250 mijë shqiptarë jetonin në Italinë e vitit 1901

Aurenc Bebja

Shkrimi në gjuhën frënge i gjeografit Charles Rabot « Numërimi i popullsisë që flet shqip, frengjisht, greqisht, sllovenisht dhe gjermanisht në mbretërinë e Italisë », 1903 – i mbështetur po ashtu në punën e M. H. Raseri, të publikuar në vitin 1902 në « Bulletin international de l’Institut de la statistique », Romë – na sjell disa të dhëna interesante mbi komunitetin shqiptar (arbëresh).

Numërimi është kryer me 10 shkurt të 1901 (40 vite më vonë se censusi i 1861), i cili klasifikon popullsitë sipas gjuhës që përdornin në jetën e përditshme.

Sipas këtij censusi, 252 600 banorë ose 58 208 familje, të cilat banonin në 178 komuna, nuk përdornin italishten si gjuhë komunikimi. Si rrjedhim, komuniteti shqiptar renditej i pari, i ndjekur nga francezët, grekët, sllovenët, gjermanët dhe katalanasit.

Gjuha shqipe flitej në 21 564 familje ose prej 90 000 individësh të shpërndarë gjeografikisht në 47 komuna të Italisë jugore dhe të Siçilisë.

Në distriktin e Cozenca-s, në Kalabri, shqiptarët formonin një grup të konsoliduar. Jetonin aty 9 251 familje (pothuajse 39 000 individë) të vendosur në qytezat e :

Castrovillar : 5 253 familje në 16 komuna

Rossano-s : 2 053 familje në 5 komuna

Cosenza-s : 1 569 familje në 4 komuna

Paola-s : 484 familje në një komunë

Në 17 prej 26 komunave të distriktit të Cosenza-s, shqiptarët përbënin 2/3 ose të gjithë popullsinë e këtyre zonave lokale.

Ndërsa në distriktin e Catanzaro-s, i cili ndodhet në Kalabrinë veriore, jetonin 1 543 familje që flisnin shqip, ose pothuajse 6 570 individë të shpërndarë në 6 komuna (tre në qytezat e Catanzaro-s, dy në Cotrone dhe një në Nicastro).

Pra në Kalabri formohej komuniteti më i madh i popullsisë që fliste shqip në Itali. Gjithsesi kishte komunitete shqiptare të izoluara gjeografikisht në disa provinca të tjera jugore, si për shembull : 55 familje në Abruzzes, 2 121 në Molise, 886 në Campanie, 2 530 në Basilicate dhe 3 290 në Siçili.

Këto 8 882 familje banonin në 27 komuna, ndër të cilat 14 ishin të tëra ose pothuajse të tëra shqiptare, ndërsa 13 të përziera, ku dominonte gjuha italiane.

« Këta shiptarë kanë emigruar në Itali në shekullin XV dhe XVI ». Kuptohet se autori e ka fjalën për arbëreshët. Ai shton se që nga ajo kohë, shqiptarët kanë ruajtur me devotshmëri, jo vetëm gjuhën e tyre, por edhe traditat, këngët e tyre kombëtare, madje edhe kostumet, siç e kanë konstatuar dhe vetë turistët, të cilët kanë vizituar fshatin e bukur shqiptar të Piana dei Greci, i cili ndodhet në hyrje të Palermos.

Sipas numërimit të vitit 1861, në Itali jetonin 55 443 shqiptarë. Sipas autorit, mendohet se ky numërim nuk është realizuar i tëri, prandaj në vitin 1901 numri i shqiptarëve del më i lartë. Në tjetër faktor shpjegues është dhe shkalla e lartë e fertilitetit tek popullsia shqiptare.

Cilin libër nga Ismail Kadare e pëlqeni më shumë?

Krijimtari që shtrihet në vite e vite shkrim të thellë, është ajo e Kadaresë.

Një prej shkrimtarëve më të njohur shqiptarë, dhe mund të tingëllojë klishe por ndoshta më përfaqësuesi i kësaj pjese të botës për pjesën tjetër të saj, Ismail Kadare mbetet një narrator i shkëlqyer dhe një shkrimtar i cili është me patjetër për tu lexuar nga të gjithë shqiptarët.

Se sa bota e lexon Kadarenë, këtë e kanë treguar përkthimet e tij në disa gjuhë. Së shpejti, gjuha spanjolle do të pasurohet me disa vepra të Kadaresë, përkthyer nga shqipja, ndërsa gjuhë të tjera tanimë kanë në bagazhin e tyre dhe në gjuhën e tyre shprehjen e bukur kadareiane.

Cili është libri të cilin ju e lexoni më me ëndje kur vjen puna tek Kadareja?

Mund të jetë “Nëntori i një kryeqyteti” – një libër kontrovers që sjellë Tiranën dhe çlirimin e saj para shumë vitesh, spiunët e Radio Tiranës, qytetin që nuk bën zhurmë, qytetin e heshtur të disa viteve, qytetin memec. Një libër i botuar në vitet 70-të i cili duket se është shkruar me një shqipe e cila edhe është harruar sot. Por, ky është Kadare, njeriu që zbulon fjalë, krijon fjalë, përdorë fjalë dhe i lidhë ato për të sjellë freskinë e leximit.

