Bashkë me shoqatën “Dardania” në Suedi, aktorja kosovare Adriana Matoshi dhe dj Pm, janë duke zhvilluar takime me fëmijët shqiptarë në Suedi, ku Adriana nëpërmjet një punëtorie ka njoftuar të vegjlit për përvojën personale në fushën e aktrimit, por edhe të angazhimeve të tjera në Kosovë, shkruan KultPlus.
Adriana Matoshi ka njoftuar për KultPlus, se po shqyrtohen mundësitë që të lidhet një bashkëpunim me shoqatën “Dardania”, në mënyrë që prezantime të tilla të bëhen më shpesh në Suedi, të cilat kanë për qëllim ruajtjen e gjuhës dhe kulturës shqipe.
“Hans Johansson, zyrtar në Komunën e Boras të Suedisë, ka parë prezantimin tonë, dhe pikërisht kjo paraqitje e jona ka bërë që të rezultojë me themelimin e javës kulturore në Boras të Suedisë”, ka thënë Matoshi, e cila është shprehur shumë optimiste për aktivitetet e përbashkëta me Shoqatën “Dardania”, në Suedi./KultPlus.com
Autor: KultPlus
Kryetari i Londrës në koncert të Dua Lipës
Kryetari i Londrës, Sadiq Khan, ka ndjekur nga afër një koncert të këngëtares kosovare me famë botërore, Dua Lipa.
Kjo gjë e gëzoi pa masë kosovaren e cila shkrepi një fotografi me të parin e Londrës dhe atë e ndau me ndjekësit e saj në rrjete sociale.
“Jo çdo ditë kryetari i Londrës vjen në koncertet tua. Sadiq Khan faleminderit që erdhët. Nder i madh”, ka shkruar ajo./KultPlus.com
Grabit kohën tënde ! Tretemi dhe shkojmë kundra njeri-tjetrit
Me anë të madhështisë së shpirtit tonë të dalim nga ngushtësitë e dobësive njerëzore. Fatkeqësisht ka shumë njerëz që dalin nga shtëpitë dhe bëhen copë me punët e të tjerëve, jeta këta njerëz i rrokullis në një humnerë. Koha i kalon nëpërmjet shpirtrave të thyer dhe të copëtuar, të robëruar nga lakmia, pa asnjë pikë referimi, të pakënaqur nga vetja, duke mos pasur drejtimin e duhur, fati dhe befasia i drejton në jetë. Ky shpirt i përqendruar në ligësi, s’ka aspak vlerë dhe thellësi, por hedh poshtë ç’do gjë dhe mbi të gjitha veten e tij. Sa më larg tyre të rrimë që të ruajmë vetveten.
Veset na rrethojnë në ç’do anë,mundohen të pengojnë dhe të deformojnë të vërtetën. Nuk flasim vetëm për ata që i lexohet në fytyrë e keqja. Por shiko ata të cilët nuk e duan punën, shiko ata që flasin e mburren gjithë ditën për “zgjuarsinë e tyre”, dikush ka dëshirë veç të flasë, dikush ti dëgjoj, dikush ti mbroj, por askush nuk kërkon ti kthehet vetes.
Tretemi dhe shkojmë kundra njeri-tjetrit. Dikush adhuron këtë, dikush adhuron atë, askush nuk i përket vetes. Nuk shikojnë, brenda vetes, nuk dëgjojnë veten e tyre, nuk mund të merren me veten. O mëndje e ndritur që nuk shkëlqeve kurrë, përvetëso jetën tënde, jo të të tjerëve, se nuk u bëre kurrë zotëruesi i të ardhmes tënde, jetës tënde.
Bëj një bilanc të të shkuarës tënde, shiko ç’farë ke humbur, grabit kohën tënde. Dhe shiko që ke hedhur poshtë ç’do gjë dhe mbi të gjitha edhe veten tënde, jeta të është rrokullisur në humnerë, mashtrohesh me gënjeshtra, shpirt i thyer dhe i dërmuar që ecën në turmën e njerëzve që dalin nga shtëpia për qëllimet e tyre dhe bëhen copa me punët e të tjerëve, duke mos lënë rehat as veten e tyre. Duke u ulur në ç’do tavolinë dhe duke hyrë në çdo derë që gjejnë hapur, të mjerë që prishin gjumin e tyre që te presin zgjimin e të tjerëve.
Trego sa vlen, nëse po, mundohu dhe analizo çfarë gjëra të vlefshme mund të bësh, shiko me kujdes brenda vetes, dhe në fund jeto jetën tënde. Ki besim te vetja, mos shko në gjurmë të tërthorta të njerëzve që shkojnë pa drejtim, që përçahen në mes të rrugës, pasuro veten tënde, zotëro dëshirat, pavarëso veten sa më shpejt që të mundesh pasi do të vije një ditë që nëse nuk e ke kuptuar do të mallkosh veten, do të kap plogështia dhe do të kaploj zilia për arritjet e të tjerëve. Kush nuk jep fryte, ushqen mllefin nuk pranon suksesin dhe dëshpërohet pafundësisht. Nëse ke humbur të qenit qytetar, nëse nuk je i ditur, bëhu njeri, nëse nuk ke asnjërën i mjeri ti./KultPlus.com
Vera Lynn 100 vjeçja që ka kryesuar listën e shitjes në Britani, po pasohet nga Dua Lipa
Në shtator, kompania Official Charts zbuloi se 100-vjeçarja e kohës së luftës Vera Lynn kishte shitur më shumë albume në Britani të Madhe këtë vit sesa çdo grua tjetër.
Pas shitjeve spirale të Adele, Beyonce dhe Taylor Swift, zërat e femrave mund të jenë një forcë për ndryshim dhe fitim në pop, shkruan The Telegraph, përcjellë KultPlus.
Një grua britanike që vjen pas Lynn është Dua Lipa, një 22 vjeçare e lindur nga prindërit shqiptarë që ka kaluar fëmijërinë e saj në Londër dhe në Kosovë. Ajo shkruan muzikën e saj, ka nënshkruar një marrëveshje rekord me Warner, ajo ka mbush kolonat e thashethemeve me lidhjen e saj romantike me Harry Styles dhe, në gusht, u bë gruaja e parë që kryesonte listat britanike që prej suksesit të Adele në nëntor të vitit 2015. /KultPlus.com
Lansohet traileri i filmit “Martesa” i regjisores Blerta Zeqiri (VIDEO)
Filmi artistik i metrazhit të gjatë “Martesa” me regji të Blerta Zeqirit tashmë ka publikuar trailerin zyrtar, shkruan KultPlus.
Në këtë film që shtjellohet dashuria nëpërmjet një trekëndëshi, me rolet e tyre luajnë aktorët: Adriana Matoshi, Alban Ukaj e Genc Salihu.
Bekimi dhe Anita gjenden në një ngjarje të dhimbshme ku janë gjetur mbetje nga varrezat masive. Prindërit e Anitës janë të zhdukur, dhe çifti është gati për martesë. Çifti, i kthyer në Prishtinë, e takon Nolin, muzikantin që jeton në Francë. Ai ka qenë shoku i ngushtë i Bekimit, ndërsa ata nuk e kanë parë njëri-tjetrin për dy vite” shkruhet mes tjerash në kritikën e Vassilis Economou.
Ndërkaq, ky film ka premierën botërore më 28 nëntor në Estoni, në festival të kategorisë A.
Përndryshe, ky është filmi i parë i metrazhit të gjatë për regjisoren Blerta Zeqiri./KultPlus.com
Ermonela Jaho me Madama Butterfly edhe në Paris (FOTO)
Në Shtëpinë Operistike të Parisit, sopranoja e njohur shqiptare Ermonela Jaho do të ngjitet me rolin e Cio-Cio-San, nëpërmjet shfaqjes operistike të Puccin “Madama Butterfly, shkruan KultPlus.
