Instituti Albanologjik mbanë Tryezë Shkencore për Qamilin e Vogël: Figura më e rëndësishme e muzikës tradicionale

Vjollca Duraku

Sfidat jetësore, talenti i lindur, pasioni dhe vetëdija e lartë për regjistrimin e gjithë krijimtarisë së tij, janë shkaqet kryesore që e bënë këngëtarin Qamili i Vogël figurën më të rëndësishme të muzikës tradicionale në vend, konluzion ky, i cili erdh nga një tryezë shkencore “Gjurmët e Qamilit të vogël në muzikë”, me rastin e 100 vjetorit të lindjes së tij, që është mbajtur në ambientet e Institutit Albanologjik, shkruan KultPlus.

Të pranishëm në këtë tryezë shkencore qenë bashkëpunëtorë, familjarë, adhurues dhe studiues të muzikës së këngëtarit Qamili i Vogël, nga ku u treguan detaje të jetës, e cila karakterizohej me sfida dhe suksese të shumta.

Fjalën hapëse të kësaj ngjarje e bëri Arbnora Dushi, e cila tha se Qamaili i Vogël përpos që njihej për zërin e tij të mrekullueshëm ai ishte edhe një krijues i pashoq, autorësia e të cilit kishte tre forma, ai autor këngësh origjinale, autor i melodisë dhe si autor i tekstit.

“Vlerat e muziktarit Qamil Muhaxhiri ose Qamili i Vogël siq u njoh nga të gjithë, janë të njohura nga të gjithë shqiptarët. Përveç si këngëtar, me zërin e tij të mrekullueshëm, Qamilin e Vogël e njohim edhe si krijues, respektivisht edhe si autor këngësh, ku autorësia e tij na del në tri forma: si autor këngësh origjinale me tekst dhe melodi të krijuar nga vetë ai, si autor i melodisë, dhe si autor i tekstit.”

Ajo, gjithashtu tha se një element dallues nga bashkëkohanikët e tij, që e bën Qamilin e Vogël të jetë i veçantë në llojin e tij është edhe vetëdija e tij e lartë për regjistrimin dhe incizimin  e gjithë krijimtarisë së tij, dhe nxjerrja në pah të shumë talentëve të tjerë të rinjë gjithandej Kosovës.

“E veçanta e tij për këngën që krijoi ishte gjithashtu se ai u kujdes shumë që këngët e tij të regjistrohen, të incizohen por edhe të botohen në  vëllime të shkruara. Një vetëdije e tillë nuk është parë te krijuesit e tjerë të kohës së tij.  Me një repertuar shumë të pasur dikur rreth 88 këngë sipas Demir Krasniqit, krahas meritave për të punuar me të tjerët dhe për të zhvilluar këngëtarë të rinj. Qamili i Vogël përbënte një vlerë të veçantë të muzikës popullore shqiptare. Trashëgimia që na ka lënë pas e dokumentuar me zë dhe me tekst krahas edhe kujtimeve të atyre që e kanë njohur është lëndë shumë e vlefshme në trajtimet muzikologjike dhe folkloristike”, ka thënë Dushi.

Rjedha e ngjarjes vazhdoi me paraqitjen e një dokumentari në të cilin paraqitej jeta e muzicientit Qamili i Vogël që nga lindja deri në vdekje.

Pas dokumentarit, Behar Arllati me punimin e tij “Fatkeqësinë individuale dhe kolektive si shtysë e elegjive perla muzikore të Qamilit të Vogël” ka paraqitur atë se si sfidat e këngëtarit në fjalë e të cilat nuk qenë të pakta duke filluar nga vdekja e prindërve në moshë të hershme, varfëria, si dhe vdekja e gruas së tij në një mënyrë jo të zakonshme (nga rrahja e babait dhe vëllait të saj pas martesës së pa miratuar me Qamilin e Vogël) dhe fatkeqësitë e ndryshme kolektive kishin ndikuar në krijimin e perlave muzikore të tij, të papërsëritshme.

“Qamili i Vogël të paktën përmes dy këngëve “Kënga e Tërmetit të Shkupit” dhe “Kënga e Tërmetit të Dibrës” shpreh dhimbjen e madhe kolektive.”

“Në jetën e Qamilit të vogël kanë dominuar gjendjet jo të mira shpirtërore të ndikuara nga faktorë të jashtëm apo të brendshëm: duke qenë jetim, dhe në një familje jo të pasur, gjithë rininë e tij e dominojnë këto skena të varfërisë, të vuajtjeve që zgjat deri më 1948 kur martohet dhe kjo gjendje vazhdon deri pas martesës 1952 kur kupton se më nuk mund të jetojë në Gjakovë sepse ka vetëm kujtime të vështira, të rënda dhe të tmerrshme nga ku kalon edhe me banim në Prishtinë. Për 12 vite 1940-1952 pothuajse Qamili i Vogël e kishte kaluar fazën e parë të krijimtarisë, dhe në këtë fazë krijon perlat më të fuqishme muzikore”, ka thënë Behar Arllati, si rezultat i punimit të tij hulumtues.

Ndërsa Bekim Ramadani, profesor në Universitietin e Tetovës, tha se humbja e njerëzve të dashur, keqardhja për rininë, dashuria e paplotësuar, ishin ishin tema që e frymëzonin pashtershëm shpirtin e tij prej artisti për të krijuar pandalshëm margaritarë të vërtetë, ku një prej tyre ishte edhe kënga “O, kadaldal’ o po vjen pleçnija”.

“Qamili i vogël ishte një nga krijuesit dhe interpretuesit më të njohur të muzikës popullore shqiptare. Gjatë jetës së tij krijoi rreth 90 këngë të cilat u bënë pjesë e rëndësishme e pasurisë kulturore dhe shpirtërore të shqiptarëve. Kalueshmëria e jetës, humbja e njerëzve të dashur, keqardhja për rininë, dashuria e paplotësuar, ishin tema që e frymëzonin pashtershëm shpirtin e tij prej artisti për të krijuar pandalshëm margaritarë të vërtetë. Një prej tyre është edhe kënga “O, kadaldal’ o po vjen pleqnija”, ku është bërë një përqasje e mrekullueshme e temës së plakjes dhe pleqërisë. Me kalimin e kohës kjo këngë u këndua e u regjistrua nga shumë artistë të cilët i bënë nder jo vetëm autorit të këngës, duke e freskuar dhe përjetësuar veprën e tij por edhe dëgjuesve, duke u rikujtuar atyre se, të jesh i moshuar është një detyrë po aq e bukur dhe e nevojshme  sa të jesh i ri”, ka thënë Ramadani.

Kurse, Albin Sadiku, nga instituti Albanologjik, i cili kishte bërë analizë melo-ritmike të këngës “Pa Trashëgim paskem kenë”( kushtuar fatit tragjik të vdekjes së bashkëshortes së tij) tha se talenti i lindur i Qamilit të Vogël, kishte arritur të krijoj tërësi muzikore të cilat janë të ngjajshme me ato të kompozitorëve të njohur botëror si Bach, Bethoven dhe Moxart.

“Gjatë23 viteve kam pasur fatin të analizojmë dhjetëra e qindra vepra të muzikore të kompozitorëve botëror, Bah, Moxart, Bethoven dhe ajo çka më bëri përshtypje te këto këngë kur fillova t’i analizoj ishte fakti që Qamili i Vogël nuk ka pasur shkollë të muzikës, ndërsa ka krijuar këto këngë në atë mënyrë që të lë përshtypje se ai njeri ka studiuar muzikën, sepse tërësitë që i krijon brenda këngëve të tij përputhen shumë me ato që i kanë kompozuar kompozitorët botëror si p.sh. Bahu. Ka krijuar tërësi muzikore si Bach, Moxarti, sikur i ka studiuar ata”, ka thënë ndër të tjera Sadiku.

Ndërsa Krenar Doli, nga dega e Folklorit  në sektorin e Etnomuzikologjisë në Institutin Albanologjik, ka bërë prezantimin e një punë të krijimit të 11 blejëve me rreth 400 këngë të ndryshme tradicinale nga të gjitha trevat.

“Veprimtaria e bujshme në mbledhjen e folklorit tonë burimor por edhe ajo krijuese  e Qamil Muhaxhirit na shtyu që si Degë e Folklorit, konkretisht si konkretisht si Sektor i etnomuzikologjisë të ndërmarrim hapat e nevojshëm në organizimin e kësaj tryeze për vetë faktin se Qamili i Vogël ishte njëri nga bashkëpunëtorët e jashtëm në mbledhjen e folklorit tonë pranë kësaj dege, krahas studiuesve të rregullt të Degës së Folklorit si prof.dr. Rexhep Munishi dhe prof. Bahtir Sheholli në atë kohë.

Gjithashtu më duhet të theksoj se organizimi i kësaj tryeze me karakter shkencor ishte edhe njëri nga amanetet e ish-sekretarit juridik, tashmë të ndjerë, z. Sylë Kasumajt”, ka thënë Doli.

Doli po ashtu tha se ky material i ofruar që përfshinë 400 këngë tradicionale, në tërësi është një kontribut i çmuar për folkorin shqiptar në përgjithësi.

“Si përfundim mund të themi që i gjithë ky material i ofruar në këta 11 blejtë me afro 400 këngë tradicionale shqiptare në tërësi mbetet një kontribut i çmuar për folklorin tonë shqiptar në përgjithësi. Ai është dhe do të mbetet një dokument i rëndësishëm për gjurmimin e gjithë atyre njoftimeve të vyera rreth kulturës muzikore tradicionale të kënduara me afsh, me dëshirë e përkushtim, dhe për vrojtimet rreth gjenezës trajtave, morfologjisë dhe këngëve tradicionale në përgjithësi”, ka paraqitur Doli.