Gjenerali i ushtrisë së vdekur” është, si thonë anglisht, a must-read, një lexim i domosdoshëm. Romani zhvillohet rreth një gjenerali italian, i cili është dërguar në Shqipëri për të gjetur eshtrat e ushtarëve të rënë italian gjatë kohës të pushtimit të Shqipërisë. Detyra kryesore e gjeneralit është kërkimi dhe gjetja e eshtrave të një koloneli, i cili u zhduk pa gjurmë në një fshat të vogël shqiptar. Rrethanat e zhdukjes të kolonelit e ndërlikojnë shumë situatën. Pas shumë mundimeve të kota, eshtrat a kolonelit nuk u gjetën. Ky është zgjedhur në mesin e 100 librave të shekullit të kaluar nga prestigjiozja franceze Le Monde.

Në vitin 1986, Kadareja madhështor i letrave shqipe botoi romanin “Krushqit janë të ngrirë” që flet për dhunën dhe terrorin që përdornin serbët kundër shqiptarëve në Kosovë. Romani ishte frymëzuar nga demonstratat e shqiptarëve të Kosovës më 1981 dhe kishte filluar ta shkruante po atë vit mirëpo autoritetet komuniste në Shqipëri nuk lejuan botimin e tij për disa vite për të mos zemëruar Jugosllavinë.

E pse jo, ndoshta libri më i mirë i Kadaresë për dikë prej jush mund të jetë “Pasardhësi”. I botuar në vitin 2003. “Pasardhësi” është pjesa e dytë e diptikut i cili lidhet me romanin e parë “Vajza e Agamemnonit” nëpërmjet personazhit kryesor. Romani fillon me shpalljen e vdekjes së Pasardhësit që në fjalinë e parë.

Në vitin 1996 Kadare u bë anëtar për jetë i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike në Francë.

Ismail Kadare është dekoruar nga institucioni i Presidentit të Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit” dhe nga shteti francez me urdhrat “Kryqi i Legjionit të Nderit” e “Oficer i Legjionit të Nderit”. / KultPlus.com

“Dashuria është vetëm për njerëzit e vërtetë”

“Ishte hera e parë që kisha qëndruar i vetëm për 5 ditë. Unë isha njeriu që lulëzoi në vetmi; pa të unë isha si çdo njeri tjetër pa ushqim ose ujë. Më dobësonte secila ditë pa vetmi. Unë nuk isha krenar në vetmi, por thjesht isha i varur prej saj. Errësira e dhomës ishte për mua sikur drita e diellit.”

“U ngrita dhe fillova të ec drejt apartamentit tim. Drita e hënës ishte shkëlqyese. Shputat e këmbëve të mia jehonin nëpër rrugët e zbrazëta dhe dukej sikur dikush po më përcillte. Shikova përreth. Isha gabim. Isha plotësisht vetëm.”

“- A ke qenë ndonjëherë i dashuruar?
– Dashuria është vetëm për njerëzit e vërtetë.”

– Charles Bukowski, “Factotum”

Aktorja Rezeta Veliu, në reklamën e re të Toyota (VIDEO)

Aktorja shqiptare Rezeta Veliu ka kohë që po bën karrierë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

E talentuar dhe shumë e veçantë, bashkëpunimi i fundit i Rezetës është ai me kompaninë Toyota.

Toyota ka realizuar reklamën e fundit, për festat e fundvitit por edhe për të uruar ata që kanë besuar në Toyotan për më shumë se 50-të vite, shkruan KultPlus.

https://www.youtube.com/watch?v=2ihrY7nYcpk

Rezeta paraqitet në reklamën e famshme e cila pasqyron tri gjenerata të një familjeje, që lidhen me anë të veturës së famshme.

“Dhe derisa kemi dëshirë të prodhojmë vetura, ajo çka ne bëjmë është më shumë se kaq” shkruan Toyota në reklamë.
Rezeta është aktore në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe fytyrë e disa reklamave të njohura. / KultPlus.com

70 mijë euro vlerësohet biblioteka e Sami Kurteshit

Deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Sami Kurteshi, e ka vlerësuar 70 mijë euro bibliotekën e tij.

Sami Kurteshi, deputeti i Vetëvendosjes dhe kandidati i kësaj parie për kryetar të Gjilanit në deklarimin e pasurisë ka treguar edhe vlerën e bibliotekës së tij.

Kurteshi bibliotekën e ka vlerësuar 70 mijë euro, duke konsideruar se në të ka libra të trashëguar, por edhe që i ka blerë vetë.

Përveç bibliotekës, ai ka deklaruar edhe një shtëpi të përbashkët e të trashëguar që nga viti 1910 me vlerë prej plot 1 milion eurove.

Ish avokati i popullit, tani deputet i Lëvizjes Vetëvendosje, Sami Kurteshi ka deklaruar edhe dy troje me vlerë prej 300 mijë eurove si dhe një truall të përbashkët me vlerë prej 250 mijë eurove.

Para të gatshme nëpër institucionet bankare, Kurteshi ka deklaruar se i ka 103 mijë e 100 euro, shkruan Kallxo.com

Kurteshi posedon edhe një veturë që e ka blerë vitin e kaluar me vlerë prej 13 mijë eurove.

