‘Magjia’ e ‘Syrit të Kaltër’/ Parku natyror tërheq turistë e vizitorë

Parku Natyror i Syrit të Kaltër mbetet një nga destinacionet turistike më të populluara në vend.

Turist nga Europa kanë nisur të vizitojnë burimet e Malit të Sopotit.

Ndryshe nga më parë lënë automjetet e tyre në fillim të rrugës prej 2 kilometrash dhe udhëtimin e vijojnë me tren.

“Ne erdhëm me këmbë, sepse na pëlqen te ecim, por e pamë trenin rrugës, kishte shumë njerëz qe po e shijonin udhëtimin dhe dukej shume qejf. Por ne preferojmë të ecim dhe do të kthehemi me këmbë”, u shpreh turistja polake.

Eshte hera jone e parë që vijmë në Shqipëri dhe vizitojme Syrin e Kaltër, e kemi parë nëpër rrjetet sociale sepse ka shume polake që kanë ardhur dhe kane vizituar Shqipërine, dhe e rekomandojnë këtë sit per vizitorët. Më pëlqen natyra këtu, malet, gjelbërimi, uji dhe mendoj që është diçka unike, që nuk e kemi pare askund tjetër”, tha turisti polak.

Të rinjtë zgjedhin ta shijojnë rrugën duke e përshkuar në këmbë.

Kjo është hera e pare këtu, jemi nga Holanda, është shumë natyre e bukur, dhe uji është kaq shumë blu. Ne ecëm për të ardhur këtu por treni më duket ide e mire per njerëzit e moshuar, për prinderit qe kane femije, sepse është pak rruge e gjate dhe per femijet është shumë mirë”, tha turistja holandeze.

Prej rehabilitimit të rrugës që të çon në Syrin e Kaltër në vitin 2022 parku është bërë më i aksesueshëm për të gjitha moshat ndërsa numri i vizitorëve është shtuar./abcnews.al/KultPlus.com

57 vite pa Mitrush Kutelin, prozatori i shquar i letërisë shqipe

Si sot, 57 vite më parë, vdiq Dhimitër Pasko (Mitrush Kuteli) prozatori i shquar i letërsisë shqipe, tregimtari i rrëfenjave të moçme shqiptare.

Krijues i prozës moderniste shqiptare e cila ndërtohej mbi një gjuhë të pasur dhe të kuruar bukur. Ekonomist dhe atdhetar i cili vuri në piedestal interesat e vendit ashtu si edhe shkruhet në amanetin e përcjellë për pasardhësit edhe bashkëkombasit e tij:

“… ta donin vendin dhe gjuhën e vet gjer në vuajtje”.

Dhimitr Pasko u lind më 13 shtator 1907, djali i vetëm i Pandit dhe Poles, mes motrave Agllaia e Liria. I ati ishte rrobaqepës, që kish jetuar në Rumani për 24 vite, duke punuar si murator e bojaxhi. Kishte miqësi me veprimtarët e Rilindjes Kombëtare si Dervish Hima, Mihal Grameno, Menduh bej Zavalani, Telemak Gërmenji, etj. Pas shpalljes së Hyrrijetit më 1908, hapi të parën librari shqipe në Pogradec, gjë për të cilën u përndoq më pas nga autoritetet e regjimit xhonturk.

Shkollën fillore e kreu në Pogradec më 1919, pas dy viteve shkoi në Selanik me anë të një burse për shkollën tregtare rumune. Organizoi shoqërinë e nxënësve shqiptarë të Selanikut të quajtur “Kostandin Kristoforidhi”. Më 1928 shkoi në Bukuresht ku vijoi studimet në Akademinë e Shkencave të Larta Ekonomike, duke punuar njëherësh edhe si llogaritar. Ndiqte kurse letërsie, kritike, folklori në fakultetet e tjera dhe dinte shkrim e lexim në greqisht e latinisht, frëngjisht, rumanisht dhe italisht. Qe sekretar dhe më 1931-’34 kryetar i shoqërisë së studentëve shqiptarë të Rumanisë, ndërkohë më 1928-’33 drejtoi gazetën Shqipëria e Re që botohej në Konstancë, ku çeli rubrikën Shënime Letrare. Më 1931 u diplomua dhe në shkurt të 1934 mori doktoratën në shkencat bankare e monetare me vlerësimin “Diplomam Magnam cum Laudæ”.

Kuteli vazhdoi të përkrahë ekonominë vendase, derisa e mobilizuan në janar të 1942 dhe e nisën në front, drejt Stalingradit. Megjithatë, veshur me uniformë, në qendrimet mes marshimeve mblidhte këngë popullore moldave, mbante shënime, njihej me njerëz të thjeshtë, me letërsinë ukrainase, thellonte njohuritë e gjuhës ruse. Rrugës i mbërriti një telegram që e njoftonte për të ëmën që e kishte sëmurë, miqtë në Bukuresht i siguruan lejen dhe e përfshinë në një dërgatë ekonomistësh që nisej me shërbim pune në Romë. Mundi t’arrijë në Pogradec në shtator 1942; e ëma i kish ndërruar jetë më 28 gusht.

Punoi për pesë muaj nga tetori 1942 pranë shoqërisë SASTEB dhe pas kapitullimit të Italisë në Bankën Kombëtare të Shqipërisë, këshilltar në fushën e monedhës me përgjegjësitë e drejtorit shqiptar krahas atij italian. Pati kontradikta me gjermanët sepse nuk ishte dakord me emetimin e monedhës së re, për të financuar ushtrinë e tyre në Shqipëri. Për këtë rrezikonte përndjekjen nga Gestapo, pasi i kishin thënë miqtë që i kishin hapur dosje të zezë në Vjenë. Më 15 shkurt 1944, së bashku me Vedat Kokonën, Nexhat Hakiun dhe Sterjo Spassen themeloi organin e përmuajshëm Revista letrare. Në tetor 1944 kalon në zonat e pakontrolluara nga gjermanët. Tri javë pas kalimit në zonën partizane qëndronte në Priskë. E thërrasin në Berat, ku shkon më 8 nëntor dhe bëhet nëpunësi i tretë në Min. e Financave të Qeverisë Demokratike, pas ministrit Ramadan Çitaku dhe sekretarit të përgjithshëm Qirjako Harito, si këshilltar.

Qe ndër anëtarët themelues të Lidhjes së Shkrimtarëve, anëtar i këshillit të parë të saj dhe i komitetit drejtues të revistës Bota e Re. Njëherësh në ekonomi, pas themelimit të bankës, emërohet anëtar i këshillit të parë dhe drejtor i drejtorisë qendrore. Ideoi e zbatoi disa nga operacionet më të rëndësishme financiare të pasluftës, si vulosja e monedhës, emetimi i çeqeve monedhë për plotësimin e nevojave të para financiare etj. Pasko dha dorëheqjen në gusht të vitit 1946, pasi nuk pranoi kursin e këmbimit të caktuar nga shteti shqiptar mes lekut dhe dinarit jugosllav.

Kur u hap Instituti i Folklorit, iu kërkua nga drejtori Shuteriqi material për lëndën e folklorit dhe ishin në fjalë për ta caktuar pedagog. Por mobilizimin e detyruar në Rumani nisën t’ia përflitnin si rreshtim me forcat gjermane kundër Bashkimit Sovjetik, sikur qe pjesë e Rojës së Hekurt.

