Në Shqipëri fshijnë fytyrën e Bregoviqit nëpër posterë, mbi ta shkruhet “1999”

Festa e birrës në Korçë, në të cilën është ftuar edhe këngëtari serb Goran Bregoviq ka shkaktuar debate të mëdha në Shqipëri dhe Kosovë. Kanë qenë të shumtë ata që kanë kërkuar anulimin e koncertit, madje gjithë këngëtarët kosovarë të ftuar e kanë bojkotuar organizimin.

Sidoqoftë, Korça nuk u tërhoq nga thirrja e këngëtarit në këtë festë dhe vazhduan me njoftime dhe me vendosjen e posterëve për detajet e performancës së tij.

Teksa dita e performances së tij afrohet, duket se edhe reagimi qytetar po ndizet. Kjo pasi qytetarët kanë mbuluar me ngjyrë fytyrën e këngëtarit në posterë si dhe kanë shkruar vitin 1999, kohën kur Serbia pushtoi Kosovën duke vrarë mijëra persona e dëbuar nga vendi i tyre.

Këngëtari serb Goran Bregoviç, pretendohet se me këngët e tij nacionaliste ka frymëzuar ushtarët serb gjatë luftës në Kosovë./KultPlus.com

Princi Harry dhe Meghan Markle reagojnë për situatën në Afganistan: Bota është jashtëzakonisht e brishtë tani, jemi pa fjalë

Princi Harry dhe Meghan Markle kanë thënë se përparimi i talebanëve në Afganistan i ka lënë ata ‘pa fjalë’ dhe ‘zemërthyer’ në një deklaratë të gjerë që trajton gjithashtu krizën COVID-19 dhe katastrofën natyrore në Haiti.

Deklarata e gjatë, e lëshuar përmes faqes së shkëlqyeshme të Fondacionit Archeëell të çiftit, u bën thirrje ndjekësve të mbështesin organizatat përfshirë Kuzhinën Qendrore Botërore, por nuk arriti të thotë se sa do të donin personalisht ose detaje se si do të ndihmojnë.

Por çifti u kritikua nga një ekspert mbretëror i cili e quajti atë “një përpjekje tjetër për të krijuar një familje mbretërore të zgjuar alternative” dhe nga përdoruesit e mediave sociale të cilët e quajtën deklaratën “publicitet të paqartë duke kërkuar fjalë boshe” dhe thanë se ishte “e parëndësishme”. Pa përmendur faktin se si ata personalisht do të ndihmojnë në krizë.

Getty Images

Biografja e Princit Harry, Angela Levin i tha rubrikës Femail të DailyMail: “Unë mendoj se komentet madhështore, komode dhe të kujdesshme të Harryt dhe Meghanit për situatën në Afganistan, katastrofën në Haiti dhe variantet e reja të COVID është një shembull tjetër i tyre që përpiqen të krijojnë një lloj familje mbretërore alternative të zgjuar”.

Ashtu si shumica e gjesteve të tyre “të dhembshura” nuk ka asnjë indikacion se çfarë do të bëjnë ata vetë dhe nëse ndonjë donacion do të kalojë përmes Fondacionit Archeëell.

“Komenti i tyre se ata duan të” lehtësojnë vuajtjet mes atyre që njohim dhe atyre që nuk mund t’i takojmë kurrë – që do të dëshmojnë humanitetin tonë”, tingëllon aq i ngjashëm me komentin e tyre të fundit, ne duhet të jemi të mëshirshëm “me ata që i njohim dhe ata që nuk i njohim” – kjo e bën atë të tingëllojë po aq e rreme”, vazhdoi biografja.

Meghan Markle donte dëshpërimisht të ishte pjesë e festës VIP të 60-vjetorit të Barack Obamës, por ajo dhe Harry nuk ishin të ftuar

Kjo vjen një ditë pasi Duka i Sussex-it, 36 vjeç, i cili kaloi 10 vjet në Ushtrinë Britanike dhe kreu dy turne në Afganistan, lëshoi një deklaratë përmes Fondacionit të Lojërave Invictus për t’i nxitur veteranët të “kontaktojnë njëri -tjetrin dhe të ofrojnë mbështetje”.

Mes skenave të afganëve të frikësuar që përpiqen të ikin nga një kthim në sundimin mizogjinist brutal pasi talebanët pushtuan kryeqytetin Kabul, deklarata e Harryt dhe Meghanit, e redaktuar me drejtshkrimin amerikan, thotë: “Bota është jashtëzakonisht e brishtë tani. Ndërsa të gjithë ne ndiejmë shtresat e shumta të dhimbjes për shkak të situatës në Afganistan, ne mbetemi pa fjalë”.

“Ndërsa ne të gjithë shikojmë katastrofën humanitare në rritje në Haiti, dhe kërcënimin e saj që të përkeqësohet pas tërmetit të fundjavës së kaluar, neve na mbetet zemra e thyer”, thonë ata.

“Dhe ndërsa të gjithë jemi dëshmitarë të krizës globale të shëndetit në vazhdim, e përkeqësuar nga variantet e reja dhe dezinformatat e vazhdueshme, ne jemi të frikësuar”.

“Kur ndonjë person ose komunitet vuan, një pjesë e secilit prej nesh e bën këtë me ta, pavarësisht nëse e kuptojmë apo jo. Dhe megjithëse nuk kemi për qëllim të jetojmë në një gjendje vuajtjesh, ne, si popull, po kushtëzohemi ta pranojmë atë. Është e lehtë të gjendemi duke u ndjerë të pafuqishëm, por ne mund t’i vendosim vlerat tona në veprim – së bashku”.

“Për të filluar, ne ju inkurajojmë të bashkoheni me ne në mbështetjen e një numri organizatash që bëjnë punë kritike. Ne gjithashtu i nxisim ata që janë në pozita me ndikim global që të avancojnë me shpejtësi dialogët humanitarë që pritet të zhvillohen këtë vjeshtë në tubimet shumëpalëshe siç janë Asambleja e Përgjithshme e OKB -së dhe Samiti i Liderëve të G20”.

“Si bashkësi ndërkombëtare, janë vendimet që marrim tani – për të lehtësuar vuajtjet midis atyre që njohim dhe atyre që nuk mund t’i takojmë kurrë – që do të dëshmojnë humanizmin tonë”.

Një pjesë e dytë, e nënshkruar nga ‘Ekipi Archeëell’ dhe e titulluar ‘Angazhimi Archeëell’ shton: “Ashtu si shumë prej jush, ne po shikojmë nga afër krizat që po ndodhin në të gjithë botën tani, dhe ne jemi zemërthyer”.

“Archeëell është i përkushtuar për të vënë në veprim vlerat tona dhe ne shpresojmë të bëjmë atë që mundemi për të arritur momentin duke ofruar mbështetje për komunitetin ushtarak dhe trupat që shërbyen në Afganistan, si dhe për popullin afgan që përballet me dhunën dhe terrorin”.

“Ne po mbështesim reagimin e urgjencës në Haiti me partnerin tonë Ëorld Central Kitchen, e cila po punon me organizatat lokale që po ndihmojnë me përpjekjet e rimëkëmbjes për të shpëtuar jetë dhe për të ruajtur shëndetin e atyre që janë në terren.

“Së fundi, në këtë sfond, ne jemi plotësisht të vetëdijshëm se rritja e variantit Delta/COVID-19 ka rrezikuar shëndetin dhe sigurinë e familjeve në të gjithë botën”.

“Ne po punojmë për të mbështetur barazinë e vaksinave përmes angazhimit tonë për të luftuar përhapjen e dezinformatave, si dhe partneritetet tona të vazhdueshme me Vax Live dhe Global Citizen”.

“Ne e pranojmë se shumë prej jush mund të ndihen të pafuqishëm tani ndërsa shikoni se si gjendja e botës rrotullohet me shpejtësi. Mund të ndjehet çorientuese dhe mposhtëse, por ne kemi besim në fuqinë e qëllimit, veprimit dhe angazhimit të përbashkët për mirëqenien tonë kolektive”.