Sami Kurteshi është zgjedhur deputet i Kuvendit të Kosovës për herë të parë në këtë legjislaturë. / KultPlus.com

Ministri Gashi premton zgjidhje për teatrot e komunave të Republikës së Kosovës

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit Kujtim Gashi ka pritur në takim përfaqësuesit e shoqatës sindikale të teatrit të qytetit të Gjilanit të prirë nga z. Naser Zymberi.

Ministri Gashi gjatë këtij takimi u njoftua për së afërmi me problemet dhe sfidat me të cilat janë duke u ballafaquar aktorët e teatrit të qytetit të Gjilanit, me theks të veçantë problemet me pagat e aktorëve.

Naser Zymberi, kryetar i sindikatës të teatrit të qytetit të Gjilanit njoftoi Ministrin e Kulturës, Rinisë dhe Sportit për vonesat në ekzekutimin e pagave duke kërkuar që Ministria të angazhohet në zgjidhjen e statusit ligjor të aktorëve të teatrit të qytetit të Gjilanit.

Ministri i Kulturës Rinisë dhe Sportit z. Kujtim Gashi gjatë këtij takimi ka shprehur gatishmërinë dhe vullnetin politik të tij që të angazhohen fuqishëm në adresimin e kësaj çështje problematike për aktorët e teatrove jo vetëm të Komunës së Gjilanit por edhe të komunave tjera në Republikën e Kosovës, duke potencuar faktin se së shpejti MKRS përmes institucioneve përgjegjëse, do të filloj punën për formimin e grupit punues për të adresuar të gjitha sfidat dhe problemet me të cilat janë duke u ballafaquar teatrot e qyteteve në funksionimin e tyre për realizimin e qëllimit të lirisë krijuese dhe artistike në veprimtaritë e teatrove të qyteteve.

Gjithashtu, MKRS do të angazhohet që në koordinim me komunat përkatëse të siguroj zgjidhje të qëndrueshme për funksionimin e teatrove në mbarë territorin e Republikës së Kosovës. / KultPlus.com

Një artiste nga Kosova dhe një nga Maqedonia, me ekspozita personale në Tiranë (FOTO)

E kanë zgjedhur Tiranën, pikërisht “Destil Co- working space Bar&Gallery”, që të prezantojnë punën e tyre artistike, dy artistë shqiptarë,që njëra vjen nga Kosova e tjetri nga Maqedonia,shkruan KultPlus.

E hapur më 28 nëntor, pikërisht në ditën e Pavarësisë, dy ekspozitat, por në një hapësirë të përbashkët, janë të hapura për publikun deri më 5 dhjetor.

Albulena Jashari nga Kosova, e cila njihet edhe si këngëtare dhe Verim Zendeli, janë prezantuar me veprat e tyre, të cilat janë realizuar në teknika të ndryshme.

Albulena Jashari në këtë ekspozitë është prezantuar me dhjetë piktura të realizuara në teknikën akril në pëlhurë, dhe si koncept kishte “Profile Lirike”, ku për motiv kishte femrën dhe portretin e saj.
Edhe Verim Zendeli është prezantuar me dhjetë piktura, të realizuara në teknikën akril në letër, ku nëpërmjet veprave të tij ka prezantuar “short stories”, ku në një pjesë të madhe të punimeve si motiv kishte Nudon dhe portretin .

Kjo është ekspozita e 10-të personale e Verimit, pas shumë prezantimeve nëpër qendrat botërore të artit në :Paris , New York ,Dijon ,Shkup , Prishtinë …, kurse Albulena Jashari ka prezantuar ekspozitën e saj personale për herë të parë./KultPlus.com

Historia e prekshme e fotografisë fituese të Pulitzer që nxiti fotografin ta vriste veten (FOTO)

Fotografi Kevin Carter ka bërë një nga fotografitë më historike duke kapur pamjen e një vajze të vogël e cila ishte tejet e uritur. Ajo në këtë fotografi paraqitet duke u zvarritur për të arritur deri tek ushqimi dhe jo shumë larg saj ndodhet një shpend grabitqar i cili pret për ta gllabëruar vajzën, përcjellë KultPlus.

Kevin Carter e shkrepi këtë fotografi në Sudanin Jugor në vitin 1993 derisa po mundohej të paraqiste urinë e njerëzve atje, në mënyrë që të shtoj përpjekjet ndërkombëtare në ndalimin e saj. Ai më pas kishte treguar që pas marrjes së fotografisë e kishte larguar shpendin, mirëpo nuk e kishte prekur fëmijën.

Kur fotografia u paraqit për herë të parë në The New York Times, ajo u pasua me shumë reagime që përfshinte urime dhe mllef në drejtim të fotografit Carter, i cili me këtë fotografi fitoi edhe Çmimin Pulitzer, përcjellë KultPlus.