Më 16 maj 1947 e arrestuan dhe e dënuan si “Armik i Popullit”, për “agjitacion e propagandë” me 5 vite heqje lirie, hetuesinë ia bëri kap. Beqir Ndou. Pasi kaloi dënimin në kampin e Vloçishtit në Maliq, u lirua nga burgu në maj 1949 me falje. Pas daljes nga burgu familjes Pasko iu kanos internimi në Kavajë. Dokumentet u damkosën me vulën “Armik i Popullit”. Ai bëri lutje në Ministrinë e Brendshme dhe në kryeministri por nuk mori përgjigje. Pastaj iu drejtua Fadil Paçramit i cili zgjidhi problemin, që të nesërmen ua zëvendësuan dokumentet e damkosura me dokumente të reja. Pastaj i dhanë punë si përkthyes te “Zëri i Popullit”, fillimisht te Mesagjeria te “Burgu i Armiqve të Popullit, Punëtoria Qendrore e Artizanatit e Ministrisë së Punëve të Brendshme” në Tiranë deri më 1953. U transferua në shtëpinë botuese “Naim Frashëri” deri më 1967 – ku nga fundi i jetës me shkëputje – dhe iu rikthye për njëfarë kohe e drejta e botimit nga vera e vitit 1966 dhe iu ridha anëtarësia në Lidhjen e Shkrimtarëve me përkrahjen e Drago Siliqit.

Ndërroi jetë më 4 maj 1967 nga problemet me zemër pa perfunduar dot romanin ilir. Bashkëshortja e tij Efterpi Pasko ndërroi jetë në mars 2019. Pjesëmarrja e tij në rrugëtimin drejt Stalingradit u përfol edhe pas vdekjes së Paskos. / KultPlus.com

‘FjalaFest’, festivali i letërsisë shqipe në Milano

 “FjalaFest” titullohet festivali i letërsisë shqipe që do të zhvillohet për herë të parë në Milano, Itali nga 18-19 maj.

Ky festival organizohet nga Albania Letteraria, Slow Mill dhe shoqata “Dora e Pajtimit” dhe financuar nga Qendra e Librit dhe Leximit, IOM dhe Fondacioni Cariplo.

“FjalaFest” do të bëjë bashkë autorë shqiptarë në një diskutim mbi letërsinë, historinë, traditën letrare, përkthimin, artin e shkrimit.

Në festival do të jepet çmimi për përkthimin më të mirë nga shqipja në italisht të realizuar në periudhën 2021-2023.

Kryetar i jurisë i këtij edicioni është një emër i nderuar në botën e letrave, Matteo Mandalà, profesor në Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë të Universitetit të Palermos si dhe një nga albanologët bashkëkohorë më të vlerësuar.

Mandalà është gjithashtu anëtar nderi i Akademisë së Shkencave në Shqipëri që nga viti 2016 dhe i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës që nga viti 2017, si dhe është autor i disa librave dhe eseve.

Tryezat e rrumbullakëta, diskutimet mes shkrimtarëve, botuesve dhe përkthyesve do të ofrojnë një pasqyrë, sa më të plotë, të kulturës shqiptare./ atsh/ KultPlus.com

Suedia shton sigurinë ndërsa përgatitet për Eurovizion

Suedia ka shtuar sigurinë në Malmo ku pritet të mbahet Eurovision Song Contest në datat 7,9,11 maj. Qeveria suedeze thotë se këto ditë janë planifikuar demonstrata të mëdha  që përkojnë me ngjarjen dhe vendi tashmë është në gatishmëri të lartë.

Policia dhe organizatorët thonë se janë të përgatitur mirë dhe shpresojnë për mbarëvajtjen e festivalit.

Rreth 100,000 vizitorë do të zbresin në Malmo, të Suedisë për konkursin më të madh në botë të muzikës.

Shefi i policisë tha se nuk kishte kërcënime specifike për ngjarjen, por niveli i alarmit u rrit gushtin e kaluar, pas një vale djegiesh të Kuranit që zemëruan botën myslimane.

Një raport i brendshëm i policisë, i theksuar nga transmetuesi publik suedez SVT , e përshkroi Suedinë si një “objektiv prioritar” për grupet e dhunshme xhihadiste. Vlerësimi i kërcënimit prej 23 faqesh për Eurovizion përmendi gjithashtu trazirat, sulmet kibernetike dhe ndërprerjen e transmetimit si rreziqe të tjera të mundshme.

Besa Kokëdhima do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovizion 2024 me këngën “Zemrën n’dorë”/rtk/KultPlus.com 

MKRS në ditën përmbyllëse të Festivalit “Hasi Jehon: Vendtakim kulturor që sjell trashëgiminë e pasur folklorike

Më 3-5 maj është zhvilluar edicioni i 35-të i Festivalit folklorik “Hasi Jehon 2024”.

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit përmes një komunikate ka deklaruar se festivali folklorik “Hasi Jehon” mbetet vendtakim kulturor e artistik i shoqërive të ndryshme nga trojet shqiptare, i cili sjell para publikut trashëgiminë e pasur kulturore folklorike.

Në njoftim po ashtu thuhet se MKRS çdo vit sjell program të pasur artistik kulturor.

“Meloditë muzikore tradicionale, veshjet, këngët e vallet nga të gjitha trojet shqiptare e karakterizojnë festivalin.

Në hapje mori pjesë edhe kryeministri i Kosovës Albin Kurti, përfaqësues të shoqërive kulturo-artistike nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali Zi, nga mërgata dhe artdashës.

Kryeministri në fjalën e tij hapëse u shpreh se “Hasi Jehon” ka sfiduar vështirësitë dhe është forcuar nga aspekti i cilësisë, duke bërë kështu që ta marrë epitetin e një prej festivaleve më të rëndësishme të folklorit burimor të trojeve ku jetojnë shqiptarët”, thuhet në njoftim.

Kryeministri Kurti u premtoi përkrahje në mënyrë të vazhdueshme për ansamblet, projektet e veçanta, studimet, botimet e aktivitetet e ndryshme në të gjithë Kosovën, në nivelin qendror dhe atë lokal.

Festivali “Hasi Jehon 2024” është përkrahur nga Ministria e Kulturës ndërsa sonte është dita përmbyllëse e tij./KultPlus.com

Nuk është absolutisht e nevojshme të bini dakord me bashkëbiseduesin për të gjetur një gjuhë të përbashkët me të

Mund të thuhet me siguri se Margaret Thatcher ishte një nga gratë më të forta në historinë e njerëzimit.

Pa drojën e ndonjë fatkeqësie ose problemi, duke kapërcyer çdo pengesë, ajo arriti të mbetet Kryeministrja e Mbretërisë së Bashkuar për 11 vjet, duke qenë gruaja e vetme që ka mbajtur atë pozicion aq gjatë.

Sot, po ju sjellim disa fraza të famshme dhe citate që “Zonja e Hekurt” la si pjesë të trashëgimisë së saj.

Kur një grua tregon karakter ata i thonë asaj se është e rreptë; kur një burrë tregon karakter ata e quajnë “djalë i mirë”.

