‘Brand New Ancients’ nga Dardan Zhegrova, udhëtim intim nëpër labirintin e kujtimeve jetësore

Flonja Haxhaj

Artisti autodidakt, Dardan Zhegrova, mahnititi të enjten publikun në Galerinë Kombëtare të Kosovës teksa prezantoi ekspozitën e tij të parë në këtë institucion ‘Brand New Ancients’. Kjo ekspozitë vjen si një riformim i kujtimeve të fëmijërisë e që shndërrohen në vepra, me qëllim që ato të ruhen si vend e jo vetëm si  kujtime, shkruan KultPlus.

Veprat e paraqitura në medium të ndryshme, e zhysin publikun në një udhëtim intim, ku gjithësecili ka mundësinë t’i pranojë në mënyrën se si ai dëshiron t’i shoh, pa u përcaktuar nga artisti.

‘Brand New Ancients’ vjen e ndërthurur në katër kapituj që definon periudha të ndryshme jetësore e të krijimtarisë artistike. Kapitulli i parë, Labirinti, i zhyt vizitorët në kujtimet e fëmijërisë së artistit përmes folësve që transmetojnë zërin e Zhegrovës dhe efekteve zanore të zgjedhura me kujdes, të vendosura brenda një labirinti prej pëlhure të tejdukshme bojë vjollce. E kjo të drejton për në kapitullin  “Entitetet”, skulpturat e Zhegrovës që  simbolizojnë arratinë rinore, që i ngjan kafshëve lodra prej druri nga fëmijëria e tij. Vizatimet adoleshente të artistit, të përshkruara si krijesa që shërbejnë si arratisje dhe çelësa për një botë tjetër, gjejnë shprehje në këto figura antropomorfe.

Kapiturlli i tretë të drejton tek një kështjellë e pikturuar me ngjyrë të bardhë, e vendosur strategjikisht mbrapa instalacioneve çorientuese, që shërben si sipërfaqe strehimi dhe projeksioni dhe dhoma e fundit  “Oneness’, një dritë e fuqishme që reflekton në dysheme.

Në hapjen e ekspozitës që kishte bërë bashkë shumë artdashës, për KultPlus foli vetë artisti Dardan Zhegrova, i cili e përshkruan këtë ekspozitë si një udhëtim nëpër labirintin e krijimtarisë së tij artistike nëpër periudha të ndryshme.

“E gjithë ekspozita është prodhim i ri, mirëpo skulpturat janë vizatime që i kam bërë në vitin 2007 dhe në njëfarë mënyre është si një udhëtim nëpër hapësirë ku e kaluara po e informon të tashmën dhe po e drejton të ardhmen. Vizatimet janë prej vitit 2007, janë transformuar në skulptura në të tashmen dhe çka ka qenë e rëndësishme për mua është që shikuesi me e pasë një eksperiencë intime nëpër gjithë ekspozitën duke filluar nga labirinti, që e drejton shikuesin nëpër të gjithë ekspozitën”, u shpreh Zhegrova.

E pranishme në këtë hapje, kuratorja e ekspozitës, Cathrin Mayer tha për KultPlus se kur e takoi për herë të parë artistin ishte një moment shumë i ndjeshëm kur i ka treguar se është autodidakt, sepse nuk është trajuar si artist por si gazetar.

“Duke u ndërlidhur me aftësinë e tij për të mësuar dhe kuptuar gjërat, mu duk shumë frymëzuese dhe kuptimplotë. Për këtë ngjarje ai do të eksplorojë kujtimet e fëmijërisë dhe specifikisht skulpturat në dhomën e dytë. Ato quhen entitete. Janë si personifikim për miqtë, sepse ai ndihej shumë i vetmuar në shkollë. Ato janë shoqëria e tij, ndërkohë që format janë interesante për formën e tyre. Mund të lexosh shumë gjëra në to. Nuk kanë gjini, nuk janë njerëz.”, u shpreh Mayer.

Pjesë e rëndësishme e ekësaj ekspozite është edhe labirinti në të cilën kalojnë publiku për të dalë në ekspozitë, e kjo sipas kuratores, ka një simbolikë të veçantë.

“Labirinti është simbolikë e kompaktit të kujtimeve. Ato nuk janë koherente. Mund të shkosh në një drejtim, të kujtohet diçka, por ajo fshihet. Por nganjëherë të duhet se është një kujtim, por është diçka e momentit. Ka të bëjë më shumë me mendimin se në çfarë mund të kthehen kujtimet, të shkruara në material.”, tha mes tjerash Mayer.

Ndërkaq, kuratorja e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Hana Halilaj tha se është shumë e lumtur që punën e artistit Zhegrova ta sjellin për herë të parë në Galerinë Kombëtare të Kosovës.

