Letër engjëllit tim mbrojtës

Poezia fituese e edicionit të parë të konkursit “KultStrofa”. Poezia e autorit Ragip Sylaj, doli e para ndër 10 poezitë më të mira ndër 100 poezitë sa kishin aplikuar.

Gjeni e poezisë – buzëqesh
dhe sundoje tani kaosin!
Fatos Arapi

I.
Si t’ia nis letrës që nuk shkruhet me ngjyrë, gjak as penë
Si t’ia nis të panisshmës të lajmërohem nga gryka e ferrit
Ndoshta ai është vetëm brenda meje
Vetëm përbrenda meje vlon, djeg prush

Jam në kurth me veten me dashurinë me urrejtjen
Për faj të pafaj për faj të pafuqisë sime
Apo të ndonjë shkaku të pathënshëm kozmik
E s’kam kujt t’i ankohem pos teje

Vetja nuk më kupton nuk e di sa më do
Shpeshherë më braktis si jetimin si mëkatarin e madh
Të tjerët nuk më duan nuk e di a më urrejnë
Por një gjë e di se këtu ku jam, jam i tepërt

Prandaj marr vetëm dhurata dhembjesh
Që i bart si relikte të shenjta
I ruaj brenda vetes përderisa të më bluajnë të tërin
Deri atëherë mund t’i shkruaj memoaret e hidhura
Dhe përsiatjet e pakuptimta: përse erdha në jetë
Përse i rashë këndejpari dhe çka lashë e ç’bëra
Për të mos i ardhur Tokës rënd
Kësaj nëne të mirë që na krijon me gëzim
Që na rrit me hare e na merr në gjirin e amshimit të vet

Vetja nuk më zë Engjëlli im Mbrojtës
Pikëllimi ma ka ngjyrosur fytyrën përbrenda
Dhe ma ka nxirë kaltërinë përjashta
Dielli i hutuar është fshehur pas një reje të zezë
Dikur agonte i bukur e magjepsës në imagjinatën time
Yjet në qiellin virtual
Që s’e kanë ndriçuar kurrë errësirën brenda meje
Mund të shfaqen pas mijëra vitesh drite hyjnore
Hëna si e përdalë shpërfaq gëzimin e vet naiv
As ftohtësia nuk ngroh as ngrohtësia nuk freskon
Në këtë pafundësi apokaliptike

Eja e më nxirr së këndejmi Engjëlli im Mbrojtës
Nxirre këtë fëmijë të plakur e të pamësuar me jetën
Me jetën që nuk çel lule të bardha në këtë kohë traumatike

II.

Kurrë s’më ka përqafuar dashuria aq sa më ka kafshuar urrejtja
Kurrë nuk m’është qasur mirësia aq sa m’ka ledhatuar përbuzja
Kurrë nuk m’u shfaq përdëllesa aq sa m’mbuloi vala e talljes
Kurrë nuk më buzëqeshi dielli i gëzimit aq sa ylli i zhgënjimit
Kurrë nuk m’trokiti n’derë shpresa aq sa m’vërshoi brenga
Kurrë nuk m’ka përdëllyer gëzimi përveçse kur nuk kam qenë aty

Ndoshta kam jetuar më tepër se që është dashur
Ndoshta u harxhuan jeta galdimi, hareja, shpresa
Ndoshta ato janë me mua por unë jam në gjumë
Ndoshta ato janë afruar e unë s’i vërej symbyllur
Ndoshta i ka ndalur dikush në t’bujshëm
Rrugës kah vinin për tek unë
Ndoshta kanë ardhur të tërmekura e nuk më kanë parë
Ose m’kanë parë të mërrolur e janë tutur prej meje
Ndoshta është faji im se s’kam ditur t’i tërheq
T’i josh s’kam ditur të flirtoj me to
Ndoshta në një tjetër rrenë kanë banuar ato
Ndoshta në një rrenë tjetër të bukur kam mundur të banoj unë
Unë i kam kërkuar edhe kur nuk është ditur për to
Ato më kanë kërkuar edhe kur nuk është ditur për mua
Por çudia si çdo çudi tjetër është si nuk u takuam kurrë
Apo kur u takuam nuk u njohëm
Apo ishim krijesa me maska dhe pa fytyrat tona t’vërteta
Se këndej t’frikësuar ikëm nga njëri-tjetri
Në dy anë të planetit në dy skaje të mendimit
Në dy pole të ëndrrës në dy vorbulla imagjinare
Përderisa n’pafundësi t’na bëjë bashkë pafundësia
Atëherë do të dalim të rikrijuar si pas Luftës së Trojës
Atëherë do të shpërfaqemi si pas themelimit të Romës
Atëherë do të rilindemi si pas luftës së Kosovës
Në një çast orgazme kur s’do të ketë kohë e hapësirë
Vetëm lumturia do të trillohet n’qeliza
Nga e cila do të çelin pafundësisht lulet e jetës
Edhe përtej vdekjes

III.
Kanë me ardhur pranverat e kanë m’i gjetë veç vargjet
Kanë me ardhë verat e kanë m’e gjetë veç blerimin e kallur
Kanë me ardhur vjeshtat e kanë me gjetë zbrazëti këngësh
Kanë me ardhë dimrat e kanë m’e gjetë kapituj t’ftohtë jete
Ka me ardhë Stina e Pestë me virgjëri të humbur
Vajtimi i zanave ka me i shurdhu’ Lugjet e Verdha

S’kanë me ardhë pranverat për harrimin e çartur habie
S’kanë me ardhë verat për kallirin e shurdhër të mendimit
S’kanë me ardhur vjeshtat për frytet e papjekura t’pendimit
S’kanë me ardhur dimrat për shpresat e mërdhira
Por ka me na bartur fjala prej libri në libër
Ka me na bartur poleni prej lulesh në lule
Ka me na bartur era si ajrin e dobishëm për bimë
Ka me na bartur përroi si etjen e djegur për zogj
Ka me na bartur gjethi si kujtimin e zverdhur ndër mote

Dikush ka me u ba këngë e dikush pemë e pjekur
Dikush ka me u ba elegji e dikush dru i djegur
Dikush ka me u ba kujtim e dikush përmendore fjale
Dikush ka me u ba trishtim e dikush muranë kujtese
Dikush ka me u ba pëshpëritje e dikush lapidar pendese

IV.
Ndaj po të nis letër ankimi letër njohtimi
Siç niset kërkesa për punë a lutja për shpëtim
Siç niset lutja për pendesë a kërkesa për ankesë
Të më fashitet tronditja e gjakut e turbullimi i shpirtit
Të mos e vjell veten as helmin të mos e mbaj brenda
Të mos mërdhij në fushë as t’mos digjem përbrenda
Paqen ta gjej atje tek e ka humbur i trazuari
Harmoninë ta gjej tek e ka humbur i shthururi
Guximin ta gjej atje tek e ka humbur qyqari
Mençurinë ta gjej atje tek e ka humbur i marri
Forcën e qëndresës ta gjej atje tek e ka humbur i vdekuri
Vetveten ta gjej atje tek e ka humbur i humburi

Ndaj letër po të nis Engjëlli im Mbrojtës
Një letër që s’shkruhet si shkruhet letra
Një letër siç nuk lexohet letra në turmë
Një letër me nga pak vrer me nga pak helm e nga pak mllef
Një letër e mbarsur shqetësim që i ka humbur poetit
Një letër e dehur zbrazëtie mendimesh t’paardhura
Një letër e zverdhur dhembjesh dhe kohësh të harruara
Një letër e zhubrosur moskujdesjeje dhe e vruguar

A është letër që e shkruan i vdekuri apo i palinduri
A thua e shkruan pendestari apo i pabinduri
A thua e shkruan këngëtari apo shtegtari
Gojëkyçur nga heshtja mashtruar nga tregtari
M’ndjej sa herë që kjo letër nuk është letër
M’ndjej sa herë që kjo këngë sa duhet nuk është vepër
Më ndjej sa herë që kjo letër nuk e bind Providencën
Dhe sa herë i shqetëson gjakrat e nuk e zgjidh çështjen

Po atje lart është paqja dhe ju s’e keni vetëm për vete
Atje lart është dashuria që mjafton edhe për të tjerët
Atje lart është mirësia që varfërohet po u konservua
Atje lart rri bujaria që pakësohet po s’u dhurua
Atje lart rri gëzimi që gëzohet kur dikë gëzon
Atje lart rri ndriçimi që nuk përhapet po s’rrezaton
Atje lart rri mençuria që marrëzia s’e pranon
Atje lart ngjizet jeta shenjtëri që grafullon
E të ligat na i prapëson

