Tre astronautë kinezë janë kthyer në Tokë pasi kaluan më shumë se pesë muaj në stacionin hapësinor të Kinës.
Astronautët që ishin pjesë e misionit të Kinës Shenzhou-16 u ulën në vendin e uljes Dongfeng në Rajonin Autonom të Mongolisë së Brendshme të Kinës veriore, shkruan AA, transmeton KosovaPress.
“Kapsula e kthimit e anijes kozmike të drejtuar Shenzhou XVI, që mbante astronautët Jing Haipeng, Zhu Yangzhu dhe Gui Haichao, u ul në vendin e uljes Dongfeng në Rajonin Autonom të Mongolisë së Brendshme të Kinës”, thuhet në postimin e Stacionit Hapësinor Kinez në X.
Të tre astronautët, të cilët qëndruan në stacionin hapësinor për 154 ditë, janë në gjendje të mirë shëndetësore.
Kthimi i ekuipazhit Shenzhou-16 erdhi pasi anija kozmike e drejtuar nga Shenzhou-17, me tre astronautë të tjerë në bord, u ankorua me sukses në stacionin hapësinor javën e kaluar./rtv21/KultPlus.com
Titulli “Poeti Laureat” i jepet poetes shqiptare Luljeta Lleshanaku me motivacionin, “Për vargun e saj modern, larg metaforës së automatizuar duke e ndërtuar me ritëm e krahasim domethënien e frazës poetike, si dhe për krijimin e një brezi të ri poetësh.”
Luljeta Lleshanaku përfaqëson çka është postmoderne në poezinë shqipe, duke i kthyer kësaj të fundit bashkëkohësinë me poezinë botërore.
“Do të ishte nder i madh për çdo poet ta fitonte këtë titull për vetë faktin se, ai jepet për zërat më influencues në poezi. Një nga momentet më të vështira në gjithë krijimtarinë time ka qenë përballja me lexuesin shqiptar. Për mua fillon një moment ankthi në momentin që libri del nga procesi i botimit. Është shumë e vështirë të impresionosh lexuesin shqiptar, jo vetëm sepse lexuesi shqiptar është pak kapriçoz, është dhe shumë skeptik por dhe sepse ti me lexuesin tënd ndan të njëjtën përditshmëri dhe është shumë e vështirë ta impresionosh dhe ta habisësh. Për më tepër ta bësh që të të dojë. Dhe në kohët që jetojmë është edhe më e vështirë sepse lexuesi është i ekspozuar ndaj arritjeve më të mëdha botërore. E nëse ai merr mundimin të lexojë poezinë shqipe dhe për më tepër të zgjedh ty, kjo është një arsye për tu ndjerë mirë”- tha Lleshanaku gjatë ceremonisë për marrjen e titullit që iu dorëzua nga Ministrja e Kulturës, Elva Margariti.
Titulli “Poeti Laureat” jepet nga Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit dhe organizohet një herë në dy vjet. Gjatë këtij 2 vjeçari mbajtësi i titullit ka përgjegjësinë e ndërtimit të një strategjie personale për promovimin e vlerave të poezisë si dhe të hartojë një antologji me poezi duke e zgjedhur ai vetë tematikën.
Luljeta Lleshanaku është poetja e dytë që vlerësohet me këtë titull. I pari “Poet Laureat” është Rudolf Marku i cili, e mbylli 2-vjeçarin e tij duke lënë pas si strategji personale për promovimin e poezisë shqipe, vetëm një debat rreth mënyrës së përzgjedhjes së fituesit ku vetë ai ishte pjesë.
Titulli “Poeti Laureat” i jepet poetes shqiptare Luljeta Lleshanaku me motivacionin, “Për vargun e saj modern, larg metaforës së automatizuar duke e ndërtuar me ritëm e krahasim domethënien e frazës poetike, si dhe për krijimin e një brezi të ri poetësh.”
Luljeta Lleshanaku përfaqëson çka është postmoderne në poezinë shqipe, duke i kthyer kësaj të fundit bashkëkohësinë me poezinë botërore.
“Do të ishte nder i madh për çdo poet ta fitonte këtë titull për vetë faktin se, ai jepet për zërat më influencues në poezi. Një nga momentet më të vështira në gjithë krijimtarinë time ka qenë përballja me lexuesin shqiptar. Për mua fillon një moment ankthi në momentin që libri del nga procesi i botimit. Është shumë e vështirë të impresionosh lexuesin shqiptar, jo vetëm sepse lexuesi shqiptar është pak kapriçoz, është dhe shumë skeptik por dhe sepse ti me lexuesin tënd ndan të njëjtën përditshmëri dhe është shumë e vështirë ta impresionosh dhe ta habisësh. Për më tepër ta bësh që të të dojë. Dhe në kohët që jetojmë është edhe më e vështirë sepse lexuesi është i ekspozuar ndaj arritjeve më të mëdha botërore. E nëse ai merr mundimin të lexojë poezinë shqipe dhe për më tepër të zgjedh ty, kjo është një arsye për tu ndjerë mirë”- tha Lleshanaku gjatë ceremonisë për marrjen e titullit që iu dorëzua nga Ministrja e Kulturës, Elva Margariti.
Titulli “Poeti Laureat” jepet nga Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit dhe organizohet një herë në dy vjet. Gjatë këtij 2 vjeçari mbajtësi i titullit ka përgjegjësinë e ndërtimit të një strategjie personale për promovimin e vlerave të poezisë si dhe të hartojë një antologji me poezi duke e zgjedhur ai vetë tematikën.
Luljeta Lleshanaku është poetja e dytë që vlerësohet me këtë titull. I pari “Poet Laureat” është Rudolf Marku i cili, e mbylli 2-vjeçarin e tij duke lënë pas si strategji personale për promovimin e poezisë shqipe, vetëm një debat rreth mënyrës së përzgjedhjes së fituesit ku vetë ai ishte pjesë./TopChanel/KultPlus.com
Nga një tryezë poste që kurrë s’mbetet shkretë ku rrinë kujtimi, brenga zemra dhe heshtja vetë, posi pëllumba letrat degdisen që me natë. I ndiej tek flatrojnë për në shtegtim të gjatë.
Dhe ja, ku jam rrethuar me burra e me gra, plagosur nga mungesat, nga ndarjet e mëdha.
Letra, pusulla, fjalë: që nisen në hapësirë, ëndrra ende pa çelur, mendime ende pa gdhirë, të gjitha marrin rrugën drejt vatrës e drejt pragut, si ndjenjë dërguar ndjenjës, si gjak dërguar gjakut.
Dhe po të jem nën tokë, që vdiqa ti mos thuaj, më shkruaj dhe nën tokë, se unë do të të shkruaj. Një shtresë e trashë pluhuri mbulon letrat që s’duhen, aty u zverdhën faqet, aty germat u shuhen, aty humbasin radhët.
