Muaj: Maj 2018

Sopranot kosovare Elbenita Kajtazi dhe Marigona Qerkezi në garë për çmimin e madh “Operalia”

Posted on by Kult Plus

Sopranot kosovare, Marigona Qerkezi dhe Elbenita Kajtazi po vazhdojnë suksesshëm të jenë pjesë e skenave operistike botërore.

Një sukses i radhës që vije nga dy sopranot është edhe pjesëmarrja e tyre në njërën ndër garat më prestigjioze siç është ajo e konkursit të famshëm operistik “Operalia”, shkruan KultPlus.

Qerkezi dhe Kajtazi janë zgjedhur në mesin e 40 artistëve që do të konkurrojnë në këtë konkurs për çmimin “Operalia”.

Pjesë e këtij konkursi në vitin 2016-të ishte edhe tenori kosovar Ramë Lahaj, ku kishte fituar vendin e tretë, ndërkaq Elbenita dhe Marigona, do të performojnë në “Teatro Nacional de Sao Carlos” në Lisbonë të Portugalisë./ KultPlus.com

Galeria ‘Palais de Taokyo’ në Paris, mirëpret vizitorët e zhveshur

Posted on by Kult Plus

Një galeri në Paris ka hapur dyert e saj për njerëzit lakuriq të cilët dëshirojnë që të vizitojnë këtë galeri. Galeria “The Palais de Tokyo”, një muze i artit bashkëkohorë, të shtunën mirëpriti 161 vizitorë të zhveshur, përcjellë KultPlus.

Pasi që i zhveshën rrobat e tyre në hyrje të galerisë, vizitorët ishin të lejuar që të vizitonin ekspozitën para se dyert të hapeshin përsëri për njerëzit e tjerë që do e vizitonin, e që do i mbanin rrobat në trup, shkruan BBC.

Asociacioni i nudistëve në Parisë është shprehur se kjo është një mundësi shumë e mirë.

EDITORS NOTE: Graphic content / People take part in a nudist visit of the ‘Discorde, Fille de la Nuit’ season exhibition at the Palais de Tokyo museum in Paris on May 5, 2018. / AFP PHOTO / GEOFFROY VAN DER HASSELTGEOFFROY VAN DER HASSELT/AFP/Getty Images

“Mentaliteti i njerëzve po ndryshon këto ditë. Njerëzit të cilët nuk veshin rroba po thyejnë barrierat, tabutë dhe mentalitetin që është krijuar më parë”, ka thënë ai.

Ndërsa vitin e kaluar kryeqyteti i Francës lakuriqëve ua ka dedikuar edhe një pjesë të veçantë në parkun “Bois de Vincennes”. Po ashtu në Francë tashmë ekziston edhe një restaurant, mysafirët e të cilit janë po ashtu lakuriqë./ KultPlus.com

Eqrem Çabej mbi prejardhjen e popullit shqiptar dhe të gjuhës së tij

Posted on by Kult Plus

Kur shtrohet problemi i burimit të një populli, ai do të shikohet të zgjidhet më fort nga ana e ruajtjes dhe e vazhdimësisë së gjuhës së tij sesa nga pikëpamja etnike, sepse më shumë se elementet e tjera gjuha është karakteristika që dallon një popull nga të tjerët.

Një problem i tillë ndërkaq, për çdo popull, të çdo vendi qoftë e të çdo kohe, paraqitet kompleks, dhe për kushtet shqiptare veçanërisht i komplikuar. Kompleks: sepse në formimin e një populli si një njësi më vete e me tipare vetjake që e dallojnë nga popujt e tjerë, kanë pjesë, sikundër dihet, rrethana të ndryshme të karakterit gjeografik dhe procese të shumëfishta historike, etnike, ekonomike, kulturore e gjuhësore.

I komplikuar: në këtë fushë të studimeve shqiptare është shumë e ndjeshme mungesa e burimeve historike e të shkrimit. Megjithatë, dija e re shqiptare, edhe me këtë varfëri burimesh, me mjetet që ka në dorë përpiqet t’i afrohet zgjidhjes së këtij problemi. Dhe ka arritur në këtë lëmë rezultate që mbeten, e që kanë zënë vend dhe në fushën shkencore ndërkombëtare. Për vetë karakterin kompleks të çështjes edhe metoda për t’u zbatuar këtu duhet të jetë komplekse. Aty duhet të bashkëpunojnë disa disiplina shkencore. Sidomos vijnë në vështrim aty gjeografia historike, historia, gjuhësia, etnografia dhe arkeologjia parahistorike. Rezultatet e njërës ndër këto fusha duhet të merren parasysh e të vlerësohen në masën e duhur nga disiplinat e tjera, të kombinohen me rezultatet e tyre, që të përmblidhen faktet e shumëllojshme në disa parime të përgjithshme, në disa fakte më të sigurta, për të arritur kështu disi në një sintezë.

Shqiptarët janë autoktonë ose anas në Gadishullin Ballkanik, duke qenë që rrojnë aty që nga kohët e lashta parahistorike. Ata janë bashkë me grekët populli më i moçëm i kësaj treve, janë trashëgimtarë të situatës etnike të periodës së lashtë në këtë pjesë të Europës Juglindore. Në këto rrethana pyetja se ku e ka burimin populli shqiptar, do të thotë me fjalë të tjera këtë: Stërgjyshët e shqiptarëve, ai popull që ka folur gjuhën nga e cila ka rrjedhur shqipja e sotme, me ç’emër njihej në kohët antike në Ballkan? Prej cilit popull të lashtë të këtij gadishulli rrjedhin pra shqiptarët e sotëm?

Në shekullin e kaluar u përhap shumëkund hipoteza se shqiptarët ishin stërnipët e pellazgëve. Kjo hipotezë a teori, e themeluar në tryezë të dijetarëve të huaj, pati jehonë të gjerë në lagjen e poetëve e shkrimtarëve shqiptarë të Shqipërisë e të Italisë. Ajo gjeti një truall pjellor në idetë e romanizmit, i cili në Europën Juglindore u përhap më vonë, në një kohë kur në Perëndim kishin dalë rryma letrare të tjera. Teoria pellazge ndërkaq më vonë ra poshtë. Pellazgët në burimet greke e romake përmenden si një shtresë etnike paragreke, jo më ekzistuese në periodën antike. Autorë si Herodoti e Straboni flasin për ta për një kohë më të lashtë dhe i paraqesin si një popullsi barbare, d.m.th. jogreke, e me një gjuhë të ndryshme nga greqishtja. I lokalizojnë në zonën e Detit Egje, kryesisht në Tesali, me përhapje më një anë nga Epiri, më anë tjetër nga Azia e Vogël, nga Kreta e nga ishuj të tjerë të zonës egjeane. Ata paraqiten ndërkaq gjithkund si një popull legjendar, i mbuluar me mjegullën e një miti, popull pa konsistencë historike konkrete. Ndonëse në kohë të reja janë pohuar disa lidhje të tyre me ilirët e me trakasit, duhet thënë se ai element etnik e gjuhësor që mund të quhej, me shumë rezervë, pellazg, për shumë arsye, edhe të karakterit gjeografik, nuk mjafton kurrsesi për të pohuar me një farë baze vërtetësie shkencore një birëri pellazge të popullit shqiptar.

Duke u nisur nga një platformë më reale, për sqarimin e problemit të burimit, do t’i sillemi pikësëpari historisë si vazhdim i situatës parahistorike në Gadishull të Ballkanit. Kjo trevë e Evropës Jugore, në periodën antike ka qenë e banuar prej disa popujsh, popuj të ndryshëm nga ata të sotmit dhe të ndryshëm edhe nga njëri-tjetri. Dihet se në viset perëndimore të Gadishullit kanë banuar ilirët, në viset lindore trakasit, në anët jugore grekët, në qendër makedonët, të cilët kanë qenë të ndryshëm nga grekët edhe me një gjuhë më vete, sipas Herodotit me “gjuhë barbare”, d.m.th. jogreke. Duke lënë mënjanë disa popullsi më të vogla, si fiset iranike në pjesën lindore të Gadishullit dhe disa fise kelte në viset veriperëndimore e qendrore, kjo ka qenë gjendja etnike në epokën greko-romake. Në këtë mes shtrohet pyetja se prej cilit nga këta popuj zbresin shqiptarët, prej cilës nga gjuhët e tyre rrjedh gjuha shqipe. Në këtë problematikë grekët, ose si quheshin në atë kohë, helenët, përjashtohen vetvetiu, si një popull i ndryshëm nga populli shqiptar. Përjashtohen gjithashtu dhe makedonët e vjetër, si një popull relativisht i vogël dhe gjeografikisht më në skaj të truallit gjuhësor të shqipes, ndonëse për punë të afërsisë territoriale disa lidhje nuk mund të mohohen kryekrejet. Në këto rrethanat dy janë popujt që vijnë në vështrim si të parët e shqiptarëve, ilirët dhe trakasit.

Ilirët kanë qenë një ndër popujt e mëdhenj të Europës së lashtë. Duke lënë mënjanë përhapjen e tyre në kohët parahistorike, në periodën historike ata shtriheshin që nga anët e Istrisë afër Triestës në veriperëndim e nga viset afër brigjeve të Danubit në veri gjer në gjirin e Artës së Çamërisë në jug, qytet që aso kohe quhej Ambrakia. Kështu fiset ilire banonin viset e sotme të Shqipërisë me Çamëri, të Malit të Zi, Bosnjes e Hercegovinës, Dalmacisë e Kroacisë, pra gjithë bregdetin lindor të Adriatikut me hinterlandin përkatës. Të fisit ilir kanë qenë pas gjithë gjasësh edhe mesapët e japigët e Apulisë në Itali Jugore. Në lindje fiset ilire mbërrinin gjer në anët e lumenjvet Vardar e Moravë në Maqedoni Veriore e në Kosovë, një trevë që në lashtësi quhej Dardania, dhe shtriheshin edhe në një pjesë të Serbisë së sotme. Në ato anë ilirët ishin kufi me fiset trake, vise-vise edhe duke u përzier me to.