Deklarata e çiftit përfundon me fjalinë: “Kujdesuni për veten tuaj dhe le të vazhdojmë të kujdesemi për njëri -tjetrin. Faleminderit, Ekipi Archeëell”./KultPlus.com

Getty Images

Ambasada Amerikane në Prishtinë publikon të gjeturat e CDC-së: Vaksinat Anti-COVID nuk e ndryshojnë ADN’në e njerëzve

Ambasada Amerikane në Prishtinë, përmes një postimi të bërë në Twitter kanë publikuar të gjeturat e CDC-së (Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve) ku thuhet se vaksinat Anti-COVID nuk alternojnë dhe nuk ndryshojnë ADN-në e personave që vaksinohen.

“A do të ndryshojë një vaksinë COVID-19 ADN-në time? JO Vaksinat COVID-19 nuk ndryshojnë ose ndërveprojnë me ADN-në tuaj në asnjë mënyrë”, thuhet nga kjo ambasadë.

Nga Ambasada Amerikane po ashtu kanë publikuar disa linqe ku ofrohen informacione në lidhje me vaksinat dhe se si funksionojnë ato në trupin e njerëzve.

“Vaksinat mRNA i mësojnë qelizat tona si të bëjnë një proteinë – apo edhe vetëm një pjesë të një proteine ​​- që shkakton një përgjigje imune brenda trupave tanë. Përfitimi i vaksinave mRNA, si të gjitha vaksinat, është që ata të vaksinuar të marrin mbrojtje pa pasur nevojë të rrezikojnë pasojat serioze të sëmundjes me COVID-19”, thuhet në një nga raportet e publikuara.

Fotografi kap dhunën e talibanëve ndaj civilëve

Marcus Yam, një fotograf dhe një korrespondent i huaj për gazetën LA Times, ka treguar për një incident në të cilin ai ishte dëshmitar pranë aeroportit të Kabulit të martën.

Yam tha se ai ishte dëshmitar i dhjetëra talibanëve që gjuanin në ajër, duke drejtuar armë kundër turmave dhe duke përdorur shkopinj, litarë dhe mjete të tjera për të goditur civilët.

Imazhet grafike që ai kapi tregojnë të paktën një grua të lënduar dhe një fëmijë të vogël të gjakosur me lëndime në kokë./KultPlus.com

“Manukfaktura” hap thirrjen për përzgjedhjes së aktorëve shqiptarë nga gjithë rajoni

Produksioni “Manukfaktura” ka hapur audicion për përzgjedhjen e aktorëve shqiptarë nga i gjithë rajoni, shkruan KultPlus.

Lajmin e ka bërë të ditur vetë regjisori, Ibër Deari përmes një postimi në Facebook.

Postimi i plotë:

AUDICION

Për film të metrazhit të gjatë

“Everybody Calls Redjo”

Regjisor: Ibër Deari

Produksioni “Manukfaktura” hap thirrjen e parë të përzgjedhjes së aktoreve shqiptare nga gjithë rajoni

Kërkohen

AKTORË profesionist: mosha 22-65 vjeç

AKTORE profesioniste: mosha 22 – 60 vjeç

FËMIJË: mosha 8 – 14 vjeç

Të gjithë të interesuarit të dërgojnë këto të dhëna: CV, foto, shoëreel te punëve tuaja (nese keni) video prezantim

Të gjithë të dhënat dërgoni në e-mail adresën [email protected]

Afati i fundit për dërgimin e materialeve 30.08.2021

Vetëm aktoret qe hynë ne listën e ngushte do të kontaktohen për audicion e hapur, takim me regjisorin.

Ju faleminderit./KultPlus.com

Agjencia spanjolle e lajmeve shkruan për traditat e martesës në fshatin Lubinjë e Poshtme të Prizrenit

Në një artikull të kushtuar dasmës së Sellma Demiroviq thuhet se ajo ditën e saj të madhe, martesën ka vendosur ta ketë në formë tradicionale.

Pos saj, dasmë të tillë kishin edhe tri motrat e saj që janë më të mëdha se ajo, transmeton Klankosova.tv.

EFE shkruan se ky fshat ka rreth 3 mijë banorë ku 60 përqind e popullsisë janë larguar për në shtetet evropiane për të siguruar mbijetesën.

E veçanta e dasmave të tilla si kjo e nuses në fjalë është se ajo vishet me veshje popullore dhe e ka fytyrën të ngjyrosur me të bardhë./KultPlus.com

Sot fillon festa e Birrës në Korçë

Policia e Korçës ka ndërmarrë një sërë masash për mbarëvajtjen e festës së Birrës që starton sot në këtë qytet.

Më datë 18.08.2021 deri më 22.08.2021, në qytetin e Korçës, prej orës 18:00 deri në orën 24:00, në ambientet e brendshme të “Terminalit të Autobusave” në lagjen nr. 17, si edhe në ambientet e “Pazarit të Vjetër”, Korçë, do të zhvillohet eventi i Festës së Birrës.

Drejtoria Vendore e Policisë Korçë, ka marrë një sërë masash në drejtim të sigurimit të rendit dhe qetësisë publike, për zhvillimin dhe manifestimin sa më normal të këtij aktiviteti.

Policia njofton se do të merren masa për bllokimin e lëvizjes së automjeteve në të dy akset rrugore përkatësisht tek rrethrrotullimi përballë “Pazarit të Vjetër”; të dy akset rrugore pranë pallatit “City Center” drejt kryqëzimit të Maliqit dhe rrugës përballë “Ish-NPV”.

Bllokimi i akseve rrugore do të fillojë që prej orës 16:30 deri në orën 00:30, të çdo dite të organizimit të Festës së Birrës, nga kryqëzimi i fshatit Çiflig deri tek kryqëzimi i Agjensisë Shtetërore të Kadastrës (ASHK) Korçë; nga stadiumi “Skënderbeu” deri tek ASHK Korçë dhe nga kryqëzimi i ASHK Korçë, deri tek rrethrrotullimi i Voskopojës.

Qarkullimi i automjeteve brenda qytetit, do të kryhet përgjatë bulevardit “Gjergj Kastrioti” dhe rrugës “Fan Noli”, ndërsa dalja nga qyteti do të bëhet nga stadiumi “Skënderbeu”, tek Drejtoria Rajonale e Shërbimeve të Transportit Rrugor (DRSHTRR) Korçë, në drejtim të Tiranës.

Në të gjithë qytetin, në vendet që do të zhvillohet festa ku pritet të ketë grumbullim dhe qarkullim më të madh të njerëzve, në bulevardet kryesore dhe akset rrugore që lidhin Korçën me rrethet e tjera, do të ketë prezencë të shtuar të shërbimeve të Policisë së Rendit, Policisë Kriminale, Policisë Rrugore, grupeve të FNSH-së, Forcave Speciale “Shqiponjat”, të cilët do të mbikqyrin ruajtjen e rendit, do të ndërhyjnë në zgjidhjen e problemeve dhe do të parandalojnë krijimin e situatave të ndryshme, të cilat mund të cënojnë sigurinë publike. /oranews/KultPlus.com

Letërsia e shkrimtarëve shqiptarë në Greqi

Përkufi­zimi “shkrimtar shqiptar në Greqi” i takon periudhës së emigrimit masiv të shqiptarëve drejt Greqisë dhe vendosjes së tyre në shtetin fqinj në fi­llimet e viteve ‘90. Kjo kategori fillon të fuqizohet në dhjetëvjeçarin e dytë të ‘90-s, atëherë kur shumica e emigrantëve të brezit të parë kryesisht e të brezit të dytë janë familjarizuar tashmë me Greqinë e gjuhën greke, kanë arritur njëfarë konsolidimi ekonomik e social, çka u jep mundësinë t’i përkushtohen më shumë krijimtarisë letrare.