Ku mallet derdhur qenë, aty jep shpirt gëzimi. Pasi cepat u brenë,aty rropaten thellë (ç’varrezë e llahtarshme!) hem ndjenjat e kaluara, hem dashuritë e tashme
Dhe po të jem nën tokë, që vdiqa ti mos thuaj, më shkruaj dhe nën tokë, se unë do të të shkruaj.
Po kur të shkruaj unë do dridhet kallamari: do skuqet bojë e zezë, me flakërima zjarri. Se kur të shkruaj unë, do shkruajnë eshtrat e mia: do shkruaj gjaku im gjithë gulç nga dashuria
Do marrë letra udhë, si shpend në zjarr kalitur, me dy flatra të forta dhe një adresë të ndritur. Si zog që për fole qiell- ajër do të ketë, mishin, gishtërinjtë e tu dhe frymëmarrjen vetë. Do mbetesh ti e zhveshur tek dridhesh me ngadalë, e gatshme ta ndiesh letrën pas gjoksit tënd të valë.
Dhe po të jem nën tokë, që vdiqa ti mos thuaj, më shkruaj dhe nën tokë, se unë do të të shkruaj.
Një letër dje kam parë sesi mbeti pa zot, mbi sy tek i flatëronte dikujt që s’ngrihej dot. Letrat që mbesin gjallë dhe për të rënë tregojnë: që regëtijnë si njerëz, veç sy s’kanë të shikojnë.
Kur dhëmbëqenzit rriten, unë ndiej pranë veshit tim ërmimn’ e letrës sate tamam si një gjëmim. Dhe mos e marsha zgjuar, në gjumë do e marr atë letër. /KultPlus.com
Tirana gjithnjë e më shumë po kthehet në një qendër arti, me aktivitete të përditshme kulturore.
Mbas 5 edicionesh të suksesshme, Metrosound kthehet nga një aktivitet i përvitshëm në një pjesë integrale të programit të Teatrit Metropol, i cili do të shtrihet përgjatë gjithë sezonit. Takimi i parë vjen këtë të enjte në 2 nëntor me violincelistin e mirënjohur shqiptar Redi Hasa.
Dy vjet pas publikimit të “The Stolen Cello” artisti prezanton albumin e tij të dytë si solist, “My Nirvana”.
Në të ai tregon një pjesë të historisë së tij: Takimin me muzikën rock dhe grunge të viteve ‘90 fill pas rënies të sistemit diktatorial në Shqipëri, pak vite përpara se të vendoste të linte vendin e tij për të shkuar në Pulja, Itali.
Ky album sjell në vëmendje këngët më domethënëse nga grupi i mirënjohur drejtuar nga Kur Cobain duke “rishpikur” kështu disa prej këngëve që kanë shënjuar një epokë të rëndësishme në historin e rockut botëror dhe sakaq janë kthyer në himne.
Në versionin live Hasa e transformon violincelin nëpërmjet distorsioneve dhe eksperimenteve elektronike radikale. Në ktë performancë ai do të jetë i shoqëruar nga Valerio Daniele ndërkohë që do të ribashkohet në skenë për të performuar disa pjesë me mikun e tij dhe bashkëthemeluesin e grupit “The Fish Hook”, artistin e mirënjohur Bojken Lako.
Metrosound është një program i kuruar nga Rubin Beqo me synimin për të sjellë në vëmendje projektet më domethënëse nga artistë bashkëkohor shqiptar në fushën e muzikës.
Teatri Metropol i bashkisë së Tiranës ka ngjitur në skenë disa vepra të njohura artistike, duke afruar jo vetëm artistë me eksperiencë, por duke u dhënë një mundësi dhe të rinjve që të shfaqen para publikut kryeqytetas./atsh/KultPlus.com
Vedat Kokona në 110 vjetorin e lindjes, është ekspozita që u cel në nderim të shkrimtarit, përkthyesit dhe leksikologut shqiptar, në Bibliotekën Kombëtare.
I njohur edhe për fjalorët e tij dygjuhësh anglisht-shqip dhe frëngjisht-shqip dhe për kontributin e tij në leksikologjinë dhe leksikografinë shqiptare.
Vedat Kokona u lind më 8 gusht 1913, në Izmir, nga një familje qytetare gjirokastrite. Më 1920 kthehet në Tiranë, ku kreu shkollën fillore dhe më pas vijoi mësimet në Liceun e Korçës. Studimet e larta i bën në Paris për drejtësi, ku ndenji deri në fillim të 1939-s.
Në shkurt 1944, së bashku me Mitrush Kutelin, Nexhat Hakiun dhe Sterjo Spassen, themeloi dhe kryesoi redaksinë e së përdyjavshmes Revista letrare, jetëshkurtër, por me ndikim në jetën kulturore, e cila më pas do të damkosej si fashiste.
Nga 1949 deri më 1965 punoi si përkthyes në Shtëpinë Botuese Shtetërore “Naim Frashëri”. Nga 1965 e deri sa doli në pension dha frëngjishten në Universitetin e Tiranës.
Vedat Kokona përktheu shumë klasikë të letërsisë së përbotshme, si Pier Kornejin, Zhan Rasinin, Shekspirin dhe Tolstoin, Gorkin, Xhon Gollsuorthin, Dikensin, Aleksandr Bekun, Rabindranat Tagoran dhe Ernest Heminguejin./topchanel/KultPlus.com
Ngjyrat e ngrohta të vjeshtës e kanë bërë Parkun Kombëtar të Thethit një nga atraksionet më interesante për t’u vizituar në këtë stinë.
Kryeministri Edi Rama në kuadër të rubrikës “Shqipëria e bukur” ndau sot pamje nga Thethi, i cili vijon të tërheqë turistë vendas e të huaj gjatë gjithë vitit.
I ndodhur 70 km larg Shkodrës, Thethi është një nga destinacionet më të preferuar të turistëve në të gjitha stinët, por në vjeshtë ai është magjik.
Pikat kryesore që turistët vizitojnë në Theth janë Monumenti i Natyrës si Syri i Kaltër, vaskat në Ndërlysë, Ujëvara e Grunasit, kanioni i Grunasit, shtegu Theth-Valbonë, shpella e Arapit, Shtegu i Bjeshkëve të Namuna etj.
Thethi gjendet në mes të Alpeve në veri të Shqipërisë, i mbrojtur nga tre malet, Radohima, Sheniku, Papluku, me lartësi mbi 2500 m mbi nivelin e detit.
Pasuritë natyrore të kësaj zone janë të lidhura së bashku edhe me trashëgiminë kulturore dhe historike të banorëve vendas, duke formuar kështu, bazat më të rëndësishme për zhvillimin e turizmit./atsh/KultPlus.com
Sot, Ministria e Kulturës dhe Agjencioni Suedez për Zhvillim Ndërkombëtar (SIDA), kanë nënshkruar një marrëveshje për avancimin e ruajtjes së trashëgimisë kulturore në Kosovë, shkruan KultPlus.
Marrëveshja për bashkëpunim u nënshkrua nga ministri Hajrulla Çeku dhe ambasadori suedez në Kosovë, Jonas Westerlund.