Edhe trakasit kanë qenë një ndër popujt e mëdhenj të Europës së lashtë: Herodoti e quan popullin më të madh pas indasve. Shkonin që prej kufijve të ilirëve në perëndim e gjer në brigjet e Detit të Zi në lindje, prej Detit Egje në jug e gjer në malet e Karpateve në Veri. Përfshinin kështu një pjesë të Greqisë e të Turqisë europiane të sotme, Bullgarinë, Rumaninë e një pjesë të Hungarisë e të Polonisë. Për fatet historike të këtyre popujve e të fiseve të tyre, nga mungesa e materialit burimor për të cilin u fol më sipër, shumë pak jemi në gjendje të dimë, dhe kjo errësirë njohurish shtohet sa më lart të ngjitemi në lashtësi të kohëve. Dimë p.sh. që koncepti edhe emri ilir erdhi e u përhap vetëm me kohë, duke dalë prej një popullsie me këtë emër e duke përfshirë edhe fise etnikisht e gjuhësisht të afra. Ky emër në epopetë e Homerit ende nuk shfaqet. Emri i ndonjë populli të veçantë, si ai i dardanëve dhe ai peonëve, të cilët në kohë historike kanë banuar në veri të makedonëve, del në skenë të historisë shumë më përpara se emri i përgjithshëm i ilirëve. Dihet gjithashtu që këta popuj të lashtë të Ballkanit, nën ndikimin e qytetërimit greko-romak, e sidomos me zotërimin e gjatë të Perandorisë Romake, me kohë pjesërisht u greqizuan, e për një pjesë të madhe u romanizuan. Me fjalë të tjera këta, pa u zhdukur si popuj, me kohë u asimiluan: lanë gjuhët e veta dhe morën vise-vise greqishten, vise-vise në pjesën më të madhe – latinishten. Kjo ndodhi sidomos nëpër qytete, nëpër qendra administrative e ushtarake ku romakët kishin ngulur garnizonet e tyre. Nëpër vise malore ndërkaq asimilimi nuk arriti të kryhej kryekrejet. Popullsitë vendase ruajtën më gjatë karakterin e tyre etnik dhe gjuhën e tyre. Ndonjëri nga këta popuj bile i shpëtoi gjer në fund romanizimit. Dëshmi e gjallë për këtë është populli shqiptar, i cili duhet të jetë pasardhës i njërit nga këta popuj (a fise) të paromanizuar.

Çështja e birërisë, e filacionit, d.m.th. e rrjedhjes së një populli të sotëm prej një të lashti, të një gjuhe të re e të njohur prej një gjuhë të vjetër e të zhdukur, paraqitet mjaft e lehtë kur prej popullit të lashtë e prej gjuhës së tij kemi njohuri relativisht të sakta. Po në lidhje me shqiptarët e me shqipen, kjo çështje, si u tha, mbetet veçanërisht e vështirë. Gjuhët e lashta të Ballkanit, për mungesë shkrimesh të tyre, mund të thuhet se njihen pak e aspak. Prej gjuhës së trakasve ka disa pak mbishkrime, prej gjuhës së ilirëve të Ballkanit nuk është gjetur gjer më sot asnjë mbishkrim. Mbishkrimet e mesapëve të Italisë Jugore lexohen, porse interpretimi i tyre ka mbetur gjer sot i pasigurtë. Prej të dyja gjuhëvet, ilirishtes dhe trakishtes, kanë mbetur disa të ashtuquajtura glosa, d.m.th. disa fjalë të tyre të dëshmuara prej autorësh grekë e romakë bashkë me kuptimet e tyre të dhëna greqisht a latinisht. Ka edhe një numër mjaft të madh me emra vendesh e personash, të gdhendur nëpër gurë a të dëshmuar nëpër tekste të autorëve klasikë; emra shumica me interpretim gjuhësor-kuptimor të dyshimtë dhe ku dijetarët modernë kanë gjetur prandaj një fushë të lirë për gjykime shpeshherë arbitrare. Kështu dy gjuhët në fjalë mbeten thuajse të panjohura për ne. Ne nuk ua dimë strukturën gjuhësore, as sistemin gramatikor, as fjalorin e tyre. Në këto rrethana mjetet e krahasimit mungojnë: mungon çelësi për të krahasuar materialin e shqipes me atë të dy gjuhëve në fjalë.

Duke qenë gjendja kështu, kriteri i gjuhës duhet të vështrohet së bashku me gjendjen gjeografike e historike. Në pikëpamje të gjeografisë historike dihet se shqiptarët e sotëm banojnë në ato vise ku në kohën antike banonin fise ilire. Në pikëpamje historike është vënë re me të drejtë, që sot e dy shekuj më parë, që nuk ka asnjë të dhënë, asnjë kumt historik që shqiptarët të jenë ardhës, që të kenë zënë vend në këto troje në një periodë historike të caktuar, si bie fjala aty nga mbarimi i kohës antike, ose në mesjetën e hershme. Në këto kushte vetë arsyeja e thjeshtë shtyn të pranohet që populli shqiptar është vendës, autokton në këto anë, në mos qysh prej periodave të mugëta parahistorike, së paku që prej kohës antike e këtej. Këto dy arsye, arsyeja e banimit në teritorin e dikurshëm ilir dhe arsyeja e autoktonisë, shpien vetvetiu në mendimin që shqiptarët e sotëm janë stërnipët e fiseve ilire të jugut dhe që shqipja është vazhdimi i njërit nga dialektet e vjetra ilire.

Mund të thuhet bile që barra e argumentimit më fort u bie atyre që mohojnë burimin ilir të popullit shqiptar e të gjuhës së tij se atyre që e pohojnë. Në lidhje me këto nuk mund të jetë një gjë gand e e rastit edhe kjo, që emri i fisit ilir Albanoi, që përmend astronomi e gjeografi Ptolemeu i Aleksandrisë së Egjiptit në shekullin e dytë të erës sonë në trevën midis Durrësit e maleve të Kandavisë në Shqipëri të Mesme, vazhdon të rrojë në Arbën Arbër, Arbënesh Arbëresh, emri i Shqipërisë e i shqiptarëve në mesjetë, i gjallë dhe sot e kësaj dite. Në pikëpamje gjuhësore këtyre rrethanave vjen e u shtohet ky fakt, që vazhdimi i emrave të qyteteve, maleve e lumenjve të trevës shqiptare të kohës së lashtë, në trajtat e tyre të sotmet ka rrjedhur në pajtim me rregullat fonetike të gjuhës shqipe. Aty hyjnë barazime të tilla si Scardus : Shar, Scodra : Shkodër, Drivastum : Drisht, Pirustae : Qafa e Prushit, Lissus : Lesh (Lezhë), Isamnus : Ishëm Ishm, Dyrrachium : Durrës, Aulon : Vlonë Vlorë, Thyamis : Çam e të tjera. Edhe kjo dëshmon për autoktoninë ilire të popullit shqiptar: sepse ky zhvillim nga trajtat antike të këtyre emrave në të sotmet nuk gjen spjegim veçse me mjetet e shqipes. Nuk mund të spjegohet as me mjetet e gjuhëve romane as të gjuhëve sllave, e as nëpërmjet të ndonjë gjuhe tjetër të zonës ballkanike. Për vazhdimësinë ilire ka dhe të tjera të dhëna nga fusha gjuhësore, si disa barazime që dalin në emra personash ndër ilirët e hershëm e ndër shqiptarët e sotëm. Përveç këtyre, ato të paka fjalë që dihen prej ilirishtes, shpjegohen mirëfilli me anë të shqipes. Edhe mjaft fjalë të mbishkrimeve mesapike zbërthehen me gjuhën tonë. Në këtë mënyrë të dhënat e gjeografisë historike dhe të gjuhës vijnë e plotësojnë njëra-tjetrën. Nuk mungojnë edhe disa paralele të karakterit etnografik, në të cilat nuk po hyhet këtu. Prej lëmit të arkeologjisë meriton vëmendje rrethana që në disa stacione parahistorike të trevës shqiptare vihet re një vazhdimësi e kulturës materiale, një kontinuitet nga epokat e lashta gjer në mesjetën e hershme; kjo rrethanë vjen e u shtohet argumenteve gjeografike, historike e gjuhësore që u shtruan më sipër.

Për sa u përket trakasve dhe gjuhës së tyre, mbi dëshminë e disa të dhënave historike dhe gjuhësore (emra vendesh me tipare trake) është vënë re me kohë një prani elementesh trake në krahun veriperëndimor të Gadishullit Ballkanik e veçanërisht në viset bregdetare të Adriatikut të jugut. Ato duhet të jenë përzier me kohë me elementet ilire, pa mundur të themi se nga ilirët e trakasit kush qe anas e kush i ardhur. Si përfundim, edhe për arsye historike mund të thuhet se në formimin e etnosit shqiptar në bazë qëndron elementi ilir, porse mund të ketë pasur dhe një komponente trake, me përmasa gjithsesi më të vogla. Si u krye procesi i këtij formimi etnik e gjuhësor, në ç’rrethana territoriale e historike, në gjendjen e sotme të njohurive është vështirë të përcaktohet. Aty shihet më qartë përfundimi, që është populli shqiptar më gjuhën e tij, sesa rruga e zhvillimit që u përshkua gjersa u arrit gjer në gjendjen e sotme (Botuar së pari në gazetën Rilindja, Prishtinë 23.VII.1977)./ KultPlus.com

Komunisti nuk është njeri, ai është gjarpër, krimb, derr, çakall…

Posted on by KultPlus

Nga Edison Ypi

Komunisti është gjallesa më e degjeneruar, më e ndyrë dhe më e pështirë në fytyrë të dheut. Komunisti nuk është njeri. Komunisti është kafshë, shtazë, gaforre, gjarpër, krimb, larvë, skile, derr, çakall, kukumjaçkë, bretkockë, zvarranik, zhapik. Komunisti është llapaqeni më i gërrditshëm.

Komunisti është dembeli dhe paraziti më i pacipë. Komunisti është hajduti më i pa skrupull. Komunisti është hipokriti më i neveritshëm. Komunisti është i pabesi më i rrezikshëm. Komunisti është hileqari më i poshtër. Komunisti është dredharaku më i qelbur. Komunisti është vrasës i lindur. Komunisti është një frikacak i pashok. Komunisti nuk ka asnjë ndjeshmëri, asnjë dashuri, asnjë dhemshuri, për asnjë dhe për asgjë.

Komunisti është një i pa Fe’, i pamoralshëm, i paatdhe’, i pavatër, që i spiunon të gjithë, nënën, babain, motrën, vëllain, nipin, mbesën, kushuririn, të gjallë, të vdekur, madje edhe veten e vet. Komunisti është mishërimi i të të gjitha sëmundjeve, çrregullimeve, deformimeve, patologjive; psiqike, psikologjike, sociale, qytetare, kulturore, intelektuale, antropologjike. Komunistin Zoti nuk e ka krijuar për asgjë tjetër veçse si shëmbëlltyrë se si njeriu nuk duhet të jetë.

Komunisti është edhe shumë më i llahtarshëm dhe më i beterrshëm se kaq. Është e pamundur t’ja numurosh të gjitha komunistit. Ta cilësosh dhe mallkosh komunistin si e meriton, duhet të kesh ngrënë një Kosovë me fasule, një Myzeqe me bukë, një Tomorr me djathë, një Kinë me oriz, një Kubë me sheqer, dhe të pish një Vjosë me raki e një oqean me ujë.

Klodian Valla me ekspozitë personale në Galerinë e Ministrisë së Kulturës

Posted on by Kult Plus

Më 10 maj në ora 19:00, në Galerinë e Ministrisë së Kulturës bëhet hapja e ekspozitës “Kur Epshi Kacafytet me Ankthin Koloristik” të piktorit Klodian Valla me murator Shyqri Nimanin.

Kjo ekspozitë përmban 25 punime, të cilat dallohen me stilin e kombinuar abstrakt dhe surreal. Meqenëse piktura për element thelbësor ka koloritin, natyrshëm dhe në mënyrë të ndjeshme edhe për Klodian Vallën, spektri me tërë ngjyrat e tij buron nga afiniteti i tij dhe nga thellësia shpirtërore.