Sipas konkluzioneve nga këto 11 blejtë e tij motivi i dashurisë është më i pranishmi dhe paraqet qasje dhe llojllojshmëri të madhe në trajnimin e dashurisë si ndjenjë.

Botimi i teksteve në blejtë përfshinë: Bylbyli në Çabrat  (19 këngë), Me sharkinë e Ymer Rizës (50 këngë), Tre Hasjanë (35 këngë), Lulet e Beharit(50 këngë), Flaka e Zemrës( 30 këngë), Këndojnë bylbylat(35 këngë), Fyelli i bariut (35 këngë), Lule gjaku(34 këngë), vlët e Kohës (33 këngë), Këngët krenare (32 këngë), Lulkuqe të dashurisë(35 këngë).

Kjo ngjarje përfundoi me një diskutim të lirë nga të pranishmit, ku u çmua kontributi i madh i këngëtarit Qamili i Vogël/KultPlus.com

1 qershor 1953, kur në Kosovë u themelua Instituti Albanologjik 

Instituti Albanologjik është institucion i pavarur publik kërkimor-shkencor me rëndësi të veçantë kombëtare, që merret me studimin e kulturës shpirtërore e materiale të shqiptarëve. Veprimtarinë e vet e zhvillon në bazë të Ligjit për Institutin Albanologjik dhe Ligjit për Veprimtarinë Kërkimore-Shkencore të Kosovës.

Instituti Albanologjik ka për objekt veprimtarie punën kërkimore-shkencore nga fushat e albanologjisë: gjuhësi, letërsi, histori, folklor dhe etnologji. Veprimtarinë e tij e zhvillon duke i hulumtuar problemet albanologjike në terren dhe arkiva, duke i studiuar ato dhe duke i botuar rezultatet e arritura shkencore. Organizon sesione, simpoziume, konferenca e tryeza ku trajtohen çështje te ndryshme ne fushat e shkencave albanologjike. Organet udhëheqëse të Institutit janë: Këshilli Shkencor, si organ shkencor-profesional, Këshilli Drejtues, si organ kolegjial i udhëheqjes dhe drejtori i Institutit. Ka arkivin, bibliotekën, sallën e eksponateve, sallën e leximit, sallën shkencore dhe kabinetet e punëtorëve ku mundësohet puna e pavarur hulumtuese-shkencore.

 Historiku i Institutit Albanologjik

Instituti Albanologjik u themelua më 1 qershor 1953. Në fillim i kishte katër punonjës dhe një numër bashkëpunëtorësh të jashtëm. Ata e morën seriozisht punën dhe u angazhuan në fusha të caktuara të studimeve shqiptare, por pushteti i atëhershëm serb dëshironte që këtë institucion ta përdorte për nevoja të propagandës së jashtme, ndërsa, në të vërtetë, që në fillim, ishte angazhuar, me të gjitha mënyrat, ta sabotonte punën e tij. Me vendim të organeve shtetërore, Instituti u mbyll më 25 dhjetor 1955. Shërbimi sekret shtetëror i sekuestroi dorëshkrimet, kurse punëtorët shkencorë i transferoi e dëboi.

Studimet albanologjike mbetën kështu pa qendër institucionale dhe punonjësit shkencorë jo vetëm që u shpërndanë, por edhe u përndoqën nga pushteti i atëhershëm serb.

Në vitet 60, kur filloi edhe shkollimi universitar me hapjen e disa fakulteteve në Prishtinë, u ngjallën edhe studimet albanologjike. Në rrethanat e krijuara pas vitit 1966, më 28 shkurt 1967, u rithemelua Instituti Albanologjik i Prishtinës me vetëm pesë punonjës shkencorë dhe u vendos në një ndërtesë të vjetër të ish-kazermave ushtarake. 

Në saje të angazhimit të veçantë të punonjësve shkencorë të brezit të themeluesve të tij, brenda dhjetëvjetëshit të parë ky institucion e krijoi fizionominë e vet të plotë dhe shënoi rezultatet e para, shumë të rëndësishme, në të gjitha fushat e studimeve albanologjike. Brenda këtij dhjetëvjetëshi u bë një punë e madhe për ngritjen e kuadrit të ri shkencor dhe u mblodh lëndë e pasur folklorike, etnologjike, gjuhësore etj. 

Në të gjitha viset shqiptare, u bënë hulumtime të shumta në arkiva e biblioteka dhe u mblodh një fond relativisht i pasur i librave dhe i publikimeve të ndryshme shkencore për bibliotekën e tij. Në vitin 1977 Instituti Albanologjik u vendos në ndërtesën e re moderne të ndërtuar enkas për këtë institucion të rëndësishëm kombëtar, pasi që u shumëfishua numri i kuadrove dhe u hapën edhe degë e seksione të reja.

Instituti Albanologjik i Prishtinës nga politika sllave mori goditje të reja edhe gjatë dhjetëvjetëshit të dytë të punës së tij. Pas vitit 1981 kur kishte filluar procesi i zhbërjes së autonomisë së Kosovës nën presionin e drejtpërdrejtë të politikës, të cilën e karakterizonte lufta kundër “irredentizmit shqiptar”, puna e tërësishme e këtij institucioni e në mënyrë të veçantë planifikimi afatgjatë dhe veprimtaria botuese, iu shtrua rishikimit dhe vlerësimit politik. Goditja më e madhe u bë në fushën e bashkëpunimit brendashqiptar, sepse në këtë periudhë gati për 10 vjet me radhë u ndërpre çdo formë e bashkëpunimit me institucionet shkencore të Shqipërisë. Në këto kushte, përveç dëmtimit të përgjithshëm, mbetën të pakryera edhe disa projekte të mëdha, siç janë “Atlasi dialektologjik i të folmeve shqipe”, “Leksikoni i shkrimtarëve shqiptarë” etj.

Në dhjetëvjetëshin e tretë, Instituti Albanologjik i Prishtinës mbeti pa asnjë lloj financimi, por vazhdoi të punonte. Punonjësit e tij, tani të bindur se rruga e fitores kalon nëpër sakrifica, u detyruan të jetonin edhe me ndihma që vinin nga asociacione të ndryshme humanitare, siç ishte, bie fjala, Shoqata Bamirëse “Nënë Tereza”. Mirëpo, vullneti për punë nuk pushoi asnjëherë, hulumtimet, prezantimet e publikimet vazhduan edhe pse tani me vështirësi shumë të mëdha. Falë ndihmës së donatorëve, veprimtaria shkencore e Institutit Albanologjik nuk u ndërpre asnjëherë tërësisht. 

Nuk u ndërpre madje as atëherë kur objekti i Institutit Albanologjik u mor me dhunë më 8 mars 1994 dhe kur punonjësit e tij u nxorën të përgjakur nga vendet e punës. Ata arritën të riorganizohen dhe të vazhdojnë punën në formë institucionale në një shtëpi private, në kushte mjaft të vështira të punës. Aktivitetet shkencore nuk u ndalua dhe ky institucion vazhdoi veprimtarinë e tij në këtë objekt deri më 1 prill 1998, kur autoritetet e pushtetit të dhunshëm serb në Kosovë, pas një marrëveshjeje shqiptaro-serbe, të arritur me ndërmjetësimin e palës ndërkombëtare, e liruan objektin e Institutit Albanologjik, të uzurpuar nga organet serbe të pushtetit. Kjo ishte shpresë e madhe për popullin e Kosovës se do të ktheheshin edhe objektet e tjera të uzurpuara, por kjo shpresë qe afatshkurtër, sepse lufta, e cila veç kishte filluar në Kosovë, erdhi duke marrë përmasa të mëdha dhe çdo gjëje do t’i humbte kuptimi për një kohë.

Në periudhën e bombardimeve të NATO-s, ndërtesa e Instituti Albanologjik ka shërbyer si objekt strehimi, ku janë fshehur forcat serbe.  Gjatë kësaj periudhe ndërtesa ka pësuar dëme të mëdha, sidomos me zhdukjen e materialeve me vlera të veçanta nga Arkivi shkencor i këtij instituti.

Pas një numri të madh viktimash e dëmesh të pallogaritshme që pësoi Kosova në luftën e saj çlirimtare, në qershorin e vitit 1999, Instituti Albanologjik prapë iu kthye jetës dhe punës hulumtuese e shkencore. / KultPlus.com

Instituti Albanologjik i Prishtinës boton “Gjurmime albanologjike”

Instituti Albanalogjik në Prishtinë ka botuar një përmbledhje të re me gjurmime në fushën e etnologjisë.

Kjo përmbledhje u finalizua në vitin e kaluar por e gjeti dritën e botimit tani dhe përmban gjithsej 5 kapituj.

Etnologji, Folklor, Etnomuzikologji, Kritika dhe Recensione dhe Kronika Shkencore janë kapitujt që e përbëjnë këtë studim të degës së Institutit.

Titulli origjinal: “Gjurmime albanologjike, Seria e shkencave folklor dhe etnologji, nr.51, Prishtinë, 2021”.

Kryeredaktore: Lumnije Kadriu / KultPlus.com

DPA dhe ASHAK organizuan sesionin shkencor nën lajtmotivin “Ushtria Çlirimtare e Kosovës, vlerë kombëtare”

Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave (DPA) dhe Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës (ASHAK), kanë organizuar mbajtjen e një sesioni shkencor ditën e sotme, më 7 mars 2022, në mjedisit e institucionit tjetër bashkëpunëtor, Institutit Albanologjik të Prishtinës, përcjell KultPlus.

Në punimet e këtij sesioni të zhvilluara nën lajtmotivin “Ushtria Çlirimtare e Kosovës, vlerë kombëtare”, morën pjesë dhe kumtuan 25 studiues dhe akademikë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Lugina e Preshevës. Fjala e rastit u mbajt nga Prof. dr. Lulëzim Lajçi.

