Biografia e Musa Ramadanit

Shkrimtar dhe artist i cili për herë të parë skenën letrare të Kosovës futi poezinë eksperimentale i motivuar nga rrymat postmoderne, atë që më vonë u quajt poezi konkrete e ikonizuar nga shkronjat, tipografia e të cilave krijon formë.

Kjo poezi u nis për herë të parë nga rrymat e artit modern si Dadaizmi dhe me pas Surrealizmi me Guillaume Apollinaire, për t’u bërë pjesë e minimalizmit.  “Neurosis” i botuar në vitin 1973 nga Musa Ramadani, është një përmbledhje e poezisë konkrete e mbushur me figura prej shkronjash të cilat konotojnë shenjëzime socio-emocionale të njeriut të asaj kohe.

Shkrimtar dhe artist i cili për herë të parë skenën letrare të Kosovës futi poezinë eksperimentale i motivuar nga rrymat postmoderne, atë që më vonë u quajt poezi konkrete e ikonizuar nga shkronjat, tipografia e të cilave krijon formë. Kjo poezi u nis për herë të parë nga rrymat e artit modern si Dadaizmi dhe me pas Surrealizmi me Guillaume Apollinaire, për t’u bërë pjesë e minimalizmit.  “Neurosis” i botuar në vitin 1973 nga Musa Ramadani, është një përmbledhje e poezisë konkrete e mbushur me figura prej shkronjash të cilat konotojnë shenjëzime socio-emocionale të njeriut të asaj kohe. Ky libër është vetëbotuar nga autori sepse nuk është pranuar për botim nga redaksia e atëhershme e botimeve Rilindja.

Ai u lind më 21 Maj të vitit 1943 në Gjilan  nga një familje zejtarësh të cilët kishin një furrë dhe dyqan tekstili në çarshinë e qytetit.

Më 22 dhjetor 1944, Shtabi i Forcave Shqiptare Vullnetare vendosi të sulmojë për marrjen nën kontrollë të Gjilanit nga Administrata e re e Komunistëve Jugosllavë. Në mëngjesin e 23 dhjetorit 1944, forcat e vullnetarëve shqiptarë sulmuan dhe gati arritën ta kthenin kontrollën e gjithë qytetit, përveç ndërtesës së OZNA-s (Shërbimit të Sigurimit Jugosllav) dhe të Këshillit Popullor të Rrethit. Forcat serbo-maqedonase në shenjë hakmarrjeje për sulmin e forcave vullnetare shqiptare mbi Gjilanin, filluan vrasjet masive. Fillimisht rrëmbyen me përdorimin e forcës pa dallim qytetarë të Gjilanit, i nxorrën nga shtëpitë, dyqanet, rrugët, i morën dhe i mbyllën në ndërtesën e vjetër të burgut të qytetit.

Familja e Musa Ramdanit  braktisi shtëpinë me një autobus me 16 të plagosur drejt Prizrenit, në të cilin qytet e kaloi fëmijërinë e hershme dhe e kreu klasën e dytë fillore. 

Me t’i vdekur babai, familja u kthye përsëri në vendlindje. Aty mbaroi shkollimin e mesëm. Shkollën e Lartë Pedagogjike (Dega: Gjuhë dhe letërsi Shqipe) e mbaroi në Prizren.

Në fund të vitit 1965 filloi veprimtarinë e tij si gazetar. Ishte korrespodent i rregullt i gazetës “Rilindja” dhe pastaj redaktor i përgjithshëm i Kulturs në gazetën Rilindja. / Arkiva /KultPlus.com

Koronavirusi, anulohen aktivitetet kulturore dhe artistike në Shqipëri

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti sqaroi sot disa prej masave të marra për parandalimin e përhapjes së koronavirusit në vend.

E ftuar në një studio televizive, ajo u shpreh se “masat e nevojshme duhen marrë për të parandaluar rrezikun e përhapjes”.

“Me urdhrin e djeshëm edhe aktivitetet kulturore dhe artistike duhet të anulohen të paktën për këto dy javët në vijim. Kjo prek edhe të gjithë fushën e aktiviteteve që zhvillojnë institucionet tona. Në rastin konkret kemi Teatrin e Operas dhe Baletit, Teatrin e Kukullave, Teatrin Eksperimental, po shikojmë edhe çeljen e ekspozitave, konferencat dhe dëgjesat publike janë anuluar”, tha Margariti.

Ajo theksoi se “janë anuluar po ashtu edhe të gjitha aktivitetet me rastin e Festës së Verës”. “Ky është një moment tjetër shumë delikat për t’u mirëkontrolluar, ashtu siç po ndodh edhe në vendet e tjera të botës. Masat që duhen marrë me keqardhje për jetën tonë artistike, patjetër ka hapësira më pas për t’i rikthyer”, tha Ministrja.

Ndërkohë ajo theksoi se “kinemanë nuk e shikoj shumë problematike, por rasti i koncerteve apo aktiviteteve të mëdha kërkon më shumë angazhim”.

Ajo shtoi se situata nga koronavirusi nuk e ka kushtëzuar punën e Ministrisë, por e ka transformuar atë duke shtuar edhe një tjetër prioritet.

“Puna kryesore është mospërhapja e panikut. Puna vazhdon dhe duhet të gjejmë mënyra të tjera alternative”, tha Margariti.

Duke folur për rindërtimin e objekteve të kulturës që janë dëmtuar nga tërmeti, Margariti tha se “prezenca e ekspertëve të huaj shërbeu për analizën më të shpejtë”.

“Janë mbi 55 monumente që kanë nevojë për ndërhyrje. Do të kalojmë në fazën më të detajuar për të bërë edhe pasqyrën e qartë të hapave. Restaurimi i monumenteve është një fushë e gjerë dhe me ekspertiza të shumta”, u shpreh ajo.

Margariti shtoi se deri tani janë hartuar projekte të thjeshta dhe tani do të hyjmë në projekte të detajuara”.

“Sot në Komisionin Shtetëror të Rindërtimit do të bëhet prezantimi i i objekteve arsimore dhe monument kulture dhe do të ecim me projektet e zbatimit, siç kemi bërë me planet e detyruara vendore. Në një afat të shkurtër 30-ditor besojmë të kemi programet e zbatimit.
Ky është momenti kyç. Po njësoj do të kemi ndërveprim me ekspertë të huaj. Restaurimi i monumenteve është një fushë e gjerë. Nuk është thjesht restauratori në vetvete ai që merret, janë të gjitha këto hapa studimi që për kohën që kemi kaluar ishin të pamundura për tu bërë. Besoj se jemi në një hap të mirë dhe kemi ecur shpejt, sepse kemi identifikuar një numër më të madh se 55 monumente. Amfiteatrin po e shikojmë si Parkun Arkeologjik të Durrësit”, tha ministrja. Atsh / KultPlus.com

Nesër në Teatrin Kombëtar të Kosovës, homazhe për Musa Ramadanin

Shkrimtari i njohur kosovar Musa Ramadani ka vdekur sot në moshën 76 vjeçare, shkruan KultPlus.

KultPlus ka kuptuar se nesër do të mbahen homazhe në Teatrin Kombëtar të Kosovës, duke filluar prej orës 10:30, kurse mbledhja komemorative do të mbahet prej orës 12:00. Varrimi i shkrimtarit Musa Ramadani do të bëhet në ora 15:00 në varrezat e qytetit në Prishtinë./

Frojd: Kur njerëzit më kritikojnë, unë e di se si të mbroj veten, por unë jam i pafuqishëm përballë lëvdatave

Sa i guximshëm bëhet njeriu, kur është i sigurt se e duan!

• Një qytetërim që lë një numër kaq të madh të pjesëtarëve të tij të pakënaqur dhe i çon ata në revoltë nuk e ka merituar dhe nuk e meriton të ekzistojë!