V.
Vallë është letër e shkruar nga varri apo në varr dërgohet
Vallë është letër e shkruar nga ferri apo nga ferri prapësohet
Vallë është letër e shkruar nga shkretëtira apo n’shkretëtirë lexohet
Vallë është letër e shkruar në kënetë apo në kënetë arrin
Vallë është letër e shkruar në zgafellë apo zgafella e zhbin
Vallë është letër e shkruar pa kuptim e moskuptimi e përpin
Apo është letër e stisur vetëm për art e për lexim

Zjarrin e prushtë ia ndien ai nga i cili buroi
Zjarrin e akullt ia ndien ai tek i cili përfundoi
Ankthin e gulçimin ia ndien ai që e krijoi
I ankthshëm e i akullt ndihet edhe ai që e shijoi
I brengosur u ndi ai që i skaliti këto radhë
Pa brenga nuk mbeti as ai që e përjetoi si përrallë
I nemitur mbeti në fund ai që këndoi nga zori
I pa nemitur nuk mbeti as ai që e interpretoi si aktori

Kjo letër u nis nga një i vdekur
Apo te i vdekuri ka ardhur
Kjo letër u nis nga shpella
Apo në shpellë ka mbërri
Kjo letër është shkruar nga një yll rojtës
Për të përfunduar te Engjëlli im Mbrojtës
Është nisur nga krijesa e kallur prej etjes
Nga një njeri që s’ka mundur ta luajë rolin e vetvetes
Nga një njeri që ka frymuar brenda fjalës
Brenda dhembjes kopsht parajse
Por dije imzot që s’po më lënë bremjet…
Sa herë po m’lëshojnë andrrat po m’kaplojnë dhembjet*

VI.
Engjëlli im Mbrojtës më trego
Si ta vizatoj melankolinë
Si ta pikturojë mërzinë
Si ta fotografoj pikëllimin
Si ta kompozoj dëshpërimin
Si ta skanoj mllefin
Si ta bëj shfaqje zhgënjimin
Si ta filmoj pakënaqësinë
Si ta bëj këngë padurimin
Si ta fsheh pafuqinë
Si ta bëj operë varfërinë
Si ta xhiroj tingullin jo ndrojtës
Më trego Engjëlli im Mbrojtës

Thuamë Engjëlli im Mbrojtës
A shlyhet vizatimi i melankolisë
A griset pastaj piktura e mërzisë
Si mund ta djeg imazhin e pikëllimit
Më tej si ta dekompozoj dëshpërimin
Pamjen e shëmtuar të mllefit si ta hijeshoj
Shfaqjen e zhgënjimit si t’ia maskoj publikut
Këngën e padurimit si ta qetësoj
Pafuqinë si ta shpërfaq n’epos heroik
Xhirimin e tingullit t’shpresës si ta bluaj
Engjëlli im Mbrojtës më thuaj

Më mëso Engjëlli im Mbrojtës më trego
Si ta zhvendos imazhin e melankolisë
Si ta çrrënjos barin e mërzisë
Si ta shartoj pemën e pikëllimit
Si ta rrënoj murin e dëshpërimit
Si ta qetësoj lumin e mllefit
Si ta thaj kënetën e zhgënjimit
Si t’i pres ferrat e mosdurimit
Si ta forcoj qenien e pafuqisë
Si ta ndërtoj shtëpinë e shpresës
Por jo dosido
Më trego Engjëlli im Mbrojtës më mëso

VII.
Kur të arrij letra te ti ndoshta mund të vdesë vdekja
Dhembja mund të shafitet në parahistori
Djalli mund të dalë nga trupi të shkojë me ujërat e zeza
Hidhërimi mund avullohet si ujtë e valuar

Sëmundja mund të shërohet para se të lëshojë rrënjë
Makthi mund të çlirohet si në një ëndërr të bardhë
Kujtimet e zeza do të fundosen në pellgun e harrimit
Kaosi do të organizohet në fund të rrënimit
Verbimit do t’i vijë drita e paparë më parë
Engjëjt e zinj do të vajtojnë pse s’u ftuan në garë
Muret do të rrënohen për ta çmbyllur vetminë
Burgjet do të shemben për ta zhburgosur dashurinë
Kur të arrijë letra te ti mund të jetë harruar vdekja
Në luadhe të ëndrrës mund të ketë lulëzuar jeta
Vetëm atëherë do ta dimë saktë ku do të jetë pikëpjekja

Andaj të lutem ma prapëso pikëllimin
Të lutem shumë ma zhbëjë si t’mundesh dëshpërimin
Porosit marangoz që t’ia hap derën gëzimit
Deri atëherë do të kem mësuar t’i gjej ilaç shqetësimit
Ma mëso rregullin e harmonisë aty ku s’e gjej dot
Ma mëso qeshjen të lutem aty ku veç mund të derdh lot
Ma mëso magjinë e dashurisë aty ku vërshon urrejtja
Më mëso të flas bukur aty ku s’durohet heshtja
Më mëso ta urtoj marrëzinë ta mençuroj çmendurinë
Të bëj ilaç nga helmi që askush dot s’e përpin
Më mëso të bëj ar nga hekuri o alkimist i mirë
Më mundëso ta shndërroj përherë ujin në verë
T’i strehoj të pastrehët të uriturit t’i ushqej
Apatridët t’i bëj me atdhe të robëruarve lirinë t’ua kthej!

(Mars- prill, 2016)

*Fjalë e urtë tropojane

Plasari nxjerr nga harresa Akademinë Saveriane të Mjedës

Studiuesi i njohur Aurel Plasari nxjerr nga pluhuri i harresës Akademinë Saveriane të Mjedës në 80 vjetorin e themelimit të saj.

Plasari thotë se kjo akademi ka vlera të çmuara për Albanologjinë shqiptare, madje duhet të shërbejë si frymëzim edhe sot, transmeton abcnews.al. Njohja e vetvetes është domosdoshmëri, kjo e ka bërë studiuesin e njohur Aurel Plasari që të nxjerrë në dritë dhe një ngjarje të rëndësishme, siç është Akademia albanologjike Saveriane.

Formula e bashkëpunimit ndërakademik i ka mesazhet e qarta te Akademia Saveriane që 80 vite më parë e që më shumë se kurrë i flet Akademisë së Shkencave sot./ KultPlus.com

Profesorët e Harvardit sugjerojnë librin që secili student duhet të lexojë në vitin 2018

Profesorët e Universitetit të Harvardit vazhdimisht lexojnë dhe caktojnë tekste për studentët e tyre. Duke pasur parasysh këtë, Business Insider u kërkoi profesorëve të Harvardit të ndajnë librin e vetëm që mendojnë se çdo student duhet të lexojë në vitin 2018.

Profesorët përfshijnë laureatët e çmimit Nobel, shkencëtarët, ekonomistët dhe fituesit e Çmimit Pulitzer. Librat që ata zgjodhën ishin po aq të ndryshme sa edhe përvojat e tyre profesionale.

Lexoni propozimet e profesorëve të Harvardit se çfarë duhet lexuar vitin e ardhshëm.

Anna Karenina nga Leo Tolstoy, është propozimi i njërës nga profesoreshat e këtij Universitetit.

“Unë jam duke rilexuar Anna Karenina. Nuk ka roman më të mirë që unë di i cili tregon gratë se si janë injoruar, janë shtypur dhe kanë pak mbështetje ligjore, (dhe nuk e kam fjalën vetëm për Annën) – për ato nga elita, për gratë inteligjente, të arsimuara . Ata e mbajnë shoqërinë të bashkuar dhe sigurojnë shpëtimin edhe kur priftërinjtë marrin meritat, ka thënë Claudia Goldin, historiane e ekonomisë autore e “Women Working Longer: Increased Employment at Older Ages”. Ajo gjithashtu ka thënë se ky roman është relevant edhe sot si në ditën kur është shkruar.

Kurse Steven Pinker, Profesor i Psikologjisë në Universitetin e Harvardit, dhe autori i dhjetë librave ka propozuar librin “Internacionalistët” nga Oona Hathaway dhe Scott Shapiro. Ai tregon se ky libër është i pasur me dëshmi dhe paraqet një vizion gjithëpërfshirës të skenës ndërkombëtare, duke kapur shumë zhvillime në lajmet dhe kohët e fundit histori.