Po me këtë shfaqje, Ermonela Jaho ka bërë shumë paraqitje ndërkombëtare, për ti lënë vend tashmë audiencës parisiene. Shfaqja operistike do të prezantohet prej orës 19:30.
Ermonela Jaho shumë shpesh është vënë në fokus të medieve ndërkombëtare, duke lartësuar perforemancat e saja, të cilat shumë shpesh janë transmetuar edhe në linjë direkte, duke përfshirë rrjetin e kinemave./KultPlus.com
Fotografi që përshtatë njerëzit me pikturat (FOTO)
Arti imiton jetën dhe anasjelltas, por kërkon një sy të mprehtë dhe një refleks të shpejtë për të kapur momentin. Fotografi Stefan Draschan ka pushtuar mediat sociale me fotografitë, në të cilat shihen disa njerëz, dukja e të cilëve është përshtatur me pikturat në muze, shkruan New York Daily News, përcjellë KultPlus.
“Më parë, unë mërzitsha nga njerëzit që qëndronin para veprave të artit, sepse më pengonin që edhe unë t’i shihja ato”, thotë Draschan, 38 vjeçar, i cili është austriak dhe jeton në Paris. “Por tani kjo ka ndryshuar.”
Për Draschan, muzeu nuk është më vetëm një vend ku ruhen vepra arti, por ku vetë vizitorët bëhen krijues.
“Unë vazhdoj ta zgjeroj këtë mendim duke i bërë vetë vizitorët një vepër arti”, thotë ai.
Fillimisht, bërja e fotografive ishte një mënyrë për të mbajtur duart dhe mendjen e tij të zënë pas braktisjes së pirjes së duhanit katër vjet më parë. Fotografia “është bërë obsesioni im,” thotë ai.
Dhe kjo i ka dhënë atij fokusin në jetën e tij. “Unë kam qenë një gazetar, mësues, kam pasur një bar dhe isha DJ, nuk e dija që të shohësh është talenti im kryesor”, tregon Draschan.
“Unë vetëm i mbaja sytë hapur dhe ecja rrotull, ndërsa kjo më frymëzonte dhe më mbante të freskët”, thotë ai. “I vetmi zhgënjim është kur njerëzit largohen papritmas ose kur shkoj në shtëpi, e kuptoj që fotografia ka dalë nga fokusi. Kjo më ndodhte shpesh në fillim. “/ KultPlus.com
Busti i atdhetarit Pashko Vasa në Shkodër, në gjendje të mjerueshme
Busti i Pashko Vasës në Shkodër, shihet të jetë në një gjendje të mjerushem, shkruan KultPlus. Pjetër Logoreci ka ndarë disa fotografi të këtij busti, që shihet të jetë i harruar dhe në gjendje jo të mirë.
“Busti i atdhetarit Pashko Vasa i vendosun ne Shkoder ne nje lulishte prane shkolles Ndoc Mazi, i lanun ne rrenim…”, ka shkruar Logoreci. /KultPlus.com
O moj Shqypni e mjera Shqypni
O moj Shqypni, e mjera Shqypni
O moj Shqypni, e mjera Shqypni,
Kush te ka qite me krye n’hi?
Ti ke pas qene nje zoje e rande,
Burrat e dheut te thirrshin nane.
Ke pase shume t’mira e begati,
Me varza t’bukura e me djelm t’ri,
Gja e vend shume, ara e bashtina,
Me arme te bardha, me pushke ltina,
Me burra trima, me gra te dlira;
Ti nder gjith shoqet ke qene ma e mira.
Kur kriste pushka si me shkrep moti,
Zogu i shqyptarit gjithmone i zoti
Ke qene per lufte e n’lufte ka dekun
E dhune mbrapa kurr s’i mbetun.
Kur ka lidhe besen burri i Shqypnise,
I ka Kur ka lidhe besen burri i Shqypnise,
I ka shti dridhen gjithe Rumelise;
Nder lufta t’rrebta gjithekund ka ra,
Me faqe t’bardhe gjithmone asht da.
Por sot, Shqypni, pa m’thuej si je?
Po sikur lisi i rrxuem perdhe,
Shkon bota sipri, me kambe, te shklet
E nji fjale t’ambel askush s’ta flet.
Si mal me bore, si fushe me lule
Ke pas qene veshun, sot je me crule,
E s’te ka mbetun as em’n as bese;
Vet e ke prishun per faqe t’zeze.
Shqyptar’, me vllazen jeni tuj u vra,
Nder nji qind ceta jeni shpernda;
Sa thone kam fe sa thone kam din;
Njeni:” jam turk”, tjetri:”latin”
Do thone: ” Jam grek”, “shkje”-disa tjere,
Por jemi vllazen t’gjith more t’mjere!
Priftnit e hoxhet ju kane hutue,
Per me ju damun me ju vorfnue!
Vjen njeri i huej e ju rri n’voter,
Me ju turpnue me grue e moter,
E per sa pare qi do t’fitoni,
Besen e t’pareve t’gjith e harroni,
Baheni robt e njerit t’huej,
Qi nuk ka gjuhen dhe gjakun tuej.
Qani ju shpata e ju dyfeqe,
Shqiptari u zu si zog nder leqe!
Qani ju trima bashke me ne,
Se ra Shqypnia me faqe n’dhe!
E s’i ka mbetun as buke as mish,
As zjarm ne voter, as drite, as pishe;
As gjak ne faqe, as nder nder shoke,
Por asht rrexue e bamun troke!
Mblidhniu ju varza, mblidhniu ju gra,
M’ata sy t’bukur q’dini me qa,
Eni t’vajtojme Shqypnine e mjere,
Qi mbet’ e shkrete pa em’n, pa nder;
Ka mbet e veje si grue pa burre,
Ka mbet si nane, qi s’pat djale kurre!
Kujt i ban zemra m’e e lan’ me deke
Ket fare trimneshe, qi sot asht meke?
Kete nane te dashtun a do ta lame,
Qi njeri i huej ta shklase me kambe?
Nuk, nuk! Kete marre askush s’e do
Kete faqe t’zeze gjithkush e dro!
Para se t’hupet keshtu Shqypnia,
Me pushke n’dore le t’dese trimnia!
Coniu, shqyptare,prej gjumit coniu,
Te gjithe si vllazen n’nji bese shterngoniu,
E mos shikoni kisha e xhamia:
Feja e shqyptarit asht shqyptaria!
Qysh prej Tivarit deri n’Preveze,
Gjithkund lshon dielli vap’edhe rreze,
Asht tok’ e jona, prind na e kane lane
Kush mos na e preki, se desim t’tane
Te desim si burrat qe vdiqne motit
Edhe mos marrohna perpara zotit./KultPlus.com
Orkestra “2 korriku”, sjellë verzionin e këngës së famshme “Shkon e vjen” të Riza Bllacës (VIDEO)
Faton Isufi, Fatos Kryeziu, Fatos Hoxha dhe Fatos Berisha kanë sjellë verzionin e ri të këngës “Shkon e vjen”, të këngëtarit Riza Bllaca, shkruan KultPlus.
“Orkestra 2 korriku”, ka sjellë këtë këngë në nderim të doajenit të muzikës popullore Riza Bllaca.
Në videot e mëposhtme mund të dëgjoni të dy verzionet, edhe atë të Riza Bllacës dhe verzionit të fundit “Orekstra 2 korriku”./KultPlus.com
‘Dokumenti më i rëndësishëm i 100 viteve të fundit’ do të shfaqet për herë të parë në Britani të Madhe
Ekskluzive: Posteri i Leninit që shpalli rrëzimin e qeverisë ruse në nëntor të vitit 1917 do të jetë pjesë e një ekspozite të re në Tate Modern këtë javë, shkruan The Independent, përcjellë KultPlus.