• Njeriu nuk ia arrin t’i eliminojë komplekset e tij, por pajtohet me to: ato ligjërisht e drejtojnë veprimtarinë dhe sjelljen e tij në botë!

• Të jesh tërësisht i ndershëm me veten është një ushtrim i mirë!

• Fëmijët janë krejtësisht egoistë; ata i ndiejnë nevojat e tyre intensivisht dhe përpiqen mizorisht që t’i kënaqin!

• Ëndrrat janë shpesh më të thella kur ato duken më të çmendura!

• Nëse dikush ka qenë i përkëdheluri i padiskutueshëm i nënës së tij, ai ushqen gjatë jetës një ndjenjë triumfuese, besimin në sukses, i cili jo rrallë sjell me vete suksesin!

• Iluzionet na mbisundojnë ne, sepse ato na kursejnë në dhimbje dhe na lejojnë të shijojmë kënaqësinë në vend të saj. Prandaj ato duhet t’i pranojmë pa ankime kur ato nganjëherë përplasen me realitetin përballë të cilit shndërrohen në thërrime!

• Njerëzit janë më moralë se sa mendojnë dhe shumë më tepër imoralë se sa përfytyrojnë!

• Njeriu është shumë i çmendur kur është i dashuruar!

• Qëllimi i gjithë jetës është vdekja!

• Pyetja më e madhe, së cilës nuk i është dhënë kurrë përgjigje dhe së cilës nuk kam mundur t’i jap përgjigje, pavarësisht tridhjetë viteve të kërkimeve në shpirtin e femrës është: “Çfarë do një femër?”!

• Ne nuk jemi kurrë aq të pambrojtur ndaj vuajtjes sa kur dashurojmë!

• Sa kemi përparuar. Në Mesjetë do të më kishin djegur në turrën e druve. Tani ata mjaftohen të djegin librat e mi!

• Qëllimi i personalitetit të njeriut është i përcaktuar nga përmasat e problemit, që arrin ta shtyjë atë njeri të lajthisë!

• Para se të diagnostikoni veten me depresion ose vetëbesim të ulët, sigurohuni që nuk jeni të rrethuar nga budallenjtë!

• Detyra për të bërë njerëzit të lumtur nuk është pjesë e planit të Krijimit!

• Mungesa e plotë e seksit është e vetmja gjë që mund të konsiderohet si devijim seksual. Çdo gjë tjetër është vetëm çështje shijeje!

• Në atë moment kur njeriu fillon të mendojë kuptimin dhe vlerën e jetës, atëherë mund ta konsideroni atë të çmendur!

• Dashuria e përjetshme, ideale, e spastruar nga të gjitha format e urrejtjes, ekziston vetëm mes të droguarit dhe drogës tij!

• Sa më shumë i përsosur që është një person së jashtmi, aq më shumë demonë ka brenda vetes!

• Kur njerëzit më kritikojnë, unë e di se si të mbroj veten. Por unë jam i pafuqishëm përballë lëvdatave!

• Treguesi i parë i idiotësisë, është mungesa e plotë e turpit!

• Një pjesë e madhe e asaj që është e vërtetë brenda nesh nuk kuptohet; dhe ajo që kuptohet, nuk është e vërtetë. /KultPlus.com

PEN Qendra e Kosovës ngushëllon familjen Ramadani

Me rastin e vdekjes së shkrimtarit, poetit e dramaturgut Musa Ramadani, PEN Qendra e Kosovës ka ngushëlluar familjen e të ndjerit.

Në këtë ngushëllim thuhet: E nderuara familja Ramadani, Pen Qendra e Kosovës mori me pikëllim të thellë lajmin për vdekjen e familjarit tuaj shkrimtarit, poetit e dramaturgut Musa Ramadani. Gjumrët letrare të Ramadnit janë të mëdha në Letërsinë tonë në shumë zhanre të saj Vdekja e Ramadanit është një humbje e madhe për familjen dhe për Letërsinë tonë. I ndjeri ishet anëtar i devotshëm dhe aktiv i PEN Qendrës së Kosovës. Pranoni, me këtë rast, e nderuara familje Ramadani, ngushëllimet e sinqerta nga PEN Qendra e Kosovës. /KultPlus.com

Ka vdekur shkrimtari Musa Ramadani

Fotografia: Fahredin Spahija

Ka vdekur shkrimtari i njohur Musa Ramdani, shkruan KultPlus. Ai ishte i njohur për stilin e veçante të të shkruarit dhe pas vetës ka lënë një numër të madh të titujve.

Në Gjilan e kreu shkollimin e mesëm (Shkolla e Nxënësve për Ekonomi), ndërsa në Prizren, Shkollën e Lartë Pedagogjike – Dega e Letërsisë dhe e Gjuhës shqipe. Nga viti 1965 ka qenë gazetar, recensent teatror dhe redaktor i rubrikës së kulturës në gazetën “Rilindja”. Shkrimet e para i botoi te revista “Jeta e Re” dhe te javorja “Zëri i Rinisë”. Çmimi i parë për poezi dhe ai i dyti për tregim, në konkursin letrar të “Zërit…” më 1968, e motivuan që t’i përkushtohet letërsisë.

Më 1972, Musa Ramadani e dërgoi për botim në “Rilindje” dorëshkrimin e librit “Neurosis XX”, por iu refuzua me arsyen se ishte vepër “pesimiste” dhe “nihiliste”. Libri në fjalë u botua një vit më vonë nga vetë autori, i cili i dha epitetin e shkrimtarit avangardist dhe prijësit të poetikës voko-vizuale dhe sinjalistike në letërsinë e Kosovës. Që nga viti 1970 ishte anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës dhe tash i PEN Qendrës së Kosovës.

Poezia e Musa Ramadanit është prezantuar në disa antologji shqipe në Kosovë, në Shqipëri, po edhe në gjuhë të ndryshme. Është laureat i çmimit “Hivzi Sylejmani” për librin “Satana ma vodhi gurin e urtisë” më 1987, i çmimit të Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës për librin “Inamor: 55” në vitin 2000, i Çmimit “Beqir Musliu” për vepër karriere më 2006 dhe i Çmimit Kombëtar për Vepër Jetësore “Azem Shkreli” më 2013.

Gjatë viteve ‘70-të në Festivalin e Akordeve të Kosovës për kompozime të muzikës së lehtë, fitoi dy herë çmimet e para. Në fillim të viteve ‘80-të ishte një nga themeluesit e Teatrit të të Rinjve, të Fëmijëve e të Kukullave në Prishtinë (asokohe: kryetar i Komisionit Amë) dhe nga fundi i viteve ‘90-të e deri më sot me pasion e kultivoi edhe artin e vizatimit.

Shkrimtari Musa Ramadani, me poezinë e tij herë me shenja biografike, herë me finesa filozofike, shënjon një hap më tutje drejt një avancimi të gjuhës poetike. Kjo dëshmohet te veprat e tij poetike: “Mëkatet e Adamit” (1969),“Thirravaje” (1971),“Neurosis” (1973),“Muzat nuk flenë” (1976), “Alfabeti i neurozave” (1982), “Eugjenika e tri deteve” (1986), “Nostalgjia antike” (1990) dhe “Mëkatet e E(ha)vës” (2010).

Proza e tij është letërsi e erudicionit të thellë me elemente të theksuara moderne dhe postmoderne. Veprat e tij në prozë janë: “Romani pa Kornizë”, roman (1975), “Fluroma”, tregime (1978), “Zezona”, roman (1978), “Ligatina”, roman (1983), “Satana ma vodhi gurin e urtisë”, tregime (1987), “Vrapuesja e Prizrenit”, roman (1995), “Antiprocesioni”, roman (1997), “Inamor: 55”, minitregime (2000).