“Kjo është ekspozita e parë institucionale e Dardanit, që është një hap i rëndësishëm në praktikën e tij, mirëpo edhe për ne është e rëndësishme që të sjellim përmes punës së tij narrativa të reja e më ndryshe, të tematikave që Dardani i trajton me veprat e prodhuara. Kësaj radhe inspirimi i shumë punëve ka ardhur prej fëmijërisë duke nisur nga aty, mirëpo është edhe vazhdimësi e punëve të tij që i ka krijuar më herët”, tha Halilaj, duke shtuar më tutje se ky është një momentum që po e përmbyll një cikël të punëve të cilat i ka prezantuar në mediume dhe material të ndryshme.

Ju kujtojmë ekspozita do të jetë e hapur deri më 4 janar 2024./KultPlus.com

Dardan Zhegrova me ekspozitë personale në GKK

Galeria Kombëtare e Kosovës do të mirëpres ekspozitën personale të artistit Dardan Zhegrova e titulluar “Brand New Ancients”, e kuruar nga Cathrin Mayer.

Ekspozita personale “Brand New Ancients” e artistit Dardan Zhegrova shpaloset në katër kapituj, e vendosur në katin përdhese të Galerisë Kombëtare të Kosovës. Zhegrova, nga puna paraprake si gazetar e më pas artist autodidakt, eksploron tema të fëmijërisë duke përdorur instalacione tekstilesh, tingujsh e skulpturash që krijojnë skenografi dinamike teatrale.

Kapitulli i parë, “Maze” (2023), i zhyt vizitorët në kujtimet e fëmijërisë së artistit përmes folësve që transmetojnë zërin e Zhegrovës dhe efekteve zanore të zgjedhura me kujdes, të vendosura brenda një labirinti prej pëlhure të tejdukshme bojë vjollce. Kjo paraqitje unike sfidon perceptimet dhe përfshin një fjali të prerë “Si t’i ruajmë të gjitha këto jo si kujtim, por si vend” duke soditur mbi ruajtjen e kujtimeve si vende të prekshme. Ekspozita portretizon ndjeshmërinë e thellë të artistit ndaj ndërthurjeve të jetës, duke rrëfyer përvoja të ndryshme – përfshirë momente prekëse nga pasojat e luftës së Kosovës në vitet e nëntëdhjeta. Takimi me një qenush të trembur mes rrënojash në mënyrë të veçantë bëhet simbol i fuqishëm i bartjes së dhimbjes.

Me shpalosjen e një serie të re, “Entitetet”, skulpturat e Zhegrovës simbolizojnë arratinë rinore, që i ngjan kafshëve lodra prej druri nga fëmijëria e tij. Vizatimet adoleshente të artistit, të përshkruara si krijesa që shërbejnë si arratisje dhe çelësa për një botë tjetër, gjejnë shprehje në këto figura antropomorfe. Instalacioni realizohet brenda një pasqyrimi të fuqizimit dhe shoqërimit, duke u lidhur me shikuesin që simbolikisht mund të bëhet edhe krijuesi i këtyre figurave.

Ndërsa kalojmë nëpër ekspozitë, na del në pah një kështjellë e pikturuar me ngjyrë të bardhë, e vendosur strategjikisht mbrapa instalacioneve çorientuese, që shërben si sipërfaqe strehimi dhe projeksioni. Të frymëzuara nga kujtimet, vizatimet me akuarel në muret e kështjellës i nxisin shikuesit t’i bëjnë ata vetë lidhjet personale. Kjo përputhet me psikologjinë jungiane, ku projeksioni përfshin atribuimin e përmbajtjes arketipike nga psikika e dikujt në elemente të jashtme.

Dhoma e fundit merr qasje minimaliste kur shfaq intervenimin e artistit, “Oneness” (2023), një dritë e fuqishme që reflekton në dysheme. Ky kontrast i qëllimshëm me luksin e hapësirave të mëparshme ndihmon përfshirjen e drejtpërdrejtë të ekspozitës me vizitorët. Megjithatë, përfundimi lë pyetje të hapura për sa i përket transformimit të shikuesit në “The Entities” ose natyrën e pashkruar të kapitullit tjetër, duke nxjerrë në pah rolin e papërcaktuar të autorit në këtë rrugëtim kujtimngjallës.

Kokteji i hapjes mbahet të enjten, 7 dhjetor, nga ora 19:00 deri në orën 21:00 në Galerinë Kombëtare të Kosovës.

Ekspozita është realizuar me mbështetje nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. / KultPlus.com

GKK “rifreskohet” nga Manifesta 14, derisa përmes arkivit rikthen thesaret e saj të paçmuara

Uranik Emini

Arti pamor, kultura dhe edukimi paraqiten në një vijë në Galerinë Kombëtare të Kosovës, e cila si thesar për kombin, shërben si një institucion ku njerëzit mund të vijnë për të parë nga afër ekspozita speciale dhe programe të tjera publike, të gjitha pa pagesë. Galeria Kombëtare e Kosovës, e themeluar në vitin 1979 më 2 shkurt, si institucioni më i shquar në vend ka mision, vizion dhe vlera të rimenduara që synojnë të nderojnë të kaluarën e vendit, t’i përgjigjen të tashmes dhe të frymëzojnë brezat e ardhshëm me një gjuhë të përbashkët, shkruan KultPlus.