Në mesin e referuesve qenë krerët e dy institucioneve arkivore shqipfolëse, Drejtori i Përgjithshëm i Arkivave, Prof. Asoc. Dr. Ardit Bido, i cili kumtoi mbi organizimin e shtetit shqiptar për pritjen e refugjatëve nga Kosova, si edhe homologu i tij nga Kosova, Mr. Sc. Bedri Zyberaj, që foli lidhur me sprovat e UÇK-së. Në radhët e pjesëmarrësve, u prezantuan me kumtesa edhe Prof. Dr. Paskal Milo, akademiku Pëllumb Xhufi, Prof. Dr. Ksenofon Krisafi, Prof. Asoc. Dr. Maringlen Kasmi, Prof. Asoc. Dr. Teki Kurti etj.

Në përmbyllje të sesionit, u lexua Deklarata e përbashkët e nënshkruar në nëntor të vitit të kaluar, prej institucioneve arkivore, përgjegjëse për ruajtjen, administrimin dhe shërbimin e materialeve dokumentareve rreth të kaluarës historike të trojeve shqiptare. Në këtë dokument, datimi i të cilit përkon me 23-vjetorin e krijimi të UÇK-së, shprehej vlerësimi për kontributin dhe rolin e pazëvendësueshëm të luftës çlirimtare të popullit shqiptar të Kosovës. / KultPlus.com

Rexhep Qosja, Ibrahim Rugova e Idriz Ajeti në një fotografi të vetme

Në këtë fotografi, të publikuar kohë më parë nga Instituti Albanologjik i Prishtinës, shohim tok në një tribunë shkencore Rexhep Qosjen, Ibrahim Rugovën dhe Idriz Ajetin.

“Vitet kur këta tre mendimtarë ishin pjesë të stafit shkencor të IAP-it, padyshim se mund të cilësohen si vite të arta të këtij institucioni akedemik, kur pa as më të voglën mëdyshje IAP-i ishte kryeqendra e studimeve albanologjike”, pati shkruar në profilin e tij studiuesi i letërsisë Adil Olluri.

“Punonjësit e tij shkencorë ishin të pranishëm në shumë konferenca shkencore kombëtare e ndërkombëtare. Ky vit i dha shenjat e një rikthimi të IAP-it në vendin që i takon. Pra, të rikthimit të sigurtë në një qendër kryesore të studimeve dhe mendimit shqiptar. Viti 2018 qoftë i begatshëm për të gjithë dashamirësit e librit dhe albanologjisë”, kishte shkruar tutje Olluri. / KultPlus.com

Promovohet libri “Gjuha shqipe para dhe pas miratimit të ligjit të përdorimit të gjuhëve të vitit 2019″

Dje në ambientet e Institutit Albanologjik në Prishtinë, u organizua promovimi i librit “GJUHA SHQIPE PARA DHE PAS MIRATIMIT TË LIGJIT TË PËRDORIMIT TË GJUHËVE TË VITIT 2019”, të autorëve Ylber Sela, Jusuf Zejneli, Jeton Shasivari, Argëtim Saliu, Valbona Hajretin dhe Llazo Matovski, përcjell KultPlus.

Libri “GJUHA SHQIPE PARA DHE PAS MIRATIMIT TË LIGJIT TË PËRDORIMIT TË GJUHËVE TË VITIT 2019” është botim i Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës.

Ky aktivitet u realizua në kuadër të marrëveshjes së bashkëpunimit që kanë lidhur Instituti Albanologjik dhe Agjencia e Zbatimit të Gjuhës e Maqedonisë së Veriut.

Në aktivitetit e sotëm fjalë përshëndetëse mbajtën:
Prof. dr. Hysen Matoshi, drejtor i Institutit Albanologjik – Prishtinë
Prof. dr. Ylber Sela, drejtor i Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës – Shkup
Prof. ass. dr. Arsim Sinani, drejtor i Institutit për Studime Sociale e Humanistike i Universitetit të Prishtinës.
Me këtë rast, drejtori i Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës, z. Ylber Sela e bëri një prezantim të punës së këtij institucioni.
Për librin folën:
Prof. dr. Jusuf Zejneli, Universiteti i Tetovës
Prof. dr. Jeton Shasivari, Universiteti i Evropës Juglindore -Tetovë
Prof. asoc. dr. Naim Berisha, shef i Degës së Gjuhësisë të Institutit Albanologjik. / KultPlus.com

Përurohet vepra e Gëzim Aliut ‘Proza Shqipe e viteve 1920-1944’, vlerësohet si model studimi për veprat e tjera

Uranik Emini

Ambienti i Institutit Albanologjik gjatë ditës së sotme mirëpriti përurimin e veprës së shkrimitarit Gëzim Aliu me titull “Proza Shqipe e viteve 1920-1944”, shkruan KultPlus.

Të pranishëm në këtë përurim për një fjalë rasti ishin drejtori i Institutit Albanologjik, Hysen Matoshi dhe autori Fadil Grajçevci.

Kreu i Institutit, lavdëroi punën e palodhshme të Aliut, derisa konstatoi se autori pas dy monografive të kushtuar romaneve të Ismail Kadaresë, kontribuoi shumë me këtë objekt studimor për një periudhë shumë interesante zhvillimore në letërsinë shqipe.

“Identifikimi i krijimtarisë së njëmbëdhjete prozatorëve te kësaj periudhe, analizat përimtuese e përgjithësimet lidhur me vlerat e saj si dhe përqendrimi te çështjet, sikundër janë autori i nenkuptuar, narratori dhe personazhet, e bëjnë këtë monografi literaturë studimore me prurje risimtare mendimin tonë letrar”, tha ai.

“Gëzim Aliu përfaqëson një simbioze interesante te artistit dhe të dijetarit, ndaj e them me bindje se kontribute të tjera te tijnë fushën e studimeve letrare janë të pritshme. Uroj të këtë shëndetin dhe te ruajë nivelin e përkushtimit e tashmë të dëshmuar”, përmendi në fund Matoshi.

No description available.
Drejtori i Institutit Albanologjik – Hysen Matoshi

Punën pothuajse katër vjeçare të Aliut, e lartësoi edhe profesori Fadil Grajçevci, i cili përmes të tjerash shpjegoi detajisht këtë vepër të autorit.

“Shkrimtari, studiuesi i letërsisë, eseisti e përkthyesi, Gëzim Ali, i cili, përveç si romancier e tregimtar nga më të suksesshmit e brezit të tij letrar/ (Në klubin e të shemtuarve (2009), roman i shpërblyer me Cmimin Kombëtar: Romani më i mirë i vitit 2009; Katedralja pa kryq (2014); Gosti në natën e parë te jeshtës (2017), roman i shpërblyer me Cmimin “Rexhai Surroi” per letërsi; përmbledhja me tregime “Libri i Fundit” , gjithnjë e më shumë po dëshmohet edhe si njëri nga njohësit më të mirë të zhvillimeve tona historiko-letrare, si njëri nga studiuesit më të përkushtuar të letërsisë shqipe, në veçanti të asaj në prozë”, tha ai.

Grajçevci gjithashtu theksoi se Aliu në tre kapitujt, me kriterin vlerësues, pra jo me atë kronologjik, duke mos e ngarkuar tekstin me teorizime e shpjegime të sofistikuara, ka bërë analizimin e tri elementeve qenësore.

Profesori Grajçevci ka thënë se ky studim do të jetë, përveç një kontribut i çmueshëm në studimet historiko-letrare, edhe një model i ri studimi për veprat e tjera të mëvonshme në prozë të letërsisë.

No description available.
Profesori Fadil Grajçevci

Në fund, në një fjalë rasti edhe autori Gëzim Aliu tregoi se përmes kësaj vepre ka synuar t’u jap përgjigje disa pyetjeve që kanë të bëjnë me idetë, mendimet, bindjet, që shfaqën veprat letrare të autorëve të kësaj periudhe.

“Për t’iu përgjigjur këtyre pyetjeve, kam interpretuar e analizuar autorin e nënkuptuar, narratorin dhe personazhet, por duke prekur shkurtimisht edhe temat, autorin real, historitë, hapësirën referenciale, kohën referenciale dhe kohëzgjatjen narrative të storieve. Këtu, në disa paragrafë, pa ju lodhur me teori, që në monografi u paraprin kapitujve, kam përmbledhur rezultatet e hulumtimit tim”, shpjegoi Aliu.

No description available.
Shkrimtari Gëzim Aliu

Autori i veprës falënderoi gjithë të pranishmit në sallë dhe në fund deklaroi se përmes kësaj vepre mund të ndërtojmë në mendje një mozaik interesant e të këndshëm të njerëzve të asaj kohe.

Studimin monografik “Proza shqipe e viteve 1920 – 1944” e karakterizon zotësia e veçantë interpretuese, analitike e sintetizuese, qartësia e mendimit, terminologjia e saktë shkencore dhe gjuha e pastër dhe e pasur shqipe. /KultPlus.com

No description available.

Rexhep Qosja, Ibrahim Rugova e Idriz Ajeti në një fotografi të vetme

Në këtë fotografi, të publikuar kohë më parë nga Instituti Albanologjik i Prishtinës, shohim tok në një tribunë shkencore Rexhep Qosjen, Ibrahim Rugovën dhe Idriz Ajetin.

“Vitet kur këta tre mendimtarë ishin pjesë të stafit shkencor të IAP-it, padyshim se mund të cilësohen si vite të arta të këtij institucioni akedemik, kur pa as më të voglën mëdyshje IAP-i ishte kryeqendra e studimeve albanologjike”, pati shkruar në profilin e tij studiuesi i letërsisë Adil Olluri.

