“Dashuria nuk të lëndon kurrë, nëse të lëndon nuk është dashuri o mik”

Thënie mbi dashurinë nga shkrimtarë të njohur.

Luis de Bernieres: Dashuria është një çmenduri e përkohshme, ajo shpërthen si vullkan dhe më pas qetësohet. Dhe kur qetësohet, ti duhet të marrësh një vendim. Duhet të zbulosh nëse rrënjët e tua janë të gërshetuara në një mënyrë që është e papërfytyrueshme t’i ndash. Sepse kjo është ajo çfarë është dashuria. Dashuria nuk është e pafrymë, nuk është kënaqësi, nuk është shpallje e premtimeve të pasioneve të përjetshme, nuk është dëshira të rrokësh çdo sekondë dhe minutë të ditës, nuk është të qëndrosh natën zgjuar duke imagjinuar sikur ai po të puth çdo pjesë të trupit. Jo, mos u skuq, po të them disa të vërteta. Të jesh “në dashuri” është diçka që mund ta bëjë çdokush. Vetë dashuria është ajo çfarë ngelet kur të qenit në dashuri është larguar, dhe kjo është të dyja, një art dhe një aksident me fat.

Haruki Murakami: Çdokush që bie në dashuri është në kërkim të pjesëve të humbura të vetvetes. Kështu çdokush që është në dashuri mërzitet kur mendon për të dashurin e vet. Është si të shkelësh në një dhomë nga e cila ke kujtime, të cilat nuk i ke parë për një kohë të gjatë.

Paulo Coelho: Dashuria është një forcë e egër. Kur mundohemi ta kontrollojmë, ajo na shkatërron. Kur mundohemi ta burgosim, ajo na skllavëron. Kur mundohemi ta kuptojmë, na lë me ndjenjën e humbjes dhe paqartësisë.

Çarls Doukins: Njerëzit ndonjëherë thonë se duhet t’u besosh ndjenjave në thellësi, përndryshe nuk do të kesh kurrë besim në gjëra të tilla si “Gruaja ime më do.” Por ky është një argument i keq. Ka shumë mënyra për të zbuluar që dikush të do. Gjatë gjithë ditës që je me dikë që të do, ti shikon dhe dëgjon shumë pjesëza të dhënash, që shtohen. Nuk është tamam një ndjenjë e brendshme, si ajo të cilën priftërinjtë e quajnë shpallje. Ka gjëra të jashtme që përforcojnë ndjenjat e brendshme shikimet në sy, pëshpëritjet me zë, nderet e vogla dhe mirësitë; dhe e gjitha është e dhëna e vërtetë.

Fjodor Dostojevski: Çfarë është ferri? Unë pohoj që është vuajtja e të qenit i paaftë për të dashur.

C.S.Levis: Nuk ka investim të sigurtë. Të duash në përgjithësi është të jesh i pambrojtur. Dashuria është çdo gjë, dhe me siguri zemra jote do të shtrydhet dhe mbase dhe thyhet. Nëse do që të sigurohesh që të mbetet e paprekur, nuk duhet t’ja japësh zemrën askujt, madje as një kafshe. Mbështille me kujdes me zbavitje dhe pasuri të vogla; anashkaloji të gjitha gërvishtjet; kyçe në kutinë e egoizmit tënd. Por në atë kuti- të sigurtë, të errët, pa ndjenja, pa ajër- ajo do të ndryshojë. Nuk do të thyhet; do të bëhet e pathyeshme, e padepërtueshme, e pazëvendësueshme. Alternative e tragjedisë, ose së paku e rrezikut të tragjedisë, është dënimi. I vetmi vend jashtë Parajsës ku mund të jesh tërësisht i mbrojtur nga të gjitha rreziqet dhe trazimet e dashurisë është Ferri.

Kurt Vonegut: Një qëllim i jetës së njeriut, nuk ka rëndësi se kush e kontrollon atë, është të dojë këdo që është përreth për t’u dashur.

Xhakomo Kazanova: Dashuria është një ndjenjë që nuk mund të shpjegohet! Është Zoti i të gjithë natyrës! Është një ndjenjë e hidhur dhe e ëmbël njëkohësisht! Dashuria! Një përbindësh i bukur që është e pamundur ta kuptojmë! Zot, që në mes të gjithë gjembave që na shpojnë e na shkaktojnë dhembje, ti shtron kaq shumë trëndafila në rrugën ku ecim, dhe pa të cilën ekzistenca dhe vdekja nuk do të kishin më dallime e do të ishin një!

Erich Fromm: Dashuria nuk kërkohet, ajo vjen atëherë kur nuk mendon për të, atëherë kur je i pastër shpirtërisht. Dashuria nuk të lëndon kurrë, nëse të lëndon nuk është dashuri o mik, ajo nuk është e ashpër, lënduese apo hidhëruese. Ajo është ndjenjë qetësie, të fal paqe, besim dhe shpresë. Të lejon të mbushësh thellë me frymë pa patur frikë se do të dalin lot. Sa pak të dashuruar që ka në botë…!”/ KultPlus.com

ASHAK me deklaratë: Serbia po ofron perspektiva të errëta për rajonin, situata mund të përshkallëzohet

Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës e ka lëshuar një deklaratë për ta tërhequr vëmendjen e vendorëve dhe ndërkombëtarëve se politikat e Serbisë ndaj Kosovës dhe Ballkanit Perëndimor po reciklohen. ASHAK konsideron se Serbia po ofron perspektiva të errëta për rajonin dhe se situata mund të përshkallëzohet në ditët dhe muajt e ardhshëm.

ASHAK sheh se politikat destabilizuese të Serbisë në Ballkanin Perëndimor së fundi kanë njohur përshkallëzim më të madh dhe janë bërë më agresive.

Sipas Akademisë, Serbia vazhdon ta zbatojë strategjinë e mbështetjes te Rusia dhe Kina për nitjen e konflikteve ndëretnike. Në këtë sens, ASHAK sjell në vëmendje deklaratën e të dërguarit të posaçëm amerikan për Ballkanin, Gabriel Escobar, i cili kishte thënë se “bota serbe” në të vërtetë është “bota ruse”.

“Duke shfrytëzuar situatat e paqarta dhe ndonjëherë kontradiktore në Bashkimin Europian, përfshirë hezitimet e këtij blloku rreth zgjerimit të mëtejshëm dhe të një qëndrimi më të prerë ndaj Rusisë, pas shfaqjes së krizës së Ukrainës; duke shfrytëzuar edhe ambientin e pavolitshëm politik të shteteve të rajonit, politikat destabilizuese të Serbisë në Ballkanin Perëndimor së fundi kanë njohur përshkallëzim më të madh dhe janë bërë më agresive. Ngecjet në reforma dhe në demokratizim, krizat e njëpasnjëshme politike, korrupsioni dhe krimi i organizuar, në të cilat janë përfshirë shoqëritë ballkanike, kanë krijuar ambient të përshtatshëm për depërtim të papenguar të ndikimeve politike të financuara nga fuqitë me ndikim në rajon, siç janë Rusia dhe Kina”, thuhet në deklaratën e ASHAK.

Rrezikun e ndikimeve politike të financuara nga Rusia dhe Kina, Akademia e sheh edhe në projektin e përbashkët të Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut, të quajtur “Ballkani i Hapur”.

“Në këtë kontekst duhet parë edhe nismat e Serbisë për “mini-Shengenin” dhe projektin “Ballkani i hapur”, si obstruksion i hapur ndaj BE-së dhe si hapësirë për depërtime të reja politike dhe ekonomike të Rusisë dhe Kinës në Ballkan, duke fuqizuar rolin e Serbisë në rajon dhe duke anashkaluar Kosovën në të gjitha proceset rajonale”, thuhet në deklaratën e ASHAK.

Gjykata Speciale është formuar për ta vendosur shenjën e barazimin midis agresorit dhe viktimës, thotë ASHAK.

“Një pjesë e bashkësisë ndërkombëtare me Gjykatën Speciale synon të japë mesazhin se lufta në Kosovë ka qenë konflikt ndëretnik dhe se palët ndërluftuese kishin bërë krime mbi njëra-tjetrën, perceptim ky eurocentrist dhe arrogant.”

ASHAK vlerëson se Perëndimi ka pasur sjellje të gabuar ndaj Serbisë që prej rënies së Sllobodan Millosheviqit.

“Akademia konstaton se situata e tanishme në Ballkanin Perëndimor, përfshirë edhe Kosovën, do të duhej ta nxiste Perëndimin të formulonte një strategji më të qartë kundrejt Serbisë, ndaj synimeve të saj destabilizuese dhe të aleancave të saj me Rusinë dhe Kinën. Akademia gjithashtu konsideron se një zgjidhje e përshtatshme për rajonin e Ballkanit Perëndimor mund të jetë afrimi i shteteve të veçanta me BE-në dhe NATO-n”, thuhet në deklaratën e ASHAK.

Deklarata e plotë e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës:

Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës e sheh të arsyeshme që përmes kësaj deklarate t’ia tërheqë vëmendjen opinionit të brendshëm dhe faktorit ndërkombëtar se politikat e Serbisë ndaj Kosovës dhe Ballkanit Perëndimor kanë njohur së fundi një trend riciklimi, duke krijuar një vazhdimësi të politikave të hershme të Serbisë ndaj Kosovës. Perspektivat e errëta që ofron Serbia për rajonin mund të njohin përshkallëzim në ditët dhe muajt e ardhshëm, sepse shoqëria serbe, shteti dhe institucionet e tij, edhe përkundër mbështetjes së vazhdueshme të Perëndimit, nuk janë reformuar e demokratizuar dhe nuk janë dekontaminuar nga idetë nacionaliste serbomëdha.

Duke shfrytëzuar situatat e paqarta dhe ndonjëherë kontradiktore në Bashkimin Europian, përfshirë hezitimet e këtij blloku rreth zgjerimit të mëtejshëm dhe të një qëndrimi më të prerë ndaj Rusisë, pas shfaqjes së krizës së Ukrainës; duke shfrytëzuar edhe ambientin e pavolitshëm politik të shteteve të rajonit, politikat destabilizuese të Serbisë në Ballkanin Perëndimor së fundi kanë njohur përshkallëzim më të madh dhe janë bërë më agresive. Ngecjet në reforma dhe në demokratizim, krizat e njëpasnjëshme politike, korrupsioni dhe krimi i organizuar, në të cilat janë përfshirë shoqëritë ballkanike, kanë krijuar ambient të përshtatshëm për depërtim të papenguar të ndikimeve politike të financuara nga fuqitë me ndikim në rajon, siç janë Rusia dhe Kina.