Për herë të parë në historinë e saj disa vjeçare, GKK ka hapur një ekspozitë ku paraqet edhe arkivin e saj, me materiale që datojnë nga viti 1960 e tutje, duke rikujtuar e vënë në pah vlerat e pakrahasueshme që kanë sjellë ndër vite artistët nga vendi më i ri në Evropë.

Si në shumë hapësira të tjera publike, edhe GKK është “pushtuar” me vepra të artistëve vendorë e ndërkombëtarë, në kuadër të “Manifesta 14”, e cila synim ka që të rikthejë hapësirat publike te qytetarët, por edhe përmes institucioneve sikurse Galeria, të arrijë që të futet në zemrën e mendjen e secilit, për të rikujtuar se arti është diçka që të bën të marrësh frymë me një lloj tjetër lumturie.

Duke filluar nga artistja e huaj, Selma Selman me veprën e saj “You have no idea”, GKK hap këtë ekspozitë, duke përcjellur mesazhin e artistes, e cila ka të bëjë me atë se njerëzit nuk e dinë se kush është ajo, nuk e dinë për praninë ose mungesën e dhimbjes në jetën e saj dhe tutje zbulon edhe fuqinë e dinamikën e empatisë, duke hedhur dyshime mbi përshtatshmërinë e saj si bazë për takimin politik.

Diversitet i veprave

Grupi artistik “HAVEIT” kishte performuar para disa ditëve performancën e tyre me gota, që në thelb tentojnë të paraqesin gratë dhe menyrën se si ato nuk janë të “denja” për të bërë pazarin e mëngjesit me shportën plot gota.

Duke vazhduar tutje në sallën tjetër, kukulla gjigante paraqiten në sytë e vizitorëve, të cilat sipas artistit Dardan Zhegrova, janë një formë e lashtë e rrefimtarisë që kanë udhëtuar përgjatë rrugëve të ndryshme nga Azia në Evropë. Zhegrova, i cili si fëmijë është rritur në frymën e teatrit “Dodona”, teatri i kukullave në Prishtinës, tenton të mbështetet në historinë e pasur me kukullat e tij të mëdha me dy fytyra.

Në mesin e disa veprave në GKK, është edhe pjesa e artistes së huaj Alevtina Kakhidze, me veprën “Pushtimi”, e cila vjen nga Kieve dhe jeton në Muziçi. Ajo e përshkruan veten si artiste dhe kopshtare, derisa si pjesë e ekspozitës janë “bimët”, dhe gjatë dekadës së fundit një pjesë e madhe e hulumtimit të saj është fokusar në vëzhgimin e botës bimore. Ajo thekson se “bimët” në habitatet e veta dhe të huaja, duke trajtuar tema si pushtimi, dominimi dhe përkatësia.

Valentina Bonizzi, nga Milani, e cila jeton në Tiranë, ka prezantuar veprën e saj “Homazhe Kafkës”, vepër që tregon një video të inçizuar në një vend dhe paraqitet rrëfimi i një personi, që mbetet, pambarisht në portat e ligjit, duke pritur t’i jepet qasje, por pa ardhur në një përfundim të tillë. Ashtu si Kafka, Bonizzi reflekton po aq mbi zërin që njerëzit kanë përpara ligjit sa mbi shkallën në të cilën ata e përdorin atë.

Mes shumë ekspozitave, veprave të ndryshme, diversitetit të artistëve, si pjesë e padiskuteshme e artit, Galeria e hapi edhe arkivin e saj. Arkivi mbledh, ruan dhe vë në dispozicion dokumentacione në lidhje me të kaluarën, duke përfshirë veprat e disa prej artistëve më të mëdhenj në histori të Kosovës.

“Thesaret e fshehura” të Galerisë

Një rezervuar i jashtëzakonshëm i krijuesve shqiptarë, dalin nga arkivi sikurse “thesare të fshehura”. Koleksioni i veprave të Galerisë Kombëtare të Kosovës, padyshim paraqet vetëm majën e një ajsbergu.

Vëzhguesi i ekspozitave, Xhevat Rrahimi, njoftoj për KultPlus se “Manifesta 14” është një vlerë e shtuar për Galerinë Kombëtare të Kosovës dhe jo vetëm, duke njoftuar se kanë qenë më shumë se 1 mijë vizitorë që nga hapja e ekspozitave.

Arkivi si thesar i paçmueshëm

“Është hera e parë që arkivi ka dalë si ekspozitë. Në arkivin që e kem na është një thesar i paçmuar që e ruajmë me vite të tëra. Por, nuk mund të them se mund t’i ruajmë si duhet, për shkak të kushteve si janë. Edhe pse niveli i kushteve nga Ministria nuk është në gjendje të mirë, ne shpresojmë që në të ardhmën të bëjmë kushte edhe më të mira”.