Më 1984 botoi dramën “Moisiu në Unazën e Inflandit”, e cila u inskenua në Tetarin e Gjakovës dhe atë të Prishtinës. Shkrimtari Musa Ramadani, me shkrimet e tij kritike dhe eseistike për teatrin dhe shfaqjet teatrale, ka ndihmuar dhe ndikuar drejtpërdrejt në ngritjen e cilësisë artistike të dramaturgjisë shqipe në Kosovë. Duke qenë përherë i lidhur me kritikën e teatrit, ai botoi edhe dy libra eseistikë: “Fjala në skenë” (1980) dhe “Premiera shqiptare” (1994). Si përkthyes, në gjuhë shqipe solli autorët: Dino Bucati, Sadek Hedajat, Hajner Myler, Per Lagerkvist, Jashar Kemal, Jezhi Andzhejvevski etj.

Veprimtaria letrare e Musa Ramadanit është vlerësuar nga kritika akademike dhe ajo mediatike. Ajo është shndërruar në objekt studimi e kërkimi për shumë studiues të vjetër e të rinj. Madje, për veprën e tij janë botuar studime monografike./KultPlus.com

Koronavirusi boshatis qytetet turistike në Itali, 60 milionë italianë në bllokadë

Rrugët e Firences, Romës dhe Milanos, që zakonisht janë të mbushura me njerëz, të martën ishin bosh.

Kjo gjendje është shkaktuar pas vendimit të Qeverisë për ta vërë tërë shtetin në karantinë.

Në çdo qytet rrugët ishin të boshatisura, kafenetë pa klientë, derisa mbi 60 milionë italianë po i përmbahen detyrimit për të qëndruar në shtëpi.

Në Firence të gjitha kafenetë ishin praktikisht të zbrazëta edhe pranë atraksioneve më të njohura turistike.

E në Romë trafiku ishte shumë më i qetë sesa zakonisht dhe numri i qytetarëve të dalë nëpër rrugë ishte skajshmërisht i vogël.

Ndërkohë në Milano tregu i famshëm kishte më pak blerës.

E gjithë popullata e Italisë është urdhëruar të mos dalë prej shtëpive, pos në rast të urgjencave.

Janë ndaluar të gjitha tubimet publike dhe janë pezulluar të gjitha ngjarjet sportive, përfshirë edhe ndeshjet e futbollit.

Vdekjet në rajonin e Lombardisë janë rritur për 25 për qind brenda vetëm një dite, përkatësisht në 333, ndërsa numri i përgjithshëm i të vdekurve ka shkuar në 463, që është tani më i larti në botë, pas Kinës.

Më shumë se 9.000 persona janë infektuar në Itali brenda pak javësh, teksa në mbi 100 shtete të botës deri më tani janë regjistruar më shumë se 113 mijë të prekur.

Afro 4 mijë kanë vdekur në të gjithë botën, shumica dërrmuese në territorin e Kinës.

E përpos bllokadës totale, Italia, që është tani vatra evropiane e përhapjes së virusit, po përballet edhe me telashe të tjera.

Të martën Austria ka vendosur t’ua ndalojë hyrjen në vend vizitorëve nga Italia, në përpjekje për të ngadalësuar përhapjen e koronavirusit.

Ndërsa aviokompania britanike “British Airways” ka pezulluar të gjitha fluturimet për Itali dhe rreth saj.

Kryeministri holandez, Mark Rutte, iu drejtua të martën kombit me një fjalim, duke u kërkuar atyre që të mos i shtrëngojnë duart me njëri-tjetrin. Ama vetëm pak minuta më pas ai ia shtrëngoi dorën bashkëbiseduesit në konferencë, e pastaj u detyrua që të kërkojë falje.

Në anën tjetër, Shtëpia e Bardë ka njoftuar se presidenti Donald Trump nuk është testuar për koronavirus, ani pse ka pasur kontakt të drejtpërdrejtë me të paktën dy ligjvënës, të cilët u vunë në izolim vullnetar, shkaku se kanë rezultuar pozitivë në testin për virusin. /Koha.net / KultPlus.com

Rama: Është kohë lufte, nuk u dhamë pushime për të dalë në kafe

Kreu i qeverisë, Edi Rama, në një dalje për mediat e nisi fjalën e tij duke bërë thirrje që të kufizohen sa të jetë e mundur kontaktet fizike dhe kujdesi personal për të parandaluar përhapjen e koronavirusit.

“Mesazhi i qartë është thirrja për të kufizuar në makismiumin e mundshëm kontaktet fizike, nuk është predikim në ajër por thirrje që buron nga këshilla numër një e OBSH dhe të gjithë ekspertëve të fushës”.

Mesazhi i radhës ishte për studentët dhe nxënësit, duke e cilësuar këtë periudhë dhe si kohë luftë që duhet të luftojmë për të fituar.

“Vendosëm të mbyllim shkollat, kopshtet, çerdhet, universitet, jo për t’u dhënë vajzave dhe djemve tanë, një 2 javë pushim për t’u mbledhur nëpër disko, pube, argëtuar si kohë e zakonshme, se kjo është kohë lufte dhe luftë që padiskutim bota dhe ne do ta fitojmë, por të gjithë së bashku duhet ç’mos të kufizojmë maksimalisht dëmet që mund ti shkaktohen jo trupit fizik të vendit siç ndodhi me tërmetin, por shëndetin tonë.

Ky nuk është një luftë ku vihet në pah tërësia e virtyteve njerëzore që lidhen me trimërinë, guximin, me pasionin për liri deri në vetësakrifikim, është luftë me armik të padukshëm, i cili hyn në trupin tonë dhe në trupin e njerëzve më të dashur dhe duke kërcënuar jetën e atyre që janë më të moshuar, dhe të sëmurë mes nesh…. ne këtë rast ky armik nuk pyet as nga vjen, as kush je, as çfarë historie je, dhe as ku je… godet”.

Rama u ka bërë thirrje mediave dhe personazheve publike që hapësirën që kanë dhe ndikimin që kanë në publik, ta shfrytëzojnë për të sensibilizuar.

Ndaj në këtë fazë, në këtë moment, kur jemi ende në fillimin e kësaj lufte me armikun që ka hyrë në trupat e njerëzve tanë, vazhdoj të ftoj të gjitha mediat, ata që kanë mundësi të përdorin mikrofon, ata që kanë ndjekësit e tyre aty ku postojnë opinione apo mendime të tyre, që të mos abuzojnë, të ndërgjegjësohen, se kjo nuk është një nga ato betejat e radhës, është një luftë. Është një luftë që e kemi ne në dorë, me sjelljen, angazhimin dhe zbatimin e këshillave, që ta bëjmë një luftë me dëme më të vogla, sesa dëmet që vijnë nga një luftë, ku ne sillemi në mënyrë të papërgjegjshëm dhe që s’kanë lidhje me armikun që kemi përballë “./tvklan.al

Vlora Dumoshi ka takuar Apostolovën, e njofton për planet e MKRS-së

Ministrja e Kulturës Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, ka pritur sot në takim Shefen e Zyrës dhe Përfaqësuesen Speciale të BE-së në Kosovë, Nataliya Apostolova, me të cilën ajo zhvilloi një diskutim të hapur për bashkëpunimin mes MKRS-së dhe Zyrës së BE-së në Kosovë, shkruan KultPlus.com

Këtu keni njoftimin e plotë:

“Ministrja e Kulturës Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, priti sot në takim Shefen e Zyrës dhe Përfaqësuesen Speciale të BE-së në Kosovë, Nataliya Apostolova, me të cilën diskutoi mbi bashkëpunimin mes MKRS-së dhe Zyrës së BE-së në Kosovë.