“Programi për të cilin u zotuan të dy palët të angazhohen në financim dhe zbatim të suksesshëm, ka për qëllim mbrojtjen e trashëgimisë kulturore përmes mbështetjes së edukimit, zhvillimit të rrjeteve ndërmjet organizatave, promovimit të identiteteve kulturore lokale, komponentës së zhvillimit të zonave kulturore për zhvillim ekonomik, ofrimit të drejtave dhe qasjes së barabartë në trashëgiminë kulturore për të gjitha komunitetet”, thuhet në njoftimin e Ministrisë së Kulturës në facebook./KultPlus.com
Kampioni shqiptar i karatesë, Alvin Karaqi mori “Yllin e Mirënjohjes Publike” të akorduar nga kryeministri Edi Rama. Në ceremoninë e zhvilluar këtë të martë, Karaqi meritoi mirënjohjen pasi në qershorin e këtij viti fitoi medaljen e artë në Kampionatin Evropian të Karatesë zhvilluar në Poloni, duke nderuar himnin shqiptar dhe ngritur sipër flamurin kuqezi.
Në finalen e 23 qershorit 2023, Karaqi triumfoi ndaj holandezit Brian Timmermans, me rezultatin 3:2, për të ngritur flamurin kuqezi dhe marrë medaljen e artë.
Në fjalën e tij, kryeministri Rama tha se Karaqi është një shembull që fle dhe zgjohet me idenë sesi të bëjë mjekun e mirë në Zvicër dhe sesi të ngrejë flamurin kuqezi në karate.
“Është një shembull i jashtëzakonshëm për të gjithë, vajzat dhe djemtë e Atdheut tonë. Alvini është një kampion që ka një veçanti të madhe, ndërkohë që ngjitet në majën e sportit të tij, është edhe një shërbëtor i palodhur i shëndetit të njerëzve në Zvicër, ku standartet janë nga më të lartat në botë. Në këtë të dytën nuk ka medalje, por jam i bindur që edhe sikur të kishte, nuk do ishte çudi që Alvini edhe aty të merrte medalje ari. Është një shembull frymëzues për këdo, që në rrugë e pasionit duhet të sakrifikojë, paçka mundit dhe vështirësive. Jeton, merr frymë dhe ushqehet me idenë për t’u ngjitur në majë dhe të jetë fitimtar. Dashuria e tij pasionante për atdheun dhe të jetuarit me flamurin kuqezi, si një lëkurë të dytë, kjo e shënon Alvinin”, tha Rama.
Në fjalën e tij, 30-vjeçari s’ka mundur t’i mbajë lotët, teksa ka thënë se dita kur i ofruan mbajtjen e flamurit kuqezi në ceremoninë hapëse të Kampionatit Evropian, u ndje si Gjergj Kastrioti.
“Dita kur mora flamurin për të përfaqësuar Shqipërinë në ceremoninë e hapjes, aty ishte medalje ime. Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti. Faleminderit të gjithëve që më keni ndihmuar, familja, trajneri. Kemi një histori në sport, duket të luftojmë që kjo shqiponjë të jetë krenare. Veç kushteve, duhet edhe ndjenja që i japim njëri-tjetrit. Unë nuk e përjetova medaljen, sepse kur e fitova shkova në punë në spital. Më falni për këto emocione, por uroj që sportistët dhe ata të karatesë ta përjetojnë këtë ndjenjë që po ndjej unë tani”, tha Karaqi mes lotësh./shqiptarja.com
Presidenti amerikan, Joe Biden dhe zonja e parë, Jill Biden, hynë në frymën e Halloween-it teksa mirëpritën një grup fëmijësh me fat në Shtëpinë e Bardhë për mashtrim të hënën.
Ndërsa presidenti nuk kishte veshur një kostum, Dr. Biden u vesh si kafsha shtëpiake e çiftit, macja Willow, me një fustan gri, veshë maceje, një hundë dhe mustaqe dhe një bisht, transmeton klankosova.tv.
Përpara shpërndarjes së ushqimeve, Dr. Biden lexoi nga libri për fëmijë ”Ten Pumpkins Spooky on the South Lawn”.
Leximi vazhdoi me temën e mbrëmjes ”Hallo-READ!”, të cilën zonja e parë e zgjodhi si një mjet për të nxjerrë në pah përrallat dhe personazhet e famshme letrare, tregimet e fantazmave dhe atë që Shtëpia e Bardhë e përshkroi si “drithërima drithëruese e leximit”.
Pas historisë, presidenti dhe zonja e parë mirëpritën studentët e shkollave publike lokale dhe fëmijët, ku morën karamele dhe libra në dyert e Shtëpisë së Bardhë./KlanKosova/KultPlus.com
Ambasadorja e Kosovës në shtetin e Suedisë, Shkëndije Geci- Sherifi është shprehur se ndihet krenare për fitoren e medaljes së artë të Korit Siparantum në ‘Lojërat Evropiane të Koreve’ të mbajtura në Suedi, shkruan KultPlus.
Ambasadorja Geci- Sherifi përmes një postimi në facebook, ka ka thënë se ndihet krenare me fitoren dhe përfaqësimin dinjitoz të Republikës së Kosovës nga Kori Siparantum.
“Krenari pafund për fitoren dhe përfaqësimin dinjitoz të Republikës së Kosovës. Ju lumtë Siparantum Choir & Memli Kelmendi” është shprehur Geci-Sherifi.
Kori “Siparantum” sot është shpallur fitues i “Lojërave Evropiane të Koreve” i cili është mbajtur në Suedi, nga ku ka rrëmbyer medaljen e artë në kategorinë më të lartë të garave “Çmimin e Madh të Kombeve”./KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës ka publikuar programin e muajit nëntor 2023, shkruan KultPlus.
Shfaqja e parë e cila do të jepet më 1 nëntor është ‘Correr o Fado” nga Baleti Kombëtar i Kosovës, përderisa shfaqja “Udhëtim i gjatë drejt natës” do të jepet më 2 dhe 3 nëntor.
Më poshtë mund të gjeni programin e plotë të Teatrit Kombëtar të Kosovës për muajin nëntor:
Kori “Siparantum” është shpallur fitues i Lojërave Evropiane të Koreve i cili është mbajtur në Suedi, nga ku ka rrëmbyer medaljen e artë në kategorinë më të lartë të garave “Çmimin e Madh të Kombeve”.
Ky kor ka qëndruar disa ditë në shtetin e Suedisë, ku po organizoheshin edhe Lojërat Evropiane të Koreve, duke garuar me 65 vendet tjera nga ku edhe doli fitues./KultPlus.com
Federiko Fellini ishte një regjizor dhe skenarist italian me famë botërore.
I lindur më 20 janar 1920, Felini konsiderohet gjerësisht si një prej kineastëve më të shquar dhe më me ndikim në historinë e kinemasë. Ai është fitues i katër Academy Awards për filmin më të mirë të huaj, dhe për punën e tij si regjisor në vitin 1993 ai u nderua me çmimin Oskar për arritjet gjatë jetës.