Eskalimi i situatës para disa muajve në veriun e Kosovës e ka bërë të domosdoshme edhe për bashkësinë ndërkombëtare një rikthim të vëmendjes tek sinjalet e qarta që jep Serbia, për të rindezur një konflikt të ri me Kosovën. Gjendja edhe më tej vazhdon të jetë e ngarkuar me retorikën luftënxitëse të Beogradit, me agjenda dhe premtime nacionaliste të liderëve serbë, me shqetësime rajonale në Republika Srspka në Bosnjë dhe në Mal të Zi, madje edhe në Maqedoninë e Veriut, si dhe me një trysni të fortë të Rusisë për shkak të pranisë së NATO-s në Ukrainë dhe të një mori faktorësh të tjerë ndërkombëtarë.

Kërcënimet e vazhdueshme të Serbisë, qoftë me retorikë nacionaliste apo me vringëllimë armësh, kanë synime krejtësisht të qarta: i) t’i sigurojnë pushtet një klase politike nacionalistësh të korruptuar; ii) të krijojnë pasiguri në rajonin e Ballkanit Perëndimor, në favor Rusisë dhe Kinës, në politikat e tyre kundër NATO-s dhe BE-së; iii) të nxisin elementin nacionalist serb në Bosnje, Mal të Zi dhe Kosovë për destabilizim të shteteve përkatëse; iv) të shtrijnë ndikimin e Serbisë në vendet që kanë qenë dikur sferë e saj e interesit; v) të faktorizojnë Serbinë në të gjitha agjendat ndërkombëtare, duke i siguruar asaj primatin e dhunshëm në krye të shteteve të Ballkanit Perëndimor.

Historikisht, Serbia është njëri nga shkaktarët kryesorë i gjithë prapambetjes ekonomike, shoqërore, infrastrukturore, arsimore dhe kulturore të shteteve të Ballkanit Perëndimor, ndërsa aktualisht ajo është pengesa kryesore e avancimit të këtyre shteteve në reforma dhe në integrimet evropiane. Në Kosovë, Serbia është katalizator i të gjitha krizave politike, madje kuadri politik i brendshëm dhe i jashtëm, që aktualisht dikton profilizimet e spektrit politik të vendit.

Pas një përpjekjeje të gjatë dhe këmbëngulëse, e papenguar nga bashkësia ndërkombëtare, Serbia ka arritur ta instrumentalizojë komunitetin serb në Bosnje dhe pakicën e kësaj popullsie në Mal të Zi dhe Kosovë. Ajo tashmë e ka fituar “të drejtën” për ta manipuluar politikisht këtë komunitet, për ta përdorur atë sipas interesave politike të Beogradit dhe Moskës. Faktorët politikë rajonalë dhe europianë e kanë kuptuar se Serbisë i bëhen koncesione nga ana e BE-së dhe NATO-s për shkak të interesave të tyre strategjike, por gjithashtu është e qartë se këto koncesione kanë filluar të rrezikojnë seriozisht sigurinë e vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe përreth tij.

*

Ndërkohë, elitat politike në Serbi, përfshirë Akademinë Serbe të Shkencave dhe të Arteve, vazhdojnë me projeksionet e tyre nacionaliste. Pas “Memorandumit” të vitit 1986, i cili shkaktoi tragjedi të mëdha në hapësirat e ish-Jugosllavisë, Akademia Serbe, e paqortuar as nga ALLEA (Asociacioni i Akademive Europiane), më 2011 hartoi “Memorandumin 2”, përmes të cilit angazhohet për “mbështetje strategjike” të Serbisë te Rusia dhe Kina, si dhe për nxitjen e konflikteve ndëretnike në shtetet e rajonit, në mënyrë që përmes destabilizimit të tyre të arrijë t’i realizojë interesat serbomëdha. Ndërkohë, më 2017 është hartuar “Memorandumi 3” i Akademisë Serbe, i cili ka promovuar togfjalëshin hiperbolik “bota serbe”. Në esencë ky togfjalësh përmbledh atë që thotë diplomati amerikan Eskobar, se “bota serbe” në të vërtetë është “bota ruse”.

Në këtë kontekst duhet parë edhe nismat e Serbisë për “mini-Shengenin” dhe projektin “Ballkani i hapur”, si obstruksion i hapur ndaj BE-së dhe si hapësirë për depërtime të reja politike dhe ekonomike të Rusisë dhe Kinës në Ballkan, duke fuqizuar rolin e Serbisë në rajon dhe duke anashkaluar Kosovën në të gjitha proceset rajonale.

Akademia konsideron se nisma “Ballkani i hapur” është minim i “Procesit të Berlinit”, se bën izolimin politik të Kosovës dhe se do të ketë pasoja largvajtës për raportet e ardhshme mes shteteve të Ballkanit Perëndimor. Retorika nacionaliste e kreut politik të Shqipërisë për bashkim kombëtar, për heqje kufiri me Kosovën etj., që gjoja përfshihen në projektin “Ballkani i hapur”, njësoj si diskutimi politikisht diletant në Kosovë për bashkim kombëtar, i shkojnë në favor politikës së Serbisë, duke e konsideruar “Serbinë e madhe” si pasojë logjike dhe kundërpeshë politike kundrejt “Shqipërisë së madhe” dhe duke vendosur shenjën e barazimit mes Kosovës dhe Republika Serpska, pavarësisht se bëhet fjalë për dy realitete krejtësisht të ndara politike dhe historike.

Akademia gjithashtu konsideron se nisma “Ballkani i hapur” dhe boshti asimetrik Beograd-Shkup-Tiranë do të ndikojë që shqiptarët e Maqedonisë së Veriut të mos jenë faktor relevant në politikat e brendshme dhe të e jashtme të këtij shteti, sepse peshën e tyre qeveria e Shkupit po përpiqet ta zëvendësojë me një afrim të drejtpërdrejtë me Tiranën. Pranimi në NATO i Maqedonisë së Veriut nuk u lexua në Shkup vetëm si forcim i sigurisë dhe i pozitës ndërkombëtare të këtij shtetit, por edhe si mundësi për të bërë ndryshime strukturore në politikat e brendshme dhe të jashtme, siç është afrimi me Serbinë dhe anashkalimi i faktorit të brendshëm shqiptar, si përcaktues i konfigurimit politik të vendit.

Më anë tjetër, pavarësisht se çështja e Kosovës në të drejtën ndërkombëtare mori statusin e një çështjeje “sui generis”, pesë shtete të BE-së (Greqia, Spanja, Rumania, Qipro dhe Sllovakia) ende mbeten këmbëngulëse në mosnjohje. Shtetet që përbënin “Grupin e Kontaktit” për Kosovën, nuk bënë trysni të mjaftueshme mbi këto shtete evropiane, sikundër që nuk ushtruan trysni mbi Serbinë, e cila vazhdon t’ua kërkojë hapur të gjitha shteteve të mos e njohin Kosovën, ose ta ç’njohin atë. Një sjellje e këtillë e Serbisë, agresive dhe bllokuese ndaj Kosovës, nuk mori përgjigje më eksplicite nga këto shtete, apo nga ato që u shprehen në mbështetje të pavarësisë. Për shkak të këtyre pesë shteteve dhe të vendimmarrjes koncensuale në forumet e BE-së, Kosova mbeti pa liberalizim të vizave dhe me negociata të prapambetura për integrim.

Gjatë kësaj periudhe, ndërkohë, BE-ja i bëri Serbisë favore të mëdha, duke hapur vazhdimisht kapituj të rinj të bisedimeve për integrim, duke e ndihmuar financiarisht, duke nxitur investimet dhe duke mos e ndëshkuar në asnjë formë për politikat e saj destabilizuese në Ballkanin Perëndimor. Kushtëzimi i BE-së se Serbia nuk mund të integrohet në BE pa njohjen e Kosovës, pak nga pak u zhvlerësua në fjalorin politik të diplomatëve europainë.

*

Akademia konsideron se në Bruksel, që më shumë se dhjetë vjet, zhvillohet një dialog jofrutdhënës mes Kosovës dhe Serbisë, i sponsorizuar nga BE-ja dhe i mbështetur nga SHBA-ja, i cili deri tani ka dhënë rezultate minimale. Kjo ka ndodhur për arsye se Serbia nuk bën asnjë koncesion për Kosovën, duke mos pranuar të shkojë një hap më tej se Rezoluta 1244 e OKB-së. Përkundrazi, ajo punon pareshtur që ta minojë shtetin e Kosovës, si në planin rajonal, ashtu edhe në atë ndërkombëtar. Për këtë arsye, një numër marrëveshjesh që janë arritur në Bruksel nuk kanë gjetur zbatim dhe shpesh kanë mbetur pa domethënie. Nga fundi i vitit 2012 janë arritur shtatë marrëveshje: lëvizja e lirë, menaxhimi i integruar i kufirit, regjistrat kadastralë, regjistrat civilë, përfaqësimi rajonal dhe njohja e diplomave, por në të gjitha këto raste Kosova i bën koncesione Serbisë: lëvizja e lirë me dokumente të UNMIK-ut, përfaqësimi rajonal bëhet me fusnotë Kosova-UNMIK, në vulat doganore nuk shkruhet Republika e Kosovës, ndërsa Kosova ka marrë nga Serbia vetëm kopjet e regjistrave civilë dhe atyre kadastralë.

Ndërkohë, në pranverën e vitit 2013 Kuvendi i Kosovës me një rezolutë “shprehu pëlqimin” që të nënshkruhet një marrëveshje të parimeve që rregullojnë marrëdhëniet me Serbinë. Më 27 qershor 2013 marrëveshja pesëmbëdhjetë pikëshe u ratifikua nga Kuvendi i Kosovës me 2/3 e votave të deputetëve, duke shkaktuar krizë të brendshme politike, ndërkaq Kuvendi i Serbisë e trajtoi atë si “informatë” dhe nuk e miratoi me votë parlamentare. Marrëveshja në tërësinë e saj trajton integrimin e komunitetit serb në Kosovë në këmbim të krijimit të asociacionit të komunave me shumicë serbe, i cili, i tillë siç u miratua në Kuvendin e Kosovës, ka kompetenca në ekonomi, arsim, shëndetësi dhe planifikim hapësinor.

Për të tejkaluar situatën e krizës së brendshme që shkaktoi miratimi në Kuvendin e Kosovës i marrëveshjes për asociacionin e komunave serbe, më 30 tetor 2015 ajo u dërgua në Gjykatën Kushtetuese, me kërkesë për interpretim të përputhshmërisë së parimeve të asociacionit më Kushtetutën e Republikës së Kosovës, e cila konstatoi se “parimet e përgjithshme” të kësaj marrëveshjeje nuk janë në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, sepse asociacioni i komunave serbe do të merrte kompetenca ekzekutive, gjë që nuk e lejonte Kushtetuta. Ky vendim i Gjykatës Kushtetuese bllokoi të gjitha përpjekjet e BE-së për të çuar përpara procesin e dialogut. Së fundi, duke e parë se kjo çështje nuk mund të marrë një zgjidhje të përshtatshme, përfaqësuesit e BE-së filluan të bëjnë trysni mbi Kosovën, për të ndryshuar Kushtetutën e saj. Kjo është një qasje joadekuate e strukturave të BE-së, meqë është e ditur se një asociacion i tillë do ta bënte Kosovën shtet jofunksional dhe do të krijonte “hapësirë kushtetuese” për autonomi territoriale të komunave serbe në Kosovë, përfshirë edhe ndarjen e saj.