Duke falënderuar për ndihmën e BE-së dhënë Kosovës përgjatë këtyre viteve, ministrja Dumoshi e njoftoi shefen Apostolova për planet e saj dhe projektet e MKRS-së.

Ministrja Dumoshi shpjegoi projektet e ministrisë që kanë synim avancimin e fushës së kulturës, angazhimin e rinisë dhe avancimin e sportit.

Ministrja e njoftoi Shefen e BE-së në Kosovë edhe për planet dhe politikat që ka për synim që t’i realizojë Ministria në të ardhmen dhe në këtë drejtim ministrja u shpreh së shpreson edhe në përkrahjen e Zyrës së BE-së në Kosovë, sidomos në promovimin e diplomacisë dhe diversitetit kulturor.

Gjithashtu, Ministrja shpalosi para delegacionit planet për hartimin e dy strategjive atë për kulturë dhe tjetrën për rini, për të cilat kërkoi edhe ndihmën dhe kontributin e Zyrës së BE-së në Kosovë.

Ministrja Dumoshi tha se MKRS është plotësisht e përkushtuar të bashkëpunojë me Zyrën e BE-së në Kosovë për fushat si trashëgimia kulturore, rinia dhe sporti si dhe për avancimin dhe harmonizimin e legjislacionit me standardet e BE-së.

Ndërsa, përfaqësuesja e posaçme e BE-së, Nataliya Apostolova e uroi Ministren Dumoshi për marrjen e detyrës, e falënderoi për pritjen dhe gatishmërinë për bashkëpunim me BE-së si dhe shfaqi interesim për projektet e MKRS-së veçanërisht në ato që kanë të bëjnë me trashëgiminë kulturore, avancimin e kulturës dhe dialogun mes të rinjve“/KultPlus.com

Shumë shpejtë vjen “ArsKosova Garat e Muzicienteve të Rinj për vitin 2020”

ArsKosova Garat e Muzicienteve të Rinj për vitin 2020 do të vij shumë shpejtë dhe të gjithë ata që duan të jenë pjesë e garës duhet të fillojnë me aplikime, shkruan KultPlus.com

Kjo ngjarje do të mbahet në muajin Qershor, njofton muzicientja e njohur kosovare, Sihana Badivuku.

“Kemi kënaqësinë që të gjithë artisteve të rijnë të muzikës të ju tregojmë lajmin që ArsKosova Garat e Muzicienteve të Rinj për vitin 2020 do të vijnë shumë shpejtë në Qershor. Lajmërojini miqtë tuaj dhe të gjithë ata që duan të jene pjese e garave për këtë vit dhe te testojnë aftësitë e tyre”.

Zyra e BE-së në Kosovë ka filluar diskutimet për çështje gjinore

Zyra e Bashkimit Europian në Kosovë ka filluar aktivitetet e saj në Kosovë që për temë kanë çështjet gjinore dhe të cilat po zhvillohen në Shtëpinë e Europës në Prishtinë, shkruan KultPlus.com

“Zyra e BE/PSBE-së në Kosovë vendosi të fillojë vitin 2019 në një mënyrë shumë të veçantë, duke filluar një seri bisedimesh gjinore të BE-së. Ngjarja e parë e këtij vargu bisedimesh u mbajt më 21 janar 2019 në Qendrën e Informacionit dhe Kulturës së Bashkimit Evropian (EUICC), e njohur tani si Shtëpia e Evropës, në Prishtinë”, thuhet në raportin e tyre.

Në diskutimin e tyre të parë zyrtaret e larta të institucionit përkatës kanë shpalosur sfidat dhe nevojat me temën “Gjinia dhe personat me nevoja të veçanta”, brenda fushës së të Drejtave të Njeriut.

“Ambasadorja Nataliya Apostolova, Shefe e Zyrës së BE-së / Përfaqësuese Speciale e BE-së (PSBE) dhe Elvana Shala, Ambasadore e Vullnetit të Mirë për Kosovë, prezantuan diskutimin mbi ‘Gjininë dhe personat me nevoja të veçanta’. Si për çdo çështje tjetër të të drejtave të njeriut në Kosovë, personat me nevoja të veçanta përballen me një sërë sfidash në mbrojtjen e të drejtave të tyre”, thuhet ndër të tjera në raportin e tyre. / KultPlus.com

Shprehje nga kryevepra “Kështu foli Zarathustra”

“Çdo gjë që mendohet shumë bëhet e dyshimt.”

“Kur do të kesh një mik, duhet të jesh gati të luftosh për të; dhe për të luftuar, duhet të jesh i aftë për të qenë armik. ”

“Për një kohë të gjatë u fshehën te gruaja skllavi dhe tirani. Prandaj akoma gruaja s’është e aftë për miqësi; ajo njeh vetëm dashurinë.”

“Në dashurinë e gruas ka padrejtësi dhe verbëri ndaj kujtdo që ajo nuk dashuron. Edhe atëherë kur dashuria e gruas është e mençur, pranë dritës ajo shfaq agresivitet, shkëlqim dhe natë.”

“Akoma s’është e aftë gruaja për miqësi. Por thomëni, o burra, kush prej jush është i denjë për miqësi?

O, sa e madhe është varfëria e juaj, o burra, dhe kurnacëria e shpirtit tuaj. Atë që ju i jepni mikut, unë do të i’a jepja armikut dhe s’do të varfërohesha.”

– Friedrich Nietzsche“Kështu foli Zarathustra”

Maqedoni: Për 14 ditë mbyllen shkollat dhe institucionet e tjera shkollore

Pas rekomandimeve të Komisionit për sëmundje ngjitëse, Qeveria në mbledhjen e sotme vendosi që të mbyllë të gjitha çerdhet, shkollat dhe institucionet tjera arsimore. Kështu njoftoi në konferencën e sotme për shtyp, ministri i shëndetësisë, Venko Filipçe.

“Të ndërpritet mësimi në të gjitha shkollat fillore dhe të mesme në të gjithë territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut përfshi edhe çerdhet, në 14 ditët e ardhshme, të lirohen punëtorët nga obligimet në këto institucione. Një prind për fëmijë deri në moshën 10 vjeçare, lirohet nga puna në 14 ditët e ardhshme. Ndërpritet mësimi në arsimin e lartë. Ndërpriten tubimet publike me mbi 1000 pjesëmarrës në 14 ditët e ardhshëm”, deklaroi Venko Filipçe, ministër i shëndetësisë.

“Ndalohet mbajtja e ndeshjeve sportive me publikë në 30 ditët e ardhshme, në territorin e gjithë shtetit”, tha Filipçe. / KultPlus.com

Koronavirusi, MASHT merr vendimin

Drejtuesit e institucioneve arsimore dhe shëndetësore në Kosovë janë mbledhur sot për të diskutuar rreth planit të veprimit për ndërmarrjen e masave preventive kundër koronavirusit. Ministrja Hykmete Bajrami në koordinim me zyrtarët e Institutit Kombëtarë e drejtor komunalë të arsimit janë marrë vesh që mësimi mos të ndërpritet, raporton Gazeta Express.

“Pasi që nuk ka ende ndonjë rast të koronavirusit ne Kosovë, ne nuk do ta ndërprerejmë mësimin. Nuk ka nevojë për panik. Ju bëjë thirrje të gjithë nxënësve dhe mësuesve që të vazhdojnë procesin e rregullt të mësimit, por me higjienë të shtuar”, ka deklaruar ministrja Bajrami.

Ndërkohë drejtori i IKShP-së, Naser Ramadani i njoftoi drejtorët e arsimit rreth gjendjes aktuale.

