Fitnete Rexha është e njohur për shumë këngë të realizuara, e cila për kontributin e saj nëmuzikëka edhe titullin “Artiste e merituar”.
Ajo është e njohur për këngët “Te selvitë e Namazgjasë”, “Qënke veshur me të bardha”, “Mu aty tek shtatë zymbylat”, “Dy të bukurat në nji derë” dhe shumë këngë tjera.
KultPlus ju sjell këngën “Me gëzim po shkoj në punë”, këngë kjo mjaft e njohur për popullin shqiptar.
Me gëzim po shkoj në punë Po punoj e qet e lirë
Faqebardhë e lumja unë Sa me gaz e me dëshirë
Me shoqet jam vu në garë Tu kalu normën përditë
Na u dhashtë punë e mbarë Jemi shembull për të rinjt
Po punoj për vendin tim Do të ec përher më shumë
Natë e ditë e pa përtim Faqebardhë e lumja unë
Natë e ditë e pa përtim Faqebardhë e lumja unë./ KultPlus.com
Një studim i madh epidemiologjik i kryer në Ballkan gjeti një përfshirje në çrregullimet të ndjenjave dhe ankthit përkatësisht prej 47.6% dhe 41.8%, në 648 të rritur Kosovarë (Priebe et al., 2010)
Shkruan: Kushtrim Islami
A mund të kenë shkaktuar traumat e konfliktit të para 20 viteve efekte serioze në Kosovë, sa i kushtojnë shoqërisë? A i ka ri-sjellë pandemia e Kovid 19 këto trauma? Një studim e thekson se trauma kolektive me efekte afatgjate në Kosovë e kalon 41 %, (mbi 740 000 qytetarë të Kosovës) kurse një studim tjetër tregon se është më shumë e shprehur në Kosovë se në Ruandë, ku kishte ndodhur gjenocid gjatë viteve 90-të.
Nëse vjen një person nga një vend i huaj, ska nevojë as të dal nga vetura, nëse vozitë brenda ditës p.sh. në qytetin e Prishtinës, që të përballet me sjellje të acaruara dhe agresive, të cilat në ndonjë vend tjetër thjesht nuk do të haseshin, të pakten jo në atë intenzitet. Në Kosovë poashtu ka pasur, dhe ka ende, personalitete që janë me çrregullime psikologjike, që kanë qenë apo janë në pozita të rëndësishme vendimmarrëse. Çrregullimi i stresit posttraumatik pas stresit intensiv është një rrezik qe ndikon ne ndryshime afatgjate të personalitetit, me pasoja të rënda individuale dhe sociale.
Duke qenë i angazhuar në ngritjen e kapaciteteve organizative për më shumë se 15 vite, gjatë observimeve, në vazhdimësi faktorët psikologjik dilnin dominues e që bazuar në disa studime nga bota akademike, këto çrregullime lënë pasoja serioze afatgjate. Ajo që fillimisht më ka shtyer ta kuptoj këtë problematikë, ishin disa tregues që shfaqeshin vazhdimisht, që sugjeronin se individët që kishin pasuar trauma gjatë luftës së fundit 98-99 në Kosovë, apo edhe pas saj, shprehnin mangësi në nxënie të informatave, që mund të kuptohet edhe pjesërisht si stagnim intelektual.
Një studim i madh nga Qendra Mjekësore e Universitetit Columbia Irving, tregoi se një nga simptomat më të përhapura të Çrregullimi i stresit posttraumatik nuk ndërlidhet vetëm drejtpërdrejt me emocionet: individët që vuajnë nga një çrregullim i lidhur me stresin përjetojnë vështirësi njohëse duke filluar nga humbja e kujtesës deri tek aftësia e dëmtuar për të mësuar gjëra të reja.
Një studim i madh epidemiologjik i kryer në Ballkan gjeti një përfshirje në çrregullimet të ndjenjave dhe ankthit përkatësisht prej 47.6% dhe 41.8%, në 648 të rritur Kosovarë (Priebe et al., 2010).
Dy sondazhe u kryen, një në Kosovë, 8 vjet pas luftës dhe tjetra në Ruandë, 14 vjet pas gjenocidit. Proporcionet e pjesëmarrësve që plotësuan kriteret diagnostike për Çrregullimin i stresit posttraumatik (PTSD – Post Traumatic Stress Syndrome) dhe Episodit madhor depresiv (Ang. MDE -Major Depressive Episode) ishin 33.0% në Kosovë dhe 31.0% në Ruandë. PTSD-ja dhe MDE-ja e shoqëruar ishin të shoqëruara me ulje të rezultateve të shëndetit mendor dhe fizik në të dy mjediset, por ky studim e cek se efektet ishin dukshëm më të mëdha në Kosovë sesa në Ruandë.
Më e keqja është se në Kosovë, për më shumë se 20 vite askush nga faktorët vendorë nuk janë marrë me këtë problem serioz të shëndetit mendor, që ka lënë pasoja si të natyrës psikologjike poashtu edhe të asaj edukative. Siç duket, edhe hulumtimet lidhur me çrregullimet e stresit posttraumatik që ishin bërë në Kosovë, me qëllim apo jo, nuk e kishin marrë jehonën e nevojshme. Mund të ketë qenë ndonjë prapavijë politike që ta ketë ndaluar, për te mos krijuar panik kolektiv, që do të mund ta acaronte një qetësi të domosdoshme të pas luftës, të fuqizuar nga vetë faktori ndërkombetar.
(Autori është magjistër në Menaxhimin e Njohurive në Universitetin Robert Gordon, Mbretëria e Bashkuar)
Adriana Matoshi tashmë ka marrë dritën e gjelbër të jetë deputete e Kuvendit të Kosovës nga radhët e VV-së, e cila në total ka grumbulluar 10 mijë e 403 vota, shkruan KultPlus.
Adriana Matoshi e cila njihet si një ndër aktoret më të suksesshme të kinematografisë së Kosovës, e cila numëron edhe shumë çmime nga festivale prestigjioze, tashmë do të jetë edhe përfaqësuese e qytetarëve, e me fokus të veçantë për gratë dhe artistët.
“Jam shumë e lumtur, por në të njëjtën kohë kam edhe një përgjegjësi të madhe”, ka thënë Matoshi për KultPlus, e cila ka spikatë se është e vetëdijshme për punët e mëdha që e presin, por, sipas saj, duke e njohur përkushtimin e saj në çdo angazhim të deritanishëm, edhe angazhimi i saj si deputete do të jetë 100%.
“Çka punoj, e punoj me shpirt”, ka thënë Matoshi, e cila për lexuesit e KultPlus ka thënë se ka shumë gjëra që do të fokusohet e që e kanë preokupuar tash e shumë vite duke përfshirë edhe dhunën ndaj grave, për luftën ndaj parregullsive të shumta që janë bërë nga njerëzit kompetent, dhe shumë pika të tjera.
“Do të fokusohem edhe në drejtësi, në mënyrë që ta qojmë përpara, për aktivitete të shumta të Rinisë së Kosovës, fëmijët pa përkujdesje dhe në shumë fusha të tjera që kanë nevojë emergjente për ndryshim”, ka thënë Matoshi.
Por Matoshi e cila vjen nga bota e artit ka thënë se një fokus të madh do të ketë për zhvillimin e kulturës në vend, që sipas saj, deri tash sa i përket mbështetjes ka qenë si pika e fundit në Qeverinë e Kosovës.
“Ne jemi dëshmitarë të asaj se kultura ka qenë e para me arritje, dhe e fundit me përkrahje institucionale”, ka thënë Matoshi.
Matoshi krejt në fund ka apeluar te të gjithë qytetarët që mos të hezitojë që të kërkojnë mbështetje për të gjitha kërkesat e tyre, pasi që, sipas saj do të jetë në shërbim të popullit të saj.
“I lus që të më lodhin me kërkesa, sepse unë kam me qenë e drejtë dhe njësoj për të gjithë qytetarët e Kosovës”, ka thënë Matoshi.
Adriana Matoshi përpos që është e njohur në kinematografi, ajo është e njohur edhe për rolet e shumta në teatër dhe seriale./KultPlus.com
“Nihil credendum nisi prius intellectum” – “Nuk duhet me besuar në asgjë, nëse më parë nuk e ke kuptuar”.