Një nga dokumentet më të rëndësishme historike të shekullit të kaluar do të shfaqet për herë të parë në Britaninë e Madhe, zbulon ekskluzivisht “The Independent”. Pikërisht njëqind vjet, pasi Revolucioni Rus i vuri në lëvizje ngjarjet që do të ndryshonin përgjithmonë historinë ruse dhe atë botërore, letra që solli fillimin e komunizmit.
Ky dokument që është një poster i shkruar nga Lenini, i cili kishte shpallur përmbysjen e qeverisë ruse, e që ishte një nga vetëm disa qindra posterët që u shtypën nga bolshevikët që ishin kapur në tabela njoftimi ose kishin qenë të ngjitura në muret e Petrogradit (Shën Petersburg) më 7 nëntor 1917 ( 25 tetor në kalendarin e vjetër rus).
Siguruar nga Tate vitin e kaluar, ajo do të jetë në shfaqje si pjesë galerisë “Red Star” mbi ekspozitën e Rusisë, e cila hapet për publikun këtë të mërkurë, më 8 nëntor. Shfaqja, e titulluar “Revolucioni në Kulturën Vizuale, 1905-1955” – do të jetë ekspozita kryesore e Britanisë së Madhe që përputhet me qindvjeçarin e Revolucionit të Tetorit të Rusisë që i bie të jetë këtë javë. Poster historik, i titulluar “Për qytetarët e Rusisë” njoftoi se “qeveria e përkohshme është rrëzuar”.
Ai i tha publikut se “pushteti shtetëror ka kaluar në duart e organit të sovjetikëve të Petrogradit, të Deputetëve, të Punëtorëve dhe Ushtarëve -dhe se “shkaku për të cilin njerëzit kanë luftuar – domethënë, oferta e menjëhershme e paqes demokratike, heqja e pronësisë së tokës, kontrolli i punëtorëve mbi prodhimin dhe krijimi i pushtetit sovjetik – është siguruar “,duke përfunduar me fjalët” Rroftë revolucionin e punëtorëve , ushtarëve dhe fshatarëve! ”
Posteri i dytë shpalli një dekret, të propozuar nga Lenini, duke vënë të gjithë tokën dhe ndërtesat e Rusisë në pronësi publike, por me vendimin se ato ende mund kultivohen nga familjet, komunitetet ose kooperativat. Kjo ishte shpallja e parë e pronësisë publike në shkallë të gjerë në historinë botërore. Ky dokument historik njoftoi heqjen e të gjithë pronësisë së tokës private dhe i dha të gjitha pronat private tokësore, monistike dhe tokën e kishave (bagëtitë, pajisjet dhe ndërtesat e tyre) për komunitetet fshatare lokale.
Gjithashtu në këtë ekspozitë do të shfaqet një numër i madh i librave, revistave, fotografive dhe disa pikturave (që përfaqësojnë kulturën vizuale sovjetike) si dhe fotografitë që përshkruajnë aspektet e historisë sovjetike. Midis këtyre imazheve historike janë një seri fotosh të policëve të të burgosurve politikë (kryesisht trockistë, anarkistë, nacionalistë ukrainas dhe me të vërtetë bolshevikë), shumë prej të cilëve u ekzekutuan edhe gjatë viteve të Stalinit./KultPlus.com
Lasgushi dhe Kosova
Ky vit shënon 105-vjetorin e Pavarësisë të shtetit shqiptar dhe 30-vjetorin e ndarjes nga jeta të poetit Lasgush. Në këtë 105 vjetor ne kujtojmë të gjithë ata burra, të cilët me trimërinë e tyre me forcën e fjalës dhe të mendjes e lartuan madhështinë e kombit tonë, e bënë që të përparojë krahas kombeve të tjerë.
Shkruan: Meri Lalaj
Ky vit shënon 105-vjetorin e Pavarësisë të shtetit shqiptar dhe 30-vjetorin e ndarjes nga jeta të poetit Lasgush. Në këtë 105 vjetor ne kujtojmë të gjithë ata burra, të cilët me trimërinë e tyre me forcën e fjalës dhe të mendjes e lartuan madhështinë e kombit tonë, e bënë që të përparojë krahas kombeve të tjerë.
Më kujtohet 4 qershori i vitit 1999, kur ne, poetë nga Shqipëria ishim mbledhur në Tetovë dhe atje krejt manifestimi poetik i ishte kushtuar Kosovës. Aty unë përshëndeta me fjalët që ka shkruar diku Lasgushi: “Do të vijë një kohë, kur do të vemë në dasmë e do të urojmë: Mos e pifshim këtë gotë, po të mos bashkohemi me Kosovën! Dhe do të vemë në vdekje dhe do të ngushëllojmë: Mos e pifshim këtë gotë në mos u bashkofshim me Kosovën… Do të vijë një kohë kur dollia do të fillojë me këto fjalë: Mos e pifshim këtë gotë në mos u bashkofshim me Kosovën.” Të nesërmen e asaj dite, ne vizituam kampin e Çegranit, në të cilin ishin strehuar 45.000 kosovarë të dëbuar nga trojet e tyre dhe nuk e dinim se pas një jave gjithçka do të ndryshonte do të hapeshin rrugët drejt Kosovës dhe ne do të përplasnim gotat t’u bashkuar me njëri tjetrin. Kjo kohë erdhi njëherë e përngaherë.
E kam njohur poetin Lasgush që fëmijë e vogël, kur fillova të shoh dhe të njoh njerëzit rreth e rrotull meje, sepse ai kalonte nëpër oborrin e shtëpisë sonë, ai ishte Llazar Gusho dhe nëna ime rridhte po nga ai fis i Gushollarëve. Kur fillova të lexoj poetët, ata më dukeshin të paarritshëm diçka posi qenie qiellore dhe nuk e dija se një poet, “të cilin Shqipëria do t’ia falte botës” siç ka thënë Profesor Eqrem Çabej – jetonte, frymonte, shkruante aty fare pranë shtëpisë tonë përtej Lumit të Madh të Mitrush Kutelit.
Lasgushi dhe unë u bëmë miq nga mesi i viteve ’70-të, kur unë me time bijë u ktheva për të jetuar sërish në Pogradec. Në vitin 1972 Lasgushi botoi në revistën “Nëntori”, me rastin e 60 vjetorit të pavarësisë, poemën “Mbi ta”, e cila i kushtohet kryengritjes së Malësisë të Madhe të viteve 1911-12 dhe kujtimit të patriotit Risto Siliqi, që luftoi me pushkë e penë tok me trima të tjerë si: Ded Gjo Luli, Mehmet Shpendi e shumë të tjerë. Në këtë poemë, në këtë botim nuk përmendej fare fjala “Kosovë”, por kjo ishte e zëvendësuar me fjalën “Malësia”, sepse në ato vite edhe emri Kosovë ishte i ndaluar për ne shqiptarët. Ne kishim mësuar aq shumë në shkollë për shtetet e Azisë, lumenjtë e liqenet e Afrikës, kafshët e Australisë, por asgjë për Kosovën. Për Kosovën unë kam mësuar nga vetë Lasgushi kur më rrëfente se në fushat e Kosovës gruri rritet sa një bojë njeriu, se në minierat e Trepçes prodhohet argjend dhe se nënat kosovare lindin nga dymbëdhjetë djem sepse u duhen për luftë. Pra, edhe vargjet nga poema “Mbi ta” unë i kam mësuar nga goja e Lasgushit:
Kaptuam shtatë male rresht
E s’folëm shtatë fjalë,
Kaptuam shtatë male rresht
Malësisë për t’ju falë.
Dhe poeti vijonte:
Kush është lulja në Ballkan
Që bota i ka sevdanë
Kosova që s’njeh sulltan
Plot difë e kapedanë.