Kujtojmë se në Shqipëri, qeveria ka marrë vendim për mbylljen e shkollave për dy javë, me që janë konstatuar 10 raste të prekura me këtë virus.

Ndërsa në Prishtinë, kryetari i komunës ka deklaruar se duhet të konsiderohet mbyllja e shkollave edhe në Kosovë. / KultPlus.com

?????????????????????????????????????????????????????????

Mbyllet Biblioteka Kombëtare

Vijojnë masat kundër përhapjes së Koronavirusit. Ministria e Kulturës ka njoftuar ditën e djeshme, pezullimin e të gjitha aktiviteteve kulturore me pjesëmarrje masive. Po kështu, autoritetet e Bibliotekës Kombëtare kanë lajmëruar së fundmi, mbylljen e ambienteve dhe sallave të leximit, kjo si një prej sjelljeve korrekte të nevojshme për situatën.

Më poshtë, njoftimi i plotë:

Në zbatim të masave paraprake të ndërmarra për të parandaluar përhapjen e #COVID19 në Shqipëri, renditet edhe:

“Anulohen grumbullimet masive, aktivitetet sportive, kulturore, konferenca, dëgjesa publike deri më datë 3 prill 2020.”

Sa më lart, Biblioteka Kombëtare do të qëndrojë e mbyllur për lexuesit dhe anulon veprimtaritë e kalendarit kulturor nga data 10 mars deri më datë 3 prill 2020.

Ju falënderojmë, për mirëkuptimin! / KultPlus.com

Poetika e dritës dhe shprehshmëria e ngjyrave në pikturën e impresionistit francez, Claude Monet

Unë pikturoj si një zog këndon është shprehur ai. “Doja përsosmëri dhe shkatërrova atë që ishte e mirë, vijon ai. Mbase i kam borxh lule që jam bërë piktor, përkufizon Monet në fjalët e tij që davarijnë mjegullën e shpërfaqin magjiken e kirjimit.


Claude Monet është konsideruar si “forcë shtytëse e Impresionizëm”. Vendimtare për artin e piktorëve Impressionistë, ishte kuptimi i efekteve të dritës në ngjyra lokale të objekteve, si dhe efektet e ballafaqimit të ngjyrave me njëra-tjetrën. E gjithë karriera e Clode Monet, si një piktor është dorzan këtij ngulmi. Krejtçka ai kumtoi rrekej në ndjekje të këtij qëllimi fondamental të artit, si akt sublim estetik, si mjet komunikimi dhe si doktrinë. Claude Monet i kushton jetën e tij kërkimit të hijeve të ngjyrës së qiellit, reve dhe shiut që kapi me penelatat e tij pa u shqetësuar të përfaqësojë realitetin ashtu siç është në të vërtetë, por më tepër sesi mund të shfaqet në një formë eterne shprehëse .
Monet besonte se vetëm pa e përpunuar figurën mund të rikthehen përshtypjet vizuale të perceptuara nga sytë tanë, atë të cilat rregullojnë në mënyrë efektive cilësinë e dritës në kanavacë, duke marrë parasysh sezonin, kohën dhe kushtet atmosferike.
Claude Monet u lind më 14 nëntor 1840 në Paris. Fëmijëria e tij rrjedh në portin e Le Havre, ku babai drejton një dyqan furnizimesh detare. Që kur ishte fëmijë ai tregon një talent të veçantë artistik dhe në moshën 15-vjeçare ai fillon të pikturojë, duke përdorur teknikën e lapsit dhe qymyrgurit, realizon disa karikatura të personaliteteve të njohura që ai u shet në dyqanin e të atit dhe i dhurojnë një reputacion të drejtë.
Ai do të vazhdojë të punojë në ato karikaturat, duke e pasuruar teknikën me futjen e efekteve të lehta dhe përdorimin e ngjyrave pastel. Më pas, vizatimet e karikaturave do të zëvendësohen me portrete që janë pasuruar nga një hetim psikologjik depërtues.
Në vitet që kaloi në Le Havre, ai u takua me piktorin Eugène Boudin i cili shënoi në mënyrë të dukshme stërvitjen artistike të Monetit, duke e inkurajuar atë të kuptojë gjallërinë dinamike të natyrës që mund të portretizohej vetëm në vend dhe për këtë arsye rekomandoi pikturimin ” en plein air”. Prekja spontane nuk mund të riprodhohet kurrë në një atelier. Ai e mëson atë se duhet të ketë gjithmonë në mend përshtypjen e parë që lind në të, në vizionin e temës që do të pikturohet dhe, vetëm më vonë, të marrë në konsideratë detajet e tjera, pa rënë kurrë në gabimin e futjes së sendeve të tjera.

Artisti duhet të vëzhgojë me kujdes natyrën dhe të kuptojë të gjithë pabarazinë e instancave. Në fund ai mund të hedhë në kanavacë të gjitha ndjenjat që janë ngritur nga thellësia e shpirtit të tij, të rrjedhura nga ky vëzhgim i përpiktë. Vetëm në këtë mënyrë subjekti i pikturuar mund të transmetojë gjallërinë e emocioneve të mbyllura në shpirtin e artistit.
Vetë mjeshtria e Monetit mund të konsiderohet pararendës i impresionizmit në pikturën e tij.
Kur Boudin, i goditur nga penelata ekspresive e djalit, kupton që nxënësi i ri e ka tejkaluar shumë zotërinë, i kërkon që të largohet nga Le Havre dhe të transferohet në Paris, për të qenë në gjendje të përballet me artistë të tjerë të rinj, në kërkim të formave të reja teknike .

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Monet tashmë e kupton, një vit para se të shkonte në Paris, se ai filloi të “shihte” dhe “pikturonte”, asokohe ai citon: ” Në atë moment sytë e mi u hapën dhe unë fillova ta kuptoj vërtet natyrën”.
Ai ndjek këshillat e mësuesit të tij dhe në 1859 vendoset në Paris me një bagazh artistik që do të karakterizojë të gjithë prodhimin e tij të përqendruar në një rritje të vazhdueshme që vjen në jetë në përshtypjen e parë vizuale, ai shtjellon impulset përmes një filtri shpirtëror për të mundur të shtyhet më vonë kanavacë e imazheve të reja.
Dhe në kryeqytetin e kulturës, ku jeton në shtëpinë e një tezeje, merr pjesë në ” Brasserie des Martyrs” ku takohet me artistët më të rëndësishëm të kohës. Refuzoni mësimet akademike; temperamenti i tij, i lirë nga skemat e paracaktuara dhe që synon kapjen e momentit të fluturimit, e çon atë të refuzojë çdo studim të kiaroskuros i cili, sipas tij, zbrit direkt e emocionit vizual. Sidoqoftë, babai i tij kundërshton këtë zgjedhje dhe e detyron atë të ndjekë kurset e mbajtura në Akademinë Suisse dhe nga piktori Gleyre. Askush nuk do të përfitojë nga mësime të tilla, të vendosura të ndjekin ato që sugjerojnë instinktet e tij, por ai do të miqësohet me Pissarro, Renoir dhe Sisley.
Ai endet midis periferive pariziane dhe takon ata artistë të refuzuar nga Salloni me të cilët do të krijojë një lidhje të fortë njerëzore dhe artistike që do t’i bëjë ata më vonë për të krijuar së bashku në një pasurim të ndërsjellë të stileve dhe ideve pikturuese. Njeh gjithashtu piktorët Corot, Manet, Delacroix, Coubert dhe poetin Baudelaire.
Më 1860 u detyrua të ndërpresë veprimtarinë e tij artistike për shkak të luftës në Algjeri në të cilën ai ishte i hipnotizuar nga ngjyrat e vendit. Një vit më pas ai u la i lirë nga shërbimi dhe u kthye në Paris.
Pas kësaj, hapet një rrugë e hulumtimit ekspresiv që do të shoqërojë tërë jetën e artistit.
Chiaroscuro do të zhduket plotësisht së bashku me vizatimin perspektiv; rruga për në revolucionin impresionist tashmë është duke u zhvilluar. Paleta e tij do të fillojë të ndriçohet dhe vëmendja e artistit do të përqendrohet në studimin e dritës dhe kontrastit midis ngjyrave plotësuese. Ngjyrat që, kur vendosen krah për krah, përforcojnë njëra-tjetrën dhe krijojnë hije, duke arritur kështu një rezultat të shkëlqimit të madh.
Pa braktisur kurrë “en plein air”, Monet inkurajon piktorët e tjerë të eksperimentojnë me gjuhën pikturuese impresioniste, në mënyrë që të arrijnë të përftojnë peizazhe që nga statiku bëhen dinamike përmes përfshirjes së brendshme të artistit në ndryshimet e pandërprera të dritës, rrjedhën e vazhdueshme të jetës së përditshme kadenciale, nga një mori momentesh unike.
Vitet nga 1865 deri në 1866 janë jashtëzakonisht të paqarta; artisti krijon vepra interesante që janë të mirëseardhura nga publiku dhe pothuajse të gjithë kritikët.
Vitet që do të tregojnë pikën vendimtare impresioniste të Monet, fillojnë menjëherë pas martesës me Camille dhe në pikturat që piktori do të prodhojë nga viti 1870 e në vazhdim, do të jetë e mundur të kuptohet ai stil i pakuptueshëm i një piktori jashtëzakonisht volitiv, i gatshëm për të sfiduar jurinë e Sallonit. /KultPlus.com