Të parit, të shijuarit, të kuptuarit, të perceptuarit, të krijuarit, të shkatërruarit, të përjetuarit, të gëzuarit, të hidhëruarit, të vetëkënaqurit, të demoralizuarit, të menduarit, të braktisurit, të vlerësuarit, të poshtëruarit, të pasuruarit, të varfëruarit, të qenët, të mosqenët, të ekzistuarit, të mosekzistuarit, të folurit, të heshturit…, – të gjitha këto të reflektuara përballë njëra-tjetrës si metafora të ngujuara, duke fluturuar çorodituri brenda mureve të qelqta të qenies time si një artist bashkëkohor, i cili, botën e vështron me shikimin e mbetur pezull në hapësirën pa hapësirë, boshe e të tejdukshme. I qëndron përballë, përkrah, mbi krye, nën këmbë, si e si për ta njohur, për të depërtuar në indet e anatomisë së saj, për të zbuluar misteret, zhveshur errësirën dhe rrëmbyer dritën, duke krijuar kësisoj një marrëdhënie alkimike të pashterueshme në zbërthimin e një realiteti të së tashmes, por dhe të një realiteti pas tij.
Materia njerëzore lëndë fiziologjike si pjesë e një realiteti të prekshëm, por materia njerëzore dhe si univers konceptual nga ku lind gjithçka […]. Materie e veçantë dhe e vetme mbi tokë, e cila ka aftësi të njësojë hapësirën që ekziston mes vetë asaj dhe galaktikës së pafundme të populluar nga yjet e zinj dhe ndriçuar nga hëna e përgjakur me ngjyrë të kuqe, pas një eklipsi apokaliptik. Aty ku mendja nis të kuptojë përpara se të besojë, se si dhe çfarë ndodh brenda dhe jashtë qenies njerëzore… një lojë konceptuale, konceptualizëm, konceptualizmi, koncepte të cilat, në vibrimin e shikimit të mbetur pezull të një artisti bashkëkohor nuk mbeten kurrsesi në periferitë e qasjes së tij surrealo-konceptuale… – dhe këtu, hapësira pa hapësirë, boshe dhe e tejdukshme nis të marrë formë dhe vëllim. Formën dhe vëllimin sipas dritëhijeve të “conceptus mentis” mbi shtjellimin e çështjeve të universit, ku artisti bashkëkohor bëhet ndërmjetësi mes dy botëve, asaj reale fizike dhe asaj të panjohur metafizike.
Konceptualizmi si alfabeti im, i dialektikës sime, i universit tim eremit, i qenies time kozmike, e cila shtegton për t’i qëndruar përballë të vërtetës dhe për ta shpërfaqur atë nëpërmjet një procesi ndjesor, intim dhe vetjak. Një proces që nuk ndalet së kërkuari dhe shtruari pyetje mbi të qenët dhe ekzistuarit, duke prekur çaste të ndryshme të vetë jetës së njeriut, si krijues i fenomeneve dhe pësues i tyre. Fenomene-fenomenologji si tiparet formuese të vetëportretit ekzistencialist se çfarë është qenia njerëzore?! Heidegger, i cili për herë të parë arriti në përfundimin se qenia njerëzore është e jashtëzakonshme dhe ruan brenda vetes një ndryshim të pakalueshëm me çfarëdolloj identiteti, përfshirë këtu edhe identitetin suprem të identifikuar në formën e hyjnores, apo si një vlerë e abstraktes së paperceptueshme.
Hyjnorja dhe abstraktja, realja dhe surrealja, perceptimi dhe konceptualizmi, ujëra ku noton kërkimi im ontologjik i përbotshëm, në shpërfaqjen e fenomeneve të ndërthurura me antropologjinë si rrjedhojë e gjurmës njerëzore, e cila deshifrohet përmes fenomenologjisë dialektike të Hegel-it, asaj trashendentale të Husserl-it, ordo amoris të aftësisë së individit për t’u HUPUR me botën që e rrethon sipas Scheler-it dhe fenomenologjisë ekzistencialiste të Heidegger-it.
Një kërkim, i cili frymëzohet nga realiteti i realitetit për t’u thurur më pas në tezgjahun shqisor brenda hapësirave të kështjellës sime plot ngjyra dhe ndjeshmëri ndaj antropologjisë së Njeriut bashkëkohor. Gjithmonë në rrëmim e hulumtim, ku “Qenia, Vendi dhe Koha”, të gërshetuara me njëra-tjetrën përbëjnë thelbin epistemologjik të artit tim surrealo-konceptual. Aty ku veprimi mendor noesis dhe antropo-fenomenologjia së cilës ky veprim i drejtohet noema, më nxit në krijimet e mia për të depërtuar përtej ekzistencës fizike dhe gjërave tanimë të kryera, të përfunduara në kohë, duke i çmaterializuar dhe zhveshur nga kuptimi i tyre i vërtetë, për t’i ringjallur Post Mortem konceptualisht, nëpërmjet njoseologjisë së perceptimit të universit të artit tim…/KultPlus.com
“Vjosa Osmani përfaqëson një fytyrë të freskët, befasuese, të shtetit më të ri në Evropë. Vizita në Bernë e presidentes kosovare në detyrë të mërkurën rrit shpresat për një kapitull të ri në marrëdhëniet kosovare-zvicerane”.
Kjo është parë, veç tjerash edhe në praninë e konsiderueshme të mediave në konferencën për shtyp që ajo e mbajti të mërkurën, pas takimit me kryeparalmentarin zviceran, Andreas Aebbi.
Ndërsa gazeta prestigjioze zvicerane Neue Zürcher Zeitung (NZZ) e përshkruan me entuziazëm profilin e mysafires së lartë nga Kosova, shkruan albinfo.ch.
“Vjosa Osmani përfaqëson një fytyrë të freskët, befasuese, të shtetit më të ri në Evropë. Vizita në Bernë e presidentes kosovare në detyrë të mërkurën rrit shpresat për një kapitull të ri në marrëdhëniet kosovare-zvicerane”, shkruan Georg Häsler Sansano, gazetar që më parë ka punuar si korrespondent ballkanik për mediat zvicerane
“Një anglishte e kultivuar, me tingull amerikan, deklarata politikisht të mprehta, përmbajtjesore në vend të frazave të gjata, e arsimuar mirë, e re, nënë e binjakëve: Vjosa Osmani nuk korrespondon aspak me stereotipin e politikanit ballkanas, konstaton gazetari.
“Keni të drejtë, është një stereotip dhe jo realitet”, thotë presidentja aktuale e Kosovës në hapje të bisedës me NZZ: “Unë përfaqësoj imazhin e shumicës dërrmuese të popullatës kosovare – veçanërisht të popullatës së re”.
Osmani është juriste dhe ka kryer doktoraturën në Shtetet e Bashkuara. Së bashku me Albin Kurti, udhëheqës i lëvizjes Vetëvendosje, ajo ishte një nga fituesit e zgjedhjeve parlamentare të mbajtura në shkurt, transmeton albinfo.ch. Populli kosovar ka realizuar kështu një ndryshim pa ndonjë ndërhyrje të jashtme: larg komandantëve dominues të luftës dhe strukturave të tyre, drejt diçkaje të re.
Vullneti i mirë i Zvicrës
Pritjet e popullsisë së re të vendit janë të mëdha, ashtu si dhe sfidat. “Për herë të parë u dëgjua thirrja e njerëzve, nuk është thjesht një thirrje, por është klithje për ndryshim”, thotë Osmani, duke komentuar suksesin e zgjedhjeve. “Tani, ajo që ne kemi për të dhënë është: punë dhe drejtësi.”
Së bashku me Albin Kurtin, ajo në fushatën zgjedhore kishte premtuar punë dhe sundimin e ligjit. Sot, një e katërta e popullatës kosovare është e papunë. Besimi në institucionet shtetërore është përtokë. Klasa e mëparshme sunduese shihet si e korruptuar, në disa raste edhe e lidhur me krimin e organizuar.
Njerëzit në Kosovë i kanë të njohura premtimet e fryra të politikanëve. Osmani e di se: “Njerëzit në Kosovë janë shumë të durueshëm, ata ju japin një shans, por ne nuk duhet t’i zhgënjejmë ata!”. Sigurisht, jo të gjitha problemet mund të zgjidhen brenda natës, por tani ekziston një perspektivë e re për Kosovën.
Ajo dëshiron të japë një shembull të mirë dhe, mbi të gjitha, të prezantojë frymën e meritokracisë: ata që realizojnë diçka, shkojnë përpara dhe kanë për të thënë diçka, përcjell albinfo.ch. Kjo nuk ka ndodhur kurrë më përpara në Kosovë, thotë Osmani në intervistë për NZZ.