Në këtë ekspozitë artisti sjellë ciklet e portreteve, drunjve dhe kompozicioneve. Këto vepra janë të realizuara në teknikën vaj, akrelik dhe teknikë e kombinuar në pëlhurë. Ideja e kësaj ekspozite për autorin është që ai para publikut artdashës të shpreh në mënyrë dy dimensionale botën e tij shpirtërore.

Në përgjithësi krijimtaria artistike e Klodian Vallës përbëhet nga një konstelacion prej dhjetëra ciklesh të cilat konsistojnë në qasje, inspirime dhe implementime të ndryshme, siç janë: ‘Rrushi’, ‘Kompozicione’, ‘Peizazhe dëbore’, ‘Natyra të qeta’, ‘Meteorët’, ‘Trekëndëshat’, etj.

Ndryshe, kjo ekspozitë financohet nga Ministria e Kulturës e Republikës së Kosovës, drejtohet nga znj. Dhurata Ramosaj-Shala – koordinatore e Galerisë së Ministrisë së Kulturës, ndërkaq kurator i ekspozitës është profesori, kaligrafi, e artisti i mirënjohur, Shyqri Nimani./ KultPlus.com

Artisti disident, pas tre vjetësh ekzili, paralajmëron ta braktisë Berlinin

Posted on by Kult Plus

Artisti kinez Ai Weiwei është duke u përgatitur që të përshëndetet me Berlinin, pas tre vjetësh qëndrimi aty, por do ta mbajë studion e tij përgjithmonë në këtë qytet.

Artisti 60 vjeç i të drejtave të njeriut ka bërë të ditur se arsyeja kryesore që e ka nxitur ta gjejë një shtëpi të re është barriera gjuhësore.

Përveç kësaj, ai ka thënë se gjithmonë ka dashur të jetojë në një vend ku ka më shumë diell, thuhet në shkrimin e DW, që e transmeton sot “Koha Ditore”. “Kudo që vendosem, nuk mund ta quaj shtëpi”, ka shpjeguar ai, duke shtuar se nuk do të ndodhë që ai të kthehet në Kinë së shpejti.

Gazeta e përditshme gjermane “Der Tasesspiegel” ka raportuar se artisti i ka bërë të ditura planet e tija, “rastësisht” në një ngjarje në Berlin. Ai Weiwei ka kaluar rreth katër vjet nën arrest shtëpiak në Kinë, derisa i ishte kthyer pasaporta dhe më në fund i ishte mundësuar ta braktiste Kinën në fund të korrikut të vitit 2015.

Siç synonte edhe para arrestimit, artisti i jashtëligjshëm ishte shpërngulur në Berlin për t’iu bashkuar familjes së tij dhe kishte ligjëruar si mësimdhënës mysafir në Universitetin e Arteve të Berlinit, punë që iu ofrua më 2011 – dhe ligjërimi i tij trevjeçar do të përfundojë gjatë kësaj vere. Artisti po ashtu ka hapur një studio të planifikuar qëmoti në ish-Pfeffergeb, në zonën “Prenzlauer Ber”. Artisti i mirënjohur që provokon me art kishte vazhduar të merrej me ngjarje aktuale politike gjatë qëndrimit të tij në Berlin – veçanërisht me fatin e refugjatëve.

“Ai konsideron që përgjegjësia e tij është si mbrojtës i të drejtave të njeriut dhe nuk mendoj që kjo do të ndryshojë”, ka thënë Adrian Locke, kurator i muzeut që kishte përgatitur një ekspozitë të Ai Weiwei në “Royal Academy” në Londër, më 2015. Verën e atij viti, një fluks i madh refugjatësh kishte mbërritur në Evropë. Gjendja e tyre i dha jehonë punës së artistit i cili bëri udhëzime të rrezikshme që e inspiruan në një seri projektesh artistike, përfshirë edhe filmin “Human Flow”.

“Me secilën ekspozitë përpiqem t’i përgjigjem edhe pyetjes se kush jam unë”, ka thënë artisti për një dokumentar të realizuar nga “DW”, ku pasqyrohej puna e tij e një viti. Dokumentari titullohet “Ai Weiwei Drifting”.

“Berlini më ka dhënë një kohë të rëndësishme të riorientimit dhe me studion time e injorancën për gjuhën gjermane, më ka ndihmuar ta kisha izolimin e nevojshëm për të bërë punën time”, ka thënë Ai.

“Studioja ime në Berlin gjithmonë do të mbetet baza ime: asnjëherë nuk do të heq dorë prej saj”, ka shtuar ai. Gjatë ngjarjes së njëjtë ku e ka dhënë lajmin, artisti po ashtu ka konfirmuar se e ka takuar liderin separatist katalonjas, Carles Puigdemont në Berlin. Bashkë kanë folur për situatën e të drejtave të njeriut në Evropë dhe për mundësitë për një protestë ligjore në mbrojtje të të drejtave njerëzore dhe demokracisë./KultPlus.com

E gjithë vëmendja tek Rita Ora në Met Gala 2018 (VIDEO/ FOTO)

Posted on by Kult Plus

Para disa minutash ka filluar edhe parakalimi i yjeve të njohura në tapentin e mbrëmjes së njohur të modës “Met Gala”, që po mbahet në Neë York, shkruan KultPlus.

Parakalimi i Rita Orës në këtë tapet, është përcjellë me shumë brohoritje e fotografi nga fansat dhe fotografët e pranishëm. Rita Ora edhe kësaj herë ka marrë gjithë vëmendjen e të pranishmëve. Me një fustan të errët, e me aksesorë që bëjnë pamje e saj edhe me shndritëse.

KultPlus ju sjellë disa fotografi dhe video nga paraqitja e saj atje.

#MetGala #fashion #MetHeavenlyBodies #RitaOra #metgala2018

A post shared by @ stylishinthecity on

Ky është viti i gjashtë që këngëtarja nga Kosova, prezantohet në këtë mbrëmje. Ajo muaj më parë ka lanësuar linjën e saj të modës ndërsa gjatë karrierës së saj ka prezantuar edhe shumë brende të njohura botërore./ KultPlus.com

Rita Ora shkëlqen në tapetin e Met Gala 2018 (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Para disa minutash ka filluar edhe parakalimi i yjeve të njohura në tapentin e mbrëmjes së njohur të modës “Met Gala”, që po mbahet në Neë York, shkruan KultPlus.


Minuta më parë në këtë tapet ka shkelur edhe ylli botëror, Rita Ora. Ajo kësaj herë është paraqitur me një fustan të errët, e me aksesorë që bëjnë pamje e saj edhe me shndritëse.
Ky është viti i gjashtë që këngëtarja nga Kosova, prezantohet në këtë mbrëmje. / KultPlus.com

Jahjaga vizitoi Nexhmije Pagarushën: Gëzuar ditëlindjen bilbili i këngës shqipe

Posted on by Kult Plus

Ish-Presidetnja e Kosovës, Atifete Jahjaga ka vizituar gjatë ditës Nexhmije Pagarushën, në datëlindjen e saj të 85-të, shkruan KultPlus.

Këtë e ka bërë të ditur ish-presidentja Jahjaga, me anë të një postimi ku shihet ajo së bashku me këngëtaren e madhe shqiptare, Nexhmije Pagarushën.

“Me rastin e ditës së saj të lindjes sot vizitova artisten tonë të madhe, znj. Nexhmije Pagarusha. Gëzuar ditëlindjen bilbili i këngës shqipe. Uroj që të kemi në mesin tonë edhe për shumë vite të tjera që të vazhdosh të na inspirosh, ashtu siç na ka insipruar muzika juaj gjithmonë”, ka shkruar ajo./ KultPlus.com

Kur Enver Hoxha dhe pionerët shqiptarë i këndonin Kosovës (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Është ndër videot e rralla nga një epokë e vështirë diktature për shqiptarët ku qendrën e vëmendjes e ka pikërisht Kosova dhe Shqiptarët e Kosovës.

Bëhet fjalë për videon e cila mbetet në arkivë nga koha e diktaturës komuniste të udhëhequr nga Enver Hoxha.

Në këtë video shihen të rinjë pionerë nga Shqipëria teksa ia thojnë një kënge që bën fjalë për një prej betejave epike, atë të Kaqanikut.

Në këtë video përveç fëmijëve këndon edhe njeriu që mbajti të izoluar Shqipërinë për 40 vite.
https://www.youtube.com/watch?v=4a5yMBR3m9o

Tringa Rexhepi në mjuziklin “Fiddler on the Roof” të Kanadasë

Posted on by KultPlus

Janë duke u bërë përgatitjet për premierën e shfaqjes mjuzikël “Fiddler on the Roof” që është duke u realizuar me regji të Antonio Sarmiento dhe pritet të ngjitet në skenë më 29 maj të këtij viti shkruan KultPlus.

Kjo premierë do të prezantohet në “The Port Hope Festival Thetare, kurse në këtë shfaqje do të prezantohet edhe këngëtarja shqiptare Tringa Rexhepi.

Për këtë shfaqje tashmë janë duke shkruar edhe mediet kanadeze që është bazuar në librin e Joseph Stein, kurse Tringa Rexhepi do të prezantohet në rolin e Hodel.

Tringa Rexhepi deri më tashti është prezantuar edhe në shumë performanca të tjera në Kanada, sikurse që është prezantuar edhe me një këngë në gjuhën shqipe./KultPlus.com

Zbulojeni dukjen e Rita Orës para Met Gala 2018 (FOTO)

Posted on by KultPlus

Rita Ora sonte do të prezantohet në mbrëmjen e njohur të modës Met Gala 2018, që do të mbahet në New York, shkruan KultPlus.

Ajo vazhdimisht po poston fotografi gjatë përgatitjes për dukjen e kësaj mbrëmjeje. Orë më parë ajo ka postuar këtë fotografi, ndërsa ka shkruar “Qetësia para stuhisë, shihemi së shpejti në Met 2018”.