Gezim Gashi me ligjëratë në “Harvard”, prezanton Erza Muqollin, e krahasojnë me Celine Dion

Jeta Zymberi

Një emër i suksesshëm në industrinë e muzikës në Los Angeles dhe duke qenë shqiptari i parë që është një ndër themeluesit e shkollës së artit në Amerikë, Gezim Gashi rrugëtimin e tij nga një refugjatë në një djalë të suksesshëm e ka shpalosur para studentëve nga e gjithë bota në Universitetin prestigjioz “Harvard”, shkruan KultPlus.

Të larguar nga Kosova gjatë kohës së luftës, ai bashkë me familje u shpërngulën në Alvesta të Suedisë dhe tash historinë e tij e ka ndarë në universitetin më prestigjioz në botë, në “Harvard”.

Gashi e ka vlerësuar këtë si një përvojë të veçantë duke pasur parasysh se si është rritur dhe sa shumë është ushqyer me ëndrra që sot po i bëhen realitet.

“Ligjërata ime para studentëve nga e gjithë bota në Universitetin prestigjioz “Harvard” është një ëndërr e bërë realitet. Para studentëve kam folur për rrugëtimin tim, nga refugjatë nga Kosova në Suedi e deri te vlerësimi i George W Bush (që edhe ai ishte student aty ku po ligjëroja). Gjithashtu kam folur për shkollën e muzikës që e kam hapur në Amerikë, si dhe rreth mbështetjes që po e marr nga industria e muzikës në US”, ka treguar në pika të shkurtra Gashi rreth asaj se çfarë ka shpalosur para të pranishmëve.

Por përveç ligjëratës, Gashi ka vendosur që përpara studentëve nga e gjithë bota të prezantoj edhe yllin shqiptar Erza Muqollin e cila po mahnit të gjithë me zërin e saj magjikë.

Erza Muqolli gjatë kësaj ligjërate është lidhur me Skype, ku përmes ekranit ajo ka folur në gjuhën shqipe për suksesin dhe ëndrrat e saj.

“Erza ka folur për ëndrrat e saj, ndërsa unë duke e vlerësuar vokalin që ajo ka, e kam krahasuar atë me Celine Dion dhe Mariah Carey dhe studentët ishin të të njëjtit mendim. Të gjithë po mahniten me zërin e saj”.

Ky prezantim i dy shqiptarëve në “Harvard” është një tjetër sukses që flet shumë për punën dhe arritjet e tyre. / KultPlus.com

https://www.instagram.com/p/B9jhN84hmzf/

Grua

Poezi nga Nazim Hikmet

Përktheu: Eda Zhiti

Disa thonë se një grua është për
të fjetur
në netët e gjata të dimrit…
Disa thonë se një grua është për
lojë si
si ajo e valltares seksi në
një truall të blertë në dansin
me takat që kërcasin…
Disa thonë ajo është nusja ime…
Disa thonë se është pengu i shpirtit
që e mbaj rreth qafës
Disa thonë: është ajo që mbrun
bukën time,
Disa thonë: është ajo që lind
fëmijët e mi…
Ajo nuk është as kjo as ajo, as
balerina seksi, as nuse,
nuk është borxh, asgjë e tillë!
Ajo është krahët e mi dhe këmbët e mia dhe koka ime…
Nëna ime, gruaja ime, motra ime, e dashura ime që i rrëfehem…
Ajo është shoqja e kraharorit
të gjithë jetës time. /KultPlus.com

Filmi “Derë e hapur” përfaqëson Shqipërinë në “International Sofia Film Fest”

Me regji nga Florenc Papas, “Derë e hapur” është filmi përfaqësues i Shqipërisë në festivalin “International Sofia Film Fest”, në kategorinë “Balkan Competition”.

Me skenar nga Florenc Papas dhe Ajola Daja, me producent Eno Milkani filmi “Derë e hapur” do të konkurrojë në këtë festival bashkë me të tjerë prodhime nga vende të ndryshme të botës. Filmi “Derë e hapur” ka në qendër tri personazhe. Dy motrat Rudina e Elma dhe djalin 5-vjeçar të Rudinës. Rolet e tjera janë episodike në film, por të rëndësishme përgjatë udhëtimit të tri personazheve kryesore. Filmi i vendos ngjarjet në ditët tona dhe zhvillohen në Tiranë, Kërrabë, Përrenjas dhe Lin.

“International Sofia Film Fest” do të nisë më datë 12 mars dhe producenti Eno Milkani tregon se është festivali i 17-të që ky film shqiptar merr pjesë, ndërsa do të vijojë dhe në të tjera prezantime në konkurrime jashtë. “Në Sofje nga Shqipëria merr pjesë ky film dhe është festivali i 17-të, por dhe ka akoma festivale që jemi përzgjedhur për vitin 2020. Do të jetë në edicionin e 21-të të Festivalit të Filmit në Leçe në prill dhe më vonë në Munih. Këto janë të konfirmuara. Tani presim nga agjentja jonë edhe për festivale të tjera”, – pohon producenti Milkani.

I prodhuar nga shtëpia kinematografike “Bunker Film +”, me producent Eno Milkani, filmi është financuar nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë. Producenti Eno Milkani tregon se “International Sofia Film Fest” në Bullgari është një festival i rëndësishëm filmi që “Derë e hapur” merr pjesë. “Filmi “Derë e hapur” është në konkurrim zyrtar. Të gjithë jemi të gëzuar që marrim pjesë në një festival të rëndësishëm për rajonin”, -ka thënë producenti, Eno Milkani.

Filmi do të shfaqet në datat 17 mars në “Cinema Odeon”, më 27 mars në Institut Francais-Cinema “Slaveikov”, më 18 mars në kinema “Lumiere Lidl” dhe qendrën kulturore “G8”.

