Mjellma Istrefi e cila është e njohur për performanca të ndryshme të coverëve tashmë ka publikuar këngën e saj më të re, shkruan KultPlus.
Kënga e lansuar nga Mjellma Istrefi titullohet “Sight to see” dhe është me tekst dhe muzikë të vetë Mjellmës, kurse kënga është realizuar nga kompozitori Florent Boshnjaku “Dream House”.
Kënga duket të jetë shumë premtuese, duke pas parasysh edhe vokalin e vecantë të Mjellma Istrefit./KultPlus.com
Vetëm katër ditë më parë Rexhep Çelikun do ta shihnim në hollin e institucionit të Presidencës, teksa Ilir Meta do t’i jepte dekoratën e lartë të “Nderit të Kombit”, por mesa duket krijuesi e ka kërkuar lart, pasi mjeshtri i valleve ka humbur këtë të premte jetën.Rexhep Çeliku vdiq në moshën 63 vjeçare pas betejës me një sëmundje të rëndë. Zemra e tij pushoi në orën 02:30 të orëve të para të kësaj dite.
Ai ishte solist i parë i Ansamblit të këngëve dhe valleve. Meta e dekorioi katër ditë më parë me motivacionin.
“Në vlerësim të kontributit të jashtëzakonshëm si solist me nivel të lartë dhe mjeshtëri të veçantë artistike në interpretimin e valleve shqiptare; për promovimin denjësisht të vlerave të mirëfillta të trashëgimisë sonë kulturore kombëtare brenda dhe jashtë vendit, si dhe për pasurimin e fondit të krijimtarisë koreografike dhe përçimin e tij tek brezat e artistëve të rinj”./KultPlus.com
Kryetari i Komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri me stafin e tij dhe me familjarë të dëshmorëve, kanë bërë ndezjen e flakadanit të “Flakës…”, për të shënuar kështu edhe simbolikisht fillimin e manifestimit mbarkombëtar “Flaka e Janarit”, që i dedikohet heronjëve dhe dëshmorëve të rënë në janarët e acartë për lirinë e Kosovës.
Me këtë rast kryetari Lutfi Haziri ka thënë se heronjtë, dëshmorët dhe të gjithë të rënët në luftën për liri janë ata që i sollën këtij vendi lirinë dhe që po e ruajnë atë vazhdimisht.
“Këtë flakadan, sikur sonte edhe vitin e kaluar e kemi ndezur bashkërisht me familjet e dëshmorëve. Sonte përveq mungesës së dëshmorëve, është edhe mungesa e migjës Rexhep, i cili është ndar nga jeta dhe u është bashkuar këtyre shpirtave të bardhë që sot bëjnë dritë mbi lirinë e Kosovës. Kalendari i Flakës nëpër të gjitha shtyllat, i kushtohet respektit dhe nderimit të veprës së dëshmorëve të kombit. Ky vit i kushtohet 550 vjetorit të vdekjes së heroit kombëtar Gjergj Kastrioti – Skenderbeu dhe 50-vjetorit të dëmonstratave për flamur”, ka thënë kryetari Haziri.
Ai ka bërë të ditur se nga ky vit do të punohet që kalendari i flakës të jetë më i hapur, më gjithëkombëtar dhe ndërkombëtar.
“Këto ndryshime do të bëhen, sepse vlerat e dëshmorëve tanë brenda kombit tashmë i njohim të gjithë, por këto vlera do t’i bëjmë edhe më ndërkombëtare. Do t’u tregojmë edhe të tjerëve se çfarë vlerash, çfarë heronjësh e dëshmorësh kemi. Flaka e Janarit, pas 27 vjetësh do të merr konotacion dhe hapësirë ndërkombëtare”, ka thënë kryetari Lutfi Haziri.
“Dëshmorët dhe heronjtë e Kosovës janë figurat që na mësuan se si luftohet për liri dhe ata janë që po e ruajnë këtë liri. Sa për ne të gjallët, dyshoj edhe unë që kjo liri ishte marrë moti kohë nëpër këmbë. Faleminderit veprës dhe kujdesit të tyre”, ka përfunduar kryetari Lutfi Haziri.
Kurse Fitore Malaj, vajza e dëshmorit Rexhep Mala, në emër të familjeve Mala e Berisha, ka falënderuar Komunën e Gjilanit për përkushtimin e treguar dhe për angazhimin në nderim të dëshmorëve, heronjëve dhe gjithë të rënëve për liri.
“Sot i ndezëm këta flakadanë. Kështu i ndezën para 34 vitesh flakadanët e lirisë edhe Rexhep Mala dhe Nuhi Berisha. Ata ndezën flakadanin e lirisë së Kosovës. Ndjehemi shumë të nderuar si familje për respektin dhe nderimin që i bënë Komuna e Gjilanit dhe gjithë Kosova, heronjëve tanë”, ka thënë ajo pas ndezjes së flakës.
Aktivitetet e Flakës…” vazhdojnë me 17 janar me akademinë që i kushtohet dëshmorëve të rënë, dhe përfundon me 31 janar kur edhe bëhet mbyllja e manifestimit shumëkulturor dhe mbarkombëtar “Flaka e Janarit”.
Përndryshe, me iniciativë të kryetarit të Komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri, Kuvendi i Komunës e ka shpallur qytetar nderi bashkëshorten e dëshmorit Rexhep Mala, Hanifen dhe babain e dëshmorit Nuhi Berisha, Rexhep Berishën./KultPlus.com
REPUBLIKA E KOSOVËS/REPUBLIKA KOSOVA/ REPUBLIC OF KOSOVO
QEVERIA E KOSOVËS / VLADA KOSOVA /GOVERNMENT OF KOSOVA
________________________________________
MINISTRIA E KULTURËS, RINISË DHE SPORTIT
MINISTARSTVO KULTURE, OMLADINE I SPORTA/ MINISTRY OF CULTURE YOUTH AND SPORTS
DEPARTAMENTI I FINANCAVE DHE SHËRBIMEVE TË PËRGJITHSHME / DEPARTMENT OF FINANCES AND GENERAL SERVICES / DEPARTMAN I FINANSIJA I GENERALNIH USLUGA
DIVIZIONI I BURIMEVE NJERËZORE / DIVISION OF HUMAN RESOURCES / DIVIZIJA LJUDSKIH IZVORA
Ministria e Kulturës, Rinise dhe Sportit mbështetur në Procedurat e Rekrutimit, njofton për anulimin e konkursit të datës 26.12.2017, për pozitën Udhëheqës Artistik në AKKV”Shota” , Referenca 80/2017, për shkak të mosplotësimit të numrit të kandidatëve të nevojshëm, për kryerjen e procedurës së rregullt të rekrutimit.
REPUBLIKA E KOSOVËS/REPUBLIKA KOSOVA/ REPUBLIC OF KOSOVO
QEVERIA E KOSOVËS / VLADA KOSOVA /GOVERNMENT OF KOSOVA
________________________________________
MINISTRIA E KULTURËS, RINISË DHE SPORTIT
MINISTARSTVO KULTURE, OMLADINE I SPORTA/ MINISTRY OF CULTURE YOUTH AND SPORTS
DEPARTAMENTI I FINANCAVE DHE SHËRBIMEVE TË PËRGJITHSHME / DEPARTMENT OF FINANCES AND GENERAL SERVICES / DEPARTMAN I FINANSIJA I GENERALNIH USLUGA
DIVIZIONI I BURIMEVE NJERËZORE / DIVISION OF HUMAN RESOURCES / DIVIZIJA LJUDSKIH IZVORA
Ministarstvo Kulture,Omladine i Sporta na osnovu procedure zapošljavanja, obaveštava o anuliranju konkursa datuma 26.12.2017, o poziciji Umetinički Rukovodilac u NAPI „Shota“, Preporuka 80/2017, zbog neispunjenja broja potrebnih kandidata, zbog završavanja redovne procedure za regrutaciju.
Ekspozita hapet më 18 janar 2018 me fillim në orën 18.30, në galerinë “Cité du Temps” në Gjenevë.
Më 18 janar 2018 artistja nga Ferizaj, Lebibe Topalli-Shabani hap në galerinë e njohur të Gjenevës “Cité du Temps” ekspozitën e saj personale të titulluar “The time” – “Le temps” (Koha). Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 28 shkurt 2018.
Ekspozita përbëhet nga tri tërësi: “The time”, “Don`t Stop My Time” & “Non-Stop”. Emërtimi “The time” i ekspozitës lidhet me një arsye të fortë, pasi që është koha ajo që kalon të gjitha dhe mbijeton përgjithmonë, shkruan albinfo.ch. Është koha ajo e cila ndjek besnikërinë e njeriut duke shkaktuar përherë paradokse. Dhe është zemra jonë sinonimi i tiktakut që mat kohën.
Është evidente se secila pikturë e kësaj ekspozite tregon akrepat e orës, të cilët krijojnë qarkun e tyre përcaktues. Në shumicën e këtyre krijimeve artistike shpërfaqet optimizmi përmes ngjyrave të ngrohta dhe të buta, përveç te kapitulli “Don`t stop my time”, pikturat e të cilit si laitmotiv kanë ndërgjegjësimin e njerëzve, shkruan albinfo.ch. Ndërgjegjësim lidhur me atë që kohën duhet ta vlerësojmë dhe ta përdorim në mënyrë pozitive sepse ajo nuk ndalon kurrë dhe ne mund ta humbasim atë.
Lebibe Topalli Shabani është e lindur në Ferizaj në vitin 1981. Ajo ka mbaruar studimet për arte pamore në Universitetin e Tetovës ndërsa masterin në arte e ka bërë në Universitetin e Prishtinës. Aktualisht punon si mësimdhënëse në Shkollën e Mesme të Arteve “Çesk Zadeja” në Ferizaj./albinfo.ch
Lubaina Himid, artistja e cila krijon vepra teatrale, të mprehta dhe sfiduese, që e adresojnë historinë koloniale, racizmin dhe padukshmërinë institucionale, befasoi botën artistike duke fituar Çmimin Turner në 2017.