Për pesë vite sa ka marrë pjesë në këtë event, Rita Ora është komentuar mjaft pozitivisht për dukjen e saj. Vëmendje të madhe ka marrë edhe në Brit Awards e evente të tjera gjatë këtij viti. Kujtojmë se ajo muaj më parë ka lansuar linjën e saj të modës dhe ka prezentuar shumë brende të njohura të botës. / KultPlus.com

Eda Zari: Nexhmije Pagarusha, ti puth duart

Posted on by KultPlus

Më 7 Maj 2018, Ikona jonë, Nexhmije Pagarusha, feston 85 vitet e saj të florinjta!
T´a kam thënë:- “Dua të shkruaj emrin Tënd në plepin e vjetër…, sepse të dua me gjerësinë e detit dhe shtrirjen e qiejve”.
E kush nuk e njeh Pagarushën legjendare ???
Më shumë se vetëm një këngëtare Pagarusha është një diva pa maniera, një talent dhe kontribut muzikor, një ikonë kulturore, simbol i një populli dhe trashëgimie të vojtur, nje ambasadore paqesjellëse. Ajo pranohet në mënyrë rutinore nga të gjithë. Mbi të gjitha nga njerëzit e lëne jashtë shoqërisë, ata që këngët e saj i këndojnë në gaz e në vaj, që dritën e syve e kanë humbur por shohin jetën me dritën e shpirtit. Për mua, ndryshe nga çdo artist tjetër, zëri i saj këngëtor pikturon fytyrën e shpresës, mallit, dashurisë, pritjes, lutjes dhe bekimit!
Të puth duart ty fqinje e Hënës tek mekesh me klas:- “E dehur jam”, apo tek vibron -“E kujtoj un´at takim, me lot e dashuri…”!
Këngët e saj dëshmojnë për gjenialitetin muzikor, kolegialitetin dhe frymën e bashkëpunimit me kompozitorët e saj të zemrës, që ndër vite na falën një sfond të gjerë muzikor, duke krijuar një fenomen unik kulturor.
Pagarush, Ti fyell mëngjesor! Ti je një letër dashurie Trinish nga e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja!
85 vjetori i ditëlindjes tënde është festimi ynë, festimi i fëmijërisë sonë dhe i rinisë sonë, i lutjeve tona, dashuris sonë, forca, krenaria, lavdia, nderi dhe madje pavarësia e gruas, ndjenjë e qenies.
Të puth duart. E jotja Eda./KultPlus.com

Urimi emocionues i Aurela Gaçes në 85 vjetorin e Nexhmie Pagarushës

Posted on by KultPlus

Këngëtarja Nexhmije Pagarusha ka festuar ditën e sotme 85-vjetorin e lindjes.

Me rastin e këtij përvjetori, ajo ka marrë urime dhe vlersime të shumta, nga të njohur e të panjohur.

Pjesë e urimeve për 85-vjetorin e saj është bërë edhe këngëtarja, Aurela Gaçe.

“Unë jam me fat që kam arritur të marr edhe nga mikpritja jote, humori aq i hollë nga njeriu qe je”, shkruan Aurela.

Urimi i plotë i Aurela Gaçes:

Jemi komb me fat qe morem nga zeri e shpirti yt.

Une jam me fat qe kam arritur te marr edhe nga mikpritja jote ,humori aq I holle…nga njeriu qe je. Pak vertete, por mjaftueshem qe te ndihem e perkedhelur . .

Sot 85 vite mes nesh…fjalet me te bukura jane thene, cmimet me te medha jane marre, por ajo qe prek me shume ne shpirt eshte dashuria e madhe qe ka ky popull per figuren tende.

Gezofsh edhe 100 vite mes nesh

Shpella e Gadimes që nga sot është hapur për vizitorë

Posted on by KultPlus

Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës ka njoftuar se problemet e paraqitura ditëve të fundit në sistemin elektrik të ndriçimit në monumentit e natyrës me rëndësi të veçantë “Shpella e Gadimes”, si pasojë e vërshimeve dhe defekteve me kabllot e furnizimit me rrymë, janë evituar dhe që nga sot Shpella e Gadimes është e hapur për vizitorë.

Problemet u evituan pas angazhimit të një kompanie profesionale nga AMMK, e cila ka identifikuar problemet dhe i ka evituar defektet.

Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës, si organ menaxhues i Monumentit të Natyrës me Rëndësi të Veçantë “Shpella e Gadimes’, i kërkon falje të gjithë vizitorëve që kanë planifikuar të realizojnë vizita gjatë kësaj periudhe kohore dhe i njofton që tani e tutje Shpella e Gadimes do të jetë e hapur dhe e sigurt për të mirëpritur vizitorët e saj.

“Kërkojmë mirëkuptim nga të gjithë vizitorët për mbylljen e përkohshme të shpellës, dhe njeherit ju bëjmë me dije që kushtet brenda shpellës janë specifike dhe kërkojnë mirëmbajte të vazhdueshme të rrjetit elektrik në shpellë, andaj mbyllja e përkohshme e shpellës në këto raste është e paevitueshme”, thuhet në njoftimin e Agjencisë.

Llogora, ky fshat turistik që po mrekullon turistët

Posted on by KultPlus

Të shkosh në plazhet e gjirit të Vlorës nga Uji i ftohtë e deri në Orikum dhe të mos lësh një pjesë nga koha jote për në Llogara, mos thuaj që isha në Vlorë. Një vakt në Llogara, mëngjes apo drekë, është një kënaqësi mbresëlënëse. Ushqimet blegtorale bio këtu janë fantastike, ose, ndoshta kështu të duket mes freskisë së pishave, që nga mishi i pjekur në hell, nga djathi, gjiza, salca e lëkurës e deri te arapashi, gatim tradicional i zonës me të përbrendshmet e qengjit, miell misri dhe gjalpë.

Kënaqësia tjetër më e madhe, është rruga që mbi Dukat e deri në qafë sipër, ku duket Riviera, fshatrat e Himarës, Korfuzi dhe brigjet e Jonit.

E shijon këtë mrekulli me makinë, natyrisht duke ecur ngadalë, por edhe duke zbritur here pas here nga makina për të marrë një dorë çaj apo rigon mali, apo për të soditur pishat, që për shkak të erës, i ngjajnë një flamuri të shpalosur, dhe bash për këtë ato quhen pisha flamur.

Në qoftë se je i ngeshëm dhe kurioz mund të hysh thellë në pyll dhe të relaksohesh me pamjet e mrekullueshme dhe bimësinë që gjen atje.

Llogaraja është shfrytëzuar si vend pushimi që në periudhën komuniste. Këtu ishin ndërtuar kampe pushimi për punonjësit dhe për fëmijët.

Tani aty është krijuar një fshat i bukur turistik me hotele, motele, restorante dhe mjedise argëtuese çlodhëse dhe argëtuese. Vegjetacioni i dendur dhe klima e freskët në verë dhe e ashpër në dimër, me mundësi shfrytëzimi për lojëra dimërore, shto këtu edhe rrugën që shkon nga Tirana për në Sarandë e bëjnë këtë vend nga më të vizitueshmit në Shqipëri.

Fshati turistik

Fshati Turistik Llogora ndodhet në zemër të Parkut Kombëtar Llogora. Ajo ka një sipërfaqe prej 1.2 ha. Në brendësi të saj ndodhen 16 vila druri, hotel 4 katësh me pishinë të brendshme, Beer Club, Tavernë, Restorant, Bar, fushë basketbolli, sallë konferencash dhe dy salla të vogla të cilat mund të përdoren për festa të vogla familjare ose mbledhje.

Në stinën e verës kur temperaturat janë të larta në qytetet e tjera të Shqipërisë, në Llogora temperatura gjatë ditës është 10 gradë Celcius më e ulët, ndërsa gjatë natës arrin 10-12 gradë Celcius. Kjo ju jep një freski gjatë gjithë ditës dhe një gjumë te ëmbël gjatë natës. Ndërsa në periudhën e dimrit Fshati Turistik Llogora mbulohet nga dëbora. Në brendësi të territorit shëtisin të lirë drerë dhe sorkadhe të cilët i bëjnë pushimet në këtë vend akoma më magjike.

Në raste festash, Fshati Turistik Llogora organizon mbrëmje argëtuese me muzike live, darka speciale dhe surpriza te tjera.

Fshati Turistik Llogora ofron mundësi argëtimi për të gjitha moshat, duke filluar që nga pishina, që ndodhet në brendësi të hotelit dhe është funksionale gjatë gjithë vitit, një fushe basketbolli, bilardo, ping-pong, table-soccer, mjetet e nevojshme për trecking (ecje në mal) etj.

Gjithashtu, sipas dëshirës, në dispozicionin të turistëve ka udhërrëfyes që shoqërojnë në zonat më të bukura të parkut kombëtar Llogora si: Pllaja e Jul Cezarit, Pisha Flamur, shpella të zonës, në Dukat etj.

Në Fshatin Turistik Llogora ndodhen tri salla konferencash me kapacitete përkatësisht 160, 30 dhe 20 persona, të cilat mund të përdoren për konferenca, seminare, trajnime, mbledhje biznesi, etj. Këto salla janë të pajisura me të gjitha sistemet bashkëkohore audio dhe vizive.

Llogara-Dukat, Orikum-Karaburun: një zonë, dy ekosisteme

Një nga qendrat më të mëdha në këtë zonë ka qenë dhe është Orikumi, që shtrihet në bregun jugperëndimor të Gjirit me të njëjtin emër, në këmbët e gadishullit të Karaburunit. Qendra arkeologjike ndodhet në një kodër të ulët shkëmbore gëlqerore në fundin e një skele druri që ndan një lagunë të vogël nga gjiri (Pasha-Liman). Një kanal, tani i shndërruar në një kënetë lidhte lagunën me detin. Orikumi ka qenë qytet antik i disa periudhave, që nga ato greke, romake dhe deri në mesjetën e hershme. Sot ai është kthyer në një qytet modern, që merr më shumë rëndësi dhe gjallëri në nerv me vërshimin e turistëve të shumtë vendës dhe të huaj. Orikumi ka akoma mundësi dhe resurse të tjera turistike të pashfrytëzuara. Ende një pjesë e tij, më e bukura, mbahet nga repartet ushtarake në një vijë të gjatë bregdetare.

Por Orikumin nuk duhet ta marrësh të shkëputur nga e gjithë zona për rreth që fillon nga Lugina e Llogarasë deri në Pashaliman (tek Gjiri i Bristanit) duke u kufizuar me Gadishullin e Karaburunit, me luginën e Llogarasë dhe Dukatit fushë duke përfunduar me lagunën e Orikumit. E vendosur midis Parkut Kombëtar Llogara dhe Rezervatit Natyror të Menaxhuar Karaburun kjo zonë shërben si një urë lidhëse midis dy ekosistemeve natyrore, dhe është pjesë e pandarë natyrale e tyre.

Çuditë natyrore të portës së Rivierës Shqiptare

Parku Kombëtar i Llogarasë gjendet në juglindje të qytetit të Orikumit dhe 37 km larg qytetit të Vlorës. Ai përmbledh një sipërfaqe prej 1,010 ha. Ajri i freskët e i shëndetshëm, pamja e mrekullueshme e drurëve halorë,fshati turistik dhe ujët e ftohtë që burojnë nga brendësia e maleve i japin këtij parku vlera turistike e kombëtare. Nga të huaj e vendas cilësohet si një nga vendet më të bukura të Rivierës Shqiptare. Parku i Llogarasë përbëhet nga dru halore, pisha e zezë, bredhi, lisi, mëllenja e butë e robulli. Ështe shpallur monument natyror dhe kulturor në vitin 1966, po në atë vit ka marrë dhe statusin e parkut kombëtar. Prej disa vitesh në park funksionojnë një sërë objektesh turistike si hotele të vegjël, restorante, bare të hapura në natyre, etj., të cilët kënaqin kërkesat e turistëve dhe udhëtarëve.