“Punonjësit e tij shkencorë ishin të pranishëm në shumë konferenca shkencore kombëtare e ndërkombëtare. Ky vit i dha shenjat e një rikthimi të IAP-it në vendin që i takon. Pra, të rikthimit të sigurtë në një qendër kryesore të studimeve dhe mendimit shqiptar. Viti 2018 qoftë i begatshëm për të gjithë dashamirësit e librit dhe albanologjisë”, kishte shkruar Olluri. / KultPlus.com

Instituti Albanologjik riboton librin ku shkruan “Kosovë e Metohi”

Instituti Albanologjik së fundmi ka ribotuar një libër të vitit 1951 më këngë popullore shqiptare të Kosovës, por ajo që ka ngjallur reagim në publik është mënyra se si i janë referuar Republikës së Kosovës.

Në kopertinën e librit është e shkruar “Kangë popullore shqiptare të Kosovës – Metohisë” duke iu referuar me terminologji serbe Republikës së Kosovës.

Lidhur me këtë ka reaguar edhe profesori universitar, Blerim Latifi, duke thënë se kjo do të futet në Dosjen e pretendimeve të Kishës Ortodokse Serbe për eksterritorialitet kishtar në Kosovë.

“Në vitin 2021, Instituti Albanologjik i Kosovës boton tituj të tillë, duke iu përmbajtur terminologjisë zytare serbe për Kosovën. Sigurisht, kjo do të futet në Dosjen e pretendimeve të Kishës Ortodokse Serbe për eksterritorialitet kishtar në Kosovë, tani që po afrohet pjesa më e rëndë e Dialogut Kosovë-Serbi, pjesa e marrëveshjes përfundimtare”, ka shkruar Latifi në rrjetin social “Facebook”.

Gazeta Express ka tentuar që të kontaktojë me drejtorin e Institutit Albanologjik të Kosovës, Hysen Matoshi, por ai ka qenë i paqasshëm./ KultPlus.com

Instituti Albanologjik mbanë seminarin ‘Praktikat imagjinare dhe të zhdërvjellëta të migrantëve shqiptarë’

Nga një bashkëpunim i Institutit Albanologjik me Universitetin e Humboldt-it në Berlin, më 30 gusht në Prishtinë u realizua Seminari me titull “Praktikat imagjinare dhe të zhdërvjellëta të migrantëve shqiptarë”.

Në dy sesione tematike studiues nga Humblodti dhe nga Prishtina, prezantuan dhe shkëmbyen idetë e hulumtimeve të veta, e përbashkëta e të cilave ishte tema e migracionit shqiptar. Çështje të “Letërsisë së diasporës dhe të narrativës së migracionit” u trajtuan nga Christian Voss (HU) e Belfjore Qose (UT) si dhe Hysen Matoshi (IAP) e Arben Hoxha (IAP).

Në sesionin e pasditës nga “Hapësira e praktika periodike e të përditshme të migrantëve shqiptarë” me rezultatet e hulumtimeve të veta nga praktikat e terrenitr u paraqitën Lumnije Kadriu (IAP), Agata Rogos (HU) dhe Arbnora Dushi (IAP).

Albanologia Agata Rogos e cila është edhe ndërlidhësja e këtij bashkëpunimi, solli gatishmërinë dhe vullnetin e prof. Voss, i cili është edhe drejtues i departamentit në Berlin, për bashkëpunime e hulumtime të përbashkëta në të ardhmen e afërt.

Për shkak të rrethanave të pandemisë, prof. Christian Voss nga Berlini u paraqit me video ku shprehu interesimin dhe gatishmërinë që departamenti i tij ka për projekte të përbashkëta me Institutin Albanologjik, ne fushën e studimeve të migrimeve, të kufirit, të trashëgimisë e gjuhësisë, të cilat synohen të shihen nga një nje spektër më i gjerë interdisiplinar. / KultPlus.com

Publikohet programi i Javës së Albanologjisë

Është publikuar programi i Javës së Albanologjisë, e cila do të mbahet nga 21 qershori deri më 23 qershor të këtij viti.

Këshilli organizues përbëhet nga Hysen Matoshi, Lulëzim Lajçi, Fadil Grajçevci, Arbnora Dushi, Lumnije Kadriu, Naim Berisha dhe Memli Krasniqi.

Bashkangjitur gjeni linkun e programit të plotë. / KultPlus.com

Kurti në 68 vjetorin e themelimit të Institutit Albanologjik: Vullneti i studiuesve shqiptarë ishte më i madh sesa sfidat

Sot në 68 vjetorin e themelit të të Institutit Albanologjik, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti përmes një statusi në faqen zyrare të Facebook-ut, ka përkujtuar Sadri Fetiun dhe bashkëpunëtorët e tij që jetën e tyra ia kushtuan gjuhës shqipe, përcjell KultPlus.

Më poshtë mund të lexoni statusin e plotë të Kurtit:

Godina e Institutit Albanologjik të Prishtinës qe rrethuar nga forca të mëdha të policisë serbe, në marsin e ’94-ës. Një mezoburrë, me gjakftohtësi e guxim intelektual, përpiqej të bindte përfaqësuesit e regjimit se është e papranueshme ndërhyrja e politikës së dhunshme në një institucion shkencor. Por, dhuna është gjuha e agresorit.

Rezistenca e prof.dr. Sadri Fetiut dhe e bashkëpunëtorëve të tij, në mbrojtje të Institutit u shtyp me dhunë. Ata u nxorrën të përgjakur nga zyrat ku me vite shkrinë mundin e dijen për avancimin e studimeve albanologjike. Vullneti dhe këmbëngulësia e studiuesve shqiptarë ishin më të mëdha sesa sfidat. Arritën të organizoheshin sërish, duke vazhduar aktivitetet në rrethanat e rënda të pushtimit.

Profesor Fetiu, i doktoruar në “Poetikën e baladës popullore shqiptare”, u nda prej nesh tre javë më parë. Ai ishte albanologu i pakompromis, intelektuali i pathyeshëm dhe mbështetësi i parezervë i kolegëve e bashkëpunëtorëve. Si studiues i folklorit e letërsisë, mësimdhënës e drejtues i Institutit Albanologjik, në kohët më të vështira, profesor Fetiu ka dhënë kontribut të madh në shkencë e zhvillim të kuadrit shkencor.

Në datën e përvjetorit të 68-të të themelimit të Institutit Albanologjik të Prishtinës kujtojmë prof.dr. Sadri Fetiun dhe sakrificën e të gjithë studiuesve për të ruajtur e zhvilluar gjuhën, letërsinë, historinë, folklorin dhe etnologjinë shqiptare. / KultPlus.com

1 qershor 1953, kur në Kosovë u themelua Instituti Albanologjik

Instituti Albanologjik është institucion i pavarur publik kërkimor-shkencor me rëndësi të veçantë kombëtare, që merret me studimin e kulturës shpirtërore e materiale të shqiptarëve. Veprimtarinë e vet e zhvillon në bazë të Ligjit për Institutin Albanologjik dhe Ligjit për Veprimtarinë Kërkimore-Shkencore të Kosovës.

Instituti Albanologjik ka për objekt veprimtarie punën kërkimore-shkencore nga fushat e albanologjisë: gjuhësi, letërsi, histori, folklor dhe etnologji. Veprimtarinë e tij e zhvillon duke i hulumtuar problemet albanologjike në terren dhe arkiva, duke i studiuar ato dhe duke i botuar rezultatet e arritura shkencore. Organizon sesione, simpoziume, konferenca e tryeza ku trajtohen çështje te ndryshme ne fushat e shkencave albanologjike. Organet udhëheqëse të Institutit janë: Këshilli Shkencor, si organ shkencor-profesional, Këshilli Drejtues, si organ kolegjial i udhëheqjes dhe drejtori i Institutit. Ka arkivin, bibliotekën, sallën e eksponateve, sallën e leximit, sallën shkencore dhe kabinetet e punëtorëve ku mundësohet puna e pavarur hulumtuese-shkencore.

 Historiku i Institutit Albanologjik

Instituti Albanologjik u themelua më 1 qershor 1953. Në fillim i kishte katër punonjës dhe një numër bashkëpunëtorësh të jashtëm. Ata e morën seriozisht punën dhe u angazhuan në fusha të caktuara të studimeve shqiptare, por pushteti i atëhershëm serb dëshironte që këtë institucion ta përdorte për nevoja të propagandës së jashtme, ndërsa, në të vërtetë, që në fillim, ishte angazhuar, me të gjitha mënyrat, ta sabotonte punën e tij. Me vendim të organeve shtetërore, Instituti u mbyll më 25 dhjetor 1955. Shërbimi sekret shtetëror i sekuestroi dorëshkrimet, kurse punëtorët shkencorë i transferoi e dëboi.

Studimet albanologjike mbetën kështu pa qendër institucionale dhe punonjësit shkencorë jo vetëm që u shpërndanë, por edhe u përndoqën nga pushteti i atëhershëm serb.

Në vitet 60, kur filloi edhe shkollimi universitar me hapjen e disa fakulteteve në Prishtinë, u ngjallën edhe studimet albanologjike. Në rrethanat e krijuara pas vitit 1966, më 28 shkurt 1967, u rithemelua Instituti Albanologjik i Prishtinës me vetëm pesë punonjës shkencorë dhe u vendos në një ndërtesë të vjetër të ish-kazermave ushtarake.

Në saje të angazhimit të veçantë të punonjësve shkencorë të brezit të themeluesve të tij, brenda dhjetëvjetëshit të parë ky institucion e krijoi fizionominë e vet të plotë dhe shënoi rezultatet e para, shumë të rëndësishme, në të gjitha fushat e studimeve albanologjike. Brenda këtij dhjetëvjetëshi u bë një punë e madhe për ngritjen e kuadrit të ri shkencor dhe u mblodh lëndë e pasur folklorike, etnologjike, gjuhësore etj.

Në të gjitha viset shqiptare, u bënë hulumtime të shumta në arkiva e biblioteka dhe u mblodh një fond relativisht i pasur i librave dhe i publikimeve të ndryshme shkencore për bibliotekën e tij. Në vitin 1977 Instituti Albanologjik u vendos në ndërtesën e re moderne të ndërtuar enkas për këtë institucion të rëndësishëm kombëtar, pasi që u shumëfishua numri i kuadrove dhe u hapën edhe degë e seksione të reja.