Ajo është gruaja e parë me ngjyrë dhe më në moshë (63 vjeç) që e ka fituar këtë çmim me traditë 33 vjeçare, pasi vjet u ndryshua kufiri maksimal moshor që deri më tash ishte 50 vjeç.
Është artiste e cila është injoruar dhe nënvlerësuar gjatë pjesës më të madhe të karrierës së saj.
Prej 4 dhjetorit – kur gjatë një ceremonie në Hull u dha lajmin për fitoren e saj – kjo gjë ndryshoi.
U lind në Zanzibar, në Tanzani, dhe si fëmijë shkoi në Angli pasi nëna e saj ishte nga Blackpool, ndërsa u rrit në Londër.
Tash jeton në qytetin e vogël Preston.
Himid i ka falënderuar të gjithë njerëzit të cilët e kanë ndihmuar të mbijetojë gjatë “viteve të egra”.
“Veprat e mia nuk janë injoruar nga kuratorët dhe artistët, por unë nuk kam qenë e pranishme në media mbase për shkak se puna ime ishte tejet e komplikuar për të diskutuar mbi të”.
“Supozoj se çështjet të cilat i trajtoja ishin komplekse, shumështresore, kurse gazetat duhet të shiten”.
“Fitimi i këtij çmimi ka rëndësi të madhe për mua”.
“E kam fituar për të gjitha ato kohëra kur i vendosnim kokat mbi mure, kur përpiqeshim të bënim gjëra por dështonim, njerëzit kanë vdekur ndërkohë… Për të gjitha gratë me ngjyrë të cilat asnjëherë nuk e kanë fituar këtë çmim, ndonëse kanë hyrë në rrethin e ngushtë… Për këtë arsye, është ndjenjë e mirë”.
Bashkë me çmimin, Himid i ka fituar 25.000 funte, para të cilat do t’i harxhojë për të blerë vepra të artistëve tjerë, dhe ndoshta, një palë këpuca të çuditshme, njofton Klan Kosova.
Alex Farquharson, drejtor i Tate Britain dhe kryetar i panelit vlerësues, ka deklaruar se Himid ka realizuar vepra kurajoze që adresojnë çështje “të vështira, të dhimbshme”.
Ajo ka fituar për shkak të tri ekspozitave me veprat e saj në Bristol, Oxford dhe Nottingham.
“Këto ekspozita së bashku kanë ofruar një përmbledhje të mrekullueshme të punës së saj në dekadat e fundit dhe e kanë zbuluar sa vitale është puna e saj në momentin aktual”, ka thënë Farquharson.
Çmimi Turner është njëri ndër çmimet më të njohura të artit bashkëkohor në botë dhe ka për qëllim “ta promovojë debatin publik mbi zhvillimet e reja në artin bashkëkohor britanik”.
Ka pasur edhe kritika ndaj Himid nëse koleksioni i saj ishte në përputhje me misionin e çmimit, për arsye se përfshin vepra që nga viti 1987.
Mirëpo, Farquharson ka pohuar se e gjithë puna e Himid, pa marrë parasysh nëse është e viteve 1980 apo e tashme, veçanërisht sot është “kumbuese dhe relevante”.
Sipas tij, shumë nga veprat e saj duket se kanë marrë më shumë kuptim dhe njerëzit ishin më të gatshëm për to.
“Ato i flasin momentit të tashëm, i cili në Britani dhe në Amerikë është moment i ndarjes”.
Vepra nga viti 1987, e cila është e shfaqur në Ferens Gallery, në Hull, qytet i cili është nikoqir i Çmimit Turner në gamën e festimeve si Qytet i Kulturës, është një set i madh dhe i mbushur përplot me figura të drurit dhe të copëzave të prera nga mediat e ndryshme, inspiruar nga “Marriage A-la-Mode” e William Hogarth. Është lehtë për t’ia ditur datën për shkak të përfshirjes së Margaret Thatcher dhe Ronald Reagan.
Një vepër tjetër nga viti 2007 paraqet enët e tavolinës me skena të skllavërisë nga historia koloniale e Britanisë.
Në një mur tjetër paraqiten faqet e shqyera të gazetës Guardian, ku shihen njerëz me ngjyrë.
Artistja i konsideron këto faqe si stereotipizime të pavetëdijshme racore dhe pikturon mbi to.
Lista e ngushtë e kandidatëve përfshinte piktoren Hurvin Anderson, regjisoren Rosalind Nashashibi, skulptoren Andrea Büttner, etj.
Himid është profesoreshë e artit bashkëkohor në Universitetin Central Lancashire.
Fituesit e mëhershëm të Çmimit Turner janë Rachel Whiteread, Damien Hirst, Grayson Perry, Jeremy Deller dhe, vitin e kaluar, Helen Marten./klan kosovoa
Këngëtarja shqiptare Elina Duni ka njoftuar se viti 2018 po sjellë projektin e saj të ri “Wisdom”, shkruan KultPlus.
Po sipas saj, ajo bashkë me ekipin e saj do të kenë koncerte në Francë dhe Zvicër, duke nisë turin prej 27 shkurtit deri më 4 mars të këtij viti. Ajo ka ndarë një video nga projekti i ri “Wisdom”./KultPlus.com
Në kuadër të Manifestimit tradicional “Flaka e Janarit” që mbahet tash e sa vite në Gjilan, sivjet do të bëhet edhe zbulimi i bustit të heroit të madh shqiptar Gjergj Kastriot Skënderbeut, shkruan KultPlus.
Në përvjetorin e 550-të të Skënderbuet edhe manifestimi “Flaka e Janarit” i është dedkiuar kësaj figure të rëndësishme shqiptare.
Sipas organizatorëve bëhet e ditur se busti i Skënderbeut do të zbulohet më 17 janar, kurse busti do të vendoset para objektit të zyrës së kryetarit të Komunës së Gjilanit./KultPlus.com
Ambasadori i Japonisë në Shqipëri Makoto Ito, i ftuar në emisionin PASSPORt të gazetarit Arbër Hitaj në Scan Tv, flet për raportet që ka mes 2 vendeve. Diplomati japonez që ndodhet në Tiranë prej vetëm 7 muajsh, thotë se ekonomia shqiptare është atraktive, por për të pasur kompani të mëdha që investojnë, rajoni i Ballkanit duhet parë si një zonë e vetme ekonomike.
Ambasadori thotë se në vit janë mbi 4000 mijë turistë japonez që vizitojnë Shqipërinë dhe i tërheq kultura dhe historia e vendit. Në lidhje me pyetjen si e njohin japonezët Shqipërinë, ambasadori ITO, thotë se Shqipëria njihet në Japoni falë librave të shkrimtarit të njohur Ismail Kadare, ku deri më tani janë përkthyer 10 romane të tij./KultPlus.com
Në vitin 1967 me urdhër të Mehmet Shehut u shemb me dinamit kisha ku është kurorëzuar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu në Vaun e Dejës.
“Krimi më i madh ndaj një historie të kombit. Kisha ku është kurorëzuar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu në Vaun e Dejës shkatërrohet me dinamit në vitin 1967 me urdhër të Mehmet Shehut”, ka shkruar Simon Shkreli./KultPlus.com
The Sun sërish ka pasë nën llupë këngëtaren shqiptare Dua Lipa, gjithnjë duke potencuar edhe këtë fakt, se ajo vjen nga Kosova, përcjellë KultPlus.
Sipas The Sun, ajo në heshtje është duke u shndërruar në një prej artisteve të njohura të planetit.
Mirëpo, ky medium nuk ka lënë pa potencuar parashikimin e gabueshëm mbi Dua Lipën, që e kishin bërë sa ishte ajo në shkollën fillore. Në atë kohë,asaj i është thënë se nuk mund të këndonte, sepse nuk mund të arrinte shumë larg.
“Gjithmonë kam dashur të këndoj, duhet shumë këmbëngulje. Nuk mund të heqësh dorë kurrë nga ajo që beson ”, ka thënë Dua Lipa, për të cilën është shkruar edhe për rrugëtimin e saj Prishtinë-Londër,pastaj për rikthimin e saj në Kosovë që ishte vlerësuar si një periudhë jo shpresëdhënëse për karrierën e Duas, dhe krejt në fund edhe për kthimin e saj në Londër dhe suksesin e madh që shënoi po në këtë vend, po për të kaluar shkëlqimi i saj më pas edhe në shumë shtete të tjera./KultPlus.com
Mbrëmjen e kaluar e fmashmja Oprah Winfrey, solli një fjalim të fuqishëm në ceremoninë e Golden Globe. Fjalimi i saj pati një jehonë të madhe në media dhe këtë moment e ka shfrytëzuar edhe këngëtarja shqiptare Rita Ora, e cila ka ndarë një fotografi me Oprah, duke shprehur kështu emocionet e fjalimit të saj, shkruan KultPlus.
Rita Ora ka ndar dy fotografi ku ajo shihet ulur shumë pranë Oprah. “Një fjalim tejet emocionues dhe një njeri si Oprah, #timesup, #proud, e lumtur që po jetoj për te dëshmuar këtë ndryshim të bukur”, ka shkruar në mbishkrimin e fotografive, të cilat Rita i ka ndarë me ndjekësit e saj në Instagram. Fjalimi i Oprah, u prit me mjaft duartrokitje e brohoritje në ceremoninë e Golden Globe, kurse shumë njerëz më pas i kërkuan që ta mendoj seriozisht kandididaturen për presidente të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. /KultPlus.com
Gazetarja Rudina Xhunga, kishte ecur në shumë vende për t’i intervistuar 31 shkrimtarët më të mëdhenj të këtij shekulli. Përmbledhja e këtyre intervistave në librin “Shkrimtarët e shekullit” nis me njërën nga intervistat me nobelistin e njohur Orhan Pamuk, prej të cilit gazetarja kishte nxjerrë edhe opinionin e njohuritë e tij për Shqipërinë, shkruan KultPlus.