Tri gjëra që nuk duhet të lësh pa parë dhe pa shijuar në Llogara

Pisha flamur

col3Te kilometri 31 i rrugës Sarandë-Vlorë, në dalje të Parkut, në të djathtë të rrugës kryesore, ndodhet Pisha Flamur, që është shpallur Monument Natyre dhe që është lehtësisht e dallueshme.

Ajo ndodhet në lartësinë 910 m mbi nivelin e detit, ka një moshë mbi 100 vjeçare dhe mbart vlera unikale, si vepër artistike e erërave të Jugut. Pisha i përket llojit Pinus nigera. Ka formën e flamurit si rezultat i veprimit të erërave të forta të juglindjes. Është e gjatë 20 m, ka perimetër 3.30 m, diametri maksimal 75 cm, ka moshë rreth 100 vjeçare. Ky monument ka vlera shkencore, biologjike, estetike dhe turistike. Disa degë po thahen nga faktorët natyrorë.

Pisha flamur vazhdimisht ka tërhequr vëmendjen e vizitorëve vendas e të huaj dhe është botuar në guida të ndryshme turistike dhe botime shkencore. Natyrisht këtu nuk mund të rrish pa bërë një foto, me të cilën mund t’u mburresh miqve në Facebook, duke u thënë: “A e shihni ku kam qenë unë”?!

Për të vajtur tek ky monument merret rruga automobilistike Vlorë – Dukat – Llogora deri pra se të dalësh në Qafën e Llogorasë, në të djathtë të rrugës, pasi keni kaluar fshatin turistik. Por edhe po nuk patë Pishën Flamur të evidentuar si të tillë, në Llogara ka plot pisha të tilla, që për shkak të erërave, në një anë janë të zhveshura dhe në anën tjetër kanë plotë degë, si një flamur i shpalosur.

Kullat e Dervish Aliut në Dukat

Kullat e Dervish Aliut ndodhen në afërsi të fshatit Dukat i Vjetër, 4 km nga rruga nacionale Vlorë-Sarandë. I ndërtuar në fillim të shek. XIX ky kompleks mban emrin e Dervish Aliut, personazh i njohur si organizator i revoltave fshatare kundër reformave të Tanzimatit në Shqipëri gjatë viteve 1847-1848. Banesa është e tipit Kullë, që i ngjan një keshtjellëze të fortifikuar.

Kullat e Dervish Aliut u ndërtua në vitin 1828 nga specialistë janinas, për të siguruar mbrojtjen e fshatit, si dhe për të shërbyer si strehim në kohë të vështira sulmesh a luftërash.

Tri kullat e Dervish Aliut kanë rreth 40 frëngji dhe prej andej mund të luftonin mbi 200 luftëtarë.

Në dhjetor 1977 Kullat e Dervish Aliut u shpallën shtëpi-muze dhe u morën nën kujdes nga Instituti i Monumenteve të Kulturës. Edhe sot ato gëzojnë statusin e Monumentit të Kulturës, por fatkeqësisht, me gjithë rikonstruksioneve që i janë bërë, po shkojnë drejt degradimit.

Për të vizituar këtë monument kulture ndiqet rruga që të çon në qendër të Dukatit të Vjetër. Pasi arrihet në qendër të fshatit merr rrugën që të çon në lagjen “Mazo”. Rruga që të çon deri në qendër të fshatit përshkohet nga makina, më tej rreth 1 km ecet në këmbë.

Specialitete të kuzhinës labe

Sipas dëshirave dhe shijeve këtu gjen të gjitha llojet e kuzhinave, që nga ato evropiane, por edhe të krahinave të tjera shqiptare. Por ajo që është e veçantë në artin kulinar të restoranteve të Llogarasë, është kuzhina tradicionale labe, mishi i pjekur në hell, kukurecët, arapashi dhe kosi me arra.

Të shkosh në Llogara dhe të thuash nuk kam ngrënë arapash, më mirë mos trego se ke qenë atje. Arapashi është specialiteti më tipik i kuzhinës së staneve të Labërisë. Bëhet në formë qulli me miell misri, gjalpë dhe të brendshmet e kecit dhe të qengjit. Se çfarë shije dhe sa i këndshëm është, nuk përshkruhet dot. Po të doni, shkoni dhe e shijoni!

Llogara-Dukat, Orikum-Karaburun: një zonë, dy ekosisteme

Një nga qendrat më të mëdha në këtë zonë ka qenë dhe është Orikumi, që shtrihet në bregun jugperëndimor të Gjirit me të njëjtin emër, në këmbët e gadishullit të Karaburunit. Qendra arkeologjike ndodhet në një kodër të ulët shkëmbore gëlqerore në fundin e një skele druri që ndan një lagunë të vogël nga gjiri (Pasha-Liman). Një kanal, tani i shndërruar në një kënetë lidhte lagunën me detin. Orikumi ka qenë qytet antik i disa periudhave, që nga ato greke, romake dhe deri në mesjetën e hershme. Sot ai është kthyer në një qytet modern, që merr më shumë rëndësi dhe gjallëri në nerv me vërshimin e turistëve të shumtë vendës dhe të huaj. Orikumi ka akoma mundësi dhe resurse të tjera turistike të pashfrytëzuara. Ende një pjesë e tij, më e bukura, mbahet nga repartet ushtarake në një vijë të gjatë bregdetare.

Por Orikumin nuk duhet ta marrësh të shkëputur nga e gjithë zona për rreth që fillon nga Lugina e Llogarasë deri në Pashaliman (tek Gjiri i Bristanit) duke u kufizuar me Gadishullin e Karaburunit, me luginën e Llogarasë dhe Dukatit fushë duke përfunduar me lagunën e Orikumit. E vendosur midis Parkut Kombëtar Llogara dhe Rezervatit Natyror t ë Menaxhuar Karaburun kjo zonë shërben si një urë lidhëse midis dy ekosistemeve natyrore, dhe është pjesë e pandarë natyrale e tyre.

Ferid Kola, skulptori që jetësoi figurat më të mëdha kombëtare

Posted on by KultPlus

Një ditë e paharuar në atelienë e mjeshtrit të skulpturës Ferid Kola.
Nga Pjeter Logoreci

Kush viziton atelienë e skulptorit shkodran Ferid Kola, befasohet nga bukuria dhe shumëllojshmeria e figurave të krijuara me teknika nga më të ndryshmet që njeh arti i skulpturës. Përshtypja e parë të përballon me një burrë energjik, mikpritës e shumë komunikues, i cili pret cdo vizitor me kenaqësinë e mikut. Nuk e pata të vështirë të ambientohem menjëherë me shoqërinë e skulptorit Ferid Kola, por edhe me ambientin artistik që më rrethonte. Më mjaftoj një vështrim për rreth studios, që nëpermes objekteve – krijime, të përjetoj historinë mijravjecare të qytetit tim, por sytë më mbetën mbi bocetin e mbretit të Ilirisë, Gentit, të cilën skulptori po e punonte në baltë, madhështia e të cilit kishte“pushtuar” atelienë.
Ferid Kolën e njoha në vitin 1993, në ditën e shënuar të vendosjes në Shkoder të shtatores së patriotit të shquar Luigj Gurakuqi, një vepër madhore e tij. Atë ditë unë, me kameran time, fiksova në fotografi shumë qytetarë të Shkodrës që dëshironin të kishin një kujtim me mjeshtrin Ferid Kola para Gurakuqit të tij, që lartësohej në mes të qytetit.

Duke shoqëruar bisedën tonë me një kafe, mjeshtri më tregoi që qysh në moshën 4 vjecare kishte fantazuar duke vizatuar figura të ndryshme që i kalonin nëpër kokë. Pastaj më tregoi disa vizatime të asaj kohe, të ruajtura mirë, të vendosura në “ekspozitën e tij të parë” që edukatorja e kopshtit kishte organizuar për të treguar gjeninë e një fëmije vec nga të tjerët….

Ferid Kola lindi me 17 prill 1947 në qytetin e Shkodres, në një familje të mesme qytetare. Si babai ashtu dhe nëna ishin artëdashës, por edhe të talentuar secili në artin e vet. Nëna edhe pse me shumë femijë, kishte bërë mëndyrë jetese punën e dorës duke punuar në tezgjah,sixhade, carcafe, qëndisje të ndryshme apo punime me grep. Qysh në moshën 14 vjecare, ajo të mrekullonte me larminë e figurave, të ngjyrave si dhe të modeleve që krijonte.
Babai Osmani, ishte i apasionuar mbas muzikës popullore dhe ishte instrumentist i njohur në formacionet orkestrale të qytetit si dhe në banden muzikore. Ai luante në violine, trombë dhe korn. Në ambiente festash familjare, por edhe me shokë, ishte kënaqësi ta dëgjoje tek këndonte dhe luante me pasion këngët popullore shkodrane. Por edhe vizatimet e dajë Hysenit (Alibali), frymëzonin fantazinë e “artistit të vogël” që përpiqej ti përngjasonte.

I mahnitur nga bota e artit, me deshirën për të mësuar të vizatonte, ai hyri në kursin e pikturës të shtëpisësë pionerit në Shkoder, e cila kishte një traditë të mirënjohur në këtë fushë, ku mori mësimet e para nga piktori Gaspër Zojzi.Aty u njoh me elementet e para të historisë së rilindjes së artit dhe bie në kontakt me vepren e Leonardos, Mikelanxhelos, bukuria e veprave të cilëve e mahnisin dhe i forcojne deshirën për tu bërë skulptor. Shpesh ndodhte që mbas mbarimit të mësimit apo në ditë pushimesh, Feridi të kalonte orë të tëra duke kundruar shtatoret e varrezave të Rrmajit apo ato të kishës katedrale, ku spikasnin veprat e Idromenos.
…isha nxënës i klases së 5-të apo 6-te kur shkoja në varrezat katolike të qytetit. Aty përjetoja momente të magjishme kur kundroja truporet apo figurat e skalitura mbi varret e gurtë. Imagjinoja sikur isha në Luvrë, u mrekullojshe….., kisha deshirë të madhe të shihja vende historike … Më kujtohet që u futa në sportin e alpinizmit që të kisha mundësinë të shkoja shpesh në kalanë e Rozafatit apo të shihja shpellen e famshme të Jubanit.

Që atë kohë, me deshirën e vullnetin e fillestarit, fillon të punojë figura të vogla prej druri, të cilat ja dhuronte punonjësve të Katedrales për të sajuar “qytetin e Betlehemit”, që ndërtohej me rastin e krishtlindjes.
…njëherë pranë shkollës sime fillore, pashë që një shitës ambulant mbështillte ëmbëlsirat që na shiste me fletët e një libri me figura nga veprat e Mikelanxhelos… – kujton mjeshter Feridi, …me këmbenguljen e fëmijës që dëshiron dicka, arrita ta bind burrin të më fale librin i cili u ba burim i zhvillimit pa kufij të fantazisë time artistike.Duke vlerësuar talentin dhe dëshirën e tij, Feridi dergohet në liceun artistik Jordan Misja në Tiranë, ku nën mësimdhenien e skulptorit Halim Beqiraj, diplomohet si “Skulptor i mesëm”. Për disa vite ai dërgohet me punë si mësues vizatimi në shkollën e mesme Asim Vokshi të qytetit Bajram Curri.