SHKRIMTARËT E BREZIT TË PARË

Krijimtaria e emigrantëve të brezit të parë, për shkak të formimit të tyre arsimor, universitar dhe profesional në Shqipëri, karakterizohet nga lidhja e pazgjidhshme me vendlindjen dhe gjuhën shqipe. Një tipar tjetër i shkrimtarëve të brezit të parë, që shkruajnë në gjuhën shqipe, është afirmimi i tyre i vonë në letërsinë shqipe. Kjo vjen si pasojë e shkëputjes së tyre fi­zike nga trungu mëmë dhe pamundësisë ­fillestare për të parë dritën e botimit në shqip. Ky brez shkrimtarësh, për shkak të largimit nga Shqipëria në kapërcyell të rinisë së vonë, nuk do të ketë mundësinë reale të integrohet në botën letrare greke, qoftë për shkak të njohjes së kufi­zuar të gjuhës, qoftë sepse përvojat jetësore e letrare që mbartin, mund të sendërtohen vetëm përmes shkrimit në shqip. Ngjan sikur ky brez jeton mendërisht në Shqipëri dhe ­fizikisht në Greqi.

Thanas Medi është shkrimtari shqiptar më përfaqësues i brezit të parë në Greqi. Romani i tij “Fjala e fundit e Sokrat Bubës”, i nderuar në Shqipëri me Çmimin Kombëtar të “Veprës më të mirë letrare për vitin 2013”, është botuar në greqisht nga Shtëpia Botuese “Epikendro”, në dhjetor të vitit 2019.

Një tjetër përfaqësues i brezit të parë është gjithashtu poeti Luan Xhuli, i cili ka botuar një numër të madh librash poetikë në të dyja gjuhët. Xhuli është poeti i parë shqiptar që afirmohet në Greqi, përmes një vëllimi poetik edhe në gjuhën greke, në vitin 2003. Ai është anëtar i Lidhjes së Poetëve Grekë dhe shumë nga poezitë e tij janë botuar në revista të rëndësishme letrare greke dhe ndërkombëtare.

Emra të tjerë të njohur janë Dhimitër Nica, Jani Nase, Miho Gjini, Ardita Jatru etj.

Një rast krejt i veçantë i shkrimtarëve shqiptarë të brezit të parë është ai i Gazmend Kapllanit. Kapllani është prozatori i parë shqiptar në Greqi që, pavarësisht kombësisë dhe nënshtetësisë shqiptare, thyen “rregullin” e deriatëhershëm të shkrimit në shqip dhe a­firmohet në botën e letërsisë greke përmes librit të tij të parë në greqisht “Ditar i shkurtër kufijsh”. Libri u përqafua ngrohtësisht nga kritika greke dhe për njëfarë kohe ishte në kategorinë e librave më të shitur. Përveç librit të parë, pasuan edhe dy libra të tjerë në greqisht, të cilët gjithashtu morën vlerësime pozitive. Të tre librat e Kapllanit kanë si temë çështjet identitare, sindromën e kufi­jve dhe veprimi zhvillohet në të dyja vendet, në Shqipëri e Greqi. Pjesë nga libri i tij, “Ditar i shkurtër kufi­jsh”, janë përfshirë në orën e mësimit letrar në shkollat e mesme greke. Por Kapllani, krahas aftësisë letrare, në ndryshim nga brezi më i vjetër i emigrantëve shqiptarë, kreu ciklin e plotë të studimeve universitare dhe pasuniversitare në Greqi, çka padyshim ndikoi në përsosjen e gjuhës greke.

Një nënkategori të ndryshme përbën brezi i parë i shkrimtarëve minoritarë, krijimtaria e të cilëve, në ndryshim nga pjesa tjetër e shqiptarëve, zhvillohet në gjuhën greke. Kjo nënkategori ka si narracion jetesën e minoritetit grek në Shqipëri, traditat lokale, si dhe dinamikat e ndryshueshme të marrëdhënies së minoritarëve me sistemin komunist.

Shembulli më i spikatur është shkrimtari Telemak Koça, nga fshati Vrisera i Dropullit, i cili ka botuar mbi 13 libra në gjuhën greke. Libri i tij “Në bregun përballë”, i cili është botuar në shqip nga Shtëpia Botuese “Toena”, me përkthim të Maklena Nikës, ka qenë në listën e librave më të mirë për Çmimin Kombëtar të Letërsisë në Greqi. Librat e tij janë nderuar me çmime letrare të rëndësishme dhe kanë njohur një vlerësim të gjerë në shtypin grek. Është ndër të paktët shkrimtarë që ka trajtuar një mori të madhe temash, të cilat nuk ku­fizohen vetëm rreth minoritetit grek, por ngërthejnë edhe problematika të tjera sociale, që lidhen me shoqërinë shqiptare.

Shkrimtarë të tjerë minoritarë janë Niko Kacalidha dhe Thoma Sterjopullo, që, krahas veprës së tyre letrare, njihen edhe si përkthyes. Kjo vlen për pjesën më të madhe të shkrimtarëve minoritarë, kryesisht të atyre që kanë jetuar afër zonave të minoritetit grek.

Ka edhe shkrimtarë minoritarë, si Grigor Jovani, krijimtaria e të cilëve zhvillohet vetëm në gjuhën shqipe. Grigor Jovani, përveç krijimtarisë së pasur, ka një kontribut të veçantë në promovimin e letërsisë shqipe në Greqi dhe të talenteve të reja. Ai ka qenë kryeredaktor i gazetave: “Zëri i emigrantit”, “Rilindja XXI”, “Tribuna”, drejtor i gazetës “Albanews”, si dhe drejtues i revistës “Pelegrini”. Aktualisht, në Greqi, drejton revistën letrare “Pegasi”.

SHKRIMTARËT E BREZIT TË DYTË

Shkrimtarët shqiptarë, që i përkasin brezit të dytë të emigrantëve, në një vështrim krahasues, shfaqin disa veçori të tjera. Shkrimtarë të brezit të dytë konsiderohen zakonisht fëmijët e emigrantëve të brezit të parë, të cilët u shkolluan pjesërisht ose tërësisht në Greqi, ose që erdhën në Greqi gjatë valës së dytë të emigracionit, në vitet 1997–2000. Edhe ky brez përbëhet nga disa nënkategori.

Ndër emrat më të njohur të brezit të dytë, që shkruajnë në gjuhën shqipe, janë Elona Gjergo, Brikena Qama, Alma Braja, Bledi Trebicka, Armela Hysi, Artur Shkira etj.

Elona Gjergo dhe Alma Braja, krahas shqipes, shkruajnë edhe në greqisht. Gjergo ka botuar pesë libra në shqip dhe pritet të dalë libri i saj i parë me poezi në gjuhën greke. Shkrimtarë të tjerë, që shkruajnë në dy gjuhë, janë Erjus Mezini, i cili aktualisht jeton në Amerikë, dhe Martin Kuka, që vitet e fundit jeton në Tiranë.

Mezini ka botuar tre libra në shqip dhe në vitin 2020 doli libri i tij i parë në greqisht. Martin Kuka është autori i një libri me poezi e prozë poetike në shqip, ndërsa romani i tij në greqisht pritet të botohet në vazhdim. Mbizotërimi i shqipes apo i greqishtes përgjatë periudhave të ndryshme është në varësi të prirjes dhe dëshirës së tyre për t’u thelluar në njërën apo në tjetrën gjuhë. Kjo listë nuk është shteruese, pasi ka edhe emra të tjerë që shkruajnë në të dyja gjuhët.

Nënkategoria tjetër lidhet me fëmijët e emigrantëve shqiptarë, që u rritën dhe u shkolluan në Greqi, të cilët shkruajnë letërsi ekskluzivisht në gjuhën greke. Përfaqësuesit më të njohur janë Kristo Armando Gezo, Eno Agolli dhe Suela Dukshi. Gezo ka marrë “Çmimin Kombëtar të Shkrimtarit të Porsashfaqur” (2014) për vëllimin e tij poetik “Frikëra të papërmbushura” dhe është autor shumë i suksesshëm i dy librave të tjerë: i romanit “Balta” (që do të botohet në shqip nga “Pika pa sipërfaqe”) dhe i librit me tregime “Shilarësja”.