Në rolet kryesore vijnë dy aktoret, Luli Bitri dhe Jonida Vokshi, për të vijuar dhe me të tjerë emra, që regjisori i ka besuar rolet. Filmi tregon historinë e dy motrave që do të ndërmarrin një rrugëtim, duke u ballafaquar hera-herës me forcën e sistemit tradicional-patriarkal. Personazhi kryesor është Elma, që është një vajzë e re shqiptare, e cila jeton ilegalisht në Itali. Ajo është shtatzënë dhe babai i fëmijës tashmë është në burg. Pas dëbimit nga policia italiane, duke mos ditur kujt t’i drejtohet për ndihmë, ajo vendos të kthehet te motra e saj e madhe, Rudina. Të dyja motrat do të nisin një rrugë të gjatë me veturë drejt shtëpisë së babait të tyre tradicional. Ndërsa Rudina nget veturën, Elma do të bëjë ç’të mundet për të mos shkuar atje.

Më herët për filmin e tij “Derë e hapur” regjisori Florenc Papas ka pohuar se qëllimi është të tregojë një histori shqiptare, që ndikon shoqërinë tonë dhe që është e pranishme akoma. “Sot në Shqipëri jetojnë dy breza, ajo e prindërve tanë të cilët janë rritur në sistemin komunist dhe brezi i ri, i lindur në demokraci aty ku dhe unë bëj pjesë. Kjo përplasje midis këtyre brezave është aq e pranishme sot kudo edhe pse e vështirë ta pranojmë. ‘Derë e Hapur’ merret me jetë tematike edhe pse nuk kërkon të thotë se e gjithë shoqëria jonë është tradicionale dhe hera-herës patriarkale, por kërkon të thotë se këto forma ekzistojnë akoma dhe janë të pranishme në shoqëri”, pohon ai.

Si regjisor për punën në film, Papas vlerëson edhe dy aktoret dhe shprehet se puna ka qenë intensive. “Nuk jam bërë pishman për zgjedhjet e aktorëve, por përkundrazi. Janë dy aktore me një kimi dhe ndjeshmëri të thellë”, – pohon ai.

“Derë e hapur” pati premierën botërore në Festivalin e Filmit në Sarajevë/Konica.al / KultPlus.com

Dua Lipa pozicionohet e treta në toplistën e 100 këngëve më të mira në SHBA

Ylli i muzikës pop Dua Lipa, me shumë gëzim dhe emocion e ka ndarë me fansat e saj lajmin, se për herë të parë në karrierën muzikore ka arritur të pozicionohet në vendin e tretë të toplistës “Billboard” të 100 këngëve më të mira në Amerikë.

Këngëtarja me prejardhje shqiptare e ka arritur këtë sukses me hitin “Don’t Start Now”, që është pjesë e albumit të saj të ardhshëm “Future Nostalgia”.

Ky triumf i Lipës, po e vërteton se albumi i cili pritet të lansohet për publikun më 3 prill të këtij viti, e ka të siguruar suksesin në tregun amerikan të muzikës, transmeton Koha.

Ndërkaq, renditja e këngëve në toplistën “Billboard” bazohet në shitjet, transmetimin në radio dhe shkarkimet e këngëve online në SHBA.

Dua Lipa kishte arritur edhe më parë të përfshihet në toplistën “Billboard” të 100 këngëve më të mira, me hitet “New Rules”, “Scared to be Lonely” dhe “Blow Your Mind”.

Kënga “Don’t Start Now” e cila ka katër muaj që është lansuar, deri më tani i numëron rreth 170 milionë klikime në platformën muzikore YouTube. /KultPlus.com

Coronavirusi nuk është murtajë!

Nga Jusuf Buxhovi

Si ndjehet autori në “luftë” me personazhet (kur ata e ndjekin), këtë më së miri na e tregon shkrimtari L. Pirandeli në romanin e tij.
Por, si ndjehet autori i romanit “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, i botuar në vitin 1982, kur situatat tragjike përsëriten jashtë përshkrimeve metaforike, siç është e tanishmja e kërcënimit nga coronaviruesi?
Kjo, përafërsisht, mund të shpjegohet me atë se krijimtaria, ndonëse është imagjinatë, ndonëse përdorë figurat stilistike ndër më të ndryshmet, ndonëse përpiqet që realitetin ta kthejë në fantazi, megjithatë nuk mund të përjashtojë situatat jetësore mbi të cilat ndërtohet rrëfimi i caktuar i dramave të brendshme, të atyre që janë të përsëritshme dhe si të tilla i takojnë përvojës së gjithmbarshme njerëzore në kohë dhe në hapësirë, të cilat përjetohen në mënyra të ndryshme në përputhje me rrethanat që i përcjellin ato.
Megjithatë, në këtë shtjellë, ka diçka që është e përbashkët, që dallimet e përjetimit, i kthen te instinktet më të thella dhe më të errëta të qenies, siç është frika, prej nga pastaj paniku ia zë vendin të tjerave deri aty saqë të krijohet përshtypja e defetizmit deri te pafuqia dhe hiqësia madje.
Natyrisht se situatat vis mayer, pra katastrofat e natyrës (veçmas tërmetet) si dhe epidemitë janë përjetuar si gjendje të pafuqisë, që jo rrallë u janë atribuuar “ndëshkimeve” nga “lart” nga shkaku i “mëkateve” dhe të tjerave, ndërkohë që është harruar se edhe sëmundjet qofshin ato edhe të përmasave shfarosëses (murtaja, kolera dhe të ngjashme), janë pjesë e ritmit të përgjithshëm jetësor, që situatat ose gjendjet e caktuara, i vejnë në veprim madje në përputhje edhe me interesat e caktuara (edhe morbide) edhe i përballojnë.
Te kjo e fundit, pra te përballimi, ndodhet edhe çelësi i çështjes, që ka të bëjë me sjelljen e njeriut, po edhe të shoqërisë në përputhje me atë se jeta është e pamposhtur përkundër kërcënimeve çfarëdo qofshin ato, dhe se për këtë, me vullnetin për veprim dhe fuqi, duhet përqendrim dhe organizim, që për parakusht ka shkarkimin nga çdo frikë e brendshme dhe e jashtme, sidomos e panikut kolektiv dhe të pranimit të gjendjeve të dorëzimit, qofshin atë të mbylljeve (karantinave).
Në këtë aspekt, autori i “Shënimeve të Gjon Nikollë Kazazit” përkujton se përballimi i murtajës së fundit, në vitin 1747 në pjesën e Gjakovës dhe të Malësisë, lidhet me një fakt historik, pra atë të vetëimunizimit me anën e mikrobit (grithjes), si pjesë e përvojës jetësore e konfirmuar edhe nga mjekësia, gjë që nuk është e rastit që edhe në Kinë, conoravirusi ka filluar të luftohet me futjen e antitrupave në formë të vaksinës, të fituara nga të mbijetuari e gripit.
Pra, përvoja kineze, që me siguri se edhe magnatët e fuqishëm të farmaceutikës botërore së shpejti do ta kthejnë në vaksinë, është pjesë e kësaj përvoje jetësore dhe historike, e mbështetur mbi dijet e hershme, së cilës i janë referuar, intelektualët dhe të dijshmit, në rrethanat e kërcënimeve nga shfarosjet, siç ishte murtaja e vitit 1747, ku personazhi kryesor, Kazazi, shfaqet si bartës i kësaj elite dhe mendësie, së cilës, në rrethana të tilla ekzistenciale, i takon opërgjegjësia e veprimit.
Imagjinata e autorit në këtë rrëfim letrar, e ndërlidhur me murtajën si metaforë të së keqes, që kërcënon përherë, do të ishte jashtë fuqisë motivuese pa atmosferën e panikut të përgjithshëm , që po qe së pranohet, shfaqet si sëmundje pa ilaç… / KultPlus.com

Më 10 mars të vitit 1302, Firence e dënon Dante Alighierin me mërgim të përjetshëm

Dante dënohet me mërgim nga Firence: «Alighieri Dante dënohet për ryshfet, mashtrim, falsifikim, sjellje të qëllimshme, keqdashje, praktika të padrejtë zhvatjeje, të ardhura të paligjshme, pederasti, dhe dënohet me 5000 florinj gjobë, ndalim të përhershëm nga zyra publike, mërgim i përhershëm (në mungesë), dhe nëse kapet, mund të përballet me vdekje ». Kështu lexohet teksti i dënimit të dhënë nga gjykata e qytetit, vendim që shënoi përgjithmonë jetën e Poetit Suprem dhe njëkohësisht historinë e letërsisë italiane.