Humbja? Nuk e kuptoj kuptimin e asaj fjale.

Çdo grua që i kupton problemet e drejtimit të një shtëpie është shumë afër të kuptojë ato të drejtimit të një vendi.

Mund të jetë gjeli që këndon, por është pula ajo që lëshon vezët.

Askush nuk do ta mbante mend Samaritanin e Mirë nëse ai do të kishte vetëm qëllime të mira. Ai gjithashtu kishte para.

Nëse doni të thuhet diçka, pyesni një burrë, nëse doni të bëhet, pyesni një grua.

Shtëpia duhet të jetë qendra, por jo kufiri i jetës së një gruaje.

Unë jam gjithmonë e inkurajuar jashtëzakonisht shumë nëse një sulm është veçanërisht i dëmshëm, sepse mendoj se nëse sulmoheni personalisht do të thotë që atyre nuk u mbetet më asnjë argument i vetëm politik.

Vlen të njohësh mirë armikun, ndër të tjera për shkak të mundësisë që një ditë ai të bëhet mik.

Të bësh gjithçka me zemër të hapur nuk është ideja më e mirë që mund të kesh. Zemra duhet të jetë e mbyllur, kështu që funksionon më mirë.

Nuk ka liri nëse nuk ka liri ekonomike.

90% e gjërave që na shqetësojnë nuk ndodhin kurrë.

Pasuria e një vendi nuk ndërtohet domosdoshmërisht në bazë të burimeve të tij natyrore: është e mundur të bëhet edhe nëse nuk ka asnjë. Burimi më i rëndësishëm janë njerëzit.

Shteti duhet vetëm të vendosë bazat për të lulëzuar talentet e njerëzve.

Gratë dinë të thonë “jo” shumë më mirë se burrat.

Sot, gratë kanë një det mundësish për t’u shprehur, madje disa prej nesh qeverisin vendet, por kur flasim, për nder, çantat janë më të mira për ne sesa bajonetat.

Unë zakonisht formoj mendimin tim për një burrë në 10 sekonda dhe rrallë e ndryshoj atë.

Nëse kritikët e mi do të më shihnin duke ecur përmbi ujërat e deteve ata do të thoshin se kjo ndodh për shkak se unë nuk di të notoj.

Nuk është absolutisht e nevojshme të bini dakord me bashkëbiseduesin për të gjetur një gjuhë të përbashkët me të. / KultPlus.com

Kalaja e Rozafës, 12 mijë vizitorë gjatë prillit

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Shkodër dha lajmin e mirë të rritjes së vizitueshmërisë së kalasë së Rozafës. Vetëm gjatë muajit prill ajo është vizituar prej më shumë se 12 mijë personash. Kjo shifër rezulton të jetë 3668 vizitorë më shumë se gjatë muajit prill të një viti më parë.

DRTK Shkodër fton vizitorët për një fundjavë të pasur me histori dhe një rrugëtim të mahnitshëm plot aventura të paharrueshme në gjirin e kalasë.

Në muajin mars të këtij viti kjo kala u vizitua nga 7025 vizitorë.

Investimet e kryera në kala e kanë kthyer atë në një atraksion turistik të vizitueshëm për turistët vendas dhe të huaj. Ata shfaqin interes edhe për muzeun, ku janë të ekspozuara objekte që i përkasin Antikitetit dhe Mesjetës, si dhe mozaikun romak të shek. IV pas Krishtit zbuluar në vitet ’78-79 në pjesën e poshtme të qytetit.

Kalaja e Rozafës është monument historik. Në muret rrethuese të kalasë, të cilat përfshijnë rreth 9 ha tokë, dallohen qartë ndërtimet e katër periudhave: Balshajve (shek. XIV), zotërimi venecian (shek. XV), pushtimi osman (shek. XVI-XVII), dhe e Bushatllinjve (shek. XVIII-XIX). E ndërtuar gjatë mbretërisë Ilire, përfaqësohet nga një legjendë që tregon mbajtjen e një premtimi, të besës legjendare./ atsh/ KultPlus.com

Rijetësohet ish-muzeu i Beratit, i shërben turizmit familjar

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Berat ndau në rrjet pamjet e një prej banesave karakteristike të qytetit, pjesë e kompleksit ndërtimor të banimit të familjes Vrioni, në proces rijetësimi.

Bëhet fjalë për ish banesën e Izedin Galip Pashë Vrionit, sot e Nevin Godo (Vrioni), ku gjatë periudhës tetor-nëntor 1944, u vendos selia e Qeverisë Provizore Demokratike të Shqipërisë. Më pas kjo ndërtesë u kthye në muzeun e qytetit, ndërsa nga viti 1991-2011 aty zhvilloi veprimtarinë e saj medreseja “Vexhi Buharaja”.

Ajo përbëhet nga ndërtesa kryesore dykatëshe dhe ndërtesa e pasme njëkatëshe e shërbimit. Te ndërtesa dykatëshe, kati përdhe ka shërbyer për ambiente shërbimi, ndërsa kati i parë përbëhej nga ambientet e banimit të familjes, ato të pritjes së miqve dhe hamami. Ambienti më i dekoruar është dhoma e miqve, e cila është rikonstruktuar gjatë gjysmës së dytë të shek. XIX.

Pjesa tjetër e katit të parë ka pësuar ritrajtim në pamjen e jashtme të tij. Balli i saj është rindërtuar me teknikën e skeletit të drurit, në të cilën janë realizuar dritare të mëdha me korniza të suvatuara. Kati përdhe i pjesës qendrore të banesës është transformuar duke mbyllur hapësirat me qemer guri dhe duke realizuar dritare në muraturë guri. Këto ndryshime mund të jenë realizuar gjatë viteve 1912-1918.

Me restaurimin e viteve 2022-2024, kjo ndërtesë do të rijetësohet për kthimin e saj në njësi hotelerie për t’i shërbyer turizmit familjar./atsh/ KultPlus.com

Policia del me një apel për shoferët pas reshjeve të shiut

Policia e Kosovës sot pas reshjeve të shiut ka apeluar te gjithë pjesëmarrësit në trafik për kujdes të shtuar gjatë ngasjes.

Përmes një postimi në faqen zyrtare, Policia ka ftuar të gjithë pjesëmarrësit në trafik, në veçanti shoferëve të automjeteve për kujdes të shtuar, përshtatje të shpejtësisë me kushtet atmosferike dhe me gjendjen e rrugës, mbajtje të distancës mes mjeteve si dhe ngadalësim gjatë lëvizjes në rrugë të mbuluara me ujë.

“Bazuar në situatën e tanishme ku kemi ndryshim të kushteve atmosferike dhe reshje të shiut, Policia e Kosovës APELON tek të gjithë pjesëmarrësit në trafik, në veçanti shoferëve të automjeteve për kujdes të shtuar, përshtatje të shpejtësisë me kushtet atmosferike dhe me gjendjen e rrugës, mbajtje të distancës mes mjeteve si dhe ngadalësim gjatë lëvizjes në rrugë të mbuluara me ujë”, thuhet në njoftim.

‘Ca pika shiu ranë mbi qelq, për ty unë befas ndjeva mall’

Mall

Poezi nga Ismail Kadare

Ca pika shiu ranë mbi qelq.
Për ty unë befas ndjeva mall.
Jetojmë të dy në një qytet,
Dhe rrallë shihemi, sa rrallë.