Ndonëse Gezo ka njohje elementare të gjuhës shqipe, për shkak të origjinës greke dhe emigrimit që në moshën tre vjeçe, Shqipëria është e pranishme në librat e tij në forma të ndryshme. Eno Agolli, një poet mjaft i ri në moshë, është shquar shumë herët për vëllimin e tij poetik në gjuhën greke “Shkak poetik”, ku përdor edhe disa fjalë në shqip. Poezia e Agollit dhe mosha e re e poetit – ishte vetëm 20 vjeç gjatë botimit të tij të parë, në vitin 2015 – pati një jehonë të veçantë në rrethet letrare greke dhe në shtypin kulturor.

Suela Dukshi është gjithashtu poete e njohur e dy librave me poezi, e cila është nderuar me Çmimin e parë të revistës “Anagnostis”. Që të tre emrat e sipërpërmendur janë në radhën e autorëve më të mirë të brezit të ri në Greqi.

Origjina shqiptare nuk ka qenë pengesë në rrugëtimin e tyre, sikurse rëndom pretendohet në Shqipëri për gjithçka që lidhet me shqiptarët e Greqisë, por pjesë përbërëse e kurrikulumit letrar të autorëve në fjalë. Në këtë rast, të shkruarit në gjuhën greke nuk diktohet nga rregullat e “tregut të librit” apo ngasjes për të shkruar në të dyja gjuhët, por është gjuha e krijimtarisë e tyre. Në ndryshim nga shkrimtarët, që zgjedhin të shkruajnë në shqip e në greqisht, në mënyrë që të afrohen me lexuesit e të dy vendeve pa ndërmjetësinë e përkthyesve, këta shkrimtarë nuk ndryshojnë nga shkrimtari “i mirëfi­lltë” grek dhe origjina e tyre shqiptare përbën thjesht referencë gjeogra­fike. Nuk janë shkrimtarë dygjuhësh në kuptimin e shembujve botërorë, si Nabokov, Kundera etj., pasi shqipja e tyre nuk mund të mbështesë struktura më të ndërlikuara, siç është shkrimi letrar./KultPlus.com

Një kështjellë historike e shekullit të 13 -të shitet për 11 milionë paund

Kalaja Lympne e vendosur në Hyte, Kent është shfaqur në tregun e pasurive të patundshme.

Shtë një kështjellë e shekullit të 13 -të, e cila është përdorur për dasma dhe ngjarje të tjera gjatë njëzet viteve të fundit.

Përveç vendbanimit të fisnikërisë, ai më parë ishte përdorur si një objekt ushtarak.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ajo u përdor për të vëzhguar raketat V1 të rrëzuara nga britanikët.

Pas përfundimit të luftës u ble nga Henry Beecham, i cili shtoi kullën. Në vitet 1960, ajo ishte në pronësi të familjes.

Kalaja ofron një pamje të bukur të Kanalit Anglez, ajo është vizituar nga shumë të famshëm, premiera dhe muzikantë, dhe Sir Paul McCartney me grupin e tij Wings regjistroi një pjesë të albumit “Back To The Egg”.

Pronari aktual Robert Tylor bleu kështjellën në vitin 2011 dhe tani po e shet atë për 11 milionë funte./KultPlus.com

171 vjet nga vdekja e Honore de Balzak, shkrimtarit të madh francez

Honoré de Balzak ishte një shkrimtar francez i shekullit të 19-të.

Honoré de Balzak është shkrimtari më i madh dhe më i lexuari i gjysmës së parë të shekullit të 19-të.

Ai lindi në Turs, më 20 maj të 1799. Në moshën 8 vjeçare mamaja e tij e dërgoi tëstudionte në oratorin e Vendome, ku për 6 vjet studioi shumë lende, por gjithashtu duke nxjerrë në pah talentin e tij në letërsi. Studioi në kolegjin Tours e më pas Paris, ku u transferua së bashku me familjen. U regjistrua në fakultetin e jurisprudencës, dhe në të njëjtën kohë punonte në një zyre noterie. Në moshën 20 vjeçare zbuloi dhuntinë e tij për të shkruajtur.

Në një dhome të vogël në lagjën Bastija, i vetëm ose në bashkëpunim me Auguste Le Poitevin, një botues komercial, nga 1821 deri 1829, shkroi vepra popullore, duke i firmosur si Horas dë Sent-Obë ose L’or de rhoon nder të cilat veçohen : L’héritié de Bïrag (trashëgimtari i Birag, 1821), viker des Ardennes (Famullitari të Ardennët, 1821), Argow le pirate (Argow pirati, 1824).

Në 1822 Balzac u njoh me L’or de Bernit, një grua e pjekur e cila i qëndroi gjithnjë pranie deri në ditën e vdekjes së tij(1836). Asaj gruaje ai i kushtoi “Le lit de la vallée” (Zambaku në lugine, 1835). Në 1825 u bë botues dhe tipograf. Në të njëjtën kohë bleu gjithashtu një fonderi por përpjekjet e tij për të bëre tregti dështuan dhe e futën atë në borxhe.

Përsëri një përpjekje për biznes, këtë herë në Sardenjë ku u përpoq të risillte në pune mijërat e vjetra të argjendit dhe përvec kësaj provoi të tregtonte dru nga Polonia. Shpenzoi shuma marramendëse për kohën, duke mobiluar shtëpinë me mobilie antike. Jeta e tij karakterizohet nga përpjekje të kota për tu pasuruar dhe për të qenë një njëri i suksesshëm në një kohë shumë të shkurtër.

Për 20 vjet ai arriti të bënte 90 krijime midis te cilave kishte romanca e tregime, të gjitha këto të bashkuara në një vepër të vetme me titull “La comédie humaine” (Komedia njerëzore) dhe të ndara në Sèn dë la vi privé (Skena të jetës private), Sèn dë la vi dë provens, Skena të jetës në provincë) Sèn dë la vi parizien (Skena të jetës parisienë). Behet fjale për një analize të jetës shoqërore dhe private në një Francë në zhvillim e sipër, epoka e “monarkisë borgjese” të Luigjit Filip.

E para është një romancë historikë, Le Shuons (1829), për të cilën është frymëzuar nga revolta e Vande-se ; megjithatë do të jenë veprat e tjera të tij që do ti sigurojnë sukses dhe admirim nga ana e publikut. Nder të cilat mund të përmendim : La po dë chagrë (Lëkura e shegrenit, 1831), Evgjéni Grande (1833), Lë médsë dë shampanj (Mjeku i fshatit, 1833), Ilyzio perdy (Ilusione të humbura, 1837-43), Splendër e mizer de kurtisan (1839-47).

Honore ishte frekuentues i rregullt i salloneve, dhe shumë i apasionuar si pas jetës mondane ashtu dhe pas grave fisnike të oborreve të ndryshme, të cilat i përshtateshin më se miri snobismit të tij. Megjithëse ishte vazhdimisht i persekutuar nga njerëz të cilëve u detyrohej para, Balzac për një farë kohë arriti të realizonte ëndrrën e tij për të qenë njëri i pasur.

Kjo erdhi falë lidhjes dashurore me baroneshes polake Eva Hanska, me të cilën u martua pak kohë përpara se të vdiste. (Dashuria me Eva Hanska ishte vetëm një “loje salloni” por një gjë të tillë Balzac nuk e mori vesh kurre).

Në 1834 Balzac pati idenë që të shkrinte të gjitha krijimet e tij në një vepër të vetme monumentale, një afresk i vërtete mbi shoqërinë francezë të asaj kohë nga perandoria e parë deri në monarkinë e Korrikut, kështu publikoi të famshmen Komedia njerëzore.

Fillimisht vepra duhet të përmbante 150 romanca të ndara në tre vija kryesore : Studim zakonesh, Studim filozofik e Studime analitike. Grupi i parë përbehej nga vepra të përfunduara prej kohësh dhe ishte i ndare në 6 skena të cilat përfaqësonin jetën : private, provincës, parisienë, politike, ushtarake dhe fshatit.

Romancat duhet të përmbanin rreth 2000 personazhe, sepse dëshira e tij ishte të krijonte një rrjet ngatërresash midis vëllimeve të ndryshme. Vetëm 2/3 e projektit u realizua. Episodet më të famshme janë : Xha Gorio (1834-35), Evgjéni Grande (1833), Kusherira Betta (1846), Iluzione të humbura (1837-1843).