Instituti Albanologjik i Prishtinës nga politika sllave mori goditje të reja edhe gjatë dhjetëvjetëshit të dytë të punës së tij. Pas vitit 1981 kur kishte filluar procesi i zhbërjes së autonomisë së Kosovës nën presionin e drejtpërdrejtë të politikës, të cilën e karakterizonte lufta kundër “irredentizmit shqiptar”, puna e tërësishme e këtij institucioni e në mënyrë të veçantë planifikimi afatgjatë dhe veprimtaria botuese, iu shtrua rishikimit dhe vlerësimit politik. Goditja më e madhe u bë në fushën e bashkëpunimit brendashqiptar, sepse në këtë periudhë gati për 10 vjet me radhë u ndërpre çdo formë e bashkëpunimit me institucionet shkencore të Shqipërisë. Në këto kushte, përveç dëmtimit të përgjithshëm, mbetën të pakryera edhe disa projekte të mëdha, siç janë “Atlasi dialektologjik i të folmeve shqipe”, “Leksikoni i shkrimtarëve shqiptarë” etj.

Në dhjetëvjetëshin e tretë, Instituti Albanologjik i Prishtinës mbeti pa asnjë lloj financimi, por vazhdoi të punonte. Punonjësit e tij, tani të bindur se rruga e fitores kalon nëpër sakrifica, u detyruan të jetonin edhe me ndihma që vinin nga asociacione të ndryshme humanitare, siç ishte, bie fjala, Shoqata Bamirëse “Nënë Tereza”. Mirëpo, vullneti për punë nuk pushoi asnjëherë, hulumtimet, prezantimet e publikimet vazhduan edhe pse tani me vështirësi shumë të mëdha. Falë ndihmës së donatorëve, veprimtaria shkencore e Institutit Albanologjik nuk u ndërpre asnjëherë tërësisht.

Nuk u ndërpre madje as atëherë kur objekti i Institutit Albanologjik u mor me dhunë më 8 mars 1994 dhe kur punonjësit e tij u nxorën të përgjakur nga vendet e punës. Ata arritën të riorganizohen dhe të vazhdojnë punën në formë institucionale në një shtëpi private, në kushte mjaft të vështira të punës. Aktivitetet shkencore nuk u ndalua dhe ky institucion vazhdoi veprimtarinë e tij në këtë objekt deri më 1 prill 1998, kur autoritetet e pushtetit të dhunshëm serb në Kosovë, pas një marrëveshjeje shqiptaro-serbe, të arritur me ndërmjetësimin e palës ndërkombëtare, e liruan objektin e Institutit Albanologjik, të uzurpuar nga organet serbe të pushtetit. Kjo ishte shpresë e madhe për popullin e Kosovës se do të ktheheshin edhe objektet e tjera të uzurpuara, por kjo shpresë qe afatshkurtër, sepse lufta, e cila veç kishte filluar në Kosovë, erdhi duke marrë përmasa të mëdha dhe çdo gjëje do t’i humbte kuptimi për një kohë.

Në periudhën e bombardimeve të NATO-s, ndërtesa e Instituti Albanologjik ka shërbyer si objekt strehimi, ku janë fshehur forcat serbe.  Gjatë kësaj periudhe ndërtesa ka pësuar dëme të mëdha, sidomos me zhdukjen e materialeve me vlera të veçanta nga Arkivi shkencor i këtij instituti.

Pas një numri të madh viktimash e dëmesh të pallogaritshme që pësoi Kosova në luftën e saj çlirimtare, në qershorin e vitit 1999, Instituti Albanologjik prapë iu kthye jetës dhe punës hulumtuese e shkencore. / KultPlus.com

“Fryma” e bacës Shaqë

Shkruan: Visar Munishi

(Në kujtim të Shaqir Hotit)

Instituti Albanologjik

Është rregull i pa shkruar se humbja e një njeriu të dashur, të çmuar dhe të shquar për të gjithë, shpejt ta kthen kujtesën në lidhjet që ke pasur me të. Këta rrështa, që sot janë në formë përkujtimi për bacën Shaqë, nuk kishin karakter të tillë atëherë kur u hodhën në letër më 2010-ën dhe kur ai ishte prezent gjatë leximit të tyre në Institutin Albanologjik në Prishtinë. Prandaj, sot, me që Baca ynë nuk gjendet më në mesin tonë, më duhet t’ua ndërroj kohën e ngapak edhe përmbajtjen.

Në kulturën e çdo populli pra edhe në mjedisin tonë kulturor, ka pasur dhe do të ketë individë që janë shquar për veprimtari të ndryshme aktvititetesh kulturore dhe që lënë gjurmë në kontinuitetin e zhvillimit kulturor, i tillë ishte baca Shaqë. Dikur, për të mos thënë deri vonë, individët e kësaj natyre lindnin, vepronin dhe shkonin pa i njohur kush më larg se mjedisi fare i kufizuar ku ata jetonin dhe vepronin, fatmirësisht, baca ynë nuk e kishte fatin e tillë! Ka pasur në traditën tonë kulturore muzikore këngëtarë, instrumentistë, vallëtarë e mjeshtërpunues të veglave muzikore që kanë shënur kohëra në rrethin e tyre relativisht të ngusht hapësinor dhe në mungesë të evidentimit të tyre me mbarimin e jetës, mbaronte edhe emri i tyre. Por me Shaqir Hotin është ndryshe, atë e njohën dhe e respektuan të gjithë si njeri e muzikant brilant, por do ta njohin edhe më mirë muzikalisht kur atij do t’i shpaloset edhe më detajisht puna shumëdekadëshe.

Është impresionues fakti i një konkordance mes një subjekti kulturor siç ishte baca Shaqë dhe personaliteti i tij si njeri. Nga cilado anë ta shikoje Shaqir Hotin, do të gjenim anë pozitive që detyrimisht të orientonin në hulumtimin e tij të shumanshëm. Dhuntia dhe gjenialiteti do të mbeteshin individuale sikur ato komponente të mos manifestoheshin publikisht. Baca Shaqë ishte interpret instrumentesh të shumta, mjeshtërpunues i pashoq, krijues e kompozitor krijimesh në frymën e muzikës tradicionale shqiptare, po njëherësh edhe muziktar i arsimuar. Shaqir Hoti shpërndau kulturë dhe nuk e ruajti për vetën. Ai komunikonte me mjedisin ku bashkëjetoi, ai kënaqte kulturalisht veten dhe të tjerët, ai bëhej i admirueshëm.

Shaqir Hoti, 2008 (V.Munishi)

Baca Shaqë krijoi profilin e personalitetit të veçantë muzikor në hapësirën tonë kulturore muzikore. Ai identifiohej me muzikën që e shpërndante. Atij i interesonin rrjedhat kulturore që ndodhin me kalimin e kohës dhe me aktivitetin e tij kulturor gjithnjë synonte të krijojë lidhje të kulturës tradicionale me risitë që vinin në kulturën e sotme. Në mjeshtrinë e veglave muzikore dhe bërjen e muzikës me to, Hoti kishte në konsideratë rrjedhat kohore të kulturës, njëherazi shumë ndërgjegjshëm dhe me pasion shtonte vëmendjen në idenitetin e tingullit (muzikës) që e prodhonin. Ai i hetonte mirë relacionet interpretues – prodhues i vlerave kulturore dhe mjedisit që i ofronte ato vlera dhe dinte mirë dhe mjeshtërisht t’i koordinoj ato raporte.

Mes shumë aktiviteteve në lëmë të kulturës muzikore, mjeshtria  punimi i veglave muzikore në dy dekadat e fundit sikur kishte dalë në plan më të dukshëm. Siç na ka rrefyer disa herë Baca Shaqë, ketë zeje ka nisur ta ushtrojhë relativisht vonë. “Punimin e tyre e kam intensivuar pas luftes së fundit në Kosovë edhe pse e kam punue ndonje edhe para luftës por pas luftës kam punue më me përkushtim. Kryesisht i punoj veglat muzikore frymore fyej, kavaj, gajde, okarina, zumare e ndonje tjetër qe e shoh.”

Fati im i mirë është se me Bacen Shaqë (bashkë me Rexhep Munishin dhe prof.. Ukë Xhemajn) kemi qëndruar disa herë në terren (unë, në vitin 2008 kam marrë titullin bachelor në Fakultetin Filozofik, dega Etnologji me temën për Shaqir Hotin dhe veprimtarinë e tij), ku edhe kemi diskutuar ‘projshëm’ për folklorin e muzikën në përgjithësi, për jetën e instrumenteve dhe shpirtin e tyre, shpirtë që ai ua jepte. I kisha dhënë premtimin (dhe i mbetem borxh) se punimin e diplomës do ta zgjeroj dhe do ta ngris në një projekt më të  avansuar dhe më serioz ashtu siç e meritonte puna dhe veprimtaria e tij e shumëanshme në fushë të muzikës. Ja kam për borxh profesional po edhe miqësor këtij njeriu të cilin e deshi dhe e respektoi i njohur dhe i panjohur  dhe  të cilit komuniteti mbarshqiptarë i mbetet  borxh edhe më shumë se unë individualisht.