Jo shumë kohë pas marrjes së çmimit, ai kreu vetëvrasje ndërsa la pas një shënim në të cilin thotë se ka një kohë të gjatë që ai po jeton në depresion dhe se ndihet i lodhur nga trauma që kishte përjetuar nga karriera e fotografit i cili kishte kapur pamjet dhe situatat më të tmerrshme./ KultPlus.com

Sot në Galerinë Kombëtare të Kosovës, Edon Muhaxheri me alfabetin e harruar shqiptar

Artisti Edon Muhaxheri, tanimë edhe profesor në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, sjellë ekspozitën e tij në Galerinë Kombëtare të Kosovës. Bëhet fjalë për prezantimin ‘Evetari – Ringjallja e alfabetit të harruar shqiptar’.

Edon Muhaxheri është artist i diplomuar në RIT Kosova, shkruan KultPlus. Në maj 2017, ai prezantoi temën e diplomës së Masterit në Artet e bukura. Evetari, i cili fokusohet në ringjalljen e alfabetit origjinal të harruar, nga libri i parë Shqiptar ABC në vitin 1844.

Për mbrojtjen e temës së Edonit, MFA në Praktikën e Ilustrimit në Institutin e Maryland, Kolegji i artit aranzhoi prezencën e Ellen Rixford, një artist i mirënjohur dhe kontribuues në botën e sotme të automatizuar.

Puna e tij autentike i siguroi një intervistë me Steven Heller për Magazinën PRINT, e cila u pasua me shfaqjen në GDUSA, AIGA Eye on Design, Design Week, How Things Work, dhe media tjera lokale dhe ndërkombëtare, duke përfshirë KultPlus, AFP, KOHA, Prishtina Insight, Flatra dhe shume tjera. Së fundmi, programi Fulbright ka shënuar punën e Edonit me një storie personale në blogun e tyre zyrtar.
Ai ka prezantuar punën e tij disa herë në MICA, Ambasadën e Shqipërisë në DC, dhe në Universitetin George Washington, gjatë ngjarjes së Fulbright, shkruhet mes tjerash në prezantimin e artistit nga Galeria Kombëtare e Kosovës.

Këtë nëntor Ministria e Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës dhe Ministria e Kulturës së Shqipërisë, së bashku kanë ftuar atë të prezantojë punën e tij në Korçë, vendlindja e Naum Bredhit, autorit të librit të parë Shqiptar ABC, në vitin 1844.
Edoni është i angazhuar si mësim-dhënës në studimet postdiplomike MFA in Illustration Practice, dhe ‘Eksperienca e vitit të parë’, niveli bachelor, në Maryland Institute, Kolegji i Artit në Baltimore.
Ekspozita në fjalë do të hapet me 1 dhjetor, në ora 18:00 në Galerinë Kombëtare të Kosovës. / KultPlus.com

“New Rules” luhet çdo mëngjes në ish-shkollën e Dua Lipa-s (FOTO)

Shkolla ku Dua Lipa ka ndjekur mësimet po e nderon ish nxënësen duke lëshuar këngën e saj çdo mëngjes për nxënësit e shkollës.

Dua Lipa, që është shndërruar në një yll të pop-it ndërkombëtar po kryeson listat ndërkombëtare, është një ish-nxënëse në Shkollën Fillore të Fitzjohn-it në Hampstead. “New Rules” e këngëtares 22-vjeçare tani luhet çdo ditë në sesionin e përditshëm “Wake Up Shake Up”, që organizohet për fëmijët më të vegjël në fillim të ditës. Ideja e sesionit është që përmes vallëzimit dhe këngës të aktivizohen nxënësit pasi që të mbërrijnë në shkollë, që në këtë mënyrë ata mund të jenë më të përqendruar për orët mësimore.

Rob Earrey, drejtori i i kësaj shkolle thotë se e mban mend Lipën si nxënëse të klasës së gjashtë duke shtuar se ndihet krenar me arritjet e saja. “Ne jemi jashtëzakonisht krenar për arritjet e Duas dhe sukseset që ka arritur”, ka thënë ai shkurt për revistën londineze Camden New Journal. Pas suksesit të këngëtares kosovare me hitin e saj “New Rules” , ndërsa ajo së fundmi ka realizuar edhe disa turne të suksesshme me këngëtarin Bruno Mars dhe Coldplay./KultPlus.com

Ed Sheeran në bashkëpunim me Beyonce sjellin remixin “ Perfect” (VIDEO)

Mbrëmë është publikuar bashkëpunimi i paralajmëruar i Ed Sheeran dhe Beyonce, të cilët sollën një remix të ri të këngës ‘Perfect’, përcjellë KultPlus.

Kënga origjinale e Ed Sheeran “Perfect” debutoi në albumin e tij të tretë të titulluar ‘Divide’, i cili ka marr dy nominime për Grammy, në fushën e popit.