Në 1937 realizoi “La vielle fille” që u bë romani i parë që publikohej në një gazete. Në 1838 Balzak u dallua për luftën e tij për të drejtën e autorit. Honor kishte një vullnet shumë të madh për të punuar megjithëse shëndeti kishte filluar të bëhej një pengese e madh për të. Në 1839 u bë anëtar i shoqërisë së shkrimtareve dhe po atë vit ai u zgjodh kryetar i saj.

Më 18 gusht  1850, disa muaj pasi ishte martuar me baroneshën Hanska, Balzak u nda nga jeta. Dashuria e tij me aristokraten polake pasqyrohet më se miri në letërkëmbimin midis tyre që u publikua në 1968 nën titullin “Lettre à madame Hanska./KultPlus.com

Pesë fiset e Kosovës dhe legjendat e epiteteve të tyre

Cilat janë fiset e Kosovës që janë ndër më të njohurit e përhapurit? Një fjalë e urtë popullore thotë: “Menja e Gashit, syni i Krasniqës, inati i Berishës, trimnia e Kelmenit, gjarpnia e Thaçit.” Për çfarë bëhet fjalë ekzaktësisht? 

Në të vëretetë po flasim për fiset shqiptare. Nisur nga libri “Mbiemrat e shqiptarëve të Kosovës – prejardhja dhe shpërndarja rajonale” shkruar nga Ali Caka dhe libri “Fiset Shqiptare” shkruar nga Robert Elsie, po ju sjellim zbërthimin e kësaj fjale të urtë. Shqiptarët siç mund edhe ta dini janë organizuar gjithmonë në fise dhe në po atë mënyrë kanë ndërtuar dhe emërtuar edhe tokat e tyre. 

Fiset e mësipërme janë edhe fiset kryesore që u shtrinë nga skaji i veriut të Shqipërisë dhe më vonë u zgjeruan në të gjithë Kosovën. Ndaj, sot në këtë artikull do t’ju sjellim fiset kryesore të Kosovës, shpjegimin e epiteteve të tyre dhe në artikullin e radhës disa nga fiset shqiptare.

1. Menja e Gashit

Gashi është një mbiemër shumë i përhapur, veçanërisht në Kosovë, ku ka vendbanime të gashëve në Prishtinë dhe rreth e rrotull Prishtinës (veçanërisht në Mramor), rreth Gjilanit, Klinës dhe Ferizajt. Megjithëse, mendohet se Gashi ka qenë fisi i parë në rajonin e Tropojës, para ardhjes së fisit Krasniqë. Fisi Gashi, konsiderohet si një fis i mençur dhe i urtë. Shpesh ftoheshin në tryeza për të zgjidhur probleme e mosmarrëveshje me urtësinë e tyre.

2. Syni i Krasniqës

Ashtu si fisi i Gashit edhe fisi i Krasniqës e ka prejardhjen në qarkun e Tropojës në verilindje të Shqipërisë. Sipas referencave thuhet se fisi i Krasniqës ka prejardhjen prej Bosnjës. Stërgjyshi i fisit të Krasniqës ishte Kolë Mekshi, prej të cilit u formua edhe dega e Krasniqës. Fisi i Krasniqës është i njohur si fis malësorësh dhe shquhet për syçeltësi. Të kthjellët dhe të shkathët në tregti ata kanë zotëruar tregun kryesor në Gjakovë.

3. Inati i Berishës

Rajoni i fisit të Berishës ndodhet në jug të lumit Drin, në qarkun e sotshëm të Pukës. Në fakt mbiemri Berisha është regjistruar si Berisa më 1691, në hartën e hartografit venedikas, Francesko Maria Koronelli. Berisha është mbiemër shumë i njohur, vecanërisht në Kosovë. Në mesin e fiseve malësore, fisit Berisha i ka dalë nami për inatin dhe mërinë që mban. Sipas një legjende, Skëndërbeu mallkoi Berishën e Muhurrit kur mori vesh se po bashkëpunonte me turqit dhe ndryshoi nga feja e krishtertë në atë muslimane. 

Or Berish, Berish qeni,
Kërkund vend mos t’zanë kuvendi,
Si n’të raj, si në pleqnajë,
Kurrë mos u bëfsh tri shpajë. 

4. Gjarpnia e Thaçit

Edhe fisi i Thaçit i përket qarkut të Pukës, në anën jugore të Lumit të Drinit, në Shqipërinë e Veriut. Thaçi ka qënë fis katolik ashtu si fiset e tjera që përmënda më sipër. Me prejardhje nga fisi i Thaçit është fisi i Vokshit, i cili u vendos në Kosovë, Fisi i Thaçit njihet për veçoritë e finokërisë dhe të dredhisë.

5. Trimnia e Kelmendit

Rajoni i fisit të Kelmendit gjendet në rrethin e sotshëm të Malësisë së Madhe, në pjesën veriore dhe më të izoluar të Shqipërisë. Kelmendi i cili është edhe emër i zakonshëm familjar, veçanërisht në Kosovë, lidhet me emrin e Shën Klementit në saj të ndikimit të kishës Katolike. Shkrimtari venedikas, Marino Bolica, raportonte se ky fis përbëhej nga burra të armatosur deri në dhëmbë, burra të paepur, të rreptë, trima dhe grabitqarë të mëdhenj./ duacom/ KultPlus.com

Vdes Maki Kaji, krijuesi i Sudokut

Krijuesi i enigmës të njohur Sudoku, Maki Kaji, ka ndërruar jetë në moshën 69-vjeçare nga kanceri në zorrë. Lajmin e trishtë e ka bërë të ditur vetë kompania e tij, transmeton KultPlus.

Japonezi i njohur si “Kumbari i Sudokut”, kishte krijuar enigmën për fëmijë dhe persona “që s’duan të mendojnë shumë”.

Sudoku është lojë e kombinuar me numra në nëntë rubrika, në të cilat duhet vendosur numra nga 1-9, por pa i përsëritur në rendin pasues.

Emri i Maki Kaji ishte bërë i njohur në vitin 2004, kur një numër i Sudokut ishte publikuar në gazetën e përditshme angleze “The Times”. Dy vite më vonë, Japonia rizbuloi enigmën e tyre, të emëruar “gyakuyunyu”. / KultPlus.com

Reis Luzhnica, deputeti i dytë shqiptar në Parlamentin e Cyrihut

Duke filluar nga 25 gushti një vend në Parlamentin e qytetit të Cyrihut (asamblenë) do ta “mbulojë” një politikan i ri shqiptarozviceran. Bëhet fjalë për Reis Luzhnicën, të lindur në Prishtinë, në vitin 1990.

Luzhnica, i ardhur në Zvicër me prindërit kur ishte vetëm dy vjeç, do të trashëgojë kështu vendin e deputetes Vera Ziswiler e cila kalon në një post të ri, shkruan albinfo.ch, transmeton KultPlus.

Reis Luzhnica në zgjedhjet e fundit (2018) ka qenë kandidat i Partisë Socialdemokrate (SP) ndërsa votat e fituara nuk i kishin mjaftuar për të siguruar vendin në asamble.

Tani, duke qenë i pari në listë pas fituesit të atëhershëm nga partia e tij, atij i takon ta marrë mandatin e deputetit/asambleistit të Cyrihut.

I kontaktuar nga albinfo.ch, deputeti më i ri i Cyrihut, Reis Luzhnoca thotë: “Jam shumë i motivuar qe te angazhohem me politika socialdemokrate për të gjithë qytetarët e Cyrihut, pa dallime. Qytetin tonë e presin sfida të ndryshme në te ardhmen, për të cilat sp-ja i ka përgjigjet e duhura”, transmeton tutje KultPlus.

Reis Luzhnica drejton një punëtori shtypi në Altstetten. Krahas anëtarësisë në SP ai njihet ehde për angazhimin e tij në Lëvizjen Vetëvendosje, në Zvicër.