Ka qenë fitues dy herë i Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Moskë ([1963 dhe 1987) , ka marrë edhe Palmën e Artë në Festivalin e Filmit në Kanë në vitin 1960 dhe në Luanin e Artë për arritjet gjatë jetës në Festivalin e Filmit të Venecias në vitin 1985 .
Gjatë një periudhe prej gati dyzet vjetësh realizoi filmat – nga “Sheiku i Bardhë” , 1952 në “La voce della luna” 1990 – Fellini krijoi galeri Portretesh në dhjetra e filma me një turmë të vogël të karaktereve të paharrueshme.
Ai e quajti veten ” një zejtar që s’ka asgjë për të thënë , por ai e di se si ta thotë atë . ” Felini la vepra të paharrueshme , por edhe plot satirë mbuluar me një melankoli delikate , një stil që karakterizohet nga ëndrrat dhe vizionet e autorit Titujt e filmave të tij më të famshëm janë:
400 nxënës nga shkollat profesionale në 5 rrethe të Shqipërisë dhe që vijnë nga shtresa sociale nё nevojё, për rreth 12 të shtuna do të ndjekin programin “Nxitja e Aftësive”.
Ky program synon t’u japë të rinjve aftësitë e duhura për të parandaluar braktisjen e shkollës dhe t’i ndihmojë ata të integrohen mё lehtë në tregun e punës. Programi vjen si bashkëpunim mes Competitive Skills dhe Parkut Arkeologjik Apoloni, nëpërmjet planit edukativ “Edukimi përmes kulturës”.
Ky projekt me fokus tek të rinjtë, ka si qëllim rritjen e aftësive dhe integrimin e tyre në arsimin profesional, duke synuar punësimin.
Projekti i mbështetur nga UNICEF, është financuar nga qeveria italiane dhe miratuar nga MAS dhe MFE./atsh/KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka vizituar sot (e marte) Klinikën e Onkologjisë në QKUK, ku ka dhuruar 400 pako onkologjike për të prekurit me kancerin e gjirit. Me këtë rast u tha se në vendin tonë është bërë shumë që të ngritet vetëdija për zbulimin e hershëm të kësaj sëmundjeje.
Osmani falënderoi stafin e kësaj klinike për punën e tyre, përderisa tha se përkrahja institucionale nuk do të mungojë. Osmani shtoi se me investimet e bëra në këtë Klinikë janë përmirësuar dhe janë eliminuar një numër i madh i pengesave dhe se një numri i kërkesave veçse janë përmbushur. Kjo pako është dhuruar që gratë e prekura nga kanceri të kenë sado pak lehtësim.
Por sipas saj, ka ende për t’u bërë në mënyrë që të përmbushen nevojat e pacientëve.
Ajo bëri thirrje për të gjitha gratë dhe vajzat që të bëjnë mamografinë sepse siç tha ajo, zbulimi i hershëm shpëton shumë jetë.
“Ne jemi sot këtu së bashku me stafin e Klinikës dhe znj. Nafije për të dorëzuar 400 pako onkologjike, në fund të muajit tetor, i cili njihet edhe si muaji rozë, për të nderuar të gjitha ato që fatkeqësisht i kemi humbur nga sëmundja e kancerit të gjirit por edhe për të iu dhënë mbështetje të gjitha atyre të cilat po përballen me këtë sëmundje të tmerrshme, por e cila mund të parandalohet nëse zbulohet herët… Për fat të mirë ende po vazhdojnë investimet në këtë klinikë, ende po rritet numri i barnave, të cilat edhe mbulohen nga institucionet e Kosovës në këtë klinikë. Natyrshëm që ka ende nevojë që të investohet, në mënyrë që të përmbushen të gjitha nevojat e pacientëve, dhe kjo do të bëhet gradualisht, por tani me investimet që janë bërë janë eliminuar një numër i madh i pengesave, qoftë sa i përket aparaturës që i nevojitet, qoftë sa i përket numrit të shtretërve, të gjitha këto duhet të shtohen. Por në qoftë se e krahasojmë me vitin e kaluar, kur isha këtu një numër i madh i këtyre pengesave dhe barrierave janë eliminuar , dhe një numër i madh i këtyre kërkesave veçse janë përmbushur”, tha Osmani.
Gjithashtu Osmani shtoi se qëllimi i tyre është për pacientët që tejkalojnë shumë probleme dhe dhimbje fizike, që të mos kenë edhe dhimbje shpirtërore të cilat fatkeqësisht ua shkakton kjo sëmundje e tmerrshme.
Ndërsa drejtori i Klinikës së Onkologjisë, Ilir Kurtishi tha se Klinika e Onkologjisë ka shënuar progres dhe po bën një punë të jashtëzakonshme në trajtimin e pacientëve me sëmundje malinje.
“Edhe pse duket simbolike, ka impakt edhe në aspektin psikologjik por edhe atë fizik të pacientëve tonë… 05:10 Klinika e Onkologjisë ka shënuar progres dhe vazhdon të bëjë një punë të jashtëzakonshme në trajtimin e pacientëve me sëmundje malinje, jo vetëm të gjirit por në të gjitha format e sëmundjeve. Vetë fakti se sot është dita e fundit kur përmbyllet muaji rozë, në Kosovë është bërë shumë këtë muaj që të ngritet vetëdija, janë bërë tubime të ndryshme dhe kjo ka kulmuar që ne sot të gjejmë në Kosovë raste të reja për femra të reja të sëmura me kancer të gjirit në staza më të hershme. Vetë fakti se ne kemi regjistruar brenda 9 muajve të parë kemi regjistruar rreth 332 femra të prekura me kancer të gjirit”, tha Kurtishi.
Ndërkaq Nafije Latifi, drejtoreshë e shoqatës “Jeta Vita”, tha se kjo është një përkrahje e jashtëzakonshme për gratë që po trajtohen si pasojë e kësaj sëmundjeje.
“Sot po shpërndajmë 400 pako onkologjike të cilat janë donacion i presidentes dhe kjo është një përkrahje e jashtëzakonshme për gratë të cilat po trajtohen nga kanceri i gjirit, që përveç problemeve me sëmundjen të mos kenë probleme psikike me pamje e me dukje, me nevojën për t’i siguruar ato, me mjetet e tyre… Shpresoj që të do të kemi kushte më të mira për trajtim, me renovimin e ndërtesës, me zgjerimin e listës esenciale të barnave e tjera”, tha Latifi./rtv21/KultPlus.com
Kostumet folklorike janë një prej faktorëve që na dallojnë ne si komb, nga vendet fqinje. Shumë prej tyre datojnë që nga periudha ilire dhe natyrshëm kanë ardhur duke u përshtatur me kohën e rrethanat në të cilat janë përdorur, e megjithatë në to ruhen ende motivet themelore që mund të shpjegohen me besimet parahistorike. Në veshjet e veriut gjenden trekëndësha, rombe, qarqe e kryqe të njohura si simbole të shëndetit e pjellorisë.