Edhe m’u duk pak e çuditshme
Si erdh kjo vjeshtë, ky mëngjes.
Qiejt e ngrysur pa lejlekë
Dhe shirat pa ylberë në mes.

Dhe thënia e vjetër e Heraklitit
Seç m’u kujtua sot për dreq :
« Të zgjuarit janë bashkë në botë,
Kurse të fjeturit janë veç ».

Në ç’ëndërr kemi rënë kaq keq,
Që dot s’po zgjohemi ne vallë ?…
Ca pika shiu ranë mbi qelq
Dhe unë për ty seç ndjeva mall.


1976./ KultPlus.com

45 vite më parë Thatcher u bë kryeministrja e parë e Mbretërisë së Bashkuar

Sot bëhen 45 vjet nga emërimi i Margaret Thatcher si kryeministrja e parë e Mbretërisë së Bashkuar, shkruan KultPlus.

Margaret Hilda Thatcher, Baronesha Thatcher (13 tetor 1925- 8 prill 2013) ishte politikane britanike që u bë Kryeministrja e Mbretërisë së Bashkuar nga 1979 në 1990 dhe drejtuese e Partisë Konservatore.

Ajo ishte kryeministrja britanike që shërbeu më gjatë e shekullit të 20-të dhe është e vetmja grua që ka mbajtur këtë detyrë. Një gazetar sovjetik e quajti atë “Zonja e Hekurt”, një nofkë që karakterizoi politikën e saj pa kompromis dhe stilin udhëheqës. Si Kryeministre, ajo zbatoi politika që njihen si Theçerizëm.

Fillimisht një kimiste para se të bëhej avokate, Thatcher u zgjodh anëtare e Parlamentit për zonën zgjedhore Finchley në vitin 1959. Edward Heath e emëroi atë Sekretare të Shtetit për Arsimin dhe Shkencën në qeverinë e tij të vitit 1970. Në vitin 1975, Thatcher mundi Heath në zgjedhjet e udhëheqjes së Partisë Konservatore për t’u bërë kreu i Opozitës dhe u bë gruaja e parë të udhëhiqte një parti të madhe politike në Mbretërinë e Bashkuar. Ajo u bë kryeministre pas fitores në zgjedhjet e përgjithshme të 1979.

Pas vajtjes në “10 Downing Street”, Thatcher paraqiti një sërë nismash politike dhe ekonomike që synonin të ulnin papunësinë e lartë dhe të lehtësonin vështirësitë e Britanisë në prag të “Pakënaqësisë së dimrit” dhe të një rënieje ekonomike të vazhdueshme. Filozofia e saj politike dhe politikat e saj ekonomike theksuan çlirimin nga rregullat të sektorëve të ekonomisë (veçanërisht të sektorit financiar), bërjen e tregjeve të punës më fleksibël, privatizimin i kompanive shtetërore dhe uljen e fuqisë dhe ndikimit të sindikatave. Popullariteti i Theçerit gjatë viteve të saj të para në detyrë filloi të bjerë për shkak recesionit dhe papunësisë së lartë, deri në 1982 kur Lufta e Falklandeve solli një rigjallërim të mbështetjes, duke rezultuar në rizgjedhjen e saj në vitin 1983.

Thatcher u rizgjodh për një mandat të tretë në vitin 1987. Gjatë kësaj periudhe mbështetja e saj për një Taksë të Komunitetit (gjerësisht referuar si “taksë votimi”) ishte gjerësisht jopopullore dhe pikëpamjet e saj mbi Komunitetin Europian nuk përputheshin me atë të disa pjestarëve të kabinetit të saj.

Ajo dha dorëheqjen si kryeministre dhe udhëheqja e partisë në nëntor 1990, pasi Michael Heseltine nisi një sfidë për udhëheqjen e saj. Pas largimit nga Dhoma e Ulët (Commons) në vitin 1992, asaj iu dha titulli Baroneshë e Kesteven në qarkun e Lincolnshire, që i jepte asaj të drejtën të merrte pjesë në Dhomën e Lordëve. Ajo u tërhoq nga të paraqitjet publike për shkak të keqësimit të shëndetit në vitin 2002 nga një goditje celebrale, dhe në vitin 2013, ajo vdiq nga një goditje tjetër celebrale në Londër, në moshën 87 vjeçare./KultPlus.com

Shqiptarët e Shqipërisë, të kënaqur me jetën e tyre aktuale

Barometri i Euronews Albania ka realizuar këtë herë një studim ku analizohen nga qytetarët 30 vite tranzicion në një reflektim kolektiv se si kanë ndikuar ndryshimet e këtyre 30 viteve në jetën e tyre.

Njëra nga pyetjet i ka vendosur ata të vlerësojnë jetën e tyre aktuale në Shqipëri, si të mirë apo të keqe, në një shkallë vlerësimi nga 1 deri në 10, transmeton Klankosova.tv.

44,7 për qind e tyre vlerësojnë si të mirë jetën e tyre aktuale, ndërsa 19,4  për qind e vlerësojnë si të keqe jetën e tyre aktuale.

Krahasuar me vendet e tjera ish komuniste të Evropës Lindore në një studim të ngjashëm të realizuar pak vite më parë nga Pew Research Center, rezulton se Shqipëria është e ngjashme me Lituaninë dhe Hungarinë nga vlerësimi për jetën aktuale si pozitive, më lart se Ukraina, Rusia dhe Bullgaria dhe më poshtë në vlera se Sllovakia, Polonia dhe Republika Çeke.

Sot, Dita Botërore e zjarrfikësve

4 Maji shënon Ditën Botërore të Zjarrëfikësve, në të cilën ditë shënohen aktivitete të ndyshme në nderim të punës dhe sakrificës të cilën e bëjnë zjarrëfikësit për të ndihmuar qytetarët në raste emergjente krizash, shkruan KultPlus.

Në mbarë botën më 4 Maj, organizohen ngjarje të ndryshme ku marrin pjesë institucionet shtetërore për të nderuar punën e zjarrfikësve dhe për të ndarë mirënjohje për ata punonjës të cilët e kanë dëshmuar veten gjatë detyrës në mbrojtjen e qytetarëve.

KultPlus, ju rikujton se numri për të komunikuar me zjarrëfikësit në rast të ndonjë avarie të munshme për Shtetin e Kosovës është 193./KultPlus.com

Përmbyllet manifestimi ‘Ditët e Agimit 2024’ në Gjilan

Komuna e Gjilanit i ka përmbyllur aktivitetet në kuadër të manifestimi tradicional kulturor “Ditët e Agimit 2024”.

Ky manifestim i kushtohet figurës së dëshmorit të kombit, Agim Ramadani.

Bashkëshortja e Agimit, Shukrije Ramadani, tha se dikur ditëlindjet i festonin bashkë, kurse tani e feston e gjithë Kosova.

“Ditëlindjet për mua janë të dhimbshme. Une dhe djali ditëlindjen e kemi me date 5, kurse Agimi me 3. Ne kishim një mes kur i festonim me datën 4. Ka vite që ato nuk i festojnë bashkë, por me vjen mirë që tashmë ato i festojmë me gjithë popullin dhe me ata që luftuan për liri”, ka thënë Ramadani.