Qyteti i Cyrihut është një metropol i vërtetë dhe, me rreth 440.000 banorët e tij, dukshëm më i madh në krahasim me qytetet tjera të mëdha në Zvicër.

Siç dihet, në Cyrih dhe rrethinë është përqendruar një komunitet i madh shqiptar, sigurisht, më i madhi në Zvicër . Por, deri para tri vitesh nga ky komunitet nuk kishte asnjë përfaqësues në Parlament.

Shqiptariozvicerani i parë që arriti të bëhej  pjesë e Parlamentit të qytetit, ishte Përparim Avdili, me prejardhje nga Kumanova, kandidat i Partisë Liberale (FDP).

Marrë parasysh madhësinë e Cyrihut, të jesh i përfaqësuar në parlamentin e këtij qyteti është sigurisht diçka më e veçantë, shkruan albinfo.ch. Prandaj lajmi për deputetin e dytë me prejardhje shqiptare në këtë parlament është po ashtu me rëndësi.

Të kujtojmë, deputete në Parlamentin e Kantonit të Cyrihut aktualisht është politikania e re nga SP, Qëndresa Sadriu. /albinfo/ KultPlus.com

Historia e fotografit të famshëm Robert Capa dhe humbja e fotografive për të cilat e rrezikoi jetën

Robert Capa njihet si fotograf i shkëlqyeshëm, por edhe si njeriu i cili ishte dëshmitar i “Ditës D” nga viti 1944, kur së bashku me ushtarët qëndroi në front. Derisa ata gjuanin plumba nga pushkët, ai bëri histori me kamerën e tij.

Invazioni më i madh në histori, pas të cilit mori fund Lufta e Dytë Botërore, u zhvillua më 6 qershor 1944, në Normandi.

Image

Njeriu që e ndjeu, pa dhe e përjetoi atë ditë quhet Robert Capa. Ai me kamerën e tij depërtoi nëpër front duke e regjistruar atë që duhej ta shihte e gjithë bota. Fotot e tij regjistruan momente të cilat e treguan luftën e ushtarëve amerikanë dhe pothuajse humbën përgjithmonë, shkruan KOHA Ditore.

Capa ka lindur në Hungari, në “Ditën D” ishte 30 vjeç dhe tashmë ishte i njohur për punën e tij në luftën civile në Spanjë. Kur revista “Life” e dërgoi atë për ta mbuluar Ditën D, kjo detyrë e konfirmoi fjalinë e tij të famshme: “Nëse fotot nuk janë mjaft të mira, kjo do të thotë se nuk jeni mjaft afër”.

Invadimi filloi në ora 6:30 të mëngjesit, kur Capa doli me ushtarët jashtë. Për 90 minuta ai i bëri 106 fotografi, të cilat shpejt ia dërgoi redaktorit John Morris për procesim.

“E kam pritur të martën dhe të mërkurën për t’i marrë fotot nga luftimet. Isha shumë anksioz dhe pjesërisht u qetësova vetëm kur Robert më thirri të mërkurën pasdite për të më treguar se i kishte dërguar fotot përmes korrierit. E gjithë bota po i priste fotot e tij”, tha John Morris.

Image

Morris shtoi se korrieri shpejt mbërriti me foto, dhe i dërgoi menjëherë në dhomën e errët për zhvillim. Ai donte t’i merrte sa më parë dhe theksoi se ato duhej të zhvilloheshin sa më shpejt që të ishte e mundur.

“Pak minuta më vonë, një djalosh i ri i quajtur Dennis Banks vrapoi në zyrën time. Ai tha se fotografitë ishin prishur. Ai tha se në nxitim nuk i kishte kushtuar vëmendje detajeve, dhe fotografitë gjatë zhvillimit ishin shkatërruar plotësisht. Nxitova të kontrolloja nëse kjo ishte e vërtetë dhe shpejt e kuptova se arritëm t’i shpëtonim vetëm disa fotografi”, tha Morris, duke shtuar se pikërisht këto fotografi u bënë të famshme në mbarë botën. / KultPlus.com

Pamje nga Afganistani para talebanëve në vitet e 60-ta (FOTO)

Kush mendon se Afganistani ka qenë gjithmonë një vend i përfshirë nga lufta dhe larg kulturës perëndimore, e ka gabim.

Fotografitë e shkrepura nga Bill Podlich, profesor universiteti amerikan i transferuar në Kabul në vitin 1967, tregojnë jetën e afganëve në vitet ’60, përpara vendosjes së regjimit të talebanëve, transmeton KultPlus.

Në fotot me ngjyra, të publikuara nga bashkëshortja e Podlich, shikohen kopshte dhe parqe, gra të veshura me modën perëndimore, mrekulli arkitekturore dhe makina sportive që lëviznin në rrugë të shtruara.

Shumë nga strukturat në foto janë shkatërruar nga më shumë se 30 vite konflikti dhe pushtimi amerikan, pas atentateve të 11 shtatorit 2001, në Nju Jork, shkruan a2news. Për shembull, kopshtet Paghman, ku Podlich ka fotografuar dy vajzat e tij, nuk janë më.

Njëra nga vajzat, Peg Podlich, u shpreh: “Kur shoh fotot e shkrepura nga im atë, kujtoj Afganistanin si një vend me histori dhe kulturë të pasur. Është një eksperiencë e tmerrshme që të shohësh se si po vuan ai popull prej 40 vitesh”. / KultPlus.com

‘A thua tërë jetën do të na vijë era sëmundje e murtajë, a thua tërë jetën t’i dezinfektojmë plaçkat, ëndrrat, fjalët’

Poezi nga Ali Podrimja

Lum Lumi

A thua është dita jote e fundit në spital
do t’i biem deri në fund a thua
edhe kësaj dite të lodhur në orën e familjes.

Nuk të kam sharë as nuk të kam rënë kurrë
vetëm të kam thënë; Ai në hapësirë atje larg jam Unë.

Në jetë, në art vrasësit më të mëdhenj janë frikacakët.
Mjeshtëria e tyre; gjuajtja në gabime, dhelpëria.

Ti mëso të duash vogëlush. Ti mëso të ecësh me këmbët e tua
mbi të keqen mbi të mirën, mendo me kokën tënde
kurrë mos pështyj në dashuri, as në pleh;

Mallkim i fisit.
Shkolla jote antike; të dish të çelësh derën e shtëpisë
Në çdo kohë,
Të dish të thuash fjalën kur duhet thënë.
Urrejtja është më e rëndë se vrasja.

Me ditë me shikon nga krevati i vjetër; spitali tepër i vogël
për dhimbjet e tua
për shtatë plagët e tua
për ditët, për netët e tua plot klithje.

Spitali tepër i vogël
i vogël tepër spitali
nën te Danubi i thellë e i kaltër.

A thua tërë jetën do të na vijë era jod
sëmundje, murtajë
do pështyjmë gjak e vrer,
a thua tërë jetën t’i dezinfektojmë plaçkat, ëndrrat, fjalët.

A thua edhe këtë ditë do ta kalojmë në spital.
Të shikoj; në syrin tënd flaka, etja, qielli,
Në syrin tënd asnjë dredhi, asnjë mllef
pastërtia e syrit tënd më ka përpirë të tërin.

Në fund të syrit tënd
hap fatin tim të kobshëm.

Ai nuk jam Unë
Ai nuk je TI
Kush jam, kush je?
Syri yt mbyllet, dhe frëngjia në Kullë.

Poezia më e bukur ende s’është shkruar
as do të shkruhet
përderisa zhytësit ende jetojnë

Vogëlushi im, thellësia mashtron, vetëm largon nga e vërteta
dhe çdo fund është tragjik.

Po ç’ka aty poshtë në materie
Miu i Bardhë, antimateria.

Do të vijë koha kur do të më hapësh si një libër
të vjetër psalmesh
kur do të mësoj të ecësh nëpër pluhurin tim
por koha ecën shpeshherë në shpinë të breshkës.

A thua na u sosën fjalët, këngët,
na mundi ëndrra, udha,
a thua edhe kjo ditë po na lë me shpirt ndër dhëmbë.