Gjatë vizitës në vendlindjen e tij në Rogovë të Hasit, ia pata shtruar pyetjen Bacës Shaqë se prej kujt e kishte marrë zanatin?, ai përgjigjej se instrumentet muzikore i punonte pa u mbeshtetur në mjeshtrinë e askujt. Ai me rastësi kishte nisë punimin e një instrumenti, punë që më pas do t’i bëhej zeje të cilën do të  vazhdonte ta ushtrojë me kënaqësi të jashtëzakonshme, deri pak para ndarjes fizike nga ne. “Në aftësitë e mia”, thoshte ai, “në njohuritë e mia edhe teorike po edhe mbamendjen e trashëgimisë dhe njohurive të marra nga mjeshtria tradicionale dhe kryesisht mbështetem në nevojat që paraqiten për instrumentin konkret”. Pra, ai kishte afërsi shpirtërore me instrumentet që i punonte, kishte relacion të ngushtë në mes të shpirtit artistik të bacës Shaqë dhe  tingullit muzikor që i nxirrte me “frymën” e tij.

Baca Shaqë mjeshtrinë nisi ta përvetësoj gradualisht dhe çdo ditë provonte të zbulojë diçka të re në punimin e veglave muzikore, sidomos të atyre me frymë. “Është interesant se nuk kamë mbetur rob i përdorimit të një druri të caktuar të cilin kryesisht e kanë përdorur mjeshtërpunesit e veglave muzikore tradicionale (edhe pse edhe këto i kam punuar dhe respektuar) por kam shfrytëzuar çdo gjë që më është gjendur pranë vetës, pra në afërsi ku jam gjendur”. Ai në fillim kishte përdorur njohjen e mjeshtërve të tjerë për drunjët që përdoreshin për punimin e tyre siç janë frashëri, arra, pisha, shtogu, ose nga metali etj, “por kur nisa të bëhem taman “mjeshtër” i tyre, nisa të eksperimentoj me lloj-lloj materialesh; plastikë, të gjithë drunjtë që i kamë gjetur, lloje gypash të qelqit, metaleve etj. Ky përshkrim i tij në “përzgjedhjen” e materialit tregon për gjenialitetin e tij, për gjindshmërinë dhe nevojën e tij për tu shprehur artistikisht. Kjo tregonte se ai e donte muzikën dhe muzika e donte atë dhe se për të nuk vlente arsyetimi se ky material nuk bëne e ai tjetri po, ai thjeshte muzikonte me cdo gje që i ofronte natyra. Dhe në një situatë abstrakte, ai dhe natyra do të ishin një “trup” i vetëm

Shaqir Hoti sado që mund të konsiderohej tradicional e fort burimor si tingull, ai ishte edhe inovator për mburrje në prodhimin e atij tingulli dhe instrumentit përkatës. Ai kishte ndërhyrë në formë, material, mënyrë punimi etj… ai kishte punuar “fyej të dredhavt”, fyej të thyer, dhe, te bishtnicat (gajdet) që pak kush i punonte tradicionalisht, ai nuk i bënte më me lëkurë edhi ose qengji, por thjesht me një najlon plastike brenda, kurse pjesa e jashtme, mbështjellësi, mund të ishte ndonjë batanije fëmijësh ose çfarërdo materiali tekstili. Ndërsa ndërrojsat, fundi dhe pjesët tjera që realizohej melodia, ngelin nga druri si edhe përpara. Edhe vetë shpirti artistik e i veçantë i bacës Shaqë ngelte i tillë, shpirtë i bardhë sikurse shkuma e Drinit që i kalonte afër Rogovës ku kishte lindur e ku ishte mishëruar artistikisht.

Veprimtaria e Shaqir Hotit do të shërbej si model i muziktarit bashkëkohës i cili ka shkuar me kohën duke u mbështetur në shtresimet e së kaluarës. Veprimtaria e tij ia ka kthyer namin dhe rëndësinë muzikës tradicionale. Baca Shaqë me veprimtarinë e tij të shumanshme kulturore i ka kaluar përmasat e një subjekti lokal dhe hapësire të kufizuar. Ai tashmë ka hyrë në radhën e persnaliteteve të gjithmbarshme të kulturës kombëtare shqiptare. Baca Shaqë ka dëshmuar se folklori muzikor mund të jetë aplikativ, mund të jetë në shfrytëzim të zhanreve të ndryshme të muzikës dhe të komunikojë shumë mirë me receptorin me çfarëdo shije estetike që ka.

Baca Shaqë, me “frymën” e tij e ka ngjallë Okarinën antike, e ka melodizuar lirinë që zogu ka, gurgullimat që Drini lëshon, e gjithcka që në natyrë ka zë.

Baca Shaqë, me “frymën” tane, neve jetë na ke shtu! / KultPlus.com

Instituti Albanologjik pranoi donacion revistash amerikane

Biblioteka e Institutit Albanologjik në Prishtinë u pasurua me 108 vëllime të revistave shkencore amerikane, shkruan KultPlus.

Profesori JamesDeutsch ngaSmithsonian Center for Folklife and Cultural Heritage në Washington DC ka dhënë donacion për këtë institucion revistat që janë botuar nga viti 2013 e deri te 2019.

68 vëllime janë të revistës “American Quartely” i cili ka për qëllim promovimin dhe inkurajimin e studimeve të kulturës amerikane – për të kaluarën dhe të tashmen.

24 vëllime janë të revistës Publications of the Modern Language Association of America e cila botohet rreth gjuhësisë moderne dhe letërsisë. Ndërkaq 16 vëllime janë të revistës “Poetry”, në të cilën publikohen poezi të autorëve të ndryshëm botëror të përkthyer në gjuhën angleze.

James Deutch është anëtar i Komisionit Ndërkombëtar të Baladës, i cili ishte në Prishtinë me rastin e pjesëmarrjes në konferencën ndërkombëtare që e organizoi Institutit Albanologjik në bashkëpunim me Komission für Volksdichtung, në gusht të vitit 2015.  / KultPlus.com

“Vdekja e Skënder Gashit, humbje e një njeriu të madh”

Akademikë, profesorë, ministra e shumë miq kanë marrë pjesë në akademinë komemorative që Instituti Albanologjik ka organizuar në nderim të figurës së prof. dr. Skender Gashit.

Gashi, i cili ndërroi jetë ditën e enjte në Vjenë, kishte nisur punën e parë të tij, pikërisht në Institutin Albanologjik të Kosovës.

Drejtori i Institutit Albanologjik, Hysen Matoshi, tha se profesori Skënder Gashi ka dhënë një kontribut të madh në këtë institut duke theksuar se ikja e tij nga jeta ka lënë zbrazëti të madhe.

I pranishëm në këtë akademi ishte edhe Zv.Kryeministri Behgjet Pacolli i cili duke ngushëlluar familjen Gashi, ka thënë se Kosova ka humbur një njëri të madh.

Ndërsa zëvendëskryeministri i Kosovës dhe ministri i Diasporës, Dardan Gashi, i cili njëherësh është djali i profesorit të ndjerë, ka falënderuar të gjithë për kujdesin dhe fjalët e mira.

Gashi ka thënë se për shkak të procedurave ende nuk e kanë caktuar kohën e varrimit të profesorit, por se për këtë do të njoftohen me kohë.

Skender Gashi ka vdekur dje në moshën 74 vjeçare./koha

Filloi konferenca e X e Institutit Albanologjik të Prishtinës

Sot në ambientet e Institutit Albanologjik të Prishtinës filloi jave e Albanologjisë 17 – 19 qershor, ku u bë përurimi i veprave të IAP-së të botuara në vitin 2018, përurim që përkon me jubileun e pesëdhjetë vjetorit të punës së Institutit Albanologjik, dhe njëzetë vjetorin e Çlirimit të vendit tonë, përcjellë KultPlus.

Tashmë vëllimet shkencore të institutit, që për këto 50 vjet pune janë mbi 600 vëllime, në këtë jave të Albanologjisë do të prezantohen punimet shkencore në fushën e Letërsisë, Lingustikës, Folklorit, Etnografisë dhe Historisë.

Seanca plenare, e konference konferencës së dhjetë (2009 – 2019) të javës së albanologjisë, me panel të përbërë nga Drejtori i Institutit Hysen Matoshi, Leontina Gega – Musa dhe Lulëzim LajÇi e bënë hapjen dhe prezantuan titujt e punës shkencore të vitit 2018, ku në fjalën hapëse z.Hysen Matoshi u shpreh që puna e Institutit të Albanologjisë, me adaptimin e praktikave shumë të sukseshshme  të një aktiviteti shumëdisiplinar albanologjik.

Synimi themelor ka qenë një konferencë që do të japë mundësi për prezantimin e rezultateve shkencore punonjësve të Institutit dhe të institucioneve të tjera albanologjike të vendit dhe rajonit, duke parakumtuar në rend të parë hapsiren etnike shqiptare por edhe kontributet e albanologëve dhe studiuesve të spikatur në radhët e kombeve të tjera.”, u shpreh z. Matoshi në fjalën e tij hapëse.

Kumtesat shkencore të këtyre dhjetë vjetëve kanë qenë nga fusha e gjuhësisë, letërsisë, folklorit, historia, etnologjia, etnomuzikologjia, arkeologjia, marrëdhëniet ndërkulturore historike të shqiptarëve me të tjerët.

Në tetë edicione janë mbajtur sipas parimeve të sesioneve të veÇanta, për letërsinë, gjuhësinë, historinë, folklorin dhe etnologjinë, ndërsa dy sosh janë konceptuar si aktivitete unike, konferenca jubilare Shekulli i shtetit shqiptar, kushtuar 100 vjetorit të shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, dhe Skënderbeu dhe epoka e tij mbajtur në vitin e kaluar, për 550 vjetorin e vdekjes së Gjergj Kastriotit – Skënderbeut.

Rezultate e shkëmbimeve të përvojave studimore, sjellja e risive shkencore dhe zbatimi i metodave moderne të kërkimeve shkencore dhe prezantimi i tyre, në një kontekst debatimi të gjithëanshëm, me synim botimin e kumtesave, e përcjellë punën e Institutit Albanologjik, ku këtë javë të Albanologjisë prezantohen tetë edicionet e javës, me gjashtëmbëdhjetë vëllimet e punimeve shkencore.