Për figurën e Agim Ramadanit ka folur edhe mësuesi i tij Rrahim Bajrami.

“Agimi ishte i shkathët, dimensional si me art, muzikë etj. Ka qenë talenti I lindur. Po ashtu edhe me mësime ishte shembull”, ka thënë Bajrami.

Për tri ditë më radhë në Komunën e Gjilani janë mbajtur aktivitete të ndryshme në kuadër të Manifestimi Tradicional Kulturor “Ditët e Agimit 2024”./rtk/ KultPlus.com

Enkeleida Kapia, çmim të parë ndërkombëtar për studimin shkencor ‘Toskërishtja veriore’

Akademia e Shkencave të Shqipërisë ka përgëzuar gjuhëtaren Enkeleida Kapia, punonjëse shkencore e Institutit të Gjuhësisë dhe Letërsisë pranë ASHSH, për fitimin e çmimit të parë ndërkombëtar në konkursin e shpallur nga “Journal of International Phonetic Association”.

Prof. asoc. dr. Enkeleida Kapia u vlerësua për studimin shkencor “Toskërishtja veriore: ilustrim sipas parimeve të Alfabetit Fonetik Ndërkombëtar”.

Për këtë studim, Kapia pati si bashkautorë të studimit: Stefano Coretta (Universiteti i Edinburgut), Josiane Riverin-Coutlee (Universiteti “Ludwig Maximillan” i Mynihut) dhe Stephen Nichols (Universiteti i Oksfordit).

Çmimi i parë u jepet autorëve për metodologjinë bashkëkohore të përdorur në studim, në ndërveprim me mënyrat tradicionale të ilustrimit dhe të shpjegimit të detajuar të tingujve dhe të sistemit intonacionor të toskërishtes veriore. Vlerësimi është bërë sipas parimeve “peer review” të anëtarëve të jurisë, e përbërë nga gjuhëtarë dhe foneticienë nga e gjithë bota./atsh / KultPlus.com

Hartimi i Heroit Agim Ramadani (FOTO)

Sot, janë bërë 61 vite nga lindja e heroit të kombit, Agim Ramadani. Përveçse strateg i luftës, ai ka qenë edhe artist i lindur i cili ka krijuar piktura dhe poezi të shumta.

Në përvjetorin e tij të lindjes, KultPlus ju risjell hartimin e tij të shkollës së mesme, në të cilin profesoresha Shejnaze Elezi e ka notuar me 5 plus./ KultPlus.com

Profesorët e Letërsisë organizojnë orë letrare për informimin e maturantëve mbi studimin e letërsisë si art i shkrimit

Profesorët e Degës së Letërsisë Shqipe në Universitetin e Prishtinës në bashkëpunim me studentët organizojnë orë letrare për informimin e maturantëve lidhur me studimin e letërsisë si art i shkrimit.

Në këtë orë letrare, maturantët po ashtu do të informohen rreth bursave që do tu ndahen studentëve të cilët do ta regjistrojnë Letërsinë Shqipe që nga viti i ardhshëm akademik.

U bëhet thirrje të gjithë maturantëve për pjesëmarrje. Për çdo pyetje të mundshme, mund të kontaktoni faqen zyrëtare të fakultetit.

Ky organizim do të mbahet më 7 maj, në Fakultetin e  Filologjisë (Salla Idriz Ajeti) në ora 13:00/ KultPlus.com

Violinistja Loena Mehmeti përmbledh punën e saj shtatë vjeçare me koncert recital, sjell magji e pjekuri artistike

Violinistja 14 vjeçare, por  shumë e talentuar, Loena Mehmeti mbajti sot koncert recital, ne sallën e Swiss Daimond, në Prishtinë.

Loena ndonse mjaft e re në moshë, tingujt kristal të violinës së saj përçuan emocion, virtuozitet e pjekuri artisike. Kjo mbrëmje solli për artdashësit laramani veprash të kompozitorëve të famshëm botëror, të cilat Loena i solli në jetë me shumë elegancë. Ndër veprat që ajo ekzekutoi ishin: Meditation-Jules Massnet; In the style Porposa- Kreisfer; La Fofia me variacione- A. Corelli, koncerti ne G,Dur, Op.24: O. Reinding, Allegro moderato, Andante sostenuto, Allegro, etj.

Në koncertin recial Loena pati të ftuar klarinetistin e talentuar, Diellor Gajtani, i cili ekzekutoi dy vepra.  Ndersa, i gjithë koncerti u përcoll nga korepetitori Melos Buza. Mësimdhënësja e violinës, Shqipe Bajraktari u shpreh mjaft e lumtur me prezantimin dhe arritjet e nxënëses së saj. Ajo tha se puna 7 vjeçare e Loenës në mësimet për violinë “nuk ka se si tē paraqitej ndryshe, pos kështu me kaq shumë profesionalizëm e emocion si sot”./ KultPlus.com

Kavafisi- ‘Që bëri… refuzimin e madh’

Konstandin Kavafisi u lind në Aleksandri të Egjiptit, më 29 prill 1863. Pas vdekjes së të atit, familja zhvendoset mes Liverpoolit, Londrës dhe Stambollit, deri më 1878. Pas rikthimit në Aleksandri, ndjek liceun ekonomik. Pas trazirave nacionaliste më 1882, ikën prapë në Stamboll, ku zbulon homoseksualitetin dhe prirjen për poezinë. Pasi kthehet përfundimisht në Aleksandri, bën punë të ndryshme para se të pranohet në Zyren e ujitjes në Ministrinë e punëve publike, ku qëndroi deri në pensionimin e tij, më 1922. Vdiq më 29 prill 1933

«QË BËRI… REFUZIMIN E MADH »

Nga Konstandin Kavafisi

Për shumë njerëz vjen dita

kur duhet ta thonë po-në e madhe ose jo-në e madhe.

E menjëherë kuptohet kush e ka të gatshme brenda vetes

po-në e madhe, dhe duke e thënë bëhet më i fortë në nder dhe në bindje.

Nga ana tjetër ai që refuzon nuk pendohet.

Po t’ia kërkonin, prapë jo do të thoshte.

E megjithatë, ajo jo, edhe pse e drejtë,

shënjon mposhtjen e tij në jetë.

(Përkthim i lirë nga përkthimi në italisht i Andrea Di Gregorio)

***

Shënim nga Andrea Di Gregorio

Kjo poezi (dy strofa katërshe në vargje aleksandrine me rimë ABBA CDDC), ishte botuar më 1901 dhe për titull e ka një varg të Dantes (Ferri, III, 60) që i referohet ndodhisë së Çelestinit V, në atë kohë Pietro da Marrone, i cili nga Dante akuzohet se ka refuzuar pontifikatin për t’iu bërë bisht detyrimeve që bartte me vete ai post. Por Kavafisi atë varg nuk e citon në tërësinë e tij. E hesht, duke i përdorur tri pikat, pjesën qendrore («Che fece, per viltade, il gran rifiuto» – Që bëri, nga ligësia, refuzimin e madh).