Më pas përfundon Institutin e lartë të Arteve (sot Akademia e Arteve të Bukura) duke u diplomuar si skulptor i lartë, në degen e skulpturës monumentale nën drejtimin e skulptorve të mirënjohur Thoma Dhamo dhe Kristaq Rama. Pas akademisë fillon të punojë në Shkoder si mësues vizatimi në Komunen e Postripës, në fshatrat Dragoc, Mes, Drisht.
Në vitin 1975 realizon veprën e tij të parë madhore, Lapidarin e heronjëve Cerciz Topulli e Muco Qulli, i cili është i vendosur në fshatin Shtoj. Lapidari është i punuar në gurë e bronz dhe ka lartësi 2,5m. Pas vlersimesh në arritjet e tij, fillon të punojë si skulptor restaurator për Institutin e Monumenteve të Kulturës të Tiranës në atelienë e Shkodres (ku asokohe përfshihej Lezha, Puka, Kukësi, Bajram Curri), ku merret me pasaportizimin, mbrojtjen dhe restaurimin e vlerave materiale të ornamentikës në dru, gur, hekur, stukoreliev, allci apo të pikturës murale.
Me nostalgji kujton Feridi, vitin 1978, kur pranoj ofertën e Skulptorit të Popullit Shaban Hadëri për të punuar si bashkëpunëtore në realizimin e monumentit të “5 Herojve të Vigut”. Në këtë vit ai punonte si mësues i jashtëm në shkollën e mesme artistike Prenk Jakova, ku jepte mesim në skulpture, vizatim, histori artit figurativ, anatomi artistike dhe perspective. “….Puna me Shabanin – tregon Feridi, ishte si të mbaroje një fakultet në vehte. Bashkia na krijoj mundësinë të punojmë në ambiete shumë të favorshme,në merkatën e qytetit ku kemi punuar nga viti 1978 deri 1982, kur vepra u inaugurua.“Për këtë vepër, Ferid Kola, shprehet me vleresim të vecantë. Ai e quan atë, veprën më të mirë të realizmit socialist në skulpturë. Sic shprehet ai: vepra ….u projektua nga partia shtet që ti sherbente shtetit parti…, kështu ishte ideologjia e kohës…, por ajo është një arritje madhore në skulpturë. Vepra është realizuar në gurë e bronz me madhësinë 5m dhe u vendos në Shkoder. Në vitin 1980, mjeshtri Kola, realizon në beton dhe gurë, një lapidar i cili është i vendosur në zonën e Bahcallekut në Shkoder dhe që u bë simbol i solidaritetit të popullit të Shkodres në përpjekje për të zhdukur pasojat e termetit të 15 prillit 1979.

Krahas krijimtarisë së tij si skulptor me veprat që vijnë njera pas tjetrës në vitet në vazhdim, mjeshtri Ferid Kola së bashku me një staf të specializuar kolegësh, kryen punime restauruese në banesa muzeale dhe kulti në qytetin e Shkodres ku mund të vecojmë: Shtepinë e Pashko Vasës, atë të Luigj Gurakuqit (që fatkeqësisht nuk egziston më), shtëpinë e Mark Gjonit, atë të Dom Ndre Mjedës në fshatin Kukël, shtëpinë e Migjenit, të familjes Suma, Dabërdaku, Myfti Plakut, familjes Ceka, Xhevat Repishtit, Oso Kukës, në Xhaminë e Plumbit, Hamamin e qytetit, shtëpinë e Sali Zekës në qytetin e Lezhës, shtëpinë e Mic Sokolit në Tropojë etj.Në vitin 1986 realizon, në gurë e beton në madhesinë 2m, lapidarin e deshmorit të lirisë Zef Martini, i vendosur në Malsinë e Madhe.
Dëshëroj të ndalem pak në realizimin dhe vendosjen e shtatores së patriotit tonë të shquar, Heroit të Kombit – Luigj Gurakuqi që lartësohet në sheshin qëndror të Shkodres, në bronz me lartesinë 3 metra. Ishte idea e skulptorit që vepra të vendosej aty, pasi sipas të dhënave historike e gojore, ishte ky vend që atdhetari Luigj Gurakuqi me 1925-sën, mbajti një nga fjalimet e tij më të përmendura që ka mbetur në mendjen dhe zemrat e popullit të Shkodres. Aso kohe, Gurakuqi po kthehej nga një udhëtim i suksesshem pune me varkë nëpërmes lumit Buna. Një grup i madh bashkëqytetarësh po e prisnin për ta përshendetur në molon e qytetit. Prej aty i shoqëruar nga turma, i hypur mbi një pajton u detyrua ti drejtohet qendrës së qytetit ku prisnin me mijra qytetarë. Në rrethanat e rastit, pajtoni u kthye në një foltore, ku Luigj Gurakuqi ju drejtua zemrave të ndezura nga patriotizmi të popullit të Shkodres.
Në vendin ku në vitin 1993 u vendos shtatorja e Gurakuqit, rregjimi komunist kishte vendosur bustin e diktatorit sovjetik – Stalinit. Me ardhjen e pluralizmit, busti u hoq dhe Bashkia e qytetit e pau të arsyshme që deri me vendosjen e shtatores së Gurakuqit, ky vend të shndrrohej në lulishte dhe të zbukurohej me lule të ndryshme e flamuj kombëtare.

Dinosauri i humorit shkodran Nexho Shabani (donosauer: për nga madhsia e pesha trupore, por edhe nga humori) më tregoj një histori të atyre ditëve që ja vlen të shkruhet:”……po dilja nadje heret me shku deri në komitet (ishte koha kur kërkoja shpi), kur shoh tre puntorë që me një zorrë ujit e mjete tjera lagëse, po lagnin ose si i thoni ju …qi jeni me shkollë…., po ujitnin tokën aty ….
…..Mos – i bertas punëtorve me sa za qi kisha – …stop, ….cka bani mor të cmendur pse po e lagni tokën taman aty…..
Punëtorët të befasuar nga britma dhe mungesa e llogjikës, me pamje të trembur kërkuen me dijte arsyen e britmës!
…. Po si mor,….a harruet qi aty ka kenë Stalini,…… e po e vaditët me ujë ka rrezik se na mbin prap…..
Ndërsa mjeshtri Ferid Kola kujton, ”…. që ditën kur u vendos shtatorja, nga mesi i kureshtarve të shumtë, afrohet Nexho Shabani dhe për humor me pyet:…… Profesor mor ??? Po e vendosni edhe nji herë Stalinin? – Jo mor Nexho, i them, Stalini i ka pasë mustakët të varur poshtë, e ky asht Gurakuqi qi i ka mustakët si burra shqiptar, përpjetë….
….A din cka, pse nuk ja bani kokën me vidë?…. e sa herë qi ndrron sistemi, po u desht me ndrru figurat, mos me u lodhë e me i ndrru vetëm kokën…..”
Në vitin 1997, mjeshtri Kola kryen në bronz në madhësinë 2,5m, monumentin e martirëve të demokracisë At Daniel Dajani dhe At Xhovani Fausti, të cilët me rastin e 50 vjetorit të martirizimit të tyre janë vendosur mbi një kullë të gurtë në fshatin Blinisht të Lezhës, në lartësinë 8m. Në vitin 1999, skulptori ynë realizon tre buste të disa figurave të njohura si: për fshatin Rranxa të Bushatit, ai kryen në allci bustin e martirit MARK CUNI, …bustin në allci 70cm të lartë të AT GJERGJ FISHTËS i cili është i vendosur në fshatin Fishtë në lokalin Mrizi i Zanave, ….si dhe bustin në allci të AT ZEF PLLUMBIT i cili gjindet akoma në studion e artistit.
Në 2001-shin me kërkesën e një porositësi privat, realizon në projekt në dy variante shtatoren e heroit kombëtar PRENK CALI, allci në masat 50 dhe 70 cm.
Në 2005-sën perfundon në allci në madhësinë 80cm shtatoren e NËNË TEREZËS.
Në 2007-tën me kërkesën e komunes së Postripës, punon në beton e granit lapidarin “LIVIZJA E POSTRIPES” që ka madhësinë 5m.

Në 2008-tën fiton cmimin e parë në konkursin kombëtar për monumentin e KARAMAHMUND PASHË BUSHATLLIUT, të cilin e ka punuar në allci në madhësinë 50cm, si dhe cmimin e dytë në konkursin kombëtar për realizimin e monumentit të AT GJERGJ FISHTËS të punuar në allci, 70cm të lartë.
Po në vitin 2008-të, merr pjesë në konkursin kombëtar të monumentit të PRESIDENTIT WILSON, punuar në allci në 60cm madhësi.
Mjeshtri Ferid Kola pervec punimeve tashma të vendosura në mbarë atdheun, ka shumë vepra të cilat gjinden në pronësi të personave privatë apo në galeri të ndryshme, si në Shqipëri, Greqi, Itali, Angli, Kosovë, Zvicër, Gjermani, Austri etj…..
Në fondin e Galerisë Kombëtare të Arteve në Tiranë:
• Kompozim, SHOTE E AZEM GALICA, punim në bakër në masat 25 x 30cm, punuar në 1972
• Portret, PAL MELYSHI, punim në gurë, 70cm, punuar në 1977-ten
• Portret, PARTIZANI, punim në bronz, 60cm, viti 1978
• Kompozim, GJERGJ ELEZ ALIA, në bakër dhe dru, 30 x 30cm, viti 1984
• Kompozim, NËNA ZADRIMORE, në bakër dhe dru, 30 x 30cm, viti 1985
Për punën e tij shumë dimensionale ai është vlerësuar me dekorata, medalje,si dhe diploma, fletënderi, mirënjohje të ndryshme në fushën e arsimit, artit e kulturës apo për angazhime me karakte kombetar dhe lokal.
• Në vitin 1979 dekorohet nga Kuvendi Popullor me MEDALJEN E PUNËS
• Në vitin 1990 dekorohet me Medaljen NAIM FRASHËRI
Shpesh artisti shkodran në realizimin e figurave të tija e gjen frymëzimin ndër njerzit e afërt, sic i ka ndodhur me realizimin e bustit të Nënës Tereze, ku për të realizuar figurën saj është frymëzuar nga figura nënës së tij, që pervecse vitit të njëjtë të lindjes, kishte një ngjashmëri të cuditshme fizike dhe shpirtërore me shënjtoren.
Të shumta janë kujtimet e artistit, pozitive e ma pak të mira. Kujton kolegët me të cilët kaloj ditët e vështira por të bukura të punës: Danish Jukni,Franc Ashiku, Angjelin Dodmasej, Ismail Lulani e Pjerin Bedeni. Kujton ditët e tranzicionit politik, kur në atelienë e tij i hynin persona të panjohur e të frikshëm, të cilët pasi kishin plackitur dyqanet me radhë, hidhnin një sy për të kapur ndonjë send nga “djersa e artistit të pambrojtun”.Ai kujton me respekt dhe mall të madhin Pjeter Gaci, me të cilin i bashkonte hobby për peshkimin dhe natyrën. Nuk kishte breg lumi, liqeni apo deti shqiptarë që nuk e njihnin, ku kishin peshkuar së mbashku me Pjetrin dhe Danishin.
Kujton pasionet e tjera të tij, pervec skulpturës, daljet në skenë si aktor apo si tenor, kohën e bukur studentore kur ushtronte plot dëshirë sportin e gjimnastikës me klubin STUDENTI. Kujton me respekt të vecantë edhe nxënësit të shumtë të tij të cilët sot janë artistë të njohur e me vlera nderkombëtare si: Naim Hoxha, Hajdar Danjolli, Ilir Gjoni, Genc Tavanxhi, Arben Lazri, Kujtim Murati, Petrit Bilali etj.
Sa shumë vlera mbresëlënëse dhe rezultate të larta pune në artin e tij, të shpërblyera me cmime të panumërta, por edhe me mirënjohjen e pakufi të njerzve, artdashësve që ndjekin me andje veprat e mrekullueshme me taban kombëtar të dala nga dora mjeshtrore e tij. Ferid Kola, një artist i madh, por mbi të gjitha një njeri i madh i cili edhe pse në pension nuk “gjen qetësi” duke dhënë një ndihmese të madhe si AMBASADOR I PAQES edhe në fushën sociale për të cilen shoqëria shqiptare ka kaq shumë nevojë.
Personalisht dëshëroj që nëpërmes këtij shkrimi të bëj një homazh nderimi për aktorin e burrin zemërmadh ESAT KOLA, vëllaun e skulptorit tonë, i cili nuk jeton, me të cilin pata rastin të punoj dhe të aktroj në skenën amatore dhe profesioniste në Shkoder. Burra si Feridi e Esati,me shpirtin, kulturen, edukatën dhe artin e tyre pasurojnë e zbukurojnë jetën e qytetit verior. Ato janë vlera të arta që stolisin shtatin e zonjës së madhe Shkoder.Skulptori Ferid Kola është NDERI I KËTIJ QYTETIT DHE I KOMBIT edhe pse nuk ka këtë titull zyrtarisht.
Wien, me 20.04.2015