Diplomacia e BE-së, ndërkaq, zhvilloi dialogun Kosovë-Serbi në dy paralele pothuajse të ndara: dialogun politik dhe dialogun teknik. Deri së fundi janë arritur mbi 30 marrëveshje, të cilat synojnë të zgjidhin disa çështje praktike të marrëdhënieve Kosovë-Serbi. Në shumicën e rasteve tekstet e marrëveshjeve janë konfuze, me ambiguitet kuptimor, me mundësi të ndryshme interpretimi, pa nënshkrime, pa numër protokolli, pa përmendur mes kujt arrihen, vetëm e vetëm që me këtë mënyrë të dialogut të pajtohet Serbia, e cila nuk pranon ta trajtojë Kosovën si subjekt të ndonjë marrëveshjeje, por vetëm si pjesë të shtetit, e ndarë “përkohësisht” me kufi administrativ, sipas Rezolutës 1244 të OKB-së. Edhe marrëveshja e fundit “për targat”, e bërë nën trysninë e Brukselit, ishte kompromis që bëri Kosova ndaj Serbisë, duke lejuar sërish shkeljen e sovranitetit dhe ndërhyrjen e Serbisë në një pjesë të territorit të Kosovës.

Përveç kësaj, edhe Rusia vazhdon trysninë e saj të pandërprerë mbi Brukselin. Siç e pohoi së fundi ministri i Jashtëm rus, Lavrov, Rusia ia përkujton BE-së “në mënyrë periodike”, se cilat janë detyrat e saj si ndërmjetësuese e dialogut Kosovë-Serbi, në mënyrë që Serbia të jetë palë e favorizuar në këto bisedime. Ai theksoi se asociacioni i komunave serbe në Kosovë “parashikoi dhënien e të drejtave autonome serbëve”, duke tërhequr me këtë rast një paralele ndërmjet kësaj marrëveshjeje dhe asaj të Minskut, e arritur me ndërmjetësimin e BE-së për republikat Donjecit dhe Luhanskut në Ukrainën lindore. Të dyja këto marrëveshje, thekson ai, kanë të bëjnë me të “drejtat e sllavëve, veçanërisht të ortodoksëve”.

Akademia gjithashtu ka konstatuar se Kosova është gjendur nën një presion të madh ndërkombëtar për të themeluar Gjykatën Speciale, e cila ka shumë kontradikta brenda saj dhe vendos shenjën e barazimit midis agresorit dhe viktimës. Kosovarët nuk mund ta perceptojnë Gjykatën Speciale “si funksionim adekuat i drejtësisë ndërkombëtare”, që i barazon krimet serbe (13 mijë të vrarë, rreth njëmijë fëmijë; mbi një mijë të zhdukur, kryesisht kufoma të bartura nëpër Serbi; numër i paditur i grave të dhunuara; spastrimi etnik me dëbimin e gjysmës së popullsisë së Kosovës; një pasuri e paçmuar e shkatërruar në sektorin publik dhe privat etj.) me dëmet kolaterale të palës tjetër. Një pjesë e bashkësisë ndërkombëtare me Gjykatën Speciale synon të japë mesazhin se lufta në Kosovë ka qenë konflikt ndëretnik dhe se palët ndërluftuese kishin bërë krime mbi njëra-tjetrën, perceptim ky eurocentrist dhe arrogant.

*

Akademia konstaton se situata e tanishme në Ballkanin Perëndimor, përfshirë edhe Kosovën, do të duhej ta nxiste Perëndimin të formulonte një strategji më të qartë kundrejt Serbisë, ndaj synimeve të saj destabilizuese dhe të aleancave të saj me Rusinë dhe Kinën. Akademia gjithashtu konsideron se një zgjidhje e përshtatshme për rajonin e Ballkanit Perëndimor mund të jetë afrimi i shteteve të veçanta me BE-në dhe NATO-n.

Që nga rënia e Millosheviqit në vitin 2000, aleatët tanë perëndimorë (veçmas BE-ja), kanë bërë vlerësime të gabuara për hapat e Serbisë drejt Perëndimit, duke e ndihmuar atë në të gjitha fazat e procesit të integrimeve. Edhe përkundër faktit që bllokon Kosovën në të gjitha nismat rajonale, Serbia është mbështetur fuqimisht si në planin politik, ashtu edhe në atë ekonomik. Aleatët perëndimorë i kanë mbështetur pothuajse haptas të gjitha nismat rajonale të Serbisë, përfshirë edhe “mini-Shengenin” dhe “Ballkanin e hapur”, ndonëse qëllimet e Serbisë janë destabilizimi i Ballkanit Perëndimor dhe goditja e BE-së dhe e Aleancës Veriatlantike.

Është joproduktive dhe politikisht e gabuar që Kosovës t’i bëhet trysni ndërkombëtare për të arritur marrëveshje të dëmshme me Serbinë, duke kërkuar nga Kosova të relativizojë sovranitetin dhe integritetin e saj territorial dhe të defaktorizohet politikisht në planin e jashtëm, si dhe të bëhet shtet jofunksional në planin e brendshëm.

Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës mbështet fuqishme përfshirjen e SHBA-së në dialogun Kosovë-Serbi, veçanërisht qëndrimin e shprehur së fundi nga i dërguari të posaçëm, Gabriel Eskobar, i cili rikonfirmoi se SHBA-ja i jep mbështetje të palëkundur sovranitetit dhe integritetit territorial të Kosovës.

Akademia gjithashtu mbështet fuqishëm perspektivën më të qartë të Kosovës drejt NATO-s, si strukturë themelore e sigurisë edhe në Ballkanit Perëndimor, e cila do ta zmbrapste Serbinë nga synimet e saj të vazhdueshme për ta destabilizuar Kosovën dhe do të reflektonte pozitivisht në stabilitetin politik të mbarë rajonit.

Shqiptarët janë populli me properëndimor në Ballkan dhe ata, duke qenë përkrahës të pakontestueshëm të vlerave perëndimore, përbëjnë boshtin kryesor të mbrojtjes së këtyre vlerave në këtë rajon.

Klasa politike e Kosovës, veçanërisht drejtuesit e institucioneve kryesore të shtetit e kanë obligim të marrin përsipër përgjegjësi të drejtpërdrejta lidhur me avancimin e proceseve politike, të cilat çojnë përpara aleancat tradicionale të Kosovës me shtetet që qëndrojnë në mbështetje të pavarësisë dhe të sovranitetin e saj dhe, përmes një diplomacie proaktive, të krijojnë aleanca të reja, veçmas me shtetet e rajonit që kanë avancuar në integrimet euroatlantike. Klasa politike e Kosovës duhet të mbajë përgjegjësi më të mëdha për zhvillimet e brendshme dhe të jashtme në Kosovë, duke tejkaluar konfliktet dhe interesat e ndara dhe duke marrë vendime përbashkëta për çështje me rëndësi për vendin dhe të ardhmen e tij./ KultPlus.com

“Jetën si n’film”, Fahrije Hoti dhe Ferdonije Qerkezi në KultPlus Caffe Gallery

14-të vjetori i Pavarësisë së Kosovës do të shënohet me bashkëbisedim me Fahrije Hotin dhe Ferdonije Qerkezin, të cilat u shndërruan në zërin e shumë grave të Kosovës, të cilat përjetuan tmerret e luftës së fundit në Kosovë.

Të dy zonjat u shndërruan edhe inspirim për shkrimtarët e regjisorët, ku jeta e Fahrije Hotit është treguar edhe nëpërmjet filmit “Zgjoi”, me skenar dhe regji të Blerta Zeqirit, përderisa jeta e Ferdonije Qerkezit është përcjellë edhe nëpërmjet filmave dokumentar, por edhe të librave, ku Ag Apolloni ka shkruar së fundi librin  “Një fije shprese, një fije shkrepëse”.

Të gjithë ata që duan të takojnë për së afërmi këto dy zonja, duhet të bëjnë rezervimin në [email protected].

Mbrëmja mbahet më 17 shkurt, prej orës 19:00, në KultPlus Caffe Gallery.

Mbrëmja do të organizohet konform masave Covid 19./ KultPlus.com

Dramaturgia serbe përplaset me Vuçiqin: Kosova është shtet i pavarur dhe Serbia duhet ta njohë (VIDEO)

Dramaturgia Biljana Srbljanoviq ia ka thënë Presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq se Kosova është shtet i pavarur që Serbia duhet ta njohë.

Srbljanoviq dhe Vuçiq janë përplasur në një emision televiziv për gjenocidin e Srebrenicës dhe Pavarësinë e Kosovës.

Si rëndom, Vuçiq tha edhe në këtë emision se Serbia nuk duhet ta njohë Pavarësinë e Kosovës.

Aty është folur edhe për Srebrenicën, teksa dramaturgia është shprehur se gjenocidi në Srebrenicë ishte një plagë e pashëruar në Serbi.

Gjithashtu është shprehur se ndjen keqardhje që filmi “Quo Vadis, Aida?” nuk shfaqet në këtë vend.

Video është shpërndarë në rrjetin social Tik Tok: /KultPlus.com

https://www.tiktok.com/@lulzimasllani2/video/7064282870717631749?is_copy_url=1&is_from_webapp=v1&refer=embed&referer_video_id=7064282870717631749

Artpolis themelon Fondin për Art Feminist, në shkurt prezantohen katër vepra

Veprat artistike me qasje feministe tani e kanë një adresë përmes së cilës mund të vijnë në jetë – Fondin për Art Feminist të organizatës Artpolis, që ka nisur nga janari i vitit 2022.

E në kuadër të këtij Fondi gjatë muajit shkurt do të jepen premierë katër vepra artistike të artisteve dhe artistëve me tema e mënyra të ndryshme të prezantimit, por me një pikësynim të përbashkët – fuqizim të vajzave, grave e grupeve të margjinalizuara dhe shpërfaqjes së pabarazisë ndaj tyre.

KultPlus ju sjell të plotë njoftimin rreth këtij fondi.

Me dashuri e për dashurinë nis prezantimi i veprave në kuadër të Fondit për Art Feminist. Më 14 shkurt nga ora 18:00 në skenën e vogël të Teatrit Kombëtar të Kosovës do të jepet premierë performanca “Vet’♥️” nga Andi Krasniqi e Arbnora Ademi.

