Shqipëria, e vendosur midis Lindjes dhe Perëndimit, është një nga vendet më autentike në Evropën Jugore, shkruan Juan Calleja në një artikull të edicionit spanjoll të “National Geographic”.
E vendosur në Gadishullin Ballkanik, ajo kufizohet me Greqinë, Maqedoninë e Veriut, Kosovën dhe Malin e Zi, dhe rreth tre milionë banorët e saj jetojnë në një territor të ngjashëm në madhësi me rajonin e Galicisë.
Bregdeti i saj është një festival peizazhesh dhe plazhesh.
Shqipëria jetoi për më shumë se katër dekada nën regjimin e rreptë komunist që e mbajti vendin të izoluar nga bota deri në vitin 1991.
Pavarësisht se ka qenë një republikë parlamentare për 30 vjet dhe ka zhvilluar një hapje graduale drejt botës së jashtme – që nga viti 2014 Shqipëria ka marrë statusin e vendit kandidat për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian.
Ajo ruan një natyrë të egër dhe mbetet një destinacion që nuk është prekur ende nga mbipopullimi i turistëve të huaj.
Riviera shqiptare, një serendipitet i vogël në jugperëndim të vendit që ndërthur në mënyrë perfekte plazhet dhe perëndimin unik të diellit dhe – gjithashtu – çmimet e pakrahasueshme.
SARANDA
Udhëtimi me traget nga ishulli i Korfuzit (Greqi) në qytetin e Sarandës zgjat rreth një orë e gjysmë, duke i mundësuar udhëtareve të njihen me ujërat blu transparente të detit Jon, që do t’i shoqërojë gjatë këtij udhëtimi.
Përpara se të arrini në portin e Sarandës do të shihni një bregdet të pjerrët me male të larta dhe disa limane.
Me të zbarkuar në portin e vogël, turistët do të shohin një pamje të ngjashme me atë të destinacioneve bregdetare spanjolle si Benidorm, me ndërtesa të panumërta që ngjiten në shpatin e kodrës.
Qyteti bregdetar ka një shëtitore plot jetë – sidomos gjatë natës – dhe një plazh të bukur urban, i cili si shumica e atyre që ndodhen në Rivierën Shqiptare, është me guralecë dhe ofron një pamje të detit me ujëra të kristalta.
Përveçse është porta për në Shqipërinë e Jugut, Saranda është një pikë e mirë strategjike për të fjetur disa netë dhe për të vizituar destinacione turistike si Butrinti apo Ksamili dhe për të marrë me qira një makinë për të shijuar udhëtimin në bregdet.
BUTRINTI PËRMES HISTORISË
Njezetë kilometrat e rrugës që ndajnë Sarandën nga Parku Kombëtar i Butrintit mund të përshkohen për 40 minuta.
Ndërsa zbrisni drejt zonës arkeologjike të Butrintit, i vendosur në një lloj ishulli të lagur nga deti Jon, pamjet janë spektakolare.
Peizazhi përbëhet nga një sërë qytetesh të vogla dhe tokash me bimësi, ku është e zakonshme të shohësh zogj të shumtë uji, lopë që kullosin ose kuaj të egër.
Për të hyrë në Butrint, që ndodhet në bregun tjetër, duhet të hipni në një platformë druri lundruese, e cila lëviz përmes një sistemi rrotullues rudimentar.
Më parë, ju mund të vizitoni kështjellën veneciane në formën e një fortese trekëndore, e cila u ndërtua në shekullin e XV për të mbrojtur qytetin e vogël.
Me një sipërfaqe prej më shumë se 200 hektarësh, parku arkeologjik ruan mbetje nga e kaluara greke, romake, bizantine, veneciane dhe osmane.
Rrënojat më të vjetra datojnë në epokën e bronzit, por qyteti si vendbanim i përhershëm u ndërtua nga grekët në shekullin e VIII para Krishtit.
Ky muze mbresëlënës në ajër të hapur u zbulua në vitin 1920 nga arkeologët italianë dhe që nga viti 1992 është një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
KSAMILI, I NGJASHËM ME KARAIBET
Dhjetë minuta me makinë nga Butrinti, duke ndjekur rrugën SH81 pa kaluar sërish në bregun tjetër, arrini në Ksamil, një qytet i ndërtuar në vitet gjashtëdhjetë në një vijë të vogël bregdetare që përballet me tre ishuj që mund të arrihen edhe duke notuar.
Kjo pjesë e bregdetit ku ndodhet Ksamili, e cila aksesohet edhe nga Saranda – është destinacioni më i pëlqyer i plazhit mes shqiptarëve dhe turistëve të huaj, të tërhequr nga ujërat e kaltër kristal të ngjashme me atë të detit të Karaibeve.
Plazhet e saj janë me rërë të bardhë, ndryshe nga pjesa më e madhe e bregdetit të Jonit të Shqipërisë, dhe ofrojnë perëndime unike të diellit.
BORSHI: GJASHTË KILOMETRA PLAZH TË EGËR
Për të shijuar Rivierën Shqiptare në të gjithë shkëlqimin e saj duhet të udhëtoni drejt Borshit, pak më shumë se një orë me makinë nga Saranda.
Nëse arrini në këtë qytet gjatë mbrëmjes, do të magjepseni nga perëndimi i diellit.
Kjo rrugë ka një shtrirje prej më shumë se 100 kilometra përgjatë bregut të Jonit midis shkëmbinjve, maleve të larta dhe pamjeve të pabesueshme të detit blu deri në portin e Parkut Kombëtar të Llogarasë, një pikë gjeografike që shënon ndarjen me bregdetin e Adriatikut.
Plazhi i Borshit është më i gjati në të gjithë Rivierën, me gjatësi prej gjashtë kilometrash.
Është me guralecë dhe nuk është e nevojshme të marrësh me qira një shezlong dhe një çadër siç ndodh në pjesë të tjera të bregdetit.
Plazhi mbetet ideal për të kaluar një ose dy ditë në plazh, pa zhurmën e natës, hoteleve dhe ndërtesave në qytete të tjera.
Plazhi i Borshit ka një shëtitore ku ndodhen disa restorante ngjitur me plazhin dhe që shërbejnë ushqime tradicionale të zonës si, oktapod i pjekur në skarë, midhje, kallamar apo makarona me (frutti di mare) – ndikimi italian është shumë i pranishëm edhe në gastronominë shqiptare.
PORTO PALERMO
Duke vazhduar në veri, rruga ju lejon të lini makinën në disa këndvështrime për të soditur bregdetin nga lart. Pamjet janë mahnitëse.
Pak më tutje mund të shihni disa bunkerë betoni të vendosur në pjesën e shpatit të malit me pamje nga deti.
Diktatori komunist që drejtoi fatin e Shqipërisë për 40 vjet, Enver Hoxha, urdhëroi ndërtimin e afro 175 000 bunkerëve në të gjithë territorin nga frika se mos pësonte një sulm apo pushtim të huaj.
Vetëm pak minuta larg ndodhet gjiri i Porto Palermos.
Në një ishull të bashkuar me bregdetin me një rrip të ngushtë toke, ndodhet kështjella e Ali Pashës, një guvernator i Perandorisë Osmane në Ballkan, i cili kishte pushtet të madh në këtë zonë gjatë shekullit të XIX.
Kjo kështjellë, origjina e së cilës i atribuohet venecianëve, mund të vizitohet gjatë ditës.
Gjithashtu, bie në sy zona e nëndheshme, e cila në kohën e pushtimit italian ka shërbyer si burg dhe pjesa e sipërme e jashtme ku janë kullat, duke ofruar një pamje mahnitëse të të gjithë gjirit.
PLAZHI I GJIPESË
Vetëm disa kilometra nga Porto Palermo në drejtim të qytetit të Dhërmiut, i cili është rreth 40 minuta larg, mund të shihni një bunker nëndetësesh në shpatin e poshtëm të një prej maleve.
Ai u ndërtua në kohën e qeverisë së Enver Hoxhës dhe nuk është i lehtë për t’u aksesuar nga rruga, sepse është në një zonë ushtarake me akses të kufizuar.
Dhërmiu është gjithashtu një pikë interesi për shumë turistëm i cili ofron një plazh mahnitës, një nga xhevahiret në kurorën e Rivierës Shqiptare është plazhi i Gjipesë.
Në Plazhin e Gjipesë mund të merrni frymë dhe të shijoni paqen në një mjedis të egër natyror.