Letërsia austriake në Bibliotekën Kombëtare

Posted on by Kult Plus

Letërsia dhe leximi në veçanti po kthehen në një vend takimi interesant dhe atraktiv për adhuruesit e letërsisë.

Së fundmi “Klubi i leximit i letërsisë austriake” në Bibliotekën Kombëtare vijoi takim e vet të radhës, me lexime interesante rreth teksteve të autorit bashkëkohor austriak Michael Köhlmeier, botuar në shqip nën titullin “Tregimet e Shekspirit” dhe përkthyer me mjeshtri nga Ervin Lani.

Në këtë takim e pranishme dhe Prof. Persida Asllani, një ndër iniciatoret e këtij “klubi”, themeluar nën shenjën e miqësisë dhe shijes së mirë të leximit.

Ajo i ftoi të pranishmit, jo vetëm drejt leximit të sprovës së Michael Köhlmeier-it si rishkrim dhe riinterpretim i veprës së Shekspirit, “shkrimtarit ku ze fill kompleksiteti i letërsisë evropiane”, por ta ndërthurnin atë sprovë edhe me leximin e shijimin e “Introduktave” e famshme të Fan Nolit apo edhe me esenë e Ismail Kadaresë “Hamleti, princi i vështirë”.

Gjatë bashkëbisedimit me anëtarët e “Klubit” u shkëmbyen perspektiva të larmishme leximi duke shijuar përmes përjetimeve estetike të një shkrimi refleksiv-fiksional një tjetër pamje joshëse të letërsisë austriake bashkëkohore./ Ata

Dhe Zoti më bëri femër

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Gioconda Belli.

Dhe Zoti më bëri femër,
me flokë të gjata,
sy,
hundë dhe gojë femre.
Me linja
dhe kurba
dhe valëzime të buta
dhe më gërmoi brënda,
më bëri një prerje të qënieve njerëzore.
Endi me delikatesë nervat e mia
dhe i balancoi me kujdes
numrin e hormoneve të mia.
Kompozoi gjakun tim
dhe më injektoi me të
që të vadiste
të gjithë trupin tim ;
lindën kështu idetë ,
ëndrrat
instiktet.
Të gjitha që krijoi butësisht
gdhendur me frymë
dhe zhbiruar me dashuri,
janë mijëra gjërat që më bëjnë femër çdo ditë
për të cilat zgjohem krenare
çdo mëngjes
dhe bekoj seksin tim.

Arratisja e Sabri Popajt

Posted on by Kult Plus

Poezi e shkruar nga Milazim Krasniqi.

Në mal kam dalë fillikat, me dhenë,
I shoh si kullosin në hesap të vet,
Me mirë kuvendoj këtu me një qen
Se sa me njerëz të tromaksur në fshat e qytet.

Me orë të tëra vëzhgoj shqiponjat
Që fluturojnë si të bënin një lojë.
Harkimet e tyre më duken si shkronjat
Që të zbulojnë një sekret e të lënë pa gojë.

Ne themi që jemi bij shqipesh antike
Të stuhioreve** që ngrihen me vërtik,
Por ngahera nuk jemi specie heroike
Përgjasojmë më shumë me zvarranikë.

Shqiponjat kanë shikim të mprehtë
Dhe flatra të forta si gur mulliri.
Ndërsa lëvizja jonë është e mefshtë
E dymendur, si një lutje monotone fakiri.

Shqiponjat guxojnë edhe të arratisen
E kthehen prapë, aty ku e kanë folenë.
Ndërsa ne kur ta bëjmë njëherë braktisjen
Fillojmë ta urrejmë me shpirt atdhe’n.

Nuk e di ç’do të bëja pa fluturimin e tyre
Dhe pa arratisjen time këtu.
Do të bëhesha si zhguall prej mënxyre
Dhe me mua do të talleshit edhe më shumë ju.

Kur shoh këtu shqiponjat duke u ngritur
Më duket se shoh bijtë e mi duke më ardhur,
Të rilindur dhe tejkohe të përtëritur,
Nga udhëtimi i gjatë nëpër qiej të zbardhur.

Më duket se më afrohen e më thonë:
Baba, ne erdhëm të të shohim dhe një herë,
Pasi atë ditë të lamë në komë,
Të rënë përmbys mbi atë përrua të mjerë.

Nuk arritëm të ta jepnim lamtumirën, baba,
Se plumbat nagoditën si një vetëtimë.
Dita u ngrys e shpejt ra nata hata,
Një natë që bebëzat na i mbushi harrim.

Nuk po vdisnim ne, por ty po të linim
Të rënë përmbys në atë shkurre të tharë,
Që do të vinte liria tashmë ne e dinim
Por pa ne do të ishte si një shqiponjë e vrarë.

Në një kësi çasti bijtë e mi më humbasin
Në varganin e reve të bardha si borë,
Megjithëse më duket vazhdojnë të më thërrasin
Mua që ngrij me këtë shkop në dorë.

Ata kthehen sërish sipër reve, në qiej,
Atje ku nuk arrin shikimi e as mendja ime,
Por nuk e di si ua ndjek fluturimin, si i ndjej
Pranë, si të ishin të futur në gunën time.

Prandaj ma don shpirti në këtë bjeshkë të rri
Në furtunë, në cikmë, në shi e në dëborë,
Të pres djemtë që vijnë e kthehen përsëri
Duke ma mbushur zbrazëtirën në kraharor.

Nuk kam pse kthehem në rrafsh e në qytet
Atje ku po e shkrryeni mizorisht lirinë.
Po e pres shpëtimin këtu krejt i qetë,
Ta zdesh si një gunë të ndotur tejmërzinë.

Ju të çliruarit atje poshtë, vazhdoni
Gjaknxehtë t’ia nxirrni sytë njëri tjetrit,
Por, lirinë që e shkërryeni a e meritoni
Ajo u erdhi nga gjaku i Agonit dhe Shëndetit

Liria që fitohet nga gjaku i djemve riosh
Dhe nga vuajtjet e grave fatmjera,
Liri nuk është, o burra sarhoshë,
Ajo është një sprovë për kohët e tjera.

Ju vazhdojeni luftën që nuk e bëtë,
Unë po u shikoj me neveri nga kjo majë.
Lirinë e gjakut të djemve të mi, si e zhbëtë,
Po ku do ta fshehni kokën pas zhbërjes së saj?.

Pa atdhe e pa liri ne e kemi provuar jetën,
Që nuk na vlente as sa një samar gomari,
Por ne mësuam që moti ta fshehim të vërteten
E të gënjenim se ka trimëri shqiptari.

E provuam edhe kësaj here veten
Dhe ramë përposh, ramë në humnerë.
Guximi e burrëria si kripa në ujë na u tretën
Dhe e pamë veten të mjerë e të stërmjerë.

I pamë si na i vranë para syve fëmijët tanë
I pamë dhe si na i dhunuan gratë e motrat.
I pamë si na grinë e si na vranë,
Si na i dogjën edhe varret edhe votrat.

I patë të gjithë ju, siç i pashë edhe unë
Me zemër të ngrirë, me sy të erërsuar.
As unë nuk bëra ndonjë trimëri,ndonjë punë
Megjithëse bëra një varrimtë padëgjuar.

Ato ditë/ net që më ngërdhesheshin si shtriga
E zbraznin tërbimin e huaj mbi jetët tona,
Unë nuk dija gjë për Sofokliun nga antika,
Nuk e kisha idenë kush kish qenë Antigona.

Atij lloj varrimi nga e para duhej t’ia filloja
Pasi që kujtesën na e kishte fshirë barbaria,
Nga e para do të duhej vetë ta përjetoja
Atë gjëmë që e kish provuar veç njëherë historia.

Më vonë, shumë më vonë, e mora vesh
Që Antigona e theu një dekret,
Ajo kishte varrosur veç një vëlla të lënë në shesh
E jo si unë, që varrosa gjashtëdhjetë.

Ajo e kishte një kufomë, vëllanë, e kishte lehtë,
Ndërsa unë nga t’ia filloja më parë,
Nga im vëlla Nazmiu, a nga bijtë e mi të shtrenjtë,
A nga kufoma fëmijësh të tjerë, që dergjeshin në bar.

Ishte e zorshme të krijoja një radhë me mend
Sepse kisha harruar edhe të numëroja.
Prekja gishtërinjtë, po nuk i ndieja në vend,
Fërkoja sytë me thonj, por asgjë nuk shikoja.

Nuk e dija as kush isha dhe pse isha aty kot
Sabri Popaj po thua, nuk e di a jam, a je i sigurt?
More, mos jam ëndërr unë e nuk po zgjohem dot?!
E po si mund të zgjohet një njeri i gurtë?

Po pastaj e rrokja qartë me mend
Se isha unë, Sabri Popaj dhe se isha i zgjuar,
Dhe se duhej të formoja patjetër një rend
Nga kufoma e djalit të vogël, që e mbaja në duar.