Para mediave në Bernë, mysafires nga Kosova ju premtua shumë vullnet i mirë nga kryetari i Dhomës Nacionale të Parlamentit të Zvicrës, Andreas Aebi . Zgjedhjet kanë paralajmëruar një epokë të re politike në Kosovë. Shpresat e diasporës kosovare në Zvicër që sundimi i ligjit të përmirësohet dhe që korrupsioni dhe krimi i organizuar do të luftohen, janë të mëdha: “Unë mund vetëm t`i bashkohem kësaj shprese”, është shprehur Aebi. Kjo gjithashtu do ta bënte Kosovën më tërheqëse për investitorët.
Osmani shpreson që Zvicra do të punojë për të siguruar që popullata kosovare të mos ketë nevojë për vizë. Deri më sot, kosovarët nuk mund të hyjnë lirisht në zonën Shengen. Pika më e ulët në marrëdhëniet zvicerane-kosovare ishte shkëputja e marrëveshjes së sigurimeve shoqërore (në vitin 2010, nga ana zvicerane), transmeton albinfo.ch. Asnjë pension nuk ishte paguar në Kosovë nga Zvicra në mes të viteve 2010 dhe 2019. Sindikatat dhe SP (Partia Socialdemokrate) u dalluan si avokatë të kosovarëve.
“Problemet nuk janë të natyrës ideologjike”
Socialdemokratët dhe veçanërisht bashkëkryetari i kësaj partie, Cédric Wermuth kanë bërë në të kaluarën një fushatë të fuqishme për Albin Kurtin dhe partinë e tij. Lëvizja është jashtëzakonisht e popullarizuar në mesin e të rinjve zviceranë me prejardhje kosovare. Shumë ithtarë të Kurtit janë gjithashtu anëtarë të Partisë Socialdemokrate, në Zvicër.
Kurti dhe Osmani janë të dy intelektualë, por kanë sfond të ndryshëm prapa vetes, përcjell albinfo.ch. Albin Kurti ka filluar jetën e tij politike si aktivist kundër dominimit serb në Kosovë gjatë viteve 1990 dhe qe detyruar të mbante burg për këtë.
Ai më vonë ka luftuar për vetëvendosje dhe ka kritikuar bashkësinë ndërkombëtare për “sjelljen e saj koloniale” në marrëdhëniet me Kosovën.
Osmani, nga ana tjetër, vjen nga partia më konservatore e Ibrahim Rugovës, përfaqësuesit të rezistencës paqësore kundër Serbisë. Në zgjedhje, ajo ka garuar me listën e saj, por në një koalicion të lidhur me Kurtin, përcjell albinfo.ch. Ai do të bëhet kryeministër, Osmani president.
A përfaqëson ajo (Vjosa Osmani) “korrigjimin” e politikës së majtë të Kurtit?
Sigurisht, ata u përmbahen dy ideologjive të ndryshme politike, përkatëse, thotë Osmani. Por Kurti është zhvendosur drejt qendrës, ai është socialdemokrat. “Ne kemi pasur sukses në zhvillimin e një programi të përbashkët që përmban pozicione të qendrës së majtë si dhe të qendrës së djathtë”.
Problemet e Kosovës nuk janë ideologjike. “Nëse duam të luftojmë sistemin e korruptuar, atëherë asnjë ideologji nuk duhet të na ndajë, përcjell albinfo.ch. Kjo gjithashtu do të na mbajë bashkë”, shprehet e bindur Osmani.
Për të pasur stabilitet dhe perspektivë reale, Kosovës i duhet një traktat paqeje me Serbinë. Por të dy palët këmbëngulin në kërkesat maksimale. Zvicra ndan përgjegjësinë për të kontribuar në një zgjidhje.
Si një vend neutral, ajo qe ekspozuar shumë dhe kishte njohur Kosovën si shtet, menjëherë pas shpalljes së pavarësisë, në vitin 2008. Zvicra gjithashtu ka edhe lidhje njerëzore me Kosovën, falë diasporës së madhe. Edhe në kohën e pandemisë mbahet “ura ajrore”, gjegjësisht zhvillohen disa fluturime në ditë ndërmjet Prishtinës dhe tre aeroporteve kombëtare zvicerane.
Në vitet e fundit, për të zgjidhur konfliktin, është propozuar shkëmbimi i territoreve: veriu i Kosovës me shumicë serbe duhej të shkonte në Serbi ndërsa një zonë me shumicë shqiptare në jug të Serbisë, në Kosovë.
Në prapaskenë, Zvicra është angazhuar shumë kundër ndryshimeve të kufijve. Tani, si rezultat, asaj do t’i duhet gjithashtu të bëjë përpjekje kundër një bashkimi midis Kosovës dhe Shqipërisë, bashkim me të cilin Albin Kurti po flirton edhe sot e kësaj dite. Për momentin, ideja nuk mund të ketë shumë shanse dhe përdoret kryesisht si një kundërpeshë në negociatat me Serbinë.
Presidentja në detyrë, Vjosa Osmani bën të qartë për NZZ se marrëveshja e koalicionit përcakton se nuk do të ketë ndërrime kufijsh – dhe as ndryshime kushtetuese (që do të ishte e nevojshme për një projekt bashkimi Kosovë – Shqipëri).
“Ne jemi pajtuar për prioritetet: Në Kosovë ka ende vende pa ujë të rrjedhshëm ose pa energji elektrike. Ky është fokusi ynë”.
Sa i përket Beogradit, çështja ka të bëjë me njohjen e realiteteve, thotë Osmani: “Ka shumë çfarë për tu diskutuar në tryezën e bisedimeve, por sigurisht nuk diskutohet sovraniteti i Kosovës”, transmeton albinfo.ch. Pikërisht për arsyen për të cilën presidentja në detyrë u prit me krahë hapur në Bernë, diplomacia zvicerane duhet të promovojë një dialog konstruktiv midis Prishtinës dhe Beogradit”, përfundon NZZ./albinfo.ch/ KultPlus.com
Para një shkolle të braktisur, diku në një fshat të Vushtrisë, kish zënë vend ekipi i filmit ‘The Land Within Me’. Me skenarist dhe regjisor Fisnik Maxville, filmi kishte arritur të mbledhë një ekipë të jashtëzakonshme.
Në ditën e 16 të xhirimeve të këtij filmi, ekipi i KultPlus ishte i pranishëm në sheshxhirim, për të parë nga afër punën e madhe të këtij ekipi profesional.
Secili kishte zënë vendin e vet e me përkushtimin më të madh po kujdeseshin që gjithçka të ishte në perfeksion. Përderisa aktorët kishin hyrë plotësisht në rolet e tyre, regjisori po kujdesej të sillte në pah më të mirën, shkruan KultPlus.
Me një energji pozitive e me një intensitet të madh të punës, kjo ditë e xhirimeve po ecte si ishte më së miri, derisa ekipi i KultPlus po vëzhgonte gjithë procesin e punës.
“The Land Within Me” është një film që si asnjëherë më parë, trajton pasojat e pasluftës në Kosovë. Ngjarja ndahet në tri etapa, fillon në vitet e 80-ta për të vazhduar më pas me vitet e 90-ta dhe në fund shpalos të tashmen, Kosovën e pasluftës përmes dy personazheve kryesore, atë të Florist Bajgorës dhe të Luana Bajramit.
Filmi shpalos rikthimin dhe ballafaqimin e të kaluarës me të tashmen. Remo, roli i të cilit vjen përmes Florist Bajgorës, kthehet pas dhjetë viteve në fshatin e tij të lindjes për t’u përballur me një ngjarje tejet të rëndësishme së bashku me Unanë, rolin e të cilës e luan Luana Bajrami. Të dy këto personazhe do të sjellin pasojat e traumat e pasluftës, duke u përfshirë në zhvarrimin e një varreze masive e duke zbuluar kështu ngjarje e sekrete të familjes e të fshatit.
Fisnik Maxville, regjisori dhe skenaristi i këtij filmi, ka treguar për KultPlus se ‘The Land Within Me’ është i bazuar në shumë fakte të vërteta, në ngjarje që Maxville i ka lexuar e dëgjuar përgjatë viteve.
“Kam punuar mbi dy vite e gjysmë në këtë skenar. Pasi i kam realizuar disa filma të metrazhit të shkurtër e disa dokumentarë kam menduar se është koha e duhur të filloj me një film të metrazhit të gjatë. Ideja kryesisht më ka lindur gjatë filmit ‘Lost Exile’ të cilin e kam realizuar në Kosovë në vitin 2016 dhe kam dashur që për filmin tim të parë të metrazhit të gjatë të kthehem sërish në Kosovë”, ka treguar Maxville për KultPlus.