Ka disa bare plazhi dhe disa turistë vendosin tenda për të fjetur dhe për të shijuar perëndimet dhe lindjet e bukura të diellit./atsh/KultPlus.com
Poezia e fundit e Yllka Domit
Amanet ju le nëse nuk pritoni
të ma shkruani emrin në rërën e detit,
dhe dy vargje mi shkruani me shkrimin e saj.
Në krahët e valëve të ketë epope te pambaruar
dhe arena e kafazit të jetë e hapur.
Përmendore nuk dua!
Nëse në kurrizin e qytetit gjeni një shkop
vendoseni afër kokës sime. / KultPlus.com
Sonte fillon edicioni i 68-të i Eurovision Song Contest.
15 këngë do të konkurrojnë, por vetëm 10 do të kualifikohen në finalen e madhe të së shtunës.
Shfaqja fillon në orën 21:00 CEST, drejtpërdrejt nga Malmo Arena në Suedi.
Prezantuesit e këtij spektakli janë: Petra Mede dhe Malin Akerman.
Të enjten gjysmëfinalja e dytë do të gjejë 10 kualifikueset e fundit nga 16 këngë.
Shqipëria në ndërkohë do të këndojë në gjysmëfinalen e dytë të Eurovisionit.
Sivjet përfaqësohet nga artistja e mirënjohur shqiptare, Besa Kokëdhima me “Titan”.
Më poshtë jua sjellim listën e vendeve që do të performojnë në natën e parë të Eurovisionit:
Janë bërë 25 vite nga rënia heroike e luftëtares 17 vjeçare, Yllka Domi, e cila ra dëshmore në Betejën e Çabratit, më 7 maj të vitit 1999.
Yllka u vra bashkë me disa bashkëluftëtarë dhe ushtria serbe, për të fshehur gjurmët, trupin e Yllkës bashkë me trupat e tjerë të vrarë, i dërguan në një varrezë masive në Batajnicë, për t’u gjetur e rivarrosur më 23 dhjetor 2003 në Kodrën e Çabratit, në Gjakovë.
Në kohën kur ajo u vra, ishte në vitin e fundit të shkollës së mesme “Mazllom Këpuska” dhe nuk arriti ta përjetonte diplomimin e saj. Por, Yllka ishte shumë më tepër se kaq. Ajo ishte poete që premtonte të sillte një frymë të re në poezinë shqiptare.
Sipas profesorëve dhe njerëzve që e njohën, vdekja e Yllkës ishte humbje e një kuadri intelektual, e një atdhetareje dhe poeteje, e cila do të ishte prijatare e proceseve te ndërtimit të shtetit, por edhe shtyllë e kulturës dhe letërsisë.
Yllka u rrit në një frymë atdhetare dhe po përballej gjithmonë me padrejtësitë që po i bëheshin atë kohë kombit shqiptar. Prandaj, ajo ishte e interesuar gjithmonë që të informohet saktë se si po lëvizin gjërat. Kudo ishte aktive, në shkollë, në grupe humanitare, në ndihmë banorëve të zhvendosur dhe aty ku e kërkonte nevoja. Si e tillë, ra në kontakt me shumë të rinj e të reja, të cilët ishin kyçur në bërthamat e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ka kryer kurset për ndihmë të plagosurve në luftë dhe ka ushtruar përdorimin e armëve dhe pastrimin e tyre.
Poezitë e Yllkës, kushtuar dashurisë ndaj jetës, lirisë dhe vdekjes, sot e asaj dite janë të njohura dhe shpërndahen vazhdimisht.
Disa nga poezitë e Yllkës:
TI FLUTURON ME DALLANDYSHET
Një ditë çdo gjë do të ndryshojë,
do të vish të luash me veten,
do të këndosh në duet me heshtjen,
do të jetosh me kujtimin në ballë,
do të thërrasësh me zë ç’u bë vallë,
do të kërkosh për veten shpëtim
e s’do të gjesh kund emrin tim.
Jetonim ne të dy në gjethe të trëndëfillit,
jetonim duke shijuar erën e tij,
jetonim bashkë me këngën e bilbilit,
por në fund, na therën gjembat e tij.
Shpresuam se deri në vdekje do të jemi bashkë,
por ajo jetë që ne e ëndërruam nuk ishte e gjatë,
ajo zgjati vetëm të paktët muaj
e për këtë gjë unë tani po vuaj.
Tani jemi të vdekur për njeri tjetrin,
fluturojmë në qiell për një jetë tjetër,
fluturojmë të dy, por shumë larg njëri tjetrit
e të dyve na shoqërojnë valet e detit.
Ti fluturon bashkë me dallëndyshet,
fjalët që i dha tani po vyshken
e mua më thërrasin skifterët,
por unë s’dua të fluturoj me ta
e t’i këndoj ninullat.
S’do të jemi më bashkë,
jeta jonë mbaroi,
a do të jetojmë te lulet apo te zjarri,
s’di për njeri-tjetrin
a do të na merrë malli?
Ndoshta për mua do të rrjedhë një lot,
por ta dish se kjo e tëra është kotë,
dhe sipas kësaj ka një përfundim
se të kam dashur shumë sa shpirtin tim.
Prandaj për ty shkrova këtë kujtim
që t’i gjesh vetes pushim
e kur të kërkosh për veten ngushllim
vrapo nga unë që të gjesh shpëtim,
eja më afër e vetëm me një shikim
do të kujtoj e do të hidhem në përqafim.
Një ditë çdo gjë do të ndryshojë,
do të vish të luash me veten,
do të këndosh në duet me heshtjen,
do të jetosh me kujtimin në ballë,
do të thërrasësh me zë, ç’u bë vallë,
do të kërkosh për veten shpëtim
e s’do të gjesh kund emrin tim.
KËNGA E PRANVERËS
Nuk do të jemi bashkë,
jetërave tona po u afrohet fundi.
Nuk do të njihemi,
bashkë nuk do të takohemi,
do të derdh lot,
duhet ta dish se nuk ka shpresë më për mua,
e kam dashur shpirtin tënd më tepër se veten.
Shkrova për ty kujtimin
që të mund të gjesh prehje.
(Botuar në gazetën “ The New York Time Magazine ” nga Chris Stephen). / KultPlus.com
Shkruan: Isa Alibali
Personaliteti i parë artistik nga Kosova, që erdhi në Shqipëri në vitet ‘70, ishte Nexhmije Pagarusha, zëri brilant i së cilës dhe emri i saj i madh qarkullonin gojë më gojë.
Ishte prilli i vitit 1971
Ardhjen e saj në Shkodër e pritëm si një ngjarje me rëndësi. Jo vetëm thjeshtë se emri dhe kënga e saj ishin kthyer në simbol, por edhe pse vinte nga Kosova jonë. Në repertorin e saj të pasur, një vend të rëndësishëm zinin këngët që ishin krijuar ose krijoheshin e këndoheshin në Shqipëri.
Ylli i këngës shqiptare, Nexhmije Pagarusha (Nexhmije domethënë yll),është lindur në vitin 1933, në Pagarushë të Malishevës. Që në fëmijëri dhe më vonë u vu re një talent i jashtëzakonshëm dhe tërhoqi vëmendjen e të gjithëve, nga zëri i bukur i saj.
“A thua lindi një yll i këngës” pëshpëritnin njerëzit kur e dëgjonin duke kënduar. Dhe i admironin bukurinë e pamjes, të shpirtit dhe të zërit. E lindur artiste, në fillim u mor edhe me teatër dhe është ndër femrat e para në Kosovë në këtë gjini të artit,
krahas Meribane Shalës dhe Katerina Josipit, të dyja aktore të shquara kosovare. Por ndryshe prej tyre, ajo kishte edhe një aftësi tjetër: kishte zërin e mrekullueshëm. Kishte lindur për t’u bërë këngëtare dhe iu kushtua këngës, që ta këndonte e ta interpretonte atë me mjeshtri. Vetëm 15 vjeçe, me ndrojtje dhe e pasigurt në vetvete, ajo u fut në studion e Radio-Prishtinës.
Hyri në atë sallë të mbyllur e të vogël për t’u bërë e madhe, për të mbetur përjetësisht besnike e këngës. Me zërin e saj të ëmbël, të çiltër dhe kumbues, shpejt i bëri për vete të gjithë admiruesit e këngës shqiptare.
-Nuk kam parë shkëlqim më të bukur që del nga shpirti i njeriut, se sa tek ajo.
-Ka zë të artë e të kristaltë…
-Kur këndon Nexhmija, heshtin edhe zogjtë këngëtarë.