Gazetarja Xhunga, derisa në intervistën e saj nxjerrë në dritë shumë nga puna dhe mënyra e krijimtarisë të autorit Pamuk, i cili përmes gazetares Xhunga rrëfehet për publikun shqiptar, Xhunga në këtë intervistë prezantohet me prejardhjen e saj, duke i kërkuar kështu nga shkrimtari që të ndaj mendimet e tij për Shqipërinë.
“Më lejoni në fillim, të prezantohem. Unë jam shqiptare. Çfarë dini ju për shtëpinë time?”, ishte pyetja e gazetares Xhunga.
“E di që Shqipëria është një vend shumë i vogël. Di gjithashtu se edhe kultura juaj është shumë pranë asaj sonës, ka ngjashmëri, ngjasim. Mund të them se edhe fjalorët e parë turqisht janë bërë nga disa shkrimtarë më origjinë shqiptare. Figura të rëndësishme me origjinë shqiptare kanë ndikim të madh në kulturën moderne të Turqisë. Nëse do të vazhdoj të flas ende, do të më ngjas sikur kulturat e dy vendeve nuk mund t’i mendoj veç e veç por si vazhdimësi të njëra-tjetrës”, përgjigjet nobelisti në pyetjen e gazetares, duke theksuar kështu lidhjen mes kulturës së Shqipërisë më atë të Turqisë.
Ai po ashtu gjatë kësaj përgjigjeje tregon se di edhe për periudhën e izolimit të Shqipërisë dhe se tani Shqipëria po ecën në rrugën e demokracisë. Ai në këtë intervistë tregon se disa nga çështjet e Shqipërisë i ka përfshirë edhe në krijimtarinë e tij letrare, duke thënë se intelektualë turq e kanë ndjekur Shqipërinë gjatë periudhave të ndryshme.
“Në të vërtetë Shqipëria është një vend në mes të Evropës. Unë di rreth viteve të mbylljes në vetvete të Shqipërisë. Apo edhe për ngjarje të rënda të disa viteve më parë. Madje, kam pasur shokë këtu në Turqi që janë ndikuar nga gjendja që kaloi Shqipëria para një dhjetëvjeçari. Disa prej këtyre çfarë përmenda unë i kam shkruar edhe në librat e mi. Intelektualët turq e kanë ndjekur Shqipërinë gjatë periudhave të ndryshme. Tani e di që Shqipëria ka kaluar në një sistem demokratik, është një shtet që po forcohet, pasurohet. Shpresoj dhe dua që të vazhdojë me sukses në këtë rrugë”, kështu përfundon përgjigjen shkrimtari i njohur Orhan Pamuk. /KultPlus.com
Këngëtarja e famshme Rita Ora shumë shpejt do të ngjitët në skenën e koncertit që do të mbahet në Hamburg, shkruan KultPlus.
Ky koncert do të mbahet me Elbphilharmonie të Hamburgut, ku ylli kryesor i mbrëmjes është Rita Ora, sikurse edhe yje të tjera.
Këtë koncert është duke e përcjellë nga afër edhe disenjatorja shqiptare Flora Suldashi e cila tashmë ka realizuar edhe një fotografi me Rita Orën./KultPlus.com
Profesoresha japoneze e socilogjisë në Universitetin e Osaka, Kazua Muta ka vlerësuar se princat nga filmat e vizatuar të Disney, janë abuzues seksual, shkruan KultPlus.
Autorja e librit mbi ngacmimet seksuale ka konsideriur se princat në filmat e vizatuar “Bukuroshja e fjetur” dhe “Borëbardha” abuzojnë me partneret, përderisa ato janë pa ndjenja.
Me fjalë të tjera, ajo pretendon se këto përralla në këtë mënyrë miratojnë dhunën seksuale.
Vlerësimet e saja kanë shkaktuar reagime të shumta./KultPlus.com
Alpinistja shqiptare Uta Ibrahimi ka bërë një ekspeditë në veriun e Shqipërisë, e cila tashmë ka ndarë me ndjekësit e saj edhe disa fotografi mjaftë të vecanta, shkruan KultPlus.
Në faqen zyrtare të saj, tashmë të emëruar me emrin Utalaya, ajo ka ndarë me ndjekësit e saj këto fotografi që na afrojnë jetën e veriut të Shqipërisë, por edhe pamjet e bukura që ka ky vend.
Për më shumë mund ti shikoni fotografitë e sjella nga vetë Uta Ibrahimi./KultPlus.com
Aktorja australiane Cate Blanchett do të jetë në jurinë e edicionit të 71 të Festivalit të Filmit në Kanë, shkruan KultPlus.
Kjo aktore shënon në 12 numrin e grave që kanë udhëhequr këtë juri nëpër vite, kurse ajo tashmë është e njohur për kampanjat kundër ngacmimeve seksuale ndaj grave. /KultPlus.com
Poezi nga Ali Asllani
Që nga Korça gjer te Shkodra mbretëron një errësirë,
nëpër fusha, nëpër kodra, vërshëllen një egërsirë!
Pra, o burra, hani, pini, hani, pini or’ e ças,
Për çakallin, nat’ e errët, është ras’ e deli ras’!
Hani, pini dhe rrëmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka,
të pabrek’ ju gjeti dreka, milionier’ ju gjeti darka!
Hani, pini e rrëmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe,
gjersa populli bujar t’ju përgjigjet: peqe, lepe!
Ai rron për zotrinë tuaj, pun’ e tija, djers’ e ballit,
ësht’ kafshit për gojën tuaj. Rroftë goja e çakallit!
Shyqyr zotit, s’ka më mirë, lumturi dhe bukuri,
dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz’ edhe turi!
Hani, pini dhe rrëmbeni, është koha e çakenjvet;
hani, pini e rrëmbeni, ësht’ bot e maskarenjve;
Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith’ aksione, monopole,
ekselenca dhe shkëlqesa, tuti quanti come vuole!
Nënshkrim i zotris suaj nëpër banka vlen milion,
ju shkëlqen në kraharuar dekorata “Grand Cordon”!
Dhe kërkoni me ballhapur (!) komb i varfër t’ju thërres’
gjith me emrin tingëllonjës: Ekselenca e Shkëlqes’
dhe të quheni përhera luftëtar’ e patriot’,
në ka zot dhe do duroj’, posht ky zot, ky palo zot!
Grand Kordon i zotris’sate, që në gji të kan’ vendosur,
ësht’ pështyma e gjakosur e atdheut të veremosur;
dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr’,
ësht’ trikëmbshi që përdita varet kombi në litar!
Dhe zotrote kullurdise, diç, u bëre e pandeh,
kundër burrit të vërtetë zë e vjell e zë e leh!
E na tunde, na lëkunde, nëpër salla shkon e shkunde,
mbasi dora e armikut ty me shok’ të heq për hunde.
Rroftë miku yt i huaj, që për dita los e qesh,
të gradoi katër shkallë, pse i the dy fjal’ në vesh!
Koha dridhet e përdridhet, do vij’ dita që do zgjidhet
dhe nga trasta pem’ e kalbur doemos jasht’ do hidhet!
Koha dridhet e përdridhet, prej gradimit katër shkallë
nuk do mbetet gjë në dorë veç se vul’ e zezë në ballë!
Mirpo ju që s’keni pasur as nevoj’ as gjë të keqe,
më përpara nga të gjithë, ju i thatë armikut: “Peqe!”
Që të zinit një kolltuk, aq u ulët u përkulët,
sa në pragun e armikut vajtët si kopil u ngulët!
As ju hahet, as ju pihet, vetëm titulli ju kihet…
Teksa fshat’ i varfër digjet… kryekurva nis e krihet!
Sidomos ju dredharakë, ju me zemra aq të nxira,
ju dinakë, ju shushunja, ju gjahtar’ në errësira!
Ç’na pa syri, ç’na pa syri!… Hunda juaj ku nuk hyri:
te i miri, te i ligu, te spiuni më i ndyri!
Dallavera nëpër zyra, dallavera në pazar,
dallavera me të huaj, dallavera me shqiptar’
Vetëm, vetëm dallavera, dhe në dëm të këtij vendi
që ju rriti, që ju ngriti, që ju ngopi, që ju dendi!
Nëse kombi vete mbarë, nesër ju veproni ndryshe,
dylli bëhet si të duash, kukuvajk’ dhe dallëndyshe…
kukuvajka gjith, me lajka, nesër silleni bujar,
nënë dorë e nënë maska, shkoni jepni një kapar!
Dhe kujtoni tash e tutje me të tilla dallavera
kukuvajka do përtypi zog e zoga si përhera…
Ja, ja grushti do të bjeri përmbi krye të zuzarve,
koha është e maskarenjve, po Atdheu i shqipëtarve!
Edhe ju të robëruar, rob në dor’ të metelikut,
fshini sofrat e kujtdoj’, puthni këmbën e armikut!
Që ta kesh armikun mik e pandehni mençuri,
mjafton bërja pasanik, pasanik dhe “bej” i ri,
dhe u bëtë pasanik, me pallate, me vetura,
kurse burrat më fisnikë, japin shpirtin në tortura!
Vendi qenka sofr’ e qorrit, vlen për goj’ e për lëfytë,
bëni sikur veni vetull’, shoku-shokut kreni sytë…
Dhe për një kërkoni pesë, po më mir’ njëzet e pesë.
Le të rrojë batakçiu dhe i miri le të vdesë!
Po një dit’ që nis e vrëret do mbaroj’ me bubullimë,
ky i sotmi zër’ i errët, bëhet vetëtimë
dhe i bije rrufeja pasuris’ dhe, kësi lloj,
nuk ju mbetet gjë në dorë, vetëm një kafshit’ për goj’!
A e dini që fitimi brenda katër vjet mizor’
nuk ësht’ yti, nuk ësht’ imi, është i kombit arbror,
ësht’ i syrit në lot mëkuar, ësht’ i vendit djegur, pjekur,
Ju do thoni si të doni… po e drejta dërmon hekur!/KultPlus.com
Superylli me prejardhje nga Kosova, Dua Lipa dje ka zbuluar se ajo zyrtarisht ka filluar të punojë në albumin e saj të dytë. Ajo po ashtu në këtë ditë publikoi edhe datën dhe disa nga prapaskenat e videoklipit të saj të ardhshëm, shkruan KultPlus.