Ky remix shënon bashkëpunimin e tretë muzikor mes Sheeran dhe Beyonce. Në vitin 2015, ata performuan në nderim të figurës së Stevie Wonder në “Songs in the Key of Life — An All-Star Salute,” dhe më vonë po atë vit ata kënduan një interpretim të “Drunk in Love” në Global Citizen Festival./ KultPlus.com


Testament

Poezi e Abdullah Konushevcit

Kur të mbërrish në fund të udhës
Mos ki frikë
Nuk është fundi
Është fillimi që vjen vrik

Kur të mbërrish në fund të udhës
Bëje vdekjen
Si të duash vetë
Nëse jetën në grusht ta mbanin
Në të samës të gjithë
Tash që u bëre mbret

Kur të mbërrish në fund të udhës
I ke dalë jetës në krye
Mos e kthe më kokën mbrapa
Dheu nuk ha më arsye

Kur të mbërrish në fund të udhës
Një rrugë e re fillon
Ta dish
Që merr dritë në tjetër vis

Kur të mbërrish në fund të udhës
Ashtu i drejtë si një lis
Do të klithin do të çirren
Tash në fund mos na vdis

Kur të mbërrish në fund të udhës
Dhe të zësh vend lart në qiell
Do të shohësh atje poshtë
Bajga që avullojnë në diell./KultPlus.com

Bashkëpunimi çeko-kosovar hapi edicionin e dytë të “Kosova Brass Festival”

Mbrëmë filloi edicioni i dytë i festivalit “Kosova Brass”, i cili për publikun solli edhe koncertin e parë në interpretimin e trumbetistit çek Lukáš Moťka dhe pianistit kosovar Misbah Kaçamaku, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Veprat çeke dhe franceze jehuan mbrëmë në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare, me një koordinim të mahnitshëm të bashkëpunimit çeko-kosovar. Trumbetisti çek Lukáš Moťka dhe pianisti kosovar Misbah Kaçamaku të dy pranë instrumenteve të tyre, e nisën dhe përfunduan bashkë këtë koncert.
Misbah Kaçamaku theksoi se një festival siç është “Kosova Brass”, do duhej të ishte i pranishëm për publikun gjatë gjithë vitit, dhe jo vetëm në Prishtinë por edhe në qytete të tjera të Kosovës.
“Tungji është një instrument jo dhe aq i njohur tek ne, kështu që zakonisht piano, flauta, kitara, violençello dhe me kaq përfundon ndërsa kur vjen te boria, tromboni është më ndryshe pasi që vetëm pas luftës kemi filluar t’u japim përparësi mëshomë këtyre instrumenteve. Një festival si ky, jo që ish dashur të përkrahet, po do duhej të ishte tërë vitin, pra një herë në javë do duhej ta kishim një koncert me instrumente te tunxhit, atëherë edhe popullata e kishte kuptuar rëndësinë e këtij instrumenti. Madje një problem tjetër i madh që të gjitha festivalet për shkak të kushteve janë të bazuara vetëm në Prishtinë”, tha pianisti Kaçamaku për KultPlus.

Në pjesën e parë të këtij koncerti erdhën veprat çeke të kompozitorit Vaclav Smita, Václav Riedlbauch, për të vazhduar me pjesën e dytë ku trumbetisti çek sjellë një frymë franceze në interpretimin e tij solo të veprave të kompozitorit Francois Michèle dhe Alexandre Guilmant. Në fillim të interpretimit Motka, fshihet në prapaskenë por tinguj e fuqishëm që sjellë nga atje e plotësojnë këtë mungesë. Duke mos u shkëputur nga tingujt, ai del nga atje më ngadalësi, e me goditje të këmbeve mbi skenë, të cilat veçse e plotësojnë edhe më shumë praninë e tij artistike në këtë koncert. Sytë e tij herë mbyllen e herë hapën, ndërsa vetullat e tij ngrihen sa herë që me tingujt e tij arrin ta rrëmbej publikun.

Kjo ishte hera e tretë që Lukáš Moťka interpreton para publikut kosovar. Ai tha për KultPlus se këtë festival e cilëson si një projekt shumë të rëndësishëm për Prishtinën.
“Mua më pëlqen te luaj veprat çeke, andaj dhe gjysma e programit ishte me këto vepra, sepse dëshiroja që kësaj audience t’i sjellë vepra çeke me anë të trombonit dhe pjesa tjetër është e lidhur me muzikën franceze, pasi që muzika franceze është kryesorja me të cilën luhet me trombon. Mendoj se festivale si këto janë shumë të rëndësishme pasi që takojnë interpretuesit e tombonit, jam shumë i lumtur që edhe këtu në Prishtinë ka mundësi për të luajtur me këtë instrument pasi që kështu edhe mund të zhvillohen marrëdhëniet mes shteteve dhe mentaliteteve të ndryshme”, tha trumbetisti Motka.
Ky festival do të përbehet nga pesë mbrëmje koncertale dhe po ashtu do të përfshihen edhe aktivitete të tjera si masterklase për studentët. Instrumentistët pjesëmarrës sivjet në “Kosova Brass” vijnë nga Kosova, Shqipëria, Gjermania, Republika Çeke dhe Amerika.

Në mesin e tyre është dhe trumbetisti me renome botërore, gjermani Otto Sauter i cili do të prezantohet para publikut kosovar me Piccolo Trumpetë i shoqëruar nga kuarteti i harqeve, i cili do të udhëhiqet nga violinisti i njohur Visar Kuçi. Organizatori i këtij festivali, Avni Krasniqi tregoi për KultPlus për vështirësitë e në të cilat has ky festival, ndërsa theksoi se është një fat shumë i madh që këtë festival ta hapin me dy interpretues të njohur siç janë trumbetisti Lukáš Moťka dhe pianisti kosovar Misbah Kaçamaku.