“Vet’♥️” ka për qëllim të ngritë vetëdijen te shumica mbi të vërtetat e tranzicionit dhe është e bazuar në rrëfimet e personave që janë në mesin tonë. E ndarë në katër faza në të paraqiten dëshira, ankthi, realiteti personal i personazhit , ai i rrethit dhe të dashurit e vetvetes. Sfida, sakrifica dhe gjykimet që bëhen ndaj dikujt që askush pos tij/saj nuk e di si ndjehet në atë trup.

Katër ditë më vonë, 18.02.2022, para publikut në Teatrit Oda nga ora 18:00 do të prezantohet koreodrama e Leudrita Mustafës me titull “Grua mos hesht”. Kjo vepër vjen si narracion kundër dhunës ndaj grave, dhe sfidat me të cilat ato ballafaqohen në përditshmëri. Ngjarja realizohet përmes vëllëzimit bashkëkohorë në të cilën portretizohet një çift në faza të ndryshme të lidhjes së tyre, deri tek çlirimi përfundimtar i gruas nga një marrëdhënie toksike.

“Grua mos hesht” vjen si thirrje për të gjitha gratë që të mos tolerojnë padrejtësitë ndaj tyre e të kërkojnë ndihmë për t’u çliruar nga prangat e patriarkatit.

Kurse më 22 shkurt në Teatrin Kombëtar të Kosovës do të jepet premierë baleti “Equal” me koreografi të Robert Nuhës me fillim nga ora 20:00.

“Equal” është projekti më i ri i artistik i kompanisë “Noa Dance Theater”, i cili vjen si rrjedhojë e kërkimeve të koreografisë së bazuar në teknikat më të fundit të dansit bashkëkohorë, konkretisht në improvizim të kontaktit, të cilat nxjerrin në pah shtypjen gjinore si akt i dhunshëm dhe i dëmshëm fizik e psiqik. Përmes imazheve që do të ofrojmë përgjatë kësaj performance do të pasqyrohen situata që ngritin pyetje të cilat targetojnë reflektimin e shoqërisë mbi çështjet fragjile të barazisë gjinore.

E më 24 shkurt në Sallën Koncertale të Fakultetit të Muzikës në Universitetin e Prishtinës do të prezantohet vepra “Sonatë e Kristaltë” nga Entela Qarkagjija.

“Sonatë e Kristaltë” është një performancë në siluetë, duke luajtur në violë e piano që sjell narracionin mbi sfidat dhe paragjykimet me të cilat përballen instrumentistët, veçanërisht gratë.

Kjo iniciativë mbështetet nga Fondi për Artin Feminist i Artpolis, i cili përkrahet nga programi i Fondacionit Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF) ‘EJA Kosovë’, bashkëfinancuar nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC), Suedia dhe Qeveria e Dukatit të Madh të Luksemburgut. / KultPlus.com

Një viktimë e dhunës seksuale gjatë luftës ngre padi kundër tre serbëve

Shoqata për Krimet e Luftës, “Gjakova 98-99”, ka dorëzuar në Departamentin për Krime Lufte në Policinë e Kosovës, 80 kallëzime penale që, sipas saj, lidhen me krimet e luftës të kryera nga forcat policore e ushtarake serbe në periudhën e luftës së fundit.

Drejtuesja e shoqatës, Shkëndije Hoda, ka deklaruar se deri më tani janë dorëzuar 80 kallëzime penale. “Faktikisht sot është kontingjenti i 15-të që është dorëzuar. Shoqata për  krime lufte “Gjakova 98-99”, e cila vazhdon te sjell dosjet, kësaj here kemi sjell 80 lëndë dhe 80 kallëzime penale që kanë të bëjnë me vrasje, tortura dhe dëme materiale të shkaktuara gjatë luftë”, ka deklaruar Hoda.

Hoda deklaroi se një viktimë e dhunës seksuale ka dorëzuar padi kundër tre serbëve, të cilët i ka identifikuar nëpërmjet shoqatës.

“Është një prioritet për shoqatën, por është edhe një shtyrje për gratë e tjera që përmes shoqatës tonë munden me paditë, se sot nëpërmjet shoqatës tonë kemi edhe një padi, një viktimë e dhunës seksuale e cila ka ngre kallëzim penale ndaj  tre kriminelëve të cilët i ka njohur dhe i ka identifikuar në zyrën tonë”, ka deklaruar Hoda./ KultPlus.com

Princ Harry në gjurmët e nënës së tij Diana, zotohet se do të punojë kundër HIV

Princi i Britanisë së Madhe, Harry tha se ndihet i detyruar të përpiqet të përfundojë punën e nënës së tij të ndjerë, Princeshë Dianës, në trajtimin e HIV-it dhe stigmës rreth tij, pasi ai u kërkoi njerëzve që të testoheshin për sëmundjen, transmeton KultPlus.

Diana shtrëngoi duart me pacientët me AIDS në një spital në Londër në vitin 1987, një veprim që u pa si një moment historik në betejën kundër stigmës që rrethon njerëzit me virusin dhe Harry është bërë gjithashtu një aktivist i shquar në luftën kundër HIV dhe AIDS.

“Puna e mamasë sime ishte e papërfunduar,” i tha ai ish-kapitenit të unionit të regbit të Uellsit, Gareth Thomas, i cili njoftoi në vitin 2019 se ishte HIV pozitiv, në një video për të shënuar Javën Kombëtare të Testimit të HIV-it. “Ndihem i detyruar të përpiqem dhe të vazhdoj sa më shumë që të jetë e mundur. Nuk mund t’i mbushja kurrë këpucët e saj veçanërisht në këtë hapësirë të veçantë … për shkak të asaj që ajo bëri dhe asaj që ajo përfaqësonte dhe sa e zëshme ishte për këtë çështje. .” Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se kishte rreth 38 milionë njerëz që jetonin me HIV në fund të vitit 2020 dhe se sëmundjet e lidhura me SIDA-n kishin marrë më shumë se 36 milionë jetë që nga fillimi i saj në vitet 1980. Organizatat bamirëse kryesore për HIV/AIDS shpresojnë që testimi më i gjerë mund të çojë në përfundimin e rasteve të reja të HIV në Angli deri në vitin 2030. Harry iu nënshtrua një testi për HIV në 2016, i cili shkaktoi 500% rritje të kërkesave për teste nga një organizatë bamirëse, tha ai. Por ai tha se testimi për HIV kishte rënë rreth 30% gjatë pandemisë COVID-19. “Secili prej nesh ka një detyrë, ose të paktën një mundësi, që të testohet vetë për ta bërë më të lehtë për të gjithë të tjerët që të testohen,” tha Harry. /KultPlus.com

Kosova në top 10 shtetet e botës për ndarjen e shpërblimeve për sportistët që arrijnë suksese në Lojërat Olimpike

“Sipas një hulumtimi të publikuar nga revista e njohur botërore, Forbes, shteti ynë ndodhet në vendin e dhjetë me 123 mijë dollarë (110 mijë euro) shpërblim për medaljen e artë olimpike.

100 mijë euro ndahen nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, ndërsa 10 mijë nga Komiteti Olimpik i Kosovës”, ka njoftuar Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte./ KultPlus.com

Ministrja Nagavci: Arsimi është një e drejtë e garantuar për të gjithë fëmijët pa dallim

Ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci ka thënë se asnjë fëmijë nuk do të mbetet jashtë shkollës, përcjell KultPlus.

Ky reagim vjen pasi shumë nga fëmijët me nevoja të veçanta kanë problem në qasjen në shkolla.

Nagavci ndër të tjera ka thënë se ka kërkuar nga Drejtoritë Komunale të Arsimit në komuna që të sigurohen për themelimin/funksionalizimin e ekipeve vlerësuese pegadogjike për vlerësimin e fëmijëve me nevoja të veçanta.

Ajo gjithashtu thotë se MASHTI ka hartuar instrumentet e standardizuara për vlerësimin e fëmijëve me nevoja të veçanta.

Ministrja e Arsimit gjithashtu ka treguar se tashmë janë punësuar 100 asistentë, të cilët janë duke u kujdesur për këta fëmijë dhe duke u monitoruar nga Ministria.

KultPlus iu sjell postimin e plotë:

Asnjë fëmijë nuk do të mbetet jashtë shkollës!

Arsimi është një e drejtë e garantuar me konventa e ligje për të gjithë fëmijët pa dallim dhe ne do të sigurohemi që të gjithë fëmijët në Kosovë të kenë çasje në edukim e arsim. Do të ofrojmë mbështetje për secilin fëmijë që ka nevojë e do të sigurohemi që të gjitha palët e përfshira në procesin edukativo-arsimir të realizojnë me përpikmëri përgjegjësitë e tyre.

Sot, kam kërkuar nga Drejtoritë Komunale të Arsimit në komuna që të sigurohen për themelimin/funksionalizimin e ekipeve vlerësuese pegadogjike për vlerësimin e fëmijëve me nevoja të veçanta.

Mungesa apo jofunksionaliteti i ekipeve vlerësuese pedagogjike në komuna  po i dëmton fëmijët me nevoja të veçanta, prindërit dhe shkollat pasi që nuk arrijmë të kemi të dhëna/informata të sakta për nxënësit me nevoja të veçanta, shkallën e funksionalitetit të tyre, nevojat që ata kanë për resurse dhe mbështetje pedagogjike. Si rezultat i kësaj ne kemi fëmije me nevoja të veçanta pa përkrahje, prindër të pakënaqur dhe shkolla që ballafaqohen në përditshmëri me mungesë të përkrahjes nga nivelet komunale  për ta bërë punën e tyre më të lehtë dhe më profesionale.

Ekipet vlerësuese komunale janë mekanizma shumë të rëndësishëm për të vlerësuar dhe vendosur se cilët fëmijë me nevoja të veçanta kanë kosto të cilat vijnë si pasojë e aftësisë se kufizuar të fëmijës. Andaj në vitet në vazhdim mjete financiarë dhe burimoret njerëzore për këtë qëllim do të përfitojnë vetëm komunat të cilat nevojat për resurse dhe mjete financiare  i përcaktojnë bazuar në vlerësimin dhe nevojat e identifikuara nga ky vlerësim.

MASHTI ka hartuar instrumentet e standardizuara për vlerësimin e fëmijëve me nevoja të veçanta. Instrumentet janë të bazuara në Klasifikimin Ndërkombëtar të Funksionalitetit për fëmije dhe të rinjë (ICF) dhe janë të dizajnuara që t’i përgjigjen të gjitha llojeve të aftësisë se kufizuar  sipas qasjes bio-psiko-sociale, që nënkupton që e  vlerësojnë fëmijën në të gjitha aspektet.

Në mbështetje të funksionimit me të mirë të ekipeve vlerësuese janë hartuar edhe  dokumentet tjera përcjellëse për inicimin dhe dokumentimin e procesit të punës se ekipit vlerësues komunal. E gjithë pakoja me instrumente dhe dokumente përcjellëse është edhe në formën elektronike, për të lehtësuar dhe dokumentuar procesin e identifikimin, vlerësimit dhe përcjelljes së përparimit të fëmijëve me nevojat të veçanta, që janë në sistemin arsimor.