DRTK Shkodër ka prezantuar së fundmi disa veshje të zonës së Dukagjinit, Pukës e Mirditës që janë pjesë e koleksionit privat të Gjon Dukgilaj, duke shpalosur një pasuri të çmuar etnografike.
Një prej elementeve të koleksionit është përparësja e madhe (paraniku) në formë trapeze, me thakë e krahinës së Pukës, e cila lidh zonën e Dukagjinit me zonën e përtej Drinit duke ndërlidhur elementë të përbashkët mes përparëses së Pukës me atë të Dukagjinit. Në foton e parë shohim pjesë nga paraniku gjithnjë i qëndisur me motive tepër interesante të përdorura para vdekjes së Skënderbeut dhe Lek Dukagjinit, të njëjtat ngjyra të pranishme edhe tek ajo e zonës së Dukagjinit. Më pas xhubleta bëhet e zezë, dhe dijebërja e saj u trashëgua në zonën e Mirditës dhe Dukagjinit që mbajnë zinë e Skënderbeut dhe Lek Dukagjinit.
Një tjetër element i ruajtur është xhupi i grave dhe i vajzave Mirditore – (xhybja mirditore). Xhupi është si zhgun pa mëngë dhe i gjatë deri poshtë gjunjëve, zbukuruar me gajtane të zinj e me figura simbolike të kuqe, vishnje dhe kafe a të zeza.
Ndërsa brezi në ngjyrë të bardhë; tregon se vajza e shtepisë ishte e fejuar dhe vinte nga një familje e madhe dhe e pasur.
Përparësja (paraniku) e krahinës së Dukagjinit me thakë ngjyrë vjollcë që mbahej në ceremonitë martesore dhe mortore, tregon ngjyrat që xhubleta kishte dikur, qëndisur me motive tepër interesante që të kujtojnë simbolikën e nënës Tokë. / KultPlus.com
Në nderim të mjeshtrit të valles popullore mbarëshqiptare, Besim Zekthi, i vlerësuar me titullin “Nderi i Kombit” dhe “Gjerdani i artë”, Ansambli i Këngëve dhe Valleve Popullore do të sjellë për të gjithë artdashësit, koncertin “Legjenda e valles shqipe, Besim Zekthi- Nder i Kombit”.
Koncerti do të shfaqet sonte në TKOBAP, në orën 19:00. Në të do të interpretojnë Orkestra, Grupi i Valleve dhe Grupi Vokal i Ansamblit Popullor. Gjithashtu do të interpretojnë dhe solistët e Ansamblit Popullor, Iris Bega, Adela Bezhani, Malvina Likaj, Aranit Hoxha, Denisa Xhemnica. Në këtë event do të jetë pjesëmarrës edhe grupi i mirënjohur “Pleqtë e Krujës”.
Koncerti do të prezantojë krijimtarinë dhe interpretimet solistike të mjeshtrit Zekthi, bazuar në repertorin krijues të tij, shoqëruar me këngë të përzgjedhura, duke përfshirë dhe momente nga jeta dhe aktiviteti i tij artistik apo vlerësime nga personalitete të ndryshme./ atsh / KultPlus.com
Filmi “Jerẽm” i mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës po merr pjesë në Apulia Film Forum.
Filmi “Jerẽm” është bashkëprodhim me Shqipërinë, me regji nga Ismet Sijarina dhe producente Leonora Lushtaku.
Filmi trajton një temë për qytezën të cilën e ka mbuluar errësira qe pesëmbëdhjetë vite, Era (47) menaxhere e strehimores së grave dhe e mbijetuar e dhunës seksuale, përballet me mllefin e burrave, të cilët fajësojnë gratë e tyre për fatkeqësinë qe ju ka ndodhur.
Fondacioni i Komisionit të Filmit në Apulia prezanton edicionin e 14-të të projektit Apulia Film Forum – Mediterranean Edition, i cili po mbahet në Otranto, Itali si pjesë e “Otranto Film Festival” më 30 dhe 31 tetor 2023. / KultPlus.com
Në kuadër të avancimit të infrastrukturës ligjore, grupi punues i themeluar për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për Veprimtarinë Botuese dhe Librin ka filluar takimet e tyre të rregullta.
Në mënyrë që politika e re e librit në vendin tonë të jetë e qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse, ministri Hajrulla Çeku, i shoqëruar nga këshilltarja politike Rozafa Imami dhe drejtoresha e Departamentit të Kulturës në MKRS Jehona Shyti, priti në takim komunitetin letrar.
Bashkë diskutuan modelet dhe praktikat që kontribuojnë në fuqizimin e fushës së librit, botimit dhe qarkullimit të tij, nxitjen e leximit, zhvillimin e koleksioneve të bibliotekave, si dhe çështje tjera që do t’i propozohen grupit punues për t’i përfshirë në Ligj.
Takimet dhe konsultimet me komunitetin letrar do të vazhdojnë deri në përfundim të procesit të plotësim-ndryshimit të Ligjit. / KultPlus.com
“Nata e Shtrigave” më 31 tetor, në shumicën e vendeve, festohet si Halloween. Ndërsa kisha e ka karakterizuar këtë praktikë si pagane, të rinjtë në mbarë botën po shijojnë shumë kunguj dhe maskat.
Halloween është një nga festat më të preferuara të fëmijëve dhe të rinjve, kryesisht për shkak të veshjeve dhe ëmbëlsirat që ndahen atë natë. Megjithatë, shumë veta nuk e dinë se si filloi kjo festë dhe pse është kaq popullore sot.
Fillimi i festës së Halloweenit daton që nga shekulli i pestë, kur keltët e lashtë festuan zotin e Diellit dhe zotin e Vdekjes. Më 1 nëntor, ata shënuan fillimin e vitit të ri.
Keltët besonin se atë natë të vdekurit lanë varret e tyre dhe ecnin mbi tokë, dhe për të shmangur ndeshjen me ta, krijuan një zhurmë të madhe dhe u mbuluan me maska të frikshme.
Besohet gjithashtu se të vdekurit po vinin pas ushqimit, kështu që ata mbetën në shtëpitë e tyre, duke lënë fasule ose patate dhe një qiri të ndezur.
Si u bënë kungujt simbol i festës?
Zakoni i hedhjes së kungullit për Halloween daton nga shekulli i 16-të, dhe bazohet në legjendën irlandeze të imagjinatës dhe farkëtarit me emrin Jack.
Jacku ishte një pijanec, i cili pëlqente të bënte shaka të hidhura me njerëzit, dhe pastaj e mashtroi edhe vetë djallin, transmeton ksp. Ai e tërhoqi djallin në majë të pemës dhe ngriti shpejt kryqe rreth pemës pas të cilës nuk mund të zbriste.
Ai e bëri atë të premtonte se nuk do të merrte shpirtin e tij kur të vdiste dhe vetëm atëherë e la të zbriste nga pema. Kur Jacku vdiq, djalli e mbajti premtimin dhe nuk e lejoi të shkonte në ferr. Për shkak të kësaj, Jacku u gjykua në përjetësi për t’u endur në errësirën mes qiellit dhe ferrit ndërsa mbante një bisht, pasi ishte ushqimi i tij i preferuar në jetë.