Regjisori poashtu ka theksuar se skenari i këtij filmi ka qenë shumë sfidues për të. Ndërkaq, për procesin e punës në tërësi ka thënë se deri tani është shumë i kënaqur me komplet punën ekipore.
“Ekipin e Kosovës e kam njohur mjaft mirë dhe kam qenë i bindur që gjithçka do të shkojë si duhet. Kemi kaluar mirë edhe gjatë ditëve kur moti ishte më i ftohtë, me borë, shi e ngrica”, tregonte kështu regjisori edhe për ditët e vështira që i kanë kaluar.
Sa i përket aktorëve, barrën më të madhe në këtë film e bartin Floristi dhe Luana, dy aktorët kryesorë të cilët Maxville i kishte zgjedhur qysh moti.
“Dy aktorët kryesorë janë me të vërtetë të mrekullueshëm dhe mendoj që versionet e fundit të skenarit janë shkruar sipas tyre, e kam ditur mirë se këta personazhe dua t’i zhvilloj ashtu siç i kam zhvilluar kur e kam ditur që Floristi dhe Luana kanë me qenë në rolet kryesore. Jam jashtëzakonisht i kënaqur me ta, poashtu edhe me kastin e dytë të aktorëve të cilët kanë një angazhim jashtëzakonisht të madh”, ka potencuar Maxville për KultPlus.
Ndonëse filmi ka pothuajse edhe katër javë xhirime dhe jo vetëm në Kosovë, e tutje e pret një punë e madhe, Maxville tashmë e ka ndarë mendjen për shumë gjëra.
Ai tregoi për KultPlus se komplet realizimi i filmit pritet të bëhet gjatë verës së këtij viti, ndërkaq, duke pasur parasysh situatën pandemike akoma nuk ka ndonjë datë të saktë për premierën e filmit. Mirëpo, ai shpreson që premierën e filmit ta bëjë në Berlinale ose në Cannes.
“Një premierë në Cannes do të ishte premiera ideale për këtë film dhe pse për mua është shumë e rëndësishme që filmi të ketë edhe një premierë në Kosovë”.
Filmat nga Kosova po marrin vëmendje në gjithë botën madje edhe duke u shpërblyer me çmime kryesore në festivale prestigjioze. Ky fakt e gëzon dhe e motivon tej mase regjisorin Maxville, i cili thekson se filmat kosovarë po e thejnë stereotipin se në Ballkan nuk ka përvojë profesionale, pasi siç thekson ai, kjo gjë nuk është aspak e vërtetë pasi vetë ai e ka hetuar profesionalizmin e ekipës qysh në ditën e parë të xhirimeve.
“Shumë motivuese t’i shohësh filmat e Kosovës ose të rajonit duke treguar storje që janë jashtëzakonisht interesante për publikun ndërkombëtar, për mua është një motivim shumë i madh kur po i shoh sukseset e këtyre filmave të fundit në Kosovë”, ka përfunduar Maxville.
Ndërsa Valon Bajgora, producenti i këtij filmi, ka treguar për KultPlus se bashkëpunimi me Fisnik Maxvillen ka ardhur qysh para pesë viteve kur këta të dy ishin takuar në Festivalin e Filmit në Berlin.
“Bashkëpunimi me Fisnikun ka ardhur qysh para pesë viteve në Festival në Berlin ku jemi takuar dhe më ka treguar për filmin e tij “Lost Exile” dhe prej asaj kohe kemi bashkëpunuar në përgatitjen e atij filmi dhe kështu kemi mbajtur kontaktet. Sa i përket projektit të tanishëm e ka pasë edhe atëherë si ide që kur të vjen koha për realizim e filmit të bëjmë një bashkëpunim mes Kosovës e Zvicrës edhe kështu ndodhi”, tregon Bajgora për KultPlus.
Në pyetjen se cili ka qenë mendimi i parë kur e ka parë skenarin, Bajgora është përgjigjur: I guximshëm. Pasi siç ka deklaruar tutje ai, filmi shpalos një tregim shumë të guximshëm mbi pasojat e pasluftës, një temë që deri më tani nuk është treguar asnjëherë, të paktën jo nga një këndvështrim si ky i tanishmi.
“Ne si ‘Ikonë’ kemi dëshirë të përfshihemi në projekte qysh në fazat e hershme, për arsye sepse kemi dëshirë t’i zhvillojmë skenarët e idetë bashkë me regjisorë, duke dhënë kështu edhe imputin kreativ nga ana e produksionit”, ka deklaruar Bajgora.
Ndër të tjera, ai shprehet shumë i kënaqur me punën e ekipit në përgjithësi. Me një ekip që përbëhet nga shtete si Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Zvicra ku të gjithë anëtarët kanë një përvojë shumë të madhe në industrinë e filmit, duke bërë kështu që xhirimet të ecin edhe më shpejtë se që është planifikuar.
Krejt për fund, Bajgora ka treguar se tashmë veç janë në kontakt me disa shtëpi që merren me shitjen dhe distribuimin e filmit të cilët së pari do të shohin draftin e parë të filmit e më pasë do të diskutohet edhe për hapat e mëtutjeshëm.
“Ne si produksion së pari i japim fokus projektit pastaj bashkë me partnerët tanë e bëjmë strategjinë e festivaleve ku do të shfaqet filmi”.
“The Land Within Me” është bashkëprodhim i “Alva Film” – Zvicër dhe “Ikonë Studio” – Kosovë dhe qysh në fillim po premton shumë dhe ne si KultPlus u larguam nga vendxhirimi me shpresë që për filmin në fjalë do të shkruajmë shumë shpesh falë suksesit që pritet ta ketë. / KultPlus.com
Një nga pikturat më të famshme në botë kundër luftës, “Guernica”, e piktorit të madh spanjoll, Pablo Picasso, është hequr nga muri në hyrje të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara pas 36 vjetësh.
Nelson Rockefeller Jr., pronari i pikturës dëshironte që piktura t’i kthehej, e cila u huazua nga OKB-ja nga familja Rockefeller shumë vite më parë.
Versioni i veprës me famë botërore të Picassos, e cila pasqyron brutalitetin e luftës, u largua nga muri në hyrje të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Piktura ishte huazuar nga OKB-ja nga pronari i saj, biznesmeni amerikan Nelson Rockefeller në vitin 1984.
“Guernica” ishte vendosur në hyrje të OKB-së në vitin 1985./ koha.net KultPlus.com
Victor Hugo ishte një poet, romancier dhe dramaturg francez i lëvizjes romantike. Gjatë një karriere letrare që zgjati më shumë se gjashtëdhjetë vjet, ai shkroi me bollëk në një larmi të jashtëzakonshme të zhanreve: lirika, satira, poezi filozofike,romane, histori, ese kritike, fjalime politike, ditarë, letra publike dhe private, si dhe drama në vargje dhe në prozë.
Ne sot po ju sjellim disa nga thëniet e tij më të famshme ndër vite :
“Jeta është lulja, dhe mjalti i saj është dashuria.”
“Nuk mund ta quajmë dembel një njeri që rri i kredhur në mendime, sepse përveç punës së dukshme, ekziston edhe puna e padukshme.”
“Nëse Zoti nuk do të kishte krijuar gruan, nuk do të kishte krijuar as lulen.”
“Mosha dyzetvjeçare është pleqëria e rinisë. Mosha pesëdhjetëvjeçare është rinia e pleqërisë.”
“Këmbëngulja përbën sekretin e fitores.”
“Iniciativë do të thotë të bësh gjënë e duhur pa pasur nevojë të ta kujtojë ndokush.”
“Jeta është e shkurtër, por ne e bëjmë akoma më të shkurtër nëpërmjet pakujdesisë dhe humbjes së kohës.”
“Njeriu i urtë nuk plaket, por thjesht vazhdon të piqet pareshtur.”
“Dhimbja njerëzore është frut. Zoti nuk lejon që ky frut të rritet mbi gjymtyrë të dobëta, të paafta për ta mbajtur.”
“Vetëdija është prania e Zotit tek njeriu.”/ KultPlus.com
Këtë fundjavë, në Cineplexx mund t’i shikoni disa nga premierat më të fundit botërore.
Vikendi është kohë që më së miri kalohet duke shikuar filma, dhe ku t’i shikosh filmat më të rinjë dhe më mirë se në Cineplexx. Këtë vikend, në kinemanë në Prishtinë dhe Prizren mund t’i shikoni 12 filma të ndryshëm, të cilët shfaqen në orare të ndryshme nga ora 12:00 deri në ora 22:00 në kinemanë në Prishtinë, ndërsa në Prizren, kinemaja nis punën në 12:00 dhe qëndron hapur deri në ora 22:00.