Kjo jehonë e zërit të saj të veçantë bëri që të quhet me meritë “Bilbili i Kosovës”
Kënga e saj
Kënga e saj jehoi nëpër botë, në Izrael, SHBA, Gjermani, Austri, Itali, Bullgari, Tunizi, Francë, Çekosllovaki dhe, vonë, shumë vonë edhe në Shqipëri. U bë shpejt ambasadore e miqësisë midis popujve, ambasadore e këngës shqipe. Kudo sillte mallin e vendlindjes. Shqiptarët e Kosovës i përtërinte, i mallëngjente, i mbushte me jetë.
…Në hollin e Shtëpisë së Kulturës dhe të Krijimtarisë Popullore të Shkodrës, atë mbasdreke të prillit 1971, ishin mbledhur shumë artistë, për të pritur këngëtaren e madhe.
Nexhmije Pagarusha hyri qetë – qetë në tempullin e kulturës shkodrane, në atë institucion ku prej dekadash kishte ushtuar zëri i qindra artistëve të talentuar, aty ku ishin përgatitur dhe kishin ecur në hapat e tyre të para shumë nga artistët më të shquar të artit tonë kombëtar.
Gjatë përshëndetjes shihej në fytyrën e saj një buzëqeshje e ngrohtë, e çiltër, me lëvizje plot finesë, që shoqërohej me një zë të ëmbël. Edhe kur fliste, sikur këndonte. Ndoshta na dukej ne kështu, nga që e shikonim me adhurim dhe me kënaqësi të veçantë.
Ajo u ndal te secili në veçanti, duke i thënë nga ndonjë fjalë të ngrohtë e të ëmbël. Kaluan vetëm pak çaste dhe ajo na u bë më e afërt, sikur të kishte qenë prej kohësh mes nesh.
Atë natë të ardhjes së Nexhmije Pagarushës në Shkodër të gjithë përjetonim një gjendje të veçantë kënaqësie. Ajo fliste qetë, bukur, këndshëm, hareshëm. Dhe buzëqeshte. Ndiente kënaqësi edhe ajo se ndodhej mes artistëve shkodranë. Na foli, na tregoi shumë gjëra, për veten, por edhe për të tjerët.
– Mbeta jetime nga nëna që në moshën katër vjeçe. Babai im ishte ndër mësuesit e parë të zonës. Kishte dëshirë që edhe unë të bëhesha shembulli i femrës së shkolluar shqiptare…
Kënga e bukur kosovare, shqiptare dhe, në këtë vështrim edhe ajo shkodrane, vulosi fatin tim…. Në vitin 1950 shkova në Beograd, ku këndova këngën “Dashnor t’u bana”, këngën e bukur shkodrane. Kalova me sukses konkursin dhe hyra në rrugën e afirmimit.
Këndoja vetëm shqip, vetëm këngë shqiptare, ashtu si: Marije Kraja e Tefta Tashko Koço, ashtu si Vaçe Zela, Luçije Miloti, Naile Hoxha e Drita Papajani e sa e sa të tjera, ashtu si Bik Ndoja e Xhevdet Hafizi, që i dëgjonim me ëndje e me kënaqësi të veçantë.
Bëri një pauzë, hodhi një vështrim drejt nesh, me sa dukej për të verifikuar në se kishte tërhequr si duhej vëmendjen tonë. Në fakt ne ishim përqendruar aq shumë në fjalët e saj, sa që i përpinim ato me një ndjenjë ngazëllimi. Ajo vazhdoi:
– Dëgjoja këngën e bilbilit. Dëshiroja të bëhesha bilbil… Dëgjoja gurgullimën e përroit, zemrën dëshiroja ta gdhend për atë shushurimë, që vetëm natyra di të na dhurojë…Kur dëgjova zërin tim, nxënëse e gjimnazit, u befasova, u frikësova, këndova edhe një herë, edhe dhjetë herë.
Frika më pështillte, mos vallë është një burim i rastit, do të shteret shpejt? Dhe nisa të këndoj para shoqeve e shokëve, në shkollë e jashtë saj. Njerëzit pas këngës sime duartrokisnin dhe kërkonin të këndoja edhe më!…
Jam munduar ndonjëherë ta fikë atë zjarr vetë, në momente të vështira, që t’i ikë këngës, por thonë se kur e mëson bilbili këngën e tij, të vetmen, nuk i ndahet gjer në vde.kje, e njeriu di aq shumë këngë, të dashura, secila si kënga e bilbilit, si mund të ndahet prej këngëve, si?!… Këndoja sikur kisha në fyt dhjetë, një mijë bilbila…
Fjalë zemre
Ishin fjalë zemre, prandaj ne duartrokitëm fort, gjatë. Ishte një krahasim shumë i gjetur, që na pëlqeu e na bëri përshtypje të madhe.
– Kënga ime është e imja, deri sa gjendet në mua, në zemrën time. Kur niset në udhëtim, ajo është e secilit njeri. Unë humbas e ata fitojnë…Jam e kënaqur kur më falin një lule të vogël dhe një buzëqeshje të madhe. Jam e kënaqur kur dy e tri herë rresht sillet disku me këngën time.
Më pëlqen kur dëgjoj atë fjalën magjike: “Bis, bis, bis” dhe këndoj edhe aq sa nuk mundem. Kënga edhe më lodh edhe është pushim për mua. Kur është e bukur kënga, kur pështillet në zëmrën time, kur ma ndez fytin, dua një minutë e më parë ta hedh prej kraharorit, si një flakë që s’fiket dot, si zjarr e llavë vullkani.
E t’i ndez zemrat e njerëzve, sepse melhem është kënga.( Shih për më gjatë intervistën e bërë nga Maksut Shehu, botuar në Prishtinë në gazetën “RILINDJA”, 14.6.1970) Fliste me emocion, por bukur, qartë dhe kuptueshëm. Fjala e saj e këndshme dhe e ngrohtë të bindte se talenti nuk mësohet, ai është i lindur.
– Kështu ecëm ne, kështu u rritëm, me ju në zemër e në shpirt dhe u bëmë këta që jemi, së bashku me krijuesit tanë që sapo filluan të kompozonin. Ju keni mundësi të shprehni kënaqësinë tuaj, unë…jo, – dhe një lëmsh emocioni e pushtoi në grykë, kurse në sytë e saj të bukur u duken lot. Pastaj, duke e marrë disi veten, shtoi: – Bilbili duhet të këndojë i lirë, s’e duron kafazin…
Nënkuptimi ishte i qartë. Por ende nuk e njihte sa duhet mirë realitetin tonë.
– E ëndërroja ardhjen në Shqipëri. Dhe ja, erdha, së bashku me mikun tim Zef Tupeci. Jam e nderuar që më shoqëron në Shkodër artisti i madh Avni Mula, tek i cili edhe ne, shqiptarët e Kosovës kemi pjesën tonë…
Dhe qeshi, Ne duartrokitëm me entuziazëm.
-Kur isha në Tiranë, më ftuan në koncertin e Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore, në një koncert të mrekullueshëm, ku e ndjeva veten të lumturuar. Këndova “Bareshën” time të preferuar për mua dhe dëgjuesit e shumtë të saj.
Kur këndova këngën “Unë ty, moj, të kam dashtë”, këngë e mirëfilltë dashurie, më dukej sikur shprehja dashurinë e madhe që kam për Shqipërinë tonë amë, të cilën e kemi të gjithë në mendje e në zemër. /KultPlus.com
Jani Minga, veprimtar i Lëvizjes Kombëtare, pedagog, iluminist e luftëtar kundër analfabetizmit, u nda nga jeta 77 vjet më parë, më 7 maj të vitit 1947. Minga lindi në fshatin Shënpjetër të Fierit më 1 gusht 1872. I ati, Kostandini, qe mësues i shqipes në Manastirin e Apollonisë.
Shkollën fillore e kreu në Berat, ndërsa të mesmen në shkollën “Koto Hoxhi” në Qestorat. Studimet e larta i kreu në Universitetin e Athinës, fakulteti filologjik. Njihte greqishten e vjetër dhe të renë, latinishten, italishten dhe frëngjishten.
Jani Minga mori pjesë në të gjitha kongreset arsimore. Ishte nismëtar për krijimin e klubit atdhetar “Labëria” më 1889 dhe i hapjes së shkollës së parë shqipe në Kaninë më 1909, ndërkohë hartoi edhe tekstet shkollore: “Abetare kombëtare shqip përgatitore”, “Abetare shqip këndimore”, “Gramatikë e gjuhës shqipe” etj.