“Më e vështira ka qenë krijimi i festivalit, që me anë të tij të sjellësh diçka të re por për fat të mirë që nga fillimi i festivalit ka nisur mbarë. Gjithmonë hasim në vështirësi, por problemi permanent është salla, edhe pse këtë vit e kemi më të lehtë, sepse na kanë mundësuar shfrytëzimin e sallës në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare. Kemi një përkrahje modeste sa i përket organizimit por me të gjitha vështirësitë prapë kemi arritur që të mbledhim një numër të konsiderueshëm të artistëve vendor dhe ndërkombëtar. Sonte patëm fatin që para neve të interpretojnë këta dy interpretues të njohur, vlen të çeket se Lukáš Moťka se është trombonisti i parë në Filharmoninë e Republikës çeke”, tregoi mes të tjerash Krasniqi.

Ai po ashtu theksoi edhe rëndësinë që ka shtrirja e instrumentit të tunxhit përmes këtij festivali.
“Instrumentet e tunxhit i kanë munguar Kosovë më herët, më parë ka pasur deficit të instrumenteve të tunxhit por ka pasur vetëm përpjekje individuale, pra nuk ka pasur në mënyrë të organizuar diçka. Instrumentistet janë importuar nga jashtë, nga Shqipëria dhe Maqedonia ndërsa për fatin tone të mirë këto dhjetë vitet e fundit falë punës së pedagogeve kanë arritur të mbushen të gjitha vakumet që kanë qenë më herët dhe të plotësohen me instrumentistë vendor. Duke u nisur nga emri, tregon se ky festival është një festival që i kushton rëndësi të veçantë instrumentit të tunxhit dhe është ekskluzivisht për instrumentistet e tunxhit, por duke futur edhe instrumentist të tjerë”, tha tutje Krasniqi.
Ky festival do të sjellë koncertin e radhës javën tjetër, më 5 dhjetor ku do të interpretojnë: Ilir Kodhima dhe Eriona Gjyzeli nga Shqipëria, si dhe Adem Hasani nga Kosova . /KultPlus.com

Selena Gomez mes lotëve i dedikon çmimin “Gruaja e vitit”, mikes që i dhuroj veshkën e saj (VIDEO)

Selena Gomez u nderua mbrëmë me çmimin “ Woman Of The Year” në eventin vjetor të Billboard Women in Music, por këngëtarja nuk mund t’i përmbante lotët derisa pranoi çmimin nga Billboard mbrëmë, përcjellë KultPlus.

Këngëtarja 25-vjeçare mbajti një fjalim shumë emocional në skenë derisa falënderoi miken e saj më të mirë France Raisa duke i dhuruar asaj trofeun e çmimit “Billboard Women Of The Year” që u mbajt në Los Anxheles ketë të enjte.

“Të jem e sinqertë, mendoj se Franca do duhej ta marrë këtë çmim për shkak se ajo ma shpëtoi jetën “, tha mes lotëve Gomez për aktoren France Raisa, e cila i dhuroi veshkën e saj Selenas në shtator të këtij viti”.

Selena kishte kyrer transplantin e veshkës me 14 shtator ku edhe e kishte publikuar një fotografi në Instagram në të cilën shihej së bashku me miken e saj Francen në veshjet e tyre spitalore duke shtrënguar duart e tyre për 128 milionë ndjekësit e Instagram-it./KultPlus.com

Bashkim Shehu dhe Luljeta Lleshanaku pretendentë për Balkanika 2016

Bashkim Shehu dhe Luljeta Lleshanaku janë dy autorët shqiptarë kandidatë për çmimin e madh të letërsisë Balkanika, që do të shpallet të dielën në Shkup. Juria kombëtare ka përzgjedhur romanin “Loja, shembja e qiellit” të shkrimtarit Bashkim Shehu si pretendent për çmimin e madh.

Për këtë roman Shehu është shpallur fitues i çmimit “At Zef Pllumi” – 2013. Po këtë vit juria e Panairit të Librit Fier e nderoi me çmimin “Autor i Vitit” – 2013. Është hera e dytë që shkrimtari Bashkim Shehu, përzgjidhet për të konkurruar në këtë garë letrare ndërballkanike. Në vitin 2007 ai u paraqit me romanin “Angelus novus” dhe arriti të ishte një nga tre të nominuarit e këtij çmimi.

Romani “Loja, shembja e qiellit” është botuar në shqip nga Shtëpia Botuese TOENA, në vitin 2013. Për këtë roman dhe vlerat e tij letrare janë shkruar me dhjetëra artikuj vlerësues në median e shkruar.Ndwrsa Luljeta Lleshanaku konkurron me vëllimin me poezi “Homo Antarcticus”. Vëllimi poetik “Homo Antarcticus” është botuar në shqip nga Shtëpia Botuese OMBRA GVG në vitin 2015.

Ky vëllim poetik ka marrë shumë vlerësime pozitive në median e shkruar. Vëllimi poetik “Homo Antarcticus” i përkthyer në anglisht nga Ani Gjika si pjesë e vëllimit “Negative Space” ka fituar garën për mundësinë e financimit të përkthimit dhe të botimit në SHBA, si dhe çmimin letrar “PEN Translates” – 2017 në Britaninë e Madhe dhe gjithashtu mundësinë e botimit në Britaninë e Madhe gjatë pranverës të vitit të ardhshëm.