Top 3 filmat të cilët mund t’i shikoni këtë fundjavë në Cineplexx janë:
Tom and Jerry Dy personazhet më të dashur të fëmijërisë tonë, rikthehen në një film i cili zbulon se si Tom dhe Jerry takohen dhe formojnë rivalitetin e tyre.
Monster Hunter Kur nënkoloneli Artemis dhe ushtarët e saj besnikë transportohen në një botë të re, ata përfshihen në një betejë të dëshpëruar për mbijetesë kundër armiqve të stërmadh me fuqi të pabesueshme. Filmi është i bazuar në video lojën Capcom.
Ava Një vrasëse bëhet shënjestër për vdekje nga organizata e saj e “black ops” pasi vuri në dyshim urdhrat dhe prishi protokollin.
Përveç këtyre tre filmave, në të dy kinematë po shfaqen filmi aksion The Marksman, dramë/thrilleri The Little Things, super horror Come Play, romancat The Wedding Unplanner dhe After We Collided, ndërsa nga filmat familjarë po shfaqet Fantastic Return to Oz si dhe Pele No Tail.
Kinemaja në Prishtinë dhe Prizren, nis punën nga ora 12:00, ndërsa për të gjithë filmat që po shfaqen dhe oraret e shfaqjeve mund t’i gjeni në linkun këtu (e lidhni me këtë link: https://www.cineplexx-ks.eu/filma/programi-i-filmave/)./ KultPlus.com
Diti Biçaku sapo i kishte mbushur 25 kur natën e 26 shkurtit të vitit 1951, e pa veten pas hekurave të burgut të Tiranës, midis grupit të të arrestuarve për bombën e Ambasadës ruse. Ishte një vajzë e re me ëndrrat e saj që do t’i burgoseshin përgjithmonë në kampet e tmerrshme të diktaturës komuniste. Një ndër momentet më të vështira do të mbetej ndarja me miken e saj të ditëve të vështira, intelektualen e shquar Sabiha Kasimati.
Pak çaste para se Sabiha të pushkatohej, të fundit dorë që shtrëngoi në këtë botë ishte dora e Ditit. Kur xhelatët komuniste erdhën për ta marrë, Sabiha tentoi të kundërshtonte, nuk donte të ndahej nga Diti se kishte frikë për të, kishte frikë ta linte vetëm.
Nuk e dinte pse Diti po qëndronte ende brenda hekurave të burgut të ftohtë e pse ajo po largohej prej andej. Sabiha ndoshta nuk e dinte se ky do të ishte takimi i fundit me të e se kurrë më nuk do ta shihte miken e saj të ngushtë. Sabiha nuk e dinte se duke lënë pas hekurave të burgut të ftohtë, miken e saj të ditëve të vështira, do të shkonte vetë drejt një fati edhe më të tmerrshëm, do të mbulohej në dheun e ftohtë pas plumbit që diktatura kishte rezervuar për të e fishnjen e saj në bark…
Është një ndër krimet më të tmerrshme të diktaturës komuniste vrasja e Sabiha Kasimatit. E ka rrëfyer Diti Biçaku atë natë të fundit të Sabihasë, në qelitë e ftohta të burgut të Tiranës dhe çastet e fundit të saj para se të shkonte drejt pushkatimit.
Në një intervistë dhënë disa vite më parë, Diti Biçaku rrëfen ditët në burgun e Tiranës dhe ndarjen me Sabiha Kasimatin, para se ajo të pushkatohej.
Ajo është një prej grave intelektuale që u burgosën gjatë regjimit komunist. Është një ndër ato gra që vuajti kalvarin e kampeve të tmerrshme të diktaturës komuniste. Ishte mike e Musine Kokalarit, Sabiha Kasmitatit, e të tjera gra intelektuale që u burgosën në fillimet e diktaturës komuniste.
Zonja Diti Biçaku Maliqi, ju jeni dëshmitarja e vetme okulare e arrestimeve, burgosjeve dhe vrasjeve që pasuan me ngjarjen e hedhjes së bombës në Ambasadën Sovjetike. Si e kujtoni atë natë?
Ishte ora 12 e natës kur ra dera e shtëpisë sime. Ishin tre të Sigurimit, të cilët të armatosur hynë brenda. Erdhën dhe më pyetën: Kush je ti? – Unë jam Diti Biçaku, iu thashë. – Në emër të popullit je arrestuar! Më vunë hekurat. Bënë një kontroll të imët nja një orë e ca në shtëpi, por nuk gjetën asgjë. Ashtu e lidhur u hodha sytë prindërve që po qanin me lot. U thashë të mos kenë gajle se unë isha pa faj e se do kthehesha prapë. Në ato momente nuk e di, por Zoti më dha forcë. Dola bashkë me ata të Sigurimit, të cilët ishin tre veta; njëri më rrinte majtas, tjetri djathtas e i treti përpara. I fola njërit që kisha në krah: Ku po më çoni? – Mos fol! – më bërtiti.
Thatë se ishte ora 12 e natës. Ku ju çuan?
Drejt e në qendrën e qytetit, ku është Sahati. Pastaj na drejtuan te burgu i ri (kështu i thoshin atëherë). Por kur dolëm te sheshi “Skënderbe” ishte mizëria me të burgosur. Rrugët ishin të mbushura me plot të arrestuar e drejtimi i të gjithëve ishte drejt burgut të madh. Të gjithë të burgosurit shoqëroheshin me nga tre të Sigurimit dhe kështu ne nuk mund të kthenim kokën as majtas, as djathtas që të shihnim njëri-tjetrin. Te burgu i ri pritëm shumë sepse nuk mbaronte radha e të burgosurve. Unë nuk e di në isha e fundit apo e parafundit. Kur më erdhi radha hyra te dera e parë. Një kërcitje e tmerrshme nga pas. Pas saj ishte një tunel shumë i errët që ndriçohej nga një dritë e zbehtë. Kaluam derën e dytë dhe pastaj më futën në një birucë. Biruca ishte pus. Nuk kishte fare dritë. Më lanë aty dhe i vunë llozin derës. Unë nuk e dija ku isha. Në atë moment u ndez një fije shkrepëse në mes të 5-6 vetëve që ishin të gjitha gra. Mes tyre ishte dhe Sabiha Kasimati. Ishte ajo që ndezi fijen e shkrepëses. Kush je?- më tha, se nuk shihej mirë. – Jam Diti Biçaku, iu përgjigja. Në vend që të më thoshte “obobo”…se më kishin arrestuar, tha “o shyqyr”, ngaqë i doli një e njohur në atë tmerr. Unë, Sabiha Kasimatin e kam njohur që kur kam qenë në Elbasan.
Sa kohë ju mbajtën në qeli?
Nuk e di, se nuk e kuptoje se kur ishte ditë e kur ishte natë. Ngaqë bënte shumë ftohtë u futa në dyshekun e Sabihasë dhe u mblodhëm të dyja për t’u ngrohur. Ajo ishte me temperaturë. Ndërkohë që po bisedonim kërciti dera. Erdhën ata të Sigurimit. U futën brenda dhe thirrën emrin e Sabiha Kasimatit. Sabihaja dridhej nga të ftohtit se ishte sëmurë. Unë hoqa pallton time të madhe dhe ia hodha në krah. Me atë pallto është pushkatuar. Doli Sabihaja. Pas pak erdhën dhe thirrën edhe emrin tim. Të dyjave bashkë na futën në një dhomë ku ishin dhe disa persona të tjerë. Ishin ata të hetuesisë. Na ulën në një tavolinë që ndriçohej nga një fener. Ishte Mehmet Shehu dhe ca që nuk i njihja atëherë, por tani i njoh. Mehmet Shehu përplaste dorën në tavolinë duke thënë: “Këto janë armike të popullit. Këto deshën të na përmbysnin pushtetin tonë popullor. Nuk duhet të kemi mëshirë për to, por t’u japim dënimin maksimal se e kemi fitu me gjak pushtetin popullor”. Në këtë moment unë dhe Sabihaja i shtrënguam dorën njëra-tjetrës dhe e kuptuam se ishim shumë në rrezik.
Çfarë ndodhi pas kësaj me ju dhe Sabihanë?