Kosova që bën sulm në zjarr
Posi dragoj me fletë,
Siç bënte sulm ngadhërimtar
Gjergj Kastrioti vetë.
Të sedrës e me shpirt krenar
S’durojnë cen a dhunë
Tregojnë gjoks në sulm e zjarr
Si shkaba në furtunë.
Po në këtë vit Lasgushi pati përfunduar poemën e tij “Kamadeva” (Kupid, Eros, Zot i Dashurisë), e cila i kushtohet dashurisë më të madhe të jetës së tij të viteve 1931-1933, por kjo poemë qarkullonte nën dorë nëpër miq e shokë, sepse nëpër vargjet e saj bëhej fjalë për dashuri të vërtetë, ndërsa ne bënim jetë të gënjeshtërta. Në vargjet e kësaj poeme ai shkruan:
…Po sot as dhe më s’di
Jam a s’jam gjallë,
Se mua kurrsesi
S’ma nxorre mallë.
…Përpiqem e lëngoj
Me mall të trerë
Kërkoj e ligjëroj
Derë më derë;
Për gushën të këndoj
Për supe e llërë,
Për krahët si vargoj
Thurur tërtërë;
Për afshin n’atë gji,
Ku qan bilbili,
Ku del një merudhi
Prej trëndafili.
…………………..
Me shpatë mes-për-mes
Jam i përshkuar,
Me zjarr që kurrë s’vdes
I përvëluar.
S’e mirrnja dot mi dhe
Me ment’ e mia
Që shpatë e presë e teh
Kish dashuria.
Gjatë viteve kur lulëzonte realizmi socialist, Lasgushi nuk shkroi kurrë sipas kësaj metode, ai kurrë nuk shkroi një varg për Partinë apo Enverin, sepse ai nuk mund të bëhej sahanlëpirës (siç shprehej vetë). Vërtet atë e mënjanuan, e lanë të harruar, askush nuk kujtohej për të, sa që ditën kur ndërroi jetë, studentët e Fakultetit të Filologjisë u habitën dhe thanë: “Paskërka qenë gjallë!” Lasgushi kishte shumë dëshirë që të vinte dhe të vizitonte Kosovën, kishte mall për dheun kosovar. Atë e ftuan me rastin e tetëdhjetëvjetorit të lindjes në vitin 1979, por nuk u organizua ardhja e tij, edhe ai e kishte fare të qartë se do ta shoqëronte me patjetër ndonjë njeri i Sigurimit të Shtetit dhe nxori arsye sikur ishte i sëmurë. Gjithnjë më thoshte: “Kur të shkoj në Kosovë, gjëja e parë që do të bëj do t’ju jap poemin tim”Kamadeva” dhe ata do të ma botojnë sepse atje më duan.” Në vitin 1980 Shtëpia Botuese “Rilindja” e Prishtinës botoi përmbledhjen poetike të Lasgushit “Vdekja e Nositit” dhe ai u mrekullua kur i ra në dorë ky libër, gëzohej si fëmijë duke thënë: “Sa bukur! E kanë bërë edhe me shkronja prej floriri”
Më kujtohet se në vitin 1981 në revistën “Studime Filologjike” u botua një shkrim i gjatë me 40 faqe ku kritikohej Lasgushi. Dhe, ashtu siç ndodh rëndom me ne shqiptarët, për ironi të fatit, pikërisht këtij njeriu në vitin 1996 kur u organizuan “Ditët e Lasgushit” në Pogradec, i dhanë çmimin kryesor të karrierës në takimin “Lasgush Poradeci”
Lasgushi pat botuar para viteve ’40-të dy libra të mrekullueshëm poetikë Vallja e Yjve” dhe “Ylli i Zemrës” pastaj heshti, por nuk heshti dhe nuk rreshti, sepse përveç dy poemave që përmenda më lart shkroi poezitë “Ballada e Reshit Çollakut” më tej “Ballada e Muharrem Çollakut”. Lasgushi i kishte miq Çollakët dhe prandaj shkruante për ta Heroin e Popullit Reshit Çollaku, që u vra në Betejën e Pojskës dhe Muharrem Çollakun, i cili në vitin 1941 ka dhënë mësim në Gjilan.
Lasgushi pas vitit 1944 thuajse tërë kohën përktheu mrekullisht nga letërsia botërore, nuk do të bëj këtu analizë të shqipërimeve të tij, veç mund të them nga pak krahasime që kam bërë për shembull me poezitë e poetit skocez Robert Bërns, ato tingëllojnë shumë më bukur në shqipen e Lasgushit se sa në origjinal për shembull poezitë “Meri Morison” dhe “Findlej”. Ashtu i përkushtuar dhe për të mbijetuar iu vu punës së mundimshme të shqipërimit duke sjellë në gjuhën tonë poetë të mrekullueshëm si: Gëte; Hajne, Pushkin, Adam Mickieviç, Mihail Eminesku e shumë të tjerë.
Lasgushi për nga thellësia e mendimit, bukuria e vargut, përdorimi i rimave të ndryshme, fjalori që përdor, vendosja e fjalëve ngjeshur pas njëra tjetrës vërteton që është poet europian, me të cilin do të nderohej çdo komb i kontinentit tonë. Më ka rastisur që të jap një intervistë në Radio-Tirana dhe të bëj krahasim midis Lasgushit dhe poetit rus Sergej Esenin, meqë kam përkthyer një monografi të jetës së tij. Kam theksuar se Lasgushi i përket një kombi të vogël, ndërsa Esenini një kombi të madh. Poezia e Eseninit është e thjeshtë e kapshme prej të gjithëve, sepse është e mbështetur vetëm mbi këngët dhe baladat ruse, Esenini përveç shkollës fillore pati ndjekur vetëm një seminar fetar, pra një person me arsim të cunguar gjysmak, ndërsa Lasgushi studioi shtatëmbëdhjetë vite nëpër universitetet e Europës duke mbrojtur tri doktorata, ai zotëronte gjuhët më kryesore të Europës dhe njihte thuaj të gjitha filozofitë deri në ato indiane. Siç më ka treguar ai donte të mbronte edhe sanskritishten. Për Lasgushin ka vetëm një keqardhje se poezia e tij vështirë të përkthehet në gjuhët e huaja, kjo ndodh për shkak të mendimit të thellë filozofik që ajo mbart, fjalorit shumë të zgjedhur si edhe ngjeshjes së fjalëve njëra pas tjetrës. Më ka qëlluar që të shoh pak poezi të tijat të përkthyera në gjuhë të huaja, kështu për shembull në frëngjisht vargjet: “Fryn veriu në Mal të Thatë, / Thotë vasha lele ngriva…/ tingëllojnë kështu: “Fryn era në mal dhe vajza ka ftohtë”, ndërsa poezia himn: “Vdekja e Nositit” me vargjet madhështorë: “Me zjarr ju flas me zjarr, / Në gjirin tim kam hapur varr” etj. në italisht thuhet: “Con fuoco io parlo con fuoco…”
Pasi mbarova studimet dhe u emërova në një gjimnaz në Korçë, për Vitin e Ri, Lasgushi më dërgoi kartolinë urimi dhe në vend që të shkruante fjalë të rëndomta si: Gëzuar… shëndet.. suksese… e të tjera, ai më dërgoi këtë poezi me atë shkrimin e tij të përsosur:
E mora shoqezën përkrah
E mora shoqezën përkrah,
E matmë rrugën ca-nga-ca,
Sikur na ndillte larg diçka
Pa zuri dita perëndoj,
Pa zuri nata na mbuloj,
Pa zura shoqen t’a pushtoj.
Përse buçet, liqer i qet!
Liqer, ti ç’thua ndaj buçet!
Çfarë pe, liqer, mi zall të shkret?
