Muaj: Korrik 2017

Poezi e shkruar nga Elona Çuliq.

Ai më thotë:
leni metaforat
s’kanë ça të duhen.
Shkruaji pa doreza të vërtetat.
Ç’fsheh pas “shpatulla e malit brì teje”?
Po kjo a figurë e kotë;
ku ka shpatulla mali?
Po ai vargu
“A e ke ndî si kërcasin sytë në furtunë”?
Po ku kercasin sytë?
Oh ç’të qeshun kam ba kur e kam lexue
këtu e do vite ma parë,
edhe pse me duhet me e pranu
që ajo poezi m’i rrin mirë shpirtit.
Por, kambënguli
shkruaj thjeshtë
pa metafora,
ja si shkruajnë të tjerët bjen fjala,
e kaurdisin një poezi me vajzën që i shkon në shkollë
apo duert e gjyshes në foto.
Të rrijmë shtrembët e të flasim drejtë,
pëlqehen ma shumë,
janë si bukt e bame në shpi,
gjithmonë të shijon.
Pse tash ti nuk shkruen kaq thjeshtë,
me të përtypë qysh në leximin e parë,
por jo, ti ke qejf kur na fton në lojën
e zbërthimit të kuptimësisë së vargjeve.
Kur poezinë ta lexojmë aq herë
sa me ta zbërthye
na i mbërthehet qenësisë si një realitet
që e kena pasë gjithmonë në ne
por nuk e kena ndî.
Pash besën
leni metaforat e shkruaj thjeshtë
a je kah merr vesht?
Unë buzeqëshi,
e ndërmendi shpatullat e nanës brì meje..
Theth, korrik 2017

“Si shkrimtar nuk duhet të gjykosh. Ti duhet të kuptosh”.

Ernest Hemingway (21 Korrik 1899-2 Korrik 1961) ka kontribuar shumë në “këshilla të mbledhura për shkrimtarë të mëdhenj”, nga paralajmërimi i tij i famshëm kundër rrezikut të egos deri tek fjalimi i tij i shkurter por i ylltë në Çmimin Nobel.

Por disa nga urtësitë e tij më të bukura lulëzojnë në vitin 1935 të një pjese Equire me titull “Monologue to the Maestro: A High Seas Letter,” e përfshirë në të mrekullueshmen “Hemigway on Writing” – një përmbledhje e mendimeve më të thella të artistëve të famshëm mbi çështjen, larg nga punimet e tij të botuara dhe letrat e tij private.

Duke shkruar si “Korrespondenti Yt” (your correspondent) e shkurtuar “Y.C.,” Hingway i adresohet autorit ambicioz arkeik, me nofkët “Mice”-shkurtimi i “Maestro,” i cili është ai që e quajti i riu i realitetit i cili frymëzoi pjesën dhe luajti në violinë – dhe paraqet këtë urtësi karakteristike jo të pakuptimtë për t’u bërë shkrimtar:

“Mice: Si mundet një shkrimtar të stërvitet?

Y.C.: Shiko se çfarë ndodh sot. Nëse ju pëlqen peshkimi shiko saktësisht çfarë është që e bëjnë të gjithë. Nëse ju merrni një goditje nga ai ndërsa është duke kërcyer kujtohu derisa të shikosh saktësisht cili ishte veprimi që të dha emocion…

Nëse ishte tërheqja e spangos nga uji dhe mënyra se si ajo shtrëngohej si një tel violine derisa fillonin të binin pika prej saj, apo mënyra se si ai goditej dhe levizte ujin ndërsa hidhej. Kujto zhurmat dhe çfarë u tha. Gjej atë që të dha emocion; cili ishte veprimi që të dha kënaqësi. Pastaj shkruaje në një mënyrë të qartë që lexuesi ta shikoje të njëjtën gjë dhe të ketë të njejtat ndjenja që kishe ti. Ky është ushtrimi…

Mice: Në rregull.

Pastaj hy në kokën e dikujt tjetër… Nëse unë të bërtas përpiqu të kuptosh se për çfarë po mendoj gjithashtu dhe se si ndjehesh në lidhje me këtë. Nëse Karlos mallkon Juanin mendo se cilat janë dy anët e këtij mallkimi.
Mos mendo vetëm se kush ka të drejtë. Si një njeri gjerat janë siç duhet apo nuk duhet të jenë. Si njeri ti e di se cili ka të drejtë dhe cili është gabim. Ti duhet të marrësh vendime dhe duhet t’i zbatosh ato. Si shkrimtar nuk duhet të gjykosh. Ti duhet të kuptosh.

Mice: Në rregull

Y.C.: Dëgjo tani. Kur njerëzit flasin dëgjo me vëmendje. Mos rri duke menduar se çfarë do të thuash. Shumica e njerëzve nuk dëgjojnë kurrë. As nuk vëzhgojnë. Duhet të jesh i aftë të shkosh në një dhomë dhe kur të dalësh të dish gjithçka që shikove aty dhe jo vetëm këtë. Nëse ajo dhomë të dha ndonjë ndjenjë duhet ta dish me siguri se çfarë ishte që të dha një ndjenjë të tillë.
Provoje këtë për praktikë. Kur të jesh në qytet qëndro jashtë teatrit dhe shiko se si ndryshojnë njerëzit nga mënyra se si dalin nga taksia apo makinat motorike. Ka mijëra mënyra për t’u praktikuar. Dhe gjithmonë mendo për njerëzit e tjerë… / KultPlus.com

Kanë mbetur edhe dy javë, deri në nisjen e edicionit të 36-të, të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili mbahet në ambientet e Fakultetit të Filologjisë në Universitetin e Prishtinës, shkruan KultPlus.

Këtë e bëri të ditur, vetë drejtori i këtij seminari, Rrahman Paçarizi, përmes një postimi në profilin e tij në rrjetin social Facebook.

Ai tregoi se edicioni i 36-të i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, do të nisë më 14 gusht dhe do të zgjasë deri më 25 gusht.

Edhe këtë vit ky seminar karakterizohet nga tri tema bosht. Tema boshte e sesionit të letërsisë është ‘Fakti dhe fiksioni’, tema e sesionit të gjuhësisë është ‘Qendrat e zhvillimit te shqipes’, ndërsa në sesionin e kulturologjisë është ‘Media dhe identiteti kulturor’.

Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare është themeluar në vitin 1974 pranë Fakultetit të Filologjisë, atëherë Fakulteti Filozofik të Universitetit të Prishtinës. Ky Seminar organizohet për studentë e studiues që merren me probleme të gjuhës, të letërsisë e të kulturës shqiptare, po edhe me albanologjinë përgjithësisht. /KultPlus.com