Pasi mbaruam aty na larguan nga dhoma. Pas pak dëgjuam zhurmën e një makine të madhe. Ajo makinë vinte gjithmonë aty e mbuluar. Edhe sot e kësaj dite zhurmën e makinës më duket se e dëgjoj. Erdhi makina te dera dhe i futën të gjithë të lidhur. As kokën s’e ngrinin dot. Ne nuk e mendonim kurrë se po i çonin për t’i pushkatuar, por mendonim se ata shpëtuan dhe po i lironin. Ne ishim të gjithë të pafajshëm. Erdhën dhe morën edhe Sabihanë që e hipën në atë makinë. Në atë moment ajo më tërhiqte që të shkoja me të. Unë doja të shkoja me Sabihanë, por një nga gardianët më tërhoqi dhe makina u nis. Me sa duket unë nuk isha në listë për t’u pushkatuar. Nuk e di si shpëtova, por në atë kohë pyesja o Zot, pse nuk shkova dhe unë me Sabihanë, sepse mendoja se atë e kishin liruar./ KultPlus.com
Qendra për Art dhe Komunitet – Artpolis ka shpall rezultatet e konkursit për aktorë rezidentë të trupës së parë të pavarur artistike të përbërë nga aktorë dhe aktore, regjisore dhe koreograf.
Juria e përbërë nga Zana Hoxha – themeluese drejtoreshë e Artpolis dhe FEMART Festivalit, Robert Nuha, koreograf dhe Alzan Gashi, pianist dhe muzikant teatri, vlerësuan kandidatët për dans, teknikë zëri, improvizim dhe monolog.
Sipas njoftimit bëhet e ditur se pas vlerësimit individual nga anëtarët e komisionit, aktorët e përzgjedhur për trupën e pavarur artistike të Artpolis janë: Blerta Gubetini, Donikë Ahmeti, Edlir Gashi, Ismail Kasumi, Kaltrinë Zeneli, Mikel Markaj, Qëndresa Kajtazi dhe Zhaneta Xhemajli. /KultPlus.com
Ejup Deari është pjesë e ekspozitës ndërkombëtare ArtWaves 2021, ekspozitë që është duke u organizuar në Britani tëMadhe, por që këtë vit po mbahet në formatin online, shkruan KultPlus.
Deari ka njoftuar se pjesa në këtë garë është shumë e rëndësishme dhe ka kërkuar nga ndjekësit e tij që ta votojnë punimin e tij në formatin online, ku edhe do të ndahet çmimi për veprën më të pëlqyer online.
Për këtë vit ArtWaves do të ndajë dy çmime: çmimin e audiencës për pikturën më të mirë, e cila do të bëhet përmes votimit online dhe çmimin që do të ndahet nga juria profesionale.
Organizatorët kanë bërë të ditur se mundësia për të votuar online është deri më 7 mars të këtij viti, dhe po në të njëjtën ditë do të shpallen edhe fituesit në të dy kategoritë.
Në këtë garë ku po marrin pjesë shumë artistë nga vende të ndryshme, në linkun më poshtë mund të votoni për veprën e Ejup Dearit, i cili ka treguar për KultPlus se po garon me një vepër me teknikë të përzier./ KultPlus.com
Me rastin e promovimit të librit “Kosovo and the Eu- State of Play” të eurodeputetit Lukas Mandl që është mbajtur së fundi në Vjenë të Austrisë, është prezantuar edhe interpretimi i pianistes kosovare Lule Elezi, interpretim që është përzgjedhë nga vet eurodeputeti, shkruan KultPlus.
Me këtë rast, interpretimi që është prezantuar në këtë eveniment është nga veprat e Beethoven, ku pianistja Elezi ka një numër të konsiderueshëm të interpretimit të veprave të këtij kompozitori.
Lule Elezi ka njoftuar për këtë paraqitje e cila është shprehur të jetë mjaftë e nderuar për këtë prezantim. KultPlus ju sjell më poshtë statusin e plotë të Elezit, sikurse që sjell edhe interpretimin e pianistes Elezi që është promovuar në këtë ngjarje me karakter ndërkombëtar.
Jam shumë e lumtur të ju informoj që një nga interpretimet e mia solistike nga kompozitori L.v. Beethoven është pjesë e prezentimit online të librit
“ KOSOVO AND THE EU- STATE OF PLAY” mbajtur më 17 shkurt 2021 në Vjenë.
Autori, Mag. LUKAS MANDL , është i njohur si Eurodeputet i Parlamentit Evropian (MEP) dhe politikan austriak që aktivisht punon për interesat e Kosovës.
Në këtë video mund ta përcillni performancën e Lule Elezit, pjesa e pianistes kosovare është prej minutës 31
Ai është mik shumë i çmuar i Kosovës.
Jam vërtet shumë krenare që për këtë eveniment kaq të rëndësishëm , vet Eurodeputeti Mag. LUKAS MANDL ka përzgjedhur një interpretim timin nga Beethoven të albumit që kam incizuar në Shtëpinë e Mozartit “ Mozarthaus” në Vjenë.
Në videon më poshtë , që është shkëputur nga ky eveniment mund të shijoni interpretimin tim./ KultPlus.com
Calvert Journal ka krijuar listën me 100 librat e domosdoshëm për t’u lexuar, në mesin e të cilëve bëjnë pjesë edhe tre autorë shqiptarë. Ismail Kadare, Gazmend Kapllani dhe Luljeta Lleshanaku, shkruan Gazeta Metro.
Përzgjedhja e këtyre librave është bërë duke pyetur shkrimtarë, akademikë e poetë, preferencat e të cilëve kanë ndikuar përzgjedhjen e këtyre 100 librave të domosdoshëm, të cilët vijnë nga vende të ndryshme, si nga Europa Qendrore e Lindore, Rusia dhe Azia Qendrore, e që janë të botuar në gjuhën angleze.
Tre shkrimtarët shqiptarë bëjnë pjesë në një listë bashkë me autorë si Tolstoy, Pushkin, Kundera e të tjerë të mëdhenj, dhe me një llojllojshmëri titujsh nga letërsia klasike, fiksioni, rrëfimet historike.
Librat e autorëve shqiptarë që janë përfshirë në 100-shen e domosdoshme për t’u lexuar janë: “Pallati i ëndërrave” i Kadaresë, “Ditar i shkurtër kufinjsh” i Kapllanit dhe “Hapësira negative” e Lleshanakut. / gazeta metro/ KultPlus.com
Këngëtarja shqiptare Tringa Rexhepi që jeton në Kanada, ka lansuar këngën “Ti moj Kosovë”, këngë që ia ka dedikuar përvjetorit të Pavarësisë së Kosovës, shkruan KultPlus.
Me tekst të vetë autores dhe Marjola Saliut, kënga është kompozuar po nga solistja e kësaj kënge në bashkëpunim me Scott Christian.
Rexhepi ka shpjeguar se kjo këngë është realizuar brenda dy javëve, dhe, sipas saj, edhe pse kënga i dedikohet Kosovës, ajo nuk ka pas mundësi që xhirimet e këtij videoklipi ti bëj në Kosovë, por videoklipi është rrumbullakuar me ndihmën e fotografive dhe videove nga Arben Llapashtica, sikurse edhe me ndihmën e fotografit Ermal Ibërdemaj.
Videoklipi përfshinë pjesë të ndryshme të Kosovës, sikurse që përmenden edhe në tekstin e kësaj kënge. KultPlus ju sjell këtë projekt të Tringa Rexhepit, e cila ka performuar edhe në skena të mëdha kanadeze./ KultPlus.com
Kryelajmi i djeshëm, shpërblimimi i trefishtë në Sundance Film Festival për filmin “Zgjoi” të Blerta Bashollit, nuk u trajtua fare. As nuk u trajtua nga institucionet, as nga b-analistët e përnatshëm televiziv, as nga gazetarët, as nga kandidatët për deputet, as nga liderët politikë, madje edhe pse është kohë fushate.
Lajmi, u trajtua nga e gjithë bota. Një lajm jo i rëndomtë që vie nga Kosova, sepse ishte lajm i mirë. Por, ja që ne nuk rrojmë në botë. Ne jetojmë të veçuar brenda botës sonë primitive.
Aq sa u trajtua lajmi për një arritje të jashtëzakonshme, aq rëndësi ka arti dhe kultura në këtë vend të pazakontë. Ky është një vend i turpshëm, me liderë të turpshëm, që marrin vendime të turpshme.
Në këtë vend, më shumë rëndësi ka mendimi primitiv i një hajni të ardhshëm institucional, se krijimi i një artisti.