Ti je më i madh, vogëlush, më i fortë se ky spital
për inat këtë ditë ta sosim deri në fund.
Lum Lumi. / KultPlus.com

Afganistani i Khaled Hosseinit, si çdo vend i botës

Një mjek nga Kalifornia, publikoi ”Gjuetari i balonave”, romani kushtuar një fëmije që rritet në Kabul, vitet 1970…

Vetëm dy vjet pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit, ndërsa bota rrekej ta kuptonte Afganistanin, romani i vitit 2003, nga Khaled Hossein, erdhi si një përgjigje e thjeshtë: vend, si çdo vend tjetër. 

U shit në miliona kopje, në të gjithë botën dhe u pasua nga dy libra të tjerë: ”Njëmijë diej vezullues” e ”Dhe malet oshëtinë”.

Por, suksesi i ”Gjuetarit të balonave”, ky romani i parë i Hosseinit, duket ka të bëjë me thjeshtësinë e përshkrimit të jetës në Afganistan, gjatë kohës kur vendi ishte mbretëri. Autori përshkruan një incident të pakëndshëm, që i ndodhi atij dhe një shoku të fëmijërisë.

Hosseini ishte djali i një diplomati. Shoku i tij i fëmijërisë, ishte biri i një shërbyesi. Afganistani, një vend  i harruar dhe i varfër, me një gjeografi të pamëshirshme, përplot male dhe pa dalje në det. Por, fati e deshi që vendi të gjendej në mes të një masivi toke, të njohur si Evroazia, si edhe pika ku në periudha të ndryshme të historisë, perandoritë e mëdha u përplasën gjatë fushatave të tyre për zgjerim.

E para, ishte mesin e shekullit të nëntëmbëdhjetë.

Perandoria Britanike, duke u zgjeruar nga kolonia e saj, India, mbërriti në veri, ku u takua me Perandorinë Ruse, që zbriti nga veriu. Historianët i vunë kësaj përplasjeje, emrin’ ‘Loja e madhe”. Ata e huazuan këtë term, nga letërsia: krijuar nga Rudyard Kipling.

Në shekullin e njëzetë, u shënua e dyta.

Kësaj here, Bashkimi Sovjetik u përplas me Shtetet e Bashkuara. Sovjetikët mbështetën komunistët vendas, më 1978, për një grusht shteti të përgjakshëm, që pasoi me pushtimin e plotë të Afganistanit e më pas, nga një dekadë luftë e përgjakshme, kur fuqitë e tjera ndërhynë për t’u shkaktuar sa më shumë tensione sovjetikëve.

Husseini ishte 11 vjeç, kur i ati siguroi një punë si diplomat në Paris, më 1976, ndërsa familja qëndroi në perëndim pas grushtit komunist të shtetit, dy vjet më vonë. Ata kërkuan strehim politik në SHBA dhe zunë vend në Kaliforni. Husseini vizitoi Kabulin për herë të parë, pas 25 vjetësh, më 2003.

Ai deklaroi më vonë, se një nga arsyet se pse shkroi ”Gjuetarin e balonave”, ishte ndjenja e fajit të njeriut të mbijetuar.

Ai dhe pak afganë të tjerë, arritën t’i shpëtojnë tmerreve të luftës sovjeto-afgane dhe më pas, të asaj civile, që cilat zgjatën mbi 20 vjet, sepse qëlluan të jenë në perëndim. Pjesa tjetër e afganasve, bashkë me shokun e fëmijërisë së shkrimtarit, mbetën atje. /konica/ KultPlus.com

Gratë duke dhënë gji dhe historitë e dhimbshme prapa këtyre pikturave

Një pikturë e veçantë tregon humanitetin e njeriut në kohërat e vështira.

Piktura me emrin “Roman Charity” nga Bartolommeo Esteban Murillo tregon një burrë i cili thithë qumësht nga gjiri i vajzës.

Historia është e gjatë, e dhimbshme deri në palcë.

Emri i burrit është Cimon. Ai është dënuar të lihet si i tillë deri sa të vdesë pa bukë, në një burg pa ujë e ushqim. Pero, vajza e Cimon, e viziton babain e saj në burg. Në këto vizita ajo e sheh se babai i saj po kalon në agoni, dhe përkundër se nuk lejohet ajo i jep gji babait të saj, një trohë ushqim ky për të mbajtur gjallë shpirtin e Cimon.

Bartolommeo Esteban Murillo
 Lorenzo Pasinelli (1629-1700)

Në fund të dytë raportohen tek autoritetet kur merret vesh çfarë ka bërë vajza, një vepër të jashtëligjshme.

Legjendat janë të ndryshme. Disa thonë se ata u liruan meqë sigurimi i burgut u fascionua nga veprimi i vajzës për prindin e saj të dërrmuar.

Tregimi lart është edhe i shkruar në Nëntë Librat e Veprimeve të Bukura nga Romakët, shkruar nga Valeriues Maximues. Në mes të romanëve gjithmonë ka pasur mitologji të tilla të cilat historia jo gjithmonë ka mund t’i vërtetojë.

Dirck Van Baburen (1595-1624)

Ekzistojnë disa piktura, përpos asaj nga Bartolommeo, të cilat e përshkruajnë të njëjtën situatë. Në një qytet evropian, të lashtë, vajza i jep gji babait të saj për ta shpëtuar nga vdekja dhe uria, shkruan KultPlus.

Jean-Baptiste Deshays (1729-1765)
Jean-Baptiste Greuze (1725-1805)
Peter Paul Rubens (1577-1640)

Për dy javë të gushtit në Kosovë erdhën 738 aeroplanë, me mbi 90 mijë udhëtarë

Për dy javë të gushtit në Kosovë erdhën 738 aeroplanë, me mbi 90 mijë udhëtarë, ndërsa, gjatë tërë muajit korrik ishin realizuar 1,327 fluturime me 221,728 udhëtarë në ardhje dhe 118,477 në shkuarje.

Për dy javët e para të muajit gusht, duke e shfrytëzuar Aeroportin Ndërkombëtar “Adem Jashari”, në vendin tonë kanë ateruar 738 aeroplanë, në total me mbi 91,634 mërgimtarë.

Sipas Zyrës për Informim të ANP-së,  brenda kësaj periudhe nga Kosova janë larguar 125 mijë udhëtarë, me gjithsej 216 mijë e 758 persona.

“Nga data 1 deri 15 gusht janë realizuar 738 fluturime me 125,124 udhëtarë në shkuarje, ndërsa 91,634 udhëtarë kanë ardhur në Kosovë. Gjithsej shkuarje-ardhje janë 216,758 udhëtarë”, thuhet në përgjigjen e kësaj Zyre./albinfo/ KultPlus.com

Fillon edicioni i njëmbëdhjetë i ‘Green Fest’

Nën temën “Ndrite Qytetin” programi i sivjetmë i Green Fest fokusohet në potencialet që do çonin drejt menaxhimit sa më efikas të qyteteve, me qëllim që të jenë sa ma gjithëpërfshirëse, të sigurta dhe të qëndrueshme.

Fokus i këtij programi sensiblilizues e vizionues do të jenë potencialet ekzistuese në qytetin dhe rrethinën e Mitrovicës. Programi i përgjithshëm i festivalit përmban aktiviteteve të ndryshme si: ekspozita artistike, shfaqje filmash, diskutime, puntori, promovim libri, ligjërime, si dhe do përmbyllet me dy netë muzikore në qytetin e minatorëve.

Duke ditur rolin jetik të qeverisjeve lokale, edicioni i 11’të i Green Festival del me thirrjen “Ndrite qytetin”, me shpresën se vendimmarrësit do të fokusohen për zhvillimin e infrastrukturës së gjelbër (transport më efikas, ulje të ndotjes së ajrit), e do marrin parasysh kërkesat e qytetarëve për të shkuar drejt ndërtimit të qyteteve sa më gjithëpërfshirëse, të jetueshme dhe më të gjelbra.

Mbrëmë u bë hapja solemne e festivalit me çrast u konfirmua edhe nga zyrtarët komunal se Green Fest vazhdon të jetë festival tradicional e markë identifikuese e qytetit të Mitrovicës.