E vëndin kur e sjell nërmënd;
Kur sjell nërmënd ah atë vënd,
As rroj, as vdes, po jam pa mënd.
Në ngjarjet e pranverës së vitit 1981, më së fundi në gazetën tonë “Zëri i Popullit” filluan të dalin artikuj kushtuar Kosovës. Lasgushi ndodhej në Pogradec, unë mirrja gazetën përditë dhe e lexonim të dy. Ai gjithnjë përsëriste fjalët: “Kosova është vullkan!” Mbaj mend se në njërën nga bisedat ai më tha: “Jugosllavia nuk mund të qëndrojë shtet ashtu siç është një shtet-mozaik, që ka brenda sllovenët, kroatët, maqedonasit, malazezët, shqiptarët…” Dhe sa shumë u çudita kur në fillim të viteve ’90-të Jugosllavia u shpërbë.
Më 10 janar 1991 në Pogradec u organizua mitingu për Liri dhe Demokraci aty mes brohorimave dhe duartrokitjeve të turmës së mbledhur për herë të parë e padetyruar u recitua poezia e Lasgushit: “Marshi i Djalërisë”
Urdhëroj i Madhi Zot;
Zu ndrin yll’ i Shqipërisë,
Ndrin e më s’përmbahet dot
Se që sot e jetë-plot
Po rreh zemr’ e Djalërisë.
Djalëri, lart për liri!
Lart për Zonjën Shqipëtare!
Yll në ball-e zjarr në gji,
Zjarr në gji për Shqipëri,
Digju! Zemra djaloshare
Lidhni besën për Atdhe,
Ju me gjak të Kastriotit!
Lidhni-e shpejt e bëni be
Be që vret posi rrufe
Para Kombit para Zotit!
Djalëri, heu! Yll i ri!
Djalëri, këng’ e shëndetit!
Për liri, për lumtëri,
Rrofsh e lumja Djalëri!
Rrofsh e qofsh sa val’ e detit.
Ndonëse kanë kaluar më se njëzet vjet qëkur Lasgushi ka ikur nga kjo jetë dhe ne e përkujtojmë, ndonëse ai nuk mundi dot të vinte kurrë në Kosovë, unë mendoj se për Lasgushin nuk mund të flasim në kohën e shkuar, por vetëm në kohën e tashme, sepse ai gjithnjë është i pranishëm midis nesh edhe këtu edhe në Kosovë, ai ndodhet këtu midis nesh “anëtarëve të poezisë”./mapo
Fshati Lëpushë, kryevepra e Alpeve Shqiptare (FOTO)
Lëpusha është një fshat i vogël malor në Kelmend dhe vlerësohet si kryevepra e natyrës së Kelmendit dhe si perlë e Alpeve Shqiptare. Emri i këtij fshati rrjedh nga një bimë barishtore me lule që quhet Lepushtra, shkruan Nëntor Oseku i cili edhe ka bërë disa fotografi që paraqesin bukurinë e këtij vendi, shkruan KultPlus.
Familjet e para kanë ardhur rreth 1900 nga Vukli dhe Nikçi. Nga Qafa e Predelecit, pamja të lë pa frymë dhe jo me kot Lëpusha është quajtur perla e Kelmendit.
Klima në Lëpushë gjatë dimrit është shumë e ashpër, bora zgjat deri në tre stinë. Trashësia e borës ka arritur deri në 425 cm.
Lëpusha është kthyer tashmë në një destinacion turistik, duke pritur çdo vit turistë të shumtë. Janë shumë bujtina që tashmë janë të njohura në këtë zonë.
Lëpusha është me potenciale për zhvillimin e turizmit malor për alpinizëm, rrëshqitje mbi borë, për njohjen e florës, gjuetinë e kafshëve të egra etj. Lëpusha, ndodhet rreth 90km larg qytetit të Shkodrës./KultPlus.com
Ilir Tafa edhe me filmin “Zhaba” në Festivalin e Filmit në Zagreb (VIDEO)
Aktori kosovar Ilir Tafa, i cili do të prezantohet në Festivalin e Filmit në Zagreb me filmin e metrazhit të shkurtë “Nevidljivi”, nuk do të përfundojë prezantimin vetëm me këtë film në këtë festival, shkruan KultPlus.
Tafa i cili luan një rol mjaftë të rëndësishëm edhe në filmin “Zhaba”, film ky i metrazhit të gjatë, poashtu do të prezantohet në këtë festival.
KultPlus merr vesh se ky film do të prezantohet më 18 nëntor për audiencën kroate, film i cili është punuar me regji të Elmir Jukic, kurse është prodhim i shteteve: Bosnjë e Hercegovinë, Maqedoni, Slloveni, Kroaci e Serbi.
Filmi “Zhaba”, për shumë vite është prezantuar për publikun si shfaqje, ku sipas medieve, shumë shpesh kur është dhënë kjo shfaqje përgjatë nëntë viteve nëpër teatro të ndryshme të ish Jugosllavisë, për shkak të emocioneve që kanë marë nga kjo shfaqje, një pjesë e publikut shumë shpesh ka harruar palltot, çantat dhe gjësende të tjera personale./KultPlus.com
Kur e pyetën Albert Ajnshtajnin a besonte në Zot, ai u përgjigj shumë thjesht…
I detyrohemi këtij njeriu për gjithçka kemi sot, mjete që deri pak më parë ishin të paimagjinueshëm. Ky njeri ka elaboruar teori futuriste kur teknologjia ishte në fillesat e saj. Ndoshta mund të kishte bërë më shumë, por fjalët e tij ishin “çmenduri” për kohën. Vazhdimisht flitet për të, ashtu sikur edhe për besimin e tij. Një herë e pyetën në besonte në Zot dhe përgjigjja e tij ishte: “Besoj në Zotin e Spinozës”.
Kush është Spinoza dhe çfarë të veçante ka Zoti i tij?
Baruch Spinoza ishte një filozof që jetoi në shekullin e XVII, pra në racionalizëm. Filozofia e tij bazohet mbi logjikën, deri aty sa e identifikon Zotin si një rend gjeometrik të botës, që manifestohet në përsosmërinë e natyrës. Kjo është një nga shprehjet e tij më të famshme: Deus sive natura – Zoti në të vërtetë Natyra.
A besonte Ajnshtajni në Zot? Përgjigjja që ai jepte gjithmonë ishte: “Besoj në Zotin e Spinozës.” Ka nga ata që mbështesin se Zoti i Spinozës mund të shqiptojë këto fjalë:
“Mjaft u lute dhe dhe u ankove. Dëfrehu, dashuro, këndo, shijoi të gjitha që kjo botë të jep. Nuk dua që të vizitosh tempujt e akullt e të errët, për të cilët ti thua se është shtëpia ime. Shtëpia ime nuk është në një tempull, por në male, pyje, lumenj, liqene dhe në plazhe. Aty gjendet shtëpia ime dhe aty shpreh dashurinë time. Mos u mashtro nga tekste të shkruara që flasin për mua. Nëse do të më afrohesh, shiko një pejsazh, ndjeje erën dhe nxehtësinë në lëkurën tënde. Mos më kërko asgjë, nuk kam mundësi të ndryshoj jetën tënde, je ti ai që e kryen.
Mos ki frikë, unë nuk gjykoj dhe as kritikoj, nuk jap dënime. Mos beso tek dikush që më thjeshtëson në rregulla për t’u respektuar. Ato të bëjnë të ndihesh i papërshtatshëm dhe fajtor për atë që bën, shërbejnë për të të mbajtur nën kontroll. Mos mendo gjithmonë për botën pas vdekjes dhe mos beso se aty do të gjesh bukurinë e vërtetë. Kjo botë ka shumë bukuri për të të ofruar dhe je ti që duhet ta zbulosh. Mos mendo se unë vendos rregulla. Ti je zot i jetës tënde dhe vendos ti se ç’duhet të bësh. Askush s’mund të na thotë çfarë ka pas vdekjes, por përballo çdo ditë sikur të ish e fundit ditë për të dashuruar, gëzuar dhe për të bërë gjithçka, kjo do të ndihmojë të ndihesh më mirë. Nuk dua që ti të besosh tek unë se dikush thotë se ekzistoj, dua të më ndjesh gjithmonë brenda dhe rreth teje.”