Stephen Greenblatt, profesor i anglishtes, fitues i çmimit Pulitzer dhe autor i “The Rise and Fall of Adam and Eve”, ka thënë që sugjeron librin e Bryan Stevenson “Just Mercy”.

“Teoria e Ndjenjave Morale” nga Adam Smith është libri që sugjeron ekonomisti Eric Maskin, fitues i çmimit Nobel në vitin 2007, dhe autor i “Theorem Arrow Impossibility”. Ai thotë se ky libër paraqet një pamje shumë më të pasur dhe të nuancuar të natyrës njerëzore krahasuar me pasardhësit e tjerë të famshëm./ KultPlus.com

Erza Muqolli shkëlqen në performancën e këngës së Beyonce (VIDEO)

Ylli shqiptar që çdo ditë po shënon suksese në tërë Francën, përgjatë turneve të ndryshme që ka brenda këtij shteti ka performuar edhe këngën “Listen” nga Beyonce, shkruan KultPlus.

Erza Muqolli shihet duke performuar para një audience shumë të madhe dhe interpretimi i saj është mirëpritur mjaftë ngrohtë nga fansat e saj. Për më shumë mund ta ndiqni videon e bashkëngjitur nga KultPlus. /KultPlus.com

Fenomeni i frikës deri në obsesion

(Adil Olluri “Bartësi i shpirtrave të përzënë”, Parnas, Prishtinë, 2015)

Shkruan Izet Abdyli.

Udhëtim përditshëm me tren të jep komoditetin të soditësh peizazhet e bukura të natyrës që shtrihen në të dy anët e hekurudhës, por edhe të meditosh e t’i hapësh rrugë imagjinatës duke nxjerr ndonjë varg të bukur poezie. Herë-herë ke mundësinë të lexosh ndonjë libër dhe koha prej 35 minutave sa zgjatë udhëtimi në relacionin Drenas-Prishtinë ose anasjelltas, ikën saora. Kështu më iku edhe mua kjo javë duke lexuar romanin “Bartësi i shpirtrave të përzënë” të shkrimtarit Adil Olluri. Madje si për koincidencë leximi në tren korrespondon me ngjarjet e romanit të cilat zhvillohen në tren. Por ka dallimi “treni i Ollurit” dhe “treni im”. Përderisa “treni i Ollurit” bartë njerëz të frikësuar, me fytyra të ngrysura, me fëmijë e gra në buzavajë e burra që orë e çast mund të rrëmbehen nga njerëzit e zinj e me një rafal automatike të rrëzohen përdhe, “treni im” bart fytyra të qeshura, të rinj e të reja që mësyjnë të lirë kryeqytetin për të marr dituri, punëtor që ngarendin në punë për të siguruar vetën e familjen, por edhe fëmijë të gëzuar e pensionistë që për pikë qejfi duan ta kalojnë ditën në kryeqytet.

Por, t’i kthehemi romanit. Çfarë ofron romani, cili është syzheu, çka e bënë të veçantë lëndën që ka shtjelluar autori? Ngjarjet e romanit shtrihen në tri ambiente: Në qytetin e izoluar të Prishtinës pas bombardimeve të NATOS, ku mbizotëron frika e tmerri. Në trenin si rrangallë e hekurt që bart njerëzit që braktisin shtëpitë e banesat për të shpëtuar kokën e tyre dhe Kampi i Bllacës, i mbytur në baltë,ku shpresa për jetë firon e gjallë.

Vetë gjetja metaforike e titullit të romani, të intrigon dhe të cytë për ta lexuar dhe hyrë në botën e tij, e që fillim e fund ka obsesionin e frikës së kryepersonazhit Bardhylit. Ngjarjet e romanit zhvillohen gjatë luftës së fundit në Kosovë. Karakteristikë e narracionit të romanit është rrëfimi në veten e dytë. Kjo është zgjedhja e shkrimtarit i cili përmes monologëve na shpie në situatat ku shpaloset bota individuale e njeriut të gjendur në situata të absurdit, ku jetën dhe vdekjen e ndanë një pe i hollë. Dhe kjo varet nga ata që kanë formën e njeriut por në brendi të shpirtit të tyre rri zgjuar pasioni i bishave. I gjendur në këtë katrahurë frika e kryepersonazhit mund të duket e natyrshme, por kur ajo tejkalon përmasat reale me mendimet fiktive dhe parashikimet ndjellakëqija që i sillen vërdallë mbi kokë bëjnë që njeriu nganjëherë del jashtë vetvetes. Ndaj imagjinata jep mundësi të krijimit të situatave të paqena, sado që ngjarjet reale që ndodhin ngjasojnë shumë me ato që janë krijuar në psikikën e Bardhylit. Ky roman psikologjik përshkohet me situata ku gjithçka mbërthehet nga një rrjet i errësirës dhe drita në fund të tunelit duket larg. Mbyllja brenda mureve të banesës në Prishtinë dhe droja se orë e çast siluetat e zeza herë të maskuar e herë me shirita kobësjellës mund të trokasin apo shkallmojnë dyert bëhen përditshmëri duke mbajtur përherë në presion psikologjik deri në traumë shpirtërore. Kulmi i tërë kësaj arrin kur tërë ngarkesa psikike nganjëherë zbrazet në dialogun me veten … Bardhyl, ti po flet me veten… i thotë gruaja, sado që ai mohon këtë duke u munduar të shfajësohet për diçka që tashmë po i përsëritet në jetën e tij. Janë imazhet e përditshme rrugëve të qytetit ku tallja e pushtetmbajtësve me qytetarin e thjeshtë fillon nga një absurd i tekeve të tyre për çështje banale deri të marrja e jetës në mënyrën me çnjerëzore. Pasiguria për veten, gruan dhe vajzën e vogël Jetën, bënë që edhe Bardhyli të ketë të njëjtin fat me tjerët, duke u përfshirë në valën e eksodit. Peripecitë e tij në “Bartësin e shpirtrave të përzënë” japin dramën e një populli. Prandaj edhe drama kryesore e romanit zhvillohet në tren, përkatësisht në aktin e dytë, siç e ka bërë autori konceptin e romanit në tri akte, e që lirisht mund të adaptohet edhe si një skenar filmi apo drame. “Treni i Ollurit” tashmë bart njerëz drejt një Golgote, ku shpresa për të mbijetuar e gjithsecilit udhëtarë, që në këtë rast janë të barabartë, sikur zbehet kur shohin se si para syve të tyre rrëmbehet profesori dhe jeta e tij për pak minuta shuhet nga krismat e shurdhëta, që mezi ndihen nga uturima e trenit, apo si fiket jeta e plakut brenda në tren pa pasur mundësi për ndihmë mjekësore. Po edhe vajet e fëmijëve, madje edhe vajzës së Bardhylit, e cila e ndrydhur në atë “gërdallë të hekurt” kërkon kthimin në banesë pa qenë e vetëdijshme për rrezikun qe mund t’u kanoset atje.

Udhëtimi drejt kufirit, sado që zgjat disa orë, Bardhylit i duket sikur janë ditë. I stërlodhur nga pagjumësia, atij herë i parafytyrohen skena tmerri, madje edhe vetën për disa çaste e sheh të rrëmbyer në tren, duke e zbritur e futur në një bodrum me njerëz të tjerë të rrahur e të dërmuar që presin aktin e pushkatimit. Pikërisht në momentin kur pritej të zbrazeshin rafalët mbi të, si shpëtimtare i vjen gruaja Valdetja, e cila e tund nga kjo ëndërr trishtuese, ,,Zgjohu se arritëm” i thotë ajo. Por ndjenja e frikës nuk mposhtet lehtë, ngase ajo tashmë ka hyrë në palcë dhe e përcjellë deri në çastin kur këmbët e tyre shkelin në baltën e Bllacës. Akti tretë si një epilog përmbyll dramacitetin e ngjarjeve të romanit, ku obsesioni i frikës individuale më nuk ka vend, por brenga e shqetësimi për njerëzit e mbetur në malet e Kosovës gëlon në shpirtrat e përzënë. Me këtë roman ku jepet vetëm një anë e medaljes së luftës së fundit në Kosovë, mund të themi se Olluri ka arritur me sukses të ndërtojë një strukturë romani për luftën, mbase një nga më të veçantët me këtë temë.

Në Vendlindje
16 dhjetor 2017

“All I Want For Christmas Is You”, cilësohet si kënga më e mirë festive

Duke qenë se shpesh ka diskutime se cila është kënga më e mirë për festat e fundviti, një analizë statistikore ka shpallur këngën e preferuar të Krishtlindjeve në Britani, përcjellë KultPlus.