Pjesë e (pa)ndashme e Galerisë – arkivi

“Ideja e Ministrisë për një Muze Bashkëkohor daton që nga paslufta, si ide, por ende nuk është e realizueshme. Edhe ne e mirëpresim realizimin e muzeut të artit bashkëkohor, por thesarin e Galerisë, mendoj se më së miri e ruan vetë Galeria dhe njerëzit kompetentë këtu”.

Vizitorët besnik – pjesë e përhershme e Galerisë

“Mund të them që “Manifesta 14″ ia ka shtuar një vlerë Galerisë, por ne i kemi vizitorët e tillë që nuk na braktisin asnjëherë. Kemi vizitorë edhe të nivelit ndërkombëtarë edhe vendorë”.

Kritiku amerikan i artit, Jerry Saltz, thotë se veprat e artit shpesh zgjasin përgjithmonë, ose thuajse shumë gjatë. Por vetë ekspozitat, veçanërisht ekspozitat e galerive, janë si lulet; ato lulëzojnë dhe më pas vdesin, pastaj ekzistojnë vetëm si kujtime, ose të shtypura në revista dhe libra, njësoj sikurse në Galerinë Kombëtare të Kosovës, ku vepra të ndryshme të Lirije Bulliqit, Nusret Salihamixhiqit, Muslim Mulliqit, Ibrahim Kodrës, Gjelosh Gjokajt e shumë artistëve të tjerë, jetojnë brenda mureve të objektit dhe si të tilla, gjithnjë e lënë “aromën” e tyre magjike e të paharrueshme, njësoj si veprat që kanë lënë pas vetes. /KultPlus.com

Dardan Zhegrova sonte performon në Paris në ‘Owner of a lonely heart’

Sonte ai do të performojë në Paris, ndërsa edhe një pjesë e krijimtarisë së tij artistike do të dalë para syve të parizienëve.

Artisti Dardan Zhegrova sonte prej orës 20:00 do të performojë në hapjen e ekspozitës ‘Owner of a lonely heart’ në kryeqytetin francez, kuruar nga Anastasia Krizvanovska dhe organizuar nga Mathilde Expose.

Zhegrova ka treguar për KultPlus se sonte ekspozitën do ta hapë ai me serinë e poezive ‘Lucky Pierre: Nothing gonna save us now’ të cilat i ka prezantuar edhe në Prishtinë dhe në lokacione të tjera.

Brenda në ekspozitë, Zhegrova do ta shfaqë një prej kukullave voodoo dolls – atë me ngjyrë të argjendtë ndërsa vjen edhe videoja e serisë Automatic – në të cilën ai punon që nga viti 2014-të, me titullin ‘I wish a dream and dream a wish’.

Pos Zhegrovës, në ekspozitë do të marrin pjesë edhe artistët Julian Farade, Richard Sides, Alicia Tsigarides, Manuel Vieillot. Pas performancës së Zhegrovës do të ketë edhe lexim të poezive, gjatë hapjes.

Zhegrova është ndër artistët e rinj më premtues në Kosovë. Zhegrova ka qenë pjesëmarrës i disa ekspozitave në vend dhe jashtë vendit. Bashkë me Lola Sylajn, Dardani është fitues i Çmimit ‘Artistët e së Nesërmes’.

Një ndër mediumet më të përdorura nga artisti është videoja. Krijimtaria artistike e Dardanit ka në fokus mishërimin, përkthimin dhe transformimin e gjuhës në përmbajtjen vizuale, me elementin e emocionit të përdorur si medium artistik që potencialisht vepron si mjet për të eksploruar sferën e intimes dhe të të shprehurit. / KultPlus.com

Dardan Zhegrova sjellë ekspozitën “The anchor of my own landscape”

Dardan Zhegrova, këtë të premte me fillim nga ora 19:00, sjellë ekspozitën me titull “The anchor of my own landscape”, në Lambda Lambda Lambda, shkruan KultPlus.

Artisti Dardan Zhegrova, kohëve të fundit ka ngritur pyetje rreth mënyrës së ndërtimit të realitetit tonë të përditshëm, dhe se si ky realitetin ndikon në gjendjen tonë emocionale dhe sjelljet tona. Poashtu dhe lidhur me atë se çfarë e ndanë realitetin tonë nga ëndrrat, fantazitë, iluzionet dhe mendimet.