Dita e parë e festivalit ka filluar me puntorinë vizionuese “Ndrite Trepçën”, “Green Talks” puntorinë me teknologji për fëmijë “Ndrite qytetin”, si dhe do të mbyllet me shfaqjen e filmit “I Am Greta” dhe një diskutim me Granit Gashin. / KultPlus.com

Këto janë masat që pritet të miratohen: Mbyllen klubet e natës dhe shkurtohet orari i gastronomisë

Ministri i Shëndetësisë, Arben Vitia, ka takuar krerët e institucioneve shëndetësore dhe personat e angazhuar në mbikëqyrjen dhe zbatimin e masave anti-COVID, me të cilët ka diskutuar rreth masave të reja anti-COVID.

Në takimin e ministrit Vita me hisedarët në zbatimin e masave kundër COVID-19, është diskutuar që të ketë ndryshim të masave anti-COVID, për shkak të rritjes së rasteve pozitive.

Kryetari i Odës së Hotelerisë dhe Turizmit, Hysen Sogojeva, ka deklaruar për Express se nga data 20 gusht, deri më 1 shtator, orari i gastronomisë do të jetë deri në orën 22:30 apo eventualisht deri në orën 23:00, transmeton KultPlus.

“Nga data 20 deri më 1 shtator orari i gastronomisë do të jetë deri në 22:30 ose deri në orën 23:00. Sallat e dasmave, hotelet, restorantet, qendrat tregtare dhe restorantet brenda tyre po ashtu. Maksimumi i personave të lejuar në dasma do të jetë 150”, ka deklaruar Sogojeva.

Sogojeva tha se nga data 20 gusht, klubet e natës do të mbyllen, derisa tha se nuk është ëprmendur kufizimi i lëvizjes së qytetarëve.

“Klubet e natës mbyllen nga data 20. Kufizim të lëvizjes nuk është përmendur.  Ne si Odë duke e parë gjendjen, u pajtuam me këto masa deri më 1 shtator”, ka deklaruar Sogojeva. /gazetaexpress/ KultPlus.com

Puthja e Tinka Kurtit dhe Naim Frashërit, puthja e parë në film shqiptar

Aktorja e njohur shqiptare Tinka Kurti jo pak herë e ka kujtuar një puthje në jetën e saj.

Puthja e saj me Naim Frashërin ishte e para puthje në një film shqiptar, dhe kjo e theu një tabu të asaj kohe për mentalitetin sidomos shumë tradicional.

“Është e vërtetë dhe kjo më bën krenare. Nuk pata asnjë hezitim kur tek filmi “Tana”, nën një pemë i dhashë puthjen partnerit tim, aktorit të madh Naim Frashëri. Është puthja e parë në historinë e filmit shqiptar dhe kjo më bën të ndjehem vërtetë mirë. Ishte koha e tillë, mentaliteti që të pengonte për të realizuar skena të tilla. Megjithatë, edhe pse isha shumë e re, pasioni e bën aktorin të interpretojë edhe skena të tilla që tashmë janë të zakonshme” tregon aktorja Tinka Kurti.

“Sigurisht që nuk ishte e lehtë. Madje ju them se për të bërë atë puthje, na u desh të realizonim 29 dubla dhe fatkeqësisht skenën e hoqën më pas. Zemërohem me vete dhe them: “Mirë atëherë që nuk lejonte koha dhe regjimi, po sot, përse nuk jepet puthja ime me Naim Frashërin?” Për mua është një nga momentet më të bukura të karrierës sime si aktore, jo vetëm se kam partner një aktor të madh, porse isha një aktore e vërtetë që shkela çdo bestytni për të realizuar rolin. Dhe këtë nuk e bënte çdo femër aktore” tregon Kurti.

Filmi “Tana”, i cili u prodhua nga Kinostudio Shqipëria në vitin 1958, njihet si filmi i parë artistik i metrazhit të gjatë shqiptarë. Premiera e filmit është dhënë më 17 gusht të vitit 1958.

Ky film për regjisor kishte Kristaq Dhamo, skenari është punuar nga Kristaq Dhamo, Fatmir Gjata dhe Nasho Jorgaqi, ndërsa muzika nga Çesk Zadeja. / KultPlus.com

Festivali i Venecias rikthen filmin politik

Thith ajrin e asaj kohe dhe sigurisht që kjo nuk është e shëndetshme, pasi vetë ai është viktimë e kurtheve, censurës dhe persekutimit.

Por, pikërisht për këtë arsye, filmografia po përjeton një sezon të madh rilindjeje dhe denoncimi në Festivalin e Filmit në Venecia (1-11 shtator).

Kjo është kinemaja politike, kinemaja civile që po përditësohet deri në ditët e sotme duke u shndërruar në një dëshmi të çmuar.

Përveç temës së grave, politika është lajtmotivi i madh i këtij festivali.

Do të jetë filmi ”Sad film”, prej 12 minutash, jashtë konkurrimit që flet mbi shtypjen e përgjakshme të protestave kundër grushtit të shtetit në Mianmar, drejtori i së cilës është aq i rrezikuar sa fshihet pas një pseudonimi ”Vasili”.

Drejtori i festivalit, Alberto Barbera thotë se ”menduam se e kishim lënë pas barbarinë e luftës në vend që të gjendeshim përballë shumë konflikteve”.

”Liria, ne e shohim atë gjatë gjithë kohës, është në rrezik në shumë vende dhe gjithashtu në Evropë, ne jemi në një epokë të regjimeve të vrasjeve dhe kush më mirë se një kineast ka aftësinë të kapë këtë moment”, thekson ai.

Ndër filmat në garë janë ata të Erik Matti ”On the job: The missing 8” që flet për korrupsionin e medias në Filipine, apo ”Leave no traces” i Jan P. Matuszyński mbi torturat e autoriteteve komuniste në Poloni në 1983 në protestën e ”Solidarnost”-it, kur Grzegorz Przemyk, i biri i poeteshës së opozitës, Barbara Sadowska, arrestohet dhe rrihet nga një patrullë policie dhe vdes pas dy ditësh agoni apo filmi ”Captain Volkonogov” i Natasha Merkulova dhe Aleksey Chupov që flet për spastrimet staliniste të vitit 1938 në Bashkimin Sovjetik nga ana e NKDV-së.

Filmi ukrainas ”Reflection” i Valentyn Vasyanovych përqendrohet te kirurgu ukrainas, Serhiy, i kapur nga forcat ushtarake ruse në zonën e konfliktit në Ukrainën lindore, dhe ndërsa është në burg, është i ekspozuar ndaj poshtërimit dhe dhunës. Pas lirimit, ai përpiqet të gjejë qëllimin në jetë duke rindërtuar marrëdhënien e tij me vajzën dhe ish-bashkëshorten.

”Republic of silence” i Diana El Jeiroudi premton se do ta prekë spektatorin me historinë e një regjisori sirian në mërgim në Gjermani për dekada të tëra dhe me dëshirën prekëse për të rikuperuar imazhet dhe tingujt e tokës dhe njerëzve të tij, gjysma e të cilëve janë përhapur në të gjithë botën. /atsh/ KultPlus.com

Dafina Zeqiri prezanton kopertinën zyrtare të albumit të ri ‘Dafinë Moj’

Këngëtarja e njohur shqiptare, Dafina Zeqiri tash e një vit ka filluar me përgatitjet e albumit të saj më të ri, i cili mban titullin ”Dafinë Moj”, përcjell KultPlus.

Sot, Zeqiri ka ndarë për ndjekësit e saj fotografinë e kopertinës së këtij albumit, ku shihet e rrethuar me një tufë delesh duke mbajtur edhe një qingj në duar.

“Dedikuar një zonje të veçantë Melihate Zeqiri” – është e shkruar në kopertinën e albumit referuar nënës së saj.

“Zonja dhe Zotërinj. Kopertina zyrtare e albumit tim të ardhshëm”, ka shkruar Zeqiri në postimin e bërë. / KultPlus.com