Në korrik të vitit 1911 mori pjesë në Kuvendin e Drashovicës, në mbështetje të Memorandumit të Gërçës. Ndërsa, në vitin 1912 fitoi të drejtën e të dhënit lëndën e historisë dhe gjeografi së, pas një konkursi në Janinë.
Më 1912 Minga mori pjesë në Kuvendin Kombëtar që shpalli pavarësinë. Me hapjen e shkollës së Vlorës, u emërua drejtor i saj. Së bashku me një çetë të Semanit, luftoi në luftën e Vlorës së vitit 1920. Pati nderin të mbante fjalën e fitores në sheshin “Pavarësia”. Më 1922 mori pjesë në kongresin e arsimtarëve në Tiranë. Ishte përkrah Nolit gjatë kryengritjes së qershorit 1924 dhe mbajti fjalën e rastit kur trupat kryengritëse hynë në Tiranë. Vite më vonë iu përkushtua arsimit, si mësues e inspektor dhe kohë më kohë organizonte aktivitete me frymë patriotike. /KultPlus.com
Rita Ora është shfaqur e veshur me një fustan interesant në Met Gala 2024, duke e dërguar trendin në një nivel tjetër me veshjen “më të zhveshur”.
Ora kishte veshur një fustan të hapur në të dy anët të Tom Ford-it, që kishte dy perde rruaza që mbulonin pjesën e përparme dhe të pasme të trupit
Ndërsa fliste për Vogue, Rita Ora tregoi se rruazat e fustanit janë të lashta dhe praktikisht “më të vjetra se kushdo në këtë planet”, duke thënë se janë nga shekulli i dytë para Krishtit.
Tutje, ajo ka treguar se ajo përmes fustanit donte të përfaqësonte bukurinë e trupit dhe ekzistencën e praninë e grave.
“E gjitha varet nga një strukturë e bukur metalike e punuar me dorë, e cila zbukuron qafën pothuajse si një xhevahir dhe e përcakton atë në një mënyrë shumë grafike”, ka shkruar Rita në rrjete sociale.
Ora mori pjesë në natën më të madhe të modës me bashkëshortin e saj Taika Waititi, i cili kishte veshur lëkurë kafe nga koka te këmbët, duke përfshirë një kostum tre-copëshe, kravatë dhe këpucë të ngjashme. Ai aksesoi me një gjerdan diamanti./KultPlus.com
Nexhmije Pagarusha ka lindur më maj të vitit 1933 në fshatin Pagarushë të Malishevës, dhe ka vdekur më shkurt të vitit 2022, në moshën 89 vjeçare.
Mbretëresha e Këngës Shqipe, Nexhmije Pagarusha e cila njihej si ikona e muzikës shqiptare, sot do të festonte ditëlindjen e 91-të, me një karrierë të bujshme për tërë këto vite.
Kur flitet për të, përdoren në një frymë shumë epitete si, Bilbili i Kosovës, Mbretëresha e Këngës Shqipe, Primadona e Melosit Popullor, e shumë epitet të tjera. Veprimtaria e saj muzikore 50-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera. ”Baresha”, është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj, e cila ishte shkruar nga tekstshkruesi Rifat Kukaj./KultPlus.com
Sabile Keçmezi Basha
Nuk di si…
Por, balada na mbajti për dore
Dje, Sot, Nesër…
Po edhe një ditë tjetër…
Në mesnatë…
Në mes-stinë…
E unë, në faqen e saj
Ende pikturojë
Kthimin e lirë
Në lëkurën e djegur
Nuk di si,…
Por kurrë nuk u ndërpre loja
Në pikën e vlimit
Në mesnatën kallkan
Dhe…
Në vjeshtën e thinjur…
Pa çka
Që edhe sot
Shi bie në Prishtinë
Bie shi
Dhe përmbyten ëndrrat
Imzot,
Vetë pate thënë,
Kurrë të mos kërkojmë
Lëmosh …
Për gjërat që nuk falen…
Për gjërat që nuk blihen…
Paçka… Imzot…
Po qese na zënë pritën
Korbat… hienat e eklipsuara
Që dridhen e përdridhen…
Mbi Urën e Siratit
Çka…
Kah…
Pa çka…
Imzot…/KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i ka dedikuar një shkrim Heroit Kombëtar shqiptar, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, pasi ka hipoteza të historianëve që ditëlindja e tij mund të jetë sot, më 6 maj.
Kryeministri Kurti ka thënë se Skënderbeu është referenca e parë fillestare e çdo vetëdije shtetëndërtuese dhe e çdo ndërgjegjje komunitare për shqiptarët.
Më poshtë gjeni shkrimin e plotë të Kryeministrit Kurti:
Nga Prishtina në Gjakovë e nga Tirana në Shkup dhe deri te arbëreshët në San Basile të Italisë, këto ditë u kujtua me nderime dhe me shtatore të reja heroi kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Ky portret i tij, është publikuar në biografinë më të njohur të Skënderbeut, shkruar nga Marin Barleti dhe botuar më 1508.
Siç besohet gjerësisht, Gjergj Kastrioti kishte lindur para 619 vitesh, më 6 maj të vitit 1405. Kjo duke u bazuar në një traditë antroponomike mesjetare, sipas së cilës të lindurit në ditë shenjtorësh pagëzoheshin me emrin e shenjtorit përkatës, prej nga disa historianë kanë hedhur hipotezën që Gjergj Kastrioti, mund të ketë lindur pikërisht më 6 maj, ditën e Shën Gjergjit, me emrin e të cilit shenjtor është pagëzuar.
Sidoqoftë përtej ditëlindjes së tij, ka gjithmonë arsye dhe dobi të kujtohet jeta dhe vepra e Skënderbeut, Zotit të Arbërisë, fisnikut më të shquar arbëror të Mesjetës. Skënderbeu ishte një luftëtar i paepur për liri, strateg ushtarak gjenial, burrështetas i guximshëm dhe diplomat vizionar. Ai drejtoi një rezistencë dhe qëndresë të pathyeshme ndaj osmanëve që nga viti 1443 e deri sa vdiq më 1468.
Lidhjet e Skënderbeut me shtetet italiane dhe perëndimore si me Mbretërinë e Napolit, me Papatin e Romës dhe me Republikën e Venedikut, janë rikthyer dhe rimarrë si raporte referenciale politike për shqiptarët edhe në kohët moderne. Në shekullin e XIX, figura e Skënderbeut u mor nga rilindasit shqiptarë dhe u vendos në qendër të identitetit kombëtar të shqiptarëve. Stema dhe flamuri i dikurshëm i Kastriotit u bënë bazë e flamurit kombëtar dhe shtetëror nga shqiptarët në fillim të shekullit të XX.
Vepra e Skënderbeut është dhe do të mbetet referenca e parë fillestare e çdo vetëdije shtetëndërtuese dhe e çdo ndërgjegjje komunitare për shqiptarët.
Andaj përherë, lavdi i Skënderbeut brez pas brezi do të shtohet!/KultPlus.com
Po mendoni të vizitoni Spanjën për plazhet më të mira në Evropë? Apo Italinë, për të zbuluar kulturën romake? Po sikur t’i gjenit të dyja në ‘perlën e fshehur’ më pak të njohur dhe më të përballueshme? Vizitoni Shqipërinë, shkruan Tor Brierley në një artikull të botuar në “Travel Off Path”.
Shqipëria ka regjistruar një rritje të pabesueshme prej 233,3% të pasagjerëve ajror krahasuar me vitin 2019, duke e bërë atë destinacionin me rritjen më të shpejtë turistike në Evropë. Ja pse duhet të vizitoni Shqipërinë:
Atraksionet historike magjepsëse
Shqipëria e sotme ishte dikur pjesë e Perandorisë Romake, kështu që këtu do të gjeni një sërë atraksionesh të pabesueshme romake. Por, pa turma turistësh që do të gjenit në Romë!
Disa nga rrënojat romake më të rëndësishme në Shqipëri përfshijnë Parkun Arkeologjik të Apolonisë, Butrintin dhe Kalanë e Beratit.
Butrinti nuk është vetëm një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, ai gjithashtu konsiderohet si vendi më i rëndësishëm arkeologjik në Shqipëri.
Mbetjet e një Amfiteatri Romak janë përfshirë në këtë vend të rëndësishëm, i cili ka qenë i banuar që nga kohërat parahistorike.