Refuzimi i madh për të cilin flet Kavafisi nuk bëhet nga ligësia – nga ligësia, përkundrazi, pranohet diçka – mbase ndonjë satrapi. Në tragjedinë e qetë po aq sa të pashmangshme në të cilnë jeton Kavafisi, e cila lind pikërisht nga bashkëjetesa e moraleve, parimeve të ndryshme e qëllimeve kundërthënëse dhe nga pamundësia për t’i zgjidhur lundërshtinë që nxjerrë kokën mes tyre, po-ja dhe jo-ja nuk janë të ndara nga trimëria apo nga ligësia, por nga diçka më e thellë dhe e kapërcyeshme: natyra e çdo qenieje njerëzore, nga «siç është gatuar», që në asnjë mënyrë nuk mund të heshtet apo të kundërshtohet.

/Marrë nga Constandino Kavafis, “Poesie”, Garzanti, 2017

/Përkthimi: Gazeta Express/KultPlus.com

Bachelard: Momenti poetik dhe momenti metafizik

Gaston Bachelard (1884-1962), filozof francez i shkencës dhe poezisë, epistemolog i njohur, autor i shkrimeve të shumta që lidhen me njohjen dhe hulumtimin.

Momenti Poetik dhe Momenti Metafizik

Nga Gaston Bachelard

I

Poezia është metafizikë çastësore. Në një kompozim të shkurtër duhet të transmetojë një vizion të botës dhe sekretin e një shpirti. Nuk mund të kufizohet në përmbushjen e kohës së jetës; për ta kapërcyer jetën duhet ta bëjë të palëvizshme, duke e jetuar në të njëjtën kohë dialektikën e gëzimeve dhe dhimbjeve. Vetëm në këtë mënyrë poezia bëhet fillimi i një simultaniteti esencial, në të cilin edhe të qenët më i çarë arrin të fitojë integritetin e saj.

Përderisa të gjitha përvojat e tjera metafizike janë prezantuara nga parathënie të pafundme, poezia i refuzon preambulat, fillimet, metodat, eksperimentet. Refuzon dyshimin. Më e shumta, ka nevojë për një prelud të bërë me anë të heshtjes. Fillimisht, duke ritmuar fjalët kavie, poezia e bën të heshtë prozën dhe mërmërimën e vazhdueshme që e shpërqendrojnë shpirtin. Pastaj, pas tingullsive boshe, poezia e prodhon çastin e saj. Poeti e shkatërron vazhdimësinë e thejshtë të kohës pikërisht për të ndërtuar një çast të tillë kompleks.

Në çdo poezi të vërtetë gjenden elementet e një pauze kohore, të një kohe që do ta quajmë vertikale, për ta dalluar nga koha e rëndomtë që rrjedh horizontalisht si uji i lumit, si era. Nga këtu një paradoks që duhet parashtruar qartë: derisa koha e prozodisë është horizontale, ajo e poezisë është vertikale. Prozodia i organizon vetëm tingullsitë vijuese, i rregullon kadencat, i mbarështon vrullet dhe turbullimet, shpesh në mënyrë të pavend. Duke i pranuar pasojat e çastit poetik, prozodia mund të rilidhet me prozën, me mendimin e shpalosur, me dashuritë e vuajtura, me jetën sociale, ikanake, lineare dhe të vazhdueshme. Por të gjitha rregullat prozodike nuk janë tjetër veçse mjete arkaike. Qëllimi është vertikaliteti, në thellësi ose në lartësi; është momenti kur simultanitetet e ndryshme, duke u sistemuar, demonstrojnë se çasti poetik e ka një perspektivë metafizike.

Çasti poetik është domosdoshmërisht kompleks, ngase mallëngjen, inkurajon, ngushëllon, habit sado që është familjar. Thelbësisht, momenti poetik është një raport harmonik i dy të kundërtave. Në çastin e pasionit të poetit kapet përherë një aspekt racional; në refuzimin e arsyeshëm përherë mbetet diçka nga pasioni. Anitezat vijuese i pëlqejnë poetit. Por për rrëmbimin, ekstazën, lypset që antitezat të shndërrohen në ambivalenca. Atëherë lind çasti poetik… Momenti poetik është vetëdija e një ambivalence. Në të vërtetë është diçka më shumë, meqë është një ambivalencë e nxitur, aktive, dinamike. Momenti poetik e detyron qenien të vlerësojë ose zhvlerësojë. Në të, qenia ngrihet ose fundoset, pa e pranuar kohën e botës që do të çonte sërish ambivalencën te antiteza, simultanen te vijuesja.

Nuk është zor të verifikohet ky raport i antitezës dhe ambivalencës, me kusht që të pranohet të komunikohet me poetin që, me shumë gjasë, i jeton në një çast të vetëm dy termat të antitezave të tij. Termi i dytë nuk kërkohet nga i pari. Të dy termat lindin bashkërisht. Momentet e vërteta poetike të një poezie bashkohen në të gjitha pikat ku zemra njerëzore mund t’i përmbysë antitezat. Në mënyrë më intuitive, ambivalenca e plotë jepet në karakterin e saj kohor: në vend të kohës mashkull dhe trimërore që turret dhe thyen, në vend të kohës së ëmbël dhe të shtruar që brengoset dhe ankohet, kemi çastin androgjin. Misteri poetik është një androgjini.

II

Po a i takon ende kohës ky pluralizëm ndodhish kundërthënëse të ngujuara në një çast të vetëm? A është kohë e gjithë kjo perspektivë vertikale që qëndron mbi momentin poetik? Po, ngase simultanitetet e grumbulluara janë simultanitete të sistemuara? I japin çastit një dimension, një rend të brendshëm. Koha nuk është veçse rend. Pikërisht kohën vertikale e zbulon poeti kur e refuzon kohën horizontale, do të thotë të ardhmen e të tjerëve, të ardhmen e jetës dhe botës. Ja tri rendet e eksperiencave vijuese që duhet të çlirojnë qenien e lidhur për kohës horizontale:

-të mësuarit me atë që të mos i referohet koha vetanake kohës së të tjerëve – të thyhet kuadri social i kohëzhgjatjes;

-të mësuarit me atë që të mos i referohet koha vetanake kohës së gjërave – të thyhen skemat fenomenologjike të kohëzgjatjes;

-të mësuarit – ushtrim i rëndë – me atë që të mos i referohet koha vetanake asaj të jetës – të mos dihet më a rreh zemra, a lulëzon gëzimi – të thyhet kuadri jetësor i kohëzgjatjes.

Vetëm kështu mund të arrihet te një referim autosinkronik; të përmblidhemi në qendrën e vete sonë, pa jetë perfierike më. Papritur i gjithë horizontaliteti i rrafshët zhduket, koha nuk rrjedh më: gufon.

III

Për ta mbajtur, o më mirë, për ta rigjetur një çast poetik stabil, ka poetë, si Mallarme, që e brutalizojnë dhe detyrojnë kohën horizontale, e përmbysin sintaksën, e ndalin a i shmangin pasojat e momentit poetik. Prozoditë e komplikuara janë si papërdhokë në fund të përroit: i shpërbëjnë imazhet e kota, plasaritjet banale, i devijojnë reflektimet. Jo rrallë, kur lexojmë Mallarmen, kemi përshtypjen e një kohe të përsëritshme që vjen t’i përfundojë çastet e përmbysura. I përjetojmë kështu, me vonesë, çastet që do të duhej të kishim përjetuar; përshtypje edhe më e vaçantë përsa është pa keqardhje, pendesë a nostalgji. Ajo përbëhet thjesht nga koha e punuar, që shpeshherë na lejon të dëgjojmë jehonën para zërit, të perceptojmë refuzimin e lejes.