Meqenëse ishte errët dhe Jacku nuk e dinte se ku po shkonte, ai iu ankua djallit, i cili i dha atij zjarrin e ferrit. Jacku mori gacat dhe i vendosi në bisht për të ndriçuar shtegun në errësirën e përjetshme.
Në fakt, irlandezët nuk kishin kunguj dhe zakonet e gdhendjes së tyre shfaqen vetëm kur ata emigruan në Amerikë.
Në atë kohë, ata hanin patate dhe perime të tjera të ngjashme për të mbrojtur veten nga Jacku, i cili mund të endej në botën e njerëzve të zakonshëm në natën e Halloweenit.
Nata e Shtrigave u përhap nga Amerika në pjesë të tjera të botës, dhe kjo festë shënohet viteve të fundit edhe në Kosovë.
Gjithkush që dëshiron të ketë një maskë origjinale të një makthi duhet t’i kushtojë vëmendje sa vijon: Maska më e popullarizuar për gratë është një magjistare dhe burrat janë më së shumti vampirë. Ata janë të ndjekur nga një pirat, një kloun, një grua mace dhe një djall, ndërsa fëmijët maskohen si princeshë, magjistare, Spider-Man dhe pirat. / KultPlus.com
Rasti i kompozitorit Simon Gjoni është më kuptimploti i marrëdhënies së krijuesit me veprën dhe vetë veprës me kohën. Ai ka një galeri të pasur përvoje të kumtit krijues, por ajo që e ka bërë atë kaq të famshëm dhe të përgjithmonshëm në vetëdijen e adhurimit të ëndshëm të gjeneratave është “Lule Bore”. Një pavdekësi e merituar, një magjike e shndërruar në gjakun dhe ritmin e kohërave. Ai lindi në një shkëndi dhe u përjetësua në një shpërthim, në atë vezullimë që na mbush zemrën e na ngop shpirtin, hov kurmet e përflak gjakrat. “Lule Bore” më shumë se një këngë, ajo ishte zëfillja e një drithërime shpirti dhe mbeti një dashuri e dëshiruar në tinguj, në nota, në fjalë, në zëra që tendosin ëndjen dhe u bien telave të joshjes me kaq afsh e magji, sikur janë rite të një solemtniteti hyjnor. “Lule Bore” është një këngë, të cilën jetëgjatësia e pakundërshtueshme artistike e ka shpallur pa zyrtarizma burokratike, Himn të muzikës lirike shqiptare. Është kënga “Lule bore”…(!)
Po të pyesësh, njerëz, se cili është kompozitori i saj, shumë syresh, tkurrin supet për të thënë: “Se dimë, por ajo është e të gjithëve”, të tjerë të thonë se, “është një këngë e popullit…”.
Në morinë e përgjigjeve për autorësinë e kësaj kënge, qëndron pikërisht fshehtësia e magjisë dhe e notës së paarritshme që ajo ka të ngjeshur brenda saj dhe që lidhet vetëm me një emër; kompozitorin dhe dirigjentin e mirënjohur Simon Gjoni. Pavarësisht se ka 55 vjet që është kompozuar, “Lule bore”, këndohet si në ditët e para që filloi të transmetohet në Radio-Shkodra, si atëherë kur artisti harmonizoi notat për t’ia dorëzuar një mori këngëtarësh, e për të qënë paskësaj e pranishme së bashku me gëzimin e shqiptarëve në të gjitha pikat e globit.
I lindur ne qytetin e Shkodrës, talenti i Simon Gjonit, spikati që kur ishte i ri dhe kur kontribuoi si drejtues i shumë formacioneve të ndryshme orkestrale dhe vokale të qytetit të tij. Me një sensibilitet dhe origjinalitet të dukshëm në kompozicion ai krijoi në vitet 1946-1947 një seri këngësh të paharruara që shquhen sa për ndjeshmërinë e tyre sa poetike aq edhe të sinqerta, të figurshme dhe fisnike si, “Lule bore”, “Sy larushës”, “Sytë e tu si drita”, “Fyelli i çobanit”, “Nëna dhe çika” etj. Ishin pikërisht këto këngë të cilat e çuan më tej traditën qytetare të lirikës shkodrane, ndërsa u përhapën me shpejtësinë e dritës në Shqipëri.
Sa më lart vetiu, të vjen në mendje se vlera e muzikës dhe e këngës nuk qëndron tek juritë, por vetëm tek çmimi që populli e dekoron me jetëgjatësinë e saj. Në Moskë, në vitin 1956 trio Mula, Athanas,Tukiçi, korri sukses të jashtëzakonshëm me këngën “Lule bore”, në Vjenë në vitin 1961 festivali i rinisë u çel me introduksionin e Lule Bore. E sot, ajo këndohet së bashku me publikun dhe në Nju Jork, ku koncertet përfundojnë me himnin e këngës shqiptare “Lule-bore”.
Në ish-Bashkimin Sovjetik, Lule borë, ishte kaq e përhapur sa që shqiptarëve iu drejtoheshin: “A…, ju jeni nga vendi i Lule borë”, kujton këngëtari Avni Mula, një nga interpretuesit më pikantë të kësaj kënge në atë kohë, por që nuk e ka harruar pa një interpretim lirik të mirëfilltë në disa koncerte edhe vajza e tij, sopranoja Inva Mula.
I mirënjohuri Çesk Zadeja e konsideronte “një model të papërsëritshëm në lirikën shqiptare”. Sipas familjarëve të tij, trashëgimtarë të veprës, Simon Gjoni ka dhe mbi 50 këngë të të njëjtit stil si “Lule bore”, botuar së fundmi nën kujdesin e bashkëshortes së tij Hermira Gjoni në një album të veçantë.
Pak vite më parë, në një Festival këngë në Radio-Televizion , kur dueti i arrirë artistikisht, Vikena Kamenica dhe Kastriot Tusha, interpretoi këngën “Vajzë e vogël”, e interpretuar vetëm një herë nga Llukë Kaçaj, u duk se publiku e harroi konkurrimin e këngëve-shkak i organizmit të festivalit të fund-vitit. Salla ishte ngritur e gjitha në këmbë në duartrokitje… Në fakt çmimi i ishte dhënë këngës përshëndetëse, sepse kënga që është këngë, ja që di t’i rezistojë kohës, sistemeve, doktrinave, mentaliteteve, snobizmit…!
Është pikërisht kjo këngë që aktualisht është një këngë hit në Kosovë dhe në diasporën shqiptare.