Bazuar në një analizë statistikore nëntëvjeçare, e cila është bazuar në skema dhe transmetime, ka zbuluar se kënga e Mariah Carey “All I Want For Christmas Is You” është realisht kënga më e përhapur.

KultPlus ju përcjellë tabelën me 20 këngët e Krishtlindjeve, të cilat kanë kryesuar për shumë javë listat e viteve 2007 dhe 2016. Kjo tabelë gjithashtu tregon datën e publikimit të tyre dhe kënga e Mariah Careyt edhe pse e realizuar në vitin 1994 i ka rezistuar kohës. Në pozitën e dytë është kënga “Fairytale of New York” e The Pogues dhe Kirsty MacColl. / KultPlus.com

Bazuar në rrëfimet e grave që i mbijetuan dhunës gjatë luftës në Kosovës, vjen libri “Fëllanzat”

Të enjten më 21 dhjetor me fillim nga ora 11:00 do të promovohet libri “Fëllanzat” nga Gazmend Bërlajolli, shkruan KultPlus.

“Fëllanzat” është tregim i bazuar në dëshmi faktike nga “Unë dua të dëgjohemi”, libër kujtim me rrëfimet e grave të mbijetuara prej torturës gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Promovimi që mbahet nesër në orën 11:00, zhvillohet në Qendrën Informative dhe Kulturore të BË-së në Prishtinë.

Kopjet e para të librit në gjuhën shqipe dhe angleze do të shpërndahen falas për pjesëmarrësit e këtij eventi. Ndërsa krejt kjo është fuqizuar nga: Integra, forumZFD, MOTT, RBF, BMZ./ KultPlus.com

Ekspozita e artistes së njohur Rosmarie Trockel, mbushi të dy katet e GKK-së (FOTO)

Galeria Kombëtare e Kosovës prezantoi mbrëmë ekspozitën e artistes së famshme me prejardhje nga gjermane, Rosemarie Trockel, ndërsa kjo mbrëmë erdhi me anë të kuratores An Paenhuysen, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Punimet e saj, të cilat vijnë përmes mediumeve e materialeve të ndryshme tregonin se artistja është e dëshmuar më një stil, i cili vështirë se përcaktohet vetëm me një veçanti. Shumica e punimeve të saj janë pa titull, mirëpo të plota sa i përket përmbajtjes, madje shpesh të ftojnë në një depërtim më të thellë për të kuptuar mesazhin e saj. Në katin e dytë të Galerisë, shumë prej punimeve të saj përbehen prej vijave nga lapsi dhe fllamasteri duke theksuar kështu tiparet e figurës së njeriut, e ndonjëherë edhe të kafshëve. Fotografitë e saj disa vijnë me ngjyra dhe disa në dy ngjyra të vetme: bardhë dhe zi, ndërsa kjo ekspozitë sjellë kryesisht punën e viteve të 90’ta të artistes.

Drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Agani filloi hapjen e kësaj ekspozite, të cilën e cilësoi si shumë të rëndësishme për Galerinë Kombëtare të Kosovës. Ajo tha se kjo ekspozitë e cila ka mbushur të dy katet e Galerisë është e tëra meritë e Institutit për relacione ndërkombëtare gjermane e mbështetur nga Ambasada Gjermane në Prishtinë dhe MKRS-ja, ndërsa theksoi se kjo ekspozitë është rezultat i vizitës së Sekretarit të Ambasadës Gjermane në Prishtinë, Marten Mengeri i cili e ka vizituar Galerinë.

Pas saj kjo ekspozitë u pasua me fjalimin e ambasadorit gjerman në Kosovë, Christian Heldt, i cili falënderoi të gjithë bashkëpunëtoret që mundësuan hapjen e kësaj ekspozite. Ndërsa shtoi se kjo artiste gjermane ka shërbyer në thyerjen e kufijve të deriatëhershëm në Gjermani.

“Kam kënaqësinë që para Vitit të Ri, që të keni mundësinë që të keni një pikë spikatëse siç është ekspozita e Rosmarie Trockel. Punët e saj kanë trajtuar gjithmonë aspektet e të qenit femër, pasi që ajo ka qenë artistja e parë femër që ka prezantuar pavijonin gjerman në Bienalen e Artit, gjë që ka qenë një thyerje e kufijve të deriatëhershëm apo ndoshta është një gjë që akoma mbizotëron edhe sot, që kjo fushë të jetë e dominuar nga meshkujt”, tha ambasadori Heldt, i cili shtoi se pjesëmarrja e të pranishmëve në këtë ekspozitë tregon se kjo temë është shumë e pranishme edhe sot në Kosovë.

Edhe pse artistja kësaj ekspozite Rosmarie Trockel mbrëmë erdhi vetëm përmes veprave të saj, kuratorja An Paenhuysen, e cila foli në emër të Institutit për marrëdhënie ndërkombëtare (IFA), tha se ndihet e nderuar që të hap këtë ekspozitë të një artisteje si Rosmarie Trockel.
“Ju do të shihni në ekspozitën e Rosmaries se ajo ka sjellë punimet përmes mediave të ndryshme, pasi që ajo paraqet fotografi, vizatime, video, e instilacione dhe po ashtu ajo punon edhe me materiale shumë të ndërlikuara siç janë leshi dhe floku. Ajo në punimet e saj ka përfshirë bashkëpunime të shumta me media, aktorë, fotografë dhe kafshë”, tregoi kuratorja Paenhuysen.

Paenhuysen, duke qenë se e njihte për së afërmi artisten tregoi se ajo karrierën e saj e ka filluar në Koln dhe në gjithë veprat e saj është i pranishëm feminizmi dhe kështu ajo ka formuluar një lloj kritike për artin në përgjithësi, ndërsa shtoi se ajo në veprat e saj përdor edhe në një lloj humori të butë.

“Ajo e do atë që ka dykuptimësi dhe kjo mund të vërehet edhe në portretet e saj ku ajo trajton çështjen e identitetit”, tha Paenhuysen gjatë ceremonisë hapëse ndërsa për KultPlus, tregoi në mënyrë më të detajuar për çështjen e feminizmit të paraqitur në veprat e kësaj autoreje të njohur gjermane.

“Ajo edhe pse është feministe nuk dëshiron që gjithmonë të shihet vetëm si feministe pasi që ajo thotë se nuk do duhej që gjithmonë ekspozitat e tyre të kenë të bëjnë vetëm me gjininë”, pohoi kuratorja ndërsa tregoi se piktura e saj e preferuar nga kjo ekspozitë është “The sleeping man” pasi që thyen sterotipet që nuk duhet të paraqiten gjithmonë vetëm gratë si të mërzitura dhe duke mos u marrë me diçka tjetër.

AnPaenhuysen është kuratore e pavarur, teoriciene dhe mësimdhënëse e artit që jeton në Berlin. Ajo ligjëron për kulturën dhe teorinë e artit në Qendrën Node për studime kuratoriale. Ndërsa këtë javë ajo ka mbajtur një punëtori në Galerinë Kombëtare të Kosovës, me temën “Gratë në Art në Gjermani” , ku ajo thotë se është ndjerë e mahnitur nga diskutimi dhe nga fakti se në këtë punëtori ka pasur pjesëmarrës edhe të gjinisë mashkullore.

“Ky trajnim ishte shumë interesant, pasi që për njerëzit ishte e çuditshme të dëgjojnë për Gjermaninë pasi që kemi një kancelare siç është Angela Merkel dhe mendojnë se si pasojë e kësaj gjithçka rrjedh shumë më mirë, por mendoj se gati çdo kund është njësoj por edhe pse përballemi më gjëra të njëjta çdo ditë por unë mendoj se gjërat po ndryshojnë, madje po ndryshon edhe mënyrë se si po shihet feminizmi duke pasur parasysh kampanjat dhe zhvillimet e fundit”, tregoi Paenhuysen.

Për të gjithë ata që duan të njihen për së afërmi me punën e artistes gjermane Rosmarie Trockel, kjo ekspozitë do të qëndroi e hapur deri më 12 Janar në Galerinë Kombëtare të Kosovës./ KultPlus.com

Dua Lipa bën pite, Merita Halili këndon ‘Doli goca në penxhere’ në Amerikë (VIDEO)

Asnjëherë më parë një emision në Amerikë nuk ka frymuar shqip kaq shumë, sa episodi i radhë i “The Untitled Action Bronson Show”.