Eksploroni Kalanë e Beratit
Ndoshta atraksioni më unik arkeologjik në Shqipëri është Kalaja e Beratit.
Të ecësh nëpër Kala është si të ecësh nëpër historinë e Shqipërisë, pasi ajo është përshtatur dhe përditësuar me secilin nga pushtimet e njëpasnjëshme të vendit.
Kjo është një kështjellë e fortifikuar me mure, por gjithashtu përmban kisha dhe xhami dhe është krejtësisht unike. Nuk do të gjeni askund tjetër në botë si Kalaja e Beratit.
Qyteti i Beratit është gjithashtu historikisht i pasur, magjepsës dhe ia vlen të eksplorohet.
Riviera Shqiptare
Plazhet në Rivierën Shqiptare janë magjepsëse dhe ofrojnë një panoramë që të lë pa frymë.
Riviera Shqiptare konsiderohet destinacioni më i ri i plazhit mesdhetar dhe shtrihet në një sipërfaqe prej 130 kilometra me rërë të bardhë mahnitëse.
Nëse jeni duke kërkuar për plazhet më të mira, atëherë vizitoni Sarandën, e cila është një qytet tipik bregdetar ideal për udhëtarët që pëlqejnë atraksionet dhe akomodimet e rehatshme gjatë pushimeve në plazh.
Këtu mund të shëtisni përgjatë bulevardit Hasan Tahsini, të kënaqeni me ushqimet e shijshme të detit në restorante dhe t’i kaloni mbrëmjet në bare koktejlesh.
Infrastruktura turistike këtu është e pabesueshme.
Ksamili me ujërat e kristalta blu rivalizojnë Maldivet, për të cilin Riviera shqiptare është kaq e njohur.
Ky është plazhi i preferuar i shumë turistëve.
Në brigjet e Ksamilit ndodhen katër ishuj të pabanuar dhe janë një zgjedhje e shkëlqyer për një udhëtim ditor në Shqipëri.
Zona ofron pamjet spektakolare si dhe mundësi të shkëlqyera për not, ski jet ose kajak.
Një destinacion i përballueshëm
Krahasuar me shumë pika të tjera të bukura në Mesdhe, Shqipëria është mjaft e lirë!
Ju do të paguani 2-5 dollarë për një vakt të lirë ose meze të lehtë në një kafene, dhe 10 dollarë për një drekë ose darkë të bollshme në një restorant lokal.
Një litër birrë kushton rreth 2,5 dollarë, ndërsa një kapuçino kushton aktualisht më pak se 2 dollarë.
Shqipëria është një nga destinacionet më të lira në Europë dhe ideale për udhëtarët me buxhet t ë kufizuar.
Eksplorimi i Tiranës
Tirana është kryeqyteti i Shqipërisë dhe pavarësisht sipërfaqes , ajo është një kryeqytet vital dhe i gjallë.
Këtu do të gjeni një kulturë të pasur tradicionale, por edhe një anë rinore dhe bashkëkohore që e bën Tiranën një qytet magjepsës.
Tirana ishte dikur një kryeqytet komunist, por tani ndërtesat e saj me ngjyra të ndezura dhe rrugët e pedonalizuara të qytetit janë një kënaqësi për t’u eksploruar.
Pikat kryesore të qytetit përfshijnë Muzeun Historik Kombëtar dhe Bunk’Art, i cili është një bunker i Luftës së Ftohtë që është shndërruar në një galeri arti moderne magjepsëse.
Nëse udhëtoni në Shqipëri, bëni ndalesën tuaj të parë në Tiranë dhe eksploroni për disa ditë kryeqytetin emocionues përpara se të shkoni në bregdet.
Sigmund Frojd
Lexim i lumtur, shikim i lumtur dhe… le të përpiqemi gjithmonë të kuptojmë të gjitha sinjalet që na dërgon pavetëdija jonë çdo ditë: ëndrrat, rrëshqitjet e gjuhës dhe aktet e përsëritura të pavullnetshme sigurisht që nuk tregojnë një gjendje të mirë të shëndetit psikologjik.
Të dëgjosh mesazhe të caktuara do të thotë të lexosh atë pjesë tonën që nuk e njohim dhe që ndoshta nuk do ta njohim kurrë plotësisht.
***
Vetëm në një pakicë njerëzish të kulturuar janë bashkuar në mënyrë të përkryer dy rrymat e dashurisë dhe sensualitetit.
***
Turma është një tufë e urtë e paaftë për të jetuar pa zot. Ajo është aq e etur për t’u bindur, saqë instinktivisht i nënshtrohet atij që e vendos veten në krye.
***
Humori është mekanizmi më i fuqishëm mbrojtës. Na lejon të kursejmë energji psikike dhe me një shaka bllokojmë shfaqjen e emocioneve të pakëndshme .
***
Qytetërimi është diçka që i imponohet një mazhorance rebele nga një pakicë që ka mundur të përvetësojë mjetet e pushtetit dhe të detyrimit.
***
Qentë i duan miqtë dhe kafshojnë armiqtë, ndryshe nga njerëzit, të cilët janë të paaftë për dashuri të pastër dhe ngatërrojnë dashurinë me urrejtjen në marrëdhëniet e tyre.
***
Ndaj sot neuroza është ajo që ishte manastiri në kohët e tjera, ku gjenin strehë të gjithë të zhgënjyerit nga jeta dhe të gjithë ata që ndiheshin shumë të dobët për ta përballuar atë.
***
Mendimet tona në ëndrra dominohen nga i njëjti material që na mban të zënë gjatë ditës dhe shqetësohemi për të ëndërruar vetëm ato gjëra që na kanë dhënë arsye për të medituar gjatë ditës.
***
Vetëm besimtarët, të cilët presin që shkenca të bëhet zëvendësuesi i katekizmit që ata kanë hequr dorë, mund të fajësojnë studiuesin që përpunon apo modifikon konceptet e tij.
***
Oh, jeta mund të ishte shumë interesante, sikur të dinim dhe kuptonim diçka më shumë.
***
Kushdo që është në gjendje të depërtojë në shkaqet përcaktuese të sëmundjeve nervore do të bindet së shpejti se rritja e tyre në shoqërinë tonë rezulton nga intensifikimi i kufizimeve seksuale.
***
E ardhmja që na tregon ëndrra nuk është ajo që do të ndodhë, por ajo që do të donim të ndodhte. Mendja popullore këtu sillet si zakonisht: beson atë që dëshiron.
***
Pikërisht thelbësorja e urdhrit “mos vrit” na siguron se ne rrjedhim nga një seri shumë e gjatë brezash që kishin në gjak vrasjen, siç ndoshta ne vetë ende e kemi, kënaqësinë e vrasjes.
***
Asnjëherë nuk jemi kaq të pambrojtur ndaj vuajtjes sa në momentin që duam.
***
Liria nuk është një përfitim i kulturës: ajo ishte më e madhe para çdo kulture dhe është kufizuar me zhvillimin e qytetërimit.
***
Turmat nuk e kanë ndjerë kurrë dëshirën për të vërtetën. Ata kërkojnë vetëm iluzione, pa të cilat nuk bëjnë dot. Ata gjithmonë i japin përparësi e surreales mbi realen; irealja vepron mbi to me të njëjtën forcë si realja. Ata kanë një tendencë të qartë për të mos dalluar njërën nga tjetra.
***
Një shkak shumë i fuqishëm i shqetësimeve është dëshira për të shmangur një kujtim që mund të shkaktojë ndjenja të pakëndshme ose të dhimbshme.
***
Çmimi i përparimit të qytetërimit paguhet me pakësimin e lumturisë, për shkak të intensifikimit të ndjenjës së fajit.
***
Ka dy mënyra për të qenë të lumtur në këtë jetë, njëra është të bëhesh idiot dhe tjetra është të jesh i tillë.
Përgatiti: Albert Vataj/ KultPlus.com
Poezi nga Vehbi Kikaj
Mollës së hollës
iu ka tharë fyti,
për një gotë ujë
Dielli e mbyti.
Dardhës -së bardhës
iu ka tharë dora
nga vapë e verës
lëngon e gjora.
Kumbulla -sumbulla
s’mund t’i thotë kuj:
si t’shkojë të lumi
të pi pakëz ujë.
I pari -kopshtari
zgjohet që më natë,
pemëve të etura
u jep limonatë…/KultPlus.com
Në Tetovë është shënuar edhe një e arritur në kulturën shqiptare në Maqedoninë e Veriut. Ansambli muzikor ka hedhur në skenë koncertin e parë gala, duke shënuar edhe hapat e parë drejt një rrugëtimi muzikor për të lënë gjurmë në muzikën shqiptare në vend.