Kush po më ndihte ta dija se kush isha tevona
Dhe se çfarë duhej të bëja vërtet?
Nuk e besoj se ishte ajo motra fatzezë, Antigona,
E dalë nga miti dhe e rikthyer në jetë.

Nuk ishte ajo dhe nuk kishte si të ishte
Sepse atë e paskëshin pasë vrarë sipas ligjit.
Zëri që më fliste, në të vërtetë zëri im ishte,
I dalë nga thellësia e panjohur e shpirtit.

Duke ndjekur atë zë që më dilte i mnerët
e nisa varrimin prej Shendetit e Agonit,
Pastaj vëllain e nipat dhe me radhë të tjerët
Secilin me një lutje sipas zakonit.

Ditën strukesha nëpër shtëpitë-rrënoja,
Mblidhja batanije për t’i përdorë si qefin,
Emrat e të vdekurve nëpër shishe i shënoja
E nën krahë secilit të varrosur ia lija si një kujtim.

Ta dinte toka e zezë cili ishte banori i saj i ri
Dhe ne ta dinim kush kishte qenë ai për të gjallë,
Me shpresën e mjegullt që kur të vinte e shtrenja liri,
T’i rivarrosnim me nderim e t’i ritakonim me mall.

Natë pas nate e varr pas varri, të gjithë i varrosa
Të gjithë, në atë varrezë pa asnjë epitaf.
Krejt në fund edhe pallton time e groposa,
Të kishte edhe shpirti im një kenotaf.

Sepse aty e kam varrosur edhe veten për së gjalli
Dhe jam arratisur e nuk kthehem më.
Edhe në më pjektë mërzia, edhe në më djegtë malli
As kthehem prapa, as lëshoj një zë.

Jam bërë gur nga dhembja dhe jam shkrumbuar
Nga dhembja që nuk e përshkroi as Sofokliu,
Jam blegtor me gunë, me shkop në duar
I rilindur, i përtëritur, unë jam vetë Sabriu.

Dhembjen dhe frikën unë i mposhta vetë
Me durimin që se nga vinte e më bënte trim.
Ndërsa lirinë time tashmë e ruaj përjetë
I arratisur nga liria juaj, të cilën e ndotët me krim.


(Sabri Popajt nga fshati Bellacërkë (Fortesë) e Rahovecit, më 25 mars 1999, forcat serbe ia kanë ekzekutuar para syve të tij të dy djemtë që i ka pasur, të moshës së mitur. Në atë masakër, atij ia kanë vrarë edhe vëllain,Nazmiun, dy djem të vëllait dhe shumë kushërinj e fqinj, burra, pleq, gra e fëmijë. Ai tregon se tërë atë tragjedi e ka vrojtuar nga një kanal, kund dyqind metra larg, ku ishte fshehur,që të mos e pësonte edhe vetë. Ai tregon se si në netët në vijim, fillimisht krejtësisht i vetmuar, më vonë i ndihmuar nga dy bashkëfshatarë, i ka varrosur natën djemtë e vet, të vëllain dhe nipat e tij, si edhe tëjgjitha kufomat e tjera të asaj masakre. Ai tregon se si tërë natën hapte varre e i varroste kufomat, duke hyrë nëpër shtëpitë e mbetura pa banorë e duke marrë atje batanije, që t’i mbështillte të vdekurit me to, meqë nuk kishte qefin. Poashtu mblidhte shishedhe në to fuste emrat e të varrosurve, që të ruhej identiteti i tyre. Sabri Popaj ka dëshmuar për këtë masakër në Tribunalin e Hagës, kundër Sllobodan Millosheviqit. Sabri Popaj ka një kope dhensh, me të cilat e kalon një kohë, si blegtor në malet e Sharrit.)

“Hape zemrën tënde dhe ftoje Zotin në çdo situatë të jetës tënde”, thënie mbi Zotin

Posted on by Kult Plus

“Është besimi ynë që e aktivizon fuqinë e Zotit”.

“Zoti pëlqen ta tregojë fuqinë e Tij përmes stuhive të tua”.

“Hape zemrën tënde dhe ftoje Zotin në çdo situatë të jetës tënde, pasi kur Zoti hyn në skenë, ndodhin mrekullitë”.

“Zoti është burimi i gjithë fuqisë dhe lutja është thelbësore për ta përjetuar fuqinë e Tij në jetët tona”.

“Fuqia e Zotit do të largojë nga planet e tua dhe do të vendosë në planet e Zotit”.

“Vendose bësimin tënd në fuqinë e Zotit”.

“Fuqia e Zotit duket më mirë në dobësinë tënde”.

“Ktheje dhimbjen tënde në fuqi përmes besimit në fuqinë e Zotit. Ai do të japë gjithë fuqinë e duhur për t’i përballuar vështirësitë”.

“Zoti ka thurur plane për ne, edhe pse ne nuk i shohim, nuk i ndiejmë apo nuk i presim. Zoti po punon përmes lutjeve tona”.

“Një person që nuk beson, i lutet Zotit: “Mos më jep më probleme”, ndërsa një besimtar i lutet Zotit: “Më jep fuqinë të përballoj problemet që Ti më ke dhënë””. / bota.al

Adea Ademi dhe Srdjan Conic, fituesit e garës për posterin më të mirë lidhur me arsimin cilësor (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj
Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë dhe Zyra Informative dhe Kulturore e Bashkimit Evropian kanë organizuar mjaft aktivitete për të shënuar Ditën e Evropës. Një ndër ta ka qenë edhe gara për dizajnimin e postereve dhe sloganeve në rëndësinë e arsimit cilësor në Kosovë.

Në një ekspozitë në Qndren Informative dhe Kulturore t Bashkimit Evropian, janë prezantuar punimet e garuesve dhe janë ndarë dy çmime kryesore për dizajnimin e posterit dhe sloganit më të mirë. Sredan Conic dhe Adea Ademi, kanë fituar çmimet kryesore të kësaj gare, shkruan KultPlus.

“Educated people don’t settle for underdevelopment”, shkruhet në sloganin e Adea Ademi, e cila sot edhe pranoi shpërblimin për vendin e parë. Pasi që pranoi çmimin, ajo u shpreh falënderuese ndërsa tha se puna në këtë poster i ka dhuruar shumë kënaqësi. Ajo po ashtu falënderoi edhe profesorin Agon Nimani.

Riccardo Serri nga Bashkimi Europian tha se kjo është një javë shumë e rëndësishme e cila do te përcillet me shumë aktivitete.

“Në kuadër të kësaj nuk po festojmë vetëm për Evropën por edhe për Rëndësinë e Edukimit dhe dhe ky është qëllimi i kampanjës tonë që fokusohet në rëndësinë e arsimimit. Ne do të mundohemi që t’iu mbështesim sa më shumë në këtë aspekt “u shpreh Serri.
Serri po ashtu tha se kjo ekspozitë përmban punime shumë të bukura dhe është vështirë që të dhurohet vetëm një çmim.

Posterët janë pjesë e ekspozitës në EUICC në Prishtinë dhe në Mitrovicë, si pjesë e aktiviteteve për Ditën e Evropës. / KultPlus.com

Veliaj i jep “Çelësin e Qytetit” ikonës së muzikës shqiptare, Nexhmije Pagarushës

Posted on by KultPlus

Ditën e sotme, Tirana nderoi me “Çelësin e Qytetit” një nga këngëtaret më të dashura për të gjithë shqiptarët, Nexhmije Pagarushën, e cila festoi edhe 85-vjetorin e lindjes.

E njohur si bilbili i Kosovës dhe mbretëresha e këngës shqipe, Nexhmije Pagarusha u prit në Bashkinë e Tiranës në një ceremoni të veçantë, ku kryebashkiaku Erion Veliaj i dha “Çelësin e Qytetit”, në shenjë mirënjohje për gjithçka ajo ka bërë për muzikën dhe artin shqiptar.

“Me këtë nderim në emër të qytetit të Tiranës, jo vetëm i japim ‘Çelësin e Qytetit’, por edhe mirënjohjen tonë të thellë për një kohë kur të ishe artiste ishe në fakt përfaqësuesja më e denjë e të gjitha aspiratave të kombit tonë. Sot i japim ‘çelësin e shtëpisë’ Nexhmije Pagarushës sepse mendojmë që kjo shtëpi, është edhe shtëpia e saj”, tha kryebashkiaku Veliaj.

Këngëtarja Nexhmije Pagarusha, e emocionuar për pritjen, falenderoi kryebashkiakun për “Çelësin e Qytetit”, duke shtuar: “Edhe juve ju falenderoj shumë se kurrë s‘më harroni, më çmoni dhe më doni kaq shumë. Gëzohem kaq shumë që e marr këtë çelës, se ndoshta nuk e meritoj. Tash kush do me ardh në Tiranë, le të vijë tek unë. Eh, ta kishim pasur këtë çelës më përpara dhe i lutem zotit që të jetoj sa më gjatë që ta shijoj.”

Kreu i Bashkisë së Tiranës shtoi se Nexhmije Pagarusha dhe këngët e saj janë trashëgimia më e mirë që i lihet brezit të sotëm, për të njohur të shkuarën e Kosovës dhe gjithë kombit shqiptar.

“Sot kemi një sfidë për gjeneratën që vjen, një gjeneratë që ndoshta se mban mend as komunizmin, as Ish-Jugosllavinë, as luftën, as sakrificat dhe besoj që për të gjithë ne që do të duhet t’ua shpjegojmë dhe të kalojmë stafetën gjeneratës tjetër nuk besoj se do të kishte testament më të mirë se sa repertori i këngëve të pashtershme të Nexhmije Pagarushës”, tha Veliaj./gazeta iliria.com

“Inteligjenca është grua, fantazia është mësuesja e saj, kujtesa është shërbyesja”

Posted on by Kult Plus

Viktor Hugo ishte një dramaturg, poet dhe shkrimtar francez, i konsideruar si babai i Romantizmit si dhe një figurë dominuese në letërsinë franceze të shekullit XIX.

Publikimi i tij i parë ishte një vëllim i “Odet” të cilën e publikoi vetëm kur ishte 20 vjeçar.

1. Pothuajse të gjitha dëshirat tona kur analizohen mirë, përmbajnë diçka tejet të turpshme.

2. Lutja është një pohim madhështor i padijes.

3. Lëvduar qoftë Perëndia që ia dha secilit lodrën e tij: kukullën fëmijës, fëmijën gruas, gruan burrit, dhe burrin qoftëlargun!

4. Dikush nganjëherë thotë: ‘Ai vrau veten se i ishte mërzitur jeta.’ Në fakt duhet të thotë: ‘Ai vrau veten se ishte mërzitur nga mungesa e jetës’.

5. Inteligjenca është grua, fantazia është mësuesja e saj, kujtesa është shërbyesja.

6. Kureshtja është një nga format e zotësisë femërore.

7. Të mosbërit asgjë është lumturi për fëmijët dhe mjerim për pleqtë./ KultPlus.com