Përkundër rëndësisë së madhe të ekipeve vlerësuese për vlerësimin pedagogjik të fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore dhe faktit se kjo është e rregulluar me legjislacionin në fuqi, kjo kërkesë për vite me radhë vazhdon të jetë e shpërfillur nga  ana e komunave. Andaj sot edhe një herë kam kërkuar  themelimin e ekipeve vlerësuese,  ashtu që të angazhohemi bashkarisht për ngritjen e kapaciteteve të tyre për të kryer punën siç parashihet me legjislacionin në fuqi.

MASHTI, gjatë  muajve mars-maj 2022, me përkrahjen e Bashkimit Evropian/ Këshillit të Evropës do të ofroi trajnimin 5 ditor për të gjithë anëtaret e ekipeve vlerësuese komunale me qëllim të ngritjes së kapaciteteve të tyre për të kryer funksionin për të cilën janë  themeluar. 

Ne po avancojmë politikat arsimore në këtë drejtim dhe tashmë kemi mundësuar punësimin e 100 asistentëve për këta fëmijë, proces që po monitorohet nga Ministria. Do të vazhdojmë punësimin e të tjerëve në vitet në vijim. Por krahas politikave të avansuara e gjithëpërfshirëse që janë kompetencë dhe përgjegjësi e jona, bashkëpunimi me komunat, shkollat, mësimdhënësit, prindërit e nxënësit është i domosdoshëm që të sigurohet arsim e mirëqenie për secilin. Fëmijët me nevoja të veçanta kërkojnë vëmendjen dhe kujdesin e të gjithëve.

Ne jemi të përkushtuar për bashkëpunim, në të njejtën kohë do të përdorim të gjithë mekanizmat që kemi në dispozicion që të sigurohemi për më të mirën për fëmijët tanë, sepse vetëm kështu do të sigurojmë një të ardhme më të mire edhe për vendin tonë! /KultPlus.com

Musine Kokalari vdiq e vetme dhe u varros nga varrmihësit, kur e zhvarrosën u pa se duart e saj ishin të lidhura me tela me gjemba

Vdiq e vetme dhe u varros nga varrmihësit. Kur e zhvarrosën vite më vonë, u pa se duart e saj ishin të lidhura me tela me gjemba.

Lindi më 10 shkurt të vitit 1917, në Adanë, të Turqisë. Në vitin 1921, familja e saj kthehet në Shqipëri dhe vendoset në Gjirokastër, ku Musineja kreu shkollën fillore. Nëntë vjet më vonë, familja Kokalari vendoset në Tiranë. Në vitin 1937, Musineja mbaroi shkollën e mesme “Nëna Mbretëreshë” dhe më pas shkoi për studime në Universitetin e Romës, në Itali, të cilin e mbaroi shkëlqyeshëm në vitin 1941. Ajo botoi librin e saj të parë “Seç më thotë nëna plakë” në vitin 1939. Ishte viti 1943, kur Musine Kokalari së bashku dhe me disa shokë të tjerë formuan Partinë Socialdemokrate. Një vit më vonë, me përpjekjen e saj, doli numri i parë i gazetës “Zëri i Lirisë”.

Në vitin 1944, botoi librin e saj të dytë “Rreth vatrës”, ndërsa më 12 nëntor të po këtij viti u pushkatuan vëllezërit e saj, Muntaz e Vesim Kokalari. Katër ditë më vonë e arrestuan dhe Musinenë, të cilën e mbajtën 17 ditë në burg. Në janar të vitit 1945, u botua libri i tretë i Musine Kokalarit “Sa u tund jeta”. Më 23 janar të vitit 1946, ajo u arrestua nga banda komuniste ne pushtet për së dyti nga forcat e Mbrojtjes së Popullit e gjyqi e dënoi me 20 vjet heqje lirie. Në vitin 1961, e nxjerrin nga burgu dhe e internuan në Rrëshen, ku dhe doli në pension me gjysmë page. Në vitin 1981, sëmuret nga sëmundja e kancerit, që dy vjet më pas do ta largonte përgjithmonë nga jeta. Dhjetë vjet më vonë, pra në vitin 1993, Presidenti i Republikës i dha pas vdekjes medaljen “Martir i Demokracisë”.

“Për shëndetin tim nuk i drejtohem kujt, aq më pak atij që kishte në dorë të më lehtësonte dënimin”. Kështu shkruante Musineja vetëm pak kohë para se të vdiste, duke lënë të kuptohej se “ai” nuk ishte veçse Enver Hoxha, i cili u kujdes deri në fund për dënimin e saj. E konsideruar si kundërshtare e regjimit komunist, ajo u dënua me 20 vjet burg dhe më pas u internua për 22 të tjerë në Rrëshen, ku vdiq më 14 gusht 1983, nga kanceri.

Bashkëkohësit tregojnë se nuk iu dha mundësia as të kurohej në spitalin onkologjik. Vdiq e vetme dhe u varros nga varrmihësit. Kur e zhvarrosën vite më vonë, u pa se duart e saj ishin të lidhura me tela me gjemba./KultPlus.com

Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës: E mbështesim në plotni restaurimin e ndërtesës “Shtëpia e Xhafer Devës”

Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës ka dalë me një reagim publik, nëpërmjet të cilit mbështesin restaurimin e shtëpisë së Xhafer Devës, nismë kjo e MKRS-së, por restaurim që u kundërshtua nga BE dhe UNDP. KultPlus ju sjell të plotë reagimin e Asociacionit të Arkitekturës së Kosovës.

ASOCIACIONI I ARKITEKTËVE TË KOSOVËS, duke ndjekur zhvillimet e fundit në lidhje me projektin e restaurimit të ndërtesës “shtëpia e Xhafer Devës” në Mitrovicë, dhe “dilemave” tashmë të krijuara në opinionin publik, se a duhet apo jo, një intervenim i tillë restaurues, reagon si më poshtë:

ASOCIACIONI I ARKITEKTËVE TË KOSOVËS e mbështetë në plotni restaurimin e ndërtesës “shtëpia e Xhafer DEVËS”, me Nr.702, sipas Regjistrit të Trashëgimisë Kulturore, dhe me Nr. unik-453.

Veprat arkitektonike – artistike, qofshin ato objekte, komplekse apo edhe vetëm pjesë të caktuara, të cilat shprehin në vete vlera unike dhe cilësi të krijuara në kohë dhe hapësirë në fushën e arkitekturës, trashëgimisë urbane dhe ndërtimit vernakular, janë në obligimin e çdo gjenerate që ti ruajë, mirëmbajë dhe si të tilla ti lë si trashëgimi për kohërat e brezat që do vijnë, si dëshmi mbi artin e të ndërtuarit – arkitekturën që objektet e caktuara e prezentojnë për kohën kur janë ndërtuar dhe kontekstin aktual.

Asociacioni i Arkitektëve të Kosoves, në kuadër të debatit që po mbizotëron këto ditë, jo vetëm në komunitetin profesional, e që realisht ishte dashtë të ishte i tillë, por mbi të gjitha në diskursin publik, i ngritur me ose pa të drejtë, me pyetjen, se a duhet të restaurohet shtëpia e Xhafer Devës, apo jo, ndanë këtë mendim:

Objekti në fjalë, në radhë të parë, paraqet vlerë të pakontestueshme arkitektonike, nga stili i përdorur në fasadat e tij, e deri te detajet dhe koncepti projektues, unik pothuajse për trevën ku u ndërtua, marrë për bazë kohën dhe rrethanat e ndërtimit. Si i tillë, ky objekt, përmbushë kushtin themelor, dhe jo të vetëm, porse për nga baza e parimeve restauruese, i bollshëm në arsyetim, se një objekt i tillë, padyshim që duhet ruajtur dhe restauruar dhe si i tillë, me sa ma shumë autenticitet, të i shtohet fondit të aseteve të trashëgimisë kulturore-arkitektonike të Kosovës dhe me gjerë. Do të ishte i pafalshëm, qëndrimi indiferent ndaj një vlere të tillë, dhe nuk arsyetohet nga asnje tezë, çfarëdo qoftë ajo, qe mund të krijoj dilemë të tillë.

Ne si komunitet i organizuar i arkitektëve në Republikën e Kosovës, nuk mëtojmë, e as që na duket me rëndësi kruciale, lidhja e objektit me fatin apo pozitën shoqërore dhe politike të atyre të cilët mund ta kenë ndërtuar, investuar apo pronësuar. Për ne, mbizotëron vlera arkitektonike, e cila qet në plan të dytë, çdo subjektivizim tjetër, pasiqë ato pjesë duhet të trajtohet dhe të analizohen nga ekspert dhe komunitetet shkencore të cilat kanë për synim ndriqimin e figurave dhe rolit te tyre në historinë e shoqëris sonë. Në aspektin profesional, krijojm ndarje të qartë, objektin si vlerë e pamohueshme arkitektonike, nga pronari, poseduesi apo çfarëdo adresimi tjetër. Tek e fundit, praktikat e shumta nëpër botë, na tregojn se objektet që sot ruhen dhe janë pjesë zyrtare e listës së trashëgimisë botërore, kanë historira nga më të ndryshmet, porse ruajtja e tyre, arrit që të mbaje gjallë nëpër shekuj memorien kolektive, mbi të cilën ndërtohet narrativa e prejardhjes apo qellimit se pse u projektuan apo ndërtuan si të tilla.

Asociacioni i Arkitektëve te Kosoves, inkurajon implementimin e projektit restaurues, të inicuar këto ditë nga institucionet vendore dhe ato ndërkombëtare . Objekti në fjalë, plotëson të gjitha kriteret profesionale se duhet mbrojtur dhe trajtuar, dhe se qëndrimi indiferent dhe mohues ndaj kësaj vlere, do të ishte goditje direkte në përpjekjet globale dhe lokale, që e kaluara e ndërtuar me shumë mund dhe sakrificë, të na perbashkoj në vlerësim dhe inkurajim për një botë më të mire dhe më me vlera.

Sikurse në gjinitë tjera të artit, poashtu edhe në arkitekturë, vlenë maksima, vepra flet vet, asaj nuk i duhet asgjë më shumë, se sa bukuria që ka.

Në përfundim të këtij reagimi publikë, ne si Asociacion e Arkitektëve të Kosovës, bëjmë thirrje, që vlerësimet për rastet tilla, duhet të bëhen nga profesionistët e fushës, e në asnjë mënyre nga dikush tjetër, pasiqe objektet me vlera arkitektonike dhe të trashëgimisë kulturore, shquhen për atë që prezentojnë si art i të ndërtuarit, e më pas vjen dhe dimensioni historikë. Ndërtesës “shtëpia e Xhafer DEVËS”,mund dhe duhet që pas një restaurimi adekuatë, t’i kthehet në shfrytëzim komunitetit të qytetit të Mitrovicës dhe me gjerë si një qendër apo objekt kulture, ku do të promovoj vlera dhe në të mund të zhvillohen ngjarje kulturore që fisnikërojnë dhe më shumë shoqërinë tonë.