Simon Gjoni, legjenda e heshtur e muzikës simfonike
Studimet e larta Simon Gjoni i kreu në Akademinë e Lartë muzikore të Pragës, në klasën e dirizhimit simfonik me profesorët V. Smetacek, R. Brook, A. Klima. Në vitin 1954, ai ishte pjesëmarrës si kompozitor në Festivalin Ndërkombëtar të Muzikës, së bashku me kolosët botërorë, si Shoporin, Janson, Rihter, Fisher, Fournet etj. Në vitin 1956 në sallën “Mestska Knihovna” dirigjon Shubert “Rosamunda” dhe Grieg “Perr Gynt”. Po në këtë kohë dirigjon veprën “Pygmalion” të kompozitorit Jiri Benda. Në vitin 1957 në sallën “Dum Umelco” ai drejtoi “Simfoninë orkestrale për violinë e kontrabas” të K. Dittersdorf. Suksesi i këtij koncerti pasohet nga ai i pjesës simfonike të Franc Listzi-it “Les Preludes”.
Simon Gjoni, është një ndër dirigjentët e parë të orkestrave tona simfonike të Teatrit të Operas dhe Baletit dhe të Radio-Televizionit. Ne vitin 1958, kur u emërua dirigjent në TOB, shumë vepra të shquara e gjetën interpretimin e “parë” tek dirigjenti i ri, i cili i interpretoi ato duke zbuluar ngarkesën emocionale të tyre me një ndjeshmëri të lartë.
Përmendet baleti “Lola”, “Laurencia”, operat “Don Paskuale”, “Berberi i Seviljes”, “Paliacot”, “Franceska da Rimini”, “Pranvera”, etj. Për herë të parë nën kujdesin e tij incizoi krijimtarinë e deriatëhershme të kompozitorëve shqiptarë Zadeja, Gaci, Nova, Grimci, operetën “Lejlaja” të T.Daisë, operetën “Agimi” të K.Konos, Koncertin nr.1 për violinë të Zoraqit, Rapsodinë për piano dhe orkestër të Tonin Harapit, gjithashtu edhe muzikën e disa filmave shqiptare.
Nga autorët botërorë ekzekutoi për herë të parë në Shqipëri Beethoven “Simfoni nr.8”, Mendelson “Uverture”, Beethoven “Eleonora”, Uverture K.M. Veber “Gjuetari Magjik”, Liszt “Prelude”, Dvorzhak “Valle simfonike”.
Krijmtaria e tij ka kaluar thuajse të gjitha gjinitë ; nga kënga, romanca, kantata, suita, poemat, veprat instrumentale e deri tek veprat e mëdha orkestrale si 11 valle simfonike, vepra këto ku ndihet atmosfera e kohës , besimi i kompozitorit ndaj popullit të tij prezenca e të cilit është e pashmangshme me të gjitha dukuritë në këto vepra.
Në maj te vitit 1960 kompozoi odën lirike “Pranvera jone”, me tekst të Ismail Kadare, dhe një suite simfonike me katër kohe. Një vit më pas kompozoi “Poema e rapsodit” për bas-celo-piano. Balada “Lufton shqipja” u këndua menjëherë nga basi i papërsëritshëm Llukë Kacaj. Në 1962 ai kompozoi vallen e parë simfonike shqiptare, e pasuar më pas me 10 valle simfonike të tjera që paraqesin një gërshetim të mrekullueshëm të muzikës së kultivuar me muzikën popullore. Secila nga vallet është një vepër me vete krejt e vecantë dhe e ndryshme nga të tjerat .
Si pedagog Simon Gjoni, dha nje kontribut të çmuar deri në castet e fundit të jetës, kur përgatiti me dhjetra studentë. Ai ishte një ndër pedagogët e parë në themelimin e Konservatorit Shtetëror të Tiranës së bashku me Çesk Zadene, T.Guraziun, Y.Skenderin. Shumë muzikantë e cilësojnë Simon Gjonin si një shëmbull të rrallë ku gjeneratat mund të mësojnë për kërkesat sistematike, këmbënguljen dhe disiplinën e lartë artistike.
U nda nga jeta në 31 Tetor 1991. Emri i Simon Gjonit siç e ka cilësuar Zadeja i madh,”do të mbetet i skalitur në pentagramin e muzikës shqiptare, së cilës i shërbeu me dashuri dhe respekt”.
Historia e Luleborë”
Simon Gjoni, kompozitori i ri pas viteve te çlirimit, jepte mesim ne shkollen e mesme te qytetit. Plot te rinj e te reja i degjonin me vemendje ligjeratat e tij per krijuest e medhenj te muzikes boterore. Ne kishim pak vepra te muzikes se kultivuar, edhe ato pak te njohura. Por kishim nje pasuri te madhe te krijimtarise popullore dhe Simoni fliste shpesh per keto vlera te çmuara…
Nje dite dimri. Debora e bardhe kishte mbuluar te gjithe qytetin dhe malet perreth. Ai po rrinte ne sallen e mesuesve, sepse ate ore nuk kishte mesim. Po kundronte nga dritarja gjimnazistet qe po luanin me topa bore. Ne mes tyre edhe “ajo”, lulja e bukur. I lindi aty per aty mendimi dhe deshira qe te shkonte edhe ai mes tyre, por nuk duhej. Ai ishte mesuesi i tyre. Syte i mbante gjithnje tek njera, tek vajza e gjalle, e shkathet, me syte e kalter si deti i thelle, me ato floket e gjata e te mbledhura ne nje gershet te trashe, me ato pantallonat, qe e para nder shoqet i kishte veshur e qe ia shtonin hijeshine e trupit, veçanarisht kur lidhte ate shallin e bukur mbi koke. Ishte me te vertete nje lule e kendshme ne mes lulesh tjera… Gjithe qenia e saj iu shnderrua na formen e nje “lulebore”, bile edhe topat e debores qe ajo ia drejtonte shokeve e shoqeve, i dukeshin si lulebore… Dhe u detyrua te priste jo vetem shkrirjen e debores e ikjen e dimrit, por edhe mbarimin e shkolles e marrjen e matures. Por gjithe asaj kohe, mendjen e kishte vetem tek ajo, tek “Lulebora”.
– Zef, ti e di, une dua nje vajze, – i tha nje dite Simoni poetit Zef Pali, sapo doli nga shkolla. Zefi e njihte mire dhe ia dinte ndjenjat e dashurise per maturanten e gjimnazit. Ate dite ndenjen shume kohe bashke. Biseduan gjere e gjate. Mbas disa ditesh, Zefi i dha nje tekst. Simoni e mori dhe, duke e mbajtur ne duart qe i dridheshin, plot emocion i tha:
– Bukur, shume bukur, ashtu siç kam dashur vete…
Shkoi menjehere ne shtepi, nuk ishte i qete. Sillej neper dhome e nuk dinte ç’te bente. Ne koke i vlonin motive te ndryshme melodish. E lexoi tekstin disa here, deri sa e mesoi permendsh. E pastaj:
“Tuj kërkue n`ar e n`kodër
Tuj prek lulet t`gjith me dor`
Veç n`nji kopsht të vogël n`Shkodër
Ty të gjeta lulebore….”