Themelimi i këtij institucioni paraqet realizimin e kërkesës shumëvjeçare të kuadrove të cilët pasi përfundonin fakultetin muzikor, nuk kishin ku të vazhdojnë rrugëtimin e vet professional.
Pika kulminante ishte: “Legjendat këndoja me mall” një interpretim brilant i dy kërçovarëve Besiana Mehmedi e Adem Karaga. Nën përcjellje të orkestrës simfonike dhe korit, u portretizua në mënyrë madhështore figura e Adem Jasharit, interpretim artistik që ka ngritur sallën në këmbë të gjithë të pranishmit në Pallatin e Kulturës në Tetovë ku mbajt koncerti promovues i Ansamblit Muzikorë.
Pas Teatrit Kombëtar, Ansamblit të Këngëve e Valleve, për shqiptarët fillojë me aktivitet edhe Ansambli Muzikor. Një institucion tjetër shtetëror, me të cilin shqiptarët hap pas hapi po pozicionohen në pozita të barabarta dhe në sferën e kulturës.
Veprimtaria kryesore e këtij institucioni sipas drejtorit Jeton Pustina do të jetë përgatitja dhe prezantimi skenik i veprave muzikore të muzikës klasike, xhаz, vokale dhe vokalo – instrumental
Artistja e njohur Besiana Mehmedi, përmes llogarisë së saj sociale ka bërë një postim të veçante:
Emocion i jashtëzakonshëm! Atmosferë që falin ata që nuk vdesin kurrë sikurse është kryeheroi legjendar, Adem Jashari, i cili mbrëmë risolli frymën e bashkimit në sallën e Tetovës të stërmbushur me spektatorë nga të gjitha viset tona!
Çfarë ndjesie na ke falur Sami Piraj dhe Kreshnik Aliçkaj, neve në skenë dhe gjithë publikut me këtë kryevepër! Mbrëmë jo vetëm që u realizua një projekt madhor i liderit Ali Ahmeti, jo vetëm që u jetësua ëndërra jonë që nisi si ide që në vitin 2020 por shkoi në vend edhe amaneti i baballarëve tanë – të ndërtojmë kalatë tona për brezat që vinë!
Valmir Aziri përgëzimet më të sinqerta për angazhimin tënd si ish sekretar shtetëror në themelimin e kësaj Kalaje kulturore në të cilën të gjithë bashkë vumë nga një gur! Faleminderit për gjithçka që ke bërë për kulturën shqiptare në RMV!
Adem Karaga, Shkelzen Baftiari, Premtim Etemifaleminderit për realizimin brilant të kësaj vepre! Bashkë shënuam histori në këtë datë të rëndësishme dhe rikujtuam edhe njëherë fuqishëm së UÇK është mburoja jonë e përjetshme!
Zyra e Delegacionit të Bashkimit Europian në Tiranë, çeli sot në Gjirokastër “Javën e Evropës 2024”, një event që fton qytetarët të njihen më nga afër me projektet dhe të mësojnë se si BE po e mbështet Shqipërinë për të nxitur gjithëpërfshirjen, diversitetin dhe të drejtat e njeriut.
Në ceremoninë e organizuar me këtë rast në Qafës e Pazarit, në Gjirokastër ishte i pranishëm Ambasadori i Bashkimit Evropian në Tiranë, Silvio Gonzato, kryetari i Bashkisë Gjirokastër, Flamur Golemi dhe qytetarë të shumtë që iu bashkuan këtij eventi.
Ambasadori Silvio Gonzato, përshëndeti këtë event duke u shprehur se është kënaqësi që Java e Evropës po çelet në Gjirokastër.
“Ne kemi vendosur tre tema kryesore mbi të cilat do të fokusohemi, të cilat janë gjithëpërfshirja, larmishmëria në shoqëri dhe të drejtat e njeriut. Kjo për faktin se 27 vendet e BE-së janë të ndryshme, por të gjitha bëhen bashkë në BE. Pra në shoqërinë europiane secili ka vendin e vet dhe e gëzon atë”, tha Gonzato.
Gonzato tha se, gjatë vizitës në Gjirokastër inspektoi nga afër punimet për hapjen e një tregu të ri për grumbullimin dhe shitjen e të gjitha produkteve që do të prodhojë komuniteti rom në këtë bashki.
Ai nënvizoi faktin se “gjatë rrugëtimit që Shqipëria po bën për në BE, nuk duhet të lëmë askënd pas”.
“Të gjitha pjesët e shoqërisë bëhen pjesë e këtij rrugëtimi, duke kontribuar për një shoqëri më të mirë. Unë ju ftoj të vizitoni stendat në panairin e çelur me këtë rast këtu ku ekspozohet kontributi që BE jep për Shqipërinë, bashkë me shoqërinë civile, për ta bërë Shqipërinë një shoqëri më të drejtë më të mirë”, u shpreh Gonzato.
Ndërsa kryetari i Bashkisë, Golemi e vlerësoi nisjen e këtij aktiviteti fillimisht një ditë më parë në Shkodër dhe sot në Gjirokastër, një hap të rëndësishëm, që siç u shpreh ai “çelet në dy qytete të vatrës kombëtar me tradita e histori ku zë vend edhe diversiteti kulturor dhe fetar”.
“Projektet që BE ka mbështetur në zhvillimin e Gjirokastrës, kanë dhënë kontribut në përmirësimin e ekonomisë lokale. Ndërsa vihet re një interes i shtuar i turistëve për ta vizituar këtë qytet”, tha Golemi.
“Më shumë se 300 mijë turistë patëm vitin e kaluar dhe këtë vit presim shifra në rritje dhe kjo falë transformimit pozitiv që po shënon kjo zonë, në çdo drejtim ekonomik, social, e kulturor”, u shpreh ai.
“Javën e Evropës 2024” në Gjirokastër filloi me performanca artistike dhe një panair ku ekspozohen prodhime tradicionale të zonës, nga ato ushqimore e deri tek ato artizane. Ndërsa pjesëmarrës të shumtë në këtë takim u bënë pjesë në diskutime dhe shkëmbyen ide për bashkëpunime të reja./atsh/KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka përkujtuar në 25 vjetorin e vrasjes profesorin Fehmi Agani.
Kryeministri Kurti ka thënë se profesori Agani u vra në kohën kur operacionet gjenocidale të forcave policore e ushtarake të Serbisë në Kosovë ishin në kulmin e tyre.
“Një polic serb e pikasi Profesor Aganin mes të tjerëve, e ndau nga familjarët duke e zbritur nga autobusi dhe bashkë me policë të tjerë e hipën në një veturë të kuqe. Fehmi Agani u ekzekutua atë ditë, në afërsi të Lipjanit nën një urë. Prej atëherë dhe deri sot që u bënë 25 vite, rrethanat e vrasjes së Fehmi Aganit nuk janë sqaruar plotësisht, kurse ekzekutuesit e tij nuk janë nxjerrë para drejtësisë”, tha Kurti.
Ai tha se profesor Fehmi Agani, ishte busull mes turbullirave politike të kohës në Kosovë.
“Fehmi Agani do të kujtohet përherë mes të rënëve të popullit tonë në përpjekjet dhe sakrificat për liri të Kosovës!”, tha shefi i qeverisë Albin Kurti.
Fehmi Agani, u vra më 6 maj 1999-të.
Presidenti Bajram Begaj u prit sot në një audiencë të veçantë në Selinë e Shenjtë në Vatikan nga Shenjtëria e tij, Papa Françesku.
Kjo është hera e dytë që Presidenti Begaj pritet në audiencë nga Ati i Shenjtë, pas vizitës së parë që zhvilloi në Vatikan në dhjetor të vitit 2022.
Kreu i shtetit falendëroi përzemërsisht Papa Françeskun për këtë pritje duke i shprehur atij urime të sinqerta për angazhimin e fuqishëm në përhapjen e paqes përmes mesazheve të drejtpërdrejta për t’i dhënë fund luftrave sidomos në zonat e e nxehta të konfliktit; Ukrainë e në Lindjen e Mesme.
Presidenti i Republikës konfirmoi qëndrimin e Shqipërisë në krah të aleatëve perëndimorë për zgjidhjen përmes dialogut, si i vetmja garanci për stabilitet dhe zhvillim të qëndrueshëm në rajonin e Ballkanit dhe me gjerë.