Pasi kënga e saj “NewRules”, tashmë po cilësohet si himni i rrugëtimit të suksesshëm të këngëtares Lipa, ajo ka filluar punën për të sjellë versionin final të këngës “IDGAF” , e cila po duket po ashtu shumë premtuese.Videoklipi i kësaj kënge do të del edhe një javë, më 12 janar të këtij viti.
Nga pamjet e këtij videoklipi Dua përsëri shihet e rrethuar me një skuadër grash, të gjitha të veshur nëtë zeza./ KultPlus.com
ttps://www.youtube.com/watch?v=7TIp2WSPr4o
Historiani Paulin Zefi ka reagur në lidhje më procedimin penal të 61 protestuesve të cilët prishën stemën e flamurit në hidrocentralin e Qaf-Mollës në Mirditë, shkruan KultPlus.
Nëpërmjet një statusi në Facebook, historian Zefi ka shkruar se ne 150 Kreshnikët e Mirditës që i dhamë leksion autoriteteve shtetërore të Sanxhakut Arvanid me dt.31.12.2017, po del në pah brishtësia e kësaj ngrehinë të kalbur që quhet “Shtet Shqiptar” për të cilin derdhën gjakun të Parët tanë.
“Duke proceduar penalisht 61 dhe duke shpallur në kërkim 14 nga 150 Kreshnikët e Mirditës që i dhamë leksion autoriteteve shtetërore të Sanxhakut Arvanid me dt.31.12.2017, po del në pah brishtësia e kësaj ngrehine të kalbur që quhet “Shtet Shqiptar” për të cilin derdhën gjakun të Parët tonë. Të gjithë jemi të përkohshmëm në këtë botë por “Kauza jonë Kombërare është e shenjtë dhe e përjetshme”… Flamujtë turq, serbë dhe grekë le të valëviten nëpër ambasada por jo të përdhosin tokën tonë Iliro-Arbnore dhe aq me keq në Mirditë. Duke penalizuar 75 prej nesh, a do t’ia dilni që të nënshtroni 7.000.000 Shqiptarë?!… KURRE JO!. Turpi iu përket juve por lavdia kastriotiane qëndron vetëm pranë nesh!… Edhe ZOTI është me ne sepse kemi të drejtë.
*Rrnoftë Shqypnia dhe Flamuri i saj…/KultPlus.com
I njohur e i dashur jo vetëm për publikun por edhe për kolegët e tij, aktori kosovar Luan Jaha vjen në intervistën e Viti të Ri për KultPlus, në një dimension më ndryshe. Ai rrëfen fillimin e karrierës së tij që nga shfaqja e parë “Profesor jam talent se jo mahi” e deri te shfaqja e fundit e inskenuar në Teatrin Kombëtar të Kosovës “I ligu për mend” poashtu në këtë rrafsh Luan Jaha na sjellë kujtimet e filmit të parë “Rruga pa kthim” e deri tek filmi i fundit që u xhirua në vitin 2017-të “A month”. Aktori kosovar i cili që nga vitin 1992 është me publikun shqipfolës, përmes kësaj interviste tregon edhe për punën e tij si profesor në Fakultetin e Arteve dhe flet për brezat e rinj. Luan Jaha flet edhe për filmat e njohur për publikun ku ishte pjesë e tyre dhe për kinematografinë shqiptare, krejt në fund, ai ka edhe një urim për vitin që po vjen.
Sarandë Selimi
KultPlus: Prej vitit 1992 jeni në skenë dhe nuk është periudhë e paktë. Nëse flasim vetëm për shfaqjet, mund të numëroni se në sa shfaqje keni luajtur?
Luan Jaha: Po, prej vitit 92 deri 99 kam luajtur në mëse 30 shfaqje. Edhe pse kohë të vështira për çdo gjë, në aspektin teatral, falë teatrit Dodona kemi pas realizime të mira dhe të shkëlqyeshme. Aty edhe fituam përvojë, u formuam si aktorë, jo vetëm unë por edhe shumë kolegë që sot janë emra të rëndësishëm të skenës flmike dhe teatrale në vend.
KultPlus: Cili është roli që të ka marrë më shumë me vete?
Luan Jaha: Secili rol në kohën e vet ka qenë i lezetshëm, rol i mirë, i pranueshëm, role që më kane bërë të ndihem mirë por edhe shkëlqyeshëm edhe pse kur i shikoj sot, nga kjo perspektivë, shohë se ka pas mangësi, zbrastësirë, herë herë tepri. Asnjë rol nuk më ka marrë me vete, të gjithë janë në mua. Por, më vjen mirë që kam mësuar shumë edhe nga gabimet e mia.
KultPlus: E keni fjalën edhe për filmin në këtë rast?
Luan Jaha: Po flas për vete në film dhe teatër. Loja në teatër është në dorë të aktorit, ndërsa në film jo. Në film t’i mund të bësh mrekulli dhe të mos i përdorë regjisori për njëmijë arsye ose e kundërta, mund të bësh marrëzira dhe mund ti përdorë për të mirë, sa që mrekullohesh edhe vet kur e sheh premierën. Filmi është art i fotografisë, montazhit, regjisë, por më së paku i aktorit. Për mua vlen thënia: beso në regjisorin, nëse jo, mos luaj.
KultPlus: Dhe ngjitja në dërrasat e Teatrit Kombëtar të Kosovës mund të vlerësohet edhe si një aprovim për një aktor profesionist, cila ishte shfaqja që të solli këtë emocion?
Luan Jaha: E para ka qenë komedia “Profesor, jam talent se jo mahi” nga prof. Faruk Begolli. Rolin e pata realizuar në kuadër të provimit të vitit të dytë, karakteret. Luaja një plak, Kadri Abazin. Kjo ndoshta ka qenë përvoja ime më e bukur në teatër. Salla mbushej plot, biletat shiteshin e stërshiteshin një ditë para shfaqjes. Përveç organizimeve jashtë, në Dodonë luanim tre- katër herë në javë. Ka aktor që e kanë përfunduar karrierën e tij e nuk ka përjetuar atë ndjenjë.
I luajta dy role, dy ekstreme, njërin një grua Sofia dhe këtë tjetrin Kadri Abazin. Më erdhi mirë që rolet nuk kishin ngjashmëri me njëri tjetrin, suksesi u arrit edhe më shumë. Kemi pas realizuar rreth 400 repriza. Përveç se në krejt Kosovën, poashtu kemi qenë në Preshevë, Tetovë, Strugë, Ulqin, Tiranë…me këtë shfaqje kemi qenë edhe në Austri, Driton Sahitaj na pati organizuar katër shfaqje për publikun shqiptarë atje.
Falë kësaj shfaqjeje, mbeta në Kosovë. Ishte viti 93’, njerëzit kalonin nëpër kriza të thella, shumë shqiptarë ishin larguar nga puna, nuk merrnin rroga, shumica e kolegëve dolën në shtete të perëndimit. Ne na u mundësua të merreshim me shfaqje dhe fitonim para, kjo më ka bërë të ndjehem pak më mirë, të studioj me para të mija, me një fjalë ta kem lekun tim.
KultPlus:Po pagat, si ishin pagat në atë kohë?
Luan Jaha: Ka qenë kohë e inflacionit dhe papunësisë, rroga maksimale ka qene diku rreth 25-35 DM (Deutsche Mark).Mirëpo, ne me këtë shfaqje, me qenë se shëtisnim, vizitonim qytete të ndryshme të vendit, fitonim diku rreth 20-25 DM, dhe nëse kemi qenë aktiv tërë muajin, na dilte një rrogë serioze.
KultPlus: Në vitin 2014-të në Teatrin Kombëtar të Kosovës erdhe përmes shfaqjes “Shooping and Fucking”, në vitin 2016-të pikërisht në skenën e këtij teatri erdhe me rol kryesor në shfaqjen “Tregtari i Venedikut” ndërsa në vitin 2017-të në TKK erdhe përmes shfaqjes “I ligu për mend”, duke sjellë një rol të mrekullueshëm. Në të tri këto shfaqje ke sjellë atmosferë të bukur në skenë, por duam ta dimë nga pikëpamja jote se cili ka qenë roli më i vështirë dhe si jeni ndjerë duke interpretuar këto role ku tekstet kanë përkuar mjaft shumë me një realitet të hidhur që po kalon populli shqiptar në përgjithësi?
Luan Jaha: Më vjen mirë që shfaqjet ku marrë pjesë përkojnë me realitetin dhe mirëpriten nga shikuesit. Është meritë e regjisoreve që me idetë dhe konceptet e tyre ua ofrojnë publikut vepra të huaja sikur të ishin tonat.
Shfaqja “Shooping and fucking”, ka qenë një realizim i bukur, shfaqje shumë e mirë, e realizuar mirë, e punuar nga Fatos Berisha, me të cilin kam pas rastin të punoj edhe shumë herë tjera, dhe sa herë kam punuar me të kam realizuar role të mira. E konsideroj ndër regjisoret më të mirë. Më njeh shumë mirë, mi njeh mundësitë e mija, veset dhe virtytet. Gjithmonë vjen me koncepte të qarta, nuk e mundon aktorin.
Te “Tregtari i Venedikut” kam punuar me skocezin Matheë Lenton, një regjisor i shkëlqyer dhe asistenti i tij, aktori Peter Kelly, i cili me përvojën e tij më ka ndihmuar mjaft për jetësimin e Shillokut, i jam shumë mirënjohës. Ajo që më bëri përshtypje te Matheë ishte se qysh në provën e parë na tha: “Miq, unë kam ardhë ta punojë këtë shfaqje, por nuk kam ende koncept, nuk kam ide prandaj do të doja që këtë vepër t’a jetësojmë bashkë”. Ishte sinqeriteti i tij që më bëri të pajtohem me “konceptin” e shfaqjes, jam angazhuar me tërë qenien, jam përpjekur të jap maksimumin. E vlerësoj si shfaqje të bukur por edhe shkollë në vete punën me Matheë.