Çmimi Letrar Balkanika jepet nga Fondacioni Balkanika me qendër ekzekutive në Sofje të Bullgarisë. Anëtarë të këtij Fondacioni janë shtëpitë botuese: Biblioteka 48 (Bullgari), Toena (Shqipëri), Magor (FYROM), Kedros (Greqi), Laguna (Serbi), Can (Turqi), Muzeul National al Literaturii Romane (Rumani). Fituesit e edicionit të 17-të dhe të 18-të të këtij Çmimi shpallen të dielën, në 3 dhjetor 2017, nga Juria Ndërballkanike e këtij kompeticioni, në Qendrën Kulturore për të Rinj – Shkup.

Më parë këtë Çmim e kanë marrë shkrimtarët shqiptarë Fatos Kongoli (2002) dhe Ismail Kadare (2009). Kandidatët: Për Çmimin “Balkanika 2015”, shkrimtari Bashkim Shehu është në garë me 6 autorë nga 6 vende të Ballkanit: Vladimir Yankovski “Invisible love” (FYROM) Christo Karastoyanov “The same night” (Bullgaria) Ana Ristovic “Directions for use” (Serbia) Seray Şahiner “The hairstyle of the bride” (Turqia) Dimosthenis Papamarkos “Gjak” (Greqia) Simona Sora “Hotel Universal” (Rumania) Për Çmimin “Balkanika 2016”, poetja Luljeta Lleshanaku është në garë me 6 autorë të përzgjedhur nga 6 vende të Ballkanit: Lidija Dimkovska “Non-Oui” (FYROM) Nikolay Milchev “You and the cats in the afternoon” (Bullgaria) Vladan Matijevic “Very little light” (Serbia) Murat Özyaşar “Laugh yellow” (Turqia) Panagiotis Kechagias “Final warning” (Greqia) Bogdan Teodorescu “Spada” (Rumania)./KultPlus.com

‘Baby Blues’ i HAVEIT

Arbër Selmani

Minutat e parë janë të heshtur, dhe trupat nuk lëvizin. Më pas, si bora e dimrit që shpeshtohet pa e vërejtur, duart e tyre shpejt nisin të lëvizin me shpejtësi, e rrisin shpejtësinë, dhe gotat në katër shporta sikur gjejnë sinkronizimin e tyre kur nisin të copëtohen dhe kur në fund duke dhënë shpirt ato e kuptojnë se nuk janë më të denja ti shërbejnë askujt. Njëjtë, as gratë nuk janë gjithmonë ‘të denja’ ta bëjnë pazarin e mëngjesit me shportën plot gota.

Nga heshtja në zhurmë që nuk është dhimbje për veshët, vajzat e kolektivit artistik HAVEIT mbrëmë hapën ekspozitën e tyre ‘Baby Blues’ në hapësirën ekspozuese Te Motrat në kryeqytet. Me këtë performancë, publiku i pranishëm u përball me intensitetin e, pse jo, nënave dhe grave që supozohet të jenë shembullore në lindje fëmijësh, në bërje pazari, në shëtitje karrocash shpesh pa ndihmën e askujt.

Para se ti hyjnë performancës dhe ekspozitës, vajzat kanë hulumtuar më shumë për “baby blues”, apo depresionin pas lindjes tek gratë. Laura Brown tek “Rethinking mental Health and Disorder” tregon se një periudhë e tillë mund të zgjasë deri në dy javë, shoqërohet me irritim dhe me depresion, ndërsa besohet të ndodhë në 50-80 për qind të nënave.

Kuratori Lulzim Zeqiri tregon se për performancën janë përkujdesur vetë vajzat, ndërsa atij i ka interesuar vetëm pikënisja e një vepre të tillë.

“Është interesante se vajzat gjithmonë bashkohen dhe pajtohen me mendimin estetik dhe kërkimor. Por është edhe më interesante fakti se sonte në përformancë erdhi edhe emocioni i burrit, sepse një gjendje e tillë i prekë edhe meshkujt. E kemi dëgju shpesh thënien “çka u bo, si lindi fëmija ky lujti…”, dhe mendoj se Haveit sot ka sjellë një temë tabu e cila nuk është dashtë me qenë tabu” tregon mes tjerash kuratori i ekspozitës, Lulzim Zeqiri.

Por prapë performanca kthehet në qetësi. Dhe kjo ndoshta është edhe gjendja e shoqërisë sonë ose e një gruaje e cila pas lindjes së fëmijës kalon nëpër gjendje të ndryshme emocionale.

“Kjo lojë e ilustron gjendjen në të cilën gjenden njerëzit me Baby Blues. Megjithatë është një performancë që afrohet me vështrimin njerëzor, jo vetëm anën gjinore të problemit. Unë jam i nderuar që bashkëpunoj me HAVEIT, për herë të parë me vajzat si kolektiv dhe më pëlqejnë temat të cilat ato zgjedhin ti trajtojnë” tregon Zeqiri.
Në anën tjetër, e djathta e hyrjes në hapësirën ekspozuese Motrat, ishte pikëtakimi i dy videove realizuar ditë më parë, ku nënat e katër vajzave të Haveit – Alketës, Lolës, Hanës e Vesës, janë ato që bartin shportat e mirëqenies familjare.