Prishtinë, dt. 10.02.2022 Asociacioni i Arkitektëve të Kosovë./ KultPlus.com

Blerta Basholli dy herë deri në prag të Oscars, paralajmëron filmin e radhës, sërish luan Yllka Gashi  

Regjisorja Blerta Basholli është regjisorja kosovare që ka vendosë Kosovën në kryetituj të medieve më prestigjioze. Ka bërë historinë në Sundance Film Festival, ku për herë të parë ky festival i ka ndarë një filmi tre çmimet kryesore, e këto çmime i ka marr pikërisht filmi i Blerta Bashollit, që nëpërmjet filmit “Zgjoi” ajo ka dërguar dhimbjen, forcën dhe kurajon e grave shqiptare, shkruan KultPlus.

Filmi “Zgjoi” që nuk arriti të futej në pesëshen e filmave të nominuar për kategorinë e filmave në gjuhë të huaj, tashmë ka mbi 20 çmime të festivaleve më prestigjioze, sikurse që ka një rrugëtim të madh në rrjete të ndryshme të kinemave nëpër botë.

Dhe pikërisht Blerta Basholli tash e dy herë po i përjeton ethet e çmimeve Oscars. Për herë të parë ishte në rolin e asistentes së regjisë, për filmin artistik të metrazhit të shkurtë “Shok”, ku ky film me regjisorin Jamie Donoughue kishte arritur të përjetonte edhe emocionin e filmit të nominuar për Oscars.

Dhe për herë të dytë, por tash me një format tjetër, Blerta Basholli qau rrugën e gjatë deri te lista e ngushtë e filmave për çmimin Oscars, në cilësinë e skenaristes, regjisores dhe të një rrëfimi real.

Dhe tashti, kur u bënë publike filmat që vazhdojnë rrugëtimin për Oscars, producenti Yll Uka ka bërë të ditur për mediet se puna e ekipit Basholli, Uka e Bajgora fillon qysh tashti për projektin e radhës.

Blerta Basholli është në proces e sipër të filmit të saj të ri, e cila në deklaratat e saj nëpër medie të ndryshme ka potencuar se aktualisht i ka skenarët e gatshëm për pesë filma.

“Dy prej tyre janë në një fazë më të avancuar ndërsa njëri është tashmë në realizim e sipër. Fjala është për një film që tematizon jetën e të rinjve, adoleshentëve të moshës sime në vitet `90 në Kosovë, në kushtet e okupimit. Kam përshtypjen se, ndryshe nga temat e luftës, kjo temë sikur i mungon kinemasë sonë. Mendoj se ka qenë një jetë megjithatë dinamike dhe disi “Underground” dhe ja vlen të bartet në film. Edhe ky film do të jetë në koproduksion me Zvicrën dhe edhe këtu do të luajë një rol Yllka”, kishte deklaruar Blerta Basholli./ KultPlus.com

M’beso!

Liridon Mulaj

Portreti: Agim Sulaj

Âsht e rândë  
me kânë malsuer!
Gjâmën e kângën i kie varun
mbi qerpik tân’ jetën,
po loti nuk t’falet.

M’beso!
S’âsht kollaj
me kânë malsuer!
Kie me shkue krushk,
edhe në paç mort’.
Kie me i ra çiftelisë,
edhe në paç gjâmë
Kie me qit pushkë,
edhe pa gjaksor.

Se malsueri,
lahutën e pushkën,
i var në t’njajtën gozhdë.
E rândë, fort e rândë,
me kânë malsuer…/ KultPlus.com

“Epikë”, albumi i katërt i Naser Berishës do të promovohet në KultPlus Caffe Gallery

Këngëtari i njohur Naser Berisha do të promovojë albumin e katërt “Epikë”, album që vjen pas 16 vjetëve pas publikimit të albumit të tretë. Promovimi i albumit do të bëhet më 10 shkurt, prej orës 19:00 në KultPlus Caffe Gallery, shkruan KultPlus.

Përgjatë kësaj mbrëmje keni rastin të dëgjoni këngë që Naser Berisha ka punuar që nga janari i vitit të kaluar, dhe përgjatë kësaj periudhe ka realizuar gjithsejtë tetë këngë.

Në këtë album “Epikë”, katër këngë janë në autorësi të Naser Berishës, katër tekste, katër orkestrime, si dhe bashkautorë në dy këngë, në muzikë dhe tekst.

Si producent muzikor dhe audio inxhinier në Mix dhe Master i këtij albumi, Naser Berisha përpos tetë këngëve të reja, ka përfshirë edhe si bonus track dy hitet e pa vdekshme „Do te doja“ dhe „A me kujton“, këngë të riregjistruara përgjatë vitit 2021, në versionin akustik.

Këngët e këtij albumi sjellin si tematikë dashurinë, sikurse që ka të përfshirë edhe një këngë-dedikim për nënën e tij, me rastin e 30-të vjetorit të vdekjes së saj, pastaj një këngë për jetën e pa brenga të fëmijërisë.

Albumi “Epikë” ka marr titullin nga kënga e katërt e këtij albumi, ku muzikën e ka realizuar Naser Berisha, orkestrimin Florent Boshnjaku, Valon Gashi në kitarë, kurse kjo këngë është realizuar me tekst të Rexhep Selimit, njërit prej themeluesve të UÇK-së, i cili këtë tekst e ka shkruar gjatë kohës së luftës, dedikim për dashurinë e tij, që e takoi në ditët e vështira të asaj kohë.

Përgjatë mbrëmjes do të ketë bashkëbisedim, muzikë dhe nënshkrim të autografeve në albumet që Naser Berisha do ti dhurojë për të gjithë të pranishmit.

Përpos të ftuarve, në këtë mbrëmje mund të futen edhe dhjetë persona që arrijnë të vijnë të parët. Ky vendim ka ardhë si rezultat i masave kufizuese Covid 19./ KultPlus.com  

Presidenti i Maqedonisë e shoqëron në shkollë Ëmblën që u diskriminua për shkak të Down Syndrome (VIDEO)

Presidenti i Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski, e ka shoqëruar sot në shkollë Ëmbla Ademin, nxënësen me Sindromën Down, e cila e kishte e ndërprerë mësimin pasi prindërit e nxënësve që ishin në klasën e saj kishin bërë peticion që Ëmbla të largohet nga klasa.

Në videon e publikuar nga mediat maqedonase shihet se Pendarovski ka shkuar deri te banesa ku banon Ëmbla, dhe bashkë kanë shkuar në shkollën e saj.

Ndryshe, para katër ditësh Ëmbla i është kthyer sërish procesit mësimor. Lajmin e ka bërë të ditur ministri i Arsimit në Maqedoninë e Veriut, Jeton Shaqi, raporton gazeta express.

“Për kënaqësinë time personale dhe akoma më shumë për kënaqësinë e familjarëve të saj dhe mbi të gjitha për kënaqësinë e saj, sot ajo është sërish mes shokëve të klasës dhe jashtëzakonisht e lumtur që vazhdon të marrë njohuri të reja, të përparojë dhe të krijojë miqësi me bashkëmoshatarët e saj”, ka shkruar ministri Shaqiri në Facebook.

Rastin e Ëbmlës e ka bërë publik babai i saj, Ilir Ademi, i cili pati publikuar në Facebook një foto të saj, ku shihej e vetme në klasë.

Sipas tij, arsye pse ajo gjendet e vetme në klasë është se prindërit nuk i kanë lejuar fëmijët e tyre të shkojnë në shkollë për shkak të vajzës së tij që është me Syndrome Down.

“Sot filloi gjysmëvjetori i dytë për të gjithë fëmijët, nxënësit dhe moshatarët e vajzës time Ëmblën, vetëm Ëmbla jonë nuk e gëzoi këtë ditë sepse dikush ia ndalë këtë ndjesi, që mos të filloj me moshatarët e vet….derisa të gjithë gëzohen se fëmijët e tyre nisën gjysëmvjetorin e dytë, na si prindër të Ëmblës e mendojm kur do të filloj gjysëmvjetori i dytë për Ëmblën pasi që u bojkotua në gjysëmvjetorin e parë nga prindërit ( nënat) e moshatarëve të Ëmblës…me hajër na qoftë”, ka shkruar ai./ KultPlus.com

E sulmuan për shkak të ngjyrës, Cesarini nga skena e Sanremos: E zbulova që nuk jam një vajzë e vërtetë italiane, jam me ngjyrë

Aktorja italiane Lorena Cesarini, ka folur kundër racizmit nga skena e Festivalit të Muzikës Sanremo të Italisë, festival në të cilin ajo është drejtuese, shkruan WantedinRome, përcjell KultPlus.

E lindur në Dakar nga një nënë senegaleze dhe një baba italian, Cesarini u rrit në Romë dhe thotë se është “shumë krenare” që është italiane.

Pas zgjedhjes së saj në këtë rol, ishte përballur me fyerje nga më të ndryshmet si “Ajo nuk e meriton, e kanë zgjedhur vetëm se është me ngjyrë”, “Ekstrakomunitaria (jo shtetase e BE-së) ka ardhur” si dhe “Duhet ta kenë thirrur të laj shkallët”.

“Në moshën 34 vjeçe zbulova se nuk është e vërtetë që jam një vajzë italiane si shumë të tjera, jam me ngjyrë, deri më sot askush në shkollë, në universitet, në punë, në tramvaj nuk e ka ndjerë nevojën të ma thotë, por tani me sa duket për disa njerëz ngjyra e lëkurës është një problem”, tha Cesarini.

Fillimisht ajo tha se “u ndje keq, pastaj u inatos”, por mbeti me një pyetje: “Pse? Pse ka nga ata që inatosen me praninë time në këtë skenë, pse ka njerëz që kanë probleme me ngjyrën e lëkurës sime”.

Cesarini, e cila njihet për rolin e saj si Isabel në serialin kriminal të Romës Suburra, tërhoqi duartrokitjet nga audienca e Sanremos dhe lavdërimet nga shumë komentues në mediat sociale. /KultPlus.com

Kroi i Lasgushit dhe Qenar Qeshmja ime

Xhevat Latifi

1.