Poetë të tjerë, më të lumtur, e kapin me natyrshmëri çastin e papenguar. Baudelaire, si kinezët, është i zoti të lexojë orën në syrin e maceve, orën e pandjeshme ku pasioni është kaq komplet sa refuzon të realizohet:

Në fund të syve të tij të adhurueshëm shoh përherë orën e qartë, gjithmonë e njëjta, një orë e gjerë dhe solemne, e paanë si hapësira, e pandarë as në minuta, as në sekonda – një orë e ndalur në fushë, e pa shënjuar…

Për poetët që e kapin me kaq lehtësi çastin, poezia në vend se të shtriqet, lidhet nyje, gërshetohet. Drama e tyre nuk realizohet, e keqja e tyre është një lule e qetë…

Në ekuilibër në mesnatë, pa pritur gjë nga frymëmarrja e orëve, poeti çlirohet nga jeta e kotë; e ndien ambivalencën e të qenit dhe të mos qenit. Në errësirë ia del ta shquajë më mirë dritën e saj. Vetmia ia ofron mendimin vetmitar, pa rravgime, që ngrihet, qetohet në ekzaltim të pastër.

Koha vertikale është një ngjitje. Nganjëherë edhe një rënie. Mesnata, për atë që e ka lexuar Korbin, nuk bie kurrë në kuptimin horizontal. Jehon në shpirt si një zbritje e pandërprerë… Të rralla janë netët kur kam guximin të shkoj deri në fund, deri tek e rëna e dymbëdhjetë, plaga e dymbëdhjetë, kujtimi i dymbëdhjetë… Atëherë kthehem te koha e rrafshët: ankorohem, rilidhem, kthehem në botën e të gjallëve. Të jetosh do të thotë gjithmonë të rradhtosh fantazmat…

Në kohën vertikale vihen në skenë mundimet më të këqija, mundimet pa shkak kohor, mundimet e mprehta që e therin zemrën pa u topitur dot. Te koha vertikale – në përpjetë – konsolidohet ngushëllimi pa shpresë, ky lehtësim bizar autokton pa mbrojtje. Shkurt, e gjithë ajo që na largon nga shkaku dhe nga kompensimi, ajo që e mohon historinë intime dhe vetë dëshirën, e gjithë ajo që privon nga vlera të kaluarën dhe të ardhmen është e pranishme te momenti poetik.

Për ta thelluar studimin e kohës poetike vertikale, le ta shqyrtojmë çastin e brengës buzëqeshëse, kur nata përgjumet dhe e qeton errësirën, kur orët mezi marrin frymë dhe vetmia tashmë është në vetvete një brejtje ndërgjegjeje. Polet ambivalente të brengës buzëqeshëse pothuajse preken. Lëkundja më e vogël bën që ta zëvendësojnë njëra-tjetrën. Brenga buzëqeshëse është pra njëra prej ambivalencave më të ndjeshme të zemrës, që zhvillohet, qartë, në një kohë vertikale, duke qenë se asnjëri prej dy momenteve, ai i buzëqeshjes dhe ai i brengës, nuk mund ta mbajë veten më të mëparshëm se tjetri. Këtu ndjenja është e kthyeshme, ose, thënë më mirë, kthyeshmëria e qenies është ndjenjë: buzëqeshja është e dhimbshme, dhimbja buzëqesh, dhe ngushëllon. Asnjëra prej dy kohëve të shprehura pastaj nuk është shkak i tjetrës dhe kjo tregon sa jnë në të vërtetë të shprehura keq në një kohë të mëpastjame, në kohën horizontale. Në mes të dy momenteve ekziston një e ardhme, që mund të eksperimentohet vetëm vertikalisht, në përpjetë, duke risjellë përshtypjen se dhimbja po zbutet, se shpirti po ngrihet lart, se fantazma po humbet. Atëherë zezaona lulëzon. Një metafizik i ndjeshëm do të gjejë kështu te brenga buzëqëshëse bukurinë formale të zezonës. Në funksion të shkakshmërisë formale do ta kuptojë vlerën e çmaterializimit në të clin duhet të dallohet momenti poetik. Kjo konfirmon se shkakshmëria formale lidhet me çastin, në kuptimin e një kohe vertikale, ndërsa shkakshmëria efikase shpaloset në jetë dhe në gjëra, horizontalisht, duke mbledhur çaste të instensitetit të ndryshueshëm.

Në perspektivën e çastit mund të eksperimentohen ambivalencat e rrezeje më të gjatë: «Sa isha ende fëmijë ndieja në zemrën time dy ndjenja kundërthënëse: tmerrin e jetës dhe ekstazën e jetës». Çastet në të cilat kët ndjenja provohen në të njëjtën kohë e bëjnë të palëvizhme kohën, ngase eksperimentohen që të dyja të lidhura me interesin dhe magjinë e jetës. E bartin qenien matanë kohëzgjatjes së rëndomtë. Një ambivalencë e tillë nuk mund të përshkruhet në kohë pasuese, si një bilanc vullgar i gëzimeve dhe mundimeve kalimtare. Të kundërta kaq të gjalla dhe fundamentale u përkasin një metafizike imediate. E eksperimentojmë lëkundjen e saj në një çast të vetëm, me atë të ekstazave dhe rënieve që madje edhe mund t’iu kundërvihen zhvillimeve: neveria e jetës na kap për fyti me të njëjtin fatalitet me të cilin krenaria nxjerr kokën në zezonë. Temperamentet ciklile që zhvillohen në kohëzgjatjen e zakonshme, duke ndjekur hënën, në gjendje kundërthënëse, nuk paraqesin tjetër pos ca parodi të ambivalencës fundamentale. Vetëm një psikologji e thelluar e çastit do të mund të na i japë skemat e domosdoshme për ta kuptuar dramën poetike esenciale.

IV

Njëri prej poetëve që më fuqishëm ka ditur të kapë çastet vendimtare të qenies është poeti i korrespondencave. Korrespondenca baudelairiane nuk është, siç pohojnë shumëkush, një transpozim i thjeshtë që krijon një kod analogjish seksuale. Është shuma e qenies së ndjeshme në një çast të vetëm. Simultanitetet e ndjeshme që mbajnë tok parfumet, ngjyrat dhe tingujt, nuk bëjnë tjetër veçse tërheqin simultanitetet më të largëta dhe më të thella. Në këto dy njësi të natës dhe të dritës gjendet përjetësia e dyfishtë e të mirës dhe të së keqes. Ajo që është e «gjerë» te nata dhe te kthejlltësia sidoqoftë nuk duhet të na sugjerojë ndonjë vizion hapësinor. Nata dhe drita nuk evokohen për shtrirjen e tyre, infinitin e tyre, por për unitetin e tyre. Nata nuk është hapësirë. Është kërcënim i përjetësisë. Nata dhe drita janë çaste të palëvizshme, çaste të zeza ose të qarta, të lume ose të trishta, të zeza dhe të qarta, të lume dhe të trishta. Çasti poetik kurrë s’ka qenë kaq komplet si në këtë varg në të cilin mund t’i asociohet një kohe pafundësia e ditës dhe natës. Ambivalenca e ndjenjave, manikeizmi i parimeve kurrë nuk janë eksperimentuar me kaq intensitet.