Sa turp. Madje edhe për një vend primitiv, si ky, në të cilin ne rrojmë vetëm fizikisht./ KultPlus.com
Fahrije Hoti, jeta e së cilës është shndërruar në film artistik të metrazhit të gjatë dhe pikërisht ky film është vlerësuar me tre çmimet kryesore të festivalit prestigjioz “Sundance Film Festival”, ka emocionuar këtë grua nga Krusha e Madhe, e cila përgjatë luftës ka humbur bashkëshortin dhe e ka lënë me dy fëmijë, shkruan KultPlus.
Lajmin për tre çmimet e fituara e ka marë nga regjisorja e këtij filmi Blerta Basholli, e vetë Fahrija shprehet të jetë e lumtur që nëpërmjet historisë së saj, bota të kuptojë për vuajtjet e popullit shqiptar që i ka përjetuar nga regjimi serb.
“Nuk e kam pritë këtë sukses, Blerta Basholli më njoftoi me mëngjes, po e kam pas agjendën aq të ngjeshur sa nuk kam pas kohë as me festu”, thotë Hoti për KultPlus e cila udhëheqë tash e sa vite biznesin e saj në Krushë të Madhe, e cila tashmë është e njohur për prodhimin e ajvarit.
Se nëse ia ka shëruar pak plagët e vuajtjeve ky sukses i filmit, Fahrija thotë se është e lumtur se filmi “Zgjoi”, ka dokumentuar jetën e vështirë të grave të Kosovës që kanë qenë viktima të luftës, ka dokumentuar humbjen e bashkëshortëve, paragjykimet ndaj këtyre grave si dhe përballjen me varfërinë.
“Gratë e Kosovës kanë përjetuar luftën e luftës”, ka thënën Fahrije Hoti e cila është falënderuese për regjisoren Blerta Balloshin, por edhe për aktoren Yllka Gashin e cila ka bartë rolin e Fahrijes në këtë film.
Fahrije Hoti thotë më tej se ky sukses i këtij filmi është edhe sukses për Kosovën, pasi që vuajtjet e këtij vendi po marrin një dimension tjetër, dhe do të shihet nëpër kinema të ndryshme të botës.
Ajo mezi po pret të pijë kafen e mëngjesit me 23 punëtoret e saj, që të ndaj këto momente të gëzimit, ku jeta e këtyre grave paraqitet në këtë film, e për fëmijët e saj, Fahrija thotë se janë të lumtur se historia e jetës së nënës së tyre tashmë është kaq i famshëm.
Në këtë film ka luajtur edhe vjehrri i Fahrije Hotit, tashmë i ndjerë, dhe Fahrija shpreh keqardhjen që nuk arriti ta shijoj këtë sukses, e që sipas saj, ka bërë shumë për këtë film.
Filmi “Zgjoi” me regji të Blerta Bashollit ka bërë historinë me vlerësimin që i është bërë në Sundance Film Festival, ku rolin kryesor e ka bartë Yllka Gashi, sikurse që ka luajtur edhe një kastë e gjërë e aktoreve të njohura kosovare./ KultPlus.com
KultPlus organizon ekspozitën shitëse “Kjo ekspozitë nuk është e zakonshme, kjo ekspozitë është e jashtëzakonshme”, ku do të prezantohen pikturat e vajzës së re Yllka Leti, të cilat ajo i shet që një kohë të gjatë, për të siguruar terapinë e saj mujore në vlerë prej 1700 eurove, pasi që e njëjta është e diagnostikuar me sëmundjen Fibroza Cistika, shkruan KultPlus.
Për të futë barnat e saj në listën e barnave esenciale ka pas disa herë negociata dhe premtime nga politikanët dhe udhëheqësit nëpër vite, por një gjë e tillë nuk është realizuar deri tani, dhe Yllka Leti edhe më tutje siguron terapinë e saj nëpërmjet artit të saj.
Yllka Leti është shndërruar zëri i shumë fëmijëve që vuajnë nga e njëjta sëmundje, por që dorën e shtetit këto familje akoma nuk e kanë ndjerë.
KultPlus organizon këtë ekspozitë shitëse të kësaj artisteje të re, dhe kjo ngjarje kulturore mbahet prej orës 17:00 në hapësirën e KultPlus Caffe Gallery. Në këtë ngjarje janë ftuar edhe krerët e partive të Kosovës, që të jenë të pranishëm dhe të shohin për së afërmi ballafaqimin e kësaj vajze, e cila në vend se të krijonte për pasion, ajo detyrohet të krijojë që të shes pikturat për sigurimin e terapisë së saj./ KultPlus.com
“Thuhet që për të shkruar mirë duhet lexuar shumë. Dhe është e vërtetë që para se të jem autor, unë në radhë të parë jam një lexues “bulimik”. Është oksigjeni im. A nuk themi që një shtëpi pa libër është një shtëpi që i mungon shpirti?”
Autor i disa librave, asistent parlamentar në Senatin e Belgjikës, profesor në Shkollën e Lartë, këshilltar politik në Qytetin e Brukselit, Safet Kryemadhi vjen për lexuesit tanë me këtë intervistë.
Ditë më parë ju erdhët para lexuesit frankofon me dy botime të reja. Diçka jo e rëndomtë për një autor. A mund të na flisni për këta dy libra dhe tematikën e tyre?
Safet Kryemadhi: Të dy librat, botuar nga botuesi francez Ovadia, kanë tematikë krejtësisht të ndryshme. E para “La Maladie universelle”, “Sëmundja botërore“ është aktuale, bëhet fjalë për një antologji të autorëve të vjetër që kanë shkruar për epidemitë. Gjejmë në të pjesë nga Homeri, Boccaccio, Daniel Defoe, Manzoni, Flaubert, Poe … Për mua, ishte një mënyrë për të përfshirë këtë ngjarje botërore siç është pandemia e tanishme katastrofike Covid, në historinë e gjatë të njerëzimit, duke sjellë dëshmi nga e kaluara. Libri i dytë “ Contes et légendes du pays des aigles” (“Përralla dhe legjenda nga vendi i shqiponjave”) është një përmbledhje e përrallave dhe legjendave shqiptare. Ai vijon nga një libër i mëparshëm “Légendes, fables et contes albanais”, (Legjenda, fabula dhe përralla shqiptare) botuar më 2015, gjithashtu nga Ovadia.
Ballina e librit mbi legjendat shqiptare
Çfarë paraqet për ju bota e legjendave shqiptare?
Safet Kryemadhi: Faik Konica fliste për “harmoninë e errët dhe të fuqishme” të legjendave shqiptare. Ashtu sikurse këngët epike, ato tregojnë kujtesën, shpirtin dhe imagjinatën e popullit. Për shembull, tregimet që përshkruajnë Besën janë ndër më të mirat e trashëgimisë epike shqiptare. Legjendat formojnë shtresat gjeologjike më të vjetra në histori. Që i paraprijnë kujtesës klasike. Nga ana e tij, Skënderbeu është njëkohësisht një hero historik dhe një personazh legjendar. Ai mishëron Shqipërinë. Legjenda pra, është gjithashtu ajo që u reziston kohërave prozaike. Publikimi i legjendave shqiptare mundëson që publiku frankofon të zbulojë Shqipërinë në mënyrë të këndshme.
Ju keni botuar edhe libra të tjerë, në shtëpinë botuese franceze Ovadia? Cilët janë ata?
Safet Kryemadhi: Pavarësisht nga prania e rëndësishme shqiptare në shtete të ndryshme evropiane, me gjithë zhvillimin turistik që sjellë shumë vizitorë në Shqipëri, njohuritë për vendin dhe historinë e tij janë ende të kufizuara. Ato reduktohen te disa stereotipa që nuk janë gjithmonë simpatike, në emra të sportistëve dhe artistëve të njohur. Me botimet e mia, dua ta sjell lexuesin ta bartë një shikim ndryshe, më të vëmendshëm dhe dashamirës për Shqipërinë. Kështu, kam publikuar një antologji të teksteve nga udhëtarët e huaj (diplomatë, gazetarë, udhëtarë, shkrimtarë, artistë). Derisa, Shqipëria është në Evropë, veçantia e saj e bën atë ekzotike. Për më tepër, unë botova “ Gjurmët e Faik Konicës “, mbi praninë në fund të shekullit të 19-të dhe fillimit të shekullit të 20-të të kësaj figure të madhe shqiptare në Belgjikë, ku ai themeloi dhe drejtoi gazetën “Albania“. Ekziston gjithashtu një përmbledhje e studimeve të vogla letrare “ Shëtitje letrare në Shqipëri ” dhe prezantimi i një romani pak të njohur nga shkrimtari francez Eugène Sue mbi masakrën e Kardiqiotes nga Ali Pasha i Tepelenës, botuar për herë të parë më 1839.