Nuk e kujtoj moshën kur kam mundur të dalë nga shtëpia dhe të kem përfunduar duke luajtur më ujin e çezmës në anën tjetër të rrugës. Një gyp çeliku, në mes gurësh të mëdhenj ngjyrë argjendi që dikur nxirreshin, nga bedenat për të bërë dhe katet e para të shtëpisë, të radhitur me mjeshtri më vonë dhe ishin mbuluar çimento. Uji që kishte rrjedhur për vite duke i zbardhur pjesën e poshtme të gypit, e kishte gërryer ngadalë dhe në qetësi. Një gojë me dhëmbë të bardhë mbetej e buzëqeshur në rrezet e diellit, kur loja me ujë mbaronte dhe këmbët e qullura në pus të bënin me u largu me mornica në trup. Edhe sonte kur e dëgjoj zhurmën e rrjedhës nga ballkoni, më behet se çdo njeri ka në qiell një yll dhe një krua ku mund të fshehësh ëndrrat.

2.

Ditën që mësuesja, një grua me origjinë nga Ohri na dha për detyrë shtëpie të mësonim përmendsh poezinë e Lasgush Poradecit “Kroi i fshatit tonë”, në mbrëmje në ekranin bardhë e zi, B.P. një tenor dibran po performonte po ato vargje të kompozuara nga një muzikant kosovar në emisionin muzikor të Radio Televizionit të Prishtinës. Nuk është se ndjehesha i afërt me atë lloj muzike lirike, që s’di pse atëherë e quanin “muzikë serioze”, por në shpërqendrim dhe mos durim për ta shikuar, ai tenori po këndonte pikërisht vargjet të cilat i kisha për detyrë ti mësoja përmendsh. Më shumë se vargjet dhe muzika e këngës, më pat bërë përshtypja e atij momenti një në miliardë që të këngëtari dhe poeti njësoheshin në një dimension të tretë, sa që prej atij momenti në imagjinatën time këngëtari dhe Lasgushi u bënë një simbiozë. Poezia futej në dimensione të tjera dhe bashkë me muzikën po bëhej magji. Magji kjo që do të zgjaste aq shumë, aq që sa herë të takoja më vonë diku Lasgushin, imazhet gjestet e duarve dhe frymëmarrjet e këngëtarit ishin aty. Imazhe që kurrë nuk i kisha humbur, televizioni bardhë e zi dhe liqeni tek dimëron me krahnezë pemësh e bardhësi e llahtarshme. Koha tjetër të mësimit të poezisë atë natë, natyrshëm ishin ecejake e përpjekjeje prej amatori të muzikës, që duke u munduar të imitojë këngëtarin, për tu bërë njësh me të, e që më së shumti kisha problem me gojën, nuk arrija të merrja qëndrimin e Ooo-së, deri vonë natën, sa që ndonjë herë merrja vërejtjen e Nanës “Mos bëjë potere!” Edhe të nesërmen. Rrugës për në shkollë loja më duar vazhdon, dhe kur lëshoja zërin “..ujë i kulluar”, përcillej në kor nga të qeshurat e shokëve! Në klasë të gjithë besoj të kenë pritur që unë t’i futesha recitimin të vjershës si një tenor, por këtë nuk e bëra. E thashë poezinë, shpesh herë duke u gjuajtur nga bankat me “ujë të kulluar” . Mësuesja, ajo që aq bukur na kishte përshkuar liqenin që kishte frymëzuar Lasgushin, u detyrua të ngritej në këmbë dhe të kërkonte qetësi!

3.

Në një festival të poezisë në Pogradec, miqtë që kisha njohur i kisha mërzitur duke ju kërkuar që të shkonim të vizitonim Kroin e Lasgushit. Liqeni me piklat e zogjve të bardhë që po lahej në dritë, korani dhe ngjalat, dollia për poezitë e lexuara, mbeteshin nën hijen e bronztë të Lasgushit me Cucin e vogël që po i bënte roje. Pleqtë me bastun pinin kafen e mëngjesit dhe nga një teke si e do zakoni, krejt afër është edhe një krua me ngjyr’ ergjënd i lyer, do të shkruante Lazër Sotir Gusho. Një trajtë e bukurisë ishte shndërruar në kult të imazheve. Ai dhe do ta quante bukuri e llahtarshme për atdheun, për njeriun, për dashurinë. Unë i dalë nga vetja në heshtje që prishej nga gurgullima po kërkoja Vdekjen e Nositit,Yllin e Dritës, ku muzat, Ora e Mirë, zanat apo engjëjt e kaltër, u japin poetëve ose u marrin fjalët për të përshkuar pankohësinë. Në ujin që po rridhte me laryshi po shihja Çenar Qeshmën time, një krua që kisha para shtëpisë! Duke qenë se kroi gjendet në udhëkryq rrugësh, shpesh herë dilemat gjate jetës sime këtu kanë marrë përgjigjen: Shko rrjedhës së ujit, me pas mirë e mbarë!

Kallnor 2022./ KultPlus.com

Bëhet publike lista e nominimeve për çmimet prestigjioze në Bafta, ‘Dune” i prin listës

Epika fantastiko-shkencore “Dune”, një përshtatje madhështore e romanit të Frank Herbert-it të vitit 1965, kryesoi nominimet për Çmimet e Filmit të Akademisë Britanike të enjten, duke siguruar 11 nominime, krahasuar “The Power of the Dog” që pason me tetë, shkruan Reuters, përcjell KultPlus.

“Belfast”, drama komedi gjysmë-autobiografike e Kenneth Brannagh, e vendosur në fillimin e tre dekadave të konfliktit të Irlandës së Veriut, mori gjashtë nominime në çmimet kryesore të filmit britanik.

Filmi i James Bond “No Time to Die”, një xhirim i “West Side Story” dhe “Licorice Pizza” mori secili nga pesë nominime.

“Nominimet e këtij viti shfaqin një gamë të jashtëzakonshme të punës krijuese para dhe prapa kamerës,” tha në një deklaratë kryetari i BAFTA-s, Krishnendu Majumdar.

Në garë për aktoren kryesore janë Lady Gaga për dramën e modës “House of Gucci”, Alana Haim për “Licorice Pizza”, Emilia Jones për “CODA”, një histori e moshës madhore për të vetmin dëgjues të një familjeje të shurdhër dhe Renate Reinsve për dramën romantike “Personi më i keq në botë”.

Të nominuar janë edhe Joanna Scanlan për dramën “Pas dashurisë” dhe Tessa Thompson për “Passing”, një film për identitetin racor.

Të nominuarit për aktorët kryesorë përfshijnë Benedict Cumberbatch për portretizimin e tij të një fermeri të viteve 1920 në “The Power of the Dog”, Leonardo DiCaprio për “Don’t Look Up” dhe Will Smith për rolin e babait të motrave kampione të tenisit Venus dhe Serena Williams në “King”. Richard”. Aktori i “Ali & Ava” Adeel Akhtar, Mahershala Ali (“Swan Song”) dhe Stephen Graham (“Boiling Point”) kompletojnë listën.

Tre gra janë ndër pretendentet për regjisorin më të mirë: Audrey Diwan për “Happening”, Jane Campion për “The Power of the Dog” dhe Julia Ducournau për “Titane”. Aleem Khan (“Pas dashurisë”), Ryûsuke Hamaguchi (“Drive My Car”) dhe Paul Thomas Anderson (“Pica me jamball”) e plotësojnë listën. /KultPlus.com

Shumë yje në një film, Kastrati: “Thank You Hague” drejt finalizimit

Gerard Depardieu, Maria Grazia Cucinotta e Jeroen Krabbe janë yjet e kinematografisë botërore që tashmë kanë përfunduar një pjesë të konsiderueshme të xhirimeve të filmit “Faleminderit Hagë”, që për titull pune kishte emërtimin “Unë dhe Millosheviqi”, film ky me skenar dhe regji të Arben Kastratit, shkruan KultPlus.

Skenari i filmit i cili i përket zhanrit dramë-komedi e që ngjarjen e ka të vendosur mes Kosovës, Serbisë, Francës dhe Holandës, xhirimet e deritanishme i ka realizuar në Shqipëri dhe Austri, dhe pjesa e mbetur do të realizohet në Austri, Rumani dhe Shqipëri.

Arben Kastrati, regjisori i filmit i cili është shprehur të jetë shumë i kënaqur për kastën e mrekullueshme, por edhe mënyrën se si është nxjerrë deri më tash ky film, ka thënë për KultPlus se filmi është është bashkëprodhim mes Austrisë, Francës, Italisë dhe Amerikës.

“Për shkak të pandemisë, xhirimet e disa skenave të pakta të mbetura, kemi qenë të detyruar që ti shtyjmë deri më tani. Skenat e pakta të mbetura të filmit, do të xhirohen në Austri, Rumani dhe Shqipëri, sapo të na mundësohet të xhirojmë në eksterier”, ka thënë Kastrati. 

Ndërkohë, përpos aktorëve të lartpërmendur, në këtë film me rolet e tyre janë përfshirë edhe John Rhys-Davies, Sir Tony Robinson, Claudia Gerini, Patsy Kensit, Xhevdet Doda, Blerta Syla Surroi etj…

Arben Kastrati poashtu ka njoftuar se filmi “Faleminderit Hagë” ka pas kujdes edhe në përzgjedhjen e producentëve, duke përfshirë ata shqiptarë e ndërkombëtarë, dhe ky projekt filmik tashmë ka tre producentë: Shqipe Kamberi, Thomas Bogner dhe Marius Hanganutiu. 

https://www.facebook.com/ThankYouHagueMovie/videos/326021132783011

Ndërkohë, përderisa është duke u punuar intensivisht për përfundimin e këtij filmi, që montazhin do ta realizojë në Austri, kurse postproduksionin në Los Angeles, Arben Kastrati ka njoftuar se tashmë producentët e filmit kanë filluar të ndajnë me ndjekësit edhe skena të filmit, e që po shpërndahen nëpërmjet faqes zyrtare të filmit, e që sipas tij, premierën do ta ketë në një ndër festivalet më prestigjioze në botë. Filmi “Faleminderit Hagë”, është film i bazuar në ngjarje të vërtetë. / KultPlus.com

https://www.facebook.com/ThankYouHagueMovie

Ambasadori i Kosovës në Arabi, promovon ajvarin e Krushës në këtë shtet

Ambasadori i Kosovës në Arabinë Saudite, Lulzim Mjeku, ka promovuar ajvarin e Kosovës në shtetin ku shërben si diplomat.

Ai është takuar me zyrtarin e Arabsië Saudite, Abdulhakim Alhashim të cilit i ka prezantuar ajvarin e Krushës.

“Duke promovuar ajvarin e Krushës me z. Abdulhakim Alhashim në mënyrë që të shërbehet deri te tavolinat e Arabisë”, ka shkruar Mjeku./ KultPlus.com

Akif Kazim, mecenë e kulturës shqiptare nga Lindja e Mesme

Lulzim Mjeku

Diaspora shqiptare në Lindjen e Mesme ka dhënë personalitete të cilat kanë kontribuar në jetën politike e kulturore të kombit. Një krahinë si Hixhazi e një qytet ku u ngulitën dhe u gjendën një duzinë e familjeve shqiptare është edhe qyteti port i Xhides, në Arabinë Saudite. Aty jetuan disa personalitete nga Peja, Gjakova, Shkodra, Librazhdi, Gjilani, e të cilët deri tani kanë mbetur pak të njohur.