Kah fundi i shekullit të trembëdhjetë, pas një periudhe të shkurtër paqeje, Firence ishte zhytur përsëri në klimën e kundërshtimit të ashpër midis Guelfëve, të cilët mbështetin epërsinë e Papës, dhe Gibelinëve, ithtarët e përparësisë politike të perandorit. Ky skenar kishte favorizuar ngritjen e klasës tregtare në dëm të aristokracisë, përmes krijimit më 1282 të një këshilli të përfaqësuesve të Arteve (korporata që përfaqësonin interesat e një kategorie specifike profesionale) që mbështetnin Podestën në qeverinë e Bashkisë, në vend të Kapitenit të Popullit.

Kur guelfët u bindën dhe u regjistruan në Arte dei Medici e Speziali, Dante tashmë kishte disa zyra politike për kredinë e tij dhe ishte një nga protagonistët e skenës institucionale të qytetit të tij. Autonomia e tij ishte një vlerë e shenjtë për tu mbrojtur kundër çdo ndërhyrjeje, si nga sovranët e huaj ashtu edhe nga Papa. Për këto arsye ai pranoi si një zhvillim normal ngjitjen në “fronin e Pjetrit” më 1294 të Kardinal Benedetto Caetanit, i favorizuar nga dorëheqja e Papa Celestine V (më së i qartë referimi ndaj tij në vargun “ai që bëri refuzimin e madh frikacak” të kantos së tretë të Ferrit).

Papa i ri, i cili kishte marrë emrin e Boniface VIII, gjeti në letërsinë e Firences një kundërshtar krenar të politikës së tij ekspansioniste, çka në Firence përfundoi duke e ndarë partinë e Guelfëve në dy fraksione: të bardhët, të udhëhequr nga familja e Rrathëve dhe shprehësja e aristokracia më të hapur ndaj forcave popullore, ata ishin kundër çdo ndërhyrje nga Roma; Neri, të udhëhequr nga Donateschi dhe të përfaqësuar nga familjet më të pasura lokale, ishin për interesa ekonomike të lidhura ngushtë me Papën.

I shoqëruar me të bardhët, Dante e gjeti veten gjithnjë e më të izoluar nga të vetët, si dhe urrehej deri në vdekje nga kundërshtarët e tij, për shkak të pjesëmarrjes së tij në Këshillin e të Njëqindëve i cili kishte vendosur të ndalonte eksponentët më të dhunshëm të dy fraksioneve nga qyteti . Në këtë pikë, strategjia e Boniface VIII e tërhoqi atë në një kurth “vdekjeprurës”. Pasi e dërgoi Charles të Valois, vëllai i Filipit IV, mbreti i Francës, për të marrë nën kontroll Bashkinë, ai u sigurua që Poeti të dërgohej si një ambasador në Romë për të diskutuar për paqen dhe këtu u bë viktimë e mashtrimit të mirëfilltë.

Në ndërkohë, Carlo di Valois përfitoi nga trazirat e qytetit për të rrëzuar qeverinë “e bardhë” të Firences, duke caktuar udhëheqësin besnik Cante Gabrielli si Podestà. Podestà i ri, aleat me Neri, filloi një veprim përndjekës ndaj shkrimtarit, të cilit përveç që ia bastisën, përfundoi në bankën e të pandehurve me akuza shpifëse, përfshirë zhvajtje dhe ryshfet. Kjo vepër e fundit (e trajtuar në këngët XXI dhe XXII të Ferrit), e ngjashme me përvetësimin modern, shpesh u përdor si pretekst për të dëbuar kundërshtarët e dikujt.

U organizua një gjyq farsë, të cilin Dante preferoi ta shmangë, duke druajtur fatin me të cilin do të ndeshej. Kjo çoi në dënimin e 10 marsit 1302 i cili dënoi të akuzuarit në mungesë me dy vjet burgim, largim të përhershme nga zyrat publike, konfiskimin e pasurisë dhe pagimin e gjobës prej 5000 florins të vogla. Pas refuzimit të tij të përsëritur për t’u paraqitur para gjykatësit, dënimi, i shtrirë në 1315 për djemtë e tij Jacopo dhe Pietro, u zbrit në konfiskim të pasurisë dhe mërgim të përjetshëm, me alternativën e dënimit me vdekje nëse ai do të ishte kapur.

Për Danten kjo do të thoshte t’i jepte lamtumirën përgjithmonë tokës së tij të dashur dhe fillim i një faze të gjatë të vuajtjes së brendshme dhe rishikimit të poetikës së tij, e cila përbënte humorin ideologjik dhe stilistik të kryeveprës së tij të pavdekshme: Komedinë Hyjnore. Vendimi historik i dëbimit të tij, përmbledhur në Librin e Thonjve, aktualisht mbahet në Arkivin e Shtetit të Firencës. /Voal.ch /KultPlus.com

“Jeta fillon aty ku merr fund frika”

Thënie nga Osho

“Nëse e dashuron një lule, mos e këput.
Sepse nëse e këput, ajo vdes dhe puhson së qëni ajo që dashuron.
Kështu që, nëse e do një lule, lëre të jetë.
Dashuria nuk është zotërim.
Dashuria është vlerësim”.
“Përjetoje jetën në gjithë mënyrat e mundshme…
e mirë-e keqe, e hidhur-e ëmbël, errësirë-dritë,
verë-dimër. Përjeto gjithë dualitetet.
Mos ki frikë nga eksperienca, sepse
sa më shumë eksperiencë që të kesh, aq
më i pjekur do të jesh”.

“Trishtimi jep thellësi. Lumturia jep lartësi. Trishtimi jep rrënjë. Lumturia jep degë. Lumturia është si një pemë që ngjitet drejt qiellit, dhe trishtimi është si rrënjët që shkojnë poshtë në tokë. Të dyja nevojiten, dhe sa më lart të hskojë një pemë, aq më thellë shkon, njëkohësisht. Sa më e madhe pema, aq më të mëdha rënjët. Në fakt, janë gjithmonë në proporcion. Ky është ekuilibri i saj”
“Të jesh krijues do të thotë të jesh në dashuri me jetën. Ti mund të jesh krijues, vetëm nëse e do jetën mjaftueshëm, sa që të duash t’i rrisësh bukurinë, të duash të sjellësh pak më shumë muzikë, pak më shumë poezi, pak më shumë vallëzim”

“Miqësia është dashuria më e pastër. Eshtë forma më e lartë e dashurisë, aty ku nuk kërkohet asgjë, nuk ka kushte, ku njeriu thjesht jep dhe e shijon”
“Jeta fillon aty ku merr fund frika”
“Hiq dorë nga ideja për t’u bërë dikushi, sepse ti je tashmë një kryevepër. Nuk mund të përmirësohesh. Vetëm duhet që ta kuptosh kush je”
“Duke rënë në dashuri, ti mbetesh fëmijë; duke u rritur në dashuri, ti maturohesh. Me kalimin e kohës, dashuria bëhet jo një marrëdhënie, por një gjendje e qenies tënde. JO se je në dashuri – ti tani je vetë dashuria”.
“Kurajo është një marrëdhënie dashurie me të panjohurën”. /KultPlus.com