Pas kësaj vjen shfaqja “I ligu për mend” nga Gjergj Fishta, me regji të Altin Bashës. Këtë shfaqje e konsideroj si një ndër shfaqjet më të vështira në përvojën time prej aktori. Ndoshta për faktin se, fillimisht veprën e kisha të njohur që më parë, e nënvlerësoja si pjesë të lehtë të cilën pa ndonjë mund të madh do ta vejmë në skenë, mirëpo, qysh në leximin e parë me kolegë e kuptuam si diçka shumë të rrezikshme, të cilën nëse nuk e punojmë seriozisht do ta kemi vështirë për ta jetësuar. Tekst i vështirë i artikulueshëm, për shkak të gjuhës së vjetër gege, struktura e fjalive, shprehjet allaturka të cilat nuk mund t’i hasësh më as në Prizren e Vushtrri. Po e kujtoj rastin kur Altini na dëgjoi për herë të parë duke lexuar dhe na tha; “Hë djem, çfarë jeni duke bërë, po provoni të flisni frëngjisht?!”
Shfaqjen përveç në Prishtinë (tridhjetë herë), e kemi luajtur edhe në Tiranë dhe Korçë, të gjitha me salla të mbushura plot me shikues. Do të isha njeriu më i lumtur sikur ta luanim edhe në Shkodër. Është një ndër shfaqjet e rralla ku përveç publikut kënaqemi edhe ne. Po përfitoj nga rasti që përmes KultPlus, ta falënderoj publikisht Altinin për punën që ka bërë. Kam mësuar shumë nga ai dhe jam kënaqur në proces, punonim 12 orë në ditë, thjeshtë na u bë mënyrë e jetës.
KultPlus: Shfajqa “I ligu për mend” u dha në Shqipëri dy herë, pikërisht kur kemi parasysh dialektin gege që është arma e fortë e kësaj shfaqje, si e pritën atje?
Luan Jaha: E bukura e kësaj shfaqje është se personazhet e flasin një gegërishte arkaike, me shprehje e fjali të cilat edhe ne kosovarët vështirë i kuptojmë. Në Korçë ishim pjesëmarrës në festivalin mbarëkombëtarë të komedisë “KOKOFEST” ku dhe mora çmimin “aktori më i mirë”. Poashtu edhe në Tiranë jam mrekulluar nga pritja që na është bërë, në sallë ishin kryesisht aktorë të cilët na përgëzuan për punën që kemi bërë. Ishte një përjetim i mrekullueshëm. Kishte edhe studentë nga Shkodra, morëm lëvdata edhe prej tyre dhe kjo me kënaqi dhe na inkurajojë që të gjejmë mundësinë ta dërgojmë shfaqjen atje.
KultPlus: Të shkojmë pak tek filmi, e përmendëm që keni shumë role edhe në film që nga viti 1992. Cili ishte filmi i parë që e nxorri Luan Jahën në sheshxhirim?
Luan Jaha: Filmi i parë ka qenë te prof. Ekrem Kryeziu “Rruga pa kthim”. Aty luaj një fshatar, në një fshat shqiptarë, pas luftës së dytë botërore fillon reforma agrare, partizanet vijnë t’ia marrin pronën dhe t’ia konfiskojnë kalin, të cilin unë e kam mjet jetese dhe nuk e jap me asnjë çmim, ata me tërheqin zvarre por unë nuk dorëzohem deri sa…, është një skenë komike, e bukur, është pranuar mirë në atë kohë. Ai film ka qenë privat, në vitin 1992-1993.
KultPlus: Kurse filmi i fundit që keni marrë pjesë është filmi i metrazhit të shkurtër “A month” me regji të Zgjim Terziqit. Si ishte eksperienca në këtë film?
Luan Jaha: Po, herë herë punoj edhe në film, e dua filmin. Kam pas fatin të punoj më shumë në filma të huaj se sa vendore. Përveç “Tri dritare dhe një varje” i cili ka qenë projekti i fundit filmik vendor, kam qenë pjesë e filmit “Burrnesha” që e kanë punuar italianët, me të cilin morëm pjesë në Berlinale. Aty luaj një rol goxha të rëndësishëm, i cili konsideroj që është realizuar mjaft mirë.
Sivjet mora pjesë te Zgjim Terziqi në filmin e shkurtër “Një muaj”. Filmi trajton një temë aktuale, mjaft të ndjeshme. Edhe pse në fillim kisha pak dyshim mos po na del patetik, Zgjimi e ka trajtuar në mënyrë bashkëkohore, të bukur dhe origjinale.
KultPlus: Filmat “Kukumi”, “Koha e Kometës” dhe “Tri dritare dhe një varje”, janë tre filma që keni luajtur dhe që të tre janë realizuar në periudhën e pasluftës, cfarë përvoje ishte përfshirja në këta tre filma?
Luan Jaha: “Kukumi” ka qenë një film i punuar katër vjet pas luftës. Ishim plot entuziazëm. E prekëm lirinë, nuk dinim si ta shprehnim. Ftesën e prof, Ise Qosja, për të qenë pjesë e filmit e pata përjetuar si kurorëzim të asaj lirie, si ngjarjen me emocionale në karrierë.
“Kukumi” është një film të cilin e kanë vlerësuar dhe çmuar shumë nëpër festivale të ndryshme, film i cili ka më shumë së 27 çmime ndërkombëtare të kategorive superiore, një film i bukur me plotë kuptimin e fjalës, i fuqishëm, i guximshëm, i hareshëm dhe i pikëllueshëm. Nuk kisha me fol për rolin, nuk ka pas kërkesa të mëdha, ka qenë një punë e lehtë, përveç angazhimit fizik. “Kukumi” është dashuria ime e parë.
Kurse te “Koha e kometës” (viti i mbrapshtë) sipas Ismail Kadare, me regji të Fatmir Kocit, me Blerim Destanin në rol kryesor, luaj Doskë Mokrarit, njërin nga pesë luftëtarët, të cilët nisen për luftë e luftën nuk e gjejnë kund. Është ndër filmat që i dua, e dua koloritin, figurat, peizazhin, dialogun gati absurd, atë komedi të nëmur, është film që e shikoj me kënaqësi.
E filmi “Tri dritare dhe një varje” ka qenë një projekt ndoshta më i vështiri, pasi që, nuk kanë pasur mjete të mjaftueshme të realizohej ky skenar. Mirëpo prof. Isë dhe producenti Shkumbin Istrefi ishin këmbëngulës që projekti të realizohej, përndryshe mjetet do të ktheheshin në QKK. Megjithatë filmi u realizua, e pati një jetë të mirë, fitoi disa çmime. Dhe mendoj që si film e ka arrit qëllimin e vet, qoftë vendorë qoftë ndërkombëtarë.
KultPlus: “Familja moderne” dhe “Kombinati”, ju sollën në dy role krejtësisht të ndryshme njëri me tjetrin. Daja Skender dhe Fahria. Si jeni ndjerë asokohe kur ishit pjesë e serialeve?
Luan Jaha: Në serial njeri hyn për tri arsye, 1) Për lek, 2) Për famë dhe 3) Për të I-në ose për të ll-në.
Më vjen mirë që “Familja moderne” ka jetuar aq gjatë sa që kur vinin njerëzit me shitë nëpër banesa tona private, mendonin që vërtetë këtu jetojnë: Dini, Drita, Gjyshja… Suksesi i familjes vjen jo nga një njeri por nga një dyzinë që kanë qenë të angazhuar, që episodit të mos i mungoj as edhe një “lugë”. Ka pas tema atraktive, aktuale, ambient të përshtatshëm, komoditet, trupë të mirë të aktorëve, regjisorë, skenografë, kameraman, ndriçues, tonist e një ekip njerëzish të profileve të ndryshme. Kushti i vetëm që këta njerëz të angazhohen maksimalisht dhe të jenë produktiv është të paguhen mirë. Kushton por garanton sukses. E vlerësoj si punë, për mua është me rëndësi kush është prapa projektit, ajo çka nuk shihet nga publiku. Në zanatin tonë ka dy lloj njerëzish: Ata që punojnë dhe ata që marrin merita.
“Kombinati” nuk pati fare fat. Nuk pati fat me producentë dhe u zbeh, i humbi vrulli, edhe pse është pritur tepër mirë, mirëpo jo të gjithë kanë mundur ta përcjellin.
KultPlus: A do të hynte ndonjëherë Luan Jaha në rolin e regjisorit?
Luan Jaha: Jo, më shumë më pëlqen të luaj.
KultPlus: Në të njëjtën kohë ju punoni edhe si profesor, në Fakultetin e Arteve, si është të rrisësh brezat e rinj të aktorëve?
Luan Jaha: Po,është punë me përgjegjësi, kërkon angazhim, përkujdes. Meqenëse jam edhe vet aktor, jam shumë i kujdesshëm, përpiqem të jem i saktë në vlerësime, vërejtje dhe propozime. Përpiqem ta ndihmoj studentin që gjatë studimeve ta shpalos, ta njoh dhe ta zbuloj vetën. Të mos ketë paragjykime, të fitoj vetëbesim, të jetë produktiv dhe qysh në vitin e tretë të filloj të krijojë vetë, në mënyrë të pavarur.
KultPlus: Sa kemi emra premtues tash?
Luan Jaha: Kemi shumë studentë të talentuar, në klasën time jo një i mirë por ka shumë të mirë. Kemi në përgjithësi shumë fëmijë të talentuar por, iu mungon informata bazë mbi teatrin . Kishte me qenë mirë që në shkollat fillore, të mesme në kuadrin e tyre të formojnë grupe dramatike, të futet edhe lënda e artit dramatik (si lëndë zgjedhore) sikurse lënda e muzikës, vizatimit, kulturës fizike…, e jo të vijnë studentet në fakultet pa njohuri elementare mbi teatrin.