Action Bronson, me origjinë shqiptare, bashkë me Dua Lipën dhe artistët shqiptarë Merita Halili e Raif Hyseni, mbrëmë kanë sjellë në emisionin 30 minutësh ushqim shqiptar dhe melodi si “Doli goca penxhere”.

Dua fillon të bëjë pite bashkë me Action Bronson- emri i vërtetë i të cilit është Arian Asllani, i cili sikur për shaka thotë se nuk e di gjuhën shqipe dhe i vjen turp ta flasë këtë gjuhë. / KultPlus.com

https://www.youtube.com/watch?v=e7uvaLvYoVo

Qyteti dhe fshati, në fondet e rralla etnografike në ekspozitën “Lindja”

Ekspozita etnografike “Lindja” u çel pranë Institutit të Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit, duke prezantuar fondet e rralla. Me kuratore Ermela Broci ekspozita vjen në kuadrin e ditëve të albanologjisë, dhe me rastin e 70-vjetorit të themelimit të sektorit të etnografisë. Ekspozita me fondet etnografike ndahet në dy pjesë, fshati dhe qyteti.

“Lindja” sipas kuratores Ermela Broci është e para që nis për ciklet e jetës, për të vijuar më pas dhe me martesën e vdekjen. “Ciklet e jetës që nisin me lindjen, do të vijojnë më pas me ekspozita të tjera të jetës së njeriut. Një cikël ekspozitash që ka filluar këtë vit me lindjen dhe do të vijojë në vitet në vijim me martesën dhe me vdekjen, ndoshta do të kemi dhe ekspozita të tjera që lidhen me ciklet e jetës, siç mund të jenë ritet, por do të jemi në varësi të fondeve”, pohon kuratorja Brocaj.

Një ekspozitë me fondet e rralla etnografike që prezanton për publikun djepe, mbulesa, të punuara në materiale të ndryshme, por dhe të qëndisura me fije ari. Gjithçka që tregohet është e ndarë për pjesën e qytetit dhe fshatit dhe sipas kuratores janë objekte që datojnë nga fundi i shekullit të 19 dhe fillimi i shekullit 20.

“Në ciklet e jetës ne kemi ekspozuar djepin, që është karakteristikë e lindjes, por djepe të qytetit dhe të fshatit. Por të objektet e tjera te pjesa e qytetit janë punime me ar dhe argjend dhe e kemi përfaqësuar me Prizrenin, Shkodrën dhe Korçën. Gjithashtu kemi dyshekë fëmije, ndërsa për Tiranën këllëfë jastëku, por dhe materiale të tjera nga fondet etnografike. Në objektet e pjesës së fshatit është përfaqësuar Hasi, Korça, Zadrima, dhe Kosova. Kemi lidhëse djepash, kokore, mbulojë djepi etj. Fshati nga qyteti ndryshon nga përdorimi i motiveve, që ka karakteristikë”, shprehet kuratorja e ekspozitës “Lindje”.

Kuratoja tregon më tej se këto objekte përdoren për arsye të studimit. “Janë objekte të fondeve etnografike më shumë për arsye studimi dhe janë pjesë e institutit dhe nuk ekspozohen shumë. Etnografia ka fonde të pasura. Ne kemi dy pjesë, që është i ndarë fondi dru- metal dhe ai tekstil- lesh. Fondet datojnë nga fundi i shekullit të 19 dhe fillimi i shekullit të 20. Një problem është që të kemi më shumë mundësi për të pasuruar fondin me objekte, sepse u bënë vite që nuk po blihen”, shton më tej kuratorja Ermela Broci. Ekspozita është në kujdesen shkencore të Afërdita Onuzi dhe me ndihmën e arkivisteve Vilma Nallbani dhe Migena Dukagjini.

Fondet në materialet etnografike

Ky arkiv ka dy pjesë, fondin e përzier dhe fondin tekstil-lesh. Në fondin e përzier ka 8.785 objekte dhe në fondin tekstil-lesh 12.597 objekte. Disa prej objekteve të këtyre dy fondeve janë mjaft të hershme. Pjesa më e madhe janë kryesisht objekte të periudhës 1850-1980. Shumica e objekteve janë të ekspozueshme.
Ka një koleksion të pasur të veshjeve popullore të krahinave të ndryshme të vendit, të tekstileve të leshta, të pambukta e të mëndafshta, koleksione të pasura të punimeve artizanale, të argjendit, të instrumenteve muzikore, objekte druri, metali, balte, të cilat dëshmojnë tradita të kulturës materiale ndër shekuj, shkruan Sot News. Ka përfunduar në vitin 2017 digjitalizimi i të dy pjesëve të fondeve etnografike. Instituti i Antropologjisë Kulturore dhe i Studimit të Artit është institucion shkencor i Akademisë së Studimeve Albanologjike. Fillimet e punës shkencore institucionale në fushën e etnologjisë dhe folklorit i takojnë fundit të viteve ’40.

Në vitin 1947 krijohet Instituti i Shkencave në Tiranë. Që me krijimin e tij kishte një grup punonjësish, të cilët merreshin me studimin e trashëgimisë kulturore në fushën e etnologjisë dhe të folklorit, fusha për studimin e të cilave më vonë krijohen sektorët përkatës. Meritë e veçantë në studimet etnologjike dhe folklorike të fillimit u takon etnologëve të vjetër Rrok Zojzi, Andromaqi Gjergji dhe folkloristit Qemal Haxhihasani./ KultPlus.com

“Kujtesa në lëvizje” sonte në Prishtinë

“Kujtesa në lëvizje” e cila eksploron trashëgiminë kulturore të komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian përmes kujtesës kolektive do të hapet sonte më 20 dhjetor, në ora 20:00 te Klubi i Boksit, shkruan KultPlus.

Lëvizjet e popujve gjithmonë kanë pasqyruar një lloj largimi apo shkëputje nga një entitet identitar në të cilin bënin pjesë fillimisht. Shpesh është konsideruar si kërcënim për kulturën e individit apo grupit, sepse herët a vonë lëvizja do të nënkuptonte harresë, shkrirje apo asimilim dhe tjetërsim, thuhet në përshkrimin e kësaj ekspozite, ku vlerësohet se rëndom identiteti është i lidhur me një hapësirë të caktuar gjeografike dhe në mënyrë që të ekzistojë, konsiderohet se duhet patjetër të qëndrojë me rrënjë në një tokë. Por në botë historikisht ekzistojnë grupe të cilat kanë dëshmuar se identiteti dhe ndjenja e përkatësisë mund t’i tejkalojnë kufijtë gjeografik nëse në vetëdijen e tyre është rrënjosur thellë një trashëgimi shpirtërore dhe kulturore e përcjellë më këmbëngulësi ndër gjenerata.

“Të eksplorosh trashëgiminë kulturore dhe kujtesën kolektive të komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian në Kosovë do të thotë të eksplorosh një botë shumë të pasur kulturore e shpirtërore pavarësisht kushteve materiale në të cilën është zhvilluar. Përtej jetesës së tyre të vështirë në margjinat e shoqërisë, përtej diskriminimit dhe stereotipave, komunitetet Rom, Ashkali dhe Egjiptian ngërthejnë në vetë një botë të larmishme kulturore, gjurmët e të cilës vërehen edhe në kulturën shqiptare e sidomos ballkanike”, thuhet më tutje në lidhje me këtë ekspozitë.

Ekspozita Kujtesa në lëvizje është epilog i një pune një vjeçare në mes CHwB Kosova dhe Balkan Sunflowers Kosova, në promovimin e trashëgimisë kulturore me fokus në kujtesën e përbashkët kolektive të komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian. Kujtesa e përbashkët e këtyre komuniteteve do të paraqitet përmes artefakteve, fotografive personale, pikturave, poezisë, historive gojore dhe muzikës (performancë live ngaGipsy Groove), eksplorimi i së cilave është një ftesë për të kuptuar ruajtjen e identiteteve që arritën të mbijetojnë përtej kufijve gjeografik, përjashtimit dhe stigmatizimit./ KultPlus.com

Meta: Albanologjia ka rol thelbësor në lindjen dhe konsolidimin e kombit shqiptar

Presidenti i Republikës, Ilir Meta, deklaroi se në “Ditën e Albanologjise” është takuar me akademikë, studiues e albanologë.