Ka të ngjarë që mendimi i Spinozës të mos jetë mirëpritur nga ajo epokë, por sot s’është më kështu. Zoti që Spinoza predikon është një Zot i lirisë, i çliruar nga veprimet njerëzore të faljes dhe të ndëshkimit. Spinoza ishte filozofi që e çoi jetën në duart e atij që e jeton. Ajnshtajni e përqafoi menjëherë vizionin gjeometrik dhe natyror të Zotit. Një koncept që na bën të reflektojmë mbi atë çka është feja për ne dhe mund të amplifikojë këndvështrimin tonë. / f.a. / Bota.al
Pentagrami i Primo Shllakut
Ag Apolloni
Libri “Muzikantët” i Primo Shllakut është një përmbledhje tregimesh që rrëfejnë për të kaluarën dhe aktualitetin shqiptar, me një gjuhë të pastër dhe me një stil të pasur. Pjesa më e madhe e librit është novela “Muzikantët”, nga e ka marrë edhe titullin vepra, ndërsa tregimet e tjera janë: “Loja”, “Unaza”, “Pema në mes të sheshit” dhe “Të nesërmen e barbarëve”.
Të gjitha tregimit e këtij libri janë sa aventura në kujtesën emocionale të autorit, aq edhe përvoja kulturore të tij në kontakt me letërsitë e tjera. Pra, këto tregime përveç që sjellin një përvojë nga realiteti, nga e kaluara dhe aktualiteti, ato sjellin edhe shoqërime të teksteve me drejtime e rryma letrare dhe filozofike europiane, nga të cilat impresionizmi si drejtim letrar modernist dhe ekzistencializmi si rrymë filozofike, alternohen gjithandej nëpër libër. Derisa stili impresionist korrespondon me temën që zgjon nostalgji, qasja ekzistencialiste përfshin gjithë diskursin narrativ me qëllim të thellimit të vertikales semantike.
Të gjitha tregimet e këtij libri janë shkruar si dromca kujtese, herë të autorit, herë të personazheve, prandaj edhe shkalla e motivimit të natyrës fragmentare të tyre është e lartë. Mbledhja e dromcave të kujtesës ka krijuar atë që Derrida e quante diskurs brikolar, kur i referohej përzierjes së motiveve, fragmenteve dhe stileve. Primo Shllaku ka vënë në praktikë shumë koncepte të teorive letrare aktuale për ta provuar funksionalitetin e tyre. Në këtë mënyrë, ky libër me tregime është gjithashtu një libër me proza eksperimentale, pasi kështu dëshmohet bindja e autorit për eksperimentin si mundësia më e mirë për të sjellë risi.
Primo Shllaku, i njohur kryesisht si poet, edhe në prozë ka integruar mjaft elemente poetike, madje, përveç mbushjes me figura, shpesh diskursi i tij kalon nga gjuha metonimike në gjuhë metaforike, duke e prishur qëllimisht ligjin e Jakobsonit. Gjuha e prozës së tij është një punë me limë, një gdhendje dhe latim prej mjeshtri.
Libri “Muzikantët” i Primo Shllakut është një përmbledhje që përmban brenda një univers narrativ tejet interesant e të paparë në prozën shqipe. Sado që për nga tema, koha dhe hapësira, tregimet kryesisht mjaftohen me hapësirën shqiptare, për nga poetikat që u përmbahen ato mund të shihen në relacion me shumë shkrimtarë modernë dhe bashkëkohorë (Joyce, Mann, Hesse, Camus, Sartre, Buzzati, McCarthy etj.) prej të cilëve Primo Shllaku ka mësuar të shkruajë për “jetën e vogël” (la vie mineure) dhe janë pikërisht këto minirrëfime ato që e rigjallërojnë letërsinë shqipe të lodhur nga metarrëfimet. Ndryshe nga rrëfimet e njohura të letërsisë socrealiste në Shqipëri, të mbushura me ngjarje “madhore”, këto janë kryesisht tregime të mosngjarjeve dhe të ngjarjeve “të vogla”.
Pesë partiturat
Tregimi i parë, Muzikantët, në dukje është prozë imazhiste, por që imponohet njëkohësisht si pikturë dhe muzikë. Rrëfimi nga pesë perspektiva narrative dhe nga po aq zëra narrativë, e kthen atë në një lojë vizuale dhe auditive që kënaq syrin dhe veshin e lexuesit. Me gjuhë kinematografike, do të mund të thuhej se ky tregim është një lojë e shkathtë për nga mënyra e këndeve dhe planeve të xhirimit, si dhe për nga mënyra e montimit.
Tregimi “Loja”, proza më dramatike dhe më frojdiste e librit, ka për temë dashurinë, përfshirë edhe atë edipiane. Nëpërmjet lojës, protagonisi rastësisht zbulon fytyrën e vërtetë të së dashurës së tij dhe, pastaj, refuzon maskën e dashurisë të cilën ajo mundohet kot ta mbajë prapë. Për Ninin, protagonistin e tregimit, loja e ka zbuluar të vërtetën, prandaj ai s’pranon ta falë Lelën. Po ta falte, aty do të fillonte loja ku ata do të bënin sikur duhen, sikur dashurohen. Pra, te ky tregim loja e zbulon dashurinë, por dashuria refuzon të jetë lojë. Ashtu si Mario te novela “Mario dhe magjistari” e Thomas Mann-it, , edhe Nini te tregimi i Primo Shllakut, nuk e pranon lojën me ndjenjat më të thella humane. Nini nuk vret, por largohet i zhgënjyer dhe ky zhgënjim na e kujton ikjen e Fridemanit, të një tregimi tjetër të Mann-it, pas refuzimit që i bëhet nga femra të cilën e dashuron. Kështu, “Loja” e Primo Shllakut është një lojë e bukur intertekstuale.
Tregimi “Unaza” trajton krizën e një çifti, nga perspektiva e burrit. Ndryshe nga rrëfimet e autorëve të shekullit XIX që krijuan skemën e dashurisë tragjike nëpërmjet trekëndëshit të ashtuquajtur romantik, ku një pretendent i rritur prish rehatinë e çiftit, në tregimin “Unaza” këtë krizë duket sikur e ka sjellë fëmija i çiftit. Duket se burri ka humbur privilegjin e të qenit lodër argëtuese për gruan e tij, rol ky të cilin e ka zënë fëmija. Në jetën e tij më nuk ndodh asgjë interesante, prandaj ai mendon ta “varrosë” unazën, si simbol të lidhjes tashmë të harxhuar. Ankthi që e shoqëron gjatë “varrimit” dhe pastaj gjatë kërkimit të unazës, tregon se burri ka një ëndërr, që është dëshirë dhe frikë, njëkohësisht.
“Pema në mes të sheshit” është tregimi tjetër që tregon fundin e një peme, shkuljen e një peme nga shtrëngata. Pema ka zënë rrugën dhe personat që mblidhen rreth saj kanë mendime dhe kërkesa të ndryshme për të. Dikush shqetësohet, sepse ajo ka përfaqësuar rrënjët e qytetit, një tjetër bluan kujtimet që e lidhin me atë pemë, një i tretë mendon si ta marrë dhe të bëjë skulptura prej trungut të saj, një person me karrocë që kur kishte qenë i ri kishte rënë nga pema, gëzohet kur e sheh pemën të rrëzuar. Kështu, rreth pemës së rrëzuar mblidhen njerëz të ndryshëm: kryetari, famullitari, historiani, skulptori, inxhinieri dhe qytetarë të tjerë, të cilët e përcjellin pemën në funeralin e saj. Të nesërmen, pasi e kanë prerë dhe larguar çdo shenjë të pemës, kryetari kalon aty ku ka qenë pema dhe sheh vetëm gropën që i duket si plagë: “funerali kishte marrë fund, por gropa kishte mbetë e hapun”.