Shumë entuziast, vazhdoi:
Je e vogël, por je e plotë
Ty t`kërkoj unë tash sa mot
Tash sa mot un`ty t`kërkoj
N`gëzim me ty jetën ta shkoj.
Eja, eja lulebor`
Unë me ty do thur kunor`…”
Dhe kenga “Lule bore” mori dhene. Ajo u be si te thuash simbol i nje drejtimi te ri, me bashkohor, qe mori kenga jone per vite te tera. U perhap ne te gjithe vendin. Studentat tane qe studionin jashte shtetit e moren me vete. Dhe nuk lane rast pa e kenduar. Ne mbremjet e vallezimit, ne darka e ne gosti. Kudo. Edhe ne koncerte te ndryshme…
Nje student shqiptar qe mesonte ne Moske ne fundin e viteve ’50-të, kujton:
“Isha ulur ne stolin e lulishtes, ne nje nga parqet me te bukura te Moskes. Kishim humbur ne ekstaze dhe na dukej se asgje tjeter nuk ekzistonte perveç ne te dyve. Nata ishte e qete dhe plot yje. Ishte tamam ashtu siç pershkruhet nata ne kengen e bukur ruse “Pod moskovnie vjecera”. Larg, shume larg, dukej se degjohej nje melodi e cila sa vinte e behej me e njohur. Ngrita koken, sepse m´u duk e afert ajo melodi ende e papercaktuar, te cilen largesia e sillte disi te paqartë. Por nuk kaluan as pese sekonda dhe e kuptova menjehere. M´u rrengjeth krejt trupi. Zerat melodioze sa vinin e beheshin me te degjueshem e me te ngrohte njekohesisht per veshin e zemren time teper te ndjeshme ne ato çaste perhumbjeje. Ishte kenga “Lule bore” qe po kendohej ne shqip. U ngrita per te pasur me prane ate grup qe po e kendonte. Ato po afroheshin drejt nesh, ashtu, ne menyre te pavetedishme. Edhe une eca drejt tyre, pa i thene asnje fjale Ljubes qe kisha prane. Eca drejt tyre dhe vura re se nje grup studentesh nga vende te ndryshme te botes, po e kendonin ne gjuhen time. E ndjeva veten krenar si asnjehere ne jeten time dhe u bashkova me to, duke kenduar ‘Eja, eja, lule bore, se me ty do t´thur kunor…’ ”
Kjo ishte historia e njërës prej këngëve që ka vendosur autori ne libër, e asaj që quhet himni i Shkodrës, “LULEBORËS”. / KultPlus.com
Ka vite që lufta në Kosovë ka kaluar, por plagët për shumë njerëz të pagjetur ende është e hapur.
Kjo është një histori sa e vërtetë, aq e pabesueshme. Abedin Avdiun e gjeti 13 vjeç lufta në Kosovë. Në atë kohë së bashku me 20 fëmijë të tjerë u rrëmbye. Nga ajo ditë familja e dinte të vdekur.
Duket si një skenar filmi, por kjo është historia e 38-vjeçarit Abedin Avdiu, i cili u shfaq në ekran 24 vjet pas rrëmbimit, ndërsa kërkonte familjen e tij. Falë emisionit “Pa Gjurmë’’, transmetuar në televizionin Report Tv, familja Avdiu mësoi lajmin se djali i vogël, të cilin ata e dinin të vrarë, jetonte shëndosh e mirë.
Në një lidhje direkte nga Italia, Abedin Avdiu u surprizua nga moderatorja e programit Odeta Dume, e cila transmetoi videon e babait të tij, Ramadan Avdiu. 38-vjeçari i mbytur në lot nuk mund ta besonte se më në fund kishte gjetur familjen, përcjell Albinfo.
I rrëmbyer në moshën 13-vjeçare, Abedin Avdiu bashkë me 20 fëmijë të tjerë u dërguan në Itali nga rrëmbyesit, të cilët i detyronin të vidhnin. Fati donte që vogëlushi t’u shpëtonte rrrëmbyesve e të denonconte në polici autorët. Për vite të tëra u rrit në një jetimore në Itali. Vite më vonë vendosi të kërkojë familjen biologjike. Bashkimi i shumëpritur mes familjes Avdiu dhe djalit të tyre Abedinit pas 24 vjetësh ka emocionuar jo vetëm protagonistët e kësaj ngjarjeje, por të gjithëve ne. Kjo është një histori shprese dhe frymëzimi për këdo. / KultPlus.com
Në kuadër të Tetorit të Librit, Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë dhe Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, në 110-vjetorin e personalitetit të jashtëzakonshëm të gjuhës dhe të kulturës shqipe, Vedat Kokona, çelën të martën, më datë 31 tetor, ekspozitën “Vedat Kokona në 110-vjetorin e lindjes”.
Drejtori i BKSH-së, Piro Misha, drejtorja e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli, përkthyesit dhe shkrimtarët Diana Çuli dhe prof. Edmond Tupja vlerësuan figurën e Vedat Kokonës, duke vënë theksin në rëndësinë e veprimtarive të tilla si forma më e mirë për të kujtuar dhe përcjellë te brezat e rinj gjurmën dhe trashëgiminë që këto personalitete kanë lënë në kulturën shqiptare. Në këtë veprimtari morën pjesë familjarë, miq, shkrimtarë, përkthyes, studiues, pedagogë, si dhe dashamirës të librit e të kulturës.
Kjo ekspozitë tenton të ndërtojë rrugëtimin e krijimtarisë dhe të veprimtarisë së Vedat Kokonës, si shkrimtar, përkthyes dhe leksikograf; fillesa e saj nis që në moshën 16-vjeçare në revistat dhe gazetat e viteve ’20-’30, si: “Iliria”, “Ora”, “Vatra”, “Diana”, “Minerva”, “Përpjekja shqiptare” etj., me poezinë e tij të parë “Elfet”, botuar në gazetën “Ora”, në vitin 1929, apo novelën “Lutja e fundit”, botuar në gazetën “Vatra”, më 1933, e cila është edhe fituese e çmimit të parë letrar. Për të vijuar më pas me botimet e veprave të para “Nga Tirana në Stockholm: përshtypje udhëtimi” (1935); “Dritë dhe hije” (1939) dhe “Shtatë prilli” (1943). Sprova e tij e parë në fushën e përkthimit sjell në gjuhën shqipe shkrimtarit francez Victor Hugo, botuar në gazetën “Illyria”, në vitin 1934, kontribut ky që do të vijonte të sillte në shqip emrat më të rëndësishëm të letërsisë botërore, si: Victor Hugo, Pierre Corneille, Volter, La Fonten, Honoré de Balzac, Charles Dickens, William Shakespeare, Jean-Baptiste Racine, Ivan Turgenev etj.
Një vend të veçantë në ekspozitë zë edhe kontributi i tij në fushën e leksikografisë përmes hartimit të fjalorëve dygjuhësh frëngjisht-shqip, të cilët konsiderohen si “gurë themeltarë” të mësimit të gjuhës franceze.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për publikun për disa ditë. / KultPlus.com