Në një postim në rrjetin social në faqen e presidentit Meta thuhet se: “Në kuadrin e “Ditëve të Albanologjisë”, sot pata kënaqësinë të takoja akademikë, studiues e albanologë, me të cilët ndava bindjen se Albanologjia ka rol thelbësor e të jashtëzakonshëm në lindjen, formimin e konsolidimin e shtetit e të kombit shqiptar, si një komb i lashtë evropian, me histori, gjuhë të rrallë, me tradita, vlera të spikatura e kontribute të vyera në historinë e Europës./ KultPlus.com

Kjo është renditja e këngëve në Festivalin e TVSH-së

Janë bërë publike sot të gjitha këngët dhe renditja e tyre e paraqitjes në Festivalin e Këngës në Radio Televizionin Shqiptar.

Njëra prej këtyre këngëve do ta përfaqësojë Shqipërinë në Eurovizion, ndërsa spektakli vjen me datë 21,22 dhe 23 dhjetor në Tiranë.

Po e sjellim këtu renditjen e këngëve në të dyja netët gjysmëfinale, për të parë më pas se cilat prej tyre arrijnë finalen.

1.
Elton Deda – Fjalët
Mariza Ikonomi – Unë
Endri & Stefi Prifti – Mesazh
Evans Rama – Gjurmët
David & Genc Tukici – Të pandarë
Voltan Prodani – E pamundur
Eugent Bushpepa – Mall
Rezarta Smaja and Luis Ejlli – Ra një yll
Bojken Lako – Sytë e shpirtit
Manjola Nallbani – I njëjti qiell
Redon Makashi – Egziston

2.
Orgesa Zaimi – Ngrije zërin
Denisa Gjezo – Zemër ku je
NA and Festina Mezini – Tjetër jetë
Lorela Sejdini – Pritëm edhe pak
Artemisa Mithi – E dua botën
Ergi Bregu – Bum bum
Akullthyesit – Divorc
Xhesika Polo – Përjetë
Inis Neziri – Piedestal
Tiri Gjoci – Orë e ndalur
Lynx – Vonë

Ndahen çmimet ‘Harpa’, kujtohen edhe Hajrie Rondo e Dritëro Agolli

Lorik Llanaj

Edicioni i pestë i çmimeve “Harpa”, mblodhi në një mbrëmje gala, figura të njohura të artit, kulturës, letërsisë, medias e politikës të ardhur nga Shqipëria, Kosova e Maqedonia.

Ky eveniment i kthyer tashmë në një traditë, ka akorduar disa çmime, duke vlerësuar emra e personalitetet më të spikatura gjatë vitit 2017.

Në fjalën e çeljes së aktivitetit, presidentja e fondacionit “Harpa”, Majlinda Rama, u shpreh se aktivitete të tilla kanë si qëllim të promovojnë vlerat dhe kontribuuesit e artit dhe kulturës kombëtare.

“Në hapësirën tonë shqipfolëse ka me dhjetëra e qindra emra të spikatur në fushat ku ata veprojnë. Një pjesë e tyre, dalin jashtë vëmendjes vlerësuese për shkaqe harrimi. Ne po përpiqemi që t’u themi ‘Faleminderit!’, si emrave të shquar me kontribut disavjeçarë, ashtu edhe disa të rinjve të talentuar që premtojnë në fushat ku ata janë të fokusuar. Kultura është identitet i një kombi, prandaj ajo duhet të ketë më shumë vëmendje se të gjithë sektorët e tjerë”, – ka vijuar ndër të tjera Rama.

Pas përshëndetjeve të rastit nga prefekti i qarkut Fier, Baki Bala, kryetari i qarkut Fier, Vangjel Ndreka etj, nisi ceremonia e dorëzimit të çmimeve. Kështu, akademiku Ali Aliu dorëzoi çmimin e madh “Harpa” për aktoren Natasha Sela, si aktore e spikatur për interpretim me plastikë të veçantë, që dallohet për rolet e arrira femërore dhe lojë dinamike. Sela ndër të tjera falënderoi organizatorët ndërsa u përlot kur tha se çmimin ia dedikon te shoqit, aktorit të njohur, Fatos Sela, i cili nuk jeton më.

”Njeriu i vitit” u shpall publicisti dhe shkrimtari Luan Rama, si promovues i vlerave të artit bashkëkohor shqiptar, me një rol të veçantë në ndërveprimin e kulturave franko-shqiptare.

Studiuesi Nasho Jorgaqi dorëzoi çmimin për poetin më të mirë të vitit, i cili shkoi për poetin Faslli Haliti, si autor me individualitet të lartë krijues, i mendimit dhe mesazheve të fuqishme, me ndikim të cilësuar në letërsinë tonë kombëtare.

Për aktorin Todi Llupi do të jepej çmimi i karrierës me motivacionin: “Një nga emblemat e humorit shqiptar. Një jetë të tërë ka ditur t’i dhurojë publikut mbresa dhe kënaqësi gjatë interpretimit të tij, përmes dhjetëra karaktereve të papërsëritshme”.

Veç shumë çmimeve të tjera, Fondacioni “Harpa” ndau edhe disa çmime In memoriam, në nderim të figurave që nuk jetojnë më, mes të cilëve poetit Dritëro Agolli “Për kontribut të jashtëzakonshëm në letërsinë tonë kombëtare. Personalitet i shquar i letrave, duke na lënë pas një trashëgimi të çmuar në mbarë kulturën shqiptare”, kompozitorit Aleksandër Lalo si “Emër i shquar i muzikës shqiptare, duke i sjellë asaj një erë të re zhvillimi. Një kompozitor i shkallës sipërore, që krijoi kolanë të veçantë dhe në filmin shqiptar” dhe aktores Hajrie Rondo si “Një aktore e madhe, mjeshtre e aktrimit, që u bë e përjetshme me rolin e Tanës, por duke gdhendur dhe një mori të gjerë personazhesh të të gjitha tipologjive”. / KultPlus.com

Jetoj brenda syve të tu

Poezi e shkruar nga Xhevahir Spahiu.

Jetoj brenda syve të tu,
në sytë e mi ti ke shtëpinë.
S’jemi vetvete
secili është tjetri.
Vera ime ka dy skaje:
njëri në pranverë, tjetri në vjeshtën tënde.
Ti hyn në të djeshmen time
humb rrugën si ai që ka humbur kujtesën.
Unë hyj në të ardhmen tënde,
Humb rrugën si ai që në pyll s’ka kaluar asnjëherë.
Sa do doje të kishe në duar të djeshmen time!
Sa do të doja të kisha në duar të ardhmen tënde!
Kë të pyes? Cilin yll? Cilën kohë?
Për të djeshmen time ti mund të pyesësh një lumë,
dy lisa, një dem,
edhe varrin,
varrin e nënës.
Krejt e kotë.
T’i lëmë pyetjet. Pyetjet le të marrin një sy gjumë.
Sonte jemi vetëm e sotme.

Sot 20 vite nga ‘TITANIC’, këto janë kuriozitetet më interesante nga filmi

Ishte 19 dhjetori i vitit 1997, kur në sallat kinematografike amerikane shfaqej filmi “Titanik”, kryevepra e firmosur nga James Cameron, fitues i 11 çmimeve Oscar dhe arritja e rekordeve të fitimeve në sallat e kinemave të të gjithë botës.

Kanë kaluar 20 vite, por pamja e vështrimit të Leonardo DiCaprio (Jack) që pikturon Rose (Kate Winslet) që mban të veshur vetëm Zemrën e Oqeanit vazhdon të jetë në mendje të të gjithëve.

Sot e kësaj dite, është filmi i dytë me më shumë fitime në historinë botërore.

Më poshtë do të zbuloni, në 20 kuriozitete, historinë e Rose DeWitt Bukater, e detyruar të martohej me 30-vjeçarin Cal Hockley (Bill Paxton) dhe Jack Dawson, artist i varfër dhe joshës.

Kate Winslet dhe Leonardo DiCaprio ishin në atë kohë respektivisht 22 dhe 23 vjeç, që të dy i kanë mbijetuar për mrekulli suksesit të jashtëzakonshëm të filmit dhe vazhdojnë të jenë miq të ngushtë. Kur DiCaprio, më në fund, fitoi çmimin Oscar 2016 për filmin “The Revenant”, i Alejandro Gonzalez Inarritu, ishte Rose e tij në krahë dhe po fluturonte nga lumturia.

1) Rose & Jack shkëmbejnë 13 puthje gjatë gjithë filmit. Jo pakë nëse mendohet se si dashuria e tyre ishte e ndaluar. Dy personazhet i përkasin pafundësisht dy klasave të ndryshme sociale dhe dashurohen, sikurse e dimë, gjatë udhëtimit tragjik inagurues të transatlantikut Titanik në vitin 1912.

