projektligji, i quajtur “Akti i Reduktimit të Inflacionit”, është një arritje e madhe legjislative për demokratët ku përfshihet paketa më e madhe klimatike në historinë e
SHBA-së dhe bëhet menjëherë një nga elementët kyç të presidencës së tij dyvjeçare.
Ajo kaloi në votim si në Dhomën e Përfaqësuesve ashtu edhe në Senatin javën e kaluar me mbështetjen e çdo demokrati por të asnjë republikani. Në këtë paketë përfshihen masa të dizajnuara për të mbështetur alternativat e energjisë me emetim të ulët dhe për të ulur emetimet e gazrave serrë, si dhe për të ulur çmimet e barnave me recetë dhe për të rritur taksat ndaj korporatave dhe të pasurve.
Legjislacioni do të mbledhë rreth 700 miliardë dollarë nëpërmjet rritjes së taksave të korporatave dhe kursimeve të barnave me recetë, dhe do të shpenzojë rreth 400 miliardë dollarë për energjinë e pastër dhe dispozitat e kujdesit shëndetësor.
Biden u kthye shkurtimisht nga pushimet për të nënshkruar projektligjin, i cili u miratua sipas linjave partiake pa asnjë mbështetje nga republikanët e opozitës./abcnews.al/ KultPlus.com