Ndër pjesëmarrës të konferencës shkencore, dallohen edhe studiuesit e njohur të kulturës shqiptare, si Rexhep Qosja, Jani Thomai, Xhevat Lloshi, Jorgji Gjinari, Isa BajÇinca, Agim Vinca, Floresha Dado etj.

Në kuadër të konferencës së sivjetme, do të prezantohen 95 kumtesa, të ndara në pesë sesione të konceptuara nga degët e institutit.

Prezantimin e punimeve shkencore të kësaj konference e bëri Lulëzim LajÇi, ku përmenden vëllimet si, Gjurmimet Albanologjike, tri vëllime (studime shkencore, recensione, kronika dhe kontribute të tjera), Revista për kulturën e gjuhës Gjuha Shqipe, në tre numra, veprat e linguistikës, Fjalori i fjalëve dhe shprehjes së Kosovës, i gjuhëtarit Qemajl Murati, botimi i veprës Shefkije Islamaj, shkrime të saj dhe shkrime për krijimtarinë e saj.

Monografia e autorit Sejdi Gashi, me titull Aerali gjuhësor i Istogut me rrethinë, ishte studimi që u prezantua nga Instituti i Albanologjisë, me interes nga fusha e Gjuhësisë dhe etnografisë, u prezantua gjithashtu edhe Kompetenca komunikuese e nxënësve në Kosovë, e autores Vjosa Osmani.

Në këtë seancë plenare u prezantuan gjithashtu>

Vëllimi fjalë dhe njësi frazeologjike nga rajoni i Llapit – Shpresa Ismajli

Tranzicion dhe transformim – Sali BytyÇi

Kalendari kombiar 1897 – 1928 – kumtesat të lexuara nga Hysen Matoshi, Rexhep Qosja, Shefkije Islamaj, Genc Luarasi.

Shqipëria dhe Çështja kombëtare 1929 – 1939

Kosova gjatë viteve 1912 – 1915 – Shpend Avdiu

Arbëreshët e Zarës, historia dhe etnokultura- sesioni shkencor i X i mbajtur në Institutin Albanologjik në Prishtinë.

Studime për folklorin III, ndihmesë për eposin e kreshnikëve- Zymer Neziri

Katalogu Lirinë e gjeta këtu, mbi bibliografinë dhe evidentimin e kronologjisë së veprave mbi Skënderbeun.

Në fjalën e nderit zv.ministri i Arsimit, Shknecës dhe Teknologjisë Heset Sahiti, u shpreh “Institui i Albanologjisë, ai i Historisë dhe Akademia e shkencave, kanë bërë një punë të madhe në procesin shkencor, në vëllimet e botuara të këtyre institucioneve, duke bërë progres në fushën e arsimit dhe shkencës., dhe në emër të institucionit që ai përfaqëson, institucionet e lart përmendura, kanë gjithmonë derën hapur, në projektet e tyre të radhës.

Java e albanologjisë do të vazhdoj deri me 19 qershor, ku në sesionet e ndara do të prezantohet puna e studiuesve dhe e Institutit të Albanologjisë/VisarShabani/KultPlus.

Instituti Albanologjik nderon me konferencë jubilare gjuhëtarët Xhevat Lloshi dhe Emil Lafe

Instituti Albanologjik i Prishtinës do të organizojë një konferencë jubilare – shkencore për të shënuar 80 vjetorin e lindjes së kolosëve të gjuhësisë shqiptare, Xhevat Lloshit dhe Emil Lafes, përcjellë KultPlus.

Konferenca do të mbahet këtë të premte, më 21 shtator, në ora 11:00, në institut dhe pritet të marrin pjesë studiues të njohur të gjuhësisë shqiptare.

Seanca do të drejtohet nga: Qemal Murati, Shefkije Islamaj, Rami Memushaj dhe Hysen Matoshi.

Ky i fundit ka pohuar se gjatë këaj konference një ditore do të flitet për kontributin dhe rëndësinë e rezultateve shkencore të këtyre dy studiuesve. /KultPlus.com

Sot mbahet simpoziumi “Lahutarët e Sanxhakut të Pazarit të Ri”

Simpoziumi ka filluar sot në ora 9.00 dhe do ndahet në dy sesione, të para ditës dhe pas ditës, i cili do të mbahet në Institutin Albanologjik në Prishtinë, shkruan KultPlus.

Simpozium: Lahutarët e Sanxhakut të Pazarit të Ri, synon të prezantoj gjendjen e këngës epike sot dhe në të kaluarën. Hulumtuesit do të referojnë hulumtimet e tyre për pasardhësit e lahutarëve të njohur Avdo Megjedoviq, Salih Uglla (Uglanin), dhe të tjerëve.
Këngët shqiptare të Eposit të Kreshnikëve janë cikël këngësh epike heroike legjendare. Ato radhitën ndër shtyllat më të rëndësishme artistike të kulturës shpirtërore të shqiptarëve. Nuk janë të panjohura këngët e kreshnikëve të cilat u kënduan jo vetëm te Shqiptarët por që u bartën edhe te boshnjakët. Në përhapjen e këngëve epike, te Boshnjakët ndikuan lahutarët e Sanxhakut siç ishin Avdo Megjedoviq, Salih Uglla (Uglanin),Murat agë Kurtagaj (Kurtagić), Husë Qorri Husoviq (Ćor Huso Husović), Ashir Qorraj (Ćorović), Kasum Rebronja, Xhemajl Arnauti (Arnautoviq), Ibro Musiqi, Xhyl Bahu (Bahović) etj. Në Amerikë, në Universitetin e Harvardit, Milman Parry ka koleksionin e vet me këngë të viteve ’30, kryesisht të letërsisë gojore të traditës myslimane-boshnjake dhe shqiptare.

Simpoziumi do të tuboj hulumtues nga të gjitha Universitet dhe institutet prestigjioze kombëtare dhe ndërkombëtare, të cilët me hulumtimet e tyre do të ndriçojnë këngën epike shqiptare në Sanxhak , me theks të veçantë ndriçimin dhe përmirësimin e gabimeve që janë bërë në të kaluarën.

Projekti do të ndikoj në njohjen e opinionit vendor dhe ndërkombëtar më të kaluarën kulturës dhe traditën e popullit shqiptarë në Sanxhakun e Pazarit të Ri dhe më gjerë. Rolin e këngës epike në ruajtjen historisë kombëtare. Hulumtimet që do të prezantohen në këtë simpozium do të botohen. Kontributi i simpoziumit do të jetë i madh për shkencën në përgjithësi sidomos në shkencën e albanologjisë.

Simpoziumi do të sjellë studiues nga shumë universitete prestigjioze dhe do të tubojë njohësit më të shquar të epikologjisë, kjo do të jetë një ngjarje që do të zgjojë interesim të madh edhe të publikut dhe të studentëve tanë në përgjithësi nga trojet shqiptare e edhe me gjerë. Simpoziumi do të ndikoj në masë të duhur te studentët e aktual dhe te ata që vijnë që të merren me këtë lami shkencore, e cila jep kontribut të madh të ngritjes së vetëdijes kombëtare te viset shqiptare që janë pothuajse të asimiluara.
Ky simpozium organizohet nga Shoqata “ Kosova për Sanxhakun” , me përkrahjen e Ministrisë së Kulturës, të Rinisë dhe të Sporteve të Republikës së Kosovës. Më poshtë mund të gjeni programin e plotë për këtë simpozium./ KultPlus.com

Programi:

9.00 Seanca e parë

Kryesia e punës: prof. dr. Zymer Neziri, prof. dr. Sabahajdin Cena, ma. sc. Ismet Azizi, prof. dr. Redžep Shkrijelj

Fjala e mirëseardhjes: Ma.sc. Ismet Azizi, kryetar i shoqatës “Kosova për Sanxhakun”
Fjala përshëndetëse: z. Kujtim Gashi, ministër, MASHT
Fjala e hapjes: Prof. Dr. Adem Zejnullahu

• Prof. Dr. Nicola Scaldaferri, Universiteti i Milanos
“Muji and Gavran Kapetani”, by Salih Ugljanin (Sali Uglla). Remarks
about the musical performance
• Prof. Dr. Rigels Halili,Universiteti i Varshavës
Sanxhaku si nje zonë ndërkufitare – gjeografia, historia dhe tradita e këngës epike
• Prof. Dr. Zymer Neziri, Instituti Albanologjik, Prishtinë
Lahutarët e Sanxhakut të Pazarit të Ri në Koleksionin e Millmen Perit
në Universitetin e Harvardit
• Prof. Dr. Redžep Shkrijelj, Pazari i Ri (Novi Pazar)
Biligvalni guslari iz Sandžaka
• Prof. Dr. Sabahajdin Cena, Universiteti i Prishtinës
Roli i interpretve bilingual në ruajtjen e trashëgimisë epiko-lirike:
Fatima Biberoviq e Koleksionit të Millmen Perit në Harvard
• Prof. Dr. Hamit Xhaferi, Universiteti i Evropës Juglindore, Tetovë
Realiteti autentik në trashëgiminë e Eposit të Kreshnikëve te lahutarët shqiptarë dhe boshnjakë në Sanxhak
• Diskutime

12,00-13.30: dreka

13, 30 Seanca e dytë

Kryesia e punës: prof. dr. Adem Zejnullahu, prof. dr. Rexhep Doçi,
prof. as. dr. Shefqet Hoxha, prof. dr. Hamit Xhaferi