2) Puthja e tyre e parë zgjati 27 sekonda dhe ndodhi pikërisht pas skenës së famshme “Po fluturoj, Jack!”.

3) Nuk e kishim vënë re 20 vite më parë, por Jack e Rose janë vazhdimisht në kërkim të njëri-tjetrit. Aq sa Jack thërret “Rose” plot 50 herë.

4) Po Rose? Vetëm në 45 minutat e fundit të filmit Rose thërret “Jack!” 26 herë. Nuk është e vështirë që të besohet, nëse mbahet parasysh se këto janë ekzakt minutat e fundosjes së Titanikut.

https://www.youtube.com/watch?v=DNyKDI9pn0Q

5) Rose ndërron veshjet 12 herë gjatë filmit (+1, nëse marrim në konsideratë skenën nudo të pikturës). Me gjithë këto shfaqje ishin të nevojshëm 50 persona dhe 365 ditë për të realizuar të gjitha kostumet.

6) Rose dhe Jack kalojnë 673 sekonda duke u përkëdhelur dhe vështruar në sy. Nëse nuk është dashur…

7) Sa e kami dashuruar personazhin e Rose? Shumë, sidomos për ato gjeste pak të çmendura për atë kohë dhe për një vajzë të re të shtresës së saj sociale. Nëntë herë gjatë filmit Rose kryen diçka të palogjikshme si për shembull t’i bështyjë në fytyrë bashkëshortit të saj të ardhshëm dhe të godasë me grusht një pastrues të dëborës që përpiqet ta ndalojë.

8) Janë 5 cigaret e pira nga Rose dhe Jack.

9) Sa vjeç është Rose kur hipën mbi dëbore? 17. Mosha prefekte për burrë, jo! Ndoshta për atë kohë.

10) Nëse do të kishim dëshiruar të hipnim tek Titaniku dhe të udhëtonim në suitën më të mirë në klasin e parë do të kishim paguar 4 350 dollarë (rreth 75 000 dollarë sot). Në klasin e tretë do të kishim udhëtuar me 32 ose 40 dollarë, rreth 800 dollarë sot.

11) Distanca e përshkruar nga Titanikut mes 10 prillit 1912 (me nisje nga Sauthempton) dhe përplasjes me akullnajën në mbrëmjen mes 14 dhe 15 prillit 1912 ishte e barabartë me 2 070 milje detare.

12) Në bordin e Titanikut ishin 16 850 shishe vere dhe likeri.

13) Duket e pabesueshme, por u deshën 73 vite për të gjetur reliken e Titanikut. Kjo ngjarje ka ndodhur në shtator 1985, kur një ekim kërkuesish francezë dhe anglezë gjejnë një derë të relikes në jug të Njufaundlend, rreth 3657 metra thellësi.

14) Ai me DiCaprio dhe Winslet nuk është i vetmi film mbi historinë e Titanikut. Janë edhe tre të tjerë, “Titanic” (1953), “A Night to Remember” (1958) dhe një serial (1996).

15) 200 milionë dollarë kundrejt 7,5 milionë dollarë, kostoja e prodhimit të filmit në raport me atë të realizimit të anijes në fillim të vitit 1900 (ekuivalente me rreth 150 milionë dollarë sot).

16) Për të rikrijuar oqeanin e skenave përfundimtare është përdorur një pishinë e thellë prej pak më pak se 10 metra thellësi. Në të gjitha shfaqjet, aktorët vishnin tuta polumbarësh përveç Kate Winslet, që në fakt më pas u sëmur me pneumoni.

17) Në skenën finale të filmit (që imagjinohet nga Rose e moshuar) në të cilin Rose dhe Jack takohen tek shkallët, ora tregon 2:20 të mëngjesit. Është ora e saktë kur Titaniku u mbyt.

18) Filmi do të zgjaste 2 orë e 40 minuta nëse do të ishin vetëm skenat që kanë ndodhur në vitin 1912 dhe koha që iu desh Titanikut për t’u fundosur në ujërat e oqeanit, duke u thyer në dy pjesë.

https://www.youtube.com/watch?v=8jk-OrAXYtU

19) Kundërfigurat në sallat e makinerive ishin të gjata 155 centimetra, që motorët dhe hapësirat të duken më madhështore.

20) 28 638 131 dollarë janë të ardhurat që regjistroi filmi në SHBA gjatë fundjavës së parë në kinema (19-21 dhjetor 1997). Titanik është shfaqur në sallat e gjithë botës për 287 ditë.

Burrnesha shqiptare kthehet prapë në Berlin

Kur flet shqip dhe kur luan rolin e një burrnesheje, Alba Rohrwacher shkëlqen në aktrimin e saj.

Aktorja italiane do të rikthehet përsëri në Berlinale. Ajo e cila luajti rolin kryesor në “Sworn Virgins” nga Laura Bispuri, me të njëjtën regjisore prapë vjen në Festivalin prestigjioz të Filmit në Berlinale 2018.
Rohrwacher është pjesë e filmit “Figlia Mia”, i cili do ta ketë kësisoj premierën botërore. Në këtë film luajnë edhe Valeria Golino, Sara Casu dhe Udo Kier.

Filmi është një bashkëproduksion mes Italisë, Gjermanisë dhe Zvicrës dhe është pjesë e garës kryesore në edicionin e 68-të të Berlinales.

Regjisorja Laura Bispuri solli historinë e burrneshave shqiptare, grave që përbetohen të jetojnë si burra tërë jetën e tyre, në edicionin e Berlinales në vitin 2015-të, ku morri kritika pozitive.

“Figlia mia”, (Vajza ime) filmi i saj i ri, flet për një vajzë e cila gjendet mes dy emocioneve, mes dashurisë për nënën biologjike dhe për nënën e cila e ka adoptuar.

Berlinale 2018 mbahet nga 15-25 shkurt, ndërsa këtë vit mes regjisorëve që sjellin filmat e tyre janë edhe Wes Anderson me “Isle of Dogs”, “Dovlatov” me regjisor Alexy German Jr dhe “Mug” nga Malgorzata Szumowska, në mesin e emrave tjerë. / KultPlus.com

Muharrem Qena me profesorët e tij në Gjimnazin “Sami Frashëri” (FOTO)

Gjimnazi “Sami Frashëri” në Prishtinë mbetet një prej shkollave më të mira në vend, dhe një institucion arsimor që i ka dhënë shumë fushës së edukimit në vend.

Edhe pse kjo shkollë nuk e ka mbajtur këtë emër në periudha të ndryshme, identifikohet si Gjimnazi “Sami Frashëri” sepse me këtë emër kjo shkollë ka marrë fizionominë e një institucioni me karakter te vërtetë të arsimit kombëtar dhe edukativo-kulturor.

Në këtë gjimnaz ka vijuar studimet edhe aktori, këngëtari e regjisori i njohur Muharrem Qena.
Këtë fotografi poshtë, marrë nga Mensur Deva në Facebook, e sjellim sot duke dashur të kujtojmë emrat si vetë Muharremi, më pas edhe profesorin Musa Deva, Nijazi Devën, Izet Badivukun, Enver Gashin, Basri Agollin, shkruan KultPlus.

Fotografia thuhet të jetë e vitit shkollor 1942\43.

Qena, i lindur në vitin 1930, pasi vijoi këtë shkollë vazhdoi studimet e filmit në Beograd, për të vazhduar më pas me rreth 200 shfaqje të cilat i krijoi dhe realizoi gjithandej.

Në vitin 1941, pas pushtimit të Jugosllavisë nga Gjermania dhe Italia, për shqiptarët që kishin qenë nën sundimin serb u krijuan kushte të reja dhe të favorshme për shkollim. / KultPlus.com

Ti…

Poezi e shkruar nga Liridona Jakupi.

Ti qielli i vetëm pa re
Thesari më i çmuar i rrugëtimit tim
Pushtuesi i çdo qelize
Sy që shndërruan çdo përfundim në rilindje
Ëmbëlsi e çdo agimi
Zëri që më rikthen në vend të gjitha copëzat e mia të përplasura nëpër kohë

Ti që më bën sy patrembur
Ajo lule e vetme në kopshtin tim të ujitur me trishtim
Ilaç e frymëzim.

Ti shpresa ime për çdo dhimbje
Ai që fshihet pas çdo buzëqeshje
Përkrahë teje çdo fjalë është e pavlerë
Krenaria ime e mbuluar me ar e varur në qafe si qaforja më e bukur
Kryevepra magjike qe më mbanë gjallë.