Shumica e tyre bënë karrierë të shkëlqyer në profesionet e tyre, siç ishte Muharrem Shabani nga Përlepnica e Gjilanit i cili arriti të jetë edhe Zëvendësdrejtor i Radio Xhides.

Por, me këtë rast kam përzgjedhur profilin e mërgimtarit Akif Kazim (1912-1990) i shpërngulur si i ri nga Librazhdi e i cili ka dhënë një kontribut të shquar kombëtar. Ai me zonjën e tij e ka mbështetur Mbretin Zog në ekzilin e tij nëpër vendet e Lindjes. Familjes Kazim i është dashur të shpërngulet shpesh dhe deri nga mesi i viteve ’50 ajo ka udhëtuar me pasaportat e Mbretnisë Shqiptare të pranuara nga mbretëritë në Lindjen e Mesme. Në pamundësinë e padiskutueshme për kthim në vendlindjen e tij, vendlindjet e fëmijëve të tij janë të shumta dhe dallojnë për mijëra kilometra largësi dhe për nga natyra e regjimeve politike. Pas disa ecejakeve në shtegtimin e tij diasporik, Akif Kazim u ngulit me gjithë familje në Arabinë Saudite. Në qytetin port të Xhides (Jeddah) ai rinisi jetën e vet duke ringritur një familje të respektuar dhe biznes të shquar. Ai jo vetëm që njihej me shqiptarët e ngulitur në Xhide, por edhe në gjithë Arabinë Saudite dhe më gjerë. Ata pak mërgimtarë ngulitur në krahinën e Hixhazit, si Hysen Latifi e Muharrem Tahsini (Shabani) nga Përlepnica e Gjilanit, Hysen (Kastrati) Arnauti nga Nabërgjani i Pejës, Hysni Hoxha, Feti Meqa dhe Tefik Islami nga Gjakova, sikurse dhe Vehbi Ismajli e Sulejman Gavoçi nga Shkodra, u shquan me zotësitë e tyre profesionale dhe i kontribuuan mjedisit ku jetuan.

Kjo oazë e mërgatës shqiptare , përkundër vëshirësive të kohës, jo vetëm që nuk ka qenë e izoluar nga pjesë tjetër e mërgatës shqiptare në Bruksel, SHBA e gjetiu, por ka mbajtur lidhjet dhe ka kontribuar për organizatat politike, kombëtare kulturore. Sipas të birit të tij, Ismet Kazimit, babai i tij Akif Kazim ka pasur letërkëmbim me udhëheqës të Federatës Pan-Shqiptare “Vatra” në SHBA dhe ka ndihmuar botimin e veprave letrare në shqip. Akif Kazimi ka pasur miqësi me shumë personalitete saudite dhe shqiptare të kohës së tij. Personaliteteve si Mbreti Zog, ndonjë veprimtari, gazetari e intelektuali iu ka gjetur pranë duke ndihmuar zhvillimin e veprimtarive të tyre. Kësisoj ai ka ndihmuar botimin e disa veprave të Martin Camajt, ndër to edhe të romanit “Rrathë”, të cilin Camaj ia dërgoi me postë. Vetëm nga fundi i viteve ’80 Akifi bashkë me të birin Ismet Kazim e kishin vizituar vendlindjen e tij Librazhdin.

Në ditët e sotme ndjej kënaqësi të veçantë kur takoj të bijtë e Akif Kazimit, zotërinjtë Ismet dhe Taufik Kazim të cilët kanë trashëguar nga babai i tyre ndjenjat e thella të solidaritetit e të veprimtarisë në të mirë të Kosovës dhe Shqipërisë. Secili takim me ta është rast për të vjelur rrëfime të padëgjuara nga jeta e diasporës historike shqiptare në Lindjen e Mesme./ KultPlus.com

Hapet thirrja për ‘Artistët e përsosur’, afati deri më 11 shkurt

Organizata Stacion ka hapur thirrjen për Artistët e përsosur, thirrje që do të jetë e hapur deri më 11 shkurt, shkruan KultPlus. Moduli 2 Artistët e Përsosur si pjesë AFER-A nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë e udhëhequr nga Ivana Vaseva organizohet në Prishtinë nga 22 deri më 26 shkurt 2022.

Rreth kësaj thirrje, organizatorët kanë njoftuar për kushtet e aplikimit, dhe KultPlus ju sjell njoftimin e  plotë.

Moduli 2 pjesë e programit AFER-A përdor programin diskursiv – edukativ Artisti i Përsosur i kuruar nga Ivana Vaseva.

Artisti i Përsosur është një kurs praktik dhe teorik i destinuar kryesisht për artistët e rinj, me një ide për të zgjeruar fushëveprimin e interesave të tyre artistike, për të krijuar një hapësirë ​​për analizë kritike dhe shqyrtim të prodhimit të artit brenda kontekstit të përgjithshëm shoqëror dhe politik, si dhe si ofrojnë mjete praktike për të ushqyer praktikën e tyre artistike.

Realiteti neoliberal ka dëbuar shpërndarjen e barabartë të arteve, duke thelluar pasigurinë. Kështu, mungesa e të drejtave të punës së punonjësve të kulturës, e mundësive për punë në fushën e artit, mungesa e fondeve dhe fondeve zhvillimore që do të nxisnin ngritjen e mundësive dhe aspiratave artistike, si dhe sistemi arsimor retrograd, janë arsyet. zhvillimin e këtij programi. Rrjedhimisht, ideja është të fokusohet në analizën kritike të kontekstit të përgjithshëm dhe implikimet e tij në art dhe kulturë, dialog, shkëmbim përvojash dhe debati, si nëpërmjet praktikës ashtu edhe teorisë, një përpjekje që mund të krijojë përfshirjen sociale të artistëve të rinj dhe të tyre. edukimin politik dhe social.

Moduli 2 Artistët e Përsosur si pjesë AFER-A nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë e udhëhequr nga Ivana Vaseva organizohet në Prishtinë nga 22 deri më 26 shkurt 2022. Konkursi për pjesëmarrje është i hapur deri 11 shkurt 2022.

Programi fokusohet kryesisht në dhjetë artistë të rinj të përzgjedhur kosovarë nën moshën 35 vjeçare; megjithatë, të gjithë të interesuarit mund të marrin pjesë. Programi pesë-ditor do të përfshijë prezantime të projekt propozimeve, prezantime të CV-ve, portofoleve, prezentime dhe bashkëbisedime me artistët, shfaqje, prezantime nga ligjerues të ftuar, ripërpunim të CV-ve dhe portofoleve, dhe komentim e diskutim të prezantimeve dhe projekt propozimeve të artistëve të përzgjedhur nën 35 vjeç që punojnë në Kosovë.

Artisti i Përsosur u organizua për herë të parë në Maqedoninë e Veriut në vitin 2017, si një nga segmentet programore të Fakultetit të gjërave që nuk mund të mësohen – FR~U, i zhvilluar për Çmimin e Artistëve të Rinj Pamor Denes.

Çmimi Denes është një çmim për artistët e rinj pamor nën 35 vjeç në Maqedoninë e Veriut, i themeluar në vitin 2002, i ngjashëm me çmimin Artistët e së nesërmes që organizohet në Kosovë nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë. Çmimi Denes dhe çmimi Artistët e së nesërmes janë pjesë e rrjetit ndërkombëtar Çmimet e Artistëve të Rinj Pamor – YVVA në Evropën Qendrore dhe Juglindore, që shpërblejnë artistëte rinj një rezidencë artistike dymujore në Nju Jork.

Çdo modul dhe aktivitet i Programit AFER-A do të respektojë masat e sugjeruara nga Ministria e Shëndetësisë e Republikës së Kosovës kundër përhapjes dhe infektimit me virusin Covid-19. AFER-A mbështetet nga Departamenti i Rinisë në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve./ KultPlus.com

Poezia fituese në Flakën e Janarit “Peng i lirisë”

Alketë Spahiu


Falemnderit imzot
që rob i normave te shenjta të njerëzve profanë
asnjëherë nuk isha,
as puritane në një botë të cekët me ujëra të turbullta
poashtu nuk isha,
as gozhdë e ndryshkur në një mendësi
të para evolucionit industrial
nuk pranova të bëhem.

Falemnderit imzot
që kur shpërndave komplekset e kota
unë rastisa në pushime ekzotike
në destinacione të panjohura
e zhytur në oqeanin e dashurisë për dije,
merrja rreze në hijet e ëndërrave.

Falemnderit imzot
që në mesin e shumë pengjeve
më zgjodhe të jem
peng i lirisë

më fal për lakminë që u ngjalle
të prekurve kronikë
me sindromën e Stokholmit./ KultPlus.com



Tha se Holokausti nuk kishte të bënte me racën, Whoopi Goldberg kërkon falje pas reagimeve të shumta

Aktorja amerikane, Whoopi Goldberg ka kërkuar falje për komentet e saj mbi Holokaustin duke thënë se “nuk kishte të bënte me racën”. Kjo erdhi pasi aktorja u përball me reagime të ashpra për komentet e saj, shkruan Reuters, përcjell KultPlus.

Goldberg, e cila bashkë-prezanton emisionin amerikan të ABC-së “The View”, tha të hënën se Holokausti kishte të bënte me çnjerëzimin e njeriut ndaj njeriut dhe përfshinte “dy grupe të bardhë njerëzish”.

Aktorja fituese e Oskarit më vonë kërkoi falje duke thënë: “Në shfaqjen e sotme, thashë se Holokausti ‘nuk ka të bëjë me racën, por me çnjerëzimin e njeriut ndaj njeriut’. Duhet të kisha thënë se ka të bëjë me të dyja”.

“Populli hebre në mbarë botën ka pasur gjithmonë mbështetjen time dhe kjo nuk do të heqë dorë kurrë. Më vjen keq për lëndimin që kam shkaktuar,” ka shtuar Goldberg në kërkimin e saj të faljes.

Komentet e Goldberg u përballën me kritika nga aktivistët në internet, ndër ta edhe Jonathan Greenblatt.

“Jo Whoopi Goldberg, Holokausti kishte të bënte me asgjësimin sistematik të popullit hebre nga nazistët – të cilin ata e konsideronin si një racë inferiore. Ata i dehumanizuan dhe përdorën këtë propagandë raciste për të justifikuar masakrën e 6 milionë hebrenjve. Shtrembërimi i Holokaustit është i rrezikshëm”, ka shkruar në reagimin e tij në Twitter Jonathan Greenblatt, shefi ekzekutiv i Lidhjes Anti-Shpifje, shkruan Reuters, përcjellë KultPlus./ KultPlus.com