Si ju ka lindur dëshira për të shkruar?
Safet Kryemadhi: Thuhet që për të shkruar mirë duhet lexuar shumë. Dhe është e vërtetë që para se të jem autor, unë në radhë të parë jam një lexues “bulimik”. Është oksigjeni im. A nuk themi që një shtëpi pa libër është një shtëpi që i mungon shpirti? Dëshira për të ndarë leximin tim, zbulimet dhe shijet e mia, ka stimuluar në mënyrë të padukshme dëshirën për të shkruar. Kjo është arsyeja pse unë i paraqita kronikat e mia letrare si ushtrime admirimi për shkrimtarët ose figurat historike.
Falë përkthimeve tuaja në frëngjisht, një projekt me përralla dhe legjenda shqiptare po qarkullon në rrjetet sociale në formë videoje. A do të na flisni pak më tepër lidhur me këtë projekt?
Safet Kryemadhi: Konfinimi (mbyllja) ka çuar në ngërç pothuajse të gjithë botën. Për fat të mirë, aplikacionet dixhitale dhe rrjetet sociale kanë ruajtur në distancë një pamje të jetës shoqërore. Për të mos u dëshpëruar nga e tashmja dhe për të mos mbetur pa bërë asgjë në këtë kohë të pezulluar, miku im, regjisori Zenel Laci, kishte idenë të bashkojë talentë të ndryshëm dalë nga komuniteti shqiptar i Brukselit (Anila Dervishi, Afrim Jahja, Fran Kukaj, grupi muzikor Albrapsodie Trio), por edhe korsikanen (Angélique Ricci) dhe irlandezen (Kate Holman) për të krijuar dhe shpërndarë video të shkurtra të legjendave të zgjedhura nga dy librat që përmenda. Kjo është një punë kolektive nën kujdesin e shoqatës kulturore “ Vox Aquilae” të udhëhequr nga Fran Kukaj dhe Sonila Tuci. Për këto krijime mund të themi, se ato, u japin legjendave, një partiturë subjektive duke kombinuar zërin, muzikën, ilustrimin ikongrafik. Videot janë në dispozicion në Youtube, Twitter, Instagram dhe Facebook. Edhe një herë, qëllimi është, transmetimi i kësaj trashëgimie të pasur kulturore e cila impresionon shumë, ata që e zbulojnë.
A mund të na njoftoni pak më gjerësisht për punën tuaj në Qytetin e Brukselit?
Safet Kryemadhi: Unë në radhë të parë kam qenë asistent parlamentar në Senatin e Belgjikës për gjashtë vjetë. Gjithashtu, kam dhënë ligjërata në lëndën e historisë si profesor i ftuar në Shkollën e Lartë. Që nga viti 2007, jam në Qytetin e Brukselit, ku tani kam përgjegjësinë për të hartuar fjalimet e kryetarit me rastin e konferencave apo ngjarjeve të të gjitha llojeve. Unë shkruaj gjithashtu, shënime të hollësishme për çështjet urbane në përgjithësi. Është një punë stimuluese që kërkon shumë lexim (gazeta, revista, libra) dhe kuriozitet intelektual. Do të thosha që puna ime është të lexoj dhe të shkruaj…
A e vizitoni Shipërinë dhe çfarë ju lidhë me të ?
Kur babai im Bajram Kryemadhi jetonte në Lepushë, mali i Sopotit në rajonin e Librazhdit, (ishte larguar nga Shqipëria komuniste më 1953 për t’u vendosur në Belgjikë më 1956 si refugjat politik), unë nuk kam mundur ta zbuloj vendin dhe familjen, deri nga viti 1990. Gruaja ime, Anida, është nga Përrenjasi, disa kilometra nga kufiri maqedonas dhe qyteti i Strugës. Ajo rrjedh nga të mbijetuarit e rrallë të masakrës së Kardhiqit më 1812, të cilët më pas u vendosën në fushën Domosdovë. Kështu që, ne shkojmë atje shumë rregullisht – deri katër herë në vit – aq më tepër që vajzat tona, Marie dhe Adèle, e adhurojnë vendin dhe ngrohtësinë e familjes. Plani ynë është që shumë shpejt të vizitojmë Kosovën me familje. Nga ana tjetër, unë gjithashtu jam kthyer në Shqipëri si pjesë e misioneve zyrtare për Senatin Belg dhe Qytetin e Brukselit.
Ambasada Shqiptare në Belgjikë ju ka ndarë çmimin : “Personaliteti Fankofon për vitin 2015-të“. Çfarë paraqet ky çmim për ju ?
Ishte një mirënjohje e papritur që më bëri shumë të lumtur. Kur e mora, natyrisht mendova për prindërit e mi që u sakrifikuan për të paguar për ne, studime dhe libra. Për fëmijët e mi, ky çmim, është një dëshmi e kontributit tim modest në promovimin e kulturës shqiptare.
Libri mbi pandemitë
Cili do të jetë projekti-shkrimi juaj i ardhshëm?
Që gjatëkohë kam dëshirë ta shkruaj një libër për Brukselin ashtu siç kam dëshirë të shkruaj një tregim mbi një motiv shqiptar.
Cilin libër jeni duke lexuar ?
Njëri libër ndjek tjetrin. Disa nuk kanë kohë të zvarriten mbi komodinë pranë shtratit. Thjesht mund të citoja jashtë rendit disa tituj që kam lexuar kohët e fundit: një roman të Pajtim Statovcit, romanin Bubulina, kjo figurë arvanitase nga Lufta e pavarësisë greke; një ese mbi “ Ndranghetta “, mafian kalabreze; një roman mbi origamis, një portret të Patrick Buisson, këshilltar i Nicolas Sarkozy; një biografi të Mustafa Kemal Ataturkut; një tjetër për përfaqësimin e Napoleon Bonaparte-s në letërsinë franceze.
Nëse do të duhej të merrnit një libër të vetëm në një ishull të shkretë, cili do të ishte ai?
Kujdes nga njeriu me vetëm një libër, siç thuhet. Vetmia absolute e një ishulli të shkretë, kohëzgjatja e së cilës, për më tepër, nuk dihet, nuk është e favorshme për lexim të qetë. Leximi është një akt i vetmuar, por që na lidhë ngushtë me botën. Padyshim që do të marr një shtyp ditor në ditën e ikjes për të imagjinuar zhvillimin e ngjarjeve të raportuara.
Librat e autorit Safet Kryemadhi mund t’i gjeni te shtëpia botuese Ovadia : www.leseditionsovadia.com
Informatat me video për përrallat dhe legjendat shqiptare mund t’i gjeni Youtube Chanel :Vox Aquilae Bruxelles./ KultPlus.com
Dy vajzat e Safetit, Marie dhe Adele në veshje kombëtare shqiptare
Në mbledhjen e 31-të të asamblesë së përgjithshme të SEE Cinema Network (Rrjeti Fondeve të Filmit i Evropës Juglindore) të mbajtur online, është vendosur të mbështeten 8 projekte filmike nga 8 vendet anëtare të rrjetit.
Projekti filmik i mbështetur nga Kosova, filmi i gjatë artistik në zhvillim ‘Burek’ nga Ismet Sijarina ishte fitues në konkursin e QKK-së të vitit 2019 në kategorinë zhvillim skenari.
Filmi përcjell Hektorin një burrë 45 vjeç, emigrant nga Kosova që martohet për letra me një vajzë gjermane (Kristine). Hektori e gjenë veten të ngatërruar në situata komplekse emocionale të papritura dhe jashtë çdo planifikimi, përderisa Hakani një burrë rreth 37 vjeç, punonjës social, është caktuar që të përcjellë rrjedhën e kësaj lidhjeje martesore./ KultPlus.com
Përgjatë këtij muaji dhe pjesën e parë të muajit shkurt, FFGI- (Qendra hulumtuese për Islamin Global) me seli në Frankfurt të Gjermanisë, organizon një seri prezantimesh mbi islamin global, shkruan KultPlus.
Në këto prezantime do të marrin pjesë folës të rëndësishëm të cilët do të moderohen nga Susanne Schroter nga Universiteti i Frankfurtit, ku do të prezantohet edhe gazetarja shqiptare në ZDF të Gjermanisë, Arta Ramadani.
Arta Ramadani do të prezantohet me temën “Kosova, Gjermania dhe Islami liberal”, temë e cila është pjesë e hulumtimeve që do të prezantohen dhe nëpërmjet romanit të saj të dytë, që është në përgatitje e sipër./ KultPlus.com