“Unë e mbaj në mend qysh e vogël nanën me karrocë duke e furnizu shtëpinë me ushqim, ajo ka qenë furnizuese e familjes. Të njëjtin send nuk e kom pritë prej babës. Në video ato shihen duke e shty një karrocë të zbraztë, edhe pse jeta e tyre nuk ka qenë kaq e zbraztë. Na kemi folë me nanat tona dhe ato na kanë tregu se moment i lumtur për to ka qenë kur e kanë mbushë frizin me ushqim” tregon Hana Qena nga HAVEIT.

“Në njëfarë mënyre, ne me performancën kemi dashtë me bo ikjen që nanat tona nuk kanë pas mundësi dhe as qejf me e bo” vazhdon Hana.

Lola Sylaj tregon se pjesë e hulumtimit dhe inspirimit është edhe filmi “The Hours” inspiruar nga libri me të njëjtin titull i shkrimtarit Michael Cunningham.

HAVEIT i njohim me disa prej performancave e pjesëmarrjeve artistike. Po përmendim puthjen e famshme në Ditën e Shën Valentinit para disa vitesh, para Teatrit Kombëtar, performancën e vitit të kaluar kur ato e ‘rruan patriarkalitetin’, afër shtatores së Skënderbeut në kryeqytet, performancën “Jepi me gojë”, apo një prej punëve të tyre më të reja që u prezantua në Ekspozitën ‘Çmimi Gjon Mili 2017’. / KultPlus.com

Ekspozita e Zeni Ballazhit, Rosemarie Trockel dhe Grayson Perry me dy mijë vizitorë

Galeria Kombëtare e Arteve në Natën e Bardhë ka hapë ekspozitën e Zeni Ballazhit “Pa titull”, ekspozitë kjo që ka mbledhur një numër të madh të vizitorëve, shkruan KultPlus.

Sipas një njoftimi të Galerisë Kombëtare të Arteve në Tiranë, këtë ekspozitë, sikurse edhe ekspozitat që kanë qenë më të hapuar të Rosemarie Trockel dhe Grayson Perry, janë vizituar nga 2 mijë vizitorë, që konsiderohet të jetë një numër i madh i vizitorëve brenda vetëm një periudhë kaq të shkurtë, dukë pas parasysh se “Nata e Bardhë”, është shënuar më 29 nëntor./KultPlus.com

Duke luajtur në një kohë me shpresën dhe harresën

Poezi nga Tua Forsström

Ekzistojnë katër lloje të errësirës dhe ujku
vrapon me putrat e forta nëpërmes ëndrrës tënde.
Ne dobësohemi në agimin astronomik,
e pulsi i zemrës bie, ne bëhem gjakftohtë.
Ndërsa yjet zbehen
dhe shkojnë poshtë nën horizont.
Ka yje të një lloji,
madhësie që ne habitemi
Mëngjes shkurti me blu dhe re mbi
borë, dhe gjurmët e putrave në vijë të drejt.
Sepse ujqit nuk lejojnë veten të hutohen
sikurse ne, duke luajtur në një kohë me shpresën
dhe harresën. Ky apartament është shumë i vogël.
Sa gjurmët e njëri-tjetrit nëpër zemrën e dëborës.

Përktheu nga suedishtja Edita Kuci- Ukaj

Pesë filma të Kosovës janë prezantuar para selektorëve të Berlinales

Katër filma të metrazhit të gjatë dhe një dokumentar janë prezantuar para selektorëve të Berlinales, filma këta të mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, shkruan KultPlus.

Filmat artistik të metrazhit të gjatë që po synojnë Berlinalen janë: “Fusha e Mëllenjave” nga Arzana Kraja, “Njeriu i Dosjeve” mga Ismet Sijarina, “Një tregim Prishtine”, nga Burbuqe Berisha dhe “Qiej të trazuar” nga Anton Ndreca. Kurse dokumentari që do të prezantohet poashtu para selektorëve është “Me dasht’, me dasht’, me dasht’ nga Ilir Hasanaj.

Mbetet të shihet se nëse ndonjë nga këta filma mund të shfaqet edhe premierë në këtë festival prestigjioz./KultPlus.com

Tregimet e Adil Ollurit do të lexohen në Festivalin Ndërkombëtar “Kikinda Short”

Tregimet e Adil Ollurit do të lexohen në Festivalin Ndërkombëtar “Kikinda Short”, që do të mbahet me 15 dhe 16 dhjetor të këtij viti, shkruan KultPlus.

“Kikinda short” është një nga evenimentet më të rëndësishme letrare në Evropën Juglindore. Ai është festival dyditor, ekskluzivisht për tregimin e shkurtë, që organizohet në dy qytete të Serbisë, Kikinda dhe Beograd.

“Unë do të prezantohem me dy tregime: “Kthimi i babait” dhe “Vdekja e autorit”. I pari është pjesë e librit tim me tregime “Shumë rrugë dhe një rënie” (2013, ribotim 2017), ndërsa i dyti është shkruar tash së voni”, ka thënë Olluri për KultPlus./KultPlus.com