Ti jetë e vogël e universit tim
Duar të vogla që kthejnë lotët në shprese e te nesërmes i japin tjetër kuptim
Fleta më e bardhë e rrugëtimit tim

Ti që frymove brenda meje
Ti i përsosuri im
Mrekullia ime e përjetshme
Me kokën lart e dorën ne gji sa të jetoj do të shkruaj për ty
Për ty engjëll
Për ty BIRI IM.

Ministri Shyqiri Bytyqi viziton Institutin e Historisë

Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Shyqiri Bytyqi ka vizituar Institutin e Historisë, më ç’rast është pritur nga drejtori Sabit Syla me bashkëpunëtorë. Qëllimi i kësaj vizite ishte për të parë nga afër dhe për t`u njoftuar me punët dhe sfidat me të cilat ballafaqohet ky institucion.

Ministri Bytyqi fillimisht ka falënderuar punonjësit e këtij Instituti për punën e që ata bëjnë në rrafshin profesional, hulumtues e shkencor, ndërsa theksoi se Instituti i Historisë është ndër institucionet e rëndësisë së veçantë për hulumtimin dhe ruajtjen e vlerave historike kombëtare.

Ministri Bytyqi, po ashtu tha se është i interesuar që të ketë një bashkëpunim të mirëfilltë ndërinstitucional dhe se MAShT, brenda mundësive do ta mbështesë veprimtarinë kërkimore-shkencore të Institutit, ndërsa do të angazhohet edhe për të gjetur një zgjidhje edhe sa i përket objektit ku duhet të vendoset Instituti.

Drejtori Syla e falënderoi ministri Bytyqi për vizitën, ndërsa e informoi për veprimtarinë shkencore të Institutit ndër vite, njëherësh e njoftoi me projektet dhe aktivitet që i kanë në program për t’i zhvilluar vitin që vjen me rastin e shënimit të përvjetorëve dhe ngjarjeve të rëndësishme kombëtare.

Drejtori i Institutit e njoftoi Ministrin se brenda a periudhës 4 vjeçare janë botuar rreth 30 tituj shkencor, ndërsa po ashtu theksoi se ka filluar projekti për hartimin e Historisë së Kosovës, i cili do të përfshijë ngjarjet më të rëndësishme kulturohistorike që nga Ilirët deri në ditët e sotme dhe ku janë të angazhuar 50 hulumtues shkencorë eminentë brenda dhe jashtë vendit, projekt ky që do të zgjasë rreth 3 vite.

Më pas, ministri Bytyqi i shoqëruar nga punonjësit e këtij Instituti ka vizituar bibliotekën dhe hapësirat tjera ku zhvillon veprimtarinë ky institucion, ndërsa tha se do të angazhohet që të bëjë një zgjidhje sa i përket çështjes së objektit , njëherësh tha se MAShT, do të mbështes edhe projektin madhor “ Historia e Kosovës “ si një projekt të rëndësisë veçantë me vlerë gjithëkombëtare. / KultPlus.com

“Për një çast më ndali zemra”, e vjetër 16-të vite (VIDEO)

Ndoshta një prej këngëve më të mira shqipe që flet për dashurinë, “Për një cast më ndali zemra” është krijim muzikor i veçantë i Rovena Dilos dhe Pirro Cakos.

Një prej hiteve më të mëdha shqiptare, kënga morri pjesë para disa viteve në Festivalin ‘Kënga Magjike’ në Shqipëri. Në vitin 2001, saktësisht, kënga morri vendin e parë në këtë festival, shkruan KultPlus.

https://www.youtube.com/watch?v=YyUnH9FV134

Në këngë kanë punuar Timo Flloko dhe Pirro Cako, si tekstshkrues e kompozitor, ndërsa zëri i Rovenës veç sa i ka dhënë jetë edhe më shumë një kënge legjendare si kjo.

Asokohe edhe Rovena edhe Pirro tanimë ishin të njohur për publikun shqiptar, me pjesëmarrjet e tyre nëpër festivale dhe ngjarje kulturore të asaj kohe. Të dytë edhe sot janë emra të njohur, ndërsa kjo këngë mbetet himni i karrierës së tyre. / KultPlus.com

Dua Lipa, Merita Halili dhe Raif Hyseni gatuajnë e këndojnë në emisionin e Arian Asllanit (VIDEO)

Këngëtarja Dua Lipa ka treguar në Twitterin e saj se do të jetë e pranishme në emisionin e Action Bronson – një reper i njohur amerikan me origjinë shqiptare.

Dua Lipa, bashkë me Bronson – emri i vërtetë i të cilit është Arian Asllani, do të jenë të pranishëm në emisionin e këtij të fundit, ku mes tjerash do të ketë edhe muzikë shqipe.

Merita Halili dhe Raif Hyseni, bashkë me artistët tjerë do të jenë të pranishëm në një emision ku ka edhe lojëra, argëtim por edhe kësaj radhe traditë e muzikë autoktone shqipe, shkruan KultPlus.

Në emision, Dua bashkë me Bronson do të gatuajnë diçka nga kuzhina e pasur shqiptare.

Emisioni do të transmetohet sonte në kohën lokale amerikane, ndërsa të ftuar janë edhe emra të tjerë. Emisioni në fjalë fton edhe kuzhinierë të ndryshëm dhe njerëz nga bota e artit, kulturës e showbizit ndërsa është në sezonin e parë të tij, në episodin 31. / KultPlus.com

Ambasada e USA në Tiranë uroi Vitin e Ri me këtë video, sivjet kërkojnë ndihmë nga qytetarët (VIDEO)

Ambasada e Amerikës në Tiranë, vitin e kaluar e pati realizuar një video shumë interesante për festën e Viti të Ri.

Në këtë video, mori pjesë i gjithë stafi i kësaj ambasade në Tiranë, ku kënduan këngën “Ja na erdhi Viti i Ri”, shkruan KultPlus.

Kësisoj, kjo ambasadë sivjet kërkon ndihëm nga qytetarët.

“Ju kujtohet kënga jonë e vjetshme “Ja na erdhi Viti i Ri? Po mendojmë për një tjetër këngë dhe duam sygjerimet tuaja. Çfarë kënge duhet të këndojmë këtë vit?”, kanë shkruar në rrjetin social Facebook, nga Ambasada e Amerikës në Tiranë./ KultPlus.com

Rita Ora zbulon shijen e saj muzikore, këto janë pesë këngët që i pëlqen (VIDEO)

Për pesë vite, Rita Ora ka qenë një nga yjet më të njohura të muzikës pop në Britani, ku ajo ka goditur me hitet të njëpasnjëshme, ndërsa pritet që ajo të depërtoj edhe në SHBA, shkruan rrjeti televiziv Fuse, përcjellë KultPlus.

Këngëtarja e zhanrit pop, së fundmi ka realizuar një intervistë me Fuse, ku ka treguar për këngët e saj më të reja “Your Song” dhe “Anywhere”, si dhe albumin e saj të ardhshëm, në këtë bisedë Rita Ora po ashtu ka treguar edhe për këngët të cilat i ka dëgjuar dhe pëlqyer më së shumti gjatë këtij viti.

Rita Ora e pyetur për nga Forbes për pesë këngët e saj të pëlqyera gjatë këtij viti, ajo në përgjigjen e saj ka përmendur këngën e Sam Smith’s “Too Good at Goodbyes,” këngën e Post Malone’s “Rockstar”, ndërsa me pas ka cekur këngën e Miley Cyrus’ “Malibu,” dhe këngën e Cardi B’s “Bodak Yellow”, si dhe krejt në fund ka përmendur këngën e saj “Anywhere”.

Rita Ora po ashtu në këtë intervistë për Forbes ka thënë se përgjatë këtyre viteve ajo ka ndryshuar shumë si njeri, dhe se është rritur shumë më tepër në aspektin artistik

“Të jem e sinqertë me juve. Unë jam tani 27 vjeçare, kështu që unë jam rritur shumë më tepër si një artiste, si këngëtar, si muzikante, si shkrimtare. Përvoja ime më ka bërë të ndihem shumë më e sigurt dhe në anën tjetër të jem në gjendje që të bëj muzikën që dëshiroj ta bëja. Lufta për të arritur deri këtu ka qenë shumë intensive por sot jam me të vërtetë e bekuar që jam në gjendje të sjellë muzikën që unë e dua”, ka thënë Rita gjatë kësaj interviste./ KultPlus.com