Tregimi i fundit, “Të nesërmen e barbarëve”, ka si impuls autorial kaosin e vitit 1997 në Shqipëri, që më së shumti mund t’u ketë leverdisur pronarëve të dyqaneve të arkivoleve, çfarë është edhe personazhi kryesor i këtij tregimi. Tregimi herë te kujton horizonte të shkreta si në filmat “western”, herë pamje apokaliptike si te “Rruga” e Cormac McCarthy-it. Në fund, pas shkretimit që i është bërë vendit, vjen një femër, e cila me brekët e saj të bardha, duket sikur simbolizon lirinë e abuzuar dhe paqen e lakmuar.
Shpirti dhe maska
“Muzikantët” është një libër i përbërë nga tregime që karakterizohen prej diskurseve që oscilojnë nga stili realist deri tek ai surrealist dhe, në këtë mënyrë, tekstet e tilla fitojnë statusin e surfiksionit. Primo Shllaku luan me perspektiva narrative dhe me zëra narrativë, duke u nisur nga temat e zakonshme për t’u katapultuar në një simbolizëm transcendental. Tregimet e tij krijojnë efekte të forta nga detajet, të cilat fokusohen nga autori për t’u kthyer në sugjestion semiotik. Duke qenë dakord me Truman Capoten se një tregim mund të fundoset edhe nga një ritëm i gabuar në fjali, ose nga një gabim në paragraf apo pikësim, Shllaku na i ofron tregimet si partitura muzikore ku me dorë mjeshtri është fiksuar melodia e gjuhës.
Primo Shllaku, i njohur për lirikat e tij të thella, me këtë libër vjen si autor i tregimeve dhe mendimeve të thella. Personazhet e tij, këto maska të ideve që vijnë si rezultat i një meditacioni filozofik autorial, pohojnë mendimin e filozofit Nietzsche se çdo shpirt i thellë ka nevojë për një maskë./KultPlus.com
Tenori shqiptar Ramë Lahaj mrekullon audiencën në Rusi (VIDEO)
Dy fituesit e cmimit prestigjioz Operalia: Dinara Alieva e Ramë Lahaj kanë qenë pjesë e shfaqjes operistike “La Traviata”, shfaqje kjo që është prezantuar në Bolshoi Theatre në Moskë të Rusisë, shkruan KultPlus.
Vetë Ramë Lahaj ka ndarë me fansat e tij momentet kur është përshëndetë nga publiku i Moskës, ku shihet të jenë entuziazmuar me performancën e tenorit shqiptar.
Ramë Lahaj është një ndër artistët shqiptarë që po shënon suksese në teatrot më prestigjioze të botës, duke u prezantuar në shfaqje shumë të rëndësishme e me role të mëdha. Së fundi, Ramë Lahaj është prezantuar edhe në Meksikë./KultPlus.com
Reagon ish kryetari i Komunës së Gjilanit për largimin e shtatores: Populli i Gjilanit nuk e rrëzoi as në vitin 1999 (FOTO)
Ish kryetari i Komunës së Gjilanit, Qemajl Mustafa ka reaguar me rastin e largimit të shtatores “Ushtari i panjohur”, në Gjilan,shtatore që tashmë është lënë e mbuluar në parkun e qytetit të Gjilanit, shkruan KultPlus.
Qemajl Mustafa reagimin e tij e ka nisë me thënien e pleqve “çka t’nish’ mos u çudit”! Më poshtë mund ta lexoni të plotë reagimin e tij.
Pleqtë tanë thoshin “çka t’nish’ mos u çudit”!
NUK MUND TA BËSH HISTORINË AS KULTURËN SIPAS SHIJES TËNDE DUKE E PËRDHOSUR APO MBULUAR HISTORINË E KULTURËN E PARARENDËSVE TU. BËHET HISTORI E KULTURE PA SHIJE, BËHET E PAKULTURUAR.
Ata që e përdhosin historinë e të parëve (bile, qoftë ajo sado e dhimbshme, fyese, jokrenare e trishtuese), do të jenë vet me histori të cunguar.
Këtë përmendore (që ishte e vetmja trashëgimi e këtij lloji për historinë e mesit të shekullit të kaluar në këto hapsira) nuk e rrezoi përtokë populli i Gjilanit në vitin më kritik e më frustrues 1999 kur, me plotë të drejtë e rrëzoi atë të Car Llazarit.
Sot, me sa di une, pa vendim te kuvendit pra, pa vullnetin e popullit e paskan rrezue nje grusht njerezish me bastardin Lutfi Hazirin ne krye.
Po get ka fillue lufta e njohur e përmendoreve të Kadaresë por tashme jo ne qender te Tiranes po kendej ne anet tona?!/KultPlus.com
Bendi arbëresh “Peppa Marriti” lanson këngën “25 gërsheta”, në videoklip edhe me kostume arbëreshe (VIDEO)
Arbëreshët po vazhdojnë të mrekullojnë botën me ruajtjen e kulturës së tyre, duke bartur vlerat e kulturës shqiptare nëpër shekuj, shkruan KultPlus.
Së fundi,bendi arbëresh “Peppa Marriti” ka lansuar këngën “25 gërsheta”, i cili vjen në kuadër të albumit të dytë të këtij bendi të titulluar “Ajëret”. Ata kanë bërë të ditur për KultPlus se realizimin e këtij videoklipi ky bend e ka quajtur si një obligim për muzikën popullore të Shqipërisë.
Videoklipi është xhiruar në “Torre Spaccata” të di Amendolara, kurse në videoklip kanë vallëzuar valltarët e grupit folklorik “Shqiponjat”, nga Santa Sofia, të cilat kanë qenë të veshura me kostume arbëreshe./KultPlus.com
Ekskluzive: Ylli hollivudian thotë që shqiptarët janë më të mirët (FOTO)
Spike Lee është aktor, producent e regjisor i njohur hollivudian i cili është duke xhiruar së fundi filmin e madh “Black Klasman”, shkruan KultPlus.
Në këtë film po luan edhe aktori shqiptar Marko Caka, i cili tashmë ka ndarë sheshxhirimin për këtë film të madh bashkë me regjisorin Lee, i cili kur ka kuptuar se në kastën e aktorëve ka edhe një aktor shqiptar, ai ka shprehur admirimin për Shqipërinë dhe shqiptarët.
Marko Caka ka shpjeguar për KultPlus se Lee me të kuptuar se Caka vjen nga Shqipëria, ai është shprehur se Shqipëria është një vend special për të. “E dua Shqipërinë, shqiptarët janë më të mirët”, ka përcjellë fjalët e Lee, Marko Caka.
Caka ka thënë se këto fjalë regjisori hollivudian i ka thënë përderisa po realizonin edhe një fotografi të përbashkët, përgjatë xhirimeve që po bëhen në periferi të New York, ku Caka luan rolin e detektivit Walker, i cili është në ndjekje të grupeve Ku Klus Klan.