KultPlus: Nëse do të zgjedhësh mes asaj të jesh aktor rezident në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe profesorit në Fakultetin e Arteve, cilën do e zgjedhje?
Luan Jaha: Sikur të më pyesje para dy vitesh, pa hezitim do të thosha teatrin, por sot nuk mendoj ashtu. Nuk e di, ndoshta rrethanat e kanë bërë të vetën, ndoshta pas dy vitesh ndërroj mendje, por tash për tash do të qëndroja këtu, sepse mendoj që jam më produktiv.
KultPlus: Po për kinematografinë shqipfolëse, në cfarë rruge jeni duke e parë?
Luan Jaha: Jemi në rrugë të mirë, por në anën tjetër duhet të kemi durim. Kjo punë kërkon mjete, ky është çelësi i suksesit. Kinematografia është “sport” i shtrenjtë. Jemi në rrugë të mirë dhe pres që të bëjmë mrekulli në të ardhmen, si në Shqipëri ashtu dhe në Kosovë.
KultPlus: Krejt në fund, ndonjë plan për vitin e ardhshëm dhe cili është mesazhi i Luan Jahës për vitin 2018-të?
Luan Jaha: Aktori është “argat” ne nuk e dimë se çfarë na pret, duhet t’i pyesim producentët, regjisoret, ata e kanë fatin tonë në dorë, na presim dhe në pritje …qeshim
Uroj të kemi punë, e kur ka punë, ka dashni, gëzim, gjallëri. Për vitin e ri uroj nga zemra ti lëmë të këqijat në 2017-të dhe të futemi në 2018-të me plot dashni sa mund të çoj zemra. GËZUAR! / KultPlus.com
Agjenda e sopranos shqiptare Ermonela Jaho është e rezervuar deri në vitin 2022. E kërkuar në shumë skena prestigjioze të botës, ajo nga viti në vit po shndërrohet si njëra nga artistet më të adhuruara të botës. Në një intervistë për KultPlus, Ermonela Jaho tregon për dhënien e shpirtit të saj në personazhin e Violetës për 240 herë, sikurse edhe në rolin e Cio-Cio- San, role që i ka tashmë shumë për zemër. Duke përfshirë edhe paraqitjen e saj me kolegë shqiptarë nëpër skena të mëdha të huaja, Ermonela Jaho ka shpalosë edhe një ëndërr. Që dramën e njohur shqiptare “Halili dhe Hajrija” t’ia tregojë botës.
Adianë Pajaziti
KultPlus: Ju po vazhdoni të mbërtheni audiencën me “Violetën” e me “Cio-Cio-San” performanca këto që po mirëpriten nëpër teatro të ndryshme prestigjioze, nëse mund të kujtoni performancën e parë të këtyre dy roleve, dhe tashti me gjithë këtë bagazh artistik, çfarë mund të na thoni?
Ermonela Jaho: Janë dy role që kam kënduar më shumë deri tani. Më kujtohet shumë mirë hera e parë e të dyja roleve. Mund tu them që pasioni ka mbetur ai, por me një bagazh profesional dhe eksperiencë humane që i ka pasuruar akoma më shumë. Njohja dhe përgjegjshmëria teknike së bashku me atë jetësore i mban te freskëta ashtu siç është jeta jonë e përditshme, çdo ditë ndryshe nga njëra tjetra.
KultPlus: Duke pas parasysh që me Traviatën jeni prezantuar më shumë se sa me shfaqje tjera, sa herë jeni ngjitur në skenë me rolin e Violetës?
Ermonela Jaho: Violeten e kam kënduar mbi 240 herë.
KultPlus: Vazhdoni të hulumtoni edhe më në karakterin e saj? Pse gjithë kjo dashuri me karakterin e saj, duke pas parasysh se performancat e tua me këtë rol kanë pasë edhe vëmendjen e medieve më prestigjioze në botë?
Ermonela Jaho: Violeta është një figurë me plotë emocione për shpirtin, emocione të një gruaje dhe në të njëjtën kohë një ndër rolet më të vështira teknikisht. Unë këtë rol vazhdoj dhe do vazhdoj ta këndoj, sepse është një barometër vokal teknik për çdo këngëtar dhe nga ana emocionale është shumë pranë shpirtit të një gruaje ballkanase dhe mesdhetare. Është shpirti i torturuar i një femre që dashuron pa kushte dhe mendoj se ky përjetim me kaq pasion është diçka që e ndjej deri në palcë dhe rritet me mua në çdo etapë të rrugëtimit tim si artiste dhe qenie humane.
KultPlus: Pastaj,përgjatë performancave tua ka pasur raste kur ka reaguar edhe autoambulanca, për tu dalë ndihmë audiencës ku prej emocioneve kanë pasë edhe komplikime shëndetësore, për një artist një ngjarje e tillë do të thotë shumë?
Ermonela Jaho: Fenomeni i ambulancës ka qenë në Londër me operën “Suor Angelica” të Puccinit. Historia e kësaj opere ka ekzistuar në të kaluarën dhe përjetimi im i këtij roli zgjoi atë dhimbje shpirtërore të personave qe e kanë jetuar këtë torturë dhe kanë qenë prezent në teatër. Kjo ka bërë qe emocioni i një dhimbjeje shpirtërore të jetuar u ka hapur një plagë të cilën nuk e kanë kontrolluar dot. Një reagim i tillë për mua si artiste me jep konfirmimin se jam duke punuar ne drejtimin e duhur.
KultPlus: Ermonelë, po ashtu janë shumë të veçanta performancat e tua të cilat po lidhen edhe me rrjetin e kinemave, shfaqje që po ndiqen në të njëjtën kohë në disa sheshe, lokacione dhe hapësira të tjera, një gjë e tillë ndodhi në Spanjë, çfarë emocioni keni nga këto performanca?
Ermonela Jaho: Teknologjia ndihmon të sjellë këtë gjini muzikore kudo dhe konfirmon se Opera është për të gjithë dhe jo vetëm për një shtresë elitare të shoqërisë. Kur hyj në skenë nuk mendoj fare për jehonën që është duke ndodhur në momentin që unë jam duke kënduar direkt, sepse do me merrte energjinë e natyrshmërisë dhe të besueshmërisë. Kur mbaron shfaqja atëherë aty shohë nëse emocioni dhe vërtetësia kanë arritur apo jo në publikun mediatik. Përgjegjësia është e madhe, sepse janë miliona njerëz qe të ndjekin dhe fatkeqësisht lajmi i keq udhëton gjithmonë më shpejt dhe më lehtë se lajmi i mirë.
KultPlus: Ndërkohë, pikërisht mediet spanjolle ju krahasuan edhe me Maria Kallas, çfarë emocioni të ka përshkuar kur keni lexuar këtë krahasim?
Ermonela Jaho: Krahasimin me Maria Kallas e kanë bërë edhe mediat e tjera dhe sinqerisht kjo gjë me ka pëlqyer edhe pse unë jap personalitetin e Ermonelës në skenë dhe nuk kam dashur asnjëherë të imitoj askënd qoftë edhe Maria Kallasin, pasi imitimi është një kopje e shëmtuar.
KultPlus: E kishit ëndërruar ndonjëherë një krahasim me atë artiste të madhe, apo as nuk keni guxuar të mendoni?
Ermonela Jaho: Krahasimi me të bëhet për mënyrën pasionale e të përjetuarit të rolit në skenë. Nuk është krahasim zëri apo personaliteti. Është ekspresioni pasional me të cilin pellgu ballkanas karakterizohet,dhe mendoj se kjo është e përbashkëta. Kallas ka qenë ajo këngëtare qe ka ndryshuar këndimin e Operës, jo vetëm thjesht vokal por edhe atë interpretativ.
KultPlus: Para se të jeni kjo që jeni, kishit dëgjuar në rininë e hershme për Maria Kallas?
Ermonela Jaho: Unë në të kaluarën kam dëgjuar patjetër për Maria Kallasin dhe pikërisht ajo qe më ka goditur nga dëgjimi i kësaj artisteje ishte përcjellja e emocionit përmes këndimit.
KultPlus: Tashmë keni përjetuar emocionin e audiencave të ndryshme, mund të bëni ndonjë krahasim të emocionit që të japin audiencat prej vendit në vend?
Ermonela Jaho: Çdo audiencë ka karakteristiken e saj në mënyrën se si reagon. Në momentin që ti je e sinqertë dhe e vërtetë në skenë, emocioni godet çdo publik, sepse në fund të fundit po flet me gjuhën e shpirtit dhe në skenë shpirti yt është lakuriq dhe publiku ketë e percepton menjëherë.
KultPlus: Cilën audiencë e konsideroni si audiencë më kritike?
Ermonela Jaho: Dua shume publikun francez , sepse janë objektiv me ty që në dëgjimin e parë. Për ta nuk ka shumë rëndësi nëse je emër i madh apo i vogël, në qoftë se i prek nga ana shpirtërore do të ta bëjnë të ditur.
KultPlus: Jeni aq të angazhuar me projekte të vazhdueshme, por megjithatë duhet të jetë ndonjë shfaqje që do të dëshironit ta rishikoni edhe nëpërmjet ndonjë incizimi, cilin prezantim tuajin e shikoni, apo do të dëshironit ta shikoni?
Ermonela Jaho: Çdo shfaqje është ndryshe, sa herë ngjitem në skenë për mua është e para dhe e fundit ne atë moment. Asnjëherë nuk do mundesh të këndosh dy herë njësoj. Kjo është edhe e bukura e këtij profesioni. Njeriu përmirësohet gjithnjë. Për mua çdo shfaqje është unike dhe përsëritja e tyre është si përditshmëria jonë, rritet me ty.
KultPlus: Pothuajse i gjithë viti është i mbushur me shfaqje operistike në të cilat keni rolet kryesore, dhe shumë e vështirë që të ndaheni prej roleve edhe në jetën reale, sa je brenda personazheve edhe atëherë kur nuk je në skenë?