“Duke e dokumentuar realitetin tonë të përditshëm, ne e ndryshojmë atë, e ndryshojmë dhe në fund manipulojmë perceptimin e tij nga mënyra se si e dokumentojmë. Prandaj asgjë nuk është se si është portretizuar apo çfarë duket, asgjë nuk është e fiksuar dhe definitive, duke lënë perceptimin tonë në një gjendje të vazhdueshme të pasigurt për të vërtetën”, në këtë linjë të mendimit, Zhegrova imagjinon çdo kujtim të një ngjarjeje si një shtresë të dyfishtë – njëra nga ana faktike dhe nga ana tjetër, ajo që ndërtohet. Duke transferuar vizatime digjitale të vetes dhe atyre që e rrethojnë, në media të ndryshme si pëlhura dhe xhami dhe duke krijuar objekte me shumë shtresa, ai po nxjerr në pah dhe ndarjen “tërësisë” së peizazhit të tij.

Ekspozitat e këtij artisti, kohëve të fundit përfshijnë udhëtimin e botës dhe shtatë dete në Atheneum. Në vitin 2017 ai u nderua me çmimin Artist of Tomorrow si dhe çmimin Gjon Mili nga Galeria Kombëtare e Kosovës. Më vonë këtë muaj ai do të shfaqet në Pogo Bar të Bob në Institutin e Artit Bashkëkohor të KW në Berlin./ KultPlus.com

Dobësitë e veprës dhe konceptit te ‘E dija se një ditë do të bëhesha kërcimtar’

Ilir Muharremi

Nëse analizojmë konceptin në katalog dhe veprën si imazh tredimensional kemi një disharmoni ndërmjet asaj çka shkruan dhe asaj çfarë shohim. “E dija se një ditë do të bëhesha kërcimtar”, titullohet vepra fituese e artistit Dardan Zhegrova në ekspozitën kolektive të fotografisë “Çmimi Gjon Mili 2017”, që u mbajt në Galerinë kombëtare të Kosovës në Prishtinë. Kjo vepër së pari nuk është fotografi ashtu siç kërkohet në këtë ekspozitë, por “instalacion”, ndoshta kemi një përzierje ndërmjet kërkesës së konceptit kuratorial: “Hiperimazhi! Imazhet brenda dhe jashtë ekraneve tona”.

Në katin e dytë, menjëherë në hyrje në anën e majtë ndodhet një pëlhurë e gjelbër e varur në mur dhe e shtrirë në dysheme, në fillim të pëlhurës është një mbajtëse partiturash. Por në vend të partiturave aty janë vendosur polaroid për ekspres-fotografi. Në fotografi nuk mund të shohësh asgjë, përveç reflektimit të dobët të vetvetes, thjeshtë monotoni dhe asgjë estetike, ngaqë vet shikuesi nganjëherë mund të bëhet përcaktuesi i veprës, por ku mbetet logjika shkencore e thellë e artistit? Thjeshtë një asgjë, fotografi të pazhvilluara dhe të pa ndikuara. Mos të harrojmë se arti provokon, por asgjënë s’mund ta quaj provokim.

Duket si studio e vogël e improvizuar, por duhet ndarë improvizimin dhe realitetin e skenës. Te shumë aktorë thuhet se nëse improvizojnë mbeten vetëm improvizues e jo aktor.

Tjetra, titulli në art, libër, punim shkencor është pjesa kryesore që lidhet me tekstin ose punimin. Ky titull i pavarur krejtësisht me imazhin, shprehë një dobësi analitike nga vetë artisti. Nëse jemi artist nuk do të thotë se nuk jemi vetëkritik dhe analitik ndaj kronologjisë, lidhshmërisë konceptuale. Këtu fare s’ka kronologji, kuptim me atë “E dija se një ditë do të bëhesha kërcimtar”. Ku është ajo që dëshmon kërcimtarin? Para se të botohen tekstet rreth shpjegimit të punimeve duhet të analizohen thellësisht a korespodojnë me atë çfarë thuhet në tekst, apo diçka tjetër është teksti e diçka tjetër është vepra. Teksti mos të jetë një letërsi e kotë me të meta poetike apo si tendencë e shprehjes estetike tekstuale. Ja koncepti origjinal nga katalogu:

“E dija se një ditë do të bëhesha kërcimtar”.

Puna e dija se një ditë do të bëhesha kërcimtar përbëhet nga pesëdhjetë filma Fuji, një stendë muzikore, dhe një sfond kryesor Chroma, një model që përdoret zakonisht për të xhiruar film, në të cilin mbivendosen imazhe të palëvizshme dhe të lëvizshme në postprodukt. Nuk ka asnjë kontribut personal ose përpjekje nga ana e artistit. E paraqitur si një skulpturë dhe/ose skenë (filmi, fotografie apo edhe skenë teatri), ku audienca mund të ndërveprojë me të dhe mbi të, puna bëhet një deklaratë që mund të zhduket dhe të mbetet vetëm si kujtim. Zhegrova është i interesuar të hulumtojë saktësisht këtë proces të ndarjes vizuale (‘ndarja me’), të krijimit dhe zhdukjes – në këtë rast, shtresat e punës (nga artisti) dhe reflektimi (nga audienca) po mbivendosen me njëra-tjetrën, duke mjegulluar definicionin e ‘punës’ dhe atë të ‘imazhit të autorit’, që është ajo që epoka e medias dhe ekonomia jonë dixhitale po prodhon vazhdimisht në një nivel global”.