Duke medituar në këtë rrugë arrihet te një përfundim: çdo moral është çastësor. Imperativi kategorik i moralit nuk di ç’të bëjë me kohëzgjatjen. Nuk përmban asnjë shkak të ndjeshëm, nuk pritet kurrfarë pasoje. Shkon drejt përpara vetes, në drejtim vertikal, në kohën e formave dhe personave. Atëherë poeti është udhërrëfyesi natyror i metafizikut që dëshiron të kuptojë të gjitha fuqitë e nyjave çastësore, vrullin e flijimit, pa e lënë veten të përçahet nga dualiteti filozofik i subjektit dhe objektit, pa e lënë veten të ndalet nga dualizmi i egoizmit dhe detyrës. Poeti e gjallëron njëfarë dialetike të hollë. Ia zbulon një kohe, në të njëjtin çast, solidaritetin e formës dhe personit. Ai tregon se forma është person dhe personi formë. Kështu poezia bëhet çast i shkakut formal, i fuqisë personale. Poezia humb interesin për atë që çan dhe tret, për njëkohëzgjatje që i shkapërderdh jehonat. Nuk i duhet asgjë më shumë se momenti, prandaj e krijon atë. Përtej momentit poetik nuk ka tjetër veçse prozë dhe këngë. Poezia gjen dinamizmin e saj të veçantë në kohën vertikale të një çasti të bërë të palëvizshëm. Ekziston një dinamizëm i poezisë së pastër. Dhe është ai që zhvillohet vertikalisht në kohën e formave dhe të personave.

/Marrë nga Gaston Bachelard, “Il diritto di sognare”, Edizioni Dedalo, 1975/Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com

Finalizohet doracaku zyrtar për dhënien e provimit të patentës së shoferit për të gjitha kategoritë

Për herë të parë në Kosovë është finalizuar doracaku zyrtar për dhënien e provimit të patentës së shoferit për të gjitha kategoritë.

Lajmin për media e ka bërë të ditur Ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Librun Aliu në një postim në Facebook.

“Grupi Punues i zgjedhur nga Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, tashmë ka përfunduar hartimin e Doracakut për Dhënien e Provimit për kategoritë A, B, C1, C dhe D dhe tashmë doracakun zyrtar mund ta gjeni në faqën zyrtare të Ministrisë: https://mmphi.rks-gov.net/Document/Documents?type=49”.

Doracaku për të gjitha kategoritë e patentës së shoferit është hartuar duke marrë parasysh nevojën për përgatitje të duhur të kandidatëve për pajisje me patentë shoferë. Rrjedhimisht kandidatët mund të përgatiten më lehtë për provimin e patentës së shoferit për kategoritë për të cilat aplikojnë.

Pikturë- Përse Da Vinci, Botticelli dhe Rembrandti shtonin të verdhën e vezës në bojërat e tyre?

Sipas një studimi të botuar në revistën ”Nature Communications”, mjeshtrit e mëdhenj të epokës së Rilindjes dhe Barokut si Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli dhe Rembrandt shtuan qëllimisht të verdhën e vezës në pikturat e tyre me vaj, shkruan g24.sky.it.

“Burimet janë të pakta dhe studimet shkencore mbi këtë temë nuk janë bërë kurrë më parë”, theksoi autorja e studimit, Ophélie Ranquet e Institutit të Inxhinierisë në Institutin e Teknologjisë Karlsruhe në Gjermani.

E verdha e vezës

Sipas asaj që doli nga studimi, mjeshtrit e epokës së Rilindjes dhe Barokut e zbatuan këtë strategji, sasi të vogla të verdhë veze, ndryshojnë në një mënyrë të qëndrueshme vetitë e bojës dhe artistët e dinin mirë këtë gjë”.

Deri më tani mendohej se prania e proteinave si e verdha e vezës ishte rezultat i kontaminimit aksidental.

Ranquet, e cila gjeti gjurmë të substancës në dy piktura në Alte Pinakothek në Mynih, ”Madonna me karafil” e Leonardos dhe ”Vajtimi mbi Krishtin e vdekur” të Botticellit, është e bindur se artistët ishin të vetëdijshëm për pasojat e përzierjes së të verdhës me bojë, duke përfshirë për shembull përmirësimin e rezistencës ndaj lagështirës.

”Të dhënat e reja nuk janë vetëm të dobishme për restaurimin dhe ruajtjen e veprave të artit, por gjithashtu lejojnë një kuptim më të mirë të historisë së artit. Ato na ofrojnë një skenar të ri për të kuptuar teknikat e lashta të pikturës”, deklaroi Maria Perla Colombini, profesoreshë e kimisë analitike në Universitetin e Pizës./ atsh/ KultPlus.com

Presidenti Begaj shpallet ‘Qytetar Nderi’ i arbëreshëve të Kalabrisë

Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj nga dita e sotme është “Qytetar Nderi” i arbëreshëve të Kalabrisë.

Këtë titull, të parit të shtetit, ia dhuroi Pallagorio, komunë në Provincën e Krotones.

Këshilli i kësaj komune i drejtuar nga kryebashkiaku, Umberto Lorecchio, vendosi me unanimet të plotë të nderojë Begajn me titullin “Qytetar Nderi”, i Pallagorios, shkruan tvklan.al, transmeton Klankosova.tv.

Begaj shprehu mirënjohjen  e tij më të thellë duke theksuar se, e çmon jashtëzakonisht respektin dhe vlerësimin e tyre. “Ju siguroj”, u shpreh presidenti, “që do të vijoj angazhimin tim e të institucionit që drejtoj, për të zhvilluar më tej marrëdhëniet midis arbëreshëve dhe shqiptarëve”.

Kryetari i Shtetit e cilësoi nderimin e sotëm nga arbëreshët e Pallagorios, “si një nga momentet në jetë që të shenjon shumë fort, të lë mbresa të pashlyeshme, por edhe është një përgjegjësi dhe angazhim për të vijuar nismat për Arbërinë.”

Ago Nezha promovon dy libra publicistikë ne Tiranë, Milo: Kombinim stilesh, mes poezisë dhe filozofisë

Ago Nezha ka promovuar në Tiranë dy libra përmes të cilave denoncon dhe demaskon fenemonet e shoqërisë shqiptare. Ndërsa të pranishmit vlerësuan botimet, autori foli për refleksionet.

Janë promovuar në Tiranë, librat “Ishim më mirë kur ishim më keq” dhe ‘Demonët e demokracisë” të autorit Ago Nezha. Të pranishmit vlerësuan botimet duke u ndalur në aspekte të ndryshme të tyre.

Duke falenderuar të pranishmit, vetë autori nxori në pah detaje të botimeve dhe mënyrën se si ai zgjedh temat për librat e tij, tema që nxiten nga problemet sociale.

Publicistika e Nezhës sipas folësve ka fshikulluar edhe vetë ata për sa kohë që kanë qenë pjesë e politikës./balkanweb/ KultPlus.com