Presidenti Begai i dhuroi Atit të Shenjtë një pikturë të Kishës së Kuvendit të Rubikut, një ikonë e krishtërimit shqiptar dhe një ndër kishat më të vjetra në Ballkan.
Presidenti Begaj u prit në një takim edhe nga Sekretari i Shtetit, Kardinal Parolini.
Gjatë këtij takimi u diskutua për proceset integruese që Shqipëria ka ndërmarrë si pjesë natyrale e Evropës dhe që tani me avancimin e reformave pret të jetë anëtare me të drejta të plota në Bashkimin Evropian.
Presidenti Begaj falenderoj Sekretarin e Shtetit për mbështetjen që Selia e Shenjtë i jep proceseve integruese të Shqipërisë. Edhe për Kosovën, Presidenti i Shqipërisë i përcolli Sekretarit të Shtetit progresin që Kosova ka bërë në procesin e reformave, të shtetit të së drejtës, respektimin e pakicave dhe integrimit në organizmat ndërkombëtare.
Kreu i Shtetit theksoi vijimësinë e angazhimit të tij për thellimin e bashkëpunimit duke iu referuar edhe lidhjes të Selisë së Shenjtë me Kishën katolike shqiptare në Shqipëri dhe në Kosovë./atsh/KultPlus.com
“Chopin Piano Fest Prishtina”, festivali më i madh i muzikës klasike në vend të enjten mbrëma nis edicionin e 14- të festivalit, duke sjellë edhe këtë herë magji të lojës me piano nga artistët vendorë e ndërkombëtar, shkruan KultPlus.
Edicioni i 14-të i “Chopin Piano Fest” do të prezantojë 14 koncerte me program të pasur artistik jo vetëm me veprat e Chopin-it, por edhe kompozitorëve të tjerë të njohur, klasikë dhe bashkëkohorë, në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Qëndrore Universitare të Prishtinës.
“Për 14 mbrëmjet e festivalit, do të mund të dëgjoni një repertor të zgjedhur me kujdes, për t’i dhënë mbrëmjeve tuaja një përzierje të shkëlqyeshme të muzikës së bukur dhe interpretimit të saj në nivelin më të lartë botëror.
Bashkohuni me ne, për të përjetuar një eksperiencë unike muzikore në edicionin e 14-të të Chopin Piano Fest Prishtina”, thuhet në njoftim.
“Chopin Piano Fest 2024” mbahet nga data 9 maj deri më 9 qershor 2024/ KultPlus.com
Vetëm pak orë na ndajnë nga spektakli i “Eurovision 2024”, i cili mbledh artistët nga e gjithë Evropa.
Eurovizioni sivjet do të mbahet në Malmo në Suedisë me dy gjysmëfinale më 7 dhe 9 maj. Artistet pjesëmarrës siç e do tradita kanë bërë dhe paradën e tyre në tapetin Turkez.
Shqipëria do të performojë natën e dytë të gjysmëfinales së Eurovision 2024 ku pas hedhjes së shortit, është përcaktuar se do të jetë e 6-ta në radhë, të enjten e 9 majit, kur do të zhvillohet edhe gjysmëfinalja e dytë.
Besa Kokëdhima do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovizion 2024 me këngën “Titan”.
Ajo ka marrë besimin e publikut në Festivalin e 62 –të të Këngës në RTSH për të përfaqësuar Shqipërinë në edicionin e 68-të të Eurovizion-it.
Përfaqësimi i Besës në këtë kompeticion ka marrë një vëmendje të veçantë.
“E kanë cilësuar si një performancë dinjitoze, Besën me një vokal shumë të mirë, me një mesazh shumë të bukur. Me provat që janë realizuar deri tani duket se gjithçka është përfekte”, tha moderatori Andri Xhahu.
Përsa i përket votimit në Eurovizion, moderatori Andri Xhahu tregon detajet.
“Votimi është shumë i rëndësishëm pasi nga gjysmëfinalja, dhjetë finalistët vlerësohen nga vota e publikut. Votohen në dy forma: Shqiptarët që ndodhen në shtetet që janë në garë në natën e dytë gjysmëfinale mund të votojnë me kodin 02 në numrat e telefonit vendosur në dispozicion nga shteti ku ata jetojnë, nga vendet pjesëmarrëse. Ndërsa, të gjithë shqiptarët që ndodhen kudo nëpër botë, tani është votimi rest of the world (pjesa tjetër e botës) ku mund të votohet online 24 orë përpara se të çelet votimi i online në esc.vote ku mund të votohet për Shqipërinë deri në 20 herë nga çdo vend i botës,” tha Xhahu për RTSH.
Eurovision 2024 do të transmetohet drejtpërdrejtë edhe në RTK.
Vetëm 16 shtete do të zgjidhen nga dy gjysmëfinalet për të vijuar më pas në finalen e madhe që do të zhvillohet më 11 maj, të cilat do t’u bashkohen 5 shteteve të përhershme finaliste./rtsh/KultPlus.com
Në 64 vjetorin e lindjes përkujtojmë dramaturgun Haqif Mulliqi.
Haqif Mulliqi (1960 – 2023) ishte gazetar, dramaturg dhe profesor universitar nga Peja.
Haqif Mulliqi lindi në Pejë (1960). Shkollën fillore, të mesmen si dhe studimet themelore, akademike, i mbaroi në Prishtinë. Studimet master mbi psikologjinë, me temën: Psikologjia e karaktereve në veprat ‘Hamleti’, ‘Magbethi’ dhe ‘ Mbreti Lir’ i mbaroi në Tiranë (2009).
Ka magjistruar në Universitetin Shtetëror të Tetovës, me temën: Tipa të dramës në Evropë dhe në Amerikë – nga Ibseni e deri tek klasikët e modernizmi:Beket dhe Jonesko (2012). Ka doktoruar në Akademinë e Studimeve Albanologjike në Tiranë, në fushën e antropologjisë së dramës dhe të teatrit, me temën: Teatri, Drama dhe Identiteti Kulturor në Kosovë (2015). Është profesor i rregullt në Fakultetin e Arteve të Universitetit të Prishtinës. Ka punuar edhe në disa universitete të tjera si ligjërues i jashtëm.
Ka shkruar mbi 300 kritika mbi dramën, filmin dhe teatrin. Për dhjetë vjet të plota, në Radio Televizionin e Kosovës, ishte autor dhe drejtues i emisionit për film dhe teatër, Pro arte.
Nëpër teatrot më të njohura shqiptare, ka vënë në skenë rreth 25 vepra ndërsa, ka marrë pjesë në mbi 80 festivale të ndryshme, kombëtare si dhe në ato, më të njohurat, ndërkombëtare me ç’rast ka fituar një numër çmimesh. Më i rëndësishmi është ai kur, në edicionin e 58-të të Festivalit Teatror të Edinburgut (Skoci, 2004), ku, me shfaqjen (tregjuhëshe) The Kosowars, nga juria e përbërë nga kritikët e gazetës The Scotsman, si dhe aktorët më eminentë të Teatrit Kombëtar Skocez, u rangua në dhjetëshen e parë të shfaqjeve më të mirë të atij viti, e që është çmimi kryesor që jepet në atë festival.
Librat e tij artistik dhe studimorë janë pjesë e programeve akademike brenda dhe jashtë Kosovës si literaturë e obligueshme. Në vitin 2018, në konkursin e Ministrisë së Kulturës të Kosovës, për veprën Teatri, drama dhe identiteti kulturor në Kosovë, e fitoi çmimin letrar “Ibrahim Rugova”, për krijimtarinë më të mirë në kritikë letrare dhe eseistikë. Ka qenë anëtar i PEN Qendrës së Kosovës dhe anëtar i Bordit.
Ai ka vdekur më 25 korrik 2023./ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti ka uruar komunitetin e goranëve për ditën e tyre.
Në urimin e Kurtit thuhet se kontributi i goranëve në jetën shoqërore të vendit mbetet i rëndësishëm, i veçantë dhe i çmueshëm.
“Vitin e kaluar, kam pasë mundësinë të takohem përsëri me përfaqësues tuaj, si në Prishtinë, por po ashtu dhe gjatë një vizite në Dragash. Që nga fillimi i mandatit tonë, kemi dëshmuar se askush, nga asnjë komunitet, nuk do të lihet pas, por do të jetë pjesë e zhvillimit e progresit tonë, ku politikat progresiste të shtetit mbërrijnë tek të gjithë”.