Asgjë nuk arsyetohet me titullin me atë se si e kuptoj që do bëhet kërcimtar. Më mirë do ti shkonte se “E dija se një ditë do të bëhesha kameraman”…

Juria e përberë nga Eleni Laperi, Vahida Nimanbegu dhe Afrim Spahiu zgjodhën fituesin, kurse në ekspozitë kishte artist ndërkombëtarë, dhe është dashur bile së paku njëri prej jurisë me qenë ndërkombëtar./ KultPlus.com

Dardan Zhegrova, fitues i Çmimit ‘Gjon Mili’

Sonte është hapur edicioni i pesëmbëdhjetë i ekspozitës Ndërkombëtare të Fotografisë ‘Gjon Mili’, ku edhe është shpallur fituesi i Çmimit Gjon Mili, shkruan KultPlus.

Juria e përbërë nga: Eleni Laperi, Vahida Nimanbegu dhe Afrim Spahiu, kanë bërë zgjedhjen e fituesit.

Artisti kosovar Dardan Zhegrova është shpallur fitues i këtij edicioni.

Dardan Zhegrova është një prej fituesve të çmimit “Artistët e së nesërmes”. Dardani së fundmi ka marrë pjesë në panaire të rëndësishme të artit në Evropë, ndërsa e pret një rezidencë e rëndësishme në një kontinent tjetër. Zhegrova para pak ditësh hapi ekspozitën “Rosehip” bashkë me Lola Sylaj, në Prishtinë. / KultPlus.com

Dardan Zhegrova, pjesë e Panairit Ndërkombëtar të Artit në Paris

Artisti nga Prishtina, Dardan Zhegrova, do të jetë pjesë e Panairit Ndërkombëtar të Artit Bashkëkohor – FIAC në Paris.

Zhegrova, i cili sonte është njëri prej finalistëve dhe artistëve që do të ekspozojnë në çmimin dhe ekspozitën “Gjon Mili” në kryeqytet, do të jetë pjesë e Panarit në kryeqytetin francez, nga 19 e deri me 22 tetor, në Grand Palais.

Zhegrova do të përfaqësohet nga Galeria Lambdalambdalambda e cila funksionon në Prishtinë.

“Where we meet sometimes at night, bright bright, long talk in white” dhe “Your enthusiasm to tell a story (White)” titullohen punët Zhegrovës të cilat do të ekspozohet krahas artistëve nga mbarë bota, të përfaqësuar në rreth 300 galeri brenda Panairit, shkruan KultPlus.

Galeria në fjalë, pos Zhegrovës, e sjellë në Panair edhe artisten Tatjana Danneberg.

Zhegrova është artist bashkëkohor nga Prishtina i cili viteve të fundit është aktivizuar në mediume artistike të ndryshme, përfshirë videon dhe instalacionin. / KultPlus.com

Artistët nga Kosova të cilët nesër duan fitore në ekspozitën ‘Gjon Mili 2017’

Sot është shpallur edhe juria e ekspozitës ‘Gjon Mili 2017’.

Ekspozita e cila do të hapet nesër, të premten, në ora 20:00 në Galerinë Kombëtare të Kosovës, do të nisë me një çmim për triumfin e këtij viti, artistin apo artisten më të mirë.

Në mesin e artistëve që nesër mbrëma presin të fitojnë çmimin “Gjon Mili” në këtë ekspozitë dhe çmim të fotografisë, janë edhe artistë të ndryshëm shqiptarë.

HAVEIT
Kolektivi artistik HAVEIT ka në bagazhin artistik performancën “Shaving Patriarchy” – një largim i patriarkalitetit me anë të mjekrës në fytyrë, puthjen para Teatrit Kombëtar të Kosovës për të cilën vajzat morën kërcënim me vdekje, pjesëmarrjet në Suedi, Tiranë, Slloveni e Kroaci, dhe nesër mbrëma janë në mesin e konkurrentëve për këtë çmim.


ELIZA HOXHA
Eliza Hoxha, një këngëtare, një fotografe dhe një ligjëruese, ka zgjedhur kësaj radhe ti futet kësaj ekspozite dhe këtij angazhimi artistik. Eliza realizonte dikur një emision televiziv mbi arkitekturën ndërsa ka botuar një libër mbi Prishtinën, dhe lidhjen mes qytetit e arkitekturës. Eliza është aktive në disa ngjarje kulturore gjatë vitit në Kosovë.


BRILANT PIREVA
Artist i cili ka nisur të aktivizohet me punët e ndryshme artistike, Pireva ka jetuar disa vite jashtë Kosovës. Në këtë listë ai është një emër më pak i njohur por që premton dhe ka zënë vendin e tij fuqishëm në këtë ekspozitë. Mbetet të dëshmohet në hapjen e ekspozitës se me çka vjen Pireva në këtë çmim e ekspozitë prestigjioze. Ai ka fituar para disa vitesh një çmim në Festivalin e Filmit – DOKUFEST në Prizren, shkruan KultPlus.