Ermonela Jaho: Artisti është qenie që në skenë transmeton shumë ndjenja humane të idealizuara dhe pikërisht këto ndjenja na prekin, sepse duam t’i jetojmë edhe në përditshmërinë tonë dhe është e pamundur që të shkëputesh totalisht prej tyre. Shkëputesh fizikisht, sepse shtëpia nuk është skenë por ndjenjat humane qëndrojnë me ne dhe kjo të bën edhe më reflektues dhe më mirënjohës për atë që jeta na ka dhënë dhe na surprizon për ditë.
KultPlus: Është viti që bëri bashkë dy artistë shqiptarë në një skenë prestigjioze ndërkombëtare, sikurse ishte me atë të Argjentinës, e habitshme, dy artistë shqiptarë në rolet kryesore në një vend kaq të largët, sikurse ishte rasti me Saimir Pirgun?
Ermonela Jaho: Viti 2017 na bëri bashkë në Madrid me Enkelejda Shkozën , një mexosoprano e mrekullueshme në operën Madama Butterfly , dhe në Argjentinë me Sajmir Pirgun në operën Traviata. Eksperienca me kolegët nga Mëmëdheu është gjithmonë e veçante, sepse duket sikur bën një rrugëtim aty në skenë përdore me një copë nga shpirti i vendit tënd. Është diçka shumë e bukur dhe tepër e veçantë.
KultPlus: Gjithë kjo artiste me përmasa ndërkombëtare, sikurse që keni edhe kolegë të tjerë shqiptarë, nëse jemi te kombi, cilin rrëfim do ta shndërronit në një shfaqje operistike që t’ia ofronit të huajve, që nëpërmjet atij rrëfimi të njohin më shumë kulturën tonë.
Ermonela Jaho: Me modestinë e njohjes se rrëfimeve qe kam akoma në memorie mund të them rrëfimin e Rozafës, Argjiros, ose Halili dhe Hajrija etj…Mendoj se këto rrëfime karakterizojnë në mënyre tepër te sintetizuar atë çka ne shqiptarëve na bën të veçantë.
KultPlus: Tashme keni te siguruar edhe agjendën e vitit 2018, çfarë rrugëtimi e pret Ermonela Jahon?
Ermonela Jaho: Agjenda ime është e plotësuar deri në vitin 2022 por për 2018-ën mund ta bëjë këtë renditje: 1 Janari 2018 më gjen në një skenë me Suor Angelica në Mynih Gjermani , më pas Thais në Kinë me Placido Domingon, shkurt -mars në Metropolitan Neë York me Madama Butterfly, Amsterdam me rrolin e Antonias në Tregimet e Hoffmann, Koncert në festen e muzikës për TV5 ne France, Thais përsëri në Madrid dhe Perelada (Spanjë )me Placido Domingon,Greqi – Athine koncert për përvjetorin e Maria Kallas me TVFrance dhe Eurovision si e ftuar speciale, në Paris hap sezonin me operën Les Hugonotes e cila transmetohet neper kinema dhe televizione, një rregjistrim me London Symphony Orchestra të operes Le Villi te Puccinit dhe e mbylli vitin me Violeten në Paris përsëri dhe e hap 2019-ën po me Traviaten në Londër. Këto sa për kronologji por siç thotë një proverb, njerëzit bëjnë plane Zoti qesh… Përpiqem të jetoj dhe shijoj çdo moment si të jetë i fundit, pa shumë pritshmëri.
KultPlus: Dhe krejt për fund, cilin projekt e synoni si projekt të plotësimit të ëndrrës?
Ermonela Jaho: Çdo ngjitje në skenë është përjetimi dhe plotësimi i ëndrrës sime në kohë. Ai që nuk arrin dot të vlerësojë ato gjëra që ka, nuk do të arrijë të vlerësojë kurrë asgjë që do ti vijë në të ardhmen. /KultPlus.com
Edhe për nga fiziku i tij duket se është bërë për kitarë. Performancat e tij në skenë duken sikur shkrijnë trupin e tij bashkë me muzikën që sjellë, pasi që, të rrallë sikur Petrit Çeku përjetojnë me çdo lëvizje tingujt që sjellë nëpërmjet kitarës së tij. Në intervistën e dhënë për KultPlus, mu për festat e fundvitit ai shpalosë ngjitjen e tij në karrierë, prej fëmijërisë e deri më tashti. Çeku i cili ka lindur në Prizren, por që përfaqësohet si kitarist i Kroacisë ka prekur shumë shtete me performancën e tij, por për një koncert të mundshëm në Beograd, ai ka treguar për një kusht.
Ardianë Pajaziti
Fotografia në ballinë: Atdhe Mulla
KultPlus: Keni tash e sa vite epitetin e kitaristit më të kërkuar të brezit të ri në nivel botëror dhe një epitet i tillë arrihet vetëm me punë dhe përkushtim të madh, e kishit ëndërruar ndonjëherë se do të jeni kaq i adhuruar nga audienca?
Petrit Çeku: Gjithmonë e kam konsideruar punën time si diçka delikate, disi private dhe aspak prestigjioze. Më vonë, gjatë zhvillimit tim profesional, fillova të kuptoj që të qenit interpretues i muzikës klasike shoqërohet me një prestigj të konsiderueshëm. Kjo gjë, natyrisht është e mirëseardhur, sidomos duke pasur parasysh qe përmasat e suksesit në botën e kitarës klasike nuk janë marramendëse. Numri i njerëzve që përcjellin dhe e çmojnë punën time mund të konsiderohet i vogël, por cilësia dhe pasioni i tyre është i pashoq. Megjithatë, burimi më i madh i kënaqësisë mbetet ajo që më bëri ta zgjedh këtë profesion në rend të parë – vet muzika.
KultPlus: Kur e ktheni kokën pas, cila pikë qëndron më shumë për arritjen tuaj në karrierë, talenti, puna dhe përkushtimi, apo fati që ju si i ri performuat para Xhevdet Sahatçiut?
Petrit Çeku: Janë shumë faktorë që e mundësojnë krijimin e një karriere, por momenti kur prof. Sahatçiu më ftoi ta vazhdoj shkollimin në klasën e tij në Zagreb është kthesa më e rëndësishme në jetën time.
KultPlus: Guxoni të mendoni se çfarë do të ndodhte nëse nuk do ta takoje Xhevdet Sahatçiun?
Petrit Çeku: Është e pamundshme ta imagjinoj atë skenar. Influenca e Xhevdet Sahatçiut shtrihet përtej bartjes sime në Zagreb. Ajo mund të detektohet në të gjitha elementet e identitetit tim artistik dhe personal.
KultPlus: Që sa kohë keni kitarën që tashmë e përdorni?
Petrit Çeku: Luaj në instrumentet e lutajos Ross Gutmeier qe nga viti 2010. Për kuriozitet do t’ju tregoj një detaj: termin në gjuhën shqipe për ndërtues instrumentesh – lutajo, ma mësoi verën e kaluar kitaristi i madh, idhull i shumë kitaristëve e njëkohësisht intelektual me humor unik – Ehat Musa.
KultPlus: Sa kitara keni ndërruar deri më tashti, dhe cilat arsye janë që ju bëjnë të ndërroni një kitarë?
Petrit Çeku: Më bëtë të numëroj (qesh). Nëse nuk gaboj i kam pasur 9 deri më tash. Kitara ime e parë ishte dhuratë për ditëlindje nga axha im, Luani. Unë, natyrisht si edhe shumë instrumentistë tjerë, jam në kërkim të një kualiteti në instrumentin tim, që është në përputhje me kriteret e mia muzikore. Por, nuk kam qejf ta ndërroj shpesh instrumentin dhe luaj vetëm në njërën kitarë, derisa vjen koha e ndërrimit.
KultPlus: Keni diçka speciale në kitarë (ndonjë mbishkrim, nëse po çfarë është)?
Petrit Çeku: Kitara ime shpeshherë u duket kurioze njerëzve për shkak të vrimave që i ka në pjesën anësore të trupit. Kjo është një gjë relativisht e pazakontë, por përveç kësaj, çdo gjë është e zakonshme në kitarën time, përveç tingullit brilant dhe depërtues.
KultPlus: Ke provuar ndonjëherë ti biesh çiftelisë apo sharkisë?
Petrit Çeku: Kam provuar çiftelinë dy a tri herë.
KultPlus: Si e shihni zhvillimin e kitarës klasike në Kosovë?
Petrit Çeku: Shumëkush nuk është i vetëdijshëm që në vitet e fundit kitaristët kosovarë arrijnë suksese në nivel evropian. Këto suksese janë përsëri rezultat i pasionit, dijenisë dhe metodës çudibërëse të prof. Xhevdet Sahatçiut, i cili para 15 vitesh hapi katedrën e kitarës në Akademinë e arteve në Prishtinë. Kështu brenda një kohe të shkurtër, jo vetëm se në standardin më të lartë u edukua një numër i madh i kitaristëve, por u krijuan kuadro profesionale për edukimin e mëtejmë të kitaristëve të rijnë. Si rezultat, sot kemi një numër serioz të kitaristëve kosovarë që fitojnë çmime të larta në konkurse ndërkombëtare, si dhe studentë që u pranuan në klasat e profesorëve më të kërkuar në Evropë, në të cilat pranimi është shumë i vështirë. Xhevdet Sahatçiu gjithashtu themeloi Festivalin ndërkombëtar kitaristik në Pejë, ku deri më tash kanë ardhur të performojnë dhe ligjërojnë disa nga emrat më të mëdha të botës së kitarës. Duke qenë se edhe unë jam rritur në Kosovë, unë nuk mund t’ju përshkruaj rëndësinë e kësaj për gjeneratat e reja. Prandaj, mund të them se jam shumë krenar me kitarizmin në Kosovë. Duhet përmendur gjithsesi rëndësinë e Ehat Muses, si nukleus i gjithë këtij mikrokozmosi (siç e ka quajtur ai njëherë në një intervistë) kitaristik, si dhe Luan Sapunxhiun, i cili na ka përçuar dhe e ka mbajtur gjallë pasionin për kitarën përgjatë viteve 90 dhe ende vazhdon me të njëjtin intensitet.