“Andaj dhe nuk kanë munguar investimet e qeverisë sonë si në përmirësimin e infrastrukturës, por edhe mbështetjes ekonomike, ndërtimit të shtëpive, përfitimit nga kuotat e punësimit apo dhe verifikimit të diplomave. Kjo ditë feste na rikujton se bashkë kemi bërë shumë, por mund të bëjmë ende më shumë. Do të vijojmë punën në mbrojtjen, promovimin e mbështetjen e komunitetit goran”, thuhet në urim.
Sot, në 168 vjetorin e lindjes kujtojmë babain e psikoanalizës, Sigmund Frojd, shkruan KultPlus.
Ai ka lindur më 6 maj të vitit 1856 në Freiberg, një qytet në Mähren (Çekia e sotme). Ishte mjek, neurolog austriak dhe pionier i psikoanalizës.
Familja e tij i takonte kulturës hebraike në ketë qytet dhe ky ishte një nga 130 judenj në një qytet të banuar nga 4500 banorë. Frojdi filloi universitetin në moshën 17 vjeçare, por nuk u promovua si mjek pas provimeve derisa i plotësoi 25 vjet. Por kur u promovua, ai u punësua menjëherë në spitalin e Vjenës. Në vitin 1903 Frojdin e takojmë si profesor, pas 17 vitesh përvoje pune në profesion (koha normale ishte tetë vjet), ndërsa në vitin 1886 u martua dhe kishte gjithsejt gjashtë fëmijë.
Puna e parë e Frojdit në teorinë e psikoanalizës ishte ”Studie über Hysterie” të cilën e shkroi së bashku me kolegun e tij të punës Joseph Breuer (Jozef Brojer). Ky libër u botua në vitin 1895, pra nëntë vite, pas hapjes së klinikës së tij private. Libri i parë të cilin ai e shkroi vetë ishte ”Traumdeutung” – “Ëndërrshpjegim” që doli në qarkullim në vitin 1899.
Në fillim më 1902 një grup studjuesish u interesua aq shumë rreth këtij libri saqë filluan të takohen me Freudin çdo javë në shtëpinë e tij për të diskutuar idenë e librit të ëndrrave dhe shkrimet e tjera në të.
Frojdi shkroi edhe një sasi të madhe librash dhe artikujsh mbi psikoanalizën në fillim të vitit 1900. Në këtë kohë, ai ishte 40 vjeç, që zakonisht mendohej si një moshë produktive në bazat shoqërore.
Në vitin 1908 u formua shoqata e psikoanalistëve, ku në fakt, shumë studiues të jashtëm udhëtonin shpesh në Vjenë për të studjuar tek Frojdi dhe për ketë edhe mori edhe shumë urime dhe premtime dhe komplimente.
Në vitin 1909 Frojdi u bë mjek nderi në Clark University në Amerikë dhe po në të njëjtin vit u mbajt edhe kongresi i parë mbi psikoanalizën në Salzburg të Austrisë. Frojdi u propozua edhe për marrjen e çmimit Nobel, por edhe pse zbuloi shumë, kontribuoi shumë dhe dha teori të rëndesishme, ai nuk e mori kurrë ketë çmim.
E bija e tij Anna Freud filloi që të shkojë së bashku me të nëpër seminare të ndryshme dhe e zëvendësonte edhe atë nganjëherë. Anna e cila shkoi për analiza tek babai i saj dhe e studijoi psikoanalizen tek ai, ishte edhe si sekretare e tij, infermiere por edhe si kolege më e besuara e tij.
Përforcimi i nazistëve në Gjermani dhe përndjekja e judenjve krijoi një pasiguri tek Frojdi. Në një bashkëpunim të hershëm në lidhje me një libër Woodrow Wilson (kryetar i Amerikës) Frojdi e njihte ambasadorin amerikan në Francë William Bullin dhe kishte marrëdhënje të mira me të. Ky e ndihmoi Frojdin që të dalë në Angli për shkak të pasigurisë së tij në Gjermani, e gjithë kjo ndodhi në vitin 1938, kur ai kaloi në Angli.
Në vitin 1923 Frojdi u diagnostikua me kancer në gojë dhe për këtë shkak ai bëri me dhjetëra operacione që në fillimet e para të sëmundjes në Austri. Pak pasi mbërritjes së tij në Angli, dhimbjet e tij u rritën aq shumë saqë ndikuan që te kërkonte nga mjeku i tij, aplikimin e një doze morfine vdekjeprurëse më 23 shtator të vitit 1939./KultPlus.com
Albanologu austriak me origjinë hebreje, gjuhëtar dhe mik i madh i shqiptarëve, Norbert Jokli ndërroi jetë më 6 maj të vitit 1942.
I quajtur ndryshe edhe “babai i shkencës së albanologjisë”, Jokli do të konsiderohej që në rini, si një nga studiuesit më të mirë të kohës në fushën e gjuhësisë e kryesisht në lëmin e gjuhëve indoevropiane.
Albanologu do të hidhte vështrimin e tij studimor në gjuhën tonë, duke kryer studime të kalibrit botëror. Në mbështetje edhe të studimeve të Gustav Majerit e të Pedersenit, dr. Jokli do ta cilësonte shqipen si vazhdimësi të ilirishtes dhe të trakishtes.
Kulmin e veprimtarisë shkencore Jokli e arriti me botimin e veprës “Kërkime gjuhësore-kulturo-historike nga fusha e shqipes” (“Linguistisch-kulturhistorische Untersuchungen aus dem Bereich des Albanischen”, 1923, Berlin-Lajpcig).
Me ardhjen në fuqi të Hitlerit më 1933 në Gjermani, punimet e Joklit nisën të refuzoheshin nga botuesit, e po ashtu iu ndërprenë ftesat në konferencat shkencore. Kalvari i Joklit zë fill në maj të vitit 1938, atëherë kur nacionalistët e ekstremit të djathtë nazist nisën ta persekutonin dhe t’i mohonin të drejtat profesionale. Ai kërkoi me ngulm që të vinte në Shqipëri. Ai shkarkua nga detyra dhe u ndalua të futej në zyrën e tij në universitet.
Dekani i fakultetit të filozofisë, Viktor Kristiani, u përpoq t’ia shpëtonte vendin e punës Joklit, por më kot. Pak kohë më vonë Jokli bëri një kërkesë, me mbështetjen e dekanit, për t’u klasifikuar në kategorinë e “personave me gjak të përzier në shkallës së parë” (një kategori që kishte disa të drejta të kufizuara, krahasuar me hebrenjtë), në mënyrë që t’i lejohej hyrja dhe të shfrytëzonte bibliotekat. Por kërkesa iu refuzua.
Jokli bëri përpjekje për të gjetur punë jashtë Austrisë, por edhe këto përpjekje shkuan dëm. Ishte kjo koha kur Shqipëria u përpoq ta shpëtonte nga duart e nazistëve. Në tetor të 1941-it Ernest Koliqi, asokohe Ministër i Arsimi, krijoi enkas për Joklin një post si bibliotekar në Tiranë, duke i ofruar një rrogë prej 600 frangash ari në muaj. Për arritjen e këtij qëllimi u përdorën edhe autoritetet italiane, duke bërë që profesori Karlo Taliavini i universitetit të Padovës e deri tek Galeaco Çianoja, asokohe ministër i jashtëm i Italisë (dhe Shqipërisë bashkë), të ndërhynin pranë Ministrisë së Punëve të Jashtme të Gjermanisë për ta lejuar Joklin të punonte në Shqipëri.
Por tërë këto përpjekje u refuzuan nga ana e gjermanëve. Jokli, që e kishte pranuar ftesën shqiptare për t’u zhvendosur në Tiranë, kërkoi marrjen me vete të bibliotekës së vet personale në njërin prej aplikimeve që bëri për të lënë Austrinë, gjë që shkaktoi kundërshtimet e ashpra të dekanit Kristiani, i cili kërkonte ta mbante koleksionin e gjerë të Joklit në universitet. Veç veprës së vet, koleksioni i Joklit përmbante, ndër të tjera, edhe dorëshkrimet e fjalorit shqip të Gustav Majerit.
Fundi i jetës së tij ishte tragjik. Norbert Jokli u arrestua nga Gestapoja në 4 mars 1942 në banesën e tij në Vjenë, ku dy nëpunës të Gestapos e rrëmbyen profesorin nga shtëpia.
Në shenjë të pendesës, senati i Universitetit të Vjenës vendosi më 29 prill 1982 ta shkruajë emrin e Norbert Joklit në stendën e nderit të universitetit./ora/KultPlus.com