• Prof. Dr. Mazllum Baraliu, Universiteti i Prizrenit
Vështrim i shkurtër recensional përkitazi me disa rapsodë të njohur shqiptarë të Sanxhakut
• Prof. Dr. Rexhep Doçi, Instituti Albanologjik, Prishtinë
Onomastikë shqiptare-boshnjake e Sanxhakut të Pazarit të Ri, sipas këngëve të Koleksionit të Millmen Perit (Milman Parry) në Universitetin e Harvardit
• Ma. sc. Ismet Azizi, Gjilan
Popullarizimi i Sanxhakut të Pazarit të Ri nëpërmjet lahutarëve të tij,
në Koleksionin e Millmen Perit (Milman Parry) në Universitetin e Harvardit
• Dr. sc. Harun Crnovršanin, Pazari i Ri (Novi Pazar)
Poznati sandžački guslari, sa posebnim osvrtom na Džemaila Arnautovića (1925-2017)
• Ma. sc. Fitim Veliu, Prishtinë
Kryelahutarët e Sanxhakut të Pazarit të Ri, Salih Uglla dhe Avdullah Zeneli, në studimet e deritashme të Zymer Nezirit
• Prof. Dr. Adem Zejnullahu, Instituti Albanologjik, Prishtinë
Tragjika e vëllezërve Kastrati dhe e vëllezërve Muriqi në dy balada historike
• Prof. as. Dr. Shefqet Hoxha, Tiranë
Jemin Zeneli (Ukperaj), bartës i njohur i Eposit të Kreshnikëve në krahinën e Hasit të Brinjës
• Ma. sc. Izet Duraku, Tiranë
Portreti i Qamil Hoxhës (1908-1989), bashkëpunëtor i studiuesit amerikan Albert Lord

Fjala e mbylljes: Prof. Dr. Zymer Neziri

*Leximi i kumtesës: deri në 10 minuta.
*Diskutimi: deri në 3 minuta.
*Versioni për shtyp: 1 tabak autori (28 mijë karaktere), dorëzohet deri më 8.12.2018./ KultPlus.com

Qosja: Nga Instituti Albanologjik është bërë rezistencë ndaj Serbisë dhe Jugosllavisë

Në shënimin e rithemelimit të këtij institucioni, organizatorët kanë prezantuar katër drejtuesit e këtij institucioni, nëpër periudha të ndryshme kohore, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Sot Instituti Albanologjik i Kosovës mbajti një Akademi solemne me anë të se cilës u festua pesëdhjetëvjetori i rithemelimit të Institutit Albanologjik të Kosovës, shkruan KultPlus.
Ky institut kishte mbledhur katër drejtues të këtij institucioni gjatë këtij gjysmë shekulli: Rexhep Qosja, Sadri Fetiu, Fazli Syla, ndërsa i pari që mori fjalën në këtë ceremoni ishte drejtuesi i tanishëm i këtij institucioni, Hysen Matoshi.

Ai në fjalën e tij u shpreh se ky takim është mbledhur për të shënuar një jubile të veçantë dhe për të theksuar disa nga shenjat identifikuese të arritjeve të këtij institucioni kërkimor shkencor që janë të lidhura me kontekste specifike, shoqërore dhe kombëtare. Ai në fjalën e tij tha se themelimi i institutit në vitin 1953 dhe mbyllja e tij vetëm pas dy vitesh të funksionimi shënojnë përpjekjen e parë për krijimin e kapaciteteve institucionale në fushën e studimeve shqiptare në Kosovën e atëhershme.

“Rithemelimi i institucionit u përcoll me një intensitet tjetër të funksionalizimit qoftë në planin e strukturimit të tij, qoftë në planin e aktiviteteve dhe të botimeve shkencore”, u shpreh Matoshi sot në fjalën e tij. Ai shtoi se falë punës së palodhshme të 134 punonjësve që shprehin dijen, kreativitetin dhe punën e palodhshme, sot pas pesëdhjetë vitesh mund të flasim për arritje të konsiderueshme në Institutin e studimeve Albanologjike.

Disa nga arritjet e këtij institucioni përfshijnë 610 vëllime me botime albanologjike, revista, monografi, materiale studimore ku përfshin 152 numra të revistës “Gjurmime albanologjike”, 75 numra të revistës “Gjuha shqipe”, 14 vëllime të materialeve të konferencës “Java e albanologjisë”, 27 vëllime me folklor shqiptar, dhjetëra fjalorë të gjuhës shqipe, kompleti akademik i Rexhep Qoses prej 40 veprave, është përgatitur për botim kompleti i Anton Cettës. Pas tij fjalën e mori akademiiku Rexhep Qosja, i cili u shpreh se në këtë pesëdhjetë vjetor theksoi mospraninë e përfaqësuesve të institucioneve në celebrimin e këtij pesëdhjetë vjetori të Institutit Albanologjik.

“Në këtë pesëdhjetëvjetor nuk po shoh asnjë përfaqësues, asnjë financues të Institutit, kjo do të thotë se institucionet shtetërore munden pa Institutin, unë them jo, sepse Instituti mundet pa ta, sepse ata kanë mandat të përkohshëm, por studiuesit ata që punojnë në institut, krijueset e arteve kanë mandat të përjetshme dhe i ftoj të gjithë ata që punojnë në Institut se kontratat e tyre mund të jenë të përhershme nëse ata bëhen krijues të dalluar”, ishin fjalët e Rexhep Qoses në fjalimin e tij sot në Institutin Albanologjik të Kosovës.

Ai tutje u shpreh se ky institut është tejet i rëndësishëm, pasi që ka qenë edhe vendi ku është zhvilluar një pjesë e rezistencës politike, intelektuale dhe ideologjike. “ Pas vitit 1968, dhe veçmas gjatë vitit 1981 në këtë Institut është bërë rezistencë ndaj Serbisë dhe Jugosllavisë”, ai tutje shtoi se shkrimet që janë shkruar në këtë Institut kanë bërë jehonë edhe në botë, ku janë marrë informatat e para për gjendjen e atëhershme në Jugosllavi.

Qosja po ashtu shtoi se ky Institut është i rëndësishëm për Kosovën jo vetëm me punën e tij kërkimore por edhe me jetëshkrimin dhe biografinë e tij institucionale me të cilën ka luajtur rol të madh në emancipimin e Kosovës në atë kohë. Ai tha se ky institucion është i rëndësishëm për krejt popullin shqiptar, jo vetëm për punën kërkimore por edhe për faktin se ka vënë në pah dhe e ka bërë të dukshme thesarin e popullit të shqiptarëve në Jugosllavinë e atëhershme.

“Ky institucion ka bërë një punë kolosale me rëndësi të jashtëzakonshme pasi që e ka ruajtur e ka sistemuar, e ka mbrojtur dhe e ka vënë ku duhet në pjesë të madhe të traditës sonë kulturore “, tha Qosja.

Pas tij fjalën e mori, Xhavit Jashari – përfaqësues i shoqatave të dala nga lufta, tha se Instituti Albanologjik gjatë gjithë veprimtarisë së tij shkencore dhe kombëtare është dëshmuar në lidhjen e tij parimore të projekteve në mbrojtjen e identitetit shqiptar, duke shtuar se ka qenë institucion ku janë afirmuar idetë e luftës për liri. Me këtë rast Jashari po ashtu ndau një mirënjohje për Institutin Albanologjik të Kosovës, Hysen Matoshit.

Ai me të pranuar këtë mirënjohje u shpreh se kjo mirënjohje e obligon edhe më tutje punën e këtij Institucioni./ KultPlus.com

50 vjetori i rithemelimit të Institutit Albanologjik të Kosovës

Nesër më 27 dhjetor, Instituti Albanologjik në Prishtinë, feston 50 vjetorin e rithemelimit, shkruan KultPlus.

Për nder të këtij përvjetori ky institute mbanë një Akademi Solemne në ambientet e tij, më 27 dhjetor me fillim nga ora 11:00./ KultPlus.com

Tryezë Shkencore për ‘Roli i oxhakërisë në historinë shqiptare’

Më 20 shtator në Institutin Albanologjik në Prishtinë do të mbahet Tryeza Shkencore me titull ‘Roli i oxhakërisë në historinë shqiptare’, shkruan KultPlus.

Kjo tryezë do të mbledhë rreth vetës shkencëtarë, profesorë e shkrimtarë të cilët përveç të tjerash do të lexojnë kumtesat e tyre. Kjo tryezë do të nisë me një fjalë rasti nga drejtori i Institutit Albanologjik në Prishtinë Hysen Matoshi. Kryesia e punës përbëhet nga Nehat Krasniqi, Pëllumb Xhufi dhe Memli Krasniqi.

Tryeza Shkencore nis të mërkurën më 20 shtator me fillim nga ora 11:00 në Institutin Albanologjik në Prishtinë.

Po publikojmë programin e plotë të kësaj tryeze:

20 shtator, e mërkurë, në orën 11.00

Kryesia e punës:

Nehat Krasniqi, Pëllumb Xhufi, Memli Krasniqi

Fjala e hapjes : Hysen Matoshi, Drejtor i Institutit Albanologjik

1. Pëllumb Xhufi, Paria e vjetër dhe protagonistë të rinj në luftën për Pavarësi.

2. Nehat Krasniqi, Roli i oxhakërisë shqiptare të Kosovës në jetën politike, ekonomike dhe kulturore të vendit.

3. Muhamed Mufaku (Universiteti i Amanit, Jordani), Roli i dinastisë së Mehmet Ali Pashë Misirit në historinë shqiptare.

4. Tanush Frashëri (Austri), Roli i familjes Vlora gjatë periudhës osmane.

5. Laurant Bica, Aristokracia Dibrane.

6. Thomas Frashëri, Veçoritë e “oxhakërisë” së Frashërit ne historinë e Shqipërisë dhe shqiptarëve në shek. XVI-XX.

7. Memli Krasniqi, Të dhëna të gazetave angleze të shek. XVIII mbi pashallarët shqiptarë.

8. Ardian Muhaj (QSA-Instituti i Historisë), Familjet e mëdha shqiptare në shek. XV-XVI; forcimi dhe faktorizimi i fisnikërisë shqiptare mes Venedikut dhe Perandorisë Osmane./ KultPlus.com
Diskutime