KUSHTRIM ASLLANI
Kushtrimi është një regjisor, që kësaj radhe ka zgjedhur fotografinë për “Gjon Mili”. Ka fituar çmime në Youth Film Fest, në Boston të Amerikës dhe në FerFilmFestival. Për tu përmirësuar më shumë në pjesën estetike dhe vizuale, ai së fundmi ka nisur ta zbulojë pasionin për fotografi. Asllani ka punuar me emrat si Fatos Berisha e Fatlum Haziri.


DARDAN ZHEGROVA
Dardan Zhegrova – një prej fituesve të çmimit “Artistët e së nesërmes”, së bashku me një prej anëtareve të Kolektivit HAVEIT, mbetet konkurrencë e fortë në këtë garë. Dardani së fundmi ka marrë pjesë në panaire të rëndësishme të artit në Evropë, ndërsa e pret një rezidencë e rëndësishme në një kontinent tjetër. Zhegrova para pak ditësh hapi ekspozitën “Rosehip” bashkë me Lola Sylaj, në Prishtinë.


SADI SUDOHOLLI – TADI
Tadi njihet si vajzë kreative dhe një shpirt artistik i dëshmuar me vizatimet dhe skicat e saj. Së fundmi, ajo është një prej dy personazheve kryesore në videoklipin e ri nga Shpat Deda, krahas aktorit Dukagjin Podrimaj. / KultPlus.com

‘Trëndafili i egër’, ndikimi i televizionit dhe medias në inspirimin e Dardan Zhegrovës dhe Lola Sylajt

Arbër Selmani

Brooklyn Bridge dhe Times Square janë dy prej lokacioneve më të frekuentuara në Nju Jork të Amerikës. Të njëjtat janë edhe lokacione të rekomanduara për turistët.

Në qëndrimin e tyre disa javë në Nju Jork, Dardan Zhegrova dhe Lola Sylaj zgjodhën këto dy lokacione për videoinstalacionin e tyre të radhës. Lola në Times Square, në dridhje trupi por edhe e shtrirë përtokë, Dardani në Brooklyn Bridge në një mot me shi e gati gati depresiv, duke ecur deri në zhdukje.


Dy video nga kjo eksperiencë artistët i prezantuan sonte në Klubin e Boksit në Prishtinë. “Rosehip” apo Trëndafili i Egër erdhi duke dashur të thumbojë stereotipat e konstruktuara nga media e pas të cilave vrapojmë shumica, ose bëhemi viktimë e tyre, dikur edhe viktimë me dashje dhe e qëllimshme e tyre, derisa bëhemi produkti i asaj që shohim dhe që më pas ndikon në gjykimet, perceptimet, gjithçka që ne jemi.

“Karakteret në video janë gjithmonë në lëvizje. Ideja është të tregojmë se si gjithçka dhe gjithkush përfshihet nga ndikimet e tilla. Prandaj edhe e kemi konceptuar punën si trëndafil i egër, pasi rritet gjithkund, pa dritë, si një bimë e egër që del çdoku” tregon Dardani për KultPlus.

/ Trëndafili i egër je ti, Trëndafili i egër jam unë, Trëndafili i egër jemi ne, Trëndafili i egër janë ata, Trëndafili i egër është ai dhe ajo, Trëndafili i egër është një qen, Trëndafili i egër është një shishe, Trëndafili i egër është një tavolinë / – Lexon kësisoj mes rreshtash koncepti i punës e cila solli dy artistët që kanë fituar jo shumë kohë më parë çmimin “Artistët e së Nesërmes” në Kosovë, në një garë të fortë me artistë tjerë.

Dy karakteret lëvizin, në dy lokacione. Njëri provon famën, më shumë se tjetri. Kjo famë megjithatë mund të jetë mashtruese, tunduese për 15-të minutat e famës në “American Dream” (Ëndrrën Amerikane).

“Ne e kemi njoftë Nju Jorkun vetëm me anë të filmave dhe kësisoj edhe jemi ndiku. Në momentin që kemi zbritë atje, e ndoshta edhe sepse pritjet tona kanë qenë të mëdha, e kemi pa se nuk bëhet fjalë për një mjuzikëll ku të gjithë nisin e vallëzojnë. Kështu është zakonisht Nju Jorku në filma, dhe ne jemi ndikuar prej pamjeve të tilla, prej filmave e muzikës. Trëndafili i egër mundohet ta gjejë të vërtetën e asaj çka na servohet në media dhe asaj çka është e vërtetë” tregon Lola Sylaj për KultPlus.

Sipas artistëve, videoja është menduar të jetë edhe kinematografike, në sensin e faktit se sa lehtë mund të humbasësh në minutat e një vëmendjeje që të vjen nga të gjithë. Lola, shembull, në Times Square shpesh takohet me njerëz që e përshëndesin dhe duan të bëjnë fotografi me të. Magjia gjithsesi ndodhë, e vërtetë ose jo. Ndodhë edhe mashtrimi.