KultPlus: Ndërkohë, ju keni marrë pjesë në shumë koncerte në vende të ndryshme të botës, cila audiencë mendoni se e ka shijuar më së miri performancën tuaj?
Petrit Çeku: Niveli i kënaqësisë që mund ta shijojë audienca e muzikës klasike varet prej nivelit të edukimit muzikor. Kjo e fundit ndryshon nga vendi në vend, madje edhe brenda të njëjtit shtet. Muzika klasike, sidomos e luajtur në një instrument introvert sikur kitara, nuk e ka vetinë e “uzurpimit” të të gjitha shqisave dhe ndjesive të njeriut, siç e kanë disa zhanre tjera muzikore, ku dëgjuesi me apo pa vullnet kyçet në ritmin e muzikës së lëshuar me volum të lartë ose në melodinë e thjeshtë por të kapshme të hitit sezonal që përsëritet me volum të ulët, por në të gjitha radiot, televizionet dhe mediet tjera që na rrethojnë, duke na u implantuar pa vullnetin tonë në mendje. Muzika klasike është ndryshe. Ajo nuk imponohet madje as kur publiku vjen fare pranë saj, në sallën koncertale. Audienca duhet të japë krejt vëmendjen në përcjelljen e lëvizjeve të jashtëzakonshme që e bëjnë tingujt, shpeshherë disa prej tyre në të njëjtën kohë, në një koreografi jashtëzakonisht komplekse dhe të nënshtruar një morie rregullash që ne quajmë kontrapunkt. Kjo vëmendje ndoshta nuk e shpërblen dëgjuesin me një kënaqësi momentale, sikur në disa zhanre tjera, por i jep dëgjuesit një kthjelltësi mentale që me ngadalësi konzistente e përmirëson kualitetin e përgjithshëm e të të qenurit. Natyrisht, dikush që ka hyre në botën e kësaj muzike e di shumë mirë qe nuk ka kënaqësi më të madhe sa ajo qe e ofron dëgjimi i muzikës që përmban kontrapunkt ose ndonjë strukturë komplekse, por për këtë duhet durim.
KultPlus: Po për dallim prej shteteve të tjera, çfarë emocioni të sjellë paraqitja në Kosovë?
Petrit Çeku: Duke iu falënderuar shkollave të muzikës, një traditë e trashëguar nga socializmi, audienca e muzikës klasike në Kosovë ka afinitet që ta kuptojë atë. Përveç kësaj, organizatorët e festivaleve të muzikës klasike si: Kamerfest, Remusica e DamFest, si edhe Filharmonia e Kosovës, bënë një punë të jashtëzakonshme në riformimin e publikut të rregullt në Kosovë, pas një mungese të jetës normale përgjatë viteve ’90. Konsideroj të rëndësishme të theksoj që këta organizatorë, në mesin e të cilëve kemi kompozitorët e interpretët tanë më të rëndësishëm, edhe pas 19 viteve ende e mbajnë jetën muzikore në Kosovë, në mungesë të një strukture shtetërore që e mirëmban atë. Çdo paraqitje e imja në kuadër të këtyre platformave ka qenë e veçantë për mua dhe publiku ka qenë i mrekullueshëm. Më duhet megjithatë të them një gjë që konsideroj që është e rëndësishme ta them, përkundër rrezikut që të hasi në keqkuptim: duartrokitjet më të shkurta për nga kohëzgjatja që i kam pasur ndonjëherë në jetë i kam pasur në Kosovë! Mos keqkuptoni, kjo nuk ka ndodhur ngase publiku kosovar nuk me çmon ose respekton. Përkundrazi, shpeshherë njerëzit që kanë qenë në publik, miqtë e familjarët, më kanë thënë gjëra si “sa shumë i ramë shuplakave”, “na u lodhen duart”, “sa shumë zgjati apllauzi”, etj. Madje, publiku kosovar e ka një veti që të ngrihet në këmbë dhe aplaudoje deri sa artisti kthehet një herë, por me kaq përfundojnë duartrokitjet, pothuajse përplasja e shuplakave është një aktivitet i zorshëm. Kam parë shumë koncerte tepër të mira në Prishtinë, të cilat përfundonin me një duartrokitje të tillë, që zgjat më pak se 1 minutë. Mendoj që kjo jep një reflektim jo real të publikut kosovar, i cili dikujt që nuk e njeh atë mund ti duket si injorant ndaj muzikës klasike. Më lejoni të them që duartrokitja optimale në një koncert ta zëmë të Filharmonisë së Kosovës do të duhej të zgjaste 5 deri 10 minuta. Dirigjenti dhe solisti të kthehen së paku nga 3 herë, pa marr parasysh se sa atraktive apo e pëlqyeshme mund të ketë qenë vepra. Do të kthehem në një gjë që desha të them në pyetjen e kaluar – publiku i muzikës klasike është pjesë aktive e interpretimit të saj dhe rrjedhimisht pjesë aktive e mirëmbajtjes së kësaj kulture që përcillet nga gjenerata në gjeneratë ndër shekuj. Prandaj, nëse jepni më shumë duartrokitje edhe interpretimi do të jetë më i pasionuar, sepse personi qe interpreton do ta ketë informatën e qartë qe publiku po e dëgjon dhe që mijëra orët e kaluara me instrument në dorë nuk kanë shkuar huq.
KultPlus: Në anën tjetër, paraqitja e juaj mund të krahasohet me një hipnotizim për audiencën, pasi që koncertet e juaja konsiderohen si koncerte me shpirt, çfarë emocioni të sjellë gjithë kjo vëmendje e audiencës?
Petrit Çeku: Puna ime si interpret kërkon një balancim mjaft kompleks të disa mjeshtërive dhe diturive. Është esenciale që bazamenti i interpretimit të jetë i shtruar me dituri të thellë teorike të veprës. Kjo nënkupton leximin, kuptimin dhe deshifrimin e elementeve muzikore, zhvillimeve harmonike, formës muzikore, frazimit, e shumë gjëra tjera që kanë të bëjnë me vet materialin muzikor. Interpreti gjithashtu duhet bërë kërkime rreth kompozitorit të veprës, jetës së tij, sidomos rreth periudhës kur e ka shkruar veprën në fjalë. Të gjitha këto ndodhin paralelisht me “leximin” e veprës me instrument. Ky është një proces i ngadalshëm psiko-fizik, që duhet bërë me shumë kujdes, sepse gabimet e bëra në këtë fazë mund të lënë pasoja në zhvillimin e mëtejmë të interpretimit. Në këtë faze behet edhe ajo që ne quajmë gishtërim, me ç’rast caktohet se cili gisht e luan cilën notë. Të kthehen në pyetjen tuaj – shpeshherë, jo gjithmonë, muzika ka një dimension spiritual. Meqenëse nuk ekziston një metodë e establishuar për trajtimin e këtij dimensioni, unë e kam një metodë timen: mundohem që në këto raste të arrij njëlloj thjeshtëzimi të ekzistencës në elemente esenciale – tingulli, një tingull tjetër dhe ajo qetësia në mes. Rezultati i këtij trajtimi të muzikës shpeshherë është përshkruar si hipnotizues, gjë që është natyrisht hiperbolë, por unë jam shumë falënderues që interpretimi im ndonjëherë ka një efekt të jo përditshëm.
KultPlus: Ndërkohë, keni një emër më specifik për ndërkombëtarët- Petrit. Të pyesin për përmbajtjen e emrit?
Petrit Çeku: Shumica e njerëzve mendojnë që emri im ka kuptimin e emrave Peter, Petar, Piotr, etj. Çuditen kur u them që është emër shpendi.
KultPlus: Ju tash e sa vite jeni edhe shtetas i Kroacisë dhe jeni deklaruar se ndiheni si kitarist kroat, po Kosova ku është në ndjenjat e Petritit?
Petrit Çeku: Shkolla kitaristike e Zagrebit ka kualitet të veçantë dhe gëzon reputacion të madh në gjithë botën e kitarës. Unë, ashtu si edhe Xhevdet Sahatçiu që është njëri ndër krijuesit e saj, jam pjesë e kësaj shkolle dhe jam shumë krenar për këtë. Kosova është vendlindja ime së cilës i kthehem aq shpesh sa mund të thuhet që pjesërisht jetoj aty. Realiteti i saj, që është i njohur për të gjithë kosovarët, është edhe i imi.
KultPlus: Shumë shpesh keni përmendur vuajtjet që ju ka sjellë lufta, a keni performuar deri më tash në Beograd?
Petrit Çeku: Kam miq të mirë në Beograd dhe gjatë një vizite e kam parë që është një qytet shumë interesant, por unë ende nuk kam pranuar që të performoj atje. Në qoftë se gjatë jetës sime Beogradi zyrtar kërkon falje për krimet në Kosovë, unë planifikoj ta organizoj një koncert gratis në atë qytet. Shpresoj që kjo do të ndodhë shpejt.
KultPlus: Nëse do të rrumbullakoje vitin 2017 me pak fjalë, çfarë solli ky vit tek ju?
Petrit Çeku: Viti 2017 ishte viti i dashurisë pa kusht.
KultPlus: Dhe për fund, ju përgjatë muajit dhjetor u prezantuat me një koncert në Rjekë, kurse jemi në fillim të vitit 2018, çfarë do të sjellë Petrit Çeku brenda këtij viti?
Petrit Çeku: Është interesante që koncerti im i fundit në vitin 2017 dhe i pari në vitin 2018 janë në Rjekë, ku nuk jam paraqitur asnjëherë më herët. Përveç kësaj, çdo gjë tjetër është e zakonshme – më pret një numër i konsiderueshëm i koncerteve, që dmth një numër edhe më i madh i orëve të kaluara më kitarë përballë mizave, si i thotë gjyshja ime, e që në fakt janë nota muzikore./ KultPlus.com