Caka poashtu ka njoftuar se filmi “Black Klasman”, është një film i bazuar në vitet e 60-ta në Colorado, ku një oficier me ngjyrë, infiltrohet në Klu Klus Klan, për ta kapitulluar atë.Filmi do të ketë premierën në vitin 2018 dhe do të shfaqet në kinema nga Universal Studio Distrubutor./KultPlus.com
Shtatorja “Ushtari i panjohur” largohet nga qendra e Gjilanit (FOTO)
Shtatorja “Ushtari i panjohur” tashmë është bërë temë e medieve sociale,pasi që është marë një vendim për ndërrimin e lokacionit të kësaj shtatoreje, për ta vendosë shtatoren e Idriz Seferit, shkruan KultPlus.
Një vendim i tillë nuk është pritë mirë nga një numër i madh i qytetarëve, të cilët tashmë kanë nisë nënshkrimin online të një peticioni, të cilët kundërshtojnë ndërrimin e lokacionit për këtë shtatore.
Por, përderisa po nënshkruhet ky peticion, shtatorja “Ushtari i panjohur”, është larguar nga vendi, në të cilin kishte qëndruar prej vitit 1945, dhe e njëjta është lënë në parkun e qytetit.
Ky është reagimi i iniciatorëve për moslargimin e shtatores:
Ndryshimi i lokacionit të shtatorës së Luftëtarit të Panjohur në Gjilan ka shqetësuar në masë të madhe qytetarët e Gjilanit. Kjo shtatore ka identifikuar qytetin për dekada të tëra dhe është bërë pjesë e memories kolektive të Gjilanasëve.
“Ushtari i Panjohur” është simbol i qytetit të Gjilanit që prej vitit 1945. Është e vetmja statujë që ka një qëndresë kaq të gjatë në komunën e Gjilanit, i mangët në objektet e trashëgimisë kulturore.
Kjo shtatore ka kuptim të plotë vetëm në vendin ku ndodhet tani. Gjilanasit janë mësuar ta asocojnë qendrën e qytetit me këtë shtatore të punuar bukur. Nëse ndryshohet lokacioni kjo do të mbytë një objekt që i jep kuptim qendrës së qytetit tonë. Ruajtja dhe respektimi i monumenteve që sjellin emocione e që na bëjnë të konsiderojmë Gjilanin “shtëpi” duhet të jetë duhet të jenë priorit i komunës tonë, andaj ndryshimi i lokacionit të shtatorës duhet të ndalohet.
Ne kërkojmë që për vendime të tilla shumë të rëndësishme të mbahen debate publike dhe të vendos zëri qytetarë. Shtatore të tjera që nderojnë kontribuesit e vendit tonë janë shumë të respektuara. Ato nuk duhet të vendosën në lokacione për të zëvendësuar shtatoret e mëparshme POR që të krijojnë një raport të ri e të vecantë me qytetarët.
Objektet e tilla i japin kuptim hapësirës – mos I lëvizni! Nëshkruaj peticionin dhe ndaje me të tjerët ta ndalojmë largimin e shtatorës. Mos të lejojmë të shkatërrohet shpirti i qytetit tonë! / KultPlus.com
Filmi “Nevidljivi” ku luan Ilir Tafa do të prezantohet në Festivalin e Filmit në Zagreb
Me regji të Amre Mehic, filmi i metrazhit të shkurtë “Nevidljivi”, do të prezantohet në Festivalin e Filmit në Zagreb, shkruan KultPlus.
Në këtë film me rolet kryesore luajnë aktorët Ilir Tafa e Vanesa Gloordo, kurse filmi bën fjalë për stigmatizimin e refugjatëve në Evropën e ditëve të sotme. Ky film është në garë me shumë filma të tjerë në kategorinë e filmave të metrazhit të shkurtë./KultPlus.com
Lirim Greiçevci: Për fëmijët e prekur me kancer në Kosovë, grumbullim i suksesshëm i fondeve në Londër (FOTO)
EBRD me mbështetjen e Ambasadës së Kosovës në Londër dhe Ibis London City Shoreditch kanë organizuar dje një mbrëmje muzikore për të mbledhur fonde për fëmijët me kancer në Kosovë, shkruan KultPlus.
Të gjitha donacionet e mbledhura do të shkojnë tek Kujdesi për Fondacionin e Fëmijëve të Kosovës për të siguruar që të gjithë fëmijët me kancer në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës të kenë qasje në barnat e nevojshme për trajtimet.
Ambasadori i Kosovës në Londër, Lirim Greiçevci është shprehur krenar me gjithë organizimin e kësaj mbrëmje derisa në mesin e shumë kontribuuesve ka falënderuar edhe këngëtarin, Shpat Deda.
“Krenar që kam mbështetur një mbledhje jashtëzakonisht të suksesshme të fondeve dje në Londër për fëmijët e prekur nga kanceri në Kosovë. Megjithëse nuk arrijmë ta imagjinojmë dhimbjen dhe vuajtjen e këtyre fëmijëve dhe familjeve të tyre, ne, si shoqëri, kemi për detyrë të përpiqemi të lehtësojmë dhimbjen e tyre, në çdo mënyrë që mundemi”, është shprehur Greiçevci duke falënderuar të gjithë ata që kanë kontribuar në grumbullimin e fondeve.
Ai ka falënderuar të gjithë ata që kontribuuan për realizimin e kësaj mbrëmje, duke specifikuar një falënderim të vecantë për këngëtarin Shpat Deda, i cili ka performuar në këtë mbrëmje, sikurse edhe Dr Ernese Xhafa Hamiti, e cila dhuroi të gjitha fondet nga “Frist Humanitarian Award” që ajo kohët e fundit e mori nga Korporata Spitalore e Amerikës./ KultPlus.com
Bekim Fehmiu te varri i Aleksandër Moisiut
Në këtë fotografi shihet aktori i madh shqiptar Bekim Fehmiu, pranë varrit të një aktori poashtu shumë të madh shqiptar, shkruan KultPlus.
Ai shihet të ketë shkrepur këtë fotografi pranë varrit të Aleksandër Mosiut, i cili prehet në varrezat e fshatit Morcote në Lugano të Zvicrës./KultPlus.com
Artet e çmuara që vodhën nazistët prej hebrenjve, për herë të parë u zbuluan për publikun (FOTO)
Grumbullimi i veprave të çmuara artistike të mbledhura nga një tregtar nazist janë mbajtur në fshehtësi nga djali i tij, ndërsa këtë të enjte janë shfaqur për publikun për herë të parë, shkruan The Telegrahp, përcjellë KultPlus.
Pikturat nga Monet, Renoir, Cezanne dhe Otto Dix janë midis qindra veprave të fshehura në shtëpinë e Cornelius Gurlitt që janë shfaqur në dy ekspozita ne të njëjtën kohë, në kryeqytetin zviceran Bern dhe në qytetin gjerman të Bonit.
Besohet se shumë prej këtyre veprave nazistët i kanë plaçkitur nga pronarët e ligjshëm hebrenj. Ndërsa vepra të tjerë u konfiskuan si “art i degjeneruar” , vepra moderne që Hitleri nuk i aprovoi.
Të dy ekspozitat në Kunstmuseum të Bernit dhe në sallën e ekspozitës Bundeskunsthalle të Bonit, pritet të tërheqin dashamirët e artit nga e gjithë bota,përcjellë KultPlus.
Por ekspozitat janë më shumë sesa thjesht shfaqja e rrallë e veprave të artit, sipas Rein Wolfs dhe Nina Zimmer, drejtorët e dy muzeve. Ato vepra kanë për qëllim “të tregojnë respekt për viktimat e vjedhjes së artit nacionalist- socialist, si dhe për artistët të cilët u keqtrajtuan dhe u përndoqën nga regjimi si “ të degjeneruar”, shkruan në katalogun e ekspozitës.
Ndërsa qindra vepra në koleksion dyshohet se janë vjedhur nga nazistët, vetëm gjashtë deri tani janë identifikuar si të plaçkitura ndërsa vetëm katër u kthyen tek pronarët e tyre të ligjshëm./ KultPlus.com