Dy artistët e kanë shfrytëzuar mirë kohën e tyre në rezidencën artistike Residency Unlimited në Nju Jork. Takimet e shpeshta me kuratorë, me artistë, por edhe Rosehip si pikënisje për një hulumtim të vazhdueshëm të dyshes rreth identitetit e gjinisë, janë vetëm disa prej pikave të cilat janë inspirimi i Lolës e Dardanit.
Lola është pjesë e HAVEIT – kolektivit artistik të përbërë nga Hana Qena, Alketa Sylaj dhe Vesa Qena, ndërsa Zhegrova është artist i cili është aktiv në pjesëmarrje artistike në Kosovë dhe jashtë Kosovës, përfaqësuar nga galeria Lambdalambdalambda. / KultPlus.com

Lola Sylaj e Dardan Zhegrova sonte me ekspozitë në Stacion

Qendra për Art Bashkëkohor-Stacion, sonte hap ekspozitën personale ‘Rosehip’ (Trëndafili i egër) nga artistët Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova, shkruan KultPlus. Kjo ekspozitë hapet sonte më 27 shtator me fillim nga ora 20:00 në Klubin e Boksit në kryeqytet ndërsa do të qëndroj e hapur deri më 21 tetor.

Rosehip kontsruktohet mbi hulumtimin artistik me vendndodhje në New York, bazuar në film, performancë dhe muzikë. Ky projekt rikrijon skena filmash të njohur që kanë pasur identitet vizual të madh të cilin e kanë transmetuar përmes kinemasë.
Duke qenë fizikisht prezent në një vend të përjetuar së pari virtualisht dhe duke ndjerë që “magjia” e kinematografisë tashmë është larguar, artistët sjellin pyetjen se çfarë na servohet për perceptim por dhe në të njëjtën kohë sjell nevojën tonë për të arrirë dhe mishëruar këtë magji nëpërmjet Rosehip.

Ne jemi ajo çka shohim në televizion dhe në mediet e popullarizuara. Pa marrë parasysh ku jetojmë, identiteti ynë ndikohet shumë më shumë nga filmat, muzika dhe media sesa ambienti që na rrethon.

Stereotipet e konstruktuara nga reportazhet mediale mund të shihen si modele për të tu ndjekur dhe në të njëjtën kohë të funksionojnë si memorial që është neglizhuar nga vetëdija kolektive. Ajo që ne përjetojmë virtuailsht mund të mos jetë e vërtetë por formëson idetë dhe gjykimet tona mbi normat dhe shoqërinë.

Trëndafili i egër je ti, Trëndafili i egër jam unë, Trëndafili i egër jemi ne, Trëndafili i egër janë ata, Trëndafili i egër është ai dhe ajo, Trëndafili i egër është një qen, Trëndafili i egër është një shishe, Trëndafili i egër është një tavolinë.

Pas zbarkimit në lokacionin e hulumtimit magjia humbi, artistët ishin duke e kërkuar magjinë dhe vazhdonin ta shihnim larg. Trëndafili i egër është një lule e egër e rritur pa diell, pa kujdes, rritet në hije, gjithkund.

E gjitha është vetëm një tortë!

Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova punojnë si duo por edhe në mënyrë të pavarur me artistë të tjerë.

Lola Sylaj është pjesë e HAVEIT, një kolektiv i 4 grave artiste arti i të cilave rebelohet me furi kundër fuqisë, nacionalizmit, diskriminit ndaj LGBT-ve dhe shtypjes së grave që dominon në shoqërinë e Kosovës. Ato poashtu punojnë për të ilustruar përpjekjen e tyre me vështirësitë e përditshme me të cilat konfrontohen shumica e qytetarëve sot. Performancat e tyre artistike shpesh vihen në skenë nëpër hapësirat publike.

Puna e Dardan Zhegrovës luan me rrjedhjen në mes gjuhës dhe përkthimit të saj në një reprezentim vizual. Në veprat e tij emocioni përdoret si medium artistik që potencialisht mund të veprojë si qëllim për të vënë në pyetje supozimet tona mbi intimitetin dhe të shprehurit. I njohur më së shumëti për videot e realizuara, artisti mund të shikohet si poet në një kohë ku përafrimi fizik po zëvendësohet nga disponueshmëria e kudogjendur përmes mjeteve moderne të komunikimit.
Dardan Zhegrova përfaqësohet nga LambdaLambdaLambda.

‘Rosehip’ me Lola Sylajn dhe Dardan Zhegrovën është pjesë e programit vjetor të ekspozitave të Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë dhe pjesë përbërëse e çmimit “Artistët e së nesërmes”.

Lola Sylaj dhe Dardan Zhegrova janë fituesit e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2016./ KultPlus.com